1

2

Mitoz vücut büyümesi, farklılaşması ve doku rejenerasyonu sırasında gördüğümüz

somatik hücre bölünmesidir.

Mitotik bölünme normalde her biri atasal hücreye özdeş kromozom ve genlere sahip

olan iki yavru hücre verir.

3

Mitoz esnasında, kromozomlar yoğunlaşır, nükleer zar yıkılır, mitotik iğleri oluşturmak üzere hücre iskeleti

yeniden düzenlenir kromozomlar zıt kutuplara doğru hareket eder.kromozomların ayrılması genellikle hücre

bölünmesi izler.

4

M İT O Z B Ö L Ü N M E

P R O F A Z

M E T A F A Z

A N A F A Z

T E L O F A Z

Demet URHAN-0005170914

5

6

7

Mitoz başlayınca çekirdeğin içerisinde kromatin materyali katlanmaya başlar. Bunu özel proteinlerin yardımıyla gerçekleştirir. Giderek daha fazla katlanıp (yaklaşık 1000 kez) boyunu kısaltır.

Enini kalınlaştırır sonunda en kısa en kalın halini alır (kromozom biçimini).

Profaz

8

Bu sırada çekirdek zarı erir çekirdekçik kaybolur.

Çekirdeğin içinde bu olaylar gelişirken sitoplazmada sentrozomların arasında iğ iplikleri organize olmaya başlar (iğ iplikleri proteinlerin kaynağı bölünme için hazırlık evresinde dağılan mikrotübüllerdir).

9

Profazİlk evre

10

Metafaz Profaz sonunda kromozomlar sitoplazmaya

dökülünce iğ ipliklerinin sentromere tutunmasıyla (kinetokor bölgesinden tutunur) kromozomlar hücrenin ekvator tablasına dizilirler.

Bu sırada kutuptan kutuba uzanan iğ ipliklerinin yanında kutuptaki sentrozomdan kromozomun sentromerine kadar uzanan iğ iplikleri oluşur.

11

12

Metafaz

Profaz 30-60 dakika sürmesine karşılık, metefaz ancak 2-6 dakika sürer

Bölünen insan hücresinin kromozomları en kolay mitozun metafazında analiz edilir.

13

MetafazKromozomlar

metafaz plağında

14

Kromatidler birbirlerinden ayrılarak zıt kutuplara doğru çekilirler. Bunlar iğ ipliklerinin hareketini sağlar.

Yavru kromozom adını verdiğimiz bu kromatidler kutuplara vardığında artık anafaz biter.

Sitokinezle ilgili aktiviteler de bu aşamada başlar. Bu evre de yaklaşık olarak 3-15 dakika sürer.

Anafaz

15

AnafazKardeş

kromatidler ayrılır ve kutuplara gider

16

Telofaz

Çekirdek zarı yavaş yavaş oluşur. Kromozomlar uzayıp incelmeye başlar.

Bu evrenin oluşumu sürerken bir yandan da sitoplazma boğum yapmaya başlar.

17

Sitoplazmanın boğumlanarak ayrılması sürecine sitokinez denir.

Telofazın başlangıcından iki yeni hücrenin oluştuğu ana kadar geçen süre 30-60 dakikadır.

18

TelofazNukleus zarı

oluşur iğ iplikleri yok olur ve sitokinez

19

Sitokinez

Sitoplazma bölünmesi ve iki yavru hücre

20

Figure 2.15

22

23

Bu bölünme germ hücrelerinde (üreme ana hücrelerinde) meydana gelir.

Erkeklerde primer spermatositlerdeDişilerde primer oositlerde olur.

Mayoz peş peşe iki bölünmeden meydana gelir. Mayoz I kromozom sayısını yarıya indiren bölünmedir. Mayoz II ise aynen bir mitoz bölünmedir.

24

Mayoz eşemin temelidir.

İki haploid gamet bir araya zigotu oluşturur.

Zygote

Egg Sperm

46

46

92

23

23

46

25

MayozGametleri oluşturan bir bölünmedir.

Anne Baba Çocuk

Mayozda genetik bilgiyarıya iner.

Çok fazla

26

Tetrat: mayoz bölünmenin profaz I evresinde homolog kromozomların kromatidlerin karşılıklı gelip eşleşerek oluşturdukları gruplar.

1 tetrat = 2 kromozom = 4 kromatid

27

Mayoz iki bölümlüdür.

Homologlarayrılır

Kardeş kromatidlerayrılır

Her bir gamette bir kromozomdan bir kopya kalır..

Haploid

Diploid

Meiosis I(reductiondivision)

Meiosis II(equationaldivision)

Haploid

28

Mayoz I : Redüksiyon Bölünmesi

Profaz I(erken)

(diploid)

Profaz I(geç)

(diploid)

Metafaz I(diploid)

Anafaz I(diploid)

Telofaz I(diploid)

Nukleus İğ iplikleri

Nukleuszarı

29

Bölünmeye hazırlık evresidir. Mitozdaki interfaza benzemekle birlikte

hücrelerin mitozdaki gibi büyüklüklerinin ve hacimlerinin artması gerçekleşmez.

30

Kromozomlar kısalıp kalınlaşmaya başlarken, anadan ve babadan gelen homolog kromozomlar sinaps halinde ya yan yana parelel uzanırlar ya da birbirinin üzerine kıvrılırlar.

Kısalma sonucunda kromozomlar mitozdaki gibi görülmeye başlar.

Her kromozom iki kromatitten yapıldığından, homolog kromozomlar dörtlü demetler halinde görülür, bu görünüşe tetrat denir.

31

Kromozomların sentromerleri ayrılmamıştır. 4 kromatid için iki sentromer vardır.

Ayrıca mitozdan farklı olarak bu evrede tetratlar arasında parça değişimi gerçekleşir. Crossing-over denilen bu parça değişimi tür içinde çeşitliliği sağlar.

Bu evrenin sonunda çekirdek zarı parçalanarak kaybolur.

32

Profaz I

Erken profase

Homologlar eşleşir. Krossing over olur.

Geç profaz

Kromozomlar kondense olur.İğ oluşur.

Nucleus zarı parçalanır.

33

Çekirdek zarının parçalanması sona ermiştir.

Sentrozomlar kutuplara çekilmiş ve iğ iplikleri ortaya çıkmıştır.

Sentromerleri çift olan tetratlar ekvatoral düzlem üzerine dizilir.

34

Homolog kromozomlar ekvatorplağında yerleşirler.

35

Bu evrede tetratlar ikiye ayrılarak kutuplara giderler.

Ana ve babadan gelen kromozomlar rasgele olarak birbirlerinden ayrılırlar

Bu evrede kromozom sayısı indirgendiğinden kutuplara taşınan yani oğul hücrelere geçecek olan kromozom sayısı vücut hücrelerinin kromozom sayısının yarısı kadardır.

36

Homologlar ayrılır ve Kutuplara hareket ederler.

Kardeş kromatidler Sentromerle bağlı olarak kalır.

37

Hücrenin iki kutbunda bulunan kromozomlar uzayıp incelmeye başlar.

Etraflarında çekirdek zarı oluşur. Sitoplazmanın boğumlanmasıyla da haploid sayıda kromozoma sahip iki yavru hücre oluşur.

38

Nucleus zarı oluşur.

İğ yok olur.

Sitokinez hücreyi ikiye böler.

39

Mayoz II : Ekvasyon bölünmesi

Profaz II(haploid)

Metafaz II(haploid)

Anafaz II(haploid)

Telofaz II(haploid)

İdentik olmayan

4 yavru hücre

40

Nucleus zarı parçalanırİğ oluşur.

41

Kromozomlar ekvatorplağında dizilirler.

42

Kardeş kromatidler ayrılırlar vezıt kutuplara giderler.

43

Nukleus zarı oluşur.

Kromozomlar dekondanse olurlar.

İğ kaybolur.

Sitokinezle iki hücre oluşur.

44

Gametes

4 haploid hücre

Her kromozomdan bir kopya

Her genin tek alleli

Farklı allellerin kromozom boyunca değişik yerleşimleri

45

Mitoz Mayoz

Bölünme sayısı 12

Yavru hücrelerin

sayısı2 4

Genetik olarak identik?

Evet Hayır

Kromozom Ana hücre gibi Ana hücrenin yarısı

Nerede Somatik hücrelerEşem hücrelerini verecek

hücreler

Ne zaman Hayat boyuSeksüel olgunlukla

ilişkili

Görevi Büyüme ve tamir Eşemli üreme