nagie małpy w biurze
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
![Page 1: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/1.jpg)
Zarządzanie ssakami naczelnymi
Michał Kosakowski
w stronę ewolucyjnej psychologiipracy i organizacji
![Page 2: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/2.jpg)
Zarządzanie ssakami naczelnymi
Psychologia ewolucyjna: Człowiek jest ssakiem naczelnym, jego mózg i umysł stanowią rezultat doboru naturalnego. Obecne środowisko funkcjonowania człowieka różni się od warunków, które je ukształtowały – afrykańskiej sawanny z czasów plejstocenu (Dunbar, 2009)
Organizacje są częścią ekosystemu w którym funkcjonuje człowiek, stosowane w nich rozwiązania podlegają doborowi naturalnemu, muszą się dostosowywać. Musimy je rozumieć, jako wytwór określonego gatunku. (Colarelli, 1998)
Faustin Bedbeder, domena publiczna
![Page 3: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/3.jpg)
Zarządzanie ssakami naczelnymi
1. Teoria mózgu społecznego
2. Ewolucyjna teoria przywództwa
3. Projektowanie filogenetyczne
Faustin Bedbeder, domena publiczna
![Page 4: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/4.jpg)
Wszyscy krewni i znajomi Królika
liczba Dunbara, określa liczbę znajomości, które jest w stanie podtrzymać przeciętny człowiek, tym samym wyznaczając rozmiar grupy w jakiej jest w stanie funkcjonować – wynosi ona 147,8 (w praktyce mieszcząc się w przedziale 100-230).
Badania wskazują, że satysfakcja z pracy maleje, gdy liczba współpracowników jest większa niż 150. Niejako instynktownie tworzymy grupy i instytucje w takim rozmiarze:
● typowy rozmiar samodzielnej jednostka wojskowej na przestrzeni dziejów: 100-200 osób
● osady pierwszych rolników i wioski współczesnych kultur tradycyjnych
● wspólnoty religijne, np. wioski Hutterytów, dzielone, gdy ich liczebność przekracza 150
(Dunbar, 2009)
![Page 5: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/5.jpg)
Wszyscy krewni i znajomi Królika
● Liczba Dunbara ma związek z objętością kory nowej, najmłodszej ewolucyjnie części kory mózgowej; wyjątkowo dużej u naczelnych, zwłaszcza ludzi.
● Nasze mózgi są nieproporcjonalnie duże, ich utrzymywanie jest zaś bardzo kosztowne energetycznie, musi zatem istnieć ważne uzasadnienie dla ich rozmiarów.
● Prawdopodobnie jest nim konieczność funkcjonowania w zawiłym świecie relacji społecznych i orientowania się w zakresie koniecznych do przetrwania w nim informacji - plotek (Dunbar, 2009).
● Niektóre badania (Horvath, 2011) pokazują, że ludzie z większą neocortex wiodą bogatsze życie społeczne.
![Page 6: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/6.jpg)
Wszyscy krewni i znajomi Królika
● przekroczenie tej liczby powoduje konieczność utworzenia struktur zarządzania i komunikacji, do 150 sprawdza się komunikacja bezpośrednia
● „plotkowanie”, wymiana informacji o innych członkach społeczności stanowi istotny mechanizm zapewniający jej spójność – waga komunikacji nieformalnej („winorośli”)
● W 2007 roku, agencje szwedzkich urzędów skarbowych został zreorganizowane tak, by poszczególne jednostki nie liczyły sobie więcej niż 147,8 pracownika.
Swedish tax collectors organized by apes, „The Local”, 23.07.07
![Page 7: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/7.jpg)
Wszyscy krewni i znajomi Królika
ławica ryb: struktura jednopoziomowa, silnie połączona
ludzkie wojsko: wielopoziomowa, silnie hierarchiczna, słabo połączona
ludzka organizacja: wielopoziomowa, niehierarchiczna, słabo połączona
stado pawianów: wielopoziomowa, hierarchiczna, silnie połączona
(Wilson, 2000)
![Page 8: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/8.jpg)
Najwyższy przywódca
W myśl ewolucyjnej teorii przywództwa, podążanie za liderem jest strategią adaptacyjną – grupy mające lidera radzą sobie lepiej. Mamy jednak tendencję do wybierania przywódców dostosowanych do warunków afrykańskiej sawanny:
● Rolę w wyborze wciąż odgrywają czynniki pozamerytoryczne: wzrost i płeć
● Wybory prezydenckie w stanach zjednoczonych wygrywają na ogół kandydaci wyższego wzrostu
● W czasach niestabilnych preferujemy liderów o silnie zmaskulizowanych rysach twarzy (skłonnych do ryzyka), w czasach spokojnych starszych i łagodniejszych (nastawionych na relacje) – decyduje kształt szczęki
Korzystając z tej wiedzy, naukowcy są w stanie przewidywać wyniki wyborów z niesamowitą skutecznością (Dunbar, 2011; Anjana i Vugt, 2010), nie oznacza to jednak, że wybieramy dobrze.
![Page 9: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/9.jpg)
Najwyższy przywódca
Co gorsza...
● Dzisiejsi przywódcy (menedżerowie) rzadko wywodzą się z grupy, której przewodzą
● Dotychczasowe mechanizmy „ewaluacyjne” złych przywódców - podważanie autorytetu, nieposłuszeństwo, opuszczenie grupy czy dyskredytacja - są niedopuszczalne w dzisiejszych organizacjach.
● Podwładni są paradoksalnie znacznie bardziej uzależnieni od przełożonych w stosunkach służbowych
● Struktury są formalne, zbyt duże i mają nieefektywną komunikację
(Dunbar, 2011; Anjana i Vugt, 2010)
![Page 10: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/10.jpg)
Organizacja stworzona dla ludzi?
● pośród pracowników właściwie nie ma hierarchii, nie ma tytułów, nie ma szefów
● „150 miejsc parkingowych”
● na czele zespołów stoją przywódcy wyłaniani spośród członków, dzięki temu, że mają posłuch
● cele wyznaczane są na zasadzie konsensusu
● bezpośrednia komunikacja
● pracownicy nie odpowiadają przed szefem, a przed sobą nawzajem
W. L. Gore & Associates
Działająca od 1958 roku, firma wyceniana na 1,1 miliarda dolarów, najbardziej znana z posiadania patentu na materiał Gore-Tex, jednym z jej większych odbiorców jest wojsko
![Page 11: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/11.jpg)
Nie ma jak w domu
![Page 12: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/12.jpg)
Nie ma jak w domu
![Page 13: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/13.jpg)
Nie ma jak w domu
● Spacery na łonie natury poprawiają koncentrację, pozwalają lepiej odzyskiwać siły mentalne i dodają energii, pacjenci szybciej zdrowieją i mają mniej skutków ubocznych w salach z widokiem.
● Pracownicy biurowi (N=100) i pracownicy call center (N=200) pracują 10-25 i 7-12% wydajniej, mając do dyspozycji duże okna z widokiem na roślinność (Herman Miller GreenHouse, 2005
![Page 14: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/14.jpg)
Nie ma jak w domu
Na skutek doboru naturalnego, nasz mózg – poprzez nasze upodobania – dąży do stawiania nas w sytuacjach, które kiedyś pozwalały naszym przodkom skutecznie się reprodukować.
Takim środowiskiem jest sawanna, z rzadką roślinnością, w której możemy obserwować otoczenie, nie będąc widzianymi. Zapewnia ona również optymalną ilość bodźców do pracy naszego mózgu.
W rezultacie, środowisko sawanny stanowi naturalne i upodobane siedlisko Homo sapiens sapiens. Jak stworzyć sawannę w biurze?
![Page 15: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/15.jpg)
Sawanna w biurze
Projektowanie filogenetyczne(Phylogenetic Design)
Jego zamierzeniem jest odtwarzanie warunków środowiska filogenezy człowieka – środowiska naturalnego afrykańskiej sawanny
●podwieszane sufity imitują rozłożyste korony drzew, zapewniając poczucie bezpieczeństwa, podobnie jak zaciszne pomieszczenia służące do wypoczynku
●otwarte przestrzenie (szerokie przejścia, niskie ściany działowe) zapewniają szerokie pole widzenia
●dobrze oświetlone przejścia nie powodują niepokoju
●w naturze występuje połączenie elementów zaskakujących i samopowtarzających się wzorców, stopniowych przejść kolorystycznych i kontrastów, jak również poruszające się elementy (Hase i Heerwagen, 2000)
![Page 16: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/16.jpg)
Sawanna w biurze©
tree
hugg
er.c
om
![Page 17: Nagie małpy w biurze](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051322/546edbf1b4af9fb9268b47e6/html5/thumbnails/17.jpg)
Bibliografia
Colarelli, S. M. (1998). Psychological interventions in organizations. An evolutionary perspective. American Psychologist. 53 (9), s. 1044-1056.
Dunbar, R. (2009). Pchły, plotki i ewolucja języka. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca
Dunbar, R. (2011). Ilu przyjaciół potrzebuje człowiek? Na tropie zagadek ewolucji. Kraków: Wydawnictwo Literackie
Hase, B.; Heerwagen, J. H. (2000). Phylogenetic Design: A New Approach for Workplace Design. The Journal of Quality & Participation. 23 (5), s. 27-31.
Herman Miller GreenHouse (2005). Evolutionary Psychology and Workplace Design: Doing What Comes Naturally. Dostępny w internecie
Van Vugt, M.; Anjana, A. (2010). Selected: Why some people lead, why oters follow and why it matters. London: Profile Press Ltd.
Wilson, E. O. (2000). Socjobiologia. Wydanie popularnonaukowe. Poznań: Zysk i S-ka