This project is funded by the EU’s Horizon 2020 research and

innovation programme under grant agreement N°784966, and

lasts from April 2018 to September 2020.

This project receives co-funding from the

German Federal Ministry of Economic

Cooperation and Development.

Drugo savetovanje – CSU, Šabac, Nikole Tesle 1

28.2. i 1.3.2019. godine

Motivisanje potrošača za korišćenje obnovljivih izvora energije u sistemima grejanja

Motivacija se postiže kroz aktivnosti u vezi sa edukacijom korisnika i kroz primere dobre prakse

Šta preduzeti:- Izvršiti pritisak na medije a posredno na donosioce odluka- Pokrenuti teme vezane za energetsku efikasnost, ekologiju i poboljšanje kvaliteta usluga grejanja- Obezbediti najširu moguću podršku toplanskim sistemima kao najpozvanijim da se bave lokalnom energetikom- Okrenuti se najmlađim i kreirati ambijent u kome je energetska efikasnost i primena obnovljivih izvora energije

generacijski projekat- Pokrenuti razvoj malih mreža daljinskog grejanja koje koriste obnovljive izvore energije u prigradskim i seoskim

naseljima (ko su vlasnici biomase i gde je najefikasnije koristiti energiju iz obnovljivih izvora)

Šta su efekti:- Niži troškovi grejanja (niži računi)- Zaštita životne sredine- Podrška lokalnom ekonomskom razvoju

Dubai

Moskva – međunarodni biznis centar

Koji je ovo grad ?

Da li je primena OIE neophodna ?

Na nivou Srbije smatra se da su troškovi između 600,000,000 i 1,600,000,000 EUR

godišnje.

Da li je to dovoljan razlog da se sa fosilnih goriva pređe na OIE ?

Kako fosilna goriva utiču na budžet Republike Srbije ?

U toplanskim sistemima instalirano je više od 6,000 MW snage kotlovskih uređaja.

Koliki su troškovi uvoza fosilnih goriva ?

Kako se to odražava na platni bilans Srbije ?

Koliki bi bio rast BDP ako bi fosilna goriva bila zamenjena obnovljivim izvorima

energije i lokalnim gorivima ?

Male mreže deljinskog grejanja koje koriste obnovljive izvore energije (primer Letnjikovac , Šabac)

Male mreže deljinskog grejanja koje koriste obnovljive izvore energije (primer Letnjikovac , Šabac)

Tip sušare/termogeneratora: SKV 2000 / Uniterm 60Proizvođač: Termoplin, MladenovacKapacitet: 2,000 kg lešnikaVreme sušenja: 14 satiProcenat vlage (na početku/na kraju procesa): 14% / 6%Temperatura sušenja: 39 – 40 oCRadni medijum: vazduhToplotna snaga: 60 kW (max. 100 kW)Gorivo: ljuska lešnika

Kratak opis: Sušara je instalirana na gazdinstvu Čede Poštića koji poseduje 45 ha zasadalešnika. Sušara je forme silosa, na podu sušare ugrađen je perforirani lim kroz koji strujitopao vazduh. Centralno je smeštena čelična spirala ϕ 300 koja služi za mešanje iravnomerno izlaganje ploda lešnika toplom vazduhu čime se postiže ujednačeno sušenje.Termogenerator je opremljen uređajem za automatsko doziranje. Ne postoji mogućnostmešanja dimnih gasova i vazduha. Konstruktivno je omogućena recirkulacija radnogmedijuma usled čega je stepen korisnosti i do 90%. Pored ljuske lešnika moguće je koristiti idruga čvrsta biogoriva kao što su koštice voća, drvni pelet, pelet od soje, oklasak kukuruza idrugo.

Primeri dobre prakse Naziv projekta: Sušenje lešnika

Primeri dobre prakse Naziv projekta: Sušenje lešnika

Sušara za lešnik, Termoplin Mladenovac

Tip sušare/termogeneratora: SLB 60Proizvođač: Termoplin, MladenovacKapacitet: 4,500 – 5,000 kgRadni medijum: vazduhToplotna snaga: 375 kW Gorivo: ljuska badema

Kratak opis: Novembra 2014. godine isporučena je druga po redu podna sušar za lekovito biljetip “SLB-60” (prva sušara je isporučena 2011.), renomiranoj svetskoj kompaniji „BIONORICA” SE– Nemačka. tj. njihovoj filijali u Španiji, kompaniji “BIONORICA EXTRACTS” S.L. koja se nalazi naostrvu Majorka. Sušara je opremljena termogeneratorom tip “UT” sa automatskim doziranjem isagorevanjem biomase. Proces sušenja je potpuno automatizovan. Elektronski kontrolerupravlja radom ventilatora, čime se reguliše protok vazduha kroz sušaru. Konstrukcijom jepredviđena rekuperacija svežeg vazduha čime se maksimano povećava efikasnost uređaja.Periodično se sipa gorivo u koš i čište pepeljare sa pepelom a sistem automatizovano dozira isagoreva ljuske od badema (ili neki drugi oblik bio mase) prema zadatom režimu sušenja.U odnosu na identičnu sušaru koja koristi TNG kao gorivo, troškovi sušenja su 7 – 8 puta niži.

Primeri dobre prakse: Naziv projekta: Sušenje timijana

Primeri dobre prakse: Naziv projekta: Sušenje timijana

Sušenje timijana, Termoplin Mladenovac (postrojenje, gorivo, timijan na polju)

Primeri dobre prakse: Naziv projekta: Sušenje gljiva

Tip sušare/termogeneratora: SVP-200 i SVP-400Proizvođač: Termoplin, MladenovacKapacitet: 200 kg i 400 kgRadni medijum: vazduhToplotna snaga: 15 kW i 25 kWGorivo: električna energija i drvo

Kratak opis: Kompaniji “KAAVI PORCIN” isporučene su u 2016. godini dve sušareza sušenje gljiva: tip SVP 200 koja koristi drvo i alternativno električnu energiju ,tip SVP 400 koja koristi drvo kao gorivo. Radna temperatura iznosi 45 oC.

Sušara se sastoji od 4 komore u koje se unose gljive. U zadnjem delu je smeštentermogenerator u kome se vazduh zagreva i ubacuje u komore. Vazduhopstrujava tacne sa proizvodima koji se suše, oduzima im vlagu i izbacuje senapolje. Prethodno prolazi kroz rekuperator i predgreva svež vazduh. Ne postojimogućnost mešanja dimnih gasova i radnog medijuma .

Primeri dobre prakse: Naziv projekta: Sušenje gljiva

Sušara, gljive nakon sušenja, gljive upakovane za prodaju

Tip kotlova: BioFireProizvođač: Herz, AustrijaRadni medijum: vodaToplotna snaga: 2 x 995 kWGorivo: drvna sečka

Kratak opis: “UK Salad” za potrebe snabdevanja britanskih supermarketa (uglavnom lancaALDI), koristi ovaj staklenik za gajenje povrća (krastavac, paprika, plavi patlidžan i paradajz).Toplotna energija se koristi cele godine. U želji da smanji troškove goriva, vlasnik je odlučio dainvestira u nove kotlove na drvnu sečku i integriše ga u energetski blok sa CHP mašinom.Krajem 2013. godine angažovana je kompanija "Rural Energy" da pronađe rešenje da zagrevadva velika akumulatora energije zapremine 400,000 i 800,000 l koji su bili povezani sa CHPmašinom. Drvna sečka se skladišti u velikom prostoru za gorivo i transportuje pužnimtransporterima do kotlova. Kotlovi su smešteni neposredno uz skladište goriva. Ambijentalnimuslovima (temperatura, vlažnost, osvetljenje, koncentracija CO2) se upravlja preko postojećegsistema u koji je naknadno integriasano upravljanje kotlovima.

Primeri dobre prakse: Naziv projekta: Staklenik za gajenje salate i rasadnik

Primeri dobre prakse: Naziv projekta: Staklenik za gajenje salate i rasadnik

Radni prostor staklenika, kotlarnica

Tip CHP postrojenja: HK 30Proizvođač: Spanner Holz-Kraft-Anlage, NemačkaElektrična snaga: 30 kWToplotna snaga: 80 kWGorivo: drvna sečka, 600 – 700 m3 godišnjeBroj radnih sati: 5,000 god -1[u1] [m2]

Kratak opis: Na farmi Josefa Brauna koji se bavi organskom proizvodnjom hrane, 2009. godineugrađena je mašina za kombinovanu proizvodnju električne i toplotne energije, koja radi naprincipu gasifikacije drvne sečke. U ovom procesu se proizvodi sintetički gas koji se hladi ifiltrira i nakon toga sagoreva u motoru sa unutrašnjim sagorevanjem.Sa motorom je spregnut elektro generator koji proizvodi električnu energiju. Otpadna toplotakoja se dobija hlađenjem sintetičkog gasa, motora i dimnih gasova koristi se za grejanjeobjekata na farmi, sušenje hrane za stoku i poljoprivrednih proizvoda kao i u tehnologiji minimlekare koja se nalazi na farmi.Vlasnik farme obrađuje 57 ha zemlje od čega je 25 ha pašnjaka, a na farmi se gaje 22 krave iproizvodi 85,000 l organskog mleka godišnje.

Primeri dobre prakse: Naziv projekta: Proizvodnja električne i toplotne energije naseoskom imanju

Primeri dobre prakse:Naziv projekta: Proizvodnja električne i toplotne energije naseoskom imanju

CHP Mašina, organska proizvodnja sira, sušenje deteline

This project is funded by the EU’s Horizon 2020 research and

innovation programme under grant agreement N°784966, and

lasts from April 2018 – September 2020.

This project receives co-funding from the

German Federal Ministry of Economic

Cooperation and Development.

HVALA NA PAŽNJI

Slobodan Jerotić

slobodan.jerotic@sabac.org