TRKYEDEK ALMAN VAKIFLARI RAPORU

Dr. Necip Hablemitolu

Almanyadaki Trkleri biliriz de, Trkiyedeki Almanlar bilenimiz var mdr? Kastedilen, Almanyadaki 2.5 milyon Trk vatandanakarlk Trkiyede yaayan ou emekli- yaklak 100.000 Alman deildir: Trkiyede her trl etnik, dinsel-mezhepsel ajitasyonugerekletiren; toplumsal-siyasal-ekonomik ve hatta genetik alanlarda hazrlatt projelerle her trl espiyonaj faaliyetini srdren;yerel basnda-yerel ynetimlerde-niversitelerde-sendikalarda-kamu kurum ve kurulularnda, ksaca stratejik neme sahipbirimlerde etki ajan ve Alman sempatizan yetitiren; eriat yaplanmalardan evreci rgtlere, blc yaplanmalardan terrrgtlerine, legal derneklerden siyasal partilere kadar uzanan izgide, Trkiyeye, Atatrk ilke ve devrimleri ile Cumhuriyetin tmdeerlerine kar olan, ulus-devletin paralanmasn isteyen tm rejim kartlarna lojistik destek vererek bu lkeyi alttan oyan deyim uygunsa- bir avu Alman istihbaratsdr.

Trkiyede istihbarat kurulular, Almanyann Trkiye iindeki Beinci Kol faaliyetlerinin farknda mdrlar? Elbette ki evet!.. Ne varki, klasik brokrat uzlamaclk anlay, bu i benim boyumu aar mant, siyasal basklar, siyasal erke gvensizlik, mevcutistihbarat kurulular arasndaki olumsuz rekabet ve koordinasyonsuzluk gibi nedenlerle nlem alnamamaktadr. nlemdenvazgetik, kamuoyu bilgilendirilememektedir. Bu acizlikte, hi phesiz, szkonusu istihbarat kurulularmz iindeki eriat ve deetnik grntl kadrolamalarn payn da yadsmamak gerekmektedir (1).

Trkiyedeki Alman Derin Devletinin temsilcileri, gerekte Alman D stihbarat Servisi olan Bundesnachrichtendienst (BND)mensubu olup, bir ksm diplomatik dokunulmazlk kapsamnda, bir ksm gazeteci, akademisyen (arkeolog, dilbilimci, Trkolog,siyasetbilimci, evrebilimci, ekonomist, sosyolog, etnolog ve ilahiyat arlkl), serbest aratrmac, sendikac kimliinde ve dierleride vakf temsilcisi olarak kesintisiz faaliyet gstermektedirler (2). Bu aratrmann konusunu, sadece Alman vakflaroluturmaktadr (3). Alman istihbaratlarnn Trkiyede vakf temsilcisi statsnde de olsa grev yapmalarna, vakflar mevzuatolanak tanmamaktadr (4). Buna ramen, Trkiyedeki Sivil Toplum rgtleri (NGO) olgusunu ok iyi kullanan, zaaflar ve mevzuataklarn ok iyi deerlendiren Alman istihbaratlar, Trkiyeyi tanmakla ie balayp, ksa srede hemen her alanda Trkiyeyiynlendirecek aamalara gelmilerdir. Konunun daha iyi anlalabilmesi iin ncelikle, emperyalizmin hedefi konumundaki ulus-devletlerde ve bu dorultuda Trkiyede mevcut ibirliki NGOlara yklenen misyonlarn aklanmas gerekmektedir.

1. TRKYEDEK KRESELLEMEC YA DA BRLK NGOLAR

Kreselleme srecinde, uluslararas sermayenin serbest dolamnn nnde en byk engel oluturan ulus-devletlerinzayflatlmas ve mmknse yklmas dorultusunda ABD, Almanya, ngiltere gibi lkeler ile AB, NGOlara (Non-GovernmentalOrganizations) yani hkmetd sivil toplum rgtlerine aadaki grev ve sorumluluklar ngrmektedirler: (a) Yerel kltrlerinyaatlmas kapsamnda alt kltr kimliklerinin siyasallatrlmas ve etnik kartlklarn belirginletirilmesi; (b) misyoner faaliyetlerinekar toplumsal reaksiyonu trpleyecek srecin balatlmas ve gelitirilmesi; (c) dinsel zgrlkler kapsamnda dinleraras diyalogve hogr sylemlerinin kullanlmasyla, tarikat-cemaat ve benzeri yaplanmalarn farkl hukuklarnn yaama geirilmesi ve eitim-retim birliine son veren giriimlerin desteklenmesi; (d) hkmet politikalarn ve kamuoyunu nemli lde ynlendirme gcnesahip siyasal partilerin, meslek odalarnn, medya kurulularnn, sendikalarn, birliklerin, vakflarn, derneklerin, tarikat vecemaatlerin ve de illegal rgtlerin, rejim-devlet aleyhine -farkl siyasal kamplarda yeralsalar da- asgari mtereklerdebuluturulmas ve kullanlmas; (e) demokratik kitle rgtlerinin sratle NGOlatrlmas ve sivil itaatsizlik arlar ile kitlelerdekamu dzeni-devlet otoritesi aleyhine bakaldr refleksinin oluturulmas; (f) sivil denetim stratejisi ile devlet kurum vekurulularnn denetlenmesi ve hedeflenen gizli bilgilere dorudan ulalmas; (g) bal NGOlarn bask grubu olarak kullanlmasylahkmetlerin siyasal, toplumsal, kltrel, hukuksal ve de ekonomik politikalarnn dorudan ya da dolayl etkilenmesi; (h) resmiideoloji-sivil ideoloji ayrm ile mevcut sistemden honut olmayan, ezildiine, smrldne inanan kitlelerin toplumsal dayanmabalamnda ynlendirilmesi ve resmi ideolojiyi temsil eden tm kurum ve kurululara, deerlere, resmi politikalaradmanlatrlmas; (i) etnik ve dinsel amalarla yerel ynetimlerin nplana karlmas; () kresel vatandalk kavramnn etkiajanl ile istismar edilmesi, hedef lkedeki etki ajanl potansiyelinin bylece gelitirilip glendirilmesi vs. vs..

Kresellemeci NGOlar, ulusal dzeydeki demokratik kitle rgtlerinden ayran en nemli kriterler ise yle belirlenmektedir:Kresellemeci NGOlar, hibir ekilde hkmetten yani resmi makamlardan yardm almayacaklardr. Bu balayc zellik, onlarndevlet tarafndan teslim alnmalarnn ve de kullanlmalarnn nne geecektir. Ancak, ayn NGOlarn d lkelerden yardmalmalarnda ve ynlendirilmelerinde-kullanlmalarnda ise hibir saknca bulunmamaktadr. Bir baka ifadeyle, yasal demokratik kitle

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

rgtleri (dernekler, vakflar, meslek odalar ve birlikleri, sendikalar vd.) ne kadar ulusal grntye ve nitelie sahiplerse,kresellemeci NGOlar da o lde ulusallk kart-ibirliki (agent) grnt ve nitelie sahiptirler. Dier taraftan, kresellemeciNGOlar iin, gelir dalmndaki adaletsizlikler, lke ekonomisinin gelimesi, retimde ve igcnde verimlilik, ii-memur-kyl-renci-esnaf-kadn haklar, sendikal mcadele, devletin lkesi ve ulusuyla blnmezlii, bilimsel aktiviteler, smr, smrgelergibi konu ve kavramlar pratikte hibir anlam ve deer ifade etmemektedir. Buna karlk, kresellemeci NGOlarn kaytsz artszsavunduklar iki temel zgrlk vardr: Dinsel zgrlkler (mezhep, tarikat, cemaat ve hatta yasad radikal dinci yaplanmalararasndaki farkllklar derinletirme, kkrtma) ve de etnik paralama-paralanma zgrl. Laik hukuk sisteminin kmesiyle yada alt kltr kimliklerinin siyasallatrlmasyla ortaya kacak i sava ve bu i savata ortadan kalkacak olan bata yaama hakkolmak zere, yokolacak tm temel insan hak ve zgrlklerinin hesab hi nemli deildir. rnein, Yugoslavyann paralanmasrecinde yaanan etnik temizlik operasyonlarnda ldrlen, tecavz edilen, ikence gren kadnlarn, ocuklarn envanterinikaran, haklarn arayan ve sorumlularn gerekten izini sren ka kresellemeci NGO vardr kreselletii sylenen dnyada?Keza, Irak, eenistan, Kosova, Filistin ve Afganistan gibi lkelerdeki yansmalar izleyen ve kamuoyunu bilgilendiren, gerektentakipi kresellemeci NGOlardan sz edebiliyor muyuz? Kuzey Irak deneyimi gstermitir ki, insani yardm amal yz aknNGOnun neredeyse tamam, ABD, Almanya ve ngiltere gibi lkelerin istihbarat servislerinin tamamlayc ve kamufle edici unsuruolarak grev stlenmiler; bu servislere ajan pemerge devirmilerdir (5). Bu balamda blgeye en ciddi insani yardm, NGOlararasnda ad bile gemeyen Trk Kzlayndan gelmitir. Bunca yaananlar ortadayken, kresellemeci NGOlar, eylem yerine,insan haklar ve zgrlkleri sylemlerini yelemektedirler. Kimlere kar? Sadece kendi devletine ya da dier ezilen devletlerekar, tabii kendilerini yneten-ynlendiren emperyalist devletin ya da devletlerin verdikleri izin lsnde!..

elikiler sadece bu kadar m?!. Elbette ki hayr!.. Tpk, rgt ii demokrasinin (seimle ibana gelmek, kaydhayat artylaynetimde kalmamak, grev ve sorumluluklar paylamak, kiisel kar salamamak vb.) olmad yaplanmalarn NGO kabuledilemeyeceine ilikin genel tanm ve tutuma ramen, tarikat ve cemaatlerin bir nevi NGO olarak (Sivil Toplum Cemaatleri)tannmaya zorlanmas gibi. Kresellemeci NGOlar, dinsel mrit-militanln ya da etnik faizmin yolaaca sorunlardeerlendirmek yerine, ikenceye hayr, dnceye zgrlk gibi temelde tm insanlarn katlacaklar sloganlar, sadece hedefhkmetleri keye sktrma arac olarak kullanmaktadrlar. rnek mi?!. Trkiye bata olmak zere tm hedef lkelerde,kresellemeci-ibirliki NGOlar, haftalk-aylk ve yllk insan haklar raporlar hazrlayp bunu kendi lkesini kk drecek,aalayacak, ikyet edecek biimde yaynlamaktadrlar. Bu raporlarn sunumu, ynetilip ynlendirildikleri lkelerin dileribakanlklarnadr. Bu balamda, Trkiyedeki nsan Haklar Derneinin ya da Mazlum-Derin ya da Trkiye nsan Haklar Vakfnn,ABD, Almanya ya da AB lkelerindeki insan haklar ihlllerine ilikin rapor hazrlamalar kesinlikle szkonusu deildir. Daha akifadeyle, insan haklar ve zgrlklerine ilikin konular, kresellemeci NGOlarla, kendilerini yneten-ynlendiren, para aldklaryabanc devletlerin mdahale-bask-antaj arac olarak srekli gndemde tutulmaktadr, yoksa gerekten samimi olduklar iindeil.

Tm bu fonksiyonlar ile kresellemeci NGOlar, kendilerini yneten-ynlendiren lke silahl kuvvetlerinin, casuslarnnyapamayacaklar tm alanlarda hizmet sunmaya, dolaysyla da kendi devletine ynelik ok ynl vatana ihanet suunu hem dealenen- ilemeye devam etmektedirler. Satn alnmann ad, proje bedeli olmutur. Buna karlk, Trkiye dahil hedef lkeler,kresellemeci NGOlara kar yasal nlemleri alamaz konuma getirilmilerdir. rnein, ilgili devlet ya da hkmet bakanlarnn veparlamenter heyetlerinin Trkiyeye ziyaretlerinde, szkonusu kresellemeci NGOlarn yneticileri ile grmeleri rutin kabuledilmekte ve gezi programnn st sralarnda yer almaktadr (6). Bu olgu, szkonusu NGOlara bir nevi itibar kazandrmakta vertl dokunulmazlk salamaktadr.

Btn bu olumsuz gelimelere kar Trk Devleti ne yapmaktadr? Ulusuna ve tarihine lyk olmayan ya da etki ajankonumundaki kimi politikaclarn, kimi istihbaratlarn, kimi medya mensuplarnn, kimi akademisyenlerin, kimi tarikat eyhlerinin,kimi iadamlarnn varl, Trk Devletinin szkonusu kresellemeci NGOlar karsnda sadece seyirci konumuna gelmesineneden olmutur ve olmaktadr. Tipik bir rnek olmak zere, Babakanla bal olarak kurulan nsan Haklar st Kurulununkresellemeci benzerlerinden farkl hibir fonksiyonu bulunmamaktadr. Ekonomik nlemler iin hkmet, milyonlarca yesi olanulusal nitelikli sivil toplum kurulular yerine, sradan bir dernek statsndeki TSADdan ncelikle gr alrken, eletirileriningereini de annda yerine getirmektedir. Ksaca, Trk Devleti, kendini savunma mekanizmasn altramadndan, kendiNGOlarn da kuramamaktadr. zellikle kurulan devlet kaynakl vakflarn, kamu karlar yerine, kimi devlet brokratlarna hareketdaha dorusu harcama- esneklii ve serbestisi salamas, uluslararas literatrde GONGO olarak nitelendirilen GovernmentalNGOlarn artna yol amaktadr (7). Tapu-Kadastro, Adalet, Polis, MEB, niversiteler bata olmak zere hemen hemen tm kamukurum ve kurulularnn katrilyonlara hkmeden GONGOlar, kamu kaynaklarndan ve halkn srtndan haksz kazan salamayadevam etmektedir. Sorun sadece bu kadarla kalsa yine kabul edilebilir boyutlarda. Daha kts, srf kamu kaynaklarnhortumlamak amac ile kurulan yzlerce NGOya en tipik rnek, vakf niversiteleridir. Devlet malna vakf olunamayacana ilikintarihsel ilkeye ramen, kurulan vakf niversiteleri, kimi sermaye sahiplerine ya da cemaat eyhlerine, reklmn yannda, yzbinlercemetrekarelik bedava arsa, hatta boaz manzaral orman arazisi, vergi indirimleri, cari harcamalarn % 45ine varan llerde devletdestei de salanmaktadr. Harcama faturalar biraz iirildiinde, vakf niversitelerinin neredeyse cari harcamalarnn tamamdevlete ykletilirken, zaten maddi olanakszlklar iinde kvranan devlet niversitelerine bte iinde ayrlan pay da giderekazalmaktadr. zetle sylemek gerekirse, Trk Devletinin ne kresellemeci NGOlara, ne kendi GONGOlarna ve ne de halkdeyimi ile hortumcu NGOlara kar belirlenmi bir politikas bulunmamaktadr. Bu acizlik grnts, 21-22 Haziran 1919 tarihli

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

Amasya Genelgesinde ilk maddede yer alan aadaki yargy hatrlara getiriyor: ...hkmet, zerine ald sorumluluungereklerini yerine getirememektedir. Bu durum ulusumuzu yok olmu gibi gsteriyor (8).

1. TRKYEDEK ALMAN VAKIFLARININ GENEL KARAKTERST

ABDnin hedef lkelerdeki kresellemeci NGOlara dolayl parasal destek iin, NED (Demokrasi Milli Fonu) zerinden CumhuriyetiPartiye bal IRI (Uluslararas Cumhuriyeti Enstits) ve Demokrat Partiye bal NDI (Ulusal Demokrasi Enstits) arlkta olmakzere, CIPE (Uluslararas zel Giriimciler Merkezi), ACILS (Amerikan Uluslararas i Dayanmas Merkezi), Hoover Enstitsgibi merkezlere sahip olduu biliniyor. NED, ABD Kongresi denetiminde oluturulmu resmi bir para fonu olduundan,harcamalarnn gizlilii bulunmuyor. Bu fona sadece Federal Bteden kaynak aktarlmyor, ilveten uluslararas irketler ve stratejikmttefik lkeler de destek salyor. Dolaysyla, Trkiye dahil hangi nc dnya lkesinin hangi ibirliki NGOsu bu merkezlerdenhangi miktarda nakit yardm alm, internete yklenmi resmi kaynaklardan kolaylkla reniliyor (9).

AB lkelerinin de ayn amal birinci snf NGOlar bulunuyor; ancak Trkiyeye baktmzda, en etkin Avrupal NGOlar arasnda,zellikle Almanlarn ba ektikleri gzlemleniyor. Trkiyede faaliyet gsteren Alman Kltr Merkezlerinin yansra, Beyrut merkezliMorgenlaendische Gessellschafta bal Orient Institutun stanbul ubesi ve Goethe Enstits, Alman NGOlarnn Trkiyedeki ilksrama noktalar olarak kabul ediliyor.

Trkiyede faaliyet gsteren Alman vakflar ve enstitleri, gerekte Alman stihbarat Servisi BNDnin kontrolnde alan, tmmasraflar Federal Bteden karlanan taeron NGOlardr. in ilgin taraf, hemen her vakf, -ar sac CSU ve solcu PDSdnda- rejime entegre sorunu olmayan mevcut siyasal partilerin birer yan kuruluudur. rnein, Almanyann en bykpartilerinden biri olan Hristiyan Demokratik Birlii-CDU, Konrad Adenauer Vakfna, Yeiller ise Heinrich Bll Vakfna sahiptir. Aynekilde, Sosyal Demokrat Partisi-SPDnin Friedrich Ebert Vakf, Hr Demokrat Parti-FDPnin Friedrich Naumann Vakf da ayn statiindeki vakflar arasnda yer almaktadr. Alman Parlamentosunda grubu bulunan partilerin bnyesi iindeki bu vakflarn tamam,iktidar-muhalefet ayrm yaplmakszn Federal Hkmetin Politik Eitim Fonundan finanse edilmektedir. Bu vakflarn yurtdfaaliyet giderleri de tamamiyle Federal Hkmet tarafndan karlanmaktadr. Resmen Alman Hkmetinden yardm alanszkonusu vakflar, d lkelere Hkmetd Sivil Toplum rgtleri yani NGO olarak takdim edilmektedir. te bu vakflar,1984den itibaren Trkiyeye gelerek ve de yasal boluklardan yararlanarak, her biri birer taeronun taeronu legal TrkNGOsunun tabels ardnda faaliyetlerini srdrmektedirler.

Szkonusu Alman vakflarnn ykc-blc ve de espiyonaj faaliyetlerine kar ilk kez Trk kamuoyunu bilgilendirerek uyaranTrkiyenin tek Doubilimcisi Tamer Bacnolu, szkonusu vakflarla ilgili u ok nemli deerlendirmeyi yapmaktadr:

... Alman parti vakflar, devlet finansmanl ok zel NGOlardr ve Alman dpolitikasnn nemli bir arac durumuna gelmilerdir.Alman Dileri Bakanlnn ... yaynnda, lkelerin iilerine sorun yaratmadan karabilmek iin ne tr kamuflaj projelerikullanabilecei zerine bir dizi pratik rnek verilmektedir. Politik Vakflarn bu balamda diyalog programlar ile yapc bir roloynayacaklar en yetkili azlardan itiraf edilmektedir.

Ankara ve stanbulda ubeleri bulunan tm Alman parti vakflarnn programlar kabaca u maddeden oluur: Birinci maddedekietkinlikler, Kemalizmin iflas ettiini ve sorunun geici bir hkmet sorunu deil, yapay ve uyduruk Trk ulusunu tepeden inmeyntemlerle yaatmaya alan Trk devleti olduunu kantlamay amalar. Bu erevede l bir strateji izlenir: A- Toplumundeiik katmanlarn Krt sorunu zerine tartmaya ve zm retmeye altrmak ve buna paralel olarak krt gruplar ileAlmanya arasnda kpr kurmak. B- Toplumun deiik katmanlar ile siyasal islmclar bir araya getirmek ve buna paralel olarakislmclar ile Alman devleti arasnda kpr kurmak. C- Alevilerin ar islma kar olularn dikkate alarak, Aleviler ile zelgrmek ve konuyu gerektiinde Krt sorununa kaydrmak.

kinci maddedeki etkinlikler, Trkiyede yerel ynetimlere ilerlik kazandrmak amacyla Almanyada ad var, kendi yok federalsistemi Trkiyeye tantmay hedefler. FDPnin Friedrich Naumann Vakf, federalizmi tantma abalarn genelde Bat Anadoludayrtrken, Yeillerin Heinrich Bll Vakf federal ynetimin nimetlerini Dou Anadolu konusunda gndeme getirmektedir. Yeillerinbu vakf u sralar, Trkiyenin etnik etelesini tutmakla megul ve hem Alman Dileri Bakan ile hem de ayn bakanla balAlman resmi aratrma enstitleri ile ortak almakta. SPDnin Friedrich Ebert Vakf da, daha global bir yaklamla Trkiyedesivil toplum kurulabilmesi iin aba gsterirken, daha ok ekonomi arlkl diyalog araynda olduu izlenimini vermek istiyor.Trkiyede slm demokrasiyle bartrmak yolunda en kapsaml projeler ise CDUnun Konrad Adenauer Vakfnca yaamageiriliyor.

Vakf ajandasnn nc maddesi, yerli kprbalar oluturmay ngrr. Almanyaya davet edilen Trk akademisyenleri, aydnlar,burs verilen doktora rencileri, vakf ubelerine alnan Trk elemanlar iin denen Alman kalkndrma yardm, baz duyumlaragre yldan yla katlanarak artrlmaktadr. Etkinlik alanlarnn farkll, parti programlarnn farkllndan deil, aralarndaki grevdalmndan kaynaklanr....

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

Almanya kkenli vakflar, biz NGOyuz diyor. Ancak sivil toplum, kresel ekonomi ve insan haklar iin ura verdiklerini iddiaederken, Trk devletinin varl sorundur, Trk ulusu uyduruk bir yapdr da diyebiliyorlar. Hepsi de dost ve mttefik Almanyahesabna alyor. Sylevdeki Her tarafta ecnebi zabit ve memurlar ve hususi adamlar faaliyette... szlerini hep anmsamalyz(10).

Federal Alman ktisadi birlii ve Kalknma Bakanl tarafndan hazrlanan ve Aralk 2000de yaynlanan Yeni Trkiye Konsepti,Alman vakflarna, rutin faaliyetlerinin yannda zellikle espiyonaj arlkl- yeni grevler yklemektedir: Kyllerde evre bilincinigelitirmek; kyl kadnlar politikaya duyarl hale getirmek; sistem kart eletirel ve alternatif medyacl tevik; evre dmanyatrmlara zellikle turizm blgelerinde gereksiz endstri tesislerine, otoyollara ve baraj inaatlarna kar sivil itaatsizlik eylemleriorganize etmek vs. vs. (11). te bu vakflardan birka ve saptanan faaliyetlerinden bazlar:

2.1. KONRAD ADENAUER VAKFI

Halihazrda Dr. Wulf Schnbohm ve yardmcs Dirk Trndle gibi iyi derecede Trke ile, Trkiyenin zaaf boyutlarndaki etnik-dinsel-ekonomik-siyasal ve de toplumsal sorunlarn ok iyi bilen iki servis eleman tarafndan ynetilen bu vakf, 1984den bu yanalkemizde faaliyet gstermektedir. Vakf Temsilcilii, Ankarada mstakil bir binaya sahip olup, stanbulda da ube dzeyinde temsiledilmektedir. Vakf, faaliyetlerini, Trk yasalar izin vermediinden dolay, Trk Demokrasi Vakfnn ibirlii erevesinde kamufleetmeye almaktadr (12). Vakf Temsilcisi Dr. Wulf Schnbohmun lkemizdeki etkinlii konusunda, bizzat kendi yazd u satrlar,bir fikir verecek dzeydedir:

Bu yln 6 Temmuzunda Ardahan Subay Gazinosunda akam yemeindeydim, telefonla arayp Cumhuriyet GazetesindeTrkiyedeki Alman vakflarnn almalarn kt bir biimde yanstan bir makale yaymlandn bildirdiler. Bize ev sahiplii yapanArdahan Valisi, nezaket gsterip kendi zel Cumhuriyet nshasn bana verdi, bylece ben de bilgi sahibi olabildim.

Ardahan ilinde belediye bakanlar ve belediyede ve idarede alanlar iin iki gnlk bir seminerin aln yapmtm. Bu semineriuzun yllar birlikte altm Trk ortamz Trk Belediyecilik Dernei (TBD) ile birlikte dzenlemitik. Seminerin konular arasndaehircilik, ihaleler, belediye bakannn, belediye meclisinin ve belediyenin grevleri ve birbirleriyle ilikileri vard. Ortamz TBD, heryl Trkiyenin btn yre ve illerinde aa yukar 100e yakn bu tr meslek eitimi semineri dzenlemektedir. TBD ve KonradAdenauer Vakf (KAV), iyi ileyen bir ynetim ve demokrasi iin yerel dzeyde nitelikli yneticilerin bulunmasn ve bamszyetkilerle donanm bir yerel ynetimin varlnn nemli bir nkoul olduu grnde birleiyorlar.

Bu ziyaret vesilesiyle Ardahan ve Artvin il merkezleri ve ilelerinden saysz memurla konuma frsat da bulmu, ak yreklilikleri,ehliyetleri ve cokular karsnda etkilenmitim. Bu konumalar, daha sonraki almalarmz iin bana bir esin kayna oldu. Aynzamanda bu yredeki doann gzellii, Trkiyenin bu cra kesindeki insanlarn zel dostluk ve candanlklarn da tanmakfrsatn buldum (13).

Wulf Schnbohmun yazdklar, dev bir gerein kk bir yansmasdr. Alman vakflar, deyim yerindeyse, ellerini kollarnsallayarak, Trkiyenin hemen her yerine rahata girebilmekte; faaliyet gsterebilmektedirler. Dier yandan biliyoruz ki, AlmanlarnArtvin, Ardahan ve Rize illerine olan zel ilgisinin gemii 1960l yllara dayanmaktadr. Wolfgang Feurstein adl bir istihbaratakademisyen (halkbilimci) bu yllarda blgede alm ve sonuta kaybolan laz ulusunu kurtarmak misyonu adna, zel bir alfabe(Lazuri Alfabe) yaratmtr. Almanlarn blgedeki etnik almalar, daha sonra giderek younlamtr. Trkiyede 47 ayr etnik halksyleminden yola kan Alman istihbarat akademisyenleri, kendi lkelerinde iki laz rgtnn yansra, niversitelerde krsleroluturmulardr (14). nceleri, Almanyada baslan laz alfabesiyle yazlm kitaplar valizlerine gizleyerek blgeye getiren buistihbaratlar, artk Alman vakflar sayesinde rgtsel faaliyetlerini alenen yrtmektedirler, hem de konaklamalarn orduevlerindeyaparak, valiler tarafndan arlanarak...

2.1.1. K.A.V.NIN BASIN VE KAMUSAL LKLER

Dr. Schnbohm ve yardmcs Trndlenin iliki kurmad, kuramad sivil toplum kuruluu ya da resmi kurum ve kuruluneredeyse szkonusu deildir. rnein, sadece Trk Belediyecilik Dernei deil, tabels ardnda faaliyet gsterdii TrkDemokrasi Vakf, Trkiye Gazeteciler Cemiyeti, Ar Hareketi, TSK, TOSYV, KA-DER ve daha yz akn sivil toplum rgtnnyansra, niversiteler ile de Konrad Adenauer Vakf (KAV) mterek etkinlikler dzenlemilerdir (15).

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

Vakf, asl gvde gsterisini 29-30 Haziran 2000de dzenledii Trkiyede Anayasa Reformu-Prensipler ve Sonular adn tayankongrede yapmtr. Bu kongreye, Cumhurbakan Ahmet Necdet Sezer, Yargtay Bakan Sami Seluk gibi kamuoyunun yakndantakip ettii isimler katlmtr. Katlmclarn temsil dzeyi, vakf iin adeta aklanma, prestij artrma, dokunulmazlk salama, ilgioda olma yorumlarna yolamtr. Tpk bildirilerin topland kitapn nsznde Dr. Schnbohmun yazd gibi:

... Yeni seilen Trkiye Cumhuriyeti Cumhurbakan Ahmet Necdet Sezer, Trkiye Cumhuriyeti Adalet Bakan Hikmet Sami Trk veTrkiye Byk Millet Meclisi Bakan Yldrm Akbulutun kongrenin al ile ilgili olarak Trkiye Byk Millet Meclisindeki siyasi birtakdim konumas yapmalar konunun nemini vurgulam ve etkinlii dzenleyenleri ve katlanlar onore etmitir (16).

Kongrede, BND danmanlarndan Prof.Dr. Kay Hailbronner, Trkiye asndan en kritik konulardan biri AB yesi Olarak,Egemenlik Haklarnn Devri Sorunu zerine katlmclar Almanyadan edinilen deneyimler (!) erevesinde bilgilendirmitir (17).Alman i istihbarat rgt olan Federal Anayasay Koruma Tekiltnn (BfV) en gzde hukukularndan Avukat Dr. ChristianRumpf ise, teblileri deerlendirirken u mesajlar vermeyi ihmal etmemitir:

Temel haklar konusu herhalde Trk anayasa sistemindeki en ar yaradr.... Ordunun Trk anayasa dzeni ierisindeki rol, skaTrkiyenin gizli iktidar olarak grlen Milli Gvenlik Kuruluyla balantl olarak dile getirilmitir. ncelikle anayasann birokbalamda orduyu da katt tespit edilmelidir.... Milli Gvenlik Kurulu kararlarnn hukuki adan balayc kararlar deil, sadecehkmete tavsiye niteliinde olmas da nemli deildir. Gerekten bugne kadar Milli Gvenlik Kurulunun tm tavsiyelerinin yerinegetirildiini ve 28 ubat 1997 tarihli kktencilie kar mcadele hususundaki tavsiyelerinin ok ar gerekletirilmesinin de ozamanki Erbakan hkmetinin sonu olduu grlmtr. Aslnda ordu Trk siyaset sisteminin Avrupallamas konusunda pek oksiyasal parti veya hkmetten daha fazla katkda bulunmu olsa da, bylece egemen bir ordunun Avrupann zgrlk demokratiktemel dzeniyle badaamayaca phesizdir. Oturumlarda gzken yaklamla doal olarak Milli Gvenlik Kurulu yapsnnyeniden dzenlenmesi istenmi, sivillerin etkili egemenlii talep edilmitir.... Kemal Atatrkn kendisinin ve o zamanki partisinintemel dncelerini bugnk Avrupann entegrasyon gelimeleriyle badatrmak zorunludur. Zira bu temel dncelerin, zellikleKemalist milliyetiliinin an gereksinimlerine aykr olan yorumu, ABye entegrasyonun beraberinde getirdii milliyeti strktrlerinbir ksmnn tasfiyesine eliki arz etmektedir (18).

Dr. Rumpf, Atatrkn yaad dnem itibariyle an koullarna ve gereksinimlerine tamamiyle zt anti-emperyalist bir mcadelesonrasnda lkesine bamszlk kazandrd gereini es gemekte ve Kemalizmin yorumunun saptrlarak AB taleplerierevesinde yeniden yaplmasn ima etmektedir. Ancak, Trkiyenin erge yola gireceinin kant ve emaresi olarak tmTrkiyede faaliyet gsteren nsan Haklar Dernei ilk defa ikence vakalarnda belirgin bir azalma tespit etmi diyerek gvenilir,hatta MGKdan da gvenilir bir kaynaa (!) atfta bulunmaktadr.

2.1.2. TEHLKENN BOYUTU: K.A.V.NIN NEML ETKNLKLER

Konrad Adenauer Vakf Trkiye Temsilcilii, her yl ok sayda konferans, seminer, atlye almas ve sempozyumdzenlemektedir. Vakfn sadece 2000 ylnda saptanan 33 etkinliine katlan davetli says 3.000 olup, toplam 281 etkinlie katlandavetli says ise 23.400dr. 2000 Yl itibariyle tartma forumu dzenlenmitir. Siyasal diyalog kapsamndaki bu tartmaforumlarnn her birine, kendi alanlarnda sivrilmi 100er davetli katlmtr: Orta lekli Sanayinin ve Modern Teknolojinin BavyeraEyaletinde Teviki konulu forumun konumacs Mstear Hans Spitzner, Yksek Teknoloji lerdeki Devrimsel Gelimeler-SilahlKuvvetler in Sonular konulu forumun konumacs Dr. Holger Mey ve Trkiyede nsan Haklarna Sayg Eitim i konulu forumunkonumacs Prof.Dr. onna Kuuradidir.

Vakfa gre, siyasi diyaloun dier nemli bir bileeni, siyasi maveredir. Bu hususta Alman siyasetilere, nemli siyasetiler veahsiyetler ile yerinde grme ve durum hakknda yerinde fikir edinme imkn salanr. Bu temaslarn her iki tarafn almalar iinok faydal olmakla kalmayp, ayn zamanda nyarglarn tasfiye edilmesi ve karlkl diyaloun salamlatrlmasna nemli birkatk salad gemiteki uygulamalarda grlmtr. 2000 Ylnda Avrupa Halk Partisi (EVP) milletvekili Bayan Dr. RenateSommerin ziyareti, Bay Dr. Norbert Lammertin ziyareti (Milletvekili ve Alman Federal Parlamentoda Hristiyan DemokratPartisi/Hristiyan Sosyal Birlii CDU-CSU d siyasi szcs) ve milletvekili Manfred Grund bakanlnda Thring Eyalet Grubununziyareti gereklemitir (19).

Konrad Adenauer Vakf, 2000 yl iinde aadaki uluslararas kongreleri dzenlemitir: Turkey on Her Way to EU-Membershipbalkl bir yuvarlak masa tartmas; Trkiyede Okul Reformu Sonrasnda Yabanc Dil Dersi Reformu konulu sempozyum;Kreselleme ve Modernleme Srecinde Kltrel Kimlik konulu kongre; Trkiyede Anayasa Reformu-lkeler ve Sonular konulukongre; Karadeniz/Erelide Blgesel Gelime konulu kongre; Almanyann Birlemesinin 10. Yl konulu etkinlik; AlmanOkullarnda slm Din Dersi konulu kongre; Trkiye ve AB-Ulusal Egemenlik Haklarnn Devri konulu kongre; Globalleme-

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

Trkiye in ktisadi Zorluklar ve anslar konulu kongre; Trkiyede Yerel Ynetimlerin Snrtesi birlii-Strateji ve Projelerikonulu kongre vd. Vakf, bu etkinliklerle ulamak istedii hedefi ise u cmlelerle ifade etmektedir: Partnerimiz TDV sayesinde,Ankaradaki Alman Bykelilii ile birlikte organize edilen Almanyann Birlemesinin 10. Yl konulu etkinlikte olduu gibi geen yldzenlediimiz etkinlikler iin konumac olarak nemli siyasetiler kazanlmtr. Bahsi geen bu etkinlik iin, Almanya birlemesiniTrk bak asndan inceleyen Babakan yardmcs Mesut Ylmaz KAZANILABLMTR (20).

Geri Vakf, Mesut Ylmazn kazanlmasyla ilgili bilinenlere yeni bir ekleme yapmamaktadr. Ancak nemli olan, bu etkinliklersayesinde nemli siyasetilere kanca atlarak kazanlmas hedefinin alenen ifade edilmesidir. Kald ki, yukarda da ifade edilen,Federal ktisadi birlii ve Kalknma Bakanlnca hazrlanan Alman NGOlarnn 2001 Trkiye Konseptinde Konrad AdenauerVakfndan ANAP merkeziyle ve tara brokratlaryla iliki a kurmas istenilmektedir. TDV yani Trk Demokrasi VakfnnBakannn ANAP milletvekili Blent Akarcal olduu, keza Vakf Ynetim Kurulunda iki ANAP milletvekilinin Emre Kocaolu veTrkiyede etnik hobileri ile tannan Ylmaz Karakoyunlunun da bulunduu gznne alnacak olursa, KAVnn Almanyadan gelenresmi direktiflere nasl bal kalmakta duyarllk gsterdii anlalacaktr.

KAV, nemli politikaclarn yansra, genlerin de kazanlmasna byk nem vermektedir. Kendi cmleleriyle ite amalar:Genlerin tevik edilmesi, zellikle de genlerin siyasi fikir oluturma srecine katlm, Trkiyede youn olarak ihmal edilen birsahadr. Bu husus, Trkiye nfusunun % 70inin 35 yan altnda bulunduu dikkate alndnda zellikle artcdr. KAV bunedenle geen yl toplam genlik konferans (09.04.2000 tarihinde Gaziantep, 17.05.2000de Mardin ve 19-21.05.2000de Van)ve 23-25.11.2000 tarihleri arasnda Kuadas/Aydnda genlik gnleri konulu bir forum dzenlemitir. zellikle TrkiyeninGelecei, Gelecein Trkiyesini Konuuyoralma konusu altnda dzenlenen Vandaki etkinlik, katlanlar iin bir tartmaforumu sunmutur. Foruma katlan 140 kii, 4 alma grubuna ayrlm ve muhtelif konularn ele alnmas ile grevlendirilmi olup,sonular bir komnikede toplanmtr. En nemli sonu, FARKLI MENELERE ramen, kltrel bir birlikte yaamann temelisaylabilecek mterek ideallerin ve fikirlerin var olduu ynndeki tespit olmutur (21).

Konrad Adenauer Vakfnn Gneydouya ilgisi, farkl menelerle ilgilenmesi, Bykeli Dr. Rudolf Schmidtin daha gvenmektubunu sunmadan KDP Temsilcilik Resepsiyonuna katlmas; Diyarbakrda biji Apo, krdara azadi pankartlar ve sloganlaraltnda ehir imesuyu tesislerinin temelini atmas gibi ayrntlar (!) Trk istihbarat kurumlarnn engin hogrs (!) altnda yeni yenietkinliklerin davetiyesini karmaktadr (22).

KAVnn Trkiyeye, Trkiyenin sorunlarna (!) ilgi yelpazesi ylesine genitir ki, Trkiye dar gelmekte ve kimi zaman faaliyetler lkedna tamaktadr: KAVn faaliyetleri sadece Trkiye ile snrl kalmamtr. KAV, dier partnerleri ile birlikte Almanya ve Belikada etkinlik dzenlemitir. Bunlar mnferit olarak: Berlinde 21-24.09.2000 tarihlerinde Helsinkiden Sonra Almanya-Trkiyelikileri in Gelecek Perspektifleri: Gelimeler ve artlar konulu uzman toplants; Klnde Yapsal Dnm erisindeBulunan Orta lekli letmeler konusunda Alman/Trk ekonomi toplants ve 09.12.2000 tarihinde Brkselde Trkiye ve ABkonulu uluslar aras sempozyum. KAVn konsepsiyonel katkda bulunduu bu etkinlikte Almanya, Belika ve Trkiyeden gelensiyasetiler ve karar organlar, fikir alverii frsat bulmutur(23). KAV ayrca, Trkiyenin de iinde bulunduu KaradenizEkonomik birlii Sekreteryasna sponsor olarak da destek vermektedir (24).

Konrad Adenauer Vakf, yerel medya ile ylesine sk bir iliki kurmutur ki, Vakf Temsilcisi Dr. Schnbohm, ok iddial biimdebasna grmediim yerel basn kalmad biiminde demeler vermektedir. Bu kapsamdaki faaliyetlerde, Trk ve Alman yerelgazetecilerin katldklar seminerler, Trk gazetecilerinin bilgi ve grglerini artrmaya ynelik Almanya ziyaretleri arlkl yer igaletmektedir. KAV, bu alanda tek burnunu sokmad alana da el atm ve 22-23 Haziran 2000de Kemer/Antalyada Uluslararashtilaflarn zm Konusunda Medyann Rol konulu seminere Trk, Alman ve Yunan gazetecilerinin katlmn salamtr (25).

Vakfn, destek verdii projelerin yansra, yaynlar da mevcuttur. 2000 Ylnda vakf yaynlar arasnda kan kitap says 14tr (26).Vakfn 2001de yapt ok sayda etkinlikler arasnda, 4 Nisan 2001de Ankarada Trk Kadnlar Konseyi Dernei ile mterekdzenlenen ve Ankara niversitesi lahiyat Fakltesi retim yesi Prof.Dr. Beyza Bilginin konumac olarak katld slamdaKadnn Rol-Trkiyede Kadn konulu konferans, bu defa 11 Nisan 2001de Ka-Der (Kadn Adaylar Destekleme Dernei) ilemterek olarak stanbulda yinelenmitir. 27 Nisan 2001de TOSYV Bakan In elebi ki o da ANAP milletvekilidir- AlmanBykelisi Dr. Rudolf Schmidt ve de Vakf Temsilcisi Dr. Wulf Schnbohmun mtereken aln yaptklar Alternatif-Yenilenebilen Enerji Kaynaklarna ilikin sempozyum gerekletirilmitir (27). 3 Mays 2001de ise, KAV Temsilcisi Dr. Schnbohmile stanbul Goethe Enstits yneticisi Dr. Rdiger Bolz tarafndan mtereken gerekletirilen Konrad Adenauer Vakfnn 20.Tartma Forumunun konusu ise, 1930lu Yllarda Trkiyedeki Alman Gmenler olarak belirlenmitir (28).

31.05/1.06.2001de stanbulda Konrad Adenauer Vakfnn nclnde gerekletirilen Almanya ve Trkiyede Devlet, Vatandave Sivil Toplum Kurulular konulu Uluslararas Kongrenin davetiyesinde, alta sz alacak konumaclar arasnda Dr. WulfSchnbohmun yansra, dnemin iki Bakan, Yksel Yalova ve Sadettin Tantann isimleri zikredilmitir. Kongredeki konumaclararasnda zellikle BNDnin stanbuldaki Krt ve Arap uzman kadrolu eleman Gottfried Plagemann ile BNDnin Trkiye etnik vedinsel aznlklar uzman Dr. Gnter Seufert dikkati ekerken, Alman Federal Anayasay Koruma Tekilt BfV balantl faaliyetleri ileyakndan tandmz Prof.Dr. Roland Eckert, Prof.Dr. Gerd Mutz, Dr. Konrad Hummel, Christopher Kubaseck, Gisala Anna Erler de

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

Alman Devletinin resmi politikalarn anlatmlardr. Trk konumaclar arasnda ise u isimler zellikle dikkatleri ekmitir: Sermayekesimini temsilen ABDden proje baznda destekli TESEVin Ynetim Kurulu Bakan Ylmaz Argden, uluslararas faaliyetleri ileyakndan izlenmesi gereken Ar Hareketinin Bakan Kemal Kprl, muhafazakr sylemleriyle tannan Merkez Valisi RecepYazcolu, ikinci cumhuriyeti izgide kabul gren Ali Bayramolu, Prof.Dr. Burhan enatalar, Prof.Dr. Zafer skl ve Almanvakflarnn gedikli konumacs Prof.Dr. brahim Kabolu vd. (29).

Konrad Adenauer Vakfnn tm bu etkinlikleri gerekletirmedeki niyet ve emellerini bir kenara brakp, sadece otel, kokteyl, yemek,ay gibi organizasyon masraflarn hesaplamaya kalktnzda bile, bu vakfn ve de vakfn arkasndaki Alman Devletinin Trkiyeyine kadar sevdii (!) ve dnd (!) ortaya kacaktr... Ama daha da dndrc olan gerei, KAVn Trkiyedeki en nemli ibirlik partneri olan Trk Demokrasi Vakfnn Bakan Blent Akarcalnn aadaki szlerinde bulmak mmkndr:

Son iki yldr vakf Trkiye Temsilcisi olan Wulf Schnbohm, uzun yllardr lkemize gelenler iinde tandm en dengeli vesorunlarmza ok mspet bakabilen, ciddi siyasi gemii ve inandrcl olan kiidir. BUNA NANARAK YAZIYORUM... Dolaysylasorun, BAKALARININ LKEMZDE NE YAPTII DELDR. KALDI K GTTKE BTNLEEN DNYADA BUKAINILMAZDIR. Esas sorun, bizim niye darda hi ama hibir ey yapmadmzdr. Tembelliin mazereti yabancya kzmakolmamaldr (30).

Unutmadan ekleyelim ki, Blent Akarcal, yukarda da ifade edildii zere, ayn zamanda T.B.M.M. yesidir ve uzun yllardr iktidaraortak olmu milliyeti-muhafazakr (!) sylemli bir partinin, ANAPn mensubudur. Ve tabii ki, yeminini Alman Parlamentosundadeil, tpk Mesut Ylmaz, Ercan Karaka, Gkhan apolu, Leyla Zana, evki Ylmaz, Sadettin Tantan, Blent Ecevit, HasanMezarc ve benzerleri gibi T.B.M.M. krssnde yapmtr...

2. HEINRICH BLL VAKFI

Alman Yeiller Partisine bal Heinrich Bll Vakf, BNDnin espiyonaj faaliyetleri kapsamnda en ok kullandvakf olarak dikkat ekmektedir. Trkiyede son yllarda gerekletirilen rejim kart pek ok etkinliin ardnda BllVakf yeralmaktadr. lkemizde en ar sadan en ar soluna, ikinci cumhuriyetilerden etnik blclere uzananizgide, ortak paydas Trkiye Cumhuriyeti dmanl olan tm birey ve rgtleri biraraya getirme, ortak platformlaroluturma abas iinde grnen vakf, Trk istihbarat kurulular nezdinde dikkat ekmemek iin de, zelllikleespiyonaj faaliyetleri dnda tutulan normal bir Trk vatandan Temsilci olarak gstermektedir (31).

1988de Berlinde kurulan Heinrich Bll Vakfnn, tpk dier vakflar gibi, Alman i politikasna karmas yasaktr.Hkmetin ngrd snrlar iinde, misyonunun gereini yerine getirmede ise, tpk dier vakflar gibi, oldukazgrdr. Vakfn Almanya faaliyetleri, iki blmden olumaktadr: Gerek Almanlara ynelik faaliyetler;yabanclara ynelik faaliyetler. Birinci blme ynelik faaliyetler, apolitik evre projelerinden ibarettir. kinciblmdeki faaliyetlerin arlk noktasn ise Trkler oluturmaktadr. Bll Vakf, bu kapsamda, Trkiye kart tmetnik, ideolojik ve dinsel yaplanmalarn (PKK, Ermeniler, Sryaniler, Pontusular, Keldaniler, Yezidiler, MilliGrler, Kaplanclar, Fethullahlar, Sleymanclar, Nizam- Alemciler, DHKP-C ve Tikkocular vd.) yansra,Federal Anayasay Koruma Tekilt, ileri ve Dileri Bakanl, Protestan ve Katolik Kilise Akademileriyle yinebunlara bal haber ajanslar ve dier medya kurulular ile koordineli organik iliki iindedir. Vakfn Almanyafaaliyetlerinin finansman, ileri Bakanlnn global fonlar ve deiik bakanlklarn proje gdmlkaynaklarndan karlanmaktadr ki, 1999 yl iin -sadece Almanya ii faaliyetlere- Devletten alnan yardm tutar 67milyon marktr. Bll Vakfnn asl faaliyet alan, Almanya iin stratejik neme sahip olan, bata Trkiye olmakzere, arka bahe lkeleridir. Yurtd faaliyetlerinin tamam, Federal Dileri Bakanl ve Federal stihbaratServisinin (BND) rtl fonlarndan karlanmaktadr.

Bll Vakf, Trkiyede uzmanlat balca konuda faaliyet gstermektedir: Birincisi, insan haklar konusu ki, enyoun ibirlii yaptklar Trk sivil toplum kurulular arasnda stanbul Barosu, nsan Haklar Dernei, HelsinkiYurttalar Dernei, KOMKAR, Dnce Suuna Kar Giriim, Alternatif Toplum Merkezi, Mazlum-Der, Trkiyensan Haklar Vakf vd. bulunmaktadr. Bu kurulularla mterek panel, sempozyum, atlye almalar ve benzerietkinliklerde, Ycel Sayman, Hsn ndl, Hasip Kaplan, Murat Bozlak, anar Yurdatapan gibi isimlerin yansra,Claudia Roth, Angelika Graf, Jonathan Sugden gibi Trkiye kart olarak tannan Avrupal parlamenterlere,gazetecilere vd. rastlamak genellikle olanakldr. Bu etkinliklerin birinde, davetlilere datlan kendi devletini ihbaranketi, ierii itibariyle su boyutu tamasna ramen, sradan bir belgeymiesine kamuoyunda tartlmam;Cumhuriyet Savclar da ilem yapmamtr (32). Benzeri bir ihbar hatt da Mazlum-Der tarafndan yaamageirilmitir (33).Vakf, ayrca kadn haklar ile ilgili etkinliklere de ilgi gstermektedir. Vakf brorlerinde Trkiye,Mali, Sudan ve Msrn yannda kadn haklarnn ezildii lkeler listesinde yer almaktadr. Ayrca, vakfnstanbulda Pazartesi adl feminist ve ordu dman bir periyodii finanse ettii kaydedilmektedir. Kald ki, Yeiller

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Sticky NoteVay anasn neler neler planlyor adiler... 2.cumhuriyet sylemini birka kez duymutum.1 kez de tv de seyretmitim!!

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

Partisinin yayn organ olan TAZn Perembe adl ekinin ierii de, aa yukar ayndr (34). Vakf, AB veKopenhag Kriterleri erevesinde Trkiyedeki insan haklar-aznlk haklar konusunu sk sk gndeme getirmektedir(35). Son olarak, stanbul Barosu nsan Haklar Merkezi Aznlk Haklar alma Grubunun Heinrich Bll Vakfibirliiyle 8-9 Haziran 2001de stanbulda gerekletirdii etkinliklerden biri olan Ulusal, Ulusalst ve UluslararasHukukta AZINLIK HAKLARI (Birlemi Milletler, Avrupa Birlii, Avrupa Konseyi, Lozan Antlamas) konulusempozyum, gerek zamanlama, gerek katlmclar ve gerekse tebli konular itibariyle olduka dikkat ekmektedir(36). Bir uzmann bu sempozyumla ilgili son derece nemli deerlendirmeleri yledir:

Sempozyumun yabanc konumaclar, lkelerinin aznlk konseptlerini savunan kiilerden oluuyor. rnein,Pakistan asll ngiliz Javaid Rehman, Leeds niversitesinde retim grevlisi olup, alma alan, Pakistandakietnik ve dini aznlklardr. Steven Wheatley, ulus-devletleri etno-kltrel kimliklerle paralama projesininAnglosakson mimarlarndan biri olarak tannyor. Nicole Guismazenesin ilgilendii alan, yabanclar ve ilticaclar.Diran Bakar, Trkiyedeki Ermeni vakflarnn avukat.

Trkiye gibi ulus anlay dil temeline dayanan bir lkede, Almanya nclnde bir aznlk haklar sempozyumuyaplabilmesi, aymazln ve aptalln zirvesi olsa gerek. Zira, etnik ulus dncesine Hitler dnemindeki kadarbal ada Federal Almanyann tand ulusal aznlklarn toplam nfusu toplam 100 bin kii!.. Bu rakamn %60, yani 60 bini Schleswig Eyaletinde oturan Danimarka kkenliler. Almanya Danimarka kkenli yurttalarnaaznlk statsn mtekabiliyet esasna gre ve daha da nemlisi, galip glerin basksyla verdi. Geriye kalan 40bin kiilik Sorb aznl ise, istisnasz tamam kendisini Alman olarak gren insanlardan oluuyor. Bir baka deyileAlmanya srf d dnyaya aznlk haklar dayatabilmek amacyla- Sorblar gstermelik aznlk olarak pazarlyor.Almanya Kopenhag Kriterlerini eksiksiz uygulad iin, Sorblar, kendi dillerinde eitim hakkna sahipler. Ne varki, 40 bin kiilik Sorb aznl iinde Sorba bilenlerin says ikibin; ilkokullarda Sorb dili dersi alan rencilerinkiise, sadece ikiyz civarnda. Almanya bu harikulde aznlk sistemini Trkiyeye nerirken, biz nasl Sorblara,Danimarkallara aznlk stats verdiysek, siz de ayn haklar Krtlere ve dier aznlklara vermelisiniz diyor. Not:Museviler, ingeneler, Polonya aslllar Almanyada aznlk kabul edilmiyor. Almanyada milyona yakn Trktoplumunu aznlk olarak kabul etmedii gibi, byle bir aznln domamas iin, Alman slm projesi uyguluyor(37).

Ayrca, vakfn ibirlii iinde olduu dier d kurulular arasnda, Uluslararas Af rgtnn (AmnestyInternational) stanbul Ofisi ve zellikle de Almanya ubesi (38), stanbul Orient Enstits, Konrad Adenauer Vakfve dierleri (Kurdish Human Right Projects, ERNK, International Comittee of the Red Cross, International Centrefor Human Rights and Democratic Development) ba ekmektedir.

Vakfn ikinci faaliyet konusu, evre sorunlar zerinedir. Vakfn bu konudaki hedefi, Trkiyede sanayilemenin,madenciliin ve enerji kapsamnda hidroelektrik santrallerin karsnda, bilimsel ve aklc bir evrecilik yerine; salttepkisel ve duygusal boyutlarda bir evrecilik hareketine dinamizm kazandrmak ve oluturulan bu dinamik gleri,Almanyann karlar lehinde, Trkiyeye kar koz kullanmak olarak zetlenebilir. Bu balamda, stanbul evreKonseyi, Dou Akdeniz evrecileri, Bat Akdeniz evre Platformu, Karadeniz evre Platformu, Karadeniz UlusalSivil Toplum Kurulular Forumu ile yakn ilikiler kurulmutur ve amaca uygun etkinlikler dzenlenmektedir. BllVakf, Almanyann ekonomik karlar dorultusunda ifte standart esasna gre faaliyet gsteren szde evreciFIAN rgt ile de paslamaktadr (39).

Vakfn nc uzmanlk konusu ise, Trkiyedeki sivil toplum kurulularn, sratle kresellemeci NGO izgisineekmektir. rnein, 15-16 Aralk 2000de, stanbul Teknik niversitesi Maka Sosyal Tesislerinde gerekletirilenTrkiye-AB Btnlemesinde STKlarn Rol konulu 8. STK Sempozyumunun ilk arsnda konumuzla ilgili ubilgiler verilmektedir: Sekretaryas Tarih Vakf tarafndan yrtlen bu sempozyumda da, daha nceki yedisempozyumda uygulanan alma yntemi izlenecek ve ilk gn uzman sunumlar, yabanc lkelerden tecrbeaktarmlar ile genel tartmalar yer alacaktr. kinci gn ise nceden belirlenmi konularda atlye almalargerekletirilecektir. Sempozyumun zorunlu giderleri Heinrich Bll Vakfnn destei ve katlmyla karlanmaktadr,bu kurulua teekkrlerimizi sunuyoruz(40). Szkonusu sempozyumun Dzenleme Kurulunda, Bll Vakfnnyansra, Ar Hareketi, Beyaz Nokta Vakf, Atlanta Ana Merkezi Uzay ve Teknoloji Dernei, areSZ Hareketi, Doaile Bar Dernei, Doal Hayat Koruma Dernei, Helsinki Yurttalar Dernei, stanbul Avrupa Genlik ForumuDernei, TESEV, Tarih Vakf, Trkiye ocuklara Yeniden zgrlk Vakf, Trkiye nsan Haklar Vakf, YeilAdmlar evre ve Eitim Dernei, 21. Yzyl Eitim ve Kltr Vakf, Yret Vakf gibi sivil toplum kurulularnnyerald anlalmaktadr. Keza, yine ayn adreste 2-3 Haziran 2001de toplanan Sivil Toplum Kurulularndargtii Demokrasi ve Gnlllk konulu 9. STK Sempozyumunun Dzenleme Kurulunda ise nceki katlmclarailveten Marmara Vakf da yer almaktadr (41).

Bll Vakf, zetle ifade etmek gerekirse, Almanyann emperyalist politikalarndan habersiz Trk NGOlarn, sivil

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

itaatsizlik balamnda merkezi otoriteye kar dinamik bir g olarak rgtlemeye almaktadr.

3. FREIDRICH EBERT VAKFI VE DERLER

Bll Vakf gibi ilgi ve sorumluluk yelpazesi hayli geni olan Alman vakflarndan bir dieri, SDPye bal, merkezi Bonnda bulunanFriedrich Ebert Vakfdr (42). Vakfn asli grevlerinden biri, Almanyadaki Trklerin arasnda yrtlen almalarn yansra,Trkiyedeki faaliyetlerin bilimsel sonularnn raporlatrlarak Alman Hkmetine sunulmasdr. Bu raporlara bakldnda, EbertVakfnn Alman emperyalizmine mi, yoksa Trk halkna m hizmet sunmakta olduu aka grlmektedir (43). Vakfn Trkiyedekiarlkl faaliyet alan, alma ekonomisi ve sendikalar zerinedir: Trkiyede i g, iiler, sendikalar, toplumsal ve ekonomikdeiim, sendikalarda kadn eitimi, sendikal eitim teknikleri, endstri ilikileri, isizlik ve eksik igc sorunlar, niversiteler vesendikalar arasndaki ilikiler, sosyal demokrat istihdam politikalar gibi konu balklarn ieren ok sayda bilimsel toplantdzenlenmitir (44). Ayrca, Bll Vakfnn alma alanna girilerek, slmi yaplanmalara ilikin konularn yansra, NGOlar veniversitelerle ortak olarak, etnik tarih, medya, dpolitika ve de Avrupa Birlii konularn ieren konferanslar, paneller, atlyealmalar, yaynlar ve benzeri etkinlikler gerekletirilmitir. Ebert Vakf, Trkiyedeki siyasal partiler iinde en ok CHP ile ilikiiindedir (45).

Krber Vakf ve Georg Ecker Enstits, Trkiyedeki 47 ayr etnik halk sylemini yaama geirmeye ynelik olarak etnikfarkllklarn ortaya karlmas ve mevcut farklarn derinletirilmesine ynelik faaliyetlerde bulunmaktadrlar. zellikle Tarih Vakfnnprojelerine verilen destein yansra, Trkiyede kimlik ve normlarn deiimi konusu, zellikle Krber Vakfnn ilgi alannagirmektedir. Krber Vakf, Trk-Alman ilikilerinin gelitirilmesi yolunda, Trkiyede lise dzeyinden itibaren Alman sempatizan birnesil yaratmak gibi geni vizyonlu (!) bir misyona da sahiptir (46). Friedrich Naumann Vakf ise, Trkiyeyi etnik ve dinseladan parampara federal bir yaplanmaya gtrecek stratejinin taeronluunu stlenmitir. Yerel ynetimlerin merkezi hkmetaleyhine glendirilmesi, merkezden kopmak isteyen halklarn (!) kendi kaderlerini tayin hakknn ifadesi olarak yerel ynetimlerikullanmas, ormanclk, kobiler, alan ocuklar, demokratikleme, insan haklar gibi konular, Naumann Vakfnn etkinlik konulararasnda yer almaktadr (47). Gerek Almanyadaki ve gerekse Trkiyedeki etnik blc yaplanmalara Alman Devletinin tmolanaklarn dolayl olarak sunan bir baka merkez ise, Tehdit Altndaki Halklar Derneidir (48). Ayrca, Trkiyedemisyonerlik faaliyeti yrten Alman merkezleri de mevcuttur. rnein, BND kadrolu rahiplerin en nls olan Wolfgang Jungheimintemsilciliini yapt Uluslararas Katolik Bar Hareketi, Alman Protestan Kilisesi Konseyi ise, lke snrlar iindePKK ile zdeletirilen Trk ve Trkiye dman alevilik hareketinin yansra, bata sleymanclar, fethullahlar ve milli grlerolmak zere, Alman slm yaratma projesi dorultusunda tm snni ve afii yaplanmalara lojistik destek salamaktadr (49). TmTrkiyede faaliyet gsteren BND orijinli Alman misyonerleri, farkl kilise gruplarn temsil ediyorlarsa da, ki deprem sonrasSakaryada insani yardmla gelip, ksa bir sre sonra ruhani yardm (!) aamasna geen Alman Protestan Kilisesi, Trkiye-Alman Kiliseleri Birlii ve Federal Alman Kilisesi buna rnek gsterilebilir, ortak olarak Almanyann TrkiyedekiBykeliliinin korumas altnda bulunmaktadrlar. Ayrca, tm bu istihbarat-misyonerlerin ikmet adresi olarak gsterdiklerievlerin her nedense tamam Alanyadadr. Mardin, Urfa ve evresinde Yezidilik, Sryanilik, Asurilik, Keldanilik dorultusunda destekalmalarnda bulunan Alman misyonerleri, Dou ve Gneydounun yansra, Karadeniz blgesinde de -hedef kitle Krtler, Lazlarve Aleviler- din deitirme faaliyetlerini srdrmektedirler. Mrted yani din deitirmi Trk asll misyonerleri ise, hedef blgelerde iyapan Alman ya da ibirliki Trk irketlerinde istihdam ederek kamuflaj salamaktadrlar (50).

Trkiyedeki Alman kkenli etnik blcln en nemli lojistik merkezlerinden biri olarak kabul edilen Orient (Dou) Enstits,1961de Beyrutda kurulmutur. Enstitnn tm masraflar Federal Hkmet (Eitim ve Aratrma Bakanl) tarafndan finanseedilmektedir. Almanyann Trkiye dahil Orta Douda gz-kula olan ve BNDnin kadrolu elemanlarna bilimadam kamuflajsalayan; 1987de Lbnandaki i sava nedeniyle tm ajan kadrosunu stanbula nakleden Enstit, 1994den itibaren tekrarBeyruta tanmtr. Alman Dileri Bakanl bnyesinde faaliyet gsteren Ebenhaussen Bilim ve Politika Vakfnnyansra, Volkswagen Vakf, Fritz-Thyssen Vakf gibi BND ile koordineli ilgili Alman Vakflar, szkonusu Enstitye ekkaynak oluturmaktadrlar. Trkiyede Cumhuriyet kart tm blc unsurlarn entelektel dzeydeki yazar, sanat vegazetecileri, Enstitnn stanbul ubesi tarafndan desteklenmekte, sevk ve idare edilmektedir. Enstit, ayrca,Tarih Vakfnaamalar dorultusunda proje destei de sunmaktadr. Trkiyenin etnik ve dinsel yapsn en iyi bilen yabanc istihbarat olaraknitelendirilen Dr. Gnter Seufertin ynetimindeki Enstit ubesi, kimi projelerin finansmannda ve gerekletirilmesinde,stanbuldaki Fransz Anadolu Aratrmalar Enstits ve AB organlar arasndaki koordinasyonu da stlenmektedir (51).Hamburgdaki Alman Orient Enstits, yine BNDnin dorudan gzetiminde, Almanya ve AB lkelerinde yaayan Trk vatandalararasndaki dinsel ve etnik blcln yansra; Trkiye kart tm rgt, tarikat ve cemaatlerle ilgilenmektedir (52). TrkiyedekiGoethe Enstits ve Alman Kltr Merkezleri ise, Alman istihbaratlarnn en nemli barndrma-kamuflaj ilevine sahip merkezlerolarak nitelendirilmektedir (53).

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

_ByHaRBy_Highlight

1. TRKYEDEK ALMAN VAKIFLARININ ALIMA YNTEMLER

Trkiyeye ynelik d tehditleri kategorize ettiinizde, iki temel yntemin kullanldn grrsnz. rnein, Yunanistan, ran, Suriyegibi lkelerin dmanl nettir. Dost grnmek iin arada bir zorlasalar da, buna kendileri bile inanmazlar. Tanrsnz, bilirsiniz venlemini alrsnz. A.B.D. gibi mttefik lkelerin dostluk anlaylar ise, sadece kendi karlar asndan szkonusudur. Dostluk yada dmanln nerede balayp ne zaman ve nerede biteceine tek tarafl kendileri karar verirler. Ekonomik-siyasal-kltrel biregemenlii ve smry hedeflediklerinden, son derecede gelimi yntemlerle hareket ettiklerinin farkna varrsnz. rnein, hedeflkeleri igal etmek yerine, dardan Bakan atamak ya da kendi etki ajanlarn dorudan ynetime getirmek... te, Almanyannkonumu, bu iki temel kategorinin arasndadr. Hem mttefiktir, hem ucundan dostluk gsterir ama buna karlk en kaba ve sradyntemlerle sizi nce paralamaya ve sonra arka bahesi iinde sindirmeye alr... Dmanl, dorudan ulus-devlete ve ulusalbtnlmzedir. Bu balamda Alman vakflarnn yukarda aklanan faaliyetleri, Trkiyedeki yerli ibirlikilerin yani etkiajanlarnn temini ile glendirilmesi amacna yneliktir. Tipik bir rnek olmak zere, Alman Bykeliliinin bnyesinde mevcutTrkische Medien birimi, ulusal ve yerel dzeydeki Trk Basnnda Alman sempatizan ve de tetikisi gazetecileri aratrmak,bulmak, yetitirmek ve bunlar gndem belirleyici olarak etkili medya kurulularnda desteklemekle ykmldr. Bu birimin yaptrdbilimsel aratrmalardan birinin sonucuna gre, Trk Basnnda Almanya aleyhine en ok yaz ve haber yaynlanan gazeteHrriyet, Almanya aleyhine hi yaz ve haber yaynlanmayan gazete ise fethullahlarn Zaman gazetesidir. Szkonusu birimintemel grevi, Almanya kart medya kurulularn ve mensuplarn pasifize ederek, Zaman gibi medya kurulularnn saysnarttrmaktr. GTZ biriminin grevi ise, etnik blcl tevik kapsamnda Gneydou ve Karadeniz arlkl tm prestijyatrmlarnn takibi ile, Trkiyedeki devlet ihaleleri bata olmak zere, Almanyann kar olan tm ekonomik gelimeleri izlemek vegereini yerine getirmektir (54).

Yine yukarda rnekleri verildii zere, Alman vakflar, ibirlii yapt Trk NGOlarna proje bana para vererek kendi yannaekmekte ve ynlendirmektedir. Yaplan i hi phesiz legaldir, casusluk deildir. Proje bana para alan Trk NGOlarnn ulusalduyarllklar szkonusu olmadndan, yaplan ibirlii etikd olarak da alglanmamaktadr. Ve hibir Trk NGOsu da, kendilerineproje hazrlatan veya sponsorluk yapan Alman vakflarnn Trk mevzuatna gre yasal konumda olup olmadnsorgulamamaktadr. Bu yzden, ulusal ya da uluslararas etkinliklerini be yldzl otellerde yapmak isteyen iddial NGOlardan,etkinliklerinde sadece salon tahsisi ve ay-pasta ikramna raz (!) mtevazi NGOlara kadar uzanan izgide, Alman vakflar, tmtaleplere cevap verecek ekonomik serbestiye sahiptirler. Bu ekonomik serbestinin her yl yzmilyonlarca mark harcanarak eldeedildiinin altn izmek gerekmektedir. Bu arada, bata kobiler, ksmen evrecilik ve kadn sorunlar olmak zere, Alman vakflarnnarada bir gerekletirdikleri sakncasz ve zararsz etkinliklerinin de hakkn teslim etmek icap etmektedir.

Almanya, Trk niversitelerinde ve de brokraside etki ajan (en olumsuz halde Alman sempatizan) yetitirmek iin de bykmeblalar harcamaktadr. rnein, Alexander von Humboldt Vakf, Boehringer Ingelheim Fonds Vakf, CarlDuisberg Gessellschaft e.v., Deutscher Akademischer Austauschdienst e.v., Friedrich Naumann Vakf, FritzThyssen Vakf, Hanns Seidel Vakf v.d. Elbette ki bu vakflardan burs alan Trk vatandalarn potansiyel Alman etki ajanolarak kabul etmek yanltr. Kesin olan gerek u ki, Trk bursiyerler iin her yl yzmilyonlarca mark harcayan Alman vakflar,ABD vakflar kadar sonu almada baarl (!) deillerdir ama bu ileride baarl olmayacaklar anlamna da gelmemektedir.imdilerde, eski bursiyerlerle ilikiyi koparmamak iin DAAD yani Alman Akademik Deiim Servisi harekete geirilmitir. Tm bualandaki faaliyetler, Ankaradaki Bykelilik (Kltr Ataesi) ve stanbul Bakonsolosluu zerinden gerekletirilmektedir. BND,tm bu orta ve uzun vadeli yatrmlarn meyvelerini toplama aamasna gelmitir. rnein, Trk niversitelerinde grevli ok saydaakademisyene, projelendirilen kritik konularda almalar yaptrlmtr ve yaptrlmaya da devam edilmektedir: Trkiyedeki etnik,dinsel, ekonomik, siyasal, toplumsal ve kltrel farkllklar ve deiimlerle ilgili, bir baka ifadeyle istihbarat deeri tayan konulardabugne kadar yzlerce proje, Trk akademisyenlerine yaptrlmtr. Trkiyenin gl ve zaaf (yumuak karn) noktalarn ortayakoyan bu bilimsel dosyalar, bugn Alman Devletinin istihbarat arivinde temel bavuru kaynaklar arasnda yer almaktadr.

Ksaca, Almanya, proje bedeli, erefiye, burs, bedava tatil, inceleme gezisi, aratrma bedeli, masraf, telif gibi adlaraltnda Trk NGOlarna, gazetecilere, akademisyenlere, mlki ve yerel yneticilere, bata memur sendikaclar olmak zere tmsendikaclara, meslek odalar yneticilerine, evrecilere adeta para datmakta; teknik deyimle engel atmaya almaktadr.Ama, bu lkede en az ABDnin olduu kadar gl etki ajan kadrosuna sahip olmaktr. BND, bu ama dorultusunda, zmirKaraburun ve Ayvalkn yansra, Alanya, Mersin ve skenderunda oteller kapatmakta; Trk Devletinin istihbarat birimlerininacizliinden ve siyasal irade yoksunluundan istifadeyle, bu otellerde, Trke renecek Alman istihbaratlarna dil eitimininyannda, kendilerini anarist, blc, sosyalist olarak tanmlayan en marjinal siyasal gruplar dahil tm Trkiye Cumhuriyetikartlarna bedava hizmet sunmaktadr. Btn bunlar, alenen ve kabaca, gzmze adeta soka-soka yaplrken; ilgililer ve deyetkililer, gzlerini yummaya, kulaklarn tkamaya devam etmektedirler.

4. TRKYE VE ALMANYA: ATIAN POLTKALAR

Tm bu olumsuz gelimeler karsnda Trk Devletinin Almanyaya kar uygulad bir strateji var m? Kesinlikle yok!.. Trkiye,faist Almanyann emperyalist politikalarn etkisizletirecek bir stratejiye maalesef sahip deil!.. Hibir konuda alnm nlemi ya damisilleme politikas bulunmamakta!.. Almanyann, Yugoslavyann paralanmas aamasnda Hrvatistan ve Slovenyannbamszlklarn kazanmalar iin- D stihbarat Servisi BNDye tahsis ettii bte 12.000.000.000 (onikimilyar) DM. BND, bubteyi kullanarak Yugoslavyay etnik atmaya srkledi ve amacna ulat. Ya Trkiye iin bugne kadar harcanan milyarlarcamark?!. stelik ellerinde, Trk Toplumunun minimize halini oluturan, adeta toplumsal laboratuvar gibi altklar 2.5 milyon Trkvar. Sorun, onlarn Trklkten ve Trkiyeden koparlmas olsa, belki bu acizlii bir dereceye kadar ho gren nemelzmclarkabilir. Ancak sorun, Trk Devletinin lkesi ve milletiyle blnmezliinin, bamszlnn tehlikede olmas!.. Trkiyede ynetenlerdeimedii srece, bu ksr dng bir karayazg biimde tecelliye devam edecek. Tpk, tarafmdan yazlan ve geen yl yaynlananTrkiyede Etki Ajanlar-Nfuz Casuslar ve Fethullahlar Raporu balkl makalede yeralan aadaki satrlararamen hibir eyin deimedii gibi:

Trkiye dahilinde kontr-espiyonaj faaliyetlerini yrtmek MT'nn asli grevidir. Askeri alanlarda da hi phesiz TSK istihbaratkurulular faaliyet gsterme yetkisine sahiptir? Ya etki ajanlar ya da nfuz casuslar iin?!. Trkiye'de maalesef byle bir misyonuolan resmi kurum yok!.. Olmad iin de Trkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kendini savunma mekanizmas fel olmu durumda!.. te,hedef lkelerde etki ajanlarn en youn biimde kullanan ve kendi lkesinde ise hasm lkelerin etki ajanlarna hayat hakktanmayan rnek: Almanya!..

Almanya'da kontr-espiyonaj, etki ajanl ve benzeri faaliyetlerle mcadeleyi stlenen Federal Anayasay Koruma Tekilt BfV(Bundesamt fr Verfassungsschutz)'n yansra, ulusal polis rgt ve de d istihbarat servisi BND (Bundesnachrichtendienst)arasnda koordinasyonu salamakla ykml ve de geni yetkiye sahip -Ernest Uhrlau'nun ynetiminde- ayr bir birim dahabulunmaktadr. Almanya'daki Trklere ynelik olarak bu istihbarat servislerinin koordineli biimde yrttkleri faaliyet sonrasnda,Trkiye'deki siyasal-dinsel ve de etnik blnmln kk bir modeli oluturulmutur. Almanya'da faaliyet gsteren her trleriat-mezhepi, nizm- lem lkcs, ikinci cumhuriyeti, blc, marksist terr rgtleri, yine Trk kimliine, Trk Devletine,Cumhuriyete, laik hukuk sistemine, ksaca Trkiye'ye kardrlar. Yalnz bir farkla, kuklalatrlm szkonusu rgtlerin tamam,Alman istihbarat servislerince smsk kontrol altnda -Trkiye'ye kar- sevk ve idare edilmektedirler. Alman istihbarat servislerininkontr-espiyonaj ve etki ajanl faaliyetlerine kar kendi lkesindeki duyarll, kabul edilebilir snrlar dnda, adeta paranoyaderecesindedir. rnein, kendi vatandalarnn sorunlar ile ilgilenmek gibi asli grevlerini yerine getiren diplomatlarmzdan yedisi,getiimiz yln banda, iki grup halinde (nce , sonra drt) olmak zere- casusluk sulamasyla snrd edilmek istenmitir.Trkiye, bu i iin bizzat Ankara'ya gelen Almanya stihbarat Servisleri Koordinatr Ernest Uhrlau'nun basklarna -koullu da olsa-sonuta boyun emi; diplomatlarmz geri ekilmitir. Resmi gereke her ne kadar, szkonusu diplomatlarmzn, 350 Trkvatandann lmnden dorudan sorumlu olan PKK'nn szde komutan Cemal kod adl Murat Karaylan' izleyerek casusluk (!)faaliyetinde bulunmalar ise de, gerek gerekenin bir misillemeden ibaret olduu yadsnamayacak lde aktr: nceki MTMstear dneminde, MT'i kontrol altnda tutma ve ynlendirme abalarndaki baarlar bilinen BND, halihazrdaki MT Msteardneminde -ki bu dnemde Almanya'nn desteindeki PKK'nn st dzey yneticilerine ynelik iki baarl snrd operasyonu:"Yarasa Operasyonu" (emdin Sakk ve Arif Sakk), "Safari Operasyonu" (Abdullah calan) gerekletirilmitir- kendilerineynelik tm bilgi aknn kesilmesinden dolay paniklerken, stne stlk PKK'nn bir baka katili olan Cevat Soysal'n 21 Temmuz1999'da Moldova'da MT grevlilerince derdest edilerek Trkiye'ye getirilmesi ile tm dnya istihbarat servislerinin nnde resmenaalanmtr. Zira, Soysal'n yakalanmasnn aklamas, Almanya'nn Dileri Bakan Joschka Fisher'in Trkiye ziyareti srasnda-zellikle- yaplmtr. Ve Alman Bakana, cani Soysal'n zerinden kan Mnchengladbach (Eyalet Ofisi-LfV) mahreli 0790937No.lu seyahat belgesi gsterilerek aklama istenmitir. Ve MT Mstear, bu gelimelere tavr olarak Almanya'ya yapaca planlgezisini iptal etmitir. lk kez Trkiye'ye ynelik dmanca faaliyetlerden dolay hem de resmi bir belgenin hesabnn sorulmas vede tavr konulmas, ite szkonusu misillemenin kaynan oluturmutur. Bu konularda Almanya'nn tek yanl kural tanmazl,diplomatik nezaketsizlii, hatta saldrganl yeni bir olgu deildir, tpk son olmayaca gibi. Hl hatrlardadr, 1989'da StuttgartBakonsolosluumuzda grev yapan iki, Berlin Konsolosluumuzda grev yapan iki, Bonn'da, Nrnberg'de, Hamburg'da ve Kln'degrev yapan birer diplomatmz olmak zere, toplan sekiz diplomatmzn "casus" sulamas ile Trkiye'ye dnmeleri salanmt.Keza, 1994'de Bonn'daki Bykeliliimizde iki, Berlin'de ise bir diplomatmz, yine "casusluk" sulamas ile geri gnderilmiti.

Gelelim Trkiye'deki "Almanya"ya. Trkiye'nin Almanya'nn ulusal btnl aleyhine hibir amac ya da giriimi yok. Almanlarnirredandist-oven rkl ise, sadece insan haklar ve de iilerimizin can gvenlii ile snrl olarak takip ediliyor, hepsi o kadar.Trkiye'nin 2.500.000 vatandann mevcudiyetine karn, Almanya'da geerli bir etki ajanl program bile bulunmuyor. Her nekadar tek yanl alan Gmrk Birlii Anlamas dolaysyla aksi mmkn olmasa da, Alman irketlerine ynelik ihale ya da ithalkstlamas szkonusu deil. Ksaca hibir olumsuz nyargmz olmad gibi, olumsuz yaptrm politikamz da yok. Trkiye'ninAlmanya'daki vatandalarnn ulusal kimliklerinin korunmas, huzur ve can gvenliklerinin salanmas yolunda izlemede bulunmassadece bir hak deil, uluslararas mevzuata gre de kabul edilmi bir ykmllk. Tpk, Almanya'nn Trkiye'de yaayan 100.000civarndaki etnik Alman vatandan izleme, koruma, hak ve hukukunu savunma ykmll gibi. Trkiye Almanya'nn buykmllne sayg duyuyor. Almanya ise asla. Almanya, Rusya Federasyonu, ABD, in, ran gibi stratejik nemi olan lkeler gibiTrkiye'de de grev yapan tm diplomatlarn (Bykeli, Mstear, Bakonsolos ve tm Konsoloslar, her derecedeki Sekreterler,Basn-Eitim-Kltr Ataeleri) BND kadrosundan atamaktadr. Askeri ataelerinin bile ANBw (Amt fr Fernmeldwesen Bundeswehr)mensubu olduu tm ilgililerce bilinmektedir. rnein, bu lkenin Ankara Bykelilii'ne getiimiz yln banda atanan Dr. Rudolf

Schmidt'in ilk ii, KDP'nin rtibat Brosu'nda (szde Krdistan Bykelilii) verilen izinsiz nevruz resepsiyonuna katlmak olmutur.Arkasndan, Alman Dileri Mstearnn "artk krtler iin federasyonun tartmaya almas" talebi gelmitir. Bykeli,27.6.2000'de, Diyarbakr'da 39.5 milyon DM'a malolacak atksu artma tesisinin temel atma trenine, "krdistan" mizanseni iindekatlarak ov yapmtr. Bir baka deyile, blge halkna lkesi adna dorudan destek mesaj vermitir. Akabinde, Alman KalknmaEnstits Bakan Prof.Dr. Peter Trevner bakanlndaki heyetin szde yatrm amal gezisi -hem de iki ay iinde iki kez-szkonusu olurken, bunu dier Alman heyetleri izlemitir. Nedense ziyaretler, Mondros Mtarekesi ile Sevr Antlamas'nda yeralan"vilyat- sitte"ye yaplmaktadr, yoksa ekonomik adan ok daha geri olan Kastamonu'ya, Bolu'ya, Yozgat'a deil. Trkiye'dekieriat yaplanmalarla dorudan iliki iinde bulunan BND ajanlar, bir baka koldan "misyonerlik" kisvesi altnda da faaliyetsrdrmektedirler. Alman Sefaretinin diplomatik dokunulmazl ile gerekten dokunulamayan BND misyonerleri, binlerce Trkvatandan slmiyetten koparmay baarmlardr. rnein, szde depremin yaralarn sarma gibi son derecede insancl amalarlaizin alarak Adapazar'na gelip de burada psikolojik sorunlarn devam eden depremzedelere din deitirme telkinat yapan BNDbalantl rgt: "Alman Protestan Kilisesi", "Federal Alman Kilisesi" ve "Trkiye-Alman Kiliseleri Birlii", ykc faaliyetleriniel'an srdrmektedirler. Trkiye, bugne kadar hibir Alman diplomatn ve de grevlisini snrd etme irade ve kararllngsterememitir. Bu, nasl bir sorumsuzluk ve onursuzluktur?

Kaydedilen o ki, BND'nin kontrolnde Trkiye'de etki ajan bulan-yetitiren, sevk ve idare eden "Humboldt Vakf", "Konrad AdenauerVakf", "Heinrich Bll Vakf" gibi vakflarn yansra, gazeteci, aratrmac, arkeolog, sosyolog, iadam, evreci vb. kimliinde -yzlerce deil- binlerce BND ajan Trkiye'de, Trkiye aleyhine faaliyet yrtmektedir. Ama Trkiye, misilleme politikasuygulamamaktadr; daha doru deyile, -karar mekanizmalarna yuvalanan Alman etki ajanlarnn engellemesiyle-uygulayamamaktadr. Hatta o kadar ki, ileri Bakanl'nn 24.3.2000 tarihinde yrrle koyduu, Trkiye'ye girilmesine izinverilmeyecek 56 kiilik sakncallar listesinde, Yeni Zellanda'dan Romanya'ya kadar pek ok lkeden isim bulunurken bir tekAlman'n ismine rastlanlmamaktadr. Bunun ad, vatanseverlik ya da devlet adamll deildir. Bamszln, bamszdpolitikann olmazsa olmaz trnden en nemli ilkesinin biri ulusal g kaynaklarn harekete geirmekse, en az onun kadarnemli olan bir dieri misilleme yapmaktr. Hem ulusal g kaynaklarn harekete geiremeyeceksiniz ve hem de misillemepolitikalarn retip yrrle koyamayacaksnz. Bunun ad, olsa olsa manda zihniyetli maalktr, etki ajanldr ya da gafilliktir(55).

Trkiyedeki Almanyann gcn ifade etmek iin, yukarda verilen bilgiler son derecede yetersiz veyzeyel kalmaktadr. Almanya tehlikesini grmek, sahip olduu bilgi ve kadro gcnn Trkiyenin karlaraleyhine nasl kullanlabileceini anlamak iin, ncelikle Fian rgt-Bergama Dosyasnn sayfalarnamanz gerekecektir. Bu dosya bilinmeden, hasm Almanyay tanmak, anlamak ve de Almanyaya karsalkl politikalar retmek tek kelime ile olanakszdr. Alman emperyalizmi adna, emperyalist kartsylemlerin nasl ifade edildii; Trk ulusalclarnn, antiemperyalist kesimlerin, evrecilerin, alevi kkenliprotest karakterli Trk kyllerinin nasl kullanld, tm belge ve ayrntlar ile ikinci blmdeki dosyaiinde yeralacaktr.

DPNOTLAR :

1. Trk istihbarat birimleri arasnda yllardr var olduu bilinen erkezci, Grcc, Arnavutu vb. kadrolamahareketi, 12 Eyll 1980 sonrasnda Fethullahlarn ve Nakibendilerin de devreye girmesiyle daha da sakil bir eitlilikkazanmtr. Son polis eyleminde atlan sloganlar, stanbul Emniyet Mdr ve Valisi arasnda yaanan gerginlikleortaya kan belgeler, bu olgunun hl var olduunu ortaya koyan somut gelimelerdir. Tipik ve gncel bir rnekolmak zere bkz. Zbeyr Kndra, Fethullahn Coplar. (stanbul: Su Yayn, 2000). Trkiyede yrtlen Alman veABD orijinli espiyonaj faaliyetlerinin zerine gidilmemesi de, istihbarat birimlerindeki bu etnik ve dinsel zaafiyetin birsonucudur. Grnen acizliin sorumluluk almama, inisiyatif kullanmama boyutu ayr bir aratrma konusudur. Ayrcailgili dier bilgiler iin internet zerinden bkz. http://www.hablemitoglu2002.cjb.net

2. Almanya'nn birbirleriyle koordinasyonlu biimde faaliyet gsteren, genel emniyet hizmet snfndan ayr gruptakmelenen farkl istihbarat rgtleri bulunmaktadr: Babakanla bal Federal stihbarat Servisi(Bundesnachrichtendienst-BND); ileri Bakanl'na bal Federal Anayasay Koruma Tekilt (Bundesamtfr Verfassungsschutz-BfV) ile 16 ayr Anayasay Koruma Eyalet Tekilt (Landesamt frVerfassungsschutz-LfV) ve ayrca Enformasyon Teknolojisi Gvenlii Federal Tekilt (Bundesamt frSicherheit in der Informationstechnik-BSI); Savunma Bakanl'na bal Federal Silhl Kuvvetler stihbaratTekilt (Amt fr Nachrichtenwesen der Bundeswehr-ANBw), Federal Silhl Kuvvetler Radyo zlemeTekilt (Amt fr Fernmeldwesen Bundeswehr-AFMBw), Askeri Gvenlik Servisi (MilitaerischerAbschirmdienst-MAD). Federal Hkmete yaynlanan 27.6.1973 tarihli birlii Tz ile tm bu rgtlerinibirlii esaslar belirlenmi olup, bir de yetkili koordinatrlk tesis edilmitir. Almanya'nn Federal stihbarat Servisi

olan BND (Bundesnachrichtendienst), dorudan Babakanla baldr ve Almanya d Espiyonaj, K/Espiyonajfaaliyetlerini yrtmekle ykmldr. BND, Almanya'nn d lkelerdeki g ve imaj ile doru orantl kadroya,ekipmana ve bteye sahip prestijli bir istihbarat servisidir. II. Dnya Sava sonrasnda C.I.A. tarafndan yenidenyaplandrlan BND, zellikle Sovyetler Birlii ve Dou Almanya'ya kar faaliyet gsterdii "Souk Sava" dneminde,7.600 personele sahip, anti-komnist karakterde ancak Almanya'nn ksmen mttefik igali altnda bulunmasnedeniyle baml bir statye sahiptir. A.B.D. tarafndan Sovyetler Birlii ve Varova Pakt yelerine ynelik espiyonaj-ajitasyon-propaganda amacyla Alman topraklarnda konulandrlan "Hr Avrupa Radyosu", "zgrlk Radyosu","Sovyetler Birlii'ni renme Enstits" gibi kurulular, BND iin deneyim kazanlan "staj yeri" olarak nem tamtr.Bugn, ok iyi yetimi 6.300 kadrolu personele ve mkemmel tesi teknolojik olanaklara sahip bulunmaktadr. 2000'liyllarda personel saysn 4.500'e ekmeyi planlayan BND 'nin Almanya dnda 1500 kadrolu personeli mevcuttur.Personelinin yaklak 1/10'unu askeri istihbaratlar oluturmaktadr (askeri haberalma, izleme, ANBw-AFMBw veMAD ile koordinasyonu salamak zere). Toplam kadrolu personelinin yarsna yakn szlemeli personel dealtran BND 'nin merkezi Mnih - Pullach'tadr. Batl istihbarat servislerinin yansra ve onlardan farkl olarak, ran,Irak, Libya ve in Halk Cumhuriyeti istihbarat servisleri ile de ikili istihbarat antlamalarna (eitim ve bilgi deiimidahil) taraf olarak byk g ve etkinlik kazanan BND, dnyann hemen her tarafndaki istasyonlarndan online olarakgelen durum raporlarn, deerlendirme ile birlikte, GNDE 2 KEZ, Babakanlk, Dileri, ileri ve dier ilgilidepartmanlara iletmekle ykmldr. BND, Sovyetler Birlii dalncaya kadar, gerek bu lkede ve gerekse DouAlmanya'da, Romanya'da, Yugoslavya'da, Polonya'da, Trkiye'de arlkl espiyonaj faaliyetleri gsterirken; SovyetlerBirlii'nin dalmasndan sonra faaliyetlerini globalletirmitir. Ancak, blgesel faaliyetlere de zel bir nem verilmitir.Dou Almanya'nn koparlmas ve iki Almanya'nn birletirilmesi; Slovenya'nn ve Hrvatistan'n bamszln ilnetmesi; Arnavutluk, Bosna ve Kosova'daki gelimeler, Trkiyedeki etnik ve dinsel ayrlklarn derinletirilmesi, BND 'ninrdn ispat ettii blgesel faaliyetler kapsamndadr. BND, ayrca, Belika snrndaki Hoefen'de ok iyi kamufleedilmi bir telekomnikasyon istasyonu altrmaktadr. Ayrca, telekomnikasyon istatistikleri iin zel bir birimoluturmutur. BND'nin toplanan tm verileri kaydettii yksek kapasiteli ve ok gelimi bir bilgisayar sistemibulunmaktadr. BND, mttefiki olmasna ramen, A.B.D.'ni ve tm Atlantik tesini izleyen gl bir istasyonu,Schleswig-Holstein'in bat kysnda tesis ile iletmektedir. Bu tesis, A.B.D.'nin tm dnyadaki telefon, faks, e-maildahil elektronik haberlemeyi ve elektronik ariv belgelerini -hem de gizli belgelerin ifrelerini zerek- izleyen ve budorultuda srekli kendini gelitiren "Echelon a"n kullanan Ulusal Gvenlik Ajans'na (NSA) muadil olarak inaedilmitir. ngiltere'nin AB lkesi olmasna ramen NSA'ya lojistik destek vermesinden rahatsz olan Almanya, benzeribir istasyonun Fransa'da da kurulmas iin bu lkeye telkinin yansra, teknik yardmda da bulunmaktadr. YineSchleswig-Holstein'deki Husom'da bir bilgi toplama merkezi ve arivi yeralmaktadr. Ayn ekilde, Alman diplomatlarnyansra, Federal Hkmetten maa alarak yurtdna grevlendirilen grevlilerin tm, BND "hizmetii akademisi"ndegidecekleri lke ile ilgili eitime tabi tutulmaktadr. Ayrca, Almanya'nn yurtdndaki sefaretlerinde grev yapangenellikle 2., 3. ve 4. sekreterlerin; ataelerin ve mstearlarn tamamnn, hedef lkelerde ise Bykelilerin deBND'nin kadrolu-balantl elemanlar arasndan atanmasna dikkat edilmektedir. 1970'li yllardan bu yana Trkiye'degrev yapan Alman Bykelilerinin tamamnn balantl BND eleman olduklar; Trkiye'de grev yapan Almangazetecilerin ise dorudan szlemeli BND eleman olduklar kaydedilmektedir. BND, kuruluu ve tm kadrosuitibariyle rk eski-yeni Nazilerden olumaktadr. Zamann Almanya Babakan Konrad Adenauerin, BNDnin bana,Hitlerin Dou Cephesi stihbarat efi General Reinhard Gehleni getirmesi ile balayan rk gelenek, bugn dednsz srdrlmektedir. rnein, en son atanan Almanya Bykelisi Dr. Rudolf Schmidt, daha Trk DileriBakan smail Cem'i ziyaret bile etmeden, -tabiri caizse- ayann tozu ile, 21 Mart 2000'de, szde KrdistanDevleti'nin lideri Barzani'nin Temsilcisi tarafndan Ankara'da verilen skandal resepsiyona katlmtr. Ayn diplomatiknezaketsizlik, hi phesiz Rusya Federasyonu, A.B.D., ngiltere, sve dahil pek ok lke iin de szkonusudur.stihbarat diplomatlara en tipik bir rnek olarak, grev sresi iinde HADEP yneticileri ile sk ilikileriyle dikkateken ve ubat 2000'in son haftasnda Trkiye'deki grevi sona eren Fransa'nn Ankara'daki Bykelisi Jean ClaudeCosserand, dorudan Fransa stihbarat rgt Bakanl'na getirilmitir. Geni bilgi iin bkz. Dr. Necip Hablemitoglu,Trkiye (M..T.) ve Almanya (B.N.D./BfV) Arasndaki Yzyllk G Kavgas, http://www.hablemitoglu2002.cjb.net

3. Bu vakflar arasnda Konrad Adenauer Vakf, Krber Vakf, Alexander von Humboldt Vakf, Friedrich Ebert Vakf,Friedrich Naumann Vakf, Heinrich Bll Vakf, Hans Seidel Vakf zellikle dikkat ekenleridir. Ayrca, Alman OrientEnstits, Goethe Enstits, Alman Kltr Merkezi, Georg Eckert Enstits, Fian rgt de mutlaka izlenmesigereken Alman merkezleri arasndadr. Alman derin devletini en iyi tanyan Trk akademisyenlerinden Dr. YavuzDedegil, BND ve Alman vakflar arasndaki organik ilikiyi u cmlelerle deerlendirmektedir: Eyaletler ve zelliklefederal dzeyde ise, kamuoyunu ynlendirme daha byk boyutlardadr. Prof.Dr. Schmith-Eenboom, Undercoverisimli kitabnda, btn Alman medyas ile devlet istihbarat tekilt arasndaki geni ilikileri sralamtr. Almanstihbarat Tekilt (BND), medya iinde dorudan elemanlara sahip olduu gibi, Dpa veya Reuter gibienternasyonal alan haber ajanslar ile organik balar iindedir. stihbarat tekilt kendi iinde haber fabrikalarkurmutur ve istedii haberleri deitirmekte veya kendisi retmektedir. Bu meyanda Alman siyasi partilerinin kendivakflarnn da, birinci derecede federal ynetim tarafndan finanse edildii ve devletin sivil toplum rgtlerinioluturduklar da bilinmelidir. Dr. Dedegilin Ankarada 16-17 Aralk 2000de gerekletirilen AB ve TrkiyeSempozyumuna sunduu Almanyada Kamuoyu Oluumu ve Yabanclama balkl tebliden.

4. Trkiye, Vakflar mevzuatnn kesinlikle izin vermemesine ramen, gelmi gemi hkmetlerin siyasal irade vekararllk gsterememeleri nedeniyle, Alman vakflarnn espiyonaj ve ajitasyon faaliyetlerine gzyummakkonumundadr. Ayn ekilde, Alman ya da ABD vakf ya da resmi kurumlar ile birebir parasal iliki ve ibirlii iindeolan Trk dernek ve vakflarnn da yerine getirmeleri gereken zorunlu prosedrlere uymadklar bilinmektedir. Siyasalirade ve kararllk yokluu, yabanc istihbaratlar ve yerli ibirlikilerini giderek pervaszlatrmaktadr: Tambamszlk kavramnn ii boaltlrken, ulusal egemenlik ilkesi ise, giderek Berline veya Washingtona ya daBrksele koulsuz teslimiyet ilkesine dntrlmektedir. Yabanc vakflarn ve yerli ibirlikileri kresellemeciNGOlarn yaratt bu rahatszlk, 8. Be Yllk Planda da ifadesini bulmutur ancak nedense gerei bir trlyaplmamaktadr. Sorumlulardan eski ileri Bakan Sadettin Tantan, sadece bir tek giriimde bulunmutur; o dayabanc istihbarat servisi elemanlarna ya da sahte NGOlarna deil, ahsma. Konuyla ilgili bir makalemden dolay25.000.000.000 TL manevi tazminat davas aarken, Basn Savcl vastasyla da stanbul 2. Ar CezaMahkemesinde yarglanmam salamtr. Dava konusu makale iin bkz. Dr. Necip Hablemitolu, Etki Ajanlar-NfuzCasuslar ve Fethullahlar Raporu, Yeni Hayat, 6:70, Austos 2000, s. 13-29. Ayrca internet zerinden bkz.http://www.hablemitoglu2002.cjb.net

5. 1990l yllarn banda, Kuzey Irakda bir Krt Devletinin oluumu iin faaliyet gsteren szde insani yardm amalNGOlarn says 100 gemekteydi (Zaho, Duhok, Erbil Sleymaniye vd.). Birlemi Milletlerin ve ABnin insaniyardmlar, Kzlha zerinden deil de szkonusu NGOlar zerinden ulatrlmaktayd. atmalarn iddetlenmesiyle,btn bu NGOlar sessizce blgeden ekilirken, blgede en gl kadroya sahip olan CIA de, szkonusuelemanlarnn dnda, yaklak 7.500 yerli ajann Trkiye zerinden bir operasyon gerekletirerek Guam adasnanakletmitir. Halen Batl istihbarat servislerinin sevk ve ynetimindeki bu NGOlarn byk blm tekrar geri dnerekinsani yardm faaliyetlerini srdrmeye balamlardr. Konunun en ac olan taraf, bu NGOlarn iyzlerininbilinmesine ramen, bir tek istihbaratya ynelik bir tek saldr bile szkonusu olmazken; Trk Kzlaynn grevlileri,pemergelerin vahi saldrsna uramtr. Trk Kzlaynn bu blgede insani yardm faaliyeti gstermesiniistemeyen szkonusu NGOlar, ikence ile vahice ldrlen Trk Kzlaynn mensuplar iin en kk tepkigstermemilerdir.

6. rnek oluturacak tipik bir haber: Alman Cumhurbakan Johannes Rau, dn insan haklar rgtleri ile bir toplantyapt. Toplantya, Mazlum-Der Genel Bakan Ylmaz Ensarolu, HD Genel Bakan Hsn ndl, THV GenelBakan Yavuz nen, HD Gn. Bakan Ali Ersin Gr, THAK Bakan Nevzat Helvac, Avukat Yusuf Alata ve nsanHaklar Eitimi Ulusal Komitesi Bakan Prof.Dr. onna Kuuradi katld. Trkiyedeki insan haklar, dnce zgrl,idam cezasnn kaldrlmas, demokratikleme, yarg reformu ve ikence konularnn gndeme geldii toplantda AlmanCumhurbakan Rau, insan haklarndan sorumlu Devlet Bakan M. Ali rtemelikin getiimiz yl Kasm ayndaNGOlarla yapt toplantnn devamnn gelip gelmediini sordu. Trkiyede NGOlarla siyasi irade arasnda birkopukluk olduu ve NGOlarn dncelerinin kaale alnmad tespitini yapan Raunun, siyasi irade NGOlarndncelerini dikkate almas gerekir dedii belirtildi. Trkiyedeki insan haklar sorunlarnn zmlenmesinde aslgrevin Trkiyenin i kamuoyuna dtn belirten Mazlum-Der Genel Bakan Ylmaz Ensarolu, bu balamda DIDNAMKLERN de nemli olduunu kaydetti. Ensarolu, AB yesi lkelerin, Trkiyenin insan haklar ihlallerine ilkelive KUATICI yaklamalarn, seici davranmamalarn, insan haklarnn uluslararas karlara feda edilmemesini istedi.nsan haklar alanndaki admlarda ulusal ve uluslararas demokratik kamuoyuna gvendiklerini belirten HD GenelBakan Hsn ndl ise, bu faktrn insan haklar standardnn gelimesinin nn aan ifade etti (Zaman, 8Nisan 2000).

7. Gnll kurulularn (NGOlarn) kazandklar prestij, sahip olduklar cazibe, brokrasinin kat kurallarndan uzak olanesneklik ve hareket kabiliyeti, zaman zaman hkmetleri, daha dorusu kamu otoritesini de NGOlar kurmayayneltiyor. Bunlara, yine ngilizcede, azck aka yollu, Governmental Non-governmental Organization veyaGovernmental NGO, daha da ksaltlarak GONGO deniyor. GONGOlar; gnll kurulu kavramn, dernek ve vakfkavramn zedeleyen, zaman zaman belli lde kamu gcnn devredildii, ama; brokratik kurallara uymadan atoynatlan kurululardr. Bkz. Gongolar Ayklayalm, evre, 86, Mart 2001, s. 1.

8. Ayrntl bilgi iin bkz. Atatrkn Sylev ve Demeleri, Ankara, 1961, s. 22-23; Tayyib Gkbilgin, MilliMcadele Balarken, Ankara, 1959, s. 146-148. Uzun Vadeli Strateji ve Sekizinci Be YllkKalknma Plan 2001-2005de mevzuat ve uygulamadaki boluklara dikkat ekilmektedir: (1972) zellikleuluslararas balarn ve teknik yardm salayanlarn, yardmlarn belirli artlara balamalar, idari kontrol salamave ynlendirme gayretleri Sivil Toplum Organizasyonlarnn inisiyatif kullanmalarn etkileyebilmektedir. Bu durum, lkekarlarnn gzetilmesi ve milli politikalarn gsterdii hedefler dorultusunda faaliyette bulunmalarnn salanmasasndan STOlarn demokratik bir ekilde yaplanmalarn, idari ve mali adan effaf olmalarn gerektirmektedir.(1974) Ulusal ve uluslararas kaynaklarn harekete geirilerek kalknma abalarnn glendirilmesi amacyla,STOlarn milli politika hedefleri istikametinde faaliyet gstermeleri salanacaktr. (1978) STOlarn katkyaptklar kesimlere, kendi yelerine ve devlete ynelik olarak demokratik, effaf ve sorumlu bir erevedefaaliyetlerini srdrmesi salanacaktr. (1979) Sivil Toplum Organizasyonlaryla ilgili gerekli yasaldzenlemeler yaplacaktr (s. 203).

9. CIA balantl merkezlerden sadece NEDden proje bedeli ad altnda para alan Trk STKlarndan TESEV, TSES,TUSAD, Ka-Der, Trk Parlamenterler Birlii, TESAV, Trk Demokrasi Vakf en tannmlar. Elaltndan verilen

yardmlarn (!) kantlanmas mmkn olmamakla birlikte, resmen verilenler bellidir. rnein, Dou Ergilin TOSAVnaTrk-Krt sorunu zm almalar iin 92.000 ABD dolar ile 6250 pound, Gkhan apolunun ANSAVna partirgtlenmesi iin 189.604 dolar, Stratejik Aratrmalar Vakfna 190.193 dolar, Blent Akarcalnn Trk DemokrasiVakfna 106.100 dolar, Liberal Dnce Topluluuna 111.500 dolar, Trk Ekonomik ve Sosyal Etdler Vakfna1.111.000 dolar vd. IRIden proje bedeli alanlar arasnda ise ARI Grubu 278.500 dolar ile dikkat ekmektedir. NDInindier Trk STKlarna verdii 824.900 dolarn yansra, Yeni FORUM Dergisine verilen bedel 150 bin dolar ve ayrca11.766 dolar, vs. vs. Szkonusu merkezler hakknda derli toplu bilgi iin bkz. Mustafa Yldrm, ifre zc: ProjectDemocracy 1, Mdafaa-i Hukuk, 32: Mart-Nisan 2001, s. 23-39; 33: Mays 2001 s. 39-56; Attila lhan, okVeren Maldan m?, Cumhuriyet, 26.1.2001. Ve de bu yardm (!) merkezlerinin internetteki web sayfalar.

10. lkemizdeki Alman vakflarnn programn en zl ifade eden kii sanrm Steinbachdr. 15 Eyll 1998 gn KatolikKilisesine bal Lingen Akademisinin ars zerine verdii slmn Avrupa in nemi konferansnda yle demitir:Sorun, Atatrkn bir Paa fermanyla yaratt yapay bir rn Trk devleti ve Trk ulusudur. Sorun, Kemalizm veKemalizmin ulusuluk ve laiklik ilkeleridir. Sorun, uyduruk, zorlama ve yapay Trk ulusudur. Byle bir ulus yoktur.Olmadn, Trkiyede yaayan Krt/Trk, Mslman/Laik, Alevi/Devlet atmalarnda grmekteyiz. Bu uyduruk ulusuAtatrk nasl kurdu? nce Ermenileri yokettiler, sonra da Rumlar. Krtleri u gne kadar neden yok etmediler,bilinemez... Alman devletinin finanse ettii Steinbachn enstitsnn Trkiyede balants olmad Alman vakf ya daaratrma kurumu yoktur. rnein, Steinbachn elemanlarndan Alevilik ve Krtlk uzman Heidi Wedel, hemSPDnin Friedrich Ebert Vakf ile yakn ilikidedir, hem de Amnesty International adna Trkiye raporlar hazrlar.Alman Dou Enstitsnn stanbul ubesi bnyesinde Gazi Mahallesi Aratrmasn da yapmtr. Bu enstit,Trkiyede alan tm Alman vakflarna bilimsel yol gstericilik grevini stlenmitir. Geni bilgi iin bkz. TamerBacnolu, Trkiyede Alman Vakflarnn Marifetleri, Cumhuriyet, 6 Temmuz 1999.

11. Konseptin mesaj ak: Lider sultas altndaki partilerle Trkiyede sivil toplum ina edilemez. rgtlenme tabandanbalatlmal; yerel dzlemde rgtlenmelere gidilmeli, zellikle kyl hareketlerine ncelik tannmaldr. Trk halk bukonularda tecrbesiz olduu iin, Alman NGOlar teorik, parasal ve lojistik yardm sunmaldrlar: Argun Erbay,Alman NGOlarnn 2001 Trkiye Program, Aydnlk, 21 Ocak 2001.

12. Konrad Adenauer Vakf ile en youn iliki iinde olan Trk Demokrasi Vakfnn ynetiminde, Blent Akarcal, YlmazKarakoyunlu, Emre Kocaolu gibi ANAP mensubu milletvekilleri yer almaktadr. Ayn binadaki bu iki vakf arasndakikoordinasyonu, Proje Koordinatr Zuhal Yeilyurt salamaktadr. Vakfn AB projeleri bata olmak zere dierenternasyonal faaliyetlerini ise Kamil B. Raif ve Jlide Mollaolu yrtmektedir. Konrad Adenauer Vakfnn adresi:Ahmet Rasim Sok. No. 27 06550 ankaya-Ankara. Vakfn telefonlar: (312) 440.40.80, Fax: (312) 440.32.48 ve441.27.82 e-posta: kas konrad.org.tr, kaswulf dominet.in.com.tr Vakfn stanbul Brosu ise Yeni ar Cad. No. 52Beyolu adresinde faaliyet gstermektedir. Vakf Brosunun telefonlar: (212) 249.54.36-91, 292.96.24. Fax: (212)292.96.25.

13. Wulf Schnbohm, Alman-Trk Dostluunu Glendirme, Cumhuriyet, 23.7.1999. Dr. Wulf Schnbohm, 1941deDou Almanyada Bad Saarowda (Berlin) dodu. Sovyetler Birliinden Bat Almanyaya getikten sonra, ylOrduda temen olarak grev yapan Schnbohm, kendisini Batya geiren BfV-BND ekseninde ve kontrolnde arsolcu kimlikle rencilik hareketlerinde rol ald. Master ve Doktorasn Bonn niversitesinde yapan Schnbohm, dahasonra sosyal demokrat kimlikle CDUda ve Konrad Adenauer Vakfnn bir departmannda ynetici olarak alt.Anayasay Koruma Eyalet Tekiltnn (LfV) Stutgart Ofisinde de alan Dr. Wulf Schnbohm, 1997den bu yanaTrkiyede K.A.V. Temsilcisi olarak grev yapmaktadr. Schnbohm, Dr. Gnter Seufert ile birlikte, Trkiyede ikmetiacilen gzden geirilecekler arasnda yer almaktadr.

14. ABD, Feursteini Dr. Neal Achersonun Black Sea adl kitabyla tand. Kitabn 7. Blm u cmlelerlebalamaktayd: Laz memleketine ulamak iin 75 km. kadar Trabzonun dousuna gitmek gerekir. Frtna nehrininmavi yeil akan sular kprerek talarn zerine dklr, Ardeenden nce bir kpr grnr. Pontus Alplerininzirvelerinden gelen bu su Kakar Dandan kar. Bu Laz addr, Lazlar ve Heminliler Trk deildir.... KaraormanlarnSchopflock kynde yaayan Wolfgang Feurstein adnda bir Alman Akademisyen, 1960larda Lazlarn memleketinegitti. Bir millet yaratmak istiyordu. BND, bir millet yaratma (!) abas sergileyen Wolfgang Feursteina bir de GneyKafkas Dilleri ve Kltrleri Dernei kurdurmutur (1992). Laz alfabesi ile baslan kitap ve dergiler de, mevcut ikidernekte olduu gibi, BND btesinden finanse edilmektedir. Ayn ekilde, Pontus amacna ynelik faaliyet yrtenrgtlerin ve web sitelerinin yarsndan ou Almanyada bulunmaktadr. Ayrca bkz. Ali hsan Aksamaz, Dil-Tarih-Kltr-Gelenekleriyle Lazlar. (stanbul: Sorun Yayn, 2000).

15. ok saydaki mterek etkinliklerden rastgele seilmi birka: K.A.V.-Trkiye Gazeteciler Cemiyeti ile birlikte1998den bu yana her yl dzenlenen Yerel Gazetecilik dl yarmasnn (birinciye 2000 DM.) yansra, her ylblge blge Yerel Gazetecilik Meslekii Eitim Seminerleri dzenlenmektedir. rnein, 1997de orumdadzenlenen seminere, Amasya, Ardahan, Artvin, Bartn, Bayburt, Bolu, ankr, Erzurum, Erzincan, Giresun,Gmhane, Karabk, Kars, Kastamonu, Krkkale, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Sivas, Tokat, Trabzon, Yozgat veZonguldak illerinden gelen yerel gazete sahipleri katlmlardr. 9-10 Temmuz 1998de spartada gerekletirilen veAkdeniz-Ege blgesindeki yerel gazetecilerin katld 6. Yerel Medya Meslekii Eitim Semineri, katlmclarasndan rekor dzeyde olmutur. 7. Seminer, 10 Ekim 1998de Elazda (9 ilden 70e yakn gazeteci katlm ile)gerekletirilmitir. 25 Haziran 1999da ise Ktahyada 12. Yerel Televizyonculukta Meslekii Eitim Semineri

dzenlenmitir. Olduka eski bir kurulu mzisine (10 Haziran 1946) sahip olan Trkiye Gazeteciler CemiyetininK.A.V. ile ibirliinin tarihesi, ancak 1997 ylna dayanmaktadr. Bu ibirliini kantlayan 14 kitap yaynlanmtr.K.A.V., 22-23 Haziran 2000de, yine Trkiye Gazeteciler Cemiyeti ve Alman-Trk Vakf ile mtereken Antalyadahtilflarn Azaltlmasnda Medyann Rol konulu bir seminer dzenlemitir. Bu seminere, BND Trkiye ve Balkanuzmanlarndan Jean Pierre Froehly, Alman Dpolitika Kurumu adna konumac olarak katlmtr. DeutscheWelleden Trkiye kart yazlarndan tandmz Dieter Weirichin ve K.A.V. Trkiye Temsilcisi Dr. WulfSchnbohmun yansra, Yunanistandan akademisyen ve gazeteciler de konumaclar arasnda yer almlardr(Trkiyeden Zaman gazetesi Danma Kurulu yesi kr Elekda, Alpay ahin, Nail Greli vd.).

K.A.V., Ankara niversitesi letiim Fakltesi Medya zleme Grubu ile mtereken hazrlanan Trkiyede Medya veSeimler balkl aratrma sonularn 1999da kitap olarak bastrmtr. Ayn ekilde istihbari deer ve nemtayan Media Scape Trkiye 98 Raporu, Kltr-letiim Haritas da K.A.V. katklar ile ortaya karlmtr (tpkgizlilikle yrtlen Karadeniz, Dou ve Gneydou Gen Haritasnn karlma almalar gibi). TSK ile mterekenyaplan AB ve Trkiyede Sosyal Diyalog, Ekonomik ve Sosyal Konseyler Semineri ise 14-15 Haziran 1996daAnkarada gerekletirilmitir. Trk Belediyecilik Dernei ile de ok sayda ibirlii yaplmtr: Yerel YnetimlerinEkonomik levleri konulu sempozyuma sunulan tebliler, 1993de kitap haline dntrlmtr. Ayn ekilde,Trk Belediyecilik Dernei ile ile 27 Kasm 1998de Ankara Sheraton Otelinde Yerel Ynetimler ve OrganizeSanayi Blgeleri konulu bir panel gerekletirilmitir. Trk Demokrasi Vakf ile Demokrasi Eitim i Projesidahilinde ok sayda konferans, panel ve sempozyum dzenlenmitir. Ayn ekilde, Trk Alman ParlamenterlerSemineri, Trk Alman Gazeteciler Diyaliz Program kapsamnda ok sayda etkinlik gerekletirilmitir. Farklkonularda da etkinlikler dzenlenmitir. rnein, 18 Aralk 1997de Trkiyede ve Almanyada Sosyal GvenlikSistemleri Reformu toplants gibi. Almanyada da gerekletirilen etkinlikler de szkonusudur (Berlindedzenlenen Trkiye-AB konulu toplant gibi). Keza, merkezi Almanya Hessende bulunan ve finansman FederalBteden salanan Trkiye Aratrmalar Merkezi ile K.A.V.nn 21 Haziran 1999da gerekletirdii AlmanyadakiTrk Genlii toplants, Alman Kltrevinde yaplmtr. Ayrca, 1995den bu yana yine Trk Demokrasi Vakf ilebirlikte yrtlen ve halen devam etmekte olan projeler bulunmaktadr: rnein, Demokrasi ve nsan KalkndrmaProjesi (DKAP), turizm etkisindeki krsal blgeler, byk kentlerdeki gecekondular, da kyleri ve sosyo-ekonomikyaplar gdml olarak deiime tabi tutulan yrelerde, bir baka ifadeyle en ok ajitasyona ve provokasyona akblgelerde uygulanmaktadr. Ayn ekilde, insan haklar, demokratikleme, ikence gibi sylemlerle TrkiyeCumhuriyetinin niter yapsn ve laik hukuk sistemini ortadan kaldrmaya alan rgt ve tarikat-cemaatlara gzkrpan bir dier proje de Demokrasi ve nsan Haklarn Glendirme Halk Eitim i Projesidir (DHGHEP). Buprojede 100 retim elemannn altrlmas (legal kar salanmas) ngrlmektedir.

16. Trkiyede Anayasa Reformu Prensipler ve Sonular. (Ankara: Konrad Adenauer Vakf Yayn, 2001), s. 5.17. a.g.e., s. 57-70.18. Dr. Christian Rumpfn, tm Alman rk kamu grevlileri (istihbaratlar, diplomatlar, hukukular, sendikaclar,

misyonerler, gazeteciler vd.) gibi, lkelerinde yaamakta olan 2.5 milyonluk Trk Toplumunun, bata paralanmaileler, ocuk yardm, seme-seilme, Trke eitim ve retim haklar gibi temel insan hak ve zgrlklerine getirilenkstlamalara hi atfta bulunmad grlmektedir. Bkz. a.g.e., s. 129-43.

19. Yl 2000 Konrad Adenauer Vakfnn Trkiyedeki Faaliyetleri, s. 3.20. a.g.e., s. 4. Mesut Ylmaz, Konrad Adenauer tarafndan 25 Haziran 1997de Almanyaya Bonna gtrlmtr.

Mesut Ylmazn Alman vakflar tarafndan ka kere Almanyaya davet edildii bilinmemekle birlikte, Almanyadavakflarca arlanan ilk ve tek parti lideri olduu kesin. Kendisi, ayn zamanda Alman parlamenterlerin rahata ziyaretedebildikleri bir isim. Tpk, aadaki haberde olduu gibi: Madam Roth Memnun Kald- Trkiyeye herseyahatinde yapt aklamalarla tepkilere yol aan Alman Yeiller Milletvekili Claudia Roth, dn Mesut Ylmaz ileyapt grmeden memnun ayrld. Roth, Babakanlktaki grmeyi, youn, ayrntl ve akszl eklindetanmlayarak, aznlklar konusunun da konuulduunu syledi. Ylmazn daha nce ABye giden yol Diyarbakrdangeer szlerine atfta bulunan ve bu erevede Krtlerin kltrel haklarn da konutuklarn belirten Roth, Ylmaz,bana Krte TV ve radyo yaynlarnn yaplmasna kar olmadn syledi dedi. Grmede, idam cezas konusununda ele alndn anlatan Roth, Ylmaz, Trkiyede siyasi yetkililerin lm cezas kaldrlmadan ABye yeliininmmkn olmayacann bilincinde olduunu syledi dedi. Bu erevede insan haklarn da ele aldklarn belirtenRoth, Ylmazn af konusunda, Af toplumsal bar asndan fevkalde nemlidir yorumunda bulunduunu aktard(Hrriyet, 23 Kasm 2000). Kald ki, Mesut Ylmazn Almanyann Trkiyedeki etnik ve dinsel f