mühendislik ekonomisi-son

7/29/2019 Mhendislik Ekonomisi-son

1/21

2010238009 Seminey BA2010238011 Glah BYK2010238012 Abidin CAN2010238014 Burak AKIN2010238015 Sleyman OLAK


2/21

Bize YEM, YEH, YENH metotlar bir

yllk bir aralkta nakit akmlarngsterdikleri iin, yllk bazda olmas

gereken ve olacak olan, btn

gelimeleri grmek imkannvermektedir. Ynetim bu yllk bilgileri

firmayla ilgili politikalarn

belirlenmesinde kullanlr.


3/21

Analizde eer projeyle ilgili giderler szkonusu ise YEM kullanlr ve YEMi kk olanproje veya projeler seilir.Eer haslatlar szkonusuysa bu kez YEH seilir ve YEHi byk

olan proje ve projeler seilir. YEM ve YEH metotlar BD ve GDnin bir

varyasyonudur.Ayn sonular verir.Sadecebir projenin deiik boyutlarnn grnmesini

salar. NOT: BD ve GD bugnk deer analizi ve

gelecekteki deer analizi demektir.


4/21

A

P

A A A A A

Bir projeye ait YEM veya YEH;

YEM veya YENH = BD = GD

Formul ile hesaplanr.Bir rnek yardmyla konuyu aklayalm:


5/21

rnek.1:Silleli derin Kuyu Pompa Kollektif irketi bir adet 300

metre derinlie inebilecek seyyar delgi makinesi almay

planlamaktadr.Makinenin maliyeti 400 bin, hurda deeri85 ve yllkiletme ve bakm giderleri 30 binliradr.Ekonomik mr 10 yldr ve beinci ylda 175 binliralk bir byk tamir-bakma ihtiyac vardr.irketinsermaye maliyeti %25dir.Bu durumda;

a) irket her yl ne kazanmaldr ki bu makineyi alsn?b)Makinenin BD ve GDri nedir?

Burada projenin yllk giderini yani YEMi bulmamzgerekmektedir.irket YEM kadar yllk nakit giriisalayabilirse farksz durumda kalr ve projenin kabuledilebilmesi iin YEMden daha fazla yllk nakit girii

salamas gerekir.


6/21

Bu durumda;a) Projenin YEMi;

(1+i)n * iYEM = ------------------- = 400(A/P,%25,10)85(A/F,%25,10) + 30

(1+i)n - 1 175(P/F,%25,5) (A/P,%25,10)=153.553TL

(1+0.25)10 * 0.25 0.25YEM = 400 ------------------- - 85 ---------------------- + 30 +

(1+0.25)10 - 1 (1+0.25)101

1 (1+0.25)10 * 0.25175------------ -- . --------------------- = 155.553 TL

(1+0.25)5 (1+0.25)101

YEM = 400[ (F/P,%25,10)85 + 175(F/P,%25,5)] (A/F,%25,10) + 30 =

155.533 lira,

YEM = [400((1+0.25)1085 + 175(1+0.25)5 ]0.25/(1+0.25)101 + 30 =155.553 TL

Her yl nakit girii salanmaldr.


7/21

b) Hesaplanan 155.553 liralk YEMin BD;

BD = YEM (P/A,%25,10) = 555.409 lira,

GD =YEM (F/A,%45,10) veya BD(F/P,%45,10) =5.172.640 liradr.

Bunun anlam eer irket bu makineyi alrsa ylda enaz 155.553 liralk, Po deeri itibariyle 555.409 liralkveya Fn deeri itibariyle 5.172.640 liralk bir nakitgirii salamak zorundadr.Projenin kar edebilmesi

iin bu miktarlarn yukarsnda nakit girii salanmasgerekir.


8/21

2.Yllk Edeer Net Hasla Metodu (YENH)Yukarda yllk edeer masraf ve yllk edeer hasla metotlarnn

ne anlama geldiklerini incelemitik.Yllk edeer net hasla; birprojeye ait nakit girilerinin yeknesak seri deerinin karlmasylabulunur. Yani;YENH = YEHYEMYazlabilir.Formlle ifade etmek istersek;

(1+i)n * i i

YENH = NBD ---------------------- = NGD -------------------(1+i)n - 1 (1+i)n - 1

Yazlabilir.Grld gibi buradaki mukayese nakit giri ve klarna ait

yeknesak seri deerlerin, A, hesaplanp mukayese edilmesisuretiyle yaplmaktadr.Sonu;YENH < 0 proje reddedilir,YENH = 0 farkszdr,

YENH > 0 proje kabul edilir.


9/21

3.Devaml Nakit Akmlarnda YENHnn Kullanlmas

Baz yatrm projelerinin, nakit akmlar sonsuz sreveya ok uzun bir sre olabilir.

(1+i)n * i P*iA = P ----------------------- = P----------------

(1+i)n

- 1 11/ (1+i)n

ve(n=) olduunda A=Pi


10/21

rnek.2:Alakovada bulunan 5 km lik kanaln slah iin iki proje vardr. Aprojesine gre kanladaki otlar ve tortular zel bir kanalet temizlememakinesi ile temizlenecektir.Makine ve ekipmann fiyat 150.000$,ekonomik mr 15 yl ve hurda deeri 35.000$dr. ilik ve iletmegiderleri yllk 36.000$ olarak tahmin edilmitir.(Enflasyon sebebiyleBelediye hesaplar dolar cinsinden yapmaktadr.) Ayrca kanalnkenarlarn ottan korumak iin her yl ot ilac sklmaktadr ve bununtoplam maliyetiyse 15.000$dr.

B projesi ise kanaln kapal hale getirilmesini ngrmektedir.Kanalkapatlrsa gerekli gider 650.000$, yllk bakm 5.000$ ve ayrca her 5ylda bir genel tamir bakm iin 12.000$ gerekmektedir. Kapal kanalnmrnn sonsuz olduu kabul edilmektedir.Sermaye maliyeti dolarbaznda %9 dur.O halde hangi projeyi belediyeye tavsiye edersiniz ?

zm iin YEM kullanlmas uygundur.

YEMA = 150.000(A/P,%9,15)35.000(A/F,%9,15) + 36.000 + 15.000 =68.716,77 $

YEMB = 650.000 (0,09) + 5.000 + 12.000(A/F,%9,5) = 65.505,10$ ve Bprojesi seilecektir.


11/21

4. YILLIK EDEER MASRAF METODU LE BAABA ANALZ

Akaryakt, elektrik v.b. tketen veya kilometre, alma saati v.bllerle bal olarak gider yapan baz yatrmlarda alternatiflerarasndaki mukayesede bir gider tr ile baaba noktas oluturulur.

rnek.3: DS adana blge mdrl aadaki greyderlerden 2 adetalacaktr.bunlarla ilgili bilgiler aada verilmitir.

Benzin Mazot

Al fiyat...50.000 60.000lk bakm....1.200 1.500Yllk tamir bakm.........5.000 6.0005. ylda byk tamir bakm..............7.000 10.000Yllk iletme giderleri.............4.000 4.000

Hurda deer...........10.000 12.000alma saat bana yakt masraf.................12 17Sermaye maliyeti..............%30 %30Ekonomik mr.................10 10 yl

Hangi alternatifi tavsiye edersiniz?


12/21

Burada nemli olan alma saatidir. Karar alma saatinegre verilmelidir. Bu sebeple baa ba analizi yapmak gerekir.Bu durumda YEMB = YEMMeitliini salayan alma saatibaa ba noktas olacaktr.

[50.000+1.200+7.000(P/F,%30,5)-10.000(P/F,%30,10)](A/P,%30,10)+5.000+4.000+12X=[60.000+1.500+10.000(P/F,%30,5) -

12.000(P/F,%30,10)](A/P,%30,10)+6.000+4.000+7X=25.936,4+12X=30.482,5+7X

X=909,2 saat

Gnde 8 i saati mesai yaplrsa gn olarak 113,6 gn. Eer113,6 gnden daha az alacaksa benzinli daha fazla gnalacaksa dizel alnmas daha karl olacaktr. Mesela ylda500 saat altnda benzinlinin gideri 31.906 iken dizelingideri 33.982 lira olmaktadr.


13/21

5. BRM MALYETLERN HESAPLANMASINDAYATIRIM TUTARININ ETKSNN MALYETLERE NTKAL

ETTRLMES

Bir irket yapm olduu yatrm sebebiyle yldaretilmi olduu mamullere bu yatrmdan ne

lde gider pay decek bilmek vemaliyetlere intikal ettirmek ister. Aksi haldesalkl bir maliyet fiyat tespiti mmkn olmaz.Bunevi hesaplamalarn yaplmasnda YEM metodu,

yani A deerleri kullanlr.


14/21

rnek.4 :X a. ylda %15 sapmal olarak 20.000 kombi soba retecektir. Busobalara yapm olduu yatrm sebebiyle ne miktarda bir gider paydecek bilmek istemektedir. Dier bilgiler yleydi :Yatrm tutar .. 900.000Ek tesisin tahsisi sebebiyle yllk kayp 100.000ilik ilk yl 250.000 ve her yl 15.000 lira artmaktaEnerji giderleri ilk yl 35.000 ve her yl %7 orannda azalmaktaFinansman giderleri ilk yl 225.000 ve her yl %15 orannda artmaktaAr-ge gideri her yl 30.000 lira olmakta

Ynetim gideri ilk yl 40.000 ve her yl %20 orannda artmaktaevre giderleri sonsuz sre her yl 8.500 liraHurda deeri 300.000Birim soba bana 140 liralk hammadde kullanlmaktaBirim soba bana 35.000.000 liralk pazarlama ve darya yaptrlan iler

mevcutSermaye maliyeti %25Ekonomik mr 10 ylSatlacak miktar %15 versiyonlu 20.000 br/ylBirim bana kar; birim maliyet (%30) ilikisi geerlidir.

Bu sobalarn sat fiyatlar ne olacaktr?


15/21

Burada kombi soba imalatyla ilgili btn veriler yer almtr. Sermayemaliyetini ve bu giderleri de ieren maliyet hesaplanmas yaplmakistenmektedir.

YEM={900(1+0,25)10+(250+15/0,25)[((1+0,25)10-1)/0,25]-(10*15)/0,25+35[(1-0,07)10-(1+0,25)10/(1-0,07)+(1+0,25)]+225{(1+0,15)10-(1+0,25)10/0,15-0,25}+40[(1+0,20)10+(1+0,25)10/0,20-0,25]+(8,5/0,25)(1+0,25)10-300}(0,25/(1+0,25)10-1)+100+30=1.135.087

Birim bana sabit gider=YEM/Q=1.135.087/20.000=56.75 liradr. Yani20.000 birim iin birim bana gider 56,75 lira, %15 fazla retim yani23.000 iin 49,35 lira ve %15 az retim yani 17.000 birim iin 66,76 lirahesaplanr.

Birim bana maliyet 20.000 birim iin;56,75+140+35=231,75 liradr.

Birim sat fiyat 231,75(1+0,30)= 301,27 lira/brdir.


16/21

6. KARLILIK NDEKS (FAYDA/MALYET) METODU

zellikle kamu projelerinde ok kullanlan bu metottur. Bir projenindeerlendirilmesinde projenin mr boyunca projeden salanan

gelirler ile giderler arasndaki oran dikkate alnr.

Karllk ndeksi Fayda / Masraf Oran (F/M)veya Gelir/Gider Oranolarak da isimlendirilir.

Karllk indeksi-1=K1=(YEMC+YENH)/YEMC=C+NBD/C=(FC+NGD)/FC

K1>1 projeyi seK1=1 farkszK1


17/21

rnek.5: aada projeye ait bilgiler verilmitir. Gerekli analizleriyapnz.

A B Clk yatrm tutar 75 100 140Yllk iletme gideri 18 13 7.5Byk tamir bakm (5 ylda bir) 25 33 40Hurda deer 23 40 65Yllk net nakit girii 45 60 75Ekonomik mr 15 15 15 ylSermaye maliyeti %40 %40 %40

Projelere ait nakit giri klarn yeknesak seri deerlerini hesaplayalm.

YEMA=[75-23(A/F,%40,15)+25(P/F,%40,5)+25(P/F,%40,10)]+18=50,353 liraYEHA=45 bin lira. Bu durumdaK1=YEMH/YEMC=45/50,353=%89,4

K2=-%10,6YEMB=56,08 K1=%106,9YEHB=60 K2=%6,9YEMC=67,24 K1=%111,54YEHC=75 K2=%11,54Grld gibi alternatifler arasndan en iyi proje c projesidir


18/21

7. YENH, NBD, NGD ve KI Metotlar Arasndaki liki

Buraya kadar YENH, NBD, NGD ve KI metotlar arasnda

yakn bir iliki bulunduunu hep ifade etmitik.Belirli bir faiz oran ve sre nazara alndnda;

YENH = NBD(A/P,%i,n) = NGD(A/F,%i,n)NBD = YENH(P/A,%i,n) = NGD(P/F,%i,n)NGD = YENH(F/A,%i,n) = NBD(F/P,%i,n) (6.7)

yazlabilir.

KI ile dier metotlar arasndaki ilikiler 6.7 nolu formldegsterilmiti. Bir projeyle ilgili olarak kabul veya retkonusunda bu drt metot da ayn sonucu verir.


19/21

rnek 6.Ahmet eker nakliyatlk yapmak istemektedir. 8 tekerlekli Man veya Mercedes marka trlardan birisini alacaktr. Gerekli bilgiler aadasunulmutur.

Man(M) Mercedes(MR)Al Fiyat 75.000 86000 bin liraDorse 18.000 20.000Yllk letme ve Tamir Bakm 25.000 30.000

Hurda Deer 40.000 60.000Yllk Haslat,Net 80.000 88.000Ekonomik mr 4 yl 4 ylSermaye Maliyeti %40 %40

Bu alternatiflere ait YENH, NBD, NGD ve KI hesaplayarak hangikamyonu tercih edeceini bulunuz.


20/21

zmde btn metotlar kullanalm;Gerekli hesaplar Man iin yaplrsa ;

YENH= -[(75.000+18.000) (A/P,%40,4) - 40.000(A/F,%40,4) + 25.000] +

80.000YENH= 10.340 bin liraNBD= 19.121 bin liraNGD=73.455 bin liraKI= %11,1

Ve Gerekli hesaplar Mercedes iin de yaplrsa ;

YENH=9.547 bin liraNBD=17.645 bin liraNGD=67.785 bin liraKI= %10.9

Bu durumda iki projede krldr fakat KImr > KIm olduu iinMercedes tr alnmaldr.


21/21

mühendislik ekonomisi-son

Documents