mk⁄łke hne au mkhn¸ku mk⁄łke hne au mkhn¸ku · pdf filefrðlkku...

Mk¤øke hne AuMkhnËku(Ëuþ«u{Lkkt fkÔÞku)

Salagi Rahi Chhe Sarhado

Mk¤øke hne Au MkhnËkuPoems full of Patriotism

By Chandrakant Rao - 2010Pub. by M.M. Sahitya Prakashan,Mahavir Marg, Anand - 388001.

© Mkki. f÷kçkuLk Mke. hkð

: «fkþf :

yu{. yu{. MkkrníÞ «fkþLkÃkwMíkf «fkþf yLku rð¢uíkk

{nkðeh {køko, ykýtË-388001

[tÿfkLík hkð

«Úk{ ykð]r¥k«Úk{ ykð]r¥k«Úk{ ykð]r¥k«Úk{ ykð]r¥k«Úk{ ykð]r¥k : 2012: 2012: 2012: 2012: 2012

Lkf÷Lkf÷Lkf÷Lkf÷Lkf÷ : 1000: 1000: 1000: 1000: 1000

{qÕÞ Yk.{qÕÞ Yk.{qÕÞ Yk.{qÕÞ Yk.{qÕÞ Yk. :::::5555575757575750/-0/-0/-0/-0/-

Mayur’s

økwsohe MkkrníÞk÷Þ, zkfkuh

[hkuíkh MkkrníÞk÷Þ, LkrzÞkË

yu{.yu{.MkkrníÞ«fkþLkÃkwMíkf «fkþf yLku rð¢uíkk

{nkðeh {køko ykýtË

yÃkoý r«LxhehkÄkMðk{e [uBçkMko, ¼k÷us hkuz, ykýtË.

xkEÃk Mkuxªøk

Mkòðx

ykðhý

«fkþf

{wÿf

çku {kLkð«u{e Mktíkku

hk{fÚkk îkhk «¼w¼ÂõíkLkeMkkÚku Mk{ksMkuðk yLkuËuþ, «u{Lkwt y{]íkÃkkLkËuþ rðËuþ{kt fhkðíkk

Ãkh{ ykËhýeÞÃkqßÞ©e {kuhkrhçkkÃkw

íkÚkk¼køkðík yLku økeíkkLkk

¿kkLkk{]íkLkk hMkÃkkLk îkhkËuþrðËuþ{kt {kLkðíkkLkk ËeÃk

«økxkðíkk ÃkqßÞ©e h{uþ¼kEykuÍk (ÃkqßÞ ¼kE©e) Lkuyk Mktøkún Lk{ú¼kðu MkkËh

yÃkoý- [tÿfkLík hkð

÷u¾fLkwt yLÞ þkÞh-÷u¾f îkhk Mðkøkík

©e [tÿfkLík hkðLke Lkð÷fÚkk (fw{fw{ Ãkøk÷u) Lkk÷kufkÃkoý «Mktøku (íkk. 19-4-09) Mk{kht¼Lkk yæÞûk yLkuòýeíkk þkÞh Lkð÷fÚkkfkh ©e ¾÷e÷ ÄLkíkusðe Ãkw»ÃkøkwåAÚke÷u¾f yLku «u{kLktË MkkrníÞ Mk¼kLkk «{w¾©e [tÿfkLík hkðLkuÃkw»ÃkøkwåA yÃkeo yr¼LktËu Au.

yÃkoý

©e [tÿfkLík hkðLkkt ÃkwMíkfku

Lkð÷fÚkk :-1. «u{ËeðkLke (ºký ykð]rík)2. ykhkÄLkk (økúLÚkMÚk yLku Äkhkðkrnf)3. su÷{ stÃke økE (çku ykð]r¥k)4. Mkk{u fktXu ~Þk{ (çku ykð]r¥k)5. h{ík h{kzu hk{5-yu. MLkunð»kko (�«u{ËeðkLke�Lke çkeS ykð]r¥k)6. fw{fw{ Ãkøk÷u

ðkíkkoMktøkún :-1. MLkunËeÃk 2. ½h¼ýe3. yktçkkLke zk¤ 4. Ãke¤kt ÃkktËzktLke ÷e÷kþ

fkÔÞMktøkún :-1. økkuhe {khk økk{Lke 2. Íh{h Íh{h3. yÕ÷f ËÕ÷f 4. ©æÄk5. Mk¤øke hne Au MkhnËku

çkk¤fkÔÞ Mktøkún :-1. AçkArçkÞkt 2. [ktËk{k{k Ãkku¤e3. {kunLk {kuh÷eðk¤ku 4. Awf Awf økkze5. nMkíkku h{íkku økkÞ fLkiÞku6. LktË ½uh ykLktË ¼Þku

®[íkLk ÷u¾ku :- 1. rðMkk{ku 2. økkuhMk 3. ËeðkËktze4. hk¾Lkkt h{fzkt 5. ykMkÃkkMk

ËkËkLku yr¼LktËíkku Ãkkiºk r[. f{oLk

«u{kLktË MkkrníÞ Mk¼kLkk WÃk¢{u íkk. 19-4-09 Lkkhkus ©e [tÿfkLík hkðLke Lkð÷fÚkk �fw{fw{ Ãkøk÷u�Lkk ÷kufkÃkoýçkkË Ãkkiºk r[. f{oLk þufnuLz fhe ËkËkLku yr¼LktËLk ykÃku Au yuá~Þ fuðwt Mkw¼øk ÷køku Au! çkkòw{kt Mkðo©e r«ÞfkLík Ãkhe¾,ÃkwÁhks òu»ke yLku xÙMxe©e søkËeþ¼kE þkn íkÚkk ËeÃk Mktfkuhíkkfk. fk. «{w¾©e Mkwhuþ¼kE þkn Ëu¾kÞ Au. ÃkkA¤ ÷u¾fLkk÷½wçktÄw «ku. çkkçkw¼kE n. hkð.

çkk÷fkÔÞ ©e [tÿfkLík¼kELkk fkÔÞMksoLkLke rðþu»k {nuf Au.Mkkt¼¤ðk øk{u, ÃkAe çkku÷ðkt øk{u yLku ÃkAe íkku økýøkýíkkt s hneyuyuðkt ÷Þ{kt ¼kðLkwt rLkYÃký ÚkÞwt Au. �{kunLk {kuh÷eðk¤ku�Lke h[LkkykuMkt[ÞLke r[htSð M{]rík çkLke hnuðk Mkûk{ Au.

- zkì. rðhkt[e rºkðuËe

(òýeíkk frð, rððu[f)

©e [tÿfkLík hkðLkk fkÔÞMktøkún �økkuhe {khk økk{Lke�{kt «u{ËeðkLke{ehk, f]»ý½u÷e hkÄk fu ©{Sðe ~Þk{k suðkt yLkuf ÃkkºkkuLkk ÓËÞ¼kðÍe÷kÞk Au, íkku økkufwr¤Þk økk{Úke {ktze økwshkík «u{ fu Ëuþ«u{Lke ¼kðLkkÔÞõík ÚkE Au. ynª ðMktík yLku ð»kkoLkkt Éíkwøkeík Au íkku Q�{økeíkku,¼Âõíkøkeíkku fu Ëuþ«u{Lkkt økeíkkuLke Vq÷økqtÚkýe Au. fxkûk fkÔÞku, ytsr÷fkÔÞku fu yAktËMk h[Lkkyku Ãký {kýðe øk{u yuðe Au. «íÞuf økeík{ktfrðLkku «f]r¥k «u{ yLku {kLkð «u{ árüøkku[h ÚkkÞ Au.

- fe�íkfkLík Ãkwhkurník

(òýeíkk frð, ðkíkkofkh)

�{u¤k{kt Bnk÷íke økkuhe {khk økk{Lke�... økríkrþ÷ þçËr[ºk h[íke ykþçËkðr÷Lke rLkÔÞkos «kMkkrËf çkkLke fuðe íkku ¼kðMk]rü h[u Au!

(òýeíkk frð, rððu[f)- zkp. Mkw¼k»k Ëðu

yk Mktøkún ([ktËk{k{k Ãkku¤e){kt frðyu çkk¤fLkk r[¥kLke[t[¤íkkLkku ÏÞk÷ hk¾e LkkLkkt fkÔÞku ÷¾ðkLkku «ÞíLk fÞkuo Au, íkkuÚkkuzktf ÷ktçkk fkÔÞku Ãký Au. frð ÃkkuíkkLkkt fkÔÞku îkhk çkk¤fku{kt Ëuþ«u{,«f]rík«u{ yLku {kLkð«u{Lkwt ®Mk[Lk fhu Au.

- Þþðtík fzefh (íkkËÚÞo, sw÷kE 2007)

�økkuhe {khk økk{Lke� yu òýeíkk ÷u¾f, fu¤ðýefkh yLku«u{kLktË MkkrníÞ Mk¼kLkk «{w¾©e [tÿfkLík hkðLkku W¥k{ Mktøkún Au,suLku ðkt[fku yLku rððu[fkuyu ykðfkÞkuo Au.

- økwshkík ËÃkoý (òLÞwykhe, 2008)

©e [tÿfkLík hkðLke f÷{ MkkrníÞLkkt yLkuf MðYÃkku{kt rðnhuAu. íkuyku MkV¤ MkkrníÞfkh Au. �[tËk{k{k Ãkku¤e�Lkwt rð»kÞ ðirðæÞLÞkÁt Au. ynª «íÞuf fkÔÞu ykLktËLke Aku¤ku Qzu Au. W¾kýkt yLkufkuÞzk yuLke rðþu»kíkk Au.

- hðeLÿ Xkfkuh (rfíkkçk½h-÷kufMk¼k sLkMk¼k, 23-9-07)

�økkuhe {khk økk{Lke�{kt Ëuþ«u{, «ktík«u{ yLku ©r{fkuLkktr[ºkku Au. Lkkhe [uíkLkkLkkt yLkuf á~Þku ynª Íe÷kÞkt Au. [tÿfkLík¼kEMkV¤ ÷u¾f yLku frð íkhefu «MÚkkrÃkík ÚkE [qõÞk Au.

- «VwÕ÷ ¼khíkeÞ (Mkkûkh¼qr{, MkkrníÞ Mkkih¼, 23-11-07)

-: Úkkuzkf yr¼«kÞ :-

yk Mktøkún rðþu Úkkuzwt....

Ëuþ«u{Lkkt fkÔÞkuLkku yk Mktøkún Au. 1947{kt

¼khíkËuþ ykÍkË ÚkÞku íÞkh ÃkAe yufÃký rËðMk yuðku

LkÚke ykÔÞku fu ËuþLke MkhnËku þktík nkuÞ yLku ykÃkýu

rLkhktíku ËuþLke «økrík {kxu fk{ fhe þfeyu. yþktrík

øk{u íku Ëuþ íkhVÚke nkuÞ, Ãký ykÃkýk ÷~fhkuyu MkËkÞ

MkkçkËk hnuðwt Ãkzu Au. ykÍkËeLkwt yu heíku ½ýwt {qÕÞ

ykÃkýu [qfððwt Ãkzu Au. {kxu s fnuðwt Ãkzu Au: �òøkkuÞwðkLkku ËuþLkk, Mk¤øke hne Au MkhnËku.�

ynª òwËkt òwËkt fkÔÞku{kt rðrðÄ heíku ËuþËkÍLke

ðkík fnuðkE Au. yu{kt ykÃkýe yktíkrhf Lkçk¤kEykuLkku

Ãký Ãkz½ku Ãkzu Au. ¾kMk fheLku MðkÚkeo hksfkhýeykuLke

ðkíkku Ãký ynª fnuðe Ãkze Au. çkesu íkku Xef, Ãký

økktÄeSLkk Ëuþ{ktÞ MkíÞ yLku LkeríkLkwt Äkuðký ÚkE hÌkwt

Au íÞkhu fkÔÞku{kt yu ðkíkku Ãkz½kÞ s Lku? Mk{Þu Mk{Þu

rðrðÄ Mkk{rÞfku fu ðíko{kLkÃkºkku{kt yk{ktLkkt ½ýkt fkÔÞku

«MíkkðLkkAÃkkÞkt Au.

Mkw¿k ¼kðfkuLku yk fkÔÞku «uhýkËkÞe ÷køkþu

yLku øk{þu yuðe ©æÄk Au. yk ðkt[eLku fkuELkk ÓËÞ{kt

Ëuþ«u{Lkku Ëeðku «økxþu íkku {khku ©{ MkkÚkof Úkþu.

yu{. yu{. Mkk rníÞ «fkþLkðk¤k ©e

Þkfwçk¼kEyu Mkk{uÚke {køkeLku yk Mktøkún AkÃÞku. yu{Lkk

ÓËÞÃkqðofLkk ÄLÞðkË.

ðkt[fkuLkk «rík¼kðLke yÃkuûkk íkku hnus. ¾kMk

fheLku ÞwðkLkkuyu íkku �Þk nku{ fheLku Ãkzku��Þk nku{ fheLku Ãkzku��Þk nku{ fheLku Ãkzku��Þk nku{ fheLku Ãkzku��Þk nku{ fheLku Ãkzku� Lke ¼kðLkkÚke

SðLk{kt Mkíkík òøk]ík hne «økríkþe÷ hnuðwt òuEyu.

yu{Lku yk{ktÚke Úkkuze Ãký «uhýk {¤þu íkku ykLktË Úkþu.

- [tÿfkLík hkð- [tÿfkLík hkð- [tÿfkLík hkð- [tÿfkLík hkð- [tÿfkLík hkð

Mke/12, fMíkwhe Lkøkh,

{kts÷Ãkwh Lkkfk,

÷k÷çkkøk hkuz, ðzkuËhk - 390004

VkuLk : 2657359

yLkw¢{rýfk

¢ {¢ {¢ {¢ {¢ { fkÔÞLkw t Lkk{fkÔÞLkw t Lkk{fkÔÞLkw t Lkk{fkÔÞLkw t Lkk{fkÔÞLkw t Lkk{ Ãkus Lkt.Ãkus Lkt.Ãkus Lkt.Ãkus Lkt.Ãkus Lkt.

1 økwshkík {÷fu Au 12 y{q÷ku yðMkh ykÔÞku 23 ÷nh rºkhtøkk 34 yuLkk Lkk{u 45 y{khk [qtxu÷k 56 çkkuVkuMko øksuo Au 77 {kheyu hkus økktÄe! 88 ÃkðoíkLku zku÷kðe ËEþwt 99 {]íÞw þkt LkunYLku? 1010 fk~{eh 1111 y{kuLku ÞkË Lkk yuðwt 1212 ykÃkýe ÷k[khe (12-A) nkEfw 1313 Mk÷k{ rºkhtøkk 1414 nu MkhËkh! 1515 Ëuþ MknwLkku MkrnÞkhku 1616 ðnu ßÞkt Lk{oËk ðkrh hu 1717 y®nMkkLkk WÃkkMkf çkkÃkw 1818 ¾u÷ çkÄk ¾whþeLkk 1919 yiríknkrMkf yMkíÞ 20

20 íkqxu÷kt rË÷kuLku 2121 yk{kh çkktøk÷k (21-Au) nkEfw 2322 ¾whþeLku ¼síkkt 2423 íkkuÞu y{u økktÄe [u÷k 2524 rËðk¤eLkk ËeÃkLku fnuòu 2625 {u Lkk «Úk{ þw¼ rËLku 2726 Mk¥kk! 2827 nu hk{! 2928 «kýÚke ÃÞkhe ¼khík{k (28-A) çku {wõíkf 3329 Wò¤þwt íkws Lkk{ {k 3430 Þwøkku MkwÄe ÷ze hneþwt! 3531 îkh ík{khu ykÔÞku Awt ([qtxýefkÔÞ) 3732 Lk{oËk ÃkÄkÞko yktøkýu 3833 þw¼rËLk «òMk¥kkfLkku 3934 rðï hkuÞk Úkk 4135 Mkqíku÷k ®Mkn søkkzâk Au 4336 ðeh¼qr{ yk ¼khík Au (36-A) nkEfw 4437 yksu «òMk¥kkfu 4538 ¾whþeËkMk 4639 {kíkkLku rþh íkks Au 4740 MkuðkLkku MktfÕÃk fheyu 4841 ÄLÞ ynª yðíkkh hu 4942 ðtËu {kíkh{T 50

Mk¤øke hnu Au MkhnËku

43 ¼khík{kLkk ¼k÷u þku¼u 5144 nkf÷ Ãkze Au {kíkLke (44-A) nkEfw 5245 nðu íkku ðíkLkLkwt síkLk fhðwt Ãkzþu 5346 íkkuÃk økku¤u {híkk LkÚke! 5447 nðu õÞkt yu ¾w{khe hne Au? 5548 ðkux Ëuíkkt rð[kh fhòu (48-A) nkEfw 5649 sÞ nku ¼khík{kíkk 5850 ¼khíkLkk nku ¼køÞrðÄkíkk 5951 çknwYÃkeyku çke ðkðe økÞk Au ([qtxýefkÔÞ) 6252 Açkeyku{kt Sðu MkhËkh Au! 6353 {qh¾ Lk çkLkþku {íkËkhku 6454 MkkðÄkLk... MkkðÄkLk! 6555 MkkiÚke Mkkhe søk{kt LÞkhe 6656 nkuÞ Lkrn..! 6757 økwshkíkLke økkihðøkkÚkk 6858 su{ íku{ fhe Síke økÞk! 6959 ¼qr{ Ãkrðºk ¼khík {kLke 7060 yk hksÃkwÁ»kku 7161 ykøkðwt økwshkík 7262 sL{¼qr{ íkwt «kýÚke ÃÞkhe 7363 Þk nku{ fheLku... 7464 çktÄ fhku, çknw ÚkÞwt 7565 [qtxýe - [íkwhLkku ZtZuhku 7666 Lkfkçk [ehku Lkf÷eykuLkk 78

67 y{u økwshkíke 7968 yk{q÷ ¢kÂLík 8069 rðËuþ Vhðk òÞ Au! 8170 ÄLÞ Ähk økwshkíkLke 8271 økwshkík Lkk ½u÷e she 8472 y[hs ({wõíkf) (72-A) nkEfw 8573 y¾tz çkLkku Þkhku nðu 8674 fËk[ fk÷u.... 8775 MkuðkLkku MktfÕÃk fheyu 8876 fkuý Mk{òðþu? 8977 fu{ nkuÞ Au? (77-A) y¼uË ({wõíkf) 9078 çku {wõíkf 91

(A) íkku òýòu fu... (B) þhkçke nu!

79 økwshkík h[e ËEyu 9280 {k ¼ku{ {khe 9381 nu MðíktºÞËuðe! 9482 Mk¤øke hne Au MkhnËku 9583 økk{ ðå[u økku¤e {khku 96

8

Mk¤øke hne Au MkhnËku Mk¤øke hne Au MkhnËku

LLLLLLLLLLLLLLLLL LLLLLLLLLLLLLLLLL

1. økwshkík {÷fu Au!

fktfrhÞkLke Ãkk¤u y{ËkðkË òøku Au,¼ÿfk¤e {trËheÞu ykrþ»k {køku Au.

�ËeÄk-÷eÄk�Lkk MkkËu y{ËkðkËe hk[u Au,VkVzk s÷uçke íkkòt ÷û{erð÷kMk ykÃku Au.

MkeËe MkiÞËLke ò¤e ÃkÚÚkh økeík økkÞu Au,÷k÷ Ëhðksu Q¼k ELËw÷k÷ økksu Au!

÷ku økkzoLk{kt Mkktsu ÞwðkLke htøk ÷kðu Au,¾kýeÃkeýe Lkk Lkk{u, ¼q¾ niÞkLke ¼køku Au!

�fw¥ku Ãku ykÞk MkMMkk� yuðe ¾w{khe yksuÞ Au,hrðþtfhLkk ykrþ»k yn�Lkþ MkkÚku Au.

yÄo þíkkÂçË xkýu Mð�ý{ ¼qr{ Í¤fu Au,y{ËkðkËLku yktøkrýÞu økwshkík {÷fu Au!

�Mð�ý{ økwshkík� Qsðýe «MktøkLkwt fkÔÞ. 13-4-10�y{ËkðkË çkíkkðwt [k÷ku�� Mktøkún{kt økúLÚkMÚk

2. y{q÷ku yðMkh ykÔÞku

ykÍkËeLke yÄo þíkkçËe,Ëe½o ÃkÚkLkku ½ze çku rðMkk{ku,

y{qq÷ku yk íkku yðMkh ykÔÞkuyufktíku ykí{{tÚkLk íkýku.

s{k WÄkhLkk rnMkkçk {ktzeLkuðÄ½xLkkt ykðku ÷u¾kt ÷Eyu,

LkVku ¾kux òýe Mk{SLku¼krðLkkt Lkð rLk{koý fheyu.

ðk¤e ½Mke ÷qtAe ytíkhík{yk yðMkhu Ws¤kt ÚkEyu,

ËeLk Ëw:¾eÞktLkk yktMkw ÷qtAe«økrík ÃktÚku MkkÚku hneyu,

¾tíku ¾uze ðkx rðfkMkLke¼khík {kLku [hýu Lk{eyu.

(�ykfkþðkýe� y{ËkðkË-ðzkuËhk «Mkkrhík 26-2-98)

1 2

9



3. ÷nh rºkhtøkk «kýÚke ÃÞkhk

÷nh ÷nh økøkLk rºkhtøkkykÍkËe rËLk yks Au,økw÷k{eLke stShku íkqxe{kíkkLku rþh íkks Au - ÷nh ÷nh.

Íh{h Íh{h {u½k ðhMkuÃktËh ykuøkü þw¼ rËLku,rðËkÞ fÞko�íkk yks rðËuþeËuþ {khu Mðhks Au. - ÷nh ÷nh.

fwMktÃk y¿kkLk hkuøk økheçkeËqh fhðk Mk{ksÚkeËw:¾ nhe Mkw¾ Ëuðwt MkkiLkuhûkðe {kíkLke ÷ks Au. - ÷nh ÷nh.

þkLk çkkLkÚke ÷nh rºkhtøkkíkws Ãkh y{Lku LkkÍ Au,÷nh rºkhtøkk «kýÚke ÃÞkhkykuøkü ¢ktrík {kMk Au. - ÷nh ÷nh.

(¼è¼kMfh)

4. yuLkk Lkk{u!

yu{Lke ÃkkMku xtfu ¾kðkLkku hkux÷ku Þ LkÚke,hnuðk ½h íkku þwt, Ãkze hu�ðk ykux÷kuÞ LkÚke,

xkZu þheh ÚkhÚkhu Au yuLkwt,Lku Ëun ËkÍu Au økh{e{kt,

Ãký Ãknuhðk Ãkwhíkkt ð�kuÞ LkÚke!rËLk¼h fk¤e {òqqhe fhe

÷q¾ku Mkqfku çkxfw hkux÷ku ¾kE,Ãkkýe Ãke ÃkuxLkku ¾kzku ÃkwhLkkhkt

Lku hkºku «¼w-¼sLk fheykLktËÚke VqxÃkkÚk Ãkh MkwLkkhk

÷k¾ku ©{SðeykuLkuþe Ãkze Au {trËh fu {ÂMsËLke?

yuLku {Lk hkux÷ku yu s hk{,çku xtfLkwt yLkks yu s yÕ÷k.

Aíkkt yuLkk Lkk{u hkux÷ku þufLkkhk¾whþeLkk ¾u÷tËkyku, hksÃkË Ãkk{ðk

Ëuþ{kt ½{Mkký {[kðu Au,yu{Lkku y{÷ y{h hnu {kxu

÷zkðe {khu Au rLkËkuo»k sLkíkkLku!MðkÚkeoLku Mk{s õÞktÚke nkuÞ?

3 4

10



5. y{khk [qtxu÷k...yksu Lk Mkqhs «fkþ Ëuíkku,[ktËku Lk yksu ykÃku þeík¤íkk,Mkkøkh ËeMku Au Mkku»kkÞku yk¾ku,¼qÏÞk MkkË Ëuþu Mkt¼¤kÞ ÷k¾ku,{k ¼khíke ykt¾ yktMkw Ëzu Au,y{khk [qtxu÷k y{kuLku Lkzu Au!

sXhkÂøLk òøÞku ¼qÏÞkt sLkkuLkku,f÷kfku ¾zkt yu nkhku{kt ÷ktçke{qXe ÄkLk fksu Äqýe Ä¾kðeQ¼e {kík ½uhu çkk¤f hzkðe.¼q¾u-Úkkfu÷e yu Ähýe Z¤u Au,y{khk [qqtxu÷k y{kuLku Lkzu Au!

Mkuðf fnkðe ¼eÏÞk ðkux ÍkÍk,çkLke þX {qfe swÕ{kuLke {kÍk,¾whþe Eòhk fkuLxÙkfx fku�Lku,Aqxu nkÚk Õnkýe ËeÄe nkÚkeykuLku,¼q¾u íkku rçk[khe fezeyku {hu Au,y{khk [qtxu÷k y{kuLku Lkzu Au!

yk[kh-¼úüku, rð[kh-¼úüku,økkËe Ãk[kðe fhíkk yrLküku,{kU½e [es Mkki, yAík Au ¼khu,

sLkíkk Sðu Au ¾ktzkLke Äkhu,çkLke ðkz Mkuðf [e¼zkt øk¤u Au,y{khk [qtxu÷k y{kuLku Lkzu Au!

ÔnU[kÞ ¾whþe, ðu[kÞ MkÇÞku,ËMkðkh rËLk{kt fnu : �Ãkûk Ãk÷xâku�,ðu~Þk ¼{u su{ ðLk{kt MðåAtËu.Mkuðf {Ëe÷ku Vhu Ãkux Xtzu,sYh Ãkzu Lkk þkuæÞk Þ szu Au,y{khk [qtxu÷k y{kuLku Lkzu Au!

¾whþeLke ¾U[{íkkýe s [k÷u,[zu yuf WÃkh, çkeòLku ÃkAkzu,ð¤e {Õ÷ ÞkuæÄk Lkðku Ëkð Lkk¾u,MðkÚkkOÄ Lkk rþü yk[kh hk¾u,Lkerík rLkÞ{ õÞkt fþwtÞu yzu Au?y{khk [qtxu÷k y{kuLku Lkzu Au!

rËÕne íkhV Mkki MkËk {ªx {ktzu,ykrþ»k ÷uðk rLkík íÞkt yu Ëkuzu,Ëhçkkh{kt sE fwhLkeþ çkòðu,Mð{kLkLkku Lkk Aktxku çkíkkðu,Mkw¾u Mkqðu yuLku sLkíkk Mkzu Au,y{khk [qtxu÷k y{kuLku Lkzu Au!

(¼è¼kMfh - sw÷kE -1974)

5 6

11



6. çkkVkuMko øksuo Au!

Mknw [÷ku Síkðk støk,çkkuVkuMko íkkuÃkku øksuo Au,

¼khíkLkk ¼zðeh sðkLkku,EríknkMk yLkku¾ku Mksuo Au!

òøkku fkhøke÷ ¾eý{ktLkkÃkkf Ãkzkuþe ½qMÞku Au,

ðkhtðkh nkÞko Aíkktzku÷h ¾kuxk ¾[uo Au!

þqhðeh MkirLkf ËuþLkkfVLk çkktÄe ÍqÍu Au,

yøkLk-økku¤k ðhMkkðu yuðkËw~{Lk ÚkhÚkh Äúqsu Au!

ðh{k¤ Ãknuhe rðsÞLke yufwþ¤ ÃkkAk ykðþu,

Mk{hktøkýu þneË ÚkLkkhkMkeíkkhk ÚkELku [{fu Au!

(6-7-99)

7. {kheyu hkus økktÄe!

çkkÃkw!sLBÞk ík{u ynª þkLku?y®nMkk r{xððkLku?

yMkík yLku yktÄe¼Þko søkuþktrík «MkhkððkLku?

òýeLku ¾wË Íuh Ãkey{]ík ynª hu÷kððkLku?

¼qÕÞk íkku íkku!(ík{uÞ ¼qÕÞk çkkÃkw?)

y{u íkku yuðk fu-ðÄMíkt¼u Eþw ðÄuheyu,

MkwfhkíkLku ÃÞk÷kurð»kLkku Äheyu,

®÷fLkLku økku¤eyu ËELkuhkðý çkLke Mkeíkk nheyu!

Mkík MkkÚku y{khu MktçktÄ þku?y®nMkkLku þeË WÃkkMkðe?

Mð yÚko Mkhu òu çkkÃkw,{kheyu hkus økktÄe!

(¼è¼kMfh - Vuçkúwykhe 74)

7 8

12



8. ÃkðoíkLku zku÷kðe ËEþwt!

Auzþk u yøkh y{Lk u , A¬k Ak u z kðe ËEþ w t ,Ëw~{Lke fhþku y{Úke, íkku ¼q¬k çkku÷kðe ËEþwt.

fkhøke÷ y{kÁt, fk~{eh y{kÁt, çkwhe Lksh Lkk Lkk¾þku,MkkuE ¼kUfþu y{Lku fkuE íkku ¾tsh nw÷kðe ËEþwt!

þktríkr«Þ Au Mð¼kð y{khku, y®nMkk Au ykËþo,ËuþLke hûkk {kxu íkk u Þu ÃkðoíkLk u zk u÷kðe ËEþw t!

31-7-99

9. {]íÞw þkt LkunYLku?

(ytsr÷ fkÔÞ)MkkøkhLku þku»k þk?

ytÄfkh þk MkqÞoLku?[tÿLku íkkÃk þk?

øk¼hkx þk þkiÞoLku?ykfkþLku ytík þk?

Úkkf þk MkrhíkLku?ÄhíkeLku ¼kh þk?

n»ko þk ÔÞrÚkíkLku?{u½Lku {køko þk?

n÷Lk þkt {uÁLku?EþLku ykrË þkt?

{]íÞw þkt LkunYLku?

(�M{]rík� fkÔÞMktøkún)

9 10

13



10. fk~{eh

Ãk]Úðe Ãkkýe Ãknkz,ð]ûk ðLkhkrs ðkË¤,

çkhV Äð÷, rLk÷kfkþ,¾u÷u ytçkh yðrLk MkkÚk.¼qr{ Ãkh Mðøko ðMÞwt,fk~{eh Lkk çkeòw fþwt!

10.(A) nu Ãkt¾ezkt

nu Ãkt¾ezkt Mkw¾Úke ðMkòuykMkÃkkMku y{khe,

MkwLkk {khk ½h{kt øk{íkeþktík ðMkíke ík{khe.

11. y{kuLku ÞkË Lkk yuðwt!

ík{u y{khe ¼ku{{kt sLBÞk? y{kuLku ÞkË Lkk çkkÃkw!ík{u EríknkMk ynª MksoÞk? y{kuLku ÞkË Lkk yuðwt!

økktÄe níkk fku�f yuðwt, Íkt¾wt M{hý ftE ÚkkÞ Au,Mk uðkLke ÞkË u yuLke, þíkkÂçË Ãký WsðkÞ Au,

MkíkLku M{heyu yuLkk ®fíkw, ðí k e oy u hkðý s uð w t ,y®nMkkLkk yu WÃkkMkf, y{kuLk u ÞkË Lkk yuðw t!

økkËe økktÄe-Ë¥k y{khe, Mk÷k{ík nku yu s ®[íkk,{kuxh Vhe Bnu÷u ðMke, nheyu ¼÷u y{u Mkeíkk,

{uðk r{ükLLk ykhkuøke rLkík, MkuðkLkwt çkMk Lkk{ s ÷uðwt,ÃkiË÷ støk÷ økktÄe ½q{íkk, y{kuLku ÞkË Lkk yuðwt!

yks rLkðkoý rËLku çkkÃkw, ytsr÷ yÃkwO ytíkhÚke Ãký,ð[Lk ËeÄkt Au ík{Lku fþktÞu, y{kuLku ÞkË Lkk yuðwt!

(�÷kufr{ºk� 30-1-70)

11 12

14



12. ykÃkýe ÷k[khe!

fËe ËþoLk Lk Ëuíkk Lkuíkkykunðu ðkux {kxu Ãkøk Ãk¾khþu,

ð[LkkuLkk Xk÷k{k÷k Úku÷kík{khu yktøký nðu X÷ðkþu,

MðøkoLkkt Mkw¾ ík{khe Mkkuz{kt Ëu¾kzeMkVuË Xøkku Vhe ík{Lku çkçkw[f çkLkkðþu,

íkkuÞ nu ÷k[kh ËuþðkMkeyku {khk,òýeLku fqðk{kt Ãkzâk rðLkk

ykÃkýu çkeòwt fhðkLkk Þ þwt níkk?Au fkuE WÃkkÞ yk økktÄe ËeÄeçkwn{q÷e ÷kufþkneLku çk[kððkLkku?

12. (yu) nkEfw

Ãk÷tøk ÃkkuZâkVqxÃkkÚk MkwLkkhk,MkuðkLkk {uðk!

13. Mk÷k{ rºkhtøkk

ykuøkü y{khku ¢ktrík {kMk,ykÍkËeLkku yu ïkMkkuåAðkMk,

Lkð{e ykuøküu su÷ økÞk,Mðíktºk ÚkELku ÃkkAk VÞko!

MkLk çkuíkk÷eMk EríknkMk håÞku,{tºk �fhUøku-{hUøku� sÃÞku,

�õðex EÂLzÞk� yu÷kLk ÚkÞwt,Mkwzíkk÷eMku MkkÚkof fÞwO.

�ÃktËh ykuøkü� «ký ÃÞkhe,ykÍkËeLkku WÃknkh ÷kðe,

Mk÷k{ rºkhtøkk y{khe ykLk,nhË{ Mkk[ðþwt íkkhe þkLk!

(�÷kufMk¥kk� 17-8-97)

13 14

15



14. nu MkhËkh!

{kxe{ktÚke {Ëo çkLkkðe ík{u «økxkÔÞk ykík{hk{,MktËuþku ÷E ykÍkËeLkku ðÕ÷¼ ½qBÞk økk{u økk{,ðeh hMkLkku ÄkuÄ ðnðíke þe íkuòçke ðkýe Au,nu MkhËkh, ík{khk suðe yktsu õÞkt MkhËkhe Au?

÷kzwçkkLke fqq¾ Wò¤e ÄLÞ fÞwO fh{MkË økk{,MkV¤ MkíÞkøkún çkkhzku÷eLkku, çkkuhMkË ¾uzk LkkøkÃkwh Xk{,yLkLÞ yLkwÞkÞe økktÄeSLkk, ÄLÞ ík{khe Þkhe Au,nu MkhËkh, ík{khk suðe yksu õÞkt MkhËkhe Au?

ykÍkË ¼khíkLkkt AMkku hsðkzkt, Ëuþe hkò Mðíktºk ÚkÞk,Mkk{ Ëk{ Ëtz ¼uËÚke yufefhýLkk òËw fÞko,fuðwt yËT¼qík �rçkM{kfeo� fk{, ÷kunÃkwÁ»kLke çkr÷nkhe Au,nu MkhËkh, ík{khk suðe yktsu õÞkt MkhËkhe Au?

(¼è¼kMfh)

15. Ëuþ MknwLkku MkrnÞkhku

ÄLÞ Au {k ¼khíke, þqhðeh suLkk Mkqík Au,ËuþLke hûkk {kxu nku{kÞk ÷k¾ MkÃkqík Au,«íkkÃk rþðkS ¼økík®Mkn-fhkuzkuLkku «ký ÃÞkhku,fkuELke òøkeh LkÚke yk, Ëuþ MknwLkku MkrnÞkhku.

Ãkrðºk ¼qr{ Ãkh ykÃkýe yk¢{ýku yøkrýík ÚkÞkt,íkkuzâwt Vkuzâwt ÷qxâwt çkkéÞwt, y¾uÃkkºk íkkuÞ yfçktÄ hÌkkt.y{h yfçkh yuLÚkLke, MkkiLke ykt¾kuLkku íkkhku,fkuELke òøkeh LkÚke yk, Ëuþ MknwLkku MkrnÞkhku.

ðuÃkkhe ÚkE ykÔÞk níkk, økkËe Ãk[kðe çkuMke økÞk,ËkuZ MkËe Mkk{úkßÞ s{kðe ytøkúuòu [kUxe hÌkk,y®nMkf ÞwØ çkkÃkwyu Auzâwt, ÷eÄku MkíÞLkku Mknkhku,fkuELke òøkeh LkÚke yk, Ëuþ MknwLkku MkrnÞkhku.

Ãkrðºk huðk øktøkk ðnu, rn{k÷Þ hûku MkËk,hk{f]»ý rð[Þko�íkk ynª, Mkeíkk fwtíkk Mkíke {nk,ykÍkË ¼khík Ëuþ ykÃkýku, ÷køku MðøkoÚke Mkkhku,fkuELke òøkeh LkÚke yk, Ëuþ MknwLkku MkrnÞkhku.

(íkk. 4-2-06 Lkk hkus «u{kLktË MkkrníÞ Mk¼k (ðzkuËhk) LkkÃkkËÃkq�ík frð Mkt{u÷Lk{kt hsw fhu÷wt fkÔÞ)

15 16

16



16. ðnu ßÞkt Lk{oËk ðkrh hu

ßÞkt LkhMkiÞu ði»ýð sLk økkEÃkez ÃkhkE òýe hu,

ßÞkt {ehktyu ÍuhLkk ÃÞk÷kÃkeÄk y{]ík {kLke hu.

h[e ykÏÞkLkku «u{kLktËu ßÞkt¼ÂõíkhMk hu÷kÔÞku hu,

ËuþËkÍLkku htøk fMkwtçkehk»xÙ þkÞhu ÃkkÞku hu.

y®nMkkLkk WÃkkMkfu ßÞkt�½íkk ÷kuf søkkzâkt hu,

su÷ ðuXe {nu÷ økýeLkurðËuþe yu{ ¼økkzâk hu.

yu ¼qr{ Au økwshkík y{kheyÂM{íkk suLke y÷økkhe hu,

çkkhu {kMk nrhÞk¤e Ähíkeðnu ßÞkt Lk{oËk ðkrh hu.

17. y®nMkkLkk WÃkkMkf çkkÃkw

y®nMkkLkk WÃkkMkf çkkÃkw,ynª íkku ®nMkk[kh Au,

ík{u MkíÞLku Mkk[ÔÞwt çkkÃkw,ynª íkku òqXku ÔÞðnkh Au!

õÞkhu fkuLke níÞk ÚkkþufktE Lkrn fnuðkÞ çkkÃkw,

�yûkhÄk{u� Ãký ykíktf {[u íkkuçkeòLkk þk ¼kh Au?

ÄLÞ ík{kÁt SðLk çkkÃkw,{heLku y{h ÚkÞk,

�ÃkuLxkøkkuLk� Ãký æðMík çkLkuyuðk ynª yíÞk[kh Au!

17 18

17



18. ¾u÷ çkÄk ¾whþeLkk!

ËuþËkÍLke ðkík Akuzku¾u÷ çkÄk ¾whþeLkk,

Mkuðk Lkk{u {uðk ¾kELkuMðkÚko ÃkkuíkkLkku fhðkLkk!

økkËe rðLkk {kunLk økktÄeçkLke þõÞk {nkí{k,

�[k ÃkËu ÃknkU[u÷k yksuËeMku fuðku yÕÃkkí{k!

ÃkhMÃkhLku ÃkAkzðk {Úkíkk{Õ÷ òýu {uËkLku,

þhkçk MkwtËheLkwt MkuðLk fhu LkuçkuLf çku÷uLMk çkLkkðu!

yufLku íkøkze çkuMku çkeòuçkeòLku fkZu ºkeòu;

Mkw¾ Lk Sððk ËuðkLkk¾u÷kze Au ¾whþeLkk!

19. yiríknkrMkf yMkíÞ!

�økkuzMkuyu økktÄe {kÞko?�yiríknkrMkf yMkíÞ!Þwøk Ãkh AðkÞu÷k,

sLkÓËÞ{kt s¤ðkÞu÷k,y®nMkkLkk yðíkkhÄkhe,

«Þkuøkðeh MkíÞLkk,rðhkx yuðk {nk{kLkðLkuyuf sLkMkk{kLÞLke økku¤e{khe þfu s þe heíku?

®nMkkyu fËe y®nMkk Mktnkhe?yMkíÞ õÞkhu Þ MkíÞLku þõÞwt nýe?

Lkk hu Lkk,økktÄe {Þko LkÚke,

çkwæÄ Mkwfhkík Lku EþwLke su{nSÞ Sðu Au yu,

yLku Sðþu íÞkt MkwÄeßÞkt ÷øke {kLkð ïMku Au,

ßÞkt ÷øke [tÿ Mkqhs íkÃku Au.{]íÞw MkkiLku {khe þfíkwt LkÚke.

{nkí{kyku {]íÞwLku s {khe Lkk¾u Au!

19 20

18



20. íkqxu÷kt rË÷kuLku...

íkqxu÷kt rË÷kuLku Vhe MkktÄðkt Au,ÃÞkhLkk çktÄLku çkÄkt çkktÄðkt Au!MkkÚku níkkt su økE fk÷ MkwÄe íkuy÷øk fu{ yksu ÚkE hÌkkt Au?[kuÃkkMk Lkøkkhk þeË �ykn� Lkk Au?íkqxu÷kt rË÷kuLku Vhe MkktÄðkt Au!

¾u÷tËk ¾whþeLkk ykøk ÷økkðu Au,Ä{oLku Lkk{u ÷kufkuLku ÷zkðu Au,Ãkt¾e yuf zk¤Lkkt òwËk ½kUMk÷k Au.íkqxu÷kt rË÷kuLku Vhe MkktÄðkt Au!

Mktøku fhtíkkt f÷hð «u{Úke MkkirðLkk ðuh¼kðu rð[híkkt níkkt Mkki,þkrÃkík fku Lkshu òwËkt su feÄkt Au,íkqxu÷kt rË÷kuLku Vhe MkktÄðkt Au!

MkíÞ y®nMkk ËÞk «u{Lkkt ÃkkLkfeÄkt MkËkÞu MkkÚku {¤e ynª,{trÍ÷ íkku yuf s y÷øk fkhðkt Au,íkqxu÷kt rË÷kuLku Vhe MkktÄðkt Au!

ÃkqÛÞ ¼qr{ yk økwshkíkLke ßÞkt,MkhËkh økktÄe sLBÞk níkk íÞkt,{Ínçk òwËk íkkuÞ Mkki çkktÄðk Au,íkqxu÷kt rË÷kuLku Vhe MkktÄðkt Au!

Eïh y{khku, yÕ÷k ík{khku,òwËk yu{ fkuýu ËeÄk ¼køk ÔnU[e?ytíkh íkýkt ytíkh fkÃkðkt Au,íkqxu÷kt rË÷kuLku Vhe MkktÄðkt Au!

21 22

19



21. yk{kh çkktøk÷k

(çkktøk÷k ËuþLkk MksoLkfk¤u)ykÍkË nku yk{kh çkktøk÷k,ykçkkË nku MkkuLkkh çkktøk÷k!

xøkkuh fÂÕÃkík MkwV÷k{T çkktøk÷k,þhË-MðrÃLkík Mkws÷k{T çkktøk÷k!

økktÄe ½rzík ysÞ nu sLkøkýk,Mkw¼k»k-«urhík EÂLf÷kçk çkktøk÷k!

rLk»V¤ MknMkú íkkuÃku nu ÞkÌkk,fkuxe økw÷çkktøku ¼wèku rðV÷k,

Mðíktºk yks nkuLkkh çkktøk÷k,yrÄLkkÞf {wSçkh yk{kh çkktøk÷k!

¼khíkkLkws nu MkkuLkkh çkktøk÷k,ykÍkË çkktøk÷k, ykçkkË çkktøk÷k!

(�MktËuþ� 7-4-71)

nkEfw

þku ÍtÍkðkík!nþu «÷Þ þwt yu?nk...þ {unq÷ku!

22. ¾whþeLku ¼síkkt

(yuf fxkûk «ríkfkÔÞ)¾whþeLku ¼síkkt nS fkuELke ÷ks

síke LkÚke òýe hu,suLku MLkun Au Mk¥kkLke MkkÚk,

ðËu Mkuðf ðkýe hu!yuýu feÄkt Au fIfLkkt fk{

rLkÄoLkLku ÄLk ËeÄkt hu,{qh¾kuLku ykÃÞkt Au hks,

«ÄkLk òwyku feÄk hu!yuýu nkhu÷ktLku Ãký nkh

Mkk[uMkk[ ykÃÞk hu,økðLkohLkkt ËELku MÚkkLk,

ÃkkuíkkLkk fhe MÚkkÃÞk hu!yuýu MkíkeÞksLkkuLku Íuh

n¤kn¤ ÃkkÞkt hu,LÞkÞ Lkerík Lku Ä{o

fkuhkýu {qfkÔÞkt hu!÷qtxku MkuðfLkk ðuþLkku ÷k¼

Vhe Lkrn {¤þu hu,¾whþe {¤u òu Ãkkt[ ð»ko,

ÃkuZe Mkkík íkhþu hu!

23 24

20



22. íkkuÞ y{u økktÄe [u÷k

Mk¥kk rðLkk SðkÞ Lkky{u íkku ¾whþe-½u÷k,rð{kLk rðLkk VhkÞ Lkky{khe fku{¤ fkÞk,{nu÷u MkËk ðMkíkk y{uVwxÃkkrÚkÞktLkk ðkuxÚke,MkíÞ fËe ðËkÞ Lkk

íkku Þ y{u økktÄe [u÷k!rMkØktík Mk½¤k MkkUÃÞk ík{Lkuyuf s æÞuÞ y{kÁt Au,økkËe MkËk y[¤ y{kheçkkfe çkÄwt ík{kÁt Au!

(�¼è¼kMfh� sqLk 94)

24. rËðk¤eLkk ËeÃkLku fnuòu

rËðk¤eLkk ËeÃkLku fnuòuÍkt¾k íkusu Í¤n¤u,

ykíktfðkËe fkrík÷ Lkshh¾u hkuþLke yku÷ðu.

ËkY¾kLkwt Vkuze nðuËqr»kík Lkk fhþku nðk,

rLkËkuo»kLku Mktnkhðk rLkíkçkkUçk Äzkfk ÚkÞk fhu!

«u{ MktÃkLke ðkíkku søk{kt¼qíkfk¤ ÚkE Au òýòu,

Mkw¾ þktrík nýðkt ËwrLkÞkLkefkðíkhkt h[kÞk fhu!

rðïkMk hk¾e íkkuÞ {kLkð{ktËeÃkkðr÷ íkku {Lkkðòu,

yr¼LktËLk ytíkhÚke MkkiLku,Mkw¾þktrík ðæÞk fhu.

25 26

21



25. {u Lkk «Úk{ þw¼ rËLku

{u Lkk «Úk{ þw¼ rËLku økwshkíkLkwt økkihð ÚkÞwt,Lk{oË Ë÷Ãkík «u{kLktË MkwtËh{T yðíkhý ÚkÞwt!

Ë uþ rðË uþ u øk w tsíke ÞþøkkÚkk øk wshkíkLkeykLk þkLkÚke «økrík fhu økkihððtíkk økwshkíke.

økk{ ¾uíkh{kt ðnuíkkt ÚkÞkt Lkeh-Lk{oËk rLk{o¤kt,nrhÞk¤w t s÷-hMkk¤w t fåALkw t íkk u hý ÚkÞw t!

¾uíke ÷e÷e, ðuÃkkh rðfMÞku, yÂM{íkk «økxe ykÃkýe,f]»ý økktÄe MkhËkhLkk ykËþoLkwt rðMíkhý ÚkÞwt.

«kÚkoLkk yks þw¼ rËLku : Mð¡ Mkki Mkkfkh nòu,{wMkeçkíkLkwt {khý {éÞwt, ¼ðhkuøkLkwt nhý ÚkÞwt!

26. Mk¥kk

Mk¥kkLkk Mkki ykrþf søk{kt,Mk¥kk ðuX fhkðu Au,

fk¤kt Äku¤kt ¾kuxkt fu Mkk[ktMk¥kk Mk½¤wt fhkðu Au!

Mk¥kk {kxu Mkki VktVkt {khu,Mk¥kk {¤u íkku hkuV sçkhku,

÷kt[ rh~ðík ÷uðe fu ËuðeçkÄwt Mkk[wt Xhkðu Au.

Mkuðf ÚkELku Mk¥kk Ãkk{uMk¥kk {¤íkkt Mkuðk ¼køku,

Mkk[k MkuðfLku Ãký ¼h{kðeMk¥kk hkðý çkLkkðu Au!

Mk¥kkLkk Au ËkMk ynª Mkki,¾wþk{ík fhu Mk¥kk {kxu,

Mk¥kk {kxu {kíkk fifuÞe,ÃkwºkLke økkËe Ãkzkðu Au!

Mk¥kk Ãkk{ðk ÃkkÃk fhu Mkki,Mk¥kk Mkk[ðu LkkÃkkf çkLke,

nrhùLÿLku Ãký Mk¥kktÄku íkkuM{þkLk Ãknuhku ¼hkðu Au!

27 28

22



27. nu hk{!

yuf rËðMkLke hkík Au,Lku íÞkhLke yk ðkík Au,MðÃLk ykÔÞwt yuf {Lku,økktÄe ykÔÞk {khe fLku!

ÃkqAâwt : �fu{ Au ¼khíkËuþu?÷kufkuLku Mkw¾ þktrík íkku Au?hu�ðk ½h ðMºk Lku yLLk.

ÃkkBÞk fu Lkrn ¼khík-sLk?[kuðeMk ð»koÚke Mðhks ykÔÞwt,fnu V¤ yu fuðwtf ÷kÔÞwt?�

Ãkøk Ãkfzâk çkkÃkwLkk {U,ykt¾u {khe y©w ðnu,fÌkwt : �çkkÃkw çkuMkku shk,fnwt ykÃkLku ÷ktçke fÚkk.�

�÷ktçke ðkík Lkk fhíkku çkk¤,òðwt Ãkhík {khu íkífk¤,su nkuÞ íku fne Ëu Íx,

ðkík fhsu MkeÄe Lku Mkx.�

yu{ fneLku çkkÃkw çkuXk,fne hÌkku nwt xqtfe fÚkk :

�Mkkt¼¤ku çkkÃkw ËELku æÞkLk,¼q¾u òÞu sLkíkkLkk òLk,¼q¾ hkuøk økheçkLku ½uh,

«ÄkLk-«kMkkËu ÷e÷k Õnuh!�çkufkhe rLkík çk{ýe ÚkkÞ,÷kufÃkuxu ÷køke Au ÕnkÞ,{kU½ðkhe Lkk {xe fËe,rËLku rËLku ðÄíke síke!«ÄkLk ÃkhËuþ Ëkuzu hkus,MkkÚku ÷E MkirLkfLke Vkus,Ã÷uLk rðLkk Lkk Vhu fËe,ºkeò ðøkuo sLkíkk ¾ze!�

�÷kt[ ÷køkðøk ¿kkríkðkË,Ã÷uøk Mk{k fhu çkhçkkË,÷kXe{khLkk þk rnMkkçk?

økku¤eçkkh Ãký rLkíkLke ðkík!{hðk ðktfu sLkíkk Sðu,

Mkku {ý Y{kt «ÄkLk Mkqyu!¾whþeLke Au ¾U[{íkký,

29 30

23



÷kufkuLkk íkku òÞu «ký.ytËh ytËh Lkuíkk ÷zu,çk¤Ë Mkk{u MkktZ Ãkzu!

�ELzefux� ÚkE Q¼e yuf,�MkeLzefux� Lku VUfe nuX,

òøÞku ykí{kLkku yðks,rþMík AkuzeLku fhðk fks!

�MkhnËku Au ¼ÞÚke ¼he,LkuíkkLku Lkk ®[íkk she,

ð[LkLkkt ¼kýkt sLkíkk s{u,íkkøkz-rÄLLkkt «ÄkLk fhu!ÃkkfeMíkkLke Ãkkþðe Vkus,

÷k¾ rLkhkr©ík {kuf÷u hkus,Mkhfkh íkku Þu Xtzeøkkh,rðhkuÄ {kuf÷u ðkhtðkh!xqtf{kt çkkÃkw yk Au ðkík,¼q÷ nkuÞ íkku fhòu {kV.�

ðkík Mkkt¼¤eLku çkkÃkw hzâk,�nu hk{� fneLku Ähýe ZéÞk,

�MðÃLk {khkt Mkhe økÞkt�yu{ fneLku {q�Aík ÚkÞk!

¼ÞÚke ÄúqßÞku íÞkhu nwt,ykt¾ ¾w÷e {ws MðÃLk MkÞwO,�nu hk{� nwt Þu çkku÷e Ãkzâku,rLk:ïkMk Lkk¾e Q¼ku ÚkÞku!Mkk{u ®¼íku çkkÃkwLke Açke,ykt¾u ðhMkíke ©kðý-Íze!

(1971 �¼è¼kMfh�)

31 32

24



28. «kýÚke ÃÞkhe ¼khík {k

y{u þ qhðeh Mk i r L kf ¼khíkL k ks u Ônk÷e y{k u L k u ¼khík{k.

Ë uþLk e hûk k fheþ w t y{u,Ë w ~{LkL k u Þ w æÄ u nýeþ w t y{u,

M k k{ u ykð u rhÃk w y{khe,{k u í k rðLk k y u {hðkLk k

y{u MkÃ k q í k Aeyu ¼khíkL k k .fhþ w t Þk í k k u {hþ w t s tø k{k t ,

L k k zøk Ã k kAk t fËe Ë uðkL k k ,A u «kýÚk e ÃÞkhe ¼khík{k!

29. Wò¤þwt íkws Lkk{ {k

økqsoh {kík yksu LkkË íkð {wÂõíkLkku økkS hÌkku,íkws ¼ÂõíkLke íkf Ãkk{íkkt yk çkk÷ {k hk[e hÌkku.

ÃktËh yøkMík íkkhe¾ y{h Au rnLËLkk EríknkMk{kt,{U Lkk «Úk{ þw¼ rËLkLku ¼q÷e þfu økwshkík Lkk.

íkU Lk fuð¤ ËuþLku {k ¼ux híLkku íkýe Ähe,økktÄe ÃkLkkuíkku Ãkwºk íkkhku Íøku rðï-íkkhf çkLke!

ykrË frð Lkh®MknLkwt ík¥ð¿kkLk y{ hku{{kt,©æÄk-¼Âõík {ehk íkýkt ¼ÞkO Ãkzâkt yk ¼ku{{kt.

A÷fu hMk «u{kLktËLkk Lku �Þknku{� Ãkz½u Lk{oË íkýkt,{nkfrð LkkLkk÷k÷Lke økwtS hne �nrh Mktrníkk�.

ðeh rðê÷¼kE yLku ðkhMk y{u MkhËkhLkk,ykçkkË fhþwt ËuþLku, Wò¤þwt íkws Lkk{ {k.

(1-5-60 {nkøkwshkíkLke h[Lkk xkýu)(1)

Ähíke ¾uzeÄkLk Ãkfðu Ãký,¾uzqík ¼qÏÞku!

(2)rfLkkhu yuLkk

÷kuf íkhMÞk, íkkuÞ{..nk..Mkk..øk..h!

28-A çku {wõíkf

33 34

25



30. Þwøkku MkwÄe ÷ze hneþwt!

rn{k÷Þ Mkh¾kt Ëw:¾ y{unMkíkkt nMkíkkt Mkne hneþwt,

{k ¼ku{Lke hûkk fksu{híkkt {híkkt nMke hneþwt!

LkkÃkkf ÷kufku {kíkLkkt[eh ¾U[e hÌkk yksu,

Ëw:þkMkLkkuLkk hõík{ktMLkkLk y{u fhe hneþwt!

[eLk MkkÚku nkÚk {e÷kÔÞk¼ûkðk y{ ¼qr{Lku,

¼ûkfku yu MktnkhðkLku¼qftÃk ¼ÞkLkf çkLke hneþwt!

Mk¤øke hÌkk Au yks Mke{kzk,Ëw~{Lk îkh ¾¾zkðíkk,

sYh Ãkzíkkt yku ò÷e{ku÷knkuh nkÚk fhe ÷Eþwt!

MðøkoÚke MkwtËh yLku«kýÚke ÃÞkÁt ðíkLk yk,

hûkðk yuLku y{u[k÷eMk fkuxe ¾zk hneþwt!

Äeh Ähsu ¼khík {kíkkíkws çkk¤fku LkÚke fkÞh,

hûkðkLku ÷ks íkkhe {kÞwøkku MkwÄe ÷ze hneþwt!

(�÷kufMk¥kk� 21-10-1965)

35 36

26



31. îkh ík{khu ykÔÞku Awt

([qtxýe fkÔÞ)[qtxýe støku ÍqfkðeLku

îkh ík{khu ykÔÞku Awt,Úku÷ku ¼heLku ð[Lk ¾kuxkt

ykÃkðk ík{Lku ÷kÔÞku Awt.WËkh rË÷Úke ðkux Ëuòu

Mkuðf ík{khku {kLke,Ãkkt[ ðhMku ÃkkAku ykðeþ,

fhþku Lkk ykLkkfkLke.½ýe økýíkhe {Lk{kt {khk,

{nu÷ h[ðk Au {kuxk,h¾u nhðíkk {Lku {íkËkhku

yh{kLk Xhu Lkk ¾kuxk.

32. Lk{oËk ÃkÄkÞkO yktøkýu

Lk{oËk ÃkÄkÞkO yktøkýu,ðtËLk Mðefkhku {kíkk,

íkehu ík{khu íkhMÞk Sð MkkiÃkk{u Mkw¾ Lku þkíkk.

økk{u økk{u økwshkíkLkkLknuh çkLke «Mkhku

Ëqfk¤Lku ËE ËuþðxkuÄkLk Zøk÷u Ãkfðku.

s÷[h ¼q[h ¾u[hMkkiLkk yk©ÞËkíkk,

íkx ík{khu ftfh Ãký þtfh,ík{Lku Lk{wt nwt {kíkk.

37 38

27



33. þw¼ rËLk «òMk¥kkfLkku

þw¼ rËLk «òMk¥kkfLkku,ykLktË yLku WíMkknLkku,

yks Vhe yu yktøký ykÔÞku,sLkíkk {kxu þwt yu ÷kÔÞku?

Ãkhuz Mk¼k Mkh½Mk Úkkþu,Lkøkh {kuxkt hkuþLk Úkkþu,

Ázkt ¼k»ký Lkuíkk Ëuþu,fwhçkkLkeLkkt økeíkku økkþu,

økktÄeLkwt Mkki hxþu økkýwt,{tøk÷ fnuþu yksLkwt xkýwt,

ykÍkËe-støk M{hýku fu�þu,ykçkkËeLkkt MðÃLkkt Ëuþu.

ð[Lku Ãkux ¼ÞkO ð»kkuoÚke,MðÃLku hkåÞkt Mkki ÞwøkkuÚke,

íkkuÞu sLkíkk Lkk Ãkk{e hkuxe,Lkuíkk fhíkk ðkíkku ¾kuxe.

Mk¥kk {kxu ¾U[k¾U[e{nu÷u ðMkíkk Mk{ksðkËe,

{kuxh Lkðe Ëh ð»kuo ykðu,Mkuðf rLksLku Lkuíkk fnkðu!

nðu Lk ®fíkw sLkíkk Mku�þu,fnu Lkrn yu fheLku hu�þu,

yu íkku {køku hkuS hkuxe,ytøk Zktfý yuf ÷tøkkuxe,

ËE þfku òu ðMkðk fwxe,«òMk¥kkfLke ¼ux yu {kuxe.

(�÷kufr{ºk� 26-1-70)

39 40

28



34. ç±E Ú¢ï²¢ �¢J±ïÚ|¢¢± ÜU¢ Ï¢è� ã}¢Ýï ãè

ÜU|¢è ²ãèæ ÐÚ Ï¢¢ï²¢ �¢,¥ÐÝï ãè ã¢�¢ïæ�ï ã}¢Ýï

�²¢Ú¢ Ï¢¢Ðé ¶¢ï²¢ �¢J�y²¢x¢íã�ï �Ë¼Ý¼ ãèH¢ Îè,

�}¢ã¢y}¢¢� }¢¢Ý¢ ÎéçÝ²¢Ýï,ç��Ýï ãÚ ã¢H}¢ïæ ¥ÜUïHï

Ï¢¢ï� Îïà¢ÜU¢ É¢ï²¢ �¢J¶êÝÜUè ã¢ïHè ¶ïHè H¢ïx¢¢ïæÝï

}¢ã¢±èÚ Ï¢é�{ÜUï Îïà¢}¢ïæ,§�èçH²ï ¼¢ï �²¢Ú¢ Ï¢¢Ðé

�ãï Ú¢}¢� ÜUãÜUÚ �¢ï²¢ �¢ J�y² ¥ôã�¢ ÜU¢ ±í¼ ©�ã¢ïæÝï

�è±Ý|¢Ú çÝ|¢¢²¢ �¢,Àê¼¢Àê¼ÜU¢ ÜUHæÜU ã}¢¢Ú¢

Ï¢¢ÐéÝï ãè {¢ï²¢ �¢ J

}¢ã¢}¢¢Ý± §� �æ�¢Ú ÜU¢x¢¢ïHè ¶¢ÜUÚ ¥}¢Ú ãé¥¢,

}¢¢Hè S±²}¢ì �¢ï²¢ ÜU¢æÅ¢ï}¢ïæ,ç��Ýï Ï¢¢x¢ �æ�¢ï²¢ �¢ J

Ð¢Ð ã}¢¢Úï }¢¢ÈU ÜUÚ¢ï Ðí|¢éÐp¢¼¢Ð}¢ïæ �H¼ï ãñæ ã}¢,

ã}¢ ¼¢ï v²¢ Ï¢¢Ðé ÜUï çÝ{Ý�ïç±E ÈUêÅÈUêÅÜUÚ Ú¢ï²¢ �¢ J

41 42

29



35. Mkqíku÷k ®Mkn søkkzâk Au!

ÞkÌkk yÞwçk ÃkAzkÞk ynª,{wþhoV Mk{òu þkLk{kt,

nS Mk{Þ Au {kLkku ðkík,ík÷ðkh hk¾ku BÞkLk{kt.

¼wèkuLku ¼kLk fhkÔÞwt�íkwt¼khíkLkk ðeh sðkLkkuyu,

Mkqíku÷k ®Mkn søkkzâk Au íkkuhku¤kE òþku hkLk{kt!

fkhe Vkðe Lkrn fkhøke÷{kt,ytò{ çkwhku ykÔÞku,

rðLkkþLke ðu¤k Aíkkt{ËktÄ Lkk�ðu ¼kLk{kt!

36. ðeh ¼qr{ yk ¼khík Au

¾k{kuþ Ãkzkuþe ¾çkhËkh,Ëuþ yLkku¾ku ¼khík Au,rðrðÄíkk{kt yuf y¾tzsøkÚke LÞkhku ¼khík Au!fkhøke÷{ktÚke nkÚk WXkð,½qMký¾kuh nu Ëøkkçkks,

ÞkÌkk yÞwçk hku¤kÞk ßÞktðeh¼qr{ yk ¼khík Au!hûkk y{khe {kíkLke MkkiíkLk {LkÚke fhþwt MkËk,fk~{eh Au þhíkks suLkku

íku ¼ku{ Áze yk ¼khík Au!

çku nkEfw(1)

Mkrhíkk ËkuzuMkkøkh MkkËu, rÃkíkk

Ãkðoík íÞkøke!

(2)økøkLk Qzu

Ãkt¾e íkku Þu, LkshðMkwÄk Ãkh!

çku nkEfw(1)

t{trËh {kuxwt{q�ík ÃkkMk Ãkqqòhe,¼õíkku Mkki Ëqh!

(2)½kt[eLkku çku÷,

½q{u rËðMk yk¾ku,íkkuÞ níkku íÞkt!

43 44

30



37. yksu «òMk¥kkfu

yksu rËLk «òMk¥kkfuykÍkËeLkk MkwðýkoðMkhu

økh MkÃkqík Mkk[k {kíkLkkíkku ykðku ÷Eyu þÃkÚk Mkki,:

�¼úük[kh Lkk yk[hþwt,Mk{ksÿkune zøk Lkk ¼hþwt,

fhþwt Lkk økw{hkn «òLku,¼h{kðþwt Lkk sqXkt ð[Lku,

÷ûÞ yuf s nðu MkkiLkwt:Mktøku V¤þwt Lku Vqq÷þwt,

¼q¾ Lkrn Lku Ëw:¾ Lkrn,MkkiLkk Mkw¾{kt Mkkiyu Mkw¾e,

fkuE Lk {kuxku fkuE LkkLkku,sÞfkh fhþwt ¼khík {kLkku.�


38. ¾whþeËkMk!

([qtxýe fkÔÞ)

¾whþeËkMkLku yuðe xuð,[qtxýe xkýu sLkíkk Ëuð,økhs Ãkíku Lkk Vhfu ÃkkMk,yuðku MðkÚkeo ¾whþeËkMk!

{ík {kxu yu {¤ðk ykðu,nÚku¤e{kt Ãký [ktË çkíkkðu,ÃkAe MkËk rËÕne{kt ðkMk,÷nuh fhu íÞkt ¾whþeËkMk!

{íkËkh {qh¾, þkýku yu,ðkux ÷ELku Aun yu Ëu,{÷kE ¾kELku Ëuíkku AkMk,yuðku Lk^Vx ¾whþeËkMk!

(�÷kufMk¥kk� 17-8-97)

45 46

31



39. {kíkkLku rþh íkks Au

÷nh ÷nh økøkLk rºkhtøkkykÍkËe rËLk yks Au,

økw÷k{eLke stShku íkqxe{kíkkLku rþh íkks Au. ÷nh ÷nh...

Íh{h Íh{h {u½k ðhMkuÃktËh ykuøkü þw¼ rËLku,

rðËkÞ fÞko�íkk yks rðËuþeËuþ {kxu Mðhks Au. ÷nh ÷nh...

fwMktÃk y¿kkLk hkuøk økheçkeËqh fhðkt Mk{ksÚke,

Ëw:¾ nhe Mkw¾ Ëuðwt MkkiLkuhûkðe {kíkLke ÷ks Au. ÷nh ÷nh...

þkLk çkkLkÚke ÷nh rºkhtøkkíkws Ãkh y{Lku LkkÍ Au!

÷nh rºkhtøkk «kýÚke ÃÞkhkykuøkü ¢kÂLík {kMk Au! ÷nh ÷nh...


40. MkuðkLkku MktfÕÃk fheyu

«ký ÃkkÚkhe sðkLk ÷k¾ku þneË ÚkÞk,fkuz¼he LkðkuZkLkkt yfk¤u ®MkËwh ¼wMkkÞkt,÷kzfðkÞk Mkwík Mkqíkk hý¼qr{{kt MkUfzku,çkuLkeyu Lkk nk÷hzkt, ÞwæÄ økeíkku økkÞkt.

økktÄe MkhËkh Mkw¼k»k ¼økðík®Mkn,Mkkðhfh Mk{ MðkíktºÞ ðehku MkkiÍqÍÞk SðLk¼h {wÂõík fksu {kíkLke,Ëuþ íÞkhu ykÍkËeLkkt yðíkhý ÚkÞkt,

hûkk yuLke yu s nðu fíkoÔÞ y{khkt,fkËð ðå[u íkku nS f{¤ ¾e÷ððkt.MðkÚko íÞkøke MktÃku Mkki hneyu ¼khíkLkkt MktíkkLkku,yuf çkLke økøkLk øksðeyu {kLkkt ÞþkuøkkLkku.

yÄo þíkkÂçË xkýu M{heyu ËuþËkÍ ðehkuLke,MkuðkLkku MktfÕÃk fheyu yuf çkLke Mkki Lkuf çkLke.


47 48

32



41. ÄLÞ ynª yðíkkh hu

økwshkíkeLkk ½h{kt Ãkz½u LkhMkiÞkLke ðkýe hu,:�ði»ýðsLk íkku íkuLku fneyu, Ãkez ÃkhkE òýe hu.�

{ehkt nrhLke ÷kz÷e f]»ý ¼ÂõíkLke Õnkýe hu,{Äwh økhçke ËÞkhk{Lke økkíke økwshkíký þkýe hu.

ËÞkLktËLke ¿kkLk-Mkrhíkk, «u{kLktË ykÏÞkLkku hu,Ëuþ«u{Lkk htøk{kt htøku MkhËkhLkkt ÔÞkÏÞkLkku hu.

ÃkqÛÞ¼qr{ økktÄe çkkÃkwLke, {qtXe �[uhk {kLkð hu,hk{u ÃkkðLk Ãkøk÷kt Ãkkzâkt, MktnkÞko ¢qh ËkLkð hu.

{wLkþe {u½kýe f÷kÃke MkwtËh{T, Ë÷Ãkík LkkLkk÷k÷ hu,Mkk[k økwsoh MkkhMðíkku W{kþtfh ÃkLLkk÷k÷ hu.

�«u{-þkiÞo� Lke økkÚkk yËT¼wík íkkÃke íkeh Ãkz½kíke hu,�Þknku{� fheLku støku [Zðk Lk{oË nkf÷ Úkkíke hu.

«ký ÃÞkhe {kík]¼qr{ {{, ÄLÞ ynª yðíkkh hu,sL{kusL{ íkws ¾ku¤ku ¾wtËwt {k, Ãkk{wt íkkhku ÃÞkh hu.

(ÃkwMíkfk÷Þ : {u-2004)

42. ðtËu {kíkh{T

ykÍkËeLke yÄo þíkkçËe, ðtËw ¼khík {kíkk,íkkhk ytfu çkk¤f Mkkiyu Ãkk{u Mkw¾ Lku þkíkk.

nrhÞk¤e Ähíke {k ynªLke {çk÷¾ÄkLk Ãkfkðu,ðeh MkirLkf ÞwæÄu ÍqÍíkk Ëw~{Lk Ëktík ¾xkðu.

®MknLkkt øksoLk støk÷ Ãkz½u, xunqf xnqfu {kuh,yk{ Íqtzu fkuÞ÷ fqtsu, Ãkt¾eLkk f÷þkuh.

øktøkk s{Lkk ÃkkðLk Mkrhíkk {kLkk ÃkkË Ãk¾k¤u,rn{k÷ÞLkk rþ¾h �[kt fe�ík-æðs Vhfkðu.

MkkiÚke Mkkhe, søk{kt LÞkhe ¼khíkLke y{ ¼qr{,�ðtËu {kíkh{T� ðehku çkku÷u [hý {kLkkt [q{e!

(ykfkþðkýe 26-2-98)

49 50

33



43. ¼khík {kLkk ¼k÷u þku¼u

fkuE ðkË LkÚke, rððkË LkÚke, økwshkíke Mkki yuf Au,Ãkez ÃkhkE òýe Sððwt, økwshkíkLke yu xuf Au.

�Mkf¤ ÷kuf{kt MknwLku ðtËku� LkhMkiÞkLke þe¾ Au,y{]ík òýeLku Íuh Ãkeðkt yu {ehktçkkELke heík Au!

ÞkuøkuïhLke ÃkwÛÞ¼qr{{kt �{nkí{k� çkLÞk {kunLkËkMk,ðÕ÷¼ rðê÷Lke ðeh nktfu þçk{kt ynª «økxu÷k ïkMk!

«u{kLktË Lk{oË økkuðÄoLk MkkûkhhíLkku yøkrýík ÃkkõÞk,�Þk nku{� Lke nkf÷ Mkwýe, Mkqíkk ®Mknku ynªLkk òøÞk!

Mkkçkh {ne huðk íkkÃke{kt y{]ík ðkrh MkËk ðnuíkkt,«u{½u÷e ÃkrLknkhe ÃkLk½x økkíke økeíkku {Ä-{eXkt!

MkkiÚke Lkku¾e Mðøko Mk{e Au, ¼qr{ y÷kirff ¼kíkLke,¼khík {kLkk ¼k÷u þku¼u fw{ fw{ xe÷ze økwshkíkLke!

(�økwshkík� Ãkkrûkf)

44. nkf÷ Ãkze Au {kíkLke

nkf÷ Ãkze Au {kíkLke, òøkku òwðkLkku ËuþLkk,Þk nku{ fhe støku [Zku, Ëw~{Lk çk[u fku þu»kLkk.

fkhøke÷ rþ¾h ykÃkýwt, yrh Ëçkkðe çkuXku Au,fk~{eh Ãkh Lksh yuLke, fÃkx fheLku ÃkuXku Au!

xtfkh fhku ysqoLk þku, {nk¼khík Síkðk,f]»ý nþu ík{ MkkhrÚk, sÞ Ãkk{ku nu {eíkðk.

Mkw¼k»k rþðkS ¼økík®MknLke ÞkË fhe fwhçkkLke÷kþ Zk¤ku Ëw~{LkLke, ¼÷u økeÄzkt fhu r{sçkkLke.

rðsÞ rLkrùík ykÃkýku, Þþ søkík{kt Ãkk{þwt,MktÃkqýo MkVkÞku fhe rhÃkwLkku ykhk{ þktrík Ãkk{þwt.

[÷ku MkkÚkeyku{u¤ku Ãkwhku, sEyu

ÃkkuíkkLku ½uh!

nkEfw

½q{u økøkLku,MktÃkfo Ähk Mktøkrð{kLke hk¾u!

51 52

34



45. nðu íkku ðíkLkLkwt síkLk fhðwt Ãkzþu

íkÃk VéÞwt çkkÃkwLkwt Lku Ëuþ ÚkÞku ykÍkË,yÄo þíkkçËe ykÍkËeLke, íkkuÞu Lkk ykçkkË;òøkku Lkrn íkku òýòu Ëw~{Lk îkhu [Zþu,nðu íkku ðíkLkLkwt síkLk fhðwt Ãkzþu!

hkøk îu»k Lku ðuhÍuh ÔÞkÃÞkt høkuhøk{ktykíktfLkk ykuÚkkh ík¤u Sððwt Ãkzu Au søk{kt,ÞkË hnu fwMktÃk ykÃkýku ytíku MkkiLku Lkzþu,nðu íkku ðíkLkLkwt síkLk fhðwt Ãkzþu!

¾U[k¾U[e ¾whþeLke Lku Mk¥kkLke MkkXøkktX,Ëuþ Lkk¾u ¾kzk{kt yuðk Au Lkuíkk ÷ktX,yuf Ëe økkËe yu{Lke þkuÄeÞ Lkk szþu,nðu íkku ðíkLkLkwt síkLk fhðwt Ãkzþu!

økktÄe MkhËkh ¼økík®MknLku ¼qÕÞk Au MkºkktÄk,fhkuzkuLke fxfe ¾kÞu íkkuÞu ¼qÏÞk MðkÚkkOÄku,yuf rËðMk íkku ykðþu, hý ðå[u yu hzþu,nðu íkku ðíkLkLkwt síkLk fhðwt Ãkzþu!

(�sLkMk¥kk� 26-8-98)

46. íkkuÃk økku¤u {híkk LkÚke!

Ëuþ {kxu þneË ÚkLkkhk fkuxe fk¤u {híkk LkÚke,y®nMkkLkk WÃkkMkfku {kuíkÚke Ãký zhíkk LkÚke!

Ä{o Mk½¤k Mkkhk Mkk[k Au, MkíÞ MkuðkLkku {tºk Ëuíkk,ðuhÍuhLkkt çke çkkuLkkhk ¼ðMkkøkhLku íkhíkk LkÚke!

rnLËw {wÂM÷{ þe¾ EMkkE «¼wLku {Lk yuf Mk{kLk,MðËuþ fksu VLkk ÚkLkkhk zøk ÃkkAkt ¼híkk LkÚke!

nh nh {nkËuð, yÕ÷k nku yfçkh, Mktík ©e yfk÷.hýxtfkh fhe þqhðeh MkÃkqíkku ÃkeXu ½k fhíkk LkÚke!

þeþ Ãkzíkkt ynª Äz ÷zíkkt�íkkt, ¼zðeh yuðk {kLkk ÷k÷,ûkwÄkíkwh nkuÞ ®Mkný Mkwíkku ½kMk íkkuÞu [híkk LkÚke!

�Þk nku{� fhe {uËkLku ÃkzLkkhk Þ{hksLku økýíkk LkÚke,MðËuþ fksu støku ÍqÍLkkhk íkkuÃkøkku¤u {híkk LkÚke!

(9-10-98)

53 54

35



47. nðu õÞkt yu ¾w{khe hne Au?

(økÍ÷)økE, nðu õÞkt yu økw÷k{e hne Au?yuÚke s Mkkiyu {Lk{kLke fhe Au.÷zeLku ÃkhMÃkh ¾wðkhe Mkne Au,níke, nðu õÞkt yu ¾w{khe hne Au?

Ëw~{Lk íkku {khu, yuLke þe LkðkE?{kheLku {hu Au ynª ¼kE ¼kE!ðæÞkt þMºk yMºkku økwLknøkkhe ½ýe Au,níke, nðu õÞkt yu ¾w{khe hne Au?

rík÷f økktÄe MkhËkh, MkÃkqqíkku MðËuþu,÷zâk ytøkúus MkkÚku, zÞko Lk ÷ð÷uþu,{kxe{kt ynª çkÄe fnkLke ¼he Au,níke, nðu õÞkt yu ¾w{khe hne Au?

hMíku h¾zíkk íku ykfkþ Qzu Au,Lk hkuxe LkMkeçku íku VkEðMxkhu s{u Au,Mk¥kk MknwLku «kýÃÞkhe çkLke Au,níke, nðu õÞkt yu ¾w{khe hne Au?

48. ðkux Ëuíkkt rð[kh fhòu

ykÃkýu ðkuxu Lkuíkk ÚkELkuíkkuVkLk yu fhkðu Au,

¾hu xkýu ¾Mke sELkuçkeòLku {kh ¾ðkzu Au!

[qtxýeLku Mkèku Mk{SLkurfM{ík yu ys{kðu Au,

Síku íkku fki¼ktzku fheLkur{÷fík {kuxe çkLkkðu Au!

nkhu íkku økwtzk økËeoËtz ¼uË [÷kðu Au,

÷køkðøkÚke [uh{uLk çkLkeLkuhkuV sçkhku s{kðu Au!

hk{ Lkk{u ÃkÚÚkh íkÞko�íkk,økktÄe Lkk{u økrXÞkyku,

{kuxkt ð[Lk ykÃke ¾kuxkt{]øks¤ yu çkíkkðu Au!

Mkuðk Lkk{u {uðk ¾kELkuði¼ð yu ðÄkhu Au,

f{o ¾kuxkt fhe fhkðeþXLku Ãký þh{kðu Au!

55 56

36



ðkux Ëuíkkt rð[kh fhòuLkkík òík ¼q÷kðeLku,

Ãkk¾tzeLku Ãkn[kLke ÷uòu,¼ýu÷ktLku Ãký ¼h{kðu Au!

(þw¼Ëk-{k[o-98)

{wõíkf

Ëw~{Lk çkLke Au {kLkðeLke,þk uÄ Mk½¤e rð¿k kL kL k e ,

ykík tfðkË zhkðu Ë wrLkÞkLk uy u ¼ ux A u rð¿k kL kL k e!

49. sÞ nku ¼khík{kíkLke

Ëuþ fu rðËuþu ßÞkt, y{u økwshkíke sEyu.LkkLkwt Mkh¾wt yuf Lkðwt íÞkt, økwshkík h[e ËEyu.

{kLkðíkk Au Ä{o y{khku, «u{ MkkiLku ËEyu,yríkrÚk òu yktøký ykðu íkku ½u÷k ½u÷k ÚkEyu.

rðïþktrík{kt rðïkMk y{kuLku, ©æÄk çkknwçk¤{kt,f{oLku yrÄfkh økýeyu Ãký, ykMkÂõík Lkk V¤{kt.

ÔÞkÃkkhu ÷û{e ðMku Au, þkýku økwshkíke òýu,Mkw¾ Ëw:¾Lke ¼híke ykuxLku, Mkh¾e heíku {kýu.

Mkkøkh Mkh¾wt Ãkux y{kÁt, ËrhÞk suðwt Au rË÷,�[uhk ykËþo y{khk, LÞkÞ Lkerík Lku rþ÷.

MkkiLku Ëuðwt Lkk fktE ÷uðwt, økhðe Ähk økwshkíkLke,rþh Mkkxu Ëuþ Mkk[ðeyu, sÞ nku ¼khík{kíkLke.

57 58

37



50. ¼khíkLkk nku ¼køÞrðÄkíkk

Ãkrðºk Ähk Au ykÞkuoLke,ÃÞkhe ¼qr{ yk ¼khíkLke,Ér»k{wLkeykuLke y÷¾Äqýe,hk{ f]»ýu MkkËh [q{e!

fwMktÃku yu çkLke økw÷k{,ytøkúuòuyu fÞkuo {wfk{,rðËuþeykuyu ÷qtxe [qMke,{qh¾ çkLkkÔÞk ËkuZ MkËe!

ÚkÞku Ëuþ nk÷ çkunk÷,f[ze ¢kÂLík Mk¥kkðLkLke Mkk÷,÷k÷ Ãkk÷ Lku çkk÷ òøÞk,økktÄeyu Mðn¬ {køÞk.

MkhËkh sðknh Mkw¼k»k çkkuÍ,ÍktMke hkýe rnLËe Vkus,çkkÃkw ÃkkA¤ ËeðkLkk ÷kuf,W{xe Ãkzâk Úkkuf Úkkuf!

Mk¼k Mkh½Mk MkíÞkøkún,rðïu ¼kéÞku ysçk rðøkún,

su÷ Mðefkhe {kLke {n÷,Ëuþu {[e Ëw÷o¼ n÷[÷!

s÷eÞkLkðk÷k{kt níÞkfktz,ðehsLkkuyu ËeÄk «ký,Ëktzefq[ {eXkLke ÷qqtx,�Lkk fh� ÷zík ÷zâk ¾qçk!

rðËuþe [esLke nku¤e ÚkE,MðËuþe ðúíkLke xuf ÷uðkE,�õðex EÂLzÞk� yu÷kLk fÞwO,Mkwýíkk÷eMku MkkÚkof fÞwO!

ykÍkË ÚkÞku ¼khík Ëuþ,ykçkkË fhðku nðu MðËuþ,yzÄe MkËe íkku ðeíke økE,Mkw¾ þktrík Lkk íkku Þu ÚkE!

¼qÏÞk Lkkøkk nS Þu ÷kuf,Mkw¾Lke ykþk Mk½¤e Vkuf,rð[khku Mkki {wÆkLke ðkík,MkqÞo Qøku íkku ðeíku hkík!

«{krýf çkLkeyu ðVkËkh,MkíÞ «u{ Lku MkËk[kh,

59 60

38



Mkuðk íÞkøk òu SðLk{ktíkku Mktøku Sðþwt LktËLkðLk{kt.hkuS hkuxe Ãkk{ku þkíkk,¼khíkLkk nku ¼køÞrðÄkíkk!


51. çknwYÃkeyku çke ðkðe økÞk Au!

([qtxýe fkÔÞ)Lkðk òqLkkt {whríkÞk

{uËkLk{kt ykðe økÞk Au�ðh{k¤ {Lku Ãknuhkðòu�

fkøk¤ yuðk ykÃke økÞk Au!MkuðkLkk ð[LkLkku Úkk¤

{íkËkhkuLku Ähkðe økÞk Au,�Mðøko Lke[u Wíkkhþwt y{u,�

fne yu{ ¼h{kðe økÞk Au!Ãkkt[ ð»koLkwt Ãkkfwt fhðk

{íkËkhkuLku ÷÷[kðe økÞk Au,Mk{S rð[khe {íkËkLk fhòu,

çknwYÃkeyku çke ðkðe økÞk Au!

61 62

39



52. Açkeyku{kt Sðu MkhËkh Au!¾qçk ÷zâk ytø k ú uò u M k k{ u ,s u÷k u ð uX e {n u÷ økýeLk u ,çk khzk u÷e ¾ uzk MkíÞkøk ún feÄk,Mk t M k kh Mk w¾Lk e EåAk nýeLk u ,MðkÚkeoykuLk u õÞkt fþe Ëhfkh Au?f ] í k ÎL k e yk u ¼khíkL k k ðkMk eòu Açkeyk u{k t Sðu MkhËkh Au!ø k wshkí kL k w t ø k k i hð ðÄkhes wø k{k t L k k{ hk uþLk fÞ w O ,M k k[k rþ»Þ çk kÃ k w L k k s uý uMðË uþ {kx u M kð oMð ÄÞ w O ,íÞkøk Mk uðk ¼ q í kfk¤Lk e ðkí k k u¼ úük[khLk e í k k u ¼h{kh A urð»k ¼hu÷e ðkýe sqXk yk[kh Auòu nðu Açkeyku{kt Sðu MkhËkh Au!Ë uþe hsðkzk t y uf fheL k uy¾tz ¼khíkL k k rþÕÃk e çkLÞk,n¬Lke øk kËe Ak u z e ¾ wþeÚ k eL k unYÚk e { q t X e �[uhk Ú kÞk.÷k un Ãk wÁ»kLke [kýõÞ LkeríkLkkyks u õÞk t yýMkkh A u?òu nðu íkku Açkeyku{kt Sðu MkhËkh Au!

53. {qh¾ Lk çkLkþku nu {íkËkhku

([qtxýe fkÔÞ)[qtxýe ykðe íÞkhu nðu¾u÷ òuòu {kÞkðe yuLkk,Mkuðf ÚkE Mkküktøk fhþu,ÃkË Ãk¾khþu suLkk íkuLkk!

yLÞÚkk Lk Mkk{wt òuLkkhkunkÚk òuze ðtËLk fhþu,�fk{fks fnuòu sYh�yu{ rðLkðíkku ôçkhk ½Mkþu!

{qh¾ Lk çkLkþku nu {íkËkhku,÷ku¼ þh{ Lkk ÷k÷[ hk¾ku,¼úü MðkÚkeo Mk¥kktÄkuLkuðeýe ðeýe ¾t¾uhe Lkk¾ku!

63 64

40



54. MkkðÄkLk... MkkðÄkLk

(yAktËMk)MkkðÄkLk.. Mk[uík... MkkðÄkLk,{trËh{kt Þk {ÂMsË{kt,þk¤k, çkMk fu xÙuELk{kt,¼ez¼Þko çkòh MkeLku{k{ktyòÛÞk fku ÃkzkuþeÚkehnku Lkrn ík{u çkuæÞkLk,MkkðÄkLk... MkkðÄkLk!

hkðý yuf níkku ÷tfk{kt,ynª íkku ¢qh hkðýLkkMÚk¤u MÚk¤u Au Úkkýkt,rLkËkuo»kkuLku {khþu yu,Mkk{wrnf níÞkfktz Mkòoþu!{kLkð çkLÞku Au nuðkLkMkkðÄkLk... MkkðÄkLk!

yuLku Lkk Ä{o Au fkuE,Lkk òrík fu Ëuþ yuLku,ËÞk Au Lkk Lkerík yuLk,uniÞu fkrík÷ îu»k Au,çkk¤f Mºke ÞwðkLk ð]æÄMkkiLkwt SðLk fhþu ðuhkLk,MkkðÄkLk... MkkðÄkLk! (�Mkkøkh�)

55. MkkiÚke Mkkhe, søk{kt LÞkhe

ykÍkËeLkk {tøk÷ xkýuðtËw ¼khík{kíkk,

íkkhk ytfu çkk¤f MkkiyuÃkk{u Mkw¾ Lku þkíkk.

nrhÞk¤e Ähíke Au ynªLke,{çk÷¾ ÄkLk Ãkfkðu,

þqhðeh MkirLkf ÞwæÄu ÍqÍíkkËw~{Lk Ëktík ¾xkðu.

®MknLkkt øksoLk støk÷ Ãkz½u,xunqf xunqf xnwfu {kuh,

yk{úÍqtzu fkuÞ÷ fwtsu,Ãkt¾eLkk Au f÷þkuh.

øktøkk s{Lkk ÃkkðLk Mkrhíkk{kLkk ÃkkË Ãk¾k¤u,

rn{k÷ÞLkkt rþ¾h �[kt,fe�íkæðs Vhfkðu.

MkkiÚke Mkkhe, søk{kt LÞkhe,¼khíkLke y{ ¼qr{.

�ðtËu {kíkh{T� ðehku økkíkk,[hý {kLkk [q{e.

65 66

41



56. nkuÞ Lkrn..!

økktÄe, ík{u yk Ëuþ{kt sLBÞk�íkk?nkuÞ Lkrn.

nk, økkuzMku sLBÞk Au ynª-rLkík {kLkðíkkLku {khLkkhk,hkðý ÃkkõÞk Au ynª-

hkûkMke f{o MkËk fhLkkhk!ftMk Ãký ðMku y{ ðå[uhkus MðsLk nýLkkhk,ËwÞkuoÄLkLke ¾kux Lkk-

yktíkh-f÷)n søkðLkkhk!Ãký...

y{LkLkk VrhMíkk,y®nMkk ðúíkÄkhe,MkíÞ WÃkkMkf,Mkuðk-¼u¾Äkhe

yuðk økktÄe sLBÞk ynª?!ÞkË Lkk yuðwt fþwwt!!

57. økwshkíkLke økkihðøkkÚkk

EríknkMku ytrfík Au økwshkíkLke økkihð-økkÚkk,ykrË frð Lkh®Mknu ßÞkt ði»ýðsLkLkkt økeík økkÞkt.

y¾ku «u{kLktË Ë÷Ãkík Lk{oË, økkuðÄoLk MkwtËh{T,rðØkLk MkkhMðíkkuyu Mkuðe sÞ sÞ økwsoh {kíkk.

¼qr{ økktÄe MkhËkhLke hk{-f]»ýu hr¤Þkík fhe,íkkÃke Lk{oËk {ne Mkkçkh Ãkrðºk s¤ ðnu ynª.

Mkwðýo Lkøkhe îkrhfk Þkuøkuïhu ÃkkðLk fhe{nkLk økwsoh {kíkLku nwt ðtËLk fÁt Vhe Vhe.

67 68

42



58. su{ íku{ fhe Síke økÞk!

su{ íku{ fhe Síke økÞknkþ, fk¤kt Äku¤kt çknw fÞkO!

¾kuxkt ð[Lk ËeÄkt su y{u,fkuLku fhðkt Au Ãkwhkt nðu?

Ãkkt[ ðhMku ÃkkAk sEþwt,íÞkt ÷øke ÃkiMku økzªøk ÚkEþwt!

sLkMkuðkLkwt ÷ELku Lkk{,y{u fheyu y{khkt fk{!

sLkíkkLkku sÞsÞfkh fhku,Mk{]ÂæÄ Mk½¤e ½h{kt ¼hku,

÷kufþkneLke yk s Au heík,sLkíkkLke nkh, LkuíkkLke Sík!

59. ¼qr{ Ãkrðºk ¼khík{kLke

fwhçkkLk ÚkEþwt Ëuþ {kxu,ykÍkËe hûkeþwt rþh Mkkxu,ykçkkË fhþwt çkkøk y{khku,{k¤e ÚkEþwt ®Mk[Lk {kxu.

økktÄeSLkku ÃkÞøkk{ M{heLku,¼uË¼kð Lkk {Lk{kt Ähþwt,ykçkkË ¼khík fhðk {kxurËLk hkík ËuþLke [kufe fhþwt.

hk{ ÚkELku hkðý nýþwt,ftMk {kheþwt f]»ý MðYÃku,¼qr{ Ãkrðºk Au ¼khík{kLke,Sðþwt {hþwt yuLku {kxu.

69 70

43



60. yk hksÃkwÁ»kku

yk hksÃkwÁ»kku hks fhu Lkk,«òLku ÃkiMku ÷nuh fhu Au,

yuhfLzeþLz {kuxh{kt ½q{u,yÚkðk ykfkþu Mkih fhu Au!

þkMkf nku Þk rðhkuÄÃkûkuVuh fþku Lkk Ãkzíkku suLku,

nkÚke-Ëktíkku rðhkuÄ fheLkuZkUøke ÄLkLkk Zuh fhu Au!

fkðkËkðk fki¼ktzku{kt íkkuyuf LktçkhLkk WMíkkËku Au,

MkkÄw ðuþu þuíkkLk AqÃkkÞksLkíkk Ãkh fk¤ku fuh fhu Au!

61. ykøkðwt økwshkík

ykøkðwt økwshkík Au yk,¼kík yuLke Au Lkku¾e,

{kLku íkku MkkiLke yk ¼qr{,LkhMkiÞkyu Ãkku¾e.

Lkkík òíkLkk ¼uË fþk Lkk,Ws¤e yuLke ¼kík,

MkkiÚke LÞkÁt, MkkiLku ÃÞkÁt,ykøkðwt yk økwshkík!

71 72

44



62. sL{¼qr{ íkwt «kýÚke ÃÞkhe

ÃkkÃkk Ãkøk÷e ynª ¼he {U, Äq¤ ÄhkLke Ônk÷e,zku÷íkku Ãkzíkku ykøk¤ ðÄíkku çkkLkku Ãkk÷ð Ík÷e,¼khík {k, íkws ¾ku¤u ¾uÕÞkt y{u LkÚke rçk[khkt,sL{¼qr{ íkwt «kýÚke ÃÞkhe MktíkkLk y{u Mkki íkkhkt.

yðíkkh ynª ÷uðkLkwt íkku ¼økðkLkLku Ãký øk{íkwt,hk{ çkLkeLku ËþhÚk ½h{kt «¼wyu Ãkkzâwt Ãkøk÷wt,Þ{wLkk fktXu hkMk ¾uÕÞkt fkLk økkuÃke økkuðk¤kt,sL{¼qr{ íkwt «kýÚke ÃÞkhe MktíkkLk y{u Mkki íkkhkt.

Ônk÷ {kíkkLkwt òýu ðhMku [ku{kMku økøkLk-Ãkkýe,Zøk÷u ÄkLk ¾uíkh Ãkkfu ðnuíkkt Mkrhíkk ðkrh.x{x{ x{fíkk økøkLk{kt þku¼u Au ÷k¾ rMkíkkhk,sL{¼qr{ íkwt «kýÚke ÃÞkhe MktíkkLk y{u Mkki íkkhkt.

¼h WLkk¤u Ãk÷kþ ¾e÷u, fuMkqzku fk{ýøkkhku,rþÞk¤u þeík¤ ÃkðLk{kt ÃkkUf {eXku {òLkku,økhðe økwshkíkýLkk ftXu ðnuíke økhçkkLke y{]íkÄkhk,sL{¼qr{ íkwt «kýÚke ÃÞkhe MktíkkLk y{u Mkki íkkhkt.

63. Þk nku{ fheLku...

�nrh yk u{� fneLk u çkZk u , «¼w Mknkhk u A u ,�Þk nk u{� fheLk u Ã kzk u , rðsÞ ík{khk u A u .

òøkku sLk sLk ¼khíkLkk Ãkrh©{ Au ÃkkhMk{rý,�fhþu ík uð w t Ã k k{þu� Ãkh{ uïhLkk u Äkhk u A u .

Ëw:¾{kt MknkÞ fhku Ëw:¾eLke, Mkw¾ þkíkk Ãkk{þu,�MkkiLkk Mkw¾u Mkw¾e MðÞ{T�, MkßsLkLkku yu Äkhku Au.

¼khík{kLkk MkÃkqík ík{u økktÄe MkhËkhLkk ðkhMkËkh,�sÞ rnLË� ÷÷fkhíkk sðkLkLku Ëuþ SðÚke ÃÞkhku Au.

ykÍkË Aeyu, ykçkkË çkLkeyu, MktÃku stÃk Ãkk{u Mkki,ËuþLke hûkk, MkkiLke Mkwhûkk, þktrík yu Äúwð íkkhku Au.

73 74

45



64. çktÄ fhku, çknw ÚkÞwt

çktÄ fhku çknw ÚkÞwt,çkMk fhku ½ýwt fÞwO.

fkÃkkfkÃke çkk¤tçkk¤k,÷qtxVkxLku yøkLkßðk¤k,

½h Lku ËqfkLkku ÚkÞkt Mðknk,fk{ ÄtÄk XÃk MkkiLkk,

òLk økÞk íku fkuýu òÛÞk?½h ÃkwhkÞk fzf fh^Þw{kt,

n¤ðk {¤ðkLkwt çkÄwt økÞwt,çkMk fhku Mkki, çknw ÚkÞwt!

½hLkk Ëw~{Lk òíku ÚkELkuMkk[k Ëw~{Lk ¾wþ fhðkLkk,

ËuþÿkunLke yk íkku herík,fqnkzeLkk nkÚkk çkLkðkLkk,

õÞkt økE ÃkhMÃkhLke «erík?ykçkkË níkwt íku çkhçkkË ÚkÞwt,

çkMk fhku, çknw ÚkÞwt!

(nwÕ÷z «Mktøku ËirLkf{kt «økx)

65. [qtxýe [íkwhLkku ZtZuhku

ZtZuhku ¼kE ZtZuhku[qxýe [íkwhLkku ZtZuhku,Mkkt¼¤ku Mkki ¼khíksLkæÞkLk Ähku yk ZtZuhku:

�[qtxþku y{Lku òu {íkËkhkuÃkkíkk¤fqðk ½eÚke ¼hþwt,ðhMkkðeþwt ËqÄLke Äkhku,yLkksLkk íkku zwtøkh fhþwt!

{fkLk {¤þu MkkiLku ðMkðk,MkwtËh ð�ku Lku yk¼w»ký,rLkík ¾kðk Ãkk{þku {uðk,Ëqh Úkþu Mk½¤kt Ëq»ký.

rþûký {Vík ËEþwt MknwLkuËðkLkk Lkk ÃkiMkk Ãkzþu,MkkMkw fËe Lkk ÷Zþu ðnwLku,Íøkzk fnª Lkk òuðk {¤þu!

ykhMkÃknkýu {khøk {Zþwt,ðes¤eLke íkku Íkf{Ík¤,

75 76

46



hkíku hkus hkuþLke fhþwt,fkuÞ÷ fqtsþu ÷e{zkLke zk¤!

ÃkkLk¾h Lkk ÃkkMk Vhfþu,ðMktík ¾e÷þu çkkhu {kMk,çkkÃk Aíku Lkk çkuxku {hþuyuðe fhþwt Mkøkðz ¾kMk!

Mðøko Wíkhþu Ãk]Úðe WÃkh,LkhfLkku Úkkþu Mðøkuo ðkMk,Ëuð Mk½¤k ðMkþu ¼q Ãkh,fhþwt ËkLkðLkku {q¤Úke Lkkþ!�

ðkux {kxu yk ð[Lk y{khktæÞkLku Ähòu Mkðuo ÷kuf,{íkËkLk MkwÄe {køkku íku {¤þu[qtxýe ÃkAe Mk½¤wt Vkuf!

66. Lkfkçk [ehku Lkf÷eykuLkk

rËðk¤eLkk ËeÃk LkÚke yk,yk íkku niÞknku¤e Au,

ÄkLk LkÚke ¾kðk ¼qÏÞktLku,Akíke ®ðÄðk økku¤e Au!

x¤ð¤u Au ¼q¾u ÷kufku,Mkuðf {uðk ¾kÞ MkËk,

hktf «òLkk hõík ðzu ynª,yks Ãkwhe htøkku¤e Au!

®[Úkhu nk÷ Ëþk{kt sLkíkk,Sðe hne Au {hðk ðktfu,

þeíkkðkMku Mkuðf MkqíkkíkfMkkÄwLke xku¤e Au!

MkUfzku ÃkkuZâk Au VwxÃkkÚku[kËh ytçkhLke ykuZe,

{nu÷kíkkuLkk {kr÷f {kLku:�yk íkku sLkíkk ¼ku¤e Au!�

{q¾o nðu Lkk çkLkþku ÃÞkhkt,Lkfkçk [ehku Lkf÷eykuLkk,

Íuh ík{Lku ËELku suýuy{]ík ÃÞk÷e Zku¤e Au!

77 78

47



67. y{u økwshkíke

y{u økwshkíke ½u÷k LkÚke,ÔÞðnkh zkÌkk ðuÃkkhe Aeyu,

rð[khÃkqðof zøk ËEyu,þktrík[knf MktMkkhe Aeyu.LkkíkòíkLkk ¼uË fþk Lkk,n¤e{¤eLku Mkki hneyu,¼khík{kLkk Mkuðf Mkk[køkðeo÷k økwshkíke Aeyu.

(�økwshkík� Ãkkrûkf - MkÃxuBçkh-05)

68. yk{q÷ ¢ktrík

÷k¾ku ÷kufku Ãkøku [k÷u Au,íkuÚke s ½ýkLku MkkÞf÷ {¤u Au,

MkkÞf÷Úke yu çkÄk [÷kðe ÷u Au,{kxu s fux÷kf Mfwxh Ãkk{u Au.

MfwxheMxku òu çk¤ðku fhíkíkku ÚkkuzktLku {kuxh õÞktÚke {¤ík?

yLku {kuxhÚke yu{Lkkt {Lk Lk {kLkíkkt nkuík íkkufkuE Ã÷uLku çkuMke ykfkþu Qze þfík fu?

Ãký MkkðÄkLk...Ãkøku [k÷Lkkhku òu òøkþu

Lku çktz Ãkkufkhþu LÞkÞ {kxuíkku ykfkþu QzLkkhku ÄhkþÞe Úkþu,

Lku {kuxh Mfwxh MkkÞf÷yu MkkiLkkt Ãkizkt yxfe sþu!

yk{q÷ ¢kÂLíkLke r[LkøkkheÃkøku [k÷LkkhLkk yk¢kuþ{ktÚke s «økxþu!

(�økwshkík� Ãkkrûkf 13 Úke 19 rzMkuBçkh-85)

79 80

48



69. rðËuþ Vhðk òÞ Au!

(økÍ÷)÷k¾ {Úkw t rðMkhðk íkkuÞu ÞkË ykðe òÞ Au,çkkÃkw ík{kÁt M{hý yksu rË÷Lku Ëw¼kðe òÞ Au!

ËqÄLke LkËeyku ðnuíke níke MkËk ykÃkýk Ëuþ{kt,sLkíkkLkk yktMk wLke íÞkt Mkrhíkk Lkk MkqfkÞ Au!

Mkqíkk Sðu Au VqxÃkkÚk Ãkh nS nòhku Ëuþ{kt,E{khíkkuLke �[kE íkku Þu hkus ðÄíke òÞ Au!

¾kðk LkÚke ÄkLk fkuXeyu, ¼qÏÞkt Mkqðu çkk÷wzkt,«ÄkLkÃkwºkku íkku Þ çkkÃkw ¾kELku {ktËk ÚkkÞ Au!

yuf ík{khe nkfu {kunLk, ÷k¾ {hSðk Ëkuzíkk,¾whþe Ãkk{e yks Mkuðf, rðËuþ Vhðk òÞ Au!

70. ÄLÞ Ähk økwshkíkLke

ÄLÞ Ähk økwshkíkLke, ðtËLk økqsoh {kíkk.Mkøkðo Mkki MktíkkLk íkkhkt, økeík nkUþu økkíkkt.

�[u økZ røkhLkkhLkk hkýf-M{]rík òøku,îkrhfkLkk îkh Ãkh {kunLk-{kuh÷e ðkøku.

sÞ nu þt¼ku ¼ku¤k Ëuð, Mkku{LkkÚk{kt ðkMkku,Mkkøkh MkËk [hý Ãk¾k¤u fe�íkæðs ÷nuhkíkku.

Lkh®Mkn Mkh¾k ði»ýðsLk økkíkk ¼Âõíkøkeík,ÃkkðkøkZ {nkfk÷e{k, W¥kh{kt ytçkk ÂMÚkík.

òýe Mk{S {ehktçkkEyu Íuh ynª ÃkeÄkt,f]»ýf]Ãkk fuðe ÚkE su rð»kLkkt y{]ík feÄkt!

ík¥ð¿kkLk ËÞkLktËLkwt, MknòLktËLke ¼Âõík,Ãkrðºk Lk{oËk Lkeh{kt LkðMksoLkLke þÂõík.

�Þk nku{ fheLku Ãkzku Víkun Au ík{ ykøku,�ðeh nkf Lk{oËLke hý{uËkLku òu økksu.

½h ½h{kt økwtS hÌkkt Au ykÏÞkLk «u{kLktËLkkt,{wLkþeyu søk{kt søkðe økwshkík íkkhe yÂM{íkk.

(ÃkkA¤)

81 82

49



ÃkwÛÞ&÷kuf ÃkkõÞk ynª {kunLk økktÄe yuf,rðïðtã rð¼qríkLke MkíÞ y®nMkk xuf.

[kýõÞ çkwÂæÄ MkhËkhLku EríknkMku y{h fÞko,Mkkçkh{íkeLkk MktíkLkk sÞ½ku»k søk{kt rðMíkÞko.

ÃkqÛÞ¼qr{ yk økwshkík{kt ÄLÞ ÚkÞku yðíkkh,WÒkík {Míkf søk{kt ½q{u økqsoh{kLkk çkk¤.

71. økwshkíkLkk ½u÷e she

{wtò÷Lke {Zq÷e Au yk, økwshkíkLkk ½u÷e she,ÃkkxýLku Ãkxku¤u ËeÃkíke Áze økwsoh {kðze.

Lk{oËk ÃkkË Ãk¾khu {kLkk, {wLkþe økkE yÂM{íkk,Mkwhík íkkÃke íkeh [{fu, huþ{ nehkyu þku¼eíkk.

økkÞfðkze þkLku Í¤fu ðzkuËhk rðãkLkøkhe,Mkkçkh{íkeLku íkeh íkÃkíke økktÄeSLke f{o¼qr{.

{neMkkøkhLkkt Lkeh rLk{o¤, ÞkË þqhkuLke ykÃku,M{hý {eXkt ðeh ðÕ÷¼Lkkt fh{MkË{kt òøku.

LkhMkiÞku ¼õík nrhLkku røkrh ík¤uxeyu økkíkku,{ehkt-MkkËu røkrhÄh Lkkøkh Ëkuze Ônkhu Äkíkku.

îkrhfk{kt f]»ý rðhksu, W¥khu ytçkk {kíkk,Lk{oË Ë÷Ãkík MkwtËh{T økeík {kLkkt økkíkk.

{Lknh ¼qr{ økwshkíkLke rË÷ ÷uíke [kuhe,W{kþtfhu Míkðe Mkk[u: �økwshkík {kuhe {kuhe.�

(�økwshkík� Mkkókrnf ð»ko:30, ytf-4)

83 84

50



72. y[hs

({wõíkf){køkuo síkk {wMkkVhLku ®nMkf Ãkþw Þ Lkzíkkt LkÚke,yuf MkkÚku hnuíkkt çku Zkuh Ãký fËe ÷zíkkt LkÚke,

Ãkrhr[íkkuLku íkku Ãkku¤Lkkt fqíkhkt Ãký ¼Mkíkkt LkÚke,ËçkkÞk rðLkk íkku Íuhe MkÃko Ãký zMkíkk LkÚke.

®fíkw [tÿ Ãkh ÃknkU[Lkkhk ELMkkLkLkwt y[hs òwyku,Ä{oLku Lkk{u yu ÃkzkuþeLku hnuMkíkktÞ zhíkk LkÚke!

(�÷kufMk¥kk� 14-4-90)

72-yu

nkEfw½Lk økhßÞku,

sheÞu Lkk ðhMÞku,ðkýe LkuíkkLke!

73. y¾tz çkLkku Þkhku nðu

nòhku ðkh ík{u y{Lku {q¾o çkLkkÔÞk Au,ík{khk MðkÚkoLku fksu MkËk y{Lku ÷zkÔÞk Au.

LkÚke ÷uçk÷ ÷økkÔÞwt Eïhu ELMkkLkLke WÃkh fþwt,rnLËw {wMk÷{kLk fu þe¾ y{u òíku çkLkkÔÞk Au.

{snçkLkku ykËuþ yuðku : �{kLkð Mkk[ku {kLkð çkLku,�Ä{oLku Lkk{u Ä®íkøk çkÄkt ¾whþe fks [÷kÔÞkt Au!

yuf æÞuÞ Au Ä{oLkwt yÕ÷kn- «¼wLku Ãkk{ðku,fkþe {¬k fu {Úkwhkt, {køko y÷øk çkLkkÔÞk Au.

økkËeLke rnVksík{kt Q¼k fÞko Au ¼uË sqXk,ðxkðe Ä{oLke r[êe y{khk ðkux ÃkzkÔÞk Au.

yufrË÷ Lku LkufrË÷ y{u ELMkkLk níkk Mkk[k,Ä{oLku nrÚkÞkh çkLkkðe Ëw~{Lku AuË fhkÔÞk Au.

{snçk Lk Ãkkzu ¼uË ¼kE{kt, ÓËÞr{÷Lk fk{ yuLkwt,y¾tz çkLkku Þkhku nðu, Äqíkkuoyu ¾tz ÃkzkÔÞk Au!

85 86

51



74. fËk[ fk÷u...

[qtxkE økÞk Aeyu, ÷E ÷ku ÷k¼,økkËeyu çkuMke ¼kuøkðe ÷ku çkkÃk,yks {éÞwt íku {kýe Mkki ÷Eyu,fËk[ fk÷u ½h¼uøkk ÚkEyu!

íkf ykðe Au ¾whþe ÷ku ¾U[e,Mk¥kk {¤u íkku E{kLk Ëku ðu[e,økkËe ykÃku íku Ãkûku sE ¼¤eyu,fËk[ fk÷u ½h ¼uøkk ÚkEyu!

MkuðkLke ðkíkku ÷kufkuLku fne,ZtZuhk{kt yu Mk½¤e Aku hne,ÃkûkÃk÷xk{kt þh{ Lk Äheyu,fËk[ fk÷u ½h¼uøkk ÚkEyu!

(�ÃkwMíkfk÷Þ�)

75. MkuðkLkku MktfÕÃk fheyu

«ký ÃkkÚkhe ÷k¾ku sðkLkku þneË ÚkÞk,fkuze÷e LkðkuZkykuLkkt yfk¤u ®MkËwh ¼qMkkÞkt,÷kzfðkÞk Mkwík MkUfzku hý¼qr{{kt hku¤kÞk,

çkuLke økkÞkt Lkk nk÷hzkt, ÞwæÄøkeíkku ÷÷fkÞkO,økktÄe MkhËkh Mkw¼k»k ¼økík®Mkn ÍktMke hkLke,

Mkkðhfh Mk{ MðkíktºÞ ðehku fVLk çkktÄeÍÍqBÞk SðLk¼h {wÂõík fksu {kíkLke,

íÞkh u Ë uþu ykÍkËeLkk t ysðk¤k t ÚkÞk t,hûkk yuLke yu s nðu fík oÔÞ y{khk t,

MðkÚko íÞkøke Mkðuo hneyu ¼khík{kLkkt çkk¤,yuf çkLkeLku økøkLk øksðeyu ykÍkËeLkkt h¾uðk¤.

MðkíktºÞrËLku M{heyu Mkkiyu ËuþËkÍ ðehkuLke,MkuðkLkku MktfÕÃk fheyu yuf çkLke, Mkki Lkuf çkLke.

87 88

52



76. fkuý Mk{òðþu?

fËe ËþoLk Lk Ëuíkk Lkuíkkykunðu ík{khk Ãkøk Ãk¾k¤þu,

sqêkt ð[LkkuLkk Úku÷k ík{khuyktøkýu rLkík rLkík X÷ðkþu,

MðøkoLkkt Mkw¾ nkÚk{kt Ëu¾kzeMkVuË Xøk Vhe {qh¾ çkLkkðþu!

íkkuÞ nu ÷k[kh ËuþðkMkeyku,òýeLku fqðk{kt Ãkzðk rMkðkÞ

ík{u çkeòwt fhðkLkk Þ þwt níkk?[qtxýe xkýu ykx÷wt fzðwt MkíÞ

ík{Lku fkuý Mk{òðþu {íkËkhku?

(�÷kufMk¥kk� 11-4-91)

77. fu{ nkuÞ Au?

òwËk òwËk Ä{uo {kLkð òwËk nkuÞ íkkuçkÄktLkk ÷kuneLkku htøk ÷k÷ fu{ nkuÞ Au?

y÷øk y÷øk {snçku nk÷ík y÷øk nkuÞ íkkuçkÄk s ð]æÄkuLku MkVuË çkk÷ fu{ nkuÞ Au?

r¼LLk Ä{oLke {nkuhÚke {Lk çkË÷kíkkt nkuÞ íkkuMkki ykþfkuLku r«Þ {kþwfLkk økk÷ fu{ nkuÞ Au?

MkËTfkÞoLku {kxu Þ òu {hðwt øk{íkwt nkuÞ íkkuËhuf ík÷ðkhLke MkkÚku yuf Zk÷ fu{ nkuÞ Au?

yk[kÞkuo ÃkÞøktçkhkuyu íkku «çkkuæÞk Au �ËÞk Lkerík,�Ä{oLkk ÃkkÞkLkk õÞkt fþk òwËk ÏÞk÷ nkuÞ Au?

(�økwshkík� Ãkkrûkf - ËeÃkkuíMkðe- ykuõxku-90)

y¼uËyuf rnLËw fu þe¾, çkeòu {wMk÷{kLk Au,

yuf økeíkk fu økúLÚk Mkkrnçk, çkeòw fwhkLk Au,fnku õÞkt ÷ÏÞwt Au : �rðÄ{eoLku Ëw~{Lk økýku?�

MkíÞ, y®nMk, «u{, ËÞk, MkkiLkk yuf rMkæÄktík Au!

89 90

53



78. íkku òýþku fu...

[khu fkuhÚke fkiðð fhíkk Lkuíkkyku Wíkhe ykðu,Lku ykfkþLkku [ktËku òu yu nÚku¤e{kt çkíkkðu,Äku¤u Ënkzu òu yu MkkiLku MðøkoLkkt MkÃkLkkt Ëu¾kzu,íkku òýòu fu MðkÚkkOÄku [Zâkt Au [qtxýe [fhkðu!

(�yuf{uf�)

þhkçke nu!

þfkuÁt ÷E ¼e¾ {køkþk u,hkÞ nþku íkku Þ htf ÷køkþku,çknw çkËLkk{ Úkþku nu þhkçke,MðsLkkuLku Þ Mkkðfk ÷køkþku!

79. økwshkík h[e ËEyu.

Ëuþ fu rðËuþu ßÞkt y{u økwshkíke sEyu,LkkLkwt Mkh¾wt yuf Lkðwt íÞkt økwshkík h[e ËEyu.

{kLkðíkk Au Ä{o y{khku, «u{ rË÷Úke fheyu,yríkrÚk òu yktøký ykðu íkku ½u÷k ½u÷k ÚkEyu.

rðï þktrík{kt rðïkMk y{khku, ©æÄk çkknwçk¤{kt,f{oLku yrÄfkh økýeyu, ykMkÂõík Lkk V¤{kt.

�ÔÞkÃkkhu ÷û{e ðMku Au�, þkýku økwshkíke òýu,Mkw¾ Ëw:¾Lke ¼híke-ykuxLkwt [¢ Vhíkwt økýeyu.

Mkkøkh Mkh¾wwt Ãkux y{kÁt, ËrhÞk suðwt rË÷zwt,�[uhk ykËþo SðLkLkk, LÞkÞ LkeríkÚke hneyu.

MkkiLku Ëuðwt, Lkk ftE ÷uðwt, rMkæÄktík yu Mkk[ðeyu,rþh Mkkxu Ëuþ hûkeLku, �sÞ ¼khík {k� økEyu.

91 92

54



80. {k ¼ku{ {khe

Mkws÷k{T MkwV÷k{T {{ Ëuþ níkk u,©ehk{ f]»ýLkk u ßÞkt ðkMk níkk u,

çkwæÄ økktÄeyu Mkuðe yk Ähíke{kt,ËÞk y®nMkk MkíÞLkk u ïkMk níkk u.

MðåAtË u yks íÞk t Ëk tz Vh u A u,økkÞku ¼q¾e Au, Ãký MkktZ [hu Au,

[k u{kMk u Ã ký ÃÞkMk e sLkí k k ,�Lk{oË u nh� Lkk u ßÞk t LkkË níkk u!

yks «òMk¥kkfu ðhËkLk Ëu «¼w:�{k ¼k u{ {khe Vq÷ u V¤u Vhe,�

Mk~Þ~Þk{÷k{T ÃkwLk: çkLku Ähíke {k,MðÞ{T íkwtÞ «¼w, yk ¼qqr{Lkku ËkMk níkku!

81. nu MðkíktºÞËuðe!

nu MðkíktºÞËuðe! «ý{wt íkLku nwt,«òMk¥kkf Ãkðuo ðtËLk y{khkt.

÷kz÷k Ãkwºkku {kíkLkk, ðehk ðnk÷k çkuLkLkk,fkuze÷eLkk ftÚk ÍÍqBÞk Ëuþ fksu,

ykÍkËe-Þ¿ku Lkhðeh ÞkuæÄk,nMkíku {w¾u ftE Mðøkuo rMkÄkÔÞk,

Mðíktºk íÞkhu ÚkÞku Ëuþ ÃÞkhku.Ãký nkÞ yksu ðhðk MðYÃku

rLks {kíkLkkt [eh MktíkkLk ¾U[u!ykÍkË ¼÷u Ãký ykçkkË ÚkÞk Lkk,

MðkÚkeosLkkuLkk «Ãkt[u VMkkEðuhÍuhLke h[eLku Ëeðk÷ku,

ÃkhMÃkhLku nýu ¼kE ¼kE!ÃkkAk ð¤ku Mkki, yhu MkíÞ Mk{òu:

�Sððwt Mkw¾u Lku Sððk Þ Ëuðwt,�SðLk{tºk Mkk[ku Ähe æÞkLk{kt yu

MðkíktºÞrËLku fhku þw¼ «Þký.

(økwshkík : «òMk¥kkf rËLk rðþu»kktf- 27-1-91)

93 94

55



82. Mk¤øke hne Au MkhnËku

Þk nku{ fhðkLke ½ze ykðe Au, ÃkkAe ÃkkLke nðu Lkrn,{k ¼khíkeLkkt [eh ¾U[kÞkt, ÷k¼ nkrLk òuþku Lkrn.yuf ÚkELku Q¼k hneyu, Akuze Mk½¤k ðkËrððkËku,òøkku ÞwðkLkku ËuþLkk, Mk¤øke hne Au MkhnËku.

LkkË Mkwýe ËwËt¼eLkku ®Mkn-çkk¤ku Mkqíkk òøku,{Ëo Ãkzu {uËkLku íÞkhu [eMk Ãkkze fkÞh ¼køku.LkkÃkkfkuLkku fhku MkVkÞku íkkus x¤u MktíkkÃkku,òøkku ÞwðkLkku ËuþLkk, Mk¤øke hne Au MkhnËku.

fk~{eh {kxu fkhMíkkLkku ðhMkkuÚke fhíkk hnu,ykíktfðkËe ynª {kuf÷e rLkËkuo»kkuLku nýíkk hnu,÷kufþkne Ëuþ Au ¼khík, Ãkzkuþeyku Mkh{w¾íÞkhku,òøkku ÞwðkLkku ËuþLkk, Mk¤øke hne Au MkhnËku.

{kuxk {LkLkku çkË÷ku ¾kuxku ËeÄku MkËk Ãkzkuþeyu,Ãkk÷ko{uLx Ãkh Ãký ðkh feÄku Au rðïkMk½kíke rðËuþeyu,ík{u rþðkS, MkhËkh, ¼økík®Mkn, Mkw¼k»k Mkh¾k MkÃkqíkku,òøkku ÞwðkLkku ËuþLkk, Mk¤øke hne Au MkhnËku.

83. økk{ ðå[u økku¤e {khku

ykÍkË ¼khík{kt yksu Mk¥kktÄku Lku ÷nuh Au,MðíktºkíkkLkk V¤Lke {nurV÷ fki¼ktzeykuLku ½uh Au;MðÃLku LkÚke Mkuðk fhe, MðkÚkeo yuLkwt ÷kune Au;økk{ ðå[u økku¤e {khku, yu Ëuþ-ÿkune Au!

fhkuzkuLkkt fki¼ktz fhe økkËe Ãkh [exfe hnu,¼q¾u {hu Au ntMk ynª Lku fkøkzk {kuíke [hu;MkkÄwLkk Mðktøk{kt Vhíkk Lkk yu rLk{ku one Au,økk{ ðå[u økku¤e {khku, yu Ëuþ-ÿkune Au!

Ãkku÷eMkÚke «ÄkLk MkwÄeLke fze çkÄe òuzu÷e Au,÷kt[ rhïík{kt xfkðkhe MkkiLke çkktÄu÷e Au;hkðýÚke hk{ MkwÄeLke hVíkkh ðne ÃkwhkLke Au,økk{ ðå[u økku¤e {khku, yu Ëuþ-ÿkune Au!

95 96

÷u¾fLkku Ãkrh[ÞLkk{ :- [tÿfkLík nhøkku®ðËËkMk hkð.

(M.A., M.Ed.)

sL{ :- 2-2-1930

ðíkLk :- yAkr÷Þk (rs.¼Y[)

f{o¼qr{ :- ðzkuËhk (1940 Úke...)

yÇÞkMk :- yu{.yuMk.ÞwrLkð�Mkxe, ðzkuËhk{ktÚke çke.yu.(ykuLkMko), çke.yu., yu{.yu. yLku yu{.yuzT. suðe rzøkúeyku {u¤ðe.çke.yu. {kt ykh.çke.S.yu[. fktxkðk÷k «kRÍ yLku yu.fu.rºkðuËe«kRÍ {u¤ÔÞkt. fku÷us fk¤Úke s ÷u¾Lk ðk[LkLkku þku¾. yu{.yu.LkkyÇÞkMk Ëhr{ÞkLk F.S.R. fkWLMke÷{kt [qtxkÞk.

� 1953 Úke 1955 yk[kÞo : ©e LkðËwøkko nkRMfq÷,W{Õ÷k.

� 1956 Úke 1988 ©e LkkhkÞý nkRMfw÷ ðzkuËhk{ktyæÞkÃkLk fkÞo.

� ðzkuËhk þnuh {kæÞr{f rþûkf Mkt½{kt WÃk«{w¾ yLku«{w¾ íkhefu [qtxkÞk.

� {nkhkò MkÞkShkð ÞwrLkð�Mkxe, ðzk uËhk suðeyktíkhhk»xÙeÞÏÞkík ÞwrLkð�MkxeLke MkuLkux{kt çku ðkhhMkkfMke¼he [q txýe{k t Mk uLk uxh íkhefu [q txkÞk.�økwshkíkMk{k[kh�{kt �ËeðkËktze� yLku �MkktMkkrhfk� Lkk{fMkkókrnf fku÷{Lkk Ãkqðo fxkh÷u¾f.

� øk wshkík hkßÞ {kæÞr{f rþûkf Mk t½ {nk{tz¤,y{ËkðkË{kt WÃk«{w¾ íkhefu [qtxkÞk.

� ðzkuËhk þnuh ðk÷e {tz¤Lkk Ãkqðo{tºke yLku WÃk«{w¾.

� økwshkíkLke òýeíke MkkrnÂíÞf MktMÚkk �«u{kLktË MkkrníÞMk¼k� ðzkuËhkLkk ðíko{kLk «{w¾ yLku xÙMxe.

� økwshkík MkkrníÞ yfkË{e (økktÄeLkøkh)Lke Mkk{kLÞMk¼kLkk «ríkrLkrÄ (2003 Úke...)

� økwshkíke MkkrníÞ Ãkrh»kË (y{ËkðkË)Lke {æÞMÚkMkr{ríkLkk MkÇÞ (2005 Úke...)

� �«u{ËeðkLke� Úke �fw{ fw{ Ãkøk÷u� suðe A Mkk{krsfLkð÷fÚkkyku yLku [kh Lkðr÷fk Mktøkúnku (�MLkunËeÃk� ��½h ¼ýe� yLku �yktçkkLke zk¤u�)Lkk ÷u¾f íkÚkk�AçkArçkÞkt� yLku �[ktËk{k{k Ãkku¤e� suðk çkk÷fkÔÞMktøkúnkuLkk frð. �økkihe {khk økk{Lke� (fkÔÞ Mktøkún)Lkk frð.

� çku Lkð÷fÚkkyku Äkhkðkrnf YÃku Ãký «økx ÚkR Au.

� �ykfkþðkýe� ÃkhÚke ðkíkkoyku, fkÔÞku, Lkkxfku, ®[íkLk÷u¾kuðøkuhu «Mkkrhík ÚkÞkt Au yLku ÚkkÞ Au. xe.ðe. ÃkhÚke Lkkxfkuxu÷efkMx ÚkÞkt Au.

� Reference India, Twentyeth century Distin-

guished who is who yLku Indo Arab who is who

suðkt Ãkkt[uf yktíkhk»xÙeÞ økútÚkku{kt ©e [tÿfkLík¼kRLkkuÃkrh[Þ ËwrLkÞkLkk ÷çÄ«ríkrcík {nkLkw¼kðku MkkÚku «økxÚkÞku Au.

� �çkúñ¼è r{ºk {tz¤� ðzkuËhkLkk Ãkqðo {tºke yLku �ðzkuËhkçkúñ¼è Mk{ks�Lkk MÚkkÃkf «{w¾.

� fkhu÷e çkkøk, ðzkuËhk{kt Akºkk÷Þ yLku çku fkuBÞwLkexe nku÷MkkÚku rðþk¤ fuBÃkMk Ähkðíke þiûkrýf MktMÚkk ©e çkúñ¼èrðãku¥kusf {ts¤Lkk Ãkqðo {tºke, WÃk«{w¾, «{w¾ yLku xÙMxe.

� �¼è ¼kMfh� ({krMkf)Lkk íktºke ÷øk¼øk 32 ð»koLke íktºkeíkhefuLke Mkuðk.

� ©e çkúñ¼è rðãku¥kusf {tz¤u MkL{kLk fhe Yk. yuf ÷k¾Lke½u÷e ©e [tÿfkLík¼kRLku yÃkoý fhe níke, su{kt Yk. Ãkkt[nòh W{uhe íku{ýu MktMÚkkLku Ãkhík fhe níke.

� íku{Lkk Ä{oÃkíLke Mkki. f÷kçkuLk òýeíkk ÷u¾f Ãkºkfkh Mð.©e «n÷kË¼kR çkúñ¼è (y{ËkðkË)Lkkt Ãkwºke Au. yLku�çkúñ¼è ¼røkLke {tz¤�, ðzkuËhkLkkt Ãkqðo«{w¾ Au.

� �ËqhËþoLk�(y{ËkðkË) ÃkhÚke ©e [tÿfkLík¼kELke Ëe½oMkkrnÂíÞf MkVh yu{Lke {w÷kfkíkYÃku xu÷efkMx ÚkE Au.

mk⁄łke hne au mkhn¸ku mk⁄łke hne au mkhn¸ku · pdf filefrðlkku...

Documents