nhỮngvẤnĐỀ chung cỦa truyỀn thÔng mÔi … 1.pdf... · chi phí cao...
TRANSCRIPT
CHƯƠNG 1NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG CỦATRUYỀN THÔNG MÔI TRƯỜNG
Th.S Nguyễn Kim ChungBộ môn Quản lý Môi trường – Khoa Môi trường
2
…Là quá trình trao đổi thông tin, ýtưởng, tình cảm, suy nghĩ, thái độ giữahai hay một nhóm người với nhau đểnhằm mục đích thay đổi nhận thức, kiếnthức, thái độ, kỹ năng thực hành củangười nhận thông điệp; đồng thời cũnglà quá trình chia sẻ kinh nghiệm giữa 2hay 1 nhóm người với nhau để tạo ramột sự đồng thuận cao hơn, một sứcmạnh lớn hơn.
Truyền thông là gì ?
1. TRUYỀN THÔNG
3
MÔ HÌNH TRUYỀN THÔNG ĐƠN GIẢN
Ý kiến, quan điểm, cảm xúc….
Sao, lặp
Hiểu
Chấp nhận
Đối mặt
Tập trung
Chủ định
Người truyền tin
Người nhận tin
Thôngđiệp
Mã hóa Chuyển tải
Chấp nhận/Khôngchấp nhận thông điệp
Hiểu Thông tin
Giải mã
6
…là một quá trình tương tác hai chiều, giúpcho mọi đối tượng tham gia vào quá trình đócùng tạo ra và cùng chia sẻ với nhau cácthông tin môi trường, với mục đích đạt đượcsự hiểu biết chung về các chủ đề môi trườngcó liên quan, và từ đó có năng lực cùng chiasẻ trách nhiệm bảo vệ môi trường với nhau.Hiểu biết chung sẽ tạo ra nền móng của sựnhất trí chung, và từ đó có thể đưa ra cáchành động cá nhân và tập thể để bảo vệ môitrường
2. TRUYỀN THÔNG MÔI TRƯỜNG
Truyền thông môi trường là gì ?
7
…Là một công cụ quan trọng, cơ bảntrong quản lý môi trường, nó tác độngtrực tiếp hoặc gián tiếp làm thay đổithái độ, hành vi của con người trongcộng đồng từ đó thúc đẩy họ tựnguyện tham gia vào các hoạt độngBVMT từ đơn giản đến phức tạp nhất,không chỉ tự tham gia mà còn lôi cuốnnhững người khác cùng tham gia.
2. TRUYỀN THÔNG MÔI TRƯỜNG
Truyền thông môi trường là gì ?
9
MỤC TIÊU CỦA TRUYỀN THÔNG
MÔI TRƯỜNG
Tăng nhận thức
Tăng kiến thức
Cải thiện các kỹ năng
Thay đổi thái độ
Thay đổi chủ định
Thay đổi hành vi
10
CÁC BƯỚC ĐỂ ĐẠT TỚI MỤC TIÊU CỦA
TRUYỀN THÔNG MT
Xây dựng nhận thức
Tăng cường sự quan tâm
Thay đổi thái độ
Thay đổi hành vi
Củng cố thành tập quán
11
CÁC BƯỚC ĐỂ ĐẠT TỚI MỤC TIÊU CỦA
TRUYỀN THÔNG MT
Xây dựng nhận thức
Tăng cường sự quan tâm
Thay đổi thái độ
Thay đổi hành vi
Củng cố thành tập quán
Bắt đầu có nhận thức về vấn đề hoặc tình trạng mà trước đó chưa được thấy
hoặc lưu tâm
Khi nhận thức được vấn đề, người ta quan tâm hơn khinhận được thêm thông tin
về vấn đề đó
Cần có thời gian trước khi con người thay đổi thái độ
của họ về sự việc thông qua thông tin
Kể từ khi thái độ về vấn đề thay đổi, hệ quả lôgic là
dẫn đến sự thay đổi hành vi
Khi hành vi mới duy trì một thời gian dài, nó khởi đầu
cho một thói quen mới, một phong tục mới và từ đó trở
thành tập quán mới
12
NGUYÊN TẮC CỦA TRUYỀN THÔNG
MÔI TRƯỜNG
Gắn kết các vấn đề môi trường với quátrình hoạch định chính sách và sự tham giacủa cộng đồng
Quan tâm tới lợi ích của cộng đồng
Cách thức truyền thông phù hợp đối tượng
Có định hướng tới việc giải quyết các vấnđề, các nhu cầu của cộng đồng
Tính tới chi phí – hiệu quả
13
NGUYÊN TẮC CỦA TRUYỀN THÔNG
MÔI TRƯỜNG (tt)
Trao quyền cho cộng đồng
Có sự hợp tác
Kết hợp các kênh, phương tiện, sảnphẩm truyền thông
Thử nghiệm sản phẩm
Có sự hòa hợp giữa người truyền thôngvà cộng đồng
Nhấn mạnh vào tính bền vững
14
CÁC YÊU CẦU CƠ BẢN CỦA TTMT
Tuân thủ luật pháp
Đảm bảo tính hiện đại, chính xác
Có hệ thống, kếhoạch và chiến
lược
Phù hợp đối tượng
Tạo sự phối hợpgiữa các dạngtruyền thông
Truyền thông môi trường không bản thân nó xuất hiện, gắn với cộng đồng, dự án…
15
LỰC LƯỢNG THAM GIA TTMT
Chínhquyền
Lực lượngkhác...
Thông tấnbáo chí
Phi chínhphủ
Cộng
đồng
Sở, banngành
TC Chínhtrị xã hội
Cơ quanQLMT
Cùng thamgia
16
5 trở ngại trong truyền thông
Nhận
thức
Hành
động
NÓI NGHE
NGHE HiỂU
HiỂUCHẤP NHẬN
CHẤP NHẬN
LÀM
LÀM DUY TRÌ
Thông tin
Cho mọi đối tượng biết tình trạng quản lý và BVMT của
họ
Lôi cuốn sự quan tâm
Nâng cao nhận thức
Tạo cơ hội
Tạo cơ hội hình thành thóiquen “ứng xử đúng”, thói
quen có “hành vi thân thiệnvới môi trường”
Không phải cơ chế bắt buộc, không xử phạt
4. Các cách tiếp cận trongtruyền thông MT
Tiếp cận truyền thôngcá nhân
Tiếp cận truyền thôngnhóm
Tiếp cận truyền thôngđại chúng và cộng đồng
5. Phân loại các hình thứctruyền thông MT
Dựa vào hướng lan tỏa
Mô hình truyền thông theo chiều dọc
Mô hình truyền thông theo chiều ngang
Dựa vào cách thức tác động
Phương pháp truyền thông trực tiếp
Phương pháp truyền thông gián tiếp
Truyền thông đại chúng
In ấn, truyềnthanh, truyền
hình
Bài báo viết, báonói, báo hình
Cung cấp thôngtin, phổ biến
kiến thức
Khả năng phủ sóng rộng
Nhanh nhạy, kịp thời
Lôi cuốn, hấp dẫn
Sự phản hồi không thườngxuyên, không kịp thời
Cần phương tiện
Cần kiến thức, tay nghề
Chi phí cao
Truyền thông cộng đồng
Giao tiếp trực tiếp, tham quan,văn nghệquần chúng, các cuộc
thi
Các buổi gặp gỡ, thảo luận, các buổi
biểu diễn nghệ thuậttruyền thống, hội thi,
hội diễn văn nghệ
Sự trao đổi hai chiều
Yếu tố phản hồi từngười nhận thông tin
Tính phản hồi cao
Tính thuyết phục cao
Tăng cường tính tự tin
Chi phí thấp
Có thể chưa hấp dẫn vì thiếu tínhchuyên nghiệp
Đòi hỏi chương trình huấn luyện
Phân biệt mô hình truyềnthông dọc và truyền thôngngang
Thay đổi hành vi cánhân, nâng cao nhậnthức
Thay đổi hành vi của1 nhóm đối tượng, sựtham gia của mọingười
Mục tiêu
Phân biệt mô hình truyềnthông dọc và truyền thôngngang
Sử dụng ngônngữ quốc gia Sử dụng ngôn
ngữ địa phương
Ngônngữ
Phân biệt mô hình truyềnthông dọc và truyền thôngngang
Vấn đề môi trườngtoàn cầu, về PTBV,
về vấn đề môitrường địa phương
Về các vấn đề môitrường của địa
phương, về sự thamgia của cộng đồng
Nội dung
Phân biệt mô hình truyềnthông dọc và truyền thôngngang
Khó tiếp cận, khó phảnánh với người gửi
Có tính thụ động
Tiếp xúc dễ dàng vàtrực tiếp với người gửi
Cụ thể, tích cực, gắnbó với người gửi
Yếu tốngườinhận
Phân biệt mô hình truyềnthông dọc và truyền thôngngang
Phổ biến thông tin 1 chiều
Phổ biến thông tin đa chiều, đối thoại,
thu thập, chia sẻthông tin
Cách phổ biến
Phân biệt mô hình truyềnthông dọc và truyền thôngngang
Tivi, báo đài, tài liệu
Khó duy trì sản phẩmtruyền thông
Sẵn có
Thích hợp về văn hóa
Dễ duy trì
Phươngtiện
Phân biệt mô hình truyềnthông dọc và truyền thôngngang
Chi phí cao
Đòi hỏi sự thànhthạo kỹ thuật
Chi phí thấp
Đòi hỏi kỹ năng giaotiếp, kỹ năng truyền
thông
Yêu cầu
Phân biệt truyền thông trựctiếp và truyền thông giántiếp
Kênh truyền thôngđược thực hiện trựcdiện giữa người với
người
Kênh truyền thôngđược thực hiện qua cácphương tiện thông tin
đại chúng
Phân biệt truyền thông trựctiếp và truyền thông giántiếp
Người TT có thể điềuchỉnh nội dung, cách
truyền đạt
Dễ dàng đánh giá đượchiệu quả truyền thông
Quyết định đến sự thayđổi hành vi của đối tượng
Nội dung mang tính thốngnhất, có thể sử dụng lại
Truyền tin nhanh, trêndiện rộng
Tạo dư luận và môi trườngxã hội thuận lợi cho việc
thay đổi thái độ và hành vi
Phân biệt truyền thông trựctiếp và truyền thông giántiếp
Chỉ tiếp cận đến một nhómđối tượng khó có nhân
lực làm công tác TT
Người truyền thông phải cókiến thức, kỹ năng đáp ứng
nhu cầu của mọi người
Hiệu quả truyền thông phụthuộc vào khả năng của
truyền thông viên
Chỉ cung cấp kiến thứckhó làm thay đổi hành vi
Khó thu thông tin phản hồi khó đánh giá hiệu quả
truyền thông
Đòi hỏi phải có phươngtiện, trang thiết bị