national senior certificate gireidi ya 12 · vhunga inwi ni mu¿we wa vharangaphan»a vha u thoma...

Vhu½e ha khanµiso ho vhaledzwa Iyani kha sia¾ari ¼i tevhelaho

MARAGA: 100 TSHIFHINGA: Awara 21/ 2

Bammbiri i¼i ¼i na masia¾ari a 6.

TSHIVEN¶A LUAMBO LWA HAYANI (HL)

BAMMBIRI ·A VHURARU (P3)

LARA 2016

NATIONAL SENIOR CERTIFICATE

GIREIDI YA 12

Tshivenµa Luambo lwa Hayani (HL)/P3 2 DBE/Lara 2016 NSC

Vhu½e ha khanµiso ho vhaledzwa Iyani kha sia¾ari ¼i tevhelaho

NDAELA NA MAFHUNGOTHANGELI 1. He¼i bammbiri ¼i na KHETHEKANYO MBILI: KHETHEKANYO YA A:

KHETHEKANYO YA B: Maanea (50) Zwibveledzwa zwa vhudavhidzani (2 x 25) (50)

PFESESANI: Vhalingiwa vha lavhelelwa u fhindula mbudziso MBILI kha

khethekanyo iyi.

2. 3. 4.

Ni lavhelelwa u fhindula mbudziso NTHIHI kha KHETHEKANYO YA A, na MBILI kha KHETHEKANYO YA B. ºwalani nga luambo lune na khou lingwa khalwo. Thomani khethekanyo IºWE na IºWE kha sia¾ari ·ISWA.

5. 6.

Ni fanela u pulana (ni tshi shumisa mapa wa muhumbulo/nyolo/tshati ya nyelelo/maipfi a re khii, na zwi¿we), u vhalulula na u sedzulusa mushumo wa½u. Pulane i fanela u RANGELA maanea. Vhupulani ho¾he vhu fanela u sumbedzwa zwi khagala. Ni tsivhudzwa u tala mutalo wo bu»aho vhukati ha vhupulani ho¾he.

7. Ni tsivhudzwa nga n»ila yo khwa¾hisedzwaho vhukuma u shumisa

tshifhinga tsha½u nga nµila i tevhelaho:

KHETHEKANYO YA A:

KHETHEKANYO YA B:

U ya kha minetse ya 80 U ya kha minetse ya (2 x 35) 70

8. 9. 10.

Nomborani phindulo dza½u zwi tshi anana na kunomborelwe kwa mbudziso kwo shumiswaho kha i¼i bammbiri ¼a mbudziso. ¹hoho i songo dzhielwa n¾ha musi ni tshi vhala tshivhalo tsha maipfi. ºwalani zwi no vhalea, nahone nga vhuronwane.


Vhu½e ha khan»iso ho vhaledzwa Iyani kha sia¾ari ¼i tevhelaho

KHETHEKANYO YA A: MAANEA MBUDZISO YA 1

Fhindulani mbudziso NTHIHI fhedzi kha dza malo dzi tevhelaho. Vhulapfu ha phindulo ya½u vhu vhe maipfi a u bva kha a 400 u swika kha a 450. ºwalani NOMBORO na ¹HOHO ya maanea e na nanga.

1.1 Ndi ngazwo ndi tshi sola »uvha ¼e nda bebwa nga¼o. [50] 1.2 Mbonelaphanḓa, »enzhe ¼a vhumatshelo ha vhaswa vhashu. [50] 1.3 Inthanethe – tshileludzi tsha vhutshilo, hone vhuvhi ho vhuya nga n»alo. [50] 1.4 Dwadzetshifu ndi tshiphiri tshau. Ni nga ima na, kana na hanedzana na

¼ikumedzwa i¼i.

[50] 1.5 'Pfunzo ndi tshone tshi¾angu tshi tsho¾he tshine tsha nga shumiswa u

shandukisa shango.' (Nelson Mandela)

[50] 1.6 Ngoho zwi¾ereke ndi yone phindulo? [50] 1.7 Zwifanyiso zwi wanalaho kha sia¾ari 4 zwi nga ¾okonya kana zwa vusa

zwipfi zwa½u, kana zwa dzikusa kuvhonele kwa½u kwa zwithu. ¶inangeleni tshifanyiso ni kone u ¿wala maanea. ºwalani nomboro ya mbudziso ye na nanga 1.7.1 kana 1.7.2.

PFESESANI: Hu tea u vha na vhu¾umani vhu re khagala vhukati ha

maanea a½u na tshifanyiso tshe na nanga.

1.7.1

[Tshi bva www.google.co.za] [50]



1.7.2

[Tshi bva www.google.co.za] [50]

¹HANGANYELO YA KHETHEKANYO YA A: 50



KHETHEKANYO YA B: ZWIBVELEDZWA ZWA VHUDAVHIDZANI MBUDZISO YA 2 PFESESANI: • Fhindulani mbudziso MBILI kha dza rathi dzi tevhelaho. • Vhulapfu ha phindulo ya½u vhu vhe maipfi a u bva kha a 180 u swika kha

a 200. • Dzhielani nzhele zwi tevhelaho:

o Vha ¾anganedzaho mafhungo, thouni, redzhis¾ara na tshitaela o Munanguludzo wa maipfi na tshivhumbeo tsha luambo o Tshivhumbeo/Fomethe

• ºwalani NOMBORO na ¹HOHO ya tshibveledzwa tshe na nanga. Tsumbo: 2.3 ATHIKILI YA MAGAZINI

2.1 VHURIFHI HA TSHISHAKA/INIFOMA·A

Tshikoloni tshine mukomana wa½u a funza khatsho hu na vhadededzi vhane vha kha »i rwa vhana naho muvhuso wo iledza ¾hamu. ºwalelani mukomana wa½u vhurifhi ni tshi mu eletshedza uri a si »idzhenise kha ayo maitele.

[25] 2.2 NGANEAVHUTSHILO YA MUFU Phalaphala FM i vha »ivhadza lufu lwa Vho-Simson Miriiavhavha

Makan»atsimbi. Vho lovha khomboni ya goloi ya makhaulambilu ye ya bvelela gondoni ¼ihulwane ¼a N1 vhukati ha Makhado na Bulugwane. Mufu vho shuma zwinzhi kha ¼a Tshirolwe u isa themamveledziso, u khwi½ifhadza pfunzo na u bveledza zwa vhubindudzi. Vhadzulapo vho¾he vha Tshirolwe vho xelelwa vhukuma.

Inwi sa Mudzulatshidulo wa Siviki ya Tshirolwe no topiwa uri ni ¿wale

nganeavhutshilo ya ¼izhakan»ila i¼i ine ya »o vhaliwa nga »uvha ¼a mbulungo.

[25]


Vhu½e ha khanµiso ho vhaledzwa

2.3 ATHIKILI YA MAGAZINI

Muvhunduni wa ha½u hu na vhaswa vhane vha khou shuma lune vha khou thusa zwishai afho tshikoloni tsha ha½u nga u vha rengela zwienda zwa tshikolo. Zwino no eletshedzwa nga Mudzudzanyi wa magazini i »ivheaho uri ni thome tshikwama u itela u alusa thuso iyi. ºwalani athikili ya magazini ine ¾hoho yayo ya ri 'ºwana ndi washu ro¾he', ni tshi khou ¾u¾uwedza avho vhaswa na u ramba vha¿we uri vha simese u isa phan»a na u ½etshedza thuso iyi.

[25] 2.4 TSHIPITSHI

Nga murahu ha tsedzuluso, lushaka lwo vhona mitambo i ya ndeme kha vhadzulapo. Hezwi zwo bveledza muhumbulo wa u thoma dzangano ¼a vhulangamitambo u itela u fha¾a mivhili na u vha na mutakalo wavhu»i. Vhunga inwi ni mu¿we wa vharangaphan»a vha u thoma i¼i dzangano, no tiwa u pfi ni ¿wale tshipitshi tshine na »o tshi vhala nga »uvha ¼a u rwela ¾ari ha itshi tshiimiswa. Inwi ¿walani itsho tshipitshi tshine na »o tshi vhala.

[25] 2.5 MUFHINDULANO

U »ihwala ha vhaswa ndi thaidzo i sa takuwi musalauno. Afho tshikoloni hu na mugudi o »ihwalaho a songo vhuya a zwi lavhelela lune a vho nga muthu o dzhenwaho. Zwino inwi ¿walani mufhindulano we wa vha hone vhukati ha mushumelavhapo na mugudi uyu uri a kone u langa nyimele ine a vha khayo.

[25]

2.6 VHURIFHI HA TSHIOFISI (FOMA·A) Zwikambi na zwidzidzivhadzi zwo no tou vha thaidzo ya lushaka, fhedzi khoro ya ha½u hu na zwinzhi zwine ya khou ita. ºwalelani Khoro ya Lushaka lwa shangoni ¼a ha½u ni tshi khou livhuwa mushumo une vha khou ita kha u lusa u bvisa vhaswa kha zwikambi na zwidzidzivhadzi.

[25]

¹HANGANYELO YA KHETHEKANYO YA B: MARAGAGU¹E:

50 100

national senior certificate gireidi ya 12 · vhunga inwi ni mu¿we wa vharangaphan»a vha u thoma...

Documents