(millennium development goals: mdgs) · 2019-03-07 ·...
TRANSCRIPT
ii | Progress of the World’s Women
รายงานความกาวหนาของผหญงทวโลก (Progress of the World’s
Women) พ.ศ. 2554-2555 ฉบบนเรมตนดวยนยยะทขดแยง กลาว
คอ แมวาในชวงหนงรอยปทผานมา ประเทศตางๆในทกภมภาคทว
โลกจะขยายขอบเขตใหผหญงมสทธทางกฎหมายมากขน แตผหญง
สวนใหญในโลกกยงพบวา กฎหมายทบญญตขนนนไมอาจนำามาซง
ความยตธรรมและความเสมอภาคเสมอไป
ในปพ.ศ.2454 มเพยงสองประเทศเทานนทใหสทธผหญงลงคะแนน
เสยงเลอกตง หลงจากนนอกหนงรอยป ผหญงเกอบทวโลกจงม
สทธดงกลาว และขณะน ผหญงกำาลงมอทธพลในกระบวนการตดสนใจ
มากกวาในอดตพรอมๆ กบการทผหญงมอทธพลทางการเมองมากขน
สทธของผหญงดานอนๆ ไมเฉพาะสทธทางการเมองและสทธพลเมอง
แตรวมถงสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม กไดรบการยอมรบ
มากขนดวย ปจจบน 186 ประเทศทวโลกไดใหสตยาบนอนสญญาวา
ดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ (Convention on
the Elimination of All Forms of Discrimination against Women:
CEDAW) แสดงใหเหนถงความมงมนใหผหญงและเดกหญงมสทธ
มนษยชนทพงได โดยกาวขามอปสรรคทกดขวางความเสมอภาคและ
ความยตธรรมระหวางเพศ
แตถงกระนน แมวาจะมตวอยางของประเทศทกาวหนาอยางมากในการ
สงเสรมความเสมอภาคระหวางเพศ บอยครง ทผหญงไมมสทธใน
เนอตวและรางกายของตนเอง ไมมสทธในการตดสนใจ และไมไดรบการ
คมครองจากความรนแรง ผหญงราว 600 ลานคน ซงมจำานวนเกน
ครงของผหญงทำางานทวโลก ตางเผชญกบอนตรายจากการทำางาน
มงานทไมมนคง มกไมไดรบความคมครองจากกฎหมายแรงงาน ถงแมวา
จะมความกาวหนาอยางมากในแงกฎหมาย แตยงมผหญงหลายลาน
คนรายงานวาตนเคยถกกระทำาดวยความรนแรงในชวงชวตของตนโดย
ผกระทำามกเปนผมความสมพนธทางเพศหรอมความสมพนธใกลชด
ในขณะเดยวกน ผหญงกยงถกกระทำาทารณกรรมทางเพศอยางตอ
เนองและเปนระบบจากความขดแยงในปจจบน
การเลอกปฏบตตอผหญงทเกดขนโดยทวไปเปนอปสรรคสำาคญตอ
การไดรบสทธและเปนอปสรรคตอการบรรลเปาหมายทกประการของ
การพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals: MDGs)
อนเปนเกณฑมาตรฐานทประชาคมนานาชาตรวมกนกำาหนดขนเพอขจด
ความยากจน ตงแตการสงเสรมสขภาพมารดา ไปจนถงการศกษาถวน
หนาและการหยดยงการแพรระบาดเชอ HIV และโรคเอดส
ถงแมวาในรฐธรรมนญของประเทศและเขตปกครอง 139 แหงทวโลก
จะกำาหนดเรองความเสมอภาคระหวางเพศไว แตกฎหมายมไมพยงพอ
อกทง ชองวางในการดำาเนนการตามกฎหมายทำาใหหลกประกนทระบไว
ในรฐธรรมนญเปนเพยงหลกประกนทไมเกดขนจรง และสงผลตอวถชวต
ของผหญงเพยงเลกนอยเทานน ในหลายบรบททงในประเทศรำารวยและ
ยากจน โครงสรางพนฐานดานความยตธรรม ไดแก เจาหนาทตำารวจ
ศาล และฝายตลาการ ยงมไดตอบสนองความตองการของผหญง
อยางเตมท ซงสะทอนใหเหนไดจากการใหบรการในหลายกรณทยงไมได
มาตรฐานและเจตคตทไมเปนมตรจากบคลากรทมหนาทในการคมครอง
สทธของผหญง
รายงานความกาวหนาของผหญงทวโลก (Progress of the World’s
Women) แสดงใหเหนวาระบบกฎหมายและระบบยตธรรมทดเปนกลไก
สำาคญทจะทำาใหผหญงไดรบสทธทพงได ระบบทดดงกลาวสามารถขบเคลอน
สงคมไปสสงคมแหงการตรวจสอบและรบผดชอบ (accountability) โดย
หยดยงการใชอำานาจโดยมชอบ และสรางบรรทดฐานใหมๆ ในสงคม
ขนได ศาลนบเปนสถานทสำาคญยงในการตรวจสอบและรบผดชอบตอ
ผหญงในอนจะเรยกรองสทธและกำาหนดมาตรการทางกฎหมายทเปน
ประโยชนตอผคนอกหลายลานคน
รายงานฉบบนนำาเสนอวธการตางๆทรฐบาลและประชาสงคมทำางาน
รวมกนเพอปฏรปกฎหมาย และสรางตนแบบการใหบรการใหมๆ ดาน
ความยตธรรมทตอบสนองความตองการของผหญงอยางแทจรง
รายงานฉบบนชใหเหนวารฐบาลและประชาสงคมมวธการอยางไรใน
การรบมอกบอปสรรคทเกดขนเพอใหมนใจวาผหญงสามารถเขาถง
ความยตธรรมในสถานการณทวกฤตทสด ซงรวมถงในบรบทของ
พหนยมทางกฎหมาย (Legal pluralism) (เชนการใชระบบกฎหมาย
จารตประเพณพรอมกบกฎหมายของรฐ) และชวงเวลาระหวางความ
ขดแยงและหลงความขดแยง
รายงานความกาวหนาของผหญงทวโลก (Progress
of the World’s Women) มขอเสนอแนะสบประการใน
การทำาใหระบบยตธรรมเปนประโยชนตอการคมครอง
สทธมนษยชนของผหญง ขอเสนอแนะเหลานไดรบการ
พสจนแลวและสามารถบรรลได และหากนำาไปปฏบตจะ
มศกยภาพอยางเหลอลนในการเพมการเขาถงความ
ยตธรรมของผหญงและสรางความกาวหนาดานความ
เสมอภาคระหวางเพศ
ความกาวหนาของผหญงทวโลก พ.ศ. 2554-2555: เพอแสวงหาความยตธรรม
สนบสนนองคกรผหญง
ททำางานดานกฎหมาย
องคกรผหญงททำางานดานกฎหมาย
นบเปนแนวหนาในการผลกดนใหระบบ
ยตธรรมเปนประโยชนตอการคมครอง
สทธมนษยชนของผหญง ในกรณทการให
ความชวยเหลอทางกฎหมายทสนบสนน
งบประมาณโดยรฐบาลมจำากด องคกร
ผหญงเหลานไดกาวเขามาทำาหนาทให
คำาปรกษาและความชวยเหลอแกผหญง
ทตองการดำาเนนคด ทตองการหยดยง
ความรนแรง ทตองการหยาราง
หรอเรยกรองสทธในทดนทเปนสทธของตน
โดยชอบธรรม
องคกรเหลานไดเปนหวหอกในความพยายามเพอ
การปฏรปกฎหมายและการดำาเนนคดเชงกลยทธ
ตางๆ ซงไดเปลยนแปลงพนทดานสทธมนษยชนของ
ผหญงทงในระดบชาต ระดบภมภาค และระดบสากล
(ดตวอยางในกรอบท 1)
องคกรผหญงเหลานยงเปนผนำาทประสบความสำาเรจ
ในการแสดงใหเหนวาการทมระบบกฎหมายพหนยม
เชน มกฎหมายของรฐควบคไปกบระบบกฎหมายจารต
ประเพณ โดยสงเสรมสนบสนนวฒนธรรม ประเพณ และ
การปฏบตของทองถนไปพรอมๆกนนน เปนสงทเปนไปได
เชน ในประเทศเอกวาดอร รฐธรรมนญใหสทธชนพ นเมอง
ในการกำาหนดระบบยตธรรมของตน ผ หญงในชมชน
คชวาสองชมชนจงไดออกระเบยบเพอความเปนอย
ทด (Reglamentos de Buena Convivencia) ขน
โดยนำาเอาบรรทดฐานทางจารตประเพณมาผนวกเขา
กบหลกการสทธมนษยชนเพอแกปญหาความรนแรง
ภายในครอบครวและการเขาถงความยตธรรมของผหญง
ในประเทศอนโดนเชย PEKKA ซงเปนองคกรพฒนา
เอกชนทองถน ไดจดฝกอบรมผชวยทางกฎหมาย
ในระดบชมชนเพอชวยเหลอผหญงใหสามารถใช
ศาลศาสนาในการจดทะเบยนแตงงานหรอหยาราง
ตามกฎหมายได การดำาเนนการเชนนเออใหผหญง
สามารถเขาถงบรการสาธารณะและสทธประโยชน
ตางๆ PEKKA ยงโนมนาวใหรฐบาลเพมจำานวนศาล
เคลอนทและยกเวนคาธรรมเนยมเพอใหผหญงเขาถง
ศาลไดมากขน
สรางเสรมความยตธรรมแกผหญง: คดสำาคญทเปลยนชวตผหญง
คดเหลานทำาใหผหญงในประเทศตางๆทวโลก เขาถงความยตธรรมมากขน บางคดไดชวยเสรมสรางความเขาใจในแงกฎหมายเกยวกบสทธมนษยชนของผหญง
ตามกฎหมายระหวางประเทศ บางคดสงผลใหนำากฎหมายทมอยแลวมาบงคบใชหรอชวยใหความกระจางเกยวกบกฎหมายเหลาน บางคดกทาทายกฎหมายทควร
ยกเลก และบางคดไดชวยใหมการบญญตกฎหมายใหม คดเหลานลวนนำาไปสการเปลยนแปลงทเปนคณตอชวตของผหญง
บทสรปสำาหรบผบรหาร | 1
กรอบท 1:
คดระหวาง มรา ดงกานา ในนามของ FWLD กบ HMG
กฎหมายของประเทศเนปาลในอดต ละเวนผชายใหไมตองถกดำาเนนคดหากขมขน
ภรรยาของตนเอง ในป พ.ศ. 2545 การฟองรองดำาเนนคดโดยองคกรเพอผหญง
กฎหมายและการพฒนา (Forum for Women, Law and Development: FWLD)
เปนเหตใหศาลฏกาออกคำาสงใหรฐสภาแกไขกฎหมายขมขน ปจจบนม 52 ประเทศ
ทวโลกทระบไวอยางชดเจนในประมวลกฎหมายอาญาวาการขมขนโดยคสมรส
เปนอาชญากรรม
คำาตดสนของศาลรฐธรรมนญประเทศโคลอมเบย
ในป พ.ศ. 2549 เครอขายสตรรอบโลก (Women’s Link Worldwide) ไดฟองรอง
ในนามของมารธา โซเลย เพอคดคานกฎหมายทหามแพทยทำาแทงเพอชวยชวต
มารธา ศาลตดสนวาการหามเชนนละเมดสทธขนพนฐานของผหญงและยนยนวา
ในบางกรณการทำาแทงตองสามารถทำาได
คดระหวาง ยนต ดาว กบอยการสงสด สาธารณรฐบอตสวานา
ถงแมวา ยนต ดาว จะเปนพลเมองทเกดและเตบโตในบอตสวานา แตลกทงสอง
ของเธอกลบตองขออนญาตในการพำานกอาศยอยในประเทศ และถกปฏเสธสทธใน
ฐานะพลเมอง ดวยเหตท ยนต ดาว แตงงานกบชาวตางชาต คดน (พ.ศ. 2535)
ถอเปนกาวสำาคญทยนยนวาหลกประกนดานความเสมอภาคในรฐธรรมนญ
ครอบคลมถงสทธพลเมองของผหญงดวย
คดระหวาง เวเลซและเพอน กบ บรษทเภสชภณฑโนวารตส
คดนเปนคดการเลอกปฏบตระหวางเพศทใหญทสดเทาทเคยฟองรองกนในศาล
ของประเทศสหรฐอเมรกา พนกงานหญง 12 คนของบรษทโนวารตส กลาวหา
วาบรษทเลอกปฏบตตอตนในเรองเงนเดอนและการเลอนขน คณะลกขนตดสน
อยางเปนเอกฉนทใหพนกงานเปนฝายชนะ และบรษทโนวารตสตกลงจายเงนจำานวน
175 ลานเหรยญสหรฐ เพอยอมความ โดยใชเงนจำานวน 22.5 ลานเหรยญเพอ
ดำาเนนการปรบปรงนโยบายและแผนงานตางๆ เพอสงเสรมความเสมอภาคใน
สถานททำางาน
2 | ความกาวหนาของผหญงทวโลก
สองในสามของประเทศทวโลกมกฎหมายตอตานความรนแรงในครอบครว แต
หลายประเทศทยงไมกำาหนดชดเจนวาการขมขนโดยคสมรสเปนอาชญากรรม
ภาพท 1: กฎหมายเกยวกบความรนแรงตอผหญง
ปฏรปกฎหมายให
ละเอยดออนตอเพศ
ภาวะ/มตระหวางเพศ
และบงคบใช
การปฏรปกฎหมายใหมความละเอยดออน
ตอเพศภาวะ/มตระหวางเพศเปนพนฐาน
สำาคญสำาหรบการเขาถงความยตธรรม
ของผหญง หากไมมพนฐานทางกฎหมาย
ทแขงแกรง ความพยายามทจะทำาใหผหญง
เขาถงศาลมากขน ตำารวจเปนมตรกบการ
รองเรยนของผหญงมากขน และการ
ปฏรปอนๆ ทจำาเปนตอการบรหารงาน
ยตธรรม กมโอกาสลมเหลว
อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบต
ตอสตรในทกรปแบบ (CEDAW) มมาตรฐาน
ชนเยยมทนานาชาตตกลงรวมกนในการปฏรป
กฎหมายเพอใหเกดความเสมอภาคระหวางเพศ
ในการน จำาเปนตองยกเลกกฎหมายทเลอก
ปฏบตตอผหญงอยางเหนไดชด ขยายขอบเขต
กฎหมายไปถงพนทสวนตว ซงรวมถงการ
คมครองผหญงใหปลอดภยจากความรนแรง
ในครอบครว และชใหเหนถงผลกระทบของ
กฎหมายทมตอวถชวตของผหญง
การดำาเนนงานมความกาวหนาในทกภมภาค
ดงนนในปพ.ศ. 2554:
ประเทศ ประกนใหผหญงลาคลอดไดโดยไดรบคาตอบแทนตามรฐธรรมนญ
ประเทศ ไมมกฎหมายทระบอยางชดเจนวาการขมขนโดยคสมรสเปนอาชญากรรม
รฐธรรมนญ ประกนความเสมอภาคระหวางเพศ
ประเทศ ยงคงจำากดสทธในการทำาแทงประเทศ ถอวาความรนแรงในครอบครวเปนสงผดกฎหมาย (ดภาพท 1)
ผหญงรอยละ 53 ทำางานในสภาวะทเปนอนตราย
ประเทศ มกฎหมายใหหญงและชายไดรบเงนคาตอบแทนเทาเทยมกน
ประเทศ อายขนตำาตามกฎหมายทผหญงสมรสไดนอยกวาอายขนตำาตามกฎหมายของผชาย
ประเทศ ประกนวาผหญงมสทธในทรพยสนเทาเทยมกบผชาย
แหลงทมา: ภาคผนวก 4 รายงานความกาวหนาของผหญงทวโลก ปพ.ศ. 2554 – 2555
เปอรเซนต เปนชองวางของรายไดโดยเฉลยระหวางหญงและชาย
แมจะมความกาวหนาทสำาคญหลายประการ แตกฎหมาย
ทเลอกปฏบตตอผหญง ชองวางของกฎหมาย และ
ความลมเหลวในการนำากฎหมายมาปฏบตใช กยงมอย
ซงนนหมายความวาผหญงยงคงไมไดรบสทธทตนพงได
ถงแมวา CEDAW จะไดรบการใหสตยาบนจากรฐภาค
เกอบทกรฐ แตกเปนอนสญญาทรฐภาคตงขอสงวน
ไวมากทสดฉบบหนง ขอสงวนทพบมากทสดคอขอ
16 วาดวยเรองสทธของผหญงในชวตสมรสและ
ชวตครอบครว (ดภาพท 2) การถอนขอสงวนเหลาน
จะเปนขนตอนทสำาคญยงในการวางกรอบกฎหมาย
ทสนบสนนสทธของผหญง
ในการรางกฎหมายตางๆ จำาเปนอยางยงทกฎหมาย
จะตองนำาไปสการปฏบตไดจรง โดยมความชดเจน
ทงดานกรอบอำานาจหนาท ขนตอนการดำาเนนการ
กองทนในการบงคบใชกฎหมาย และกลไกในการตรวจสอบ
และรบผดชอบตอประชาชน ตวอยางเชน กฎหมาย
วาดวยความรนแรงในครอบครวใน 45 ประเทศ
ประกนใหผหญงไดรบความชวยเหลอทางกฎหมาย
โดยไมเสยคาใชจาย ในประเทศเนปาล ไดมการยกเลก
ภาษการโอนทดน ทำาใหการบงคบใชกฎหมายเกยว
กบสทธทเทาเทยมกนในการรบมรดกดำาเนนการได
และสงผลใหผหญงถอครองทรพยสนเพมมากขน
สามเทา ในประเทศสวเดนกำาหนดใหม ‘เดอนของคณพอ’
ซงอนญาตใหพอลางานไปดแลบตรทเพงคลอดไดโดย
ยงไดรบคาตอบแทน ซงการลานไมสามารถถายโอนได จง
ทำาใหผชายลาหยดประเภทนมากขน เปนการแกปญหา
ชองวางของเงนเดอนระหวางสองเพศไดอกทางหนง
173
127139
61125
53117
5011510-30
ไมมขอมล
ไมมกฎหมาย
มกฎหมาย ความรนแรงในครอบครว การคกคามทางเพศ การขมข�นโดยคสมรส
บทสรปสำาหรบผบรหาร | 3
ภาพท 2: ขอสงวนใน CEDAW สนบสนนการจดตงศนย
บรการเบดเสรจ เพอลด
อตราจำานวนคดทลดลง
ระหวางกระบวนการ
ยตธรรม
ในกระบวนการยตธรรม ทประกอบดวย
ขนตอนตางๆ หลายขนตอนทผหญงตอง
ฝาฟน เพอแสวงหาความเปนธรรม มกจะ
มอตราการลดของจำานวนคดในระดบสง
เนองจากคดสวนใหญมกจะหยดลงระหวาง
กระบวนการ เหลอเพยงไมกคดเทานนท
ผานไปถงขนตดสนลงโทษหรอชนะ/แพคด
แหลงทมา: ภาคผนวก 5 รายงานความกาวหนาของผหญงทวโลก
ปพ.ศ. 2554 – 2555
แหลงทมา: โลเวตและเคลล ปพ.ศ. 2552
ในงานวจยของกลมประเทศตางๆ ในยโรป ในปพ.ศ.
2552 พบวาคดขมขนทดำาเนนไปจนถงขนการพพากษา
ลงโทษโดยเฉลยมเพยงรอยละ 14 ในขณะทอตราตำาสด
คอรอยละ 5 ในบางประเทศ (ดภาพท 3)
หนทางหนงทจะลดอตราจำานวนคดทลดลงระหวาง
กระบวนการยตธรรม คอการลงทนจดตงศนยบรการ
เบดเสรจ ซงมบรการทสำาคญทงหลายมารวมกนไว
ในทเดยวกนเพอเกบ หลกฐานทางนตเวช และใหคำาแนะนำา
ทางกฎหมาย สขภาพ และบรการสนบสนนอนๆแกผหญง
ศนยบรการหลายแหงของธธเซลา (Thethuzela Care
Centers: TCCs) ในประเทศแอฟรกาใตเปนหนงในตวอยาง
ทประสบความสำาเรจตามแนวทางน
ศนยบรการเหลานตงอยในโรงพยาบาลตางๆของรฐ
และใหบรการแบบเบดเสรจ ตงแตการบรการฉกเฉน
ทางการแพทย ใหคำาปรกษาบำาบด และเตรยมการเพอ
กระบวนการในชนศาลดวยทาททเปนมตรตอผผาน
พนความรนแรง
ศนยบรการเหลานมงใหบรการตามความตองการ
ดานการแพทยและดานสงคมแกผผานพนการลวง
ละเมดทางเพศ ลดการละเมดซำาระหวางกระบวนการ
ยตธรรมและการใหบรการสนบสนนอนๆ เพมอตราสวนคด
ทดำาเนนไปถงขนการพพากษาลงโทษ และลดความลาชา
ในการดำาเนนคด
ศนยบรการของธธเซลา มเจาหนาททเปนผเชยวชาญ
ทางการแพทย นกสงคมสงเคราะห และตำารวจ ซง
พรอมใหบรการตลอด 24 ชวโมง อตราการพพากษา
ลงโทษคดขมขนทศนยบรการ ในยานโซวโต จงหวด
โกเตง แอฟรกาใต ใหบรการเพมขนเปนรอยละ 89
เปอรเซนต ในขณะทอตราเฉลยระดบประเทศมเพยง
รอยละ 7 เทานน ขณะนประเทศอนๆรวมถงชลและ
เอธโอเปย กำาลงนำาตนแบบศนยบรการนไปขยายผล
ม 30 ประเทศทไดตงขอสงวนเกยวกบ
สทธเสมอภาคในชวตสมรสหรอชวตครอบครว
มคดขมขนเพยงจำานวนนอย
เทานนทดำาเนนไปจนถงขนการ
พพากษาลงโทษ
จำนวนประเทศ
ทตงขอสงวน
30
22
20
19
17
8
7
สทธ�เสมอภาค
ในช�ว�ตสมรส
หร�อช�ว�ตครอบครว
ความสอดคลองกบกฎหมาย
ศาสนา (religious laws)
หร�อขนบประเพณ
ความเสมอภาค
ดานสญชาต
สทธ�เสมอภาคในการเลอก
แหลงพำนกอาศย
ความเสมอภาค
ในการจางงาน
การขจดการเลอกปฏบต
อนๆ
ภาพท 3: อตราคดขมขนทลดลงระหวางกระบวนการยตธรรม กรณกลมประเทศในยโรป
สว�เดน
องกฤษและเวลส
เบลเยยม
ออสเตร�ย
0
20
40
60
80
100
ศาลพพากษา
ลงโทษ
พจารณาคด
ในศาล
สงฟองศาลผตองสงสย
ถกตงขอหา
ผตองสงสย
ใหปากคำ
สามารถระบ
ผตองสงสย
ผเผช�ญความรนแรง
ใหปากคำ
รอยละของคดทไดรบ
แจง
4 | ความกาวหนาของผหญงทวโลก
ภาพท 4: ผหญงในกองกำาลงตำารวจกบการแจงความคดลวงละเมดทางเพศ
แหลงทมา: บทวเคราะหของ UN Women โดยอางองจากขอมลสดสวนตำารวจจากสำานกงานวาดวยยาเสพตดและอาชญากรรมแหงสหประชาชาต
(UN Office on Drugs and Crime - UNODC) ปพ.ศ. 2552 และการแจงความคดลวงละเมดทคำานวณจากแบบสำารวจเหยออาชญากรรมสากล
(International Crime Victims Survey: ICVS) (ขอมลลาสดทม)
ยงมจำานวนตำารวจหญงมาก การแจงความคดลวงละเมด
ทางเพศกเพมมากขน
ใหผหญงเปนแนวหนาใน
การบงคบใชกฎหมาย
การแจงความคดอาชญากรรมทเกดกบ
ผหญงทตำากวาความเปนจรง เปนปญหา
ใหญในทกภมภาค การสำารวจเกยวกบ
อาชญากรรมใน 57 ประเทศทวโลกพบวา
โดยเฉลยแลวผหญงรอยละ 10 บอกวา
ตนเองถกลวงละเมดทางเพศ แตมเพยง
รอยละ 11 ของผหญงกลมนเทานนท
แจงความ เมอเปรยบเทยบกบคดโจรกรรม
โดยเฉลย มการโจรกรรมรอยละ 8
แตอตราการแจงความมถงรอยละ 38
การใหผหญงปฏบตงานดานหนาในงานบรการ
กระบวนการยตธรรม สามารถชวยเพมการ
เขาถงความยตธรรมแกผหญงได โดยมขอมล
แสดงใหเหนวา หากมสดสวนตำารวจหญงมาก
การแจงความคดลวงละเมดทางเพศกจะเพม
มากขนไปดวย (ดภาพท 4) ในประเทศไลบเรย
หลงเกดความขดแยง มการใชกองกำาลงตำารวจ
หญงลวนชาวอนเดย สงผลใหจำานวนการแจงความ
เพมขน และยงสงผลใหรฐบาลจางผหญงเขามา
ในกองกำาลงมากขน อยางไรกด ทงๆทสงเหลา
นมประโยชน แตจำานวนของผหญงในกำาลงตำารวจ
โดยเฉลยยงไมเกนรอยละ 13 ไมวาจะในภมภาค
ใดๆ กตาม
ลงทนเพอใหผหญงเขา
ถงความยตธรรม
ในการดำาเนนการใหระบบยตธรรมเปนประโยชน
ตอการคมครองสทธมนษยชนของผหญง
ไมวาจะโดยการกระตนใหเกดการปฏรปกฎหมาย
การใหความชวยเหลอดานกฎหมาย การจดตง
ศนยบรการเบดเสรจ หรอการฝกอบรมผพพากษา
ลวนตองอาศยทรพยากร และเงนลงทนทงสน
รฐบาลของประเทศตางๆ เลงเหนความสำาคญ
ของการเสรมสรางหลกนตธรรม จงไดจดสรร
ทรพยากรอยางมนยยะสำาคญเพอสนบสนน
การใหความชวยเหลอในกระบวนการยตธรรม
อยางไรกด เงนทนทจดสรรเฉพาะสำาหรบความ
เสมอภาคระหวางเพศจดวายงอยในระดบตำา
ในปพ.ศ. 2552 กลมประเทศผบรจาคทอยใน
คณะกรรมการความชวยเหลอเพอการพฒนา
(Development Assistance Committee: DAC)
ในองคการเพอความรวมมอทางเศรษฐกจและ
การพฒนา (Organization for Economic Co-
operation and Development: OECD) ไดจดสรร
เงนชวยเหลอจำานวน 4.2 พนลานเหรยญสหรฐ
สำาหรบงานดานความยตธรรม โดยการสนบสนน
จากสหรฐอเมรกาและสหภาพยโรป คดเปนรอยละ
70 ของเงนชวยเหลอทงหมด อรก อฟกานสถาน
เมกซโก เขตปกครองปาเลสไตน และปากสถาน
เปนผรบความชวยเหลอนมากทสด โดยจากจำานวน
เงน 4.2 พนลานเหรยญสหรฐน 206 ลานเหรยญ
สหรฐ (รอยละ 5) จดสรรใหแกโครงการทมความ
เสมอภาคระหวางเพศเปนเปาหมายหลก 633 ลาน
เหรยญสหรฐ (รอยละ15) จดสรรใหแกโครงการท
มความเสมอภาคระหวางเพศเปนเปาหมายรอง ใน
ปพ.ศ. 2552 สหภาพยโรปไมไดจดสรรเงนทนใดๆ
ใหแกโครงการดานความยตธรรมทมความเสมอ
ภาคระหวางเพศเปนเปาหมายหลก
ประโยชนทไดจากการรบผหญงเขาทำางานเปนเจา
หนาทตำารวจนนมไดเกดขนโดยอตโนมต แตจำาเปนตองม
การลงทนเพอใหไดประโยชนนนมา ประสบการณจาก
ประเทศในแถบละตนอเมรกาและประเทศอนๆ ระบวา
สถานตำารวจหญงและโตะรบแจงเหตทละเอยดออน
ตอเพศภาวะ/มตทางเพศ (gender desk) สำาหรบ
ผเผชญความรนแรง จำาเปนตองไดรบการสนบสนน
ทรพยากรทเพยงพอ อกทงเจาหนาทควรไดรบการ
อบรมอยางผเชยวชาญ ไดรบรางวลและการยกยอง
ทเหมาะสมจากงานททำาอกดวย
นอกจากน การรบตำารวจหญงเขาทำางาน และจดสรร
ทรพยากร ใหมโตะรบแจงเหตทละเอยดออนตอเพศ
ภาวะ/มตระหวางเพศ (gender desk) ตองเปนสวน
หนงของกลยทธภาพรวมในการฝกอบรมและสราง
แรงจงใจแกตำารวจทกคนใหตอบสนองความตองการ
ของผหญงอยางเพยงพอ
ผหญ
งทแจ
งควา
มคดลวง
ละเม
ดทาง
เพศ (รอ
ยละ)
สดสวนของตำรวจหญง (รอยละ)
0 5 10 15 20 25 30 35 40
0
5
10
15
20
25
30
35
40
บทสรปสำาหรบผบรหาร | 5
ฝกอบรมผพพากษาและ
ตดตามผลการพพากษา
ผหญงทขนศาลจะไดรบความยตธรรมหรอ
ไม ขนอยกบการตดสนใจในการพจารณา
คดทมความเปนกลาง มขอมลเพยงพอ
และปราศจากอคตเปนหลก อยางไรกด แมใน
กรณทกฎหมายรองรบสทธของผหญงไว
กยงพบวา ผพพากษาอาจมไดนำากฏหมาย
ทรองรบสทธของผหญงมาใชอยางเหมาะ
สมหรอยตธรรมเสมอไป
องคกรตางๆ เชน สมาคมผพพากษาสตรสากล
(International Association of Women Judges)
และศกช (Sakshi) ซงเปนองคการพฒนาเอกชนใน
อนเดย ไดจดฝกอบรมพเศษสำาหรบผพพากษา
ทงหญงชาย และเปดพนทใหไดอภปรายความ
ทาทายและอปสรรคททกคนประสบ กระบวนการน
ชวยสรางความเขาใจและความมงมนทจะดำาเนนงาน
โดยสงเสรมความเสมอภาคระหวางเพศ ผลเชง
ประจกษจากกจกรรมนคอ มคำาพพากษาแนวใหม
เกดขนหลายสบคดโดยผพพากษาทผานการฝก
อบรมดงกลาว (ดกรอบท 2)
การตดตามผลการพจารณาคดอยางเปนระบบ
ในระดบประเทศเปนสงสำาคญอยางยง ทงนเพอ
สรางการตรวจสอบและความรบผดชอบตอผ
หญงทแสวงหาความเปนธรรม อกทงยงจะชวย
ใหภาคประชาสงคมและรฐบาลสามารถตดตาม
ผลการปฏบตงานของศาลในดานการพทกษสทธ
ผหญงได
สวเดน แคนาดา เดนมารก นอรเวย และเยอรมน
เปนประเทศผบรจาครายใหญทสดทใหความชวยเหลอ
โครงการทมความเสมอภาคระหวางเพศเปนเปาหมายหลก
โดยสนบสนนกจกรรม อาท การฝกอบรมผพพากษา
การใหความชวยเหลอดานกฎหมายแก ผผานพนความ
รนแรง การสนบสนนใหผหญงมสวนรวมในการสราง
สนตภาพและความปรองดอง การชวยเหลอผเสย
หายจากการคามนษยใหกลบมาใชชวตในสงคมและ
ชมชนได และการรณรงคใหการแตงงานกอนวยอนควร
ลดนอยลง ในปพ.ศ. 2552 กวเตมาลา เบอรกนาฟาโซ
สาธารณรฐประชาธปไตยคองโก อฟกานสถาน และ
โคลอมเบย ไดรบความชวยเหลอดานความเสมอภาค
ระหวางเพศมากทสด
ระหวางปพ.ศ. 2543 ถง 2553 ธนาคารโลกไดจดสรร
เงนใหเปลาและเงนกทงสน 6,382 ราย คดเปนเงน 874
พนลานเหรยญสหรฐ โดยจดสรรใหกบประเดนการ
บรหารสาธารณะ กฎหมายและความยตธรรมเปน
เงน 126 พนลานเหรญสหรฐ (รอยละ14) ในชวงเวลา
ดงกลาว มโครงการ 21 โครงการ ทมกลมกจกรรม
ดานความเสมอภาคระหวางเพศและหลกนตธรรม เชน
การปรบปรงโครงสรางพนฐานของศาลใหเปนมตรตอ
ผหญงมากยงขน การจดหาและเสรมสรางสมรรถนะ
ของผชวยทางกฎหมาย และการรณรงคเชงนโยบาย
เพอการปฏรปกฎหมาย อนง ใน 21 โครงการ
ดงกลาว จำานวนเงนทจดสรรใหกบองคประกอบดาน
ความเสมอภาคระหวางเพศทงสนมเพยง 7.3 ลาน
เหรยญสหรฐ
ในเดอนธนวาคม ปพ.ศ. 2553 มผบรจาค 51 ราย แสดง
ความจำานงบรจาคเงนจำานวน 49.3 พนลานเหรยญ
สหรฐ ใหกบกองทนของสมาคมพฒนาการระหวางประเทศ
(International Development Association: IDA) โดย
ธนาคารโลก เพอชวยเหลอประเทศทยากจนทสด ในระหวาง
ปพ.ศ. 2554 ถง 2557 โดยในรอบน ความเสมอภาค
ระหวางเพศเปนหนงในสประเดนมงเนนหลก จงนบ
เปนโอกาสสำาคญทจะผลกดนใหประเดนการเขาถงความ
ยตธรรมของผหญงไดรบเงนสนบสนนเพมขนจาก
กองทนธนาคารโลกในอนาคต
ในปพ.ศ. 2539 องคกรพฒนาเอกชนในอนเดยชอ ศกช ไดสมภาษณผพพากษา ทนายความ และคความ
ในคคฟองรองทเปนผหญง เพอสำารวจผลกระทบจากมมมองในการพจารณคดและการตดสนคดทมตอ
ผหญงทขนศาล ผตอบแบบสำารวจกวาสองในสาม กลาววาผหญงทแตงกายไมมดชดเปนผเชอเชญการ
ขมขนนนเอง
กรอบท 2: องคกรผหญง “วชาคา” และพลงของการพจารณาคดทละเอยดออนตอเพศภาวะ/มตระหวางเพศ
ศกช ไดพฒนาโครงการขนเพอปรบเปลยนมายา
คตและภาพเหมารวมทฝงอยในความคดของผคน
(gender stereotype) โครงการน ไดขยายไป
16 ประเทศ ในภมภาคเอเชยแปซฟค โดยอดตผ
พพากษาศาลสงของอนเดย จกดช ชาราน เวอรมา
เปนหนงในผเขารวมโครงการน
หลงจากเขารวมโครงการไดไมนาน ผพพากษา
เวอรมา กไดมโอกาสใชความรทไดรบจากโครงการ
บนวาร เดว ถกกลมชายทองถนรมขมขนในขณะ
ทกำาลงปฏบตหนาทนกสงคมสงเคราะหในหมบาน
แหงหนงในราชาสถาน เธอไมเพยงแตรเรมดำาเนน
คดทางอาญา แตยงเรยกรองมาตรการเยยวยา
ครอบคลมไปถงผหญงทำางานคนอนๆ ดวย
บนวาร ไดรบการสนบสนนจากองคกรผหญงหา
องคกร หนงในนนคอ วชาคา และจาก นยนา คาปร
ผกอตงศกช ซงเปนผใหคำาปรกษาหลก บนวาร
นำาคดฟองรองขนสศาลฎกาในประเทศอนเดย
คดไดรบชยชนะทำาใหเกดการยอมรบอยางทไมเคย
มมากอนวาการคกคามทางเพศในสถานททำางาน
เปนมลเหตแหงโทษ
ในฐานะหนงในผพพากษาในคดน ผพพากษาเวอรมา
ไมยอทอ แมจะพบวาไมมกฎหมายดานการคกคาม
ทางเพศในประเทศอนเดย เพราะตระหนกวาสทธความ
เสมอภาคระหวางเพศและสทธในสภาวะการทำางาน
ทปลอดภยนนรบรองอยในรฐธรรมนญ และเปนไป
ตามพนธะสญญาภายใต CEDAW ทอนเดยตอง
ปฎบตตาม ศาลไดใชคดนเปนฐานในการกำาหนด
แนวทางทครบถวนและบงคบใชไดตามกฎหมาย
เกยวกบการคกคามทางเพศในการจางงานของทง
ภาครฐและภาคเอกชนฉบบแรกของอนเดย
การตดสนคดวชากานเปนแรงบนดาลใจใหกบคดท
คลายคลงกนในบงคลาเทศ และกอใหเกดการปฏรป
กฎหมายในปากสถาน สงผลใหในปจจบน ผหญง
ในวยทำางานเกอบ 500 ลานคนในสามประเทศนไดรบ
ความคมครองทางกฎหมาย ทำาใหสามารถทำางานไดโดย
ปลอดภยจากการคกคามและการลวงละเมดทำาราย
6 | ความกาวหนาของผหญงทวโลก
เพมชองทางใหผหญง
เขาถงศาลและคณะกรรมการ
แสวงหาความจรงทง
ระหวางความขดแยงและ
ภายหลงความขดแยง
ความรนแรงทางเพศถกใชเปนยทธวธในสงคราม
อยางเปนระบบ และไตรตรองไวกอนมานาน
หลายรอยป ความรนแรงทางเพศเปนการ
กระทำาตอประชากรพลเรอนโดยตงใจ เชน เพอ
ใหเปนพาหะของเชอเอชไอว การบงคบชำาเราเพอ
ใหตงครรภ บงคบใหเคลอนยายประชากร และ
เพอคกคามทงชมชน
กฎหมายระหวางประเทศไดพฒนาจนกาวหนาขน
อยางมากในชวงสองทศวรรษทผานมา ทำาใหสามารถ
ดำาเนนคดอาชญากรรมความรนแรงทางเพศไดเปน
ครงแรก (ดกรอบท 3) หากตองการเพมจำานวน
คำาพพากษาลงโทษในคดประเภทน จำาเปนอยางยงท
ศาลระหวางประเทศจะตองจดใหอาชญากรรมทมแรง
จงใจจากเพศภาวะ/มตทางเพศ อยในยทธศาสตร
การดำาเนนคดอนดบตนดวย
นอกจากน ยงตองมมาตรการททำาใหผหญงเขาถงศาล
และกรอบเวทอนๆ ดานความยตธรรมไดงายยงขน
เชน คณะกรรมการแสวงหาความจรง วธเดยวทจะ
บรรลวตถประสงคนไดคอ ทำาใหผหญงมบทบาทเปน
ศนยกลางในการกำาหนดขอบเขต กำากบดแล และออกแบบ
กลไกดานความยตธรรมทงหมดทมบทบาทภาย
หลงความขดแยง
ในอดต กฎหมายระหวางประเทศแทบไมเคยรบรผลกระทบทผหญงไดรบจากความขดแยง ดวยเหตน จงไมมการยอมรบประสบการณของผหญง และไมมการจารกไวในประวตศาสตร
อยางไรกตาม ในชวงสองทศวรรษทผานมา มการรบรและดำาเนนคดอาชญากรรมความรนแรงทางเพศทเกดขนระหวางความขดแยง เพมมากขนอยางเหนไดชด
กรอบท 3: สองทศวรรษแหงความกาวหนาดานกฎหมายระหวางประเทศ
ในอนสญญาเจนวา ฉบบปพ.ศ. 2472 ความ
รนแรงทางเพศถอเปนการสรางความเสอมเสย
ทางศลธรรมมากกวาทจะเปนอาชญากรรม
รนแรง ธรรมนญของศาลเฉพาะกจ ณ กรง
นเรมเบรก และกรงโตเกยวทจดตงเพอดำาเนน
คดอาชญากรรมสงครามหลงเกดสงครามโลก
ครงทสอง ไมไดรวมถงการขมขนแตอยางใด
อนสญญาเจนวาฉบบปพ.ศ. 2492 กำาหนดวา
‘ผหญงยอมไดรบความคมครองโดยเฉพาะ
อยางยงจากการคกคามททำาใหเสอมเสยเกยรต’
แตการขมขนไมไดอยในรายการ ‘ขอละเมดรายแรง’
ของอนสญญาฉบบน
ปพ.ศ. 2541ในคดระหวางอยการกบอคาเยซ
ณ ศาลอาญาระหวางประเทศ
สำาหรบรวนดามการตดสนใหการ
ขมขนถอเปนการฆาลางเผาพนธ
และเปนอาชญากรรมตอ
มนษยชาตเปนครงแรก จนถง
ปจจบน ศาลแหงนไดพพากษา
ลงโทษคดความรนแรงทางเพศ
ทงหมดจำานวน 11 คด
ปพ.ศ. 2543มต 1325 โดยคณะมนตรความ
มนคงแหงสหประชาชาต (United
Nations Security Council)
ใหความสำาคญกบบทบาทของ
ผหญงในการสรางสนตภาพ
โดยเนนวาการมสวนรวมอยาง
เตมทของผหญงในความ
พยายามทกรปแบบและทกขน
ตอนในการสรางสนตภาพและ
ความมนคง เปนเรองจำาเปน
อยางยง
ปพ.ศ. 2545ในธรรมนญกรงโรม ซงใชในการ
จดตงศาลอาญาระหวางประเทศ
กำาหนดใหอาชญากรรมทางเพศ
(Sexual crimes) และอาชญา
กรรมอนมพนฐานมาจากเพศ
ภาวะ (Gender-based crimes)
ในกรอบกวาง เปนอาชญากรรม
ระหวางประเทศ จากคำาฟอง
ทงหมด 23 เรองจากศาลน ม 12
คำาฟองทมขอหาดานความรนแรง
ทางเพศ
ในคดระหวางอยการ กบ บรมาและ
บคคลอนๆ ศาลพเศษสำาหรบ
เซยรราลโอน ไดตดสนวาการ
บงคบแตงงานเปนการกระทำา
ทไรมนษยธรรม และถอเปน
อาชญากรรมตอมนษยชาต
ปพ.ศ. 2551 – 2553มต 1820 โดยคณะมนตร
ความมนคงแหงสหประชาชาต
เรยกรองใหกำาหนดขนตอนทม
ประสทธภาพในการปองกนและ
ดำาเนนการในกรณการกระทำาดาน
ความรนแรงทางเพศ โดยใหจดเปน
ศนยกลางในการรกษาสนตภาพ
และความมนคงระหวางประเทศ
มต 1888, 1889 และ 1960
โดยคณะมนตรความมนคงแหง
สหประชาชาต ไดสรางกรอบทเปน
รปธรรมสำาหรบการนำามต 1325
และ 1820 ไปสการปฏบตใชจรง
ปพ.ศ. 2536มการจดตงศาลอาญาระหวาง
ประเทศสำาหรบอดตยโกสลาเวยขน
ในบทบญญตยอมรบวาการ
ขมขนเปนอาชญากรรมตอ
มนษยชาต และมคดทโดดเดน
อกหลายคดทยนยนใหเหนวา
ความรนแรงทางเพศนนเปน
อาชญากรรมสงครามทรนแรง
จนถงปจจบน ศาลแหงนได
พพากษาเอาผดคดความรนแรง
ทางเพศทงหมดจำานวน 29 คด
บทสรปสำาหรบผบรหาร | 7
ภาพท 5:
มมมองของหญงและชายตอแนวคดวาทำาไม
การชวยเหลอชดเชยจงเปนสงสำาคญใน
ประเทศสาธารณรฐแอฟรกากลาง
ผหญงตองการคำาขอโทษและการลงโทษ
กบผลวงละเมดมากกวาผชาย
แหลงทมา: อางองจากขอมลจาก วนกและฟาม ปพ.ศ. 2553ก และ 2553ข
ดำาเนนโครงการชวยเหลอ
ชดเชยทตอบสนองความ
ตองการของผหญง
การชวยเหลอชดเชยเปนกลไกยตธรรมทเนน
ผผานพนความรนแรงเปนศนยกลางและมงเนน
ใหความชวยเหลอเปนการเฉพาะ นบเปนเครอง
มอสำาคญทจะทำาใหผหญงฟนฟสภาพชวต และ
จตใจได ในประเทศสาธารณรฐแอฟรกากลาง
ผหญงเลาวาการชวยเหลอชดเชยเปนสงจำาเปน
ในการฟนตวจากความสญเสย และบรรเทา
ความยากจน แตกตองตระหนกถงความทกขท
ผหญงตองประสบดวย คำาบอกเลาในลกษณะ
นคลายคลงกนในหลายประเทศทอยในบรบท
หลงความขดแยง (ดภาพท 5)
ในขณะทชมชนระหวางประเทศไดสละเงนทนจำานวน
มากใหแกศาลระหวางประเทศและกลไกยตธรรมใน
ระยะเปลยนผานอนๆ แตการผลกดนชวยเหลอใหรฐ
บรรลหนาทในการใหความชวยเหลอชดเชยดานความ
ยตธรรมยงมไมมากเทาและไมมากพอ
เพอใหผหญงไดประโยชนสงสด โครงการชวยเหลอ
ชดเชยจะตองพจารณาถงความรนแรงทางเพศ
และความรนแรงอนเนองมาจากในเพศภาวะในทกรป
แบบ และรวมถงมาตรการระดบบคคล ชมชน และเชง
สญลกษณ ตลอดการเขาถงบรการและการคนทดน
ในเซยรราลโอน คณะกรรมการเพอการปฏบตงานดาน
สงคม (National Commission for Social Action)
อนเปนหนวยงานรฐทไดรบการสนบสนนจากกองทน
สหประชาชาตเพอยตความรนแรงตอผหญง (United
Nations Trust Fund to End Violence against Women)
และกองทนสหประชาชาตเพอเสรมสรางสนตภาพ
(United Nations Peacebuilding Fund) กำาลงดำาเนน
โครงการชวยเหลอชดเชยใหแกผหญงทผานพนความ
รนแรงทางเพศ 650 คน โครงการนออกแบบเพอเสรม
พลงใหผหญงกลมนในระยะยาว
จนถงปจจบน ผหญง 300 คนใน 14 อำาเภอในประเทศ
ไดรบเงนทนขนาดเลกจำานวนหนงและความชวยเหลอ
ในการจดตงธรกจขนาดเลกและการฝกอบรมทกษะท
จำาเปน ในเดอนมนาคม ป พ.ศ. 2554 ณ งานพธใน
เมองฟรทาวน ผหญง 90 คนแรกไดผานการฝกอบรม
จนจบหลกสตรตางๆ เชน การอานเขยน การขบรถ
ทกษะดานคอมพวเตอร การทำาสบ และการแตงทรงผม
มาตรการทเปนผล ประกอบไปดวยการใหความชวย
เหลอทางการเงน การดแลเดก และบรการการขนสง
อนจะชวยใหผหญงมสวนรวมไดอยางปราศจาก
อปสรรค การใหคำาปรกษาดานจตสงคม การดแล
สขภาพ และการสนบสนนระยะยาวอนๆ ตลอดจน
การไตสวนทไมเปดเผยตอสาธารณะ เพอชวยใหผหญง
สะดวกใจทจะใหการเกยวกบความรนแรงทางเพศ
ศาลเคลอนท ในสาธารณรฐประชาธปไตยคองโก
กำาลงนำาความยตธรรมมาสผหญง ดวยการดำาเนน
การสบสวนและดำาเนนคดกบผลวงละเมดอยาง
รวดเรว ในปพ.ศ. 2553 ศาลเคลอนทเกาแหงวนจฉย
คด 186 คด จากคดทงหมดน ม 115 คดทเปนคด
ขมขน และมการพพากษาเอาผด 95 คด โดยมโทษ
จำาคกตงแต 3 ถง 20 ป
ในเดอนกมภาพนธ ปพ.ศ. 2554 ศาลเคลอนท
ประเภทนไดดำาเนนคดอาชญากรรมตอมนษยชาตเปน
ครงแรก และไดสงจำาคกทหารเกานายในขอหาขมขน
ผหญงและเดกหญงกวา 40 คน สบเนองจากเหตซง
เกดในฟซไมกสปดาหกอนหนานน
0
10
20
30
40
50
60
อตราสวน
รอยละของคำตอบ
เพอแสดงความรบรตอความทกขทตองประสบ
เพอบรรเทาความยากจน
เพอชวยใหสามารถลมเหตราย
เพอชวยสรางสนตภาพ
เพอชวยเหลอดานกายภาพ
เพอชวยใหสามารถใหอภยได
อนๆเพอชวยชดเชย
ความสญเสย
8 | ความกาวหนาของผหญงทวโลก
51%
กฎหมายทมความกาวหนาในดานสทธ
ผหญงเกดหลงจากทจำานวนสมาชกรฐสภา
หญงเพมขนอยางรวดเรว
• กฎหมายการสบมรดก (ปพ.ศ. 2542) ทำาให
เกดความเสมอภาคระหวางเพศในการรบ
มรดกและการถอครองทรพยสน
• รฐธรรมนญ (ปพ.ศ. 2546) รองรบหลกการ
ความเสมอภาคระหวาหญงชายและการไม
เลอกปฏบต ตลอดจนระบวาผหญงตองไดรบ
ตำาแหนงเปนสดสวนอยางนอยรอยละ 30 ใน
ตำาแหนงทมอำานาจตดสนใจในทกระดบ
• นโยบายทดนแหงชาต (ปพ.ศ. 2547) และ
กฎหมายทดน (ปพ.ศ. 2548) สรางความ
เสมอภาคในการถอครองทดนทงในทาง
กฎหมายและทางขนบธรรมเนยม
• ไดมการออกกฎหมายคมครองและลงโทษ
ความรนแรงอนเกดจากเพศภาวะในปพ.ศ.
2551 และถอวาการขมขนโดยคสมรสเปน
อาชญากรรมในปพ.ศ. 2552
• สมาชกรฐสภารอยละ 51 และผพพากษา
ศาลฎกาจำานวนครงหนงเปนผหญง รวมถง
ประธานศาล (ปพ.ศ. 2553)
ภาพท 6: สดสวนผหญงในระบบผแทนและการปฏรปกฎหมายในรวนดา
ใชระบบสดสวนเพอ
เพมจำานวนสมาชกสภา
นตบญญตหญง
ในประเทศทจำานวนผหญงในรฐสภาเพมขนอยาง
เหนไดชด มกจะมกฎหมายใหมๆ ทสงเสรมสทธ
ผหญงตามมา
จากประเทศเนปาลถงคอสตารกา จากรวนดาถงสเปน
อนเปนประเทศทใชระบบสดสวนเพอเพมจำานวนสมาชก
สภานตบญญตหญง ไดมการออกกฎหมายทมความ
กาวหนาดานสทธในทดน การขจดความรนแรงตอผหญง
แผนการดแลสขภาพ และการจางงาน บอยครงการ
เปลยนแปลงจะเกดขนเมอผหญงเปนผดำาเนนการ ซงบาง
ครงกดำาเนนการขามพรรค เพอทจะใหแนใจวา ความ
ตองการของผหญง ไดรบการตอบสนองอยางเตมท
แผนปฏบตการปกกง (The Beijing Platform for
Action) เรยกรองใหเกดสมดลระหวางเพศในหนวย
งานภาครฐ อนสญญา CEDAW บญญตใหใช
มาตรการพเศษชวคราว เชน การใชระบบสดสวน
เพอเพมพลงเสยงของผหญงในการตดสนใจดาน
การเมอง จาก 28 ประเทศทจำานวนผหญงในรฐสภา
ถงหรอเกนรอยละ 30 ม 23 ประเทศทใชระบบสดสวน
ในหกประเทศทเพงกาวพนความขดแยง มจำานวน
ผแทนหญงเกนรอยละ 30 แสดงใหเหนวาความ
กาวหนาขนอยกบกบเจตนารมณทางการเมอง
มากกวาระดบการพฒนา ประเทศหนงในนนซงกคอ
ประเทศรวนดา มจำานวนผหญงในระบบตวแทนมาก
ทสดในโลก (ดรปท 6)
รฐธรรมนญฉบบปพ.ศ. 2546 ของรวนดามพนธกจ
ทจะ ‘ดำาเนนการใหผหญงไดรบตำาแหนงอยางนอย
รอยละ 30 ในหนวยงานทมอำานาจตดสนใจ’ และใน
การเลอกตงในปเดยวกนนน จำานวนผหญงทไดรบการเลอก
ตงสงกวาเปาหมายทกำาหนดไว สมาชกรฐสภาหญง
ในรวนดาดำาเนนงานรวมกนขามพรรคในลกษณะภาค
และรวมมอกบกระทรวงกจการผหญง และองคกร
ภาคประชาสงคมเพอผลกดนใหเกดการปฏรป อน
รวมถงเรองมรดก สทธในทดน และความรนแรงตอ
ผหญง สมาชกรฐสภาหญงเหลานยงรวมมอกบ
สมาชกชายในการออกเดนทางทวประเทศเพอตดตาม
การนำากฎหมายทดนและมรดกมาปฏบตใช และชวย
ใหเกดการเปลยนแปลงทศนคตทสงคมและผคนมตอ
สทธผหญง
สดสวน
ผหญ
งในรฐ
สภา
(อตรา
สวน
รอยละ)
ปค.ศ.
0
10
20
30
40
50
10 1109080706050403020100999897
แหลงทมา: สหภาพรฐสภา (The Inter-Parlaimentary Union: IPU)
ปพ.ศ. 2553ก และ 2553ข
บทสรปสำาหรบผบรหาร | 9
ผหญงยากจนในชนบทมแนวโนมทจะไดรบความชวยเหลอจากบคลากรดานสขภาพทม
ความเชยวชาญระหวางการคลอดบตร นอยกวาผหญงมฐานะในเขตชมชนเมองมาก
ผลกดนใหความเสมอภาคระหวางเพศเปนหวใจหลกของเปาหมายของการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals: MDGs)
เปาหมาย ทกขอนนเกยวของกน และ
ความสำาเรจของแตละเปาหมายขนอยกบระดบ
ความกาวหนาดานสทธผหญง การเพมจำานวน
เงนลงทนและการปฏบตงานในมตดานความ
เสมอภาคระหวางเพศในเปาหมายทกขอ จะทำาให
เกดประโยชนทงในดานแกปญหาความไมเสมอ
ภาคทมอยทวไป และเรงใหเกดความกาวหนาท
รวดเรวขนในภาพรวม
การทำาใหเปาหมาย เหลานบรรลผลนนตอง
เกดขนกอน ผหญงจงจะเขาถงความยตธรรมไดอยาง
แทจรง หากไมไดรบการศกษา ไมตระหนกในสทธ
และไมมอำานาจตดสนใจ ผหญงมกจะไมสามารถเรยก
รองสทธทพงได ไมสามารถไดรบความชวยเหลอทาง
กฎหมาย หรอนำาคดไปสชนศาลได
ถงแมวาจะเกดความกาวหนาขน เชน การบรรเทา
ความยากจน การลดอตราการเสยชวตของเดก และ
การทำาใหประชากรไดรบการศกษาเพมมากขน แตขอมล
แสดงใหเหนวาความกาวหนาโดยรวมยงบดบงความ
ไมเสมอภาคทระหวางเพศ ความไมเสมอภาคดานรายได
และความไมเสมอภาคดานสถานท
ผหญงและเดกหญง โดยเฉพาะกลมทอาศยอยใน
พนทชนบท มแนวโนมนอยทสดทจะไดรบผลจาก
ความกาวหนาทเกดขน ผคนนบลานคนยงคงมชวต
อยอยางยากจนและอยางโดดเดยว ตวอยางเชน ผหญง
ทยากจนในชนบทมแนวโนมนอยทสดในการเขาถง
บคลากรทมความเชยวชาญดานการทำาคลอด ซง
เปนสงสำาคญอยางยงในการปองกนไมใหมารดา
เสยชวตและเจบปวย เมอเปรยบเทยบกบผหญงม
ฐานะทอยในเขตชมชนเมอง (ดรปท 7)
เหลอเพยงอกสปกวาจะถงปพ.ศ. 2559 ซงเปน
ปเปาหมายทจะบรรล เราจงจำาเปนตองยต
ความอยตธรรมอนเกดจากเพศภาวะ/มตทางเพศ
(Gender-based injustice) ทกดขวางไมใหผหญง
และเดกหญงไดรบโอกาสทพงได โดยตงใหเปนเปา
หมายหลกของการปฏบตงานอนๆ ในอนาคต
ตวอยางแนวทางการผลกดนใหสทธผหญงเปน
หวใจหลกของ ทนำาไปปฏบตไดจรง ไดแก
ลมเลกคาธรรมเนยมสำาหรบการดแลสขภาพ ซงม
หลกฐานวาทำาใหผหญงและเดกหญงใชบรการได
มากขน อนรวมถงสขภาพการเจรญพนธ ใหคาจาง
และ โอนเงนสดเพอสนบสนน ให เดกหญง เรยน
หนงสอ สนบสนนใหแตงงานชาลงและใหไดศกษา
ตอในระดบมธยมอนเปนชวงปทสำาคญยง จางงาน
ผหญงใหทำางานบรการสาธารณะในดานหนา เพอ
ใหผหญงเขาถงบรการสาธารณะไดมากขน และเพม
พลงเสยงสตรในการตดสนใจตงแตระดบครอบครว
ไปจนถงระดบทองถน และระดบชาต เพอใหแนใจ
วานโยบายนนสะทอนถงความเปนจรงในชวตประจำา
วนของผหญง
แหลงทมา: เซกและแอซโคนา ปพ.ศ. 2553 อางองจากการคำานวณทสงการโดย UN Women จากฮารทเกนและคลาเซน ปพ.ศ. 2553
ภาพท 7: บคลากรผมความเชยวชาญดานการทำาคลอด
และผหญงทมฐานะในเขตชมชนเมองและผหญงยากจนในชนบท
0
20
40
60
80
100
กมพชา
ชาด
ไนเจ
อร
บงค
ลาเทศ
เนปาลเฮต
กน
ไนจ�เ
ร�ย
ปาก
สถาน
เคนยา
แซมเบ
ย
อกนดา
สหสาธ
ารณ
รฐแท
นซา
เนย
เซเน
กล
โมซม
บค
มาด
ากาส
การ
อนเด
ย
มาล
เบอรก
นา
ฟาโ
ซ
มาล
าว�
กาน
า
เปร
คาเมรน
ฟลปปนส
โบลเว
�ย (รฐ
พหชา
ต)
โมรอ
คโค
โกตดวว
ร
ซ�บบบเว
นคาร
ากว
อนโด
นเซ
�ย
เบนน
เว�ยตนาม
อยปต
นาม
เบย
ตรก
โคลอมเบ
ย
สาธ
ารณ
รฐโด
มนกน
อตรา
สวน
รอยละข
องผ
หญ
ง
ทมบคลาก
รทมควา
มเช
�ยวช
าญทำค
ลอดให
อาร
เมเน
ย
จอรแ
ดน
มฐานะในเขตชมชนเมอง
ยากจนในชนบท
ทงประเทศโดยเฉลย
MDGs
MDGs
MDGsMDGs
304 East 45th Street, 15th Floor
New York, New York 10017 USA
Tel: 212-906-6400
Fax: 212-906-6705
www.unifem.org
220 East 42nd StreetNew York, New York 10017, USATel: 212-906-6400Fax: 212-906-6705
http://progress.unwomen.orgwww.facebook.com/unwomenwww.twitter.com/un_womenwww.youtube.com/unwomenwww.flickr.com/unwomen
UN Women คอองคการสหประชาตทมภารกจมงสงเสรมความ
เสมอภาคระหวางเพศ และเสรมพลงของผหญง UN Women
ดำาเนนการสงเสรม และสนบสนนผหญงและเดกหญง และมภารกจ
เรงดำาเนนการใหผหญงทวโลกไดรบสทธทพงได
UN Women สนบสนนรฐภาคของสหประชาชาตดวยการจดตง
มาตรฐานระดบสากลเพอใหเกดความเสมอภาคระหวางหญงชาย
ทงยงทำางานรวมกบรฐบาล และประชาสงคมในการออกแบบกฎหมาย
นโยบาย โครงการ และบรการอนจำาเปนตอการนำามาตรฐานดงกลาว
ไปปฏบต UN Women พรอมเกอหนนให ผหญงไดมสวนรวมเทา
เทยมกบผชายในทกดาน โดยมงเนนทหาดานหลก อนไดแก เพม
อำานาจความเปนผนำา และการมสวนรวมของผหญง ยตความ
รนแรงตอผหญง สนบสนนใหผหญง มสวนรวมในทกแงมมของ
กระบวนการสงเสรมสนตภาพ และความปลอดภย ยกระดบสถานะ
ทางเศรษฐกจของผหญง และผลกดนใหหวขอความเสมอภาคระหวาง
หญงชายเปนสวนสำาคญในแผนพฒนา และงบประมาณแหงชาต
นอกจากน UN Women ยงไดประสานงาน และสงเสรมระบบ
สหประชาชาตในการดำาเนนงานดานความเสมอภาคระหวางหญงชาย
ใหเกดความคบหนาตอไปอกดวย
UN Womenสำานกงานภาคพนเอเชยตะวนออก และเอชยตะวนออกเฉยงใต
ชน 5 อาคารสหประชาชาต ถนนราชดำาเนนนอก กรงเทพฯ 10200
โทร: +66 2 288 2093แฟกซ: +66 2 280 6030