mulleres nas bibliotecas da udc · - grace murray hopper - maría josefa wonenburger biblioteca da...

Coordinacin:Ana Jess Lpez Daz Deseo e maquetacin:Alicia Montero AriasDiego Rodrguez Fernndez

MULLERES NASBIBLIOTECASDA UDC

Con motivo da celebracin o 8 de marzo do Da Internacional da Muller, queremos facerlles unha homenaxe a todas aquelas mulleres que traballaron e traballan nos distintos eidos da cien-cia, a cultura, a tecnoloxa ou a arte cunha exposicin sobre al-gunhas das figuras mis salientables de entre elas que se situar en distintas bibliotecas dos campus da Corua e Ferrol.

En cada unha das bibliotecas a exposicin cntrase na vida e obra dunha seleccin de mulleres para presentarnos libros ou artigos escritos por elas ou sobre elas. Complemntase con pa-neis informativos e material interactivo accesible a travs da p-xina web das bibliotecas. As mesmo estn programadas lectu-ras e outras actividades complementarias.

O obxectivo desta iniciativa visibilizarmos e rescatarmos as achegas das mulleres en todos os campos do coecemento e a cultura, moitas veces ocultas nos mbitos acadmicos baixo o discurso da neutralidade.

LISTAxE DE BIBLIOTECAS pARTICIpANTES:

BIBLIOTECA DA ESCOLA POLITCNICA SUPERIOR- Sofa V. Kovalvskaya- Grace Murray Hopper- Mara Josefa Wonenburger

BIBLIOTECA DA ESCOLA UNIVERSITARIA POLITCNICA- Edith Clarke- Irmgard Flgge-Lotz- Beatrice Alice Hicks

BIBLIOTECA DA ETS DE ARQUITECTURA- Marion Mahony- Ray Eames- Lina Bo Bardi

BIBLIOTECA DA FACULTADE DE CIENCIAS DO DEPORTE E A EDU-CACIN FSICA- Lil lvarez

BIBLIOTECA DA FACULTADE DE CIENCIAS DA EDUCACIN- Yolanda Castao- Berta Dvila- Eva Veiga

BIBLIOTECA DA FACULTADE DE CIENCIAS- Marie Curie- Lynn Margulis

Servizo de Biblioteca Universitaria

8 de marzo Da Internacional da Muller


ndice

Augusta Ada King, nada Augusta Ada Byron e coecida arestora polo xeral como Ada Lovelace, foi unha matemtica britnica. A sa nai fixo todo o posible para que non seguise os pasos do seu pai, o famoso poeta Lord Byron, polo que desde pequena a guiou polo camio das ciencias e as matemticas.

Foi unha muller adiantada ao seu tempo, malia que se viu moi influda polas ideas clsicas da sociedade vitoriana e relegada a un segundo plano pola sa condicin de muller. Co paso dos anos recibira un gran recoecemento polo labor desenvolvido no daquela incipiente campo da informtica, co cal o seu primei-ro contacto se producira en 1833 ao asistir a unha conferencia sobre a mquina analtica do matemtico Charles Babbage. A xurdira a colaboracin entre ambos.

Entre 1942 e 1943 traduciu un artigo sobre esta mquina anal-tica do matemtico italiano Luigi de Menabrea, ao que Babbage lle pediu que engadise as sas propias ideas. As notas de Ada incluron demostracins de como calcular funcins trigonom-tricas que contivesen variables coa mquina de Babbage, aln dun plan para esta mquina calculase os valores dos nmeros de Bernoulli que constite o primeiro programa de ordenador. Por isto considerada a primeira programadora da historia.

Suxeriu o uso de tarxetas perforadas como mtodo de entrada de informacin e instrucins mquina analtica. Ao se deca-tar de que un clculo grande poda conter moitas repeticins na mesma secuencia de instrucins, anotou que usando un salto condicional sera posible preparar soamente un xogo de tarxe-tas para as instrucins recorrentes.

AUGUSTAADA KING

Londres, 1815-1852

Como primeira muller no mundo dos ordenadores, Lovelace, a encantadora de nmeros, ocupa un espazo sensible no cadro de figuras histricas. Sendo moitas as mulleres que realizaron gran-des achegas informtica, s Ada conta cunha linguaxe de pro-gramacin que leve o seu nome: en 1979 o Departamento de Defensa dos EUA creou unha linguaxe de programacin baseada en Pascal chamada na sa honra linguaxe de programacin Ada. Foi o primeiro recoecemento ao seu labor tras a sa morte. Ada adoita ser a mido estandarte do ciberfeminismo.

Referencias bibliogrficas:

Andina, L. (2009) Vida y obra de Ada Byron. Madrid, Eila.

Casado, M. J. (2006) Las damas del laboratorio: mujeres cient-ficas en la historia. Barcelona, Debate.

Snyder, L. J. (2011) The philosophical breakfast club: four remar-kable friends who transformed science and changed the world.Nova York, Broadway Books.

Toole, B. A. (1996) Ada Byron, Lady Lovelace, An Analyst and Metaphysician IEEE Ann. hist. comput. 18(3), pp. 4-12.

Condesa de Lovelace

http://kmelot.biblioteca.udc.es/search%2Agag/%3Fsearchtype%3DY%26searcharg%3DVida%2By%2Bobra%2Bde%2BAda%2BByron%26searchscope%3D1%26SORT%3DD%26B1%3DBuscarhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag/%3Fsearchtype%3DY%26searcharg%3Dlas%2Bdamas%2Bdel%2Blaboratorio%26searchscope%3D1%26sortdropdown%3D-%26SORT%3DDZ%26extended%3D0%26SUBMIT%3DBusca%26searchlimits%3D%26searchorigarg%3DYlas%2Bdamas%2Bdel%2Blab%2526SORT%253DDZhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag/%3Fsearchtype%3DY%26searcharg%3Dlas%2Bdamas%2Bdel%2Blaboratorio%26searchscope%3D1%26sortdropdown%3D-%26SORT%3DDZ%26extended%3D0%26SUBMIT%3DBusca%26searchlimits%3D%26searchorigarg%3DYlas%2Bdamas%2Bdel%2Blab%2526SORT%253DDZhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/aSnyder%252C%2BLaura%2BJ./asnyder%2Blaura%2Bj/-3%2C-1%2C0%2CB/browsehttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/mIEEE%2BAnn.%2Bhist.%2Bcomput./mieee%2Bann%2Bhist%2Bcomput/-3%2C-1%2C0%2CB/browse


ndice

Filla dun mdico, foi vivir parte da sa infancia cos seus tos en Brooklyn, Nova York, para axudar economicamente a familia men-tres o pai estableca a sa consulta. Completou a sa educacin se-cundaria no Erasmus Hall High School de Brooklyn e decidiu con-tinuar estudando na Universidade de Cornell, mais a familia anda tia problemas econmicos e a sa nai opoase a que estudara, xa que isto diminuira as sas posibilidades de casar. Finalmente, gra-zas ao apoio do seu pai, graduouse en Botnica en Cornell en 1923 e obtivo o doutoramento catro anos mis tarde.

Tanto nos seus estudos de grao como no seu traballo de profesora de botnica posgraduada centrarase na citoxentica do millo, da-quela un novo campo para cuxo estudo creara un grupo de inves-tigacin formado por melloradores vexetais e citlogos. No seu seo experimentou coa nova tcnica de carmn para a visualizacin dos cromosomas, obtivo a morfoloxa dos dez cromosomas deste cereal e detectou os trazos que se herdan de maneira conxunta. Anda en Cornell, describiu o proceso de interaccin cruzada (ou entrecru-zamento cromosmico) entre cromosomas homlogos durante a meiose, e demostrou a hiptese da existencia dunha recombinacin xentica durante este proceso. Tamn publicou o primeiro mapa xe-ntico do millo.

A comezo dos anos 30 comezou a traballar na Universidade de Mis-souri e no California Institute of Technology. Al coeceu os raios X e comezou a usalos para aumentar a taxa de mutacin do millo, o que lle permitiu identificar os cromosomas en anel ou mecanismos de mutacin que teran grande influencia no posterior estudo do cancro.

A condicin de muller puido ser a causa de que, nos anos 40, aban-donase Missouri por falta de promocin e fose ao Laboratorio Cold Spring Harbor Nesta dcada dos 40 foi nomeada acadmica da Academia Nacional de Ciencias e presidenta da Genetics Society of Amrica (a primeira muller). Ademais desenvolveu a teora sobre a existencia de elementos controladores dos xenes e o seu mecanis-mo regulador, que non sera aceptada at os anos 60.

En 1983 converteuse na primeira muller en recibir en solitario o Pre-mio Nobel de Fisioloxa e Medicina polo seu traballo sobre os ele-mentos transpoibles, trinta anos despois de que o levase a cabo. Anda que se xubilou oficialmente en 1963 permituselle continuar traballando como cientfica emrita no Laboratorio Cold Spring Har-bor e seguiu investigando at o seu falecemento en 1992.


- Fedoroff, N. & Botstein, D. (1992). The Dynamic genome Barba-ra McClintocks ideas in the century of genetics. New York, CSHL Press.

- Martnez Pulido, C. (2000) Tambin en la cocina de la ciencia cin-co grandes cientficas en el pensamiento biolgico del siglo XX: estudios y ensayos. Santa Cruz de Tenerife, Universidad de La Lagu-na, Servicio de Publicaciones.

BARBARAMcCLINTOCK

Hartford, 1902 Huntington, 1992

http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1004227~S1%2Agaghttp://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1004227~S1%2Agaghttp://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1004227~S1%2Agaghttp://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1276612~S1%2Agaghttp://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1276612~S1%2Agaghttp://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1276612~S1%2Agaghttp://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1276612~S1%2Agag


ndice

Beatrice amosou desde pequena unha capacidade especial para as matemticas e as ciencias. Con 13 anos dxolle ao seu pai enxeeiro qumico que quera estudar unha enxeara, malia non se considerar unha carreira propia de mulleres. Despois de se graduar na Orange High School en 1935, inscribiuse no Newark College of Engineering e en 1939 recibiu o seu Bachelor of Sciences en Enxeara Qumica. Quedara tres anos na escola como asistente de investigacin.

A Segunda Guerra Mundial fixo que nos EUA numerosos pos-tos de traballo ocupados por homes quedasen vacantes, o que lles proporcionou a Beatrice e a moitas outras mulleres unha oportunidade que doutro xeito non poderan ter. En 1942 con-verteuse na primeira muller enxeeira empregada pola Western Electric Company, filial da Bell Telephone, onde traballou duran-te tres anos no campo da telefona de longa distancia. Al des-envolveu un oscilador de cristal que xera frecuencias de radio e que unha tecnoloxa utilizada nas comunicacins de aerona-ves. Paralelamente, cursara un posgrao en enxeara elctrica na Universidade de Columbia.

En 1945 deixou a Western Electric Company para traballar como consultora. Ao ano seguinte, ao morrer o seu pai, unirase Newark Controls Company, empresa metalrxica fundada por el. Inicialmente asumiu os cargos de vicepresidenta e enxeeira xefa, ao tempo que realizaba un mestrado en fsica no Stevens Institute of Technology (obtn o ttulo en 1949). Converteuse en presidenta da compaa en 1955. Beatrice deseou e patentou un interruptor da densidade do gas e foi pioneira no eido dos

sensores, desenvolvendo sensores ambientais para a calefac-cin e refrixeracin. Esta tecnoloxa sera utilizada polo progra-ma espacial dos EUA.

En 1950 funda con outras compaeiras a Sociedade de Mulle-res Enxeeiras (SWE) para fomentar o incremento da presenza feminina no mbito das enxearas. Foi a primeira presidenta desta sociedade, de 1950 a 1952. O ano da sa fundacin, a SWE apenas contaba con 60 membros. Hoxe en da superan os 16 000.

Entre os honores que recibiu, podemos citar:

- 1952, Muller de Negocios do Ano segundo a revista Mademoi-selle.- 1958, doutora honoris causa polo Hobart and William Smith College.- 1963, Premio ao Logro da SWE.- 1965, doutora honoris causa polo Rensselaer Polytechnic Insti-tute (foi a primeira muller en recibir este honor).- 1978, doutora honoris causa polo Stevens Institute of Techno-logy e o Worcester Polytechnic Institute.- Foi membro da Sociedade Americana de Enxeeiros Mecni-cos (ASME) e do Instituto de Enxeeiros Elctricos e Electrnicos (IEEE).

BEATRICEALICEHICKSNew Jersey, 1919-1979

Society of Women Engineers National Records Collection, Walter P. Reutber Library, Wayne State University


ndice

Coecida como Ray Eames, a sa carreira profesional est ligada do seu home, Charles Eames, desde os inicios dos anos co-renta (casaron en 1941). Ambos son considerados os mellores deseadores estadounidenses do sculo XX.

Logo de realizar estudos de pintura con Hans Hoffman en Nova York e participar na fundacin do grupo de Artistas Abstractos Americanos, en 1940 Ray matricularase na Academia de Arte Cranbook. Al coeceu a Charles, naquela altura xefe do Depar-tamento de Deseo, con quen colaborou no deseo das pezas que el e Eliel Saarinen presentaran ao Concurso de Deseo Or-gnico en Mobiliario Domstico convocado polo Museo de Arte Moderna de Nova York (MOMA) en 1940. As sas revoluciona-rias cadeiras, que gaaron o primeiro premio, incluan das tc-nicas de fabricacin de tecnoloxa punta: a modelaxe de madei-ra en complexas curvas (orixinalmente desenvolvida por Alvar Aalto) e a soldadura cclica, un proceso electrnico de suxeicin desenvolvido pola Chrysler Corporation que permita unir ma-deira e metal.

En 1946 o MOMA organizou unha exposicin titulada Novo mobiliario por Charles Eames, en que se presentaron as famo-sas cadeiras Plywood que o matrimonio deseara entre 1945 e 1946 co obxectivo de crearen mobles de calidade que puidesen comercializarse cun prezo moderado.

En 1948, gaaran o segundo premio do Concurso Internacio-nal de Deseo de Mobiliario de Baixo Custo do MOMA pola sa innovadora proposta de cadeiras fabricadas en fibra de vidro. As devanditas cadeiras converteranse nos primeiros asentos de

BERNICEALExANDRAEAMESSacramento, 1912-Os nxeles, 1988

plstico sen revestimento que foron producidos en serie. A sa estrutura sinxela, capaz de soportar diferentes variacins, fixe-ron destas cadeiras un moble universal e moi influente no dese-o do sculo XX.

Ray e Charles, famosos mundialmente polo deseo de mobles, tamn foron moi aplaudidos polos seus proxectos arquitect-nicos, como as Case Study Houses nmero 8 e 9 (esta ltima tamn coecida como Eames House), as sas contribucins ao deseo industrial, as sas fotografas e as sas curtametraxes, como a sorprendente O poder do dez (1977).

Tamn foron pioneiros en presentacis multimediae en exposi-cis como Mathematica (1961) o Copernicus (1972). Cos ses diseos, as sas pelculas e os sas fotografas os Eames crearon una linguaxe visual de grande impacto que marcou una poca, tanto nos estados unidos de Norteamrica como no resto do mundo. Os seus diseos son reproducidos na acrtualidade por moitas empresas, dende a famosa Vitra ata innumerables imi-tadores.

No seu traballo en equipo Charles aportaba o punto de vista tecnolxico e, material e productivos mentras que Ray imprima unha visin plstica, formal e humana que aseguraba el xito inmediato aos d sus deseos.


ndice

Escribn unha vez nunha autopotica que mia nai foi parirme cun libro na man e tera que contar tamn que, antes de berce, tiven unha biblioteca agardando por min, que me acolleu mellor e durante moito mis tempo que as mantias de beb. Cando era nena quixen ser escritora ou directora de orquestra, mais tiven que conformarme con dirixir o ritmo dos versos e compo-er pargrafos de palabras, intentando converter o idioma en msicas que falen das cousas que me importan. O que escribn moito menos do que risquei e o mellor dos meus libros coido que quedou anotado polas marxes. Nesta biblioteca estn algns deles: Corpo baleiro (2007), Dentro (Premio Avelina Valladares de Poesa 2008) ou Bailarei sobre a ta tumba (Premio Biblos de Novela, 2008). O libro que a min mis me gusta A arte do fra-caso (2010) e, sobre todo, os que estn por chegar este ano e o prximo: un poemario (Raz da fenda, Premio John Carballeira 2012) e unha novela para o pblico xuvenil que acontece nun edificio coma este, cando unha estudante coma ti testemua dun crime sobre o que tratar de botar luz. As que se os atopas nas libraras e che apetece achegarte a eles, xa o sabes.

Non teo moitas teimas hora de escribir, fgoo normalmente no ordenador e case nunca a horas intempestivas. Cando uso cadernos, gstame que leven pauta e non me sinto cmoda coa tinta azul. Corrixo moito. Estiven obsesionada coas bonecas ru-sas e cos paxaros de origami e a mido mia gata Mafalda prstalle observarme cando escribo. Existen certos lugares que me motivan especialmente, como as reas de servizo das auto-estradas e os aeroportos. Non sei moi ben por que, pero sempre

escribo cando viaxo. Iso todo, ou case todo. S unha cousa mis: penso que son mellor poeta que narradora, mais sei que non podo prescindir de ningunha das das formas de escrita.

Son mestra de primaria de formacin e creo que case todos os nenos levan dentro un/ha escritor/a. Os adultos abrrenme mis que os pequenos. Gstame cociar, os edificios altos, os miste-rios e o outono. Non creo na inspiracin nin na bohemia. Vivn nesta cidade durante cinco anos e non me gustaba o vento. Ago-ra fgoo en Santiago de Compostela, onde nacn un xoves, 31 de decembro, antes das badaladas das doce.

Obras na biblioteca:

- Dvila, B. (2008). Bailarei sobre a ta tumba. Cesuras (A Coru-a): Biblos clube de lecturas.

- Dvila, B. (2008). Dentro. A Estrada (Pontevedra): Fervenza.

- Dvila, B., & Vello, p. M. A. F. (2008). Corpo baleiro. O Burgo, Culleredo (A Corua): Espiral Maior.

BERTADVILA

Santiago de Compostela, 1987

Fotografa tomada pola fotgrafa Paula Gmez del Valle

http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1439097http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1459617http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1391525


ndice

Estudou matemticas e astronoma no Vassar College co dieiro que herdou ao quedarse orfa. Graduarase en 1908. Despois de dar clase nunha escola para nenas durante algns anos, matri-culouse na Escola de Enxeara Civil da Universidade de Wiscon-sin, anda que abandonou os estudos para traballar como axu-dante de computacin do enxeeiro G. A. Campell na Compaa Americana de Telfonos e Telgrafos. Nesta empresa dirixiu un grupo de expertos en computacin durante a Primeira Guerra Mundial, vez que continuaba os seus estudos. Foi a primeira muller en obter o ttulo de mestrada en Enxeara Elctrica do MIT no 1919.

Desde 1919 at a sa xubilacin, Edith traballou na General Elec-tric Company, nun principio como supervisora dos equipos de turbina. En 1921 conseguiu unha patente coa sa calculadora grfica, un dispositivo que foi utilizado para resolver problemas das lias de enerxa elctrica de transmisin. En 1921 abando-nou temporalmente a compaa para facer unha estada como profesora de Fsica no Constantinopla Womenss College, en Turqua. Ao seu regreso no ano seguinte sera contratada como enxeeira no Departamento de Enxeara da Estacin Central. Retirouse da General Electric Company en 1945.

A sa formacin en matemticas valeulle para atinxir unha gran notoriedade no seu campo. As, en 1926 Edith foi a primeira muller en presentar un relatorio na reunin anual do Instituto Americano de Enxeeiros Elctricos, no cal amosou o uso das funciones hiperblicas para o clculo da potencia mxima que unha lia pode levar sen inestabilidade. Anda que retirouse a

EDITHCLARKE

Maryland, 1883-1959


unha graxa de Maryland no 1945, volveu a la comunidade cient-fica al ser nomeada profesora, no 1947 converteuse na primeira profesora de Enxeara Elctrica na Universidade de Texas, Aus-tin. Os seus logros foron premiados en 1954 pola Sociedade de Mulleres Enxeeiras en recoecemento polas sas numerosas contribucins orixinais teora da estabilidade e anlise de cir-cutos. Retirouse da ensinanza en 1956. Volveu definitivamente a Maryland no 1956 onde faleceu tres anos despois.

Edith Clarke marcou unha diferenza no eido da enxeara elc-trica ao lles abrir o camio s novas xeracins de mulleres e foi unha precursora da revolucin tecnolxica Posua unha extraor-dinaria memoria e deseou mapas grficos de ecuacins tcni-cas para facilitar os procesos de computacin e a resolucin de problemas. A sa obra Circuit analysis of A-C power systems; symmetrical and related components segue a ser unha referen-cia obrigada.


- Foi a primeira muller en lograr prestixio profesional en Tau Beta Pi- 1948 primeira muller membro do Instituto Americano de Enxe-eiros Elctricos.- 1954 premio Achievement Awardda Sociedade de Mulleres Enxeeiras


ndice

Lectora voraz, aos nove anos compn os seus primeiros versos, e aos quince o seu primeiro conto. Con dezaseis anos casa con Jos Quiroga, estudante de Dereito, e trasldase a Santiago de Compostela, onde coece a vida universitaria vedada s mulle-res.

En 1873 realiza unha viaxe por Europa que esperta nela unha grande inquietude intelectual. Xa en Espaa, entra en contacto co krausismo a travs do seu amigo Francisco Giner de los Ros. En 1880, escribe a sa primeira novela, Pascual Lpez, e comeza a dirixir a Revista de Galicia, en que alternan o galego e o caste-ln.

Toda a obra de Emilia Pardo Bazn intrinsecamente feminis-ta no sentido de ser escrita por unha muller e a prol da mu-ller. Os seus primeiros artigos feministas publcanse na revista londiniense Fortnightly Review e na publicacin creada por ela Nuevo Teatro Crtico, as titulada en homenaxe ao padre Feijoo e en que defende o dereito da muller educacin en todos os mbitos, igualdade co home e ao libre exercicio de calquera profesin. En 1982 funda e dirixe La Biblioteca de la Mujer para ofrecer unha coleccin de obras clave para o feminismo, mais as sas escasas vendas acrecentan a crenza da escritora en que o peor mal da muller da poca a sa ignorancia e a falta de inte-rese pola aprendizaxe.

O discurso feminista est tamn latente en toda a sa obra de ficcin, encuberto s veces por outros discursos como o do na-turalismo, presente nas sas novelas La tribuna (1882), Los pa-

zos de Ulloa (1886-1887) ou La madre naturaleza (1887) e na serie de artigos que publica entre 1882 e 1883 baixo o ttulo La cuestin palpitante. Este ltimo libro resultara moi polmico, polo que o seu marido Jos Quiroga intentou afastala da escrita, feito marcou o punto e final ao seu matrimonio: Emilia abando-nara o seu home, algo impensable na poca.


- 1908, Afonso XIII outrgalle o ttulo de condesa de Pardo Bazn pola sa importancia na literatura espaola.- 1910, primeira muller conselleira de Instrucin Pblica.- 1914, recibe a Banda da Orde de Mara Lusa, e tamn a Cruz Pro Ecclesia et Pontifice de mans do papa Bieito XVI.- 1916, convrtese na primeira catedrtica de Literatura Con-tempornea de Linguas Neolatinas na Universidade Central de Madrid.- Non lograr, porn, ser admitida na Real Academia Espaola en ningunha das tres ocasins en que o intentou.


- Os Pazos de Ulloa / Emilia Pardo Bazn.- A Corua: Toxosoutos, 2001.- La Cuestin palpitante / Emilia Pardo Bazn; edicin, estudio introductorio, notas y apndice de J. M. Gonzlez Herrn. Barce-lona: Anthropos; Universidad de Santiago de Compostela, 1989.- La Tribuna / Emilia Pardo Bazn; edicin de Benito Varela Jco-me.- Madrid : Ctedra, D.L. 1984.

EMILIApARDOBAZNA Corua, 1851 - Madrid, 1921

http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag/%3Fsearchtype%3Dc%26searcharg%3Dl6t-pardo-paz%2B7%26searchscope%3D1%26SORT%3DD%26extended%3D1%26SUBMIT%3DBusca%26searchlimits%3D%26searchorigarg%3Dcl2t-woolf-mrs1http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1040492~S1%2Agaghttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/ttribuna%2B/ttribuna/1%252C148%252C168%252CB/frameset%26FF%3Dttribuna%264%252C%252C5/indexsort%3D-


ndice

Nacn en Ombre, nas terras do Eume, no ano 1961. Desde a mia casa natal vese como o ro se entrega ao mar, a ese espazo de luz e tamn de sombra a que se abre a ra de Pontedeume. Esta xeografa, anelada de montes con castelos e igrexas rom-nicas, aprendeume non s a amar a natureza, senn igualmente a pensar e mesmo percibir a beleza como acontecemento fugaz que, porn, nos deixa a sa marca indeleble.

Aos catro anos tiven a fortuna de que me admitiran na escola unitaria da mia parroquia e xa no primeiro da a mestra leulle s alumnas maiores un poema sobre a metamorfose dun ver-me de seda en bolboreta. Eu fiquei tan marabillada que a partir dese intre quixen ser poeta. As que empecei a escribir axia e, sobre todo, a ler, pois considrome fundamentalmente lectora.

Tamn me apaixonou sempre a comunicacin, por iso me me-tn a xornalista e durante nove anos traballei na Televisin de Galicia, en especial na direccin e presentacin de programas culturais como De perfil, Mesa reservada ou o documental Ga-licia no tempo. Por este traballo recibn algns recoecementos como dous premios TP ou o Premio Galicia de Comunicacin, Non obstante, unha enfermidade grave obrigoume no seu da a abandonar esta profesin. Mais, xa se sabe que cando a vida che pecha unha porta, abre outra, e daquela empecei a dedicarme por enteiro poesa, anda que segun colaborando na escrita de artigos para revistas e xornais. Formo parte tamn do Grupo Ouriol xunto aos msicos Bernardo Martnez e Fito Ares, e rea-lizamos recitais potico-musicais dentro e fra de Galicia. Por outra banda, sempre me sentn atrada polo teatro e o cinema,

mbitos en que teo traballado esporadicamente. En concreto neste ano de 2013 estrase a longametraxe A cicatriz branca, da directora Margarita Ledo, en que interpreto a protagonista.

Ademais de participar en diversas obras colectivas, publiquei os libros Santiago. Cidade de peregrinacin (2002); Alfonso Costa, un exhaustivo estudo da vida e obra deste artista, xunto a nxeles Penas; e os seguintes poemarios: Fuxidos (19929, Paisaxes do baleiro (1999), A pedra insomne (2002), A luz e as sas cicatrices (2006), Desconcerto (2006), A frecha azul do teixo (2010) e Nes-ta hora imposible (2012), con fotografas de Mada Carballeira.


- Cccamo, X. M. A., Bahamonde, S., Blanco, R., Valds, J. L. B., Canitrot, M. X., Creus, E., . . . Veiga, E. (2006). 37 poemas por man propia. Ribeira: Bourel. - Cora, G. P., Cobas, c. e. i. X., prlogo, & Veiga, E. (2006). Final de pelcula. A Corua: Deputacin Provincial da Corua. - Fonte, R. M., Veiga, p. E., & Letria, e. J. J. (2005). O raio verde. O Burgo, Culleredo (A Corua): Espiral Maior. - Veiga, E.,. (2006). Desconcerto/ eva veiga ; ilustracins alfonso costa. Cesuras (A Corua): Biblos Clube de Lectores. - Veiga, E.,. (2010). A frecha azul do teixo. O Burgo, Culleredo (A Corua): Espiral Maior.

EVAVEIGA

Ombre (Pondedeume), 1961

Fotografa tomada polo fotgrafo Alfonso Costa

http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1363014http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1363014http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1368916http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1460218


ndice

Coecida como Fran Allen, unha pioneira no campo da optimi-zacin de compiladores.

En 1954 graduouse en Matemticas na Albany State Teachers College. Tres anos mis tarde, en 1957, obtivo o ttulo de mes-trada en Matemticas pola Universidade de Michigan. Ese mes-mo ano comezou a traballar para IBM, e o que a ser un traba-llo temporal mentres pagaba os seus prstamos para estudos rematou nunha longa carreira de 45 anos nesta empresa. Aqu participou activamente en diferentes proxectos innovadores como o IBM 7030 (Stretch), o IBM Advanced Computing System e o PTRAN (Parallel Translation).

Desde o prestixioso Thomas Watson Research Center, cuartel xeral da Divisin de Investigacin de IBM, Frances sentou as ba-ses das tcnicas de optimizacin automtica en compiladores (a parte do computador que traduce as instrucins dun programa a cdigos entendibles polas mquinas) e traballou na base teri-ca da paralelizacin automtica (realizacin dunha tarefa repar-tida en procesos feitos ao mesmo tempo).

membro do Instituto de Enxeeiros Elctricos e Electrnicos (IEEE), da Association for Computing Machinery (ACM), do Com-puter History Museum, da American Academic of Arts and Scien-ces e da U.S. National Academy of Engineering. O seu extraor-dinario traballo para IBM foi recoecido co seu nomeamento como IBM Fellow, isto , membro integrante da Xunta de Conse-lleiros de IBM. Foi a primeira muller en conseguilo.

FRANCESELIZABETHALLENNew York, 1932

En 2007 converteuse tamn na primeira muller galardoada co Premio Turing, considerado o Nobel das ciencias da computa-cin, polas unhas investigacins que melloraron fundamental-mente o rendemento dos programas de computador e acelera-ron o uso de sistemas de computacin de alto rendemento.

Namorada da sa rea cientfica, alenta os mozos a se uniren ao seu campo de investigacin, un mundo apaixonante que est a cambiar o mundo, and we re just at the beginning of the chan-ge, nas sas propias palabras.

Aln dos seus xitos cientficos, Frances Allen distinguiuse polo seu traballo en defensa do acceso da muller ciencia, especial-mente nos campos da enxeara e a computacin. Na actualida-de contina participando activamente en proxectos desta natu-reza. En 2002 foille concedido o Premio Augusta Ada Lovelace que concede anualmente a Association for Women in Compu-ting.


- Allen, F. E. (1981) The History of Language Processor Techno-logy in IBM IBM Journal of Research and Development

- Allen, F. E. (1999) Turning points in interaction with compu-ters IBM Systems Journal


ndice

Coecida pola alcua de Amazing Grace, foi unha cientfica es-pecializada en matemticas, e tamn militar estadounidense con grao de contraalmirante, que considerada unha pioneira no mundo da informtica.

Desde moi nova amosou un grande interese polas matemticas e polos aparellos mecnicos. De feito, aos sete anos desmontou todos os reloxos da casa para coecer o seu funcionamento. Os seus pais, que queran tivese as mesmas oportunidades que os seus irmns, matriculrona en varias escolas privadas para mu-lleres, e en 1924 ingresou no Vassar College de Nova York, onde se licenciou con honores en Matemticas e Fsica. En 1934 dou-torouse en Matemticas na Universidade de Yale.

Seguindo a tradicin familiar, en 1943 decidiu unirse s Forzas Armadas e rematou na Escola de Cadetes co nmero 1 e o grao de tenente. Coecida a sa habilidade matemtica, foi destina-da ao Departamento de Computacin de Harvard, onde traba-llou cos primeiros ordenadores. Concretamente participou na construcin do Mark I xunto co comandante Howard H. Aiken.Permaneceu en Harvard at 1949. Nese ano trasladouse a Fi-ladelfia e comezou a traballar na Eckert-Mauchly Corporation, onde se encontraban a desenvolver as computadoras BINAC e UNIVAC I. Traballou nesta compaa e as sas sucesoras at se retirar en 1971. En 1952 creou o primeiro compilador da his-toria, o A-0. Deseguida deseara o que tamn foi o primeiro compilador para o procesamento de datos que usaba ordes en ingls, o B-0 (FLOW-MATIC), que est na orixe da linguaxe de programacin COBOL, de que foi a inventora.

Ao longo sa carreira, Grace foi moi solicitada como oradora en eventos relacionados coa informtica. Tia un estilo de oratoria animado e irreverente, e sempre contaba ancdotas da guerra tiradas da sa faceta militar. Aps o seu retiro laboral, dedicouse a impartir conferencias, asesorar equipos e participar en foros industriais e programas educativos, at que en 1990 se retirou definitivamente.


- 1969, nomeada, paradoxalmente, Home do Ano en Ciencias da Computacin (premio concedido pola Data Processing Mana-gement Association).- 1973, trtase da primeira muller en ser membro distinguida da British Computer Society.- 1986, Medalla do Servizo Distinguido de Defensa.- 1988, Premio Gonden Gavel.- 1991, Medalla Nacional de Tecnoloxa e Innovacin.- 1996, btase o buque de guerra USS Hopper (coecido como Amazing Grace na sa honra).- 1971, establcese o Premio Grace Murray Hopper, concedido pola Association for Computing Machinery.


- Mattern, Joanne (2003) Grace Hopper : computer pioner. New York: Powerkids Press. - Rios Fachal, Matilde (2008) As mulleres nas matemticas. Gra-ce Hopper Murray. A Courua, Baha.

GRACEMURRAYHOppERNew York, 1906-Condado de Arlington, 1992

http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/Ygrace%2Band%2Bhopper%26searchscope%3D1%26SORT%3DD/Ygrace%2Band%2Bhopper%26searchscope%3D1%26SORT%3DD%26B1%3DBuscar%26SUBKEY%3Dgrace%2Band%2Bhopper/1%252C5%252C5%252CB/frameset%26FF%3DYgrace%2Band%2Bhopper%26searchscope%3D1%26SORT%3DD%263%252C3%252Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/dHopper%252C%2BGrace%2BMurray%2B%25281906-1992%2529%2B--%2BBiograf%7B226%7Di/dhopper%2Bgrace%2Bmurray%2B1906%2B1992%2Bbiografias/-3%252C-1%252C0%252CB/frameset%26FF%3Ddhopper%2Bgrace%2Bmurray%2B1906%2B1992%2Bbiografias%261%252C1%252Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/dHopper%252C%2BGrace%2BMurray%2B%25281906-1992%2529%2B--%2BBiograf%7B226%7Di/dhopper%2Bgrace%2Bmurray%2B1906%2B1992%2Bbiografias/-3%252C-1%252C0%252CB/frameset%26FF%3Ddhopper%2Bgrace%2Bmurray%2B1906%2B1992%2Bbiografias%261%252C1%252C


ndice

O seu pai transmitiulle o gusto polas matemticas, mais na sa carreira houbo outras influencias que a achegaron enxeara, como as visitas que faca de pequena s obras que realizaba a familia da sa nai, de enxeeiros da construcin, ou o seguimen-to das probas do dirixible que levaba a cabo preto da sa casa o conde von Zeppelin.

Despois de se graduar en 1923 na escola secundaria, fixo es-tudos de matemticas e enxeara na Universidade Tcnica de Hannover. En 1927 conseguiu o Diplom-Ingenieur e en 1929 o grao de doutora coa tese Mathemathische Theorien im Bereich der Wrmeleitung kreisfrmiger Zylinder, en que estudou a teo-ra dos cilindros circulares e a conducin de calor. Mis tarde aceptara un posto como enxeeira investigadora jnior no Ins-tituto de Investigacin Aerodinmica de Gttingen. En 1931 des-envolvera o mtodo Lotz para calcular a distribucin da carga nas s dun avin, tcnicas estndar utilizadas anda hoxe en da.

Casou con Wilhem Flgge en 1938 e en 1939 a parella mudouse a Berln para traballar na Deutschland Versuchsanstalt Luftfahrt, onde Irmgard desempeara tarefas de consultora en aerodin-mica e dinmica do voo. Ao rematar a Segunda Guerra Mundial foron contratados pola Office National dEtudes et de Recher-ches Aronautiques para dirixiren un equipo de investigacin. Viviron en Pars at 1948, ano en que Irmgard publicou a sa teora do control automtico, a aerodinmica e os problemas derivados da velocidade dos avins, e en que se trasladaron aos

IRMGARDFLGGE-LOTZ

Hameln (Alemaa)1903-Stanford (California), 1974


EUA para daren clase na Universidade de Stanford.A devandita universidade tia a poltica de que, de estaren ca-sados dous membros do mesmo departamento, non podan ter ambos a condicin de professor. Ao ser nomeado Wilhem, Irm-gard tivo que aceptar o posto de lecturer de mecnica de flu-dos, mtodos numricos e control automtico. Realizara unha extensa investigacin plasmada a travs das sas numerosas pu-blicacins, at conseguir o posto de catedrtica. Foi a primeira profesora a tempo completo na Escola de Enxeara da Univer-sidade de Stanford (1961).


- 1970, outrgaselle o Premio ao Logro da Sociedade de Mulle-res Enxeeiras.- 1971, seleccionada para impartir a prestixiosa Conferencia von Krmn no Instituto Americano de Aeronutica e Astronu-tica.- 1973, nomeada doutora honoris causa pola Universidade de Maryland.- Foi a primeira muller membro do Instituto Americano de Aero-nutica e Astronutica, membro snior do Instituto de Enxeei-ros Elctricos e Electrnicos e membro de Sigma Xi.


ndice

Elia Mara Gonzlez lvarez y Lpez Chicheri, mis coecida como Lil lvarez, unha figura chave na historia do deporte espaol, tanto na sa faceta de deportista como de escritora, xornalista e feminista.

Criada en Suza no seo dunha familia aristcrata, comeza desde moi nova a practicar diferentes deportes como o tenis, a equita-cin, o esqu, o automobilismo, a esgrima, o billar, o montais-mo ou o golf. Competindo e salientando en moitos deles, de resaltarmos que en 1924 gaou o Campionato de Catalua de Automobilismo, anda que a sa maior popularidade atinxiuna a travs da prctica do tenis.

Foi a primeira espaola, con Rosa Torras, en participar nuns xo-gos olmpicos, os de Pars de 1924. Chegou a xogar a final de Wimbledon durante tres anos consecutivos, mentres que que-dou semifinalista outros dous anos. Campioa de dobres de Ro-land Garros en 1929, conquistou tamn os campionatos de Ar-xentina (1930), Italia (1931) e Espaa (1929 e 1940). Malia que en 1926 o promotor deportivo do circuto profesional de tenis dos Estados Unidos lle ofreceu un cheque en branco para que deixase de ser amateur xunto a Suzanne Lenglen, ela rexeitou-no. Foi considerada unha das dez mellores xogadoras de tenis entre 1926 e 1931.

Na sa faceta de xornalista foi contratada polo Daily Mail e cola-borou con diferentes xornais. En 1927 escribiu o seu primeiro li-bro, Modern lawn tennis. Aps a sa decepcionante experiencia como formadora de profesoras de tenis e esqu para a Seccin

LILLVAREZ

Roma, 1905-Madrid, 1998

Feminina da Falanxe, publicou a sa primeira obra en casteln, Plenitud, en 1946.

Pronunciou conferencias sobre a temtica das mulleres e do deporte. Colaborou na fundacin en 1965 do partido Esquerda Demcrata Cristi e na creacin do Seminario de Estudos Socio-lxicos da Muller, para o cal publicara en 1967 o libro Habla la mujer. Esta obra constituirase no primeiro estudo sociolxico realizado en Espaa con datos relativos participacin e moti-vacin das mulleres respecto ao deporte.

No ano seguinte publica El mito del amauterismo deportivo, onde trata diferentes cuestins deportivas. Outras das sas obras foron Diagnosis sobre el amor y el sexo (1977) ou Mujer y aceleracin histrica (1972), onde afonda na perspectiva femi-nista. Entre as sas obras de temtica relixiosa atpanse Ideario de una beata atpica, Feminismo y espiritualidad, El seglarismo y su integridad ou La religiosidad masculina y su desdicha. Re-flexionou sobre feminidade, deporte e relixin en Mi testamen-to espiritual, Revivencias, La vida vivida e La gran explicacin desde la vida y el deporte, que presentou en pblico pouco an-tes da sa morte.


- Riao Gonzlez, C. (2004) Historia cultural del deporte y la mu-jer en la Espaa de la primera mitad del siglo XX a travs de la vida y obra de Elia Mara Gonzlez lvarez y Lpez Chicheri, Lil lvarez. Madrid: Consello Superior de Deportes.

http://kmelot.biblioteca.udc.es/search%2Agag/%3Fsearchtype%3DY%26searcharg%3DHistoria%2Bcultural%2Bdel%2Bdeporte%2By%2Bla%2Bmujer%2Ben%2Bla%2BEspa%25C3%25B1a%26searchscope%3D1%26SORT%3DD%26B1%3DBuscarhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search%2Agag/%3Fsearchtype%3DY%26searcharg%3DHistoria%2Bcultural%2Bdel%2Bdeporte%2By%2Bla%2Bmujer%2Ben%2Bla%2BEspa%25C3%25B1a%26searchscope%3D1%26SORT%3DD%26B1%3DBuscarhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search%2Agag/%3Fsearchtype%3DY%26searcharg%3DHistoria%2Bcultural%2Bdel%2Bdeporte%2By%2Bla%2Bmujer%2Ben%2Bla%2BEspa%25C3%25B1a%26searchscope%3D1%26SORT%3DD%26B1%3DBuscarhttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search%2Agag/%3Fsearchtype%3DY%26searcharg%3DHistoria%2Bcultural%2Bdel%2Bdeporte%2By%2Bla%2Bmujer%2Ben%2Bla%2BEspa%25C3%25B1a%26searchscope%3D1%26SORT%3DD%26B1%3DBuscar


ndice

Estudou na Facultade de Arquitectura da Universidade de Roma durante a dcada de 1930. Tras graduarse trasladouse a Miln, onde traballou para Gi Ponti, editor da revista Quaderni di Do-mus, da cal chegar a ser editora. Xa posuidora de certa notorie-dade, estableceu o seu propio estudio, que resultara destrudo durante transcurso da Segunda Guerra Mundial en 1943 aps un bombardeo areo.

En 1944, xunto con Carlo Pagani, asumiu o posto de vicedirecto-ra da revista Domus. No ano seguinte fundan e dirixen Quaderni di Domus e, co apoio de Bruno Zevi, crean a revista A Cultura della vita. Nese perodo Lina participara na resistencia ocupa-cin alem como membro do Partido Comunista Italiano.

En 1946, rematada a guerra, casou co xornalista Pietro Maria Bardi, con quen decidiu emigrar ao Brasil, pas en que se con-verter nun referente dentro da arquitectura modernista, cun traballo no que o tradicional/popular e o moderno dialogan, que fala dun espazo para ser construdo polo habitar cotin das persoas.

Para Lina Bo Bardi a arquitectura moderna perde o seu prestixio ao convertirse nunha arquitectura de masas. A modernizacin industrial esquece os valores da arquitectura tradicional e a cul-tura autctona, elementos sempre respetados pola arquitecta e que aparecen reflectidos nos seus proxetos. A arquitectura moderna camiar da man da tradicin verncula e definirn a obra de lina Bo Bardi ao longo de toda a sua carreira.

LINABO BARDI

Roma, 1914-So Paulo, 1992

En 1951 proxecta a coecida como Casa de Vidro, que foi in-cluda dentro do patrimonio histrico brasileira en 1987 e que se caracteriza tanto polo emprego de elementos asociados s tcnicas industriais avanzadas como por ser unha casa aber-ta. Nela observamos a das vertentes da obra de Lina, coloca diante un volmen moderno, acristalado e aberto e atrs outro tardicional.

Esta dualidade tamn se reflicte no deseo de mveis, fabrica-dos para seeren reproducidos en serie polo artesanado. Mobles econmicos fabricados cas mellores tcnicas e materiais do mo-mento co toque artesanal que os fan nicos..

En 1957 comezou a construcin do Museo de Arte de So Paulo (MASP), a primeira das sas obras en atinxir recoecemento no mbito internacional. Esta obra unha das iconas da renovacin da cidade

Ao final da dcada de 1970 realizou unha das sas obras mis pa-radigmticas, o edificio SESC Pompeia, que se convertera nunha referencia para a historia da arquitectura na segunda metade do sculo XX. O edificio era unha vella fbrica de tambores con-vertida na sede dun dos edificios comunais do Servizo Social do Comercio, unha institucin de grande prestixio na cidade.


ndice

Esta muller brillante e precoz graduouse en Bioloxa pola Universi-dade de Chicago en 1957, con dezanove anos, e en 1960 obtivo o ttulo de mestrada en Zooloxa e Xentica pola Universidade de Wis-consin. En 1965, logo de se doutorar na Universidade de Berkeley, comezou a traballar como profesora na Universidade de Massachu-setts.

En 1967 publicou unha das sas obras fundamentais, o artigo On the Origin of Mitosing Cells. Asinrao en solitario como Lynn Sa-gan (daquela estaba casada co coecido astrnomo Carl Sagan) e foi rexeitado por 15 revistas antes de ser publicado no Journal of Theo-retical Biology. Con el sentou os alicerces da teora da endosimbiose seriada (SET), unha das sas grandes achegas ao estudo da orixe da vida na Terra, anda que tiveron que pasar case vinte anos para que fose aceptada pola maiora da comunidade cientfica.

A teora da endosimbiose seriada describe a aparicin das clulas eucariotas como efecto da sucesiva incorporacin simbioxentica de diversas clulas procariotas. Con todo, Margulis mesmo vai aln e sostn que a orixe simbitica de novas formas de vida e de novas especies un proceso moito mis frecuente do que nunca imaxi-naron os evolucionistas, polo que acenta o papel da cooperacin fronte ao da competicin en termos de evolucin.

Nesta lia de pensamento estn os seus traballos posteriores xun-to a James Lovelock, en que defenden que todos os habitantes da Terra pertencen mesma unin simbitica: Gaia, o maior ecosiste-ma. Con Karlene V. Schwartz publicara en 1982 Five kingdoms: an illustrated Guide to the Phyla of Life on Earth, un volume en que se revisa todo o sistema de clasificacin biolxica, a presentar unha taxonoma en dous niveis (Prokaria e Eukarya) e cinco reinos, que

reflicte estreitamente a historia evolutiva e mellora as anteriores; pouco despois Carl Woese propora unha nova clasificacin baseada na anlise do ARNr e ambas teen vixencia arestora.

Foi ademais unha gran divulgadora da ciencia, soa ou xunto ao seu fillo Dorion, en libros como Origins of Sex: three Billion Years of Ge-netic Recombination ou Acquiring Genomes: A Theory of the Ori-gins of Species.


- 1983, nomeada membro da Academia Nacional de Ciencias dos EUA.- 1997, convrtese en membro da Academia de Ciencias de Rusia.- 2000, recibe a Medalla Nacional das Ciencias dos EUA.- 2002 e 2005, recibe o Premio Alexander von Humboldt.- 2008, outrgaselle a Medalla Darwin-Wallace.- Sera nomeada doutora honoris causa por diversas universidades, entre elas a de Vigo.


- Margulis, L. (1985). Cinco reinos gua ilustrada de los phyla de la vida en la tierra. Barcelona, Labor.- Margulis, L. (2003). Una revolucin en la evolucin escritos se-leccionados. Valencia, Universitat de Valncia.- Margulis, L. & Dolan, M. F. (2009). Los inicios de la vida : la evo-lucin de la Tierra precmbica. Valencia : Universitat de Valncia.

LYNNMARGULIS

Chicago, 1938 2011

http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/YMargulis%252C%2BL.%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ/YMargulis%252C%2BL.%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ%26extended%3D0%26SUBKEY%3DMargulis%252C%2BL./1%252C18%252C18%252CB/frameset%26FF%3DYMargulis%252C%2BL.%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ%262%252C2%252Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/YMargulis%252C%2BL.%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ/YMargulis%252C%2BL.%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ%26extended%3D0%26SUBKEY%3DMargulis%252C%2BL./1%252C18%252C18%252CB/frameset%26FF%3DYMargulis%252C%2BL.%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ%262%252C2%252Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1304171~S1%2Agaghttp://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1304171~S1%2Agaghttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/YMargulis%252C%2BL.%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ/YMargulis%252C%2BL.%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ%26extended%3D0%26SUBKEY%3DMargulis%252C%2BL./1%252C18%252C18%252CB/frameset%26FF%3DYMargulis%252C%2BL.%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ%2615%252C15%252Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/YMargulis%252C%2BL.%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ/YMargulis%252C%2BL.%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ%26extended%3D0%26SUBKEY%3DMargulis%252C%2BL./1%252C18%252C18%252CB/frameset%26FF%3DYMargulis%252C%2BL.%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ%2615%252C15%252C


ndice

Experta na teora de grupos clsicos e no estudo dos automorfis-mos, as como nas lxebras de Clifford. Anda que naceu nunha poca en que ser muller supoa un obstculo para acceder aos estudos superiores, a sa familia sempre a apoiou tanto no eido dos estudos como no do deporte, xa que lle gustaba practicar baloncesto e hckey sobre patns.

Recibiu estudos primarios e secundarios na Corua. En 1945 trasladouse a Madrid para cursar estudos universitarios. A sa familia respectou o seu desexo de estudar matemticas, malia o seu pai preferir que se dedicase enxeara industrial.

Xa instalada en Madrid, na Residencia de Seoritas da ra For-tuni, Mara sentase plenamente satisfeita cos seus estudos. Re-dactaba os seus propios apuntamentos unha vez rematadas as clases, proba da sa mente prodixiosa. Comezou tamn o dou-toramento na Universidade de Madrid, e na primavera de 1953 solicitou e recibiu unha bolsa Fullbright para continuar estudan-do nos EUA.

A sa etapa americana iniciouna traballando con Nathan Jacob-son, un dos alxebristas mis destacados do sculo XX. Douto-rouse na Universidade de Yale en 1957 co traballo dirixido por Jacobson On the Group of Similitudes and Its Projective Group.En 1957 regresou a Espaa e obtivo unha bolsa no Instituto Ma-temtico Jorge Juan do CSIC, onde levar a cabo mis estudos de doutoramento e outra tese. Con todo, por motivos administra-tivos nunca obtivo o seu ttulo espaol de doutora, anda que a sa tese foi defendida, aprobada e publicada.

Pasados tres anos, recibiu a oferta dunha bolsa de posdouto-ramento do profesor Israel Halperin, importante alxebrista ca-nadense. Permanecer seis anos en Ontario e volver aos EUA, primeiro Universidade de Bfalo como profesora axudante, e logo de Indiana, onde xa exerceu como full professor. Neste momento xa recibira moitas ofertas de diferentes universidades americanas (non as de Espaa) e dirixa os seus propios grupos de traballo.

En 1983, por motivos familiares, retornou a Espaa.

En 2010 foi nomeada doutora honoris causa pola UDC.

A sa contribucin s matemticas cntrase no estudo dos pro-blemas de clasificacin dos grupos finitos simples: teora de grupos e lxebras de Lie, teora de Kac-Moody (considrase a nai desta teora). Tamn dedicou varios anos ao estudo dos au-tomorfismos de grupos para espazos vectoriais de dimensin maior ou igual que seis.


- Listado de referencias en Dialnet de y sobre Mara Wonenbur-ger.- Souto Salorio, Mara Jos y Tarro Tobar, Ana Dorotea (2006)Mara Josefa Wonemburger Planells. Mujer y matemtica. En Ga-ceta de la Real Sociedad Matemtica de Espaola.- Rios Fachal, Matilde (2008) As mulleres nas matemticas. Ma-ra Wonenburger. A Courua, Baha

MARA JOSEFAWONENBURGERMontrove (Oleiros), 19 de xullo de 1927

http://dialnet.unirioja.es/servlet/busquedadoc%3Ft%3Dmaria%2Bwonenburger%26db%3D1%26td%3Dtodohttp://dialnet.unirioja.es/servlet/busquedadoc%3Ft%3Dmaria%2Bwonenburger%26db%3D1%26td%3Dtodohttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/Ywonenburger%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ/Ywonenburger%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ%26extended%3D0%26SUBKEY%3Dwonenburger/1%252C3%252C3%252CB/frameset%26FF%3DYwonenburger%26searchscope%3D1%26SORT%3DDZ%261%252C1%252Chttp://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/aR%7B226%7Dios%2BFachal%252C%2BMatilde/arios%2Bfachal%2Bmatilde/-3%252C-1%252C0%252CB/frameset%26FF%3Darios%2Bfachal%2Bmatilde%261%252C1%252C


ndice

Nada Marie Salomea Skodowska, foi unha estudante precoz que se graduou con 15 anos dominando, entre outros idiomas, o polaco, o ruso, o alemn e o francs. Con 17 anos daba clases particulares mentres participaba nunha organizacin estudantil revolucionaria. Nos anos seguintes traballou de institutriz, orga-nizou unha escola para fillos de obreiros e labregos e estudou matemticas avanzadas e qumica.

En 1891 inscribiuse na Facultade de Ciencias Matemticas e Na-turais da Universidade da Sorbona, onde se licenciou en 1893 en Fsica como primeira da promocin e en 1894 en Matemti-cas, neste caso como segunda da promocin. Neste mesmo ano obtivo unha bolsa da Fundacin Alexandrowitch e comezou a traballar co profesor de fsica Pierre Curie.

Pierre e Marie casaron en 1895. O vestido de noiva, azul escuro, sera durante anos a sa roupa de laboratorio. Nesta poca co-mezou a estudar os traballos de Henri Becquerel sobre as sales de uranio e en 1903 doutorarase cum laude coa tese titulada Investigacins sobre as substancias radioactivas.

A parella estudara o uranio en forma de pechblenda, do que illaron dous novos elementos qumicos: o polonio e o radio. As precarias condicins en que tian que investigar, nunha barra-ca sen chan, e as doenzas derivadas da exposicin continua radioactividade supoanlles un esforzo fsico esgotador. Toma-ron a decisin de non patentar a tcnica de obtencin do radio e ofrecer a informacin comunidade cientfica. Todo Londres quera coecelos e Marie mercou un vestido novo, negro, para usalo no laboratorio.

Becquerel, Marie e Pierre Curie recibiron o Premio Nobel de F-sica en 1903 polos seus traballos sobre a radioactividade. Marie foi a primeira muller que obtivo tal galardn. Ese mesmo ano o matrimonio recibira a Medalla Davy da Royal Society de Lon-dres.

Logo da morte de Pierre en 1906 ofrecronlle unha pensin que Marie rexeitou alegando que anda era nova e forte para man-ter a sa familia. En 1906 obtivo a ctedra de Fsica na Sorbona, onde foi a primeira muller en dar clases.

Tras obter por primeira vez un gramo de radio puro, recibiu o Premio Nobel de Qumica en 1911. Sera a primeira persoa en recibir dous premios Nobel en campos diferentes. En 1913 inau-gurou o Instituto do Radio, dedicado investigacin mdica, fsica e qumica. Na Primeira Guerra Mundial puxo en funcio-namento mis de douscentos vehculos radiolxicos, chamados petite Curie, para utilizar na fronte. En 1995 os seus restos fo-ron trasladados ao Panten de Pars. Foi a primeira muller ente-rrada nel.


- Casado, M. J. (2006). Las damas del laboratorio: mujeres cient-ficas en la historia. Barcelona, Debate.- Snchez Ron, J.M. (2009). Marie Curie y su tiempo. Barcelona, Crtica.- Strathern, P. (1999). Curie y la radiactividad. Madrid, Siglo XXI.

MARIECURIE

Varsovia, 1867 1934, Passi

http://http://http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1451198~S1%2Agaghttp://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1238867~S1%2Agag


ndice

Marion Mahony foi unha das primeiras mulleres do mundo en graduarse en arquitectura, o que fixo no prestixioso Instituto Tecnolxico de Massachusetts en 1894. Tamn foi esposa e so-cia do egrexio arquitecto Walter Burley Griffin, con quen colabo-rou no planeamento da cidade de Canberra (Australia)Comezara a traballar no estudio dos seus curmns, un espa-zo compartido por varios arquitectos, entre eles o prestixioso Frank Lloyd Wright En setembro de 1909, Wright trasladarase a Europa, polo que lle encargou a Herman Von Holst que re-matase os traballos que tia pendentes. Holst, que viu que ne-cesitaba algun que introducise un maior concepto de deseo para contentar os clientes, fixouse en Marion Mahony. Era unha excelente proxectista, cuns debuxos de presentacin dos traba-llos inspirados no estilo xapons en que os edificios aparecan rodeados de amendoeiras en flor

Unha das encargas mis importantes de Wright, a casa proxec-tada para Henry Ford, pasou s mans de Marion, mais o nico que queda do seu magnfico deseo son os planos: debido a desavinzas co cliente, este encargoulle a casa a outro estudo. Posteriormente traballou en varias casas dunha ra privada de Decatur (Illinois).

Destacan desa ra as seguintes, as das primeiras feitas no ano 1909 y a ltima en 1910.

Residencia para Edward P. Irving no nmero 2 de Millikin Place. Residencia para Robert Mueller no nmero 1 de Millikin Place.Residencia para Adolph Mueller no nmero 4de Millikin Place.

MARION LUCYMAHONYGRIFFINChicago, 1871-1961

Na ltima delas, construda para Adolph Mueller, usou algns dos elementos que inclura no deseo para a vivenda de Ford, anda cando estaba baseada no estilo de Wright, e puido amosar o seu talento artstico. Cubriu completamente o teito do ves-tbulo con aceiro inoxidable e realizou un patrn continuo de xanelas. Von Holst, por recomendacin de Marion, contratara a Walter Burley Griffin para desenvolver o plano para o paisaxis-mo de toda a zona. Mahony proxectou un cerramento perime-tral e mesmo a luminaria urbana para integrar o seus deseos de residencias nos de paisaxe de Walter.

No ano 1917, depois de vinte anos de carreira nos Estados Uni-dos o matrimonio Griffin trasladouse a Australia , al convocouse un concurso para o desee da cidade de Camberra. O 1 de xa-neiro de 1910 foi escollido o proxecto de Walter Burley Griffin. No 1913 foi nomeado director de deseo e construcin da ca-pital de Australia.

Como obras destacadas do seu traballo al destacamos:

- Fern Room, Cafe Australia, Melbourne, 1916

- Capitol Theatre, Swanston Street, Melbourne 1921-23

- Stokesay, residencia para o matrimonio Onians no nmero 289 da ra Nepean Highway en Victoria rematada no ano 1925


ndice

Naceu froito das relacins entre unha fidalga e un sacerdote. Desde ben nena pasa a vivir coa sa nai, primeiro na zona de Pa-drn, onde ten contacto directo coa lingua galega e coa cultura campesia, e a partir de 1850 en Santiago de Compostela.

A sa literatura fala dunha precoz vocacin e xa antes de come-zar a escribir intervn nas sociedades culturais mis activas de Santiago, como o Liceo de la Juventud, lugar de encontro dos intelectuais comprometidos co movemento provincialista, onde coece outros escritores mozos.

En 1856 marcha a Madrid e en 1858 casa con Manuel Murgua. nesta cidade onde publicar o seu primeiro poemario, La Flor (1857), e a novela La hija del mar (1859), con que inicia unha fecunda traxectoria como novelista que se adhire aos principios feministas de defensa dos dereitos da muller.

O seu matrimonio non foi convencional, xa que por razns la-borais e econmicas ela e o seu home botaban moito tempo separados e facan constantes cambios de domicilio, e deixa ver nos seus escritos a reclamacin da necesidade dun lugar propio (un cuarto de seu, como Virginia Wolf) para poder dedicarse sa vocacin.

En 1863 publica Cantares gallegos e en 1880 Follas Novas. Con Cantares gallegos, primeiro libro escrito integramente en lin-gua galega, sitase como precursora, xunto a Curros Enrquez e Eduardo Pondal, do Rexurdimento cultural de Galicia.

Rosala a primeira escritora contempornea en usar a cuestin da identidade feminina como eixe da composicin literaria e en aplicala aos suxeitos literarios por ela utilizados ou ficcionaliza-dos. Redefine o xnero feminino a travs do conxunto de mulle-res, e de varios subconxuntos significativos delas que son vtimas da violencia do sistema. Ao tempo, constite un exemplo nico de intelectual feminista comprometida co futuro da sa nacin.O cancro acaba coa vida de Rosala en 1885, non sen que antes deixara unha importantsima obra potica (En las orillas del Sar) e narrativa (El primer loco, Ruinas, El caballero de las botas azu-les) en espaol.

No centenario da publicacin de Cantares Gallegos, a Real Aca-demia Galega consagrou o 17 de maio celebracin do Da das Letras Galegas, que lle foron dedicadas a Rosala na sa primeira edicin.


- El caballero de las botas azules ; La hija del mar/ Rosala de Cas-tro. Padrn : Patronato Rosala de Castro, 1989- Cantares Gallegos/ Rosala de Castro.- Madrid : Pez, [1911]- O clamor da rebelda: Rosala de Castro: ensaio e feminismo: o nacemento do ensaio na literatura galega contempornea, si-multneo ao nacemento da conciencia de xnero: anlise e in-terpretacin de textos rosalianos / Mara Pilar Garca Negro.Santiago de Compostela : Sotelo Blanco, D.L. 2010.

ROSALADE CASTRO

Santiago de Compostela, 1837-Padrn,1885

http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/thija%2Bdel%2Bmar%2B/thija%2Bdel%2Bmar/1%252C2%252C2%252CB/frameset%26FF%3Dthija%2Bdel%2Bmar%261%252C1%252C/indexsort%3D-http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/tCantares%2BGallegos/tcantares%2Bgallegos/1%252C2%252C27%252CB/frameset%26FF%3Dtcantares%2Bgallegos%263%252C%252C26/indexsort%3D-http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag/%3Fsearchtype%3Dt%26searcharg%3Dclamor%2Bda%2Brebeld%25C3%25ADa%2B%253A%2BRosal%25C3%25ADa%2Bde%2BCastro%2B%253A%2Bensaio%2Be%2Bfeminismo%2B%253A%2Bo%2Bnacemento%26searchscope%3D1%26SORT%3DD%26extended%3D0%26SUBMIT%3DBusca%26searchlimits%3D%26searchorigarg%3DtO%2Bclamor%2Bda%2Brebeld%257B226%257Dia%2B%253A%2BRosal%257B226%257Dia%2Bde%2BCastro%2B%253A%2Bensaio%2Be%2Bfeminismo%2B%253A%2Bo%2Bnacemento


ndice

Aps se graduar en Enxeara Informtica no Georgia Institute of Technology en 1984, doutorouse en Enxeara Elctrica e Cien-cias da Computacin no Massachussets Institute of Technology (MIT) en 1991 coa tese titulada Texture Modeling: Temperature Effects on Markov/Gibbs Random Fields. Mentres se doutoraba traballou para a AT&T Bell, onde deseou chips VLSI (very large scale integration) para o procesamento de sinais dixitais, e des-envolveu novos mtodos de compresin e anlise de imaxes. Desde 1991 profesora no MIT, onde ocupa o posto de full professor. A investigacin do grupo de traballo que dirixe est centrada no campo da computacin afectiva. Defende que as computadoras deben ser capaces de recoeceren e mesmo ex-presaren emocins para resultar realmente intelixentes e servir mellor ao seu propsito. O seu un grupo de traballo interdis-ciplinar con especialistas en psicoloxa, ciencia cognitiva, neuro-ciencia, socioloxa e diferentes capacidades tcnicas e humanas.

Aplicou estas tcnicas ao problema do autismo. O seu grupo de traballo desenvolveu a ferramenta denominada emotional-so-cial intelligence prosthesis (ESP), que permite as persoas autis-tas monitorizaren as sas reaccins faciais para recoeceren si-nais sociais nos demais. Ten unha precisin do 65% na pescuda da situacin emocional dun individuo. Deu a coecer a sa tec-noloxa no 11th Annual International Symposium on Wearable Computers.

codirectora do Things that think Consortium, que busca a mi-gracin da computacin a obxectos cotins como xoguetes in-telixentes ou sensores de automocin. Escribiu preto de 200

ROSALINDW. pICARD

Massachusetts, 1962

artigos e captulos de libros sobre a modelaxe de sinais multi-dimensional, a visin artificial, o recoecemento de patrns, a aprendizaxe automtica e a interaccin persoa-computadora (IPO). As mesmo autora de varias patentes e consultora de empresas como Apple, AT&T, HP, iRobot e Motorola. Formou parte do Comit de Consulta do Directorate for Computer & Information Science & Engineering (CISE) da National Science Foundation. En 2005 foi nomeada fellow do Instituto de Enxe-eiros Elctricos e Electrnicos (IEEE) polas sas contribucins anlise de imaxe e vdeo e na computacin afectiva.

Os logros do seu equipo foron destacados en medios xeneralis-tas como The New York Times, The London Independent, Time, Vogue ou Wired.

Profundamente cristi, sostn que os cientficos non poden de-fender que non haxa nada mis para aln do que eles poden medir. Asinou a declaracin A Scientific Dissent From Darwinism, que cuestiona a teora de Darwin para explicar toda a complexi-dade dos seres viventes.


- Tao, J.; Tan, T. e Picard, R. W. (eds.) (2005) Affective Computing and Intelligent Interaction: First International Conference.

- Paiva, A.; Prada, R. e Picard, R. W. (eds.) (2007) Affective Com-puting and Intelligent Interaction: Second International Conferen-ce.

http://link.springer.com/book/10.1007/11573548/page/1%23section%3D588239%26page%3D1http://link.springer.com/book/10.1007/11573548/page/1%23section%3D588239%26page%3D1http://link.springer.com/book/10.1007/978-3-540-74889-2/page/1%23section%3D366695%26page%3D1%26locus%3D3http://link.springer.com/book/10.1007/978-3-540-74889-2/page/1%23section%3D366695%26page%3D1%26locus%3D3http://link.springer.com/book/10.1007/978-3-540-74889-2/page/1%23section%3D366695%26page%3D1%26locus%3D3


ndice

Foi a primeira muller que conseguiu unha praza de profesora universitaria en Europa, concretamente en Suecia en 1883.De ascendencia xitana e descendente do rei de Hungra, viviu a sa infancia en Bielorrusia. Desde moi nova desenvolveu o gus-to polas matemticas, apoiada polos seus tos, que tamn eran uns apaixonados desta ciencia. Sonia, como lle gustaba que a chamaran, estudaba de noite polos libros do seu irmn. O seu primeiro profesor de xeometra foi Nikolai Tyrtov, un vecio que se decatou das sas dotes para as matemticas pola rapidez con que aprenda. Chegou a explicarse a si mesma o concepto de seno tal como fora inventado orixinalmente. Tyrtov discutiu co seu pai para que a deixara estudar, mais a este non lle pareca axeitado que unha muller accedese educacin superior.

Sonia, con todo, conseguiu vencer a oposicin da sa familia aps aceptar un matrimonio de conveniencia. Deste xeito puido sar de Rusia e ter acceso universidade. Primeiramente asis-tiu a clases na Universidade de Heildeberg, anda que s como onte. Mis tarde, xa en Berln, estudara de xeito particular co matemtico Karl Weierstrass. Non tardou en desenvolver varios traballos orixinais sobre matemticas e astronoma, que enviou Universidade de Gttingen, onde obtivo por eles o doutora-mento cum laude no 1874, mais non foi at 1983 cando gaara unha praza de profesora de matemticas na Universidade de Es-tocolmo. Cinco anos mis tarde, sera tamn a primeira muller elixida membro da Academia das Ciencias de Rusia.

Deixou moitas obras de matemticas sobre ecuacins diferen-ciais, integrais, funcins, os aneis de Saturno, a propagacin da luz, a rotacin de slidos... Algunhas das sas demostracins son tan claras se expoen anda hoxe nos libros de texto.

Destacan Sobre a teora das ecuacins diferenciais, aparecido en Journal de Crelle; e Sobre a rotacin dun corpo slido arredor dun punto fixo, polo que obtn o Premio Bordin outorgado pola Academia das Ciencias de Francia en 1888.


- O Da das Matemticas Sonia Kovalevsky, que se celebra nos high school dos EUA, un programa da Asociacin para as Mu-lleres nas Matemticas (AWM) en que se organizan obradoiros para alentar as rapazas a exploraren esta ciencia.- A Conferencia Sonia Kovalevsky patrocinada anualmente pola AWM para destacar as contribucins das mulleres nos campos da matemtica aplicada ou computacional.- O crter lunar Kovalvskaya nomeado as na sa honra.- O Premio Sofa Kovalvskaya para mozos investigadores con-vocado bianualmente pola Fundacin Humboldt.


- Casado, M. J. (2006) Las damas del laboratorio: mujeres cien-tficas en la historia. Barcelona, Debate.

- Momdedeu, Xaro (2004) Sofa: la lucha por saber de una mujer rusa. Tres Cantos (Madrid), Nivola.

- Rios Fachal, Matilde (2008) As mulleres nas matemticas. A Courua, Baha

SOFA (SONIA)VASLIEVNAKOVALVSKAYAMoscova, 1850-Estocolmo, 1891

http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/dkovalevskaia/dkovalevskaia/1%252C1%252C3%252CB/frameset%26FF%3Ddkovalevskaia%2Bs%2Bv%2B1850%2B1891%261%252C%252C3http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/dkovalevskaia/dkovalevskaia/1%252C1%252C3%252CB/frameset%26FF%3Ddkovalevskaia%2Bs%2Bv%2B1850%2B1891%261%252C%252C3http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/dKovalevskaia/dkovalevskaia/1%252C1%252C6%252CB/frameset%26FF%3Ddkovalevskaia%2Bs%2Bv%2B1850%2B1891%264%252C%252C6http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/dKovalevskaia/dkovalevskaia/1%252C1%252C6%252CB/frameset%26FF%3Ddkovalevskaia%2Bs%2Bv%2B1850%2B1891%264%252C%252C6http://kmelot.biblioteca.udc.es/search~S1%2Agag%3F/aR%7B226%7Dios%2BFachal%252C%2BMatilde/arios%2Bfachal%2Bmatilde/-3%252C-1%252C0%252CB/frameset%26FF%3Darios%2Bfachal%2Bmatilde%261%252C1%252C


ndice

Adeline Virginia Stephen, mis coecida como Virginia Woolf, naceu no seo dunha familia acomodada. O seu pai foi Sir Les-lie Stephen, crtico literario e o primeiro editor do Dicionario da biografa nacional, as que non de estraar que a sa vocacin estivese clara desde a nenez, cando adoitaba escribir artigos para un peridico da familia. A sa primeira gran crise mental ocorreu tras a morte da nai en 1895.

Virginia medrara nun ambiente frecuentado por literatos, artis-tas e intelectuais. Logo do pasamento do seu pai en 1905, esta-blcese cos seus irmns no barrio londiniense de Bloomsbury, onde comezou a se xuntar un heteroxneo grupo de intelectuais da altura do escritor E. M. Forster, o economista J. M. Keynes e os filsofos Bertrand Russell e Ludwig Wittgenstein que compar-tan o interese pola literatura, a filosofa, a historia e as artes e pasaran historia coa denominacin de Crculo de Bloomsbury.En 1912 casa con Leonard Woolf, economista e membro tamn do grupo, con quen fundou en 1917 a clebre editorial Hogar-th Press, en que se editou a obra da propia Virginia e a doutros importantes escritores da poca como Katherine Mansfield, T. S. Eliot ou Freud.

A Segunda Guerra Mundial foi un perodo conflitivo para os Woolf, xa que Leonard era xudeu. O 28 de marzo de 1941, afec-tada polo conflito e as implicacins que tia para o seu home, a destrucin da sa casa en Londres durante o Blitz e a fra acolli-da da sa biografa realizada por Roger Fry, afgase no ro Ouse.Novelista consumada, manexa de xeito inigualable as voces na-rrativas e a introspeccin psicolxica dos personaxes, valores que

fan dalgunhas das sas obras en especial A seora Dalloway, Cara ao faro ou Orlando exemplos difciles de superar da tc-nica que coecemos como monlogo interior. Mais cmpre non esquecermos a sa faceta de ensasta feminista, representada fundamentalmente polo volume Un cuarto de seu, en que se re-collen os textos de das conferencias que deu na Universidade de Cambridge sobre as mulleres e a novela.

A liberdade que reclamaba Woolf no Londres dos anos trinta a mesma que seguimos a perseguir as mulleres no sculo XXI. Esta necesidade de reclamar unha independencia persoal precisa-mente a maior orixinalidade de Virginia Woolf e o que fai que o seu feminismo sexa universal e imperecedoiro.


- A Room of ones own ; Three guineas / Virginia Woolf ; edited with an introduction by Morag Shiach.-- Oxford [etc.] : Oxford University Press, 1992

- Mrs. Dalloway / Virginia Woolf ; with an introduction and notes by Elaine Showalter ; text edited by Stella McNichol.-- London [etc.] : Penguin Books, 1992.

- To the lighthouse / Virginia Woolf ; edited with an introduction by Margaret Drabble.-- Oxford [etc.] : Oxford University Press, 1992

VIRGINIAWOOLF

Londres, Reino Unido, 1882-Lewes, id., 1941

(Adeline Virginia Stephen)

http://kmelot.biblioteca.udc.es/search%2Agag/t%3FSEARCH%3DRoom%2Bof%2Bone%2527s%2Bown%2B%253B%2BThree%2Bguineas%26sortdropdown%3D-%26searchscope%3D1%26submit%3DEnviarhttp://http://


ndice

No ano 1990 trasldase Corua, onde se licencia en Filoloxa Hispnica e realiza estudos audiovisuais. Foi secretaria xeral da Asociacin de Escritores en Lingua Galega e parte da sa directi-va durante anos, articulista semanal en varios xornais galegos e copresentadora do concurso da TVG Cifras e letras ao longo de mis de 1100 programas. Anteriormente fora guionista, dirixira e presentara na TVE-Galicia Mercuria, un programa dedicado s vangardas artsticas galegas polo que gaou o Premio Mestre Mateo ao Mellor Comunicador de TV 2005.

Publicou o seu primeiro poemario, Elevar as plpebras, que ob-tivo o Premio Fermn Bouza Brey, en 1994. Catro anos mis tar-de, en 1998, gaara o Premio John Carballeira e o Premio da Crtica Espaola por Vivimos no ciclo das Erofanas. A sa obra Profundidade de campo foi merecedora en 2007 do Premio Es-piral Maior de Poesa, e en 2009 do Premio Ojo Crtico de Poesa.

Foi cofundadora da editora Letras de Cal e dirixiu xunto con Olga Novo a revista de artes Valdeleite. Activa dinamizadora cultu-ral, dirixe desde 2009 a iniciativa Poetas di(n)versos na Coru-a coa presentacin de poetas galegos e internacionais cada mes e o Festival de Poesa Pontepotica en Pontevedra. Co-laborou en numerosos medios de comunicacin escrita, libros colectivos, antoloxas galegas e estatais, congresos, festivais e infinidade de recitais dentro e fra de Galicia. As mesmo, traba-llou en obradoiros de poesa e clubs de lectura, foi comisaria de mostras de arte e poesa e redactou textos para espectculos e colaboracins escritas de todo tipo.

autora dos poemarios infants Punver (2006), Cando eu saiba ler (2009), Punver de volta (2009) e Verdedades (2012), diversos traballos como editora e tradutora, e unha orixinal pescuda das relacins entre a cocia e a escrita xunto fotgrafa Andrea Costas que foi Premio Gourmand ao segundo mellor libro de fotografa culinaria do mundo en 2011. Nese mesmo ano reci-biu das bolsas internacionais como escritora en residencia en institucins de Rodas (Grecia) e Mnic. Os seus poemas foron traducidos a mis de quince linguas.

Fortemente interesada na fusin entre poesa e outras linguaxes creativas, desenvolveu diversas experiencias en que a mestura coa msica, a danza, a performance, a plstica, a arquitectura ou o audiovisual. En 2011 fundou o grupo interdisciplinar Tender a man coa bailarina Branca Novoneyra, os msicos Jess Andrs e Isaac Garabatos e a cantante Mnica de Nut.

Algunhas obras na biblioteca:

- Castao, Y. (2000). Ednica. A Corua: Espiral Maior. - Castao, Y. (2000). Vivimos en el ciclo de las erofanas (Ed. bi-linge ed.). Madrid: Huerga & Fierro editores. - Castao, Y. (2006). Libro de la egosta. Madrid: Hiperin. - Castao, Y. (2007). Profundidade de campo. O Burgo, Culleredo (A Corua): Espiral Maior. - Castao, Y. (2009). Erofana : Triloxa potica (1995-1998). Cu-lleredo (A Corua): Espiral Maior. - Castao, Y. (2009). Profundidad de campo= profundidade de campo/ yolanda castao. Madrid: Visor.

YOLANDACASTAO

Santiago de Compostela, 1977

Fotografa tomada polo fotgrafo Gabriel Tizn

http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1233039http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1428402http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1387754http://kmelot.biblioteca.udc.es/record%3Db1387754

Deseo e maquetacin:

Alicia Montero AriasDiego Rodrguez Fernndez

Coordinacin:

Ana Jess Lpez Daz

MULLERES NASBIBLIOTECAS DA UDC

Ada KingBarbaraHicksEamesDvilaEdithParo BaznEva VeigaF.AllenGrace HopperirmgardLilBo BardiLynnWonenburgerCurieMahonyRosalaPicardVaslievnaWoolfYolandaInfo

Botn 24: Botn 14: Botn 13: Botn 15: Botn 16: Botn 17: Botn 20: Botn 18: Botn 21: Botn 19: Botn 22: Botn 23: Ada: Botn 6: Botn 4: Botn 8: Botn 11: Botn 3: Botn 7: Botn 10: Botn 5: Botn 9: Botn 12:

mulleres nas bibliotecas da udc · - grace murray hopper - maría josefa wonenburger biblioteca da...

Documents