millóns para a granxa experimental de...

novembro 2017nº 167

A Deputación achega 1,3 millóns para a Granxa Experimental de Leite

Darío Campos na granxa Gayoso Castro.

O Goberno da Deputación aprobaba en Xunta de Goberno iniciar con 1,3 millóns de fondos provinciais o proceso de contratación das obras de construción do Centro Experimental de Leite na Granxa Gayoso Castro.As obras contemplan a construción, nunha finca de 15.500 metros cadrados da Granxa Gayoso Castro, de dúas naves para o gando, a alimentación e a maquinaria. P.25

“A instalación dunha rede de saneamento para todo o concello ten que abordarse en varios anos e co apoio de varias administracións” dixo o concelleiro nacionalista que engadiu que “estaremos vixiantes para que, á hora de acometer a obra, se usen parámetros de priorización totalmente obxectivos”. P. 12

outeiro de rei

Ferreiro propón levar o saneamento a tódolos núcleos

O Concello potencia o “mel da montaña” na terceira feira que celebra no Viveiró

A cita desenvolverase entre o sábado 18 e o domingo 19 na praza do Viveiró. O catedrático Xesús Feás abordará o potencial de Muras na produción de mel, pero tamén haberá cata de meles, elaboración de doces, obradoiros, etc. P. 11

friol

muras

O Concello mellora o acceso ao campo de fútbol e ao mercado municipalAs obras, con custo total de 62.000 euros dos que a Xunta achegaba 40.000 e o resto o Concello encargado tamén da redacción do proxecto e a dirección de obra, supoñen melloras na seguridade viaria e no acondicionamento de aparcadoiros. A mellora completarase con limuniación LED e con váculos novos “en beneficio da rúa e apostando por unha eficiencia enerxética”. P. 15

Os visitantes da pasada edición interesáronse polo mel e outros produtos da zona.

2 novembro 2017 actualidade

NOVAS DA CHAIRA vilalba

Adxudicado o proxecto para remodelar a avenida Terra Chá

Aberto prazo de solicitude de prazas na unidade de atención terapéutica diúrnaO Concello de Vilalba abre prazo de solicude para cubrir inicialmente as 5 prazas conveniadas da Unida-de de Atención Diúrna terapéutica para persoas con Alzhéimer e outras enfermidades neurodexenerativas propias da Fundación Hospital Asi-lo de Vilalba tras ser aprobado no pleno o convenio entre ambas en-tidades polo que se instrumenta a subvención nominativa prevista nos presupostos municipais para o des-envolvemento da acción social para o período 2017/2020.As solicitudes presentaranse no departamento de Servizos Sociais xuntando tamén fotocopia do DNI das persoas solicitantes; fotocopia do DNI do representante legal ou gardador de feito, se é o caso; foto-copia da tarxeta sanitaria; informe médico; xustificantes de ingresos da persoa solicitante, e no caso de estar casado/a, do seu/súa cónxuxe; foto-copia da última declaración da ren-da, ou no seu defecto, autorización para obter o certificado de imputa-cións do IRPF expedido pola Axen-cia Tributaria; no caso de percibir pensión do estranxeiro, certificado bancario da contía mensual do ano en curso; fotocopia da Resolución da Valoración do Grao de Dependencia, si a tivese; fotocopia da Resolución do Plan Individual de Atención de estar incluído no PAR para Centro de día, si a tivese; e calquera outro do-

cumento que se considere necesario para a valoración da solicitude.A valoración correspóndelle ao traballador/a social dos servizos so-ciais comunitarios do Concello, que determinará a concorrencia dos re-quisitos para ser usuario do centro de día e aplicará o baremo corres-pondente para a súa valoración,

tendo en conta que tódalas solici-tudes obterán unha puntuación en aplicación do baremo establecido ao efecto.O departamento de Servizos So-ciais, valorará a solicitude segundo o baremo de valoración e elaborará

un informe-proposta que será ele-vado á Xunta de Goberno Local, quen resolverá favorable e dita so-licitude terá consideración de alta no servizo. No caso de non existir dispoñibilidade de prazas para to-das as solicitudes incluirase nunha lista de agarda por orde de prefe-rencia en función da puntuación

acadada. No caso de igualdade na puntuación terase en conta a data de presentación das mesmas.O prazo de presentación de soli-citudes remata o 15 deste mes de novembro de 2017.

María Flor Rey, concelleira de Servizos Sociais, Familia, Muller e Emprego

“A campaña Vilalba en Negro, tamén para particulares”Reabre a piscina de Vilalba despois da súa mellora con 260.000 euros

Hospital Asilo de Vilalba.

Cumprindo os prazos previstos, e despois dunha inversión de 260.000 euros, reabría o 16 de outubro as súas portas a piscina municipal de Vilalba.O alcalde indica, facendo balance, que inicialmente as obras supoñían o investimento duns 200.000 euros; pero, “ante outras necesidades des-cubertas durante as obras”, foi preci-so investir outros 60.000 euros que se aprobaban nun pleno extraordinario.Así, finalmente, as instalacións su-frían unha renovación completa que afectaba aos sistema de climatiza-ción, deshumectación, filtros e siste-ma de cloración. De feito, Agustín Ba-amonde indica que “o maior cambio que se pode apreciar é o da calidade ambiental –do aire- e da auga; debi-do a que anteriormente se emprega-ba unha alta concentración de cloro de 5,5 fronte ao 0,8 que se emprega agora para a desinfección da auga a través do uso do sal”. En canto á climatización do espazo, Baamonde explica que “o aire tomá-base directamente da sala de máqui-nas e agora será do exterior. Polo tan-to, a temperatura do vestíbulo será igual que a do vaso”. Ademais, coa instalación de doce bocas de impul-sión en cada lateral do vaso realiza-rase unha mestura da auga da piscina máis correcta. Co cambio de tuberías dos pulsado-res, duchas e o sistema de desauga-mento que nun primeiro momento parecía ser o responsable dos proble-mas na sala de máquinas foi cando se descubría a necesidade de imper-meabilizar a praia da piscina. A este

fin, ao de solucionar os problemas de temperatura e presión nas duchas cambiando a mezcladora da auga e pintar tanto o interior coma o exte-rior da piscina, destinábanse outros 60.000 euros.Coa instalación dunha caldeira de biomasa o ano pasado, a piscina con-ta con “dous sistemas que se com-plementan, biomasa e gasoil, que permiten dispoñer do servizo cando algunha das bombas da problemas”. E tamén dispón de placas solares.As melloras que aínda non foron exe-cutadas son as de renovación do sis-tema de iluminación.

FormaciónA piscina municipal de Vilalba ofre-ce cursos de natación para nenos e adultos, cursos para a terceira idade, natación escolar, natación para em-barazadas –organizada pola matrona de Vilalba-, escola de triathlón, gru-pos organizados e natación especial.A ocupación é do 100% tanto nas 100 prazas ofertadas para adultos coma nas 200 para cursos de nenos e nenas. No caso da natación escolar, teñen confirmada a súa asistencia dende a ANPA do Mato vizoso, Escola de Edu-cación Infantil, colexio de Monseiva-ne, Anpa de Román, Centro Ocupacio-nal de Vilalba, Escolas Deportivas de Cospeito, Anpa de Muimenta, Anpa de Castro , Anpa de Meira, colexio da Pastoriza, Anpa de Abadín e diferentes grupos organizados. A través das diferentes modalidades de cursos estímase que á piscina asistan unhas 500 persoas.

A Xunta adxudica a redacción do proxecto de remodelación da aveni-da Terra Chá en Vilalba.O proxecto consiste na renovación completa de servizos nesta rúa coin-cidente coa estrada de saída cara a Meira -que no seu tramo urbano foi cedida ao Concello-. O rexedor local, Agustín Baamonde, destaca esta “boa nova” que “os vilalbeses e vilal-besas levabamos agardando dende fai preto de oito anos cando a crise provocou o retraso destas melloras”.A remodelación afectará á coloca-ción de canles pluviais dende o cam-po de fútbol cara abaixo para facelas chegar á depuradora de Sancovad e ao río Lila tralo seu tratamento. Ta-mén inclúe a modificación da rede

de servizos de augas e á rede de sumidoiros; así coma ao firme da estrada e ás beirarrúas.As obras suporán un investimento total de arredor dun millón de euros por parte da Xunta.

Trala redacción do proxecto que se prevé para comezos do 2018, a súa execución podería desenvolverse no verán do 2018 despois da súa licita-ción. Con todo, o alcalde recalca que “estas datas son unha previsión”.

Avenida Terra Chá.

As obras de mellora suporán unha mellora integral desta rúa vilalbesa

Piscina Municipal de Vilalba.

A concellería de Deportes do Con-cello de Vilalba organiza a II Gala do Deporte Municipal que se cele-brará o venres 8 de decembro 2017 a partir das doce do mediodía no auditorio municipal Carmen Estévez.Esta gala consolídase coa idea de “premiar a deportistas, técnicos, entidades deportivas e figuras im-portantes no labor de fomento ou

promoción do deporte e da acti-vidade física na nosa localidade durante a tempada 2016/2017, se-gundo recorda o técnico municipal de Deportes, Félix Prieto.O prazo de presentación de solici-tudes proposta previa dos diferen-tes clubes/entidades/institucións para optar aos distintos premios está aberto ata o 17 de novembro.

O Concello prepara a II Gala do Deporte

3novembro 2017actualidade

María Flor Rey, concelleira de Servizos Sociais, Familia, Muller e Emprego

“A campaña Vilalba en Negro, tamén para particulares”O departamento de Servizos Sociais que dirixe no Concello de Vilalba Flor Rey desenvolve diversas tarefas en relación coa atención social: a escolarización de menores a través de programas de traballo específico relacionados coa resolución de con-flitos relacionados coas dificultades de inserción e o absentismo escolar, o reparto de alimentos a través do Programa de Axuda Alimentaria a Persoas máis desfavorecidas, a aten-ción e asesoramento ás mulleres a través do Centro de Información á Muller (CIM) ou o Servizo de Axuda no Fogar (SAF).

- Pero, cales son os servizos que pres-ta o Concello?- Os servizos sociais do Concello desenvolven diversos programas para a atención da poboación coma o programa de información e orien-tación, pero tamén os de Familia e Convivencia, onde incluímos o Servi-zo de Axuda no Fogar e actuacións dirixidas a resolución de problemá-ticas socio-familiares, contando co traballo da psicóloga e da educadora socio-familiar. De feito, o programa de Educa-ción e apoio familiar está dirixido a á inclusión social dos menores, co obxectivo de promover a adquisición de competencias e habilidades por parte das familias para o axeitado desenvolvemento das súas funcións parentais e educativas.Dentro do programa específico de Prevención da Marxinación e Inser-ción Social inclúense actuacións des-tinadas a integración social de per-soas con discapacidade o tratamento de condutas aditivas, a formación e á inserción laboral, a resolución de dificultades da inserción escolar, asesoramento xurídico, así como axu-das de emerxencia social para nece-sidades puntuais e para transeúntes. Por outra banda, o departamento de servizos sociais tamén é o respon-sable de programas de animación, prevención e cooperación social inclúe as Aulas da Terceira Idade,

as dirixidas á promoción das mulle-res, e o programa de aloxamento al-ternativo como medida excepcional en situacións de emerxencia social.Tamén este departamento conta con Servizos Municipais específi-cos coma o Centro de Información e atención á Muller (CIM) que dispón de asesoramento xurídico e asisten-cia psicolóxica para mulleres vítimas de violencia de xénero; e o Servizo de Prevención dos trastornos aditivos con actuacións nos ámbitos escolar, familiar e xuvenil e tratamento dos consumos abusivos de alcohol.E, ademais, o Concello dispón de cen-tros específicos de atención a grupos coma o centro de atención á primeira infancia e o Centro Ocupacional de discapacitados psíquicos.

- A Xunta aumentaba as horas de Servizo de Axuda no Fogar. Cantas persoas se ven beneficiadas deste servizo no concello de Vilalba?- Actualmente son 273 as persoas beneficiarias do servizo que reciben 10.978 horas de atención mensual. A partir do un de setembro, co aumen-to de horas que financia a Xunta, hai que engadir outras 1.604 horas men-suais, é dicir, 19.249 horas ao ano a maiores das que xa se estaban a ofre-cer. Isto permite atender entre 40 e 50 usuarios. De feito, foron dadas ou-tras 26 novas altas dende setembro.

- A prestación destes servizos supón un importante desembolso econó-mico para as arcas municipais. De que orzamento dispón o departa-mento para esta anualidade?- O orzamento para este ano 2017 para o servizo de axuda no fogar para persoas con dependencia ascende a 1.517.000 euros; mentres que o de libre concorrencia –o servizo de axu-da no fogar básico (SAF)- conta con 300.000 euros dos que a Deputación achega 75.000 euros con cargo ao Plan Único.

- Que número de persoas traballan para prestar o conxunto dos servizos?

- O equipo técnico do Concello que desenvolve os servizos sociais comunitarios está constituído por catro traballadores sociais, unha psicóloga, unha educadora familiar, unha asesora xurídica –no CIM- e un administrativo. E no caso do servizo de axuda no fogar que presta Virxe do Carme chegan ata 120 os auxilia-res contratados.

Vilalba en NegroCoincidindo co Día Internacional das mulleres –que se conmemora cada 8

de marzo-, o Concello poñía en mar-cha con gran aceptación por parte dos veciños e veciñas a I Andaina pola Igualdade que se sumaba aos actos habituais que o Concello pro-grama tamén nos centros escolares, por exemplo.E, de cara ao 25 de novembro que

se conmemora o Día Internacional contra a violencia de xénero, o Con-cello de Vilalba implícase de novo, por segundo ano consecutivo, na campaña de sensibilización en pro da igualdade e de concienciación social “En negro contra a violencia / Vilalba en negro”.

- Cal é o obxectivo da campaña e as motivacións da participación do Con-cello de Vilalba? - Á marxe de cores políticas, os Con-cellos participantes pretenden amo-

sar a súa repulsa sobre a violencia de xénero. Por iso se tinguirán de negro de novo as rúas da nosa vila contra os asasinatos machistas coma ex-presión máis extrema das desigual-dades sociais que viven as mulleres polo feito de selo. O incremento do número de institucións públicas par-

ticipantes é un avance significativo no traballo transversal, horizontal e colaborativo das entidades locais contra a violencia de xénero.

- Que propostas concretas recolle esta campaña ?- A campaña repite o plantexamen-to da pasada edición. Os establece-mentos e asociacións participantes contarán con material aportado polo Concello para amosar nos seus locais. Pero, ademais, convida-mos aos veciños e veciñas a vestir de negro tamén as ventás das súas propias vivendas.

- O ano pasado xa se desenvolvía esta campaña en Vilalba coa cola-boración de 200 establecementos vilalbeses. Que participación se agarda este ano?- Este ano son máis de 300 os es-tablecementos comerciais, hosta-leiros, institucións e asociacións as que contarán con pancartas, carte-lería e outros elementos de decora-ción de cor negra entre o venres 24 e o domingo 26 de novembro.

- E fóra da campaña, que activida-des impulsa o Concello en conme-moración do 25 de novembro?- Ademais dos actos que xa implica esta campaña na que participan va-rios Concellos e Deputacións, o de Vilalba prepara algunhas propostas dirixidas, principalmente, aos mo-zos e mozas. Tras conseguir a im-plicación de nenos, nenas, adultos e axentes comerciais –ademais das institucións públicas-, queremos que os adolescentes tamén parti-cipen nestes actos e traballen no rexeitamento á violencia en xeral e á de xénero en particular.Con todo, as actuacións en materia de igualdade de xénero amplíase o resto do ano a través de programas específicos de prevención de todas as formas de violencia contra as mulleres e as súas fillas e fillos.

María Flor Rey á porta das oficinas de SS.SS.

“O Concello de Vilalba prepara de xeito específico para o Día contra a violencia de xénero actividades dirixidas á mocidade”

Reabre a piscina de Vilalba despois da súa mellora con 260.000 euros


vilalba

Cinco parroquias recollen sinaturas polo transporte público

Vilalba Aberta solicita un pleno de reprobaciónLogo de contrastar a situación de ab-soluta irregularidade relativa ao cam-bio de actividade que lle sucedeu ao cese e á posterior venda dos terreos e a nave sobre a que se asentaba a anti-ga empresa de prefabricados de San-covade, a asemblea de Vilalba Aberta urxía a comparecencia do alcalde, a fin de que os vilalbeses e vilalbesas puideran coñecer a verdade do acon-tecido. Foi nunha entrevista radio-fónica – e non a través dunha rolda de prensa pública tal e como pedía a formación asemblearia – cando o po-pular Agustín Baamonde recoñecía que o novo uso dos terreos non cons-taba como tal no arquivo municipal. Isto significa que “o desguace de camións de Sancovade – ben visible ao carón da circunvalación – está a operar dende hai aproximadamente un ano sen que ninguén no Goberno Municipal fixera nada diante da ile-galidade manifesta que supón unha muda destas características nunha zona especificada coma chan rústico a efectos de administración”.

É por isto que veñen de anunciar a posta en marcha de medidas legais e a solicitude paralela dun Pleno Extraor-dinario de Reprobación, logo dunhas declaracións que cualifican de “burla á veciñanza”, máis se cabe cando a nova actividade parou por completo logo da advertencia efectuada pola forma-ción asemblearia. Neste senso, o seu voceiro, Modesto Renda, apuntou di-rectamente aos vínculos entre as de-rradeiras titularidades e a agrupación do PP de Vilalba, e acusou ao Goberno Municipal de “saltarse a lei para favo-recer aos amigos, namentres os vilal-beses e vilalbesas que loitan por sacar adiante os seus pequenos negocios con arranxo á legalidade son tomados por parvos” .Ao respecto, o alcalde explica que non deu ningunha autorización de cambio de uso e que “por mor dunha denuncia anterior, xa está o asunto en mans do técnico municipal e os servizos xurídicos do Concello que son os que teñen que determinar se a actividade é legal”.

O BNG presentou en Vilalba o do-cumento Bases Democráticas para unha Nova Galiza. No acto, celebra-do no Hostal Terra Chá, participaron a parlamentaria do BNG por Lugo Olalla Rodil e o voceiro no concello de Vilalba Félix Jorquera. Olalla Ro-dil sinalou, na súa intervención, que “estamos a vivir un momento histó-rico no que se están a remover os ci-mentos do réxime do 78 no estado español e nese contexto o BNG lan-za as Bases Democráticas para unha nova Galiza, para reforzar a ligazón entre dous conceitos, nacionalismo e democracia, sinónimos, ao pare-cer da organización frontista, neste momento no Estado”.“A estrutura do Estado vai mudar e o réxime de 1978 está tocado”, afirmou Olalla Rodil durante a súa intervención no acto de Vilalba.

“Temos que ter propostas e inicia-tivas para garantir que neste novo cenario Galiza non fai ficar atrás, propostas para abrirmos unha por-ta á esperanza”, acrecentou. “Ou to-mamos nós o impulso deste debate ou ninguén máis o vai facer”, argu-mentou a parlamentaria do Bloque. Pola súa banda Félix Jorquera enu-merou os problemas básicos do país, agravados, a xuízo do conce-lleiro nacionalista, durante estes 40 anos. Así, Jorquera quitou a pasear os espectros da crise demográfi-ca, o avellantamento, a destrución do territorio, o despoboamento, a emigración da mocidade, a “asfixia programada da nosa lingua e da nosa cultura” ou a precariedade laboral. “Cada vez somos menos e máis vellos”, recapitulou.

O BNG presenta en Vilalba as ‘Bases Democráticas para unha Nova Galiza’

Cando están a piques de cumprirse tres meses dende que a Xunta de Galicia, a través da Consellería de Infraestruturas e Vivenda, implan-

tase a última fase no seu novo Plan de Transporte, veciños e veciñas das parroquias de San Simón, Samarugo, Lanzós, Corbelle e Goiriz veñen de ini-ciar unha recollida de sinaturas para

manifestar a súa desconformidade.Protestan así pola supresión –con data de 8 de agosto- do servizo regular de transporte que unía ditas localidades

coa vila de Vilalba, e solicitan ás au-toridades competentes a busca de alternativas para recuperalo. Denun-cian o illamento ao que se vén re-ducidos e reducidas, unha situación

que afonda na crecente fenda entre o núcleo urbano e os do rural.Nunha zona marcada pola dispersión da poboación e o seu envellecemen-to, a existencia dunha liña de trans-porte regular preséntase non só como un servizo de interese público, senón como unha urxente necesidade.

Unha situación levada a Pleno no Concello de VilalbaAs reivindicacións da veciñanza des-tas parroquias foi protagonista fai unhas semanas do debate no Pleno do Concello. A voceira do Grupo So-cialista de Vilalba, Elba Veleiro, inquiriu o Grupo de Goberno sobre esta cues-tión. A concelleira socialista subliñou no Pleno ordinario celebrado o día 2 de outubro de 2017 que a aprobación deste plan “non contou coa necesaria e previa participación das entidades sociais ou institucionais”. Ás preguntas da oposición, o Alcalde de Vilalba, D. Agustín Baamonde Díaz, confirmou que o Concello desestimara contestar a enquisa que lle remitira a Xunta para valorar os servizos de transporte na zona antes do seu posible recorte.

O servizo de autobús discorría ata o 8 de agosto por vías municipais.

Desguace de camións de Sancovade.

PSOE: “O goberno local permite obras no xulgado sen licenza”O Grupo Municipal Socialista denuncia que as obras que se están a facer nos xulgados de Vilalba non teñen a licen-za pertinente para a súa execución. Hai algunhas semanas que deron comezo as reformas no interior do edificio para mellorar a súa accesibilidade, e segun-

do veñen de afirmar desde o PSOE “es-tas obras son de carácter ilegal ao non contar cos permisos requeridos”.No momento no que comezaron os traballos, “tanto Agustín Baamonde, alcalde de Vilalba, como José Manuel Balseiro, delegado da Xunta, foron a

sacar a foto para presentar as obras de mellora a sabendas de que non dispo-ñían da licenza, facendo publicidade da súa xestión sen ningún tipo de au-torización”, explica a concelleira socia-lista Marta Rouco. Ademais, aseguran que a día de hoxe “están todos os ma-teriais ciscados pola beirarrúa no exte-rior dos xulgados, e no interior manté-ñense unhas condicións deleznables para os traballadores e traballadoras”.Desde o Grupo Socialista califican de “chapuza” este modus operandi ao que “xa nos teñen máis que acostumados”, pero tamén sinalan que “non se pode consentir que o goberno local do Par-tido Popular esixa aos cidadáns de a pé permisos para realizar calquer tipo de actividade, pero cando lles toca a eles sáltanse á torera todo procedemento sen o máis mínimo rigor”.Pola súa banda, o rexedor local, expli-ca que “a consellería fixo unha modi-ficación ao proxecto inicial e por iso lle foi requirida máis documentación relativa a esa última modificación. E esa documentación xa foi aportada”.O Xulgado de Vilalba, en obras.

5novembro 2017publicidade

O BNG presenta en Vilalba as ‘Bases Democráticas para unha Nova Galiza’

Desguace de camións de Sancovade.


vilalba

O Concello desenvolve novas obras con 300.000 euros

castro de rei

Ruiz e Eimil asinando o convenio entre ambas entidades.

María Reimóndez, Premio Agustín Fernández Paz

A obra Fóra do Normal de María Reimóndez Meilán resultou ser a gañadora do I Premio Agustín Fer-nández Paz de narrativa infantil e xuvenil pola igualdade convocado polo Instituto de Estudos Chaire-gos, o Concello de Vilalba e Edicións Xerais de Galicia.A obra presentada baixo o lema ou seudónimo de “Supeheroes” era des-tacada polo xurado integrado por

Marica Campo, Manuel Bragado e Xabier P. Docampo polo “tratamento da temática trans, dos personaxes e da banda deseñada como camiño de comprensión do mundo así coma polo valor de contar con heroes á hora da superación do conflito”.O xurado, reunido na sala de xuntas do IESCHA este venres 27 de outu-bro, destacaba tamén a calidade das obras presentadas baixo os lemas “GUNTUR” e “PO ESTELAR”.

María Reimóndez.

O Racing Club Villalbés vén de asinar un convenio de colaboración coa Estación de Servicio Eimil – GALP a través do que os socios e colaborado-res do club se poden beneficiar dun desconto instantáneo de 5 céntimos por cada litro en repostaxes de máis de 20 litros.Pero, ademais deste desconto, a Esta-ción de Servicio Eimil donará ao club a cantidade de 2 céntimos por litro de tódolas repostaxes que se realicen mediante esa promoción. Deste xei-to, “a oferta é beneficiosa para tóda-las partes”, como indica o presidente Paco Ruiz.O club proporcionará unha tarxeta aos socios e colaboradores que debe-rán presentar no momento do pago para poder beneficiarse do desconto.

Outros conveniosO club está a traballar cos comercios e empresas da vila para “poder ofre-cer aos nosos socios moitas máis ofertas e descontos”.

Descontos de 5 céntimos en litro na estación de servicio Eimil para socios do Racing

O Concello reparte máis de 29.000 euros entre 53 asociacións do municipioA Xunta de Goberno Local acorda-ba nunha sesión celebrada o luns 9 de outubro de 2017, outorgar as subvencións ás entidades públicas ou privadas para fomentar unha actividade ou interese municipal conforme ao establecido nas ba-ses para a convocatoria pública de subvencións municipais para a anualidade 2017 en Vilalba.Son nove asociacións culturais, tres educativas, 19 deportivas,

seis de mulleres, 13 veciñais, unha que traballa cun colectivo espe-cífico e outras dúas máis doutro tipo as que recibirán estas axudas municipais dun mínimo de 318,60 e dun máximo de 600 euros por entidade segundo a puntuación outorgada atendendo aos crite-rios establecidos nas bases.Así, son 53 as entidades as que teñen outorgados un total de 29.056,75 euros.

Aforros de ata un 70% no Black Friday vilalbés

O Concello de Vilalba investirá 240.000 euros na rehabilitación de camiños e vías.Unha delas será a estrada entre o Centro Ocupacional e o cemiterio municipal pola que “transitan un elevado número de vehículos e incluso de camións que acceden ao polígono industrial”. Por iso é preciso renovar o seu firme despois de ter aumentado a súa plataforma.

O resto de vías municipais que se ve-rán beneficiadas pertencen ás distintas parroquias. Pero, polo momento, aínda están en proceso de redacción os seus proxectos.Estas obras serán posibles grazas á apro-bación en pleno dunha modificación do expediente de crédito co que tamén se facía fronte ás obras engadidas na piscina.

Con outros 60.000 euros farase fronte á renovación das pistas de tenis que “despois de 22 anos de funcionamento están moi deterioradas excepto a de cemento”.

Outras obrasCon outros 60.000 euros de fondos municipais desenvolverase o proxecto de autoabastecemento de Fontevilar, en Mourence. Neste caso será licitada “inmediatamente” despois de ter que agardar os permisos de Fomento, Patri-monio e a Deputación.Aínda na fase de redacción atópase o proxecto da rede de sumidoiros do Sisto, en Sancovade, para o seu desen-volvemento previo ao aglomerado das vías. Con todo, o alcalde explica que “neste proxecto non se inclúe a cons-trución da depuradora”.Por outra banda, tamén en fase de re-dacción se atopan as obras de dotación de beirarrúas ao Adro, en Lanzós; e a renovación da rede de sumidoiros e as tubaxes de auga no grupo das Fontiñas.

Cheri Grandío, nova concelleira de cultura

O acceso ao polígono verase beneficiado con 60.000 euros de investimento.

O último venres de novembro é día de compras en Vilalba. A pesar de ser un costume foráneo, co impulso do Concello e a Asociación de Empresa-rios Sete Pontes, os establecementos comerciais vilalbeses aproveitan para celebrar esta campaña de rebaixas previas ás de Nadal.Así pois, este ano o venres 24 de nov-embro o 75% do comercio ofrece des-contos de entre o 20 e o 70% nalgúns artigos de zapatería, textil, xoiaría, aga-sallos, ferretería, electrodomésticos, etc.A iniciativa que se desenvolverá en ho-rario comercial pretende “fomentar as compras no comercio local”.

Trala renuncia de José Antonio Pita como concelleiro da corporación municipal, o alcalde de Vilalba atri-buía novas delegacións aos edís do equipo de goberno.A primeira modificación que se daba a coñecer era a de Cheri Grandío que, ademais de facerse cargo das áreas de Feiras, Mercados e Asociacionis-mo Rural, agora tamén será a respon-sable da delegación de cultura que acolle “con responsabilidade porque Pita deixou o listón moi alto ao estar sempre pendente de todo e todos”.Con todo tamén acolle esta nova responsabilidade con ilusión. E, pre-cisamente, ao tratarse de algo novo “estou poñéndome ao día. De feito, xa falei con boa parte das asociacións do municipio”. Isto é unha mostra da mesma liña que pretende seguir esta área na que se estreaba coa progra-

mación da actuación dun cuarteto de corda o día 1 e 2 de novembro no cemiterio municipal onde se desen-volvía tamén unha ofrenda floral por parte do Concello.Con reunións aínda pendentes, Grandío avanza xa o peche de ac-tuacións para novembro e decem-bro . Así mesmo, está traballando xa na Festa da Xuventude, actividades para os máis pequenos durante o Nadal, os tradicionais concertos e a Cabalgata de Reis.Outra das delegacións que asumía Pita era a de Xuventude que agora atenderá Patricia Teijeiro. Queda por determinar a delegación de Depor-tes, pero tamén por levar a pleno a nova acta. Neste sentido, o rexedor local avanza que “tras comunicar a baixa de Pita á xunta electoral”, a nova acta será ocupada por Julio Vázquez.

Cheri Grandío, concelleira de Cultura, Feiras e Mercados e Asociacionismo rural.


Autocaravanistas inauguran a área de servizo de Castro de Rei

O BNG pedirá no Pleno un cambio na política forestal

Descubertas 15 estruturas dedicadas a vivendas no castro de ViladongaA última fase de escavacións no Cas-tro de Viladonga deixou ao descu-berto 15 estruturas; en varias delas pódese apreciar a existencia de la-reiras, o que indica que posiblemen-te estiveron destinadas a vivendas. Os investigadores tamén atoparon unha fouce, varias asas de bronce e fragmentos diversos de cerámica.O xefe do Servizo de Arqueoloxía da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, Roberto Pena, e a directora do Museo Arqueo-lóxico do Castro de Viladonga, Elena Varela, o rexedor local, Francisco Ba-lado e o delegado territorial, José Ma-nuel Balseiro, visitaban o castro onde a Consellería investiu 85.400 euros. Os traballos serviron para abundar no coñecemento dos sectores sur e oeste do castro. Ademais de exhumar estruturas que permanecían ocultas, procedeuse á consolidación doutros espazos que estaban deteriorados.Así, entre outros traballos, foron reconstruídos parcialmente muros

dos que só quedaba a cimentación para evitar que co tempo quedaran completamente arrasados. Para elo, eleváronse levemente con dúas ou tres fileiras de pedra, deixando evi-dencias, cunha liña de pequenos seixos, da diferencia entre os res-tos orixinais e a parte rehabilitada. Igualmente, a intervención incluíu a limpeza da vexetación -nalgun-has zonas manual- nunha área de aproximadamente 1,8 hectáreas.As actuacións achegarán informa-ción valiosa, como o uso orixinal dalgúns dos espazos escavados, que axudan a seguir avanzando na interpretación do xacemento. Ade-mais, recuperouse material que ta-mén da pistas sobre a vida no castro e enriquecerá os fondos do museo.Con esta iniciativa, a Xunta sigue a impulsar a investigación, documen-tación e acondicionamento dos es-pazos, e mellorando a visibilidade e a accesibilidade ao castro.

castro de rei

María Reimóndez, Premio Agustín Fernández Paz Cada escavación deixa ao descuberto máis materiais arqueolóxicos.

O BNG levará ao vindeiro pleno da corporación do concello de Castro de Rei unha iniciativa para pedir un cambio na política forestal conducen-te a previr os incendios. Ademais, os nacionalistas, propopoñen que se ins-te á Xunta de Galiza a executar unha política de desenvolvemento rural que reverta o abandono dos núcleos rurais e das explotacións agrarias e forestais. A voceira do BNG no conce-llo de Castro de Rei, Digna Lagarón, lembrou que “a traxedia da vaga de lumes forestais que vén de arrasar Ga-liza provocou en catro días a morte de catro persoas, puxo en situación de grave risco núcleos urbanos e miles de persoas viron as súas vidas ás por-tas da morte; deixou vivendas, cen-tos de propiedades e máis de 35.000 hectáreas engulidas polas lapas”.

A voceira nacionalista, Digna Laga-rón, sinalou que “para o PP non existe unha política forestal que acometa medidas de carácter estrutural, que abranga a posta en valor dos terreos forestais, o aproveitamento diversi-ficado e multifuncional do monte, a aplicación de medidas preventivas e de actualización do propio dispositi-vo de loita contra os lumes forestáis”. Dende o BNG proponse levar adiante, de xeito consensuado coas restantes forzas políticas e axentes sectoriais e sociais implicados, as modificacións lexislativas necesarias para a posta en valor do solo forestal e regule adecua-damente os problemas estruturais a nivel de ordenación do espazo rural e de medidas preventivas.O BNG leva anos denunciando que a falta de ordenación territorial é

un dos principais problemas estru-turais do noso país. E como tal, a resposta tamén debe atacar ao pro-blema de fondo. No mes de xuño, a Portavoz Nacional do BNG, Ana Pon-tón, após os incendios do Pedrógão en Portugal, fíxolle un ofrecemento ao presidente da Xunta, para chegar a un grande pacto nacional galego en defensa do noso monte, que Fei-joo nin se dignou en contestar. Os aspectos a abordar, como a deserti-zación, o abandono de explotacións agrarias, monocultivo do eucalipto ao servizo basicamente de ENCE, a falta dun aproveitamento multifun-cional do monte galego que apro-veite todo o seu potencial, servizo de prevención e extinción precario, estacionalizado e sen mando único, etc., seguen aínda pendentes.

Autocaravanistas da Asociación de Autocaravanas de Galicia visitan Castro de Rei entre o venres 3 e o do-mingo 5 de novembro con motivo da inauguración da área de servizo para autocaravanas a carón da ruta do río

Azúmara que se desenvolvía o sába-do ás doce e media do mediodía.As actuacións de acondicionamen-to da zona e dotación de servizos, así coma a mellora da sinalización da ruta contaba cun orzamento de

70.000 euros dos que o 80% foi sub-vencionado por parte de Turismo de Galicia co obxectivo de “dinamizar a actividade turísitica na zona”.

Outros investimentosRecentemente, o Concello de Castro de Rei melloraba os parques infan-tís de Castro R. de Lea e Castro de Rei cun orzamento de 36.000 euros subvencionados por Vicepresidencia da Xunta de Galicia. Neste caso, as actuacións supuxeron a mellora do solo dos parques e a substitución de elementos danados así como o seu pintado íntegro.Así mesmo, estase a desenvolver a mellora de accesos ao parque em-presarial a través da construción de beirarrúas novas e carrís de incor-poración. As obras que contan cun orzamento de 120.000 euros sub-vencionados pola consellería de In-dustria e Xestur, está previsto que re-maten o mércores 15 de novembro.A Asociación galega de autocaravanas, na área de servizo de Castro de Rei.

mación da actuación dun cuarteto de corda o día 1 e 2 de novembro no cemiterio municipal onde se desen-volvía tamén unha ofrenda floral por parte do Concello.Con reunións aínda pendentes, Grandío avanza xa o peche de ac-tuacións para novembro e decem-bro . Así mesmo, está traballando xa na Festa da Xuventude, actividades para os máis pequenos durante o Nadal, os tradicionais concertos e a Cabalgata de Reis.Outra das delegacións que asumía Pita era a de Xuventude que agora atenderá Patricia Teijeiro. Queda por determinar a delegación de Depor-tes, pero tamén por levar a pleno a nova acta. Neste sentido, o rexedor local avanza que “tras comunicar a baixa de Pita á xunta electoral”, a nova acta será ocupada por Julio Vázquez.


guitirizGuitiriz en ruta para coñecer o patrimonio natural do concello

Malestar polo despido dun traballador do GES

Máis de 124.000 euros en melloras en espazos públicos

O Concello de Guitiriz ven de comu-nicar o despido a un operario do GES alegando non superar o período de proba e a CIG denuncia que “se trata dun despido de represión sindical, toda vez que se produce tras un suce-so de denuncias interpostas pola CIG, sindicato ao cal o traballador está afi-liado, e do propio traballador por in-cumprimentos do Concello nas con-dicións laborais do persoal do GES e do propio traballador en particular”.O Secretario de Organización da CIG Lugo-A Mariña, Lois Neto, afirma que “detrás deste despido está unha actitude represora por parte dunha alcaldesa caudillista que entende que a seu criterio está por riba da xurisdición social”.Ante esta situación téñense mani-festado os grupos da oposición. Por unha banda, o edil non adscrito Jordi

Blengua asegura que “hai xa tempo que o goberno municipal de Guitiriz presidido pola señora Regina Polín entrou nunha dinámica de enfronta-mento co persoal laboral do Conce-llo. Desde hai tempo a comunicación entre traballadores e equipo de go-berno baséase en choques dialéc-ticos e mesmo ameazas por parte da alcaldía”. Blengua lamenta este “nivel de crispación” e engade que se debe “á falta dunha RPT actuali-zada e acorde ás necesidades labo-rais”. Ademais, apunta que “esta mala planificación e xestión que leva aos traballadores a demandar ao Conce-llo”, terá “consecuencias económicas para o Concello”.Igualmente, o concelleiro do BNG, Xosé Lois González “Pereira” critica duramente a política laboral que se está aplicando en Guitiriz cos tra-

balladores do Concello. Pereira ten amosado o seu apoio total ás reivin-dicacións dos traballadores. Neste caso, indica que “este operario do GES o único que pretende é uns ho-rarios racionais, con cadrantes que non estean sometidos á arbitrarie-dade dunha alcaldesa que está mais empeñada en que os GES fagan labo-res impropias coma recollida de lixo e limpeza viaria, que as propias da súas funcións: atención de emerxencias e labores preventivas”.

Estimada unha demanda por “denegar a reducción de xornada”O Xulgado do Social Nº 2 de Lugo ven de estimar unha demanda dun-ha traballadora do Concello de Gui-tiriz pola denegación da concreción horaria tras a solicitude de reducción de xornada por coidado de fillos.

A CIG explica que “nos atopamos ante a constatación dun novo abuso legal por parte do Concello de Guitiriz con-tra os dereitos dos seus traballadores, neste caso ademais frente a un caso de Dereito de Conciliación da vida la-boral, Persoal e Familiar, o cal amosa a absoluta insensibilidade dun Goberno dun partido que supostamente de-fende aos traballadores e liderado por unha muller ante a problemática que as mulleres teñen para poder conciliar a súa vida laboral e familiar”.Segundo o sindicato, esta sentenza “vén a confirmar a nefasta, arbitra-ria e caprichosa política de persoal do Concello de Guitiriz, a cal obriga aos traballadores e traballadoras a xudicializar continuamente o exer-cicio dos seus dereitos recoñecidfos tanto no Estatuto dos Traballadores coma no propio Convenio Colectivo

do Concello. Proba da discrecionali-dade que a CIG denuncia aparecen reflexadas na propia sentenza, onde literalmente dí “lo único que mani-fiesta en su resolución de rechazo de la pretensión de la demandante, son vaguedades” ou “sin invocación algu-na que justifique la imposibilidad o los perjuicios concretos efectivos que se derivarían del horario propuesto”.Así, dende a CIG instan a Regina Po-lin a que “entre en razón e mude a súa actitude nas relación laborais do Concello, pois a mesma está a amo-sarse que é absolutamente errada e só está a conquerir a súa xudicializa-ción, e o gasto de recursos económi-cos por parte do Concello en custos xudiciais que ao final pagan todos os veciños e veciñas do Concello”.

Premio para o instituto por un proxecto audiovisual de promoción da lectura

Os frescos dos Vilares e Labrada, a debate no Parlamento

Alumnado de 4º da ESO do IES Poeta Díaz Castro de Guitiriz recibía polo vídeo “Que pasa no instituto de Gui-tiriz?” o segundo premio OUFF Esco-la en Ourense onde “O rumor”, do IES Santiago Basanta Silva, lograba o premio ao mellor guión.Esta peza audiovisual foi realizada a finais do curso pasado nun obradoi-ro de participación voluntaria orga-nizado pola biblioteca do instituto e dirixido por Cristina de la Torre e San-tiago Dans co obxectivo de promover a lectura e chegou tamén o primeiro premio BookTrailer film Festival 2017 na categoría de vídeos didácticos e colocarse entre os finalistas do festival Olloboi 2017.O profesor responsable da biblioteca e director do proxecto asegura que “os premios e concursos son a parte se-cundaria do proxecto” porque o máis importante, dende o punto de vista didáctico, é “o traballo colaborativo co que os rapaces e rapazas participantes ían modificando o proxecto a través do debate sobre as ideas aportadas e a responsabilidade de cada un no traballo en equipo”. Foron necesarias

“cinco sesións para a elaboración do guión –dividido en escenas encarga-das a cada un dos grupos-, dúas para a grabación, varias tamén para a monta-xe e outra para a montaxe final”.No aspecto técnico, contaban coa co-laboración de Cristina de la Torre que xa ten dirixido outros proxectos no centro a través de contratos-programa da consellería de Cultura e Educación.

Sinopse“Que pasa no instituto de Guitiriz? Un equipo de reporteiros achégase para descubrir a clave do seu éxito peda-góxico apoiado nun hábito un tanto perigoso. Profesorado, alumnado e mesmo o persoal non docente pare-cen implicados e entusiasmados. Pero dispáranse algunhas alarmas e as pro-testas dos pais non se fan agardar.”Participaron Anyeli Peguero, Ro-sandy Calderón, María Ansede, Uxía Sanjurjo, Mónica Filgueiras, Óscar L. Felpeto, Andrea Pérez, Aida Co-bas, Zaira Sánchez, Iván Amenedo, Noemí Miraz, Irea Calvo, Zeltia Ferrei-ro, Thalía Fernández, Antía Sánchez e Lucía Campos.

O alumnado do IES Poeta Díaz Castro recollía o seu premio en Ourense.

Suso Iglesias, veciño do barrio do Pe-nedo, no Buriz, asegura que “a ponte do Portomuíño tiña moita falta de arranxar; porque, senón, caía e supo-ñía un perigo para a maquinaria que pasaba por ela”.Segundo indica “xa está botada a placa, pero fai falta arreglar tamén as súas paredes interiores caídas para poder facer uso dela”. De feito, ago-ra mesmo “só se pode cruzar polos lados da ponte con dificultades e porque non hai moita auga”.

Se a seca é un problema para a po-boación en xeral e para os propie-tarios de explotacións gandeiras en particular –que mesmo se teñen que valer de motores de bombeo para abastecer as súas granxas-; no caso das obras na ponte, favorece o traba-llo sobre ela. De feito, Suso indica que “é preciso arranxala antes de que che-ga a época de chuvias porque esta é unha zona que acumula moita auga”.Mentras, os veciños e veciñas tanto desta parroquia coma da dos Vilares

que teñen propiedades na zona ás que levar o gando a pastorear vense obrigados a empregar outra travesía “de 2,5 ou 3 quilómetros máis”. Por iso considera que é unha “necesidade” re-matar o seu arranxo canto antes que permita o tránsito de coches tamén.En xeral, Suso Iglesias defende as melloras que poidan acometerse na zona rural coma o arranxo da pista entre o Merendero e Nandulfe; aín-da que, neste caso, “quedou estreita para pasar con coches”.

A mellora das pontes, “obras necesarias”

Máis de 78.000 euros investirá o Concello de Guitiriz no saneamen-to do polígono industrial. As obras, xa adxudicadas a OVISA, contan cun orzamento de 78.332,38 euros que achegan a consellería de In-dustria e a Deputación ao 80 e 20% respectivamente.Deste xeito, desenvolverase unha obra que suporá a “recollida inte-gral de augas pluviais de todo o

polígono”, segundo avanzaba a al-caldesa, Regina Polín.Xa rematada está, pola súa ban-da, a instalación de lámpadas LED en lugar das luminarias existentes no polígono industrial procurando unha maior eficiencia enerxética. Esta actuación, cun orzamento de 26.711,02 euros, foron financiadas tamén ao 80% pola consellería de Industria e ao 20% pola Deputación

que achegaba tamén 10.000 euros para o acondicionamento do paseo do Balneario. Con cargo tamén ao Plan Único foron equipadas con mobiliario básico dúas cociñas das vivendas públicas que se inclúen no Plan de Vivendas Baleiras que pretende “crear bolsas de viven-das sociais cos inmobles desocupa-dos” actuando como intermediario entre os interesados e os propietarios. A esta actuación achegaba a Deputa-ción un total de 9.000 euros.Pendente de adxudicar atópase ou-tra obra de mellora no casco urbano. Concretamente, nas inmediacións do Campo da Feira, a Ponte Vella, o cen-tro de día e o entorno da Casilla por un total de 30.000 euros.E tamén neste 2017 o Concello pre-vé adquirir un camión para a recolli-da do lixo “porque o que temos está nunha situación penosa”, segundo a alcaldesa. Tamén agarda comprar unha furgoneta para o Centro de Día e ambas adquisicións serán po-sibles grazas á modificación de cré-dito aprobada en xullo que permitía investir arredor de 200.000 euros de remanentes municipais. A casa da escola de Becín totalmente equipada.


guitirizGuitiriz en ruta para coñecer o patrimonio natural do concello

Cun total de nove roteiros, o pro-grama Guitiriz en Ruta pretende dar a coñecer o patrimonio natural do municipio guitiricense.O domingo 29 de outubro botaba a andar esta programación que se estenderá durante nove domingo

ata o 17 de xuño de 2018 pasando por Parga, San Alberte, Os Vilares, O Buriz, San Xoán e As Negradas.Tralo primeiro roteiro, realizarase o domingo 26 de novembro a Ruta da Auga dende Parga a San Alber-te con saída ás dez da mañá dende

o CIT ata San Alberte e regreso por San Breixo polo Camiño Norte. O domingo 17 de decembro está pre-vista a ruta polo monte dos Vilares; o domingo 28 de xaneiro un tramo do Camiño Norte dende a capela de San Alberte ata o límite co concello de Friol; e o domingo 25 de febreiro a Ruta da Pedra de Díaz Castro.Xa na primavera, desenvolverase a ruta das Bidueiras no monte de San Breixo, o domingo 29 de abril rea-lizarase un roteiro polo Pantano de San Xoán, o domingo 27 de maio a ruta Muíño da Ruxida, Pena Xiboi e Canteiras de Parga e o domingo 17 de xuño, a ruta á Cova da Serpe.Todas as rutas están abertas ao pú-blico en xeral sen límite de idade. En calquera caso, o Concello chama a levar a roupa e calzado cómodo e adecuado para camiñar e acorde ao tempo atmosférico, auga e algún tentempé para a media mañá.A organización estima un tempo aproximado de duración de cada ruta é de entre tres e catro horas.

Malestar polo despido dun traballador do GES

Área Recreativa de San Xoán de Lagostelle.

do Concello. Proba da discrecionali-dade que a CIG denuncia aparecen reflexadas na propia sentenza, onde literalmente dí “lo único que mani-fiesta en su resolución de rechazo de la pretensión de la demandante, son vaguedades” ou “sin invocación algu-na que justifique la imposibilidad o los perjuicios concretos efectivos que se derivarían del horario propuesto”.Así, dende a CIG instan a Regina Po-lin a que “entre en razón e mude a súa actitude nas relación laborais do Concello, pois a mesma está a amo-sarse que é absolutamente errada e só está a conquerir a súa xudicializa-ción, e o gasto de recursos económi-cos por parte do Concello en custos xudiciais que ao final pagan todos os veciños e veciñas do Concello”.

A Asociación Xermolos recibe o XIV Premio “Facer País” Ramón PiñeiroA Asociación Cultural Val de Lán-cara concede á Asociación Cultural Xermolos o XIV Premio “Facer País” Ramón Piñeiro.Así o determinaba o xurado integra-do por dez persoeiros en represen-tación doutras tantas asociacións ou institucións da contorna no acto de votación das 25 candidaturas for-malizadas e no que manifestaban a súa “satisfacción” pola designación de Xermolos como premiada “pola súa forte presenza en tódolos eidos da cultura, a súa loita a prol do es-pallamento e a dignificación dos va-lores da cultura tradicional galega, o seu compromiso coas comunidades locais e comarcais, a promoción da música e das súas variadas expre-sións -danza e artesanía popular- mantendo ano tras ano o Festival de Pardiñas como espazo de confluen-cia destas expresións e axentes cul-turais e o seu labor de enaltecemen-to e difusión da obra dos autores

chairegos en particular e galegos en xeral, entre outros méritos”.O xurado destaca que “todos os seus membros, homes e mulleres, mozas e mozos, nenos e nenas, levan adian-te o labor de FACER PAÍS coa súa ac-tiva presenza abríndose a novas ini-ciativas e coa xenerosidade de levar o seu ben facer e o seu exemplo por Galicia adiante”.A acta de designación do premio re-colle tamén que “a Asociación Cultu-ral Xermolos, nada nun pequeno con-cello que sofre decote os problemas da despoboación, o desleixamento e a perda da autoestima, ergueu a bandeira da dignidade sendo un exemplo para as moitas asociacións que no medio rural galego mante-ñen o herdo cultural e procuran no-vos camiños para facer máis fortes os vencellos de irmandade entre os cidadáns e as comunidades nas que os seus membros teñen presenza”.

As artes son as protagonistas do Festival de Pardiñas.

Os frescos dos Vilares e Labrada, a debate no Parlamento

As parroquias de Labrada e Os Vi-lares decidiron emprender accións conxuntas para apremiar ás ins-titucións na salvación dos murais das súas igrexas e o seu posterior nomeamento como Ben de Interese Cultural (BIC).Isto débese a conversas entre o párroco da primeira, Luís Ángel Ro-dríguez Patiño, e o presidente da asociación socio-cultural Lareira de soños, Antón Tenreiro “ante o silencio das administracións sobre a demanda de restauración das pinturas murais renacentistas das

igrexas de Santa María de Labrada e San Vicenzo dos Vilares”.Recordan que “descubertos os fres-cos nos anos 90 en ámbalas dúas igrexas e conservados detrás de caleados profiláticos, non se ten tomado ningunha medida de pro-tección desde entón quedando case trinta anos á súa sorte e cun avanzado estado de deterioro”.Por iso agora, ambas parroquias “vé-monos na obriga de recurrir a inicia-tivas nas distintas comisións e plenos do Concello, Deputación e Parlamento para reclamar a recuperación destes

frescos renacentistas dos séculos XV e XVI”.Será a través dunha iniciativa do grupo do BNG, que incide no peri-go de que a perda dos murais sexa irreversible se non se actúa con ur-xencia, presentada para dabatir na Comisión de Cultura do Parlamento galego cando se interpele á Xunta polo coñecemento do estado dos frescos e polas actuacións previstas para a súa conservación.Trátase dunha mostra de “patrimonio chairego en estado de abandono so-bre o que as distintas administracións amosan nula sensibilidade nuns ca-sos e só boas palabras noutras, pero que manteñen no esquecemento”, segundo afirman Antón Tenreiro e Luís Ángel Rodríguez Patiño.Polo tanto, a iniciativa parlamentaria insta á Xunta a desenvolver un es-tudo técnico que avalíe o estado de conservación dos frescos situados nas igrexas parroquiaiais dos Vilares e Labrada (Guitiriz) e as medidas a adoptar para frear o seu deterioro e garantir a súa conservación. Así, como abrir un espazo de diálogo co Arcebispado, o Concello de Guitiriz e a Deputación de Lugo para acome-ter as actuacións de consolidación e restauración que sexan precisas.

Os frescos da ambas igrexa atópanse moi deteriorados.

Teatro, artesanía e baile coa AECC e o ConcelloA Xunta Local de Guitiriz da AECC inicia este outono novas actividades relacionadas co teatro, a artesanía e a colaboración coa xunta provincial.Despois de participar nunha activida-de programada pola xunta provincial de venda de prantas na muralla, co-mezaba o habitual taller de teatro que se desenvolverá os luns entre as catro e media e as seis e media da tarde na Escola Habanera, mentres que o xo-ves, dende o 2 de novembro ata o 28 de decembro, tamén no mesmo hora-rio, se desenvolverá na aula multiusos do telecentro un taller de artesanía.Ademais, xa teñen á venda Lotería de Nadal ao prezo de 6 euros cada parti-

cipación; así coma outros artigos: pa-raugas, pulseiras, gafas, etc.

Domingos lúdicos do ConcelloO Concello de Guitiriz pon en marcha un novo curso as actividades de baile e xogos que se celebran os domingos du-rante o outono, inverno e a primavera.Será no local situado na rúa do Conce-llo fronte ao cuartel da Garda Civil os domingos a partir do 22 de outubro entre as cinco e as oito da tarde.Haberá servizo de transporte dende os lugares habituais. É o servizo de vo-luntariado do Concello o encargado de coordinar estas actividades lúdicas.

“cinco sesións para a elaboración do guión –dividido en escenas encarga-das a cada un dos grupos-, dúas para a grabación, varias tamén para a monta-xe e outra para a montaxe final”.No aspecto técnico, contaban coa co-laboración de Cristina de la Torre que xa ten dirixido outros proxectos no centro a través de contratos-programa da consellería de Cultura e Educación.

Sinopse“Que pasa no instituto de Guitiriz? Un equipo de reporteiros achégase para descubrir a clave do seu éxito peda-góxico apoiado nun hábito un tanto perigoso. Profesorado, alumnado e mesmo o persoal non docente pare-cen implicados e entusiasmados. Pero dispáranse algunhas alarmas e as pro-testas dos pais non se fan agardar.”Participaron Anyeli Peguero, Ro-sandy Calderón, María Ansede, Uxía Sanjurjo, Mónica Filgueiras, Óscar L. Felpeto, Andrea Pérez, Aida Co-bas, Zaira Sánchez, Iván Amenedo, Noemí Miraz, Irea Calvo, Zeltia Ferrei-ro, Thalía Fernández, Antía Sánchez e Lucía Campos.

O alumnado do IES Poeta Díaz Castro recollía o seu premio en Ourense.


cospeito

PSOE: “O depósito de Muimenta está en deplorables condicións”

Mellora da seguridade en Muimenta e a Feira do Monte con 123.000 euros

begonte

Instalado alumeado público en Trobo e Gaibor

O Concello de Begonte vén de re-matar as obras de extensión do alu-meado público exterior na estrada LU-541 en Trobo e no alto de Gaibor financiadas con 59.939,53 euros da Xunta de Galicia.O tenente de alcalde, Luís Luaña,

explica que “a extensión do alumea-do público a tódalas parroquias que carecían de dito servizo foi un compromiso electoral do equipo de goberno para estos catro anos”.E tamén en relación á iluminación pública, cun investimento de 45.000

euros procedentes dunha axuda da Consellería de Industria e de fondos municipais, o Concello impulsaba mellora da iluminación do polígono industrial de Begonte na procura da “eficiencia enerxética e o respeto ao medioambiente”. Así, foron substi-tuídas as lámpadas existentes por alumeado Led.Tamén se instalaron cámaras de vi-deovixilancia para mellorar as condi-cións de seguridade do polígono.

Unha praia fluvial accesibleE no núcleo de Begonte o Concello melloraba a accesibilidade da con-torna da praia fluvial cunha axuda da Dirección Xeral de Turismo da Xunta de Galicia. Cun orzamento de 49.000 euros achegados nun 80% polo departamento autonómico en un 20% polo propio Concello, as melloras consistiron na dotación de aparcamento e beirarrúas. “Isto con-tribúe a facer máis seguro o acceso a este espazo”.

Remataron tamén as obras de mellora da accesibilidade á praia fluvial de Begonte

Acceso á praia fluvial de Begonte.

A voceira do Grupo Municipal Socialista no Concello de Cospei-to, Rosa Morán, denuncia “as de-plorables condicións nas que se atopan, tanto a captación coma o depósito municipal de auga

que consumimos e pagamos os veciños e veciñas de Muimenta”.A socialista e veciña de Muimenta indica que “as condicións do depósi-to distan moito do que se esixe para o lugar de almacenamento de auga

para consumo humano”. Explica que “o depósito en si está cheo de gre-tas que non son recentes, senón que leva anos así. O descoido é evidente; xa que dende a parte superior en lugar de ver auga, vese maleza acu-mulada, xa que medran todo tipo de arbustos e incluso salgueiros”.É por iso polo que Rosa Morán soli-citaba a limpeza do depósito de cara a mantelo “en condicións hixiénicas”. E, nesa liña, pregunta ao Concello a última data da súa limpeza. Ade-mais, os socialistas teñen rexistra-do no Concello unha solicitude de documentación “referente a esta captación e depósito incluídos rexis-tros de analíticas da captación e de limpeza do depósito así como a súa adaptación á lexislación vixente e protocolos de actuación”.

Limpeza exteriorO exterior e arredores do depósito foron limpos polos veciños e veciñas de Muimenta cando limparon a área recreativa. “O Concello non acon-dicionou tampouco os exteriores e arredores do depósito. De agardar polo seu traballo, non se vería se-quera o depósito entre a maleza”.

Área metropolitana de transporte para Muimenta

A Consellería de Medio Ambiente e Ordenación do Territorio destina 123.000 euros a obras de humaniza-ción de rúas que se executan en Feira do Monte e Muimenta, en Cospeito, ao abeiro do Plan Hurbe.Así, en varias rúas e espazos urba-nos de ambas localidades, mello-raranse os pavimentos de calzadas e beirarrúas, e instalarase novo mobiliario urbano.O proxecto prevé tamén actua-cións puntuais para evitar a inva-sión da beirarrúa por parte dos vehículos e mellorar a imaxe esté-tica colocando flores en macetas colgadas das varandas.Esta intervención “afectará á imaxe xenérica de ambos núcleos -segundo afirmou o delegado territorial , José Manuel Balseiro- e tamén á segurida-de viaria e á confortabilidade, crean-

do en ambas vilas entornos urbanos atractivos que aumenten o benestar dos veciños”.O Plan Hurbe desenvólvese en cola-boración coas corporacións muni-cipais e busca humanizar as vilas e núcleos rurais atendendo á realida-de sociodemográfica de cada unha delas, procurando a comodidade do seus habitantes.Ao abeiro deste programa, execú-tanse obras de humanización de rúas, equipamentos públicos e ur-banización e mellora de espazos públicos, para promover o progreso de vilas e núcleos rurais con crite-rios de sustentibilidade económica, ambiental e social.Así, as obras están dirixidas a poten-ciar infraestruturas e servizos, e fo-mentar a conservación e posta en va-lor do patrimonio cultural e histórico.

Os colectivos veciñais e deporti-vos de Muimenta solicitan ante o Concello e a Delegación Territorial da Xunta en Lugo que se inclúe o concello na área metropolitana do transporte da provincia igual que o Concello do Cádavo.Nese sentido, agardan que o mesmo “sexa efectivo xa no mes de xaneiro do ano 2.018, xa que ambas Admi-nistracións están a tempo ainda de incluir as partidas precisas nos orza-mentos que están elaborando para o vindeiro ano”.Os colectivos da parroquia lembran que “o día 8 de outubro cumpriranse tres meses dende que os veciños de

Muimenta, Outeiro, Bazar, Rubiños, Arneiro, Momán e Xustás non teñen un servizo de bus directo que os co-munique coa capital de provincia e co Hula. As últimas noticias que te-ñen ao respecto, despois da reunión do pasado 21 de setembro é que a empresa Arriva aínda está “axustan-do os terminais” dos autobuses para a emisión dos billetes. Esperan que este “axuste” se remate pronto para o reestablecemento do bus, xa que moitos veciños e veciñas están pre-guntando sobre o tema”. De feito, “o señor Filiberto segue esperando na parada para poder coller o primeiro bus ata Lugo”.

A Xunta Directiva da Asociación de Empresarios de Muimenta que engloba a gandeiros, profesionais e autónomos impulsará un ano máis o “Mercado de Nadal”.Esta novena edición da campaña para incentivar as compras de Na-dal nos negocios da parroquia que xurdía no 2009, comezará o vindei-ro luns 11 de decembro e rematará o venres 5 de xaneiro do 2018 (Día da Cabalgata de Reis). Durante este tempo os clientes dos 24 estable-cementos participantes recibirán papeletas para o sorteo de vales de compra. Aquelas papeletas cos

tres últimos números do primei-ro premio da Lotería de Reis que se celebra o vindeiro 6 de xaneiro serán premiadas con cadanseu vale de 100 euros que deberá ser consumidos, coma sempre, nos ne-gocios pertencentes ao colectivo empresarial nos 30 días posteriores a súa entrega.Este ano redúcese o período para que os gañadores dos vales se dean a coñecer aos membros da Xunta Directiva ou do negocio que lle entregou a papeleta para facer en-trega do vale do premio. Será antes de que remate o luns 15 de xaneiro.

Sorteo de 1.400 euros co IX Mercado de Nadal A maleza acumúlase na parte superior do depósito de auga de Muimenta.


O Viveiró acolle a III Feira do MelPSOE: “O depósito de Muimenta está en deplorables condicións”

muras

O mel é un dos produtos froito da ex-plotación dos recursos primarios do municipio de Muras onde a activida-de apícola se mantén como segunda fonte de ingresos das explotacións agrícolas e gandeiras.Cunha decena de produtores en todo o termo municipal, o Concello impul-saba fai algo máis de dous anos unha Feira do Mel da Montaña co obxectivo de “promover específicamente un dos excelentes produtos locais”. Este ano, a cita que se desenvolve na praza do Viveiró, celebrarase entre o sábado 18 e o domingo 19 de novembro.Igual que na pasada edición, o sábado pola tarde servirá para achegarse ao mundo do mel de forma máis técnica. Nesta ocasión inclúe, a partir das catro da tarde e no restaurante Picapán Casa Vituco un concurso de calidade do mel no que participarán os produtores con colmeas no municipio. Ao seu remate será Xesús Feás o encargado de ofrecer unha ponencia sobre o potencial apí-cola de Muras. Neste caso, a xornada rematará arredor das oito e media do serán cunha degustación de lacón e unha actuacións musical.Feás reproducirá parte do seu estudo

de ingreso na Academia de Ciencias Veterinarias no que destacará a nece-sidade da existencia das abellas para a

vida na Terra. O académico ofrecerá ta-mén un “ameno” repaso polas propie-dades dos produtos da colmea. Neste

sentido, avanza que “a situación xeo-gráfica do concello de Muras, en ple-na Serra do Xistral, permite producir

unha mel monofloral de queiroga con propiedades medicinais”. Ademais, de-fende a apicultura coma “un comple-

mento para as explotacións gandei-ras do municipio”; xa que se trata de aproveitar un recurso prácticamente de xeito gratuíto ao seren as abellas as que producen o mel e os apiculto-res só ter que recoller”. É por iso, entre outros motivos, polo que “convida aos interesados e interesadas e iniciarse na actividade. Para iso, dispoñeen moi preto dun centro de referencia apícola como é a Casa do Mel de Goente (As Pontes) que ofrece asesorament, entre outros servizos.O domingo 19 será o propio día da fei-ra que abrirá ás dez da mañá con pos-tos dos produtores de mel; pero ta-mén de queixos, azafrán, licores, viños, a panadería de Muras e un resineiro da Asociación Arega, Francisco Domín-guez, que fará unha demostración da extracción da resina dun pino de cara ao seu aproveitamento. Domínguez explica que na feira realizarán unha demostración da extracción da resi-na dun pino co método tradicional empregado en Galicia. Ao longo da mañá do domingo des-envolverase tamén un obradoiro de cestería, a partir das once, e outro de doces elaborados con mel, a partir

das doce. E, ao mediodía, o cantau-tor Miguel Alonso encargarase de amenizar musicalmente o xantar en Casa Picapan Vituco do Viveiró, na carpa da Churrasquería Rochela ou na Foodtruck de Antonio Díaz do restaurante Andarubel “AUTGA autóctonas”. Despois do xantar toca-rá degustar as sobremesas –por un prezo de 1 euro- elaboradas con mel no obradoiro da mañá. As actividades da tarde completaran-se cun taller de cociña para nenos e nenas, entre as cinco e media e as seis e media, e ao seu remate farase en-trega dos premios da cata celebrada o día anterior.

Somos QuenO programa da Radio Galega “Somos Quen”, coa xornalista María Xosé Ro-dríguez, trasládase ata Muras o do-mingo 19 de novembro para celebrar tamén a III Feira do Mel de Montaña. Os técnicos e xornalistas estarán gra-bando e gozando do día para dar unha información completa ao resto de Galicia desta importante cita para todos os veciños e veciñas.

Instalado alumeado público en Trobo e Gaibor

O Viveiró será o escenario da terceira Feira do Mel de Muras.

Luz pública en todos os núcleos do municipio

Remataron tamén as obras de mellora da accesibilidade á praia fluvial de Begonte

A Serra do Xistral e o río Eume son os principais elementos que definen a paisaxe de Muras. De feito, este era o marco da celebración do I Trail das Bestas que congregaba a máis dun cento de participantes entre os que se atopaban deportistas profesionais.Pero este medio é o espazo no que viven os veciños e veciñas de Muras e tamén o que lles proporciona diversos recursos e oportunidades de aprovei-tamento. Pero, para iso, o seu coidado é imprescindible.

- Que medidas está a desenvolver o Concello de Muras para a potenciación dos seus recursos medioambientais? - O Concello impulsa tres grandes fei-ras anuais coas que potencia produtos locais: a Romaría Artesá, a Feira do Pol-dro –na que se presentaba a hambur-guesa “Gañidoira” elaborada con carne de poldro e outras materias primas propias da zona- e a Feira do Mel que este ano se celebra entre o sábado 18 e o domingo 19 de novembro profun-dizando no aproveitamento dos dis-tintos recursos apícolas, ademais de dar a coñecer o mel da montaña.Pero, ademais, desenvolvemos un Plan Agroecolóxico Municipal no que, a través de profesionais do Espazo Agroecolóxico “A Estruga”, profundizar no deseño, desenvolvemento e xes-tión dos sistemas agrícolas sostibles. De feito, agora no outono desenvol-verase un obradoiro micolóxico no local social do Concello o sábado 25 de novembro en horario de dez a unha e media e de tres e media

a sete e media. Pretendemos dar a coñecer e ofrecer formación para o aproveitamento de recursos nos que o municipio ten potencial. Así, o obra-doiro comezará cunha sesión teórica sobre cogomelos, unha camiñata para o seu recoñecemento no campo e,finalmente, unha sesión na cociña.Xa para o vindeiro ano barallamos a celebración dun obradoiro sobre o aproveitamento da resina dos pinos que xa se poderá coñecer a través dun resineiro de Ortigueira que participará na Feira do Mel.Por outra banda, en relación ao apro-veitamento dos montes comunais, o Concello de Muras ten participa-do xunto a Concellos limítrofes nun proxecto financiado pola Unión Eu-ropea e coordinado pola Deputación de Lugo sobre o desenvolvemento da Serra do Xistral. Trala aprobación de 2 millóns de euros para o proxecto Common Life, tres comunidades de montes do municipio –Balsa, Silán e O Viveiró- veranse beneficiadas durante os cinco anos da concesión dun Plan de Ordenación Forestal e outras medi-das para o aproveitamento desta Zona de Especial Interese de Conservación.

- E tamén de cara á conservación do medio natural, en que estades a traballar?- O Concello de Muras aplica unha política forestal durante todo o ano empregando fondos propios para a limpeza de camiños forestais. Nos úl-timos tres anos foron limpos máis de 200 quilómetros que antes estaban a

monte; pero que, hoxe en día, permi-ten o paso de animais e apeiros. Os veciños e veciñas piden a limpeza a través do desbroce de pistas. É unha mostra de interese pola conservación e a prevención de incendios. O que re-sulta difícil de entender é que sexa un tema demandado agora cando en 24 anos non se fixo nada neste sentido.E na adecuación de camiños munici-pais nas zonas rurais estamos a acon-dicionar as cunetas e salvacunetas porque é importante quitar a auga antes de amañar os camiños.

- Está a desenvolver o Concello outras iniciativas en torno á conservación dos servizos no municipio?- Ademais de levar a luz pública a tó-dalas zonas rurais do concello, esta-mos a traballar para a regularización de tódolos depósitos e sistemas de captación de auga.Tamén se está a rematar a construción

do punto limpo en Irixoa. E, posterior-mente, xestionarase o seu uso para a acumulación de fito e zoosanitarios ata convertelo nun punto integral de acu-mulación de residuos, tanto perigosos coma non perigosos.

- Que outros servizos específicos ofre-ce o Concello en materia de medio rural e medio ambiente?- O Concello conta con servizo de ase-soramento cada venres entre as nove e media da mañá e a unha e media do mediodía sobre axudas no rural. Non se trata só sobre axudas no ámbito forestal, medioambiental ou agrario; senón tamén sobre aquelas das que se poidan beneficiar os veciños e ve-ciñas do municipio. Queremos que teñan a información suficiente para poder optar a tódalas axudas e be-neficios aos que teñan dereito. Por exemplo a aquelas para a renovación de fiestras ou cociñas e baños. Agora, concretamente, o servizo de asesora-mento –que non de tramitación, xa que lle corresponde a outras admi-nistración- informará aos interesados e interesadas en solicitar axudas para garantir o subministro de auga para explotacións agrarias e agropecuarias que vén de convocar a Xunta e para as que remata o prazo o 4 de decembro.E tamén en materia de auga, o Con-cello está a estudar a implantación de medidas e infraestruturas munici-pais para facer fronte a situación de escaseza de auga; xa que, polo mo-mento, non dispón de motobomba nin doutros recursos materiais.

Mario Rouco, concelleiro de Medio Rural e Medio Ambiente do Concello de Muras

“Procuramos promover o aproveitamento dos recursos naturais do concello”

Mario Rouco.

O Concello de Muras leva a luz públi-ca ata 97 núcleos rurais do municipio onde instala lámpadas LED.Así, o proxecto, financiado con 199.611 euros do Fondo de Com-pensación Ambiental, contribúe tamén ao aforro enerxético ao em-pregar lámpadas eficientes. Con todo, será o Concello o que corra cos gastos deste alumeado.O rexedor local, Manolo Requeijo, cumpre entón o compromiso de achegar o alumeado a todo o muni-cipio; xa que, outros trinta núcleos de poboación recibirán tamén o alumeado público tras o desenvolve-mento das obras enmarcadas no Plan Único da Deputación que achegará 50.000 euros a este proxecto.Con estas melloras dos servizos públicos, entre outras medidas, o alcalde cre “no asentamento da po-boación no rural”.

Iluminación pública no barrio da Torre, na parroquia de Silán.


rábade

O BNG propón levar a rede de saneamento a todos os núcleos

abadínO Concello mellora estradas municipais e dota de servizos a nova casa consistorial

outeiro de rei

Os Samordás ábrese á espeleoloxía para coñecer as súas covas

O entorno do lugar dos Samordás, no municipio de Abadín, garda tesouros baixo a terra. Trátase de covas que xa recibiran a visita de espeleólogos na década dos 70 e que agora os volveron recibir coin-cidindo co L Campamento Galego de Espeleoloxía.O grupo de espeleoloxía Lucus Au-gusti de Vilalba tivo a oportunida-de de acceder ás tres ata consta-tar a existencia de ata 170 metros percorribles na máis grandes das tres que se encontron no lugar, a cova de Santos ou da Meiga, onde se atopan grandes concentracións de estalacticas e estalagmitas.

A cova da Pena Paleira, de máis difí-cil acceso debido á acumulación de terra na súa entrada tras anos sen ser explorada, ten unha lonxitude de aproximadamente unha trintena de metros; e, finalmente, a cova da Surxencia do río Muras, de arredor dunha ducia. Neste caso a princi-pal curiosidade é a saída de auga dende o seu interior -aínda que se descoñece o punto onde emana- e que vai dar a un muíño que tamén se surte do propio río.O alcalde, José María López Ran-caño, xa avanzou o seu interese na “potenciación do patrimonio co que conta o municipio”.

Interior da cova dos Santos ou da Meiga.

Entre as granxas de Fanoi e Labrada reuniron 65 rolos de herba ensilada.

O voceiro do BNG no concello de Ou-teiro de Rei, Xosé Ferreiro, anunciou a presentación dunha iniciativa para ser tratada no vindeiro Pleno da cor-poración pedindo a elaboración dun estudo e dun plano plurianual para que de forma continua e gradual se vaia acometendo a construción dun-ha rede de saneamento en todos os núcleos habitados do concello. Ferrei-ro dixo que “a instalación dunha rede de saneamento para todo o concello ten que abordarse en varios anos e co apoio de varias administracións” e en-gadiu “estaremos vixiantes para que, á hora de acometer a obra, se usen parámetros de priorización totalmen-te obxectivos.”Ferreiro explicou que “a realidade de Outeiro de Rei é moi clara, practica-mente o saneamento só existe nas zonas urbanas e nas urbanización, sendo este un servizo practicamente inexistente na maioría dos núcleos de poboación rural existentes no res-

to do concello”. A falta deste servizo prodúcese incluso naqueles lugares onde sería sinxelo a súa construción así como doado o seu mantemento. “Dende o BNG non estamos dispos-tos a resignarnos a esta situación” concluiu o voceiro nacionalista.Xosé Ferreiro apuntou que “noutros concellos da contorna si se está a fa-cer un esforzo por estender este vital servizo, cremos que en Outeiro ta-mén se tería que facer, máxime cando os ingresos do concello non fan máis que aumentar o resto de servizos seguen a minguar” e sinalou “somos conscentes de que isto non se pode facer dun día para outro, nin tampou-co acometer o saneamento do conce-llo ao mesmo tempo. Pero o que si se pode facer é ter un estudo do que se-ría necesario facer, dos seus custes e das prioridades obxectivas á hora de temporizar a súa realización”.A Xunta de Galicia está a levar a cabo campañas publicitarias, baixo

o lema “RURALÍZATE” encamiñada a que persoas do ámbito urbano se vaian vivir aos pobos rurais. Para o BNG resulta “bastante evidente que por moitos carteis publicitarios que se poñan, por moita propagan-da que se faga, se no ámbito rural se seguen a recortar os servizos básicos, tal e como leva facendo a Xunta dende hai varios anos, se se segue a levar a cabo unha polí-tica de demolicións dos sectores produtivos baseados nos nosos recursos ou se deixa que ardan os nosos pobos por aforrar uns euros ou por pura incompetencia, estas campañas serán mera propaganda sen ningún tipo de efecto práctico”. “Se a Xunta quere apoiar realmente a quen vive no rural, debe afrontar os problemas verdadeiros de quen vive no rural e aportar fondos para o saneamento” dixo Ferreiro.

xermade

Os concelleiros da oposición do Concello de Abadín, Pablo Díaz e Alberto Rodríguez (PSdeG-PSOE), Manuel Regal (BNG) e Ana Martínez (non adscrita), denuncian o “dete-rioro democrático” no Concello.Os edís mostran a súa preocupa-ción ante a “arbitrariedade” coa que o alcalde “se salta as normas básicas do ordenamento demo-crático”. O nacionalista explica que “non respecta os plenos ordinarios do Concello que están marcados cada dous meses, pero desde mar-zo non tivemos ningún. No seu canto convoca plenos extraordi-narios nos que soamente se trata o que a el lle parece e non hai opción a tratar mocións da oposición ou facer rogos e preguntas”.Polo mesmo, critican que “non leva aos Plenos as mocións da oposi-ción e, mesmo, nalgúns casos pa-saron anos e nunca as presentou”. Regal apunta que o rexedor expli-ca que “son temas moi tratados xa

cando, nalgún caso coma o do IBI, nunca foi abordado en pleno”.Por outra banda, os concelleiros da oposición inciden na “arrogan-cia” coa que responde algunha das preguntas presentadas e “sen aclarar nada”. E, no caso de pre-guntar por temas algo incómodos, “pasa ao ataque persoal”.En xeral, o edil nacionalista explica que “no Concello estase dando unha falta total de información. Levamos anos sen recibir as Actas do Equipo de Goberno, a pesar das reiteradas solicitudes que se lle teñen feito. É algo realmente vergonzoso, cando noutros concellos tanto as Actas dos Plenos como as do Equipo de Goberno se ofrecen a todo o público”.Os concelleiros elevarán a súa queixa por “este comportamento antidemocrático” ante a Fiscalía para que “valore se o comportamento do noso señor alcalde debe ser ou non obxecto de intervención legal”.

Críticas da oposición polo “comportamento antidemocrático do alcalde”

Trala pavimentación con aglomerado en quente en varias parroquias de Abadín con cargo ao Fondo de Com-pensación Ambiental, o Concello vén de adxudicar agora máis proxectos de cara á mellora da rede viaria mu-nicipal incluídos no Plan Único da Deputación.As intervencións suporán a aplicación de aglomerado en quente con 5 cm de espesor e o acondicionamento de gabias en zonas de Espiñarcao, Abele-do, As Goás, Baroncelle e A Graña.Aos 217.924 euros que supoñen estas melloras hai que engadir 105.590 eu-ros para distintas actuacións de cara ao subministro e colocación de falsos teitos, revestimentos interiores, car-pintería de madeira, aparatos sani-tarios e o revestimento de escaleiras interiores da nova Casa do Concello.

Outras mellorasO Concello, con axuda de Agader, remataba recentemente as obras de mellora no Centro de Día. Trátase da reforma do almacén no planta baixa e o acondicionamento dunha nova sala na planta superior que supu-xeron o investimento de arredor de 70.000 euros.Tamén está a acometer o Concello obras de saneamento en Gontán, no paseo da Roxica. E proximamente prevé adxudicar a reforma do Punto de Atención á Infancia.

Xesús Ferreira ten unha explota-ción de vacas de carne e ovellas na parroquia de Cerdeira, no concello pontevedrés das Neves. Na vaga de lumes que asolou Galiza na fin de semana do 15 de outubro, tivo a mala sorte de que lle arderán todos os pasteiros do que se alimentaba o seu gando: 35.000 metros cadrados de prados e todo o monte comunal da parroquia.Dende aquela, as redes sociais ferve-ron con peticións de axuda e ofertas de solidariedade nun diálogo no que tamén participou a afiliación do Sin-dicato Labrego Galego. Froito deste intercambio, foron os cargamentos de herba que lle enviaron a Xesús

dende parroquias chairegas como Labrada ou Fanoi (Abadín). En total, dende a Terra Chá enviáronselle esta fin de semana a Xesús 65 rolos de herba ensilada que superan as 35 to-neladas. Para o transporte contouse tamén coa colaboración desinteresa-da de Transportes Montes de Goiriz, de Vilalba.Xesús quixo expresar o seu agra-decemento aos gandeiros e gan-deiras da Terra Chá que lle doaron herba, pois este apoio foi “moi importante”; xa que, mentres che-guan as axudas da Xunta, “o gando ten que comer”.O SLG tamén agradece este xesto.

Fanoi e Labrada doan herba a unha granxa afectada polo lume


rábade

Melloras no polígono, na avenida Rosalía e a prazuela

Os Samordás ábrese á espeleoloxía para coñecer as súas covas

Vista do polígono de Rábade.

xermade

Mar Hermida abandona a súa acta de concelleira na corpo-ración municipal de Xermade como edil do BNG.Por motivos familiares, a nacio-nalista explica que “non me que-da tempo para facer o traballo de concelleira como a min me gustaría”. Con todo, avanza que “isto só é unha despedida como concelleira. Paso a un segundo plano, pero seguirei traballando, apoiando e amosándolle o que apredín aos meus compañeiros que van continuar o labor e es-tou segura de que estarán a moi-ta máis altura da que eu estiven”.

Mar Hermida renuncia á acta de concelleira na corporación xermadesa

A Biblioteca Municipal de Xermade está de noraboa. A campaña de ani-mación á lectura María Moliner vol-ve seleccionar á biblioteca como un dos responsables dos 300 mellores programas de promoción da lectu-ra dirixida a concellos de menos de 50.000 habitantes.Este ano o premio – financiado polo Ministerio de Educación, Cultura e Deporte- será en metálico de 1.706 euros e irá dirixido á compra de li-bros para a biblioteca seleccionados polo persoal da biblioteca en fun-ción das súas necesidades co obxec-tivo de completar os fondos para o

beneficio de todos os veciños e ve-ciñas do municipio.O proxecto presentado este ano pola súa responsable, María Gaon-zález Cabarcos, e que resultado premiado leva por título “#Biblioxer-made: redes que tejeremos para fa-vorecer el encuentro entre familias y libros” e describe todas as activi-dades de animación á lectura que foron desenvolvendo ao longo do ano 2017 na biblioteca.Tamén foron seleccionadas as bi-bliotecas dos municipios lucenses de Sober e O Saviñao.

Biblioteca Municipal de Xermade.

A biblioteca, premiada pola campaña de animación á lectura María Moliner

Mar Hermida.

O Concello inicia o bacheo da rede viaria municipal

Rábade súmase á campaña ‘Concellos en Negro’ contra a violencia de xéneroO Concello de Rábade adhírese á campaña ‘Concellos en Negro con-tra a violencia de xénero’ e son xa un total de 63 que con 3 Deputa-ción se tinguirán de negro entre o 23 e o 26 de novembro en sinal de dor polas vítimas.A traballadora social do Conce-llo, Ángeles Corral, explica que se trata “dunha campaña de visuali-zación e difusión contra a violen-cia de xénero á que o Concello de Rábade se adhire por primeira vez este ano na que é xa a súa terceira edición”.O Concello facilita o material e a cartelería que a totalidade dos locais comerciais e establecemen-tos de hostalería -54- empregarán durante a campaña en Rábade que conta co patrocinio de FINSA.A proposta este ano chama tamén á participación da poboación en xeral que tamén poderá decorar de negro os seus balcóns.A campaña inclúe tamén unha concentración diante de tódolos

Concellos para o 24 de novembro ás doce do mediodía na que unha muller lerá un manifesto contra a violencia de xénero.

Defensa persoal Profesionais da Axencia Galega de Seguridade impartirán en Rábade un curso de defensa persoal e au-tocapacidades a mulleres maiores de 18 anos.

Son xa 16 as prazas cubertas das 20 dispoñibles para recibir for-mación financiada pola secretaría xeral de Igualdade de cara á pre-vención de situacións de violencia de xénero.

“A totalidade dos establecementos de Rábade participan na campaña contra a violencia de xénero”

O Concello vén de adquirir unha desbrozadora.

O Concello de Xermade está a pi-ques de desenvolver as obras de ba-cheo na rede viaria municipal.Esta e outras obras foron adxudi-cadas recentemente. É o caso da substitución de portas e ventás da escola de Candamil e da Casa da Cultura de Xermade onde se ubica a Biblioteca Municipal e a constru-ción dun depósito de auga en Bur-gás para conectar á rede de traída de augas municipal. Todas forman parte das actuacións que recolle un convenio asinado coa Deputación Provincial por un importe total de 150.000 euros.

Tamén foron adxudicadas as obras de mellora do entorno da escola de Candamil e do campo de fútbol de Momán que teñen un prazo de execución de tres meses.

MaquinariaXa con cargo ao Fondo de Compen-sación Ambiental, o Concello ad-quiría tamén unha retroescavadora. E a Xunta tamén financiará a adqui-sición dun tractor para os labores de limpeza de vías. A desbrozadora, incluída no conve-nio coa Deputación, xa está a dispo-sición dos traballadores municipais.

O Concello de Rábade está a desen-volver distintas actuacións previs-tas nos orzamentos deste ano 2017. Tras rematar as obras de mellora da rúa de unión entre as dúas fases do polígono industrial un orzamento de 62.200 euros financiados nun 80% pola Xunta e nun 20% polo Concello, están en marcha outras obras de mellora no municipio.É o caso da mellora de captación de auga na ETAP coa que “facer fron-te aos problemas de turbidez da auga”, segundo manifesta o alcalde, Francisco Montes. Neste caso o or-zamento tamén superará os 60.000 euros do Plan Único da Deputa-ción igual que a pavimentación da avenida Rosalía de Castro. Pero, as melloras nesta rúa rabadense com-pletaranse co acondicionamento dos xardíns no cruzamento coa rúa Coronel Andrade a través do inves-timento de 14.762,36 euros con cargo ao Plan Único.A Praza de España, coñecida coma “a prazuela”, tamén está a ser mellorada. Neste caso, o financiamento –dos

43.400 euros do custe das obras- co-rre a cargo da Xunta nun 80% e do Concello o outro 20%.Tamén a través do obradoiro de emprego financiado pola Xunta e que o Concello de Rábade com-parte con Friol e Begonte, serán acondicionadas as zonas verdes do Concello.

“As distintas melloras que está a realizar o Concello supoñen investimentos de máis de 240.000 euros”


Obras na traída de auga da parroquia de Caraño

A Asociación de MM RR Olvido de Pol mantén unha variada actividade socialPiscina, Pilates, Zumba e manua-lidades son as actividades que a Asociación de Mulleres Rurais Ol-vido de Pol está a ofrecer este ou-tono. Pero non son as únicas activi-dades que desenvolve o colectivo.A súa presidenta e unha das socias fundadoras, Rosa Pérez, indica que “ao longo do ano organizamos ta-mén outras actividades en función da demanda e das nosas posibili-dades”. Por exemplo, as actividades anteriores –excepto a de Pilates- desenvólvense en horario de noite porque é o horario no que as socias dispoñen de tempo para participar neste tipo de cursos. Non hai que esquecer que “somos dun munici-pio gandeiro onde as necesidades das granxas cando chegan os me-ses de maio e xuño se incrementan provocando o descenso de persoas asistentes aos cursos”.Así, os luns arredor de 16 persoas participan nas clases de Zumba que se imparten na caseta de cris-tal da carballeira de Mosteiro, via-xan á piscina climatizada do Cazo-leiro, en Meira, os mércores ás nove e media do serán, asisten os xoves ao curso de manualidades no local do Concello e os venres pola tarde realizan ximnasia de mantemento na clase de Pilates.Non sempre se fan estes cursos por-que “a directiva intenta ofrecer pro-postas distintas e non repetir, aínda que sempre sexan actividades que lles poidan interesar ás socias”. Nese sentido, están a traballar xa na po-sibilidade de ofrecer en horario de tarde un novo curso de informática e manexo de teléfonos móbiles in-telixentes; xa que o curso pasado tivo moi boa acollida.

Pero actividades de formación, saúde e tempo libre non son as úni-cas ofertas do colectivo que en no-vembro renova directiva e aprovei-ta a convocatoria de asemblea para celebrar unha cea nun dos tres res-taurantes de Mosteiro. Xeralmente, reúnense “60 persoas” tanto na cea de outono coma na “comida ou cea do cocido que se fai entre febreiro e marzo”.Ao Grove viaxaron este verán unha parte das 135 socias desta asocia-ción que suma xa 27 anos. Durante este tempo tiveron oportunidade de coñecerse, pero non así os luga-res de procedencia de cada unha delas. Por iso, desenvolven viaxes culturais ás distintas parroquias onde aproveitan para celebrar unha merenda campestre que cada vez ten máis participantes.De cara ao Nadal xa traballan na organización da Cabalgata de Reis para a que contan coa colabora-ción dos pais e nais. “É imprescindi-ble a súa aportación para o sorteo de agasallos porque non dispo-ñemos dun presuposto amplo”. De feito, Rosa Pérez indica que “a cota anual de cada socia é de 12 euros e o prezo dos cursos é de 20 euros dos que 3 os subvenciona a asociación”. Polo tanto, “non xe-ramos moitos ingresos tendo en conta que as subvencións tardan en ser ingresadas”. Outra das actividades do colec-tivo era a organización da Feira do San Isidro, unha das citas de referencia en Pol, que deixaron de impulsar este ano ante o grande esforzo e traballo que supón para a asociación en solitario.

pol

a pastoriza

Despois dunha segunda fase de es-cavación no Castro de Saa que deixa-ba ao descuberto nesta parroquia de Baltar restos dunha gran muralla defensiva, dunha canalización e dun-ha construción en ángulo anterior á habitación galaico-romana descu-berta na primeira fase, o arqueólogo responsable destes traballos, Emilio Ramil, presenta xa o proxecto para a terceira fase.Ramil explica que a nova intervención se realizaría en dúas fases. A primeira sería “a escavación dun total de 80 metros cadrados ampliando a zona escavada por cada un dos lados: norte, sur, leste e oeste. Cara ao les-te atópase a muralla da que temos descubertos catro metros. Con esta intervención preténdese deixar ao descuberto outros seis ata alcanzar os dez de paramento interior. Polo sur tamén está a muralla e a vivenda circular que agardamos descubrir na súa totalidade igual que a habitación en ángulo atravesada pola canle”. Así mesmo, aproveitarán para coñecer cara a onde se dirixe esa canle.A segunda fase deste proxecto supón a consolidación e limpeza do espazo. “É necesario limpar a vexetación para

manter visibles e conservadas as es-truturas descubertas nesta campaña”, segundo indica o arqueólogo que tamén avanza outro dos aspectos que recolle o proxecto: “a colocación

dunha novo cartel explicativo que permita dar a coñecer todo o traballo desenvolto ata o de agora”.Co proxecto xa redactado será preciso buscar financiamento para o seu des-envolvemento no que está moi impli-cado o rexedor local, Primitivo Iglesias.

Polo momento hai que agardar á pre-sentación da memoria dos traballos desenvoltos na segunda fase que rematarán a finais de ano co recoñe-cemento e catalogación dos restos

arqueolóxicos atopados. O responsa-ble da escavación avanza que prevé presentar o documento ante Patrimo-nio en febreiro e, posteriormente, o proxecto da terceira fase co obxectivo de desenvolvela entre maio e xuño coma nesta campaña 2017.

Partes do Castro de Saa descubertas na segunda intervención.

O Castro de Saa agarda descubrir totalmente os seus restos

O Concello de Pol está a acometer as obras da traída de auga de Cara-ño, “unha parroquia gandeira con escasez de auga”.Segundo o rexedor local, Lino Rodrí-guez Ónega, estas obras supoñen un in-vestimento total de arredor de 120.000 euros financiados pola Deputación Provincial con cargo ao Plan Único na compra de terreos, a construcción dos depósitos e o resto da infraestrutura.

A canalización da auga dende a fonte e os depósitos na finca, que previa-mente foi adquirida con 19.000 euros ata o barrio de Ver, supón a coloca-ción de 3.600 metros de tubaxes.Tamén se aproveitará a infraestru-tura como punto de carga de auga “ante posibles casos de incendios forestais pola zona e os arredores”.O Concello manifesta a súa disposi-ción para a traída de auga enlazando

tamén con Caraño de Abaixo. Con todo, “haberá que agardar á disposi-ción de futuras partidas económicas e apoio doutras administracións que permitan acometer esas obras”.

CamiónO Concello adxudicaba tamén re-centemente a adquisición dun ca-mión para o rego asfáltico da rede de estradas municipais.

O alcalde e a concelleira Sonia Cervantes no lugar das obras.

Medio cento de persoas viaxaron ao Grove da man da asociación.


A Asociación de MM RR Olvido de Pol mantén unha variada actividade social

O Concello mellora os accesos ao campo de fútbol e o mercado O Concello de Friol está a executar a pavimentación do acceso ao campo de fútbol e ao mercado municipal. As obras desta última fase supoñen melloras sobre a seguridade viaria; ademais da mellora de aparcadoi-ros, xa que é un lugar de gran trán-sito debido ás feiras mensuais e aos adestramentos e partidos que se xo-gan no campo de fútbol Municipal.Estas actuacións requiriron dunha limpeza previa da vía, para logo em-pregar a mestura asfáltica en quente para pavimentar, cun grosor e com-pactación consistente do mesmo . Prevese pintar aparcadoiros, bordos, eixo central e tres pasos de peóns. A obra ten un custo total de 62.000 eu-ros, dos cales a Xunta, concretamen-te Consellería de Presidencia, ache-ga 40.000 mentres que a diferenza é sufragada desde a administración local. Ademais esta última encar-gouse da redacción do proxecto e a dirección de obra, o que supuxo ao redor de 4.000 euros.A continuación prevese iluminar a avenida con lámpadas LED e con vá-culos novos en beneficio da propia

rúa e apostando por unha eficiencia enerxética dado que “desde o propio Concello está a facerse un importan-te esforzo no cambio de toda a ilu-minación de titularidade municipal a led, debido á longa duración das devanditas luminarias e a unha con-siderable redución de consumo”.“É unha gran satisfacción seguir tra-

ballando pola mellora da calidade de vida dos nosos veciños e visitan-tes, para que poidan gozar dos no-sos servizos”, segundo di o alcalde, José A. Santos, que supervisa asi-duamente as obras que o Concello ten en marcha por todo o municipio acompañado polo concelleiro de Obras, Jesús Cortiña.

O alcalde de Friol e o concelleiro de obras supervisaron os traballos.

O Concello dispón dun espazo vacante no viveiro de empresas

Pero actividades de formación, saúde e tempo libre non son as úni-cas ofertas do colectivo que en no-vembro renova directiva e aprovei-ta a convocatoria de asemblea para celebrar unha cea nun dos tres res-taurantes de Mosteiro. Xeralmente, reúnense “60 persoas” tanto na cea de outono coma na “comida ou cea do cocido que se fai entre febreiro e marzo”.Ao Grove viaxaron este verán unha parte das 135 socias desta asocia-ción que suma xa 27 anos. Durante este tempo tiveron oportunidade de coñecerse, pero non así os luga-res de procedencia de cada unha delas. Por iso, desenvolven viaxes culturais ás distintas parroquias onde aproveitan para celebrar unha merenda campestre que cada vez ten máis participantes.De cara ao Nadal xa traballan na organización da Cabalgata de Reis para a que contan coa colabora-ción dos pais e nais. “É imprescindi-ble a súa aportación para o sorteo de agasallos porque non dispo-ñemos dun presuposto amplo”. De feito, Rosa Pérez indica que “a cota anual de cada socia é de 12 euros e o prezo dos cursos é de 20 euros dos que 3 os subvenciona a asociación”. Polo tanto, “non xe-ramos moitos ingresos tendo en conta que as subvencións tardan en ser ingresadas”. Outra das actividades do colec-tivo era a organización da Feira do San Isidro, unha das citas de referencia en Pol, que deixaron de impulsar este ano ante o grande esforzo e traballo que supón para a asociación en solitario.

O BOP publicaba o 14 de outu-bro a convocatoria do Concello de Friol para a adxudicación do espazo vacante no viveiro de em-presas na nave de usos múltiples do Parque Empresarial.Trátase do local número 2 cun total de 354,50 metros cadrados construí-dos, cunha superficie útil de 330 me-tros cadrados, distribuídos en 262,23 metros cadrados de planta baixa e 68,35, de planta alta. Ademais, as su-perficies comúns son as correspon-dentes á parte da parcela non edifica-da ou sexa 591 metros cadrados.Segundo recolle o BOP do sábado 14 de outubro, poderán ser bene-ficiarios ou beneficiarias persoas

emprendedoras, ben autónomos ou autónomas ou empresas que aínda non se constituíran, pero que pre-vean facelo no prazo máximo de 3 meses ou constituídas en menos de 6 meses dende a data de solicitude de acollemento. En calquera dos casos, deberán ter enderezo social e fiscal no Concello de Friol.As empresas adxudicatarias dos lo-cais que se poñen á súa disposición, tanto a nave vacante coma as outras tres xa adxudicadas, deberán aportar un importe que será o resultante de aplicar a conta de 0,4 euros por metro cadrado útil cada mes. E a duración do contrato será por 12 meses pro-rrogables a outros 12.

Entre os criterios que establece a cláusula 11 da ordenanza regula-dora atópase a viabilidade técnica e económica da actividade (5 puntos), o nivel de creación de emprego (1 punto por contrato ata un máximo de 5 puntos), empresa nova (3 pun-tos), empresa recente (ata tres me-ses 2 puntos e a partires de 3 e ata 6 meses 1,5 puntos), promotores veci-ños de Friol (2 puntos), de concellos limítrofes (1 punto), promotores en situación de desemprego (1 punto), promotores desempregados de lon-ga duración, colectivos con especial dificultade de inserción no mercado laboral, mozos menores de 30 anos, mulleres maiores de 45 anos e colec-tivos en exclusión social (1 punto).A solicitude, farase segundo o mode-lo normalizado que recolle o BOP no ANEXO, ante a secretaría achegando tamén unha memoria descritiva da actividade que avale a súa viabilida-de económica e técnica, o currículo vitae, vida laboral, certificación de es-tar ao corrente das obrigas tributarias e fotocopia do DNI. Os interesados e interesadas dispoñen dun prazo de 30 hábiles a partir do día seguinte ao da súa publicación, é dicir, o prazo pecha o luns 27 de novembro.

Lista de esperaAs solicitudes que cumprindo os requisitos non fosen seleccionadas, pasarán a formar parte dunha lista de espera -con 24 meses de validez- que se aplicarán no caso de vacantes.

friolAO NOSO CARÓNpol

Ovidio Zolle xa estaba realizando traballos de merchandising e seri-grafía no sector farmacéutico; pero, ante a demanda deste servizo no municipio, apostaba por iniciar unha actividade empresarial baseada nun taller de impresión: Impresión OZ.No taller, ubicado nunha das naves do viveiro de empresas de Friol, ela-bóranse camisetas, bolsas e roupa de traballo; aínda que contan cun catálogo de ata 5.000 artigos. Aínda así, pensan en “mellorar os servizos do taller incluíndo cartelería e tar-xetas debido ao interese da xente”.

Ovidio Zolle explica que “este é un servizo máis que se implanta en Friol, xa que antes era necesario des-prazarse a Lugo ou Guitiriz”. E, “en todo momento contamos co apoio do alcalde e o asesoramento do Concello para a realización dos pri-meiros trámites”. Despois buscamos o material e adaptamos a nave a un taller de serigrafía”. Con todo, Zolle destaca a dotación do viveiro de em-presas que facilita instalacións para novos negocios ao ter que facerse cargo, unicamente, do pago do alu-gueiro e os servizos de auga e luz.

Impresión OZ, no viveiro de empresas


meirariotorto

O Concello bonifica nun 70% o IBI das construcións agrarias

A meirega ‘Dhogs’, gran triunfadora do Festival Nocturna de MadridO filme ‘Dhogs’ consegue o “Premio Paul Naschy” a Mellor Película no Fes-tival Internacional de Cine Fantástico Nocturna Madrid.“É unha honra recibir este premio”, dicía Andrés Goteira, director de ‘Dhogs’, a triunfadora da noite. “Trá-tase dunha película pequena, feita con moito esforzo por este equipo galego. Dedícolla a todos aqueles novos cineastas que están a come-zar. Anímoos a que o intenten e que sigan adiante”.Carlos Blanco, o seu actor protagonis-ta, que tamén recibía na gala de clau-sura o “Premio Vincent Price” a Mellor Actor en Sección Oficial, afirmaba que “esta é unha película feita con cen mil euros. Para nós isto é un premiazo”.

Presentación en GaliciaDespois de gañar o premio á mellor longametraxe do Festival de Cinema de Split (Croacia) e converterse na primeira película rodada en galego

en competir en sección oficial do Fes-tival Internacional de Cinema Fantás-tico de Cataluña (Sitges Filme Festi-val), a ópera prima de Andrés Goteira presentábase en Galicia no marco do Festival Internacional de Cinema de Ourense (OUFF).“A estrea galega do filme no Festival Internacional de Cine de Ourense (Ouff) era un momento moi espera-do e desexado por todos nós. Por fin xogabamos na casa e facíamolo no festival de cine máis importante da nosa comunidade, rodeados da nosa xente, das nosas familias, amigos, ve-ciños e todos cantos fixeron posible que ‘Dhogs’ saise adiante”. Por iso, dende Gaitafilmes agradecen ao fes-tival que “apostase por nós” e, en es-pecial, “ao seu director artístico, Fran Gayo, e tamén o apoio de Agadic, De-putación de Lugo, Concello de Meira, Cervexa Ancora, Galipizza, Galicia Ca-lidade e demais colaboradores”.

O Concello de Riotorto aprobaba unha modificación da ordenanza de bens inmobles que establece unha bonificación do 70% do imposto para propietarios de construcións nas que se desenvolvan “total e exclusivamen-te” actividades agrarias ou gandeiras pertencentes ao sector primario.Trátase dunha medida de apoio ao sector “ao que se dedican boa parte dos veciños e veciñas de Riotorto”, segundo maniesta o alcalde, Clemen-te Iglesias. A iniciativa do equipo de goberno responde así ás suxerencias

dos sindicatos agrarios que suxerían aos Concellos aplicar algún tipo de bonificación para as construcións de-dicadas a almacéns, cortes, etc. tras a regularización catastral.Así, para “unha edificación valorada en 10.000 euros que ao aplicar o tipo impositivo do 0,65 % debería pagar 65 euros de IBI, pasará a pagar 19,5 euros o vindeiro 2018 tras aplicar o desconto do 70%”.No caso de que nun mesmo inmoble existan, ademais das construcións de-dicadas a actividades agrarias ou gan-

deiras, outras destinadas a un uso dis-tinto; aplicaráselle unha bonificación do 50% da cota íntegra do imposto.Esta bonificación terá efectos na con-tribución do 2018. Pero, para iso, será necesario presentar unha solicitude no Concello antes do 29 de decem-bro deste ano achegando tamén a certificación de Facenda onde cons-te a situación censal da persoa titular da actividade –que pode coincidir ou non co propietario do inmboble ao que se lle aplicaría a bonificación-, acreditación da titularidade catastral do inmoble, certificación da ausen-cia de débedas coa Facenda estatal, autonómica e local e coa Seguridade Social e xustificante de recoñece-mento de explotación ou licenza de actividade correspondente.

AsesoramentoO Concello de Riotorto mantén un ser-vizo de asesoramento técnico e de re-clamacións sobre a regularización ca-tastral co obxectivo de que “os veciños e veciñas estean informados sobre as variacións que lles están a comunicar dende o Ministerio de Facenda”.O servizo está dispoñible en horario de dez da mañá a dúas do mediodía e de catro da tarde a sete do serán nas oficinas municipais.

O IBI bonificado será o o dos establos e outras construcións agrarias.

O filme foi presentado tamén no OUFF. Foto: Javi Sega.

9.000 euros para as asociaciónsO Concello de Riotorto achega un total de 9.000 euros ás asociacións do municipio nesta anualidade.A Asociación de Bolos Arcasco re-cibirá 300, 600 foron outorgados á Arrincadeira e outros tantos á veciñal de Vilaseca, 650 á ANPA do CEIP de Riotorto e 800 para a Asociación Bolos de Meilán. Tanto a Asociación de Pensionistas e Xu-bilados coma a Asociación Coro ou Amas de Casa recibirán 850 euros; mentres que as contías de 1.000, 1.200 e 1.300 euros foron conce-didas á veciñal Santa Comba de Órrea, aos Ferreiros do Riotorto e á de Gaiteiros, respectivamente.

Novo todo terreo para a agrupación de Protección Civil de MeiraA Vicepresidencia e Consellería de Presidencia, Administracións Públi-cas e Xustiza continua co reforzo de medios materiais das Agrupacións de Protección Civil da provincia co obxecto de mellorar a resposta ante as emerxencias e un dos concellos beneficiados destes apoios será o de Meira que recibirá un vehículo todo terreo modelo “pick up”.Estas camionetas ademais de es-tar completamente equipadas e adaptadas para desprazarse na maior parte dos incidentes que poidan producirse e na atención das emerxencias máis habituais, teñen unha excepcional capaci-dade de carga e, de ser preciso, de arrastre doutros vehículos.Ao longo de todo o ano e tamén nas vindeiras datas estase levando a

cabo unha distribución de material que permite aos Voluntarios de Pro-tección Civil estar mellor preparados que nunca.

Achega económica adicionalDe xeito complementario a achega deste vehículo, a Xunta tamén con-cedeu á Agrupación de Voluntarios de Protección Civil de Meira unha axuda de 1.600 euros para diversos gastos de funcionamento.Lembremos que, aos servizos de protección civil municipais corres-póndelles o primeiro nivel de res-posta fronte a calquera emerxencia e para iso precisan dun equipamen-to adecuado que posibilite unha mellor capacidade de intervención co fin de acadar un maior grao de seguridade para os cidadáns.

Mercado e Ruta do Tapeo polo outonoCoa chegado do outono, o Concello de Riotorto impulsa dúas activida-des que xa se teñen celebrado no municipio co apoio da Asociación de Empresarios (AER).Se o domingo 26 de novembro se ce-lebrará o Mercado de Outono no que haberá servizo de polbo á feira, entre o venres 1 e o sábado 2 de decembro desenvolverase a terceira edición da Ruta das Tapas de Riotorto.Son un total de sete os establece-mentos hostaleiros de Riotorto que ofrecerán cadansúa proposta á ruta do tapeo: Mesón Novo América,

Casa Rivas, Casa Rodil, Confitería Irma, Bar RDS, Café-Bar Volante e Mesón O Mazo (Ferreiravella).O prezo de cada tapa, que se ser-virán en horario de oito do serán a doce da noite, é de 2 euros.Entre as persoas participantes sor-tearanse ata cinco premios: o pri-meiro de 225 euros, o segundo de 125 euros, o terceiro por un vale de 50 euros de queixos Don Hilario, o cuarto da mesma cantidade por produtos cárnicos O Mazo e o quin-to tamén de 50 euros para gastar na Panadería Carteire.

17novembro 2017publicidade

A meirega ‘Dhogs’, gran triunfadora do Festival Nocturna de Madrid

en competir en sección oficial do Fes-tival Internacional de Cinema Fantás-tico de Cataluña (Sitges Filme Festi-val), a ópera prima de Andrés Goteira presentábase en Galicia no marco do Festival Internacional de Cinema de Ourense (OUFF).“A estrea galega do filme no Festival Internacional de Cine de Ourense (Ouff) era un momento moi espera-do e desexado por todos nós. Por fin xogabamos na casa e facíamolo no festival de cine máis importante da nosa comunidade, rodeados da nosa xente, das nosas familias, amigos, ve-ciños e todos cantos fixeron posible que ‘Dhogs’ saise adiante”. Por iso, dende Gaitafilmes agradecen ao fes-tival que “apostase por nós” e, en es-pecial, “ao seu director artístico, Fran Gayo, e tamén o apoio de Agadic, De-putación de Lugo, Concello de Meira, Cervexa Ancora, Galipizza, Galicia Ca-lidade e demais colaboradores”.

Novo todo terreo para a agrupación de Protección Civil de Meira

cabo unha distribución de material que permite aos Voluntarios de Pro-tección Civil estar mellor preparados que nunca.

Achega económica adicionalDe xeito complementario a achega deste vehículo, a Xunta tamén con-cedeu á Agrupación de Voluntarios de Protección Civil de Meira unha axuda de 1.600 euros para diversos gastos de funcionamento.Lembremos que, aos servizos de protección civil municipais corres-póndelles o primeiro nivel de res-posta fronte a calquera emerxencia e para iso precisan dun equipamen-to adecuado que posibilite unha mellor capacidade de intervención co fin de acadar un maior grao de seguridade para os cidadáns.

18 novembro 2017 opinión

COLABORACIÓNS

Por Lara Real LemaPsies Psicoloxía

N as últimas semanas a televisión encheuse de películas de terror. A min non me gustan este tipo de historias e

tiven que andar rápida co mando da televisión para esquivar anuncios de pallasos sanguinarios e asasinos varios. Non tiven sorte, e unha noite, a piques de ir para cama a boneca Annabelle saíu na miña tele, mentres soaba unha música sinistra e enfocaban a cara de terror da xente que estaba nos cines, unha voz en off definía a película como “a máis terrorífica do ano”. A cousa non pasaría de aí, se non fose porque me fun durmir tentando non pensar niso, e mentres tentaba conciliar o sono alí estaba a boneca e as caras de terror facéndose notar mentres eu facía o esforzo de non pensar na maldita e fea boneca.¿Por que pasa isto? ¿Por que pensamos xusto naquelo que non queremos pensar? Con máis

frecuencia da que quixéramos, os intentos de controlar algúns eventos da nosa mente resultan erróneos. Todos tivemos a desesperante experiencia de irnos a durmir, e estar as tantas da mañá, cos ollos abertos coma pratos pensando “teño que durmir”. O mesmo pasa cando queremos deixar de preocuparnos, concentrarnos nalgo ou esquecer a alguén. Unha e outra vez, atopámonos facendo exactamente aquelo que intentábamos evitar.Wegner, en 1994 chamou a estes fenómenos, “procesos irónicos” e elaborou unha teoría na que afirmaba que os intentos de controlar estas experiencias fallan xerando o oposto ao que queremos controlar.. Para demostralo realizou o experimento que lle da título a este artigo. Daniel Wegner pediu aos participantes que durante cinco minutos pensasen de xeito consciente no que quixeran excepto nun oso polar. A pesar das instrucións, os participantes pensaron máis dunha vez por minuto no peludo animal. Ademais, demostrou que este fenómeno maniféstase máis frecuentemente cando o resultado que se busca é a ausencia en lugar da presencia, polo tanto é máis probable que aparezan baixo un “non penses en...” que baixo un “pensa en...” Isto é debido a que cando nos damos unha orde en negativo, o noso cerebro primeiro evoca a imaxe e despois a nega.A teoría dos procesos irónicos aplicouse tamén a outros campos, como a concentración, a relaxación, o sono ou os estados de ánimo. Neste último caso, sen presión engadida podemos (relativamente) controlar os nosos estados de ánimo, pero cando agregamos algún tipo de estrés experimentamos xustamente o contrario. Así cando nos dicimos “non te preocupes” “non esteas triste” realmente o que estamos facendo e provocar o efecto contrario, poñendo máis atención no problema. Curioso ¿verdade?En definitiva, temos menos control sobre os nosos estados internos cando máis o necesitamos. A boa nova e que isto pódese cambiar dándonos outro tipo de instrucións baseadas na aceptación en lugar da evitación ou supresión de pensamentos. Así, ao diminuír o control que aplicamos sobre as nosas emocións e pensamentos, podamos deixar espazo para gañar no control das nosas accións.

Marabillosa-mente

Non penses nun oso polar

Por Lucía Otero Gato

E spaña está a vivir nestes úl-timos meses unha enorme crise nacional por mor do independentismo catalán. Esta crise tivo o seu máxi-

mo expoñente o pasado 1 de outu-bro, cando a Generalitat de Catalun-ya convocou un referéndum para determinar o número de cataláns que estarían a favor dunha república catalá independente de España. Ante esta situación, a actuación do Go-berno español de Mariano Rajoy foi lamentable, encargándolles ás forzas de seguridade que impedisen o refe-réndum por riba de todo, mesmo por riba das persoas.O referéndum finalmente celebrar ce-lebrouse, o que sen dúbida constitúe un triunfo da democracia, pero tivo un custo demasiado alto: 893 feridos. E isto é imperdoable. Que a Policía Nacional e a Garda Civil golpeen á xente que está exercendo o seu dere-ito ao voto é a cousa máis vergoñen-ta, ilegal e retrógrada que coñeceu

España desde os tempos de Franco. Nada xustifica este tipo de violencia. Afortunadamente, non todas as for-zas de seguridade entraron na espiral de brutalidade e deshumanización imposta polo Goberno. Os Mossos d’Esquadra, con Josep Lluís Trapero á cabeza, negáronse a seguir as ordes do Ministerio do Interior. Neste artigo quixera expresar a miña admiración polos Mossos que antepuxeron as persoas ás obrigas profesionais.A xustificación que deu o Goberno de Mariano Rajoy para a avalancha de paus foi que había que protexer a “legalidade”. Non obstante, parece que ao Executivo se lle esqueceu que o legal nunha democracia son as vo-tacións, que ademais son un piar fun-damental, e que pegar é ilegal. Polo tanto, intentaron protexer a “legalida-de” coa ilegalidade máis absoluta, o que é unha aberración mire por onde se mire. É certo que tampouco é loa-ble a maneira de proceder do daque-la presidente da Generalitat, Carles Puigdemont, xa que, se ben toda na-ción ten dereito á autodeterminación e a convocar eleccións, tamén hai que asegurarse de que isto non traia prexuízos importantes para o pobo. E no caso de Cataluña tróuxoos, e moitos: concretamente 893. Por outra banda, por que ten Catalu-ña tanto interese na independencia? Os motivos, como case todo nesta vida, son económicos. E é que a Co-munidade catalá é, xunto con Ma-drid, a que máis aporta ao PIB (pro-duto interior bruto), cunha achega do

18,9% do total. Cataluña é algo así como a capital económica de Espa-ña, e o Goberno catalán non quere compartir a súa riqueza e os seus recursos co resto do territorio. Talvez soe egoísta. Pero moito máis egoísta foi o xeito de obrar do Goberno es-pañol, que aniquilou a democracia a golpe de porra. Existen, por suposto, outros motivos para declarar a inde-pendencia, como é a existencia dun idioma propio e a conciencia colec-tiva de “nación catalá”, aspectos que xa reivindicaba o primeiro partido in-dependentista de Cataluña, fundado por Francesc Macià en 1922. Porén, o tema económico é o primordial.A día de hoxe, o asunto do indepen-dentismo está aínda sen resolver. Puigdemont proclamou a “República Catalana” o 10 de outubro, e aca-bouna suspendendo pouco despois. O 27 de outubro a Generalitat volve declarar a República. Foi entón can-do o Goberno central se apoiou nese famoso “Artigo 155” para disolver o Parlamento de Cataluña e cesar a Puigdemont. Agora, están convoca-das eleccións autonómicas o 21 de decembro para constituír un novo goberno rexional. Hai liorta para rato.Para concluír, Cataluña non pasa por un dos seus mellores momentos a nivel político; España tampouco. Zoscar para supostamente protexer a “legalidade” é unha desas barba-ridades que retrotraen España 80 anos atrás. Desde aquí, quero deixar constancia da miña total solidarieda-de coas vítimas.

Unha ollada pola vida

O independentismo catalán

19novembro 2017opinión

Marabillosa-mente

Non penses nun oso polarPor Marta Pérez FandiñoNutricionista de [email protected]

A obesidade infantil supón un problema de saúde pú-blica en aumento, ano tras ano as cifras de rapaces con exceso de peso incre-

méntanse considerablemente, especial-mente en Galicia, una das comunida-des autónomas máis afectadas. No 2015 o estudo ALADINO, reali-zado en España, analizou o peso, a altura, as circunferencias e máis datos físicos de 10.899 escolares entre 6 e 9 anos. Tras a análise reflexou taxas de sobrepeso dun 23,2% así coma ci-

fras de obesidade dun 18,1 %, o que se resume nunha porcentaxe final de 41,3% de rapaces afectados por exce-so de peso corporal. Esta porcentaxe extrapolada a unha única clase media de 30 rapaces, daría un resultado de 12 alumnos afectados por aula.Pese ós datos anteriores, e aínda que a meirande parte da poboación adulta coñece e fala do fenómeno, tan só unha pequena proporción dos familiares son capaces de detectar a patoloxía nos seus cativos, polo que as taxas conti-núan crecendo. Detectar o problema de peso, dende o principio pode axu-dar a tratalo de maneira máis sinxela. Para isto, débese comparar o volume do pequeno có do resto da clase, ver se evita o deporte por fatiga ou se a súa alimentación é rica en graxas e azucres. Igual que na obesidade en adultos, un elevado peso durante a idade infantil

relaciónase con problemas de saúde futuros e prematuros tales coma diabe-tes, hipertensión, colesterol, problemas óseos, do aparato locomotor ou cancro, así coma outras enfermidades crónicas que reducen a calidade e expectativa de vida do cativo.Ademais un peso elevado durante os primeiros anos de vida, pode ter consecuencias negativas no desenvol-vemento emocional do rapaz, posto que pode sentirse rexeitado e tender o illamento ó non poder realizar as mesmas actividades, principalmente físicas, que os compañeiros. A estas consecuencias, súmase tamén a obse-sión polo peso corporal, o que pode ocasionar problemas de anorexia ou bulimia na etapa adolescente. Entre as causas máis comúns da epi-demia atópanse a falta de actividade física, o aumento das horas fronte ó

ordenador ou televisión, a inxestión de bebidas carbonatadas e azucradas, o consumo de pratos precociñados e rápidos, a desaparición do almorzo ou a súa substitución por alimentos insáns tales coma cacaos azucrados, galletas, bolos, zumes envasados, etc. A obesidade infantil pode evitarse xa dende o momento do embarazo e durante os anos posteriores. Non con-traer diabetes durante á xestación, in-tentar evitar leites artificiais e reducir o máximo posible os azucres, graxas saturadas e sal, son os primeiros puntos máis importantes a hora de previr esta desaconsellable patoloxía. A partir dos dous anos de vida é preciso modificar e mellorar os hábitos, non só do cativo, senón de toda a familia.Para evitar o sobrepeso débese ter dis-poñibilidade de alimentos saudables no fogar, e deixar que sexa o cativo o

que elixa, dentro das opción saudables, a que máis lle apeteza, para facelo así partícipe da súa alimentación. Outro paso é comer en familia e sen distrac-cións, compartir experiencias e falar de como foi o día, así coma comer todos o mesmo menú; os fillos tenden a copiar as accións dos seus país.Planificar o menú semanal e outra ma-neira de reducir as taxas de sobrepeso, posto que evita ter que optar por ali-mentos precociñados e rápidos nos mo-mentos de maior presa. Apuntar ó rapaz a algunha actividade física e limitar as horas de televisión, consolas e ordena-dor, é outra das accións principais para non contraer a patoloxía.Non sempre resulta sinxelo cambiar os hábitos de vida, sobretodo en rapaces maiores dos 8 anos acostumados a ou-tro tipo de alimentación. Ademais, os proxenitores deben ter claro cales son os compoñentes dunha dieta equilibrada para así poder mellorar a saúde familiar. Se aparece algunha dúbida ou complí-case o cambio, pode ser de utilidade acudir a un profesional sanitario coma un nutricionista ou pediatra, para que facilite o proceso de maneira segura.

Nutrición paso a paso

Obesidade infantil, unha realidade oculta

Por Pablo Veiga

F alarmos do tempo e dos carprichos deste é unha constante nos seres huma-nos. As condicións climáti-cas determinan os hábitos

e rutina das persoas. Cada área xeo-gráfica ten os seus propios comporta-mentos metereolóxicos e en función dos mesmos a vida desenvólvese dunha maneira ou doutra. Aquí na Galicia sabíamos –ata o de agora- que clima posuímos, cando nos referimos ó conxunto do País ou a unha zona concreta. Coñecemos moi ben como son os invernos na Terra Chá, polo xeral fríos, con néboas a diario e con abundante choiva. Logo chega unha primavera que adoitaba ser inestable, misturando días de calor con alguna treboada. Viña o verán e aínda que nalgunha xornada puidesen as nubes descargar, normalmente é soleado e con calor. Época onde se segaba o trigo e recollía a herba seca para o gando durante o inverno. O outono identificábase co propio verbo, “ou-tonar”, a sementeira, e climaticamen-te falando, baixada das temperaturas con ceos cubertos e abundante auga, a pesares dese veraniño de San Mi-guel que algunha vez facía presenza.Ben, non imos entrar no debate do cambio climático nin do quecemento global. A un servidor nin lle correspon-de nin se atreve co tema, mais resulta evidente que o tempo nos últimos anos está a mudar considerablemente. Para

mostra, o deste mesmo dous mil de-zasete, onde no mes de abril choveu soamente o primeiro e último día, algo totalmente inédito. E despois os meses estivais, con días mornos, si, pero sen apenas auga. Fin do verán e a choiva apareceu en forma de violenta treboa-da, con abundantes precipitacións. Pero foi unha única tarde. Setembro, un par de orballadas que apenas ser-viron para refrescar o ambiente e darlle un pulo ós secos prados. En pleno San Froilán, temperaturas extraordinaria-mente altas, achegándose ós trinta graos nas horas centrais do día. Pasou de esguello o furacán denominado Ophelia, que por aquí descargou un-has pingas de auga que serviron para apagar os tardíos lumes producidos ó longo e ancho da nosa xeografía. Entramos no mes de santos e mesma tónica. De aí que xurda o termo Gali-fornia, á vista do que estamos vivindo, onde a mediados de outubro onde a xente seguimos coa vestimenta típica dos meses de verán.A que responde este estrano com-portamento metereolóxico… pre-gúntanse os expertos na materia e o conxunto da cidadanía. Aínda que en xeral este tempo guste e sen dúbida o inverno virá, veremos a auga e sentiremos o frío, obsérvase preocupación polo que está a acon-tecer. As consecuencias no entorno serán evidentes, non só na paisaxe e no medio ambiente, senón tamén na agricultura e gandeiría. O noso sistema produtivo verase afectado se estas condicións seguen sendo as habituais ano tras ano. E por su-posto, incidirá na economía e nos hábitos culturais da poboación. Todos temos en mente o que significa Galicia e como é, tanto os que nela vivimos como os que nos visitan. Ga-lifornia será outra cousa ben diferente e témome, tendo en conta o aconte-cido nas últimas semanas, que non traerá nada bo. Tempo ó tempo. Nunca mellor dito.

Coa nosa voz

Galifornia

Por Ramón Paz GuntínA Casa dos Marios

O tempo pasado pó-dese comparar co refrán “auga pasada non move muíños”. Así foi sempre e se-

guirá sendo. O paso do tempo, espe-cialmente para describir a idade de cadaquén psicoloxicamente, permite ver como e dende que un organismo comeza a vivir amosando os cam-bios variables porque a idade avanza axeitadamente non por casualidade.Apréciase na natureza como por exemplo cando un neno xa ten un ano e xa comeza a camiñar… de-pendendo da súa propia xenética natural… e así proporcionalmente o tempo que transcorre vai indi-cando e sumando os anos, meses e días. Primordialmente a mentalida-de vai xerando o grao de madureza segundo o desenvolvemento da in-telixencia que se pode ver reflexada a través das probas psicométricas orientativas de información sobre os procesos evolutivos.Aquel mestre, autor do libro do Xosé, ao seu alumnado esixía argumentos que xa son historia basicamente pola evolución construtiva axeitadamente propia para inducir a elixir obxecti-vamente a clave precisa orientativa cara a unha estruturación da perso-nalidade en pro e para a creación de formas propias aos desexos dos seres humanos. A educación das

persoas marca un desenvolvementocomplementario da personalidade.Aquel mestre autor do libro do Xosé ao alumnado insistía ser posuidores da prudencia, virtude tan necesaria en todo momento para poder corres-ponder naturalmente ao desenvolve-mento de competencias concretas de aprendizaxes específicos e prácticas sociais que conforman o concepto estimativo que engloba aspectos moi diversos ata favorecer a aparición da linguaxe con explicacións e razoa-mentos ideolóxicos e crenzas en há-bitos e costumes, valores interesantes para a organización socialmente fa-miliar e laboral. En tódalas vivenzas ao ser humano lle xurdiron, xorden e xurdirán inconvenientes e contra-riedades imprevisibles con dificul-tades diversas, pero con estratexias moderadas prudentemente asociadas con fe e humildade todo foi, é e será sempre posible resolver.“Non hai mal que por ben non veña”, dicía aquel simbólico refrán que demostra que tan necesario foi, é e será importante atopar formas para ser útil á sociedade preventiva e creativamente.Aos seus discípulos encomendaba aquel mestre, autor do libro do Xosé, que os principais medios educati-vos eran e son a familia e a escola. Primordialmente a familia garante a supervivencia física, basicamente, e a educación do futuro desenvol-vemento a través da figura materna con quen se aprende a linguaxe e ao principio do ben e do mal, actitudes e valores correspondentes psicoloxi-camente naturais e afectuosos. O comportamento dos pais transmiten permanentemente resgos da perso-nalidade, control da comunicación e afectividade nas relacións diarias para os nenos de cara ás súas derivacións prácticas inmediatas.A familia sempre foi e será o esce-nario das interrelacións e influencia

entre os irmáns; xa que as activi-dades educativas conxuntas son a esencia do futuro educativo transmi-sor social dos coñecementos para odesenvolvemento individual e colectivo.O autor do libro do Xosé como mes-tre ao alumnado previña que o tem-po non era nin é casualidade senón unha utilidade en formas diversas que amosan a realidade do pasado presente e futuro. Destacaba que o paso do tempo foi, é e será sempre un pesadelo. Por iso se inventou o reloxo: para regular sistematicamente segundo e como a cadaquén se lle antoxe... cuestións derivadas do pen-samento... Os seres humanos disfru-tan en forma de terapia falando del preguntándose a si mesmos esporá-dicamente o por qué do tempo. Nin-guén sabe de que vai a cousa. Pero, cando dúas ou máis persoas falan de tempos pasados e coincidencias vi-vidas na súa xuventude, acostuman resolver de mutuo acordo que agora non é coma antes...Psicoloxicamente o paso do tempo esixe preparación axeitada seguindo métodos indicativos para que as vi-vencias cotiás sexan creativas cultu-ral e modelicamente a niveis diversos conxuntamente que cada quen ha de soportar física e psiquicamente para remediar imprevisiblemente e subsa-nar derivados diferentes que o tempo produce desde... cando... e por...Para combater o tempo recomenda-ba ao alumnado aquel autor do libro do Xosé camiñar sen presa en forma de terapia que significativamente era, é e sempre será basicamente impor-tante para evitar toda clase de enfer-midades. Comprensiblemente se di: mellor previr que curar... Así serían tamén posuidores dos beneficios que o tempo outorga para disfrutar do paso del con alegría e felicidade ple-namente satisfactorio día a día poder dicir con entusiasmo: ¡mellor sorrir que chorar!

O libro do Xosé. Memorias populares

Educación familiar en valores

20 novembro 2017 opinión

Por Pablo Filgueiras eAranzazu Rodilla

U n vehículo acaba de pasar preto, risas, conversacións ao noso redor, alguén che pregunta algo,

quere ver sé te atopas ben; unha voz diferente ordénache algo. A maioría, ao abrir os ollos, verá que xunto á estrada que pasa moi preto de onde se atopa, acaba de pasar un coche a gran velocidade; xunto a el atópase a súa familia, os seus amigos, están a charlar e rindo de forma animada, e un deles esta-che preguntando algo.

En cambio, hai algunhas persoas que ao abrir os ollos e ver o orixe deses sons e voces, comprobará que non hai ninguen preto, que aínda cos seus ollos abertos escoita que alguén lle fala, pero atópase só.A esquizofrenia é unha enfermida-de que afecta a unha porcentaxe re-lativamente pequena da poboación española, sendo os homes quen ten unha incidencia maior.Calquera enfermidade mental afec-ta de forma significativa á persoa que a padece, e aínda hai tratamen-tos que permiten que os pacientes poidan levar unha vida normal, unha mínima porcentaxe non se-gue un tratamento e podería levar a cabo algún delito.Con iso non queremos estigmatizar ao enfermo, pero é algo patente no ámbito xudicial, pero do mesmo

xeito hai persoas que cometen delitos e non están afectados por unha enfermidade similar, e estes si constitúen a maior porcentaxe de criminais.“Ráxalle a gorxa que agora está de costas”, e así matou a unha das súas vítimas Francisco García Es-calero, máis coñecido como “O Matamendigos”, oía voces que lle ordenaban matar.A esquizofrenia que presentaba este home, sumado ao consumo de alcohol e drogas e a falta dun tratamento efectivo, a pesar de que estivera en varias ocasións in-gresado nun psiquiátrico, fixeron que se convertese nun dos maio-res asasinos en serie da historia negra española.Ao longo de sete anos asasinou a once persoas, sempre seguindo as

indicacións das voces, que mes-mo lle ordenaron suicidarse, lan-zándose contra un vehículo en marcha, pero unicamente rompeu unha perna.Unha vez no hospital foi cando confesou, xa que dixo que quería que o detivesen, que non quería continuar matando, e foi así como coñeceuse a súa historia.Foi xulgado e absolto por alleamen-to mental e ingresado no Psiquiá-trico Penitenciario de Forcalent, onde faleceu no 2014, quedándo-nos cunha das súas frases: “Nunca comprenderei mentres estea vivo, por que o facía. Non o poderei sa-ber nunca. Xamais. Xamais na vida comprenderei como puiden chegar a facer o que fixen”. O psiquiatra que o atendeu e na úl-tima conversación que tivo con Es-

calero, comentaba que este lle dixo “As voces seguen... Rín de min... Dinme que queren sangue”.Aínda que este é un caso bastante extremo e de manual, hai moitos enfermos que seguen “a furia in-tensa que se lle sobe á cachola” (en palabras de Escalero), aínda que non todas son voces que inci-ten a matar, pero poden chegar a alterar a súa vida diaria, e mesmo algúns poderían quitarse a vida ou autolesionarse a fin de deixar de escoitar e sentir.Hai tamén quen pode chegar a con-vivir en harmonía con esas voces, continuando coa súa vida sen que as conversacións que oe interfiran na súa actividade diaria e así poden proseguir co seu traballo e relacións de forma normal. Finalmente e en palabras de Virginia Wolf acabamos: “Estou segura de que me volvo tola de novo. Creo que non podo pasar por outra desas es-pantosas tempadas. Esta vez non vou recuperarme. Empezo a oír voces e non podo concentrarme. […].

O recuncho do criminólogoVoces

Por Marta Rodríguez EngrobaAsociación Si, hai saída

A incerteza xorde cara ao futuro de Todo vai ben. A vida discorre placi-damente, sen maiores sobresaltos, e malia que

a cousa non da para demasiados dis-pendios, tampouco a escaseza nos acompaña e non nos falta de nada, mesmo as veces cae algún que outro capricho, e as comodidades forman parte do noso día a día.De súpeto, e cando menos o agarda-mos, un día todo muda. A pantasma do paro que semellaba non ter nada que ver con nos, visítanos. Unha en-fermidade inesperada, ou mesmo unha desafortunada inversión feita coa intención de aportar máis segu-ridade ou confort á nosa xa estable vida, dan ao traste con ese entorno de seguridade que construímos, case sempre con moito esforzo e traballo.As dificultades para facer fronte aos pagos van medrando de día en día, as facturas comezan a amontoarse, e chega o momento no que o mais básico para sobrevivir se convirte nun luxo inalcanzable. Da man de todo isto, chegan as nosas vidas ou-tros convidados non desexados que durante moito tempo estiveron ago-chados, sen deixarse ver, ou paseán-dose por outros fogares alleos aos nosos: A vergoña e o estigma social que sinala a todos cantos a fortuna

deixou de sorrirlles. Uns convidados que teñen a facultade de acovardar-nos aínda mais do que xa estamos, de lembrarnos que estamos sinalados, que o que nos pasa e algo vergoñoso. Compre calar, que ninguén saiba o que está a acontecernos. Non pode-mos, porén, pedir axuda. Finxamos que todo segue igual. Quen sabe? Poida que un milagre ocorra e todo quede nun mal sono.Ese milagre non chega e o seguinte e con toda probabilidade inevitable chanzo, adoita ser a perda da vivenda.Tampouco entón, nese momento no que a nosa sensación de fraca-so, de culpabilidade, ameaza con afundirnos definitivamente, fare-mos nada por evitar o desenlace que está a piques de caernos enri-ba. Sabemos que hai recursos, que podemos loitar, pero facelo impli-caría que a nosa situación se soub-ese, e iso nunca. A nosa sociedade, unha sociedade hipócrita e tinguida de falsa moral, non perdoa a vulne-rabilidade, pola contra, a castiga e a sinala sen piedade, convertendo ao desafortunado en delincuente, ou, dito doutro xeito, transforma a ex-clusión social, na que “ingresamos” oficialmente, en delito. Esta pequena crónica non é senón o reflexo da realidade que moitas fa-milias están a vivir, unha realidade da que, por moito que nos semelle imposible, ninguén está libre.A súa sombra e longa, moi longa, tan-to que pode alcanzar a calquera de nos, por moito que tentemos escapar.Non é doado facelo, pero si posible.O primeiro requisito? Entender que todos e cada un de nos pode chegar a esta situación e que exclusión social e vergoña non son sinónimos. Namen-tres, a hipocrisía, a dobre moral, se-guirá marcando moitas vidas de xeito irreversible, e mesmo tráxico.

Cousas da vida mesma

Exclusión social. A sombra que a todos pode alcanzar

Espazo CooltEste outono-inverno deixarate a cadros

Por Cecilia Fernández Santomé

H ai tantos tecidos de cadros e estes son tan diversos que di-fícil é que algún non sexa tendencia cada

temporada. Porque, por contradi-torio que semelle, un cadro non só é un cadro. É todo un mapa de referencias, un símbolo, unha fe-rramenta chea de contido na com-plexa linguaxe da moda. Algo así como o código dos abanos, pero sen tanta pompa.Están os escoceses, por exemplo, co tartán característico da indumenta-ria tradicional e o kilt, cuxas cores varían en función da liñaxe que os luza. Logo hai os de Vichy, con acento francés e aires de primavera e pícnics sobre a herba con fresas e champaña. Ou os gingham, os pa-rentes máis próximos dos anteriores e a súa versión a grande escala. Pero se este outono-inverno destaca un motivo de cadros é o príncipe de Gales. Non, o seu nome non llo debe a Carlos de Inglaterra –aínda que pola frecuencia no uso ben po-dería-, senón a Eduardo VIII, Duque de Windsor, que pasará á historia como o rei que abdicou por amor a unha divorciada (a inefable Wallis Simpson, por suposto). Este tipo de tecido –que na súa orixe vestía a traballadores e gardiáns dos grandes terratenentes escoceses do

século XIX, indignos de levar tartán- popularizouse durante as primeiras décadas do século XX con distintas aplicacións. Mentres a etiqueta bri-tánica o reducía á roupa deportiva e de ocio, nos Estados Unidos e na Europa continental convertíase nun imprescindible para a indumentaria formal e de negocios. Protocolos á parte, o certo é que esta temporada os cadros príncipe de Gales son os protagonistas abso-lutos, un elemento transversal tan-to nas coleccións de prêt-à-porter como de street wear. Estampados ou tecidos, clásicos ou post-modernos, son os reis do mo-mento. E con eles, chegou o tempo

de redefinir os códigos do traxe e o seu contexto. Adeus ás normas e aos formalismos británicos. En ple-no 2017, os cadros non están feitos para mentes cuadriculadas!Seguindo este espírito desmitifica-dor, moitas son as marcas que se lanzan agora a levalos ao seu terreo. Adáptanos a siluetas sen estrutura, prendas andróxinas, extírpanos das chaquetas e dos pantalóns e introdú-cenos no street style máis arriscado.

Entre os iconoclastas, un clásico da moda americana como é Calvin Klein, que decide empregalos en crop tops con cortes estratéxicos e combinalos con americanas mas-culinas e abrigos forrados de PVC. Ou Demna Gvasalia para Balencia-ga, que aposta por estampalos en gabardinas de dimensións XXL. Non moi lonxe das propostas es-téticas do deseñador xeorxiano están as da firma neoiorquina Pu-blic School, que eleva a tendencia oversize á súa máxima potencia en traxes envolventes emparellados con corsés exteriores e accesorios deportivos.Máis convencionais son as inter-pretacións de marcas como Fay, Alexander Wang ou Off-White, que limitan o desafío a feminizar o tradicional dúas pezas de cadros príncipe de Gales, conxuntando minisaias con blazers curtas ou pantalóns cigarro con chaquetas longas. E, xa que non hai moda que se vexa sobre as pasarelas que non teña a súa versión de baixo custo, Zara, Mango e cía. poñen os looks cua-driculados ao alcance de (case) to-dos os petos. No fin de contas, como dicía Chris-tian Dior: “”Hai tantos modelos […] entre os que elixir que sempre haberá un que vaia ben con cada idade e figura”. Este outono-inverno, toca encadrar-se nesta tendencia!Todos temos en mente o que signi-fica Galicia e como é, tanto os que nela vivimos como os que nos visi-tan. Galifornia será outra cousa ben diferente e témome, tendo en conta o acontecido nas últimas semanas, que non traerá nada bo. Tempo ó tempo. Nunca mellor dito.

TERRA CHÁ


TERRA CHÁA estrada LU-231 entre Friol e a Baiuca será mellorada con 6 millóns

A Xunta, a través da Consellería de Infraestruturas e Vivenda, publica no Diario Oficial de Galicia (https://goo.gl/cskeUi) a licitación da re-dacción dos proxectos construti-vos para a mellora da estrada LU-231, ao longo de 19 quilómetros, entre Friol e A Baiuca, na que o Goberno galego investirá arredor de 6 millóns de euros. Os traballos que se levarán a cabo consistirán na ampliación da estra-da ata os 7,5 metros de ancho e na rectificación das curvas máis pecha-das, polo que ademais de ampliar os carrís ata os 3,25 metros a vía tamén disporá de beiravías de medio me-tro en ambos os lados.Trátase dunha actuación ambiciosa na que a Xunta dá resposta á solici-tude que tiñan trasladado os alcal-des dos concellos lucenses de Friol, Palas de Rei e Begonte, de acondi-cionala para facilitar a mobilidade coa A-6, en Begonte, e coa A-54, en Palas, sen ter que achegarse para iso ata Lugo.

Previamente, a conselleira de In-fraestruturas e Vivenda, Ethel Váz-quez, xunto co delegado territorial da Xunta en Lugo, José Manuel Balseiro, mantivo un encontro cos alcaldes de Palas de Rei, Pablo Ta-boada; de Friol, José Ángel Santos; e de Begonte, José Ulla, no que lles explicou que “neste exercicio xa se recolleu unha partida orzamentaria de 120.000 euros para estes traba-llos e tamén nos Orzamentos da Xunta do vindeiro ano haberá dota-ción para esta actuación. Concretou que isto vai permitir licitar as obras correspondentes a unha primeira fase xa en 2018.Así mesmo, nos orzamentos da Xun-ta para 2018 se reservan 620.000 euros para avanzar nesta actuación.O prazo para a redacción dos dous proxectos será de 12 meses, aínda que se agarda ter o primeiro deles redactado en 6 meses para, a continuación, poder sometelo a información pública.

Vázquez Mourelle reuníase cos alcaldes de Begonte, Friol e Palas de Rei.

Ata 20 desempregados mellorarán espazos de Vilalba e AbadínOs Concellos de Vilalba e Abadín pro-moven conxuntamente o obradoiro de emprego “Terra Chá II” financiado pola Consellería de Economía Em-prego e Industria da Xunta de Galicia cunha subvención de 279.959 euros.A inserción socio-laboral do alumna-do demandantes de emprego me-diante a cualificación e posta o día das súas competencias profesionais é o obxectivo deste proxecto que pretende contribuír, tanto na súa vertente formativa como persoal, a potenciar un maior coñecemento de si mesmos e favorecer unha mellor utilización das súas capacidades e re-cursos propios.O proxecto conta cun total de 20 alumnos-traballadores, tres monito-res -un de carpintería e dous de alba-nelería-, unha administrativa e unha directora. Seis alumnos-traballadores recibirán formación sobre revesti-mentos con pezas ríxidas por adhe-rencia en construción, outros tantos

sobre carpintaría de madeira e moble, e ata oito participarán no módulo de impermeabilización con membranas formadas con láminas.Dende a súa posta en marcha o 26 de setembro, desenvolveranse, ata

o 25 de xuño, os proxectos de reha-bilitación dos soportais da Praza da Constitución para dedicalo a mer-cado ecolóxico e a terceira fase de acondicionamento interior da Casa do Concello de Abadín.

Os alumnos-traballadores do Terra Chá II realizan tarefas de carpintería.

O socialista Álvaro Santos postú-lase como candidato á secretaria xeral do PSdeG-PSOE da provincia. Así o comunicaba o deputado de Relacións Institucións na Depu-tación Provincial e o voceiro da agrupación local de Friol ante a ce-lebración das primarias en Lugo o vindeiro 3 de decembro que darán paso ao Congreso Provincial que se celebrará o 22 do mesmo mes. Precisamente foi á agrupación local á que lle trasladaba a súa decisión en primeiro lugar para dirixirse despois aos compañeiros e compañeiras da provincia aos que trasladaba o seu “compromiso, lealdade e traballo” en relación aos valores do partido para unha sociedade que necesita

novos proxectos que só o Partido Socialista pode desenvolver”. Eses son os principais valores que o friolés Santos Ramos defende co obxectivo de que “o partido sexa un referente na provincia e ofreza un futuro esperanzador á cidadanía a través da suma de esforzos”. Encontro coa agrupación local de GuitirizTralo seu anuncio, Álvaro Santos xa mantiña os primeiros encontros con algunhas agrupacións locais coma a de Guitiriz e as súas Xuventudes So-cialistas que “a través da agrupación provincial terán un representante propio na Executiva”.

Álvaro Santos, candidato á secretaría xeral do PSdeG-PSOE provincial

O Concello de Muras impulsa unha solución para a ponte BermuzOs alcaldes de Muras, Manuel Requei-jo, e Vilalba, Agustín Baamonde, man-tiñan unha xuntanza co presidente da Deputación -a que tamén asistía o concelleiro vilalbés do PSdeG-PSOE e deputado provincial Eduardo Vi-dal- para buscar unha solución para a Ponte Bermuz.Esta ponte, situada no lugar da Balsa, uniría os concello de Muras e Vilalba e, segundo o explica o alcalde de Muras, “imos buscar o xeito de acabar con esta vergoña que foi un exemplo de despilfarro de cartos públicos no

pasado e para iso precisamos a im-plicación do Concello de Vilalba e da Deputación de Lugo”.Requeijo anunciou que o Concello de Muras impulsará a búsqueda dunha solución “para rematar cunha obra que dende fai 30 anos permanece como un exemplo do que non deben facer as administración” e engadiu “o actual goberno de Muras da solu-cións reais para as veciñas e veciños, pero precisamos da implicación de outras administracións e co noso traballo imos a promover máis xun-

tanzas como a celebrada este luns na Deputación para que a solución da Ponte Bermuz sexa efectiva”.No encontro celebrado na Deputa-ción acordouse iniciar un estudio para analizar as diferentes posibilidades de actuación sobre a Ponte Bermuz e “ver cal sería o investimento nece-sario para acondicionar a estrutura existente ou buscar outra alternativa máis axeitada”, sinalou o alcalde de Muras. Para o alcalde nacionalista “é tempo de facer políticas diferentes no concello de Muras, apostamos polo diálogo e a cooperación entre administracións” e engadiu “a xuntan-za de hoxe foi un exemplo de como responsables de tres administracións, pertencentes a tres forzas políticas di-ferentes, fomos capaces de sentarnos para buscar solucións”.O alcalde de Muras agradeceu a boa disposición do presidente da Deputa-ción e do alcalde de Vilalba e sinalou que “hoxe deuse o primeiro paso para dar solución a unha cuestión que leva máis de 30 anos bloqueada pola falta de entendemento entre administra-cións”. Despois da análise do estudio previo necesario, as obras poderían executarse con cargo aos orzamentos provinciais no vindeiro ano.Vidal, Campos, Baamonde e Requeijo durante a reunión na Deputación.


DEPUTACIÓN

Aprobada a mellora das estradas provinciais con 15 millónsO Goberno da Deputación levou ao Pleno de outubro dúas propos-tas, que foron aprobadas por una-nimidade para novas melloras de servizos públicos nos 67 Concellos da provincia con outros 15,6 mi-llóns de euros. Ademais, presentou a comisión técnica que controlará o cumprimento dos pregos que rexen a concesión do servizo pú-blico do centro de recría. Esta saíu

adiante co apoio dos deputados do PSOE e BNG.Sobre os 15 millóns para estradas provincias nos 67 Concellos o presidente, Darío Campos Conde, explicou, antes do inicio da se-sión plenaria, que a boa situación económica da Deputación, pois

conta con débeda cero, permite á institución acudir a unha opera-ción de crédito. Por este motivo, no Pleno de xullo, o Grupo Pro-vincial Socialista presentou unha emenda de substitución á totali-dade a unha moción presentada polo Partido Popular, que recollía a solicitude de 15 millóns de eu-ros. Foi aprobado acudir a esta operación de crédito.

O Vicepresidente e Deputado de Xestión Territorial, Manuel Martí-nez, destacou que este fondos per-mitirán reforzar as melloras de vías que discorren polos 67 Concellos logo de investir no último ano en nova obra máis de 6 millóns de eu-ros, que se engaden aos fondos que

se achegaron á conservación ou á roza. Martínez avanzou que con estas novas actuacións, o Goberno da Deputación poderá acadar os 2.200 quilómetros de aglomerado en quente.

Apoio dos popularesO Grupo Provincial do Partido Po-pular apoiaba a proposta porque supón, segundo a voceira, Elena Candia, “un paso máis nesa imaxe de resolución e de cooperación que vimos mantendo dende este Grupo”. Neste senso, a voceira po-pular valorou positivamente a ini-ciativa, xa que se trata dunha de-manda que esta formación política leva pedindo en distintas ocasións.Con todo, Candia subliña que esta cantidade “non é suficiente para repoñer o estado das arterias de comunicación, pois durante anos houbo discriminación neste senso”. De feito, os membros desta forma-ción política, a través das propos-tas presentadas dende o ano 2016, esixían a posta en marcha dun plan máis ambicioso de 45 millóns de euros; de aí que indicase “que no ano 19 non deberiamos de confor-marnos con este 15 millóns”.

Un tractor para RiotortoO Pleno tamén aprobaba outros 600.000 euros para máis servizos públicos en 6 Concellos. Entre os beneficiados atópase Riotorto que recibirá un tractor que permita a limpeza de estradas municipais.

Darío Campos durante o pleno de outubro.

O presidente da Deputación, Darío Campos Conde, informaba sobre a aprobación en Xunta de Gpoberno do inicio do proceso de contratación cun investimento de 155.000 euros de novas obras de mellora da estra-da de Santo Tomé por San Adriano e Augaxosa ao Mazo ao seu paso polo

municipio de Riotorto “tras arranxar con outros 260.000 euros o treito que discorre polo Concello de Lourenzá”. As novas obras levaranse a cabo en dous quilómetros e consiste na me-llora do firme con aglomerado en quente e no incremento das medidas de seguridade.

Igualmente, o goberno provincial aprobaba a contratación das obras de mellora dun treito de cinco quiló-metros no cinto comarcal, que disco-rre por Pol e Castro e Rei, con 250.000 euros. A intervención na LU-P-1611 que enlaza coa N-640 levarase a cabo dende o punto quilométrico 99 ao 104 incluíndo aglomerado en quente e o incremento da seguridade.

Adxudicadas as obras na LU-P-2101O Goberno da Deputación adxudica ba tamén as obras de mellora de catro estradas provinciais en Cervantes, Friol e Baralla con case 820.000 euros. En Friol actuarase nun novo treito de 2,5 quilómetros da LU-P-2101 para o que se achegan 129.000 euros. “Con estas actuacións, remataremos coa reforma integral desta vía, que une Friol e Gui-tiriz a través e Parga; que é o nexo des-ta zona coa A-6, ademais do principal acceso viario a 10 parroquias e núcleos rurais da zona: Parga, Santa Locaia de Parga, Seixón, Transmonde, Bra, Carlin, Roimil, Lea, Lamas ou Madelos”.

Máis melloras en estradas provinciais con 534.000 euros

Campos explicaba os detalles das obras en Riotorto e no cinto comarcal.

Axudas de 120.000 euros para deportistasO Goberno provincial aprobaba as bases das axudas en réxime de con-correncia competitiva para pilotos de rali. Son 45.000 euros para unhas 25 bolsas de entre 400 e 7.000 euros.O prazo de solicitude abrirase, pre-visiblemente, este mesmo mes, unha vez que esta convocatoria se publique na Base Nacional de Sub-vencións e no BOP. Están dirixidas a pilotos lucenses, federados e que participasen no 2016 nun mínimo de dúas probas organizadas polas federacións nacional ou galega de automobilismo.Teranse en conta á hora da súa con-cesión criterios obxectivos e sociais, como os palmarés, o ránking oficial e a participación en probas federa-das. Valoraranse positivamente as solicitudes de mulleres, mozos de entre 18 e 30 anos e persoas con capacidades diferentes.

Con estas axudas poderanse sufra-gar gastos federativos da activida-de competitiva, gastos de inscri-ción para competicións ou probas oficiais, gastos pola compra ou aluguer do vehículo de competi-ción, gastos de transporte do ve-hículo e material de competición, así como gastos da adquisición de pneumáticos do vehículo.

Bolsas para deportistasO Executivo Provincial achegará outros 75.000 euros a bolsas para deportistas lucenses.Son axudas de concorrencia com-petitiva de entre 300 a 1.500 euros. Inclúe unha liña específica para per-soas con capacidades diferentes. Para a súa concesión, premiarase o esforzo competitivo e valoraranse os resultados acadados.

Tres Deputacións galegas, satisfeitas pola declaración de zona de emerxenciaOs presidentes das Deputación de Pontevedra, Lugo e A Coruña, Car-mela Silva, Darío Campos e Valentín Formoso, respectivamente, amosa-ron a súa satisfacción trala reunión para a avaliación das gravísimas consecuencias provocadas pola vaga de lumes, convocada pola De-legación do Goberno, ao confirmar o Estado que declarará a Galicia zona afectada gravemente por unha emer-xencia de protección civil, tal e como solicitaran estas tres Deputacións e os concellos afectados.As tres Deputacións reclamaron “a inmediatez da súa aplicación en Ga-licia, sen ter que agardar a ter todos os datos de afeccións, exactamente igual ao que ocorreu cando se tomou esa decisión en Valencia e Andalucía”. Do mesmo xeito, Carmela Silva, Va-lentín Formoso e Darío Campos ins-taron a que “se contemplen todo tipo de axudas como ocorreu nese caso, onde todos os ministerios aportaron recursos, xa que deste xeito estaría cuberto un montante moi importan-te das consecuencias que sufriron os veciños e concellos en todas as pro-vincias onde se produciron os lumes”.

A presidenta da Deputación ponte-vedresa, Carmela Silva, exercendo de portavoz, engadía que “a lei 17/2015 establece con claridade que, fronte a este tipo de catástrofes, hai axudas de todo tipo”, isto é, “por danos per-soais, materiais, en vivenda habitual e bens de primeira necesidade, aos es-tablecementos industriais, mercantís, agrarios, marítimos, pesqueiros e tu-rísticos e tamén as compensacións ás corporacións locais polos gastos de-rivados de actuacións inaprazables, así como medidas tanto tributarias como da seguridade social”.Os presidentes tiveron oportuni-dade de coñecer “o conxunto de medidas que vai levar a cabo a Xunta de Galicia, as que se toma-ron e as que se aprobarán na lei de acompañamento.Pero, tamén trasladaron a necesida-de de cambiar os modelos de coor-dinación e protocolos. “Estamos moi preocupados. É evidente, e dino os propios alcaldes e alcaldesas que son quen o sufriron en primeira persoa: houbo unha descoordinación e as cousas non funcionaron”.

Os presidentes das tres Deputacións durante a súa reunión.


Pola “nula colaboración e transparencia” da Xunta, a Deputación non comparecerá no ParlamentoPartindo da premisa de que a com-parecencia das Deputacións no Parlamento para explicar o orza-mento provincial é voluntaria; o Presidente da Deputación de Lugo, Darío Campos Conde, adiantou este xoves que remitirá o docu-mento completo do Orzamento para 2018 con todos os detalles; que as liñas xerais do mesmo vol-verán a ser o impulso do emprego, das infraestruturas e do benestar nos 67 Concellos da provincia a través dunhas contas obxectivas e xustas que respondan por igual ás necesidades dos máis de 300.000 lucenses; e que este ano non com-parecerá no Parlamento galego por dúas razóns: 1) a “nula colabora-ción institucional e económica” da Xunta de Galicia coa Deputación de Lugo e 2) a “total falta de transpa-rencia e obxectividade” dos inves-timentos da Xunta que o Goberno galego decide facer “en tan só nuns poucos Concellos da provincia de Lugo de xeito discriminatorioe partidista”.Campos Conde explicou que “levo dous anos comparecendo no Par-lamento galego para explicar as liñas xerais do Presuposto da De-putación de Lugo nun exemplo de absoluta transparencia e co-laboración institucional, que nin

é recíproca, nin acadou ningún resultado. Despois de dous anos, segue sen existir unha relación económica e colaboradora da Xunta de Galicia coa Deputación de Lugo para impulsar proxectos que fomenten as infraestruturas, o emprego e o benestar nunha provincia, como a de Lugo, emi-nentemente rural, envellecida e cunha forte dispersión xeográfica, que require da atención da que é a principal administración en Gali-cia, a Xunta, para, verdadeiramen-te, atender, dende o público, aos máis de 300.000 veciños dos 67 Concellos lucenses”.

“Nula colaboración institucio-nal e económica”“A Xunta non atendeu ningún dos 12 retos que lle plantei a Feijóo na reunión que mantivemos. Por exemplo, seguimos sen a necesa-ria colaboración para abrir as re-sidencias, pois continúan a poñer trabas na concesión dos permisos autonómicos obrigatorios por lei. Seguen sen financiar o SAF bási-co, cuxos custos asume en solita-rio a Deputación de Lugo, cando hai unha sentenza que establece o co-financiamento por parte de ambas as dúas institucións. Tam-pouco achegan a parte que lles

corresponde para equiparar os sa-larios dos bombeiros de Lugo cos do resto de provincias”.“Hai un trato claramente discri-minatorio por parte da Xunta con esta Deputación e, polo tanto, coa provincia de Lugo. En Ourense, o Goberno galego financia dende a Xunta en maior porcentaxe os par-ques de bombeiros (61% fronte ao 50%) e si aumentou os salarios destes profesionais. Sabemos que o Executivo autonómico aprobou recentemente un convenio de colaboración entre a Xunta e a Deputación de Ourense de 1 mi-llón para instalacións deportivas. En Lugo, é a Deputación a única administración que inviste neste eido. Levamos feito un esforzo de case 2 millóns nos Concellos”.

“Total falta de transparencia e obxectividade”“A falta de transparencia e obxec-tividade na distribución dos fon-dos públicos da Xunta de Galicia nesta provincia é máis que evi-dente. Enterámonos a través de puntuais publicacións no DOGA que o Goberno galego repartiu antes das eleccións autonómicas, de xeito discriminatorio e total-mente partidista, 13 millóns de euros nuns poucos Concellos da

provincia, todos eles gobernados polo Partido Popular. E temos

constancia, de que esta situación se volveu a repetir”.

“Predicar co exemplo”“Nós non vamos a ser cómplices do Goberno galego. Non vamos a contribuír a tapar a súa falta de transparencia e obxectividade. E imos a predicar co exemplo, pois, aínda que non compareza no Par-

lamento galego, si enviarei o do-cumento completo do Orzamen-

to da Deputación para 2018 con todos os seus detalles. As súas liñas xerais volverán a ser o im-pulso das infraestruturas, do em-prego e do benestar nos 67 Con-cellos da provincia. Volverán a ser unhas contas obxectivas e xustas, que respondan por igual ás ne-cesidades dos máis de 300.000 lucenses”, destacou.

Pazo de San Marcos.

Axudas de 120.000 euros para deportistas

Con estas axudas poderanse sufra-gar gastos federativos da activida-de competitiva, gastos de inscri-ción para competicións ou probas oficiais, gastos pola compra ou aluguer do vehículo de competi-ción, gastos de transporte do ve-hículo e material de competición, así como gastos da adquisición de pneumáticos do vehículo.

Bolsas para deportistasO Executivo Provincial achegará outros 75.000 euros a bolsas para deportistas lucenses.Son axudas de concorrencia com-petitiva de entre 300 a 1.500 euros. Inclúe unha liña específica para per-soas con capacidades diferentes. Para a súa concesión, premiarase o esforzo competitivo e valoraranse os resultados acadados.

Tres Deputacións galegas, satisfeitas pola declaración de zona de emerxencia

A presidenta da Deputación ponte-vedresa, Carmela Silva, exercendo de portavoz, engadía que “a lei 17/2015 establece con claridade que, fronte a este tipo de catástrofes, hai axudas de todo tipo”, isto é, “por danos per-soais, materiais, en vivenda habitual e bens de primeira necesidade, aos es-tablecementos industriais, mercantís, agrarios, marítimos, pesqueiros e tu-rísticos e tamén as compensacións ás corporacións locais polos gastos de-rivados de actuacións inaprazables, así como medidas tanto tributarias como da seguridade social”.Os presidentes tiveron oportuni-dade de coñecer “o conxunto de medidas que vai levar a cabo a Xunta de Galicia, as que se toma-ron e as que se aprobarán na lei de acompañamento.Pero, tamén trasladaron a necesida-de de cambiar os modelos de coor-dinación e protocolos. “Estamos moi preocupados. É evidente, e dino os propios alcaldes e alcaldesas que son quen o sufriron en primeira persoa: houbo unha descoordinación e as cousas non funcionaron”.

Os presidentes das tres Deputacións durante a súa reunión.

24 novembro 2017 agro

A Deputación renova a colaboración con ACRUGA

AGRO

Os presidentes da Deputación, Da-río Campos Conde, e da Asociación Nacional de Criadores de Gando Vacún Selecto de Rubia Raza Galle-ga (ACRUGA), Cesar Dorado Pin, asi-naron o convenio mediante o que o Goberno da Deputación renova a súa colaboración con este colectivo para traballar na expansión e a me-llora da raza rubia a través da recría de exemplares de alto valor xenético na Granxa Gayoso Castro.A axuda ascende a 172.000 euros que se investirán na recría de xovencas que, segundo explicou o presidente da Deputación, “repercute en impor-tantes beneficios para os gandei-ros, que aforran os custos da recría”. Tendo en conta que “a recría dun só exemplar durante os 18 meses deste proceso supón un custo medio de 1.650 euros e que na Granxa Gayoso Castro se recriaron preto de 1.500 xo-vencas, téñense aforrado 2,3 millóns de euros aos produtores lucenses”.Pero, ademais de contribuír á pro-moción e expansión dos exempla-res de Rubia Gallega dos produtores lucenses que foron adquiridos por profesionais de toda a comunida-de galega e diferentes puntos de España; tamén se ten achegado be-neficios de 2,2 millóns de euros ao vender en poxas 500 animais recria-dos nas instalacións de Castro con

prezos medios superiores aos 2.000 euros por unidade e outras 800 de xeito directo por un prezo medio duns 1.600 euros.Na actualidade, na Granxa Gayoso Castro estanse a recríar preto de 200 exemplares desta raza.Pola súa banda, César Dorado apun-tou que a venda directa se realiza de forma especial a novos gandeiros de Rubia Galega que se incorporan á raza e explicou que durante o ano pasado acudiron a Acruga 40 novos gandeiros a comprar exemplares. Ademais, o presidente de Acruga valorou a colaboración prestada pola Deputación como unha axuda importante para fixar poboación no medio rural e para seguir mellorando e expandindo esta raza. De feito, Da-río Campos chamou a atención so-bre a preponderancia desta raza na provincia de Lugo, onde hai preto de 1.400 explotacións das 1.800 de toda España, e máis de 30.100 cabezas de gando das 40.000 rexistradas en toda España no Libro Xenealóxico.Finalmente, Dorado agradeceu a colaboración da Deputación “que fomenta a expansión da Raza Rubia Gallega, evitando a introdución de razas foráneas, e potencia o sector e o rural, ademais de contribuír á fixación de poboación”.

Representantes da Deputación e de ACRUGA asinaron o convenio na sala onde se expoñía a mostra ‘Bestiarium’ con razas autóctonas.

Pepe Barreira, presidente de Asoporcel

“O porco celta aproveita os recursos naturais”

A Consellería do Medio Rural destina preto dun millón de euros en axudas para garantir a subministración de auga ás explotacións agrícolas e gandeiras. A consellería desenvolver unha serie de medidas excepcionais para mini-mizar os efectos da seca prolongada que está a sufrir a comunidade dende finais do ano 2016. Entre elas están es-tas axudas que pretenden garantir o subministro de auga ás explotacións profesionais en réxime extensivo e in-tensivo de aproveitamento de pastos e cultivos agrarios.

A Raza Porco Celta é a primeira 100% Raza Autóctona certificado polo Minis-terio de Agricultura, Pesca, Alimenta-ción e Medio Ambiente. Este selo oficial garantiza aos consumidores a orixe dos produtos desta raza autóctona reco-ñecida socialmente pola súa calidade cárnica. E esa calidade é a que se podía comprobar en 18 locais hostaleiros de Vilalba que participaban nas xornadas gastronómicas da Raza Porco Celta en-tre o 30 de outubro e o 5 de novembro.

- Como se artellaban as xornadas?- Grazas a dous factores: a implicación dun criador vilalbés que está traballan-do moi ben na conservación e divulga-ción da raza, Saúl Rouco, e o interese da hostalería vilalbesa por dar a coñecer tamén un produto noso. E ese intere-se reflexábase tamén na participación do público. Non hai mellor forma de recuperar unha raza que fomentando a demanda dos seus produtos e, dar a oportunidade á xente de degustalos, é a mellor forma.

-Cales son as características da carne de porco celta?

- A súa carne, a diferenza doutras razas, ten graxa infiltrada moi apreciada na co-ciña; xa que a fai moi xugosa. Iso débese tanto á súa xenética coma ao método da súa crianza en liberdade que lle per-mite estar en continuo movemento.

- É, entón, un sistema de cría tradicional?- A súa crianza desenvólvese da forma máis natural posible gozando da máxi-ma liberdade. Con todo, a pesar de viver no exterior hai que proporcionarlles alimentos e refuxio para dormir secos e abrigados do frío.

- Este sistema tradicional permite aproveitar os recursos naturais…- Fai anos estes animais aproveitaban os recursos das fincas e camiños coma herba, landras e mesmo silvas. De fei-to, constitúen un sistema excepcional de limpeza do monte raso e polo tan-to tamén actúa como defensa contra os lumes. Existe a crenza de que estro-pean o terreo, pero non cando este é proporcional ao número de animais.

- Como presidente do colectivo defen-derá o a súa crianza como exemplo de desenvolvemento sostible?-As razas autóctonas, en xeral, son ani-mais adaptados ao medio e dunha ca-lidade envexable. Eu, en particular, rei-vindico as nosas razas autóctonas coma parte importante da nosa cultura. De feito, criamos tamén galiña de Mos, ove-lla galega, cabalo galego, can de pallei-ro, can gicho e, recentemente, introdu-cimos tamén a cabra galega que está a comezar o seu proceso de recuperación coa recría das femias principalmente.

- A conservación e divulgación da raza son os obxectivos da Asociación de Cria-

dores de Ganado Porcino Celta (Asopor-cel) que nacía a finais da década dos 90. Que traballo desenvolve nese sentido?-A asociación é unha entidade sen áni-mo de lucro que vela pola conservación da raza a través do coidado da súa pure-za. Polo tanto, a xestión do Libro Xenea-lóxico da raza é unha das actividades propias propias entre outras de divul-gación da raza que recolle o convenio asinado coa consellería de Medio Rural.A maiores temos solicitados dous proxectos de investigación dos que es-tamos esperando a resolución. E neste

mes, ademais, vanse celebrar as I Xorna-das técnicas do Porco celta para a for-mación de criadores ou interesados na cría de Porco celta.

- Recentemente, ves de asinar un conve-nio coa Fundación TIC?- A Fundación TIC da Deputación de Lugo elaborará traballos audiovisuais para contribuír á difusión da actividade da asociación.

- Asoporcel é a responsable de garan-tir a trazabilidade dos seus produtos?- Coa identificación dos animais ga-rántese a pertenza á raza dende o seu nacemento ata a venda a través de matadoiros, cárnicas, establecementos hostaleiros e particulares.

- Cal é a evolución da comercialización da súa carne?- A asociación non desenvolve traballos de comercialización de canais, senón os propios criadores ou cooperativas. Pero, a través do traballo de divulga-ción de Asoporcel con maior presenza en actos –xornadas, exposicións, etc- e nos medios de comunicación, este úl-timo ano incrementouse a súa deman-da. Agora comercialízase carne todo o ano cando antes se concentraba na época da matanza.

Calidade e cantidadeSobre a calidade dos animais dos 11 criadores da comarca chairega xa falan os resultados do I Concurso Provincial da raza que se desenvolvía en Expolu-go. Entre os produtores da provincia, que supoñen o 40% do total de criado-res de Asoporcel, foron os chairegos os grandes vencedores. Antonio Díaz, de Friol, facíase cos primeiros premios das categorías de reprodutor e reproduto-ra. Dous exemplares de Pepe Barreira, de Muimenta, tamén lograban colo-carse neste podio co segundo premio para o reprodutor e o terceira para a reprodutora. Unha femia reprodutora da granxa de Mario Rouco, de Muras, facíase co segundo premio; e un ma-cho reprodutor propiedade de Manuel Rouco, de Vilalba, co terceiro.E, ante o aumento da demanda de porco celta, “estamos no punto no que se debería dar un salto cuantitativo e aumentar as producións das granxas, sempre de xeito controlado, ordena-do e de maneira correcta para seguir cumprindo o programa de conserva-ción da raza e a normativa do Libro Xe-nealóxico”, segundo explica o técnico, Iván Rodríguez.

O patrono da Fundación TIC, Álvaro Santos, e o presidente de Asoporcel, Pepe Barreira, asinando o convenio de colaboración entre entidades.

25novembro 2017agro

Por Breixo GonzálezChairegos Servizos Veterinarios

H oxe imos falar da tos das canceiras ou traqueobron-quite infecciosa canina que é unha

enfermidade multifactorial cau-sada por varios microorganis-mos (Bordetella bronchiseptica, virus do moquillo, ou virus da parainfluenza canina).Son virus e bacterias moi con-taxiosos. Propáganse a través de aerosois ( aliva en aire) ou por contacto directo. Por iso é tan fre-cuente en lugares nos que se con-centran moitos cans (canceiras) e por iso recibe ese nome. O feito de que un can viva só nun fogar sen outros cans cerca non quita que se produza o contaxio, xa que durante o paseo ou xogando con outros animais pode ser suficiente para infectarse.Cando se produce a infeción, esta afecta ao sistema respiratorio. Tras infectar o tecido respiratorio, o virus (calquera dos menciona-dos antes) produce lesións de tipo inflamatorio a nivel dos bron-quiolos. O que ocorre a continua-ción é que estas lesións poden in-fectarse de forma secundaria por algunha bacteria.Os síntomas que se observan des-tacan unha tose moi forte, bastan-

te espectacular, moitas veces vese o pasear cun can con colar, sendo suficiente unha leve presión para desencadear un ataque de tos. O característico desta tose, que serve para diferenciala do resto de toses, é o seu ton seco e profundo, simi-lar ao que faría o animal se algo estivese atravesado na súa gorxa. Moitas veces vémolas asociadas a unha arcada .No caso de producirense compli-cacións bacterianas secundarias pola infección das lesións, acába-se tendo que recurrir a antibiote-rapia e nos casos máis graves em-pregaranse broncodilatadores.Moitas veces pode verse acompa-ñada de febre. En xeral a duración do cadro dura arredor dunha se-mana. Ataca con moita frecuen-cia a cachorros, nos que se pode convertir en moi perigoso; xa que non teñen a mesma resistencia a nivel inmunolóxico. Outros animais que considera-mos de alto risco son os animais seniles e os de razas braquicéfas (Boxer, Bulldogs, Carlinos..) xa que debidoá súa conformacion craneal xa presentan moitos problemas respitarorios de xeito natural. Os animais que sufriron unha vez a enfermidade, soen ter maior predisposición a padecela en anos seguintes. As épocas máis comúns nas que se produce a tos das canceiras soen ser o outono e a primavera, xa que os cambios bruscos de tempera-turas, así como as variacións de humidade, afectan á mucosa das vias respiratorias, facéndoas máis susceptibles de infección.As vacinas con cepas de virus para influenza e adenovirus e a bacteria Bordetella bronchisep-tica son o método máis efectivo para evitalas.

Apuntamentos veterinarios

A tos das canceiras

O presidente, Darío Campos Conde, informaba sobre a aprobación en Xunta de Goberno do convenio de colaboración entre a Deputación e a USC para a construción da Granxa Experimental do Campus Terras nas instalacións da Granxa Gayoso Castro.O Goberno achega a este proxecto 670.000 euros, partida que xa está

incluída no orzamento deste ano, e outros 634.000 euros do presupos-to de 2018, investindo 1,3 millóns. A USC destina outros 700.000 euros. Así, o Goberno da Deputación iniciará a contratación deste proxecto, dotado duns 2 millóns, nas vindeiras semanas.É unha iniciativa totalmente pioneira na provincia, pois implica a dotación

dunhas instalacións públicas ao ser-vizo do Campus Terra, especialmente da Escola Politécnica Superior e da Facultade de Veterinaria, para o des-envolvemento de actividades docen-tes e proxectos de investigación no sistema de produción leiteira, que re-vertan na mellora da competitividade das explotacións lácteas.A Granxa Experimental do Campus Terra terá como obxectivo avanzar na redución dos custos de produción do leite, así como na automatización e na incorporación das novas tecnoloxías a este proceso, combatendo, deste xeito, uns dos principais problemas que sofre o sector lácteo: os baixos prezos do lei-te, así como a falta de man de obra e calidade de vida dos seus profesionais.Situarase nun nova nave, que se vai a construír, nunha finca de 15.500 me-tros cadrados da Granxa Gayoso Cas-tro, que actualmente está sen uso e a carón de máis terreos para as cabezas de gando. Terá capacidade para 70 va-cas produtoras de vacún de leite, con-tará cun robot de muxido, cun centro de recepción de visitas onde se incluirá unha aula de actividades docentes, de formación e de divulgación, así como un laboratorio para actividades inves-tigadoras. Tamén se habilitará unha nave que acolla a alimentación do gan-do, silos con capacidades para almace-nar as necesidades da explotación ou un espazo totalmente pechado no que se gardará a maquinaria.

En funcionamento no 2018Estará en funcionamento no 2018, pois é cando terá lugar a visita a Lugo da Co-misión da European Association of Es-tablishments for Veterinary Education (EAEVE) para renovar a acreditación in-ternacional coa que actualmente conta a Facultade de Veterinaria.

A Deputación inviste 1,3 millóns na Granxa Experimental de Castro

Granxa Gayoso Castro.

O Goberno Provincial presentou á sesión plenaria a comisión de téc-nica da Deputación que controlará o cumprimentos dos pregos que rexen esta concesión, que foi apro-bada cos votos do PSOE e o BNG, trala desestimación do recurso presentado contra a concesión do servizo de centro de recría.Esta velará polo estrito cumpri-mento das condicións e cláusulas

que interpuxo o Executivo Provin-cial á prestación deste servizo co obxectivo de garantir que este re-dunde no beneficio do sector gan-deiro da provincia de Lugo. O presidente da Deputación avan-zaba que “nos vindeiros días se asi-nará o contrato da concesión des-te servizo nun acto público para que as cabezas de gando entren a principios do 2018”.

O Centro de Recría comezará a funcionar a comezos do 2018

Pepe Barreira, presidente de Asoporcel

“O porco celta aproveita os recursos naturais”

A Consellería do Medio Rural destina preto dun millón de euros en axudas para garantir a subministración de auga ás explotacións agrícolas e gandeiras. A consellería desenvolver unha serie de medidas excepcionais para mini-mizar os efectos da seca prolongada que está a sufrir a comunidade dende finais do ano 2016. Entre elas están es-tas axudas que pretenden garantir o subministro de auga ás explotacións profesionais en réxime extensivo e in-tensivo de aproveitamento de pastos e cultivos agrarios.

Esta liña de achegas xa publicada no DOG poderán solicitalas as explota-cións localizadas nas demarcacións hidrográficas de Galicia Costa, Miño-Sil e do Douro que foron declaradas en alerta ou prealerta por seca no pre-sente ano. Porén, quedan excluídos os titulares de explotacións de autocon-sumo ou sen actividade comercial.Son subvencionables as estruturas para o abastecemento de auga, ta-les como balsas de almacenamento, abrevadeiros, conducións para abas-tecemento dos mesmos, captación

e condución de auga, etc. Tamén entrarán nestas achegas os equipos para mellorar o abastecemento de auga ao gando como cisternas ou abrevadeiros móbiles.O obxectivo é asegurar o aprovisio-namento de auga para estas explota-cións, así como para o aproveitamen-to das superficies de pastos e dos cultivos tradicionais destas zonas. A contía a percibir será dun máximo do 50% do investimento, non superan-do o importe máximo de 5.000 euros por beneficiario.

Preto dun millón de euros en axudas contra a seca

mes, ademais, vanse celebrar as I Xorna-das técnicas do Porco celta para a for-mación de criadores ou interesados na cría de Porco celta.

- Recentemente, ves de asinar un conve-nio coa Fundación TIC?- A Fundación TIC da Deputación de Lugo elaborará traballos audiovisuais para contribuír á difusión da actividade da asociación.

- Asoporcel é a responsable de garan-tir a trazabilidade dos seus produtos?- Coa identificación dos animais ga-rántese a pertenza á raza dende o seu nacemento ata a venda a través de matadoiros, cárnicas, establecementos hostaleiros e particulares.

- Cal é a evolución da comercialización da súa carne?- A asociación non desenvolve traballos de comercialización de canais, senón os propios criadores ou cooperativas. Pero, a través do traballo de divulga-ción de Asoporcel con maior presenza en actos –xornadas, exposicións, etc- e nos medios de comunicación, este úl-timo ano incrementouse a súa deman-da. Agora comercialízase carne todo o ano cando antes se concentraba na época da matanza.

Calidade e cantidadeSobre a calidade dos animais dos 11 criadores da comarca chairega xa falan os resultados do I Concurso Provincial da raza que se desenvolvía en Expolu-go. Entre os produtores da provincia, que supoñen o 40% do total de criado-res de Asoporcel, foron os chairegos os grandes vencedores. Antonio Díaz, de Friol, facíase cos primeiros premios das categorías de reprodutor e reproduto-ra. Dous exemplares de Pepe Barreira, de Muimenta, tamén lograban colo-carse neste podio co segundo premio para o reprodutor e o terceira para a reprodutora. Unha femia reprodutora da granxa de Mario Rouco, de Muras, facíase co segundo premio; e un ma-cho reprodutor propiedade de Manuel Rouco, de Vilalba, co terceiro.E, ante o aumento da demanda de porco celta, “estamos no punto no que se debería dar un salto cuantitativo e aumentar as producións das granxas, sempre de xeito controlado, ordena-do e de maneira correcta para seguir cumprindo o programa de conserva-ción da raza e a normativa do Libro Xe-nealóxico”, segundo explica o técnico, Iván Rodríguez.

26 novembro 2017 deporte

O filósofo coxo, Eduard VelascoEspiral Maior

que ler?

DEPORTE

Biciclistas Galegos pecha o ano no Monseivane e no Gohía

Bos resultados en Bretoña para Chaínzos-Cadaval na LNB

O Concello de Vilalba pon en marcha a II Gala do Deporte MunicipalA concellería de Deportes do Con-cello de Vilalba organiza a II Gala do Deporte Municipal que se celebrará o venres 8 de decembro 2017 a partir das doce do mediodía no auditorio municipal Carmen Estévez.Esta gala consolídase coa idea de “premiar a deportistas, técnicos, entidades deportivas e figuras im-portantes no labor de fomento/pro-

moción do deporte e da actividade física na nosa localidade durante a tempada 2016/2017, segundo recor-da o técnico municipal de Deportes, Félix Prieto.O prazo de presentación de solicitu-des proposta previa dos diferentes clubes/entidades/institucións para optar aos distintos premios está aberto ata o 17 de novembro.

Foto de familia dos premiados na primeira edición desta gala.

A murense Beatriz Felpeto lograba no X Open de Navarra o ouro en parellas junior pumse con Gabriel Tembras e tamén a prata en free style.Ambos alumnos da escola Moo Duk Kwan foran convocados pola selec-ción galega de taekwondo e lograban en Pamplona outras tres medallas de xeito individual. Beatriz Felpeto obti-vo o bronce en free style feminino e a oitava posición en junior pumse; men-tres que Gabriel Tembras se colgaba un ouro e unha prata en cada unha das modalidades masculinas.Ambos lograban anteriormente ta-

mén as medallas de ouro en técnica no Open Internacional de Moaña tan-to en parella coma nas individualmen-te nas categorías junior masculina e feminina, respectivamente.

Máis medallistasTamén en técnica Fernando Pico da Costa e Erika Fernández López logra-ban o bronce nas categorías benxa-mín e Carlos Willian Bolaño en infantil.Foi Uxía Rodríguez García a que con-seguía a cuarta medalla de ouro para a escola vilalbesa na modalidade de combate en -59 kg Junior.

Beatriz Felpeto e Gabriel Tembras, de podio en podio

Monseivane Vintage e a I Conquista do Gohía foron as propostas ciclo-turistas organizadas por Biciclistas durante a pasada ponte.A primeira delas consistiu en reco-rrer os antigos roteiros que unen Vilalba e o Monseivane e que foron deseñados nos inicios da bicicleta de montaña na comarca Chairega. Estos recorridos continúan a ser o reto máis importante e significativo da comarca para os amantes do ci-clismo de montaña e atrae a moitos afeccionados doutras poboacións.A segunda, neste caso en bicicleta de estrada, percorreu distintos ba-rrios do Concello de Xermade para rematar facendo cumio en Gohía. Ao rematar a proba, o último en che-gar ao final da esixente subida e o participante máis novo recibiron un agasallo que, en palabras da organi-zación, “valora o esforzo e a partici-pación máis que resultado, a des-treza ou o nivel de adestramento”. A proba contou co apoio do Concello de Xermade e a súa seguridade foi coordinada por Protección Civil do devandito Concello.

En ambas probas a xornada rematou cun xantar de confraternización.Estas actividades pechan a progra-mación prevista por esta asociación para o ano 2017 e que abarcou dis-tintos escenarios dentro da Terra Chá, Lugo e zonas limítrofes. O obxectivo destas actividades “bici-clistas” é desfrutar da bicicleta dun xeito non competitivo, reforzando o compañeirismo e a cooperatividade

e poñendo en valor as riquezas pai-saxísticas e gastronómicas da zona onde se desenvolven. Deste xeito este tipo de xuntanzas nas que par-ticipan ciclistas de distintos Conce-llos e Provincias, favorecen as activi-dades turísticas dos lugares onde se levan a cabo.As actividades deste ano consegui-ron convocar a máis dun milleiro de persoas.

Biciclistas Galegos participaron na Monseivane vintage.

O campo de fútbol de Bretoña foi o escenario da terceira xornada da Liga regular de Billarda da confe-rencia NorLeste marcada pola altura do corte e da herba espallada que se convertía no maior atranco dos palanadores para acertar nos gol-pexos e tamén para non perder de vista a billarda.Nestas condicións, o equipo local

conseguía un moi bo resultado; xa que “acadarían unha xornada re-donda de non ser por Manu Pozo de Billardeiros Musicais que se colou na festa.Os grupos con máis ou menos atran-cos foron tirando e acabando as cin-co carreiras regulamentarias. Feito o reconto de puntos resultou gañador, ao acadar un meritorio pleno de 25

puntos, Pepe Vidal dos locais Chain-zos-Cadaval; segundo, a un só punto, o Billardeiro Musical Manu Pozo e terceiro, o tamén local, Rubén con 23.En equipos Chainzos-Cadaval aca-dou a mellor puntuación da xornada que o leva do cuarto ao segundo pos-to da xeral tralo campión Billardeiros Musicais, segundos nesta xornada, e no terceiro posto. quedou Carabullo.De regular a mala foi a xornada para unhas Troitas Bravas da Pontenova moi desdebuxadas.En donas, a campioa Geni (Billardei-ros Musicais), aínda que non quedou moi satisfeita do seu rendemento, foi a mellor superando a Paula (Chain-zos-Cadaval), segunda, e a Carme (Troitas Bravas) que rematou no terceiro chanzo da xornada.As “bolas de liscos” que dan nome ao Aberto e que, deixando apartada a ri-validade do xogo, compartían os ga-ñadores e gañadoras in situ cos pre-sentes, foron entregadas por Lorena como mestra de cerimonias por par-te da tenente de alcalde da Pastoriza.

O Aberto da Bola de Liscos disputábase no campo de fútbol de Bretoña.

Beatriz Felpeto e Gabriel Tembras no podio do X Open de Navarra.

De Moaña a Pamplona


RECOMENDACIÓNS

O filósofo coxo, Eduard VelascoEspiral Maior

que ler?

O grupo orixinario de Tres Cantos (Madrid) lanzará ao longo de este mes de novembro o seu cuarto albume de estudo. Como avance, publicaron xa un videoclip sobre a canción “Te lo digo a ti” onde aparecen Nacho Vegas e Lolita Flores. En total o novo traballo sumará dez cancións e terá unha duración aproximada duns 40 minutos. O produtor será Campi Campón que xa traballou con artistas como Jorge Drexler ou Xoel López, o sexteto madrileño pretende crear un albume, que se editará en cd e vinilo, comprometido co momento social no que vivimos.

Vetusta Morla: “Mismo sitio, distinto lugar”

que escoitar?

Título orixinal: El autor. Ano: 2017. Duración: 112 min. País: España. Xénero: Drama. Director: Manuel Martín Cuenca. Guion: Manuel Martín Cuenca, Alejandro Hernández (Novela: El móvil, de Javier Cercas, publicada en 1987). Fotografía: Pau Esteve.

Javier Gutiérrez, María León, Antonio de la Torre, Adriana Paz, Tenoch Huerta, Adelfa Calvo, Rafael Téllez

Premios 2017: Premio FIPRESCI - Special Presentations no Festival de Toronto (TIFF) e sección oficial do Festival de San Sebastián.

Álvaro sepárase da súa muller, Amanda, unha exultante escritora de best‐sellers, e decide afrontar o seu soño: escribir unha gran novela. Pero é incapaz; non ten talento nin imaxinación... Guiado polo seu profesor de escritura, indaga nos piares da novela, ata que un día descobre que a ficción se escribe coa realidade. Álvaro comeza a manipular aos seus veciños e amizades para crear unha historia real que supera á ficción.

‘El autor’, dirixida por Stéphane Brizé

que ver?

Santiago DansProfesor responsable da Biblioteca

do IES Poeta Díaz Castro (Guitiriz)

a elección de...

un discoun libro

Verdes valles, colinas rojas, de Ramiro Pinilla

“Blood on the Tracks”,de Bob Dylan

unha personaxe históricaunha película

un sitio onde vivir

un lugar para visitar

unha comidaunha bebida

‘Centauros del

desierto’, de John

Ford

Charles Darwin

A costa de Carnota

Cambiar de sitio cadacerto tempo

Lingua estofada (pola miña nai)

Un tinto de Priorat

ou Penedés

O filósofo coxo é unha homenaxe á amizade, aos coñecementos e vivenzas que chegan a un por medio da boa conversa empregando ao filósofo como protagonista arredrado da sociedade coa que mantén contacto a través das visitas que recibe e chegan para aportar outras voces.

O poemario, como reflexo do tránsito dunha vida dominada polo principio do pracer a outra dominada polo principio de realidade, aborda a nostalxia; pero tamén serve para recoller conceptos filosóficos que nos chegan dende a conversa.

O Concello de Vilalba pon en marcha a II Gala do Deporte Municipal

moción do deporte e da actividade física na nosa localidade durante a tempada 2016/2017, segundo recor-da o técnico municipal de Deportes, Félix Prieto.O prazo de presentación de solicitu-des proposta previa dos diferentes clubes/entidades/institucións para optar aos distintos premios está aberto ata o 17 de novembro.

Foto de familia dos premiados na primeira edición desta gala.

mén as medallas de ouro en técnica no Open Internacional de Moaña tan-to en parella coma nas individualmen-te nas categorías junior masculina e feminina, respectivamente.

Máis medallistasTamén en técnica Fernando Pico da Costa e Erika Fernández López logra-ban o bronce nas categorías benxa-mín e Carlos Willian Bolaño en infantil.Foi Uxía Rodríguez García a que con-seguía a cuarta medalla de ouro para a escola vilalbesa na modalidade de combate en -59 kg Junior.

Beatriz Felpeto e Gabriel Tembras, de podio en podio

Beatriz Felpeto e Gabriel Tembras no podio do X Open de Navarra.

De Moaña a Pamplona

28 novembro 2017 sociedade

Santiago Catalán presentaba en Vilalba o seu libro Arquitecturas debuxadas editado por Xerais. Precisamente tamén estaba presente no acto Manuel Bragado xunto á presidenta do Iescha, Marisa Barreiro, e Manolo Roca. Foto: Chema Felpeto.

San Xiao de Mos servía preto de 700 racións de polo guisado con patacas asadas na súa sexta expodegustación da raza Galiña de Mos. A xornada tamén servía para celebrar o cuarto concurso comarcal da raza no que resultaban vencedores un exemplar de José Luis Freire de Suegos (Pol) e outro de José Zapata (Castro) na categoría de mellor pita e mellor galo, respectivamente. Tamén houbo artesanía, exposición de maquinaria agrícola, xogos populares da man do Cadaval e animación musical.

A parroquia xermadesa de Roupar celebraba a XIX Festa dos Cogomelos cun menú degustación preparado polas mulleres da Asociación de Veciños do Campo a base de empanada de cogomelos, níscaros en salsa con arroz branco, boletus con carne, sobremesa, café e bebidas. Tamén houbo sesión vermú e verbena.

Máis de 60 deportistas de 13 clubs, así coma membros da Escola Galega e do Grupo de Espeleosocorro da Federación, participaban no 50 Campamento Galego de Espeleoloxía da Federación Galega que organizaba o Grupo de Exploracións Subterráneas (GES) Ártabros da Coruña en Vilalba. Durante a fin de semana do 21 e o 22 de outubro puideron facer incursións de recoñecemento en cavidades da Terra Chá e A Mariña; pero tamén profundizaron na especialidade arqueolóxica efectuando unha curta incursión na cova de A Valiña (Castroverde).

Máis de 170 persoas déronse cita en Xermade para participar na oitava edición da súa Carreira Popular que proclamaba campión a Ivo Maseda (sub 23) por diante de Jonathan Fernández (absoluta) e Iván Manso-Pedrosa (sub 23). Guadalupe Lodeir foi a máis rápida entre as mulleres por diante de Isabel Díaz e Loli Piñeiro. Tamén houbo premios para os primeiros procedentes do municipio.

O Concello de Guitiriz presentaba, xunto á editorial Espiral Maior, o poemario de Eduard Velasco destacado co II Premio Díaz Castro de poesía. Ademais de responsables da editorial, Miguel Anxo Fernán-Vello foi membro do xurado xunto a Armando Requeixo, ambos presentes no acto de presentación de O filósofo coxo.

Os Roteiros de Pol aproveitaron a súa saída de outubro para facer a Ruta do Río Pequeno por Seoane do Courel e visitar Vilar, en Folgoso.

29novembro 2017sociedade

O alumnado da Uned Senior visitaba a fábrica de Begano na Coruña onde recibiron explicacións sobre o seu orixe e a súa historia e ver todo o proceso de produción. Noutra viaxe, coincidindo co Día da Biblioteca, achegáronse a Vigo para coñecer a Biblioteca da Fundación Penzol.

San Xiao de Mos servía preto de 700 racións de polo guisado con patacas asadas na súa sexta expodegustación da raza Galiña de Mos. A xornada tamén servía para celebrar o cuarto concurso comarcal da raza no que resultaban vencedores un exemplar de José Luis Freire de Suegos (Pol) e outro de José Zapata (Castro) na categoría de mellor pita e mellor galo, respectivamente. Tamén houbo artesanía, exposición de maquinaria agrícola, xogos populares da man do Cadaval e animación musical.

A parroquia xermadesa de Roupar celebraba a XIX Festa dos Cogomelos cun menú degustación preparado polas mulleres da Asociación de Veciños do Campo a base de empanada de cogomelos, níscaros en salsa con arroz branco, boletus con carne, sobremesa, café e bebidas. Tamén houbo sesión vermú e verbena.

Un grupo de 50 persoas da Asociación de Mulleres A Xuntanza participaba nunha xornada sobre a figura da muller na actividade económica do medio rural que se celebraba no Palexco da Coruña. A asociación tamén celebraba a finais de outubro a cea anual de pulpo e para novembro teñen previsto un xantar en Castro de Rei. Ademais, catro mulleres da directiva viaxarán a Madrid o 22 para preparar un cocido galego para 130 persoas entre as que se atoparán xornalistas e directivas de Toyota.

Os usuarios do centro de día de Abadín, pertencente á rede de centros de maiores da Xunta de Galicia, celebraron dun xeito positivo o Día do Alzheimer e das persoas maiores plasmando en fotos que, a pesar dos anos, seguimos mantendo a nosa esencia.

O Concello de Guitiriz presentaba, xunto á editorial Espiral Maior, o poemario de Eduard Velasco destacado co II Premio Díaz Castro de poesía. Ademais de responsables da editorial, Miguel Anxo Fernán-Vello foi membro do xurado xunto a Armando Requeixo, ambos presentes no acto de presentación de O filósofo coxo.

A vilalbesa Inma Purriños recollía o Certificado Qep Europeo na gala de entrega de premios da FEPFI onde se atopaba nominada na categoría de “Gráfico”.

Andrea Barros

Veiga celebra

a posta en

marcha dunha

nova iniciativa

empresarial.

O local no que

desenvolverá a

súa actividade

está en Vilalba.

Os Roteiros de Pol aproveitaron a súa saída de outubro para facer a Ruta do Río Pequeno por Seoane do Courel e visitar Vilar, en Folgoso.

A Castronela celebraba o Samaín con xogos para os máis pequenos a carón do Museo Fortaleza de San Paio dende onde partía o paseo das ánimas polo camiño real ata o paseo fluvial do río Narla onde o druida convidou unha merenda amenizada pola música do grupo friolense Xesta Verde, títeres e unha gran queimada.

30 novembro 2017 servizos

Concursa con

Participa no noso concurso mensual mandando un sms ou whatsapp a 661 46 43 23, dando a resposta que ti creas para acertar coa nosa personaxe do mes. Entre os acertantes sorteamos unha cea para dúas persoas no Restaurante A Nova Ruta.

Como pasa o tempo!Quen é este rapaz?

Empresario que viste de castrexo.

Solución do mes pasadoMarina Ramudo.

GañadoraAzucena López Rancaño.

1xaneiro 2017agro

AXENDA DA TERRA CHÁABADÍNConcello: 982 50 80 21Garda Civil: 982 50 80 11Ambulancia: 982 50 81 22Centro de Saúde: 982 50 81 22FarmaciasDíez Roura, E: 982 50 80 58Álvarez Ares, A: 982 50 80 53Centros EducativosCEIP A. Iglesias Alvariño: 982 50 80 17CEIP Moncelos-Moar: 982 50 21 12

A PASTORIZAConcello: 982 33 21 97 / 982 33 21 60Garda Civil: 982 34 90 20Museo Pedagóxico Etnográfico Fernando Villapol: 982 34 92 81Centro de Saúde: 982 33 21 41Farmacias Fazáns Loira: 982 33 20 47 / 661 23 74 83Paz Comendeiro: 982 33 21 61Centros EducativosCEIP de Bretoña: 982 34 91 44CEIP de A Pastoriza: 982 33 22 00IES A Pastoriza: 982 33 20 25

COSPEITOConcello: 982 52 00 01 / 982 50 40 57Secretaría Municipal: 982 52 01 06Rexistro Civil: 982 52 01 56Garda Civíl: 982 52 00 17Xulgado: 982 52 01 56Mirador da Terra Chá: 982 50 30 12Centro de Saúde(cita previa): 982 52 01 20Feira do Monte: 982 50 34 69Consultorio de Muimenta: 982 50 40 57FarmaciasCarracedo Lozano (Feira do Monte): 982 52 00 20Crecente Cabana (Muimenta):982 52 81 47 Centros EducativosCPI Virxe do Monte: 982 52 00 46CEIP de Muimenta: 982 50 40 35

CASTRO DE REIConcello: 982 31 40 34 / 982 31 41 32Garda Civil: 982 31 40 02Inludes: 982 31 00 04Notaría: 982 31 04 03Rexistro Civil: 982 31 40 34Museo Castro de Viladonga: 982 31 42 55Correos: 982 31 01 59Taxis: 982 31 00 88Rios Panisse (Ribeiras de Lea): 982 31 00 58Granxa Gaioso: 982 31 00 04H. Psiquiático San Rafael: 982 31 00 02R. de Anciáns Quavitae: 982 31 01 75Centros de Saúde Castro de Rei: 982 31 41 06Ribeiras de Lea: 982 31 04 34FarmaciasAnsende Castro (Castro de Rei): 982 31 41 51 Centros Educativos:CEIP Nº1 de Riberas de Lea: 982 31 00 03CEIP Ramón Falcón (Castro de Rei): 982 31 40 03CEIP Veleiro do Campo (Riberas de Lea): 982 31 01 09IES Trapero Pardo: 982 31 03 08

BEGONTEConcello: 982 39 61 43Garda Civil: 982 39 80 08Belén de Begonte: 982 39 61 21Centro de Saúde: 982 39 69 02FarmaciasSalinas Ramil (Begonte): 982 39 60 02Eimil Apenela (Baamonde): 982 39 82 64Centros Educativos CEIP Virxe do Corpiño (Begonte): 982 39 61 33CEIP de Baamonde: 982 39 80 06

XERMADEConcello: 982 50 10 01 / 982 50 20 03

/ 982 50 10 27Garda Civil: 982 50 10 08Centro de Saúde: 982 50 11 34 982 50 10 55Parque Eólico Sotavento: 982 56 37 77Farmacia González Pardo: 982 50 10 17CEIP Xermade: 982 50 10 21Taxi Emilio Calaza: 669 96 88 07

RÁBADEConcello: 982 39 00 62 / 982 39 00 52Xunta de Galicia: 982 39 20 33Garda Civil: 982 39 00 05Correos: 982 39 03 98Centro de Saúde: 982 39 01 01FarmaciaQuinzá-Torroja García: 982 39 01 71Sánchez Pérez Mel, A.M.: 982 39 00 17Centros EducativosCEIP Santo Anxo: 982 39 08 13Colexio Fernández: 982 39 01 28CEIP Otero Pedrayo: 982 39 01 48IES de Rábade: 982 39 06 33

MURASConcello: 982 50 00 01Garda Civil: 982 50 00 20Centro de Saúde: 982 50 01 23FarmaciaCristina Martínez Ruibal: 982 50 00 42CEIP de Muras: 982 50 01 04

GUITIRIZConcello: 982 37 01 09 / 982 37 58 00Xunta de Galicia: 982 37 14 10Garda Civil: 982 37 00 01Servicios Sociais: 982 37 03 80Servicio de Ext. Agraria: 982 37 03 51Cruz Vermella: 982 37 33 11Xulgado de Paz: 982 37 00 28Rexistro Civil: 982 37 00 28C. I. T. Parga: 982 37 30 35Biblioteca: 982 37 06 61Correos: 982 37 04 26Balneario de Guitiriz: 982 02 22 00Balneario de Pardiñas: 982 37 04 26Centro de SaúdeGuitiriz: 982 37 21 10Parga PAC: 982 37 05 00Farmacias Boñar Rei (Guitiriz): 982 37 01 29Susana Méndez (Guitiriz): 982 37 03 80Garrido Gutiérrez (Parga): 982 37 33 08Centros EducativosCEIP Lagostelle: 982 37 03 12CEIP Santo Estevo (Parga): 982 37 30 34IES Poeta Díaz Castro: 982 37 00 26

VILALBAConcello: 982 51 03 05 / 982 51 07 16Policía Local: 982 51 07 67 / 608 08 00 50Garda Civil: 982 51 03 07Protección Civil: 982 51 25 95 659 49 49 69Cruz Vermella: 982 51 13 03 982 51 04 13Servicio Municipal de Augas: 982 51 25 46Servicio Municipal de Limpeza: 677 47 57 30Gardería Municipal: 982 51 28 64Piscina Municipal: 982 51 25 30Auditorio-Conservatorio: 982 51 28 88Casa da Cultura e Turismo: 982 51 24 56Casa da Xuventude: 982 51 06 10Museo da Prehistoria: 982 51 13 83Oficina Comarcal da Xunta: 982 51 22 18Fundación Terra Chá: 982 51 23 69Oficina de Emprego: 982 51 18 11Xulgado nº1: 982 51 01 58Xulgado nº2: 982 51 00 02Correos: 982 51 08 06Instituto Nacional da Seguridade Social: 982 52 32 61Notaría: 982 51 07 89Rexistro Civil: 982 51 03 68Rexistro da Propiedade: 982 51 03 15Centro de Servizos Sociais: 982 51 01 35Hospital Asilo: 982 51 00 06Casa Rectoral: 982 51 04 06Taxis: 982 51 04 28Centro de Saúde(cita previa): 982 51 03 11Farmacias Teresa Castro: 982 51 00 13Francisco Martín: 982 51 05 66Olga del Caño: 982 51 00 05Ana España: 982 51 00 03Milagros Seoane: 982 88 77 74Isabel García: 982 88 72 56Centros EducativosCEIP Ínsua Bermúdez: 982 51 07 21CEIP Mato Vizoso: 982 51 05 02Fillas de María Mediadora: 982 51 02 69IES Basanta Silva: 982 51 21 60IES Peña Novo 982 51 09 51CEIP de Vilalba: 982 51 11 64EPA de Vilalba: 982 51 00 22CEIP do Santo (Árbol) 982 50 22 02CEIP Monseivane (Lanzós): 982 51 14 04CEIP Castelao (Belesar): 982 51 14 05

FRIOLConcello: 982 37 50 01Garda Civil : 982 37 50 02Museo San Paio de Narla: 982 37 51 56 Centro de Saúde: 982 37 10 98Cita Previa 982 37 10 05 FarmaciasSagarra : 982 37 50 10Centros educativosC.P.I Dr López Suárez: 982 82 81 80

OUTEIRO DE REIConcello: 982 39 32 81 / 982 39 30 55Garda Civil: 982 39 00 05Ambulancia: 982 23 16 13Centro de Saúde: 982 39 25 98Cita previa: 982 39 32 67P.A.C.: 982 39 34 00 Farmacias Cortizas (Guillar): 982 24 92 20 Penas (Outeiro de Rei): 982 39 32 62Centros educativosC.E.I.P. Laverde Ruíz: 982 39 34 10

MEIRAConcello: 982 33 01 02Garda Civil: 982 33 00 04Cita previa: 982 33 02 40 Centro de Saúde: 982 35 69 27 Farmacias Elena Mato: 982 33 00 05Patricia Aguirre: 982 33 10 18Centros educativosC.E.I.P. Poeta Avelino Díaz: 982 87 05 35I.E.S. Pedregal de Irimia: 982 87 05 20

POLConcello: 982 34 50 29Garda Civil: 982 33 00 04Centro de Saúde: 982 34 59 20 982 34 53 76FarmaciaMosteiro- Pol: 982 34 52 01 Centros educativos C.E.I.P. Rosalía de Castro: 982 34 50 63

Teléfonos de intereseEmerxencias: 112Urxencias Sanitarias: 061Incendios Forestais: 085Garda Civil: 062

Concursa con

Participa no noso concurso mesual mandando un

sms ou whatsapp a 606 86 33 22, dando a resposta

que ti creas para acertar coa nosa persoaxe do mes.

Entre os acertantes sorteamos unha cea para dúas

persoas no Restaurante A Nova Ruta.


PistaA fronte dunha asociación chairega

Solución do mes pasadoÓscar González Pardo

Gañador: Susana Vázquez Rouco

31novembro 2017cultura1xaneiro 2017agro

AXENDA DA TERRA CHÁABADÍNConcello: 982 50 80 21Garda Civil: 982 50 80 11Ambulancia: 982 50 81 22Centro de Saúde: 982 50 81 22FarmaciasDíez Roura, E: 982 50 80 58Álvarez Ares, A: 982 50 80 53Centros EducativosCEIP A. Iglesias Alvariño: 982 50 80 17CEIP Moncelos-Moar: 982 50 21 12

A PASTORIZAConcello: 982 33 21 97 / 982 33 21 60Garda Civil: 982 34 90 20Museo Pedagóxico Etnográfico Fernando Villapol: 982 34 92 81Centro de Saúde: 982 33 21 41Farmacias Fazáns Loira: 982 33 20 47 / 661 23 74 83Paz Comendeiro: 982 33 21 61Centros EducativosCEIP de Bretoña: 982 34 91 44CEIP de A Pastoriza: 982 33 22 00IES A Pastoriza: 982 33 20 25

COSPEITOConcello: 982 52 00 01 / 982 50 40 57Secretaría Municipal: 982 52 01 06Rexistro Civil: 982 52 01 56Garda Civíl: 982 52 00 17Xulgado: 982 52 01 56Mirador da Terra Chá: 982 50 30 12Centro de Saúde(cita previa): 982 52 01 20Feira do Monte: 982 50 34 69Consultorio de Muimenta: 982 50 40 57FarmaciasCarracedo Lozano (Feira do Monte): 982 52 00 20Crecente Cabana (Muimenta):982 52 81 47 Centros EducativosCPI Virxe do Monte: 982 52 00 46CEIP de Muimenta: 982 50 40 35

CASTRO DE REIConcello: 982 31 40 34 / 982 31 41 32Garda Civil: 982 31 40 02Inludes: 982 31 00 04Notaría: 982 31 04 03Rexistro Civil: 982 31 40 34Museo Castro de Viladonga: 982 31 42 55Correos: 982 31 01 59Taxis: 982 31 00 88Rios Panisse (Ribeiras de Lea): 982 31 00 58Granxa Gaioso: 982 31 00 04H. Psiquiático San Rafael: 982 31 00 02R. de Anciáns Quavitae: 982 31 01 75Centros de Saúde Castro de Rei: 982 31 41 06Ribeiras de Lea: 982 31 04 34FarmaciasAnsende Castro (Castro de Rei): 982 31 41 51 Centros Educativos:CEIP Nº1 de Riberas de Lea: 982 31 00 03CEIP Ramón Falcón (Castro de Rei): 982 31 40 03CEIP Veleiro do Campo (Riberas de Lea): 982 31 01 09IES Trapero Pardo: 982 31 03 08

BEGONTEConcello: 982 39 61 43Garda Civil: 982 39 80 08Belén de Begonte: 982 39 61 21Centro de Saúde: 982 39 69 02FarmaciasSalinas Ramil (Begonte): 982 39 60 02Eimil Apenela (Baamonde): 982 39 82 64Centros Educativos CEIP Virxe do Corpiño (Begonte): 982 39 61 33CEIP de Baamonde: 982 39 80 06

XERMADEConcello: 982 50 10 01 / 982 50 20 03

/ 982 50 10 27Garda Civil: 982 50 10 08Centro de Saúde: 982 50 11 34 982 50 10 55Parque Eólico Sotavento: 982 56 37 77Farmacia González Pardo: 982 50 10 17CEIP Xermade: 982 50 10 21Taxi Emilio Calaza: 669 96 88 07

RÁBADEConcello: 982 39 00 62 / 982 39 00 52Xunta de Galicia: 982 39 20 33Garda Civil: 982 39 00 05Correos: 982 39 03 98Centro de Saúde: 982 39 01 01FarmaciaQuinzá-Torroja García: 982 39 01 71Sánchez Pérez Mel, A.M.: 982 39 00 17Centros EducativosCEIP Santo Anxo: 982 39 08 13Colexio Fernández: 982 39 01 28CEIP Otero Pedrayo: 982 39 01 48IES de Rábade: 982 39 06 33

MURASConcello: 982 50 00 01Garda Civil: 982 50 00 20Centro de Saúde: 982 50 01 23FarmaciaCristina Martínez Ruibal: 982 50 00 42CEIP de Muras: 982 50 01 04

GUITIRIZConcello: 982 37 01 09 / 982 37 58 00Xunta de Galicia: 982 37 14 10Garda Civil: 982 37 00 01Servicios Sociais: 982 37 03 80Servicio de Ext. Agraria: 982 37 03 51Cruz Vermella: 982 37 33 11Xulgado de Paz: 982 37 00 28Rexistro Civil: 982 37 00 28C. I. T. Parga: 982 37 30 35Biblioteca: 982 37 06 61Correos: 982 37 04 26Balneario de Guitiriz: 982 02 22 00Balneario de Pardiñas: 982 37 04 26Centro de SaúdeGuitiriz: 982 37 21 10Parga PAC: 982 37 05 00Farmacias Boñar Rei (Guitiriz): 982 37 01 29Susana Méndez (Guitiriz): 982 37 03 80Garrido Gutiérrez (Parga): 982 37 33 08Centros EducativosCEIP Lagostelle: 982 37 03 12CEIP Santo Estevo (Parga): 982 37 30 34IES Poeta Díaz Castro: 982 37 00 26

VILALBAConcello: 982 51 03 05 / 982 51 07 16Policía Local: 982 51 07 67 / 608 08 00 50Garda Civil: 982 51 03 07Protección Civil: 982 51 25 95 659 49 49 69Cruz Vermella: 982 51 13 03 982 51 04 13Servicio Municipal de Augas: 982 51 25 46Servicio Municipal de Limpeza: 677 47 57 30Gardería Municipal: 982 51 28 64Piscina Municipal: 982 51 25 30Auditorio-Conservatorio: 982 51 28 88Casa da Cultura e Turismo: 982 51 24 56Casa da Xuventude: 982 51 06 10Museo da Prehistoria: 982 51 13 83Oficina Comarcal da Xunta: 982 51 22 18Fundación Terra Chá: 982 51 23 69Oficina de Emprego: 982 51 18 11Xulgado nº1: 982 51 01 58Xulgado nº2: 982 51 00 02Correos: 982 51 08 06Instituto Nacional da Seguridade Social: 982 52 32 61Notaría: 982 51 07 89Rexistro Civil: 982 51 03 68Rexistro da Propiedade: 982 51 03 15Centro de Servizos Sociais: 982 51 01 35Hospital Asilo: 982 51 00 06Casa Rectoral: 982 51 04 06Taxis: 982 51 04 28Centro de Saúde(cita previa): 982 51 03 11Farmacias Teresa Castro: 982 51 00 13Francisco Martín: 982 51 05 66Olga del Caño: 982 51 00 05Ana España: 982 51 00 03Milagros Seoane: 982 88 77 74Isabel García: 982 88 72 56Centros EducativosCEIP Ínsua Bermúdez: 982 51 07 21CEIP Mato Vizoso: 982 51 05 02Fillas de María Mediadora: 982 51 02 69IES Basanta Silva: 982 51 21 60IES Peña Novo 982 51 09 51CEIP de Vilalba: 982 51 11 64EPA de Vilalba: 982 51 00 22CEIP do Santo (Árbol) 982 50 22 02CEIP Monseivane (Lanzós): 982 51 14 04CEIP Castelao (Belesar): 982 51 14 05

FRIOLConcello: 982 37 50 01Garda Civil : 982 37 50 02Museo San Paio de Narla: 982 37 51 56 Centro de Saúde: 982 37 10 98Cita Previa 982 37 10 05 FarmaciasSagarra : 982 37 50 10Centros educativosC.P.I Dr López Suárez: 982 82 81 80

OUTEIRO DE REIConcello: 982 39 32 81 / 982 39 30 55Garda Civil: 982 39 00 05Ambulancia: 982 23 16 13Centro de Saúde: 982 39 25 98Cita previa: 982 39 32 67P.A.C.: 982 39 34 00 Farmacias Cortizas (Guillar): 982 24 92 20 Penas (Outeiro de Rei): 982 39 32 62Centros educativosC.E.I.P. Laverde Ruíz: 982 39 34 10

MEIRAConcello: 982 33 01 02Garda Civil: 982 33 00 04Cita previa: 982 33 02 40 Centro de Saúde: 982 35 69 27 Farmacias Elena Mato: 982 33 00 05Patricia Aguirre: 982 33 10 18Centros educativosC.E.I.P. Poeta Avelino Díaz: 982 87 05 35I.E.S. Pedregal de Irimia: 982 87 05 20

POLConcello: 982 34 50 29Garda Civil: 982 33 00 04Centro de Saúde: 982 34 59 20 982 34 53 76FarmaciaMosteiro- Pol: 982 34 52 01 Centros educativos C.E.I.P. Rosalía de Castro: 982 34 50 63

Teléfonos de intereseEmerxencias: 112Urxencias Sanitarias: 061Incendios Forestais: 085Garda Civil: 062

Concursa con

Participa no noso concurso mesual mandando un

sms ou whatsapp a 606 86 33 22, dando a resposta

que ti creas para acertar coa nosa persoaxe do mes.

Entre os acertantes sorteamos unha cea para dúas

persoas no Restaurante A Nova Ruta.


PistaA fronte dunha asociación chairega

Solución do mes pasadoÓscar González Pardo

Gañador: Susana Vázquez Rouco

AXENDA CULTURALeventosexposicións

Máis en: terrachaxa.com

teatroA quimera do maxín (Unidade do zono)

Pol - 18 de novembro (18.00 horas) - Centro Sociocultural de Mosteiro

concursos

O Concello de Xermade, a Asociación Veciñal de Cabreiros e a Facultade de CC da Educación da Universidade de Santiago convocan, por cuarto ano consecutivo, o IV Premio de investigación Xermade na historia. As persoas interesadas poderán

participar a nivel individual ou como colectivo con cantos traballos desexen. Con todo, os traballos deberán relacionarse co patrimonio etnográfico e cultural

do Concello de Xermade (tradicións, festas, ritos, arte popular, lendas, memoria histórica, literatura oral, costumes, etc.). O primeiro premio está dotado con 2.000

euros e o segundo, con 1.000 euros.

IV Premio de Investigación Xermade na Historia ata o 16 de febreiro

II Premio de Investigación Histórica, Cultural e Etnográfica de Friol

ata o 30 de xaneiroO Concello de Friol convoca o II Premio de Investigación Histórica, Cultural e Etnográfica dotado con 2.000 euros o primeiro premio e 500, o segundo. Os

interesados e interesadas poderán participar a nivel individual ou como colectivo e presentar cantos traballos queiran sobre temas relacionados co patrimonio

etnográfico e cultural -costumes, festexos, lendas, memoria histórica, tradicións, literatura oral do municipio, etc-. A extensión dos mesmos será dun mínimo de 50

folios e un máximo de 400 escritos en lingua galega.

Luar na LubreVilalba - 17 de

novembro (20.30 horas) Auditorio Municipal

O Concello de Xermade convoca un novo concurso de fotografía dixital no que os participantes poden achegar ata un máximo de tres fotografías amosando

recursos patrimoniais do municipio. Nesta ocasión as fotografías requeridas para o concurso deben ser desta época do ano: o outono As bases do concurso

atópanse no portal web www.xermadeenfotos.org onde se poderán tamén subir as fotografías.

III Concurso de Fotografía Dixital #xermadeenfotos

ata o 21 de decembro

Luar na Lubre, unha das bandas de referencia da música folk galega,

presenta “XXX aniversario”, un recopiltario co que celebra a súa

longa traxectoria. O prezo da entrada é de 15 euros adquiríndoa de xeito

anticipado a través de ataquilla.com ou na Casa da Cultura e 18 euros na billeteira o propio día da actuación.

David Guapo: “#Quenonosfrunjanlafiesta”Vilalba - 12 de novembro (20.30 horas)- Auditorio Municipal

David Guapo presenta en Vilalba o seu monólogo titulado “#Quenonosfrunjanlafiesta” e que foi espectáculo con máis éxito no ano 2015. Unha aposta segura donde o humor, a música e a improvisación mézclase nun show único para todos

os públicos. O prezo da entrada é de 15 euros na Casa da Cultura e tamén a través de ataquilla.com. O propio día da función na billeteira do auditorio será de 18 euros.

III Feira do MelMuras - 18 e 19 de novembro - O Viveiró

O sábado a partir das catro da tarde desenvolverase unha xornada técnica e formativa que inclúe un concurso de calidade do mel de muras, unha conferencia sobre o potencial apícola de Muras e unha degustación de lacón para

rematar con música. Xa o domingo desenvolverase a feira con obradoiros paralelos, a música do cantautor Miguel Alonso durante o xantar, degustación de sobremesas con mel e obradoiro lúdico para nenos pola tarde antes da entrega de

premios do concurso de mel.

Son un total de 44 fotografías que a artista Alex F. Romero realizou a doentes de cancro da unidade de mama do Hospital da Coruña durante o seu tratamento de

quimioterapia. Con ela, búscase, ademais, proxectar e reivindicar o optimismo e a feminidade durante a enfermidade, facendo, deste xeito, un chamamento á

normalidade e á comprensión.

MAMA MÍA! Outras miradas ao cancro de mamaLugo - ata o 26 de novembro - Museo Provincial

Esta mostra recolle 35 acuarelas deste autor autodidacta. A obra deste pontenovés, autor completamente autodidacta, reflicte paisaxes da Pontenova, Lugo, Chantada, Ferrol e Betanzos, que son os lugares onde exerceu a súa vida laboral como mestre.

Acuarelas da miña proximidadeLugo - ata o 20 de novembro - Sala de Exposicións do

Pazo de San Marcos

Unidade do zono representa na súa localidade a comedia dirixida a un público infantil e familiar “A quimera do maxín” .Un escultor traballa nunha estatua con toda dedicación, ela dálle consellos sobre o acabado, pero el non quere escoitar. A

estatua rematada é colocada nun pedestal no medio do parque, no que ninguén lle fai caso. Esa indiferenza dálle moito que pensar e moito que sentir, así que a estatua decide tomar outro camiño, quere deixar de ser estatua e converterse en

actor, ou en bailarín; quere falar, saltar…quere ser o que ela queira, non o que o escultor quixo que fora.

III Ruta do TapeoRiotorto - 1 e 2 de decembro

Sete establecementos hostaleiros - Mesón Novo América, Casa Rivas, Casa Rodil, Confitería Irma, Bar RDS, Café-Bar Volante e Mesón O Mazo (Ferreiravella)- ofrecerán tapas entre as oito do serán e as doce da noite a un prezo de 2 euros. Entre os

participantes sorteranse premios de 225, 125 euros e vales de compra de 50 euros en establecementos do municipio.

N a meirande parte de todos os xacementos ou sitios arqueoló-xicos existen unha serie de contos e len-

das presentes na tradición oral, as cales tratan de dar sentido e expli-car a orixe destes enclaves e outros aspectos reais que os rodean. As interpretacións populares poden ter un claro valor de fonte arqueo-lóxica e etnográfica, enriquecendo os coñecementos sobre os distintos elementos patrimoniais e aportan-do información sociolóxica que nos mostre a súa relación cos habitantes da contorna. O Castro de Viladonga non foi unha excepción neste eido, polo que gra-cias á laboura de moitos profesio-nais, dende fora e dentro do Museo do Castro, temos recollidos distintos relatos e lendas do seu folclore ar-queolóxico, mostrándonos as inter-pretación que as xentes da contorna de Viladonga proporcionaron para explicar o que alí se atopaba, pois dende antigo o enclave onde se si-túa o Castro foi identificado coma un lugar máxico e singular, onde abondaban os aspectos descoñe-cidos e misteriosos para eles, dife-rentes á súa cultura galega de raíz cristiá e tradicional.Uns dos personaxes míticos por antonomasia das lendas do Castro son os mouros, criaturas as que se

lles atribuía a construción dunha vila subterránea no alto do monte (lugar do xacemento) onde vivían ata ser expulsados polo apóstolo

Santiago, cruzada por galerías polas que transitaban en busca de auga. A mina da Eira Grande sería un destes pozos, ó que se accedía por medio dunha escaleira de catorce chanzos por onde levaban os cabalos a be-ber ó río da Pena. Do Castro tamén partía unha canle cara a Fonte da

troita en Couto de A (Ramil), onde conta a lenda que vivía unha prin-cesiña moura convertida en peixe.Outros seres fantásticos que nel

habitaban baixo a forma de animal eran unha galiña e unha rolada de pitos de ouro, aniñados nunha cavi-dade no outeiro do Castro ós que se escoitaba cacarexar e piar, ade-mais un culebrón branco con ás. Polo xeral os mouros e mouras apa-recen como custodios de fabulosos

tesouros e minas de ouro, idea á que o Castro de Viladonga non foi alleo, estendéndose a crenza da aparición de argolas, grades, tubos e outras

xoias de ouro, achádegos dos cales non se pode descartar totalmente a súa veracidade, pois algúns coma torques e arracadas foron atopados realmente. Tamén existe a lenda que apareceu no lugar do Castro o famoso “esquilón”, unha campaíña custodiada na igrexa de Viladonga.

Por último, na mina da Eira Gran-de, podemos ollar outro elemento que inflúe de forma significativa no imaxinario do castro de Viladon-ga, a afamada carriza luminosa. Esta pranta é unha singularidade botánica en perigo de extinción (Schistostega pennata) que vive en lugares con pouca iluminación, tendo como característica distintiva a luz verde esmeralda que os seus filamentos reflicten. Aínda que esta carriza non forma parte do imaxina-rio, podemos confiar que de seguro contribuíu a crear un entorno máxi-co no que proliferaron as diferentes lendas e contos, xa que a súa rareza e cor puido ser identificada como parte física dun mundo de mouros e seres agochados nas galerías do castro nas que medraba.Podemos concluír por tanto, que a necesidade de recoller e conservar este imaxinario paralelo ou fol-clore arqueolóxico está claramen-te xustificada, pois forma parte do patrimonio inmaterial do Castro, daquel que non podemos ollar de forma física, e da codificación so-ciolóxica e xeográfica das socieda-des que viviron e viven en relación directa con este xacemento, as ca-les tentaron explicar un pasado que deixou unha fonda pegada na pa-rroquia, na Comarca e na historia dos castros galaicorromanos.

Descubrindo o patrimonio chairegoCon Miriam Fernández

Patrimonio inmaterial do Castro de Viladonga

O enclave onde se sitúa o castro foi identificado coma un lugar máxico e singular.

millóns para a granxa experimental de...

Documents