namaga zine4 24 UUR MET

WILLEM

De derde tentoonstelling van het Nationaal Archief staat volledig in het teken van koning Willem I. Ter gelegen-heid van de viering van het 200-jarig bestaan van ons koninkrijk, stellen wij u vanaf 28 augustus 2015 tot en met 17 juli 2016 in staat om op audiëntie te komen van de eerste en enige koning van Nederland en België. In de eerste plaats laten we in de tentoonstelling 24 uur met Willem een groot aantal top-stukken uit onze eigen collectie zien. Maar dat is niet alles. We hebben de tentoonstelling samengesteld met het Koninklijk Huisarchief en het Algemeen Rijksarchief in Brussel. Daarom zijn er ook veel persoonlijke spullen van Willem I te bewonderen. Geen enkele reden dus om niet naar deze unieke tentoonstelling te komen! Dit maga-zine geeft u alvast een inkijk. Bovendien presenteren we een geweldige vondst die een van onze medewerkers onlangs heeft gedaan: een nog onbekende tekening van Hendrik Mesdag. We wensen u weer veel lees- en kijkplezier!

r introductie

namAgazine#4

Klik hier voor de handleiding van het NA Magazine.

Coverbeeld: Detail van het portret van koning Willem I van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden door Joseph Paelinck, 1819. Rijksmuseum, Amsterdam

inhouds opgave

Over het maken van een tentoonstelling p.4

Europa opnieuw in kaartp.13

Agenda p.18-19

Aan het werk met koning Willemp.8

Vondst: onbekende Mesdag tussen de oude brieven p.16-17

Vrienden, colofon, verwacht p.20

← Prins Willem-Alexander brengt een toost uit samen met zijn voorvader prins Willem Frederik van Oranje tijdens de 175ste herdenking van de landing op Scheveningen van 30 november 1813, 26 november 1988. Foto: Rob Bogaerts

Deze reconstructie van de landing vindt elke

25 jaar plaats op het Scheveningse strand. Bij de

viering in 1988 deden meer dan 500 figuranten en

ruim 30 paarden mee. De Koninklijke Marine stond

voor de gelegenheid het fregat ‘Piet Hein’ af.

Nationaal Archief/ collectie Anefo

NA � Magazine

De twee jaar durende vie-ring van 200 jaar koninkrijk konden wij als Nationaal Archief natuurlijk niet onge-merkt voorbij laten gaan.” Aan het woord is Eefje van der Weijden, projectleider van de tentoonstelling 24 uur met Willem. “Wel hebben we ons best gedaan om een eigen, originele invalshoek te bedenken. En daar hoefden we eerlijk gezegd niet eens zo lang naar te zoeken ... Een van de meest in het oog sprin-gende elementen als je kijkt naar koning Willem I, is zijn

Over het maken van de tentoon-stelling

Fo

to:

Mo

niq

ue

Gö

bb

els

NA � Magazine

enorme werklust, of misschien beter: werkdrift, in combi-natie met zijn nogal eigen-gereide manier van besturen. Willem was er namelijk niet echt van gediend dat ande-ren zich bemoeiden met zijn koninklijke werkzaamheden. ‘De koning beslist alleen’ is niet voor niets een van zijn meest bekende uitspraken.

Het element van Willems arbeidsethos hebben we als uitgangspunt genomen. In onze tentoonstelling komt de bezoeker op audiëntie in de werkkamer van de koning.

Daar is Willem I bijna 24 uur per dag te vinden: lezend en schrijvend achter zijn bureau.”

Het instrument van Willem I: de Staatssecretarie

“Het mooie is dat het resul-taat van alle arbeid van Willem I volledig is terug te vinden in de depots van het Nationaal Archief”, vult Arjan Poelwijk, onderzoeker voor de tentoonstelling, aan. “Namelijk in het archief van de Staatssecretarie, een van de grote archieven in onze collectie. Dat is eigenlijk het

ambtelijke bureau van koning Willem I, de eerste koning van Nederland. En daarmee was de Staatssecretarie het belangrijkste middel dat de ‘besluitenkoning’ gebruikte om zijn koninkrijk te besturen. Alle koninklijke besluiten die Willem I in zijn regeerperiode heeft genomen, zijn terug te vinden in het archief van de Staatssecretarie. Maar er zit nog veel meer in! Ook alle rapporten, brieven, notities en wat niet al dat ten grondslag ligt aan een koninklijk besluit is bewaard in dit archief. Het is →

de koning beslist alleen

Over het maken van de tentoon-stelling

preview 24 uur met Willem

n

n 24 UUR MET

WILLEM Koning van

Nederland en België

NA � Magazine

ongelooflijk hoe veel informa-tie er in dit archief verborgen zit dat ongeveer 900 strek-kende meter plankruimte in beslag neemt. Je kunt bijna geen onderwerp bedenken of er is wel iets over terug te vinden in het Staatssecretarie-archief. De hele geschiede-nis van Nederland en België van 1815 tot 1840 zit erin! Deze tentoonstelling is een mooie gelegenheid om dit unieke en geweldige archief een keer heel specifiek onder de aandacht van een groot publiek te brengen.Door een groot aantal bruik-lenen uit de collectie van het Koninklijk Huisarchief kunnen we in de tentoonstelling naast onze eigen documenten ook een aantal objecten laten zien die de figuur van de werkende Willem nog dichterbij brengen.”

Verschillende verhaallijnenEefje van der Weijden ver-telt verder over het concept achter de tentoonstelling: “De koninklijke werkkamer vormt een centraal element in onze tentoonstellingsruimte. Daaromheen vertellen we het verhaal over hoe Willem op de Nederlandse troon terecht-gekomen is, en laten we zien hoe hij aan zijn bijnamen ‘koopman-koning’ en ‘kana-len-koning’ komt. Uiteraard komt ook aan de orde hoe Willems droom in duigen valt, als het zuiden van zijn koninkrijk in opstand komt en zich onafhankelijk verklaart.

Bij elk van deze verhaal-lijnen hoort een personage uit de directe omgeving van de koning, zoals zijn moeder Wilhelmina van Pruisen of de ingenieur en cartograaf

Cornelis Kraijenhoff. Zij geven de bezoekers een persoon-lijk inkijkje in de relatie die zij met Willem I hebben gehad.

Deze historische personen hebben we gekoppeld aan een aantal bekende Nederlanders van nu, met een vergelijk-baar beroep. Op die manier willen we het verhaal van koning Willem als het ware naar het heden trekken om parellellen en verschillen te laten zien. Zo blikt vicepresi-dent van de Raad van State Piet Hein Donner terug op Gijsbert Karel van Hogendorp, die de Nederlandse grond-wet van 1814 en 1815 schreef, en confronteren we ont-werper en landschapskun-stenaar Daan Roosegaarde met Willems belangrijkste kanalenbouwer Jan Blanken.”

Fo

to:

Mo

niq

ue

Gö

bb

els

NA � Magazine

Interactief spelOngeveer in dezelfde periode dat de tentoonstelling 24 uur met Willem in het Nationaal Archief te zien is, organiseert ook het Stadsmuseum in Gent (STAM) een expositie over koning Willem I, onder de titel Het verloren koninkrijk. Willem I & België. “Dat was een mooie aanleiding om naar een vorm van samenwerking met het STAM te zoeken”, zegt Van der Weijden. “We hebben samen een interactief spel laten ont-wikkelen dat door de bezoe-kers in beide tentoonstellingen gespeeld kan worden. Op een speelse manier willen we hen daarmee laten nadenken over de verschillen en over-eenkomsten tussen België en Nederland, en de identiteit van onze twee landen.” ^

koopman- koning & kanalen- koning

Fo

to:

Mo

niq

ue

Gö

bb

els

Kom op audiëntie bij koning Willem I!

Van 28 augustus 2015 tot en met 17 juli

2016 presenteert het Nationaal Archief

de tentoonstelling 24 uur met Willem, koning van Nederland en België. Na

Napoleons definitieve nederlaag in

1815, wordt Willem I koning van het

Verenigd Koninkrijk. In de tentoonstel-

ling ontdekt de bezoeker hoe Willem I

met tomeloze energie investeert in

het door oorlog verarmde land. Hij legt

de basis voor het Nederland van nu.

Workaholic Willem I stuwt als alleen-

heerser met zijn duizenden Koninklijke

Besluiten het land voorwaarts.

Kijk voor meer informatie op

www.gahetna.nl/willem

n

preview 24 uur met Willem

n

Een land in armoede Bij het aantreden van koning Willem I staat zijn nieuwe land er niet rooskleurig voor. De Franse bezetting, de napole-ontische oorlogen en vooral het Continentaal stelsel (het verbod van keizer Napoleon op alle handel van het Europese continent met Groot-Brittannië) waren desastreus voor de welvaart van ons land.

Maar de koning heeft grote ambities. De Nederlanden (Nederland, België en Luxemburg) moeten tot een hechte eenheid gesmeed worden en de economie moet gestimuleerd worden, zodat de gouden tijden van economi-sche voorspoed uit de zeven-tiende eeuw kunnen herleven. Kansen zijn er volop: de noor-delijke en de zuidelijke econo-mie vullen elkaar prachtig aan.

Verlicht despootKoning Willem is ervan over-tuigd dat hij bij uitstek de geschikte persoon is om de Nederlanden er bovenop te helpen. Zijn ambitie en daden-drang zijn enorm. Daarbij duldt hij weinig tegenspraak. Willem is er niet van gediend dat ministers of leden van de Staten-Generaal zich al te veel met zijn beleid bemoeien.

De koning gaat voortvarend aan de slag. Voor de oplossing van de financiële problemen in zijn koninkrijk creëert Willem I enkele nieuwe instituten. Zo moet de Nederlandsche Bank orde scheppen in de monetaire wanorde, want het zuiden gebruikt de Franse frank en de zilverstandaard, het noorden de gulden en de goudstandaard. Het gebruik van bankbiljetten is vrijwel

Een van de eretitels die koning Willem I draagt is: de besluitenkoning. Deze titel draagt hij niet alleen omdat hij zoveel mogelijk zelf overal over wilde beslis-sen, maar ook om de enorme hoeveel-heid besluiten die hij genomen heeft. Al die besluiten zijn terug te vinden in het archief van de Staatssecretarie in het Nationaal Archief. Het is de neerslag van de tomeloze energie van de koning en het uitgangspunt voor de tentoon-stelling 24 uur met Willem.

NA � Magazine

AAN HET WERK MET

KONING WILLEM I

onbekend en de munten zijn oud en versleten. Om het zuiden van krediet te voorzien wordt in 1822 de Algemeene Maatschappij ter begunstiging der volksvlijt te Brussel opgericht. De wens tot herstel van de handel op Indië is de basis voor de oprichting van de Nederlandsche Handel-Maatschappij in 1824.

NA � Magazine

AAN HET WERK MET

KONING WILLEM I

Voor de bestrijding van de armoede, vooral in de steden, omarmt de koning het plan van generaal Johannes van den Bosch voor een Maatschappij van Wel­da digheid. Deze maatschappij vestigt landbouwkolonies in het noorden van het land, waar de armen uit de steden dan aan de slag kunnen met de bewerking van woeste gronden tot vrucht­bare landerijen. →

van woeste gronden tot vruchtbare landerijen.

Koning Willem I. Litho

van Levèque, circa 1835. Nationaal Archief, archief

Koninklijk Instituut van

Ingenieurs

thema 24 uur met Willem \

NA �� Magazine

Voor het slagen van de we l­vaartspolitiek van de koning is de aanleg van nieuwe kanalen noodzakelijk. Ten eerste mag Amsterdam niet onbereikbaar worden door de verzanding van de Zuiderzee. Daarom geeft de koning in 1817 de opdracht voor het graven van een kanaal door Noord­Holland, geschikt voor zeeschepen. Een tweede grote kanaal wordt gegraven tussen ’s­Hertogenbosch en Maastricht in de jaren 1822­1826: de Zuid­Willemsvaart.

Tegelijkertijd wordt de verbete­ring van de vaarwegen van en naar Amsterdam voortgezet. Rotterdam wordt beter bereik­baar gemaakt door de route via het Hollands Diep en de Oude en Nieuwe Maas te bekorten. De havens van Middelburg, Brugge en Gent worden beter toegankelijk gemaakt door verwaarloosde kanalen op te knappen. In het oosten van het land krijgen Zwolle – met de Willemsvaart – en Apeldoorn ­ door het Griftkanaal – een verbinding met de IJssel.

Aanhef van de Grondwet van 1814, 29 maart 1814. Nationaal Archief, Archief

van de Staatssecretarie

6.000 GULDEN

VOOR 67.000

BLADZIJDEN

thema 24 uur met Willem \

NA �� Magazine

‘De aanzienlijksten van den lande’Niet alleen de economie en de samenleving, ook de staat moet worden ingericht. Weliswaar is er de grondwet, maar verder wil de koning de handen toch zoveel mogelijk vrij hebben. Hij richt de staat in zoals hij denkt dat het goed is. ‘De Staten-Generaal ver-tegenwoordigen het geheele Nederlandsche volk’, aldus artikel 77 van de grondwet. Daarvoor moeten de verte-genwoordigers wel over een geestelijke rijpheid beschikken. De koning wil de Eerste Kamer gevuld zien met ‘de aanzienlijk-sten van den lande’. Voor een zetel komt men in aanmer-king ‘door diensten aan den Staat bewezen, door hunnen geboorte of gegoedheid’. De

koning benoemt de leden van de Eerste Kamer dan ook per-soonlijk. Maar ook in de Tweede Kamer wil hij slechts welwil-lende stemmen horen. De leden worden voor drie jaar aange-wezen door de Statencolleges van de achttien provincies. Hoofadministrateur van het KoninkrijkVoor de uitvoering van zijn ambitieuze plannen moet Willem een goed geolied kantoor tot zijn beschik-king hebben. Dat wordt de Staatssecretarie, die de koning in 1813 zelf in het leven roept. De Staatssecretarie bestaat tot 1840 naast het Kabinet van de Koning, een instelling die we nu nog steeds kennen.

Als gevolg van de manier waarop Willem zijn koninkrijk

bestuurt, is de Staatssecretarie vrijwel vanaf het begin een soort besluitenfabriek. Daar komt de hele administratie van het Koninkrijk der Verenigde Nederlanden samen. In 1824 telt de Staatssecretarie, naast de secretaris, 28 functiona-rissen. Het Kabinet heeft veel minder ambtenaren: er zijn twee secretarissen en een ambtenaar die tevens secre-taris van de Koningin is. Het eigenlijke schrijf- en kopieer-werk wordt gedaan door blad-schrijvers, die per geschreven bladzijde betaald worden. Berekeningen in 1823 laten zien dat voor 6.000 gulden wel 67.000 bladzijden over-geschreven kunnen worden. →

Ontwerptekening voor een nieuwe façade voor het Koninklijk Paleis in Brussel, circa 1830. Nationaal Archief,

Kaarten en tekeningen

archief Staatssecretarie

Handtekening van koning Willem I onder de Grondwet van 1814, 29 maart 1814. Nationaal Archief, Archief van de

Staatssecretarie

Voor Gijsbert Karel van Hogendorp, de man die de koning in 1813 als het ware op de troon zette, wordt de Staatssecretarie een steen des aanstoots. Hij schetst het kantoor van de koning enigs-zins spottend: ‘Bij deze albe-moeijing des Konings, moest de Secretarij van Staat […] zich al meer en meer uitbrei-den, en vormde zich onmid-dellijk rondom den Koning een bureau, waarin als in een brandpunt de gehele adminis-tratie des Koninkrijks gecen-traliseerd was.’ ^

Portretten van koning Willem I en zijn vrouw koningin Wilhelmina door Claudio graaf Linati, 1828. Nationaal Archief,

Kaarten en tekeningen

Staatssecretarie

NA �� Magazine

thema 24 uur met Willem \

NA �� Magazine

achtergrond Congres van Wenen Y

Y

EUROPA - opnieuw - IN KAART Napoleon is in 1813 verslagen, de Europese mogendheden bezinnen zich op de toekomst. Daarvoor komen Pruisen, Oostenrijk, Rusland en het Verenigd Koninkrijk samen in Wenen. De topconferentie maakt weinig vorderingen, totdat Napoleon van zijn verbanningsoord Elba terugkeert om opnieuw keizer van Frankrijk te worden. Dan wordt er snel besloten.

→ Anonieme spotprent van de Franse keizer Napoleon, circa 1812-1815 Nationaal Archief, Archief van de

familie Cremer

NA �� Magazine

De slag bij Waterloo in 1815 is een keerpunt in de geschiedenis van

Europa. Door een goede samenwerking van Nederlanders, Engelsen en Pruisen wordt Napoleon op 18 juni 1815 versla-gen. Op 16 juni houdt het Nederlandse leger onder leiding van prins van Oranje, de latere Koning Willem II, dapper stand bij een belangrijk kruis-punt van wegen, Quatre-Bras. Dit geeft de Engelse bevelhebber de hertog van Wellington de gelegenheid zich ten zuiden van het dorp Waterloo op te stellen voor de finaleslag.

Hoofdrolspelers bij het Congres van Wenen zijn de Engelse minis-ter Castlereagh, de Franse minister Talleyrand en de Oostenrijkse diplo-maat en congresvoorzitter Metternich. Namens de nieuwbakken koning van Nederland treedt Hans Christoph Ernst freiherr von Gagern aan op het

Congres. Op voorstel van de Engelsen gaan alle par-tijen akkoord met het in het leven roepen van een sterke bufferstaat ten noorden van Frankrijk: het Koninkrijk der Nederlanden, een samenvoeging van de noordelijke en de zuidelijke Nederlanden. Dat is een mooi resultaat voor Von Gagern; koning Willem krijgt op die manier een aanzien-lijke machtspositie in Europa.

De eerste jaren na het Verdrag van Wenen leiden,

door grondruil en grenswijzigingen, tot veel staatkundige verwarring. Oude staten zijn verdwenen, nieuwe opge-richt en talloze grenzen zijn veranderd.

Ook in het koninkrijk van Willem I is behoefte aan overzicht in de vorm van een kaart. In dit ‘gat in de markt’ springt de aardrijkskundige Covens, telg van het grote Amsterdamse uitgevers-huis Covens & Mortier, in 1818 met zijn Tooneel des Vredes, of Kaart van Europa. In zijn tijd is men lovend over het product: ‘Op deze kaart, zonder te groote snip-pering of verminking, alle die landen en voorname steden, gebergten en rivie-ren, en wel naar die vroegere en laatste indeelingen en grenzen, waaromtrent de Mogendheden, volgens de beslissin-gen van het laatste Weener Kongres, onderling zijn overeengekomen.’

Wie de kaart van 1818 goed bekijkt, ziet er de contouren van het moderne Europa. ^

decontouren

van hetmoderne

Europa.Y

NA �� Magazine

‘Toneel des Vredes’ Kaart van Europa na het Congres van Wenen, 1818.Nationaal Archief,

Kaarten uit het

archief van het

ministerie van

Binnenlandse Zaken

Spotprent waarop Napoleon wordt gegeseld door de geallieerde mogend heden die hem hebben verslagen. Napoleon heeft geen armen

of benen meer; die zijn al van zijn lichaam ge-

scheiden. Rechts achteraan zit koning Willem I

op een ton ‘Hollands’. In zijn hand heeft hij een

van Napoleon’s benen, met daarop de tekst:

Verenigde Nederlanden. De man links op de

tekening is de Pruisische generaal Blücher.

Rechts met het rode militaire tenue staat de

Britse veldheer Wellington. In het midden staat

de Russische tsaar Alexander. Met de hand in-

gekleurde ets door George Cruikshank, 1814.

(Met dank aan dr. J. Gabriëls van het Huygens

Instituut voor Nederlandse Geschiedenis.)

The British Museum, Londen

achtergrond Congres van Wenen Y

NA �� Magazine

Onbekende Mesdag tussen de oude brieven Ze kon haar ogen niet geloven. Tijdens

onderzoek in het archief van Samuel

van Houten ontdekte Emiliet Albers,

webredacteur van het Nationaal Archief, een heel

klein aquarel. Op de achterzijde staat een gedicht

met de naam Mesdag. Was dit een tot nu toe onbe-

kend werk van de schilder Hendrik Willem Mesdag?

Unieke vondst

Nader onderzoek leert dat Emiliet Albers een unieke

vondst heeft gedaan. Het aquarel is een vroeg werk

van Mesdag dat niet voorkomt in overzichten van

zijn oeuvre en niet eerder is beschreven. Het aqua-

rel toont een riviergezicht en is slechts 5,4 cm x 2,9

cm groot. Mesdag maakte het aquarel in juli 1854.

Het gedicht op de achterzijde schreef Mesdag

hoogstwaarschijnlijk voor zijn aanstaande bruid

Sien van Houten, waarmee hij in 1856 trouw-

de. Naast het aquarel bevinden zich nog twee

schetsen en een brief van Mesdag in het archief

van Samuel van Houten, de broer van Sien.

Vooruitblik op zijn latere werk

Mayken Jonkman van het RKD-Neder lands Instituut

voor Kunstgeschie denis bevestigt dat het om een

echte Mesdag gaat. Volgens haar is het aquarel bij-

zonder omdat het een vroeg riviergezicht is met

Mesdags karakteristieke belichting van het water

door de zon. Mesdag schildert en tekent in zijn vroe-

ge jaren vooral landschappen, stillevens, interieurs,

portretten, straten en huisjes. Pas als hij in 1866

besluit schilder te worden, gaat hij zich toeleggen

op het schilderen van boten op het strand of op de

wijde Noordzee. Het aquarelletje is dan ook te be-

schouwen als een voorbode op zijn latere werk als

zeeschilder. Het geeft als het ware een vooruitblik op

zijn immense oeuvre aan zee- en strandgezichten.Potloodtekening van een schip door Hendrik W. Mesdag, circa 1854. Nationaal Archief, Archief van

Samuel van Houten

NA �� Magazine

Onbekende Mesdag tussen de oude brieven

vondst ¡

Voor- en achterzijde van het aquarel met riviergezicht door Hendrik W. Mesdag, juli 1854. Nationaal Archief,

Archief van Samuel

van Houten

NA �� Magazine

LezingDr. Paul RemZo. 20 september 201513.00-14.00 uur

Willem I, paleizenbouwer van noord en zuid

Willem I is maar korte tijd koning van het

huidige Nederland en België geweest, van

1815 tot 1830. Hij mocht dan wel bekend

staan als zuinig, maar hij moest ook vorste-

lijk decorum uitdragen. In het noorden werd

gekozen voor het opwaarderen van oude,

stadhouderlijke behuizingen. In het zuiden

kon en moest meer glans tentoongespreid

worden. Dat lukte maar ten dele.

Het jaar 1830 maakte aan alle Oranje-staatsie

in Brussel een einde. Paul Rem zal deze bij-

zondere periode toelichten. Dr. Paul Rem

is kunsthistoricus en conservator op Paleis

Het Loo en houdt zich bezig met historische

onder werpen zoals Oranjegeschiedenis, kerk-

interieur, antiek en etiquette. Daarnaast is hij

bekend van het TV-programma Blauw Bloed.

Aanmelden: events@nationaalarchief.nl

Prijs p.p.: €10,- (incl. entree 24 uur met Willem en koffie/thee)

Bezoek de koninklijke wachtkamerZo. 11 oktober en Zo. 15 november 201514.00 - 16.30 uur

Breng een bezoek aan de koninklijke wacht-

kamer op station Den Haag Hollands Spoor. Via

het spoor reist u vervolgens naar het Nationaal

Archief voor een koninklijke ontvangst met

koffie en thee, waarna u een rondleiding krijgt

door de tentoonstelling 24 uur met Willem. De

koninklijke wachtkamer op station Den Haag

Hollands Spoor werd bij de feestelijke opening

op 5 oktober 1893 door prinses Wilhelmina en

koningin-regentes Emma een ‘sieraad voor de

residentie’ genoemd.

Het is prachtig om te zien hoe de talrijke versie-

ringen in het interieur van het Koninklijk Paviljoen

met hun drukke vormen tot in detail zijn bewerkt.

De wachtkamer behoort tot de best bewaarde

voorbeelden van de toen overheersende neo-

renais sance-architectuur. Deze rondleiding

is een samenwerking tussen de Nederlandse

Spoorwegen, Cultureel Organisatiebureau Artifex

en het Nationaal Archief.

Aanmelden: Artifex.nu/nationaalarchief

Prijs p.p.: € 22,50 voor een gecombineerd bezoek

aan de Koninklijke wachtkamer en de tentoonstelling

24 uur met Willem

agenda c

Koning Willem I opent de vergadering van de Staten-Generaal in het stadhuis in Brussel op 21 september 1815. Aquatint door Johan

Nepomuk Gibèle naar Joseph Paelinck, 1815.

Koninklijke Verzamelingen, Den Haag

Fo

to:

Ma

rtin

Ke

rs

NA �� Magazine

Herfstvakantie17 t/m 25 oktober 201513.00 - 14.30 uur

In de herfstvakantie organiseert het Nationaal Archief diverse workshops (van 8 tot 88 jaar), zoals waszegels maken of papier maken van geldsnippers.

Kijk op gahetna.nl/agenda voor meer

informatie.

Kerstvakantie19 december 2015 t/m 3 januari 201613.00 - 14.30 uur

Ook tijdens de kerstperiode is er in het Nationaal Archief weer van alles te doen voor iedereen van 8 tot 88 jaar. Zo kun je je eigen kerstmenu vouwen of van geld papier maken.

Kijk op gahetna.nl/agenda voor meer

informatie.

LezingJeroen KochZo. 1 november 201513.00 - 14.00 uur

Koning Willem I: Oranjevorst in tijden van

revolutie en oorlog

Stadhouder van de Nederlandse Republiek

had hij moeten worden, koning der Neder-

landen werd hij. Lange tijd zwierf hij door

Europa, Willem Frederik, Oranjevorst in tij-

den van revolutie en oorlog. Wie was de man

die in 1813 naar de Nederlanden terugkeerde

en als Soeverein Vorst het bestuur kreeg

aangeboden? Wat waren zijn plannen met

het Verenigd Koninkrijk van noord en zuid?

En waarom viel zijn grote rijk nog tijdens zijn

bewind uiteen in Nederland en België?

Deze en andere vragen worden beantwoord

in de lezing van Jeroen Koch, de biograaf van

de eerste Nederlandse Oranjekoning. Jeroen

Koch is historicus, verbonden aan de Univer-

siteit Utrecht. In november 2013 verscheen

zijn biografie van koning Willem I.

Aanmelden: events@nationaalarchief.nl

Prijs p.p.: €10,- (incl. entree 24 uur met Willem en koffie/thee)

Rondleidingen14.30 - 15.30 uur

Iedere zondag zijn er rondleidingen, met verschillende thema’s.

Kijk op gahetna.nl/agenda voor de thema’s

en de data.

20 september 2015 — 3 januari 2016

Fo

to:

Su

zan

ne

Ko

ch

WORD VRIEND!Word Vriend en profiteer van de gratis entree voor tentoonstellingen, korting op activiteiten, winkelartikelen en meer! Als vriend heeft u altijd een streepje voor en ondersteunt u het werk van het Nationaal Archief. Lees meer over het Genootschap

Ontwerp voor een rijkswapen voor het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, 1814.Nationaal Archief, Archief familie Falck

COLOFON

NA Magazine is een uitgave van het Nationaal Archief en het Genootschap voor het Nationaal Archief. © 2015 Het Genootschap voor het Nationaal Archief

Redactieadres: paul.brood@nationaalarchief.nl

Nationaal Archief

Redactie NA MagazinePostbus 90520

2509 LM Den Haag

Vormgeving: Studio DUEL, Den Haag

NATIONAAL ARCHIEF OPENINGSTIJDEN

Het publiekscentrum is geopend op:Maandag 10:00 – 17:00 uur alleen voor schoolgroepen, op afspraakDinsdag 10:00 - 21:00 uur

Woensdag t/m vrijdag

10:00 - 17:00 uur

Zaterdag en zondag

11:00 - 17:00 uur

Let op: de studiezaal is in het weekend niet geopend.

Nationaal Archief

Prins Willem-Alexanderhof 20

2595 BE Den Haag

www.gahetna.nl

CONTACT ALGEMEEN

algemeen e-mailadres: info@nationaalarchief.nl

telefoon algemeen: (070) 331 54 00

vragen over de collectie: (070) 331 54 44

NA MAGAZINE#5 verwacht: december 2015

Willem I: Kanalen-koning, koopman- koning, besluitenkoning