mİm 282 - mİmarlik tar İhİve kurami iiabl.gtu.edu.tr/.../downloads/01-islam-mimarl.pdf · mİm...

MİM 282 - MİMARLIK TAR İHİ VE KURAMI II – 2013-14 GÜZ

13 ŞUBAT - 1- Erken Dönem İslam Mimarlı ğı – İslam Mimarlı ğı20 ŞUBAT - 2- Anadolu Selçuklu Mimarlı ğı – Camiler27 ŞUBAT - 3- Anadolu Selçuklu Mimarlı ğı – Medreseler, Türbeler, Kervansaraylar

06 MART - 4- Beylikler Dönemi13 MART - 5- Erken Dönem Osmanlı Mimarlı ğı – Bursa Üslubu20 MART - 6- Mimar Sinan ve Klasik Osmanlı Mimarlı ğı27 MART - 7- Mimar Sinan ve Klasik Osmanlı Mimarlı ğı

03 NİSAN - 8- Yenile ştirilmi ş Klasik Üslup

10 NİSAN - 9 - ARA SINAV

17 NİSAN - 10- Konstantinopolis - Bizans Mimarlı ğı24 NİSAN - 12- Geç Bizans Mimarlı ğı – Romanesk Mimarlık

1 MAYIS - 12 - RESMİ TATİL8 MAYIS - 13- Gotik Mimarlık15 MAYIS - 14- Rönesans Mimarlı ğı

İslam Sanatı ve Mimarlı ğı

ANTİK YUNANİbadet � tapınağın önünde Dış mimariye daha çok önem veriliyor

HIRİSTİYANLIKDoğu-Batı do ğrultusunda planİbadet � Doğuya yönelme

Önde Ruhban sınıfı arkada halk�BOYUNA MEKAN – BAZ İLİKAL PLAN

İSLAM İYETİbadet � Kıbleye yönelme

Yan yana SaflardaHer sınıf halkın ayrım gözetilmeden ön saflarda namaz kılabilmesi � ENİNE MEKAN

İslamiyet’in YayılmasıG

ÜN

EY

DOĞ

U A

NA

DO

LU

CA

MİL

ERİNİN

ÖZ

EL K

ON

UM

U

Peygamber’in Mekke’deki evinin tahmini planı, MS 62 4

Mescid-i Nebevî (Ravza-ı Mutahhara), Medine, 620

1. İlk hali (7. yy)

2. Emeviler dönemindeki hali, 709

Mimari bir eser olarak

ilk müslüman yapısı mesciddir

Mescid-i Aksa, Kudüs, Halife Velid, 705-709

İlk ve son hali

Mescid-i Aksa, Kudüs, Halife Velid, 705-709

Kubbet-üs Sahra, Kudüs, Halife Abdülmelik, 687-692

Kubbet-üs Süleybiye, Samarra, Halife Muntazır, 862

İslamın ilk anıtsal türbesi kabul edilen bu yapı, Ku bbet-üs Sahra’dan esinlenmi ştir

MS 750 civarında İslam toprakları sınırları

Şam Ulu (Ümeyye - Emeviye) Camii, Halife Velid, 706

İlk ba şta yapıyı hıristiyanlarla payla şan müslümanlar, Halife Velid zamanında arsanın tamamını elde ederek burada yeni ba ştan bir mescid meydana getirdiler.


Emeviye Camii de ah şap çatı makası ile örtülmü ştü. Bu devrin İslam mimarisinde kemerler kullanılsa da, henüz tonozlar ve kubbeler ortaya çıkmamı ştı.


Ümeyye Camii Bezemeleri: Emeviye camii, Mescid-i Nebevî’nin çok direkli yatay biçimini devam ettirmi ştir. Ancak Bizanslı sanatçıların özellikle dı ş cephelerde mozaiklerle meydana getirmi ş oldu ğu cennet manzaraları, Kubbet-üs Sahra’nın mozaik bezemeleriyle birlikte, İslam sanatında mimariyi bezeme arayı şının başlamış oldu ğunu gösterir.

Abbasi Halifeli ği (786-809), “en geni ş sınırlar”

Bağdat Yerle şkesi, Halife Mansur, 762

• Sasanilerin ba şkenti olan Medayin’in (Ktesifon) yanıba şındaDicle kıyısında yapılmı ş olan yerle şkeden geriye hiçbir şey kalmamı ştır.

• 2600 metre çapındaki yerle şke iç içe 3 surla çevrelenmi şti 4 müstahkem şehir kapısı 4 ana yöne, yani Halife’nin yönetti ği Şam, Horasan, Basra ve Kufe’ye giden yollara açılıyordu.

• 1500 metre çapındaki en iç halkanın ortasında kubbesi mavi-ye şil sırlıtuğlayla kaplanmı ş bir camii ve görkemli bir saray yer alıyordu.

Uhaydir Sarayı, Güney Kerbela, Irak, 778

• 635 m x 531 m ölçülerindeki savunma hattıyla çevrel enmiş yerle şke, 175 m x 169 m’lik bir yüksek surla çevriliydi. İçerideki yapının surlu duvarları 112 m x 82 m ebatlarındaydı.

Uhaydir Sarayı, Güney Kerbela, Irak, 778

Abbasi Hanedanlı ğı sınırları, MS 9. yüzyıl

Samarra, Irak, 836

• Halife Mansur’un daire planlışehrini neden terk etti ği bilinmese de, geli şmeye elveri şli olmaması ba şlıca nedenler arasında gösterilebilir.

Samarra Ulu Camii, Irak, 846

İbn Tulun Camii, Fustat (M ısır), MS 879

Büyük Kordoba (Kurtuba) Camii, 785-987, İspanya

900 yıllları

Samani Türbesi, Buhara, Özbekistan, 10.yy.

Kümbet-i Kabus, Gurgan, 10.yy.

Selçuklular, 1100

Ortaçağ İslam dünyası, 12.yy.

Ortaçağ İslam dünyası, erken 13. yy.

Elhamra Sarayı, Granada ( İspanya), 1232

Selçuklular, 1100

BÜYÜK SELÇUKLULAR - İsfahan Ulu Camii, 10.-13. yy.

10.yy. 10.-13. yy.

BÜYÜK SELÇUKLULAR - İsfahan Ulu Camii, 10.-13. yy.

Halep Ulucamii, 1159

mİm 282 - mİmarlik tar İhİve kurami iiabl.gtu.edu.tr/.../downloads/01-islam-mimarl.pdf · mİm...

Documents