miejski ośrodek pomocy społecznej

Miejski Orodek Pomocy Spoecznej

Strategia rozwizywania

problemw spoecznych Olsztyna

do 2020 roku

Olsztyn, 2016 rok

Strategia rozwizywania problemw spoecznych Olsztyna do 2020 roku

2

Spis treci

1. Wprowadzenie ...3

2. Ramy prawne oraz zgodno z innymi dokumentami strategicznymi

2.1. Ustawodawstwo Rzeczypospolitej Polskiej .6

2.2. Krajowe dokumenty strategiczne .7

2.3. Lokalne dokumenty strategiczne ..9

2.4. Dokumenty strategiczne Unii Europejskiej 11

3. Diagnoza sytuacji spoecznej i prognoza zmian w perspektywie do 2020 roku

3.1. Charakterystyka Olsztyna ..13

3.2. Sytuacja demograficzna i starzenie si spoeczestwa ..15

3.3. Niepenosprawno i problemy seniorw ..21

3.4. Bezdomno oraz grupy spoeczne zagroone wykluczeniem lub marginalizacj 27

3.5. Bezrobocie ..31

3.6. Uzalenienia ...40

3.7. Rodzina i sytuacja dziecka .43

3.8. Organizacja pomocy spoecznej w Olsztynie 48

4. Analiza SWOT .59

5. Misja .67

5.1. Cele strategiczne i operacyjne 68

Cel strategiczny nr 1: Zintegrowany system wsparcia i aktywizacji osb niepenosprawnych ...69

Cel strategiczny nr 2: System wsparcia i aktywizacji osb starszych ..72

Cel strategiczny nr 3: Aktywizacja i integracja grup zagroonych wykluczeniem spoecznym ..75

Cel strategiczny nr 4: Promocja zatrudnienia, agodzenie skutkw bezrobocia i aktywizacja lokalnego rynku

pracy 77

Cel strategiczny nr 5: Profilaktyka i rozwizywanie problemw alkoholowych i narkomanii 80

Cel strategiczny nr 6: Zintegrowany system wsparcia rodziny i opieki nad dzieckiem ...82

6. Monitoring i ewaluacja Strategii 86

6.1. Wskaniki ...86

6.2 Sposb realizacji strategii i jej ramy finansowe .87

7. Skrty.87


3

1. Wprowadzenie

Strategia rozwizywania problemw spoecznych Olsztyna do 2020 roku jest dokumentem

wyznaczajcym gwne kierunki dziaa majcych na celu zapewnienie mieszkacom Miasta odpowiedniej

jakoci ycia. Jako ycia oznacza wszystkie elementy skadajce si na zdolno prowadzenia stabilnej

egzystencji, osiganie poczucia bezpieczestwa i wasnej wartoci oraz moliwo wykorzystania zdolnoci

intelektualnych i psychofizycznych w deniu do realizacji celw osobistych, a take szans na ich

urzeczywistnienie. Jest to produkt wzajemnego oddziaywania warunkw spoecznych, zdrowotnych,

ekonomicznych i rodowiskowych, ktre wpywaj na rozwj indywidualny i spoeczny.

Spenienie oczekiwa w tym zakresie wymaga podejmowania wielorakich dziaa strategicznych,

w tym zwaszcza:

interwencyjnych o cechach ratownictwa i likwidacji niedoborw, ktrych rdem jest niedostatek,

ubstwo, nierwnoci spoeczne, niedostosowanie, patologie spoeczne;

asekuracyjnych uprzedzajcych pojawienie si sytuacji zagraajcych bezpieczestwu socjalnemu;

kompensacyjnych niwelujcych luki i deficyty;

partycypacyjnych poszerzajcych uczestnictwo spoeczne w yciu publicznym i zapobiegajcych

wszelkim przejawom dyskryminacji, wykluczeniu spoecznemu i marginalizacji.

Program budowy i wzmacniania spoeczestwa obywatelskiego opiera si na strategii wczania coraz

wikszych segmentw spoecznoci w nurt podejmowania decyzji oraz zwikszania moliwoci ich dziaania

w kluczowych dla ycia spoecznego obszarach.

Potrzeba opracowania niniejszego dokumentu wynika z rosncych w Olsztynie zagroe, ktre rodzi

ubstwo oraz inne negatywne zjawiska spoeczne. Zidentyfikowane na podstawie diagnozy problemy

spoeczne, a w szczeglnoci utrzymujce si bezrobocie, ubstwo, kryzys rodziny, niepenosprawno,

bezdomno, uzalenienia, wymagaj wprowadzenia skutecznych metod aktywnego przeciwdziaania.

Stworzenie spjnego systemu wsppracy podmiotw realizujcych zadania w zakresie pomocy spoecznej,

edukacji, ochrony zdrowia, promocji zatrudnienia i aktywizacji lokalnego rynku pracy, bezpieczestwa

publicznego i innych dziedzin ycia zagwarantuje kompleksowo i efektywno podejmowanych dziaa.

Przejawem takiego podejcia bdzie troska o najbiedniejszych, zapewnienie rwnoci szans w dostpie do

podstawowych usug, a w konsekwencji stworzenie przyjaznego miasta w sferze spoecznej.

Strategia bdca scenariuszem przyszoci, do ktrego naley dy, to okrelone sposoby dziaania,

dziki ktrym moliwym bdzie dokonanie transformacji sytuacji obecnej na projektowan. Efektem tak

wypracowanej Strategii bdzie funkcjonalna spoeczno i zaradni obywatele.

W prace nad Strategi rozwizywania problemw spoecznych Olsztyna do 2020 roku zaangaowany

zosta zesp programowy, zoony ze specjalistw, ktrzy wykorzystujc wasne dowiadczenie, wiedz

i kompetencje z zakresu polityki spoecznej, merytorycznie opracowa wytyczone obszary strategiczne.

Pozwolio to kompleksowo spojrze na analizowane problemy. Koordynatorem dziaa zwizanych

z opracowaniem strategii by Wydzia Zdrowia i Polityki Spoecznej Urzdu Miasta Olsztyna.


4

Przy tworzeniu strategii uczestniczyy nastpujce podmioty:

Urzd Miasta Olsztyna;

Miejski Orodek Pomocy Spoecznej w Olsztynie;

Miejski Urzd Pracy w Olsztynie;

Miejski Zesp Profilaktyki i Terapii Uzalenie w Olsztynie;

Miejski Zesp ds. Rehabilitacji Zawodowej i Spoecznej Osb Niepenosprawnych w Olsztynie;

Organizacje pozarzdowe, w tym zrzeszajce osoby niepenosprawne.

Strategia jest zgodna z zaoeniami polityki pastwa, programw resortowych, ustaw kompetencyjnych

nakadajcych na organa administracji rzdowej i samorzdowej okrelone obowizki. Baz opracowania

Strategii byy materiay, analizy statystyczne zgromadzone i opracowane przez Urzd Miasta Olsztyna, Urzd

Statystyczny w Olsztynie oraz miejskie jednostki organizacyjne i podmioty sektora non profit dziaajce

w sferze polityki spoecznej.

Dokument zawiera diagnoz sytuacji spoecznej Olsztyna oraz prognoz zmian problemw spoecznych

w perspektywie do roku 2020. Diagnoz skonstruowano z uwzgldnieniem stanu aktualnych problemw

spoecznych i ich prognozy na najblisze lata. Diagnoza ukazaa obszary problemowe, ktre powinny zosta

rozwizane lub przynajmniej zniwelowane do minimalnego poziomu. Majc na uwadze zoono problemw,

dla kadego z obszarw problemowych, opracowana zostaa analiza SWOT, ktra umoliwia dokonanie

konfrontacji wewntrznych (sabych i mocnych) i zewntrznych (szans i zagroe) uwarunkowa sfery pomocy

spoecznej. Analiza SWOT oraz katalog problemw spoecznych pozwoliy na wypracowanie misji, celw

strategicznych oraz wytyczenie kierunkw dziaa w rozwizywaniu okrelonych kwestii. Cz programowa

zostaa ujta w czytelnej formie tabelarycznej, zawierajcej: cele, kierunki oraz realizatorw poszczeglnych

dziaa, czas ich realizacji oraz wskaniki ich wykonania. Opracowanie dokumentu w takiej formie uatwia

korzystanie z niego i poprawia przejrzysto kompetencji poszczeglnych podmiotw, realizujcych zadania

zmierzajce do rozwizania zdiagnozowanych problemw spoecznych.

Horyzont realizacji Strategii implikuje konieczno opracowania i wdraania redniookresowych

programw celowych jako uzupenienie do kadego z wyodrbnionych obszarw tematycznych. Programy

zadaniowe bazujce na aktualnej diagnozie rzeczywistoci spoecznej, umoliwi wprowadzanie nowych,

wynikajcych z potrzeb rozwiza, a take zagwarantuj mierzalno, osigalno i realno celw, co stanowi

podstawowy warunek monitoringu Strategii.

Strategia zakada take kontynuacj aktualnie realizowanych programw szczegowych, m.in.:

Gminny Program Wspierania Rodziny w Olsztynie na lata 2016-2018;

Powiatowy Program Rozwoju Pieczy Zastpczej w Olsztynie na lata 2016 2018;

Program wsppracy Miasta Olsztyna z organizacjami pozarzdowymi oraz podmiotami uprawnionymi

ustaw o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie w roku 2016;

Gminny Program Profilaktyki i Rozwizywania Problemw Alkoholowych oraz Przeciwdziaania

Narkomani dla miasta Olsztyna na rok 2016;

Gminny Program przeciwdziaania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie dla

Olsztyna miasta na prawach powiatu na lata 2014- 2020;


5

Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Olsztyna;

Program wczania najuboszych mieszkacw Olsztyna w ycie kulturalne, owiatowe, sportowe

i rekreacyjne Miasta;

Wieloletni Gminny Program Osonowy w Zakresie Doywiania Dzieci dla Miasta Olsztyna na lata 2014-

2020;

Programu Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Olsztyn na lata 2012-2016.

Ze wzgldu na perspektyw czasow realizacji Strategii uznano, e wikszo okrelonych dziaa

podejmowanych w ramach Strategii bdzie realizowana w trybie biecym. W dokumencie zaprezentowano

take sposb monitorowania realizacji zapisw Strategii oraz sposb realizacji przy uwzgldnieniu rde jej

finansowania.

W literaturze przedmiotu znale mona wiele definicji pojcia problem spoeczny.

W zdecydowanej wikszoci opracowa socjologicznych problemem spoecznym jest okrelane zjawisko

uznawane za niepodane, ktre spotyka si z krytyczn ocen znacznej liczby ludzi, a ponadto wydaje im si

ono moliwe do przezwycienia przez zbiorowe dziaanie.1 Biorc zatem pod uwag aspekt naukowy, podczas

opracowywania Strategii problemy spoeczne potraktowano jako negatywne zjawiska spoeczne, wystpujce

obecnie lub mogce pojawi si w niedalekiej przyszoci, ktre dotycz duej liczby osb lub lokalnych grup

spoecznych, przyczyniajc si do ich marginalizacji lub wykluczenia z ogu spoeczestwa. Przyjto jednak

zaoenie, i dziki zaplanowanym i zintegrowanym dziaaniom odpowiednich instytucji negatywne zjawiska

mog zosta odpowiednio zniwelowane lub nawet zlikwidowane, co w efekcie bdzie rozwizaniem

zidentyfikowanego problemu spoecznego.

Rwnie wanym aspektem, ktry naleao wzi pod uwag na etapie przygotowywania Strategii s

kompetencje podmiotw lokalnej polityki spoecznej (publicznych, prywatnych, pozarzdowych), ktre

znajduj umocowanie w konkretnych aktach prawnych, a take moliwoci finansowe samorzdu Miasta na

prawach powiatu.

Uwzgldniajc wyej wymienione czynniki oraz zmienne dotyczce uwarunkowa prawno

politycznych i spoecznych stwierdzi naley, i jednym z zasadniczych atrybutw Strategii rozwizywania

problemw spoecznych Olsztyna do 2020 roku jest otwarta formua programowa oraz elastyczno zadaniowa,

co umoliwia szybkie adaptowanie zmian w sferze ekonomicznej oraz spoeczno-kulturalnej.

1Sztumski, J. 2005. Wstp do metod i technik bada spoecznych. Katowice lsk Wydawnictwo Naukowe, 2005, s. 43.


6

2. Ramy prawne oraz zgodno z innymi dokumentami strategicznymi

2.1. Ustawodawstwo Rzeczypospolitej Polskiej

Strategia rozwizywania problemw spoecznych do roku 2020 jest dokumentem uwarunkowanym

prawnie. Zgodnie z art. 16b ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy spoecznej (tj. Dz. U. z 2015 r.,

poz. 163 ze zm.) gmina i powiat opracowuj strategi rozwizywania problemw spoecznych, przy czym

obowizek opracowania i realizacji gminnej strategii rozwizywania problemw spoecznych ze szczeglnym

uwzgldnieniem programw pomocy spoecznej, profilaktyki i rozwizywania problemw alkoholowych

i innych, ktrych celem jest integracja osb i rodzin z grup szczeglnego ryzyka - jako zadanie wasne gminy

o charakterze obowizkowym - wynika z art. 17 ust. 1 pkt. 1 ww. ustawy, za opracowanie i realizacja

powiatowej strategii rozwizywania problemw spoecznych ze szczeglnym uwzgldnieniem programw

pomocy spoecznej, wspierania osb niepenosprawnych i innych, ktrych celem jest integracja osb i rodzin

z grup szczeglnego ryzyka jako zadanie wasne powiatu wynika z art. 19 ust. 1 cytowanej ustawy.

Na cele wskazane w strategii i ich realizacj maj wpyw take inne akty prawne powszechnie

obowizujce z zakresu polityki spoecznej oraz zabezpieczenia spoecznego takie jak:

1) ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorzdzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2016r., poz.446);

2) ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorzdzie powiatowym (t.j. D. U. z 2015, poz. 1445 ze zm.);

3) ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2015r.,

poz. 149 ze zm.);

4) ustawa z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (t.j. Dz. U. z 2011r., Nr 43, poz. 225 ze zm.);

5) ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 roku o spdzielniach socjalnych (Dz. U. z 2006r., Nr 94, poz. 651 ze zm.);

6) Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz zatrudnianiu osb

niepenosprawnych (t.j. Dz. U. z 2011r., Nr 127, poz. 721 ze zm.);

7) ustawa z dnia 26 padziernika 1982 roku o wychowaniu w trzewoci i przeciwdziaaniu alkoholizmowi

(tj. Dz. U. z 2015, poz. 1286 ze zm.);

8) ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziaaniu narkomanii (t.j. Dz. U. z 2016, poz. 236 ze zm.);

9) ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziaaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz. U. z 2015r., poz. 1390

ze zm.);

10) ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastpczej (t.j. Dz. U. z 2015,

poz. 332 ze zm.);

11) ustawa z dnia 11 lutego 2016 roku o pomocy pastwa w wychowaniu dzieci (Dz. U. z 2016r., poz. 195);

12) ustawa z dnia 28 listopada 2003 roku o wiadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2015r., poz. 114 ze zm.);

13) ustawa z dnia 7 wrzenia 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentw (t.j. Dz. U. z 2016r.,

poz. 169 ze zm.);

14) ustawa z dnia 21 czerwca 2001 roku o dodatkach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 966 ze zm.);

15) ustawa z dnia 11 wrzenia 2015 roku o osobach starszych (Dz. U. z 2015r., poz. 1705);

16) ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 roku o dziaalnoci poytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz. U.

z 2016r., poz. 236 ze zm.);

17) ustawa z dnia 7 wrzenia 1991 roku o systemie owiaty (t.j. Dz. U. z 2015r., poz. 2156 ze zm.);


7

18) ustawa z dnia 11 wrzenia 2015 roku o zdrowiu publicznym (Dz. U. z 2015r., poz. 1916);

19) ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (t.j. Dz. U. z 2011r., Nr 231, poz.

1375 ze zm.)

2.2.Krajowe dokumenty strategiczne

Raport Polska 2030

Raport stanowi podstaw diagnostyczn dla przygotowywanych strategii rozwoju. Wskazuje

nastpujce wyzwania w perspektywie 2030 r.: wzrost i konkurencyjno; sytuacja demograficzna; wysoka

aktywno zawodowa oraz adaptacyjno zasobw pracy; odpowiedni potencja infrastruktury; bezpieczestwo

energetyczno-klimatyczne; gospodarka oparta na wiedzy i rozwj kapitau intelektualnego; solidarno

i spjno regionalna; poprawa spjnoci spoecznej; sprawne pastwo; wzrost kapitau spoecznego Polski.

Wyrnia take pi kluczowych czynnikw rozwoju kraju w perspektywie 2030 roku.: warunki dla

szybkiego wzrostu inwestycji, wzrost aktywnoci zawodowej i mobilnoci Polakw, rozwj produktywnoci

i innowacyjnoci, efektywna dyfuzja rozwoju w wymiarze regionalnym i spoecznym, wzmocnienie kapitau

spoecznego i sprawnoci pastwa.

W aspekcie rozwoju kapitau spoecznego, podkrela si rosnce znaczenie usieciowienia

spoeczestwa, niosce za sob zmian dotychczasowych wizi spoecznych. Podkrelona jest rola

nowoczesnych form komunikacji masowej rewolucjonizujcych komunikacj publiczn. Wzrost kapitau

spoecznego wymaga stymulowania wzrostu wzajemnego zaufania, naprawy infrastruktury instytucjonalnej

pastwa, zwikszenia troski o dobro wsplne, poprawy jakoci przestrzeni i debaty publicznej, wspierania

aktywnoci obywatelskiej indywidualnej oraz zinstytucjonalizowanej oraz zwikszenia roli potencjau

kreatywnego i intelektualnego.

Polska 2030. Trzecia fala nowoczesnoci. Dugookresowa Strategia Rozwoju Kraju

Celem Dugookresowej Strategii Rozwoju Kraju jest analiza oraz charakterystyka warunkw

niezbdnych dla rozwoju Polski w kluczowych obszarach na tle UE oraz procesw gospodarczych

zachodzcych w wiecie. Na tej podstawie sformuowane s wnioski oraz ich przeoenie na konkretne decyzje

oraz propozycje powizanych z nimi projektw. W dokumencie przedstawiono wizj rozwojow

w perspektywie do 2030 r., identyfikuje si wyzwania stojce przed gospodark i spoeczestwem oraz trzy

obszary strategiczne: konkurencyjnoci i innowacyjnoci (modernizacji), rwnowaenia potencjau

rozwojowego regionw Polski (dyfuzji) oraz efektywnoci i sprawnoci pastwa. Celem jest rozwj mierzony

popraw jakoci ycia Polakw (wzrost PKB na mieszkaca w relacji do najbogatszego pastwa UE

i zwikszenie spjnoci spoecznej) dziki stabilnemu, wysokiemu wzrostowi gospodarczemu, co pozwala na

modernizacj kraju. W Strategii wskazano 11 celw strategicznych, od ktrych zaley skok cywilizacyjny

Polski oraz powizane z nimi projekty do realizacji. W czci dotyczcej kapitau spoecznego znajduj si

m.in.: stworzenie sprawnego pastwa jako modelu dziaania administracji publicznej; wzrost spoecznego

kapitau rozwoju.

Strategia Rozwoju Kapitau Spoecznego 2011-2020

Dokument obejmuje zagadnienia partycypacji spoecznej i aktywnoci obywatelskiej. W ramach tego

obszaru maj by realizowane dziaania zmierzajce do poprawy mechanizmw partycypacji spoecznej


8

i wpywu obywateli na ycie publiczne. W SRKS wskazano, e dla caoci przedsiwzi w ww. obszarze

wykorzystane zostan dowiadczenia we wspieraniu dziaa. W kolejnej perspektywie finansowej ma nastpi

kontynuacja funkcjonowania m.in. takich dziaa jak: projekty realizowane przez organizacje spoeczne

w zakresie edukacji obywatelskiej; upowszechnienie i wdraanie rozwiza zwikszajcych kontrol spoeczn

nad dziaaniami administracji publicznej wszystkich szczebli; stae podnoszenie wiedzy i umiejtnoci

przedstawicieli organizacji pozarzdowych (zarzdy, pracownicy) w zakresie zarzdzania organizacj,

a w szczeglnoci zarzdzania zasobami ludzkimi i finansami; rne formy zachcania obywateli do

zwikszania swojej aktywnoci na forum publicznym; rozwijaniu i promocji indywidualnej filantropii,

wolontariatu, jak i spoecznej odpowiedzialnoci biznesu; wspieranie rozwoju przedsibiorczoci spoecznej

i innych form przeciwdziaania wykluczeniu spoecznemu i zawodowemu, w tym rnorodnych form

samopomocy; stworzenie rozwiza zmierzajcych do wypracowania i wdroenia systemu wsparcia dla

poradnictwa prawnego i obywatelskiego; uatwienie dziaalnoci organizacji obywatelskich; wsparcie dla

ruchw spoecznych, grup nieformalnych.

Narodowa Strategia Integracji Spoecznej

Narodowa Strategia Integracji Spoecznej (NSIS) jest dokumentem, ktrego celem jest pomoc

w procesie wczania si Polski w realizacj drugiego z celw Strategii Lizboskiej stawiajcego na

modernizacj europejskiego modelu socjalnego, inwestowanie w ludzi oraz zwalczanie wykluczenia

spoecznego. Dziaania w tym zakresie maj przyczyni si do: dostosowania edukacji i szkolenia do wymogw

ycia i pracy w spoeczestwie opartym na wiedzy, rozwijania aktywnej polityki zatrudnienia przyczyniajcej

si do tworzenia wikszej liczby lepszych miejsc pracy, modernizacji systemu ochrony socjalnej, w tym

systemw emerytalnych i ochrony zdrowia, m.in. w celu zapewnienia ich finansowej stabilnoci oraz

odpowiedniej koordynacji z celami polityki edukacyjnej i polityki zatrudnienia, wspierania integracji

spoecznej, aby unikn pojawienia si trwale zmarginalizowanej klasy ludzi niezdolnych do funkcjonowania

w spoeczestwie opartym na wiedzy. W ramach kilkunastu obszarw ycia spoecznego wyznaczonych

w Narodowej Strategii Integracji Spoecznej sformuowano nastpujce priorytety: wzrost uczestnictwa dzieci

w wychowaniu przedszkolnym, poprawa jakoci ksztacenia na poziomie gimnazjalnym i rednim,

upowszechnienie ksztacenia wyszego i jego lepsze dostosowanie do potrzeb rynku pracy, rekompensowanie

deficytw rozwoju intelektualnego i sprawnociowego dzieci, radykalne ograniczenie ubstwa skrajnego,

ograniczenie tendencji do wzrostu rnic dochodowych, ograniczenie bezrobocia dugookresowego,

zmniejszenie bezrobocia modziey, zwikszenie poziomu zatrudnienia wrd osb niepenosprawnych,

zwikszenie liczby uczestnikw w aktywnej polityce rynku pracy ALMP, upowszechnienie ksztacenia

ustawicznego, wyduenie przecitnego dalszego trwania ycia w sprawnoci, powszechne ubezpieczenie

zdrowotne, kobiety i dzieci objte programami zdrowia publicznego, wzrost dostpu do lokali (mieszka) dla

grup najbardziej zagroonych bezdomnoci, dostp do pracownikw socjalnych, rozwj pomocy

rodowiskowej zwikszenie liczby osb objtych usugami pomocy rodowiskowej, zaangaowanie obywateli

w dziaalno spoeczn, realizacja NSIS przez samorzdy terytorialne, dostp do informacji obywatelskiej

i poradnictwa.


9

2.3. Lokalne dokumenty strategiczne

Strategia rozwoju spoeczno-gospodarczego wojewdztwa warmisko-mazurskiego do roku 2025

Dokument Strategia rozwoju spoeczno-gospodarczego wojewdztwa warmisko-mazurskiego do roku

2025 powsta w wyniku aktualizacji Strategii z 2005 roku i stanowi trzeci etap planowania strategicznego

zapocztkowanego w 1999 r. przez wadze regionu. Strategia od 2005 r. opiera si na koncepcji trzech

paszczyzn rozwoju, obejmujcych: ludzi, gospodark i relacje midzy czowiekiem, a gospodark, osadzonych

w rodowisku przyrodniczym. Szczegowa diagnoza strategiczna w aktualizowanym dokumencie zostaa ujta

w trzech obszarach priorytetowych: konkurencyjna gospodarka; otwarte spoeczestwo; nowoczesne sieci.

W ramach ww. obszarw okrelono 4 cele strategiczne: wzrost konkurencyjnoci gospodarki; wzrost

aktywnoci spoecznej; wzrost liczby i jakoci powiza sieciowych; nowoczesna infrastruktura rozwoju.

Strategia zawiera rwnie wskazanie tzw. inteligentnych specjalizacji, ktre mog stanowi szans rozwoju

odpowiadajc zarwno wyzwaniom w zakresie innowacyjnoci, jak i gwnym kierunkom wojewdztwa. S to

trzy podstawowe specjalizacje:

ekonomia wody: specjalizacja bazuje na najwikszych w Polsce zasobach wd powierzchniowych,

wok ktrych rozwina si turystyka oraz szereg rodzajw dziaalnoci, ktre maj rwnie duy

potencja innowacyjny, np. produkcja jachtw, odzi (a take usug zwizanych z t bran);

ywno wysokiej jakoci: specjalizacja bazujca na tradycyjnej i silnej pozycji rolnictwa w regionie,

opiera si na dynamicznym rozwoju rolnictwa lokalnego i tradycyjnym przetwrstwie ywnoci opartej

o regionalne surowce i krtkie acuchy sprzeday;

drewno i meblarstwo: Region posiada znaczce kompetencje w zakresie dostarczania surowcw

i pproduktw, ale przede wszystkim zlokalizowane s tu fabryki dostarczajce produkty finalne.

Cel gwny Strategii do roku 2025 okrelono jako: spjno ekonomiczna, spoeczna i przestrzenna

Warmii i Mazur z regionami Europy. Poprawa spjnoci ekonomicznej, przestrzennej i spoecznej powinna by

osigana w kontekstach:

inteligentnych specjalizacji regionu ekonomia wody, drewno i meble oraz ywno wysokiej jakoci;

regionalnym jako tworzenie rwnych szans rozwojowych w caym wojewdztwie poprzez kreowanie

warunkw dla wzmacniania kapitau ludzkiego, rozwoju przedsibiorczoci, promocji oraz budowanie

nowoczesnej infrastruktury;

Batyckim rozwj Warmii i Mazur bdzie si odbywa w europejskiej przestrzeni batyckiej. Poprawa

spjnoci przestrzennej polega na wczeniu ukadu transportowego regionu w powstajc wielk

obwodnic Batyku, system batyckiej eglugi oraz w projektowane wok morza sieci komunikacyjne

(w tym teleinformatyczne), turystyczne i inne.

Cele strategiczne wynikaj z przyjtych trzech priorytetw i uwzgldniaj fakt wystpowania zalenoci midzy

nimi: wzrost konkurencyjnoci gospodarki, ktry zawiera najwaniejsze zagadnienia na styku gospodarka

spoeczestwo; wzrost aktywnoci spoecznej zawiera cele operacyjne ze sfery spoeczestwo sieci; wzrost

liczby i jakoci powiza sieciowych ukierunkowanych gwnie na sfer gospodarcz, dlatego znajduje si na

styku gospodarki i nowoczesnych sieci; nowoczesna infrastruktura rozwoju ten cel najsilniej wpywa na

realizacj wszystkich pozostaych celw strategicznych, dlatego umieszczony jest w centralnej czci ukadu

celw.


10

Strategia polityki spoecznej wojewdztwa warmisko-mazurskiego do 2020 roku

Strategia polityki spoecznej wojewdztwa jest kluczowym dokumentem programowym i istotnym

narzdziem w realizacji regionalnej polityki spoecznej, wyznaczajcym kierunki dziaa na rzecz

rozwizywania problemw spoecznych, wyrwnywania poziomu ycia mieszkacw wojewdztwa,

zapobiegania procesom wykluczenia spoecznego oraz stwarzania warunkw umoliwiajcych osobom

i rodzinom przezwycianie trudnych sytuacji yciowych. Celem strategii wojewdzkiej w zakresie polityki

spoecznej jest podniesienie poziomu i jakoci ycia mieszkacw wojewdztwa warmisko-mazurskiego.

Strategia Zatrudnienia i Rozwoju Zasobw Ludzkich w Wojewdztwie Warmisko-Mazurskim do 2020

Celem gwnym Strategii jest rozwj zasobw ludzkich jako niezbdny warunek rozwoju spoeczno-

gospodarczego wojewdztwa.

Strategia Rozwoju Miasta Olsztyn 2020

Strategia Rozwoju Miasta Olsztyn 2020 jest dokumentem, w ktrym okrelono wizj rozwoju Miasta

do roku 2020: Olsztyn nowoczesna aglomeracja z dobrze rozwinitymi funkcjami metropolitalnymi, tworzona

przez unikatowe rodowisko przyrodnicze, wyjtkow jako ycia i konkurencyjne warunki prowadzenia

biznesu. Strategia Rozwoju Olsztyna jest zbiena ze Strategi rozwoju spoeczno-gospodarczego wojewdztwa

warmisko-mazurskiego do roku 2025. Zbieno ta osigana jest na kadym poziomie celw zarwno

strategicznych jak i operacyjnych. Strategia Rozwoju Olsztyna okrela cztery cele strategiczne Miasta:

wzrost poziomu kapitau spoecznego;

wzrost napywu kapitau inwestycyjnego;

wzrost innowacyjnoci;

rozwj funkcji metropolitalnych.

Okrelone cele strategiczne nawizuj zarwno do wizji rozwoju oraz wynikw przeprowadzonej

analizy SWOT. Przyjte cele s wspzalene, co oznacza, e realizacja kadego z nich przyczynia si do

osigania rwnie pozostaych celw. Jednak jako cel nadrzdny zosta okrelony rozwj funkcji

metropolitalnych. Szczeglne znaczenie tego celu wynika z faktu, i tylko dobrze rozwinite funkcje

metropolitalne, a w przyszoci przeksztacenie Olsztyna w orodek o randze metropolii, daj szanse na

skuteczne konkurowanie z innymi miastami w Polsce i Europie.

Kade miasto tworz ludzie i to czowiek coraz czciej stanowi o dyskusji rozwojowej. Dlatego

w Strategii Rozwoju Miasta Olsztyn 2020 zwrcono szczegln uwag na kwalifikacje kapitau ludzkiego oraz

specyficzne cechy spoeczne warunkujce umiejtno wsppracy. Wyrniono cel strategiczny A odnoszcy

si bezporednio do wzrostu poziomu kapitau spoecznego. Cel strategiczny B wzrost napywu kapitau

inwestycyjnego odnosi si do problemw migracji ludzi i kapitau. Cel operacyjny C, czyli wzrost

innowacyjnoci wskazuje, jakim miastem powinien by Olsztyn w najbliszym czasie. W dokumencie

strategicznym dla Miasta Olsztyna wykazano take obligatoryjny warunek istnienia dobrej wsppracy w krgu

biznes nauka administracja organizacje pozarzdowe.


11

Dla poszczeglnych celw strategicznych opracowano i wyznaczono cele operacyjne, a dla nich

okrelono kierunki dziaa, ktrych realizacja bdzie urzeczywistnieniem misji i zaoe wyznaczonych

w Strategii Rozwoju Miasta Olsztyn 2020. W dokumencie wskazano nastpujce cele operacyjne: umacnianie

midzynarodowej pozycji Olsztyna jako miejsca styku kultur wschodu i zachodu; wzrost wsppracy opartej na

zaufaniu; budowanie tosamoci Miasta; wysokiej jakoci edukacja przedsibiorczoci; wspieranie rozwoju

przedsibiorczoci; skuteczna promocja gospodarcza; przyjazne rodowisku centrum innowacyjnoci

i nowoczesnych technologii; przeksztacenie Olsztyna w wyspecjalizowany orodek biznesowych usug

zewntrznych; Olsztyn centrum inteligentnych specjalizacji Warmii i Mazur, regionalne centrum

komunikacyjne; wzrost dostpnoci usug publicznych o znaczeniu regionalnym i midzynarodowym; budowa

silnej pozycji Olsztyna w sieciach wsppracy; zapewnienie bezpieczestwa energetycznego i wysokiej jakoci

rodowiska przyrodniczego.

2.4 Dokumenty strategiczne Unii Europejskiej

Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrwnowaonego rozwoju sprzyjajcego wczeniu

spoecznemu

Dokument Europa 2020 stanowi strategi wzrostu Unii Europejskiej w kolejnych latach. Zakada ona

potrzeb stworzenia inteligentnej i zrwnowaonej gospodarki, ktra sprzyja wczeniu spoecznemu.

W perspektywie 2020 r. wyznaczonych zostao 5 celw obejmujcych: zatrudnienie (75 % osb w wieku 20-64

lat powinno mie prac); badania i rozwj oraz innowacje (na inwestycje w badania i rozwj oraz w innowacje

powinnimy przeznacza 3 % PKB Unii cznie ze rodkw publicznych i prywatnych);

zmiany klimatu i energi (ograniczenie emisji gazw cieplarnianych o 20 % w stosunku do poziomu z 1990 r.,

20% energii powinno pochodzi ze rde odnawialnych, a efektywno energetyczna powinna wzrosn

o 20%); edukacj (odsetek modych ludzi przedwczenie porzucajcych nauk nie powinien przekracza 10%,

a co najmniej 40% osb w wieku 30-34 powinno mie wyksztacenie wysze); ubstwo i wykluczenie

spoeczne (zmniejszenie liczby osb zagroonych ubstwem i wykluczeniem spoecznym o co najmniej 20mln).

Komunikat Komisji Europejskiej Inicjatywa na rzecz przedsibiorczoci spoecznej

Komunikat wydany zosta w dniu 25 padziernika 2011 r. Komisja Europejska zwraca uwag na

znaczc rol jak ekonomia spoeczna odgrywa w strategii Europa 2020 w aspekcie zwalczania ubstwa

i wykluczenia spoecznego. W gospodarce spoecznej w UE zatrudnionych jest ok. 11 mln osb, co stanowi 6%

cakowitego zatrudnienia. Przedsibiorstwa spoeczne posiadaj silne zakorzenienie lokalne, realizuj cele

spoeczne i rodowiskowe, wzmacniaj spjno spoeczn oraz zwikszaj konkurencyjno gospodarki

poprzez swoj innowacyjno. W zwizku z tym Komisja Europejska w Komunikacie zaproponowaa szereg

rozwiza zmierzajcych do wzmocnienia roli ekonomii spoecznej. Dziaaniami tymi s:

poprawa dostpu do finansowania realizowana przez: uznanie przedsibiorstw spoecznych za priorytet

inwestycyjny Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) i Europejskiego Funduszu

Spoecznego (dalej EFS), utworzenie ram dla etycznych funduszy inwestycyjnych, atwiejszy dostp do

mikrokredytw;


12

poprawa promocji ekonomii spoecznej za pomoc: zwikszenia rozpoznawalnoci ekonomii

spoecznej; do gospodarki spoecznej zalicza si podmioty o szczeglnym statusie prawnym

(spdzielnie, fundacje, stowarzyszenia, towarzystwa ubezpiecze wzajemnych);

poprawa otoczenia prawnego zakadajca: wydanie rozporzdzenia ustanawiajcego statut fundacji

europejskiej, uproszczenie rozporzdzenia w sprawie statutu spdzielni europejskiej, silniejsze

wykorzystanie elementu jakoci w procedurze zamwie publicznych, uproszczenie stosowania zasad

pomocy publicznej w przypadku usug spoecznych i lokalnych, zwikszenie znaczenia kryteriw

i warunkw pracy w zamwieniach publicznych.

Komunikat Komisji Europejskiej w sprawie polityki Unii Europejskiej i wolontariatu:

Uznanie i propagowanie wolontariatu transgranicznego w Unii Europejskiej

Komunikat zosta wydany w dniu 20 wrzenia 2011 r. Komisja podkrela znaczenia wolontariatu dla

tworzenia i rozwijania kapitau ludzkiego i spoecznego. Uznaje go za jeden z kluczowych czynnikw integracji

i wzrostu zatrudnienia oraz element poprawy spjnoci spoecznej. Zaznacza, e wolontariusze uczestnicz

w ksztatowaniu spoeczestwa europejskiego, a cz z nich aktywnie wsptworzy Europ obywatelsk.

Ponadto wolontariat przyczynia si do realizacji Strategii Europa 2020 (w szczeglnoci do osignicia

do 2020 r. docelowej stopy zatrudnienia w UE wynoszcej 75 %). Dzieje si tak, gdy wolontariat umoliwia

zdobywanie i podnoszenie kompetencji oraz przystosowywanie si do zmian na rynku pracy. Oczywicie

wolontariat nie moe by traktowany jako substytut pracy odpatnej KE proponuje nastpujce dziaania

zmierzajce do propagowania wolontariatu: promowanie wolontariatu transgranicznego we wsppracy

z pastwami czonkowskimi oraz poprzez unijne programy finansowania przyczyniajce si do mobilnoci

i midzykulturowego nabywania wiedzy przez swoich obywateli oraz do wzmacniania ich europejskiej

tosamoci; tworzenie zacht do wspierania i rozwoju wolontariatu; uznawanie kompetencji

i umiejtnoci uzyskanych w ramach wolontariatu jako dowiadcze z uczenia si pozaformalnego;

wzmacnianie powiza pomidzy wolontariatem a ochron zdrowia i pomoc spoeczn, szczeglnie

w kontekcie starzenia si spoeczestw; dalsze zorientowanie programw finansowania UE na kwestie

wolontariatu oraz wprowadzenie uatwie w kwestii orientacji w poszczeglnych programach finansowych

dedykowanych wolontariatowi.

Zwaywszy na zaoenia wszystkich wyej wymienionych dokumentw strategicznych opracowanych

na poziomie regionalnym, krajowym i lokalnym przyj naley, i realizacja celw strategicznych oraz

operacyjnych okrelonych w Strategii Rozwizywania Problemw Spoecznych Olsztyna do roku 2020

przyczyni si do urzeczywistnienia tych celw na poziomie Olsztyna miasta na prawach powiatu.


13

3. Diagnoza sytuacji spoecznej i prognoza zmian w perspektywie do 2020 roku

3.1. Charakterystyka Olsztyna

Olsztyn od 1 stycznia 1999 roku jest stolic administracyjn wojewdztwa warmisko-mazurskiego

i powiatem grodzkim. Zlokalizowany jest w centralnej czci regionu. Obszar Miasta obejmuje powierzchni

88,33 km, co stanowi okoo 0,7% powierzchni wojewdztwa. Olsztyn pod wzgldem powierzchni zajmuje

15 pozycj wrd wszystkich miast wojewdzkich, bdcych siedzib wadz rzdowych lub samorzdowych.

Olsztyn pooony jest nad rzek yn w granicach Pojezierza Olsztyskiego, ktre wchodzi w skad

makroregionu Pojezierza Mazurskiego. W granicach Miasta zlokalizowanych jest 11 jezior i ponad 10 km lasu.

Miasto graniczy z gminami: Dywity, Barczewo, Purda, Stawiguda, Gietrzwad oraz Jonkowo.

Olsztyn to nie tylko piknie pooone miasto, ale te miejsce majce ponad 660- letni histori i szereg

wielowiekowych zabytkw, obiekty kultury oraz moliwoci do rekreacji przeznaczonych dla mieszkacw

w kadej kategorii wiekowej. cieki rowerowe, baseny, boiska i szlaki turystyczne wprost zachcaj

spacerowiczw, rowerzystw, biegaczy, kajakarzy czy mionikw jazdy konnej do aktywnego wypoczynku.

W granicach miasta le dwa rezerwaty przyrody, a w olsztyskich lasach chroni si wiele gatunkw dzikich

zwierzt.

Liczba mieszkacw Olsztyna wynosi 174.083 osoby (wg danych Gwnego Urzdu Statystycznego

w Olsztynie na dzie 30.06.2015r.). W granicach administracyjnych miasta znajduj si 23 osiedla. Najliczniej

zamieszkaymi osiedlami s Jaroty, Kormoran, Nagrki. redni wskanik gstoci zaludnienia dla Olsztyna

stanowi 1970 osb/km2.

Do najwikszych pod wzgldem zatrudnienia podmiotw w Olsztynie nale: Michelin Polska S.A.,

Indykpol Grupa Kapitaowa, Grupa Sprint, Eltel Networks Olsztyn S.A., Grupa Kapitaowa DBK, Miejski

Szpital Zespolony, Spoem Powszechna Spdzielnia Spoywcw w Olsztynie, Miejskie Przedsibiorstwo

Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. Przemys oraz usugi zapewniaj prac najwikszej liczbie Olsztynian. Przecitne

miesiczne wynagrodzenie brutto w Olsztynie oszacowane zostao przez GUS w roku 2014 na kwot: 3.954,40

zotych, w tym w sektorze przemys i budownictwo: 4.249,81 zotych.

W Olsztynie funkcjonuj liczne placwki kultury i sportu, w tym m. in. Teatr im. Stefana Jaracza,

Olsztyski Teatr Lalek, Filharmonia Olsztyska im. Feliksa Nowowiejskiego, Olsztyskie Planetarium

i Obserwatorium Astronomiczne, Miejski Orodek Kultury, Orodek Sportu i Rekreacji, Centrum Edukacji

i Inicjatyw Kulturalnych, Biuro Wystaw Artystycznych, galerie, kina i muzea.

Gmina Olsztyn prowadzi 26 miejskich przedszkoli, 25 szk podstawowych, w tym 6 specjalnych oraz

18 gimnazjw, w tym 6 specjalnych, 11 licew. Liczne szkoy, w tym licea, licea profilowane, technika, szkoy

zawodowe - funkcjonuj w tzw. zespoach szk. Do ewidencji szk i placwek niepublicznych Miasta

wpisanych jest wiele instytucji prowadzonych przez osoby fizyczne lub stowarzyszenia. Szkoy cile

wsppracuj ze sob w ramach wymiany dowiadcze w dziedzinie pracy dydaktyczno wychowawczej,

opiekuczej oraz poprzez organizowanie wsplnych imprez, konkursw, turniejw, zawodw sportowych.

Olsztyn zapewnia dostp do szkolnictwa wyszego, w miecie funkcjonuj nastpujce uczelnie: Uniwersytet

Warmisko Mazurski, Olsztyska Wysza Szkoa Zarzdzania im. T. Kotarbiskiego, Wysza Szkoa


14

Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie, Olsztyska Szkoa Wysza im. J. Rusieckiego w Olsztynie, Wysza

Szkoa Pedagogiczna TWP w Warszawie Filia w Olsztynie. Ponadto mona zaobserwowa wrd osb

dorosych wzrost zainteresowania rnymi formami doksztacania uatwiajcymi zmian zawodu

i przekwalifikowanie si.

Olsztyn wyrnia si na tle regionu ze wzgldu na zasobno w podmioty wiadczce usugi

zdrowotne oraz stosunkowo du liczb osb wykonujcych zawody medyczne. W samym miecie pacjentom

suy siedem publicznych placwek ponadpodstawowej opieki stacjonarnej, w tym trzy szpitale specjalistyczne

(Wojewdzki Specjalistyczny Szpital Dziecicy, Wojewdzki Szpital Specjalistyczny, oraz Centrum Grulicy

i Chorb Puc), Miejski Szpital Zespolony, Uniwersytecki Szpital Kliniczny, Zesp Lecznictwa

Psychiatrycznego i Centrum Onkologii. Ofert usug medycznych i opieki zdrowotnej w Olsztynie uzupeniaj

ponadto 44 podmioty niepubliczne realizujce ambulatoryjn opiek zdrowotn oraz 78 praktyk podstawowej

opieki zdrowotnej, a take 67 aptek prowadzcych swoj dziaalno na terenie Miasta. Na rzecz poprawy

zdrowia mieszkacw i dostpu do dobrej jakoci usug medycznych, w tym take rehabilitacyjnych wiele

organizacji pozarzdowych prowadzi swoj dziaalno statutow realizujc ww. wiadczenia. Istotnym

czynnikiem majcym znaczcy wpyw na rozwoju usug medycznych w Olsztynie jest obecno najmodszego

w kraju Wydziau Nauk Medycznych na Uniwersytecie Warmisko Mazurskim, ksztaccego od 2007 roku

kadry przyszych lekarzy.

W roku 2014 w Olsztynie oddano 873 mieszkania do uytkowania, co daje liczb 5 nowych mieszka

na 1000 mieszkacw. Wikszo zajmowanych w Olsztynie mieszka (ponad 56%) stanowi wasno

spdzielni mieszkaniowych bd wsplnot, pozostaa cz stanowi wasno: osb fizycznych, miasta, Skarbu

Pastwa, zakadw pracy i innych podmiotw. Z analizy zasobw komunalnych miasta wynika, e spord

budynkw bdcych wasnoci lub wspwasnoci miasta: 62% zostao wybudowanych przed 1945 rokiem,

31% wybudowano w latach 1945-1970, 8% to budynki powstae po 1970 roku. S to budynki w znacznym

stopniu zdekapitalizowane, wymagajce wysokich nakadw rodkw finansowych na przeprowadzenie

remontw. Oszacowano, i aby osign zaoony standard budynkw i lokali, remontu wymaga okoo 70%

zasobu mieszkaniowego miasta2.

2 Wieloletni Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Olsztyn na lata 2012-2016 przyjty Uchwa nr XIX/ 314/

12 Rady Miasta Olsztyna z dnia 25 stycznia 2012 r.

http://www.olsztyn.eu/fileadmin/dokumenty-strategiczne/zal-do-XIX-314-250112-Program-Mieszkaniowy.pdf


15

3.2. Sytuacja demograficzna i starzenie si spoeczestwa

W dziaaniach zwizanych z identyfikacj problemw spoecznych Olsztyna podstawowe znaczenie ma

sytuacja demograficzna oraz perspektywa zmian zachodzcych w strukturze kapitau spoecznego Miasta.

Zesp dokonujcy analizy sytuacji spoecznej Miasta Olsztyna korzysta z bazy danych udostpnianych przez

Urzd Statystyczny w Olsztynie, Urzd Miasta Olsztyna, miejskie jednostki organizacyjne, platform

informacyjn Polska w liczbach, organizacje pozarzdowe oraz inne instytucje biorce czynny udzia

w realizacji polityki spoecznej na terenie Miasta.

Sytuacja demograficzna charakteryzujca si tendencj spadkow liczby urodze oraz wyduaniem si

przecitnego okresu ycia ludzi, istotnie wpywa na sytuacj spoeczn i ekonomiczn mieszkacw Olsztyna.

Wedug danych Gwnego Urzdu Statystycznego na dzie 30 czerwca 2015 roku w Olsztynie

zamieszkiwao 174.083 osoby, z tego 163.754 osoby byy zameldowane na pobyt stay (stan na dzie

31.12.2015r. wg danych Urzdu Miasta Olsztyna). Przy powierzchni oglnej miasta liczcej 88,33 km daje

wynik 1.970 osb na 1 km. W latach 2002 2015 oglna liczba mieszkacw wzrosa o 0,9 %. Jednake

w przecigu ostatnich piciu lat (tj. od roku 2010) liczba mieszkacw zmniejszya si o 1305 osb, co jest

faktem potwierdzajcym kryzys demograficzny dotyczcy nie tylko Olsztyna, ale skali caego kraju. Poniszy

wykres obrazuje prognozowan liczb mieszkacw Olsztyna w perspektywie do roku 2045, sporzdzon na

podstawie statystki realizowanej przez Gwny Urzd Statystyczny w Olsztynie.

rdo: opracowanie wasne na podstawie danych z GUS

17

64

63

17

46

41

17

38

31

17

40

83

17

32

72

17

22

04

17

00

14

16

68

57

16

27

22

15

80

78

15

33

67

140000

145000

150000

155000

160000

165000

170000

175000

180000

2010 2012 2014 2015 2017 2020 2025 2030 2035 2040 2045

Prognozowana liczba mieszkacw Olsztyna wg. GUS


16

Wanym czynnikiem majcym wpyw na struktur spoeczestwa Olsztyna jest liczba kobiet

i mczyzn w oglnej liczbie mieszkacw miasta. W roku 2015 GUS odnotowa w Olsztynie 93.070 kobiet,

co stanowi 53,5% oglnej liczby mieszkacw miasta oraz 81.013 mczyzn, co stanowi 46,5% oglnej liczby

mieszkacw Olsztyna. W przeliczeniu na 100 mczyzn przypada 115 kobiet. Wysoki wspczynnik

feminizacji utrzymuje si na staym poziomie i przewysza wspczynnik krajowy dla miast, ktry wynosi 111

kobiet na 100 mczyzn.

Schemat poniej przedstawia ludno miasta wedug pci i wieku w opracowaniu GUS w roku 2014.

rdo: www.polskawliczbach.pl na podstawie danych z GUS

Kolejn wan zmienn dotyczc struktury populacji Miasta jest liczba ludnoci w wieku

przedprodukcyjnym; produkcyjnym i poprodukcyjnym. Z danych GUS wynika, e w roku 2015 redni wiek

mieszkacw Olsztyna wynosi 41,2 lat i jest nieznacznie wikszy od redniego wieku mieszkacw

wojewdztwa warmisko-mazurskiego oraz porwnywalny do redniego wieku mieszkacw caej Polski.

redni wiek dla kobiet to: 42,8 lat, natomiast dla mczyzn: 39,3 lata.

Analizujc struktur wiekow ludnoci miasta naley zwrci uwag na fakt, e najwyszy udzia

63,6% mieszkacw Olsztyna jest w wieku produkcyjnym, 16,5% w wieku przedprodukcyjnym, a 19,9%

mieszkacw jest w wieku poprodukcyjnym.

http://www.polskawliczbach.pl/


17

Zestawienie zaprezentowane poniej obrazuje struktur spoeczestwa Olsztyna z uwzgldnieniem

zwikszajcej si liczby osb w wieku poprodukcyjnym (a o prawie 4 pkt. % na przestrzeni 5 lat) w stosunku

do liczby ludnoci w wieku produkcyjnym.

Rok 2010 2012 2013 2014 30.06.

2015

Ludno 175.388 174.641 174.675 173.831 174.083

Ludno w wieku

nieprodukcyjnym na 100

osb

48,8 51,9 53,7 56,2 57,1

Ludno w % ogu ludnoci w wieku:

Przedprodukcyjnym 16,6 16,4 16,4 16,5 16,5

Produkcyjnym 67,2 65,8 65,0 64 63,6

Poprodukcyjnym 16,3 17,8 18,5 19,4 19,9

rdo: M. Jefremienko, Diagnoza obszaru miasta Olsztyna na potrzeby zaoe do

Miejskiego Programu Rewitalizacji Olsztyna do 2020, uzupeniona o dane z GUS.

Olsztyn, pomimo zmniejszajcej si liczby ludnoci w stosunku do lat poprzednich, ma dodatni przyrost

naturalny wynoszcy 247. Odpowiada to przyrostowi naturalnemu w wysokoci: 1,4 na 1000 mieszkacw

Olsztyna. W 2014 roku urodzio si w Olsztynie 1.693 dzieci, w tym 46,6 % dziewczynek i 53,4 % chopcw.

rednia waga noworodkw to 3407 gramw. W porwnaniu do przyrostu naturalnego odnotowanego

w Olsztynie w latach poprzednich na poziomie: 2,8 (rok 2008), 3,2 (rok 2009), 2,4 (rok 2010), uzna naley, e

zachodzi w tej kwestii zdecydowanie tendencja spadkowa. Wspczynnik dynamiki demograficznej, czyli

stosunek liczby urodze ywych do liczby zgonw wynosi 1,17 i jest wikszy od redniej dla wojewdztwa

oraz znacznie wikszy od wspczynnika dynamiki demograficznej dla caego kraju. Poniszy schemat

przedstawia przyrost naturalny w Olsztynie w latach 1995 2014.




18

Zmieniajca si sytuacja demograficzna, pomimo odnotowanego dodatniego salda przyrostu

naturalnego, prowadzi w perspektywie 2020 roku do zmniejszajcej si iloci dzieci i modziey, co oznacza

zmniejszone zapotrzebowanie na infrastruktur opieki oraz owiaty i umoliwi bardziej indywidualne podejcie

do potrzeb tej grupy wiekowej. Spodziewany wzrost liczby ludnoci dotyczy osb w wieku senioralnym

i konieczno modernizacji istniejcej infrastruktury oraz rozbudow nowej, ktra zapewni im opiek

rodowiskow i stacjonarn (okresow i dugoterminow).

W 2013 roku 39,2% zgonw w Olsztynie spowodowanych byo chorobami ukadu krenia, przyczyn 29,9%

zgonw w Olsztynie byy nowotwory, a 8,9% zgonw spowodowanych byo chorobami ukadu oddechowego.

Na 1000 ludnoci Olsztyna przypada 8.27 zgonw. Jest to mniej od wartoci redniej dla wojewdztwa

warmisko-mazurskiego oraz znacznie mniej od wartoci redniej dla kraju.




19

Zauwaaln konsekwencj zmian struktury ludnoci w kategorii wieku jest poziom wskanika

obcienia demograficznego ludnoci w wieku produkcyjnym ludnoci w wieku nieprodukcyjnym (przed

i poprodukcyjnym). Im wysza warto wskanika, tym wiksze obcienie osb pracujcych kosztami

utrzymania dzieci i osb bdcych na emeryturze. Dla Olsztyna w roku 2015 (stan na 30.06.2015r.) wskanik

obcienia demograficznego ksztatowa si nastpujco:

Ludno w wieku nieprodukcyjnym na 100 osb w wieku produkcyjnym

Olsztyn 57,1

Woj. warmisko-mazurskie 55,7

Polska 58,8

Ludno w wieku poprodukcyjnym na 100 osb w wieku produkcyjnym

Olsztyn 30,3


Polska 30,2

Ludno w wieku poprodukcyjnym na 100 osb w wieku przedprodukcyjnym

Olsztyn 117,4


Polska 105,2


Na kade 100 osb w wieku produkcyjnym w 2011 r. przypadao 50 osb w wieku nieprodukcyjnym.

W porwnaniu do 2015r. warto wskanika obcienia demograficznego wzrosa o 8,3 osoby. Jest to

spowodowane spadkiem liczby ludnoci w wieku produkcyjnym i wzrostem liczby ludnoci w wieku

poprodukcyjnym. Prognozuje si, e do 2035 r. jego warto wzronie i wyniesie nawet 67 osb.

Mimo wskazanych zmian struktura wieku olsztyskiego spoeczestwa jest nadal korzystna ze wzgldu

na utrzymujcy si wysoki udzia ludnoci w wieku produkcyjnym (ponad 60%) i relatywnie niski w wieku

poprodukcyjnym. Najbardziej znaczc kwesti jest jednak zwikszajcy si odsetek ludnoci w wieku 60+ .

Jest to dowd postpujcego procesu starzenia si spoeczestwa miasta, ktry spowodowany jest midzy

innymi przez stale zwikszajc si dugo ycia kobiet i mczyzn. Wedug szacunkw GUS przecitne

dalsze trwanie ycia w roku 2030 dla mczyzn wzronie do 80 lat, a dla kobiet do 83,3 lata (obecnie jest to

74,6 lat dla mczyzn i 81,2 dla kobiet). Zwikszona dugo ycia (pow. 80 lat) spowoduje take w strukturze

demograficznej wzrost udziau osb w wieku sdziwym i bardzo czsto niezdolnych do samodzielnej

egzystencji. Liczba mieszkacw Olsztyna w wieku poprodukcyjnym stale wzrasta. W roku 2008 byo 26.765

osb w wieku poprodukcyjnym, a w roku 2015: 33.766 osb, przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby oglnej

mieszkacw z 176.142 osb w roku 2008 do 174.083 osb w roku 2015.



20

Wzrastajca liczba osb w wieku senioralnym spowoduje adekwatnie wzrost zapotrzebowania na

usugi wpierajce i opiekucze (w formie stacjonarnej i interwencyjnej). W roku 2015 Miejski Orodek

Pomocy Spoecznej w Olsztynie wspiera 620 osb usugami opiekuczymi (w tym 40 osb specjalistycznymi

usugami opiekuczymi). Szacuje si, e w roku 2020 warto osignie poziom ponad 700 osb. Z usug

dziennych domw pomocy spoecznej prowadzonych przez MOPS w Olsztynie w roku 2015 korzystao 527

osb, ale zapotrzebowanie w tym zakresie jest dwu a nawet trzykrotnie wysze ni dostpna w miecie baza.

Do najwaniejszych problemw ludzi starszych mona zaliczy samotno, chorob,

niepenosprawno (rozumiana take jako ograniczenia sprawnoci fizycznej oraz czasem intelektualnej), ycie

w ubstwie oraz poczucie nieprzydatnoci. Wszystkie te problemy wskazuj na istniejc marginalizacj osb

starszych jako zbiorowoci, czego przykadem moe by stopniowe eliminowanie ich z aktywnego ycia

zawodowego w momencie osigania wieku emerytalnego. Osoby starsze boj si nie tylko chorb

i niepenosprawnoci, ale take osamotnienia i nietolerancji, poniewa dookoa nich panuje kult modoci.

Z wiekiem czowiek sabnie fizycznie i zmianie ulega jego aktywno psychiczna. Bardzo wanym czynnikiem

jest w tej kwestii profilaktyka i edukacja, ktra zwiksza poczucie bezpieczestwa osb starszych i daje im

moliwo do wikszej aktywnoci tak fizycznej jak i umysowej.

Wsparcie rodowiskowe, zaangaowanie seniorw m. in. przez ich uczestnictwo w zajciach

warsztatowych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych organizowanych w dziennych placwkach dla osb

starszych jest doskona form profilaktyki i aktywizacji tej stale powikszajcej si grupy spoecznej.

Oceniajc struktur spoeczestwa Olsztyna naley take zwrci uwag na ilo zawartych zwizkw

formalnych, ilo rozwodw oraz ilo osb deklarujcych bycie w zwizku nieformalnym. Mieszkacy

Olsztyna zawarli w 2014 roku 753 maestwa, co odpowiada 4,3 maestwom na 1000 mieszkacw. Jest to

znacznie mniej od wartoci dla wojewdztwa warmisko-mazurskiego oraz znacznie mniej od wartoci dla

Polski. W tym samym okresie odnotowano 2,2 rozwodw przypadajcych na 1000 mieszkacw. Jest to

znacznie wicej od wartoci dla wojewdztwa warmisko-mazurskiego oraz znacznie wicej od wartoci dla

kraju: 28,7% mieszkacw Olsztyna jest stanu wolnego, 51,0% yje w maestwie, 8,1% mieszkacw jest po

rozwodzie, a 8,3% to wdowy/wdowcy.

W kwestiach zwizanych ze wskanikiem migracji, w Olsztynie (wg GUS) w 2014 roku zarejestrowano

2089 zameldowa w ruchu wewntrznym oraz 1937 wymeldowa, w wyniku czego saldo migracji

wewntrznych wynosi dla Olsztyna 152. W tym samym roku 51 osb zameldowao si z zagranicy oraz

zarejestrowano 150 wymeldowa za granic - daje to saldo migracji zagranicznych wynoszce - 99.


21

3.3. Niepenosprawno i problemy seniorw

Niepenosprawno oraz zwizane z ni zagroenie wykluczeniem spoecznym jest jednym

z powaniejszych zjawisk i problemw wspczesnej rzeczywistoci. Powszechno zjawiska

niepenosprawnoci (ok.15% populacji) wymaga od poszczeglnych pastw podejmowania zdecydowanych,

kompleksowych dziaa profilaktycznych - zmierzajcych do zapobiegania powstawaniu niepenosprawnoci

oraz rewalidacyjnych dotyczcych agodzenia jej skutkw w psychicznej, fizycznej i spoecznej sferze ycia

czowieka.

W Polsce wg danych Narodowego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w 2011 r. jest 4.697.500

osb niepenosprawnych (ok. 1,5 mln osb odmwio podania danych), co stanowi 12,2% caego

spoeczestwa. Oznacza to, e co sidmy Polak jest osob niepenosprawn. Spis powszechny wykaza rwnie,

i w cigu ostatnich 14 lat odsetek ludzi niepenosprawnych zmala o 2,8%. Przyczyniy si do tego

niewtpliwie due zmiany w systemach orzeczniczych, a wic bardziej rygorystyczne przepisy. Jednak

w perspektywie ten odsetek ludzi niepenosprawnych bdzie prawdopodobnie narasta, poniewa nasze

spoeczestwo si starzeje.

Zgodnie z Kart Praw Osb Niepenosprawnych z dnia 1 sierpnia 1997 r. (M. P. z 1997 r., Nr 50, poz.

475) osoby niepenosprawne, ktrych sprawno fizyczna, psychiczna lub umysowa trwale lub okresowo

utrudnia, ogranicza lub uniemoliwia ycie codzienne, nauk, prac oraz penienie rl spoecznych zgodnie

z normami prawnymi i zwyczajowymi maj prawo do niezalenego, samodzielnego i aktywnego ycia oraz nie

mog podlega dyskryminacji.

Prawa te wynikaj z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Powszechnej Deklaracji Praw Czowieka,

Konwencji Praw Dziecka, Standardowych Zasad Wyrwnywania Szans Osb Niepenosprawnych, aktw prawa

midzynarodowego i wewntrznego, a przede wszystkim z Konwencji Organizacji Narodw Zjednoczonych

o prawach osb niepenosprawnych, ktra zostaa podpisana przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej w 2012

roku. Celem niniejszej Konwencji jest popieranie, ochrona i zapewnienie penego i rwnego korzystania ze

wszystkich praw czowieka i podstawowych wolnoci przez wszystkie osoby niepenosprawne oraz popieranie

poszanowania ich godnoci. Niniejsza Konwencja opiera si na nastpujcych zasadach:

1) poszanowanie przyrodzonej godnoci, autonomii osoby, w tym swobody dokonywania wyborw

a take poszanowanie niezalenoci osoby,

2) niedyskryminacja,

3) peny i skuteczny udzia i wczenie w spoeczestwo,

4) poszanowanie odmiennoci i akceptacja osb niepenosprawnych bdcych czci ludzkiej

rnorodnoci i caej ludzkoci,

5) rwno szans,

6) dostpno,

7) rwno mczyzn i kobiet,

8) poszanowanie rozwijajcych si zdolnoci niepenosprawnych dzieci oraz poszanowanie prawa dzieci

niepenosprawnych do zachowanie tosamoci.


22

Ustawy kompetencyjne nakadaj na organa administracji rzdowej i samorzdowej okrelone

obowizki w celu umoliwienia osobom niepenosprawnym niezalenego, samodzielnego i aktywnego ycia

oraz eliminowania dyskryminacji.

Zasadniczym aktem prawnym okrelajcym zadania na rzecz osb niepenosprawnych jest ustawa

z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz zatrudnianiu osb niepenosprawnych.

Zgodnie z t ustaw rehabilitacja osb niepenosprawnych oznacza zesp dziaa organizacyjnych,

leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i spoecznych zmierzajcych do

osignicia moliwie najwyszego poziomu funkcjonowania osb niepenosprawnych, jakoci ycia i integracji

spoecznej, przy aktywnym uczestnictwie tych osb.

Narodowy Spis Powszechny przeprowadzony w 2011r. pozwoli ustali w miar dokadn liczb osb

niepenosprawnych w Olsztynie i jednoczenie umoliwi szczegow charakterystyk tej grupy ludnoci.

Opublikowane wyniki wykazay, i liczba osb niepenosprawnych wynosi w miecie 23.376 osb, co stanowi

13,4% ogu mieszkacw, z tego 45% to osoby w wieku produkcyjnym. Osoby niepenosprawne w wikszoci

posiadaj wyksztacenie rednie: 40% % i zawodowe: 23%, wysze: ok. 17 %. Osoby niepenosprawne

prawnie3 stanowi 76%. Natomiast osoby niepenosprawne biologicznie

4 stanowi 24% ogu mieszkacw.

Analizujc populacj osb niepenosprawnych pod wzgldem aktywnoci zawodowej naley

stwierdzi, i zgodnie z danymi Narodowego Spisu Powszechnego w 2011 roku wspczynnik zatrudnienia

wynis ok.17%, a biernych zawodowo byo przeszo 80%. Z dokadnej analizy sytuacji wynika, i znalezienie

pracy jest nadal utrudnione. Jednak pozytywny jest zauwaalny wzrost poziomu wyksztacenia i kwalifikacji

zawodowych osb niepenosprawnych.

Z analizy danych Miejskiego Zespou ds. Orzekania o Niepenosprawnoci w Olsztynie wynika,

i natenie zjawiska niepenosprawnoci nasila si z wiekiem, najwicej osb niepenosprawnych jest

w wieku 41 lat i wicej, co stanowi ok. 50% ogu orzekanych i przewaaj kobiety. Wrd osb

niepenosprawnych w wieku 16 lat i wicej, w latach 2012 2014: 16,3% osb uzyskao orzeczenie o znacznym

stopniu niepenosprawnoci, 55,7% orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepenosprawnoci a 22% o lekkim

stopniu niepenosprawnoci. W cigu ostatnich lat nastpio zmniejszenie iloci wydawanych orzecze o lekkim

stopniu niepenosprawnoci. Zmiany te wynikaj midzy innymi z wprowadzonych zmian w trybie

orzecznictwa. Dominujcym powodem uzyskania orzeczenia s schorzenia narzdu ruchu i neurologiczne,

a w dalszej kolejnoci ukadu kreniowo oddechowego. Niepokojcy jest rwnie wzrost liczby osb

orzekanych z powodu choroby nowotworowej oraz chorb psychicznych.

Niepenosprawno jest jednym z najbardziej niepokojcych problemw spoecznych, dlatego te

znaczce miejsce w planowaniu rozwiza ycia spoecznego miasta zajmuje problematyka wyrwnywania

szans i przeciwdziaania wykluczeniu spoecznemu tej grupy osb.

3 Osoby niepenosprawne prawnie- posiadajce odpowiednie, aktualne orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony oraz

uprawnione do pobierania zasiku pielgnacyjnego, dzieci powyej 16 r. ., tj. urodzone po 20 maja 1986 r. Wg klasyfikacji GUS. 4 Osoby niepenosprawne biologicznie nieposiadajce orzeczenia, subiektywnie odczuwajce cakowit lub powanie ograniczon

zdolno do wykonywania podstawowych czynnoci. Wg klasyfikacji GUS.


23

W Olsztynie na system pomocy osobom niepenosprawnym skadaj si skoordynowane dziaania

prowadzone przez administracj rzdow, samorzdow oraz instytucje i organizacje publiczne. Szczegln rol

w procesie kompleksowej rehabilitacji odgrywa Miejski Zesp do Spraw Rehabilitacji Zawodowej i Spoecznej

Osb Niepenosprawnych. Zesp realizuje zadania powiatu w zakresie zawodowej aktywizacji osb

niepenosprawnych oraz rehabilitacji spoecznej i leczniczej.

W cigu ostatnich 3 lat, a mianowicie w latach 2012 2014, Miejski Zesp ds. Rehabilitacji

Zawodowej i Spoecznej Osb Niepenosprawnych w Olsztynie, biorc pod uwag potrzeby osb

niepenosprawnych udzieli wsparcia przy udziale rodkw z Pastwowego Funduszu Rehabilitacji Osb

Niepenosprawnych w nastpujcym zakresie:

1) szkolenia i przekwalifikowania osb niepenosprawnych w cigu ostatnich 3 lat skorzystay 73 osoby,

2) wydatki na instrumenty i usugi rynku pracy (stae, prace interwencyjne, roboty publiczne) skorzystao

247 osb,

3) dotacje na rozpoczcie dziaalnoci gospodarczej, rolniczej lub wniesienie wkadu do spdzielni socjalnej

otrzymao 35 osb,

4) tworzenie nowych stanowisk pracy dla osb niepenosprawnych utworzono 1.051 stanowisk,

5) dziaalno Warsztatw Terapii Zajciowej w Olsztynie funkcjonuj 2 warsztaty terapii zajciowej,

w ktrych terapi objtych jest 116 osb,

6) turnusy rehabilitacyjne wsparcie finansowe otrzymao 1.090 osb,

7) likwidacja barier architektonicznych w mieszkaniach osb niepenosprawnych przystosowano

97 mieszka,

8) likwidacja barier w komunikowaniu si w tym zakresie udzielono pomocy 423 osobom,

9) likwidacja barier technicznych w tym zakresie udzielono pomocy 107 osobom,

10) dofinansowanie do zakupu sprztu rehabilitacyjnego skorzystao 86 osb,

11) zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i rodki pomocnicze skorzystao 889 osb,

12) dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osb niepenosprawnych w imprezach wzio udzia

6.567 osb,

13) program Aktywny Samorzd Modu I (m.in. dofinansowanie do oprzyrzdowania samochodu, prawo

jazdy kat. B, specjalistyczny sprzt elektroniczny, wzki elektryczne, protezy na min. III poziomie jakoci,

pobytu dzieci osb niepenosprawnych w obkach i przedszkolach ) skorzystao 276 osb,

14) program Aktywny Samorzd Modu II (dofinansowanie kosztw ksztacenia na poziomie wyszym)

skorzystao 566 osb.

Przy placwce funkcjonuje Miejski Zesp do Spraw Orzekania o Niepenosprawnoci w Olsztynie,

ktry w latach 2012 2014 wyda 15.675 orzecze o niepenosprawnoci, z czego 1.406 osobom przed

16 rokiem ycia i 14.269 osobom po 16 roku ycia. W cigu tych 3 lat Zesp wyda rwnie 9.892 legitymacje

osoby niepenosprawnej oraz 4.722 karty parkingowe.

Przy placwce funkcjonuje rwnie Orodek Informacji dla Osb Niepenosprawnych, ktry udzieli

klientom (w latach 2012 2014) 124.829 informacji zarwno osobicie, jak i telefonicznie, listownie oraz za

porednictwem Internetu.


24

Mocnym elementem systemu wsparcia osb niepenosprawnych jest take Miejski Orodek Pomocy

Spoecznej w Olsztynie, w ktrego strukturze zadania na rzecz tej grupy osb realizowane s poprzez:

11 punktw pomocy spoecznej,

Miejski Orodek Poradnictwa Specjalistycznego i Socjalnego,

Punkt Informacji dla Seniorw,

8 Dziennych Domw Pomocy Spoecznej,

Orodek Wsparcia dla Dzieci Modziey Niepenosprawnej,

Usugi transportowe (8 samochodw),

Usugi opiekucze i specjalistyczne.

Poza tym MOPS kieruje do podmiotw wiadczcych caodobowo usugi na rzecz osb starszych

i niepenosprawnych: 6 domw pomocy spoecznej, 4 rodzinnych domw pomocy. Inne podmioty

wsppracujce na rzecz starszych i niepenosprawnych mieszkacw Olsztyna to: Rada Olsztyskich

Seniorw, Rzecznik Praw Osb Starszych, Rady Osiedli, Uniwersytety i Akademia Trzeciego Wieku, Kluby

Seniora, inne organizacje pozarzdowe.

Miejski Orodek Pomocy Spoecznej peni szczegln rol w ochronie standardu ycia osb starszych,

chorych, niepenosprawnych. W celu zapewnienia wszechstronnej opieki MOPS przydziela wiadczenia

finansowe i rzeczowe, prowadzi prac socjaln, zapewnia potrzebujcym gorcy posiek, prowadzi orodki

wsparcia, realizuje usugi opiekucze oraz dla osb z zaburzeniami psychicznymi specjalistyczne usugi

opiekucze w rodowisku zamieszkania, wiadczy pomoc psychologiczn, pedagogiczn i prawn poprzez

dziaalno MOPSiS.

Punkt Informacji dla Seniorw (przy Orodku Wsparcia dla Osb Niesyszcych GEST) suy

kompleksow informacj i pomoc osobom starszym, ich rodzinom i opiekunom. Informacje dotycz usug,

wiadcze, porad specjalistycznych, ulg, form wsparcia udzielanego w obszarze pomocy spoecznej i ochrony

zdrowia, a take moliwoci samorealizacji i rozwoju zainteresowa seniorw w naszym miecie.

Pomoc w formie usug opiekuczych finansowanych ze rodkw wasnych gminy MOPS przyzna 609

osobom na czn liczb godzin 340.150. Od stycznia do grudnia 2014 r. wydatkowano na ten cel kwot

4.270.934 z. Natomiast w ramach zada zleconych gminie finansowanych rodkami pochodzcymi z dotacji

budetu pastwa realizowano specjalistyczne usugi opiekucze dla osb z zaburzeniami psychicznymi. Usugi

te wiadczone byy przez firm Nadzieja Opieka Pielgniarstwo Rehabilitacja Sp. z o.o. Opiek objto 41 osb;

liczba godzin: 27.844, wydatkowano 611.883,35 z.

Rodzaj usug Liczba osb

korzystajcych

Liczba godzin Kwota w zotych

Usugi opiekucze 609 340.150 4.270.934,00

budet gminy

Specjalistyczne usugi

opiekucze

41 27.844 611.883,35

budet pastwa

rdo: MOPS w Olsztynie


25

Usugi finansowane ze rodkw gminy byy realizowane przez MOPS oraz zlecane nastpujcym podmiotom:

Polski Czerwony Krzy, Polski Komitet Pomocy Spoecznej, Nadzieja Opieka Pielgniarstwo Rehabilitacja Sp.

z o. o., Centrum Integracji Spoecznej w Olsztynie.

Duym zainteresowaniem cieszy si osiem dziennych domw pomocy spoecznej funkcjonujcych

w strukturach MOPS, zapewniajcych urozmaicon terapi zajciow, rehabilitacj lecznicz, opiek

pielgniarsk, promujcych aktywno i samodzielno osb starszych, chorych, niepenosprawnych.

Wymienione orodki dysponuj 428 miejscami, w cigu roku 2014 ich uczestnikami byo 687 osb. (Poza tym

podopieczni kierowani s do rodowiskowych domw samopomocy - infrastruktur MOPS w tym zakresie

uzupenia 7 rodowiskowych domw prowadzonych na zlecenie gminy przez organizacje pozarzdowe).

Placwki zapewniaj osobom starszym, chorym, niepenosprawnym odpowiednie warunki do

caodziennego pobytu, w tym usugi: bytowe, opiekucze, transportowe, rehabilitacyjne: usprawniajc

gimnastyk grupow, rehabilitacj lecznicz, wiczenia indywidualne, kinezyterapi, fizykoterapi

(laseroterapia, krioterapia, magnetoterapia, elektroterapia, wiatoterapia), masa leczniczy, hydromasa, rne

formy aktywizacji: terapi zajciow (muzykoterapia, ergoterapia, terapia poprzez sowo, zajcia plastyczne,

biblioterapia, gry i zabawy), zajcia rekreacyjno-kulturalne.

Uczestnicy placwek rokrocznie bior udzia w cyklicznych Spotkaniach Artystycznych Olsztyskich

Orodkw Wsparcia. W 2014 r. odbya si jubileuszowa XX impreza. Tego rodzaju spotkania stwarzaj osobom

niepenosprawnym, starszym, chorym moliwo zaprezentowania swoich umiejtnoci i zdolnoci. Wystpy

na scenie daj uczestnikom wiele satysfakcji, wzmacniaj poczucie wasnej wartoci, stwarzaj moliwo

udziau w yciu kulturalnym miasta.

MOPS zapewnia transport do swoich placwek oraz innych miejsc kompleksowej rehabilitacji,

dysponuje 8 samochodami przystosowanymi do przewozu osb niepenosprawnych.

Pracownicy MOPS kieruj osoby starsze i niepenosprawne do Rodzinnych Domw Pomocy oraz do

stacjonarnych domw pomocy spoecznej. Rodzinne domy to rozwijajca si od 2009 r. stacjonarna forma usug

opiekuczych i bytowych wiadczonych caodobowo w warunkach rodzinnych. W 2014 r. prowadzono

4 Rodzinne Domy Pomocy, ktre dysponoway 16 miejscami, z tej formy pomocy skorzystao 19 osb.

Pomoc MOPS w 2014 r. z powodu niepenosprawnoci objto 2.437 rodowisk (3.868 osb

w rodzinach), co stanowi 37,3% ogu wiadczeniobiorcw. Jest to od lat jeden z gwnych powodw

przyznania pomocy spoecznej.

Infrastruktura i potencja Miejskiego Orodka Pomocy Spoecznej umoliwia wszelkie formy

rehabilitacji - spoeczn, lecznicz i psychologiczn. MOPS prowadzi 8 dziennych domw pomocy dla osb

z rnymi rodzajami niepenosprawnoci, w tym placwek na rzecz osb niepenosprawnych z powodu wzroku,

suchu, chorym na SM i choroby reumatyczne, chorym na cukrzyc, osobom niepenosprawnym ruchowo,

osobom z zaburzeniami psychicznymi, dzieciom i modziey niepenosprawnej.

Osoby niepenosprawne zainteresowane podjciem pracy wspierane s przez konsultanta ds. osb

niepenosprawnych, ktry prowadzi w MOPS doradztwo, poradnictwo i wszechstronn pomoc w zakresie

aktywizacji zawodowej tych osb. W 2014 r. konsultant obj pomoc 190 osb niepenosprawnych, umoliwi

61 osobom uzyskanie zatrudnienia, skierowa 30 osb na kursy zawodowe do innych instytucji realizujcych


26

projekty z zakresu aktywizacji zawodowej, wsppracowa z ok. 40 instytucjami miejskimi i organizacjami

pozarzdowymi.

Ponadto bezrobotne osoby niepenosprawne kierowane s przez MUP do CIS/ KIS do udziau

w pracach spoecznie uytecznych. Mog take korzysta z poradnictwa w zakresie zakadania spdzielni

socjalnych. Miejski Orodek Poradnictwa Specjalistycznego i Socjalnego (MOPSiS) prowadzi poradnictwo

prawne, psychologiczne, pedagogiczne, w tym rwnie w miejscu zamieszkania (na wniosek osb

niepenosprawnych, zainteresowanych bd zgoszonych przez pracownikw socjalnych) oraz terapi i grupy

wsparcia dla rodzin i osb z niepenosprawnoci. Z porad MOPSiS skorzystao w 2014 r. 169 rodzin osb

niepenosprawnych lub samych osb niepenosprawnych. MOPS wsppracuje z wieloma organizacjami

pozarzdowymi, w tym wyspecjalizowanymi w dziaaniach na rzecz niepenosprawnych mieszkacw miasta,

m.in.: Warmisko-Mazurskim Sejmikiem Osb Niepenosprawnych, Polskim Zwizkiem Niewidomych,

Polskim Zwizkiem Guchych, Stowarzyszeniem Bd Dobrej Myli, Polskim Stowarzyszeniem Diabetykw,

a take z Bankiem ywnoci, Federacj Organizacji Socjalnych Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego FOSa

itd.

Gwne problemy zdiagnozowane we wskazanym obszarze to:

1) ograniczenie sprawnoci psychicznej, fizycznej, choroby powodujce utrudnienie samodzielnej

egzystencji,

2) pogorszenie si sytuacji ekonomicznej,

3) zakoczenie aktywnoci zawodowej osb starszych czsto wie si z utrat pozycji spoecznej

zwizanej z wykonywanym zawodem, std trudnoci z odnalezieniem si w nowej sytuacji. Brak

koncepcji na now organizacj ycia, trudnoci w kontaktach ze rodowiskiem lokalnym prowadzce

do izolacji spoecznej,

4) kopoty z przystosowaniem si do szybkich zmian cywilizacyjnych i technicznych,

5) bariery w aktywnoci zawodowej wynikajce z braku dostpu i moliwoci korzystania z ofert firm

szkoleniowych,

6) wystpujce bariery psychospoeczne, ekonomiczne, rynku pracy, architektoniczne, urbanistyczne

i komunikacyjne utrudniajce aktywno spoeczno zawodow i kulturaln,

7) ograniczenia lokalnej infrastruktury informacyjnej, edukacyjnej, doradczej i terapeutycznej.


27

3.4. Bezdomno oraz grupy spoeczne zagroone wykluczeniem lub marginalizacj

Z uwagi na szczeglny charakter grupy spoecznej osb nieposiadajcych miejsca zamieszkania trudno

jest dokadnie oceni skal zjawiska bezdomnoci. W 2013r. z 7 na 8 lutego zostao przeprowadzone na zlecenie

Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej oglnopolskie badanie liczby osb bezdomnych na terenie caego

kraju. Wwczas zdiagnozowano w Polsce ogem 30,7 tys. osb bezdomnych, w tym ponad 22 tys. osb

przebywao w placwkach instytucjonalnych, a ok. 8,5 tys. osb poza placwkami. Z uzyskanych danych

wynika, e w wojewdztwie warmisko-mazurskim byo 1.292 osoby bezdomne, za w samym Olsztynie - 229

osb bezdomnych, z ktrych 193 osoby przebyway w placwkach, a 36 poza placwkami instytucjonalnymi,

m.in. w miejscach niezamieszkalnych, pustostanach, domkach, altanach dziakowych.

Zdecydowana wikszo bezdomnych to ludzie ubodzy, uzalenieni od alkoholu, nierzadko pozostajcy

w konflikcie z prawem, bezrobotni, bez wasnych dochodw, czy te posiadajcy niskie dochody uzupeniane

zasikami z pomocy spoecznej. Przewanie s samotnikami, ktrzy definitywnie wykluczaj moliwo

powrotu do rodziny. Jedynie nieliczni przyznaj si do kontaktw z rodzin i przy odpowiednim

specjalistycznym wsparciu mogliby wrci do wasnych rodowisk.

W Olsztynie pomoc osobom bezdomnym organizuje Miejski Orodek Pomocy Spoecznej (MOPS)

w ramach Schroniska dla Bezdomnych, ktre dysponuje 106 miejscami (noclegi, ciepe posiki, odzie

i obuwie, rodki czystoci, rodki higieny osobistej, lekarstwa, pomoc materialna, praca socjalna, realizacja

indywidualnych programw wychodzenia z bezdomnoci i innych usug ukierunkowanych na wzmacnianie

aktywnoci spoecznej i uzyskanie samodzielnoci yciowej). Obowizuje zasada, e kady zgaszajcy si do

schroniska, zwaszcza w okresie jesienno zimowym i podczas mrozw zawsze otrzyma ciepe schronienie

i pomoc, co jest moliwe dziki wykorzystywaniu na miejsca noclegowe take wietlicy i korytarza.

Istotn pomoc osobom bezdomnym w dostpie do schronienia s wsplnie przeprowadzane przez

pracownikw socjalnych MOPS i Stray Miejskiej w okresie zimowym patrole miejsc przebywania

bezdomnych. Podczas patrolu osoby bezdomne s informowane o miejscach pomocy otrzymuj te

rokrocznie aktualizowane ulotki informacyjne - Bezdomni. Gdzie szuka pomocy w Olsztynie i wojewdztwie

warmisko-mazurskim. Od wrzenia 2013 r. przy MOPS funkcjonuje Zesp Kryzysowy, ktry podejmuje

czynnoci interwencyjne w sytuacji wystpienia zdarzenia kryzysowego. Czonkowie Zespou peni dyury po

godzinach pracy (tj. w godz. 15.15 7.15) we wszystkie dni tygodnia i w razie zaistniaej potrzeby korzystaj

z pomocy policji, jednostek suby zdrowia lub innych instytucji.

Prowadzona jest cisa wsppraca z innymi miejskimi podmiotami dziaajcymi na rzecz osb

bezdomnych, w tym m.in. z Caritas Archidiecezji Warmiskiej (jadodajnia, pomoc medyczna, ania,

magazyn odziey), PKPS (jadodajnia w okresie jesienno-zimowym), PCK (magazyn odziey). Rokrocznie

w okresie jesienno-zimowym MOPS aktualizuje i przekazuje wszystkim miejskim podmiotom dziaajcym

w obszarze bezdomnoci Informacj o instytucjach i organizacjach wiadczcych pomoc osobom bezdomnym

w Olsztynie, zawierajc szczegowe dane teleadresowe podmiotu, osoby kierujcej placwk, godziny pracy

i udzielania pomocy oraz zakres wiadczonej bezdomnym pomocy.

MOPS jest jednym z podmiotw biorcych udzia w realizacji Miejskiego Programu Zapobiegania

Przestpczoci oraz Ochrony Bezpieczestwa Obywateli i Porzdku Publicznego Bezpieczny Olsztyn

(Uchwaa Nr XXI/346/12 Rady Miasta Olsztyna z dnia 28 marca 2012 roku), w tym m.in. w zakresie


28

zapewniania bezpieczestwa socjalnego osobom bezdomnym, wiadczenia poradnictwa specjalistycznego,

prowadzenia oddziaywa terapeutycznych, psychologicznych, pedagogicznych i doradztwa prawnego (cz

Programu: Zadania organw i instytucji dziaajcych w sferze pozapolicyjnej).

Z danych statystycznych MOPS wynika, i w 2014 r. z rnych form wiadcze pomocy spoecznej

skorzystao 251 osb bezdomnych.

Okrelono gwne problemy w tym zakresie:

1) problemy mieszkaniowe nasilanie si zjawiska bezdomnoci i przepenione schronisko nie sprzyjaj

zapewnieniu godziwych warunkw zamieszkania wszystkim potrzebujcym. Zakad Lokali i Budynkw

Komunalnych w Olsztynie uwzgldnia osoby bezdomne w przydziale mieszka, niestety nie jest w stanie

zaspokoi ogromnych potrzeb. Duym wyzwaniem dla sub socjalnych jest zapewnienie

niepenosprawnym bezdomnym miejsc w domach pomocy spoecznej.

2) stan zdrowia - z powodu zimna, braku higieny, niedoywienia, wyniszczenia przez alkohol bezdomni

zapadaj na przewleke przezibienia, liczne choroby, m.in. puc, koczyn, skry, wtroby, serca oraz

anemi.

3) karalno wielu bezdomnych pozostaje w kolizji z prawem, najczciej s sprawcami kradziey

z wamaniem, napadw chuligaskich, niepacenia alimentw, zncania si nad rodzin.

4) problemy materialne zdecydowana wikszo bezdomnych to ludzie ubodzy, bezrobotni, yjcy bez

wasnych dochodw, czy te posiadajcy niskie dochody uzupeniane zasikami z pomocy spoecznej.

5) zerwane wizi rodzinne wikszo bezdomnych wyklucza moliwo powrotu do rodziny. Niektrzy

jednak przyznaj si do kontaktw z rodzin i przy odpowiednim specjalistycznym wsparciu mogliby

wrci do wasnych rodowisk.

6) problemy w kontaktach z bezdomnymi wynikaj najczciej z cakowitej destabilizacji yciowej tych

osb, dugotrwaego stresu i przejawiaj si zobojtnieniem, zoci, rozpacz oraz podejmowaniem

zachowa i dziaa prowadzcych do utrzymania istniejcego stanu.

7) braki w infrastrukturze na rzecz bezdomnych (m.in. mieszka chronionych, treningowych, miejsc

schronienia dla bezdomnych pozostajcych w naogu - ogrzewalni).

Sytuacja ekonomiczna i spoeczna kraju ma wpyw na utrwalenie barier utrudniajcych asymilacj osb

opuszczajce zakady karne ze rodowiskiem spoecznym. MOPS w Olsztynie udziela stosownej pomocy

osobom zwalnianym z zakadw karnych i ich rodzinom.

Zwalniani czsto borykaj si z problemem mieszkaniowym spowodowanym niejednokrotnie

odrzuceniem przez rodzin. Z powodu swojej przeszoci maj take utrudniony dostp do rynku pracy,

nierzadko dowiadczaj te ostracyzmu. Maj take trudnoci w penieniu rl spoecznie akceptowanych.

Z danych statystycznych MOPS wynika, i w Olsztynie ze wiadcze pomocy spoecznej z tytuu

trudnoci w przystosowaniu do ycia po opuszczeniu zakadu karnego przecitnie rocznie korzysta 130 osb

oraz 10 rodzin.

Jako gwne problemy wskazuje si:

1) problemy mieszkaniowe spowodowane najczciej odrzuceniem osoby przebywajcej w zakadzie

karnym przez rodzin.

2) konflikty rodzinne spowodowane utrat lub zanikiem wizi rodzinnych.


29

3) problemy w znalezieniu zatrudnienia brak ofert pracy oraz moliwoci uczestnictwa w odpowiednich

kursach i szkoleniach przysposabiajcych lub doskonalcych kwalifikacje.

4) wykluczenie spoeczne.

5) trudnoci w penieniu rl spoecznie akceptowanych.

Ze wzgldu na rosnc liczb migrantw szukajcych w Polsce schronienia i obcokrajowcw

osiedlajcych si na terenach naszego kraju, ustawa o pomocy spoecznej (art. 5 i 5a) przyznaje prawo do

wiadcze z pomocy spoecznej cudzoziemcom majcym miejsce zamieszkania i przebywajcym na terytorium

Rzeczpospolitej Polskiej, posiadajcym zezwolenie na osiedlenie si, zgod na pobyt tolerowany lub status

uchodcy oraz obywatelom pastw czonkowskich Unii Europejskiej, ktrzy uzyskali zezwolenie na pobyt.

Mniejszoci narodowe i etniczne charakteryzuje odmienno kulturowa, zwyczajowa, sposb mylenia

i zachowania. Spoeczno mniejszoci narodowych i etnicznych jest bardzo zrnicowana pod wzgldem

zamonoci. Spord mniejszoci narodowych najwiksz grup w Olsztynie stanowi Romowie, ktrych

szacunkowa liczba waha si w przedziale 250-300 osb. Przewanie s to rodziny ubogie, ktrych sytuacja

socjalno-bytowa wymaga pomocy i wsparcia. Dua liczba rodzin posiada ze warunki mieszkaniowe (ciasnota,

przegszczenie, brak sanitariatw, zy stan techniczny zajmowanych lokali). Romowie w wikszoci dotknici

s problemem bezrobocia - gwnie z powodu braku kwalifikacji zawodowych i niedostatecznej znajomoci

jzyka polskiego.

Konieczno przystosowania si do zasad i zwyczajw panujcych w Polsce powoduje odejcie od

rodzimej tradycji i obyczajw, dodatkowo pasywne i roszczeniowe postawy Romw maj wpyw na

pogbiajce si ubstwo, izolacj i wykluczenie spoeczne.

Z rnych form wiadcze pomocy spoecznej przecitnie rocznie korzysta ok.150 osb ze spoecznoci

romskiej. Ponadto w strukturach MOPS funkcjonuje Romska wietlica Rodzinna, ktrej celem jest integracja

spoecznoci romskiej z polsk. Placwka dba o zaspokajanie potrzeb rozwojowych, oferuje pomoc

w pokonywaniu trudnoci szkolnych, niwelowania problemu sabego czytania i pisania wrd dorosych,

organizacj czasu wolnego oraz prowadzi szereg innych dziaa adresowanych do lokalnej spoecznoci

romskiej. Przecitna roczna liczba uczestnikw wietlicy wynosi ok. 60 osb, w tym 30 35 dzieci.

Dziki pozyskiwaniu dodatkowych rodkw w ramach dotacji rzdowych moliwa jest realizacja

projektw uatwiajcych funkcjonowanie olsztyskiej spoecznoci romskiej. Gwnymi problemami s:

1) problemy mieszkaniowe dua liczba rodzin posiada ze warunki mieszkaniowe ciasnota,

przegszczenie, brak sanitariatw, zy stan techniczny zajmowanych lokali. zagroenie eksmisj.

Ograniczone rodki finansowe uniemoliwiaj Romom dokonanie poprawy warunkw lokalowych. Zasoby

mieszkaniowe miasta nie zaspokajaj ogromnych potrzeb w tym zakresie.

2) problemy materialne czonkowie mniejszoci narodowych i etnicznych korzystajcy ze wsparcia pomocy

spoecznej to osoby, ktre czsto ze wzgldu na sabe wyksztacenie (w tym zdarzajcy si analfabetyzm

i niedostateczn znajomo jzyka polskiego) oraz niskie kwalifikacje zawodowe s na rynku pracy

bierni zawodowo. Ponadto dostrzega si niech pracodawcw do zatrudniania Romw. Gwne

zarobkowe rda utrzymania to handel, nieliczne przedsibiorstwa (muzykowanie), prace sezonowe

i dorywcze. Wyuczona bezradno skutkuje uzalenieniem kolejnych generacji od biernych form pomocy.


30

3) niski poziom higieny i problemy zdrowotne wynikajce z braku owiaty zdrowotnej, czstsza zapadalno

na szereg chorb.

4) izolacja spoeczna trudnoci w integracji ze spoecznoci lokaln i przystosowaniu si

do obowizujcych norm wynikajca z niewystarczajcej znajomoci jzyka polskiego, odmiennoci

kultury i zwyczajw, a take niechci do nawizywania kontaktw ze spoecznoci lokaln spowodowanej

poczuciem alienacji i wyobcowania.

5) brak akceptacji spoecznej czonkowie mniejszoci spotykaj si z brakiem zrozumienia ze strony

spoecznoci lokalnej dla odmiennoci kulturowej, religijnej. Funkcjonujce od wielu lat stereotypy

i uprzedzenia nie sprzyjaj nawizywaniu wizi midzyludzkich.

6) zanik tradycji kulturowych - konieczno przystosowania si do zasad i zwyczajw panujcych w Polsce

powoduje odejcie od rodzimej tradycji i obyczajw.

7) ograniczona skuteczno dotychczas stosowanych mechanizmw aktywizacji i integracji Romw.


31

3.5. Bezrobocie

Od wielu lat Olsztyn znajduje si w pierwszej dziesitce miast o najniszej jednocyfrowej stopie

bezrobocia, ktra na koniec padziernika 2015 roku osigna poziom 5,8 %. Stopa bezrobocia w Olsztynie jest

rwnie najnisza wrd wszystkich powiatw wojewdztwa warmisko mazurskiego i nadal wykazuje

tendencj spadkow.

Poniej zamieszczona tabela obrazuje stop bezrobocia w Olsztynie w latach 2008 2015

31.12

2008

31.12

2009

31.12

2010

31.12

2011

31.12

2012

31.12

2013

31.10.

2014

31.12

2014

31.10.

2015

Wzrost/

spadek

31.10.2015/

31.10.2014

Kraj 9,5 12,1 12,4 12,5 13,4 13,4 12,0 11,5 9,6 - 2,4

Wojewdztwo 16,8 20,7 20,0 20,2 21,3 21,6 19,0 18,9 15,8 - 3,2

Olsztyn 4,3 7,3 6,9 7,2 8,4 8,4 7,4 6,9 5,8 - 1,6

Powiat

Olsztyski 15,1 20,7 20,3 21,0 22,0 22,8 20,3 20,2 16,8 - 3,5

rdo: Miejski Urzd Pracy w Olsztynie

Lata 2009 2013 to okres systematycznego wzrostu bezrobocia w Olsztynie. Na koniec 2012 i 2013

roku stopa bezrobocia w Olsztynie wynosia 8,4 % i bya prawie dwukrotnie wysza od stopy bezrobocia z

koca 2008 roku. Pogorszenie sytuacji na rynku pracy widoczne byo w caej Polsce i wynikao przede

wszystkim z wpywu kryzysu wiatowego na krajowy rynek pracy. Od 2014 roku zauwaalna bya wzgldna

stabilizacja na rynku pracy w Olsztynie i systematyczny spadek bezrobocia. Na koniec grudnia 2014 roku stopa

bezrobocia wyniosa 6,9 % i bya na takim samym poziomie jak w grudniu 2010 roku.

Wedug stanu na dzie 31 grudnia 2014 roku w ewidencji osb bezrobotnych Miejskiego Urzdu Pracy

w Olsztynie zarejestrowanych byo 5.929 osb bezrobotnych. Liczba ta bya nisza o 1.393 osoby

w porwnaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. 2015 rok to okres kolejnych spadkw liczby

bezrobotnych. Na koniec padziernika 2015 roku zarejestrowanych byo 5.017 osb.


32

Wykres zaprezentowany poniej przedstawia liczb osb bezrobotnych w latach 1999 31.12.2014


Cech charakterystyczn bezrobocia jest tzw. sezonowo, ktra charakteryzuje si wzrostem liczby

bezrobotnych w okresie jesie zima i spadkiem liczby bezrobotnych w okresie wiosna lato. Wynika to

midzy innymi z sezonowoci zatrudnienia tj. wikszej iloci ofert pracy w sezonie wiosennym i letnim.

Napyw i odpyw bezrobotnych

Bezrobocie w Olsztynie charakteryzuje si stosunkowo duymi napywami i odpywami osb

bezrobotnych. W 2013 roku zarejestrowano 10.565 osb bezrobotnych natomiast wyrejestrowano 10.507 osb.

Z kolei w 2014 roku zarejestrowano ogem 9.358 osb bezrobotnych, a wyrejestrowano z ewidencji 10.751

osb. Porwnujc oba okresy zauwaa si spadek osb rejestrujcych si (o 1.207 osb) oraz niewielki wzrost

osb wyczonych z ewidencji (o 244 osoby).

Tabela przedstawia napyw i odpyw bezrobotnych w latach 2013 i 2014

Wyszczeglnienie Napyw

Dynamika

2014/2013 Odpyw

Dynamika

2014/2013

2013 2014 % 2013 2014 %

Miasto

Olsztyn 10.565 9.358 - 11,4 % 10.507 10.751 + 2,3 %



33

Pozytywnym zjawiskiem jest przewaga w 2014 roku liczby wyrejestrowa nad liczb osb rejestrujcych si,

co ma przeoenie na zmniejszajc si liczb bezrobotnych, ktra jest szczeglnie widoczna w okresie

wiosenno letnim. W 2014 roku najwikszy odpyw bezrobotnych z ewidencji odnotowano w miesicach

marzec (1.027 osb) i kwiecie (1.025 osb) oraz wrzesie (1.119 osb). Z kolei najwyszy napyw

bezrobotnych odnotowano w miesicach stycze (1.080 osb) i padziernik (921 osb). Zjawisko to czciowo

zwizane jest z tym, e wiele umw o prac (w tym refundowanych z Funduszu Pracy) koczy si z dniem 31

grudnia poprzedniego roku oraz z zakoczeniem jesieni prac sezonowych co powoduje zwikszone napywy

bezrobotnych do ewidencji w tych okresach.

Zdecydowana wikszo rejestrujcych si bezrobotnych to osoby rejestrujce si po raz kolejny (ponad

75%). Okoo 21% dokonujcych rejestracji posiada prawo do zasiku dla bezrobotnych. W oglnej liczbie osb

rejestrujcych si w urzdzie 13,3 % w 2013 roku i 15,5% w 2014 roku stanowiy osoby powracajce po

zakoczeniu udziau w aktywnych programach rynku pracy. Najliczniejsz grup stanowiy osoby, ktre

odbyway sta w zakadach pracy, osoby po pracach spoecznie uytecznych i po zakoczeniu szkolenia.

miejski ośrodek pomocy społecznej

Documents