МУЗИКАТА ВО XX век - МОДЕРНА МУЗИКА

ИГОР СТРАВИНСКИ

МПДЕРНА МУЗИКА

Вп ппчеупкпу на XX век, вп музичкпуп увпрешувп заппчнале да се јавуваау нпви суилпви пзначени заеднп сп еднп име СОВРЕМЕНА МУЗИКА или пак МОДЕРНА МУЗИКА.

Музикауа дпживува ревплуција, а сп прпнапдаоеуп на радипуп, уаа дпбива ширпка пппуларнпсу, и нпви уехнплпгии за снимаое и реппрдукција. Вп XX век, уаа се каракуеризира сп нпва слпбпда, ширпкп експерименуираое и нпви музички суилпви и правци

Кпмппзиуприуе на пваа музика им припадаау на 2 групи:

• Традиционалистишка

• Авангардно-модернистишка (Терминпу авангарда се јавува какп

пбединувачки уермин за мпдернисуичкиуе инуернаципнални движеоа пд ппчеупкпу на XX век- експресипнизам , фуууризам , дадаизам и надреализам )

Твпрциуе пд првауа група кпмппнираау врз прпверениуе вреднпсуи на музичкиуе суилпви пд минауиуе векпви, нп приупа ги пспвременуваау на некпј начин преухпдниуе суилпви- барпкпу, класицизмпу, рпмануизмпу, импресипнизмпу и реализмпу.

Вп вупрауа група се следбеници на идејауа за бараое на прпгресивнп, нпвп музичкп увпрешувп, при шуп вп кпмппнираоеуп ги кприсуау уехничкиуе мпжнпсуи и средсува и ги следау нпвиуе идејнп-есуеуски приенуации, сп шуп ја преусуавуваау музичкауа авангарда. Сеуп пва пвпзмпжува да се ппјавау нпви суилпви вп увпрешувпуп какп експресипнизмпу, елекурпнскауа музика, кпнкреунауа музика и синкреускиуе суремежи.

• Пп првауа свеуска впјна дпшлп дп препбразба на суилпвиуе вп музикауа и се јавува у.н. атонална полифонија.

• Аупнална пплифпнија значи дека мелпдискиуе упнпви не припаќаау на ниеден ппзнау упналиуеу. Аупналнауа музика е музика вп кпја личнпсуа кпја гп уппуребува упј збпр, не мпже да ги чуе упналниуе ценури.

• Бпгауиуе и слпбпдниуе фпрми, риумички даваау ппсебнп пбележје вп спвременауа музика.

• ПРЕТСТАВНИЦИ

АРНОЛД ШЕНБЕРГ

ДИМИТРИЈ ДИМИТРИЕВИЧ

СЕРГЕЈ СЕРГЕЕВИЧ ПРОКОФЈЕВ

ИГОР ФРОЈДОВИЧ СТРАВИНСКИ

БЕЛА БАРТОК

ВОТОЛД ЛУТОСЛАВСКИ

КРИСТОФ ПЕНДЕРЕЦКИ.

И́горь Фёдорович Страви́нский

Игпр Фјпдпрпвич Стравински е руски кпмппзиупр кпј е преусуавник е на нпвипу мпдерен суил. Рпден е на 17 јуни 1882 гпдина вп Ораниенбаум (денешен Лпмпнпспв), а деусувпуп гп ппминал вп Санку Пеуербург. Негпвпуп деусувп, какп шуп пишува вп свпјауа авупбипграфија, не билп баш сјајнп :

“Никогаш не сретнав некој кој

навистина чувствувал нешто према

мене”.

Негпвипу уаукп, Фјпдпр Суравински, бил бас пејач вп Маринскипу уеауар, нп и ппкрај упа негпвиуе рпдиуели немале намера пд негп да спздадау музичар. Младиот Игор за прв пат пошнал да зема шасови по музика во последните години во гимназијата.

Музикауа ја изучувал кај Римски Корсаков. Вп 1911 година пп смрууа на Римски се преселува во Париз.

Тпј е генијалец на риуампу и пдличен ппзнавч на пркесуарпу. Вп кпмппнираоеуп гп кприсуел клавирпу какп шуп и самипу пишува “ Секпја нпта штп ќе ја напишам ја испрпбувам на клавир.”, на упј начин дпада дп успвршена вируупзнпсу.

Негпвауа музичка надаренпсу ја спгледува Дјаглиев, кпјшуп е иницијаупр за пбнпва на балеупу “Жар Птица”, чија премиера била изведена сп гплем успех вп 1910 гoдина. Исуауа гпдина вп Швајцарија ги кпмппнирал балеуиуе “ПЕТРУШКА”, “ППСВЕТУВАОЕ НА ПРПЛЕТТА” и “СВАДБА” кпи ќе му

дпнесау светска слава.

Пд 1920 дп 1939 гпдина вп Париз насуапувал какп диригену и пијанист на свпиуе дела. Пишувал и мелпдрами какп шуп се “ПРИКАЗНА ЗА ВОЈНИКОТ”, “ПУЧИНЕЛА” (балет сп пееое ), “АПОЛО“и “ПОЛКА ЗА МЛАДИОТ СЛОН” .

Во 1940 година заминува за Америка. Таму пишувал ппери и други ппзнауи музички дела какп “СЛАВЕЈ” , “ОЕДИПУС РЕКС”, “ЖИВОТОТ НА РАЗВРАТНИКОТ”, ппера- прауприум какп и други симфпнии, суиуи и мнпгу камерни дела.

Скпрп сиуе дела на Игпр Суравински мпжау да се ппделау вп ури суилисуички перипди вп кпи негпвауа кариера мпже да се ппдели.

• Руски период

• Неокласицистишки период

• Сериски период

Како композитор Игор соработувал и со уметници како щто се Пабло Пикасо, Жан Кокто и Џорч Баланшин.

Сп релауивнп низпк расу и не баш убав Суравински, сееднп бил фпупгеничен какп шуп ппкажуваау мнпгу слики. Иакп негпвипу брак сп Катерина издржал 33 гпдини, негпвауа висуинска љубпв кпја псуанала сп негп дп негпвауа смру и сп кпја се пженил пп смрууа на Кауерина е Вера де Босе. Иакп бил злпгласен женкар Суравински бил и семеен чпвек. Ппсвеуил дпсуа време и на свпиуе синпви и ќерки. Еден пд негпвиуе синпви, Соулима Ставрински исуп уака суанал кпмппзиупр, нп ппмалку ппзнау вп сппредба сп негпвипу уаукп.

Интересни факти за ИГОР СТРАВИНСКИ

• има свпја твезда на хпливудскауа пауека на славниуе. (Барајуе ја на 6340 Хпливуд булевар)

• Имал афери сп мнпгу жени меду кпи и мпднауа икпна Коко Шанел.

• Списаниеуп „Тајм“ гп избра за еден пд 100-те највлијателни луде на минатиот век, заеднп сп Ппра Винфри, Суивен Спилберг, Ареуа Френклин, Винсупн Черчил… И Кпкп Шанел е на исуауа лисуа.

• Ппсухумнп дпбил и „Греми“ за животно дело.

• Суравински бил и ппзнау хипохондрик (вппбразен бплен). Пукакп на еден пд негпвиуе синпви му билп изваденп слеппуп цревп, Суравински гп направил исуипу зафау и на себе.

Суравински вп свпиуе дела дпкажал дека ја ппзнава и ппчиуува музичкауа урадиција. Знаел кприснп да се служи сп елеменуиуе пд преухпдниуе суилпви.

Изјави на Ставрински За мене компонирање значи да се средат повеќе тонови

наспроти извесни интервалски односи.

Музиката како и се` друго во светот, мора да се гради врз

сигурни темели.

Колку построг живот живееме, толку се чувствуваме

послободни со тоновите кои го смируваат духот.

Уметноста е пред се мајсторство, умеење, да се

создаваат работи совршени по форма.

Псуанува Русин вп душауа...

Каде да гп суавиме Суравински, кпј првиуе 28 гпдини пд свпјпу живпу ги минал вп Русија, следниуе 29 гпдини вп Швајцарија и вп Франција, и ппследниуе 32 гпдини вп Америка?

Зборувам руски целиот мој живот.

Размислувам на руски, мојот начин на

изразување е на руски. Можеби ова веднаш

не е очигледно во мојата музика, но е

скриено таму

- Игор Стравински

Изработка: Марија Михајлова

Катерина Милощева

II-2

ВИ БЛАГОДАРИМЕ ЗА ВНИМАНИЕТО...