sarCevi

ჩვენ და კომპიუტერი ...............................................................................................................3

როგორ მუშაობს კომპიუტერი ............................................................................................ 7

ოპერაციული სისტემა Windows XP ................................................................................... 13

Windows XP-ის გამოყენებითი პროგრამული უზრუნველყოფა ................................... 18

როგორ იმახსოვრებს კომპიუტერი ინფორმციას ............................................................ 25

ვისწავლოთ ხატვა კომპიუტერში .................................................................................... 28

ფურცლისა და ფიგურის ფონი ......................................................................................... 34

ფიგურები ............................................................................................................................ 38

ფაილისა და საქაღალდის ცნება ....................................................................................... 42

სახატავი ფურცლის მასშტაბი. სამუშაო მაგიდის ფონი ................................................ 51

ტექსტური რედაქტორი MS Word 2007 ............................................................................. 56

მეხსიერების ბუფერი - ამოჭრა, კოპირება, ჩასმა............................................................. 61

შრიფტის ცნება ქართული შრიფტის თავისებურებანი ................................................. 64

კომპიუტერის გარე მეხსიერება ........................................................................................ 69

ფაილის ტიპი. ფაილის დაარქივება ................................................................................. 74

აბზაცები .............................................................................................................................. 78

სიმბოლოებისა და ფორმულების ჩასმა ........................................................................... 85

ფიგურები ............................................................................................................................ 88

დოკუმენტში ძიება ........................................................................................................... 102

სურათები ტექსტურ დოკუმენტში ................................................................................. 106

მართლწერის შემოწმება და ავტომატური გასწორების ფუნქციები ........................... 113

ცხრილები ტექსტურ რედაქტორში ................................................................................ 116

სანიშნეებისა და ჰიპერბმულების შექმნა, დოკუმენტში გადაადგილება .................. 124

დოკუმენტის ბეჭდვა ........................................................................................................ 130

როგორ ჩავიწერო კომპიუტერში ჩემი ხმა...................................................................... 133

როგორ შეიქმნა ინტერნეტი ............................................................................................. 136

საძიებო სისტემები. ინფორმაციის ძიება და გადმოწერა ............................................ 140

პროგრამის ინსტალაცია და დეინსტალაცია ................................................................. 145

ელექტრონული ცხრილები - Miscosoft Excel ................................................................. 147

განმეორებადი ინფორმაციის შეტანა ............................................................................. 151

უჯრის დაფორმატება ...................................................................................................... 154

რა არის ფორმულა და რისთვის გამოვიყენოთ ის ........................................................ 159

მონაცემთა სორტირება .................................................................................................... 163

დავთრის ბეჭდვა .............................................................................................................. 166

დიაგრამები და ელექტრონული ცხრილები პროგრამა MS Excel 2007 ....................... 168

რაში გვჭირდება დისკის დეფრაგმენტაცია ................................................................... 172

informaciul-sakomunikacio teqnologiebi 5

nino jamaspiSvili

gamomcemloba diogene

34

furclisa da figuris foni

programa Paint-Si xatvas TeTri feris furcelze viwyebT. Sen SegiZlia gaaferado rogorc furceli, ise Sen mier daxatuli naxatebi.

SearCie SenTvis sasurveli feri. gamoiyene instrumenti, moaTavse saxatav furcelze da daawkapune.

1. Tu furceli carielia, maSin mTeli furceli SeiRebeba.

2. Tu furcelze Sekruli figuraa mocemuli, maSin figurebi da foni sxvadasxvaferad SegiZlia SeRebo.

3. Tu furcelze daxatuli figura Sekruli ar aris, maSin figuraze dawkapunebisas Casxmuli feri figuris gareTac gamova.

davaleba #1: daxate da gaaferade fonis instrumentis gamoyenebiT. naxa-ti Seinaxe saxeliT `Cemi qalaqi~.

8

35

namuSevris Senaxva - Save

programa Paint-Si xatvis dasrulebis Semdeg SegiZlia namuSevris Senaxva.namuSevris Senaxvamde programis saTauris zolSi miTiTebulia Untitled _ saxelis gareSe. namuSevris Senaxvis Semdeg ki es sityva Sen mier darqmeuli saxeliT Seicvleba. namuSevris Sesanaxavad Seasrule Semdegi moqmedebebi:

9 airCie menius brZaneba FileSave 9 Save in velSi mieTiTeba namuSevris Senaxvis adgili, anu saqaRalde. dokumenti My Picture saqaRaldeSi Seinaxeba.

9 File Name (failis saxeli) velSi klaviaturidan akrife namuSevris saxeli. 9 Senaxvis moqmedebis dasasruleblad daaWire Rilakze.

namuSevris Senaxvis Semdeg daakvirdi programis saTauris zols. saTauris zolSi ukve asaxuli iqneba

Sen mier darqmeuli saxeli.

Senaxvis Sedegad informacia myar diskze Caiwereba.

naxatebis Senaxvisas Windows-i My Document saRaldes gvTavazobs

Senaxvis brZanebis arCevis Semdeg

gamoCndeba dialoguri fanjara

Save As.

namuSevari Secvlisa da xelmeored Senaxvis SemTxvevaSi Save dialoguri fanjara aRar gamoCndeba.namuSevari imave saxeliT da imave adgilas Seinaxeba.

namuSevris Senaxvis Semdeg dialoguri fanjara daixureba. programa am dros gaxsnili rCeba. SegiZlia gaagrZelo muSaoba.

namuSevris saxeli mxolod pirveli Senaxvisas eniWeba.

36

namuSevris gaxsna - Openprograma Paint-is saSualebiT SegiZlia gaxsna arsebuli naxatebi maTi redaqtirebisTvis.suraTis gamosatanad Seasrule Semdegi moqmedebebi:

1. gamoiZaxe menius brZaneba FileOpen

2. Look in velSi mieTiTeba saqaRalde, sadac namuSevaria Senaxuli. Cveni naxati swored saqaRalde My Pictures-Sia moTavsebuli.3. moniSne sasurveli suraTi Tagvis dawkapunebiT. moniSnuli suraTis saxeli File name velSi Caiwereba.4. gaxsnis procesis dasasruleblad daaWire Rilaks

gaxsnis brZanebis arCevis Semdeg

gamoCndeba dialogur fanjara Open.

Save _ Senaxva Ctrl + S Open _gaxsna Ctrl + O

37

gamosaxulebis redaqtireba

programa Paint-is saSualebiT SegiZlia ara marto Seqmna naxati, aramed Secvalo arsebuli suraTi. magaliTad: gaaferado suraTis sxvadasxva nawilebi, Secvalo ferebi, waSalo suraTis arasasureli nawili da a. S.

suraTis gaferadebis Semdeg Seinaxe suraTi brZanebiT Save. Sedegad sawyisi Sav-TeTri suraTi gaferadebuli suraTiT Seicvleba.

suraTis gaferadebis Semdeg daxate balaxi, yvavilebi, Rrublebi, vaSlebi xeze. muSaobis dasrulebis Semdeg Semdeg suraTi Seinaxe brZanebiT Save. Sedegad sawyisi Sav-TeTri suraTi feradi suraTiT Seicvleba.

suraTSi ferebis Secvlis Semdeg daxate mze da Seinaxe. Sedegad sawyisi suraTidan ferebSecvlil da axali figurebiT gamdidrebul suraTs miviRebT.

1 sawyisi suraTi gaaferade

12

2

1 sawyisi suraTi gaaferade

3 daxate2

1 sawyisi suraTi gaaferade

3 daxate2

1

1

2

2

33

3

42

failisa da saqaRaldis cneba

ra aris faili

rodesac teqstur redaqtorSi teqsti Seitane an grafikul redaqtorSi naxati daxate da es informacia kompiuterSi Seinaxe, amiT Sen Seqmeni faili.

faili aris informacia, romelic Cawerilia diskze da aqvs sakuTari saxeli

da zoma.

arsebobs sxvadasxva failebi: teqsturi, grafikuli, audio, video da a. S.magaliTad: programa Wordpad-iT Seqmnili faili teqsturi tipis failia,

programa Paint-iT Seqmnili faili ki _ grafikuli tipis.

ra aris saqaRalde

kompiuteris mexsierebaSi aTasobiT faili SeiZleba SevinaxoT: doku-mentebi, suraTebi, filmebi, audiofailebi. imisTvis, rom failebi advilad movnaxoT, saWiroa, isini davaxarisxoT da davajgufoT.

magaliTad, SegiZlia Seqmna saqaRalde dokumentebisTvis, suraTebisTvis, filmebisTvis, musikisTvis.

saqaRaldeSi sxvadasxva failebis moTavsebac SeiZleba. magaliTad, Tu maswavlebelma gakveTilze Seni namuSevrebis erT saqaRaldeSi moTavseba dagavala, maSin SegiZlia programa WordPad-iT da Paint-iT Seqmnili dokumentebi da suraTebi erT saqaRaldeSi moaTavso.

programa Wordpad-i dokumentebs avtomaturad My Document saqaRaldeSi inaxavs, programa Paint-i ki _ My Pictures saqaRaldeSi. saqaRaldeebi My Documents da My Pictures operaciuli sistema Windows-is standartuli saqaRaldeebia.

saqaRlde failebis dajgufebis saSualebaa.

saqaRaldis SigniT sxva saqaRaldis moTavsebac SeiZleba. aseT saqaRldes qvesaqaRalde ewodeba.

10-11

43

magaliTad: My Pictures saqaRalde My Documents saqaRaldis qvesaqaRaldea.

failebsa da saqaRaldeebs diskze TavianTi misamarTebi aqvs. misamarTi diskze maT mdebareobaze miuTiTebs.

rogor SevqmnaT saqaRalde

kompiuterSi ukve ramdenime faili gaqvs Senaxuli. viswavloT saqaRaldis Seqmna da failebi erT saqaRaldeSi movaTavsoT. saqaRaldis Sesaqmnelad:

1. gaxseni saqaRlde My Documents;2. failebisa da saqaRaldeebis amo-

canaTa panelidan airCie brZane-ba: Make a new folder;

3. Seiqmneba axali saqaRlde, rom-lisTvisac operaciuli siste-ma Windows-i avtomaturad gvTavazobs saxels: New Folder.

4. saqaRaldisTvis saxelis Ses-acvlelad klaviaturaze akrife axali saxeli.

5. saxelis darqmevis Semdeg daaWire klaviSze Enter an daawkapune Tagvi fanjris cariel adgilas.

Windows-is standartuli saqaRalde My Documents C: diskzea moTavsebuli.

saqaRaldis gasaxsnelad masze orjer vawkapunebT.saqaRaldis gaxnisas ga-

moCndeba masSi moTavsebuli informacia.

davaleba #1: Seqmeni saqaRalde saxeliT `V klasi~.

Sen mier Seqmnili saqaRalde My Documents saqaRaldis qvesaqaRalde iqneba.

V klasi

44

saqaRaldis Seqmna konteqsturi meniudan

saqaRaldis Seqmna konteqsturi me-niudanac SeiZleba.1. gaxseni gaxseni saqaRlde My Doc-

uments;2. Tagvis maCvenebeli moaTavse car-

iel adgilas;3. gamoiZaxe konteqsturi meniu Tag-

vis marjvena Rilkze daWeriT;4. airCie brZaneba New Folder.

failisa da saqaRaldis Seqmna nebismier logikur diskze SegiZlia.

failisa da saqaRaldis misamarTi

saqaRalades diskze Tavisi misamarTi aqvs, romelic mis adgilmdebareobas migviTiTebs. magaliTad, gavxsnaT saqaRalde My Pictures. misamarTebis zolSi gamoCndeba C:\Documents and Settings\User\My Documents\My Pictures.

samuSao magidaze saqaRaldis Seqmna samuSao magidis konteqsturi meniudan SegiZlia.konteqsturi menius gamosatanad samuSo magidis cariel adgilas Tagvis marjvena Rilkze daawkapune.

45

es niSnavs, rom:

• C: lokalur diskze moTavsebulia saqaRalde Documents and Settings• Documents and Settings saqaRaldeSi, Tavis mxriv, moTavsebulia saqaRalde

User• User saqaRaldeSi moTavsebulia My Documents

da bolos My Pictures saqaRalde My Documents saqaRaldeSia moTavsebulia.

My Pictures saqaRaldis misamarTia: C:\Documents and Settings\User\My Documents

konteqsturi meniu gamoCndeba failze an

saqaRaldeze mausis marjvena Rilakis dawkapunebiT.

My Pictures saqaRaldeSi moTavsebuli failebis misamarTia: C:\Documents and Settings\User\My Documents\My Pictures

failebisa da saqaRaldeebis warmodgenis reJimebi

saqaRaldeSi moTavsebuli informacia SegiZlia sxvadasxva formiT warmoadgino. amisTvis saqaRaldis fanjris instrumentebis zolSi moTavsebulia Views (xedebi) Rilaki.

SeuZlebelia ori erTnairi saxelwodebis saqaRaldis Seqmna erT misamarTze.

SeuZlebelia ori erTnairi saxelwodebisa da tipis failis Seqmna erT misamarTze.

46

• Thumbnails _ failebisa da saqaRaldeebis warmodgena grafikuli saxiT. Tu saqaRaldeSi suraTebi Cawerilia, am suraTebs gviCvenebs.

• Tiles _ gviCvenebs failis tips da zomas.• Icons _ failebsa da saqaRaldeebs piqtogramebis saxiT gviCvenebs.• LIst _ failebsa da saqaRaldeebs patara piqtogramebis saxiT gviCvenebs. • Details _ failebisa da saqaRaldeebis Sesaxeb gamoaqvs detaluri

informacia (zoma, tipi da cvlilebis Setanis TariRi).

failebisa da saqaRaldeebis warmodgenis reJimebis arCeva meniu View-danac SegiZlia.

failebisa da saqaRaldeebis warmodgenis reJimebis dalageba fanjris konteqsturi meniudanac SeiZleba.

failebisa da saqaRaldeebis dalageba

saqaRaldeebi da failebi SegiZlia sxvadasxva saxiT daalago, magaliTad: saxelis, zomis, tipis an cvlilebebis Setanis TariRis mixedviT. maTi dalageba saWiro informaciis advilad moZebnaSi dagexmareba. failebisa da saqaRaldeebis dasalageblad gamoviyenoT meniu View-Si moTavsebuli Arrange Icons by jgufis brZanebebi.

• Name _ saxelis mixedviT• Size _ zomis mixedviT• Type _ failis tipis mixedviT• Modified _ cvlilebebis

Setanis TariRis mixedviT mixedviT

failebisa da saqaRaldeebis dalageba fanjris konteqsturi meniudanac SeiZleba.

47

saxelis gadarqmeva saqaRaldeebisa da failebisaTvis

gavixsenoT, rom failsa da saqaRaldes Tavisi saxeli aqvs, romelic Seqmnis dros mivaniWeT. saWiroebis SemTxvevaSi maTTvis saxelis gadarqmeva SegviZlia.

failebisa da saqaRaldeebisaTvis saxelis gadar-qmeva konteqsturi meniudan Rename brZanebiT SeiZleba.

saqaRaldisa da failebis amoWra, kopireba da Casma

kompiuterTan muSobis dros xSirad saWiroa arsebuli failebisa da saqaRaldeebis gadatana/gadakopireba erTi adgilidan meoreze. magaliTad, C: diskidan D: diskze an My Documents saqaRaldidan My Pictures saqaRldeSi da a.S. am moqmedebebis SesrulebaSi saqaRaldeebisa da failebis amoWris, kopirebisa da Casmis brZanebebi dagvWirdeba. Cut, Copy da Paste brZanebebis amorCeva meniu Edit-idan SegviZlia.

1. moniSne faili an saqaRalde;2. failebisa da saqaRaldeebis

amocanaTa panelidan airCie brZaneba:Renamethisfilean Re-name this folder. failis/saqa-Raldis saxeli moiniSeba;

3. klaviaturidan akrife axali saxeli.

4. saxelis darqmevis Semdeg daaWire Enter klaviSze an daawkapune Tagvi fanjris cariel adgilas.

48

failis an saqaRaldis amoWra da Casma

1. Tagvis daxmarebiT moniSne faili an saqaRalde;

2. meniu Edit-idan airCie brZaneba Cut _amoWra. faili/saqaRalde gafermkrTaldeba;

3. gaxseni saqaRalde, sadac failis Casma, anu gadatana, ginda.

4. meniu Edit-idan airCie brZaneba Paste _ Casma.

amoWrisa da Casmis moqmedebebis gamoyenebiT SegiZlia faili an saqaRalde erTi adgilidan amoWra da meore adgilze Casva, anu erTi adgilidan meore adgilze gadaitano.

failis an saqaRaldis kopireba da Casma

1. Tagvis daxmarebiT moniSne faili an saqaRalde;2. meniu Edit-idan airCie brZaneba Copy kopireba;3. gaxseni saqaRalde, sadac failis Casma, anu gadakopireba, ginda;4. meniu Edit-idan airCie brZaneba Paste _ Casma.

kopirebisa da Casmis moqmedebebis gamoyenebiT SegiZlia failis an saqaRaldis erTi adgilidan meore adgilze kopireba, ise rom Tavdapirvel misamarTzec darCes

failebisa da saqaRldeebis amoWra, kopireba da Casma maTi konteqsturi menius gamoyenebiTac SeiZleba.

Cut _ amoWra Ctrl + XCopy _ kopireba Ctrl + CPaste _ Casma Ctrl + V

49

saqaRaldeebisa da failebis waSla

kompiuterTan muSaobis dros Cven vinaxavT dokumentebs, suraTebsa da filmebs, audio-failebs. rodesac romelime maTagani aRar gvWirdeba, SegviZlia igi kompiuteridan wavSaloT.

failebisa da saqaRaldeebis wasaSlelad ucilebelia maTi moniSvna.

moniSvnis Semdeg SegiZlia waSlis moqmedeba Seasrulo:

• failebisa da saqaRaldeebis amocanaTa panelidan brZanebiT: Deletethisfilean Delete this folder;

• klaviaturidan Delete klaviSiT;

• konteqsturi meniudan brZaneba

Delete-iT.

gamova dialoguri fanjara SekiTx-viT: gadaitanos Tu ara obieqti nagvis yuTSi.

• Yes Rilakze dawkapunebiT obieqti moTavsdeba nagvis yuTSi;

• No Rilakze dawkapunebiT ki gauqm-deba obieqtis waSlis brZaneba.

nagvis yuTi - Recycle Bin

waSlili failebi da saqaRaldeebi Tavsdeba saqaRaldeSi Re-cycle Bin-nagvis yuTi. nagvis yuTi samuSao magidazea moTavsebu-li. saWiroebis SemTxvevaSi SegviZlia nagvis yuTidan waSlili failebi da saqaRaldeebi aRvadginoT.

saqaRaldeSi moTavsebuli obieqtis aRsadgenad gvWirdeba brZaneba Restore. misi gamoZaxeba SesaZlebelia:• nagvis yuTis amocanaTa panelidan; • obieqtis konteqsturi meniudan.

failisa da saqaRaldis waSla erTi da imave

brZanebiT xdeba.

nagvis yuTidan aRdgenili fai-li/saqaRalde logikur diskze im adgilas moTavsdeba sadac waSlamde iyo moTavsebuli.

50

nagvis yuTis gasufTaveba

nagvis yuTis gasufTaveba SegviZlia misi konteqsturi meniudan brZanebiT Empty Recycle Bin. brZanebis gamoZaxebisas gamova dialoguri fanjara, ro-melic gvekiTxeba, namdvilad gvinda Tu ara nagvis yuTSi moTavsebuli obi-eqtebis waSla.

Yes Rilakze dawkapunebiT nagvis yuTi gacarieldeba.No Rilakze dawkapunebiT ki gauqmdeba nagvis yuTis dacarielebis brZaneba.