national licensing examination : present and...

National Licensing Examination : Present and Future

การสอบความรู้ผู้ขอขึน้ทะเบยีนและรับใบอนุญาตเป็น

ผู้ประกอบวชิาชีพเภสัชกรรม : ปัจจุบนัและอนาคต

สุมนต์ สกลไชย

ประธานศูนย์สอบความรู้ผู้ขอขึน้ทะเบยีนและ

รับใบอนุญาตเป็นผู้ประกอบวชิาชีพเภสัชกรรม

สภาเภสัชกรรม

การสอบวัดความรู้ปัจจุบนั

การสอบตามเกณฑค์วามรู้ความสามารถและทกัษะ ตามประกาศสภาเภสชักรรม 2545 ทัง้นี้ สภาเภสชักรรมกาํหนดความรู้ความสามารถและทกัษะที่พึงประสงคไ์ว้ค่อนข้างละเอียดและชดัเจน

ผูป้ระสงคจ์ะขอขึน้ทะเบยีนเพื่อรบัใบอนุญาตเป็นผูป้ระกอบวิชาชีพเภสชักรรม ต้องสอบผา่นการสอบความรู้ ไม่ว่าจะสาํเรจ็การศึกษาปริญญาเภสชัศาสตรจ์ากในประเทศ หรือต่างประเทศ และไม่ว่าจะสาํเรจ็การศึกษาจากสถาบนัอดุมศึกษาของรฐัหรือเอกชน

กาํหนดการสอบ ปึละ 2 ครัง้ (ให้โอกาส)

ครัง้ที่ 1 เดือน เมษายน (ปกติ สาํเรจ็ผูส้าํเรจ็การศึกษาใหม่)

ครัง้ที่ 2 เดือน สิงหาคม

โครงสร้างการสอบ : 2 ส่วน การสอบวดัความรูค้วามสามารถ โดยใชข้อ้สอบแบบ Multiple

Choice Questions

◦ MCQ11 จาํนวน 12 สถานการณ ์รวม 120 ขอ้

◦ MCQ12 จาํนวน 12 สถานการณ ์รวม 120 ขอ้

◦ เกณฑผ์่าน คะแนนรวมรอ้ยละ 60

การสอบวดัทกัษะ Objective Structured Pharmacy Examination

◦ OSPE 14 ขอ้ ขอ้ละ 4 นาที

◦ เกณฑผ์่านคะแนนรวม รอ้ยละ 80

การจดัการสอบ

รบัผิดชอบและดําเนินการโดย ศนูยส์อบความรูฯ้ สงักดัสภาเภสชักรรม

ออกขอ้สอบและจดัทาํคลงัขอ้สอบโดยคณะอนุกรรมการฯที่สภาเภสชักรรมแต่งตัง้ โดยการมีส่วนร่วมจากคณาจารยค์ณะเภสชัศาสตรท์กุสถาบนั

สนามสอบ จดัทัว่ประเทศ ณ สถาบนัอุดมศึกษาที่มีคณะเภสชัศาสตร์

ผลการสอบตอ้งไดร้บัอนุมตัิจากคณะกรรมการสภาเภสชักรรม

ปัญหาอุปสรรคในการจดัสอบ

ผลการสอบ

การสอบ MCQ และOSPE ถา้ไม่ผ่านทัง้สองส่วน เก็บผลการสอบส่วนที่ผ่านไวไ้ด้

และรอสอบส่วนที่ไม่ผ่าน จนกว่าจะสอบไดท้ัง้สองส่วน

ผลการสอบ3 ปีล่าสดุ เฉลี่ยสอบผ่านประมาณรอ้ยละ75 -80 ผูเ้ขา้สอบ

จากต่างประเทศมีอตัราการสอบผ่านตํา่ ผูเ้ขา้สอบที่จบใหม่มีอตัราการสอบผ่านสงูกว่าผูข้า้สอบที่จบมาแลว้หลายปี ผูเ้ขา้สอบที่จบจากสถาบนัของรฐัมีอตัราการสอบผ่านสงูกว่าผูข้า้สอบที่จบจากสถาบนัเอกชน

การสอบวัดความรู้ในอนาคต..ปีหน้า พศ 2561 ที่มา จากการปรบัหลกัสตูรเภสชัศาสตรจ์าก 5 ปี เป็น 6 ปี

สภาเภสชักรรม ออกประกาศกาํหนดสมรรถนะของเภสชักร เป็น 2 ระดบั

ได้แก่ สมรรถนะร่วม และ สมรรถนะเฉพาะสาขา

ผูป้ระสงคจ์ะขอขึน้ทะเบียนเพื่อรบัใบอนุญาตเป็นผูป้ระกอบวิชาชีพเภสชักรรม ต้องสอบผา่นการสอบความรู้ ไม่ว่าจะสาํเรจ็การศึกษาปริญญาเภสชัศาสตรจ์ากในประเทศ หรือต่างประเทศ และไม่ว่าจะสาํเรจ็การศึกษาจากสถาบนัอดุมศึกษาของรฐัหรือเอกชน

การสอบ แบง่เป็น 2 ช่วง

ช่วงที่ 1 สาํหรบั นิสิตนักศึกษาเภสชัศาสตรท์ี่เรียนครบตามหลกัสตูรปีที่ 4 ตามแผนการเรียน

ช่วงที่ 2 สาํหรบั นิสิตนักศึกษาเภสชัศาสตรท์ี่สาํเรจ็การศึกษาหรือคาดว่าจะสาํเรจ็การศึกษา

7

ประกาศเกณฑ์สมรรถนะร่วมฯ “ทัง้นีก้ารสอบวัดครัง้แรกจัดเป็น pre-requisite ของครัง้ที่ ๒ ซึ่งเป็นการสอบวัดความรู้ ทกัษะ ความสามารถที่สอดคล้องกับสาขาหลัก

การสอบวัดความรู้สาํหรับปี พ.ศ. 2561

ประกาศสภาเภสัชกรรมที่17/2556 เรื่องการสอบความรู้ผู้ขอขึน้ทะบียนและรับใบอนุญาตเป็นผู้ประกอบวชิาชีพเภสัชกรรมสาํหรับผู้ที่สาํเร็จการศกึษาเภสัชศาสตร์ชัน้ปีที่ 4 และชัน้ปีที่ 6

ให้ผู้มีสิทธิ์ขอขึน้ทะเบียนและรับใบอนุญาตเป็นผู้ประกอบวชิาชีพเภสัชกรรมจะต้องเป็นผู้ที่สอบผ่านการสอบวัดความรู้ความสามารถและทกัษะทัง้ 2 ครัง้ โดยให้เริ่มใช้กับผู้ที่เข้าเรียนหลักสูตรเภสัชศาสตร์บัณฑติตัง้แต่ปีการศกึษา 2557 เป็นต้นไป

จากประกาศสภาฯที่ ๑๘/๒๕๕๕ เรื่องสมรรถนะร่วมของหลกัสตูรเภสชัศาสตรบณัฑิต

การสอบCore competency (ปี 4)

เนือ้หาการสอบเป็นไปตามประกาศสภาเภสัชกรรมที่ 18/2555 เรื่อง สมรรถนะร่วมของหลักสูตรเภสัชศาสตรบณัฑติ

MCQ วัดความรู้ มีข้อสอบ 2 ลักษณะ ได้แก่

1) ข้อสอบ case scenario ให้เป็นการบรูณาการระหว่างมติใิน core competency

2) ข้อสอบรายข้อ (คาํถามเดี่ยว ไม่ผูกกับข้ออื่น)

MCQ มี 2 ฉบบั แต่ละฉบบัมี จาํนวน 120 ข้อ ใช้เวลาสอบ 3 ชั่วโมงต่อ 1 วัน ดงันัน้ 2 ฉบบั รวม 240 ข้อ สอบ 2 วัน

จัดสอบปีละ 1 ครัง้ และอาจจัดเพิ่มได้ตามความจาํเป็น

OSPE วัดทกัษะ

มีลักษณะเป็นสถานี คือคาํถาม 14 ข้อ (พกั 2 สถานี) รวมเป็น 16 สถานี เวลาที่ใช้สอบ สถานีละ 4 นาที

ที่มา: ประกาศสภาเภสัชกรรมที่ 18/2555 เรื่อง สมรรถนะร่วมของ

หลักสูตรเภสัชศาสตรบณัฑติ

การสอบCore competency (ปี 4)

คุณสมบัตผิู้มีสิทธิ์สมัครสอบ

◦ ศกึษาครบทุกรายวชิา (ได้ลงทะเบยีนและมีผลการประเมนิทกุ

รายวชิา)จนถงึชัน้ปีที่ 4 ตามแผนการศกึษาที่แต่ละหลักสูตร

กาํหนด

เกณฑ์การตดัสินผ่าน คือ

MCQ 60%

OSPE 80%

ผลการสอบ MCQ และ OSPE ปี 4 ไม่มีวันหมดอายุ

สาขาเฉพาะ..ปัจจุบนัมี 2 สาขา

สาขาเภสัชอุตสาหการ Industrial pharmacy

สาขาการบริบาลทางเภสัชกรรม Pharmaceutical care

การสอบCompetency Industrial pharmacy (ปี 6)

เกณฑ์สมรรถนะของเภสัชกรรมอุตสาหการตามประกาศสภา

เภสัชกรรมที่ 6/2557

เน้นเนือ้หาในส่วนของ “core industrial pharmacy”

กาํหนดสัดส่วนแต่ละสมรรถนะดงันี ้

1) ด้านการวจิัยและพฒันา (30%)

2) ด้านการประกันคุณภาพ (30%)

3) ด้านการผลิต (30%)

4) ด้านทะเบยีน (10%)


MCQ

มีข้อสอบ 2 ลักษณะ ได้แก่

1) ข้อสอบรายข้อ เป็นส่วนใหญ่

2) ข้อสอบที่เป็น case สัน้

จาํนวนข้อสอบทัง้หมด 240 ข้อ

แบ่งสอบ 2 วัน วันละ 120 ข้อต่อฉบับ

โดยสอบฉบับละ 3 ชั่วโมง

สอบปีละ 2 ครัง้


OSPE มีลักษณะ

1) ข้อสอบที่เป็นคาํถามประจาํสถานี

มีการสอบ 5 ข้อ แบ่งเป็น

QA&QC = 2

Manufacturing = 2

RA&RD=1

ข้อสอบเป็น computer-based หรือ scenario

2) ข้อสอบเคสรายยาว หรือ Long case ใช้เวลาประมาณ 30 นาท ี ลักษณะการสอบอาจให้ด ูVDO สถานการณ์แล้วให้ประมวลคาํตอบ โดยบางครัง้ต้องสืบค้นข้อมูลเพิ่มเตมิด้วย


คุณสมบัตผิู้มีสิทธิ์สมัครสอบ1. คาดว่าสาํเร็จการศกึษาชัน้ปีที่ 6 โดยมีหนังสือรับรองจาก

สถาบันการศกึษา2. เรียนกลุ่มวชิาเฉพาะด้านที่เป็นสาขาหลักที่เพิ่มเตมิจาก

รายวชิาในสมรรถนะร่วมไม่น้อยกว่า 15 หน่วยกติ3. ผ่านการฝึกปฏบิัตงิานวชิาชีพบังคับในสาขาหลักเภสัชกรรม

อุตสาห การ 2 ผลัดบังคับตามประกาศสภาเภสัชกรรม 18/2555 (หน้าที่ 4) และ 24/2558 (หน้าที่ 4) ดังนี ้

- การผลิต

- การประกัน/ควบคุมคุณภาพ

4. ผ่านการฝึกปฏบิัตงิานวชิาชีพในสาขาหลักเภสัชกรรมอุตสาหการ 7 ผลัด หรือครบถ้วน ตามสาขาเน้น

สอบผ่านตามเกณฑ์สมรรถนะร่วม


กาํหนดสอบ ครั้งที ่1หลังเสร็จสิน้การฝึกปฏบิัตงิานวชิาชีพตามสาขาหลัก/เน้น (ปกติเป็นช่วง มีนาคม) คือ เดือนเมษายน 2563 ครั้งที ่2 ขึน้อยู่กับกาํหนดการของศูนย์สอบฯ (คณะทาํงานฯเสนอระหว่างเดือนสิงหาคม) เกณฑ์การตัดสินผ่าน คือ

MCQ 60% OSPE 80%

ผลการสอบ MCQ และ OSPE แต่ละชุดเกบ็ไว้ได้ 3 ปีนับจากวันที่ประกาศผลสอบ

การสอบCompetency Pharmaceutical care(ปี 6)

เนือ้หาการสอบ MCQ ครอบคลมุ 5 มิติ ตามประกาศสภาเภสชักรรม ที่ 8/2554 เรื่องเกณฑ์มาตรฐานของผู้ประกอบวิชาชีพเภสชักรรม ด้านการบริบาลทางเภสชักรรม

กําหนดสดัสว่นเนือ้หา ดงันี ้

1) โรงพยาบาล แบบ IPD 30%

2) โรงพยาบาล แบบ OPD 30%

3) ร้านยา & ปฐมภมูิ3 30%

4) การบรูณาการด้านการจดัการด้านยา 10%

สําหรับโรคที่ใช้เป็นข้อสอบ ได้คดัเลือกเฉพาะโรคและยาที่เภสชักรพบบอ่ย

MCQ มีข้อสอบลกัษณะเดียวคือ เป็นเป็นกรณีศกึษาสัน้ๆ

จํานวนข้อสอบทัง้หมด 240 ข้อ

◦ แบง่สอบ 2 วนั วนัละ 120 ข้อตอ่ฉบบั โดยสอบฉบบัละ 3 ชัว่โมง

◦ สอบปีละ 2 ครัง้

การสอบCompetency Pharmaceutical care(ปี 6)เนือ้หาการสอบ OSPE

ได้กําหนดสมรรถนะทีเป็นทกัษะไว้ดงันี ้

- Medication reconciliation

- ADR assessment (interviewing timeline)- Patient education & Communication skills (Pharmacotherapy, Non-

pharmacotherapy)

- Systematic approach (Patient assessment DRP)- Pharmaceutical care plan (pharmacist note, SOAP, note, etc.)

- Prescription analysis (drug interaction checking, contraindication, etc)

- Intervention approach5

ข้อสงัเกต: ในการทดสอบ OSPE ตามหวัข้อที่กําหนด ควรจะต้องมีเกณฑ์ประเมินที่ครอบคลมุหลากหลายมิติ เชน่ professionalism, ethics, etc.

การสอบ OSPE มีลกัษณะดงันี ้◦ ข้อสอบเป็นคําถามประจําสถานี

◦ อาจมีการจดัสอบเคสรายยาวตามความพร้อมและเหมาะสม


คณุสมบตัิผู้ มีสทิธิ์สมคัรสอบ

1. คาดวา่สําเร็จการศกึษาชัน้ปีที่ 6 โดยมีหนงัสือรับรองจากสถาบนัการศกึษา

2. เรียนกลุม่วิชาเฉพาะด้านที่เป็นสาขาหลกัที่เพิ่มเติมจากรายวิชาในสมรรถนะร่วมไมน่้อยกวา่ 15 หน่วยกิต

3. ผา่นการฝึกปฏิบตังิานวิชาชีพบงัคบัในสาขาหลกั บริบาลทางเภสชักรรม 4 ผลดับงัคบัตามประกาศสภาเภสชักรรม 18/2555 (หน้าที่ 4) และ 24/2558 (หน้าที่ 4)ดงันี ้

-เภสชักรรมชมุชน หรือเภสชักรรมปฐมภมูิ

-การบริบาลทางเภสชักรรมผู้ ป่วยนอก

-การบริบาลทางเภสชักรรมผู้ ป่วยในหรืออายรุกรรม

-การจดัการด้านยา (ชื่อเดิมคือ การจดัการระบบยา) หรือคุ้มครองผู้บริโภค

4. ผา่นการฝึกปฏิบตังิานวิชาชีพในสาขาหลกับริบาลทางเภสชักรรม 6-7 ผลดั ครบถ้วน ตามสาขาเน้น

สอบผ่านตามเกณฑ์สมรรถนะร่วม


กําหนดสอบ ครัง้ที ่1หลงัเสร็จสิน้การฝึกปฏิบตังิานวชิาชีพตามสาขาหลกั/เน้น (ปกตเิป็นชว่ง มีนาคม) คือ เดือนเมษายน 2563 ครัง้ที ่2 ขึน้อยูก่บักําหนดการของศนูย์สอบฯ (คณะทํางานฯเสนอระหวา่งเดือนสงิหาคม) เกณฑ์การตดัสนิผา่น คือ

MCQ 60% OSPE 80%

ผลการสอบ MCQ และ OSPE แตล่ะชดุเก็บไว้ได้ 3 ปีนบัจากวนัที่ประกาศผลสอบ

สรุป

national licensing examination : present and...

Documents