Xosé Neira VilasLiteratura galega do S.XX

Uxía Rial Brea

Índice

Contexto histórico (D3-D12)

O autor e as actividades ás que estivo ligado (D13-D19)

Bibliografía (D20-D25)

Comentario (D26-D28)

Conclusión (D29)

Fontes (D30)

CONTEXTO HISTÓRICO

No político...

No 1936 estala a Guerra Civil, durará tres anos.

Triunfo das tropas franquistas

A dictadura durará ata o 1975, momento da morte do dictador

O dictador. Francisco Franco

No social...

A dictadura arremetía contra todo o que atentase contra a unidade

FORTE REPRESIÓN

Exilio de todas aquelas persoas de pensamento contrario ao réxime

Na lingua...

O galego convértese nun idioma clandestino, pois o réxime pensaba que atentaba contra a unidade (tamén o catalán ou o euskera)

Na lingua... O castelán

ADMINISTRACIÓN ESCOLA IGREXA

Na lingua...

Nesta etapa está prohibido rotular os letreiros dos locais ou traducir libros da literatura universal ao galego

Na lingua...

Toda esta situación lingüística provoca:

COMPLEXOS

PREXUÍZOS

DESGALEGUIZACIÓN

A peor etapa da dictadura desenvólvese entre 1936 e 1950, neste tempo non hai manifestacións culturais en galego (censura) agás no exilio

Nas décadas dos 60 e os 70...

Incrementouse a actividade política clandestina e relacionada coa cultura

Comeza a haber actividades culturais en galego

Nos 70...

Algunhas persoas tiñan como primeira lingua o castelán pero múdanse ao galego

O galego: entra na prensa, na radio e extraoficialmente na universidade

Os colectivos estudantís promoven o idioma

O autor e as actividades ás que estivo ligado

Naceu en Gres (Pontevedra)

Pasou a súa infancia e adolescencia compaxinando a escola coas labores do agro

En 1949 emigra a Arxentina

Neira Vilas nunha leira de millo en Gres

En Arxentina desempeñou diversos oficios e relacionouse con intelectuais exiliados

Fundou as Mocedades Galeguistas

Escribeu artigos na revista Adiante

Colaborou co I Congreso da Emigración Galega (1956)

Fundou a Editorial Follas Novas con Anisia Miranda, escritora cubana coa que casou no 1957

O matrimonio decidiu establecerse en Cuba (1961).Comprometido coa revolución o autor traballou na administración e cultivou o xornalismo

Anisia Miranda e Neira Vilas

En 1969 dirixeu a Sección Galega do Instituto de Literatura e Lingüística da Academia de Ciencias de Cuba, realizou labor de estudo e a recopilación de obras en galego escritas por emigrantes

En 1992 o matrimonio regresa a Galicia, para vivir en Gres

En Galicia dirixiron a Fundación Xosé Neira Vilas

Foi membro numerario da Real Academia Galega

Premios

Foi Doctor Honoris Causa polas Universidades de A Coruña e A Habana, Premio da Crítica Española (narrativa) e Crítica Galega (ensaio). Concedéronlle as medallas Castelao, Pedrón de Honra e Celanova Casa dos Poetas.

Bibliografía

Características xerais:

Actitude crítica coa realidade social

Os temas trátanse dende a perspectiva de persoas marxinadas, sometidas a conflictos e violencia

Linguaxe sinxela

Neira Vilas posúe numerosos escritos: 21 obras de narrativa, 9 libros de literatura infantil ou xuvenil,6 libros de poesía, 40 ensaios, 5 traduccións, 2 obras con Anisia Miranda, 22 obras con outros autores, e 1 novela e 2 ensaios en castelán

Memorias dun neno labrego

Publicada na Arxentina no 1961

Adicado a todos os nenos e todas as nenas que falan galego.

Traducida a diversas linguas: castelán, portugués, francés, italiano, ruso, chinés, checo. etc...

Tema: O agro galego a través dos ollos dun neno

Publicado na editorial Follas Novas

O Cabaliño de Buxo

Novela de literatura infantil e xuvenil

Está adicada a Anisia Miranda

A obra está protagonizada por un neno, Ruliño

Publicada en 1971 por Ediciós do Castro

Consta de dez capítulos

Xente no rodicio

Ofrece a visión do mundo rural dende a perspectiva adulta

Conxunto de 20 relatos que retratan a sociedade da época

Publicado no 1965

Comentario dun relato de Xente no rodicio (Vidro e sol (resumido))

Texto: Todos os días a mesma andaina.Unha legua ben

chea de camiño. E unha botella de leite morno, acabado de muxir. Todas as mañás a mesma peregrinaxe.

Tivera que deixar a escola para atender ese trafego. Dáballe súa nai un codelo cada mañá, e sen outro amparo botaba pes ao camiño. Todo para levarlle aquel gurrucho de leite mal pagado a Don Pedro, o feirante.

Alfredo deuse a cavilar. Pensou na escola deixada, e no caldo augacento, mantenza pobre de todos os días. Mirou derredor, coma se ventase algo, e comezou a beber. Alfredo foise deitando sobor da herba murcha. E quedou durmido ao pé do carballizo.

COMENTARIO

Estructura: O relato comeza directamente no nó, nel explícase a situación de Alfredo, tivo que deixar a escola para axudar a súa nai no traballo e aínda así son pobres, no desenlace o neno decide non acadar o traballo porque cree que non paga a pena.

Argumento: O texto relata a vida de Alfredo,un neno moi pobre que traballa coa súa nai levándolle leite a un mal home e tivo que deixar a escola, un día de traballo de moita calor, decide que o traballo non paga a pena, bebe o leite e déitase no campo a descansar.

Perspectiva Narrativa: O narrador é omnisciente, atópase en 3ª persoa pero sabe todo do protagonista: o que pensa, o que sente, etc...

COMENTARIO

Espazo: O texto non especifica claramente o lugar pero podémolo situar nunha aldea, a paisaxe é rural, como se menciona nalgún momento e ademáis Neira Vilas adoita situar os seus escritos no agro.

Tempo: O relato podémolo situar de mañá, pois o rapaz di que o leite segue quente (está acabado de muxir), e a historia transcurre nuns minutos: o tempo no que Alfredo cavila sobre a súa situación.

Conclusión:Este relato é moi sinxelo de leer. Neira Vilas relata unha situación cotiá que sucedía cos nenos do agro nesa época, tiñan que deixar a escola para traballar dende moi novos, creo que a intención do autor era facer unha denuncia desta situación mediante a descripción do feito e baixo a perspectiva dun neno que a sufría.

CONCLUSIÓN

Neira Vilas foi un autor realmente polifacético e que puxo un papel moi importante nas súas obras no retrato da sociedade da súa época, un retrato cargado de amargura e dun forte golpe de realidade, como non puido ser doutro xeito vivindo nunha época tan tráxica como sufriu este autor.

FONTES

https://gl.wikipedia.org/wiki/Xos%C3%A9_Neira_Vilas

PPT Aula Virtual: A prosa entre 1936 e 1976

https://www.edu.xunta.gal/centros/iesfelixmuriel/aulavirtual2/pluginfile.php/6642/mod_resource/content/0/O_GALEGO_DE_1936_A_1975.pdf

https://gl.wikipedia.org/wiki/Memorias_dun_neno_labrego