Modeli IS – LMModeli IS – LM

Tregjet e aktiveve Tregu i mallrave

Tregu monetar Tregu i obligacioneve

KërkesaOferta

KërkesaOferta

Kërkesa agregateProdukti

Të ardhurat

Normat e interesit

Politika Monetare

Politika Fiskale

Kështu që, modeli IS – LM paraqet raportin në mes pjesës “reale”dhe “monetare” të ekonomisë.

Tregu i të mirave dhe kurba ISTregu i të mirave dhe kurba ISKurba ose grafiku IS paraqet kombinimet e normave të Kurba ose grafiku IS paraqet kombinimet e normave të

interesit dhe nivelet e produktit të tilla që shpenzimet e interesit dhe nivelet e produktit të tilla që shpenzimet e planifikuara janë të barabarta me të ardhurat.planifikuara janë të barabarta me të ardhurat.

Tani investimet nuk janë autonome, por përcaktohen nga Tani investimet nuk janë autonome, por përcaktohen nga norma e interesit. norma e interesit.

Prej kapitullit (3) kemi përfituar shprehjen e të ardhurave Prej kapitullit (3) kemi përfituar shprehjen e të ardhurave ekuilibër:ekuilibër:

Y0=Y0= …….… …….…..................( 1 )..................( 1 )

Ku përcaktojmë c( 1 – t ) si ćKu përcaktojmë c( 1 – t ) si ć..

1-c1-c

ĂĂ

Në këtë model, të ardhurat ekuilibër përcaktohen Në këtë model, të ardhurat ekuilibër përcaktohen nga dy faktorë: shpenzimet autonome ( Ă )nga dy faktorë: shpenzimet autonome ( Ă ),, dhe dhe prirja për konsum nga të ardhurat ( ć ).prirja për konsum nga të ardhurat ( ć ).

Nga ekuacioni (1) prirja për konsum nga të Nga ekuacioni (1) prirja për konsum nga të ardhurat, varret nga prirja për konsum nga të ardhurat, varret nga prirja për konsum nga të ardhurat e disponueshme ( c ) dhe nga pjesa e ardhurat e disponueshme ( c ) dhe nga pjesa e një dollari shtesë që mbetet mbas taksave ( 1 – një dollari shtesë që mbetet mbas taksave ( 1 – t ). Sa më i lartë të jetë niveli i shpenzimeve t ). Sa më i lartë të jetë niveli i shpenzimeve autonome dhe sa më e lartë të jetë prirja për autonome dhe sa më e lartë të jetë prirja për konsum, qa më i lartë është niveli i të ardhurave.konsum, qa më i lartë është niveli i të ardhurave.

Investimet dhe norma e interesitInvestimet dhe norma e interesit

SShpenzimet për investime ( I ) janë trajtuar plotësisht hpenzimet për investime ( I ) janë trajtuar plotësisht si ekzogjenesi ekzogjene, m, mirëpo tani shpenzimet për investime irëpo tani shpenzimet për investime bëhen të varura prej nivelit të të ardhurave, pasibëhen të varura prej nivelit të të ardhurave, pasi që që fusim fusim normat e interesit si pjesë e tijnormat e interesit si pjesë e tij..

SSa më e lartë të jetë norma e interesit për huamarrje, a më e lartë të jetë norma e interesit për huamarrje, aq më të ulëta janëaq më të ulëta janë investimet investimet, dhe e kundërta, sa më , dhe e kundërta, sa më e vogël të jetë norma e interesit, firmat do të marrin e vogël të jetë norma e interesit, firmat do të marrin hua dhe do të investojnë. hua dhe do të investojnë.

Grafiku i kërkesës për investimeGrafiku i kërkesës për investimeFunksioni i shpenzimeve për investimFunksioni i shpenzimeve për investimee

I = Ĭ – bi , b>0, .....................( 2 )I = Ĭ – bi , b>0, .....................( 2 )

Ku, i – përfaqëson normat e interesit,Ku, i – përfaqëson normat e interesit,

Ĭ – shpenzimet autonome të investimeve, pra Ĭ – shpenzimet autonome të investimeve, pra shpenzimet për investime janë të pavarura nga shpenzimet për investime janë të pavarura nga të ardhurat dhe nga norma e interesit,të ardhurat dhe nga norma e interesit,

b – ndjeshmëria e investimeve ndaj normës b – ndjeshmëria e investimeve ndaj normës së interesit. së interesit.

Grafiku i kërkesës për investimeGrafiku i kërkesës për investimei

0 Shpenzimet për investimet e planifikuara

I

Grafiku tregon sasinë që firmat planifikojnë të shpenzojnë për investime, për çdo nivel të normës së interesit.

Kurba e investimeve është me pjerrësi negative, që do të thotë se një ulje në normën e interesit rrit frytshmërinë e shtesave të stokut të kapitalit, dhe si rrjedhim, kjo çon në rritjen e shpenzimeve të planifikuara për investime, dhe e kundërta.

Pozicioni i grafikut të investimeve përcaktohet nga pjerrësia – kufiza b, dhe nga niveli i shpenzimeve autonome për investime, Ĭ.

i

0 Shpenzimet për investimet e planifikuara

I

Nëse investimet kanë ndjeshmëri të lartë ndaj normës së interesit, atëherë një rënie e vogël në normat e interesit do të qojë në një rritje të madhe në investimet, kështu që grafiku është pothuajse i sheshtë.

Dhe e kundërta ??Nëse investimet janë pak të ndjeshme ndaj

normës së interesit, grafiku do të jetë afërsisht vertikal

Norma e interesit dhe kërkesa agregate. Norma e interesit dhe kërkesa agregate. Kurba ISKurba IS

AD = C + I + GAD = C + I + G AD = cTR + C ( 1 – t ) Y + Ĭ – bi + GAD = cTR + C ( 1 – t ) Y + Ĭ – bi + G AD = Ă + ć Y – bi .........................( 3 )AD = Ă + ć Y – bi .........................( 3 )Ku,Ku, Ă = cTR + Ĭ + Ğ ....................Ă = cTR + Ĭ + Ğ .........................( 4 ).( 4 )

Nga ekuacioni (3) shohim që një rritje në normën e Nga ekuacioni (3) shohim që një rritje në normën e interesit, redukton kërkesën agregate, për një interesit, redukton kërkesën agregate, për një nivel të dhënë të të ardhurave, sepse një normë nivel të dhënë të të ardhurave, sepse një normë më e lartë interesi redukton shpenzimet për më e lartë interesi redukton shpenzimet për investime.investime.

Kufiza Ă, është pjesa e pandikuar e kërkesës Kufiza Ă, është pjesa e pandikuar e kërkesës agregate edhe nga niveli i të ardhurave edhe nga agregate edhe nga niveli i të ardhurave edhe nga norma e interesit, përfshin pjesë të shpenzimeve norma e interesit, përfshin pjesë të shpenzimeve për investime, Ĭ.për investime, Ĭ.

Përfitimi i kurbës ISPërfitimi i kurbës IS

Ă-bi1

Ă+ćY-bi1

Ă+ćY-bi2

E1

Y1i

i1

E1-pika fillestare ekuilibruese me Y1.

Pika ekuilibruese E1 i korrespondon pika E1 ne figurën e poshtme, me normë interesi i1 dhe Y1 produkt.

E1

Me uljen e normë së interesit, nga i1-i2, kemi rritjen e shpenzimeve për investime dhe rritjen e kërkesës agregate

i2

Ă-bi2

E2

Y1

Y2

Y2

E2

IS

Pjerrësia e kurbës ISPjerrësia e kurbës ISKurba IS është me pjerrësi negative, sepse rritja e Kurba IS është me pjerrësi negative, sepse rritja e

normës së interesit, redukton shpenzimet për normës së interesit, redukton shpenzimet për investime, nëpërmjet kësaj redukton kërkesën investime, nëpërmjet kësaj redukton kërkesën agregate dhe më tej nivelin ekuilibër të të ardhurave.agregate dhe më tej nivelin ekuilibër të të ardhurave.

PPo vërejmë që niveli i pjerrësisë së kurbës IS varet nga o vërejmë që niveli i pjerrësisë së kurbës IS varet nga ndjeshmëria e shpenzimeve për investime ndaj ndjeshmëria e shpenzimeve për investime ndaj ndryshimeve të normës së interesit ndryshimeve të normës së interesit (b) (b) dhe nga dhe nga multiplikatori αGmultiplikatori αG ..

Supozojmë se shpenzimet për investime janë më Supozojmë se shpenzimet për investime janë më të ndjeshme ndaj normës së interesit, të ndjeshme ndaj normës së interesit, do të do të thotë b është më e madhethotë b është më e madhe..

Atëherë një ndryshim në normën e interesit, sjell Atëherë një ndryshim në normën e interesit, sjell ndryshim të madh në kërkesën agregate, ndryshim të madh në kërkesën agregate, zhvendosja e madhe e kurbës së kërkesës zhvendosja e madhe e kurbës së kërkesës agregate qon në ndryshimin e nivelit të të agregate qon në ndryshimin e nivelit të të ardhurave, dhe si rezultat i gjithë kësaj kemi ardhurave, dhe si rezultat i gjithë kësaj kemi një kurbë më të sheshtë të IS.një kurbë më të sheshtë të IS.

ZhvendosjaZhvendosja ee kurbës I kurbës ISS

Ă

Ă’ Ă–bi1+ćY

Ă’–bi2+ćY

i1E1 E2

Y1

Y1

Y2

Y2

E1

E2

IS

AD=YAD

i

Y

Y

IS’

Do të thotë që, rritja në shpenzimet autonome Ă, çon në zhvendosjen e kurbës IS.

Oferta ( ESG ) dhe kërkesa ( EDG ) e tepërt në Oferta ( ESG ) dhe kërkesa ( EDG ) e tepërt në tregun e të mirave, kurba IStregun e të mirave, kurba IS

Pika sipër – djathtas kurbës IS, pika ESG i Pika sipër – djathtas kurbës IS, pika ESG i korrespondon një ofertë e tepërt për të korrespondon një ofertë e tepërt për të mira, ndërsa pikat poshtë majtas– kemi mira, ndërsa pikat poshtë majtas– kemi kërkesë të tepërt për të mira (EDG).kërkesë të tepërt për të mira (EDG).

i

Y0

i1

i2

IS

ESG

EDG

E2

E1

E3

E4

Të ardhurat, produkti

Në pikën E1, kemi të njëjtin nivel të të ardhurave Y1, nën pikën E1, pra ne piken E3, norma e interesit është më e ulët dhe si rrjedhim, kërkesa për investime dhe për të mira është më e lartë se në pikën E1. Kjo do të thotë që kërkesa për të mira tejkalon nivelin e prodhimit dhe ekziston një kërkesë e tepërt për të mira.

Situata e ngjashme është edhe te pika E4, kur norma e interesit është më e lartë se E2, kërkesa për të mira është më ë ulët se ne pikën E2, prandaj kemi një ofertë të tepërt për të mira.

Oferta ( ESG ) dhe kërkesa ( EDG ) e tepërt