cyan magenta yellow black 1

GAZETË E PAVARUR. NR. 1 (33). JANAR 2009. ÇMIMI: 50 LEKË. 20 DENARË. 1.5 EURO

Peshkopia në prag të binjakëzimitme qytetin e Uoterberrit në SHBA

KUJTESË

BashkimGazidede i kishteshokët e rrallë

ESE

Kuvendim përmisionet epapërmbushura

PORTRET

Fuad Dibra, përShqipërinë shkriujetën dhe pasurinë

Nga: ADEM BUNGURI - FAQE 14 Nga: AGRON TUFA - FAQE 7 Nga: REXHEP TORTE - FAQE 6

OPINION

Skënderbeu, personazhimë i gjallë i gjithëhistorisë së shqiptarëveNga BAMIR TOPI President i Republikës

Autostrada Tirane - Durres, Km.9Tel: +355 48 30 2046Tel: +355 48 30 2040

www.auroragroup.com.ale-mail: auroragroup@auroragroup.com.al

koha kalon, cilësia mbetetP R O J E K T I M - Z B A T I M

Kryeministri Sali Berisha priti javën që shkoi në një takim kry-etarin e Partisë Bashkimi Demokratik për Integrim (BDI) të

Maqedonisë Ali Ahmeti, me të cilin diskutoi zhvillimet në Sh-qipëri dhe Maqedoni, si dhe zgjerimin e mëtejshëm të bash-këpunimit midis dy vendeve.

Ali Ahmeti u shpreh në këtë takim “në këtë pranverë do tëfillojë ndërtimi i vazhdimit të Rrugës së Arbrit në territorin eMaqedonisë, si dhe është shpallur tenderi për ndërtimin e hek-urudhës që lidh kufirin shqiptar me qytetin e Shkupit”. Kryem-inistri Berisha shprehu kënaqësinë e tij për këtë lajm dhe thek-soi se “ndërtimi i këtyre rrjeteve lidhëse janë prioritet i tij dhe iqeverisë shqiptare”.

Ky deklarim i z. Ali Ahmeti, është si vazhdimësi e deklari-meve të tij të mëparshme, ku është shprehur për domosdosh-mërinë e ndërtimit të Rrugës së Arbërit. Z. Ahmeti dhe partia etij në Maqedoni kanë pasur gjithmonë një qëndrim konstantlidhur me rrugën. Gjatë fushatës së fundit elektorale, Ali Ahme-ti pati premtuar gjatë një tubimi në Dibër, se ndërtimi i rrugëssë Arbërit në territorin maqedonas do të ishte një prioritet, nëqoftë se ai do t’i fitonte zgjedhjet, dhe tani BDI është në qever-isje, mbetet që të vërtetojë mbajtjen e premtimit.

Familjet e mëdha fisnike shqiptare zënë fillherët në Mesjetë me principatat arbërore,

për të kulmuar me familjen e Kastriotëve dheSkënderbeun, dhe pas tij ato ripozicionohen si-pas rrjedhave historike, në të cilat përfshihetfaktori shqiptar.

Në këtë konferencë, sot, do të flitet për famil-jet e mëdha shqiptare, me kumtesa profesionalembi personazhe, ngjarje fakte e kontribute. Unëjam i bindur që e gjithë fisnikëria historike, sidhe ato familje që iu bashkangjitën asaj me gjestetë rralla patriotizmi, heroizmi, mençurie apoaksion politik në shërbim të lirisë kombëtare, tëPavarësisë së Kosovës dhe prosperitetit të ko-mbit, në kohë të vjetra dhe të reja, dëshmojnëqë Skënderbeu, Kryefisniku është kudo, tek çdoshqiptar, si ideal dhe si realitet.

Shekuj më parë, më 17 Janar të vitit 1468,Kryezoti i Arbërisë, Gjergj Kastrioti Skënderbeundahej nga jeta për t’u bërë personazhi më igjallë i gjithë historisë së Shqiptarëve. Fan Noli,që dha e mori me të gjatë, thuajse tërë jetës,pohoi aty nga fundi i saj: “Nganjëherë pyes vet-en nëse mund të ketë sot ndonjë njeri që të jetëpo aq i gjallë sa Skënderbeu”?

Ai ishte realiteti, modeli dhe simboli i një kauzetë shenjtë, i lirisë kundër robërisë. Ai ishte Prijë-si i një lufte të drejtë, heroike e mbrojtëse si dheburri i shtetformimit. Efektet e këtij kontributinuk u zbehën asnjëherë. Ato ishin brumi i Ril-indjes kombëtare deri në nëntorin e vitit 1912,në përpjekjen sublime për Pavarësi dhe shtetshqiptar, thelbi i identitetit kombëtar dhe ivetëdijes bashkëkohore. Ideja e luftës çlirimtareme Skënderbeun, u bë realitet madhështor, enjëkohësisht trashëgimi shpirtërore, me të cilënpërballuam sfidat e rënda të kohërave.

Ai realizoi të parin bashkim politik dhe usht-arak të arbërve në Kuvendin e Lezhës. Aktivitetii tij dhe rezistenca ndaj pushtuesit, e vunë atënë ballë të koalicionit antiosman. Lufta Skënder-begiane buronte prej vetëdijes, se pushtimi os-man do të tjetërsonte vlerat kombëtare dhe dota shkëpuste vendin nga Europa. Ai nuk patiparësore principatën e tij, por bashkimin e Ar-bërisë. Epopeja e tij është pasqyrim i dëshiravetë shqiptarëve, dhe jo i interesave të tij person-ale. Qëndresa 25-vjeçare rrezatohet edhe nëshekujt e mëvonshëm si nënvetëdije popullore,si folklor, si rrëfim i pandërprerë dhe ushqenherë pas here kryengritje të reja. Lufta për lirinëdhe Pavarësinë e Kosoves u frymëzua edhe ngakujtimi i Heroit.

Ndokush mund të ketë xhelozi për herointonë kombëtar, për bëmat, famën, mar-rëdhënien, që ai ndërtoi me kombin e tij dheEuropën ushtarake e politike të kohës duke uperpjekur sot ta ridimensionojë atë. Ai nuk iuofrua historisë si personazh i letërsisë, por his-toria dhe personaliteti i tij dominues në epokënkur jetoi, të qenit mbrojtës dhe jo zaptues, tëqenit konseguent në filozofinë e lirisë, të qenitnë anën e drejtë e bënë atë lëndë për qindra emijëra libra, që u shkruan gjatë shekujve.

(Vijon në faqen 4)

S’ka më shpejt se

123ALBANIAReklamoni biznesin tuaj 100% falasEmail: marketing@123albania.comVizitoni: www.123albania.com

Ymer Hasani nga Peshkopiaofron ndërmjetësim për njëvizitë të delegacionit të qytetittë Uoterberrit në Shqipëri.Në listë si kandidatë përqytete motra janë edhe Korça,Pogradeci dhe Struga. Në këtëqytet amerikan jetojnë 11000shqiptarë. Cili do jetë qytetimotër? Këtë do e vendosënjë delegacion nga qyteti iUoterberrit që do të vizitojëShqipërinë në qershor 2009.

Në foto: Ymer Hasani (majtas) dhe kryebashkiaku i Uoterberrit, Michael J. Jarjura (djathtas), më 28nëntor 2008, duke ngritur flamurin shqiptar LEXONI NE FAQEN 3

Në pranverë nis ndërtimi iRrugës së Arbërit në Maqedoni “11 heronjtë e Batrës”

Nga: YMER KETA - FAQE 13

REKUIEM

Shqipëria është e vogëlnë hartë, inxhinier!

Nga: VESEL HOXHA - FAQE 10

SHENIME

2 - Janar 200933nr.

DREJTOR:Rakip Suli

Këshilli Botues:Musa RiçkuShaqir SkarraBujar Karoshi

Bashkëpunuan në këtë numër:Agron Tufa,Rexhep Torte,Abdurrahim Ashiku,Shehat Marku,Sakip Cami,Vesel Hoxha,Ymer Keta,Adem Bunguri,Fatjon Pandovski,Meral IsmailiLulzim ÇotaAli Hoxha

Adresa e gazetës:Rr. “Zenel Baboçi”,Pall. “Ferar”, TiranëTel. +355 4 22 33 283E-mail: rrugaearberit@gmail.com

Opinionet dhe komentete botuara nuk shprehindomosdoshmërishtqëndrimin e redaksisë

aktualitetPosta e

Redaksia e gazetës falënderonlexuesit dhe bashkëpunëtoret e sajpër mesazhet dhe shkrimet e sjellapër botim.

Redaksia u kujton bashkëpunë-torëve të saj, zotërinjve Agron Tufa,Viron Kona, Perikli Jorgoni, SelmanMziu, Ymer Keta, Bajram Hyseni,Xhelal Roçi, Odise Plaku, AliKoçeku, Kujtim Boriçi, etj., seshkrimet e tyre, për arsye vendi nukjanë botuar në këtë numër.Ato do të botohen në numrat eardhshëm të gazetës “Rruga eArbërit”.

Kujtojmë bashkëpunëtorët, të cilëtduan që shkrimet e tyre të botohenpatjetër në numrin e radhës, tëkonfirmojnë më parë sjelljen ematerialit në numrat e telefonit tëredaksisë ose emailin e gazetës.Shkrimet priten në redaksi deri mëdatë 20 të muajit.

Gjithashtu, ju kujtojmëbashkëpunëtorëve se shkrimetderi në dy faqe daktilografikekanë përparësi botimi.

Ju falënderojmë që jenipjesë e gazetës!

Ky muaj ishte i dhimbshëm për Bulqizën,siç kanë qenë jo pak muaj vitin e kaluar...Shpresa në këtë qytet po venitet....

DIBER, MAQEDONI: Dibra me 20 mijë mërgimtarë që jetojnë dhe punojnënë Amerikë si dhe shumë të tjerë në Itali akoma nuk ka filluar t’i ndjejëpasojat e krizës globale ekonomike. Dibranët që ndihmohen financiarishtnga të afërmit e tyre që punojnë në Amerikë thonë se ata u dërgojnë shumatë njëjta parash sikurse vitin e shkuar. Thonë se edhe në këto raste ka mbi-zotëruar mentaliteti dibran për të ndihmuar të afërmit e tyre.

“Na ndihmojnë, mos të jenë ata neve s’mund të jetojmë”, thotë njëdibran. “Prap për amerikanët ska krizë. Mos të jenë ata këtu do të ishtekriza edhe më e madhe”, shton një tjetër. Por e njëta gjë nuk vlen edhepër ata që veprojnë në Europë. Kompanitë e transferit të parave thonë senga vendet e Evropës tani transferohen më pak para.

“Posaçërisht muaji i dhjetorit dhe i janarit tregon indikatorë të rënëis tëdërgesës së parave posaçërisht nga vendet eurpoiane në Republikën e Maqe-donisë. Ballafaqohemi edhe ne me këtë; duhet cekur se në Maqedoni ako-ma nuk është arrit baza përfundimtare ku do të shihet recesioni përfun-

Emigrantët, ndihma për të përballuar krizëndimtarë”, thotë Ylli Marku, drejtor i Ëestern Union për Maqedoninë.

Edhe pse në Dibër biznesi nuk është i shprehur dukshëm; në këtë qytetbëhet vetëm biznes sezonal ai i verës apo ditëve të shtuna kur shumë ban-orë të Peshkopisë së Shqipërisë vijnë për të bërë pazar. Ditëve të tjera shitoret shumë pak apo fare frekuentohen nga dibranët.Ata thonë se dollar-et amerikane I ruajnë për ditë më të vështira. Nga komuna thonë se pasojate krizës globale do të mund të ndjehen pas gjasht muajsh.Ata bëjnë thirjeqë të investohet në komunë.

“Kemi shpresë që tani të hapet edhe një kombinat tjetër për përpunimine gipsit dhe dibranët të cilët në Amerikë kanë krijuar kapitalet të fillojnë nëzonat ekonomike të cilat i kemi bërë me planin detal të hapin vende të rejapune”, shprehet Argëtim Fida, kryetar i Komunës së Dibrës.

Sipas te dhënave statistikore dhe financiare te Maqedonisë, gjatë vitevetë fundit mërgimtarët në vendlindje dërgojnë rreth 100 milionë dollarë nëmuaj, ose mbi një miliardë në vit. / Meral Ismaili - Gazeta Koha

Kronikë e dhimbshme nga qyteti i minatorëveSHEMBET GALERIA,

NJË MINATOR I BLLOKUARDHE NJË I PLAGOSUR

Një tjetër aksident i rëndë kandodhur në galeritë e kromit në Bul-qizë. Një minator rezulton i humbur,ndërsa një tjetër është plagosur rëndë,si pasojë e një shembjeje që ndodhidje pasdite në një galeri që shfrytëzo-hej prej një firme të palicencuar. Bu-rimet policore njoftuan se të dielën,rreth orës 16.00, në një galeri që ndod-het jashtë minierës së Bulqizës kandodhur një shembje e cila ka bllokuardy minatorë, të cilët punonin për nxjer-rjen e mineralit të kromit.

Kolegët që ndodheshin në galeri nëato momente kanë arritur të nxjerrinjashtë minatorin Astrit Kuka, i cili kamarrë plagë të rënda, ndërsa minatoritjetër, Arjan Duva ka mbetur në galeridhe nuk dihet nëse është mbuluar ngadherat, apo vetëm është izoluar përtejpjesës së bllokuar. Forcat e policisëkanë mbërritur menjëherë në vendng-jarje dhe kanë nisur punën përshpëtimin e minatorit Duva. Ndërko-hë, minatori i shpëtuar nga kolegëtështë dërguar menjëherë në spitalin eqytetit të Bulqizës. Mjekët aty thanëse ai ka pësuar dëmtime të rënda nëtrup, por nuk rrezikon jetën. Ndërko-hë, operacionet për kërkimin e mina-torit tjetër kanë qenë pa sukses deri nëorët e vona të mbrëmjes së djeshme.Krerët e Policisë së Bulqizës dhe ek-spertët e minierave që u thirrën për tëdhënë ndihmën e tyre thanë se opera-cioni për kërkimin e minatorit ështëshumë delikat. Gërmimet për hapjene galerisë nuk mund të bëhen shpejtdhe nuk mund të përdoren mjete tërënda, pasi rrezikohet ndonjë shemb-je tjetër, apo dëmtimi i personit qëkërkohet të shpëtohet.

Ndërkohë, mësohet se galeria kundodhi aksidenti administrohej nga njëfirmë e palicencuar, emri i pronarit tësë cilës ende nuk bëhet i ditur. Mëso-het se firma i kishte nxjerrë minatorëtnë punë të dielën, jashtë rregulloressë funksionimit të galerisë. Ndërkohë,nga dëshmitë e minatorëve mësohetse galerisë i mungonte armatura dhepër këtë arsye ka ndodhur edhe shem-bja.

PALLATI I SHEMBUR,15 FAMILJE MARRIN STATUSIN

E TË PASTREHUTFamiljet e dëmtuara do të vendos-

en në një pallat tjetër që do të rikon-struktohet

Dhënia e shenjave të shembjes sëpallatit të papërfunduar në Lagjen eRe të qytetit minator të Bulqizës javësqë kaloi, ka detyruar këshillin bashki-ak t‘u japë 15 familjeve që banoninatje statusin e të pastrehut. Dje, KëshilliBashkiak i Bulqizës, në një mbledhjetë organizuar jashtë radhës, me një

votim unanim, u ka dhënë këtyre famil-jeve statusin e të pastrehut. Aktualishtnë bazë të një marrëveshjeje midisqeverisjes vendore dhe myftinisë sëqytetit, është rënë dakord që për njëmuaj 56 banorët e këtyre familjeve qërrezikoheshin nga shembja e pallatit,të banojnë në mjediset e xhamisë sëqytetit. Bashkia ka furnizuar këta ban-orë me rroba fjetjeje, ndërsa të afërmite tyre kanë dhënë ç‘të mundnin:veshje, ushqime, enë kuzhine etj.Kushtet në dhomat e myftinisë janëmë të mira se atje ku ishim thonë ata,por edhe këtu ndeshen probleme, qëkanë të bëjnë me kufizimet që im-ponon vetë mjedisi fetar dhe nuk mundtë rrimë përgjithmonë, pra gjithsesi kjombetet një zgjidhje e përkohshme.Sipas vendorëve, është dhënë mirati-mi nga strukturat shtetërore për të in-vestuar të paktën 22 milionë lekë përrikonstruksionin e një pallati tjetër nëlagjen “Gjeologu” të qytetit. Ky pallatështë ish-kompleksi i minatorëve, indërtuar në vitet ‘90 dhe ka shërbyersi gardërobë për minatorët e Bulqizës.Burime pranë bashkisë së qytetitsqarojnë se objekti deri tani është pronëe “Albkrom”-it, shoqërisë që kamenaxhuar deri para pak vitesh indus-trinë e kromit në vendin tonë. Ndërvite, ky pallat pesëkatësh nuk është ban-uar, sepse shoqëria e kromit nuk kalejuar askënd të strehohet këtu. Po si-pas këtyre burimeve, merret vesh sepas ndërhyrjeve të drejtuesve vendorënë qeveri është rënë dakord që objektitë shndërrohet në shtëpi banimi për

15 familjet. Me paratë e buxhetit tështetit do të investohet për të krijuartë tjera kushte banimi për familjet, qëmbetën të pastreha nga shembja e pal-latit. Procedurat e tenderimit gjithash-tu do të jenë të shpejta dhe me gjithëtë ftohtin e këtyre ditëve, specialistëtë ndërtimit do të zbatojnë një projektemergjent dhe të zbatueshëm për mo-mentin, për krijimin e kushteve të ba-nimit për të gjitha familjet e mbeturapa shtëpi. Ndërkohë këta familjarëkëmbëngulin dhe kërkojnë kushte mëtë mira sesa në pallatin që u shemb.

PALLATET E MINATORËVE, NËRREZIK SHEMBJEJE

Në lagjen “Gjeologu” në Bulqizë,infrastruktura e parehabilituar e paraviteve ‘90 rrezikon shembjen e shtëpiveku jetojnë kryesisht familjet e mina-torëve. Më shumë se 100 minatorëjetojnë në apartamente të amortizuara,të cilat nuk plotësojnë kushtet mini-male të banimit. Lagjja “Gjeolog”ndodhet pak metra poshtë minierësgjigante të Bulqizës. Dhjetëra pallatekryesisht dykatëshe, ish-fjetore të punë-torëve të minierës, të ndërtuara paraviteve ‘90, rrezikojnë shembjen dheqindra banorë rrezikojnë jo vetëm tëmbeten pa shtëpi, por edhe të aksi-dentohen.

Minatorë të ardhur nga zona tëndryshme të vendit, në pamundësi përtë qenë korrektë për paraqitjen në punëu detyruan të sistemohen në qytetin eBulqizës, së bashku me familjet e tyre.Ishte pothuajse e pamundur për ata që

të udhëtonin me orë të tëra për të qenënë orarin e përcaktuar në punë.

Kështu, vendosën të gjenin sizgjidhje bashkimin me familjet e tyrenë këto qytete dhe në mungesë apar-tamentesh u detyruan t‘i vendosin tëafërmit në ish-fjetoret e punëtorëve.Kushtet që ofronin këto banesa ishinjo vetëm të papërshtatshme për njëjetesë normale. Ish-bujtina mina-torësh, ndërtuar në fillimin e viteve‘60, me sipërfaqe banimi, rreth 20metër katrorë për çdo dhomë, aktual-isht banojnë familje me nga katër derinë tetë persona. Familjet e mina-torëve ushqehen, qëndrojnë, flenë,presin dhe miq në një dhomë mekatër mure. Mbi 30 familje në çdonjërën nga këto bujtina, kanë një tua-let të përbashkët.

Pallate të amortizuara, shkallë tëdëmtuara ku ke frikë se rrëzohesh, tav-ane të shembura pjesërisht, mure mesuva të rënë dhe me lagështirë, tualetenë kushte tejet të vështira, është mje-disi ku jetojnë më shumë se 100 famil-je.

“Të paktën të investohet për sh-kallët, çatinë që pikon, ujin epijshëm, tualetet”, thonë banorët epallateve. Ata tregojnë se në çdo fus-hatë elektorale u premtohen inves-time për rikonstruksion, osesistemim në mjedise të reja, por deritani nuk është bërë asgjë. Amortiz-imi, varfëria e tejskajshme, munge-sa e rehabilitimit, dimri i ftohtë dhei ashpër rrezikojnë për çdo ditë jetëne këtyre banorëve. (Gazeta Shqip)

3 - Janar 200933nr.

binjakëzimPeshkopia ofron resurse të vlefshme si banjat termale, vende historike,

si dhe është një qytet që mund të shërbejë si urë lidhësemes Shqipërisë dhe Maqedonisë.

Peshkopi, banorët kundër HEC-it të Skavicës:

Kryeministri të anullojë tenderinPESHKOPI- Qindra banorë të Dibrës, kryesishtnga fshatrat e komunës Fushë-Çidhën umblodhën javën që shkoi në një protestëkundër ndërtimit të HC-së së Skavicës. Atambanin në duar pankarta ku shkruhej: “Dibrapërmbytet”, “Ndal projektit italian”, “Përm-byten 6800 hektarë tokë”, “Jo hidrocentralittë Skavicës”, etj. Në krye të protestës qëndro-nin drejtuesit e shoqatës “Drini i Zi” NazmiDrizi, Sadin Përnezha, drejtues të komunësFushë-Çidhën, banorë të fshatrave që përm-byten, qytetarë të Peshkopisë etj. Ka bash-këbiseduar me organizatorët e mitingut sekre-tari i prefektit të Dibrës, por nuk është pronon-cuar zyrtarisht në lidhje me qëndrimin e insti-tucionit për këtë çështje. Oratorët në mitingngritën zërin kundër ndërtimit të hidrocentralittë Skavicës duke renditur dëmet ekonomikedhe historike që sjell realizimi i këtij projekti.Më 17 nëntor 2008, qeveria njoftoi se ka

shpallur tenderin për ndërtimin e hidrocen-tralit të Skavicës. Në garë janë vënë disa firmatë huaja, ndërkohë që më e lakuara përndërtimin e kësaj vepre është një firmë ital-iane. Në krah të protestuesve dibranë ndodhejedhe historiani Ali Hoxha, i cili hapi mitin-gun dhe tha se “ndërtimi i HC-së së Skavicëspërmbyt një qytetërim të lashtë dhe të njohurnë trevat shqiptare”. “Ndërtimi i Skavicës sjellfshehjen nën ujë të historisë së një treve ngamë të lashtat dhe një trevë nga më të lashtatdhe nga më krenaret, një trevë që ka nxjerrëheroin tonë kombëtar, Gjergj Kastriotin –Skënderbeun, i cili, nga 26 beteja fitoresh tëmëdha me zë në historinë e Shqipërisë dhe tëEvropës kundër dy sulltanëve osmanlinj, 19ika zhvilluar me dibranët dhe në tokën di-brane”, shpreh Ali Hoxha. Më tej ai tha se“Ismail Kadare para pak ditësh deklaroi se“përbaltja e figurës së Skënderbeut është turp

kombëtar, ndërsa unë do të shtoja se përm-bytja e Dibrës është krim kombëtar”. Protes-tuesit dhe oratorët që morën më pas fjalën ibënë thirrje qeverisë, veçanërisht kryeminis-trit Sali Berisha dhe ministrit të EkonomisëGenc Ruli, të anullojnë tenderin që pritet tëzhvillohet në fillim të muajit janar 2009, ndry-she banorët e Fushë-Çidhnës do të pengojnënisjen e punimeve. Sipas tyre, ky hidrocentralpërmbyt më shumë se 6800 hektarë tokë, pronëtë cilën dibranët e kanë të paktë dhe të shen-jtë. Protestuesit deklaruan se përfaqësues tëshoqatës dhe intelektualë të njohur të Dibrëskanë kontaktuar me ministrin Ruli dhe i kanëbërë të ditur atij reagimin e banorëve të kësajtreve. Ndryshe nga TEC i Vlorës që ndot mje-disin, për dibranët ndërtimi i Skavicës zhytpërgjithmonë nën ujë të gjithë pellgun e Di-brës.

Hasan Pasha

Peshkopia ofron mikpritjen për UoterberrinYmer Hasani nga Peshkopia ofron ndërmjetësim për një vizitë të delegacionit të qytetit të Uoterberrit në Shqipëri. Në listë si kandidatë

për qytete motra janë edhe Korça, Pogradeci dhe Struga. Në këtë qytet amerikan jetojnë 11000 shqiptarë.

Menjehërë pas publikimit të lajmit në gazetën amerikane “REPUBLICAN-AMERICAN”, u përpoqëm të lidheshim me z. Ymer Hasani.

Por, ndërsa ne kërkonim ndonjë adresë kontakti të tij në Amerikë, YmerHasani ishte në Shqipëri, pikërisht për këtë çështje.

Hasani tha për gazetën “Rruga e Arbërit” se ndodhej në Shqipëri për tëzhvilluar takime me kryetarët e bashkive të Peshkopisë, Korçës, Pogradecitdhe Strugës, në mënyrë që të shohin mundësine e krijimit të një axhendepër vizitën e delagacionit të Uaterberrit në Shqipëri. Ai tha se ishte pajisurme një dokumet përfaqësimi nga këto njësi vendore dhe gjithçka tani ështëe gatshme për të planifikuar vizitën e kryebashkiakut të Uoterberrit (Water-bury) në Shqipëri.

Qyteti i Uaterberri, në shtetin e Konektikatit (Connecticut) ka njëqind edhjetë mijë banorë, ku rreth dhjetë mijë prej tyre janë shqiptarë. “Është njënga qytetet me një demokraci shumë të zhvilluar, - thotë Hasani. Në këtëqytet, liria dhe të drejtat e njeriut janë gjëja më e rëndësishme. Më 28nëntor, - vazhdon ai, - bashkia e këtij qyteti ishte në duart e shqiptarëve. Uzhvillua ceremonia e ngritjes së flamurit në shenjë respekti për gati 10% tëbanorëve të qytetit”. “Duke parë vlerësimin që ju bë shqiptarëve në këtëditë të shënuar, thekson Ymer Hasani, une vendosa t’i bëj një propozimkryetarit të bashkisë, z. Michael J. Jarjura, i cili e mirëpriti me shumëkënaqësi. Propozimi im ishte që Peshkopia të ishte qyteti motër, - thotë meshumë dashuri Hasani, por më vonë, duke parë se edhe shumica e shqiptarëvenuk ishin nga Peshkopia, ata shprehën dëshirën që në listëvn e vendeve përt’u vizituar të shtoheshin edhe qytete të tjera shqiptare. Ideja fillestare ishtepër Peshkopinë, por në këtë listë janë futur edhe qytete të tjera si: Korça,Struga dhe Pogradeci, pasi shumica e shqiptarëve janë nga këto vise.

A ka shanse Peshkopia për të qenë një qytet motër i Uoterberrit. ZotiHasani thotë se po. Peshkopia ka shumë të përbashkëta me Uoterberrin.Përfshihen në të njëjtën gjerësi gjeografike, pra kanë të përbashkëta klimën,por Peshkopia ofron edhe resurse të tjera të vlefshme si banjat termale,vende historike, si dhe është një qytet që mund të shërbejë si urë lidhësemes Shqipërisë dhe Maqedonisë.

Delegacionin bashkiak të Uoterberrit mund ta shoqërojë edhe një sena-tor i shtetit të Konektikatit si dhe një përfaqësues i Kongresit amerikan.Përveç vizitave në qytetet e mësipërme, ky delegacion do të ketë takime tëtjera në kryeqyetin shqiptar. Pikat kryesore të vëmendjes së delegacionitamerikan do të jenë mbi autonominë e pushtetit vendor, rendin publik, porkryesorja do te jetë në drejtim të lirive dhe të drejtave të njeriut. Në këtëkontekst ata do të kenë takime në Tiranë me komisionet parlamentare lidhurme këtë problem, si dhe me përfaqësues të Avokatit të Popullit. Por, sipaszotit Hasani, asgjë nuk është vendosur deri më tani. Gjithcka është në fazënepërgatitjes ë vizitës, e cila nuk do të vetëm e rëndësishme për një nga qyte-tet shqiptare, por për gjithë Shqipërinë. Është hera e parë, - thekson ai, qëkrijohet mundësia që një qytet shqiptar të gjejë një qytet motër në SHBA.

Cili do të jetë ky qytet? Për zotin Ymer Hasani kjo nuk ka shumë rëndësi.Secili nga qytetet shqiptare mund dhe meriton të jetë qyteti motër për Uater-berrin, por këtë do ta vendosë delegacioni, i cili nga datat 1 dhe 15 qershormund të jetë në Shqipëri, natyrisht duke respektuar dhjetë mijë shqiptarëtqë banojnë dhe kontribuojnë në qytetin amerikan të Uoterberrit.

B. KAROSHI

Ymer Hasani: Çdo qytet shqiptarmund dhe meriton të jetë qyteti

motër për Uaterberrin

Me poshtë po botojmëartikullin të botuar më15 dhjetor 2008 nëgazetën REPUBLICAN-AMERICAN të qytetitamerikan të Uotërberrit,të shkruar nga PENE-LOPE OVERTON,përgatitur për botim nëgazetën “Rruga eArbërit” nga LULZIMÇOTA

Në foto: Ymer Hasanidhe kryebashkiaku i

Uoterberrit, Michael J.Jarjura, më 28 nëntor

2008, duke ngriturflamurin shqiptar

Qyteti i Uoterberit planifikon të dërgojë një delega-cion zyrtar në Ballkan verën e ardhshme, por nuk kavendosur se çfarë qytetesh apo vendesh, do të viz-itojë, në kërkim të një qyteti-motër për t’i paraqiturrritjet e Uoterberit komunitetit shqiptar.

Një banor i qytetit, Ymer Hasani, dëshiron të ndi-hmojë Uoterberrin të marrë vendimin e tij. Hasani, ilindur në qytetin e Peshkopisë në Shqipëri, e zgjeronofertën e qytetit të tij të lindjes për të paguar përvizitën e delegacionit në rajon, vizita në qytetet etjera të konsideruara, përfshi Korçën në Shqipëri dheStrugën në Maqedoni.

Në shkëmbim, Peshkopia dëshiron që Uoterberitë presë deri pas vizitës zyrtare për zgjedhur qytetin-motër, thekson Hasani.

“Ne do të jemi të gëzuar të kemi një vizitë, sh-këmbim idesh. Kjo do të thotë shumë për ne,” thotëHasani, i cili u largua nga Shqipëria për në Uoterber-ri rreth pesë vjet më pare. Ndërkohë, fëmijët e tijvazhduan kolegjet në Nju-Jork dhe Konektikat. NëShqipëri Hasani punonte për qeverinë qendrore, sijurist për të drejtat e njeriut. Në SHBA ai nuk kalicencë për të punuar në fushën e jurispredencës, kësh-tu që ka nisur një biznes për të ndihmuar shqiptarëtse si të merren me çështjet e tyre europiane dhe gjith-ashtu, punon si mësues zëvendësues.

Hasani nuk ka asgje kundër Strugës dhe Korçës,madje flet mirë për to, por ai mendon se Peshkopiaka më shumë gjëra të përbashkëta me Uoterberrin seato – përmasa dhe klimë të ngjashme dhe njerëz tëgjallë. Dhe, më e rëndësishmja, Hasani beson sePeshkopia do dhe ka nevojë për një lidhje me Uotër-berrin më shumë se qytetet e tjera.

“Ne jemi shumë të uritur për demokraci, dije dhebiznes” thekson Hasani, që më tej shton: “Ne jeminjë vend i lashtë, por në një farë mënyre, ne jemi sinjë fëmijë që ende po mëson. Për shembull, ne kemiburime termale të mrekullueshme, por nuk kemi ho-tele turistike që të na ndihmojnë ne të zhvillojmëburimet që kemi.”

Dy javë më parë Kryetari i Bashkisë së Strugës,Ramiz Merko, i dërgoi një letër Kryetarit të Bashkisësë Uotërberrit, Michael J. Jarjura, në të cilën i kërkontezyrtarisht që Struga të ishte qyteti shqiptar motër. Nëletrën e tij ai vinte në dukje virtutet e qytetit të tijdhe Uotërberrit, duke theksuar se shumica e sh-qiptarëve që banojnë në këtë qytet, numri i të cilëve,jo zyrtarisht është rreth 15000 veta, vijnë nga zona eStrugës.

“E dimë se shumë shqiptarë, veçanërisht nga Strugakanë gjetur mikpritje dhe të drejta të barbarta në SHBAdhe fatin për një jetë më të mirë në qytetin tuaj tëbukur,” shkruan në letrën e tij Kryetari i Bashkisë sëStrugës, z. Merko. Më tej ai thekson se “lidhjet e sh-qiptarëve me vendin e tyre të origjinës kanë mbetur tëpandërprera, ndërsa kultura që ata fituar në SHBA nabën ne krenarë.”

Në ceremoninë e ngritjes së flamurit shqiptar nëBashkinë e qytetit, pak kohë më parë, banorët e ardhurnga Korça shprehën interesin e tyre për të realizuarnjë binakëzim të ngjashëm edhe me qytetin e tyre tëorigjinës (Korça) thekson këshilltari i Kryebashkiakut,Steve Gambini. Më tej, ai vuri ne dukje, se zyrtarëtbashkiakë së shpejti do të organizojnë një takim mepërfaqësuesit e të tre qyteteve për të vendosur “se sitë procedojmë me diplomaci.”

4 - Janar 200933nr.

Ne si komb me vullnet gjithëkombëtar i mbesim besnikë për jetë të jetëve SHBA-ve,të cilat konstatuan objektivisht se si komb kemi qenë të okupuar nga osmanët,e pas shkatërrimit osman u flijuam për interesa të politikëbërjes së mbrapshë evro-ruse... opinion

Për opinione dhe komente mund të na shkruani në adresën: “rrugaearberit@gmail.com”. Tel. 00355 4 22 33 283.Opinionet dhe komentet e botuara nuk shprehin domosdoshmërisht qëndrimin e redaksisë

“Respekti për kombin tënd është kushtpër të respektuar kombet e tjera” (Vijon nga faqja 1)

Ndonjë mendje e robëruar, e pajisur me një guxim regresiv,përpiqet sot të tjetërsojë rolin e Skënderbeut në historinë tonëapo në historinë e qytetërimit Europian. Kjo është një përpjekjee mjerueshme, sepse historia nuk pranon leksione: ajo jep lek-sione. Hipotezat e humbasin terrenin përballë fakteve. Inter-pretimi kërkon moralitet të lartë dhe profesionalizëm.

Dokumentet arkivore, vlerësimet e bashkëkohësve si Papët eRomës, apo familjet mbretërore, me të cilat ai ishte në aleancë ebashkëpunim, ato të Humanizmit dhe Iluminizmit Europian,tekstet e historiografëve më në zë të kohërave janë për ne, njëburim i ligjshëm krenarie dhe sasi e bollshme informacioni përnjë histori objektive të këtij burri, që u bë shpirti i historisë sëMesjetës. Mjafton të sjellim ndërmend Volterin, që nga katedrate Parisit u kujtonte bashkëkohësve se: “Në qoftë se perandorëtbizantinë do të kishin qenë Skënderbegë, Perandoria e Lindjesdo të ishte ruajtur.” Kjo për të kuptuar se sa i gjerë është arealiSkënderbegian. Janë të shumta përkufizimet dhe vlerësimet përSkënderbeun si strateg, si njeri i politikës dhe i diplomacisë, porne, shqiptarët e sotëm duhet të reflektojmë thellë, për “idealin etij atdhetar, si një cilësi që edhe sot në kohët moderne, përcak-ton fizionomitë politike të burrave të shtetit”.

Sot shqiptarët në të gjithë hapësirën ballkanike, e shohinSkënderbeun dhe Arbërinë e tij, si një model të madh integruesnë familjen e popujve të Europës së bashkuar. Falë tij, historiajonë e asaj periudhe është pjesë e lavdishme e historisë së Eu-ropës e sigurisht Skënderbeu, një personazh shumë i spikatur isaj.

Sot Shqipëria po anëtarësohet në NATO dhe po bën hapadomethënës drejt BE-së, akte, të cilat unë i shoh të projektuara sidëshira të hershme të shqiptarëve për të jetuar në paqe, liri esiguri, brenda familjes natyrale që është Europa, të asaj familje,mbrojtës i së cilës ishte Gjergj Kastrioti Skënderbeu.

Brez pas brezi, dyert fisnike i gjejmë në rrugëtimin tonë nëpërhistori, në kryengritjet anti-osmane, në Rilindjen kombëtare, nëLidhjen e Prizrenit, në shpalljen e Pavarësisë, në agun e shtetit tëri shqiptar, në Kongresin e Lushnjes dhe luftën e Vlorës, nëkonsolidimin e shtetit shqiptar, në Luftën e Dytë Botërore, nërezistencën anti-komuniste si dhe në ndërtimin e shtetit dheshoqërisë demokratike.

Familjet e mëdha nuk u bënë të tilla vetëm nga rangu sho-qëror, që trashëguan, apo pasuria, por mbi të gjitha për shër-bimet, që bënë ndaj vendit në momente të vështira, kur prej tyrekërkohej sakrifica. Ato i dhanë çdo gjë kombit dhe nuk preten-duan të merrnin nga ai.

I shohim pasardhësit e këtyre familjeve, tek lënë shenjën edevotshmërisë ndaj atdheut dhe kombit kudo ku ata kontribuangjatë konsolidimit të shtetit shqiptar të para luftës. Në debatinpolitik, në administratë, në diplomaci e ekonomi, ushtri e arsimduke sjellë përvojat perëndimore të vendeve ku u shkolluan.

Një fjalë e urtë shqiptare thotë se: “rrufeja bie mbi lisat egjatë”, dialektika e regjimit komunist ishte konfirmim i saj.

Goditja e elitave tradicionale, politike, intelektuale, ekonomikesynonte të prishte komunikimin e popullit shqiptar me pikat ereferimit. Komunistëve u duhej që të shpikej “Armiku i klasësapo i popullit” dhe për këtë stigmatizuan dyert e mëdha sh-qiptare. Si pasojë ata provuan asgjësimin fizik, burgun, intern-imin, konfiskimin e pronës, humbjen e të gjitha të drejtave, vep-rime këto me pasoja afatgjata të mirëmenduara.

Para se të jetë një titull hierarkik shoqëror, fisnikëria ështëdiçka etike e brendshme, shpirtërore që mund të ndrydhet ngarrethanat, por nuk shuhet, duke na lënë trashëgim shembuj tërrallë lirie, rezistence e morali gjatë kohës së errët të diktaturësndonëse paguan çmimin e gjakut.

Viti 1990 e gjeti këtë shtresë si komponentin më të vetëdijshëm,që kërkonte ndryshim dhe mbështesë e patjetërsueshme nëndërtimin e demokracisë.

Gjatë tranzicionit të gjatë, duke qenë pikërisht këto familjenjë pjesë e rëndësishme e të persekutuarve politikë dhe ish-pronarëve, u ndeshën jo pak me iluzionin e drejtësisë në raportme të kaluarën, me iluzionin e rikthimit të pronës, me atë për-faqësimit politik dhe të integrimit në shoqëri, duke u bërë nëdisa raste pré e retorikës politike.

Megjithatë, ato dëshmuan se janë në lartësinë e traditës sëtyre duke shprehur një cilësi të lartë demokratike, atë të toler-ancës dhe besimit tek institucionet.

Personalisht në cilësinë e Kreut të Shtetit nuk do t’i reshtpërpjekjet që këto familje të gjejnë vetveten në shoqërinëshiptare, sepse Shqipëria, për t’u bërë më e mirë, si gjithmonë,ka nevojë për kontributin tuaj.

Fjala e Presidentit Bamir Topi në Konferencën Kombëtare “Familjet eMëdha Fisnike Shqiptare”, 17 janar 2009. Titulli është i redaksisë

Skënderbeu, personazhi më i gjallëi gjithë historisë së shqiptarëve

Nga: SHEHAT MARKU, Dibër

Politikanët shqiptarë në tërë territoret etnike mposhtin vazhdi-misht vullnetin gjithëkombëtar, i dhunojnë vlerat e tija nacio-nale deri në pabesi.

Kjo katandisje e politikës shqiptare në tërë territoret e sajaështë pasojë e shkaqeve të vetme për të marrë pushtet dheasgjë më shumë. Kjo tendencë e hapur u ka errësuar sytë, mend-jen, ndërgjegjen dhe shpirtin. Janë bërë cirkusantë, karagjozëprimitivë, bajraktarë të inkriminuar. Nuk kanë vizion mision-arësh për bëma pozitive zhvillimore me interes kombëtar. Delse të gjithë janë dështakë në këto transformime madhore tëkësaj epoke. Pa turp na imponojnë politikë problematike, te-kanjoze dhe hazardere; bëhen lëndë e vetme trajtimi përballëinteresave kombëtare. Për më keq komunikojnë mes veti meegërsi armiqësore, me qëndrime bajraktarësh primitiv, pandërgjegjshmëri të zhvillimeve jetike të kombit.

Çdo ditë e pa ndërprerë na hedhin në llume të pakuptimtame të vetmin qëllim të realizohen me interesat personale, kl-anore e partiake, duke mos u përballur me kërkesat e vullnetitgjithëkombëtar në këtë kohë të rilindjes dhe transformimevedemokratike botërore.

Me parti të panumërta udhëheqin me njerëz të llojllojshëm,të sojeve dështakë, bile edhe të dyshimtë si renegate mafiozë,kriminelë ordinerë të cilët duke i vënë në shërbim të politikësditore sunduese realizojne bashkë me ta pasuri marramendësedhe asgjë më shumë.

Nga këto pak rreshta të konstatuara në zhvillimet e vleraveshoqërore në këto trende politike pas tranzicioneve të mëdhashoqërore, del se humbëm rrekjen epokale të demokratizimitshoqëror si proces. Të priturat dhe angazhimet deri me luftëclirimtare si në Kosovë ashtu edhe në Maqedoni për të reali-zuar dinjitetin nacional të nëpërkëmbur gati për një shekull,të dhunuar deri në mposhtje prej gjëmës sllavo-komuniste;përbrenda kombit në çerekun e qeverisjes vetanake bashkë mepjesën e okupuar nga imperiazmi jugosllav ende nuk dijme kujemi, çka kemi arrirë, e çka dëshirojmë dhe çka presim ngakëto tranzicione.

Faktet e kësaj epoke flasin vetë:Po Pavarësi në Kosovë, fitore madhore por e çfarë lloji ësh-

të – e kufizuar dhe pa sovranitet të plotë. Prej një armiku gatinjëshekullor, atij të gjenocidit serb që edhe sot zvarritet ndërqarqet ndërkombëtare duke tentuar të realizojë edhe më tejshtrirje dhe okupime në Kosovën martire.

Partitë politike shqiptare në RM me Marrëveshjen e Ohrit,prodhim ndërkombëtar pas luftës, e bënë lodër politike nëhypje dhe zbritje të pushtetit, e sakatosën deri në palcë, evënë në llogari sipas interesave individuale e klanore vetëmpër përfitime financiare të papara gjatë qeverisjeve të tyre; epërjashtojnë pa turp interesin kombëtar.

Konstatojmë se drejtësia e vonuar nuk mund të prodhojëdrejtësi të cunguar, sepse është e papranueshme, bashkë meservilizmin politik të politikanëve tanë gjoja të moderuar, tëcilët nuk e kanë kuptuar antarësimin në Evropën e Bashkuar seajo nuk anëtarëson banorë, por kombe.

Në këtë kuptim del se Evropa është nacionaliste, jo interna-cionaliste, në të përforcohet identiteti kombëtar veç e veç mezhvillimet e globalizmit don të thotë shkurt e prerë të respek-tosh kombit tënd është kusht për të respektuar tjetrin. Ma-nipulimi me globazmin prej politikanëve tanë është njësoj simanipulimi me internacionalizmin proletar sllavo rus, ështëpra politikë bastarde.

Politikanët tanë bëlbëzojnë pa turp mëshirë për lirinë tonënë sytë e Evropës, që është tejet armiqësore me interesat tonakombëtare, jo pse unë konstatoj por janë fakte që flasin vetë;mbase politikanët tanë janë pa koncept, pa vizione, pa pro-jekte të dëshiruara dhe të domosdoshme. Të drejtat e fituaranuk i legjitimuan në ndërrimet e qeverisjeve partiake, prem-timet i lanë rrugëve ku i premtuan. Institucionet e ndërtuarame interes kombëtar i shkatërrojnë për turp dhe pa ndërgjegjsh-mëri, duke deklaruar se ata para nesh nuk bënë asgjë, prandajato institute janë të pavlera.

Kjo mënyrë e qeverisjes tregon haptazi se privilegjet qever-itare u kanë zënë sytë, arsyen, deri në atë nivel saqë të mirat etyre i konsiderojnë me interes për të gjithë kombin, bilekërkojnë edhe mbrojtje për ta. Kjo është një papërgjegjësimoralo-politike, në praktikë bëjnë manovra partiake me sh-karkime të garniturës së kaluar dhe emërime të garniturës qëka fituar; me hypje - zbritje dhe me kështu qeverisje krijojnëpasiguri, armiqësi brendashqiptare.

Me fudullëk prej primitivizmi tejet të degjeneruar, lirinënacionale e monopolizojnë, e kushtëzojnë botërisht se demokra-

cia funksionon vetëm me pushtetarët që fituan shumicën. Jakjo është dhe kështu funksionojnë partitë tona në këtë peri-udhë të zhvillimeve demokratike.

Sundimi i diktaturës parlamentare bëhet instrument i vetëmpër të realizuar njëmendësinë partiake bajraktareske si e tëshkuarës komuniste. Partitë tona shfrytëzojnë mentalitetin prim-itiv masiv të politikës shqiptare i cili ende hiqet zvarre ndërne, prandaj i përjashtojnë vlerat e individit të kultivuar i cilika ditur të luftojë pa hezitim për të realizuar vullnetin masivpër liri të plotë, për bashkim të etnisë të natyrshme territori-ale, gjuhësore dhe historike të definuar.

Kjo është vlerë e pashuar e shqiptarizmit, mburrje për ko-mbin në tërësi, nuk ka pësuar ndryshime ndër kohëra dhe hapë-sira tejet të egra kundër vullnetit tonë. Kjo vlerë historike ësh-të ngrehinë e ngulitur thellë në zemrën e shqiptarizmit, ka njëpërmbajtje për vetëmbrojtjen nacionale e cila siguron perspe-ktivë të padiskutueshme, realizon të drejtat e lënduara his-torike, është prodhim i idealit të urtësisë masive shqiptare epërbotshme, realja e vetme për të realizuar nevojat masivekombëtare; ngjit lartë civilizimin shekullor që trashëgojmëhistorikisht. Ai ka të drejtë për ti dalë zot vetes, është absolutdhe nuk mund të manipulohet nga politikanë të kësaj dore.

Të bashkuar sigurojmë zhvillim të fuqishëm ekonomik,kulturor, politik, mbrojtje kombëtare, siguri për liri dhe barazinë integrimet e kombeve në Evropë. Është me interes të papër-jashtueshëm për paqen e kombeve të Evropës e më gjerë. Kjoe drejtë ka konsensus të plotë mbarëkombëtar.

Parë nga aspekti juridik, kjo alternativë konsensuale përjas-hton kolonializimin. Gjendje e prodhuar për interesa hegje-mone strategjike të fuqive të mëdha nga e kaluara e shekullitXX e cila ka kushtuar me miliona jetë njerëzish, varfëri perma-nente, prapambeturi ekonomike, politike dhe kulturore, dhevazhdimisht armiqsira ndërnacionale dhe konflikte të gjëra medimensione deri botërore.

Prandaj për politikanët tanë në tërësi del se mungesastrategjike e projekteve për bashkim nacional në këto tranzi-cione demokratike është në kundërshtim të rreptë me sigurinëe paqes në Ballkan, Evropë dhe më gjerë.

Për ta vërtetuar të vërtetën e mësipërme në aspektin juridik,me rezultatet e deritashme të eksperimentuara të shtetevemultinacionale është ide e zvarritur komuniste e qeverisjessllavo ruse, si ai i ish imperializmit rus dhe imperializmitjugosllav nga e kaluara e djeshme e të cilëve deri me shkatër-rimin e tyre ishin kampe vrastare për lirinë e njeriut, kampeekzekutimi të panumëruar, terrore të papara dhe varre të tëratë paemër. E gjithë kjo e keqe që pësuam del se shtetet multi-nacionale janë vazhdimësi, ngrirje dhe shkrirje të zhvillimevedemokratike shoqërore jostabile.

Prandaj vullneti gjithëkombëtar si ai shqiptar i cunguarkundër vullnetit të tij është i pamposhtur. Bashkimi i natyr-shëm i tij është i domosdoshëm. Do të sjellë liri të plotë ndërtrojet ballkanike dhe më gjërë; zhvillim të fuqishëm ekonomik,kulturor dhe barazi;

së treti, liri të sigurtë për zhvillim të gjithanshëm individu-al dhe kolektiv; së katërti me integrim natyral përfundimishttendencat hegjemoniste në Ballkan nuk mund më të funksion-ojnë me sisteme gjenocidiale, bëhen të përjashtuara përfundi-misht. Bashkimi i kombeve në Evropë është ardhmëri e sig-urtë, paqe për kombet në tërësi. Kjo siguron taban kombëtar tëdinjitetshëm, të sigurtë, të cilat kanë një emërues të bashkët:Kombi mbi të gjithë, vlerë madhore dhe imperative.

Ne si komb me vullnet gjithëkombëtar i mbesim besnikëpër jetë të jetëve SHBA-ve, të cilat konstatuan objektivisht sesi komb kemi qenë të okupuar nga osmanët, e pas shkatërrimitosman u flijuam për interesa të politikëbërjes së mbrapshëevro-ruse e ngarkuar me koncepte shtetërore atë kohë të sho-venizmit krishterë në Evropë. U vërtetua definitivisht se Evro-pa e bashkuar duhet patjetër të çlirohet njëherë e përgjith-monë nga kjo e keqe e luftërave të pandërprera, prodhim ivullnetit evrorus. Shqiptarët ende terrorizohen nga interesat esllavizmit serbogrek, për të realizuar kolonializëm në Evropë,me të vetmin qëllim që të mposhtin të drejtën e lirisë të vetëv-endosjes së kombeve në Evropë. Shovenizmi i krishterizmitsllavorus dhe serbogrek dëshiron edhe më tej me strategjinë esaj të sundojë në Evropën juglindore duke i vënë popujt nëarmiqësi të pafund. Por, armiqësia e popujve nuk ka prodhuarkurrë vlera civilizuese për botën. Ato e shëmtojnë dhe e zhv-lerësojnë gjithë vullnetin botëror të popujve për paqe, përmirëkuptim, mirëqenie dhe liri njerëzore.

Njeriu i këtij shekulli ka një vlerë të vetme si orientim për-fundimtar të pakontestueshëm se paqja do të sundojë vetëmme lirinë dhe vetëvendosjen e lirisë së kombeve.

5 - Janar 200933nr.

“A mendon se librat e tu dhe të bashkëmendimtarëve të tu do të mund të ndikojnë sado paknë rikthimin e një kujtese tjetër, e cila, është minimizuar aq shumë, sa duket e përlargët, a

thua se 3-4 breza njerëzorë në diktatur na qenkëshin një sajesë e gojdhanave antike”.ese

Nga Agron TUFA

Duke kaluar mespërmes Pjacës,u ndesha ballas me shkrimtarin

dhe intelektualin e shquar L. F, sigjithmonë, të veshur sa thjeshtë, poaq dhe stil. Ndërsa zinim vend nënjë tavolinë të lirë buzë shatrivanit,desha ta pyes se pse në kombinimine veshjeve të tij zotërojënë ngjyrat ekafta - nga të çelëtat gjer tek tonet eerrëta. Sepse, gjykuar nga vitet eshumta të burgut që ka kaluar, pikër-isht këtë ngjyrë ai duhej ta urrente,sikundër u ndodh atyre që kanë kalu-ar shërbimin e detyrueshëm ushtar-ak, të cilëve u përzien nga e gjelbraushtarake. Nuk di pse e sprapsa këtëpyetje, ndoshta duke menduar segjatë bisedës do ta sillte rasti i volit-shëm, andaj, pas klisheve të zakon-shme ritualore e pyeta, sa për të hapurbisedën, me një tjetër klishe:

- Me se po merresh këto kohë...kuptohet, përveç shkrimeve dhe anal-izave në shtyp?

- Me personazhet e burgut. A edi? Kam frikë se nuk do të kem kohë,ndërkaq po kuptoj se koha vërtet nukdo të më mjaftojë, edhe sikur të moskisha detyrime të tjera dhe të merre-sha vetëm me ta.

- Mendon se kjo është ende njëmënyrë bashkëkohore për të bërëletërsi?

- Si the? – u mundua të përqen-drohej L.F.

- Desha të them: a mendon se kakush interes të të ndjekë në ato tema?

- Epo pyetje më budallaqe s’mëkishin zënë veshët... më fal, por ajoështë jeta ime për shtatëmbëdhjetvjet... madje vitet më të çmuara tëjetës sime. Si mendon ti, më plasimua në i intereson kujt apo jo? Mosdo të ishte më bashkëkohore të sh-tiresha sikur këto shtatëmbëdhjetëvite të burgut nuk kanë ndodhur fare?

- Jo, por, mendova se lexuesintonë e kanë orientuar në përjetimetë një natyre tjetër emocionale, si nëromanet e... (këtu përmenda disaemra shkrimtarësh të socrealizmit, tëcilët kanë qenë pjesë e gjyqit dhe eekspertizave në dorëshkrimet e tij).Ti vetë e di se çfarë fati pësoi tek neletërsia e burgut!

- Është tjetër hesap ajo, - u mbrojtduke nxjerrë të dyja pëllëmbët paraL. F. – Unë nuk mund t’u shes dëng-la romantike shqiptarëve, pavarësishtse në pazar nuk po ecka letërsia eburgut dhe pavarësisht se qeveritëtona kuazikomuniste i shpërfillin prejprogramesh.

- Atëherë kush do t’ju lexojë?- Ore zotni, unë nuk po flas për

kultivim kastravecash që të m’i ble-jnë medoemos... se libri, - i mëshoifjalës ai, duke picëruar syrin e ma-jtë, - libri do të lexohet nga 10-15

Kuvendim për misionet e papërmbushuralexues, një ndër të cilët, fjala vjen,do të jesh ti. Më kupton? E pra, nësee lexon ti, do t’ua rekomandosh edhenja 10-15 të tjerëve, e kështu meradhë, gjersa për disa vjet, do ta lex-ojnë disa qindra e, ndoshta, një mijëvetë. Aq dua dhe unë, s’pretendojmë shumë.

- Të kuptohemi drejtë: a mendonse librat e tu dhe të bashkëmen-dimtarëve të tu do të mund tëndikojnë sado pak në rikthimin e njëkujtese tjetër, e cila, siç po e shehedhe vetë, është minimizuar aqshumë, sa duket e përlargët, a thuase 3-4 breza njerëzorë në diktatur naqenkëshin një sajesë e gojdhanaveantike.

- Po si duket... askujt nuk i in-tereson të kthejë kokën prapa, të sho-hë, të mbajë flegrat hapur, duke nd-jerë kutërbimin e qelbit që fryn ngaplagët e asaj kujtese...

- Çdo të thotë kjo “nuk i intere-son”, kur, nga ana tjetër, lumi igazetave të përditshme, me vrapin etyre të pandalshëm mbajnë gjallë njëkujtesë tjetër, atë të bëmave të dik-tatorit me suitën apo diavoliadën etij, duke shpalosur një inventar tëimtësishëm të të gjithë rekuizitës, qënga shërbetorët, gjellëbërësit,rrobaqepësit, rojat... të gjithë këtopersonazhe të krimbur në kujtime,kujt i “interesojnë”?

- Ja, tani na hape punë, - tha dukemërmëritur shkrimtari L.F. - Duhetthënë se çdo pushtet i pjellë nga gji-ri i këtij populli, e vendos vetë seçfarë kujtese kolektive legjitimon.“Kujtesën tjetër” ai (pushteti) ebllokon nëpërmjet mekanizmave tëvet në nivelin zyrtar dhe jozyrtar,përderisa “kujtesa tjetër” e kompro-menton atë me ndërgjegjen aspak tëlavdshme. Është pak a shumë si menjeriun, që aspektet e turpshme tëprivatësisë së tij i spraps në kujtesë,sepse, të jetosh me turpet e tua, ësh-të një ndjenjë jo komode. Të kupto-hemi, nuk ka pushtet që ta shtrijëdiktatin e vet mbi instrumentin in-dividual të kujtesës. Kësisoj, nëse kenjë kujtesë të përkundërt me atë qësundon në rrafshin kolektiv, ti mundta mbash, madje mund të ngordhëshme të, por ama mekanizmi i regul-latorit kolektiv ta nxjerr jashtë loje,d.m.th, nuk lejon t’i imponohesh.

- Megjithatë, kam përshtypjen, inderuar L.F., se ju po i ngatërronikonceptet. Pse? Sepse pushtetet poli-tike që dalin nga ky popull e kanëzanafillën në shtresa të caktuarashpqërore, apo jo?

- Po. E pastaj?- Nëse, fjala vjen, pushtetet e së

majtës janë pjellë e një elektorati tëformësuar historikisht dhe të identi-fikuar me të privilegjuarit e PPSH-së, atëherë këto pushtete të majta dot’i hapin udhë, ose më saktë, do tëstimulojnë kujtesën nostalgjike tëbëmave të diktatorit dhe bashkpunë-torëve të tij, duke bllokuar, natyrisht,“kujtesën tjetër”, pa e lënë këtë tëdiktojë botën e saj në kujtesën Kole-ktive. Pikërisht ky elektorat të“kënaqurish” nga komunizmi, kaprodhuar kundërpolin e tij me njërëztë pakënaqur, dyert e mëdha, nacio-nalistët, klasat e deklasuara, kulakët,etj., që kanë atë “kujtesën tjetër”, tëcilën, priren ta dëshmojë e s’ia da-lin dot. Dhe pushtetet politike nëqeverisje që janë pjellë e këtij elek-torati, nuk kanë pse e bllokojnë atë“kujtesën tjetër”, përkundrazi, men-doj se është në interesin e tyre tambështesin lulëzimin e kësaj kujte-se të djathtë.

- Ndërsa vazhdon demarshi ikujtesës nostalgjike, të majtë, mad-je në pikun e lulëzimit të saj,megjithëse, në mos gabohem, qever-isemi nga një pushtet i djathtë...megjithëse nga të katër anët e botësna kërkojnë të dënojmë krimet e ko-munizmit. Kështu? Më duket se tëkuptova drejt, apo jo? Por, siç edimë, shtypi ynë është i lirë dhe as-një pushtet nuk mund t’i imponojëatij se çfarë kujtese duhet të dësh-mojë, apo jo? Pronarët e këtij shtypimbajnë gjallë me këtë kujtesë nos-talgjik një lexues nostalgjik, i cili narezulton të jetë i shumtë, derisapërditë blihen këto speciale me bë-mat dhe thashathemet mbi diktator-in dhe rekuizitën e tij. Si t’ia bëjmë?

- Si t’ia bëjmë? T’i kundërvihemikësaj kujtese të turpshme e të pam-oralshme me një formë efikase. Push-teti i së djathtës, vërtet nuk mund t’iimponojë shtypit të lirë ndalimin ekësaj sage të pandalshme, anipsesanksione mund të vendosen, duke iklasifikuar këto përrenj nostalgjikë si

recidive të komunizmit, ndërkohë qëEuropa na kërkon të dënojmë pikër-isht krimet e komunizmit. Të klas-ifikohen këto recidive të barazvlef-shme me recidivet e nazizmit...

- Kaq?- Si fillim kaq. Me tej, qeveritë e

djathta mund të projektojnë një plat-formë të studiuar mirë me një aktiv-itet serioz botimesh në kolana ku tëbotohen të sistematizuara veprat qëdëshmojnë “kujtesën tjetër”, kujtesëne rezistencës ndaj diktaturës, të mar-tirizimit nëpër burgje, kampe përqen-drimi, internime, persekutime, pro-cese gjyqësore e pushkatime, me-muare, ditare, epistolare. Vetëmkështu mund të dëshmohej nëmënyrë koherente ekzistenca e njëkujtese të dhimbshme, porse tepërdinjitoze. Mandej këto vepra të pro-movoheshin duke u bërë pjesë e njëdiskursi të gjerë intelektual e pub-lik, ngjashëm me, fjala vjen, veprëne At Zef Pllumit “Rrno vetëm përme tregue”. Madje, sensibilizimitmund t’i paraprinte përfshirja e ve-prave më të mira të këtij zhanri nëleximet e detyrueshme shkollore euniversitare. Kjo do t’ia shtonte iden-titetin e trashëgimisë gjithë spektrittë politikës së djathtë në Shqipëri.

- Interesante, - tha, duke picëruarsyrin e majtë shkrimtari L.F. – Teksatë dëgjoja ty, po mendoja se sa ithjeshtë ka qenë për t’u realizuar kyprojekt që në vitin 1992 e këtej, poa e di ti mor i dashur, se këta, kinsetë djathtët tanë, jo vetëm nuk e ça-jnë menderen për kësi gjerash, pors’po na japin as shpërblimin e vitevetë burgut. E more vesh ti? Kanë dje-gur skemën e shpërblimit për ish- tëdënuarit politikë, je në vete! Si i thuati kësaj?

- Unë i them kësaj: të presëshdegën mbi të cilën qëndron. Sepsevotat në votat e këtyre njerëzve ba-zohet ekzistenca e së djathtës. Dhepo me këta njerëz sillet në mënyrënmë të pashpirt: i braktis, u tadhëtoninteresat, nuk i përkrah, qeveris menjerëz me të shkuar komuniste dhe,që të gjitha këto, janë forma të alter-nuara të përbuzjes. Si shpjegohetprania kaq e dendur e njerëve meorigjinë puniste në instanca të lartatë qeverisjes së djathtë? Sepse po nadalin të gjithë drejtuesit, me

këshilltarë e ministra, që të gjithë,bij komunistësh të shquar...

- Dihet kjo tashmë: Berisha e kaparë gjithmonë me platonizëm këtëkontigjent dhe kjo dobësi, për men-dimin tim, na çon në një momenttë errët të zanafillës së opozitës sh-qiptare. Ne nuk e dimë se si ka qenë“nata e themelimit” të kësaj partie,ose më mirë, “nata e bigëzimit” tëpartive politike të opozitës së parëshqiptare.

- S’ka rëndësi... kush kërkon, më-son dhe artin e leximit mes rreshtash;por një gjë më bën përshtypje tëzymtë: nëse Partia Demokratike moripërsipër një mision të madh në his-torinë tonë – të bashkojë forcat edjathta nën kauzën antikomuniste,tani, pas kaq vitesh, bëhet e qartë seajo ka tradhëtuar pikërisht këtë kauzë,duke marrë më qafë ndoshta forcatmë progresive të shoqërisë sonë, mëtë sinqertat e më të pafajshmet.

- Vërtet, ju thatë diçka thelbësoredhe unë, megjithëse jam një liberal imajtë në bindjet e mia (por të mosngatërrohemi, jam liberal i majtë nëatë kuptim që ka ky togfjalësh në re-alitetin botëkuptimor europian, jo nësurrogatin shqiptar), pra, edhe pse imajtë, mendoj se formacinet klasoretë djathta në Shqipëri janë tradhëtu-ar, shfrytëzuar dhe përbuzur, gjersa,duke kaluar në një opozitë të gjatëtetë vjeçare, ashtu të flakur e të pa-përkrahur, janë tëhuajësuar politikishtdhe ekonomikisht, me një vitalitettashmë të vyshkur. Ky është njëvarfërim tragjik i peisazhit tonë poli-tik...

- E pra, këto shtresa u tradhëtuan,pa e formësuar fizionominë dheidentitetin e tyre. Ato u braktisën shinë atë kohë kur pritej të realizoninmisionin e tyre historik, duke krijuar,e mandej thelluar një boshllëk tëllahtarshëm edhe tani, gjashtëm-bëdhjetë vjet pas rënies së diktaturës.Dhe ky boshllëk në përfaqësiminpolitik të realitetit tonë shoqëror ësh-të mungesa e një partie antikomu-niste. Një parti e tillë do të kishtemundur të realizonte një mision tëdomosdoshëm në realitetin shqiptar,por, ajme...

- U sabotua?- Kjo ndoshta është fjala më e

saktë që i shkon përshtat.

XHAFER SEITI, prefekt i Qarkut Dibër shkruan: “Me kënaqësi ekureshtje lexova librin e Zotit Bashkim Lleshi “Gjeologjia e Rrugëssë Arbërit” dhe në fund të leximit një numër i konsiderueshëm mbre-sash u memorizuan në kujtesën time. Kureshtja nuk vinte nga faktiqë ishte materiali i parë që lexoja të shkruar nga pena e zotit Lleshi.Përkundrazi, kam patur rastin të lexoj mjaft shkrime të tjera që mepak fjalë do t’i konsideroja “me logjikë të rrjedhshme, bindës, plotargumenta e trajtim dinjitoz shkencor”. Duke e konsideruar zotinLleshi si një nga pionierët nismëtarë të formulimit të idesë për do-mosdoshmërinë e ndërtimit të Rrugës së Arbërit dhe me kontribut tëçmuar konkret në realizimin e kësaj ideje, si Prefekt i Qarkut tëDibrës, si një njeri që për shkak të detyrës, por dhe përgjegjësisëmorale për një jetë më të mirë të banorëve të trevave të Qarkut tëDibrës, kam dhënë një ndihmesë modeste në nxitjen e instancavedhe strukturave vendimarrëse për realizimin e këtij projekti të madhtashmë në startin e tij të pakthyeshëm, sinqerisht dua që nëpërmjetgazetës “Rruga e Arbërit” të falenderoj zotin Bashkim Lleshi për punën

e bërë jo vetëm në kornizat e një libri, por dhe përtej tij, për gjithëgamën e veprimtarisë e përkushtimit në dobi të njerëzve duke i uruarnjëkohësisht arritje të tjera po kaq cilësore në fushën e studimeve dhegarantuar se bashkëpunimi im si Prefekt do të jetë korrekt e i vazh-dueshëm për të gjitha problemet e me përparësi ato që kanë të bëjnë meRrugën e Arbërit”.

Shkruan ODISE PLAKU: Ju uroj shume suksese ne kete vit dhe me sh-krime akoma me interesante. Jam nje lexues i rregullt i gazetes tuaj permesinternetit. Shpresoj se afermi tju dergoj disa poezi per botim nese deshi-ronit. Kam botuar disa vellime ne poezi dhe proze si dhe vene ne skenemonodramat “Klithma e nje nene te marre” interpretuar nga Hajrie Rondodhe vleresuar me cmimin e karrieres ne festivalin e monodrames shqiptarene vitin 2006. Ne 2008 u vu ne skene monodrama “Velloja e bardhe”interpretuar nga aktorja Zamira Kita dhe drama “Ylli i Mengjesit” nga trupae teatrit “Migjeni” ne Shkoder.

Na shkruajNa shkruajNa shkruajNa shkruajNa shkruajnnnnnë ...ë ...ë ...ë ...ë ...Na shkruajnë...Na shkruajnë...Na shkruajnë...Na shkruajnë...Na shkruajnë...

6 - Janar 200933nr.

personalitete“Figura e atdhetarit Fuad Dibra të na shërbejë si shembull të vetëdijesohemi e të bashkohe-mi në zgjedhjen e rrugës së drejtë në këto çaste vendimtare për kombin tonë në Shqipëri,Kosovë, Maqedoni, Kosovë Lindore (Luginë e Preshevës), Mal Të Zi e Çamëri.”

PERSONALITETQË RREZATON

SHËMBËLLTYRË

Në turbulencat që po përjeton sotlidershipi shqiptar në Shqipëri, Kos-ovë dhe Maqedoni, kur pa përjash-tim partitë politike shqiptare në vendtë afrimit dhe të shtrëngimit të du-arve, kanë drejtuar gishtërinjtë e sh-tangur për t’ia nxjerrë sa më thellësytë njërit- tjetrit, duke ndarë popu-llin shqiptar copa- copa, kur gogolatnga brenda dhe shtetet fqinje rrethnesh gëzohen dhe fërkojnë duart,duke i parë me sehir zënkat tona, meshpresë se do të rrjepin edhe pak ngaterritoret tona, nga gjaku ynë, aponga shkelja e të drejtave tona, sotkur ne më shumë se kurdoherë lypsettë mësojmë nga historia jonë, për tëkonsoliduar forcat dhe energjitë tona,aty ku mbrohet, ruhet e ndërtohetdinjiteti ynë mbarëkombëtar, ven-dosëm të paraqesim para opinionittanë lexues, Fuad Dibrën, patriotine shquar nga Dibra e Madhe, patri-otin dibran dhe mbarëshqiptar(1886-1944),për të na qenë shëm-bëlltyrë dhe për të parë se si duhetpunuar dhe sakrifikuar për kombintonë të përvuajtur,për të mos na upërsëritur gjërat, dhe se si duhet tësillemi, po qe se vërtet ia duam tëmirën kombit dhe vetes sonë.

Fuad Dibra, ky patriot dibran dhembarëshqiptar me shpirt martiri përçështjen kombëtare shqiptare, shkriutërë pasurinë e madhe që kishte, re-fuzoi ofiqet mashtruese, dhe në Kon-ferencën e Paqes në Paris më 1919-1920, ku u arrit që Shqipëria të nji-het si shtet i pavarur, vuri në dis-pozicion dhe harxhoi më shumë se500 mijë franga ari.

Kjo fytyrë e lavdishme e patri-otizmit dhe e atdhedashurisë sh-qiptare, si gjithnjë edhe sot shndritme shëmbëlltyrën e saj, kur të gjithëduhet të bëhemi si një grusht i vetëm,e t’i tregojmë botës seriozitetin tonëpër kauzën mbarëshqiptare, sepseende nuk e kemi punën të sillemikomodë, krahas këtyre rreziqeve që ikemi pranë.

E pashë të udhës të vë dritë nëfigurën e patriotit Fuad Dibra, që tëna shërbejë si shembull të vetëdije-sohemi e të bashkohemi nëzgjedhjen e rrugës së drejtë në këtoçaste vendimtare për kombin tonë nëShqipëri, Kosovë, Maqedoni, KosovëLindore (Luginë e Preshevës), Mal TëZi e Çamëri..

SAKRIFICA PËR SHTETINETNIK SHQIPTAR

Fuad Dibra u takon figurave mëtë shquara të patriotëve të denjë dhetë pastër që për Shqipërinë e Pavar-ur Etnike shkriu tërë pasurinë e tij

FUAD DIBRA - PATRIOT I SHQUAR PËR SHQIPËRINË ETNIKE (1886-1944)

PËR ÇËSHTJEN SHQIPTARESHKRIU JETËN DHE PASURINË

NgaREXHEPTORTE

Përkundër interesimittonë nuk kemi arriturtë gjejmë qoftë edhenjë fotografi të këtijpersonaliteti kombëtarme bëma të mëdha.Ky tekst le të shërbejëedhe si apel për ata qëkanë ose dinë përndonjë fotografi tëFuad Dibrës.

të madhe, tërë arin, shkriu jetën etij, dhe nga Shqipëria as mori e askërkoi gjë. Ky burrë mbi burra, siçe quan populli, tërë jetën e tij iadedikoi popullit dhe kauzës së Sh-tetit Etnik Shqiptar, duke sakrifikuardhe duke mos pritur që të jetë atjeku e lypte nevoja dhe të sillet ashtusi e lypte nevoja e popullit, ku bise-dohej për vendosjen e bazave tështetit shqiptar.

Kur shqiptarët me karakter të ligasokohe vraponin pas posteve dhepasurisë, duke grumbulluar pasurimbi pasuri dhe ar mbi ar, Fuad Di-bra zgjodhi rrugën e drejtë e të nder-shme të atdhedashurisë dhe të pa-triotizmit, duke u përpjekur gjer nëvetëmohim për shqiptarët e Sh-qipërinë, duke luftuar kundërcungimit dhe grabitjeve të tokaveshqiptare në Konferencën e Ambas-adorëve në Londër më 1912-1913dhe në përsëritjen e kësaj padrejtësienë Konferencën e Paqes në Paris me1919-1920. Këto ngjarje e tronditënpamasë shpirtin e Fuadit, i cili meme ngulm vazhdoi përpjekjet e tijpër t’i bashkuar shqiptarët rreth njëprogrami, siç thoshte ai, “të aftë përtë siguruar shpëtimin tonë ko-mbëtar, konkretizimin e ëndrrës sëqindramijëra martirëve të kombitpër realizimin e të drejtës për Sh-qipërinë Etnike dhe për ta shpëtuarnga kthetrat grabitqare të fqinjëve”.Ai ishte më se i bindur dhe i pa-tundshëm për plotësimin e këtij ide-ali të shenjtë dhe thoshte: “Do tabëjmë Shqipërinë me kufijtë e sajetnikë patjetër, pse edhe sikur Evro-pa të dëshirojë me na i dhunuar tëdrejtat tona legjitime, na të bash-kuar rreth flamurit të Kastriotit, dotë jemi një bllok i pathyer që mefuqinë e armëve tona do t’i fitojmëvetë të drejtat që na takojnë”.

Fuad Dibra ithtar dhe lëvrues ipalodhshëm për Shqipërinë Etnike,në krye të Kolonisë së Shqiptarëvetë Stambollit shkrinte pamëshirëçdo gjë që kishte, edhe pasurinë etij shumë të madhe, për të mbroj-tur të drejtat e shqiptarëve dhe tëShqipërisë kudo në Evropë, dhe supendua asnjëherë. Ky martir edhenë momentet e fundit të jetës së tijna len tri porosi : “ Me u bashkuartërë shqiptarët rreth një ideali tëvetëm, rreth realizimit të shtetit tonëetnik shqiptar, me u vëllazëruar dheme u bashkuar në mënyrë të përso-sur, që përçarjet e nxitura nga pro-pagandat e huaja, të cilat mundohendrejtpërdrejt të na ndajnë, të mosmunden me gjetur vend ndër ne, dhesë fundi, me çfarëdo çmimi të jetë,me përmbushur idealin e konkreti-zimit të Shqipërisë s’onë Etnike.Këto porosi të trashëguara prej mar-tirëve brez pas brezi, do t’i dëgjojnëme krenari dhe shpresë zogjtë e sh-qipes”, thoshte Fuadi.

Qeveritë e shumta që shkonin evinin në Shqipëri kërkonin bash-këpunimin dhe rënien dakord tëFuad Dibrës për poste të ndryshme,bile edhe me lutjet direkte të drej-tuesve italianë, mirëpo shpirti ipastër dhe patriotik i Fud Dibrës, irefuzoi të gjitha dhe asnjëherë nuku dakordua që të vihej në shërbimtë të huajve. Kjo sjellje e tij prejpatrioti bënte jehonë të madhe dhengushëllonte zemrat e motrave sh-

qiptare të mbetura pa vëllezër, tënuseve pa burra dhe të nënave padjem, të cilët kishin dhënë jetën etyre për mbrojtjen e atdheut.

PËRPJEKJE PËR T’IAFRUAR SHQIPTARËTRRETH NJË PROGRAMI

Deri në fund të jetës së tij aipunoi për bashkimin e trojeve sh-qiptare, për bashkimin e tërë sh-qiptarëve, “se të drejtat tona mundt’i fitojmë vetëm po të jemi të bash-kuar”, thoshte ai.

U lind në Dibër të Madhe nëvitin 1886 dhe qysh në moshën e reu vu në radhët e lëvizjes kombëtareshqiptare ku bënte pjesë edhe i atiIsmail Pasha, deputet i Dibrës nëParlamentin turk, i cili ishte njëringa personalitetet e para dhe orga-nizues i Kongresit të Dibrës më1909, që u mbajt në shtëpinë e tij,ku morën pjesë delegatë nga tëgjitha vendet shqiptare, dhe ku umorën vendime të rëndësishme përfatin e ardhmërisë së kombit sh-qiptar. Ismail Pasha ishte patriot idëshmuar dhe me pasurinë e mad-he të trashëguar radhitej si njëri ngazengjinët më të mëdhenj të Ball-kanit.

Fuad Dibra pasi mbaroi shkollënfillore në vendlindje shkoi te i atinë Selanik, ku mbaroi shkollën emesme dhe studimet universitare –fakultetin e drejtësisë në Selanik dheZvicër. Babë e bir influencën e tyrenë mesin e pasanikëve e përdorënpër t’i dhënë shpirt çështjes ko-mbëtare shqiptare. Fuadi me pjekur-inë e tij universitare që dispononte,bashkë me të atin Ismail Pashën,bënë një veprimtari të madhe edhepër organizimin e Kongresit të Ma-nastirit, ku u vendos fati i alfabetitshqip. Lufta që u bë në këtë kon-gres për të bindur pjesëmarrësit përpërdorimin e gjuhës shqipe, për ngaforca i ngjante luftës së pushkës,dhe askush nuk e përdori këtë armëmorale më shumë dhe më bukur sesa Fuad Dibra, për t’i bindur ata qëpreferonin alfabetin arab në vend tëatij shqip. Ky patriot veç ndihmësmorale, çështjen shqiptare e ndih-monte edhe materialisht, duke për-balluar shpenzimet e aktiviteteve tëshumta, ose duke blerë lokale përmbajtjen e mbledhjeve të ndryshmeme rëndësi historike kombëtare.Ndoqi me vëmendje lëvizjen e XhonTurqve dhe shpejtonte të përfitonte

nga rasti i krijuar në horizontin ball-kanik, duke ndje nevojën se duhetvepruar shpejt para se të bëhet vonë.Punoi aktivisht me delegatë të ndry-shëm dhe organizoi e financoi dykomisione të kryesuar nga HaxhiIsmail Manastiri dhe Haxhi Vildaniku merrnin pjesë figura të shquarasi Abdyl Ypi, Fadil Pashë Toptani,Fuad Pashë Prishtina dhe Ali PashëVelikarda, që shëtitën anekëndtrojeve shqiptare dhe përgatitën ter-renin për reformat e Kongresit tëManastirit dhe për veprimtari tjerambarëkombëtare shqiptare.

MË SHUMË SE GJYSMËMILIONË FRANGA ARI

PËR MBROJTJEN EÇËSHTJES SHQIPTARE

Pas vdekjes së tet, Fuadit i pro-pozuan të vinte kandidaturën për de-putet në parlamentim turk, por ainuk pranoi.

Si edhe shumë herë tjera në vitin1921 nuk pranoi ofertën e Kabinetittë Sulejman Delvinës për postin eministrit.

Nuk duhet të lëmë pa përmen-dur edhe vitin 1913, kur dibranëtishin të detyruar nga masakrat ser-be t’i braktisin shtëpitë e tyre, ndër-sa Fuadi u ndihmoi të gjithëve sivëlla dhe mik, duke ua lehtësuardhembjen.

Menjëherë pas Luftës së ParëBotërore vazhdoi me vrull aktivite-tin e tij patriotik në Koloninë Sh-qiptare të Stambollit dhe mepërkrahjen e tij materiale. U theme-luan shumë klube dhe u hapën sh-kolla shqipe me 450 nxënës sh-qiptarë, në krye të të cilëve ndod-heshin mësuesit si Riza Drini,Mumtaz Kokalari, Nesip Voshtina,Qemal Baci etj.

Kolonia Shqiptare e Stambollitdërgoi delegacionin e saj në Kon-ferencën e Paqes në Paris që u mbajtmë 1919-1920, të kryesuar nga FuadDibra ku merrnin pjesë anëtarët Ha-lil Pashë Gjirokastra, Mihal ShanTepelena, Pier Bonati dhe BenedikBilishti. Këtu kishin ardhur edhepërfaqësues të Kolonive tjera sh-qiptare nga Amerika, Rumania dhetrojet e tjera shqiptare. Me këtë rastFuad Dibra vuri në dispozicion dheharxhoi më shumë se gjysmë mil-ionë franga ari për mbrojtjen e çësh-tjes kombëtare shqiptare. Në Paristë deleguarit qëndruan 17 muaj meshpenzimet e këtij patrioti, dhe passhumë peripecive të krijuara nga sh-tetet e mëdha dhe armiqtë, u arritnë këtë Konferencë të Paqes në Par-is dhe nga Lidhja e Kombeve, që

Shqipëria të njihet si shtet i pavar-ur, por nuk u arrit për fat të keq qëtë ndreqeshin padrejtësitë që ishinbërë me copëtimin e tokave sh-qiptare nga Kongresi i Berlinit më1878, dhe nga Konferenca e Am-basadorëve në Londër më 1912-1913.

Duke shkrirë tërë pasurinë e vetpër çështjen kombëtare dhe dukemos pranuar postet joshëse të ofru-ara nga të huajt, Fuad Dibra u dhatë kuptojnë të gjithëve, se duhet tëdallohet vullneti për t’i shërbyer at-dheut nga ambiciet për pozitë. Aiishte shumë i pasur, por kur çështjakombëtare shqiptare u vu në tryezëne negociatave të Fuqive të Mëdha,nuk u hamend fare dhe nuk nguroitë sakrifikonte, duke u hedhur nëluftën e tmerrshme dhe të padrejtëqë i bëhej atdheut të tij të dashur,duke luftuar si hero gjersa shkriutërë pasurinë e tij, për një ShqipëriEtnike. Këtë parim e ndoqi gjatë tërëjetës së tij, por edhe në Konferencëne Paqes në Paris më 1919-1920 dhenë Komitetin Kombëtar të Kongres-it të Lushnjës.

Populli shqiptar e din fare mirëdhe nuk do ta harrojë kurrë, rolinqë luajti ky patriot në çastet kur ish-in në lojë fatet e Shqipërisë.

Biografëve të Fuad Dibrës iu deshshumë kohë për ta bashkërenditurrrugëtimin e këtij patrioti, sepse kybënte punë të mëdha, por nga anatjetër ishte shumë modest, duke idhënë atdheut gjithçka, e duke moskërkuar asgjë prej tij.

Kjo shëmbëlltyrë e shqiptarizmitsi parim nuk pranonte kurrë tu jeptendonjë shënim gazetarëve për jetëne tij dhe për veprimtarinë atdhetare.Megjithatë për veprimtarinë e tijhasim shkrime të shkruara nëpërgazeta, por edhe më shumë trego-nin shokët dhe miqtë e tij, për këtëpatriot me shpirt graniti që me ven-dosmëri të pashoqe nuk u lodh sëkontribuari për atdheun, për Sh-qipërinë e Pavarur dhe Etnike në tro-jet e veta shekullore.

Në fund të jetës së tij Fuad Di-bra u kthye në atdhe. Ndërroi jetëmë 22 shkuet të vitit 1944 në Ti-ranë, ku iu bë një varrim madhësh-tor dhe e qau i tërë populli me lotnë sy dhe me dhembje të thellë nëzemër, sepse u nda përgjithmonënga luftëtari i palodhshëm për tëmirën e atdheut.

Përkundër interesimit tonë nukkemi arritur të gjejmë qoftë edhe njëfotografi të këtij personaliteti ko-mbëtar me bëma të mëdha. Ky tekstle të shërbejë edhe si apel për ataqë kanë ose dinë për ndonjë fo-tografi të Fuad Dibrës.

7 - Janar 200933nr.

emigracion“Me Dibrën më lidh shpirti, zemra. Atje kam lindur, atje jam rritur.

Atje i kam tërë kujtimet dhe ëndrrat e mia. Sa herë shoh ëndrra në gjumë, atje shkoj.Nuk mund ta shoh në vend tjetër.”

ME DIBRËN MË LIDHSHPIRTI, ZEMRA...Nga: ABDURAHIM ASHIKU

Ierapetra është qyteti më jugor i Gre-qisë, madje edhe i tërë Evropës. Prejportit të tij të vogël shkohet më shpejtnë Tripoli të Libisë se sa në Pire. Ështëvendosur në qendër të një bregdetime gjatësi 51 kilometra, bregdetit mëtë bukur të ishullit të Kretës, me njërërë të pastër e të imtë si rërat e breg-detit të Shqipërisë, nga Vlora nëVelipojë...

Në Ierapetra jeton një komunitetgoxha i madh emigrantësh shqiptarë,komunitet me njerëz të nderuar nësajë të punës dhe kulturës së jetesës,një komunitet që ka fituar dashurinëdhe respektin e banorëve por edhetë komuniteteve të tjera që punojnëe jetojnë tashmë prej vitesh këtu.

Në udhëtimin tim katërditor nëpërqytetet e ishullit të madh të Kretëstakova disa dibranë, njerëz të nderu-ar dhe të respektuar nga vendasit dhenga emigrantët nga të gjitha trevatshqiptare. Disa prej tyre do të jenënë serialin e udhëtimit katërditor në“Polin jugor” të Greqisë...

...Shkëlzen Muça mu prezantua seështë nga Ostreni i Vogël, fshati ibukur gollobordas me shtëpitë “njëmbi një”, me çatitë në Testikamen ethemelet në gurrën ujëftohtë...

Kohët e fundit hapat e mia nëhapësirën greke më kanë çuar çuditër-isht në takime me ostrena-voglas.Dhe të gjithë në breg të detit, nëSarantin e Thivas dhe në Ierapetrane Kretës, tek fisi i nderuar i Sulevedhe tek ai i Muçeve...

Dhe në të gjithë rastet ata do tëmë merrnin e ngjisnin në “tetëqindmetra lart”, në Ostrenin e Vogël, përtë mbushur duart me ujin e gurrës,për të m’i ngjyer ato me lëngun efreskët të arrave e shpuar me gjem-bat e boçeve të gështenjave...

Shkëlzen Muça do të më befason-te në atë udhëtim të shkurtër ngabregdeti tek pallati i sportit i Iera-petrës kur biseda do të sillej rrethjetës së tij, jo thjesht si emigrant porsi pjesë në hallet e tyre, si motor izgjidhjes së tyre...

Ja biseda që fiksova me të...

* * *

- Ju jeni drejtues i një shoqate. Siquhet ajo?

- Emri i shoqatës sonë quhet “Sho-qata Skënderbeu”. I kemi vënë këtëemër sepse Skënderbeu është Hero igjithë Kombit Shqiptar dhe përfshin

të gjitha trevat e shqiptarëve. Janëbërë shumë shoqata në Greqi të cilatjanë shoqata krahinore. Ne nukdonim që të kishim një shoqatë tëtillë ndaj edhe bëmë një shoqatë qëtë përfshijë të gjithë shqiptarët.

- Cila është hapësira, gjeografia eshoqatës suaj?

- Shoqata jonë është në skajin eKretës, në rrethin e Lasifit siç quhetkëtu dhe përfshin vetëm këtë rreth.Nuk kemi hapur celula të shoqatëssonë në rrethe të tjerë për shumë ar-sye. Në radhë të parë jemi familjarë,kemi punë, nuk kemi edhe kohëshumë që të merrem më gjerë. Kjose, siç e dini, puna e shoqatave ësh-të punë vullnetare. Nuk investohetose paguhet nga dikush. Ato që kon-sumojmë, sa t’i konsumojmë nëfamilje, merremi me punët e ndry-shme, me hallet e patriotëve tanë.

- Çfarë veprimtarish ka shoqata?- Shoqata jonë është krijuar këtu

e katër vjet e pak. Në pranverëmbushim pesë vjetorin e shoqatës.Gjatë kësaj periudhe ka kryer disaveprimtari të lidhura me lehtësimine qëndrimit të shqiptarëve, prob-lemet që kanë pasur me dokumen-tet, me sqarimin se si duhet t’iplotësojnë ato, ditët e punës etj.Kemi pasur probleme me ata qëjanë të siguruar në bujqësi. Këtu ubë një allishverish. Secili duhet tëpaguante 20 euro, të gjithë refug-jatët, shqiptarë, bullgarë e të çdokombësie, për të plotësuar ditët epunës. Këtë ata nuk duhet ta pagua-nin. Kjo është detyrë e përfaqësuesittë OGA – s të zonës dhe e pronaritqë e merr përsipër. Nuk duhet tëpaguante askush lekë për këtë punë.Për këtë shkuam deri në Ministritë Bujqësisë në Athinë. Ata nathanë që nuk duhet të paguani. Nakërkuan një ankesë me shkrim. Ebëmë, e dërguam atë edhe nëkryeministri, iu drejtuam edheambasadës për njoftim. Morëmpërgjigjen me shkrim nga Ministriae Bujqësisë në të cilën thuhej senuk kanë të drejtë t’ju kërkojnë lekë.Që atëherë ndryshoi diçka, porprapë nuk donin që ta ulnin kokëndhe ta pranonin. Arritëm sa u bëmëedhe denoncim. U shkri ajo si sho-qatë se ishte shoqatë e bujqësisë,greke, e cila merrte rreth 60 – 70mijë euro në vit pa të drejtë. Ushkri, u riorganizua si shoqatë pornuk marrin më lekë.

Në lidhje me dokumentet, mezvarritjet që bëhen kemi bërë ankesatë ndryshme. Disa i kemi zgjidhurdhe disa ende jo. Kjo sepse ankesattona shpesh herë bien në vesh tëshurdhër, humbin nëpër sirtarë. Nathonë keni të drejtë, do t’i zgjidhim,çfarë të bëjmë, personel nuk kemidhe të tjera justifikime.

Në krahasim me zonat tjera, mesa kemi dëgjuar, prapë themi që jemimë mirë, më pranë njerëzve dhehalleve të tyre.

- Sa shqiptarë ka në Ierapetra dhenë tërë rrethin e Lasifit?

- Vetëm bashkia e Ierapetrës karreth 6000 – 6500 shqiptarë. Prejkëtyre rreth katër mijë janë me do-kumente të rregullta.

- Cila është veprimtaria e tyre?- Shqiptarët këtu bëjnë punë të

ndryshme. Merren me bujqësi, mendërtim, me tregti, turizëm, me çdogjë. Kryesisht merren me bujqësi,ndërtim dhe shërbime në shtëpi e nëturizëm.

- Më thatë pak më parë që sh-qiptarët merren edhe me adminis-trimin e serrave për prodhimin e per-imeve...

- Po. Këtu e disa vite, rreth 7 – 8vjet, shumë shqiptarë morën përsipëradministrimin e serrave. I kanë mar-rë me qira. Kjo sigurisht jo në dëmtë grekëve por në fitim të tyre. Ataparanë e marrin të pastër, pa asnjëlloj mundi e problemi. Shqiptari, siçe dini, si puna e shqiponjës që donëtë fluturojë e lirë, të mos ketë njerimbi kokë, merr përsipër riskun. Ësh-të risk vërtet që mund të të çojë nëtë mirë por edhe mund të zhytesh.

Këtu e dy vjet diskutonim që ve-primtarinë e tyre bujqësore tashfrytëzonin vetë. Prodhimet e tyretë serave shkonin në kooperativattregtare të grekëve, shiteshin atje.Atje puna dhe djersa e tyre zhvleftë-sohej në sajë të përqindjeve që mer-rnin ata dhe në sajë të tendencëspër çmime të ulëta të grumbullim-it. Që ata të mos e humbasin për-qindjen dhe që prodhimi i tyre tëvlerësohej mirë, u organizuan vetë.Kjo u arrit vitin e kaluar. Me për-pjekjen dhe ndihmën e tyre dhe tëshoqatës. Është krijuar ndërmarrja etyre e mbledhjes dhe përpunimit tëprodhimeve bujqësore ku vijnë treg-tarët e shumicës dhe e marrin. Vjet,si viti i parë, vit i sakrificës, guxim-

it dhe mëdyshjes, gjithçka doli mesukses dhe këtë vit e kanë nisëpërsëri hapin. Në behar serat nukpunojnë. Jam i sigurt se do të ecimshumë mirë.

- Kanë drejtues këta organizime?- Kuptohet. Kryetar është një djalë

nga Korça, Thanas e quajnë. Nënkry-etari i shoqatës sonë “Skënderbeu”është njëkohësisht edhe nënkryetaratje. Shumë pjesëtarë të shoqatësmerren me sera.

- Me Dibrën të lidh gjë?- Me Dibrën sigurisht që më li-

dhin shumë gjera. Më lidh shpirti,zemra. Atje kam lindur, atje jam rri-tur. Atje i kam tërë kujtimet dheëndrrat e mia. Sa herë shoh ëndrranë gjumë, atje shkoj. Nuk mund tashoh në vend tjetër.

- Ku i keni njerëzit e familjes?- Tani i kam në Durrës.

- Kë keni atje?- Kam babanë dhe mamanë,

prindërit. Kam edhe një motër tëmartuar atje. Një vëlla e kam nëAngli, një vëlla tjetër dhe një motëri kam në Athinë. Jemi të larguarpothuajse të gjithë. Në Dibër ne jemifis i madh. Atje kam një hallë dhenjë gocë tezeje.

- Ku i keni?- Në vendlindje, në Ostren të

Vogël. Të tjerët janë larguar. Disa

në Elbasan, të tjerë në Tiranë e Dur-rës, të tjerë nëpër Evropë. Shumë janëedhe në Greqi.

- Cila është familja juaj e ngush-të?

- Jam me gruan. Kam edhe dyçuna. Gruan e kam nga Fieri. Meorigjinë është nga Çamëria.

- Ndonjë gjë tjetër?- Para tre vjetësh një djalë nga fs-

hatrat e Elbasanit u mbyt nga gazinë dhomën ku banonte. Nga tëftohtit ngrohej me gaz. Kishtendodhur që një natë të rridhte gazidhe ai vdiq. U mblodhëm të gjithësa ishim, mblodhëm kush pak e kushmë shumë lekë dhe e dërguam trupine tij në Elbasan. E shoqëruam edheme një njeri që ta përcillte dhe tëshprehte ngushëllimet në emër të tëgjithë shqiptarëve të Ierapetrës.

- Si i keni marrëdhëniet me ven-dasit?

- Shumë të mira, na nderojnë dhena respektojnë për punën dhe kul-turën e sjelljes dhe të jetesës. Po jujap një shembull. Dola dhe fola nëradion lokale për ardhjen e Ansam-blit Kombëtar të Këngëve dhe VallevePopullore Shqiptare. Më kishte dëg-juar në atë moment kryetari i sho-qatës së prodhimit të luleve, JorgosMarkaqis. Hyri menjëherë në linjëdhe tha se lulet për këtë veprimtarijanë dhuratë nga shoqata jonë. Kasjellë rreth dyqind trëndafila...

Ierapetra, Kretë, tetor 2008

Botimet “M&B”ISBN 978-99956-04-14-1Çmimi: 500 lekë

Botimet “M&B”ISBN 978-99956-04-13-4

Çmimi: 1200 lekë

Botimet “M&B”ISBN 978-99956-04-19-6Çmimi: 700 lekë

Janë në qarkullim nga shtëpia botuese “M&B”

Botimet “M&B”ISBN 978-99956-04-12-7

Çmimi: 1000 lekë

Mund ti porosisnime tel:

+355 4 2 233 283

Mund ti porosisnime email:

mbbotime@gmail.com

8 - Janar 200933nr.

cyan magenta yellow black

monumenteNë të gjithë Qarkun e Dibrësjanë klasifikuar rreth 90 Monumente Natyre.

Monumentet e Natyrësnë Qarkun e Dibrës

Nga SHAQIR SKARRA

Tashmë krahas Monumenteve tëKulturës janë edhe Monumentet e Natyrës që gjejnë mbrojtje

nga vetë shteti. Sipas një shkrese ngaMinistria e Mjedisit, Pyjeve dhe Ad-ministrimit të Ujrave dërguar Drej-torive të Shërbimit Pyjor Dibër, Bul-qizë dhe Mat, më datë 22.1.2006kërkohet verefikimi i gjendjes së Mon-umenteve të natyrës në të gjithëQarkun. Këto, sipas vendimit tëKëshillit të Ministrave Nr. 676, datë20.12.2002 mbrohen nga vetë shte-ti. Në Qarkun e Dibrës të tillë Mon-umente ka shumë, ndoshta mundtë jetë një ndër vendet që ka mëshumë Monumente natyre.

Klasifikimi i tyre është bërë tanidhe ato kanë një shtrirje të madhegjeografike duke filluar nga Kalajae Dodës, Lurë, Selishtë, Zerqan eBulqizë e deri në Martanesh e Gurëtë Bardhë të Matit. Fakt është sesecili nga këto monumente ka nganjë histori, një gojëdhënë apo qoftëdhe legjendë që tregohen ende ngavetë vendasit.Shumica e njerëzvekanë njohuri të mjaftueshme për toedhe pse disa nga këto monumentejanë të mveshura me legjenda dhebestytni si Uji i Ftohtë në Vleshë,Liqeni i Zi në Radomirë, Pisha eZogje, Lisi i Peladhisë apo Kodra ePareve në Blliçe. Sot edhe pse shte-ti duket sikur kujdeset për këto mon-umente natyre, vetë populli ështëmë shumë i interesuar për t’i mbroj-tur dhe ushtron një përkujdesje tëmadhe e të vazhdueshme. Kështumjafton vetëm po të vështroshPishën e Zogje e cila ka një moshëmbi 300-400 vjeçare, asnjëherë nuki është prerë as dhe një degë e vet-me. Ajo është kthyer në një vakëf

NË RRETHIN E DIBRËS1-Shpella e Gurit të Kuq2-Karsti i Malit të Bardhë3-Burimi dhe shpella e Sopanikës4-Liqenet e Kacnisë5-Pasqyrat e Gramës6-Gropat e Panairit7-Liqeni i Zi (mbi Radomirë)8-Ujëvara e Pocestës në Maqellarë9-Bjeshka e Zonjave në Zimur10-Gryka e Setës11-Shpella e Rusit12-Shpella e Qytezës13-Shpella e Akullit (Bulaç)14-Uji i Ftohtë (Vleshë)15-Burimi i Kërçinit16-Kroi i Mbretit17-Burimi terminal i Llixhave të Peshko-

pisë18-Liqeni i Luleve19-Liqeni i Zi20-Liqeni i Madh21-Hartinat e Lurës22-Shllinasi23-Guri i Kërçinit24-Krasta e Pocestit25-Boroviku i Begjunecit26-Burimet e Bellovës27-Gryka e Madhe e Lurës28-Rrafshet e Korabit29-Morenat e Fushë Lurës30-Cirku i Kurorës së Lurës31-Kodra e Pareve(Blliçe)32-Fusha e Pelave33-Rrapi i Kërçishtit34-Pisha e Blliçes35-Ahu i Blliçes36-Lisi i Dobit37-Vakufi i Çangës38-Lisi i Kabe39-Vakufi i Sinës së Epërme40-Rrobulli i Lurës41-Rrapi i Çidhnës

NË RRETHIN E BULQIZËS1-Zabeli i Madh Zerqan2-Shpella e Urës së Qytetit3-Shkëmbi i Qytetit4-Tre Çezmat e Zerqanit5-Bregu i Papesë6-Qarri i Muharremit7-Gurra e dhe Shpella e Zerqanit8-Gurra e Vakëfit të Zerqanit9-Liqeni i Zi10-Ujëvara e Duriçit11-Xixëll Martanesh12-Shpella e Xixëllës(Valikardhë)13-Shpella e Ftohtë Gjuras14-Qarri i Kovashicës15-Qarri i Gjinovecit16-Pisha Zogje17-Qarri Peladhi Zerqan.

NË RRETHIN E MATIT1-Guri i Gjatë në Urxuall2-Kepi i Skqëndërbeut në Varosh3-Kanioni i Urakës4-Rrapi i Marqethit5-Lisi i Qershizës6-Puset e Valcës7-Maja e Boshtrës (Macukull)8-Guri i Vashës9-Lisi i Tushës (Frankth)10-Bërshini në Groshot11-Kanioni i Flimit12-Kroi i Gjeneralit (Gurë i Bardhë)13-Tisat e Mbasdejës14-Lisat e Lam Pores15-Burimi Shutresë16-Lisi i Qafë Shënkollit17-Rrapi i Pazarit në Klos18-Qarri i Bardhë në Shoshaj19-Lisi i Fushë Lores (Barbullej)20-Lisi i Bërshinit21-Lisi i Varreve të Rexhës22-Lisi i Varrit të Mirë23-Lisi i Varrit të Turkut24-Lisat e Shkollës25-Lisi tek varret e Shqypit26-Lisi i Kodrës së varreve27-Lisi në varret e Kurmetës28-Lisi i Teqes së Domit29-Rrapi i Çelës30-Lisat e Kishës Groshot31-Lisi i Xhamisë32-rrapi i Zabelit.

ku vijnë shpesh herë njerëz përsëmundje të ndryshme dhe sipasbestytnive thonë se vetë hija e mad-he e kësaj pishe shëron. Po kështundodh dhe me Ujin e Ftohtë nëVleshë ku njerëzit pretendojnë se ishëron nga sëmundjet e reuma-tizmës ndaj është kthyer në një vendpelegrinazhi ku në stinën e verës

njerëz të moshave të ndryshme vër-shojnë drejt Ujit të Ftohtë dhe jovetëm nga zona por dhe nga trevate tjera.Uji i Ftohtë i Vleshës ka dhelegjendën e bukur të tij .Po kështudhe Liqeni i Zi në Radomirë ka njëlegjendë që i mbet nga mallkimi qëi bënë njerëzit për mbytjen e njënusje të re nga i njëjti fshat. Edhe

shumica e liqeneve të Lurës kanënga një legjendë.Domsdo që vetëtoponimet janë të mveshura melegjenda.E këto toponime tashmëjanë klasifikuar si Monumente Naty-re.

Në të gjithë Qarkun e Dibrës janëklasifikuar rreth 90 MonumenteNatyre.

Në foto: Lisi i Kabe , 3 km largnga qyteti i Peshkopisë

Tel: +355 4 22 50 480Cel. 068 20 36 394

Tani më pranë jushme një market të riPallatet KARAVAN,

Laprakë

2 Autostrada Tirane - Durres, Km.9Tel: +355 48 30 2046Tel: +355 48 30 2040

www.auroragroup.com.ale-mail: auroragroup@auroragroup.com.al

koha kalon, cilësia mbetetPROJEKTIM - ZBATIM

9 - Janar 200933nr.

cyan magenta yellow black

Naim Plaku me librin ”Po të mos ishte Drini,ku do të mbytej Seta” i ka bërë një shërbim shumë të mirë

kulturës dhe traditës sonë kombëtare.botime

Nga: SAKIP CAMI

Tani lexuesi shqiptar kudo qëndodhet brenda dhe jashtë ven-

dit, dhe veçanërisht lexuesi dibran,ka në duar një perlë të urtësisë di-brane, librin e Naim Plakut “Po tëmos ishte Drini...”. Shtëpia botuese“M&B” bëri të mundur që të kemikëtë libër me vlera të mëdha artis-tike, historike, kulturore, folklorikedhe edukative për brezat.

Autori i qindra poezive dhekëngëve, i dy librave me poema dhevjersha, Naim Plaku, vjen këtë herëme një sukses të ri, me lëvrimin etregimit popullor dibran të përpunu-ar, që është padyshim një zhanër ibukur dhe shumë i kërkuar për tëgjithë brezat.

Një pjesë të këtyre tregimeve,rrëfimeve, meseleve dhe historive ikisha lexuar edhe në gazetën “Rrugae Arbërit” dhe më kishin pëlqyershumë.

Sigurisht, Naimi nuk është i parinë këtë fushë, por ndoshta është mëi talentuari, më punëtori dhe më iduruari. Kjo është një punë kolosalenë gjurmët e Haki Stërmillit, HazisNdreut, Hilmi Kolgjegjës, XhaferMartinit, Bajram Hysenit, XhelalNdreut e të shumë shkrimtarëve estudiuesve dibranë që e kanë ngritururtësinë dibrane në ato nivele qëmeriton të jetë.

“Po të mos ishte Drini, ku do të mbytej Seta?!”- Urtësia dibrane nëpërmjet tregimeve të Naim Plakut

Një libër me vlera për kulturëndhe traditën tonë kombëtare

Ky është një libër që nuk duhet timungojë asnjë shtëpie dibrane, asn-jë emigranti dhe pse jo edhe asnjëshqiptari që kërkon të dijë nga vjendhe ku do të shkojë.

Libri hapet me novelën historiko-artistike “Po të mos ishte Drini…”kushtuar kohës së Skënderbeut. Au-tori u vjen në ndihmë edhe histori-anëve me ato hulumtime të kryerame ato toponime të nxjerra dhe meato fakte të reja të padëgjuara derimë sot. Ai godet me veprën e tijedhe ato studiues të huaj dhe sh-qiptarë të shitur apo injorantë qëgodasin Skënderbeun dhe historinëe tij. Autori është pikërisht ngavendlindja e të atit të Heroit tonëKombëtar, Gjergj Kastriotit, Skënder-beut, nga Çidhna, nga Sina dhe Gar-dhi i Poshtëm, që siç thotë Barletiynë i famshëm në vitet 1500 ishintrojet e Kastriotëve dhe të të atit tëSkënderbeut, Gjonit. Edhe sot nëkëtë fshat ndodhet një vend që qu-het Gjergjishte (Gjergj + ishte)

Personifikimi i Drinit edhe silumë edhe si perëndi, personifikimii Setës edhe si lumë edhe si vajzë ebukur, si grua, është një arritje dhegjetje artistike që do ta kishte ziliçdo autor.

Dhe pikërisht me vdekjen e GjergjKastriotit në Lezhë dhe me njoftiminpiskamë dhe jehonë të vdekjes së tijfillon novela “Po të mos ishte Dri-

ni…” , me krismat e kalave të Çidh-nës, Koxhaxhikut (Sfetigradit),Modriçit (Steblevë), Meçadit(Borovë), Kojavecit, Krajkës, Kube-nit, Obokut etj. për bashkim dhe përluftë të mëtejshme ndaj turqve dhetingëllon si kushtrim edhe sot.

Dhe më tej dy personazhet e nov-elës Vidani dhe Seta, dy të rinj tëdashuruar, janë kurbanët e kësaj lufteqë do të vazhdojë për pesë shekuj.

Për tu bindur i dashur lexues mestilin, organizimin e shkrimit, sub-jektin e famshëm dhe burimin e pa-shtershëm popullor po japim vetëmnjë pasazh të kësaj novele që për sti-lin dhe përmbajtjen është unikale.

…Vidani hapi prapë sytë. Para tijqëndronte Seta, gruaja e ëndrrave tëtij, Seta e butë, Seta e egër, Seta ebukur, nusja e tij e re, duke përkëd-helur mes gishtërinjve të bardhë un-azën e çmuar, që e kish ruajtur nëgjirin e saj tash sa mote. I mori dorëne majtë Vidanit, ja afroi mbi zem-rën e saj që gufonte, ia vuri në gisht,lidhi dorën e saj me të Vidanit, siç ekishte të lidhur unaza, i puthi dorëne përgjakur ku shkëlqente porosia eBip Hutës dhe amaneti i madh iGjergjit. Të dy ranë në lëndinë si dykrahët e këputur të shqipes mbi mbigjoks të njëri tjetrit. Kur Seta u zg-jua, Vidani qëndronte si gjeth i ver-dhë në krahët e saj. Sa i lehtë ishtebërë ky burrë vigan ! Seta i hapi aty

një gropë me tehun e shpatës sëMartinit. E mbuloi me dheun e sh-kriftë të zallit dhe e lagu me lotët esyve të kaltër. Këtu, po, vërtet këtuështë dhe varri i Vidanit.

Po varri i Setës, vallë ku është ?!Ka vdekur Seta apo është akomagjallë e rron mes nesh ?!”

Libri përmban edhe 15 tregime

popullore të tjera të zonës së Dibrë,të cilat shprehin humorin e hollë tëpopullit dhe godasin veset dhe ga-bimet e kohës.

Në fund, mund të themi se NaimPlaku me këtë libër i ka bërë një shër-bim shumë të mirë kulturës dhe tra-ditës sonë kombëtare.

Një dëshmi për historinë

Nga: ALI HOXHA

Duke marrë shkak nga shkrimi i z.Sakip Cami, me titull “Mutafa

Qemal Ataturku, shqiptari nga Stebl-eva që u bë reformatori dhe krijuesi iTurqisë moderne”, e gjykoj që për tëpërforcuar origjinën shqiptare të Mus-tafa Qemal Ataturkut të shtojmë edhene një argument tjetër, duke bërë pub-like një dëshmi të Prof. Eqrem Çabe-jt për këtë çështje, para 30 vjetësh,në qytetin e Peshkopisë, pikërisht më19 maj 1978.

Më 19 maj 1978, Prof. MahirDomi dhe Prof. Eqrem Çabej erdhënnë Peshkopi me rastin e një sesionishkencor “Për probleme të gjuhësisëdhe të dialektologjisë”, që u bë mëdatë 20 maj 1978, i organizuar ngaShoqata e gjuhëtarëve të rrethit të

Dibrës, në bashkëpunim me Insti-tutin e gjuhësisë dhe të letërsisë tëAkademisë së Shkencave të Sh-qipërisë.

Në pritje të tyre kishte dalë z My-fit Trepça, me cilësinë e kryetarit tëshoqatës së gjuhëtarëve të rrethit tëDibrës; Ali Hoxha, me cilësinë enënkryetarit të shoqatës dhe z. HilmiSadikaj, anëtar i shoqatës. Pas stabi-lizimit në hotel dhe pas pushimit tëçastit, me kërkesën e prof. EqremÇabejt, bëmë një shëtitje në bulevar-din kryesor të qytetit, për t’u njohurme qytetin, sepse, siç na tha vetë pro-fesori, ajo ishte vizita e tij e parë nëDibër të Poshtme.

Sesioni shkencor u zhvillua nëkuadrin e manifestimeve të 100-vje-torit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit(të vitit 1878), prandaj edhe biseda erastit gjatë shëtitjes, u përqendruakryesisht rreth asaj teme. Ndër të tjera,ra fjala edhe për aktivitetin e MustafaQemal Ataturkut. Kur më erdhi rasti,unë bëra këtë ndërhyrje:

“Këtu në Dibër kemi shumë pleqqë kanë qenë bashkëluftëtarë meMustafa Qemalin dhe që na kanëfolur për origjinën e tij shqiptare.Disa prej tyre janë ende gjallë, ngatë cilët unë i njoh personalisht, si:Ramadan Cani nga Qani i Dardhës,

i cili ka qenë adjutant i Ataturkutdhe Maliq Gjoni nga fshati Mustafaj.Me këtë të fundit kam folur person-alisht për këtë çështje dhe më kathënë se ai vetë ka folur personalishtme Mustafa Qemalin disa herë kurai shërbente në ushtrinë e Peran-dorisë Osmane dhe më ka pohuarorigjinën shqiptare të Mustafa Qe-malit. A thua të jenë të vërteta këtopohime apo mos kemi të bëjmë menjë diçka emocionale tonën si sh-qiptar?!”.

Në ato moment ashtu siç ishimduke shëtitur në bulevard, pikërishtnë vendin ndërmjet turizmit dhe ki-nemasë, e mori fjalën prof. EqremÇabej, i cili tha shprehimisht kështu(citoj në ligjëratë të drejtë):

“Unë njihem me një dhëndër tëZija Dibrës, (Zija Dibra është ish-bashkëluftëtar, shok dhe mik i Mus-tafa Qemalit, dhe ish-deputet i Di-brës në Parlamentin e A. Zogut –A.H.). Ai më ka thënë: “Zija Dibramë ka treguar se në një banket që ish-te shtruar pas fitores së forcave usht-arake turke në një betejë kundërforcave greke (në atë banket kishteqenë i pranishëm edhe vetë Zija Di-bra), Mustafa Qemali kishte ngriturnjë dolli për nder të një gjenerali sh-qiptar nga Kosova, që ishte dalluar

në atë betejë, duke e përshëndeturshprehimisht kështu: “Ju kosovarëtjeni trima, por ne dibranët jeni më tëzgjuar”.

I entuziazmuar nga një përgjigje etillë dhe e papritur, unë nuk e përm-bajtja dot vetveten, por ndërhyra nëkëtë pyetje:

“Profesor! Ne mendonim me rezer-va për origjinën shqiptare të Atat-urkut, kurse ju na e bëtë dibran! Ngase vërtetohet kjo?”.

Profesor Eqrem Çabej u përgjigj:“Nëna e Mustafa Qemalit është

nga katundi Sebisht i Dibrës...”.Të gjithë të pranishmit e tjerë në

momentin e këtij deklarimi historiktë profesor Çabejt, tashmë janë tëvdekur përveç meje.

Duke gjykuar se një pohim i tillë,si i lartpërmenduri dhe nga një per-sonalitet i lartë shkencor si prof.Eqrem Çabej, është një dëshmi mevlerë për historinë e kombit tonë, men-dova ta bëj publike në shtyp, sepseunë jam i vetmi dëshmitar okular imbetur i gjallë nga të pranishmit eatij momenti.

Për të qenë i besueshëm për lex-uesin lidhur me saktësinë e deklarimittë lartpërmendur të prof. E. Çabejt,për origjinën dibrane të M. Qemalit,si dhe për të përkujtuar me respekt në

shenjë nderimi për referuesit, shumi-ca e të cilëve tashmë janë të vdekur,po përmend këtu edhe rendin e ditëstë atij sesioni shkencor, të zhvilluartë nesërmen e asaj dite më 20 maj1978:

“Në seancën e parë të sesionit sh-kencor u mbajtën këto kumtesa:

- Nga prof. Mahir Domi: “Prob-lemet e dialektologjisë dhe të ono-mastikës në fazën e sotme”; nga prof.Eqrem Çabej: “Dialektologjia his-torike dhe toponimia”; nga mësuesiAli Hoxha; “Një vështrim i shkurtërgjuhësor mbi toponimet e fshatiÇidhën” dhe nga Qani Përtafi: “Efolmja e fshatrave të kooperativës sëbashkuar Qendër”.

Edhe në seancën e dytë u mbajtënkumtesat nga Bashkëpunëtor i VjetërShkencor Jorgji Gjinari: “Atllasi di-alektologjik i shqipes – hap i rëndë-sishëm në studimin e gjuhës me me-todën e gjeografisë gjuhësore. U lex-ua kumtesa e B. Shk. Minella Totoni:“Çështje të sintaksës dialektologjike”dhe u mbyll me kumtesën: “Përpjekjepër të shpjeguar disa toponime të kra-hinës së Zerqanit”, nga mësuesi Fiqi-ri Novaku (“Ushtima e Maleve”, 24maj 1978, f. 1).

Duke publikuar këtë deklarim tëprof. Eqrem Çabejt, për origjinën eMustafa Qemal Ataturkut,shpresojmë se i kemi shërbyer his-torisë së kombit tonë.

10 - Janar 200933nr.

shënimeKujtimet e një inxhinieri: Kur kërkonim minerale në malin e Korabit.Pjesë nga libri i pabotuar i Vesel Hoxhës, “Shënime në Çadër”

Nga VESEL HOXHA*

(Vijon nga numri i kaluar)Pasi vendosëm në makinë edhe ato pak

materiale që mora në ekspedite, u nisëm për nëdestinacion. As vetë nuk e kisha të qartë se kudo të shkonim. Shkoja për herë të parë. Rrugame asfalt nuk vazhdonte më tutje. Do të kalonimnga Muhurri, jo vetëm se aty na priste Sufa, pornga Sllova as që bëhej fjalë.

- Do të kalojmë nga Skavica dhe Vila – thotëBujari, është pak larg, por nuk kemi variant tjetër.Duhet të shpejtohemi që të vemi me dritë.Kësisoj do të kemi mundësi të shkarkojmë esistemojmë plaçkat pa rënë errësira, diku atjeafër postës, saktësoi Bujari, pasi kishte ardhuredhe herë të tjera. Kur mora vesh se Bujari kishtenjohje për vendin se ku do të arrinim, sikurndjeva një farë lehtësimi dhe sigurie në vetvete.Tek Ura e Muhurrit na priste Sufa. Pasipërshëndetemi me të, e prezantoj me Bujarin.Aq deshi Sufa dhe tërë rrugës ata patën njëmuhabet të ëmbël sikur ishin njohur prej vitesh.Ishin “kolegë”, njëri me makinën tip zis (modelkinez), kurse Sufa me “veturën e tij” modelvendi. Që të dy kryenin punë transporti përekipin. Kësaj radhe Sufa do të vinte pa veture,siç kishte dëshirë ta thërriste mushkën e tij që edonte aq shumë dhe tregonte për të njëpërkujdesje të madhe. Do të vinte të mëndihmonte në ngritjen e bazës dhe të mësontevendndodhjen e saj, pasi do të na furnizontegjatë gjithë verës. Pas disa orësh udhëtimi i ishimafruar nahies (krahinës) së Kalasë së Dodës. Sapokalojmë Taben e Nizamit (Kullën e Sinanit) dhepara nesh shpaloset me madhështi malësia eKorabit, Gjipset e Përroit të Veleshicës e të Urëssë Druve dhe në të majtë Malësia e Sorokolitme relievin e tij të rrumbullakosur dhe livadhetalpine të pafundme. Ku ta dija unë, që në ditëne parë të punës në këtë rajon, se Mali i Sorokolitdo të ishte stacioni kryesor i punës për kërkim-zbulimin e mineraleve oksido – silikate tëhekurit, që në fjalorin e kohës quheshin me emrine Hekurit pa nikel. Unë do të vazhdoja tëudhëtoja për në Bjeshkën e Shehut, për të ngritursa më parë atje bazën nga ku do punoja për tëkërkuar e zhvilluar më tej të dhënat e gjeologëverilevues për shfaqjen e hekurit oksid të Gurëvetë Pëllumbave. Arritëm në fshatin Ploshtan.Bujari na propozoi të pushonim pak dhe të pinimnga një kafe. Të them të drejtën u habita pak senë fshatin tim p.sh. nuk kishte lokal kafeje. Kalokal këtu për të pirë kafe i drejtohem Bujarit.Po – përgjigjet shkurt ai, duke treguar se kishtepirë dhe radhë të tjera ku kishte mbetur i kënaqur.Këtu bëhet kafe e mirë e pa hile – përfundoibisedën ai. Ashtu bëmë. U futëm në lokal dhezumë vend në një tavolinë boshe. Vura re sedrejt nesh u drejtuan shumë sy. Kjo ështënormale kur në një zonë të thellë vijnë njerëz“jabanxhi”. Kurioziteti kërkon që ato të njihenshpejt se cilët janë e nga vinë, aq më tepër po tëkemi parasysh periudhën për të cilën flasim.Më i moshuari (vite më vonë do të mësoja se aiquhej Sherif Brika nga fshati ku kishim ndaluar,punonjës i sektorit të tregtisë, një njeri fisnikdhe bujar) që ndodhej aty, na u drejtua me fjalët:“Nga u kemi e përse kini ardhur në këto ane?”

“Jemi të gjeologjisë, vijmë nga Bulqiza” –u përgjigj Bujari.

Me të dëgjuar fjalën gjeologji, m’u duk sikurinteresi i tyre u zgjua shumë dhe menjëherëvazhduan me pyetje të tjera për të marrë veshhollësira se ku do të punonim dhe për çfarëmademi. Ky është inxhinieri që do të drejtojëpunimet – duke bërë me shenjë nga unë. Ngaqëisha i habitur, i impresionuar e mjaft i ngarkuaremocionalisht – mendova një çast që nuk bëhetfjale për mua, po për ndonjë inxhinier tjetër.Ishte fillimi dhe fjala inxhinier këtu në mesmaleve, sikur më emocionoi shumë dhe mëngarkoi me përgjegjësi edhe më të mëdha. NëBulqizë nuk na bënte përshtypje kur nathërrisnin me “nofkën inxhinier”, pasi atje

Shqipëria është e vogëlnë hartë, inxhinier!

“kishte me shumicë”.- Ne jemi zonë malore – ngacmoi bisedën

Sherifi. Këtu ka punë në bujqësi vetëm për 3 – 4muaj. Pjesa tjetër e kohës pothuaj është bosh.Edhe shtegtimi po vështirësohet nga dita në ditë.Ardhjen tuaj ne e shohim si rreze drite, e shohimtë lidhur me shpresën e hapjes së ndonjë minieredhe me punësimin e popullatës. Ju priftë e mbara– e mbylli bisedën Sherifi. Si mysafir që ju kemisot, kafenë e kini të paguar prej meje dhe, të mëfalni se do të marr leje, pasi kam një punë tekmagazina e po më presin disa vetë.

- T’u shtoftë ndera e mirë u takofshim -ndërhyri në bisedë Sufa. Ndërkohë që ne prisnimkafenë, mua më kishte tërhequr vëmendjenmënyra se si po bëhej ajo. Në një tepsi të madhellamarine të mbushur me rërë të imët ishin tëvendosur filxhanët e kafesë të mbushura me ujë.Nga poshtë ajo merrte nxehtësinë, duke ngrohurrërën dhe filxhanët e kafesë. Kur uji vlonte, ajoi hidhte masën e kafesë së bluar në çast me njëmulli Stambolli të vjetër. Pra, kafeja nuk bëhejnë xhezve dhe të shpërndahej nëpër filxhanë,siç i bëjmë sot rëndom nëpër shtëpitë tona. Çdofixhan përgatitej veçmas, me të gjithaasortimentet dhe ashtu i nxehtë të shërbehej nëtavoline, e cila nuk e kishte lënë pa edokumentuar këtë fakt. Në mbulesën e tavolinësishin të stamposura fundet e filxhanëve të kafesë.Të them të drejtën më bëri shumë përshtypje.Mua edhe sot e kësaj dite nuk më ka rastisur tëpi kafe me këtë teknologji. Kjo që na bëri kafenëishte Zarifka Skeja, një grua serioze e fisnike,me djalin e të cilës, Padishahun, vite më vonëdo të punoja në Malin e Sorokolit, ku ai do tëdrejtonte sondat si teknik që ishte. Pasi pimëkafetë me kënaqësi të madhe, falënderojmëzonjën që na shërbeu dhe u nisëm për rrugë. Sii ri që isha më bënte përshtypje çdo gjë, jo mërespekti që na bëhej e dashuria që na shfaqejnga këta njerëz të thjeshtë të këtyre zonave tëthella malore që, me aq vështirësi e mundime ebëjnë jetesën. Kishim akoma rrugë për të bërë.Pas disa minutash arritëm në Ceren. Ai ishtefshati ku kisha pune, pasi ishte qendra ekooperativës dhe e Këshillit të Bashkuar. Aty utakova me z. Destan Visha. Destani, për ngaprofesioni, ishte mësues. Kishte një komunikimme humor. Ishte tepër kurajoz dhe shumëpraktik. Nuk fliste për gjëra që nuk i realizonte.Thoshte të vërtetën, por harronte se në disa rasteduhej të thoshte atë që donte nëna parti dhe joatë që me të drejtë thoshte dhe mendonteDestani. Ai ishte zgjedhur kryetar i këshillit tëBashkuar të Kalasë së Dodës. Kisha punë me të.Me Destanin kisha gjetur rastin të takohesha etë bisedoja në Peshkopi, kur vinte për mbledhje.Do të merrja konfirmimin për punëtorët që dotë punonin me mua gjatë gjithë verës si dhe,kisha kërkuar ndihmën e tij për të më siguruarnumrin e nevojshëm të kafshëve për transportine bazës nga Tejasi për në Bjeshkën e Shehut. NëTejas do të kesh nesër në mëngjes shumicën epunëtorëve dhe pas dy-tre ditësh do t’i kesh tëgjithë. Bëhej fjalë për dhjetë punëtorë sezonalëqë do të hapnin punimet sipërfaqësore tëkërkimit. Sa për kafshët, do të bisedosh vetë nëfshatin Tejas, se kanë fshatarët pothuajse tëgjithë – përfundoi bisedën kryetari Destan Visha.Nuk kishte më shumë se një ore e gjysmë ditë.Hipa në makinë ku më prisnin Sufa dhe Bujari.Për njëzetë minuta jemi në Tejas, po nuk patëmpengesa, na orientoi Bujari për pjesën e rrugësqë na kishte mbetur pa bërë për të arritur nëdestinacion. Për fat nuk patëm ndonjë makinërrugës që të vinte kundra nesh, pasi ndërrimi dotë humbiste shumë kohë. Rruga ishte tepër engushtë dhe jo në gjendje të mirë. Arritëm tekposta kufitare në Tejas, e cila ishte në krye tëfshatit, aty ku Bujari kishte menduar që mëparë për të shkarkuar materialet dhe për t’isiguruar gjatë natës. Me ndihmën e disafshatarëve që u ndodhën aty, me kujdes u

shkarkuan të gjitha materialet dhe u vendosënme një farë rregulli nën drejtimin e Sufës dheBujarit, për ta pasur sa më lehtë ruajtjen e tyregjatë natës. Ndërkohë që po shkarkoheshinmaterialet, unë mora kontakt me komandantine Postës, ku e vura në dijeni për ardhjen tonëdhe punën që do të kryenim në zonën kufitare.Kështu ishin rregullat në atë kohë. Duhej të ishei pajisur me leje nga Dega e Brendshme nëPeshkopi. Kthehem tek shokët. Bujari popastronte makinën dhe po bëhej gati të kthehej.Si thua inxhinier, më duket se gjithçka na vajtimbarë e mirë dhe dua të më jepni leje. Të gjithamaterialet erdhën në rregull, asgjë nuk ështëmangut. Rrofsh Bujar, ju na ndihmuat shumëdhe asnjëherë nuk do ta harroj se për herë tëparë në Korab më sollët Ju. Ndonëse unë dodëshiroja që Bujari të qëndronte më në atë nate,pasi ishim shumë të lodhur nga gjithë ajo rrugëe gjatë, por gjithsesi ai duhej të nisej. Punë tëtjera na prisnin si ne dhe Bujarin. Ndezi makinëndhe u nis. Pasi kaloi disa dhjetëra metra, ulishpejtësinë, nxori kokën në xhamin e makinëse thirri: “Suksese e mirupafshim inxhinierVeseli!” Instiktivisht vazhdova ta ndjek makinën,derisa ajo së bashku me Bujarin nuk u dukënmë. Ndërkohe Sufa vazhdonte të sistemonte e“maskonte” disa materiale të imta që edhe mundtë merreshin nga elemente keqbërës, pasi të tillëka kudo e në çdo kohë. Po rrija në heshtje imbështetur mbi disa pajisje, duke shënuar disagjëra që duhej të organizoja për nesër. Do tëniseshim herët për të vajtur në destinacioninfinal, aty ku do të punonim. Duheshin marrëmasat për të siguruar kafshët. Na duheshin rreth16. Për të gjitha këto vajta dhe bisedova mekryetarin e fshatit, ku ramë dakord për pagesatdhe shtesat për kafshët. Sa kthehem tek vendiku kishim shkarkuar materialet, afër postëskufitare, Sufa më drejtohet me fjalët: “-Inxhinier, ju kërkuan dy veta, ishin nga anët tona.Juve nuk ju njihnin personalisht, por kishinnjohje për njerëzit e familjes Tuaj. Ju presin tedhoma.” E kishin atë fare pranë shkollës. Mirë ithem Sufës. Unë po vete t’i takoj, por ki kujdes.Nuk do të vonohem shumë. Kemi ende punëpër të bërë. Ndoshta mungesa e eksperiencësm’i shtonte edhe më shumë punët dheproblemet. Në shkollë kisha bërë pak nga këtogjëra. Por edhe sikur të kisha bërë shume,praktika ka të fshehtat e të papriturat e veta.Shkolla nuk të mëson gjithçka. Ajo të mëson të“vjedhësh dije”, të dish ku t’i kërkosh ato.Eksperienca është tjetër gjë, është ajo që ta japinvitet e punës.

* * *Vajta drejt e në banesën e tyre. Më pritën

me shumë dashuri. Më thirrën me parashtesëninxhinier, me të cilën nuk isha mësuar. Ç’tëshikoja! Nga dera futeshe direkt e në dhomë, paasnjë lloj shtroje poshtë, direkt në tokë.Komunikimi me jashtë ishte i drejtpërdrejtë. Ishtefillim qershori e prapëseprapë atje bënte freskët,por në dimër si mund të banohet këtu - thashëme vete. Ishte një kasolle me katër mure, e pasuvatuar, e lyer me gëlqere direkt, pa tavan dhee mbuluar me katroma, ku brimat nuk kishin tënumëruar. Nuk besoj se ishte më shumë se 3 x3 m. Në të dy anët e saj ishin sajuar dy krevatetë ndërtuara me drurë të hollë e të lidhur mefurde, të cilat shërbenin dhe si shtroje përdyshekun. Të them të drejtën u tmerrova përato kushte jetese që kishin, por nuk e dhashëveten. Ishin Mersim Sopoti nga fshati Brezhdandhe Nazmi Laçi nga fshati Brest i Poshtëm. Tëdy ishin me shërbim në këtë fshat si mësues nëshkollën fillore në qoftë se nuk gaboj. Në zonatë thella, sidomos në atë kohë kur makinatnumëroheshin me gishta, njerëzit bëheshinkurajozë për të ditur se kush erdhi a po kushishte. Nëna parti e donte popullin në këmbë evigjilent, ndërsa vetë rrinte në ballë, por jo nëTejas, në Tiranë. Ato jetonin e punonin prej

vitesh në këtë fshat. Ishin larg familjeve. Vetëmnë fund të muajt mund të shkonin pranë tyre,duke shfrytëzuar ndonjë makinë të postës qësillte drutë e dimrit apo ndonjë furnizim tjetër.Në mendje bluaja organizimin e punës përngarkimin e materialeve në kafshë, të nesërmennë mëngjes herët, për të pasur mundësi e kohëtë ngrinim bazën pa perënduar dielli, të ngrinimçadrat e gjithçka që duhen për një qendër punefushore në mal. A do të na vinin të gjithëfshatarët dhe a do të na i sillnin të gjitha kafshëtqë u kërkuam, aq sa kishim nevojë. Vetëm meSufën isha. Tekniku më mungonte. Do të mëvinte pas disa ditësh, por unë tani për tanindjehesha në hall.

Ishim andej nga posta dhe deshëm tëtakohemi me ju, siç ju ka thënë Sufa. Hajde Suf- thashë me vete - shpejt u bëre i njohur. Pse tëmos bëhet, Sufa sot për sot është Nr. 2. - Lajmetpopullore na thanë për ju se jeni të gjeologjisë– vazhdoi bisedën si me humor Mersim Sopoti.

- Po i them. Këtë verë do të punojmë lart nëbjeshkë, më shumë në Bjeshkën e Shehut, përtë verifikuar disa shfaqje mineralizimesh hekuripa nikel.

Në bisedë e sipër me ta - gjuha vajti tekdhëmb dhëmbi - siç thotë populli. Ju kërkuampër të biseduar rreth disa nevojave që kemi –vazhdoi bisedën Mersimi.

- Unë jam fare i ri në detyrë (detyrë për tëpunuar në mal – thashë me vete) dhe nuk besojse kam mundësi e kompetenca për t’u ndihmuar.Megjithatë – vazhdova bisedën - diçka meiniciativën time edhe mundet.

- Të dy palët jetojmë e punojmë në vështirësie larg familjes dhe duhet ta ndihmojmë njeri-tjetrin. Siç e shikon ne kemi nevojë për cakatrama dhe disa batanije.

- Po, - i them, ne kemi marre materiale tetilla, siç mund t’i kini parë dhe vetë, por duhetngritur baza dhe të shikojmë ç’na ngelet për t’undihmuar.

- Mirë, mirë belbëzuan ata. Si duket, pritëntjetër përgjigje.

U largova për tek vendshkarkimi i materialeveafër postës ku qëndronte Sufa në krye të detyrës,ndërsa në mendje vuaja diçka. Ata duheshinndihmuar. Ne e kishim një çadër dhe kishimmarrë disa pajisje për kushte jetese edhe në mal,kurse mësuesit m’u dukën jashtë kujdesit evëmendjes së shtetit. Si mund të jap mësim njënjeri me kushte të tilla jetese! Nejse, kjo nukishte detyra ime të mendoja për ta. Detyra imesi specialist ishte të shkoja sa më parë në bjeshkëe të filloja punën, detyra si njeri ishte nëse dot’i ndihmoja apo jo për ato që më kërkuan.

* * *Për hir të së vërtetës komanda e postës na

ndihmoi shumë. Ajo jo vetëm na lejoi qëmaterialet të shkarkoheshin në oborrin e postes,por në një farë mënyre na garantoi dhe ruajtjene tyre gjatë natës, pasi keqbërës ka në të gjithakohërat dhe unë e Sufa sado vigjilent që të ishim,nuk i ruanim dot, falë dhe faktit se ishim dhenë një zonë të panjohur, ku vinim për herë tëparë. Akoma nuk kishim krijuar njohje dhe bazanë këtë zonë. Pasi hëngrëm pak bukë nga ajo qëkishim marrë me vete, mua më mori gjumi.Fjeta disa orë dhe me porosi timen më zgjonSufa. Më erdhi keq të të zgjoja, por zbatovaurdhrin. Jemi në zonë ushtarake, - i thashë metë qeshur, dhe këtu, më shumë se kudo tjetër aiduhet zbatuar. Edhe ai ishte po aq i lodhur saunë, ndoshta dhe më shumë. Tani fli pak, Suf,se do të rri unë roje, - i thashë.

- A bre inxhinier, - m’u drejtua Sufa - i ruanfrika e atij “shokut” se për ne të dy ...... e mbyllibisedën, duke qeshur me mimikën e tijdomethënëse e karakteristike. Rreth orës pesë tëmëngjesit filluan të dëgjohen trokitjet e para tëkafshëve që po vinin. Unë dhe Sufa tashmë ishimtë zgjuar dhe po prisnim. Nuk vonoi shumë dhedisa ushtarë të postës kishin marrë porosi nga

11 - Janar 200933nr.

shënime “Shqipëria është e vogël në ato hartat që punoni Ju!Me mushkën time të ngarkuar anash e në shalë dhe me Sufën

e moshuar pas në këmbë, është e madhe inxhinier”

Një grup specialistësh gjatë punimeve fushore në kërkimet gjeologjike

komanda për të na ndihmuar gjatë ngarkimit nëkafshë.

- Më duket se po na vijnë të gjithë, - mëthotë si me gëzim Sufa.

- Po, - i them. Ndonëse kafshët nuk kishinardhur të gjitha, filluam ngarkimin e tyre. Kishimbërë që më parë një farë plani që në përgjithësingarkesa të ishte e njëjtë për çdo kafshë. Të themtë drejtën nuk m’u dukën shumë pajisje, porkur i ngarkuam në kafshë na dolën shumë. Njëpjesë e pajisjeve vërtet nuk kishin volum, porpeshë kishin. Rreth orës shtatë të mëngjesitngarkesa e kafshëve kishte mbaruar dhe gjithçkaishte gati për rrugë. U nisëm. Për mua kishinrezervuar një kalë, por të them të drejtën nukpranova. Më erdhi turp ngaqë isha më i ri nëraport me të gjithë ata që kishin ardhur për të nandihmuar në transport. Pas shumë vështirësivegjatë rrugës, pas 3 orë udhëtim në ato malore tëforta, arritëm në vendin ku do të ngrihej baza.Sufa ishte në lëvizje si asnjëherë tjetër. Ndiqteme vëmendje shkarkimin e materialeve. Pasiverifikuam se gjithçka ishte në rregull dhe atokishin ardhur të gjitha, përshëndetemi dhendahemi prej tyre. Ua bëra të qartë pagesën dhedatën kur do t’u vinin lekët me borderotëshoqëruese nga Peshkopia. Sufa nuk harroi tëporosiste dikë për punëtorët që do të vinin këtusi për vendndodhjen e ekipit tonë gjeologjik dhepër datën e paraqitjes në punë.

* * *Baza do të ngrihej afër postës verore të

Venishtit, në Bjeshkën e Abazallarëve. Ballë përballë kishim Bjeshkën e Shehut dhe Gurët ePëllumbave. Sipas rregullit paraqitem tek postadhe kërkoj takim me komandantin. Komandantishte Kozma Ziu, nga Berati i largët. Një burrëzeshkan, trup mesatar dhe i pasionuar pas punëvetë kufirit. Më priti pa as më të voglin hezitim,duke shprehur gatishmërinë për të na ndihmuardhe kënaqësinë që për disa muaj do të ishimkomshinj me ta. Shkurt, komandant Kozmai dolinga posta bashkë me mua dhe erdhi drejt e tekvendi ku do të ngrihej baza. Urdhëroi disaushtarë që nuk i kishte me shërbim për të nandihmuar dhe filluam menjëherë nga puna përngritjen e çadrave. Asnjëherë nuk kisha ngriturçadër. Nevoja të mëson, - thotë një fjalë e urtëpopullore. Pas disa orësh baza filloi të marrëpamjen e saj. Ngritëm të tre çadrat italiane mengjyrë jeshile të errët. Në pamje ato dukeshintë forta dhe të bukura. Ne bëmë kujdes që litarëttë shtrëngoheshin mirë dhe fort për të përballuarerërat e fuqishme. Pastaj me radhë sistemuamtë gjitha materialet në vendet e tyre dherregulluam pajisjet në çadrën dy vendëshe kudo të flinim atë natë unë dhe Sufa. Kishte dhepak ditë, por ne tashmë ishim tepër të lodhur.Malorja nga Tejasi e deri këtu në Bjeshkë nalodhi shumë. Tre orë në këmbë, në terrene tëtilla dhe pa pushuar, është shumë. Po ashtu dhengritja e bazës, falë ndihmës së ushtarëve. Ishinmarrë masat që të nesërmen të vinin të ngarkuarme kafshë nga fshati Sllatinë materialeteksplozive si dinamiti, fitili dhe kapsollat, rreth14 kv ngarkesë. Nga Bulqiza do t’i sillte memakinë në Sllatinë zjarmtari Lik Skarra nga fshatiShumbat dhe, së bashku me zjarmtarin tjetërnga Dipjaka, Ramadan Palin, do t’i shoqëroninderi në bazën tonë, të ngarkuar në kafshë për

afro 4 orë rrugë në një terren malor. Këtë detajkisha harruar ta bisedoja me komandantin. Praai nuk e dinte se ne do të kryenim punime melëndë plasëse dhe diku ato do të ruheshin. Kudo të ruheshin, kjo ishte çështja. Punët melëndët plasëse janë me zarar dhe kanë rregullatë ngurta administrimi e përdorimi, rregulla tësigurimit teknik. Këtë gjë unë e dija. Vajtapërsëri tek posta për ta takuar, ashtu i lodhur e irraskapitur me gjithë hallet e ditës. Nëndërmarrje më kanë thënë se është biseduar meDegën e Brendshme në Peshkopi se lëndaplasëse do të ruhet në postën e kufirit – fillovabisedën. – Jo, - përgjigjet shkurt ai, unë nuk emora përsipër një gjë të tillë. Ju i dini më mirëse sa unë rregullat. Bo, bo ç’më gjeti, - thashëme vete. Në atë kohë nuk kishte telefonacelularë. Lidhja me Liken apo me Ramadaninpër të anulluar ardhjen e tyre ishte e pamundur.Ku do ta strehoja gjithë atë sasi që do të vintepër gjithë periudhën fushore. Mesa duket, ai elexoi mirë mimikën e prishur në fytyrën timedhe m’u drejtua me fjalët: “Ne e kemi njëvendstrehim, nuk e kam parë në ç’gjendje ështëdhe a është i mbrojtur nga lagështia? Nuk digjithashtu a është në rrezen e shikimit të rojestonë?” Dakord komandant – i them - dalim tashikojmë sa më pare, pa rënë errësira. Ashtubëmë. Për fat, vendstrehimi ishte i pranueshëm.Po ashtu, hyrja ishte brenda rezes së shikimit tërojes së postës. Me pak punime riparimi epastrimi, me vendosjen e disa metrove linearkatrama, lagështia mund të eliminohej. Në gjithëatë përshtjellim që kisha në mendje, m’u kujtuanmësuesit, të cilët më kërkuan pikërisht këtëmaterial. Ishallah tepron pak dhe për ata. Na ubë e rëndësishme dhe katramaja - thashë mevete. Kështu është, kur një mall të duhet, aibëhet më me vlere, aq më tepër në majë tëmaleve. Duhet të porosisni një derë të salduarme shufra hekuri dhe të veshur me llamarinëpër vendstrehimin apo depon fushore të lëndësplasëse – vijoi kamandant Kozmai. Çelësin edepos ta mbajë zjarmtari, duke bërë kujdesmaksimal për çdo tërheqje ditore që bën dheduke na vënë në dijeni për shqetësimin më tëvogël. Mirë, - i them unë, do ta porosisim nëBulqizë portën metalike me dimensionet e hyrjessë vendstrehimit dhe së bashku me dy thasëçimento, shpresojmë të na i sjellin nga javatjetër. Disa ditë do të lëmë roje ditën, derisaporta të vendoset e të dylloset sipas rregullave.Ashtu ramë dakord. U morën masat që ngarkesata gjente vendstrehimin të gatshëm për vendosjene materialeve eksplozive. E kalova dhe këtëprove, - thashë me vete. Me korrentin dhe lëndëteksplozive gabohet vetëm një herë. KomandantKozmai donte rregullin. Rregulli e mban botën,do të ma përsëriste shpesh këtë shprehje nëbisedat e mëvonshme, kur midis nesh do të ishteforcuar miqësia. Komandant Kozmai ishte njënjeri i thjeshtë dhe familjare. Në të shumtën erasteve ai e mbante familjen në postë, pa punë.Këto ishin kushtet e asaj kohe. Ndërtesa e posteskufitare i ngjante një stani. Brezi i sotëm e ka tëvështirë t’i besojë këto që po tregoj, por realitetiështë kokëfort. Nga ajo ditë nuk do të pranojatë filloja punë pa siguruar më parë lëndënplasëse dhe pa bërë instruktimin e sigurimitteknik.

* * *Përshëndetem me komandantin e postës dhe

drejtohem te baza e sapo ngritur. Sqaroj Sufënpër sa bisedova dhe futem në çadër, duke u shtrirëmbi rrobat e fjetjes, ashtu siç isha, i veshur.Bluaja në mendje gjithë atë odise që kisha kaluarpër të ardhur gjer këtu, në rrezen e maleve tëKorabit, për dy ditë rresht. Ndërsa tentoja tëmerrja një sy gjumë, ndërkohë që Sufa popërgatiste diçka për të ngrënë me furnellën evajgurit, të cilën mezi e vumë në punë, mendjamë vajti tek disa shënime të babës për këtë vend,pikërisht këtu në stanet e Bjeshkës së Shehutdhe Abazallarëve, ku ai qëndroi vitin e tretë tëverimit në bjeshkë, për t’u shëruar nga sëmundjae turbekulozit. Në fund të atyre shënimeve ainënvizonte: “....pas verimit të tretë në Bjeshkëne Shehut, pata shenja përmirësimi prejsëmundjes...”. Rreth 44 vite më parë ai kishteardhur këtu, ndërsa unë i biri, vija 44 viteve mëpas me një mision tjetër, për të kërkuar minerale,për t’i kthyer “reston” këtyre bjeshkëvemahnitëse e hijerënda. Ja çfarë shkruan prof.Xhafer Martini në librin “Hoxha i Blliçes”:“Dihen vetitë shëruese të klimës malore përsëmundjen e tuberkulozit. Sanatoriumet, përkëtë qëllim, ngrihen në vende të tilla. Po klimae Korabit, mbase është më e dobishmja për këtësëmundje. Korabi jo vetëm ka bukuri mahnitëse,që në vetvete edhe ato shërojnë, po edhe ujë tëftohtë, ajër të kulluar dhe lloj - lloj lulesh qëlëshojnë aroma të këndshme. Një mjek i shquarhebre, dr. Shyqyriu i mbetur në vendin tonë nëmbarimin e Luftës së Dytë Botërore, dhe që kashërbyer në spitalin e Peshkopisë vitet e para epas luftës, në ditarin e tij ka shkruar: “Dibra kanjë nga sanatoriumet më të mira në botë, qëshëron me ajrin e pastër, me ujin epakrahasueshëm dhe me ato mijëra lule e bimëaromatike. Ky qeshtë Korabi”. Kur u largovanga ekipi ku kisha ngritur çadrën e parë të punëssi gjeolog, vajta drejt e në fshat ku kisha prindërit.I tregova babës për gjithçka dhe i premtova sedo ta çoja përsëri për t’i parë ato vise, por punae solli që unë nuk e mbajta fjalën. Kështu ndodhnë jetë. Jo të gjitha realizohen.

* * *Gati darka, inxhinier – thirri Sufa plot gëzim,

sikur të na kishte skuqur në hell një qingj.Menuja e ushqimit ishte me dy-tre asortimente.Nga NFP-ja e Bulqizës kishim marrë disaushqime, midis tyre djathë dhe çaj kine me cakuti të bukura. Darka më shijoi shumë. Ishimtë lodhur dhe të uritur. Pasi shkëmbeva disashaka me të (siç do ta praktikoja shpesh vite mëvonë, sa herë që ai do të na sillte furnizime), idrejtohem me këto fjalë: Më thuaj të drejtënSuf, më mirë në male me mua apo nëkooperativën e Muhurrit, duke punuar në fusha?Mos u tall me mua inxhinier, kush nuk e din qëpetullat janë më të mira se buka – përgjigjetSufa në mënyrën luznake e me të qeshurën e tijkarakteristike. Herët në mëngjes Sufa do të nisejpër shtëpi, për të ardhur pas disa ditësh mefurnizime ushqimore, ndaj fjetëm më heretë sezakonisht. Të nesërmen na prisnin punë të tjera.Rreth drekës erdhi lënda plasëse. Lika dheRamadani u morën me magazinimin e tyre nëvendstrehim, duke u ndihmuar nga të zotët ekafshëve që bënë transportin. Ca kohë vajta dheunë aty për ta ndjekur procesin, derisa u siguruankapsollat, fitili dhe lënda plasëse. Atë natë nëçadër ndenji vetëm Ramadani, pasi Lika u kthye.Nuk do të punonte atë verë me ne. Kishte ardhurpër ndihmë meqë e njihte mirë rajonin dhesigurimi teknik e kërkonte një gjë të tillë. Nëdarkë erdhën dhe një pjesë e punëtorëve si EnverLamollari, Misim Daku, Xhevat Shehu, EsatSelmani dhe Sherif Ferati. Ishin nga fshatrat ekooperativës së Kalasë së Dodës si Kullasi,Tejasi, Cereni, Vasija, Ploshtani etj. Erdhën paraperëndimit të diellit dhe patën mundësi tësistemohen në çadër. Të tjerët do të vinin tënesërmen në mëngjes. Bashkë me ta kishteardhur dhe guzhinieri Gani Kolgjini, nga fshatiCeren, një djalë i ri, i mirë e i urte, por jo njëguzhinier i aftësuar. Dalëngadalë ekipi poplotësonte organikën e vet. Pasi prezantohemme punëtorët, i drejtohem më të riut, SherifFeratit, që të bënte roje te dera e vendstrehimittë lëndës plasëse. Ashtu kemi rënë dakord mekomandantin e postës – vazhdova unë - gjersatë na vijnë nga Bulqiza pajisjet e derës dhe tëbëhet betonimi i saj do të vendosim roja natën.Nuk e bëri fjalën dysh. Ashtu do ishin të gjithëpunëtorët që do të punoja atë verë. Pa fjalë, pa

ankesa, pa pretendime. Edhe nga çadrat ku ishimstacionuar, punën do ta kishin 1 deri ne 2 orëlarg. Lodhje e madhe. Kështu e kanë kërkimetgjeologjike.

Për fat koha gjatë transportit dhe ngritjes sëbazës së ekipit na mbajti mirë. Kjo na favorizoishumë. Po të kishte rënë shi punët do të nashkonin keq e më keq. Koha e mirë në të tillaraste është më shumë se gjysma e punës dhenuk ka të paguar kur thonë.

Ditën e tretë ekipi u plotësua. Erdhën meradhë edhe punëtorët e tjerë si Skënder Domi,Avni Përzhilla etj. Në drekë erdhi dhe teknikgjeologu Ali Bardhi. Kishte udhëtuar 7 orë ngaSina e largët e Skënderbeut, për të ardhur nërrezë të maleve të Korabit. Me Aliun nuk kishapunuar, por kisha dëgjuar për të. Ishte nga anaime dhe kishte një përkushtim të madh në punë.Atë punë që bënte ai, nuk qante. Gjatë punëspata rastin të punoj dhe me teknikë të tjerë, porsi Aliu nuk ishin. Aliu shkëlqente sidomos nëdrejtim të aftësive profesionale. Ai ishteinxhinier. I mungonte formalisht vetëm titulli iinxhinierit. Ishte shumë serioz në punë. Kur nukkishim shumë punë, kaloja shpesh pasditet,duke lozur shah, pasi shahun e luante mirë.

Në darkë, meqenëse ekipi u kompletuamendova të bëj një takim të shkurtër. Patashumë emocione. Prezantova programin epunimeve fushore dhe vendet ku do të punonim.Sqarova detyrat dhe pozicionin e secilit në ekip.Bëmë instruktimin teknik së bashku me Aliundhe në fund ju them dy fjalë për kushtet e jetesësnë ekip dhe rregullat e punës. Kjo ka qenëmbledhja e parë në këtë detyrë. Nuk do t’i harrojkurrë ato shqetësime që kam pasur gjatë gjithëatyre ditëve për stabilizimin e bazës dhe fillimine punimeve. Pas gjithë asaj lodhje punët në ekipu futën në rrjedhën normale. Kanalet e kërkimitnë të shumtën e rasteve merrnin rezultat. Fushae kërkimit zgjerohej nga dita në ditë. Punimet ekërkimit u shtrinë dhe në shfaqje të reja qëgjendeshin në punë e sipër. Sufa me veturën etij ia kishte marrë dorën punës dhe na përballonteme furnizime. Kishte dhe raste që nuk vinte nëditën e caktuar. Në një ndër ato ditë që duhej tëna sillte furnizimin nga Peshkopia, nuk erdhi.Nuk erdhi as ditën tjetër. Rezerva në ushqimepër t’i mbajtur gjithë punëtorët në pune nukkishim. Në këto kushte punëtorëve ju dhamëleje të shkonin në shtëpi dhe të vinin pas dy-treditësh, duke llogaritur se Sufa do të vinte. Bëmësi bëmë me Aliun, kaluam me ushqime, dukeu ndihmuar dhe nga posta. Pas ca ditësh nëdarkë vonë Sufa do të vinte. Meqë kishte rënëerrësira dhe shpresonim në ardhjen e Sufës,kishim ndezur dy qiri dhe po punonim mbi njëhartë të detajuar gjeologjike të zonës së Gurëvetë Pëllumbave. Nuk vonon shumë dhe zhurmapër ardhjen e “veturës” (mushkës) së tij u dëgjua.Ashtu ishte. Sufa ndalon mushkën në sheshinpara çadrave dhe thirri në emrin tim, pasi nukdinte nëse kishte ardhur Aliu. Doli Aliu, upërshëndetën dhe së bashku shkarkuan mushkën.Unë ç’është e vërteta isha mërzitur pak, pse Sufau vonua. Nuk ndejta pa i folur për vonesën. Ainuk më ktheu asnjë fjale. Durimi mbi të gjitha,- thotë një fjalë popullore. Ishte tepër i lodhur.Këtë unë e dija. Kishte udhëtuar mbi 12 orë përtë ardhur këtu. I kishte rënë rreth e qark qytetitpër të blerë ato që i kishim shënuar në listë. Pasgjithë asaj lodhje së bashku me Aliun filluan tëna përgatitnin diçka për të ngrënë. Unë e kishandërprerë punën në hartë dhe po pushoja i shtrirëmbi krevatin tim portativ në çadër. Pasi hëngrëmdarkë, me qetësinë më të madhe dhe me zë tëulet m’u drejtua mua: Kishe të drejtë që mëfole për vonesën. Duhej të kisha ardhur në datëne caktuar, pasi me bukën e punëtorëve nuk bëhetshaka por – vazhdoi Sufa – Shqipëria është evogël në ato hartat që punoni Ju! Me mushkëntime të ngarkuar anash e në shalë dhe me Sufëne moshuar pas në këmbë, është e madheinxhinier! Nuk e lash të komentonte më tej,pasi donte të më shpjegonte arsyet e vonesës.Çfarë filozofie – thashë me vete! E shënova dikuqë të mos e harroja, se vitet kalojnë, gjëratharrohen, e shkruara mbetet. E shumta qëpranohet t’u bëjë njeriu shënimeve e kujtimeveështë t’i zbukurojë pak ato, por pa devijuar tëvërtetën që ato mbartin. Shkolla në auditore tëmëson në një drejtim të caktuar profesional,kurse shkolla e madhe e jetës të mëson edhe nëshume drejtime të tjera.

*) Autori i këtij shkrimi ka gradën shkencore“Doktor”, punonjës në Institutin eGjeoshkencave, Universiteti Politeknik i Tiranës.

12 - Janar 200933nr.

botimeArtikujt e saj mbi Shqipërinë janë botuar në shkrimin e kohës,por botohen si libër për herë të parë si rezultat i punës së shkëlqyertë historianes dhe përkthyeses Ilda Poda.

Nga SAKIP CAMI

Nowlle Roger është pseudonimi i shkrimtares zviceriane Helene Pittard.

Helene Pittard-Dufour ishte e bija e botues-it të njohur zvicerian Theophile Dufour,botues i korespondencës së iluministit të shquartë shek. 18 nga Gjeneva Zhan Zhak Ruso.

Ajo ka lindur më 25 shtator 1874 dhe kavdekur më 14 tetor 1953.

Është e njohur si shkrimtare me një sërëromanesh si “Trojanët”, “Doktor Germaine”,“Zjarr mbi mal”, “Shënimet e një infermier-je”, “Zgjedhja e Andromakës” , “Adami i ri”etj. Shkroi me pseudonimin Noëlle Roger.

Artikujt e saj mbi Shqipërinë janë botuarnë shkrimin e kohës, por botohen si libër përherë të parë si rezultat i punës së shkëlqyer tëhistorianes dhe përkthyeses Ilda Poda.

Bashkëshorti i saj Eugen Pittard (1867-1962)ka qenë professor dhe antropolog i njohur iUniversitetit të Gjenevës, një nga themelues-it e antropologjisë në Zvicër.

Ai ka marrë udhëtime të shumta në vendete Ballkanit dhe ka bërë studime të shumta nëfushën e antroplogjisë. Së bashku me të sho-qen erdhën edhe në Shqipëri.

Ndër botimet e tij shkencore janë: “Popujte Ballkanit” 1920, “Racat dhe historia.Hyrjeetnologjike e historisë”1924, “Historia enjerëzve të parë” 1944.

Pittard ka meritën historike sepse vendosidisa piketa vendimtare në fushën e arke-ologjisë parahistorike dhe antropologjisë fiz-ike. Sipas Pittard shqiptarët i përkasin, nëpjesën më të madhe një grupi njerëzor, kar-akteristika kafkore e të cilit është brakicefa-lia. Sipas këtij studimi shqiptarët kanë ruaj-tuar të paprekur tipin e veçantë të ilirëve tëmëdhenj me kafkë hiperbrakicefale, një prejracave më të lashta dhe më të bukura të Eu-ropës.

Eugen Pittard zhvilloi gërmime arkeologjikenë Shqipëri, pranë Liqenit të Prespës ku zbu-loi shtresa të neolitit. Sipas këtij studimi, pasgërmimeve arkeologjike, del se origjina e sh-qiptarëve shkon thellë në kohë, përtej ilirëve,përtej përëndive të Homerit, përtej pellazgëve.(Buzë Liqenit të Prespës, Skicë nga Shqipëria,21.12.1921.

Për kontributin e tij në favor të ShqipërisëEugen Pittard është emëruar nga Qeveria Sh-qiptare e vitit 1921 Konsull Nderi i Shqipërisënë Zvicër. (Dekreti i Këshillit të Lartë të Sh-tetit 29.01.1921, AQSH MPJ F251V.1921,D.4, f15-16)

Bashkëshortët Helene dhe Eugen Pittard kanëqenë miq të shquar të Shqipërisë dhe kanëdhënë një kontribut të shquar për forcimin emiqësisë tradicionale midis dy popujve tanë.

SHQIPËRIA E VITEVE 1914-1924 SIPASSYRIT TË SHKRIMTARES ZVICERIANE

Noëlle Roger erdhi në Shqipëri në një kohëtepër të vështirë, në periudhën e Luftës së IBotërore, fill pas fitores së pavarësisë nga sun-dimi 500 vjeçar otoman dhe në vitet e para tëpërpjekjeve pët tu bërë shtet normal europi-an në vitet 1914-1924.

Roger është dëshmitare e ardhjes së PrincVidit në Shqipëri dhe e përpjekjeve përformimin e një shteti modern në një kohë kurfuqitë e mëdha kishin plane për copëtimin esaj.

Në këto vite të vështira kur Shqipëria vuante

Një libër me vlera për miqësinëshqiptaro-zviceraneDy fjalë për autoren Nowlle Roger dhe bashkëshortët Helene e Eugen Pittard.

nga varfëria e tejskajshme dhe mungesa e ar-simit dhe zhvillimit, Roger me mendje tëmprehtë dhe me dashuri njerëzore vuri re dheshkroi për vetitë dhe vyrtutet e mrekullueshmetë shqiptarëve duke e vënë theksin tek karak-teri i tyre i fortë, bukuria, forca shpirtërore,dinjiteti, mikpritja, bujaria dhe besa.

Shkrimtari dhe studiuesi Prof.Nasho Jorga-qi e quan Roger një Edit Durham zviceriane.

Shqipëria dhe Zvicra kanë patur miqësi tradi-cionale. Rilindasit tanë e kanë patur modeline tyre, për ta bërë Shqipërinë si Zvicra. Intele-ktuali erudit Mithat Frashëri (Lumo Skëndo)në vitin 1915 pasi jetoi për një kohë të sh-kurtër në Zvicër shkroi dhe botoi librin „Letrambi një udhëtim në Zvicër”.

„Modeli” zvicerian ka luajtur një rol të madhnë vitin 1912 për lëvizjen kombëtare shqiptarenë krijimin e shtetit shqiptar .

Kushtetuta demokratike dhe ideja e neutrali-tetit të Shqipërisë janë frymëzuar nga Zvicraneutrale.

Libri me shënime udhëtimi i Rogerit , përk-thyer dhe përshtatur për botim me kujdes dheprofesionalizën nga pwrkthyesja dhe studiuesjae historisë Ilda Poda, hapet me shkrimin “Sh-kodra e Shqipërisë”.

Përveç Edith Durhamit, edhe Noëlle Rogerpërshkruan me realizëm luftimet për mbrojtjene Shkodrës nga pushtuesit malazezë, duke evënë theksin tek gjëndja e shkatrruar e Shko-drës së Shqipërisë.

Më pas libri vazhdon nëpër gjithë Sh-qipërinë, Durrësin, Tiranën, Elbasanin, Lush-njën, Beratin, Korçën etj.

Çifti Eugen dhe Helene Pittard (Noëlle Rog-er) udhëtuan nëpër Shqipëri në kushte tepër tëvështira materiale. Ata ecën herë në këmbëdhe herë me kuaj, rrallë herë me makinë. Atai njohën nga afër fshatarët shqiptarë, sepsekryesisht udhëtuan nëpër fshatra, njohën za-konet dhe traditat e tyre.

Ata kontaktuan dhe jetuan me myslimanët,me katolikët, me ortodoksit, me të gjithë sh-qiptarët nga veriu në jug. Vizituan xhamitë,teqetë dhe kishat shqiptare, vizituan pazaretkarakterisitike të Shkodrës dhe Krujës, kontak-tuan me deputetë e fisnikë shqiptarë dhe kudogjetën mirëkuptim dhe bujari. Rogër përshk-ruan ngjarjet dhe figurat kryesore të Shqipërisë,periudhën e Skënderbeut dhe periudhën eshpalljes së pavarësisë. Ajo mban qëndrim tëprerë në favor të shqiptarëve duke kritikuarvendimet e padrejta të fuqive të mëdha përcopëtimin e Shqipërisë në vitin 1913.

“Ky popull i vogël malsorësh, shkruan au-torja zviceriane, nuk ka kërkuar dhe nuk kërkonveçse paqe, me qëllim që të ndreqë rrënojat eshkaktuara nga luftrat e vazhdueshme dhe tëshijojë lirinë e sapofituar.” Duke u ndalur nëcopëtimin e Shqipërisë në vitin 1913, këtëvepër autorja e quan “ironi mizore” , sepsejeta e shqiptarëve në ato vite ishte tragjike, sipasojë e vendimeve të mohimit të të drejtavetë ligjshme. Ajo përshkruan me dhimbje edheviset e copëtuara të Shqipërisë, duke treguarlidhjet organike me trungun amë.

Në përshkrimet e Rogerit ndjehet dashuriadhe dashamirësia për këtë popull e për këtëvend. Ajo evidenton se populli shqiptar nuk

është një popull i mbyllur, primitiv e agres-sor siç përpiqen ta përshkruajnë disa shkrimtarëtë huaj keqdashës, por një popull i qytetëruar,mikpritës e miqësor, gjithnjë në kërkim tërrugëve të progresit.

Ajo i paraqet shqiptarët, ashtu siç janë nëvërtetë ata, të vytytshëm, të thjeshtë e punë-torë, të varfër e të ndershëm, me një botë tëpasur shpirtërore, krenarë e dinjitozë, luftëtarëpër çështjen e madhe kombëtare.

Shqiptarët kanë ditur dhe dinë të jetojnë nëfqinjësi të mirë me fqinjët sllavë e grekë, megjithë përpjekjet e qeverive të tyre për anek-sime territoresh.

Shqiptarët janë ndoshta i vetmi vend menjë tolerancë dhe bashkëjetesë të admirueshmefetare.

Ja si e përshkruan Roger këtë bashkëjetesënë artikullin “ Shqipëria përballë Europës” :

“Disa ditë më parë në një kishë ortodoksetë Tiranës po kremtohej shërbimi funebër përnjë oficer shqiptar të krishterë, i cili kishtevdekur. Në këtë ceremoni merrnin pjesë edhemyslimanë, të cilët mbanin edhe një prejkurorave. Hoxhallarët mbanin qirinjtë. Prifti ikrishterë nderoi Muhametin dhe hoxha mysli-man nderoi Jezu Krishtin…

Ndodh që myslimanët martohen me gra tëkrishtera dhe të krishterët me gra myslimane…

Kështu e kuptojnë bashkimin e kryqit megjysmën hënën shqiptarët , gjë që përëndiminuk ka rrështur kurrë së kundërshtuari.

Dashuria për atdheun trashëgohet brez pasbrezi tek shqiptarët. “Mendo gjithnjë për Sh-qipërinë, i thoshte një prind pak para se tëvdiste djalit të tij 13 vjeçar.” Dhe këtë vyrtytnuk kish si ta kalonte pa vënë re shkrimtarjadhe sdudiuesja dashamirëse zviceriane NoëlleRoger.

Kujtimi për Skënderbeun kalon nga një breznë tjetrin. Ky është heroi kombëtar i sh-qiptarëve , të cilët e kanë të shenjtë, dhe jovetëm shqiptarët por tërë Europa sepse kykalorës legjendar mbrojti tërë krishtërimineuropian.

Pasi përshkruan tërë Shqipërinë me udhë-time dhe me kujtime të shkruara e të botuaraautorja e mbyll librin e saj me artikullinsimbolik:”Ku shkon Shqipëria?” dhe “Revolu-cioni shqiptar” të qershorit 1924 dhe meshqetësimin e sinqertë se si do të ecte Sh-qipëria.

Në këto shënime të sinqerta udhëtimi për-shkruhet Shqipëria siç ka qenë në ato vite, pornë këto shënime ka edhe shpresë edhe rrugëdal-je që di ti japë një shkrimtare, një vëzhguesee mprehtë shoqërore si Noëlle Roger.

Libri është përkthyer dhe përshtatur memjeshtëri nga përkthyesja, studiuesja dhe his-toriania Ilda Poda dhe është një kontribut mevlera të mëdha në mardhëniet miqësore midisShqipërisë dhe Zvicrës.

Kush është Ilda Poda (Cani)Ilda Poda (Cani) ka lindur në Peshkopi me 22 qershor 1965. Është e bija e mjekut të

shquar Dr. Mehdi Cani dhe e zonjës Tefta Cami ish ministre e Arësimit dhe Kulturës sëRepublikës së Shqipërisë në vitet 70-80.

Me prindër dibranë, babai nga Zerqani dhe nëna ngaViçishti, ajo trashëgoi një dashuri të madhe për vendlind-jen e saj dhe të prindërve, Dibrën. Ajo ec me dëshirë dhepassion në gjurmët e patriotizmit të gjyshit të saj AhmetCami, dëshmor i Atdheut, e të stërgjyshërve të saj dësh-morë të atdheut në luftën për liri e pavarësi kombëtare.

Ilda ka mbaruar shkollën e mesme të gjuhëve të huajapër gjermanisht dhe shkollën e lartë për histori e gjuhëgjermane, në Fakultetin Histori-Filologji.

Nga viti 1987 deri në vitin 1993 ka punuar si punonjëseshkencore në Institutin e Historisë dhe nga viti 1993 e nëvijim ka punuar në përfaqësitë diplomatike të Shqipërisënë Zvicër dhe Kanada në Ambasadën e Republikës Gjer-mane në Tiranë, në Shkollën e Magjistraturës si pedagogee gjuhës gjermane, dhe në shumë projekte ndërkombëtare.

Aktualisht punon në Ministrinë e Punës, të ÇështjeveSociale dhe Shanseve të Barabarta në sektorin e Politikave

Sociale.Në vitin 1998, pas një pune dy vjeçare nën drejtimin e Profesorit zvicerian Carsten

Goehrke dhe Prof. Arben Putos mbrojti temën për “Historinë e mardhënieve Shqipëri-Zvicër 1918-1944.

Në Universitetin e Zyrihut , Zvicër nga viti 1993-1996 ka kryer studimet pasuniversitarenë fushën e historisë dhe gjermanistikës.

Në periudhën 2007-2008 ka mbrojtur titullin Master për Studime të Thelluara për PunëSociale në Fakultetin e Shkencave Sociale të Universitetit të Tiranës.

Ka kryer dhjetra trajnime e specializime brenda e jashtë vendit në fushën e sociale dhe tëhistorisë.

Ka botuar disa artikuj dhe përkthime në shtypin shqiptar dhe atë zvicerian , ku më irëndësishmi është studimi mbi Historinë mardhënieve Shqipëri-Zvicër 1918-1944.

Vjen para lexuesit me librin e ri “Nëpër udhët e Shqipërisë”.Ky botim është jo vetëm përkthimi i artikujve të shkrimtares dhe gazetares zviceriane

Noëlle Roger , e pranishme në Shqipëri në vitet 1914-1924, por edhe përzgjedhje dhepërgatitje për botim.

13 - Janar 200933nr.

rekuiemKujtime të një historie të dhimbshme, por që dëshmojnë

për kurajo dhe dashuri njerëzore...

B Ë H U N I P J E S ËE G A Z E T Ë S !

ww

w.d

ibra

.org

Pajtohuninë gazetën

“Rrugae Arbërit”

Tel. (04) 22 33 283. E-mail: rrugaearberit@gmail.com.Numri i radhës së gazetës do të dalë çdo të diel të fundit të muajit.

* Për ata që duan që gazeta t’ju shkojë me postë në shtëpi, ju lutem konfirmoni në redaksi adresën e saktë

Pajtimi në gazetë kushton 600 lekë në vitdhe gazeta ju vjen me postë në shtëpinë tuaj*

“11 heronjtë e Batrës”Nga:YMERKETA,Bulqizë

Me rastin e 34-vjetorit të rënies së 11 heronjve. Sipas bisedës me të mbijetuarin, Bajram Cara

Rekuiem për NeshatQokun, Emin Per-shakun, MynirNurçen, HysenToskën, DilaverRukilen, ReshatRukilen, SkënderTomjen, Subi Kadri-un, Shaban Hoxhen,Myslim Mazarin dheAvdyl Vërlakun.

Në foto: Bajram Cara

Ishte ditë e një mes shkurtit e vitit nëBatër. Ekipi gjeolog kërkues ishte in-

staluar në këto majë malesh. Malet eLopës, Dhoksit e të Martaneshit ishinngarkuar me dëborë të madhe që i ka-lonte 2 m. Si çdo herë tjetër, në këtëmuaj dëbora e rënë ngrinte dhe këm-bësorët e kishin më të lehtë për të lëvi-zur. Çdo gjë dukej si një shkretëtirë ebardhë e ftohtë që shpesh e lëpinte erae rreptë. Jeta në këto male ishte e qetë.Hyrja në barake ishte bërë si tunel. Nëmbrëmje gjeologët ktheheshin të lodhurdhe me duar të mpira nga të ftohtit eacari, duke u përshëndetur me njëri-tjetrin, duke u grumbulluar rreth stufës,duke treguar ndonjë anekdodë, hanine më pas shtriheshin për të fjetur.

Po çfarë s’ndodh në jetë! Gjithë kjoqetësi e bardhë vjen te data 16 shkurtdhe kjo qetësi u prish. Dikujt i hyri dy-shimi. Pse xhanëm, po vonohet Nes-hat Qoku? Ky ishte një specialist (krye-sondist) në sondat e kërkimit të miner-alit të kromit në Batër, njeri me karaktertë fortë, që kurrë nuk e bënte fjalën dysh.

Neshati kishte marrë leje për 4-5 ditë(pushimet e muajit) pasi gruaja e tij kish-te lindur një vajzë, por koha po iktedhe Neshati s’po bëhej i gjallë. Briga-dieri Muharrem Tyçi pasi kaluan pesëditë, i thërret shokët e punës të Neshatitdhe jo thotë se duhet njoftuar ndërmar-rja në Bulqizë për vonesën e Neshatit.Të nesërmen në mëngjes u nis korrierii sektorit për në qytezën e Bulqizës, kuishte e vendosur ndërmarrja.

Dëbora binte pa pushim. Era e fortëe hidhte atë sa në një tjetër të atyre për-renjve e grykave të Batrës. Korrieri dhepse ishte i ri e i fortë fizikisht e pati mjafttë vështirë për të ngjitur e zbritur qafat egrykat e mbuluara me dëborë. “Sikur tëmos jetë nisur nga shtëpia Neshati men-donte korrieri!”. Së fundmi gjatë asajrruge të vështirë, në të errur korrierimbërriti në drejtorinë e ndërmarrjes.Bëri takim me drejtuesit, ku një nga in-xhinierët i thotë korrierit: - Çdo Neshatinë të gjithë këtë kiamet, or t’u mbylltë!Neshati nuk ka ardhur në punë. Jo, jose ai ka kohë që ka...

Dhe dyshimi kaloi nga Batra e gërx-heve e pyjeve dhe erdhi në Bulqizë. Posikur?...

- U lajmërua Kllobçishti. Deshati ithonë ata ka një javë që është nisur.

Ishte i hidhur ky lajm për shtëpinë eQokeve. Djali erdhi në zijafet, piu ekëndoi e tani ku ta dish se nga do tëketë mbetur! Ngrihet Baftjari, i vëllaiNeshatit, ashtu siç ishte i sëmurë, ngri-hen dajot e tij e kushërinj nga fshati

dhe marrin rrugën për në Bulqizë.Kishin kaluar shumë vështirësi gjatë

rrugës por ashtu të mërzitur për Nesha-tin nuk e ndienin lodhjen.

– Nuk ka ardhur Neshati? – Mbaje-ni veten i thonë drejtuesit. Nuk kanëhumbur të gjitha shpresat, - u dhazemër drejtori. Pastaj u tha të merrnime vete dhe 4 shokë të tjerë nga Bulqi-za e të dilnin të nesërmen të kërkoninnga Qafa e Buallit, në Lugun e Shtyllëse në Batër. Në mëngjesin e së nesërmessë bashku me Baftjarin, i pari printekorrieri së bashku me nëntë vetë të tjerëfilluan udhëtimin në atë shkretëtirë tëbardhë, që era e fortë të priste si brisk.Ata të gjithë bashkë ecnin, ecnin. Asgjës’pitëtinte, asgjë s’dukej. Ecnin e hesh-tnin. Ndërronin njëri-tjetrin për të hapurudhën se ishte mjaft vështirë. Të gjithësë bashku kërkonin shokun e të dashu-rin e tyre, mikun të afërmin. Ngatërro-hen mendimet e përfytyrimet. Një sh-kurre që nxin, një dru që ka mbetur ipambuluar nga bora u dukej si njeri iekipit të kërkimit, sikurse është ai... Aitani mund të jetë atje, mund të ketë rënëposhtë në...

Të lodhur e të rrahur nga era, pasikanë kërkuar gjithë ditën ata në të errurarrijnë në Barakat e Batrës. Mblidhenshokët e Neshatit rreth tyre. Flasin rrallëe mendohen. Nga të ketë shkuar, vallë?Kujtojnë ndonjë ngjarje të Neshatit,sjellin në mend ndonjë shaka të tij. Ebre, se dhe për mua vjet ashtu men-duan, sikur vdiqa, kurse unë shkovanë Valikardhë – tha Hysen Toska, norm-ist në këtë sektor.

- Ty të bëmë kivolin. Menduan se

kishte rënë nga shkëmbi.- E pashë arkivolin. Po ku më nxinte

ai mua! – tha Hyseni duke qeshur. Emegjithatë përpjekjet për të ngushëllu-ar të afërmit e Neshatit e miqtë e tij,njerëzit prapë heshtnin, rreth stufës sëskuqur nga zjarri, e dukej sikur prisnindiçka të kobshme. Errësira kishte plla-kosur atë rrëzë mali ku jetonin atogjeologë, sa herë që hapej e mbyllejdera e barakës, futej brenda së bashkume erën dhe bora që s’po pushonte sërëni, ku trashësia e saj sa vinte e shto-hej. U shtrinë për të pushuar në atashtretër dërrase por gjumi, s’po i zinte.Sapo mbyllnin sytë shikonin ëndrra tëtrazuara. Të afërmit e Neshatit s’vunëgjumë në sy, prisnin të dalë drita.

Drita doli e prapë mbi çatitë e bakavefilloi të dali tym. Të gjithë mendjen ekishin te Neshati. Shoku është i dhëmb-shëm, shoku është i dashur, shoku kahumbur... Gjithë ditën e djeshme 10veta e kërkuan Neshatin e nuk e gjetën.Atëherë me këto 9 veta u bashkuan dhe11 të tjerë të ekipit gjeolog, duke kri-juar kështu një ekip kërkimi. Nëndrejtimin e brigadierit Muharrem Tyçi,u pezullua puna në sonda u pajisënme lopata, dolën nga baraka për tëkërkuar Neshatin të cilët menduan sedo të ketë rënë nga shkëmbi i Batrësduke ardhur në Kazermë. Së bashkume këtë ekip u bashkua dhe Avdyl Vër-laku që ishte i vjetër në punë dhe enjihte mirë këtë sektor. Muharremi nuke lejoi duke i shpjeguar se neve jemindarë në dy turne, njëri turn do të bëjkërkime paradite, ndërsa tjetri mbasditë.

Ata mendonin qëNeshati gjatë kthimit tëjetë ulur të pijë ujë nëndonjë vend dhe, nga tëftohtit mundet të ketëpushtuar gjumi ...

Era vërshëllente nëdrurët e zhveshur njëzetburra kërkonin Neshatine dashur. Ata u sollënposhtë e përpjetë,zbritën në përroin e Zal-lit të Limonës, nën sh-këmbinjtë e Batrës. Tëdëshpëruar të heshtur,ata vendosën të kthe-heshin në Barakë, kupapritur njëri thirri dukengritur diçka të zezë nëdorë:

- Një dorashë, njëdorashkë! Rreth asaj do-rashkë të vjetër prej leshiu mblodhën kërkuesitdhe drejtuan sytë nga ne

heshtje. Baftjari i vëllai i Neshatit e morinë dorë dhe, me pikëllim në zemër tha:

- E Neshatit... e vëllai dorashka.Dorashka kishte mbetur mbi një

majë guri. Deshatit me siguri do t’i kish-in shkarë këmbët dhe do të ketë rënënë përroin e mbushur me dëborë, dikuposhtë këtij shkëmbi... Dorashka.

Dhe filloi puna në shkëmbin eBatrës, një punë e rëndë, e heshtur dhee pikëlluar.

- Po edhe i vdekur të jesh more Ne-shat, ne do të jemi pranë teje si gjithnjë.Neshat i dashur! Hape këtu, më duketse...

Edhe pak! Bora që po binte i kishtekaluar 3 m. Në këtë kohë, papritmasnjë zhurmë e madhe që i ngjante njëshpërthimi dinamiti, ku buçiti e gjithëlugina e mali i Batrës. Valet e nxehta tëajrit u përplasën në fytyrat e njerëzveqë kërkonin Neshatin, ku 10 prej tyreorteku i shkëputi dhe i fundosi në për-rua, duke i mbuluar me një masë tëmëdha borë, kurse 4 prej tyre i përplasinë faqen tjetër të malit, siç ishin Muhar-rem Tyçi, Isuf Duriçi, Baftjar Qoku ivëllai i Neshatit dhe Bajram Cara qëngelen të gjallë...

Orteqet pasonin njëri-tjetrin, pasiborës së re s’po i bënte vend e vjetra qëkishte zënë vend më parë në ato rrëzashkëmbinjsh. Në ortekun e parë hum-bën 10 veta kështu që numri i të zh-dukurve arriti në 11. Për këtë katastrofënatyrore u aktivizuan instancat e push-tetit lokal e qendror, duke u mobilizuardhe ushtrinë, Korpusi i Burrelit mëshumë forca u nisën në drejtim të Batrës,për t’i vajtur në ndihmë ekipit të dëmtu-

ar, duke u dhënë ndihmën enevojshme, morale, psikologjike, fizikeduke u shoqëruar atyre që i shpëtuanvdekjes nga orteqet.

Forcat e ushtrisë si garanci ndër-prenë udhëtimet duke mos lejuar asn-jë person të lëvizë në drejtim të Batrës,apo të hynte në atë zonë ku ndodhiorteku e nën dëborë ndodheshin 11viktimat. U dha urdhër nga forcat ko-mando që ekipi që ndodhej në Batër tëlëvizte në mënyrë të organizuar nëdrejtim të Krastës, ku udhëtimi ishtetepër vështirë pasi trashësia e borës ikalonte 3.5 m, ku me ndihmën e ush-trisë dhe të banorëve të zonës, me lo-pata hapen rrugën pas 5 orësh dhebënë të mundur lëvizjen e gjeologëvenë Kraste. Ditët kalonin tërë ankth. Er-dhi data 27 shkurt neve vazhdonim nëKrastë. Bora s’po pushonte. Orteqetvazhdonin ku zhurma e tyre oshtintenë të gjithë krahinën e Martaneshit. Mëdt. 29 shkurt 1965 u organizua lëvizjae gjeologëve që kishin ngelur të gjallë.Nisja u bë nga Krasta-Staveci, në Qafëtë Madhe dhe prej aty me makinat ush-tarake për në qytezën e Bulqizës. Pritjau bë në klubin minatori, nga drejtues tëpushtetit të rretheve Dibër e Mat, ku uevidencuan saktësisht viktimat e ortekut,nga ku u dhanë ndihmat e nevojshmefamiljeve të tyre. Njëkohësisht u morënmasa të rrepta që në zonën ku kishtendodhur kjo fatkeqësi e trupat e pajetëishin nën dëborë të mos futej këmbënjeriu.

Neve, shpjegon Bajram Cara, fillu-am pushimet pranë familjes, por mend-ja na rrinte te shokët që ishin nëndëborë. Iku marsi, sa filloi të hiqej boranga mesi i muajit prill, filluan përsërikërkimet. Pas një pune të rëndë, të hesh-tur e të pikëlluar. Të lodhur e të rraska-pitur, ktheheshim në baraka. Mendjaishte fiksuar te shokët tanë që akomas’po i lironte bora. Ata ishin NeshatQoku, Emin Pershaku, Mynir Nurçe,Hysen Toska, Dilaver dhe Reshat Ruki-la, Skënder Tomja, Subi Kadriu, Sha-ban Hoxha, Myslim Mazari dhe AvdylVërlaku.

Erdhi fundi i prillit, nga kërkimet ebëra herë pas here u bë e mundur gjet-ja e trupave të pajetë të shokëve tanë.Zona e Martaneshit u vesh në zi. Edhepse të gjithë të rënit nuk ishin nga zonae Martaneshit por nga fshatrat e Dibrës,ata u mblodhën dhe shoqëruan ko-rtezhin në zonat e tyre.

Për këtë ngjarje u mblodh Këshilli iMinistrave dhe Presidiumi i KuvenditPopullor, ku me vendim të veçantë ushpallën dëshmor dhe Miniera e Kromittë Batrës mori emrin “11 heronjtë”.

14 - Janar 200933nr.

kujtesëNjë profil i Bashkim Gazidedes, me rastin e 57 vjetorittë lindjes, shkruar me shumë dashuridhe realitet nga prof. dr. Adem Bunguri.

Nga ADEM BUNGURI

Me 2 shkurt 2009 BashkimGazidede do të mbushte 57vjet! Por ai iku nga kjo botë

shumë më shpejt, në një moshë endetë re, më 25 tetor 2008. Që prej asajdite nuk është më në mesin tonëqytetari i dashur e i ndershëm, sh-kencëtari brilant, pedagogu i shquar,nëpunësi i lartë shtetëror dhe atdhe-tari i flaktë Bashkim Gazidede! Tëgjithë ne që e kemi njohur, bashko-hemi me mendimin se për njerëzpolivalent si Bashkimi, jeta nuk du-het të ishte aq e shkurtër! Por kjombetet vetëm një dëshirë njerëzore,pasi jeta drejtohet nga ligje të tjera.Megjithatë, në analizë të fundit, meqëtë gjithë jemi shtegëtarë të përkohs-hëm në këtë botë, nga jeta e gjithëse-cilit, në substancë mbetet trashëgim-ia që lë çdonjeri pas vetes. Se vlera ejetës nuk matet gjithnjë me jetëgjatës-inë! Se mund të rrosh edhe 100 vjetdhe të ikësh nga kjo botë anonim!Në këtë kontekst Bashkim Gazidedeështë dhe do të jetë shumë gjatë nëmesin e të gjallëve! Për vlerat e tij tëshumëanshme, ai ishte dhe do tëmbetet një ikonë e njeriut të gjithëvyr-tytshëm, që Zoti e kishte dërguar nëtokë, si model për njerëzit e tjerë!

Ai ishte kthyer në Tiranë më 10dhjetor 2005, gjithë shpresë e opti-mizëm, pas 8 vitesh të vështira tëekzilit politik. Të një ekzili të lodhs-hëm e të varfër, dhe të një izolimi tëplotë e të gjithanshëm. Megjithatë,si rallë kush, ai i kishte rezistuar kësajsprove të rëndë e cfilitëse. Madje, aikishte përgatitur dhe kishte sjellë mevete edhe 8 libra matematike për stu-dentët e tij, teori dhe ushtrime tëzgjidhura, me mbi 800 faqe secili,që të mbledhura bashkë i kalojnë6500 faqet! Një nga dëshmitë e kar-akterit të tij të fortë e të papërkulshëmdhe një prej trashëgimive më të sh-këlqyera intelektuale, që do ta për-jetësojnë emrin e tij në historinë ezhvillimit të matematikës në Shqipërisi dhe në memorien e studentëve tëshumë brezave. Për 8 vjet rrjesht ainuk u pa me njerëzit e dashur, nuk upa me prindërit e tij të dhëmshur,ndërsa nënën, Nujen e tij të mirë,nuk do ta shihte më kurrë! Ishte majii vitit 2004 kur Nuja e tij, në shtratine vdekjes, kërkonte të shihte birin edashur, të cilit, vetëm zërin ia dëg-jonte rrallë në telefon! Por nuk qe ethënë! Në vitin 1968, kur BashkimGazidede, vetëm 15.5 vjeçar, mbar-onte parakohe me rezultate të shkëlqy-era gjimnazin e Peshkopisë, pushtetikomunist i kohës, në vend që t’iofronte këtij djaloshi të talentuar tëzgjidhte shkollën më të mirë brendaose jashtë vendit, e dërgonte si më-sues në një nga zonat më të thella tërrethit(Selishtë)! Megjithëse në moshëende të njomë, ai do të shkonte tëmësonte fëmijët e këtij fshati midismalesh, 40 km larg shtëpisë së tij, kumund të kthehej vetëm të shtunave,pasi të kishte ecur në këmbë 8-9 orërrjesht! Në tri vitet e tjera, 1969-1972ai do të shërbente si mësues i matem-atikës në shkollën 8 vjeçare të Mu-hurit, 10 km larg shtëpisë së tij. Pikër-isht në këtë kohë, duke ecur çdo ditënë këmbë, në shi e në borë, 4 orë nëditë, djaloshi 17-20 vjeçar Bashkim

Bashkimi i kishte shokët e rrallëGazidede do të sëmurej nga reuma-tizmi artrit i gjurit të majtë!

Viti 1972 do të ndryshontepërgjithnjë jetën e tij. Pas kërkesashtë përvitshme për të ndjekur shkollëne lartë, do të organizohej më në fundnjë takim i hapur politik në fshatine tij të lindjes Brezhdan, për të ndësh-kuar ose për të lejuar Bashkim Gazid-eden të vazhdonte studimet. Arsye-ja e kësaj pengese ishte e paimagjin-ueshme! Babai i tij i nderuar, Os-man Gazidede ishte besimtar islam,si të gjithë banorët e Brezhdanit, tëDibrës e më gjërë! Por ndryshe ngashumica e tyre, ai nuk kishte pranu-ar të mohonte qenjen dhe besimin etij islam! Një karakter i fortë për t’upatur zili e për t’u admiruar! Pasdebatesh të shumta pro dhe kundër,më në fund, forcat e errta komunisteishin tërhequr. Në shtatorin e atij vitiBashkim Gazidede do të fillonte stu-dimet e larta për matematikë-fizikë,jo në Tiranë ku ai dëshëronte, pornë Universitetin e Shkodrës, që nëatë kohë shihej si i një rangu të dytë.

Megjithëse i vijonte mësimet pas4 vjet shkëputje, ai ishte në të njëjtënmoshë me studentët e tjerë, falë fak-tit që i kishte filluar mësimet në klasëne parë në shtator 1957, kur ishte vetëm5.5 vjeç(!) si dhe pasi arsimi 8 vjeçarnë atë kohë ka qenë 7 vjeçar! Shumëshpejt ai do të spikaste si student ishkëlqyer duke tërhequr vëmendjene pedagogëve dhe të të gjithë stu-dentëve. Ai ishte studenti i vetëm qëi mori të gjithë provimet me vlerë-simin maksimal 10, e po të kishtenotë 20, ai sigurisht që do ta merte!Megjithatë u gjet një lëndë ku ai uvlerësua me notën 9, dhe ajo para-doksalisht ishte stërvitja ushtarake! Epikërisht kjo 9, e vetmja në të gjithëjetën e tij shkollore, e rastit apo eqëllimshme, mjaftonte për ta privuarfenomenin Bashkim Gazidede ngamarja e medaljes së artë! Që student,ai përgatiti për botim një vëllim meushtrime dhe lojra tërheqëse matem-atike në shqip dhe në anglisht (puz-zles), që megjithëse nuk u botua kur-rë, dëshmonte për polivalencën e tijshkencore! Për vlerat e tij si student ishkëlqyer, dëshmon edhe diploma emirënjohjes e dhënë nga Universitetii Shkodrës me 22 prill 2008, të cilëndua t’jua përcjell të plotë :

“M I R Ë N J O H J E”Z. Bashkim Gazidede“Departamenti i Matematikës së

Universitetit të Shkodrës “ LuigjGurakuqi” shpreh respektin e tij tëveçantë për ish studentin tonë Bash-kim Gazidede, matematicienin dhepedagogun e shquar. Falenderojmëz. Gazidede për ndihmesën e mad-he që ai ka dhënë në drejtim tëpërmirësimit të proçesit mësimor tekDepartamenti i Matematikës, nëmënyrë të veçantë me librat e për-gatitur me profesionalizëm prej tij.Shprehim konsideratat tona të sin-qerta për punën e palodhur, respek-tin dhe mirënjohjen për figura tëshkencës dhe të arsimit si z. Bash-kim Gazidede, i cili na ka nderuaredhe ne si ish pedagogë të tij”.

Universiteti i Shkodrës “LuigjGurakuqi”

Fakulteti i Shkencave të NatyrësDepartamenti i Matematikës

Shkodër, më 22. 04. 2008

Mirënjohje e respekt të thellë përBashkimin shfaqën jo vetëm shokëte tij të studimeve e të punës dhemiqtë e tij anë e kënd Shqipërisë, qëvinin dhe e vizitonin periodikisht kurai ishte sëmurë, por edhe qindraqytetarë të thjeshtë të Shkodrës,kryeqyteti i kulturës sonë, që ndje-heshin krenarë, që ai ishte shkolluarnë qytetin e tyre! Ylber Meraja, njënga shokët e tij të studimeve, tregonse sapo ishte marrë vesh sëmundja eBashkimit, çdo ditë në rrugë dhe nështëpi do ta takonin me qindra njerëztë thjeshtë, që të shqetësuar e pyes-nin për shëndetin e Bashkim Gazid-edes! Në takimin përkujtimor të 52ditëve pa Bashkimin, me 18 dhjetor2008, Ylberi, me sytë gjithnjë tëpërlotur, nuk e pranonte mendiminse “Bashkimi i kishte shokët errallë”, dhe me aksentin e bukur sh-kodran ngulmonte se:” Ai nuk kapatur shokë si veten! Ai lirisht mundtë krahasohet me njerëzit e shenjtë”!

Pas përfundimit me rezultate tëshkëlqyera të studimeve të larta nëvitin 1976, ky matematicien i talen-tuar, do të dërgohej si mësues imatematikës në shkollat 8 vjeçare tëfshatrave të thellë të Grykë-Nokës,Suhodollit dhe Fushë-Alies të rrethittë Dibrës, deri në vitin 1983, kur dotë merej si mësues i matematikës nëgjimnazin e Peshkopisë, dhe shkaspër këtë do të bëhej shoku i tij i stu-dimeve, Ramiz Lela, atëherë shefi iarsimit të rrethit, që i dinte mirë vler-at e vërteta Bashkimit. Ndërkohë aikishte dhënë provimet plotësueseuniversitare dhe ato pasuniversitarenë Fakultetin e Shkencave të Natyrëstë Universitetit të Tiranës, me rezul-tate të shkëlqyera, duke i marrë tëgjithë notat dhjeta! Tregojnë se nëprovimin e parë plotësues, profesorii Tiranës, i ndikuar nga fakti se ainuk ishte student i ditës, e vlerësonme notën 9! Bashkimi, që nuk e kanjohur kurë këtë notë, i kërkon por-fesorit që ta rijapë provimin, dhekështu u bë; në sezonin tjetër, ai sig-urisht që do të merte notën10!

Duke parë se është fjala për njëtalent në matematikë, prof. PetraqPilika, atëhere shef i katedrës sëmatematikës dhe profesorë të tjerëtë këtij fakulteti, emra të njohur tëmatematikës, si prof. Aleko Mingadhe prof. Petraq Pepo, ndërhyjnë derinë udhëheqjen e lartë të kohës, për-katësisht tek Sekretari i KQ të PPSHqë mbulonte arësimin, z. ManushMyftiu, për ta sjellë Bashkim Gazid-eden si pedagogë në fakultetin e

matematikës, lëvizje që realizohetvetëm në vitin 1984! Në vitet 1984-1992 Bashkim Gazidede do të sh-këlqente si pedagog i matematikësnë këtë fakultet, duke lënë mbresatë pashlyera tek kolegët e sidomostek studentët e disa brezave. Prof.Petraq Pilika, që qe miqësuar shpejtme këtë “djalë të mrekullueshëm tëDibrës”, në ditët e sëmundjes së tijfatale, e shprehte dhimbjen e fortëme pyetjen memece që i bënte zon-jës së tij “Po ku u gjet kjo sëmundjepër këtë djalë xhanëm?!”

Bashkimi iku para kohe nga kjobotë duke lënë pas një dhimbje tëfortë tek familja e tij, tek njerëzit etij të afërt, tek farefisi dhe tek të gjithëata që patën rastin të punojnë apo tënjihen me të. Ndërsa ishim mbledhurme nxitim në shtëpinë e tij në Ti-ranë, atë mbrëmje të së shtunës së25 tetorit 2008, dhe asnjë nuk mundt’i mbante lotët, babai i tij 87 vjeçar,Osman Gazidede, të cilit i pikontezemra gjak për birin e shtrenjtë,mundohej të ngushëllonte shokët edjalit! Ishin të gjithë të dashurit e tijtë zemrës, ata që kishin humbur njëpjesë të shpirtit të tyre. “Nuk kemipërse të qajmë ! - u thoshte aishokëve të Bashkimit. Pastaj ai uathoshte arabisht dhe shqip vargjetkuranore, që unë po mundohem t’juapërcjell ju në shqip :”Zoti xh. sh. naka lajmëruar ne! Unë do t’ju lindiju! Unë do t’ju vdes ju! Unë do t’juringjallë ju! Tek unë të gjithë do tëvini”! Dhe të pranishmit, me sy tëpërlotur, të ngrirë nga dhimbja emadhe, habiteshin me burrërinë ekëtij njeriu të jashtëzakonshëm, këtijbesimtari të paepur, këtij simboli tëurtësisë e të mençurisë dibrane.

Bashkimi ishte një njeri shumëkurajoz, me vlera të shumëanshmenjerëzore. Ai në asnjë moment nukju dorëzua sëmundjes së rëndë, dhevazhdimisht u jepte të tjerëve kura-jo! Këtë karakter të fortë ai e shfaqiqë në fillimet e sëmundjes, kuraskush nuk e dinte dhe ai kishte sh-kuar për vizitën parë mjekësore nëItali në fundin e nëntorit 2006. Ndër-sa doktori italian i thotë hapur që nëditën e parë diagnozën fatale, pra nëatë moment mjaft të rëndë, tronditësdhe shpesh të papërballueshëm,Bashkimi, me stoicizëm matema-tikor, i përgjigjet: “Ju faleminderitshumë doktor. Tani që e di se ç’kam,mund ta luftoi më mirë sëmundjen,ashtu sikurse zgjidhet më lehtë prob-lemi me më pak të panjohura!”.

Kam patur fatin që të jem përkohë-

sisht bashkëstudent me të në të njëj-tin Universitet dhe ruaj kujtime tëmrekullueshme për këtë njeri të rrallëe të jashtëzakonshëm. Kur bisedonim,gjithnjë më këshillonte që në se dojatë nderoja veten dhe familjen, duhettë studioja sistematikisht, dhe kurrë tëmos i shtyja për të nesërmen detyrat etë sotmes. Në kujtimet e mia të shum-ta për të, nuk mund të harroj një epi-sod të thjeshtë, por shumë domethënëspër karakterin e këtij njeriu të rrallë.Ishte vjeshtë e vitit 1983. Gjatë njëloje ushtarake, reparti i Brezhdanit, kuai bënte zborin dhe ai i Melanit, kuunë bëja zborin, u takuan në kodratmidis fshatrave Trepçë e Melan të Pesh-kopisë. Pasi i regulluam çadrat efjetjes, në buzëmbrëmje u ulëm nësheshin para tyre, ku më të shkathtitkishin ndezur një zjarr, ndërsa dikushtjetër kishte sjellë disa gështenja ngapylli i gështenjave aty pranë, të cilatpo i piqte. Rreth zjarrit ishim rreth 8-9 veta. Duke biseduar, gështenjat upoqën dhe dikush na ndau të gjithëvenga 4-5 kokra. Ndërsa të gjithë fillu-am t’i shijonim gështenjat e pjekura, ivetmi që nuk i provoi ishte Bashkimi.Kur e pyetën se përse nuk po i hante,ai, për të mos fyer asnjë, u përgjigj se“gështenjat i hante vetëm të ziera” dhekëtu diskutimi mbyllej. Ata që nuk enjihnin mirë e besuan, por kur shkuamnë çadër për të fjetur, ai më tërhoqimënjanë dhe më foli ashpër: “ Unë ekam ditur se ti je njeri i regullt!” mëqortoi i nxehur, ndërsa në dritën e hënësunë i shihja damarin e ngritur mbi ball,shenjë e një zemërimi të madh. Unëqë e kisha atë si modelin e njeriut tëpërsosur, e pyeta se çfarë kisha bërëpër të merituar zemërimin e tij, ndër-sa ai mu përgjigj se “ kisha ngrënëgështenja haram”!

Ai la shumë ëndra përgjysëm. Njëprej tyre ishte të shihte Kosovën elirë. Megjithëse kjo tashmë ishte bërëe mundur, ai, duke vlerësuar pozi-cionin që kishte patur si shef i SHIK-ut në vitet 1992-1997, për të moskrijuar asnjë paragjykim tek kundër-shtarët e tij politik në Tiranë e nëBeograd, priste shpalljen e pavarë-sisë së saj, që të shkonte në Prish-tinë! Por fati nuk deshi ! Paraliza erëndë dhe e papritur e këmbëve tëtij nga gjuri e poshtë, që u shfaq nëdatën 3 shkurt 2008, preu çdomundësi për të shikuar Kosovën elirë! Dhe ai e përjetoi me emociontë fortë të djelën e 17 shkurtit 2008,duke ndjekur festimet e pavarësisësë shumëpritur në Prishtinë ngatelevizori në shtëpinë e tij, emocione

Dhe shokët e miqtë e tijerdhën me zemër tëdridhur dhe lot në sy, përta përcjellë BashkimGazideden në altarin epërjetësisë. Erdhën ngaAmerika dhe Europa, ngaKosova dhe nga e gjithëShqipëria! Se BashkimGazidede është i të gjithëShqipërisë! Dhe Shqipëriae vërtetë u përul para tijduke e nderuar si hero!

15 - Janar 200933nr.

profil Dilaver Duka, nga Dibra e Madhe është në vitin e dytë në Rutgers University në NJ. “Jam rritur që i vogël me ndjenjën e shqiptarit. Unë do ta kem shumë kënaqësi dhe do të

jetë një nder nëse më krijohet mundësia për të luajtur me Shqipërinë”

B Ë H U N I P J E S Ë E G A Z E T Ë S !duke u pajtuar dhe duke bashkëpunuar

gazeta hap faqet e saj për të rinjtë e shkollave, kryesisht për ataqë pretendojnë të fillojnë rrugën e gazetarisë, duke krijuar hapsira të posaçme

për krijimet e tyreletrare e publicistike...ww

w.d

ibra

.org

S h k r u a jd h e t i

m e n d i m i nt ë n d !

Tel. (04) 22 33 283. E-mail: rrugaearberit@gmail.com.Numri i radhës së gazetës do të dalë çdo të diel të fundit të muajit.

Nga FATJON PANDOVSKI

Dilaver Duka, i njohur si “Dilly” është një nga talentet e

afirmuar shqiptarë në SHBA. Ai kalindur në SHBA dhe është fëmijëme gjak shqiptar. Babai i tij ështënga Dibra e Madhe dhe nëna e tijeka lindur në Belgjikë. Gjyshi ështëlarguar mbas ardhjes së komu-nizmit. Është në vitin e dytë nëRutgers University në NJ, që ështënjë Universitet shumë prestigjiozdhe ka një program shumë të res-pektuar. Atje ka marrë katër vjetstudime të akredituara nga Univer-siteti pa pagesë.

“Dilly” është mesfushori me ti-pare sulmuese, më i mirë në shte-tin e New Jersey dhe ne jemi mefat që ta kemi në skuadrën tone”,u shpreh trajneri i ekipit të futbol-lit në këtë Akademi Bob Reaso.

“Duka është një lojtar meshumë aftësi tekniko-taktike. Aiështë një organizator i shkëlqyer menjë fantazi dhe hapësirë në fushëne lojës që është shumë impresion-uese dhe ka një aftësi depërtuesemidis dy mbrojtësve që është përtu admiruar”, shpjegoi përsëri tra-jneri i talentit shqiptar, i cili ështëpërzgjedhur nga BIG EAST nëskuadrën e më të mirëve dhe do tështonte se: “Dilly” po luan shumëmirë për ne, jo vetëm duke organi-zuar lojën, por edhe duke shënu-ar”. Dilaveri ka shënuar 8 gola në18 ndeshje për skuadrën e tij dukeqenë golashënuesi më i mirë.

Mesfushori organizator ka njëdisiplinë sistematike, sidomos kurvjen tek stërvitja. Ai praktikon rreg-ullisht duke shpenzuar orë të tërastërvitje, si ekipore ashtu edhe in-dividuale. “Duka është një lojtarme të ardhme dhe asgjë nuk e pen-gon që ai të ketë një karrierë tëbujshme. Ai është jo vetëm i tal-entuar, por është shumë i përkush-tuar duke punuar çdo ditë që tëpërparojë. Unë kam pasur rastin tëpunoj me të katër vjet dhe tani qëai është 19 vjeç, është mosha mëe mirë, që nga drejtuesit e futbol-lit shqiptar të ketë një shenjë in-

që herë pas here ia përlotën sytë dhefaqet!

Prof. Enver Hasani rektor i Uni-versitetit të Kosovës, erdhi nga Prish-tina kur e dëgjoi lajmin fatal. Ai kish-te jetuar për 4 vjet në një shtëpi afërBashkimit në një lagje të Ankarasë,dhe shumë shpejt ishin bërë miq. Aime lot në sy tregonte se sa e donteBashkimi Kosovën! Por “mjerishtnuk munda me e marrë njëherë Bash-kimin në Prishtinë!” thotë profesorii përlotur.

Ai la në mes një karrierë brilanteakademike. Pas mbrojtjes në Tiranënë janar 1997, të doktoraturës metemë “Unazat dhe grupet me rezul-tatin “shkëlqyeshëm””, ai do ta vazh-donte atë punë cfilitëse në një apar-tament të ngushtë të Ankarasë, nëkushte aspak të favorshme, dukepunuar gjatë 8 vjetëve ditën dhenatën deri në orën 2 të mëngjezit!Pesë nga 8 librat e tij të shkruar nëAnkara, përkatësisht “AnalizaMatematike I-II”dhe “Algjebra I-II”,u botuan në vitin 2008, me spon-sorizimin e shokëve të tij. Ata janëvlerësuar me superlativa nga kolegëte tij pedagogë të fakultetit, si bot-imet më të mira të derisotme në fush-ën e matematikës. Madje prof. Pe-traq Pepo në një emision televizivtë “TV Koha” të dt. 30 tetor 2008kushtuar Bashkimit, u shpreh se “këtolibra janë piedestali i monumentittë Bashkim Gazidedes!”.

Bashkim Gazidede e ngriti monu-mentin e tij, me karakterin e tij të pa-përkulshëm dhe edukimin e rallë, mepunën e tij të jashtëzakonshme intele-ktuale e atdhetare. Ai ishte i inspiruarnga thirja e Leonardo da Vinçit ndajpërtacëve e gjumashëve: “O ti që fle!Thuam ç’është gjumi?! Gjumi i përng-jan vdekjes! Atëhere përse nuk bënvepra që edhe kur të vdesësh tu përng-jashë të gjallëve, ndërsa ti i gjallë dheu ngjan të vdekurve të trishtuar?! Dhesikur ta dinte jetëshkurtësinë e tij,Bashkimi punoi ditën dhe natën, dukena lënë si trashëgim vepra të shkëlqy-era, që e bëjnë emrin e tij të gjallë e tëpavdekshëm.

Të shtunën e 2 shkurtit 2008, kurBashkimi festonte me familjenditëlindjen e tij të 56të dhe mjerishttë fundit në këtë botë, asnjë nuk edinte se ajo do të ishte edhe dita efundit që ai do të ecte me këmbët etij! Asnjë, as edhe djali i tij, Besmi-ri 21 vjeçar, që e kujton me mall atëditë si dhe fotografinë e fundit mebabanë, që të dy në këmbë, krahëpër krahu, si burrat! Dëshira e tij eparealizuar, thotë me emocion ai,ishte “të ngrihej edhe njëherë nëkëmbë”, dhe të zhvillonte mësiminnë fakultetin e tij, ashtu siç dinte ai!

Ai ishte në moshën që po i shihtefëmijët teksa riteshin. Dy fëmijë tëmrekullueshëm si ëngjej. Ëndëronte qënjë ditë, të bënte një dasëm të madhe

e të martonte djalin e vetëm, sapo aitë mbaronte studimet! Dhe të ftontenë atë dasëm të gjithë miqtë e shokëte tij të shumtë, në të gjithë Shqipërinë.Por nuk qe e thënë! Sëmundja e rëndëia kishte zënë të gjitha shtigjet!

Dhe shokët e miqtë e tij erdhën mezemër të dridhur dhe lot në sy, për tapërcjellë Bashkim Gazideden në al-tarin e përjetësisë. Erdhën nga Ameri-ka dhe Europa, nga Kosova dhe nga egjithë Shqipëria! Se Bashkim Gazid-ede është i të gjithë Shqipërisë! DheShqipëria e vërtetë u përul para tij dukee nderuar si hero!

Në mesditën e të dielës së 26 tetorit2008 ai hyri për herë të fundit në Ku-vendin e Republikës së Shqipërisë, kunuk kishte shkelur që nga 2 marsi ivitit 1997, ditë kur u kishte rënë këm-banave të alarmit, mbi reziqet që ikanoseshin Shqipërisë! Por këtë radhëai hynte mbi supet e Gardës Ko-mbëtare dhe nën marshet funebre tëbandës së saj! Bënë homazhe para tijtë gjithë ata që e donin, që nga Presi-denti, Kryetari i Kuvendit Popullor,Kryeministri dhe e gjithë qeveria, de-putetët, akademikët, studiuesit,nxënësit dhe studentët, mijëra qyteta-rë të thjeshtë të Tiranës, shokët e miqtëe tij të shumtë nga e gjithë Shqipëria!Një turmë e madhe disa dhjetramijëshe njerëzish që gjithnjë kishinvlerësuar ndershmërinë, atdhetarizmindhe vlerat e larta morale të këtij nje-riu.

Ne jemi krenarë që qemë bash-këkohës së këtij njeriu të jashtëza-konshëm, të këtij shkencëtari të madhe të pasionuar, të këtij njeriu të dashure të dhemshur, të këtij simboli të at-dhetarizmit e të ndershmërisë. Krenareështë familja që e riti dhe e edukoi,një familje e shquar atdhetare dheantikomuniste! Krenare është familjaqë ai krijoi, shoqja e tij e mirë dhedy fëmijët e tyre të mrekullueshëm!Krenare është Partia Demokratike kuai militoi si rallë kush! Krenare ështëShqipëria për Bashkim Gazideden,njeriun që e shkriu jetën në moshënmë të mirë vetëm për Shqipërinë!

Bashkimi do të na mungojë tëgjithëve. Në çastet e vështira, kurdallgët e mallit rreken të na përpijnë,na vjen në ndihmë Dritëroi me poez-inë e tij plot mall “Dhe kur të jeshëmërzitur shumë, në raft të libravekërkomë, aty i fshehur do të jemë unë,në ndonjë fjalë a ndonjë shkro-një...!”. Me këtë ndjenjë zhytem nëlibrat e tij të matematikës për të shuaretjen dhe për t’u çmallur sadopak!Çdo rrjesht dhe çdo shkronjë mbanfrymën, djersën dhe mundin e tij dhemua më duket sikur takohem e bise-doj me të! I shfletoj me nxitim, pa ikuptuar formulat e ngatëruara, dhesytë më vishen me një tis malli kurlexoj kushtimin e tij me një kaligrafitë shkëlqyer:”Me konsideratën timemë të lartë, Bashkim Gazidede”.

TALENTI SHQIPTAR PO SHKËLQEN ME AFTËSITË E TIJ SI FUTBOLLIST

Dilaver Duka: Dua tëluaj për Shqipërinë!

teresi, pasi është me të vërtetë njëfutbollist me të ardhme. Shume vitemë parë, unë mbaj mend që na kanëhumbur shumë lojtarë, të cilët kanëpreferuar të mos luajnë me Sh-qipërinë, pasi kur kanë qenë nëmosha më të reja janë nënvlerësuarose neglizhuar për aftësitë e tyre. Përtë mos u përsëritur gabime të së kalu-arës, është mirë që kur shfaqen tal-ente të këtij stili të kenë një përqen-drim dhe përkushtim më dedikuespër t’i afruar pranë skuadrave tëmoshave përfaqësuese. “Dilly” shqu-het për teknikën e tij të lartë. Aigjuan me të dyja këmbët dhe ështëkrijues i jashtëzakonshëm në fushë,pa harruar aftësinë dhe fatnazinë etij për të shënuar”, shpjegon ish tra-jneri i Dukës dhe ish futbollisti injohur i Partizanit dhe kombëtares

Shqiptare, mbrojtësi Skënder Gega.Personalisht, “Dilly” ka shpre-

hur shumë interes që të luajë përskuadrën përfaqësuese të moshave,sepse e ndjen në gjak dashurinë ekombit të tij nga puna edukuesefamiljare që ka bërë babai i tij, icili rregullisht i flet për Shqipërinë.“Jam rritur që i vogël me ndjenjëne shqiptarit. E ndjej në vetvete sikurjam rritur aty, ndonëse kam lindurnë SHBA. Unë do ta kem shumëkënaqësi dhe do të jetë një ndernëse më krijohet mundësia për tëluajtur me Shqipërinë, aq më tepërqë gjithçka mund të lehtësohet, pasishumë shpejt unë mendoj të trans-ferohem në Europë, ku aktualishtkam 2-3 testime të programuara përtu parë dhe vërejtur nga drejtues tëklubeve të huaja gjatë periudhësDhjetor – Janar – Shkurt”, - shpje-goi Dilaver Duka, posaçërisht përwbsitin sportiv Albaniasoccer.com,duke ëndërruar që një ditë të veshifanellën kuq e zi.

www.albaniasoccer.com

Pozicioni: MesfushorDatëlindja: 09/15/1989Vendlindja: Montville, NJ,

SH.B.A.Gjatësia: 1.79 mSkuadra: Rutgers University

cyan magenta yellow black

Almo Konstruksion nderohet me çmiminndërkombëtar “KURORA E CILËSISË”

ANGAZHIMI I “ALMO KONSTRUKSION”SH.P.K. NDAJ CILËSISË

Kompania jonë e pranon se Cilësia është faktor për t’u bërë më konkurrues.

“Almo Konstruksion” SH.P.K. është zotuar ta ndajë këtë kulturë cilësie me punonjësit esaj, furnizuesit, klientët dhe komunitetin e mbështetur nga Modeli i Menaxhimit të Cilësisësë Plotë QC 100, parimet e të cilit janë si më poshtë:

1. Cilësia është rrjedhojë e vlerësimit të kënaqësisë së klientit dhe sigurimit të rezul-tateve pozitive në biznes.

2. Arritja e niveleve të cilësisë sipas pikave të cilësisë QC 100.3. Inkurajimi i pjesëmarrjes dhe të punuarit në grup për vendimmarrje.4. Plotësimi i nevojave të klientëve tanë e të asaj që ata presin nga ne.5. Sigurimi i burimeve njerëzore, si teknike ashtu edhe ekonomike, për të arritur

përmirësime të vazhdueshme dhe për të respektuar mjedisin.6. Menaxhimi i burimeve njerëzore në kompaninë tonë për të siguruar potencialin

maksimal.7. Ndërgjegjësimi i punonjësve për rëndësinë e përqendrimit të veprimtarisë në fushat

më fitimprurëse ose më të përfiteushme për të arritur rezultatet më të mira tëbiznesit.

Përmbushja e këtyre 7 parimeve nga “Almo Konstruksion” SH.P.K.do të nxitë përmirë-simin për klientët, punonjësit, furnizuesit dhe të gjithë personat e tjerë që janë pjesë ekompanisë.

Londër, 24 nëntor 2008

Certifikatë

I jepet“Almo Konstruksion” Sh.P.K.

Në njohje të angazhimit të jashtëzakonshëm përarritjen e cilësisë dhe përsosmërisë, që meriton

ÇMIMIN NDËRKOMBËTAR, KURORA ECILËSISË, LONDËR 2008

Në arritjen e kënaqësisë së Klientit, Drejtimit,Novacionit dhe Rendimentit sipas modelit QC 100

TQM

Londër, 24 nëntor 2008

Shoqeria e ndertimit “ALMO Konstruksion”eshte themeluar sipas vendimit te GjykatesNr.14381 date 28. 03. 1996 me qender neqytetin e Shkodres. Aktualisht me seli neTirane sipas vendimit Nr.6821 date13.07.1999 dhe filial ne Shkoder.

Gjate periudhes qe nga krijimi e deritani shoqeria “ALMO Konstruksion” ka kryerne sipermarje punime te ndryshme pothua-jse ne te gjithe sferen e ndertimit, si ura mehapesira te ndryshme, rruge e riveshje asfal-tike, mbikalime metalike te ndryshme, sh-kolla, ujesjellesa e kanalizime, godina bani-mi shumekateshe, vila etj. Ne te gjitha sip-ermarjet shoqeria ka kryer punime me cilesite mire dhe brenda afateve te percaktuarane kontrate.

Sot shoqeria ka nje personel inxhinjero-teknik te pergatitur dhe me nje pervoje punembi 25 vjecare, gjithashtu shoqeria dis-ponon mjete e makineri si dhe burime fi-nanciare te mjaftueshme per te perballuarcdo sipermarje qe mund te marre shoqeria.

Me poshte po paraqesim eksperiencenne ndertim, stafin drejtues dhe kapacitetinteknik te shoqerise:

I. EKSPERIENCEN NE NDERTIMObjektet e ndertuara nga shoqeria

“ALMO Konstruksion” janë të shumël-lojshme si ndërtim rrugësh, urash, mbikal-imesh, shkollash, spitalesh, etj.

II.STAFI DREJTUES I SHOQERISEStafi drejtues i shoqerise ka nje eksperi-

ence te gjate pune dhe pervoje per te nder-tuar objekte qe perfshijne te gjithe sferen endertimit. Aktualisht stafi eshte i perberenga Ing. Ndertimi, Teknike, manaxhere especialiste te ndryshem te fushes se ndertim-it.

III. KAPACITETI TEKNIK I SHOQERISE:Shoqeria “Almo Konstruksion” dis-

ponon mjete e makineri nga me te ndrysh-met me qellim qe te garantoje ndertimin eobjekteve te ndryshme qe merr ne siper-marrje. Mbi 25 mjete e makineri shoqeria ika ne pronesi, per te cilen disponon doku-mentacionin e duhur.

IV. FUQIA PUNETOREShoqeria ka te punesuar specialiste te

ndryshem si: manovratore, Specialist, kar-pentiere, elektriciste, hidraulike, mekanike,shofere, punetore, gjithsej (defenitive) 40veta te cilet jane te siguruar dhe disponojnekontraten me Sig. Shoqerore

Per sa me siper Shoq. “Almo Konstruk-sion” duke u bazuar ne eksperiencen e saj,pervojen e stafit drejtues, kapacitetin emjeteve dhe makinerive, fuqine punetorete specializuar si dhe burimet financiare qedisponon eshte ne gjendje te marre ne sip-ermarje objekte te ndryshme ne fushen endertimit. Prandaj Shoq. “Almo Konstruk-sion” eshte interesuar qe te aktivizohet neinvestimet e vitit 2008 te cilat manaxho-hen nga institucione te ndryshme shteter-ore dhe te huaja, shoqata joqeveritare, dheshoqeri te huaja e shqiptare.

Cila është shoqëria“ALMOKONSTRUKSION”

Rruga Milot - Ulëz Rruga “Frederik Shiroka”, Tiranë Shkolla “Lasgush Poradeci”