Din hija Oppo]izzjoni serja li, filwaqtli topponi u tikkritika, se tkun qedtipproponi l-alternattivi. Dan jixhdu l-fattli fl-ewwel xhur tieg[u fl-Oppo]izzjoni,il-Partit Nazzjonalista ressaq ]ew;abbozzi ta’ li;ijiet li jiffukaw fuq emendakostituzzjonali biex ma ssirxdiskriminazzjoni fuq orjentazzjonisesswali, u abbozz ie[or dwar pieni aktar[orox g[all-vjolenza fuq l-uffi/jalipubbli/i.

Dan qalu l-Kap tal-Partit Nazzjonalista,Simon Busuttil, waqt intervista li saritlumill-;urnalist tal-Malta Today, James

Debono, li xxandret fuq Radio 101.L-intervista misset g[add ta’

kwistjonijiet li huma fil-qalba tas-sitwazzjoni politika.

Dwar ir-realtà tal-immigrazzjoniirregolari, Simon Busuttil qal li wara l-i]bark ta’ 300 immigrant, pajji]nag[andu jkun kburi li jsalva l-[ajja.Minflok, dan wassal g[al sentimenti ta’xenofobija f’pajji]na. Hu sa[aq li jin[tie;li jinstab bilan/ bejn il-b]onn li pajji]najifhem li dawn huma vittmi, u t-tfassil ta’politika tal-immigrazzjoni li tipprote;i l-interessi tag[na.

Simon Busuttil fakkar li f’de/i]joni

tag[ha wara li l-Italja bag[tet id-dg[ajjeslura lejn il-Libja, il-Qorti qalet li dan kienksur tad-drittijiet tal-bniedem. Dan ifisserli d-dikjarazzjoni tal-Prim MinistruJoseph Muscat li jrid jag[mel pushbackshija stqarrija perikolu]a [afna.B’referenza g[at-theddida tal-PrimMinistru li ju]a l-veto, Simon Busuttilstaqsa kemm hi g[aqlija din id-de/i]joni.

“Li inti g[andek Prim Ministru lig[adu kif ;ie elett ftit tax-xhur ilu, uming[ajr ma jipprova jinnegozja b’mod/ivilizzat, mill-ewwel jag[fas il-buttunatal-emer;enza, ma jag[milx sens.

Numru 13,482

It-Tnejn 8 ta’ Lulju, 2013

€0.55

g[al pa;na 5

TennisAndy Murray jirba[ f’Wimbledonu jtemm stennija ta’ 77 sena

Il-VatikanIl-Papa llum i]ur Lampedusa, fejn sejis[aq fuq il-b]onn tas-solidarjetàu l-[niena mar-refu;jati.

Ara pa;na 15

minn Jerome Caruana Cilia

IL-KANADA> It-tifrik tal-ferrovija li kienet qed i;;orr kunsinja ta’ ]ejt u li [ar;et mil-linji u splodiet fil-belt ta’ Lac Megantic,fi Quebec. Min[abba l-[erba tal-isplu]joni u n-nirien, mhux mag[ruf e]att kemm huma l-vittmi, imma hu stmat li jistg[u jil[qut-80 persuna. (Ritratt> Reuters) Ara Pa;na 15

Jittamawli jil[qul-mirital-bejg[

L-esebituri li fl-a[[ar;imag[tejn kienu qedjipparte/ipaw fil-Fiera ta’Malta fi/-?entru ta’ Maltag[all-Fieri u l-Konvenzjonijiet (MFCC)f’Ta’ Qali, fl-a[[ar jiem tal-fiera, li g[alqet ilbiera[,kienu qed jittamaw li jil[qul-miri tal-bejg[.

F’kummenti ma’ IN-NAZZJON, numru ta’esebituri tkellmu dwar l-aspettattivi tag[hom minndan l-avveniment, anki fid-dawl tal-kampaniji u l-[afnafieri li jkunu organizzatimatul is-sena kollha.

Fil-ma;;oranza, humakienu po]ittivi u qalu lijisperaw li jil[qu l-miri tal-bejg[ tag[hom. Humaspjegaw kif [afna individwijikkuntattjawhom wara dinil-fiera sabiex jixtru l-prodotti tag[hom.G[aldaqstant, huwaprematur li jg[idu kif marruf’termini ta’ bejg[.

Il-bejjieg[a tal-panellifotovoltaj/i qalu li sejrintajjeb [afna, u dan hu grazzig[all-iskemi tal-gvern lidda[[lu fl-a[[ar sninb’kampanja qawwija fuqskala nazzjonali favur l-u]utal-ener;ija nadifab’investiment fil-panellifotovoltaj/i.

Fl-MFCC, Ta’ Qali,ittellg[et is-56 edizzjoni tal-Fiera ta’ Malta bis-sehemta’ aktar minn 220 esebitur,[afna minnhom negozji]g[ar u medji, b’varjetà ta’prodotti u servizzi g[all-konsumatur.

Id-Direttur Mani;erjalital-MFCC, Gerald Borg, qalli din hi l-aktar fiera lig[aliha jattendu niesf’Malta. Hu sostna li l-estimi ta’ din is-sena juru li]aru din il-fiera aktar minn100,000 persuna.

Oppo]izzjoni serjali tikkritika u toffri alternattiviminn Claire Mifsud

Ara pa;na 30

“Ji;ifieri, dan di;à qata’qalbu qabel ma innegozja?Mhux a[jar l-ewwel jitkellemmal-Unjoni Ewropea minflokjhedded bil-veto?” staqsaSimon Busuttil.

Simon Busuttil fakkar kif fi]mien amministrazzjoniNazzjonalista, pajji]na kiseb€130 miljun f’g[ajnuna mill-Unjoni Ewropea, minbarra lil-insistenza ta’ pajji]na ma’stati-membri o[ra tal-UEwasslet biex dawn [adu 700immigrant. Dan, minbarra l-fatt li l-Istati Uniti [adu 1,300persuna o[ra.

Il-Kap tal-PN fakkar li hukien l-uniku membru minnMalta fil-Kumitatresponsabbli mill-immigrazzjoni u l-PartitLaburista qatt ma [ass il-[tie;a li jkollu rappre]entanttieg[u f’dan il-Kumitat.

Il-Kap tal-PN kien mistoqsiwkoll fuq il-kwistjoni ta’ JohnDalli. Simon Busuttil staqsajekk huwiex a//ettabbli g[all-Prim Ministru Joseph Muscatli John Dalli, li issa hukonsulent tal-Gvern, kieniwettaq xog[ol ie[or metakien Kummissarju Ewropewbi ksur /ar tal-kodi/i tal-etikatal-Kummissjoni Ewropea. Il-Kap tal-PN fakkar li hu ltaqa’ma’ John Dalli u qallu li l-PNried jara li John Dalli jkunjista’ jiddefendi ru[u bl-ikbarserenità.

Matul l-intervista, il-Kaptal-PN ikkritika l-im;ibaina//ettabbli tal-GvernLaburista li qed i[alli kolloxjg[addi qisu “xejn mhu xejn”.Hu rrefera wkoll g[all-politika ta’ ingann tal-GvernLaburista li nqeda bi sloganspoliti/i u llum qed jag[mel[wejje; differenti minn dak liwieg[ed.

Il-kwistjoni tal-proprjetàkienet ukoll fuq l-a;enda tal-intervista mill-;urnalist James

Debono, b’Simon Busuttil fit-twe;iba tieg[u jistaqsi kemmhu g[aqli li l-Gvern jimbottal-industrija tal-kostruzzjonimeta f’pajji]na hawn madwarterz tal-proprjetà battala.

Fir-rigward tas-sentenzatal-Qorti dwar il-caravans tal-Armier, il-Kap tal-PN qal lijistenna lill-Gvern li jinforzadin l-eviction order. SimonBusuttil spjega wkoll li qabell-a[[ar elezzjoni, il-PartitNazzjonalista ma g[amel l-ebda ftehim man-nies li

g[andhom il-boathouses fl-Armier, u g[aldaqstant hu maj[ossux marbut b’xi ftehim.

Il-;urnalist tal-Malta Todaystaqsa lill-Kap tal-PN dwar ir-ri]ultati tal-ist[arri; tal-MaltaToday, li wera li l-Gvernnaqqas il-popolarità tieg[u bi17% minn April li g[adda,b’Simon Busuttiljikkummenta li dan jixhedsfidu/ja kbira fil-Gvern waraftit xhur.

Meta mistoqsi dwar il-kwistjoni tad-drittijiet tal-

persuni LGBT, il-Kap tal-PNfakkar li d-direzzjoni li qedjie[u l-Partit Nazzjonalistamhix direzzjoni ta’konvenjenza, u fakkar li l-proposta li l-klawsolakostituzzjonali dwar id-diskriminazzjoni g[andhatinkludi l-orjentazzjonisesswali kienet fil-programmelettorali tal-PN.

Il-proposta tal-powerstation il-;dida kienet ukollwa[da mit-temi diskussi waqtl-intervista. Il-Kap tal-PN

staqsa kemm hu g[aqli linintrabtu li nixtru l-elettrikuminn kumpanija wa[da g[al18-il sena s[a[. Fakkar ukollli dan se jnaqqas mill-[idmatal-Gvern biex jil[aq il-mira lisas-sena 2020, 10% tal-ener;ija tkun ener;ijarinnovabbli. Simon Busuttilqal li l-Oppo]izzjoniNazzjonalista o;;ezzjonatg[all-avvi] legali dwar il-pro/ess tal-offerti g[all-powerstation il-;dida u qed titlob lil-pro/ess ikun iktartrasparenti.

Dwar il-finanzjament tal-partiti, Simon Busuttil qal li l-Oppo]izzjoni se tkun qedtistudja l-proposti mressqa fil-Li;i g[all-Finanzjament tal-Partiti qabel ma tressaq il-proposti tag[ha.

Fir-rigward tal-possibbiltàta’ pont bejn Malta uG[awdex, Simon Busuttilstaqsa g[alfejn GvernLabursita [ass il-[tie;a lijag[mel feasibility studyie[or meta GvernNazzjonalista kien di;àkkummissjona feasibilitystudy li j[ares il-possibbiltajiet kollha.Ikkritika wkoll il-fatt liJoseph Muscat se ju]akumpanija blacklistedminkejja l-weg[da tieg[u lima ju]awx kumpaniji b[aldawn.

Is-su;;ett kontroversjalital-ka//a kien diskuss matull-intervista, b’Simon Busuttiliwissi li wara li l-GvernNazzjonalista kien la[aqftehim dwar il-ka//a fir-Rebbieg[a, dan kollu jista’jintilef jekk il-GvernLaburista jag[ti l-messa;;lill-ka//aturi li jistg[ujag[mlu li jridu. Dan, g[aliexpajji]na jkun f’riskju li l-Unjoni Ewropea ttella’ lilMalta l-Qorti, bil-konsegwenza li tista’ tispi//al-ka//a fir-Rebbieg[a.

minn pa;na 1

Lokali 5IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Il-Gvern mhux qieg[edjinnegozja b’mod /ivilizzatdwar l-immigrazzjoni irregolari

Il-Kap tal-PN, Simon Busuttil, waqt li lbiera[ kien intervistat mill-;urnalista tal-Malta Today,James Debono, fuq Radio 101, staqsa jekk il-Prim Ministru Joseph Muscat qatax di;à qalbu lijindirizza r-realtà tal-immigrazzjoni irregolari meta qieg[ed jixg[el il-bozza tal-emer;enza billijhedded lill-UE bil-veto (Ritratt> Joseph Galea)

Fil-ka] tal-ind[il tal-Ministrug[all-Intern, Manwel Mallia,waqt l-intervisti g[all-uffi/jalitas-Servizz ta’ Sigurtà, il-PrimMinistru Joseph Muscat iddikjarali l-Oppo]izzjoni kellha ra;untit[asseb u ddikjara li l-Oppo]izzjoni kienet le;ittima litit[asseb.

Dan sostnieh id-DeputatNazzjonalista Jason Azzopardif’intervnet li g[amel ilbiera[ fuqRadio 101. Il-ka] tal-ind[il tal-Ministru Manuel Mallia fl-intervisti qajjem kontroversja fil-pajji], kien anki diskuss fil-Parlament, u kien ittrattatf’laqg[a tal-Kumitat tas-Sigurtà.Din il-laqg[a b’ur;enza saretwara talba tal-Kap tal-Oppo]izzjoni, Simon Busuttil.

Kienet propju l-po]izzjonile;ittima u qawwija tal-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busutttil liwasslet biex il-Gvern ta l-garanziji me[tie;a lill-Oppo]izzjoni dwar dan is-setturtant sensittiv.

Jason Azzopardi qal li l-Kaptal-Oppo]izzjoni, Simon Busuttil,u l-Oppo]izzjoni qed ikunuresponsabbli quddiem il-ka] tal-intervisti li g[alihom attendew il-Ministru Mallia u /-Chief-of-Staff tieg[u.

Wara [amest ijiem, il-Ministrutal-Intern ammetta fil-Parlament,sostna Jason Azzopardi, lirrimarka wkoll li dan ma jsirf’ebda pajji] demokratiku.

Simon Busuttil mar g[al-laqg[a mal-Prim Ministru biexjie[u garanziji uassigurazzjonijiet, qal JasonAzzopardi, li kompla li kieku mang[atawx dawk il-garanziji, l-

Oppo]izzjoni ma kinitx tiddikjarali g[andha l-fidu/ja li esprimiet.

Kieku dan ma sarx, il-Kap tal-PN, Simon Busuttil, ma kienxjag[ti dawk id-dikjarazzjonijiet ukien il-Prim Ministru stess liammetta li t-t[assib tal-Oppo]izzjoni kien wie[edle;ittimu. Dan jikkonfermakemm l-Oppo]izzjoni kellhara;un tit[asseb, qal JasonAzzopardi.

Id-Deputat Nazzjonalistakompla li dan il-ka] juri kemmhu importanti li fil-pajji] hawnOppo]izzjoni bis-sinsla. L-Oppo]izzjoni se tibqa’ vi;ilanti use tibqa’ ssegwi waqt li tag[melskrutinju fuq is-Servizz tas-Sigurtà g[aliex dan hu settursensittiv li jista’ jikser id-drittijietta/-/ittadin.

Jason Azzopardi kompla li danil-ka] ikkonferma kemm l-Oppo]izzjoni kellha ra;un fil-kritika tag[ha, bl-istess mod kifkellha ra;un tikkritika l-mod kifsaru 250 transfer fil-Korp tal-Pulizija. Jason Azzopardirrimarka li t-transfers fil-Korp tal-Pulizija saru propju qabeltitwaqqaf il-union tal-Pulizija. Il-ma;;oranza tag[hom ma saruxskont l-esi;enzi tas-servizz,filwaqt li kkritika wkoll id-de/i]joni li l-pulizija jkunuttrasformati f’waiters.

Ftit ;ranet ilu nstabet ukoll id-

droga fil-[abs, i]da l-Ministerutal-Intern [eba dan il-ka] u mainfurmax lill-pubbliku. Fi ]mienil-Ministru Carm MifsudBonnici, meta kienu jse[[u ka]isimili, il-Gvern dejjem [are;stqarrija fi ftit sig[at.

Id-Deputat Nazzjonalistaspjega kif kienet se tg[addi d-droga fil-[abs, u spjega li l-gwardjani tal-[abs fallew dwaris-sejba tad-droga fil-[abs g[aliexdin kienet di;à dda[[let. Hustaqsa g[aliex il-Gvern [eba danil-ka] li se[[.

Dwar l-ikla g[ar-rappre]entantital-European Broadcasting Unionfil-Palazz tal-Girgenti, JasonAzzopardi qal li l-Oppo]izzjonim’g[andha xejn kontra l-impjiegifis-settur tal-ikel jew li persunatkun waiter fl-industrija, g[aliexdan hu xog[ol nobbli. I]da l-[a]in hu li l-waiters professjonalitwarrbu biex flokhom tqabbdu l-pulizija.

L-aktar serja hi li g[al din l-ikla immobilizzaw iktar minn100 pulizija mill-g[ases tad-distretti u mill-Iskwadra ta’Kontra l-Vizzji. Lill-pulizijawaqqg[ulhom il-moral fil-baxx,sostna Jason Azzopardi, likompla li l-Gvern qed jirredikolalill-pulizija waqt li l-Oppo]izzjoni qed tipproponi liji[raxu l-pieni g[al min jattakkalill-pulizija.

2 Lokali

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN

IT-TNEJNL-og[la

31˚C L-inqas21˚C

IT-TLIETAL-og[la

29˚C L-inqas21˚C

L-ERBG{AL-og[la

31˚C L-inqas21˚C

IL-{AMISL-og[la

31˚C L-inqas21˚C

IL-:IMG{AL-og[la

33˚CL-inqas21˚C

IT-TEMP> xemxi b’xi ftit s[abVI}IBBILTÀ> tajbaIR-RI{: [afif mill-MajjistralBA{AR> [afifIMBATT> ftit li xejnTEMPERATURA: l-og[la 32˚CXITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mmXita mill-1 ta’ Settembru 428.2mmIX-XEMX> titla’ fis-05.52 u tin]el fit-20.22

UVINDEX

9

UV

9UV

9UV

9UV

9UV

10

It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [inta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 31˚C xemxi, Al;eri 29˚Cxemxi, Amsterdam 24˚C xemxi, Ateni 30˚C xemxi, Li]bona35˚C xemxi, Berlin 24˚C xemxi, Brussell 25˚C xemxi, il-Kajr32˚C xemxi, Dublin 18˚C imsa[[ab, Kopen[agen 21˚C xemxi,Frankfurt 27˚C xemxi, Milan 29˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 31˚Csabi[ bin-nhar, Londra 28˚C sabi[ bin-nhar, Madrid 35˚Cxemxi, Moska 19˚C bir-rag[ad, Pari;i 28˚C xemxi, Bar/ellona29˚C xemxi, Ruma 29˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 30˚C xemxi,Tripli 30˚C xemxi, Tune] 31˚C xemxi, Vjenna 26˚C xemxi,Zurich 25˚C ftit imsa[[ab, Munich 25˚C ftit imsa[[ab,Stokkolma 26˚C xemxi, San Pietruburgu 20˚C imsa[[ab.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

B[al-lum 25 senaProposta li kien qed iressaq il-Partit

Nazzjonalista matul id-diskussjoni dwar l-emendi Kostituzzjonali kienet dik ta’Kumitati Permanenti tal-Parlament. Fl-a[[arlaqg[a ta’ djalogu dwar dawn l-emendi, il-Prim Ministru Eddie Fenech Adamienfasizza l-importanza ta’ dawn il-Kumitati.

Mill-aspett trejdunjonistiku re;g[etfe;;et l-attitudni tal-General Workers’Union li tipprova tqanqal instabbiltàindustrijali wara snin ta’ sottomissjonig[all-Gvern matul l-amministrazzjoniSo/jalista.

Il-GWU ;iet akku]ata mill-Bank ofValletta li kienet qed timxib’irresponsabbiltà bil-[sieb li to[loqtensjoni u firda fost il-[addiema. Il-GWU ;iet akku]ata li kienet qedtippersisti biex to[loq kwistjonijiet fejndawn ma kinux je]istu.

It-temp

Il-PM ta ra;unlil Simon Busuttildwar l-ind[iltal-Ministru Mallia

In-Nature Trust g[amlet referenza g[all-multa ta’ €100,000li ;iet ri/entement imposta fuq Carmel Polidano mill-Ma;istratAnthony Vella fil-Qorti tal-Magistrati, u qalet li huma kuntentiu m[e;;a li l-multa imposta hi tabil[aqq sostanzjali.

Polidano, mag[ruf b[ala ‘I/-?aqnu’, instab [ati li qa//at tlietsi;riet protetti f’{al Balzan, kif ukoll li waqqa’ [ajt tas-sejjieg[.

In-Nature Trust tinnota li a;ir b[al dan huwa wie[ed li l-poplu Malti hu sfortunatament familjari mieg[u, u dan, peressli jidher li hu pre]unt li l-i]viluppaturi f’dan il-pajji] imexxu ’lquddiem bil-pjani tag[hom irrispettivament minn kull [a;ao[ra.

I/-?aqnu we[el din il-multa wara li ;ie stabbilit li hu kieninjora avvi]i ma[ru;a qabel, f’ka] ta’ proprjetà li kienetskedata, u wara li kienet protetta permezz ta’ emergencyconservation order.

Fl-istqarrija, in-Nature Trust qalet li temmen, kif irrimarkaw[afna mill-membri tag[ha, li billi timponi l-multi, ma jfissirxne/essarjament li dawk li jwettqu dawn l-affarijiet [a jieqfumill-azzjonijiet tag[hom.

In-Nature Trust qalet li tispera li affarijiet b[al dawn majibqg[ux jissemmew fl-a[barijiet, u li l-pubbliku Malti jkunjista’ jserra[ rasu li l-interessi tieg[u fir-rigward tal-wirtambjentali huma kontinwament protetti. L-g[aqda awgurat fl-a[[ar tal-istqarrija, li dan ise[[ malajr qabel ma jkun tard wisq.

In-Nature Trustsodisfattali l-multa hisostanzjali

Il-po]izzjoni le;ittima u qawwijatal-Kap tal-Oppo]izzjoni SimonBusuttil wasslet biex il-Gvernta l-garanziji me[tie;a dwar is-setturtant sensittiv tas-servizzi tas-sigurtà

3IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Lokali

Il-vapur tal-Grimaldi ‘MV Audacia’ – li g[andu l-kapa/ità li j;orr 500 karozza u aktar minn 1,000 passi;;ier kull darba – fuq ir-rotta l-;dida minn Maltalejn Augusta u Salerno (Ritratt> Brian Grech)

Titjiriet lejn Budapest fix-xitwa wkollIl-linja tal-ajru low-cost Wizz Air[abbret li r-rotta bejn Budapest uMalta, li bdiet tit[addem f’Mejju lig[adda, se tibqa’ wkoll matul l-iskedatax-xitwa li ;ejja.

Daniel de Carvalho, CorporateCommunications Manager tal-WizzAir, qal li l-kumpanija hi kuntenta bis-su//ess li rre;istrat fuq ir-rotta l-;didatag[ha lejn Budapest b’titjiriet ir[as, u

g[alhekk idde/idiet li tkompli b’danis-servizz anki matul ix-xhur tax-xitwa.Fisser li l-Belt ta’ Budapest mhux bisshija destinazzjoni g[al vaganza fis-

sajf, imma attrazzjoni wkoll b[alabreak g[ax-xitwa, b’esperjenza ta’ xiriu b’enfasi partikulari fuq dak li humeqjus b[ala l-a[jar suq g[all-Miliedfl-Ewropa.

Servizz ;did mill-Grimaldibil-ba[ar bejn Malta u l-Italja

Fi ftit jiem o[ra mistenni li jibdajopera servizz ;did li se jg[aqqad lill-g]ejjer Maltin ma’ Salerno u Augusta.Il-Grupp Grimaldi qed jibda dan is-servizz ;did lejn l-Italja.

Dan se jsir permezz ta’ rotta ;dida tal-ba[ar li tkun qed topera minn u lejn il-Port il-Kbir.

Il-vja;;i se jkunu qed isiru permezz

tal-vapur ‘MV Audacia’, li g[andu l-kapa/ità li j;orr 500 karozza u aktarminn 1,000 passi;;ier kull darba.

Matul dan is-sajf, dan il-vapurmistenni jid[ol fil-Port il-Kbir tlietdarbiet fil-;img[a.

It-tnedija ta’ dan is-servizz ;did bil-ba[ar saret fil-pre]enza tal-Ministru tat-Turi]mu, Karmenu Vella, u l-Ministru

tal-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar, Chris Cardona.

Il-Ministru Chris Cardona qal lipermezz ta’ din ir-rotta l-;dida, ikunaktar fa/li biex titkattar l-ekonomijamin[abba servizzi a[jar, filwaqt li sejja[din ir-rotta ‘il-bypass lejn Sqallija’.

Il-Ministru Karmenu Vella sa[aq lidan il-pro;ett se jkun qed jg[in il-

kun/ett tal-motoring biex ikompliji]viluppa, filwaqt li tenna li dan sejwassal biex aktar turisti minn Sqallijaj]uru l-g]ejjer Maltin fis-sajf.

Pre]enti g[al din it-tnedija kien hemmukoll l-Ambaxxatur tal-Italja g[al Malta,Giovanni Umberto de Vito, u d-DeputatiNazzjonalisti Robert Arrigo u ToniBezzina.

4 LokaliIN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista jiltaqa’ ma’ rappre]entanti tal-Kummissjoni Festa Esterna Madonna tal-Karmnu Fgura (ritratt xellug), u fir-ritratt l-ie[or jippre]entarigal b’sinjal ta’ rikonoxximent lil Alfred Debono, li g[al diversi snin kien elett fil-Kunsill Lokali tal-Fgura f’isem il-Partit Nazzjonalista (Ritratti> Brian Grech)

Id-Dar tal-Providenza tibqa’ f’qalb il-MaltinIr-ritmu ta’ ;enero]ità tal-poplu Malti

u G[awdxi biex id-Dar tal-Providenzatibqa’ titmexxa u toffri kenn, kura um[abba g[al persuni bi b]onnijietspe/jali baqa’ g[addej sal-a[[ar minuti

tal-maratona ta’ 53 sieg[a log[ob ta’volleyball b’risq ir-residenti tad-Dar tal-Providenza.

Il-maratona, li saret fid-Dar tal-Providenza stess, bdiet il-:img[a

filg[axja u ntemmet ilbiera[ f’nofsillejl.L-istazzjonijiet lokali, Net TV, One TVu TVM xandru sig[at twal ta’trasmissjonijiet biex fl-a[[ar tal-maratona n;abret somma o[ra sabi[a

ta’ donazzjonijiet ming[and il-popluMalti u G[awdxi, li baqa’ jag[ti d-donazzjonijiet sal-a[[ar, inklu] numrukbir ta’ kumpaniji li ppre]entaw ukolldonazzjonijiet lid-Dar tal-Providenza.

Partit im;edded b’nies ;oddau o[rajn b’esperjenza

Il-Partit Nazzjonalista qed ji;;eddedbis-sehem ta’ nies ;odda, i]da ankibis-sehem ta’ nies ta’ esperjenza, lig[alkemm m’g[adhomx fil-karigi likellhom, g[adhom lesti jag[tukontribut g[all-;id tal-partit u tal-pajji].

Dan enfasizzah il-Kap Nazzjonalista,Simon Busuttil, f’messa;; li g[amelwaqt attività so/jali fl-okka]joni tat-22anniversarju mill-ftu[ tal-Ka]inNazzjonalista fil-Fgura.

Waqt din l-attività, ing[ata rigalb’sinjal ta’ rikonoxximent lil AlfredDebono, li g[al diversi snin kien elettfil-Kunsill Lokali tal-Fgura f’isem il-Partit Nazzjonalista.

Simon Busuttil qal li l-PN g[addejminn ti;did, i]da dan it-ti;did majfissirx li min kien hemm qabel kien[a]in u min hemm issa hu tajjeb. Il-PN g[ad g[andu b]onn nies li kienujokkupaw karigi fil-Partit g[aliexjistg[u jikkontribwixxu bl-esperjenza

tag[hom. Il-Kap Nazzjonalistarringrazzja lil Alfred Debono ustiednu biex ikompli jag[ti mill-esperjenza tieg[u. Simon Busuttilirringrazzja wkoll lir-rappre]entantita’ diversi g[aqdiet tal-Fgura, liattendew g[al din l-attività li ssir kullsena.

Pre]enti g[al din l-attività kienhemm diversi deputati u uffi/jali tal-PN, fosthom Lawrence Gonzi, JasonAzzopardi u Stephen Spiteri.

Filwaqt li ltaqa’ ma’ dawk pre]enti,il-Kap Nazzjonalista ;ie ppre]entatbil-programm tal-festa tal-Madonnatal-Karmnu tal-Fgura, li se tkuni//elebrata fl-14 ta’ Lulju. Il-pre]entazzjoni saret minn ]ew;rappre]entanti tal-Kummissjoni FestaEsterna Madonna tal-Karmnu Fgura,li din is-sena qed ti//elebra l-20anniversarju mit-twaqqif tag[ha.

Il-Kappillan, Patri Renald Loffreda,bierek il-ka]in.

6 LokaliIN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Ftehim bejn il-BOV u l-PlazaIl-Plaza Shopping Centre ing[aqad fl-iskema

tal-BOV Loyalty Rewards Programme, fejn il-BOV Visa Premium cardholders (Visa Gold,Platinum u Skypass) jistg[u jie[du benefi//juissa mill-Plaza – The Shopping Centre.

Il-programm BOV Loyalty Rewardsjippremja b’mod awtomatiku lill-cardholderstal-BOV Visa Premium b’punt g[al kull €1 lij[allsu bil-card. Dawn jissarrfu f’lista dejjemtikber ta’ benefi//ji.

Michael Galea, i/-Chief Officer fi [dan il-Bank of Valletta, waqt il-firma tal-ftehim bejn

il-BOV u l-Plaza Centres plc, fisser kif il-bankqed joffri valur mi]jud lill-cardholders g[aliexdan l-e]er/izzju issa sar iktar attraentimin[abba li issa ]diedu g[al 34 l-istabbilimenti li joffru tant g[a]liet lill-Premium Cardholders fil-Plaza ShoppingCentre.

Il-Kap E]ekuttiv tal-Plaza Centres, LionelLapira, qal li dan l-i]vilupp huwa privile;;g[ax il-kumpless sar parti mil-LoyaltyRewards Programme tal-BOV, li qieg[ed i]idaktar in/entivi li jtejbu l-valur tal-konsumatur.

Laqg[at bejnil-komunitàtal-kummer/u l-Asso/jazzjonital-Bankiera

Fi sforz biex ikun ]gurat lil-komunità tal-kummer/ tkunippreparata g[all-armonizzar ul-istandardizzar tal-pagamentielettroni/i fl-ewro permezztas-Single Euro PaymentsArea (SEPA) fl-2014, il-MaltaBankers’ Association (MBA),f’kolloborazzjoni mal-Bank?entrali ta’ Malta, qed tiltaqa’mal-komunità tal-kummer/b’mod regolari.

L-Asso/jazzjoni tal-Bankiera Maltin se tibqa’wkoll to[ro; numru ta’stqarrijiet biex tinforma lill-pubbliku dwar it-tibdiliet li sej;ib mieg[u l-pro;ett tas-SEPA.

Wa[da mill-bidliet hi l-adozzjoni tal-InternationalBank Account Number(IBAN), standardinternazzjonali g[all-identifikazzjoni tal-kontijietbankarji.

Sa issa, il-klijenti tal-baneknormalment ju]aw u humafamiljari b’account numbersta’ bejn 11 u 13-il digit,mag[rufa a[jar b[ala BasicBank Account Number(BBAN). Dan huwa accountnumber li hu stampat fuq i/-/ekkijiet kif ukoll fuq l-istatements tal-bank. L-IBANjinkludi l-BBAN, i]da jinkludiwkoll karattri alfanumeri/i lijservu biex jidentifikaw bankpartikulari u ferg[a fil-pajji]fejn dan l-account ikunjinstab.

G[al din ir-ra;uni, l-IBANhu itwal mill-BBAN. F’Malta,l-IBAN jikkonsisti f’31karratru alfanumeriku, u hustampati fuq kull kontbankarju (flimkien mal-BBAN).

G[alhekk, dan g[andu jkundisponibbli fuq kull kontkurrenti u savings. Aktar minnhekk, il-ma;;oranza tal-banekjipprovdu wkoll fa/ilitajietpermezz tas-servizzielettroni/i mnejn il-klijentijistg[u ja//essaw l-IBANtag[hom.

F’ka] ta’ diffikultà, is-sidtal-kont g[andu jikkuntattjalill-bank tieg[u.

Minn 25 impjegat fl-2008, il-Banif Bank illum jimpjega 160 [addiem fid-diversi ferg[at u uffi//ji tieg[u< l-a[[ar ferg[a kienetinawgurata nhar il-:img[a fil-pjazza tas-Si;;iewi (ritratt fuq)

Il-Bank Banif b’ferg[a ;dida fis-Si;;iewiIl-Banif Bank f’Malta nieda

programm ta’ tkabbir bil-ftu[ ta’ ferg[a;dida fil-qalba tas-Si;;iewi. B’disa’ferg[at o[ra madwar Malta u G[awdex,il-Bank se jkompli janalizza l-b]onnijiettan-negozju filwaqt li jirrevedi l-infrastruttura tieg[u skont l-esi;enzi.

Il-pjan tal-Banif li jkabbar in-networktieg[u sabiex jaqdi lill-klijenti fil-lokalità tag[hom hu mnebba[ mill-prin/ipju tal-Bank li jpo;;i lill-klijentifi/-/entru tal-operat tieg[u flimkienmal-impenn li jsa[[a[ is-servizz ta’kwalità g[olja mibni fuq il-kuntattpersonali mal-klijenti.

Il-programm ta’ investiment jinvolvi t-

tkabbir tan-numru tal-impjegati, u t-tis[i[ kontinwu tal-pro/essi u tal-infrastruttura teknolo;ika.

Il-Kap E]ekuttiv ta’ Banif BankMalta, Joaquim Silva Pinto, li tkellemwaqt l-inawgurazzjoni ta’ din il-ferg[a,qal li l-Bank qed i]omm l-impenn u l-weg[da tieg[u li jikber u jsa[[ah l-operat tieg[u.

Pre]enti kien hemm ukoll i/-Chairmantal-Bank, Michael Frendo, kif ukoll il-Ministru g[all-Ekonomija, l-Investimentu l-Intrapri]i ]-}g[ar, Chris Cardona, us-Sindku tas-Si;;iewi, Karol Aquilina.

Minn 25 impjegat fl-2008, il-BanifBank illum jimpjega 160 [addiem fid-

diversi ferg[at u uffi//ji tieg[u. G[alsentejn konsekuttivi l-Bank reba[ il-Premju Best Banking Group – Malta,mog[ti mill-World Finance, unur lijirrikonoxxi r-ri]ultati tal-Bank, g[all-prodotti innovattivi u l-operat etiku. Il-Bank g[andu wkoll programm ta’responsabbiltà so/jali, u jinvestif’inizjattivi so/jali, kulturali u ta’ karitàfil-komunità.

Il-ferg[a l-;dida ta[t it-tmexxija ta’Patrick Bartolo, tinsab fil-pjazza tas-Si;;iewi u toffri lill-klijenti servizzirelatati ma’ ftu[ ta’ kontijiet,investimenti, self, servizz ta’ kaxxiera uATM.

Ix-Shopping Centre Plaza jing[aqad fl-iskema tal-BOV Loyalty Rewards Programme

Uniformijiet tax-xitwa utas-sajf ta’ skejjel tal-gvern,inklu] it-track suits, jiswewbejn €140 sa €170. Dan[are; waqt diskussjonif’laqg[a li saret mill-KumitatPermanenti dwar AffarijietSo/jali fil-Kamra tal-Kumitatil-;img[a li g[addiet.

Fid-diskussjoni ntqal lig[alkemm id-Direttorat tas-Servizzi tal-Edukazzjonijo[ro; espressjoni ta’ interessg[all-bejg[ tal-uniformijiet fl-iskejjel, m’hemm l-ebdakontroll fuq bejjieg[a o[rajnli jkunu jridu jbieg[u l-istessuniformijiet.

Micheline Sciberras, id-Direttur :enerali tas-ServizziEdukazzttivi spjegat li peressli m’hemmx nefqa pubblikaf’din il-kwistjoni, ma to[ro;xsej[a g[all-offerti i]daminflok to[ro; espressjoni ta’interess u l-bejjieg[amag[]ula jridu jipprovduuniformijiet ta’ kwalità skontkif maqbula minn kullKulle;;.

G[ad trid issir spjegazzjonidwar il-pro/eduri applikatif’ka] ta’ bejjieg[ li jkun qedjipprovdi uniformijiet biprezzijiet og[la, jew ta’ inqaskwalita’ minn dawk stabbiliti.

Intqal li meta n[olqu il-Kulle;;i, kien hemm il-[siebli anki fl-uniformijiet tal-Kulle;;i ikun hemm /ertulivell ta’ uniformita’ u danwassal biex id-Direttorat kienipprovda qafas ta’ kif dakg[andha tkun l-uniformi.B[ala e]empju wie[ed jinnotali l-blazer tne[[a mill-iskejjelPrimarji.

Kien spjegat ukoll kif il-Kulle;;i, permezz ta’ gruppili twaqqfu mill-Kapijiet tal-Iskejjel, g[alliema u ;enituri,

g[a]lu l-disinji, il-kuluri u l-kwalita’ tad-drapp tal-unformijiet tag[hom.

Fil-passat, l-uniformijietkienu l-istess g[all-iskejjelkollha. Skejjel primarjikellhom uniformijiet bil-kuluri bojod u blu filwaqt lidawk sekondarji kellhomuniformijiet bil-kulur a[dar.

Interessanti hu l-fatt li metawie[ed ;ie biex jag[ti stimata’ kemm tiswa unformi,irri]ulta li kull sett ta’uniformi, ji;ifieri uniformitas-sajf, dik tax-xitwa u diku]ata waqt il-lezzjonijiet tal-Edukazzjoni Fi]ika, tiswa’bejn €150 sa €170. Intqalukoll li dawk il-;enituri lijibg[atu lil uliedhomb’uniformi antika, m’humiexobbligati li jixtru uniformi€dida.

Matul id-diskussjoni qamu

punti wkoll dwar familji li majkunux jistg[u jaffordjawi[allsu l-uniformijiet tat-tfaltag[hom. G[alkemmm’hemmx skemi jewprogrammi partikulariimmirati g[al dan il-g[an,kull skola g[andha l-fondtag[ha – li jkun amministratmill-iskola u l-KunsillSkolastiku u li jista’ jg[inka]i ;enwini fix-xiri tal-uniformijiet.

Id-Direttur :enerali tas-Servizzi tal-Edukazzjonikkonfermat ukoll li b[alissa l-Kulle;;i g[andhom ftehimma’ kumpaniji li jissupplixxul-uniformijiet. U mhux l-ewwel darba li dawn il-kumpaniji taw uniformijietb’xejn. Intqal ukoll li din is-sena, id-Direttorat kellu fondihu stess biex jg[in f’/eruka]i.

Parlament 7IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

47 zona ri]ervatig[all-g[awm

Din is-sena hawn 47 zona ri]ervati g[all-g[awm, b’]ew;zoni ;odda fis-Salina u fil-Balluta. Dan qalu Joe Mizzi, il-Ministru g[at-Trasport u l-Infrastruttura bi twe;iba g[almistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista?ensu Galea.

Iz-zoni kollha huma dawn: M;arr ix-Xini, ix-Xlendi, il-Qbajjar, Marsalforn, San Blas, Ramla l-{amra, {ondoq ir-Rummien, San Niklaw, Santa Marija, Blue Lagoon, il-:nejna, G[ajn Tuffie[a, ir-Ramla tal-Mixquqa, I/-?irkewwa, Paradise Bay, l-Armier, l-G[adira, it-Tunnara,Bu;ibba, l-Im;ieba[, Selmun, Tal-Ve//ja, Tal-G[a]]elin ul-Bajja ta’ San :or;.

Hemm ukoll iz-zona fi Spinola, San :iljan, fl-Exiles, ir-Rinella, il-Ponta ta]-}onqor, Marsaskala fejn l-eks LukandaJerma, il-Bajja ta’ San Tumas, Xrobb l-G[a;in, Delimara,Bir]ebbu;a, Marsamxett, Bu;ibba fejn il-Lukanda Dolmen,is-Salini fejn il-Lukanda Coastline, is-Salina fejn il-LukandaSuncrest, Fond G[adir, Ta’ Xbiex, ix-Xemxija, Fekruna,Bir]ebbu;a fejn San :or;, il-Qawra, Marsaxlokk, Tignè ul-Balluta.

Dawn iz-zoni kollha tlestew sal-a[[ar ta’ :unju.

204 ka]i ta’ bullyingKien hemm 204 ka]i ta’ bullying bejn matul is-sena li

g[addiet sa Mejju ta’ din is-sena. Dan qalu Evarist Bartolo,il-Ministru g[all-Edukazzjoni u x-Xog[ol bi twe;iba g[almistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat NazzjonalistaJason Azzopardi.

Skont tag[rif provdut mis-Servizz ta’ Kontra l-Ibbuljar fi[dan is-Servizzi Edukattivi Psikoso/jali tad-Direttorat g[alServizzi Edukattivi, kien hemm 107 ka]i li se[[ew fi skejjeltal-Primarja u 97 ka] li ;raw fi skejjel tas-Sekondarja.

T[abbar ukoll li f’dawn l-a[[ar snin kien rappurtat ka]wie[ed ta’ bullying fl-MCAST.

78,171 persuna t[allsul-pensjoni kontributorja

Kien hemm 78,171 persuna li t[allsu pensjonikontributorja sal-a[[ar ta’ Frar ta’ din is-sena. Dan qalituMarie Louise Coleiro Preca, il-Ministru g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari lisaret mid-Deputat Nazzjonalista Chris Said.

Jirri]ulta li kien hemm 57,613 persuna li t[allsu l-pensjonig[all-irtirar, 15,710 persuna li t[allsu l-pensjoni g[ar-romolu 4,848 persuna li t[allsu l-pensjoni g[all-invalidità.

6,575 li/enzja tax-xog[olg[al [addiema barranin

B[alissa l-Korporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC)g[andha 6,575 li/enzja tax-xog[ol ma[ru;a g[all-[addiemabarranin.

Dan qalu l-Ministru Evarist Bartolo bi twe;iba g[almistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista?ensu Galea. Hu qal li dan in-numru jinkludi persuni li qedifittxu l-a]il f’Malta, il-protezzjoni umanitarja temporanjajew protezzjoni sussidjarja u refu;jati kif ukoll /ittadiniBulgari u Rumeni. Dan min[abba l-arran;amenti transitorji lig[adhom japplikaw g[al dawn i]-]ew; stati membri tal-Unjoni Ewropea.

Inqatlu28,922 majjalf’[ames xhur

Minn Jannar sa Mejju ta’din is-sena nqatlu 28,922majjal fil-Bi//erija lib’kollox kienu ji]nu 2.3miljun kilo.

Dan qalu Leo Brincat, il-Ministru g[all-I]viluppSostenibbli, l-Ambjent uTibdil fil-Klima bi twe;ibag[al mistoqsijaparlamentari li saret mid-Deputat NazzjonalistaJason Azzopardi.

Bejn Jannar u Di/embrutas-sena li g[addiet inqatlu68,621 majjal fil-Bi//erijali b’kollox kienu ji]nu 5.6miljun kilo.

Tibda diskussjonidwar il-funzjonijiettal-membri parlamentari

Waqt li introdu/a l-Abbozz ta’ Li;i li jemmenda diversili;ijiet dwar il-funzjonijiet tal-Membri Parlamentari, is-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici qal li ma stenniex ir-reazzjoni li kien hemm g[al dan l-abbozz g[aliex qed jipproponili Membri Parlamentari jistg[u jikkontribwixxu b’sehem f’/ertibordijiet.

Hu qal li l-bordijiet li jsemmu dan l-abbozz ma g[andhom l-ebda dimensjoni kostituzzjonali jew finanzjarja. Il-bordijiet lijitkellem dwarhom dan l-Abbozz huma dwar il-Kunsill Maltital-Arti;janat, tas-Sa[[a u s-Sigurtà fil-Post tax-Xog[ol, tas-So/jetajiet tal-Kooperattivi, tal-Isport, tal-Intrapri]i ta’ Malta,tal-Ilsien Malti, tal-Kummissjoni ta/-?inematografija u tal-Vjolenza Domestika.

F’dawn ma g[andux ikun hemm diffikultà li jkun hemmMembri Parlamentari li jistg[u jkunu sew min-na[a tal-Gvernkif ukoll min-na[a tal-Oppo]izzjoni.

L-ispejje] g[al uniformijiet ta’ skejjel tal-gvern jitilg[u sa €170

Ma tridx tkun sinjurbiex tag[ti d-demm...trid biss ftit kura;;

“Fl-a[[ar elezzjoni ;eneralivvutajt Labour. Kliem Muscatlaqatni u [sibt li se j;ibdifferenza; i]da minflokindunajna li l-istess sistematal-passat g[adu j[addem, dikta’ politika parti;jana uvendikattiva” – kliem ta’membru tal-korp tal-Pulu]ijali qala’ transfer ftit tal-;img[at ilu.

Transfer vendikattivfil-Korp tal-Puluzija

Sa issa ng[ataw madwar300 transfer fil-korp tal-Pulu]ija. I]da xi ftit li sarudan l-a[[ar jistunaw fermaktar ma’ dak li qal matul il-kampanja Muscat u dak li qalManwel Mallia ftit tal-;img[at ilu fuq l-istazzjonNazzjonali, f’Xarabank.

Il-Labour jg[idu li jriduj;ibu riforma fl-[abs, li jag[tuta[ri; lil kull pri;unier biexmeta dawn jo[or;u jsibu posttax-xog[ol u ma jer;g[uxjaqg[u fil-vizzju li min[abbafih ikunu spi//aw il-[abs.

Naqbel. I]da allura g[ala l-Pulizija li b’mod volontarjukienu qeg[din jag[mlu danfis-sezzjoni tal-[abs kellhomrashom imqa//ta? Nukleu]g[ir ta’ puluzija libejniethom sabu xog[ol lilnumru ta’ pri;unieri u w[udbis-sa[[a tag[hom anki fet[unegozju.

Stimulaw lill-pri;unieribiex jag[mlu diversi pro;ettib’risq il-[abs u g[all-;idtag[hom infushom, tant liwaqqg[u l-blokka tal-kmamartal-banju u nbnew tnejn;odda, sar il-ground tal-futbolbit-turf, filwaqt li l-pulizija[admu biex ;abu kemm jista’jkun materjal b’xejn biex dinil-[olma saret realtà.

Allura, g[ala l-MinistruMallia minflok ta r-ri]orsibiex dan ix-xog[ol isir fuqskala akbar u b’hekk jag[meldifferenza akbar, qabad u tatransfer lil dawn il-pulizija?Dawn ma kienu g[amlu l-ebda vendikazzjoni, anzi ;ieming[andhom ;id akbar milliwie[ed kien jistenna.

It-twe;iba hi wa[dasempli/i: ing[ataw it-transfersmhux fuq il-meritokrazija lisa[aq tant biha Muscat ug[all-effi/jenza, i]da fuq il-kulur. Tassew ipokrita dan il-kabinett, li sa ftit ;ranet ilukien jg[id li mhux se j[areslejn ebda kulur politiku.

L-ironija hi li wie[ed minndawn il-pulizija li qala’ t-transfer, fl-a[[ar elezzjoni tal-vot lil Muscat g[ax [aseb lise j;ib il-bidla g[all-a[jar. Il-bidla ;abha tassew, g[ax huqala’ transfer flimkien ma’300 kollega o[rajn umin[abba f’hekk se jbatu l-pri;unieri.

L-istudenti-infermieriNispera li dak li ;ara waqt

is-sej[a g[all-post mal-Gvernfis-settur tas-sa[[a, kientassew ]ball ;enwin u li majer;ax jirrepeti ru[u matul is-snin li ;ejjin. }ball ie[ormis-sensiela ta’ ]balji liqeg[din isiru fil-Ministerutas-Sa[[a, li hu ta[t ir-responsabbiltà ta’ GodfreyFarrugia.

Kul[add jafu lil GodfreyFarrugia, il-Ministru li qal liw[ud mill-problemi fl-Emer;enza di;à bdew ji;uri]olti, meta dan ma kienxminnu.

Dan hu l-istess bniedem lita[tu l-lista tal-pilloli out-of-stock donnha qieg[da tikberkuljum; hu l-istess ministru line[[a l-kuntratti mal-isptarijiet privati biex matultmiem il-;img[a, in-niesjistg[u jmorru fi sptar privatu j[allas il-Gvern bil-g[an lijnaqqas il-pressjoni minn fuql-emer;en]a ta’ Mater Dei.

Issa, il-Ministru Farrugia]ied trofew ie[or tal-ineffi/jenza kbira, kif kienetimsej[a l-offerta g[all-infermieri g[all-postijietmal-Gvern. Biddel is-sistemali kienet te]isti u kienet tajba[afna, fejn kull student lijkun wasal biex jiggradwajkollu /-/ans ipo;;i g[all-intervista mal-Gvern waqt li

jkun qed jistenna l-marki tal-e]ami u wara jibda ja[demf’ka] li jkun g[adda.

Issa le. Skont il-kriterji, dinwaslet biex 140 studentinfermiera lanqas biss ing[atawil-konsiderazzjoni li jpo;;ug[all-intervista b[as-snin ta’qabel, tant li ma jafux x’se ji;riminnhom.

Minn dak li irnexxieli nie[umatul tmiem il-;img[a, kienhemm xi movimenti ]g[ar,i]da xorta mhux /ari jekk hixse tifta[ applikazzjoni issawara d-19 ta’ Lulju 2013, jewf’Ottubru.

Imorru kif imorru l-affarijiet,xorta wa[da se jkun hemm/ertu dewmien fl-evalwazzjoni,u l-istudenti infermiera sejispi//aw joqog[du xahrejn blapaga, jekk mhux aktar.

L-investiment li l-Gvernpre/edenti g[amel fihomf’terminu ta’ stipendji,g[alliema u ri]orsi o[rajn,qeg[din f’riskju li l-istat mhuxse jag[mel u]u minnu g[axdawn l-istudenti, bir-ra;unkollu, se jsibu alternattiva o[rata’ impjieg.

Se ji;ri li min[abba n-nuqqasta’ Godfrey Farrugia, g[aliexidum biex jo[ro; mill-;did is-sej[iet, naslu biex nitilfu nofsil-korp tal-infermieri fil-qasamtas-sa[[a pubblika.

Iwassal li jekk darba titlefdawn l-infermieri f’setturi

differenti fil-qasam tas-sa[[aprivata, dawk se jintilfu darbag[al dejjem u l-istat ikun tileftliet darbiet bil-kbir din il-battalja.

Ikun tilef l-investiment lig[amel fl-istudent biex ju]ah l-istat stess la darba jiggradwa.In-nuqqas ta’ infermieri jwassalbiex l-istat jag[mel u]u mis-settur privat tas-sa[[a u n-nefqa fuq is-sa[[a tikber u l-problemi li hemm jibqg[ujikbru, bil-possibbiltà li l-infermiera pre]enti fl-istat ukolljikkunsidraw li j]armaw minnmas-settur pubbliku.

Issa naraw kemm Muscatg[adu jemmen li kull ministrug[andu jerfa’ r-responsabbiltàtieg[u.

8 OpinjoniIN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Nuqqas ta’ [sieb u responsabbiltà

minn Clinton Sammut

Clintonsammut@gmail.com

G[ax tabil[aqq il-PartitLaburista tela’ bl-g[ajta ta’‘Tag[na Lkoll’, illumg[andna Gvern li kapa/ijbiddel il-Palazz tal-Girgentif’ristorant u kapa/i jlibbeslill-pulizija l-fradal biexiservu l-ikla g[aldelegazzjonijiet barranin.Sadattant, ma jrnexxiluxjinduna li kien kapa/i wkollida[[aq lil kul[add b’Malta ubil-korp tal-pulizija.

Di;à g[andna ;rajjiet s[a[li jo[or;u fid-dieher id-di]appunt li qed jo[loq dan il-Gvern Laburista u l-Kabinetttieg[u. Nista’ nsemmi diversi;rajjiet, imma na[seb l-aktarli jispikkaw huma d-di]astrus[i[ li l-Ministru tas-Sa[[aqed jo[loq fis-servizz tas-sa[[a, kif ukoll l-im;iba[a]ina tas-SegretarjuParlamentari Franco Merciecabi ksur flagranti tal-Kodi/ital-Etika, u dan bil-benedizzjoni tal-PrimMinistru Joseph Muscat. Kienjonqos proprju lill-MinistruManuel Mallia biex ikomplij[awwad din il-qieg[a.

Il-Ministru Mallia qed

i[abrek ;mielu. G[adu ja[sebli l-elezzjoni g[adha ;ejja,jew re;g[et ;ejja fi ftit;img[at o[ra, u allura g[adujrid jintg[o;ob ma’ minja[seb li jista’ jirba[lu l-punti.Jista’ jkun li saru tant weg[diqabel l-elezzjoni li llumqieg[ed i[ossu f’morsajipprova jara kif jag[mel biexi]omm kelmtu ma’ dawk lillum qed ji;ru warajh biexjag[tihom dak li weg[edhom.Ftit ftit, il-membri tal-Kabinett qeg[din jirrealizzawkemm hu diffi/li tiggverna ukemm hu fa/li twieg[edming[ajr ma tara l-konsegwenzi ta’ dawk il-weg[diet.

L-ewwel kellna lill-Ministru Mallia j]ur il-[abs uj[abbar li kien se jag[tiamnestija lill-ma;;oranzaassoluta tar-residenti tal-[absming[ajr ma ta kas tal-gravitàu s-serjetà tar-reati involuti, uming[ajr ma qag[ad ja[sebftit fuq il-vittmi ta’ dawn ir-reati. Ried jidher sabi[ u marjag[mel mass meeting fil-[abs. G[adha tog[;bu wisq l-g[ajta ‘Tag[na Lkoll’ u ried

jer;a’ jismag[ha, din id-darbamir-residenti fil-habs.Irnexxielu tassew. Irnexxieluwkoll jitlef il-kredibbiltàtieg[u wkoll ma’ dawk kollhali [assewhom urtati b’din l-attitudni, li ma tantxtikkomplimenta ministru.

Kellna wkoll il-ministerutieg[u f’nofs kontroversjas[i[a bl-a;ir ta’ persuna lig[ax ja[dem f’ministeruja[seb li hu ’l fuq mil-li;i ujista’ jordna l-arrest ta’ xi[addie[or. Din tista’ tidherg[al xi w[ud xi [a;a frivola,jew b[alma sej[ilha hu stess‘a storm in a teacup’. Immadan l-a;ir itebba’ l-awtonomija tal-pulizijafilwaqt li jbiddel g[al kolloxir-rwol li suppost g[anduuffi/jal f’ministeru.

:raw aktar affarijiet serji, l-aktar wa[da gravi u serjag[alija kienet il-pre]enza tal-Ministru Mallia waqt l-intervisti biex jidda[[luuffi/jali ;odda ja[dmu fis-servizzi sigrieti tal-pajjiz.Ried ibellag[ha lill-poplu likien biss statwa waqt dawn l-intervisti, jew a[jar dubbiena]g[ira ddur fil-kamra fejnsaru l-intervisti. Possibbli xi[add jista’ jemmen li makellux influwenza fuq l-g[a]la ta’ dawn il-kandidati^

U allura nistaqsi jien:X’messa;; [adu dawk li ;ewintervistati u mag[]ula^Nispera u nittama biss li maj[ossuhomx bl-ebda modissu;;ettati g[al xi forma ta’pressjoni, g[alkemm nistqarrli jiena g[andi fidu/ja s[i[a lil-lealtà tag[hom se tkun lejnil-Korp tal-Pulizija u l-pajji].Nemmen bis-s[i[ li s-servizzisigrieti g[andhom ikunu ’lfuq mill-i/ken dell ta’influwenza parti;jana, g[aliexinkella l-pajji] kollu jkun qedibati.

U g[aliex il-preokkupazzjoni tal-Oppo]izzjoni kieneti;;ustifikata, saret laqg[aur;enti tal-kumitat tas-servizzi sigrieti fuq talba tal-Kap tal-Oppo]izzjoni, SimonBusuttil. Din il-laqg[a tat il-frott tag[ha u ;abet ir-ri]ultatig[aliex Simon Busuttilirnexxielu jiksebassigurazzjonijiet dwar il-modkif qed ja[dmu s-servizzisigrieti. Dan hu parti mill-iskrutinju serju li qed tag[mell-Oppo]izzjoni u jienanemmen li l-Oppo]izzjonig[andha l-obbligu u d-dmir litibqa’ tag[mel dan f’kullmument u f’kull /irkustanza.

Nispera u nittama li dawnil-;rajjiet li se[[ew s’issa ma

jer;g[ux jirrepetu ru[hom.Nispera u nittama wkoll lijieqfu t-transfers kollha liqeg[din isiru fil-Korp tal-Pulizija, g[aliex g[alkemm il-Partit Laburista jie[u g[alihmeta ng[idulu li dawn humatransfers vendikattivi, dawnhuma transfers li qeg[dinisiru ]gur mhux biex tittejjebil-kwalità tas-servizz immasabiex filwaqt li ji;ua;evolati dawk li twieg[edlilhom post tajjeb fil-korp,jaqilg[uha fuq rashom dawkli g[andhom fehmiet politi/idifferenti. G[aliex tabil[aqqMalta Tag[na Lkoll!

Bir-ra;un li l-poplu jit[asseb dwar il-politika ta’dan il-gvern f’dak li jirrigwarda l-ambjent u l-ener;ija. Dawn i]-]ew; setturi kienu fuq quddiemnett fl-a;enda tal-Partit Laburista, illum fil-Gvern,fil-kampanja elettorali li g[addiet.

Fis-settur tal-ener;ija, dan il-Gvern g[andu g[alxiex jinkwieta jekk mhux se jkun qieg[ed iwettaqdak li wieg[ed. L-aspettattiva tal-poplu hi g[olja[afna g[aliex il-Prim Ministru Muscat tela’ fil-gvern bl-g[ajta li g[andu s-soluzzjoni g[all-isfidi lig[andu quddiemu pajji]na f’dan is-settur tantimportanti, kemm g[all-kwalitá tal-ambjent ling[ixu fih b[ala poplu, kif ukoll g[all-importanzag[all-industriji u l-ekonomija nazzjonali b’mod;enerali.

Kobor ta’ bastimenti li j;orru l-gassTa[t l-amministrazzjoni Nazzjonalista tul l-a[[ar

le;i]latura, il-politika fis-settur tal-ener;ija – li j[alliimpatt qawwi fuq il-kwalità tal-ambjent li ng[ixufih – kienet /ara. Il-pjan kien hemm u kien qieg[edisir investiment mifrux fuq medda ta’ snin biexnil[qu l-miri g[all-isfidi kbar fil-qasam tal-ener;ija.

Il-Gvern pre/edenti kien miexi pass pass: Powerstation li kienet g[adha kemm tlestiet estensjonitag[ha li tista’ wkoll tit[addem bil-gass, l-u]u tal-interconnector ma’ Sqallija li jg[aqqad lil pajji]namas-sistema tal-ener;ija Ewropea, kif ukoll il-pro;ett ta’ pipeline tal-gass, ukoll ma’ Sqallija, biexmeta jkun il-waqt, il-power station ta’ Delimara

tibda tit[addem bil-gass. I]da issa li hemm il-PartitLaburista fil-gvern, is-settur tal-ener;ija [a triqo[ra.

Il-Prim Ministru Joseph Muscat irid iwettaq il-weg[da li jibni power station o[ra f’Delimara litit[addem bil-gass, li jin;ieb bil-vapuri lejn il-Portta’ Marsaxlokk u mhux bil-pipeline mal-kontinentEwropew.

Dwar il-kobor tal-bastimenti li j;orru l-[a]na tal-gass li bih se tkun qed tit[addem il-power station litrid tinbena f’Delimara, il-poplu tag[na seta’ jduqftit minn dak li rridu nibdew nidraw fil-portijiettag[na meta din il-;img[a stess da[al fit-tarzna ta’Palumbo, fil-Port il-Kbir, bastiment li jg[abbi ujittrasporta l-gass.

Il-kobor ta’ dawn il-bastimenti hu enormi metawie[ed jikkunsidra l-materjal perikolu] li jkunu qedi;orru dawn il-bastimenti.

Il-Gvern ta’ Muscat ibiddel [afnamill-proposta ori;inali

It-t[assib ikompli ji]died wara li f’nofs ix-xahar lig[adda l-Gvern ippubblika l-project descriptionstatement tal-pro;ett tal-power station il-;didaf’Delimara.

F’dan l-istatement, jirri]ulta li nbidlu [afnaaffarijiet mill-proposta ori;inali li jinvolvu iktarstudji. Il-pro;ett issa qed jipprovdi, fost affarijieto[rajn, li jkun hemm vapur tal-[a]na sor;ut b’modpermanenti. Vapur b’tul ta’ 300 metru, g[oli 45

metru jew 15-il sular, u b’kapa/ità ta’ [a]na ta’180,000 metru kubu – tliet darbiet daqs is-60,000fil-proposta ori;inali.

Il-Gvern biddel ukoll, issa, il-kriterji ta’ dan il-pro;ett f’aspetti o[rajn, inklu] il-ftehim tax-xiri libih tinkiseb il-konsenja tal-gass, li minn g[axar sninni]el g[al [ames snin.

Hu f’waqtu li l-Oppo]izzjoni llum qed tinsistimal-gvern li jsiru l-istudji kollha me[tie;a b’rabtamal-pro;ett u mal-weg[da ta’ power station ;didaf’Delimara – spe/jalment f’dak li g[andu x’jaqsammal-provista u l-[a]na tal-gass f’livell ambjentali,so/jali, ta’ sigurtà, kif ukoll u mhux lanqas, mal-qasam ekonomiku u dak finanzjarju.

Daqstant ie[or hu ;;ustifikat it-t[assib li wara l-kritika qawwija tal-Partit Laburista – li llum hu fil-Gvern – kontra l-u]u tal-Heavy Fuel Oil, il-Gvernta’ Muscat se jibqa’ ju]a l-Heavy Fuel Oil fuq talbatal-gvern stess lill-MEPA biex jing[ata estensjoni saMarzu tas-sena d-die[la biex ikompli j[addem il-power station bil-Heavy Fuel Oil. Dan, minkejja li l-Gvern kellu l-g[a]la li ju]a l-gasoil (diesel) biexjopera l-impjant f’Delimara.

Im;iba u de/i]jonijiet li j[assbuL-im;iba ta’ dan il-Gvern bid-de/i]jonijiet li qed

jie[u fis-settur tal-ener;ija, hi ta’ [afna t[assib,g[aliex minbarra li dawn huma kontra l-weg[disolenni li g[amel qabel l-elezzjoni, hemm fin-nofsis-sa[[a u l-futur tal-poplu tag[na.

Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mtTel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474E-mail> adverts@media.link.com.mt

Opinjoni 9IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

T[assib u aktar t[assibL-EDITORJAL

:rajja wara l-o[ra

A;ir mill-Ministeru responsabblimill-Pulizija li jtebba’ l-awtonomijatal-Korp tal-Pulizija

minnPaula Mifsud Bonnici

President Kunsill :eneralipmifsudbonnici@pn.org.mt

10 IttriIN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Jien naqbel [afna li l-festi nazzjonali ta’ Maltag[andhom ikunu tnejn: l-Indipendenza (21 ta’Settembru) u r-Repubblika(13 ta’ Di/embru).

Il-festi l-o[ra g[andhomikunu stori/i – u ti]diedukoll it-30 ta’ Di/embru –tifkira ta’ meta fil-Parlament ta’ Maltag[addiet ri]oluzzjoniunanima msej[a ‘Breakwith Britain Resolution’fit-30 ta’ Di/embru 1957.

Viva l-g]ejjer Maltin.John A. Said

Il-Mellie[a

Festinazzjonali

L-ittri f’din il-pa;naL-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u

jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq HerbertGanado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku:alex.attard@media.link.com.mt.

Turi]mu b’sa[[tu frottta’ politika b’sa[[itha

Is-su//essi li pajji]na qieg[ed jibqa’ jiksebfl-industrija tat-turi]mu xahar wara xahar, hiri]ultat ta’ politika b’sa[[itha li l-Gvernpre/edenti – dak Nazzjonalista – mexa biha.Politika li rat de/i]jonijiet importanti jittie[du– ewlenin fosthom il-politika favur il-low-costairlines li l-Partit Laburista tant be]a’ minnha ukkritikaha meta kien fl-Oppo]izzjoni.

I]da kemm-il darba nibqg[u nimxub’politika serja fit-turi]mu, nibqg[u niksbu r-

ri]ultati po]ittivi u naraw tkabbir mhux bissfin-numru ta’ turisti, i]da wkoll fil-qlig[ lij[allu t-turisti f’pajji]na.

Nawgura li l-Gvern pre]enti jibqa’ miexi bil-politika ta’ g[aqal li gawdejna fl-a[[ar sning[aliex b’hekk biss pajji]na jista,’ u hu kapa/ijkompli miexi ’l quddiem u jitkattru l-postijiettax-xog[ol fit-turi]mu.

A GauciSanta Venera

{addiema ddedikatifi/-?entri tas-Sa[[a

I/-?entri tas-Sa[[a huma l-post fejn il-pazjenti jsibu dak kolluli jkollhom b]onn. Meta tkun anzjan, ming[ajr ma trid ikolloktiffrekwenta dan il-post aktar.

Nisimg[u u naqraw [afna tgergir u tmaqdir kontra l-[addiemata/-?entri tas-Sa[[a tag[na, min igorr g[al [a;a u min imaqdaro[ra, i]da hu ]gur ukoll li hemm [addiema ddedikati li jag[mluxog[olhom bir-reqqa u bl-im[abba kollha lejn il-pazjenti.

Kemm ili mmur ninqeda fi/-?entru tas-Sa[[a tal-G]ira sibtdiversi g[ajnuniet, i]da b’mod spe/jali nixtieq nirringrazzja lilStephen Tonna, ir-receptionist f’dan i/-?entru.

Kemm jien personalment kif ukoll diversi nies li ta’ kull metajiena mmur hemm ikunu qed jinqdew, infa[[ru l-impenn u d-dedikazzjoni ta’ dan il-[addiem li jag[mel minn kollox biexjg[in lill-pazjent.

Ta’ dan, grazzi u jalla jkollna aktar [addiema bil-kwalitajietsbie[ tas-Sur Stephen Tonna.

:or; FrendoL-Imsida

Storja 11IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

MONUMENTI FIL-G}EJJER MALTIN (50)

Barra milli kien Kavallier Gran Kru/tal-Ordni ta’ San :wann ta’:erusalemm, Sir Hannibal Sciclunakien awtorità rikonoxxutainternazzjonalment fuq l-istorjatal-Ordni

Sir Hannibal Scicluna - il-Mall

servizz ikkoordinat minn Raymond Miceli

Introdu/a s-sistema moderna Dewey De/imalig[all-klassifikazzjoni tal-kotba, u d-depo]itu skont il-li;ita’ kopja b’xejn lill-Biblijoteka ta’ kull pubblikazzjonistampata f’Malta. B’dan il-mod g[en biex kibretil-kollezzjoni tal-Melitensia fil-Librerija Nazzjonali tag[na.

minn Michael Galea

Hannibal Publius Scicluna twieled il-Furjana fil-15 ta’Frar 1880. Studja fis-Seminarju, fil-Kulle;; San Injazju,u fl-Università ta’ Malta, fejn fl-1905 kiseb id-Diplomata’ Prokuratur Legali. Da[al fis-Servizz ?ivili (1903),in[atar Segretarju u Re;istratur tal-Università ta’ Malta(1913), Segretarju tal-Gvernatur Plumer (1921). I]daScicluna jibqa’ mag[ruf fuq kollox b[ala storjografu uarkivista. B[ala biblijotekarju tal-Biblijoteka Nazzjonalitag[na, wettaq riformi biex organizza l-arkivju tal-Ordni(kollezzjoni ta’ 6,524 volum manuskritt), li jkopriperijodu mill-1107 sal-1798, ji;ifieri meta l-Ordni ta’San :wann kien f’:erusalemm, ?ipru, Rodi, Ruma uf’Malta. Introdu/a s-sistema moderna Dewey De/imalig[all-klassifikazzjoni tal-kotba, u d-depo]itu skont il-li;ita’ kopja b’xejn lill-Biblijoteka ta’ kull pubblikazzjonistampata f’Malta. B’dan il-mod g[en biex kibretil-kollezzjoni tal-Melitensia fil-Librerija Nazzjonalitag[na.

Hannibal Scicluna irtira mis-Servizz Pubbliku fl-1947.Fost [afna xog[lijiet tieg[u, jispikka l-volum TheChurch of St John in Valletta (stampat Ruma fl-1955).Matul il-karriera twila tieg[u, Hannibal Scicluna ng[atag[add ta’ onorifi/enzi internazzjonali, fosthom li n[atarChevalier de la Legion d’Honneur mill-President ta’Franza talli fi tmiem l-Ewwel Gwerra Dinjija (1918)[a inizjattiva jsib ix-xog[ol g[al 4,000 qieg[dafin-Nofsinhar ta’ Franza: Knight Bachelor bit-titlu ta’‘Sir’, Grand Cross tal-Ordni ta’ San :wann, KnightCommander tal-Ordni Ospedalier San Lazzru, uKavallier tal-Unur tad-Dinastija Lippe. U dan barra millikien membru attiv ta’ g[aqdiet kulturali internazzjonali.B[ala apprezzament u [ajr tal-g[otja ta’ kotba fuq Maltalil Rhodes House Library, Sir Hannibal ing[ata l-gradta’ Master of Arts (Honoris Causa) mill-Università ta’Oxford (1938), imbag[ad ing[ata wkoll il-grad ta’Duttur tal-Li;i (Honoris Causa) mill-Università ta’Malta (1966). Forsi bi]]ejjed wie[ed jg[id li SirHannibal ir/ieva 25 dekorazzjoni ming[and diversigvernijiet u persona;;i rjali. F’April 1980 hu ppre]entad-dekorazzjonijiet u l-medalji tieg[u kollha flimkienma’ pittura portrait lill-Mu]ew Nazzjonali tal-Arti. SirHannibal Scicluna miet fil-21 ta’ Di/embru 1981, fl-etàvenerabbli ta’ 101 sena.

Wara, b’inizjattiva tal-Fsobians Club tal-Furjana, litieg[u Sir Hannibal kien patrun g[al g[omru, twaqqafkumitat bil-g[an li jin;abru fondi biex Sir HannibalScicluna jibqa’ mfakkar b’mod tan;ibbli b’monument.Dan il-kumitat kien kompost mill-Im[allef A. J.Montanaro Gauci b[ala chairman, Mons. CarmeloXuereb, Patri Marius Zerafa OP, il-Perit RogerDe Giorgio, il-Kav. Emanuel S. Tonna, u Joseph Gaucib[ala Segretarju.

Bil-kooperazzjoni s[i[a tal-Gvern u bosta mezzi o[rapermezz tal-kontributuri, nhar il-{add, 27 ta’ Di/embru1987 saret i/-/erimonja tal-kxif tal-monument li SirHannibal Scicluna fil-;nien tal-Mall, il-Furjana.L-Im[allef Montanaro Gauci, [abib antik ta’ SirHannibal, qal: “Il-kotba tal-istoriku Hannibal fuql-ordni sovran militari ta’ Malta, li huma mag[rufamad-dinja kollha, huma fihom infushom monumentg[al Sir Hannibal.”

L-A;ent President ta’ Malta, Paul Xuereb, kixefil-monument. Tbierek minn Dun :u]epp Borg Micallef.

Fost dawk pre]enti g[a/-/erimonja, kien hemm qrabata’ Sir Hannibal, fosthom ibnu, Chev. Major HannibalScicluna, il-Prim Im[allef Hugh W. Harding, il-Ministrutal-Edukazzjoni Ugo Mifsud Bonnici u l-A;entKummissarju G[oli Ingli], Peter Marshall.

Il-monument jikkonsisti f’bust tal-bron] ta’ SirHannibal, xog[ol l-iskultur Vincent Apap, imqieg[edfuq pedestall, xog[ol il-marmista Sare Bros, ir-Ra[al:did.

Ji;ifieri t-twemmin f’Alla huwa b]onng[al kul[add^

Jekk hu veru li dawn huma b]onnijiet naturali,assoluti, dejjiema, g[al kul[add u kullimkien, allu-ra nindunaw li kollox idur madwar il-problema l-kbira: g[ala te]isti t-tbatija? Fil-Filosofija din himag[rufa b[ala l-Problema tal-{a]en, il-Problematat-Tbatija. Minn annimal sa bniedem, mit-twelidsal-mewt, hemm e]istenza li, hi kemm hi sabi[a,hi mxebilka mal-u;ig[. Hi warda bix-xewk.

L-ewwel bikja hi s-sinjal /ar li tarbija li g[adhakemm twieldet hi [ajja. Is-skiet ifisser mewt, u l-[ajja hi fil-fatt mixja storbju]a lejn is-skiet tal-mewt. Dan kollu g[andu wa[da minn ]ew; tifsiri-et: jew tifsira reli;ju]a, jew il-ba[[ assolut. JewKontinwazzjoni jew ix-Xejn.

Sikwit insemmu t-tradizzjoni. X’sehemg[andha f’dan kollu, u fil-fatt xi tfissertradizzjoni^

A[na ninsabu ng[ixu xi darba u xi mkien. A[na

[lejjaq skont post (fejn ninsabu) u skont ]mien(meta ninsabu). Kulma ;ie qabilna, tajjeb jew[a]in, hu tradizzjoni. A[na parti mill-hekk imsej[a‘katina kbira tal-[olqien’, [olqa f’katina twila.

It-tradizzjoni hi kulma a[na r/evejna ming[andin-nies ta’ qabilna, u kulma a[na se ng[addu lin-nies ta’ warajna. It-tradizzjoni hi wirt li jinkludilir-Reli;jon ukoll.

Kif jista’ wie[ed jislet l-idea ta’ Alla metaj[ares madwaru u jara dinja s[i[a liqalbha hi marbuta biss ma’ hawn^Mo[[ha biss f’hawnhekk...

Il-[ajja hi sabi[a, anki jekk hi problematika.Hawn [lejjaq, annimali u bnedmin, li twieldu biexibatu biss. Hi misteru tremend, u fil-fehma tieg[il-Arti kollha, l-i]jed il-Letteratura, hi mnebb[aminnu, dejjem, anki meta hi komika. Anki MickeyMouse jippre]enta tema serja. Walt Disney hupoeta li jirrakkonta l-[ajja umana permezz ta’ [lej-jaq imma;inati.

Il-persuna;;i tieg[u huma bnedmin fis-sura ta’annimali. Il-Poe]ija, in-Narrattiva, it-Teatru, u fuqkollox il-Mu]ika: dawn huma kollha espressjoniji-et li ta[t il-qoxra tag[hom hemm dejjem it-t[assibdwar it-tbatija u l-mewt. Il-[ajja titlob spjegazzjonif’kollox u l-[in kollu, fer[ u niket.

Allura x’inhi d-differenza bejn l-Arti ur-Reli;jon^

Ma hix differenza kbira, u na[seb li xi drabi mahemmx differenza. Tant hu hekk, li f’kull reli;jonAlla tkellem mal-bniedem bis-sa[[a tal-Poe]ija.It-testi Bibli/i, il-Quran, fost l-o[rajn, humametafori/i, liri/i, poeti/i. Kristu sikwit ftiehem[a]in, jew sa[ansitra ma ftehimx, sewwasewg[aliex tkellem bil-metafori, jew bil-metaforimtawla, ji;ifieri bil-parabboli, bl-allegoriji...

Madankollu, hemm differenza essenzjali bejn l-Arti u l-Filosofija, fuq na[a, u r-Reli;jon, fuq in-na[a l-o[ra. L-Arti tesprimi xi j[oss il-bniedemquddiem realtà ta’ fer[ u ta’ niket, waqt li l-Filosofija tipprova tispjega dan kollu.

L-Arti toffri figura li tin[ass (bil-kelma tal-kit-tieb, bil-forma tal-iskultur u tal-pittur, bil-[ossarmoniku tal-mu]i/ista). Imma r-Reli;jon matesprimix u lanqas tispjega, imma toffri /-/ertezzali t-tbatija fiha sens; tipprovdi tama /erta, te]i;i s-sabar u l-mistennija; twieg[ed tifsira li tmur lilhinn mir-ra;uni.

12 IntervistaIN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw is-sitta u [amsin partifis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattawtemi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar il-Kobor ta’ Alla u temirelatati (it-tielet parti) u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temiattwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]dali bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom.

Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuqtemi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri,

bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fondta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na,fejn a[na u fejn tissokta triqitna.

Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipawbilli huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskopg[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku –joe.mikallef@media.link.com.mt.

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafua[jar min a[na

Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (56)

Il-Kobor ta’ Alla> Il-[ajja hi sabi[a, anki jekk hi problematika. Hawn [lejjaq, annimali u bnedmin,li twieldu biex ibatu biss

Ji;ifieri l-fidi u r-ra;uni ma jmorruxfimkien^

Ir-ra;uni hi ma[luqa minn Alla, u tinsab fil-bniedem u fl-annimal. It-tnejn g[andhom is-sis-tema mentali pre/i]a li tahom Alla g[all-b]onnijiettag[hom. Anki l-ve;etazzjoni g[andha r-ra;unitag[ha. Alla nnifsu hu r-ra;uni, imma hu wisqaktar minn hekk.

Tant hu hekk li l-Istorja umana hi mimlija b’niesg[orrief li, madankollu, ma jemmnux f’Alla.Huma j[addmu r-ra;uni kollha u jikkonkludu li l-bniedem hu wa[du: hu ‘qatta ta’ passjonijiet inut-li’, jg[id Sartre, li fil-fehma tieg[i hu l-ateu l-aktarbrillanti fl-Istorja kollha, u li g[alhekk ma huwiex’il bog[od mill-fidi.

Fil-fehma tieg[i hemm diversi xejriet li juru lima huwiex ateu /ert, minkejja l-affermazzjonijietkuntrarji tieg[u.

U allura, fejn ninsabu b[alissa, ladarbar-ra;uni we[idha ma tasalx biex temmenf’Alla^

Ir-ra;uni hi profonda tant li tasal tmiss il-[ajt utag[raf li lil hinn minnu ma tistax tmur. Minnhemm ’il quddiem, ir-ra;uni ssir it-tapit li l-qalbtg[addi minn fuqu. Il-Van;elu kollu, f’kull pa;na,jista’ jinqara b’dan il-mod.

Fejn tid[ol ix-Xjenza f’dan kollu^Ix-Xjenza te]isti g[aliex il-bniedem tg[allem bl-

esperjenza li din id-dinja titlob li tkun skoperta.Huwa nteba[, u se jkompli dejjem jinteba[, li jaf

ftit fuq id-dinja, u wisq inqas fuq l-univers. Huwamdawwar bil-misteri, minn xitla sa dudu, minnbniedem sa Natura s[i[a.

Ix-Xjenza turi li hemm ftit nies li humaintelli;enti [afna u li we[idhom, jew aktarx,flimkien, jiskopru xi [a;a. I/aqalqu kemm kemmil-purtiera twila tal-g[erf; jigirfu ftit ftit il-Muntanja tal-Injoranza Umana. Kemm ilna li ‘sko-prejna’ li je]isti l-kolesterol? Kemm ilna, minn]mien Adam u Eva ’l hawn, li sirna nafu lig[andna dik li sejja[nielha DNA?

Kemm ilna li messejna kemm kemm ma’ pjanetio[rajn? X’inhu l-univers, u x’fih? Kemm ilna lintba[na li d-dinja ddur max-xemx, u li ilha ddurmag[ha sa mill-bidu? Konna ilna nduru u nduru, ukonna na[sbu li ninsabu fin-nofs ta’ kollox. Immafin-nofs ta’ kollox hemm biss Alla, u mhux il-bniedem.

L-uniku ritratt li jista’ jie[u l-bniedem huwameta hu g[aref bi]]ejjed u jin]el g[arkopptejh ujg[id: kemm naf ftit... u l-misteru j[addanni. Anki[arsa edukata, umli, mill-qrib lejn nemla hi di;àokka]joni biex wie[ed jissuspetta kemm il-bnie-dem hu sempli/i turista fi pjaneta li ma hix tieg[u.

Fi kliem ie[or, a[na mitwielda bil-mistoqsija, ul-univers i]ommha [ajja fina l-[in kollu. Aktar manitg[allmu aktar ninteb[u kemm nafu ftit.Quddiem il-misteru tal-[olqien, minn xitla sadudu, u sa bniedem, a[na lkoll tfal tal-kinder-garten, u aktar ma nistudjaw aktar ninteb[u kemmdan hu minnu. G[all-kuntarju, l-injoranza tittradinabilli timliena bi/-/ertezzi u bis-simplifikazzjonijiet.

Allura, fil-fehma tieg[ek, x’inhu l-mertuprin/ipali ta’ min jemmen^

Il-mertu prin/ipali hu li g[andu l-[ila jbaxxirasu, kemm g[aliex irid jifhem, u kemm g[aliexjaf li ma jistax jifhem. Kull epoka g[andha xiforma ta’ direzzjoni, xi forma ta’ poter, anki dit-tatorjali, li jmexxiha. }mienna hu mmexxi mill-iskoperti kbar tal-elettronika.

Ninsabu f’epoka meta ebda invenzjoni mag[adha tg[a;;eb u timpressjona. Naqset l-impor-tanza tal-Mistoqsija, u kibret il-kunfidenza ma’kulma hu ovvju.

L-Ovvju: il-meravilja tal-buttuna umli li tobdiu tag[mel kollox. B’hekk il-fidi saret aktardiffi/li minn qabel, imma l-a;enda msemmijaqabel baqg[et l-istess. Quddiem il-kumditàteknolo;ika, il-bniedem post-Modern jibqa’ jit-tewweb u jistaqsi b[al dejjem: g[aliex u g[alfejndan kollu?

Ir-Reli;jon saret aktar skomda u kontroversjaliminn qabel sewwasew g[aliex il-b]onn tag[haqieg[ed jin[ass aktar minn qabel. Progress akbarifisser ukoll aptit akbar biex jitwie;bu l-misto-qsijiet li ma jiqdiemu qatt.

Intervista 13IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[naL-uniku ritratt li jista’ jie[u l-bniedem huwa meta hu g[aref bi]]ejjed u jin]elg[arkopptejh u jg[id> kemm naf ftit... u l-misteru j[addanni

Il-Kobor ta’ Alla> Ix-Xjenza te]isti g[aliex il-bniedem tg[allem bl-esperjenza li din id-dinja titlob li tkun skoperta. Huwa nteba[, u se jkompli dejjemjinteba[, li jaf ftit fuq id-dinja, u wisq inqas fuq l-univers. Huwa mdawwar bil-misteri, minn xitla sa dudu, minn bniedem sa Natura s[i[a

Id-dritt g[as-sigurezza huwie[ed mid-drittijiet ba]i/i lig[andhom il-konsumaturi.F’ka] ta’ prodotti li m’hu-miex tal-ikel, dan id-dritt huprotett mill-Att dwar is-Sigurezza ta’ Prodotti.

Din il-li;i tassigura li fis-suq jitpo;;ew biss prodotti lim’humiex perikolu]i. Skontdan l-Att Prodott hu meqjus[ieles minn kull periklu metaf’kundizzjonijiet normali jewra;onevolment prevedibbli,ma jkunx ta’ detriment g[as-sigurezza jew g[as-sa[[a tal-konsumatur.

Xi tg[id il-li;iL-Att dwar is-Sigurezza tal-

Prodotti mhux biss jassigurali l-konsumaturi jkollhom bissa//ess g[all-prodotti siguri,imma jimponi wkoll obbligifuq min ipo;;i prodotti fis-suq.

Dan sar biex jipprovdi lill-konsumaturi bl-informazzjonikollha relevanti dwar l-aspettita’ sigurtà ta’ prodott utwissijiet biex i]ommuhominfurmati fuq ir-riskji.

Il-manifatturi, l-importaturiu l-bejjieg[a huma responsab-bli biex jassiguraw li l-prodotti li huma jipprovduhuma ming[ajr periklu.

B’mod spe/ifiku, l-manifat-turi huma responsabbli biexjiddisinjaw u jimmanifatturawil-prodott skont il-[ti;ietessenzjali kif imni]]la fil-le;i]lazzjoni ta[t liema jaqa’t-tip ta’ prodott.

Imbag[ad qabel ma jpo;;ul-prodott fis-suq g[andhomiwettqu g[a]la ta’ kampjuni uttestjar biex jassiguraw li l-prodott hu sigur.

Min jimporta prodottg[andu ji]gura li g[andu fil-pussess tieg[u id-Dikjarazzjoni ta’ Konformitàg[aliex din tiggarantixxi li l-

prodotti bil-marka CE lidda[[lu fis-suq, fil-fatt kienumanifatturati skont ir-regoli ul-istandards ta’ sigurezza.

Din id-dokumentazzjoniteknika g[andha tkun pprov-duta meta tkun mitluba mill-awtoritajiet tas-sorveljanzatas-suq.

Responsabbiltajiettal-bejjieg[

Rigward ir-responsabiltajietta’ min ibig[, dawn g[and-hom ikollhom l-evidenza lituri min issupplixxa l-prodottili qed ibig[u.

Jekk meta mitlub ma jip-provdux din l-informazzjoni,jistg[u jin]ammu legalmentresponsabbli jekk il-prodott lijkunu bieg[u jirri]ultaperikolu].

L-Att dwar is-Sigurezza tal-Prodotti jirrikjedi wkoll li fuq/erti tipi ta’ prodotti jkunhemm il-Marka CE.

Din il-Marka titpo;;a fuqil-prodott mill-manifatturb[ala dikjarazzjoni li l-prodott li qed jitpo;;a fis-suqhu konformi mal-[ti;ietessenzjali tal-le;i]lazzjoniEwropeja relevanti.

Ming[ajr il-Marka CE /ertukategoriji ta’ prodotti majistg[ux jitpo;;ew fis-suqEwropew. Dawn jinkludu:apparat elettriku ta’ vulta;;baxx, ;ugarelli; apparat per-sonali protettiv, prodotti ta’kostruzzjoni u makkinarju.Prodotti o[ra b[al ko]meti/iu deter;enti, m’g[andhomxb]onn il-Marka CE però xortawa[da g[andu jkollhom il-[ti;iet essenzjali kif titlob il-li;i.

Kategorija ta’ prodotti fejnis-sigurezza tilg[ab rwolimportanti [afna hi dik tal-;ugarelli.

Il-;ugarelli g[andhomikunu siguri biex it-tfaljilg[abu bihom ming[ajrriskju li jwe;;g[u. Ir-regola-menti dwar is-sigurezza tal-;ugarelli jqisu b[ala ;ugarellikull prodott jew materjal li huddisinjat jew intenzjonat biexji;i ntu]at f’log[ob minn tfalta[t l-erbatax–il sena.

Sigurtà fil-;ugarelliBiex ji]guraw is-sigurezza

tal-;ugarelli dawn ir-regolamen-ti jispe/ifikaw lista ta’ rekwi]itili l-manifatturi tal-;ugarellig[andhom isegwu. Fost dawninsibu li g[andhom ju]awmaterjal li ma jin[araqxfa/ilment, u li l-;ugarelli jkunumag[mula minn materjal lim’huwiex tossiku.

Hemm ukoll l-obbligu li l-;ugarelli g[andhom ikunumag[mula b’sa[[ithom um’g[andhomx jinkisrufa/ilment, u li kull parti li tista’tinqala’ minn mal-;ugarellg[andha tkun kbira bi]]ejjed lit-tfal ma jistg[ux jibilg[uha.

Rigward dan, il-li;i tg[id li;ugarelli li g[andhom bi//iet]g[ar u li m’humiex addattatig[al tfal ta[t it-tliet snin, g[andujkun hemm indikazzjoni /arafuqhom. Barra minn hekk,;ugarelli li jinfet[u u jing[alqug[andhom ikunu mag[mulab’tali mod li t-tfal ma jag[lquxsubg[ajhom jew iwe;;g[u.

Biex il-manifatturi tal-;ugarelli juru li mxew ma’dawn ir-regoli ta’ sigurezza,g[andhom ipo;;u l-Marka CEfuq il-;ugarell innifsu jew fuqit-tikketta jew packaging tal-;ugarell.

G[aldaqstant, meta jkollnab]onn nixtru xi ;ugarellig[andna nfittxu l-Marka CE.G[andna wkoll naraw jekk il-;ugarell g[andux xi twissijietdwar kif g[andu jewm’g[andux jintu]a.

?ertu ;ugarelli jinkludu l-istruzzjonijiet, dawn g[andnanaqrawhom u nerfg[uhomg[aliex ‘il quddiem jista’ jkollnab]onn ner;g[u nirreferu g[ali-hom. Qabel ma nag[tu ;ugarell;did lit-tfal g[andna ni//ekk-jawh sew. A[na nafu kif it-tfaltag[na jilg[abu u nistg[u nu]awdan l-g[arfien biex naraw jekkb’xi mod il-;ugarell jistax ikunperikolu].

Ir-responsabbiltàtal-prodotti

Id-Direttorat g[as-Sorveljanza tas-Suq fid-Divi]joni dwar RegolamentiTekni/i ta’ l-Awtorità Maltija

g[all-Kompetizzjoni u g[all-Affarijiet tal-Konsumatur, huresponsabbli mis-sigurezzatal-prodotti u jag[mel ispez-zjonijiet ad hoc biex jassigurali l-prodotti li hemm g[all-bejg[ huma siguri.

Meta jinstabu prodotti lim’humiex siguri, dan id-Direttorat jista’ jie[u passilegali billi jo[ro; avvi]i utwissijiet u jista’ wkoll jie[uazzjoni legali kontra l-kumpaniji li jpo;;u f’riskjusa[[et il-konsumatur.

Il-konsumaturi jistg[u jir-rappurtaw prodotti perikolu]ilid-Direttorat g[as-Sorveljanza tas-Suq billij/emplu fuq in-numru tat-tele-fon 2395 2000.

L-iskop ta’ dan l-artiklu hubiss li jipprovdi informazzjoniu mhux li jag[ti parir legali.F’ka] ta’ ilment jew b]onn ta’aktar informazzjoni tista’tikkuntattja lill-Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur fi[dan l-Awtorità ta’ Maltag[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur fuqil-freephone 8007 4400 jewin-numru tat-telefown 23952000.

Odette Vella

Senior Information OfficerUffi//ju g[all-Affarijiettal-KonsumaturAwtorita’ ta’ Maltag[all-Kompetizzjoniu l-Affarijiet tal-Konsumatur

14 KonsumaturIN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Id-dritt tal-konsumaturi g[al prodotti siguri

minn Odette Vella

odette.vella@mccaa.org.mt\

L-Att dwar is-Sigurezza tal-Prodottimhux biss jassigura li l-konsumaturijkollhom biss a//ess g[all-prodottisiguri, imma jimponi wkoll obbligifuq min ipo;;i prodotti fis-suq

Meta wie[ed ji;i biex jixtri xi prodott spe/jalment dak relatatma’ ;ugarelli g[andu dejjem ifittex is-sinjal ‘CE’ biex iserra[rasu dwar is-sigurtà tal-prodott

A[barijiet ta’ Barra 15IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

Il-Papa Fran;isku hekk kif ilbiera[ mexxa quddiesa fil-Ba]ilika ta’ San Pietru, fil-Vatikan(Ritratt> Reuters)

IL-KANADA

Stra;i wara li ferrovija to[ro; mil-linjiL-awtoritajiet fil-provin/ja

Kanadi]a tal-Quebec g[adhom majafux kemm hemm vittmi wara li fer-rovija li kienet qed i;;orr kunsinja ta’]ejt [ar;et mil-linji u da[let fil-bini,f’Lac Megantic.

Mhux qed ikun esklu] li l-vittmi

jistg[u jkunu bejn 40 u 80 persuna,g[alkemm sa’ tard ilbiera[ kienunstabu biss tliet katavri.

L-awtoritajiet qalu li minkejja likienu g[addew diversi sig[at minnwara l-in/ident, iz-zona fejn se[[kienet g[adha perikolu]a [afna biex

il-[addiema tas-salvata;; jid[lu fiha.Erba’ vaguni – li kull wie[ed kien

qed i;orr 30,000 gallun ]ejt mhux-raf-finat mill-Istati Uniti – [adu n-nar usplodew. Dan ikkaw]a l-qirda ta’[afna bini, inklu]i bars popolari man-nies tal-lokal. Barra minn hekk, wara

l-isplu]joni, i]-]ejt jaqbad da[al fil-katusi ta[t l-art u beda jfur fit-toroqtal-madwar.

Il-Pulizija evakwaw iz-zona b’mad-war 2,000 persuna u mhux qed i[allun-nies jid[lu sa kilometru bog[odminn fejn se[[ l-impatt.

IL-VATIKAN

Il-Papa llumi]ur Lampedusa

G[all-ewwel ]jara tieg[ubarra minn Ruma, il-PapaFran;isku g[a]el li j]ur il-g]ira Taljana ta’ Lampedusabiex juri s-solidarjetà mal-elufta’ refu;jati li kull senaji]barkaw f’din il-g]ira waravja;; perikolu].

Il-Papa se jag[mel dan il-vja;; ;ranet wara li ppubblikal-ewwel en/iklika tieg[u,“Dawl tal-Fidi”, li tibni fuq il-[idma li kien beda l-prede/essur tieg[u, il-PapaBenedittu XVI.

Il-Vatikan qal li l-Papa kienkommoss mill-ba[ar ta’ immi-granti u kien se jpo;;i kurunafjrui fil-ba[ar barraLampedusa b’tifkira ta’ dawkli mietu waqt il-vja;; g[al[ajja a[jar.

Il-Papa se jiltaqa’ wkollma’ gruppi ta’ immigranti liqasmu lejn Lampedusa, u kiense jmexxi quddiesa f’kump-less sportiv g[all-immigranti.

F’Lampedusa hemm /entrug[ad-detenzjoni, li kien inbe-na biex i]omm 380 persunaimma g[al ]mien twil qedi]omm ferm aktar min[abba l-eluf li qed jaqsmu mill-kostatal-Afrika ta’ Fuq.

Lampedusa g[andhapopoalzzjoni ta’ 6,000 per-suna, imma spiss l-immigrantili ja[arbu mill-Afrika ikunuferm aktar minn hekk.

L-Ar/isqof Francesco

Montenegro tal-Ar/idjo/esita’ Agrigento u li ta[tu taqa’Lampedusa, qal li din il-g]irahi pont lejn il-kontinentAfrikan, li wie[ed ma jistaxjag[mel tabirru[u li mate]istix.

Hu qal li hu kien stiedenlill-Papa biex jag[mel din i]-]jara meta ri/entement kienRuma. Hu qal li fil-laqg[ainduna li l-Papa kien attent[afna g[al dak li kien qedig[idlu dwar is-sitwazzjonif’Lampedusa u qallu li kienettkun xi [a;a po]ittiva [afnakieku j]ur il-g]ira, li tinsab115-il kilometru mill-kostatat-Tune]ija.

L-Ar/isqof Montenegroinsista li l-Papa ma kienx sej-jer Lampedusa biex i]ur l-immigranti biss, imma anki r-residenti li g[amlu minn kol-lox biex ig[inu lil dawk lijkunu g[amlu l-vja;;perikolu].

Hu qal li l-Papa ried li dini]-]jara titqies b[ala wa[daprivata u li ma jsiru l-ebdat[ejjijiet spe/jali g[al dan il-vja;; tieg[u.

Il-Papajrid jurisolidarjetàmal-immigranti

16 A[barijiet ta’ Barra A[barijiet ta’ Barra 17IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

FRANZA> Nies jimxu fuq tpin;ija enormi fil-format 3D, mill-artist Fran/i] Francois Abelanet, fi Place Bellecour, Lyon. Il-pittura saret g[al avvenimentkummer/jali u kienet tkopri medda ta’ 4,000 metru kwadru. Issa saret talba biex din tkun a//ettata b[ala l-akbar bi//a arti tat-triq fid-dinja mill-Guinness Bookof Records. (Ritratt> Reuters)

SPANJA> Barri jaqbe] minn fuq grupp ta’ nies hekk kif ilbiera[ bdew it-ti;rijiet tradizzjonali fil-festa ta’ San Fermin, li ssir kull sena f’Pamplona.Matul il-;urnata tal-biera[, diversi persuni sofrew feriti f’ti;rija mal-barrin, li damet erba’ minuti u sitt sekondi. (Ritratt> Reuters)

L-ISTATI UNITI> Ir;iel lebsin tat-truppi waqt re-enactment tal-battalja ta’ “Gallant Rally at the Kingle Farm”, bejn it-truppi Federali u dawk tal-Konfederazzjoni, matul il-Gwerra ?iviliAmerikana. Dan sar b[ala parti mill-attivitajiet biex ifakkru l-150 anniversarju tal-Battalja ta’ Gettysburg, f’Pennsylvania. (Ritratt> Reuters)

IL-PORTUGALL

Ma jridx jg[in f’investigazzjoni;dida dwar Madeleine McCann

Scotland Yard qed isibu ostakli kbar mill-awtoritajiet Portugi]ibiex jinvestigaw informazzjoni ;dida li tista’ twaddab dawl fuq l-g[ajbien ta/-/kejkna Madeleine McCann, sitt snin ilu, waqt likienet fuq btala fil-Portugall.

Il-;img[a li g[addiet, Scotland Yard qalet li kellha [jiel ;diddwar il-ka], u f’temp ta’ ftit ;img[at dan jista’ jwassal g[al xiarresti b’rabta mal-ka]. I]da Joana Marques Vidal, l-Avukat:enerali Portugi], /anfret lil Scotland Yard u insistiet li dawn majistg[ux joperaw fil-Portugall u lanqas jinterrogaw lil xi [add.

L-investigaturi ta’ Scotland Yard qalu li huma riedu jarrestaw38 persuna b’rabta mal-ka], u dawn jinsabu fil-Portugall u fi bnadio[ra tal-Ewropa. G[alhekk intalab permess biex grupp ta’ pulizijaIngli]i jmorru l-Portugall biex ikomplu bl-investigazzjoni.

Imma mill-kummenti li saru minn Marques Vidal kif ukoll minnxi uffi/jali o[rajn Portugi]i, ftit hemm [jiel ta’ rieda ta’kooperazzjoni mill-awtoritajiet Portugi]i.

Madeleine McCann kienet g[ebet mill-kamra tal-appartamenttag[ha fil-kumpless turistiku ta’ Praia da Luz, fit-3 ta’ Mejju tal-2007, meta kellha tliet snin. Dan, waqt li l-;enituri tag[ha kienuqed jieklu f’ristorant fil-qrib.

L-investigazzjoni Portugi]a kienet ikkritikata [afna u kienhemm ]mien meta l-Pulizija riedu jarrestaw lill-;enituri, u fl-2008il-ka] ing[alaq ming[ajr ebda soluzzjoni fl-g[ajbien. L-awtoritajiet Portugi]i dejjem irrifjutaw il-ka]. Fl-2011, ScotlandYard bdew investigazzjoni g[al rashom u mhux qed jeskludu li t-tifla g[adha [ajja.

IL-PAKISTAN

Jer;a’ jda[[al il-piena tal-mewtIl-Gvern il-;did tal-

Pakistan re;a’ da[[al il-piena tal-mewt. Dan, fi sforzbiex juri li hu ddeterminat lijra]]an i]-]ieda allarmantikemm fl-attakki terroristi/ikif ukoll fil-kriminalità.

Il-pass kien ikkundannatminn diversiorganizzazzjonijietinternazzjonali b[ala inumanu pass lura g[all-pajji].

Fl-2008, il-Pakistan kienimpona moratorju fuq il-piena tal-mewt, li skadiet fit-30 ta’ :unju li g[adda.Hemm madwar 8,000persuna fil-[absijiet Pakistanili kienu kkundannati g[all-mewt.

Ta’ min ig[id li kien hemme//ezzjoni fl-2012 metaqattiel u eks membru tal-

militar ing[ataw il-piena tal-mewt.

Omar Hamid Khan, il-Ministru tal-Intern Pakistani,ilbiera[ [abbar li l-Gvern makellux l-intenzjoni li jestendil-moratorju fuq il-piena tal-mewt. Il-President tal-Pakistan irid japprova kullpiena u s-soltu l-piena liting[ata fil-Pakistan hi t-tg[alliq.

Khan qal li l-linja l-;didatal-Prim Ministru NawazSharif kienet li dawk kollhali ng[ataw il-piena jridujinqatlu, [lief dawk ling[ataw ma[fra g[alra;unijiet umanitarji.

Il-pass li kien [a l-Pakistanfl-2008 kien tfa[[ar [afnag[aliex kien hemm t[assibserju li l-qrati u l-Pulizija

Pakistana ma kinux ta’ livelltajjeb biex jassiguraw lipersuna ting[ata pro/ess;ust.

Madwar id-dinja hawn 150pajji] li xoljew g[al kollox l-u]u tal-piena tal-mewt,inkella waqqfu li din ting[atab[ala piena.

F’Mejju, il-Papua NewGuinea, fost l-aktar pajji]ifqar u korrotti fid-dinja, ukollre;g[et introdu/iet il-pienatal-mewt.

Fost dawk li kkritikaw danil-pass kien hemm l-AmnestyInternational u n-NazzjonijietUniti, li qalu li mhemm l-ebda prova li turi li l-pienatal-mewt hi deterrent, kifukoll hemm il-periklu li niesinno/enti jing[ataw il-pienatal-mewt.

L-ITALJA

Ministri mitluba jikxfu l-assi onlineIl-Prim Ministru Taljan, Enrico Letta,

talab lill-Ministri kollha tal-Kabinett kifukoll lill-uffi/jali g[olja fil-Gvern biexjiddikjaraw fuq l-internet kemm g[andhomsalarju kif ukoll l-assi tag[hom. Dan, biexikun hemm aktar trasparenza fil-pajji]. Fistqarrija mill-uffi//ju tal-Prim MinistruTaljan, t[abbar li l-Ministri, id-Deputat

Ministri, is-Sotto-Segretarji fil-Gvernpre]enti g[andhom jippubblikaw id-d[ulkollu tag[hom u l-benefi//ji marbutin mal-kariga tag[hom, kif ukoll kull d[ul ie[or.

Is-sena li g[addiet, il-Gvern ta’ MarioMonti g[amel pass simili hekk kif kienetqed tirranka l-;lieda kontra l-eva]joni tat-taxxa. Is-sit tant kien attira attenzjoni li l-

website ikkrollat g[aliex ma setg[etx tifla[g[all-ammont ta’ nies li kienu qed imorrujaraw l-assi tal-Ministri.

F’dak il-ka], l-aktar membru sinjur tal-Kabinett ta’ Mario Monti kien l-eksMinistru tal-:ustizzja, Paola Severino, likienet iddikjarat d[ul ta’ seba’ miljun ewrog[all-[idma tag[ha b[ala avukat fl-2010.

IR-RENJU UNIT

Telefonata spe/jali biex ir-Re;ina tkun taf bit-twelid tal-Prin/ep WilliamSar mag[ruf li r-Re;ina Eli]abetta

se tkun l-ewwel wa[da li tkuninfurmata bit-twelid tat-tarbija tal-Prin/ep William u martu Kate.

Dan se jsir permezz ta’ telefonspe/jali li l-konversazzjonijiet fuquma jistg[ux ikunu inter/ettati.

Fl-istess [in, is-segretarju privat tal-

koppja, Jamie Lowther-Pinkerton, sejinforma lill-Prim Ministru DavidCameron u lil nies importanti o[rajn,fosthom l-Ar/isqof ta’ Canterbury.

Minn Buckingham Palace,imbag[ad, l-uffi/jali jinfurmaw lill-kapijiet tal-Istat tal-54 pajji] tal-Commonwealth, fosthom Malta, u

dawk li jissej[u l-First Ministers, l-ekwivalenti tal-Prim Ministru, g[alScotland, Wales u l-Irlanda ta’ Fuq.

G[all-pubbliku, se jkun hemm avvi]uffi/jali li j[abbar it-twelid li jitpo;;amal-kan/ell tal-Palazz.

Skont il-[in tat-twelid, ftit minutiwara se jkun hemm salut b’41 tir tal-

kanun f’Hyde Park, u wara, il-membrital-familja jkunu jistg[u jmorru j]urulill-omm. Dawn mistennija jkunu l-familji tal-koppja.

{bieb u membri o[ra tal-familja qedikunu m[e;;in jistennew sakemm it-tarbija tmur id-dar biex imorrujarawha.

L-ITALJAEstradattraffikanttad-drogaewlieni

Fl-Italja wasal RobertoPannunzi, meqjus b[ala l-akbar traffikant tad-drogafl-Ewropa, wara li kienarrestat fil-Kolombja.

Pannunzi hu meqjusb[ala l-akbar traffikanttad-droga kokaina fid-dinja u hu stmat li kullxahar fl-Ewropa kien qedida[[al ]ew; tunnellatikokaina.

Hu kien arrestatf’Bogota waqt li kien qedjixtri, u fejn kien qedjoqg[od b’identità falza.

Fil-[idma biex ikunarrestat kien hemmkooperazzjoni mad-DrugEnforcementAdministration (DEA)Amerikana.

Pannunzi g[andu rabtietmal-grupp mafju] Taljantal-’Ndrangheta, ibba]atfil-Kalabrija.

Pannunzi di;à kienarrestat fl-Italja, imma fl-2010 irnexxielu ja[rabminn sptar fejn kienidda[[al g[all-kura.

IR-RENJU UNIT

Ritorn tal-Black SabbathIl-grupp rock Ingli] Black Sabbath re;a’ jinsab fil-qu//ata

tal-klassifika Ingli]a tal-albums wara assenza ta’ 43 sena.Dan, bl-album “13!”

L-a[[ar darba li l-grupp kien fil-qu//ata ta/-charts Ingli]ikien bit-tieni album tag[hom, “Paranoid”.

Ozzy Osbourne, li jmexxi l-grupp, ammetta li hu u s[abutal-grupp kienu sorpi]i g[all-a[[ar bis-su//ess tal-album ufuq kemm la[qu l-qu//ata daqshekk malajr.

18 A[barijiet ta’ Barra IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Il-Boeing 777 tal-Asiana Airlines fuq il-mitjar tal-ajruport ta’ San Francisco, f’Kalifornja (Ritratt> Reuters)

L-ISTATI UNITI

Ji;;arraf ajruplan bi 300 abbord f’San FranciscoBoeing 777 tal-Asiana Airlines bi

307 persuni abbord, i;;arraf u splodavampa nar hekk kif ni]el fl-ajruportinternazzjonali ta’ San Francisco warali kien telaq minn Seoul, fil-Korea ta’Isfel.

Fl-in/ident, ]ew; persuni nqatlu u180 persuna o[ra ndarbu, xi w[udb’mod serju.

Skont xi xhieda, id-denb tal-ajruplandeher jolqot parti mill-mitjar hekk kifkien se jmiss l-art.

Id-denb tal-ajruplan tqa//at u tar fl-arja, skont xi xhieda.

Mhemmx indikazzjoni x’seta’ was-sal g[al dan l-in/ident, g[alkemm is-sidien tal-linja tal-ajru qalu li ma jid-hirx li kien hemm xi [sara mekkanika,g[alkemm ma eskludewx ]ball mill-bdot jew mit-torri tal-kontroll.

Skont passi;;ier li kien abbord, il-bdot deher li kien qed jipprova jer;a’jg[olli l-ajruplan ftit qabel ma ;;arraf.

I]-]ew; vittmi kienu ]ew; xebbiet?ini]i li kienu fil-parti ta’ wara tal-ajruplan.

Skont l-Asiana, l-ajruplan kien bedal-vja;; f’Shanghai, i/-?ina, b’291

passi;;ier u b’16-il membru tal-ekwipa;;. Fil-ma;;oranza tag[hom,il-passi;;ieri kienu ?ini]i, Koreani uAmerikani.

Dan hu l-ewwel in/ident fatali li fihkien involut ajruplan tat-tip Boeing777 fit-18-il sena li ilu fis-servizz. Danhu wkoll l-ewwel in/ident tal-ajrufatali g[al ajruplan tal-passi;;ierti fl-

Istati Uniti mill-2009. L-Asiana ilhatopera g[al dawn l-a[[ar 25 sena umatulhom kellha ]ew; in/identi tal-ajru fatali.

Kelliem g[all-ajruport ta’ SanFrancisco qal li t-tag[mir fis-sistemag[all-in]ul fl-ajruport g[al dawn l-a[[ar ;img[at ma kienx qed ja[dem,ukoll fil-[in meta se[[ l-in/ident.

Imma l-esperti qalu li dan ma kienxdeterminanti g[all-in/ident, g[alkemml-investigaturi xorta se jaraw jekk it-tag[mir li ma kienx qed ja[dem kelluxsehem f’dak li ;ara.

L-ewwel in/identfatali g[all-Boeing777 fi 18-il sena

Dan l-a[[ar, wie[ed seta’jara trailer differenti pparkjatbarra l-head office ta’ ExpressGroup. Dan it-trailer, mag[rufa[jar b[ala l-Mobile BloodDonation Unit laqa’ 17-ilimpjegat, fosthom managers udiretturi minn Express Groupli taw id-demm b[ala partiminn attività ta’ donazzjonita’ demm organizzata mill-kumpanija.

G[al disg[a minn dawn l-impjegati, din kienet l-ewwelesperjenza tag[hom filwaqt liwie[ed mill-impjegati re;a’ tad-demm wara 30 sena!

“Li tag[ti d-demm hija xi[a;a mill-isba[. Fil-fatt huwafatt mag[ruf li kull pintademm mog[tija minnpersuna, kapa/i ssalva tlietpersuni. G[aldaqstant, hija xi[a;a ferm sabi[a metapersuna tidde/iedi li tag[ti d-demm g[all-ewwel darbag[aliex ikun ifisser li din il-persuna jkun irnexxielhateg[leb dik il-ftit bi]a’naturali.

“A[na kburin bl-impjegati li[adu sehem f’din l-attivitàspe/jalment b’dawk li taw id-demm g[all-ewwel darba,” qalFranco Azzopardi, Chairmanta’ Express Group.

“A[na na[dmu f’ambjentmimli sfidi fejn il-[idma u l-kapa/ità tag[na dejjem qedji;u ppruvati. Din kienet sfidadifferenti, g[aldaqstant, l-impegati tag[na a//ettawha utaw id-demm biex jg[inu [ajjet[addie[or.

“Nittamaw li jer;a’ jkollnaopportunitajiet simili o[ra un[e;;u kumpaniji o[rajn biexjag[mlu l-istess, spe/jalmentjekk se jag[mluha g[all-ewweldarba,” ]ied Franco Azzopardi.

“Il-medja ta’ donazzjonijietta’ demm kuljum hija ta’madwar 50-55 bor]a, i]da danqatt ma hu bi]]ejjed u d-

domanda dejjem qed ti]diedb’medja ta’ 2,000 bor]a kullsena,” spjega Paul Merciecami/-?entru Nazzjonali tat-Trasfu]joni tad-Demm.

“Din id-domanda ]diedetmin[abba ]iedaf’operazzjonijiet li jkollhomb]onn trasfu]jonijiet tad-demm, ]ieda fit-trattament tal-kan/er u sfortunatament, f’ka]ita’ in/identi tat-traffiku jewfuq il-post tax-xog[ol.

“Hemm g[add ta’ ra;unijietli j]ommu lil persuni millijag[tu d-demm i]da l-fatturewlieni jibqa’ dak tal-bi]a’, xi[a;a li tista’ fa/ilmentting[eleb jekk wie[ed imurb[ala parti minn grupp s[i[[alli kul[add jg[in lil[addie[or.

“G[aldaqstant, jibqa’ wkollil-fatt li l-g[add ta’ donaturiqed ji]died ukoll grazzi g[alattivitajiet organizzati minnkumpaniji. Din is-sena, ’il fuqminn 730 donatur minnkumpaniji u negozji taw id-

demm b’su//ess. Dawn il-blood donation drivesorganizzati minn kumpaniji,i[e;;u lill-impjegati lijing[aqdu u jag[tu d-demmb[ala grupp, u dan jg[inhomjeg[lbu l-ftit bi]a’ li jista’

jkollhom. Hekk kif jeg[lbudik il-ftit bi]a’, kull minjag[ti d-demm jinduna bis-sens ta’ sodisfazzjon li d-donazzjoni tieg[u tista’ ssalva[ajja, ]ew; [ajjiet jew tlieta!”temm jg[id is-Sur Mercieca.

Sa[[a 19IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Mod ‘express’ kif issalva [ajja

Disa’ impjegati ta’ Express Group taw id-demm g[all-ewwel darba waqt inizjattiva ta’ g[oti tad-demm minn [addiematal-kumpanija Express

L-G{OTI TAD-DEMM – TAJJEB LI TKUN TAFDawk kollha li jkun bi [siebhom jag[tu d-

demm, idealment ji]guraw li jkunu [adukolazzjon [afif u tajjeb li jixorbu [afna ilma.Biex jag[ti d-demm, donatur g[andu b]onn lijippre]enta l-ID card jew mezz ie[or ta’identifikazzjoni.

Dawk il-kumpaniji li jixtiequ jorganizzawblood drive g[all-impjegati tag[hom jew lijmorru jag[tu d-demm b[ala grupp f’wie[edmis-siti fejn jing[ata d-demm jistg[u

jikkuntattjaw li/-?entru Nazzjonali tat-Trasfu]joni tad-Demm fuq 220 66 209, 79307 307 jew bl-email nbts@gov.mt.

Aktar informazzjoni tinkiseb minn fuq is-sit ta’ NBTS www.blood.gov.mt, mill-pa;nauffi/jali ta’ NBTS fuq facebookhttps:##www.facebook.com#bloodmalta jewbilli wie[ed jirre;istra fuq id-DonorRegistration App.:https:##www.facebook.com#bloodmalta#app.

Yiannos Michaelidis, il-KapE]ekuttiv ta’ GO plc, ]ar l-Istituttal-Arti u d-Disinn tal-MCAST lijinsab il-Mosta.

Hawnhekk l-istudenti kienug[addejjin bl-a[[ar t[ejjijiet g[all-esebizzjoni tag[hom tal-a[[ar tas-sena bit-titolu: “Revoluzzjoni – ix-Xow Finali.”

Il-wirja kienet parti integrali mill-MCAST Expo u saret fil-kampustal-Istitut li jipprovdi l-post idealif’kuntest professjonali g[all-fu]jonie//itanti ta’ o;;etti e//ezzjonaliesebiti mill-studenti.

Stephen Vella, id-Direttur fl-Istituttal-Arti u d-Disinn tal-MCASTakkumpanja lil Yiannos Michaelidesmadwar l-Istitut. Fost affarijiet o[ra,Yiannos Michaelides intwera l-istudjo tal-arti mibni fuq teknolo;ijamill-aktar avvanzata li l-Istitut huwatant kburi bih.

L-Istitut tal-Arti u d-Disinn tal-MCAST ;ie stabbilit fl-2001 ibba]atfuq il-[ila u l-kompetenza ta/-?entrutal-Arti u Disinn u l-Iskola g[all-Arti;jani Salvatore Dimech.

Mill-bidu tieg[u, l-Istitutirnexxielu j]omm bilan/ xieraq bejnid-disinn u l-[olqien.

L-esebizzjoni tal-istudenti tal-a[[ar tas-sena, li din is-sena hija t-tnax l-edizzjoni tag[ha, ittellg[et fil-jiem li g[addew. Fl-esibizzjoni kienhemm g[all-wiri g[a]la mdaqqsa ta’pro;etti tal-istudenti li jkopru diversilivelli u oqsma ta’ studju bil-g[an lijipprovdu firxa wiesg[a ta’ dixxiplinimg[allma fl-Istitut.

Il-wirja tinkludi xog[ol 3D fil-;ebel, /eramika, metall, injam,tessuti u materjali ri/iklati. Hemmesebiti wkoll xog[lijiet tal-arti,grafika u x-xog[ol inerattiv tal-midja.

Waqt li kien qed jitkellem dwar l-isponsorship, Yiannos Michaelidesqal li “GO hija tassew kburija li qedtisponsorja l-Istitut tal-Arti u d-Disinntal-MCAST. L-avveniment tal-lumjimmarka l-bidu fil-futur ta’ s[ubijabejn i]-]ew; partijiet.”

Huwa enfasizza l-importanza tal-industrija ta’ kreattività u l-kontributvitali tag[ha g[all-futur ta’ kwa]i l-industriji kollha.

Yiannos Michaelides qal li “GOqed t[ejji strate;ija li hija //entrata

fuq ]g[a]ag[ li huwa mistenni li tibdawara l-ista;un tas-sajf. G[alkemm lig[adha fl-istadji bikrija [afna ta’ppjanar, g[adu kmieni wisq biexnag[tu d-dettalji, g[andi pja/irninfurmak li GO fil-futur qrib setittestja l-profi/jenza ta’ kreattivitàtieg[ek.”

Stephen Vella, irringrazzja lil GOtalli ng[aqdet mal-Istitut biex flimkienjiggarantixxu s-su//ess s[i[ tal-okka]joni. “L-esebizzjoni tag[na tal-a[[ar tas-sena tirrifletti investiment

konsiderevoli fir-ri]orsi umani u dawkfi]i/i u hija prova tan;ibbli tal-g[adddejjem jikber ta’ korsijiet offruti fl-artivarji, fid-disinn u fil-midja.”

“L-Istitut tal-Arti u d-Disinnja[dem mill-qrib mal-industrija u huimpenjat li jipprovdi studentib’assignment briefs u esperjenzirealisti/i. L-Arti u d-Disinng[andhom rwol kru/jali fil-komunikazzjoni ta’ vi]jonijiet u ideatli kliem wa[edhom ma jistg[uxjesprimu g[al kollox.”

20 EdukazzjoniIN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

GO tinvesti fil-kun/ett ta’ Malta Kreattiva

Mument waqt i]-]jara li Yiannos Michaelidis, il-Kap E]ekuttiv ta’ GO plc, g[amel lill-Istitut tal-Arti u d-Disinntal-MCAST li jinsab fil-Mosta

TV#Radju 21IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Ce n’è per tuttiIris 17>30

Film Taljan li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ LucianoMelchionna u li g[andufost l-atturi ewlenin lilAmbra Angiolini (fir-ritrattfuq ix-xellug), LorenzoBalducci u StefaniaSandrelli. Gianluca jkunpoeta ]ag[]ug[ li xebamill-we;g[at li taf tag[tid-dinja u g[aldaqstantjixxabbat mal-Colosseo ta’Ruma u jibda jhedded li sejaqbe] minn hemm biexitemm [ajtu. Bosta jkunudawk li jmorru hemm biexforsi jirnexxilhomjikkonvin/uh biex majag[milx dan.

4 GivenNET Television 21>35

Is-su;;ett g[all-programm tal-lum se jkun il-fidi f’/irkustanzi diffi/li.Kultant, li n]ommu relazzjoni ma’ :esù f’/irkustanzi mdallmin fil-[ajja,tippre]enta ru[ha b[ala sfida kbira, u xi drabi n[ossuna se naqtg[u qalbna.I]da nistg[u nirb[u dawn l-isfidi. Kif? Philip Leone Ganado jaqsaml-esperjenza personali tieg[u u l-mod kif irnexxielu jibqa’ jafda f’Alla ankif’waqtiet ferm diffi/li. Naraw ukoll kif Tony u Antonio Casha wkollg[andhom esperjenza ta’ niket li huma, permezz tal-im[abba li g[andhom lejnAlla u lejn il-bnedmin, biddlu n-niket tag[hom f’fer[ kbir. Naraw ukolll-esperjenza ta’ Rowena Enriquez. Fost dawk li jag[tu l-kontribut tag[hominsibu lil John Bonnici Mallia u l-psikjatra Mark Xuereb. Marie ThérèseGambin tispjega l-kanzunetta li biha jifta[ il-programm.

2 papà, nemiciamiciRaiuno 15>10

Film :errmani] lin[adem fl-2009b’re;ija ta’ FranziskaMeyer Price. Kurt uChristophe jkunu]ew; ;irien li dejjemimqabbdin ma’xulxin. Kull sku]a hitajba biex jaqbdu;lieda. Jum minnhomisibu tarbija fejn ikunujoqog[du. It-tarbijatwassalhom biexjinsew id-differenzita’ bejniethom waqt li jibdew ifittxu lil omm it-tarbija.

Simpati/iNET Television 13>00

Il-familja Cassar tipprepara biex tiltaqa’mal-kappillan, li jixtieq jirringrazzja personalment lill-parru//ani u fl-istess [in jitlob g[al aktar g[ajnuna. Lilmin jirnexxielu jikkonvin/i biex jag[ti l-g[ajnunalill-Knisja? Fost l-atturi nsibu lil Lino Grech(fir-ritratt), li anki kiteb din l-istorja.

Simpati/iNET Television 15>05

Il-Milied ikun qed joqrob ;mielu. I]da fl-uffi//ju ta’Joe donnu li mhux hekk. Aktar mo[[hom fil-millennium bug u l-[sara li din tista’ tag[mel. Barraminn hekk naraw x’ji;ri lill-kappillan u lis-Sur Tonna.

Fil-qosor

Fost il-mistednin fl-istudio llum sejkun hemm Karl Izzo, il-kow/nazzjonali Malti tal-waterpolo, fejnmistenni jag[ti kummenti dwar il-partiti tal-Kampjonat Ewropej li sejsiru f’Malta bejn il-11 u l-14 ta’Lulju.

Naraw dwar il-partiti lokali li sarufil-jiem li g[addew, fosthom diktas-Sibt bejn Neptunes u Sliema.

Barra minn hekk waqt il-programm

tal-lum se jin;abru flusg[all-Fondazzjoni Children in Need.Naraw servizz spe/jali dwarit-t[ejjijiet li qed jag[mlu l-qaddiefaDaniel Abela, Neville Calleja uReuben Vassalo li b’risq l-istessfundazzjoni se jkunu qed jaqsmubejn Sardinja u Malta fuq bi//atal-ba[ar ta’ daqs ]g[ir.

Jippre]enta l-programm ChristianMicallef.

Man Up + - NET Television 20>30Karl Izzo fost il-mistednin

Slevin - Patto Criminale (Lucky Number Slevin)Iris 13>10

Lucy Liu u Josh Hartnett (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq) huma fost l-atturi ewleninf’dan il-film thriller Amerikan li n[adem fl-2006 b’re;ija ta’ Paul McGuigan.}ag[]ug[ imur fid-dar ta’ [abib tieg[u. Grupp ta’ nies jinzerta li jkun qed isegwil-passi tal-[abib tieg[u u meta jitfixkluh mieg[u, jispi//a jid[ol f’[afna inkwietbla b]onn...

TVM07:00 - Morning news loop08:30 - Lonely Planet – Best inChina (ep. 2#13) 09:00 - Malta ulil hinn minnha (ep. 38) 10:50 -Teleshopping 12:00 - A[barijiet#rapport tat-temp 12:10 - Kids TV13:30 – Madwarna (ep. 7) 14:00- A[barijiet 14:05 - Teleshopping15:05 - Century of flight (ep. 3)16:00 - A[barijiet 16:05 - KidsTV 17:25 - Teleshopping 18:00- A[barijiet 18:10 - Sa[[tek l-Ewwel (ep. 6) 18:20 -Extraordinary Animals (ser. 2 ep.6#10) 18:50 - Faulty Towers (ep.6) 19:20 - Keeping up appear-ance (ser. 4 ep. 1) 20:00 - A[bar-ijiet# sports# rapport tat-temp# rap-port finanzjarju 20:40 - }afira(ep. 36) 21:45 - Il-{arsa ta’Ru]ann (ep.2) 22:15 - Kenn il-Ba[[ara (ep. 2) 22:45 - G[awdexIllum (ep. 40) 23:15 - L-A[bari-jiet. TVM 207:40 - Kids TV 09:00 - Il-Misteru tal-Bombli tal-Fu[[ar(ep. 3) 09:30 - Century of Flight(ep. 3) 10:20 - Sa[[tek l-Ewwel(ep. 7) 10:30 - Storjografija (ep.4) 11:00 - Madwarna (ep. 4)11:30 - Malta u lil hinn minnha(ep. 4) 13:00 - Sa[[tek l-Ewwel(ep. 7) 13:15 - Ency. Channeldoc 2 x 7’ 13:30 - Paq Paq ((ep.37) 14:15 - Sensilhena (ep. 4)15:00 - Wirt Arti u Kultura (ep.3) 15:30 - G[awdex illum (ep.40) 16:00 - Issa Naraw (ep. 6)17:00 - Sa[[tek l-Ewwel (ep. 7)17:10 - Ency. Channel doc 2 x 7’17:25 - Lonely Planet – Best inChina (ep. 2#13) 18:00 - Malta ulil hinn minnha (ep. 4) 19:30 -A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Century of Flight(ep. 3) 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Salib it-Toroq (ep.4, 5 u 6) 23:10 - Lonely Planet –Best in China (ep. 2#13) 23:40 -Issa Naraw (ep. 6). ONE08:30 - ONE News 08:45 -Teleshopping 09:00 - AromaKitchen (r) 10:45 -Teleshopping 12:05 - KelmaBejn Tnejn (r) 12:30 - ONENews 12:40 - Teleshopping14:45 - Il-Klikka (ep. 3) 15:40 -Ieqaf 20 Minuta 16:00 -Teleshopping 16:30 - Kbar u}g[ar 17:30 - ONE News 17:35- Liquorish (daily update) 17:45- Indigo (ma’ Marika CaruanaSmith) 19:30 - ONE News20:15 - Kelma Bejn Tnejn

20:35 - Liquorish 23:30 - ONENews.

Smash08:00 - Er;a’ Lura 09:00 -{abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’Farah 10:50 - Teleshopping14:20 - 1046 Music 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 -Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 7518:40 - Teleshopping 19:00 -News 19:30 - {abbejtek 20:30 -Bi Dritt... Tistaqsi u Titwie;eb(live) 22:00 – News. Raiuno06:45 - Unomattina Estate (jin-kludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1)09:05 - Tg 1 Storia estate 09:35 -Unomattina Talk 09:55 - Chetempo fa # Tg 1 10:20 -Unomattina ciao come stai?11:15 - Road Italy 11:25 - DonMatteo 4 (fiction) 13:30 - Tg 114:00 - Tg 1 economia 14:10 -Ho sposato uno sbirro 2 (fiction)15:10 - 2 Papà, nemici amici.Film 2009 16:50 - RaiParlamento - Tg 17:00 - Tg 117:15 - Estate in diretta 18:45 -Reazione a catena 20:00 - Tg 120:30 - Techetechetè, vista la riv-ista 21:15 - Il CommissarioMontalbano (fiction) 23:35 -Overland 14 00:20 - Tg 1 notte00:55 - Sottovoce.

Raidue07:00 - Sorgente di vita 07:30 -Cartoons 08:25 - Heartland (TF)09:05 - Le sorelle McLeod (TF)10:30 - Tg 2 insieme estate 10:35- Tg 2 dossier 11:20 - Il nostroamico Charly (TF) 12:10 - Lanostra amica Robbie (TF) 13:00 -Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2E…state con costume 13:50 -Tg 2 Medicina 33 14:00 -Divieto di sosta l’Italia in movi-mento 14:45 - Blue bloods (TF)15:35 - Revenge (TF) 17:00 -Guardia Costiera (TF) 17:55 - Tg2 Sport 18:15 - Tg 2 Notizie18:45 - Senza traccia (TF) 19:35- Castle (TF) 20:30 - Tg 2 notizie21:05 - LOL :-) 21:10 - SquadraSpeciale Cobra 11 (TF) 22:55 -Vegas (TF) 23:40 - Tg 2 notizie23:55 - Made in Sud Summer01:15 - Tg 2 parlamento 01:25 -Protestantesimo 02:00 –Stardom. Film 2000.

Raitre 08:00 - Agorà estate (attwalità)10:25 - I due compari. Film ’5511:10 - Tg 3 minuti 12:00 - Tg 312:15 - New York New York(TF) 12:25 - Tg 3 fuori tg 13:05

- Piatti tipici dello spirito 13:10 -Lena, amore della mia vita (soap)14:00 - TG regione 14:20 - Tg 314:45 - Tgr piazza affari 14:55 -Ponderosa (TF) 16:30 - IlMostro. Film ’77 18:05 - GeoMagazine 19:00 - Tg 3 19:30 -Tg regione 20:00 - Blob 20:15 -Simpatiche canaglie 20:35 - Unposto al sole (soap) 21:05 - Ilviaggio 23:05 - Tg regione23:20 - Tg 3 Linea notte 23:55 -I dieci comandamenti 00:55 -Fuori orario 01:10 - Il cavaliereSole. Film 2008.

Canale 508:00 - Tg 5 mattina 08:40 - IlMammo (sitcom) 09:10 - Tg 5 -Ore 10 09:15 - Il mistero dellupo. Film 2006 11:00 - Forum13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful(soap) 14:10 - Centovetrine14:45 - Il segreto (telenovela)15:40 - Le tre rose di Eva (fic-tion) 16:40 - Un amore di nonna.Film 2012 18:50 - The MoneyDrop 20:00 - Tg 5 20:40 -Paperissima Sprint 21:10 - Seguiil tuo cuore. Film 2010 23:20 -Tg5puntonotte 01:05 - Tg 5 notte01:35 - Paperissima Sprint (r)02:05 - Telefilm.

Rete 406:50 - Chips (TF) 07:45 -Charlie’s Angels (TF) 08:40 -Pacific Blue (TF) 09:50 -Distretto di Polizia 5 (fiction)10:50 - Ricette di famiglia 11:30- Tg 4 12:00 - Siska (TF) 13:00- Renegade (TF) 14:00 - Tg 414:45 - Lo sportello di Forum15:30 - Flikken – Coppia in giallo(TF) 16:35 - Il Conte diMontecristo (fiction) 18:55 - Tg4 19:35 - Tempesta d’amore(soap) 20:30 - Quinta Colonna ilquotidiano 21:10 - Speed. Film’94 23:50 - Revenge - Vendetta.Film ’89 02:15 - Modamania. Italia 107:00 - Tutto in famiglia (sitcom)07:50 - I maghi di Waverly (sit-com) 08:40 - Kyle XY (TF)09:35 - Gossip girl (TF) 11:30 -Pretty little liars (TF) 12:25 -Studio aperto 13:00 - Sportmediaset 13:40 - Cartoons 15:25- The Vampire Diaries (TF)16:20 - Smallville (TF) 17:15 -Top One 18:30 - Studio aperto19:20 - CSI NY(TF) 21:10 -Skyline. Film 2010 23:00 - Lacitta verrà distrutta all’alba. Film2010 01:05 - Sport Mediaset01:30 - Studio aperto – La giorna-ta 01:45 - El Internado (TF).

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:50 Avvi]ita’ Mwiet, 07:58 Angelus,08:00 A[barijiet fil-qosor)08:30 – Familja Wa[da (jinklu-di 09:00 BBC News, 10:00A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBCNews) 11:50 - Avvi]i ta’Mwiet u l-Angelus 11:58 - XiQrajt, Xi Smajt 12:00 - A[ba-rijiet 12:10 - Newsline 12:45 -Qari bil-Malti 14:00 - A[bari-jiet 14:05 – E M Live 16:00 -A[barijiet 16:05 – Drivetime17:00 - Kumpanija 17:50 -Nitfa Kultura 18:00 - Bulettintal-A[barijiet 18:15 - Ward u}ahar 19:50 – Avvi]i ta’Mwiet 20:00 – A[barijiet20:05 – Qari bil-Malti (r)20:30 - Minn Nashville 22:00 -L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet23:30 - Xi qrajt, xi smajt 23:33– Ru]arju 24:00 - ClassicHits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u ONE (jinkludi06:45 ONE News, 07:00 ONESports, 07:30 Mill-:urnali,07:45 One News) 09:00 - L-G[ajta tal-Pagun 10:00 - Ma’Pauline 11:00 - Frappè 11:45- ONE News 12:00 - Angelus13:00 - Kuntatt 13:45 -Rumanz 14:15 - Minflok Siesta14:45 - ONE News 15:00 -Storja... Minflok Siesta 15:25 -Djarju Kulturali 15:30 - DriveTime 17:00 - Rush Hour (jin-kludi 17:45 ONE News, 18:05ONE Sport) 19:00 - In theZone 19:45 - ONE News20:15 - Rock Moods 21:45 -ONE News 22:00 - BlaKantunieri 23:00 - Wooden-man Jukebox 24:00 - MusicFM 02:00 - Serali.RTK - 103 FM06:30 - Pierre & Co on RTK(jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57Angelus, 08:00 BBC News)09:00 - RTK qosor 09:05 -Paperscan 09:15 - G[alinaLkoll (jinkludi 10:00 BBCNews) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin12:15 - Profili 13:00 - RTKQosor 13:05 - Su//essi uAktar! 14:00 - BBC News15:00 - RTK Qosor 15:30 -Rapport Finanzjarju 15:40 -Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBCNews) 17:00 - RTK Bulettin17:15 - Jaqblu, Ma Jaqblux

(jinkludi 18:00 RTK Qosor)19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05- Ru]arju 19:25 - {sibijietmal-Melodija 21:00 - Kelmata’ Wens 23:00 -Ripetizzjonijiet.Campus FM - 103.7 FM09:00 - Anali]i tal-;urnali09:20 - Foreign News # CultureNews 09:30 - Meta l-Mo[[ isirPalk 10:00 - BBC News Up-date 10:06 - Sekwestru 11:00- Classic FM 13:00 - Anali]ital-;urnali 13:30 - Aroma14:00 - BBC News Hour 15:00- Classic FM 20:00 - KordiSpanjoli 21:00 - BBC WorldService.

Radju Marija - 102.3 FM07:00 - Ru]arju 07:30 -Quddiesa 08:00 - Angelus uKuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00- Tifkiriet ta’ Nosgtal;ija12:00 - Angelus u Ru]arju12:30 - Ru]arju l- Erwie[13:00 - Qari ta’ Rumanz13:30 - Shalom 15:00 -Kurunella {niena Divina15:30 - Napli li ma tmut qatt16:00 - Fl-Iskola ta’ San Pijuta’ Pietralcina 17:00 - Bulettinta’ A[-barijiet Reli;ju]i 17:15 -Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar18:30 - Quddiesa 19:00 -Ru]arju 19:30 - A[barijietminn Radju Vatikan 20:00 -Tifkiriet mill-Kultura Maltija20:30 - Qari ta’ Rumanz (r)21:00 - Nixtarru kitbiet San:or; Preca 22:00 - Qum uImxi 23:00 - {ajjitna (r)23:30 - A[barijiet Reli;ju]i23:50 - Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM06:30 - Bay Breakfast (jinkludi07:30 - A[barijiet, 08:30 u09:30 - A[barijiet fil-qosor)10:30 - Simon Pisani (jinkludi11:30 u 13:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30- Nathan & Talitha 18:30 -A[barijiet 18:40 - Bay Beats20:00 - Ben Glover 22:00 -Nocturnal 24:00 - JohnDigweed.

Calypso Radio - 101.8 FM07:00 - A[barijiet 07:15 - Caly-pso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 -101.8 Favourites 12:00 - A[-barijiet 14:30 - After Break17:00 - Calypso Drive 19:00 -Let’s Go 22:00 - Golden Mix01:00 - L-g[a]la tieg[inaqsamha mag[kom.

22 TV#Radju

06>00 Radio 101 Breakfast Clubb’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)

07>55 Avvi]i tal-Mejtin u Angelus08>00 A[barijiet fil-Qosor08>05 (ikompli) 101 Breakfast Club09>00 A[barijiet fil-Qosor09>05 Magazine 101

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)11>00 Wavelength11>55 Avvi]i tal-Mejtin12>00 A[barijiet12>30 Qari bil-Malti13>00 The Big Show15>00 A[barijiet fil-Qosor15>05 Hitsteria

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)16>30 Newsdesk17>55 Avvi]i tal-Mejtin18>00 A[barijiet18>30 Replay ikompli20>00 80s Corner21>00 Fuzzbox - Michael Bugeja23>00 Newsdesk (r)00>30 Wavelength (r)

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Revenge - Vendetta- Rete 4, 23>50Film drammatiku tal-1989b’re;ija ta’ Tony Scott bistorja li hi ambjentatafil-Messiku. Jay (KevinCostner, fir-ritratt ma’Madeleine Stowe) jitlaql-impjieg li kellu mal-AirForce u jmur il-Messikufejn kien stiednu l-[abibtieg[u Tibey (AnthonyQuinn), li jirri]ulta li jkunbniedem ta’ poter kbir.X’ji;ri meta jie[u grazzjama’ mart Tibey, limin-na[a tag[hatirre/iproka?

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 23

Jim Jam08:00 - See The Sea 08:05 - Lots & Lots 08:20 -Bob the Builder 08:30 - Fireman Sam 08:40 -Thomas and Friends 08:55 - Nouky and Friends09:00 - Rubbadubbers 09:10 - Pingu 09:15 - TinyPlanets 09:20 - Pingu 09:25 - Tiny Planets 09:30- Monkey See Monkey Do 09:40 - Barney andFriends 10:10 - Fluffy Gardens 10:25 - TheMighty Jungle 10:40 - Mio Mao 10:50 - Heroesof the City 11:05 - Jakers: The Adventures ofPiggley Winks 11:30 - Kipper 11:50 - Gazoon12:00 - Wobblyland 12:05 - Igloo-Gloo 12:20 -Benjamin’s Farm 12:25 - My Animal Family12:40 - See The Sea 12:45 - Lots & Lots 13:00 -Fluffy Gardens 13:15 - The Mighty Jungle 13:30 -Angelina Ballerina 13:45 - Monkey See MonkeyDo 13:55 - Barney and Friends 14:25 - Pingu14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 - TinyPlanets 14:45 - Igloo-Gloo 15:00 - Bob theBuilder 15:10 - Fireman Sam 15:20 - Thomas andFriends 15:35 - Tork 15:45 - Dougie in Disguise15:55 - Slim Pig 16:05 - Heroes of the City 16:20- Jakers: The Adventures of Piggley Winks 16:45 -Benjamin’s Farm 16:50 - Nouky and Friends16:55 - My Animal Family 17:10 - See The Sea17:15 - Lots & Lots 17:30 - Monkey See MonkeyDo 17:40 - Barney and Friends 18:10 -Wobblyland 18:15 - Dougie in Disguise 18:25 -

Slim Pig 18:35 - Connie the Cow 18:45 -Angelina Ballerina 19:00 - Jakers: The Adventuresof Piggley Winks 19:25 - Heroes of the City19:40 - Pingu 19:45 - Tiny Planets 19:50 - Pingu19:55 - Tiny Planets 20:00 - Bob the Builder20:10 - Fireman Sam 20:20 - Thomas and Friends20:35 - Dougie in Disguise 20:45 - Slim Pig20:55 - Connie the Cow 21:05 - Tork 21:15 -Benjamin’s Farm 21:20 - My Animal Family21:35 - Nouky and Friends 21:40 - Wobblyland21:45 - Wobblyland 21:50 - Barney and Friends22:15 - Monkey See Monkey Do 22:25 - Kipper.Disney Channel08:05 - Austin and Ally 08:55 - Good LuckCharlie 09:15 - Let It Shine 10:50 - Jessie 11:15 -Austin and Ally 12:00 - Shake It Up 12:45 -A.N.T. Farm 13:35 - Good Luck Charlie 14:25 -Jessie 15:10 - Shake It Up 15:35 - A.N.T. Farm16:00 - Austin and Ally 16:20 - That’s So Raven16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Good LuckCharlie 17:30 - That’s So Raven 18:20 - GoodLuck Charlie 19:05 - A.N.T. Farm 19:30 - ShakeIt Up 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 -Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 -Jessie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Good LuckCharlie 22:10 - Wizards of Waverly Place.

Eurosport 08:00 - Universiade: Rowing(live) 10:30 - Rally 10:45 -Tour de France Cycling 12:15 -Universiade: Diving: Men’s1m Event (live) 13:15 -Universiade 14:00 -Universiade: Diving: Women’s10m Event (live) 15:00 - FIFAU#20 WC Football 16:00 -Universiade: Athletics: Day 2(live) 19:45 - Greene Light20:00 - WATTS 20:15 -Eurosport Top Ten 20:45 -Clash Time 20:50 - This Weekon World WrestlingEntertainment 21:20 - ClashTime 21:30 - Pro Wrestling22:30 - Horse Racing Time22:45 - Tour de France Cycling.

Eurosport 207:00 - Universiade: Athletics:Day 2 (live) 12:00 - GreeneLight 12:15 - Universiade13:00 - Universiade: Volleyball:Women’s Group Stage, Algeriav Brazil (live) 15:00 -Universiade 16:00 -Universiade: Volleyball:Women’s Group Stage, Russiav Czech Republic (live) 18:00 -Universiade: Volleyball: Men’sGroup Stage, USA v Russia(live) 20:00 - BritishSuperbikes Motorcycle Racing20:30 - British SuperbikesMotorcycle Racing 21:00 -Tour de France Cycling 22:15 -Mountain Biking 22:30 - Rally22:45 - FIFA U#20 WCFootball 02:45 - FIFA U#20WC Football.

GO Sports 1 07:00 - Best of Football 2012-13 09:00 - The Championships:Wimbledon 2013: Day 13 –Highlights 10:00 - Best ofFootball 2012-13 12:00 - Bestof Rugby 2012-13 14:00 - Bestof Football 2012-13 16:00 -The Championships:Wimbledon 2013: LadiesSingles Final 19:00 - FIFAFutbol Mundial 19:30 - TheChampionships: Wimbledon2013: Men's Singles Final

23:30 - Football's Greatest00:00 - Best of Football 2012-13 02:00 - Trans World Sport.

GO Sports 707:00 - Vincennes Racetrack09:15 - The Championships:Wimbledon 2013: Day 1 16:30- PGA European Tour: AlstomOpen de France: Day 1 20:30 -Best of Football 2012-13 00:30- Best of Rugby 2012-13.

GO Sports 809:00 - Vincennes Racetrack11:15 - The Championships:Wimbledon 2013: Day 1 18:30- PGA European Tour: AlstomOpen de France: Day 1 22:30 -Best of Football 2012-13.

Melita Sports 108:00 - Bundesliga (r) 09:55 -2012 Alpari World Match Tour(r) 12:00 - FA Cup (r) 13:55 -Bundesliga (r) 15:50 - FA Cup(r) 17:50 - UIPM (r) 19:00 -Bundesliga - Highlights 20:05 -Bundesliga (r) 22:00 - FA Cup(r) 00:05 - Bundesliga (r).

Melita Sports 212:00 - Bundesliga (r) 14:00 -Swedish ATG Horse Racing V4Race Meetings 15:05 -Bundesliga (r) 18:55 -America's Cup: World Series (r)21:00 - Bundesliga - Highlights(r) 22:05 - Swedish ATGHorse Racing V65 RaceMeetings 00:40 - 2012 AlpariWorld Match Tour (r).

Malta Stars08:00 - BOV Premier League(r) 10:15 - Melita GFA 1stDivision (r) 12:00 - MaltaHandball Association (r) 13:25- Malta Basketball Association(r) 14:50 - Malta RugbyFootball Union (r) 16:25 -MFA Futsal League (r) 17:45 -Melita GFA 1st Div. (r) 19:35 -Malta Handball Association (r)21:00 - BOV PL 23:15 - MaltaBasketball Association (r)00:40 - Malta Rugby FootballUnion (r).

Favourite Channel 07.00 - Teleshopping 08:30 -Bejnietna l-{bieb 10:30 -Nintrefa ’l Fuq 12:30 - BestDeal 13:00 - Malja 15:00 -Teleshopping 17:30 - Niltaqg[u18:15 - News 18:30 - (ikompli)Niltaqg[u 19:30 -G[id il-verità20:30 - Favourite News 21:00 -{in g[al Kollox 23:00 -Favourite News.

Calypso Music TV07:00 - Total Request Show (r)09:00 – Love and Romance10:00 - Teleshopping 12:00 – 60min. of Classical Music (r) 13:00- The 60s & 70s 13:30 – The 80s14:00 - The 90s 14:30 - The 00s15:00 - Love and Romance 16:00– The 80s 16:30 - I GrandiSuccessi 17:30 – The LocalAngle 18:00 – Total RequestShow 20:00 - The 60s & 70s20:30 - Rock Around the Click21:30 - The Local Angle (r)22:30 - Music Videos.

La 5 14:05 - Vite in Apnea 14:40 -Torte d’autore (reality) 15:10 -The OC (TF) 16:00 - I want tobe Hilton 16:50 - Torte d’autore(reality) 17:20 - Vite in Apnea17:50 - Che trucco! 18:20 - LoveBugs 2 (sitcom) 19:00 - CosìFan Tutte (TF) 19:30 - Mercy(TF) 20:25 - Dr House (TF)21:10 – Bye Bye Cinderella (sit-com) 21:40 - Suburgatory (sit-com) 22:05 - Cougar Town (TF)22:30 - Happy Endings (TF)23:00 - Shamless (TF) 24:00 -Donna in giallo.

BBC Entertainment06:55 - Fimbles 07:15 - GreenBalloon Club 07:40 - Balamory08:00 - The Large Family 08:10- Fimbles 08:25 - My Family08:55 - ’Allo, ’Allo! 09:30 - TheWeakest Link 10:15 - Walk onthe Wild Side 10:45 - Doctors11:15 - Our Queen 12:05 - RayMears Goes Walkabout 12:55 -My Family 13:25 - The WeakestLink 14:10 - ’Allo, ’Allo! 14:45- Walk on the Wild Side 15:15 -Doctors 15:40 - Our Queen16:30 - King George & QueenMary: The Royals Who Rescuedthe Monarchy 17:30 - TheWeakest Link 18:15 -EastEnders 18:40 - Doctors19:10 - Lark Rise to Candleford20:00 - My Family 20:30 - TheCafé 21:00 - Spooks 21:50 -Twenty Twelve 22:20 - SilentWitness 02:10 - UpstairsDownstairs.

TCM09:10 - The Naked Spur. Film’53 (A) 11:05 - The Cabin in theCotton. Film ’32 (U) 12:35 -

Cimarron. Film ’60 (U) 15:00 -Courage of Lassie. Film ’46 (U)16:35 - Destination Tokyo. Film’43 (U) 19:00 - Seven Days inMay. Film ’64 (U) 21:00 -Logan’s Run. Film ’76 (A)02:00 - The Formula. Film ’80(AA).MGM Movies06:50 - Undercover Blues. Film’93 (12) 08:16 - Home Is Wherethe Hart Is. Film ’87 09:40 -Cold Turkey. Film ’71 (A) 11:20- Where Angels Fear to Tread.Film ’91 (PG) 13:10 - All DogsGo to Heaven 2. Film ’96 (U)14:30 - Boris and Natasha. Film’88 15:55 - Late for Dinner.Film ’91 (PG) 17:25 - Kuffs.Film ’92 (15) 19:05 - Kes. Film’70 (U) 21:00 - The Charge ofthe Light Brigade. Film ’68 (A). GO Stars07:30 - Moonraker 09:40 -Spirit: Stallion of the Cimarron11:00 - Raines 11:45 -Secreteriat 13:50 - MillionDollar Murder 15:20 - WalkingThe Halls 16:50 - Step Up 418:30 - Brother Bear 19:50 -Warehouse 13 20:35 - TheOffice 21:00 - Mrs Browns Boys21:30 - The Raven 23:20 -Paranormal Activity 3 00:40 -Moonraker. Iris11:00 - Il tunnel della libertà.Film 2003 13:10 - Slevin - Pattocriminale. Film 2006 15:15 - Tiracconto un libro 15:40 - Unsolo grande amore. Film ’7217:30 - Ce n’è per tutti. Film2009 19:25 - A-Team (TF)20:10 - Hazzard (TF) 21:05 -L§uomo che fissa le capre. Film23009 22:45 - In amore nienteregole. Film 2008 00:50 - Stanza17-17 palazzo delle tasse ufficioimposte. Film ’71.

Diva Universal06:55 - Agatha Christie’s Poirot08:45 - La Prova 08:50 - AgathaChristie’s Poirot 09:55 - Kojak10:55 - Quincy, M.E. 11:55 -Agatha Christie’s Poirot 12:55 -ER 13:50 - Great Women 14:00- Mystery Woman: Oh Baby15:38 - Great Women 15:50 -Kojak 16:45 - Agatha Christie’sPoirot 18:43 - SMS 18:50 -Agatha Christie’s Poirot 19:50 -JAG 20:50 - Great Women21:00 - Agatha Christie’s Poirot22:53 - Great Women 02:05 -Agatha Christie’s Poirot.Discovery Channel 07:15 - American Chopper:Senior vs Junior: Judgement Day08:10 - Extreme Fishing withRobson Green: At the Ends ofthe Earth 09:05 - Auction

Hunters: Rodeo Ton 09:30 -Baggage Battles 09:55 -Ultimate Survival: Zambia 10:50- How Do They Do It? 11:15 -How It’s Made 11:40 - ExtremeEngineering: Super Fast Warship12:35 - Street Customs: WrenchRod 13:30 - Texas Car Wars:The El Camino King 14:25 -Wheeler Dealers: G-Wagen15:20 - Mythbusters: CurvingBullets 16:15 - Auction Kings:Elvis Cadillac 16:45 - BaggageBattles 17:10 - Extreme Fishingwith Robson Green: At the Endsof the Earth 18:05 - UltimateSurvival: Ring of Fire 19:00 -How It’s Made 20:00 - OutbackTruckers 21:00 - Alaska:Surviving the Last Frontier:Bringing the Big Gun 22:00 -Yukon Men: On Thin Ice 22:00- Moonshiners: Secret Summit:Part 2.

Melita More08:00 - Hollywood Buzz 08:30 -Grey's Anatomy 09:20 - PrivatePractice 10:10 - Criminal Minds11:00 - Suburgatory 11:30 -Alcatraz 12:15 - Fringe 13:00 -Days of Our Lives 13:45 -Enlightened 14:15 - HollywoodBuzz 14:30 - Supernatural15:15 - Grey's Anatomy 16:00 -Private Practice 16:45 -Amazing Race 17:30 - How IMet Your Mother 17:52 -Suburgatory 18:15 - Days of OurLives 19:00 - Criminal Minds19:45 - Top Gear 20:45 - Personof Interest 21:30 - The Mentalist22:15 - Boardwalk Empire 23:20- Game of Thrones 00:25 -VEEP 00:50 - 30 Rock 01:15 -Dallas.

Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - FullMetal Panic 10:30 - Dirty Tape.11:00 - Hoarders: Ron # Carol12:00 - Celebrity House Hunting:Lisa Rinna 12:30 - Monster InLaws: Ton-In-Law 13:00 -Storage Wars: Dr Strangebid13:30 - Billy the Exterminator:Roadkill 14:00 - Dance Moms:Stealing the Show. ShippingWars: 15:00 - Pilot 15:30 -Double Down and Bean Town.Hardcore Pawn: 16:00 - FullMetal Panic 16:30 - Dirty Tape.17:00 - Celebrity House Hunting:Lisa Rinna 17:30 - Monster InLaws: Ton-In-Law 18:00 -Hoarders: Ron # Carol 19:00 -Storage Wars: Dr Strangebid19:30 - Billy the Exterminator:Roadkill 20:00 - Hoarders:Beverly # Megan. HardcorePawn: 21:00 - Full Metal Panic21:30 - Dirty Tape. 22:00 -Pregnant in Heels: When BabyRobots Attack 22:00 - The RealHousewives of New Jersey:Reunion Part 2.

07>00 NET News09>00 Chit Chat10>00 Mieg[ek (r)11>30 Telebejg[13>00 Simpati/i14>00 NET News14>05 Telebejg[ 15>00 NET News15>05 Simpati/i16>00 Telebejg[17>00 Skoperti18>00 NET News18>15 Sajf Flimkien19>45 NET News20>30 Man Up +21>30 NET News21>35 4 Given22>30 Flusek (r)23>00 NET News

G˙at-tfal fuq il-Cable

Sport fuq il-Cable

G{ALL-BEJG{JEW KIRI

Il-{amrunGARAXX jew store, 115-ilpied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu77200983.

AVVI}I

G[al kull xog[olTA’ bini ;did, alterazzjonijietfuq l-antik, ftu[ ta’ arkati ubibien, bdil ta’ soqfa, xog[olta’ membrane, kisi u tibjid,

kontrabjut u tqeg[id ta’katusi. Offerta spe/jali fuq il-liquid membrane. ?emplu79407292.

G[al kull xog[olTA’ kostruzzjoni ta’ bini,alterazzjonijiet ta’ bini ta’front gardens, ftu[ ta’ [itan bitravi tal-[adid, ftu[ ta’ bibienu twieqi, [nejjiet, bdil ta’soqfa tal-konkos u xorok, unikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’

invjar, tik[il u tibjid urran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.Xog[ol b’esperjenza kbira uattenzjoni ta’ xog[ol.B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-postTA’ fridges, freezers,washing machines, tumbledryers u dehumidifiers, e//.B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[asprezzijiet. Stima b’xejn minnqabel. Spare parts g[al kulltip ta’ appliances. ?emplu

21371559, 27371559,21493285, 79884497 jew99472570. Servizz fil-pront.TiswijietMAGNI tal-[jata. G[alservice u tiswijiet fil-pront ta’magni tal-[jata. ?emplu99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{

G[amara antikaTINKLUDI twaletta bil-mera,lavaman, komodina, gradenzabil-mera u wi// tal-ir[am ugwardarobba kbira. Jistg[ujinbieg[u separati. ?emplu99800607.

Magna tal-[jataANTIKA, ir-ras biss u bil-cover, €60 u vetrina tal-kawba ]g[ira li tiddendel, b’5xkafef 17” x 25” x 4” fond,€60. ?emplu 21242180.

Mutur outboardEVINRUDE 15hp,f’kundizzjoni tajba, irre;istratbil-karti, €750 u rota BMXHaro €150. ?emplu79245666.

Tombla sheetsB’numri kbar u kuluridifferenti. Free delivery g[alG[awdex ukoll. Morru g[andPAWLU BONNICI (bonnici

printing press) – 3 TriqMelita, il-Belt Valletta. Kifissibuna: min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al TriqSant’Ursula. G[al xog[ol ta’digital printing u offset, invititat-tie;, invoices, posters ubrochures bil-kulur e// uxog[ol ta’ embossing.?emplu 21244627 jew79373700 jew ibag[tu emailfuqpbonnici@bonniciprintingpress.comJIN{TIE:U

{addiemaTower Aluminiun Ltd te[tie;[addiema b’esperjenza biexja[dmu full-time fuq xog[oltal-aluminju u [;ie;,b’li/enzja tas-sewqan.?emplu 21465156 jew99457965 Tower AliminiumLtd, {a]-}ebbu;.

PROPRJETÀG{ALL-BEJG{

In-Nadur, G[awdexAPPARTAMENT kbir f’post/entrali, erba’ kmamar tas-sodda, tnejn minnhom doppji,k/ina, dining, livingcombined, tnejn tal-banju ubit[a. Prezz €155,000.?emplu 99446734 jew99221450.

24 Klassifikati IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Passatemp 25IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Mimdudin>5. Jadurawhom il-pagani (5)6. T[allashom b’g[axra

f’karozza tal-kiri? (5)7. G[ajjur (5)

10. Bihom jitilg[ulek (5)11. Ne[[i l-g[atu int u skopri

(5)12. Joqomsu fis-saqqu (5)14. Illegali tistad bih vi/in ix-

xatt (5)16. Dan ma jitpattiex b’ie[or

(5)17. Jag[milha wkoll il-pagun

din i]-]ifna (5)18. {abib tassew ng[idulu

hekk (5)

Weqfin>1. Dak li nag[mel mad-

daqqa? (6)2. {allelin tal-ba[ar (6)3. Fuq palk xog[olhom (6)4. Ma to[ro;x minn fuq fil-

log[ob (6)8. E]er/izzju li jsir fl-iskejjel

(5)9. Xarba? Le. Lanqas barxa,

imma forsi a[bar tajba (5)12. Wa[edha, b[alma m[adda

tista’ tkun? (2, 4)13. Kotba tixtri ming[andu (6)14. Fil-Kredu nsemmuh (6)15. Jekk ji;rilek hekk, taf issib

ru[ek l-isptar (6)

Soluzzjoni tal-:img[aMimdudin> 5. Orfni; 6. {atni; 7. Kilba; 10. Ni]la; 11. Tibni;

12. ?ajta; 14. Volpi; 16. I[ott; 17. A[bar; 18. Lehar.Weqfin> 1. Kordin; 2. ?ini]a; 3. T[abat; 4. Simili; 8. B]ajt;

9. Abbli; 12. ?ar/ar; 13. A[[ari; 14. Vitali; 15. Issara.

Tisliba1 2 3 4

5 6

7

8 9

10 11

12 13 14 15

16

17 18

Differenzi u tpin;ijietWara li tkunu sibtu l-g[axar differenzi li hawn bejn dawni]-]ew; stampi, pin;uhom it-tnejn bil-kuluri li tippreferu.

Soluzzjonijiet

Sudoku

Tisliba bin-NumriIn-numru 38678 jinsab maqtug[ mil-lista ta’ numri b’[ames figuri u mni]]el fejn suppost f’dinil-gradilja biex jg[inek issib fejn g[andhom jitni]]lu n-numri l-o[ra kollha li hawn f’dawnil-[ames listi.

Sudoku

G[at-tfal

Moderata: hemm regola wa[da biss li trid tosserva biex issolvil-log[ba tas-sudoku: kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta kifukoll kull kaxxa ta’ kull ringiela u kolonna tal-kwadru l-kbirg[andu jkollhom fihom in-numri mill-1 sad-9.

Tisliba bin-numri

Il-QawlI]-]ejt min ja[arqu (ja[lih) umin jieklu (ju]ah). Dan ifisserli ]-]mien mhux kul[addju]ah l-istess: hawn min ja[lihfix-xejn u hawn min jaf ju]ahsew.

26It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

TENNIS

Murray jid[ol fl-istorja ta’ Wimbledon

L-ewwel trijonf g[al Vettel fil-:ermanja

Andy Murray da[al fl-istorja ta’Wimbledon meta f’final li [adet tlietsig[at u disa’ minuti g[eleb lin-numru wie[ed, Novak Djokovic, 6-4,7-5, 6-4.

Andy Murray da[al fl-istorja tat-tournament presti;ju] ta’ Wimbledonmeta bir-reb[a tieg[u temm stennijata’ 77 sena, fejn l-a[[ar tennistaBritanniku li reba[ dan it-tournamentkien Fred Perry, fl-1936.

Quddiem 15-il elf partitarju,fosthom il-Prim Ministru Ingli] u l-Ministru g[all-Iskozja, Murray kelluprestazzjoni mill-aqwa, fejn xejn madeher li seta’ j]ommu milli jil[aq l-g[an tieg[u.

Murray kien resaq qrib is-sena l-o[ra meta tilef il-final kontra RogerFederer, anki jekk ftit xhur wara kienkiseb it-tpattija tieg[u meta g[eleblill-istess Federer biex reba[ il-midalja tad-deheb fit-tournamentOlimpiku fl-istess centre court ta’Wimbledon.

FORMULA 1SPARAR – TAZZA TAD-DINJA

Nathan Lee Xuereb fl-azzjoni llum

Ara pa;na 29

Ara pa;na 31

Ara pa;na 30

Is-Sibt filg[axija, il-kontin;ent Malti kienpre]enti g[a/-/erimonja tal-ftu[ tal-Universiade 2013.Udjenza ta’ 45,000 ru[laqg[et lir-rappre]entantiMaltin fil-Kazan Arena,ilkoll wara l-bandieraMaltija, li n;arret b’unurmill-atleta promettentiRebecca Sarè.

Din l-atmosfera unikaserviet biex l-atleti sarrfu s-sagrifi//ji tag[hom f’ri]ultatimist[oqqa fl-events tag[hom.

Ilbiera[ filg[odu kellna l-ewwel pre]enza Maltija fil-Log[ob. Kmieni filg[odu,fis-7.35 [in ta’ Malta,Matthew Croker ;era fit-tielet mill-erba’ heats tal-400m. Croker kien fl-aktartellieqa b’sa[[itha, li bladubju g[enitu biex g[aldarb’o[ra dan l-ista;unitejjeb il-[in tieg[u personalib’[in ta’ 49.84 sekonda.

E]attament sieg[a warajh,Andy Grech ;era t-tellieqatal-100m. Minkejja t-tluqbatut minn fuq il-blocks,Grech deher jirkrupra malajr,biex spi//a d-distanza f’[inta’ 11.16 sekonda.

Rebecca Sarè [adet sehemfil-long-jump aktar tard waranofsinhar. Dan ir-rizultatpo]ittiv se jservi ta’preparazzjoni g[all-event lig[alih Sarè tit[arre; – it-triple jump, li se jsir g[ada.

Issa li l-atleti Maltin drawl-atmosfera tal-Universiade,li fl-ewwel jiem ippre]entatxi ftit sitwazzjonijiet diffi/li,aktar ri]ultati po]ittivi humamistennija fil-jiem li ;ejjin.

Bla dubju ta’ xejn, dankollu huwa meg[jun mill-atmosfera sabi[a li trabbietbejn l-atleti – li lkoll qedjag[tu s-sapport lil xulxin.

Sport 27IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

UNIVERSIADE 2013

Issir i/-/erimonja tal-ftu[

Fa]ijiet mi/-/erimonja tal-ftu[, bil-kontin;ent Malti, immexxi minn Rebecca Sarè, li ;arret il-bandiera Maltija

28 SportIN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

ATLETIKA

Usain Bolt bl-a[jar [in tas-sena fil-200m

Usain Bolt jidher jirba[ il-200m fl-a[jar [in tas-sena

I/-champion OlimpikuUsain Bolt ta twissija lill-avversarji tieg[u meta kiseb l-a[jar [in din is-sena fil-200m,fil-meeting tad-DiamondLeague, li sar f’Pari;i.

Bolt, li g[andu r-rekordtad-dinja fuq id-distanza,kiseb [in ta’ 19.73 sekondibiex tejjeb l-a[jar [in tas-sena, li kien g[and l-Amerikan Tyson Gay, b’0.01ta’ sekonda. Fi tmiem it-tel-lieqa, Bolt qal li g[ad jonqsuxi jtejjeb. Il-:amajkan qal lig[ax tilef tellieqa wa[da tal-100m intqalu [afna stejjerdwaru. I]da Bolt qal li danma jinkwetah xejn. Bolt qaldan b’riferenza g[at-telfa likien ;arrab fil-konfront ta’Justin Gatlin, fil-meeting ta’Ruma, ftit tal-;img[at ilu.

Il-favorit tal-pubblikuFran/i], Christophe Lemaitre,li reba[ midalja tal-bron] sen-tejn ilu, spi//a fit-tieletpo]izzjoni b’[in ta’ 20.07sekondi, wara l-:amajkan l-ie[or, Warren Weir, li ;eraf’[in ta’ 19.92 sekondi.

Fil-100m tan-nisa, i/-cham-pion Olimpika Shelly-AnnFraser Pryce kisbet reb[aferm e//itanti f’[in ta’ 10.92

sekondi u temmet b’vanta;;]g[ir ta’ 0.01 ta’ sekonda fuqin-Ni;erjana BlessingOkagbare.

Fraser-Pryce qalet li l-wirjatag[ha ma kinitx l-aqwa li tatu temmen li tista’ tag[ti a[jar,u qed tittama li tag[ti l-aqwatag[ha fil-kampjonati mond-jali ta’ Moska, fejn hi qedtimmira li tie[u sehem kemmfil-100m kif ukoll fil-200m.

Tirunesh Dibaba kisbet [intajjeb fil-5,000m hekk kif qedtittama li tikseb it-tielet titlukonsekuttiv tag[ha f’Moska.Hi qalet li tinsab sodisfatta bl-a[[ar prova tag[ha qabeltmur Moska g[all-kampjonatmondjali. Almaz Ayana tal-Etjopja wkoll kisbet it-tienipo]izzjoni, u hekk tejbet l-a[jar prestazzjoni tag[hab’iktar minn 26 sekonda, ukisbet is-sitt l-a[jar [in ta’kull ]mien.

Fl-400m, i/-championOlimpiku u champion tad-dinja, Kirani James, ippro-du/a wirja mill-aqwa u reba[f’[in ta’ 43.96 sekonda, it-tieni l-aqwa prestazzjoni fil-karriera tieg[u. Fit-tieni post,LaShawn Merritt kiseb [in ta’44.09 sekondi.

Aries Merritt, holder tar-rekord tad-dinja fil-110m hur-dles, wera li beda ;ej fl-aqwatieg[u wara l-injury li kellufil-hamstring. Hu reba[ il-meeting ta’ Pari;i f’[in ta’13.09 sekondi.

Il-pubbliku Fran/i] kelluftit tas-sodisfazzjon metaMahiedine Mekhissi kiser ir-rekord Ewropew fit-3,000m

steeplechase, f’[in ta’ tmienminuti u 0.09 sekonda. Huspi//a t-tieni wara /-champi-on Olimpiku Ezekiel Kemboi,li reba[ it-tellieqa.

Fil-long-jump, i/-championOlimpiku, il-Britanniku GregRutherford irtira mill-kompe-tizzjoni min[abba problemafil-hamstring. I]da wara l-kompetizzjoni hu ma deherx

inkwetat min[abba l-injurytieg[u, u qal li minkejja l-u;ig[ li [ass ma j[oss lihemm xejn gravi.

Il-Fran/i] RenaudLavillenie reba[ il-kompetiz-zjoni tal-pole-vault, b’qab]ata’ 5.92m, jumejn wara linaqas milli jikseb qab]awa[da fil-meeting ta’Lausanne.

Usain Bolt

Il-Britanniku Chris Froome ]amm il-flokkl-isfar tal-leader tat-Tour minkejja attakkqawwi mir-rivali tieg[u fl-ewwel tappa fuqil-muntanji. Din id-disa’ tappa kienetmeqjusa fost l-iktar diffi/li fl-ewwel wa[daminn serje ta’ stadji strapazzu]i fuq il-muntanji Pirinej.

F’;urnata verament s[una, kien finalment l-Irlandi] Dan Martin li [are; rebbie[, biexissa, Chris Froome g[andu vanta;; ta’minuta u 25 sekonda fuq Alejandro Valverdefil-klassifika ;enerali.

Froome ma tantx sab g[ajnuna minn Ponte,membru tat-tim tieg[u, li spi;;a b’distakk ta’kwa]i 17-il minuta mir-rebbie[ tat-tappa u

issa jinsab barra l-ewwel 20 post fil-klassifika ;enerali. L-attakki fil-konfront ta’Froome bdew min-na[a tat-tim ta’ AlbertoContador – f’dan l-assalt [adu sehem TomDanielson, David Millar, Ryder Hesjedal uDan Martin, li finalment [are; rebbie[.

Fi tmiem it-tellieqa, li [allietu fl-ewwel posttal-klassifika, Chris Froome qal li din kienetwa[da mill-ag[ar ;ranet tieg[u fuq ir-rota. Huqal li kellu jag[mel sforz kbir biex irnexxielujirribatti l-attakki kollha tar-rivali tieg[u.

A[bar tajba g[al Chris Froome hi li llum,it-Tour ikollu l-ewwel jum ta’ mistrie[ tieg[uu b’hekk il-Britanniku jkollu /-/ans jirkupraqabel iktar sfidi g[all-flokk isfar tieg[u.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

WATERPOLO – TAZZA COMEN

Malta ttemm b’telfakontra GeorgiaMALTA …............................................................................11

GEORGIA …........................................................................15

It-tim nazzjonali Malti tal-waterpolo ta’ ta[t is-17-il senatemm l-impenji tieg[u fit-Tazza Comen, li saret f’Ostja, l-Italja, b’telfa o[ra, din id-darba kontra Georgia, bil-punte;;11-15. Il-Maltin tilfu l-ewwel sessjoni, 1-3, bl-uniku goaltag[hom skorjat minn Cacici, u fit-tieni sessjoni l-Maltinikkumbattew tajjeb mal-avversarji f’sessjoni li ntemmet 4-1.L-erba’ goals tal-Maltin kienu skorjati, tnejn minn Cacici utnejn minn Plumpton.

Fit-tielet sessjoni, Georgia komplew kabbru l-vanta;; billireb[u 5-2. I]-]ew; goals tal-Maltin f’din is-sessjoni kienuskorjati minn Cacici u minn Grech. L-a[[ar sessjoni kienet l-a[jar wa[da tal-Maltin, li irnexxielhom jirb[u l-a[[ar parti, 4-3,biex temmew il-log[ba 11-15. L-a[[ar erba’ goals tal-Maltinkienu skorjati minn Lanzon, Grech u doppjetta tas-solitu Cacici.

IBBURDJAR – AMERICA’S CUP

L-34 edizzjoni setibda bi protesta

L-34 edizzjoni tal-America’s Cup fil-bajja ta’San Francisco se tibdab’tellieqa b’yacht wie[ed bissjie[u sehem wara li l-yachtLuna Rossa Challenge mhuxse tie[u sehem b[ala protestakontra regoli ;odda li ;ewintrodotti u li l-ekwipa;; tal-Luna Rossa qed jg[id lihuma ta’ ]vanta;; kbir g[all-yacht tag[hom.

L-Emirates New Zealandb’hekk hu mistenni li jtellaqwa[du f’din l-ewwel tellieqabiex jikseb l-ewwel reb[af’din is-serje ta’ tlielaq g[al-Louis Vuitton Cup. Minjirba[ din il-kompetizzjonijkun jista’ jisfida lill-OracleTeam USA g[all-America’sCup f’Settembru.

Kemm il-Luna Rossa kifukoll l-Emirates Team NewZealand o;;ezzjonaw g[aldan it-tibdil, li kien introdottwara l-in/ident li se[[f’Mejju li g[adda metaAndrew Simpson, rebbie[ ta’midalja Olimpika, tilef [ajtufuq il-yacht Artemis Racing.

:urija internazzjonali setisma’ l-argumentazzjoni liressqu kemm il-Luna Rossakif ukoll l-Emirates NewZealand; i]da filwaqt li n-New Zealand ikkonfermaw lise jie[du sehem xorta wa[da,

il-Luna Rossa qalu li mhuxse jie[du sehem bi protesta.

L-iskipper tal-Luna Rossa,Max Sirena, qal li jekk jie[dusehem ikunu indirettamentqed jikkonfermaw li humajaqblu ma’ dawn il-modifi/ili saru. Hu qal li humam’g[andhomx triq o[ra g[ajrli jibqg[u ankrati mal-mollsakemm tittie[ed de/i]jonimill-bord investigattiv.

Ellison, ir-rebbie[ tal-America’s Cup tliet snin ilu,b’effett ta’ din ir-reb[a kellul-unur li jfassal ir-regoli ta’din il-kompetizzjoni, lig[andha 162 sena. Hu ried lil-kompetizzjoni ssir iktara//essibbli g[at-teknolo;ijatal-lum biex tkun iktarpopolari man-nies.

Dan wassal g[al mudellita’ katamarani mag[mulamill-carbon-fibre, imsej[aAC72, li kapa/i jla[[quvelo/ità ta’ 80km fis-sieg[a.

Mill-banda l-o[ra, kelliemg[al yacht ie[or li qed jie[usehem, l-I]vedi] Artemis, qalli jekk ir-regoli jkunumre;;g[in lura, dan maj[allilhomx triq o[ra g[ajr lijkunu huma li jirtiraw mill-kompetizzjoni g[aliex humag[amlu l-preparamenti kollhatag[hom fuq ir-regoli l-;odda.

SPARAR

Reb[a g[al Darren Vellafl-MSSF Skeet Selection

Darren Vella reba[kompetizzjoni Skeet g[all-MSSF Selection, li kienetorganizzat mill-Malta ShootingSport Federation u li saret fir-ranges tal-Bidnija, ilbiera[.

Il-kompetizzjoni kienettikkonsisiti fi sparatura fuq 125plattina, bl-aqwa sitta jg[addug[all-fa]i tas-semi-finali.Hawn saret sparatura fuq 16-ilplattina, bl-a[jar tnejn jisparawfuq 16 o[ra g[all-ewwel u t-tieni po]izzjoni, filwaqt li t-tielet u r-raba’ kklassifikatisparaw fuq 16-il plattina o[rabiex ikun stabbilit min kiseb it-tielet u r-raba’ post.

Fl-ewwel round fuq l-ewwel126 plattina, Darren Vellakiseb l-a[jar punte;; metalaqat 118-il plattina. Hu kiensegwit minn Noel Scicluna, lilaqat 112, u Jason Sciberras li

laqat 108. It-tlieta l-o[ra lig[addew g[all-fa]i tas-semi-finali kienu Joe Muscat li laqat103, Bodizar Dimitrov li laqat101, u Ian Grima li laqat 98plattina.

Fis-semi-finali, DarrenVella, Bodizar Dimitrov u IanGrima laqtu tlettax-il plattinakull wie[ed, u b’hekk kienje[tie; shoot-off bejniethombiex ikun stabbilit minminnhom se jg[addi g[all-final. F’din ix-shoot-off kienuDarren Vella u BodizarDimitrov li g[addew g[all-finali tal-ewwel u t-tieni post.Ian Grima kellu jilg[ab g[at-tielet u r-raba’ po]izzjonikontra Joe Muscat, li reba[shoot-off ma’ Jason Sciberras,li fis-semi-finali laqtu 12-ilplattina kull wie[ed.

Fil-log[ba g[at-tielet u r-

raba’ po]izzjoni bejn JoeMuscat u Ian Grima, kien JoeMuscat li [are; rebbie[ metalaqat 15-il plattina kontra t-12milqutin minn Ian Grima.

Fil-finali g[all-ewwel ]ew;postijiet, Darren Vella laqat13-il plattina kontra l-g[axramilquta minn BodizarDimitrov, biex Darren Vellakien iddikjarat ir-rebbie[.

Intant, fit-Tazza tad-Dinja liqed issir fi Granada, Spanja,wara l-esperjenzadi]appuntanti ta’ RennieDeguara fil-kompetizzjoniTrap, illum imiss li jid[ol fl-azzjoni ]-]ag[]ug[ NathanLee Xuereb, fil-kompetizzjoniDouble Trap. Nawguraw liXuereb ikollu prestazzjonitajba u jkompli j]id mal-kullana ta’ su//essi miksubing[al Malta f’dan l-isport.

Il-yacht Asahi marbut mal-moll f’San Francisco

?IKLI}MU

Froome i]omm il-flokk l-isfarwara l-ewwel stadju fuq il-muntanji

Alberto Contador u Chris Froome fi stadju mit-tappa impenjattiva tal-biera[

Nathan Lee Xuereb fl-azzjoni llum fit-Tazza tad-Dinja

Sport 29

30 SportIN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

Andy Murray jippo]a bit-tazza wara s-su//ess storiku tal-biera[

TENNIS

Andy Murray jtemm stennija ta’ 77 sena

Il-Prim Ministru Ingli] David Cameron jifra[ flimkien mal-ministru g[all-Iskozja Salmond Murray fl-azzjoni kontra Djokovic il-biera[

L-iskocciz Andy Murraytemm stennija ta’ 77 senameta sar l-ewwel Britannikuli reba[ it-tournamentpresti;ju] ta’ Wimbledon – l-a[[ar wie[ed li reb[u kienFred Perry, lura fl-1936.

Fil-final tal-biera[, qud-diem 15-il elf spattatur u qud-diem miljuni ta’ telespettaturimadwar id-dinja, AndyMurray g[eleb lil NovakDjokovic fi tliet sets, 6-4, 7-5, 6-4.

Murray, li tilef il-final tas-sena l-o[ra kontra RogerFederer, ma falliex din is-sena, anki jekk fit-tielet setNovak Djokovic irnexxielujikkan/ella erba’ match-points.

F’wa[da mill-iktar ;ranets[an fir-Renju Unit din is-sena, Andy Murray [a tlietsig[at u disa’ minuti biexg[eleb lil Djokovic u temm l-istennija ta’ 77 sena wara s-su//ess ta’ Fred Perry.

Il-log[ba bdiet ferm kum-battuta, bl-ewwel tliet gamesidumu madwar 20 minuta, ul-ewwel set [a e]att sieg[a untemm favur Murray, wararisposta ]baljat ta’ Djokovic.

Il-battalja bejn i]-]ew;

rivali, li bejniethom fl-etàhemm biss sebat ijiem, kom-pliet fit-tieni set b’[afnalog[ob minn mal-baseline uskambji ta’ log[ob inter-minabbli. L-g[ejja bdiet tid-her li qed ta[kem lilDjokovic, li fis-semi-finalikien involut fl-itwal semi-finali fl-istorja ta’ Wimbledonmeta [a erba’ sig[at u 43minuta biex g[eleb lil DelPotro.

Djokovic mar 4-1 minn fuqfit-tieni set, izda Murrayirkupra tajjeb u reba[ dan is-set 7-5 b’ace, f’[in ta’ sieg[au disa minuti.

Quddiem il-Prim MinsirtuIngli], David Cameron,Murray mar 2-0 minn fuq fit-tielet set, izda Djokovic ma/ediex u mar 4-2 minn fuq.I]da hawn Murray re;a’ wet-taq rimonta u reba[ erba’games konsekuttivi, minkejjali Djokovic salva erba’match-points, biex reba[ it-tournament ta’ Wimbledong[all-ewwel darba.

Il-fer[ tal-Isko//i] u tal-ispettaturi li ppakkjaw ic-cen-tre court kien wie[ed kbir u;;ustifikat wara stennijadaqshekk kbira.

I/-champion tad-dinja,Sebastien Vettel, reba[ il-Grand Prix ta’ pajji]u fil-:ermanja, u bis-sa[[a ta’din ir-reb[a, hu issa kabbaril-vanta;; g[al 34 punt fuqFernando Alonso.

Kimi Raikkonen fuq Lotuskiseb it-tieni post waraVettel, bil-Fran/i] RomainGrosjaen jikseb it-tielet postfuq il-podju. FernandoAlonso, li beda mit-tmienpo]izzjoni, spi//a fir-raba’post. L-Ispanjol issa g[andu123 punt fil-klassifikakontra l-157 punt ta’Sebastien Vettel, filwaqt liKimi Raikkonen jinsab fit-tielet post b’total ta’ 116-ilpunt.

:img[a wara s-serjeimpressjonanti tat-tyres lisplodew fil-Grand Prix tar-Renju Unit – in/identi liwasslu biex kwa]i sarbojkott mis-sewwieqa tal-Formula 1 – ilbiera[ fil-:ermanja ma kienx hemmin/identi ta’ dan it-tip, ankijekk kien hemm in/identserju meta nqalg[et ir-rotata’ Mark Webber fil-pit laneu laqtet wie[ed mill-cameramen.

Dan l-in/ident u in/identie[or fejn il-vettura ta’ JulesBianchi [adet in-nar, wasslubiex to[ro; is-safety car.I]da minkejja dan, SebastienVettel irnexxielu j]omm il-vanta;; biex reba[ it-30Grand Prix fil-karrieratieg[u.

Sebastien Vettel, tlietdarbiet champion tad-dinja,kien g[adu qatt ma reba[fil-:ermanja, u dan kien l-a[jar rigal g[alih, ftit ;ranetwara li g[alaq is-26 senatieg[u, wara li ;img[a ilu,problema fil-gearbox/a[[ditu anki mir-reb[af’Silverstone.

Vettel instema’jirringrazzja lill-membri tat-tim tieg[u minn fuq ir-radiowara din ir-reb[a, li kienetverament importanti g[alih.

Wara bidu trankwill, il-Grand Prix fuq it-track ta’Nurburgring [a l-[ajja fil-25dawra, meta ]-]ew; RedBulls ta’ Mark Webber uSebastien Vettel qab]u lilLewis Hamilton, li kienbeda mill-pole-position.

Felipe Massa tela’ sas-sittpo]izzjoni, i]da tilef il-kontroll u [are; barra t-track, u kellu jirtira. LewisHamilton g[amel l-ewwelbdil tat-tyres fis-seba’

dawra, u dawra warajh kienVettel li bidel ukoll it-tyres.

Mark Webber da[al jibdelit-tyres fid-disa’ lap, wa[damir-roti ta’ wara ma kinitxissikkata sew u hekk kif l-Awstraljan ]ied il-velo/ità,din inqalg[et minn postha utaret fuq camerman, li waqa’mal-art mal-impatt.

Stqarrija tal-FIA qalet li l-camerman ittie[ed l-isptarg[all-osservazzjoni, i]da l-istess stqarrija qalet li hukien g[adu f’sensih ukkomunika mat-tobba. Danl-in/ident tellef sekondiprezzju]i lil Webber, lispi//a jikkuntenta biss bis-seba’ po]izzjoni fi tmiem il-Grand Prix.

Fernando Alonso kelludwell mill-iktar interessantima’ Lewis Hamilton, biexfinalment kien l-Ispanjol likiseb ir-raba’ post uHamilton kellu jikkuntentabil-[ames post wara li kienbeda mill-ewwel po]izzjoni.

Il-Mercedes l-o[ra ta’Nico Rosberg ukoll kellhaprestazzjoni fqira. Rosbergbeda mill-[dax-il po]izzjoniu spi//a biss fid-disa’ post,wara ]-]ew; reb[iet li kisebfl-a[[ar tliet Grand Prixs.

Sport 31IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

FORMULA 1

Sebastian Vettel jirba[ g[all-ewwel darba f’pajji]u

Sebastien Vettel ji//elebra l-ewwel reb[a tieg[u f’pajji]u

KlassifikiKif spi//awS. Vettel (Red Bull)K. Raikkonen (Lotus)R. Grosjaen (Lotus)F. Alonso (Ferrari)L. Hamilton (Mercedes)J. Button (McLaren)M. Webber (Red Bull)S. Perez (McLaren)N. Rosberg (Mercedes)N. Huelkenberg (Sauber)

Klassifika sewwieqaS. Vettel 157F. Alonso 123K. Raikkonen 116L. Hamilton 99M. Webber 93N. Rosberg 847. F. Massa 57R. Grosjaen 41P. Di Resta 36J. Button 33

Klassifika KostrutturiRed Bull 250Mercedes 183Ferrari 180Lotus 157Force India 59McLaren 49Toro Rosso 24Sauber 7

L-in/ident ta’ meta s-sewwieq Mark Webber tilef ir-rota u we;;a’ camerman fil-pit lane

Il-Ministru Manuel Mallia responsabblimill-Pulizija, ilbiera[ m’attendiex /eri-monja annwali b’memorja g[all-pulizijamejtin fil-Korp tal-Pulizija, fl-okka]jonital-199 sena mit-twaqqif tal-Korp, u min-flok intbag[at i/-Chief-of-Staff tal-Ministru Mallia, Silvio Scerri.

Kien i/-Chief-of-Staff tal-MinistruMallia, Silvio Scerri, li lbiera[ filg[odupo;;a l-kuruna fuq il-monument tal-Pulizija, fi/-?imiterju tal-Addolorata.

Persuni li tkellmu ma’ IN-NAZZJONirrimarkaw li l-Ministru responsabbli mill-Pulizija dejjem jattendi din i/-/erimonja.Kien hemm min irrimarka li l-MinistruManuel Mallia hu l-ewwel wie[ed li maattendiex.

I/-/erimonja tal-biera[ filg[odu bdietb’quddiesa //elebrata mill-Kappillan tal-Korp, Fr Ray Bonnici, li sa[aq li hu d-dmir tan-nisrani li jiftakar f’dawk li tilfu[ajjithom u fil-qraba li tilfu l-g[e]ie]tag[hom. Pre]enti g[al din il-quddiesa

kien hemm il-Kummissarju tal-Korp tal-Pulizija, Peter Paul Zammit, u numru kbirta’ uffi/jali u membri tal-Korp tal-Pulizija.

Waqt tifkira [dejn il-qabar tal-Korp tal-Pulizija, il-Kappillan tal-Korp bierek l-oqbra u Maria Spiteri, bint eksKuntistabbli tal-Pulizija li tilef [ajtu, qrat[sieb li jfakkar il-memorja tal-pulizijamejtin.

I/-/erimonja ;iet fi tmiemha bit-tqeg[idtal-kuruni, bl-ewwel kuruna titqieg[edminn Silvio Scerri, li kien pre]enti f’isemil-Ministru tal-Intern u s-SigurtàNazzjonali.

Tpo;;ew kuruni wkoll mill-Kummissarju tal-Pulizija f’isem il-Fizzjalital-Korp, u s-Sur;ent Ma;;ur f’isem il-membri l-o[ra tal-korp. Tqieg[du wkollkuruni f’isem diversi g[aqdiet tal-Pulizija.

?erimonja b[al tal-biera[ issir darbtejnfis-sena – {add qabel Jum il-Pulizija, lijkun imfakkar fit-12 ta’ Lulju, u fl-ewwel{add tax-xahar ta’ Novembru, meta jit-fakkar ix-xahar tal-mejtin.

32 LokaliIt-Tnejn, 8 ta’ Lulju, 2013

I/-Chief-of-Staff tal-Ministeru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali, SilvioScerri (ritratt), ilbiera[ po;;a kuruna f’isem il-Ministru Manuel Mallia– li ma attendiex g[a/-/erimonja – b’tifkira tal-pulizija mejtin, li ssirkull sena fi/-?imiterju tal-Addolorata, fl-okka]joni tal-anniversarjumit-twaqqif tal-Korp (Ritratti> Joseph Galea)

C O M M U N I C A T I O N S

media•link

I/-Chief-of-Staffflok il-MinistruMalliaminn Neil Camilleri u Claire Mifsud