michiel van zeijl-master of landscape architecture-thermen van ockenburgh
DESCRIPTION
ÂTRANSCRIPT
-
AfstudeerwerkMichiel van Zeijl
Academie van Bouwkunst
Landschapsarchitectuur
11 november 2014
De Thermen van Ockenburgh
-
2Colofon
-
3Amsterdam, 11 november 2014
Michiel van Zeijl
0616177405
Commissieleden:
Rob van Leeuwen (mentor)
Landschapsarchitect
Morgenster Landschap
Bram Breedveld
Landschapsarchitect
LANDLAB studio voor landschapsarchitectuur
Dingeman Deijs
Architect
dingeman deijs architect
Academie van Bouwkunst
Waterlooplein 211
1011 PG Amsterdam
-
4Inhoudsopgave
-
51 De Buitenplaats Bloemen van het landschap
Grand Tour
2 Ockenburgh Schoonheid en verval
3 Het verhaal van Ockenburgh Het ideaal van Westerbaen Ligging in de stad
Ligging in de duinen
Ambities van Den Haag
Van hand tot hand
Huidige situatie
4 Stellingname
5 Concept
6 De Thermen van Ockenburgh Ontwerp
Hoofdstructuur
Beleving en enscemering
Kruisingen van routes
Programma
Het ontwerp van de baden
6
12
16
32
36
40
-
6De Buitenplaats
-
7
-
8Van de ruim 6000 buitenplaatsen en landgoederen die Nederland op
het hoogtepunt hebben gekend, zijn er tegenwoordig nog zon 550
over, waarvan velen in staat van verval.
Dat is zonde en er zou alles moeten worden gedaan om de
overgebleven landgoederen in ere te herstellen en te houden.
Want buitenplaatsen zijn de bloemen van het landschap, zoals Jan
Bijhouwer ooit schreef. Het zijn juist deze landschapselementen die
door de bijzondere balans tussen natuur en kunst, landschap en
architectuur, en de rijke historie van eigenaren en verhalen, bijzonder
zijn om te bezoeken.
Er is nog een andere reden om de buitenplaats als onderwerp
te nemen voor mijn afstudeerwerk. In de eeuwenlange
geschiedenis van buitenplaatsen en landgoederen is de tuin- en
landschapsarchitectuur als vakdiscipline volwassen geworden. Er
zijn talloze ontwerpstijlen ontstaan en weer verdwenen en daarbij is
een groot palet aan ruimtelijke ontwerpmiddelen ontwikkeld. Deze
middelen zijn onontbeerlijk voor een ruimtelijk ontwerper, en ik heb
me voorgenomen deze te verkennen en eigen te maken door een
ontwerpproject te formuleren waarbij een concreet schaalniveau
wordt bereikt.
Bloemen van het landschap
-
Uitsnede kaart landgoederen en buitenplaatsen, uit: De buitenplaats en het Nederlandse Landschap
9
wie op een buitenplaats woont en zijn tuin cultiveert, krijgt
oog voor de diepere betekenis van de natuur. Groei en bloei van
planten en het gedrag van dieren sporen aan tot nadenken:
bloemen benadrukken de vergankelijkheid van schoonheid, bijen
de noodzaak van spaarzaamheid en ijver.
Fragment uit brief van Plinius
Ockenburgh
-
Rousham
10
Tijdens dit afstudeerproject heb ik, bij wijze van een persoonlijke
Grand Tour, verschillende klassiekers bezocht als het gaat om
landgoederen. Een aantal in en rondom Den Haag, en een aantal
in Zuid-Engeland, waaronder Rousham, Blenheim, Stourhead en
Sissinghurst Gardens. De manier waarop in deze parken gebruik is
gemaakt van licht en donker, routing en tafereelopbouw is inspiratie
geweest voor de uitwerking van het ontwerp.
Grand Tour
-
Stourhead
Clingendael
11
-
12
Ockenburgh
-
13
-
14
De buitenplaats waar ik me in dit project op concentreer is
buitenplaats Ockenburgh bij Loosduinen, ten zuidwesten van Den
Haag.
Ockenburgh is samen met vele andere buitenplaatsen rond 1650
gesticht en uitgegroeid tot een groot landgoed in landschapsstijl.
In 1931 is de kern van het landgoed door gemeente Den Haag
gekocht en opengesteld voor het publiek. Die kreeg de mogelijk om
voor het eerst vrijelijk door een buitenplaats te wandelen en daarvan
te genieten.
Schoonheid en verval
-
15
De openstelling had ook een keerzijde. Het landhuis is lange tijd nog
betekenisvol geweest als jeugdherberg, maar het park is sinds de
openstelling in verval geraakt. Toen de jeugdherberg in de jaren 90
naar het centrum verhuisde raakte dit verval in een stroomversnelling.
Het huidige parkbeheer is met name gestuurd op ecologie, en
daardoor raakt de ruimtekunst van de buitenplaats, zoals zichtlijnen,
orientatie en dwaalroutes, verloren.
-
16
Het verhaal van Ockenburgh
-
17
-
Arctoa Tempe van Jacob Westerbaen
18
Ockenburgh is in 1652 gesticht, op de uitloper van een reeks
strandwallen waar ook de stad Den Haag op is gebouwd, door dichter
en medicus (maar vooral levensgenieter) Jacob Westerbaen.
Hij maakte onderdeel uit van een groep rijken die na de Vrede van
Munster (1648) buitenplaatsen stichtten nabij de grote steden.
Samen met enkele andere buitenplaats-stichters werd ook een
nieuwe traditie in het leven geroepen; de hofdicht. In deze gedichten
beschreef men lovend de idealen van eigen en elkaars buitens. Jacob
Westerbaen schreef in 1653, Arcta Tempe. Ockenburgh. Met een
omvang van tussen de vier- en vijfduizend versregels is dit een van de
omvangrijkste hofdichten uit de Nederlandse literatuur.
In de hofdicht beschreef Westerbaen het ideaal van zijn buitenplaats
-vol met beckens vol meloenen, vol persik en abrikoos. Maar ook de
nabijheid van natuur en de rust die dat teweegbrengt op de mens was
een belangrijke kwaliteit. In navolging van toen favoriete denkers zoals
Virgilius, vond Westerbaen dat de dichtkunst en het bewerken van het
land stimulerend werkte voor de gezondheid van lichaam en geest.
Stads comfort... De natuur nabij
Het idaal van Jacob Westerbaen
-
Loos Duynland, mager stael van overstoven hey-grond,
Daert hongerigh conyn te nauwer nood syn wey vond
En voede Mensch noch Vee, als Brandwijcks noeste schop
Dat schrael beswangerde met allerley voll-op.
Soo raecken Ockenburgh eens s jaers int kraem te leggen,
En baerde t all om veer wat buyren derven seggen
Van niet min kinderen als daghen int rond jaer,
Diet Hollandsch Vrouwtje droeg. Tzy droomen-tael, of waer,
K pas op de Beckens niet: Maar Beckens voll Meloenen,
Voll Pers en Abricoos, elck waerdiger om soenen
Dan all dien Almanack van Garnaet onder een,
Die Beckens houd ick waert, die kindren sonder been,
Dat Ockenburghs gebroedt, mirakelwyz gebooren
Uyt dondraghbaerheyd self, dat kan myn lust bekooren,
En ketelen myn keel niet minder als myn hert.
Strandwallen met de wegenstructuur van Den Haag en buitenplaatsen.
Ockenburgh
19
-
20
Ockenburgh ligt anno nu ingeklemd tussen drie werelden: de stad,
een parkzone en de duinen met de zee.
Den Haag is inmiddels tot aan de oostelijke grens van Ockenburgh
gegroeid. In het zuiden ligt het tuinbouwgebied Westland.
Tussen deze twee gemeenten ligt een gordel van verschillende
groengebieden en parken, zoals Madestein en de Uithof, met aan de
rand een parkway die vanuit het oosten richting de badplaats Kijkduin
loopt.
Langs de kust ligt het duin- en tevens Natura2000-gebied van de
Hollandse kust, bestaande uit de gebieden Kapittelduinen, Solleveld
en het Westduinpark.
Ligging in de stad
-
Luchtfoto van Ockenburgh met de stad (Den Haag), het tuinbouwgebied (Westland), de duinen en de parkzone 21
Den Haag
Loosduinen
De Uithof
Madestein
Solleveld
Kapittelduinen
Westduinpark
Westland
-
1 kmduinlandschap
Ligging in de duinen
Duinlandschappen
22
Binnen een straal van 1 km van buitenplaats Ockenburgh ligt het
duingebied Solleveld. Daarmee ligt een bijzonder mooi natuurgebied
met grote natuurwaarden binnen bereik van de buitenplaats. Bij
het stichten van Ockenburgh lag dit duingebied overal rondom
de buitenplaats, maar nu is het achter een schil van verschillende
stadsrandfuncties verdwenen.
Naast de bijzondere natuurkwaliteit is hier ook de gezonde zeelucht
binnen bereik, waar van oudsher een helende werking aan wordt
toegedicht.
-
Solleveld
23
-
24
Ambities van Den Haag
Gemeente Den Haag heeft ambities opgesteld met betrekking
op hoe zij zich als stad wil profileren. De kernwoorden daarbij zijn
Internationale stad van vrede en recht. Dit heeft natuurlijk betrekking
op de vele buitenlandse instanties zoals ambassades en internationaal
georienteerde bedrijven die de stad al lange tijd rijk is. Het beleid is
daarop toegespitst.
In samenhang met de infrastructurele bereikbaarheid is in het
beleid een internationale ring aangewezen. Deze ring bestaat uit al
aanwezige wegen rondom de stad die goed aansluiten op het netwerk
van snelwegen en de vliegvelden Rotterdam-The Hague Airport en
Schiphol. Daarnaast ontsluit de internationale ring de internationale
zone, waarbinnen veel internationale bedrijven zijn gevestigd.
Ockenburgh grenst aan deze ring.
Samen met vele andere parken langs de Lozerlaan/Ockenburghstraat
ligt Ockenburgh als het ware met zijn rug tegen de internationale ring.
Nu is de kans om van het moment gebruik te maken en Ockenburgh
een gezicht te geven aan de parkway en verder.
-
Schiphol
INTERNATIONALE RING
Rotterdam The Hague Airport
Ockenburgh
A44
A4
A4
A20
A12
A13
Infrastuctuur rondom Den Haag
25
-
openbaar parkbuitenplaats landgoed
Postkaart van jeugdherberg OckenburghTransformatie Ockenburgh
26
Nadat Jacob Westerbaen overleed, is Ockenburgh door vele anderen
bewoond en gebruikt geweest. Iedere bewoner heeft, zoals bij vele
andere buitenplaatsen, zijn eigen stempel gedrukt op het ontwerp en
de inrichting van het huis en de tuin. Die zijn in de loop van de tijd dus
ook ingrijpend veranderd.
In grote lijnen kun je zeggen dat Ockenburgh van een buitenplaats
(19ha) is uitgegroeid tot een landgoed (313ha) inclusief de drie
pachtboerderijen Wijndaelerswoning, Solleveld en hoeve Blijrust.
Waarna de nabestaanden van de laatste eigenaar het totale gebied
vanaf 1916 in stukken hebben verkocht. De kern van het landgoed,
met het landhuis, is nu zo ongeveer de contour van het huidige park,
zoals de gemeente het gekocht heeft in 1931.
Mensen uit de omgeving kregen vanaf dat moment de kans om
vrijelijk te wandelen in en te genieten van een buitenplaats.
Het was niet voor het eerst dat omwonenden de buitenplaats
in mochten. De laatste eigenaar organiseerde jaarlijk een
vliegerwedstrijd waar alle mensen uit het dorp voor werden
uitgenodigd.
Daarnaast zijn er nog talloze andere verhalen van mensen die stiekem
over de muren heen klommen.
Vanaf na de Tweede Wereldoorlog is Ockenburgh het toneel
geweest van een van de grootste jeugdherbergen ter wereld, met als
hoofgtepunt de jaren 70/80.
Het bijzondere van Ockenburgh is dat uit alle tijdslagen nog
elementen terug te vinden zijn in het huidige park. De huidige
stijl is dan ook meer eclectisch dan dat er een specifieke tuinmode
overheersend is.
Van hand tot hand
-
Tijdslijn met eigenaren die Ockenburgh hebben bewoond
27
1940
1945
Jaco
b W
este
rbae
n
dich
ter e
n m
edic
us
Maa
rten
Pau
w
bew
indh
ebbe
r van
de
V.O
.C.
en
burg
emee
ster
van
Del
ft
Fred
erik
Hen
drik
baro
n va
n de
n Bo
etse
laer
Jaco
b G
eorg
e Ru
tger
kast
elei
jn/s
lotv
oogd
, bal
juw
en
dijk
graa
f van
Woe
rden
Leon
ard
van
de K
aste
ele
polit
icus
, pat
riot e
n di
chte
r
Joha
nnes
Hen
dric
us Ja
cob
Huy
gens
Bouw
gron
d M
aats
chap
pij O
cken
burg
,
daar
na in
del
en v
erko
cht a
an T
hurk
ow,
Wag
enaa
r, H
umm
elin
ck e
n M
ente
n
Oor
logs
gebi
ed
in g
ebru
ik d
oor D
uits
ers
Mic
hiel
Hub
ert
heer
van
Hilv
aren
beek
en
oud-
sche
pen
van
Rott
erda
m
Elis
abet
h Pa
uw
baro
ness
e do
uairi
re
van
den
Boet
sela
er
Geo
rg G
enan
t Lan
s
lid L
oosd
uins
e ge
mee
nter
aad
Solk
o Jo
hann
es
van
den
Berg
h
nota
ris
Gem
eent
e D
en H
aag
Jaqu
es d
u Ti
l de
Ferr
ant
1725
1675
1670
1652
1750
1775
1796
1786
1809
1848
1898
1916
1931
-
1712
19 ha
Ockenburgh ligt als een geometrische contour in
het duinlandschap. De tuin bestaat uit met name
fruitboomgaarden en akkers. De orientatie van de
lengteas is nog steeds aanwezig, Het belangrijkste
ruimtelijke element die de tand des tijds heeft doorstaan
is de oprijlaan die vanaf de Monsterseweg schuin op het
landhuis is georienteerd.
Het oostelijke deel van de buitenplaats wordt afgestoten
en de tuinen direct rond het landhuis worden in franse
stijl omgevormd. Alle fruitbomen worden verkocht. Deze
omvorming gaat gepaard met het afgraven van delen van
het duin. Het zand gaat naar het Westland. Hiermee wordt
een begin gemaakt met een rechtewatersysteem die de
contouren van de tuin volgt. De oprijlaan wordt omgelegd
naas de westkant van de buitenplaats.
Er wordt een begin gemaakt met een vroeg-romantisch
tuinstijl. Delen van de buitenplaats zijn nog in Franse stijl,
terwijl andere delen slingerende paden bevatten door bos
en duinlandschap. De Zwiterse partij wordt bijvoorbeeld
aangelegd met geaccidenteerd relif, begeleid met
woorden als vrijheid.
Het watersysteem en de afgraving van de duinen wordt
verder uitgebreid.
28
1800
258 ha
1746
180 ha
-
1850-1900
313 ha
1990
24 ha
In de 19e eeuw wordt een nieuw landhuis (het huidige
huis) gebouwd in neo-classicistische stijl. De orientatie
in de lengte- en breedterichting van de oorspronkelijke
geometrische opzet wordt hierin gehandhaafd. Deze
worden benadrukt door aan de oostkant van het
huis de aanleg van de koeweide, en aan de zuidkant
een rhododendronweide met een zichtas richting de
Monsterseweg.
De nabestaanden van de laatste eigenaar verkochten
delen van het landgoed aan verschillende partijen.
Rondom de kern zijn in de laatste eeuw dan ook
verschillende functies ontstaan. Aan de oostkant is een
crematorium gebouwd in het bos. Aan de zuidkant is
een villapark gebouwd in de zichtas tussen villa en de
Monsterseweg. Aan de westkant wordt een camping
aangelegd met als grens een nieuw gegraven waterweg.
29
-
Huidige situatie van Ockenburgh
30
Huidige situatie
Huidige situatie
-
31
-
32
Stellingname
-
33
-
34
Loosduinen
Kijkduin
Ockenburghstraat
Monster
seweg
In de laatste eeuw heeft Ockenburgh een belangrijke plek verworven
voor het publiek. In de eerste plaats als bijzonder park, maar
Ockenburgh is ook een schakel in het langzaamverkeer netwerk naar
zee. Deze kwaliteit is is een belangrijk hoofdstuk uit de historie van
Ockenburgh en is een uitgangspunt voor nieuwe ontwikkelingen.
Ockenburgh is momenteel een prachtig park met ecologisch
waardevolle duinbossen. Het is echter ontzettend jammer dat de
verder ontwikkeling hiervan ten koste gaat van de ruimtekunst van de
buitenplaats. Elementen uit verschillende tijdslagen zouden kunnen
worden opgepoetst en afgestemd met eisen van deze tijd.
1. Ockenburgh moet onderdeel blijven van het publiek 2. De buitenplaatskwaliteit moet worden hersteld
-
Top-wellness in Europa
35
Om betekenis te hebben voor de toekomst is een nieuw programma
nodig voor de buitenplaats. Dit programma kan sturing geven op
welke manier de buitenplaats wordt vormgegeven.
Deze nieuwe functie sluit idealiter aan bij het karakter van
Ockenburgh, heeft een hoogwaardige kwaliteit van de omgeving
nodig, past bij de ambities van Den Haag en is als ontwerpopgave om
af te studeren interessant.
In mijn ogen is een wellness van topniveau de perfecte nieuwe impuls
voor Ockenburgh. Nederland kan zich dan wellicht wel meten met
wellnesscentra op wereldniveau zoals in Duitsland en Itali.
3. Een nieuwe functie is nodig
84
7
13
1
1
1
1
1
1
1
2
2
3
-
36
Concept
-
37
-
Suda-torium
Apodyterium
Porch
Latrine
Cold
plungeFrigi-darium
Cald
ariu
mCalveus
Tepi
dariu
m
Schilderij van Apodytertadema Traditioneel Romeins badhuis
38
Topwellnesscentra over de hele wereld zijn zeer uiteenlopend, van hi-
tech kuren tot luxe resorts. Maar als rode draad door alle programmas
loopt het Romeinse badritueel. Het overgrote deel van wellnesscentra
bevat meerdere onderdelen uit het klassieke badhuis, zoals het
warmwaterbad (caldarium), het koudwaterbad (frigidarium) en de
sauna (sudatorium). Alsook de mogelijkheid voor lichaamsbeweging
(de palaestra). Dit laatste komt bij moderne wellness centra vooral
terug in de vorm van een uitgebreid wandel en fietsnetwerk in het
omliggende landschap.
Het Romeins badritueel als prototype
-
Suda-torium
Apodyterium
Porch
Latrine
Cold
plungeFrigi-darium
Cal
dariu
mCalveus
Tepi
dariu
m
+
Suda-torium
Apodyterium
Porch
Latrine
Cold
plungeFrigi-darium
Cal
dariu
mCalveus
Tepi
dariu
m
Suda-torium
Apodyterium
Porch
Latrine
Cold
plungeFrigi-darium
Cal
dariu
mCalveus
Tepi
dariu
m
...niet in n gebouw maar als losse follies langs een route in het park...
...kruisend met een netwerk van publieke padenRomeins badritueel als basis...
39
De onderdelen uit het Romeinse badritueel zijn het uitgangspunt voor
een wellness van topniveau in Ockenburgh. In de meeste gevallen
zijn deze onderdelen verzameld in n gebouw, maar in Ockenburgh
worden de ondelen als losse follies langs een route door het park
gelegd. Deze route is enkel toegankelijk voor mensen die speciaal voor
het badritueel in het park komen, en kruist op verschillende punten
met het netwerk van paden dat voor het publiek toegankelijk blijft.
Badritueel in Ockenburgh
-
40
De Thermen van Ockenburgh
-
41
-
Bos
Gras
Rhododendrons
Bomenborder met
gemengde beplanting
Laanboom
Duinvegetatie
Water
Kuurroute
Publiek pad
Parkeerterrein
Fietsenstalling
Brug
Onderdoorgang
Terras landhuis
Uitzichtpunt parterre
Uitzichtpunt duin
Ontvangst thermen
Bospan (1)
Palaestra Park (2)
Kruidentuin (3)
Landhuis Ockenburgh
Duinsauna (4)
Duin logies
Theeschekerij
Parterre bad (5)
Zwitsers bad (6)
Beplanting Functies Programma
42
Het ontwerp wordt in de volgende paginas verder uitgelegd op basis
van vijf themas: Hoofdstructuur, beleving en enscenering van routes,
kruisingen van routes, programma en het ontwerp van de individuele
plekken.
Ontwerp
-
43
1000 150 175
3
2
1
4
5
6
-
44
Hoofdstructuur
De organisatie van Ockenburgh heeft als hoofdopzet de drie assen die
in alle tuinstijlen overeind is gebleven. De wellness krijgt een eigen
entree aan de Internationale ring, en een eigen ontvangstgebouw. De
villa is publiek toegankelijk. Het private en het publieke programma
worden dus respectievelijk gesymboliseerd door het voormalig
crematoriumgebouw en de villa, die als twee landgoederen met elk
hun eigen organisatie over elkaar heen liggen. De as tussen deze twee
landhuizen wordt benadrukt door het water ertussen te verlengen.
De hoofdtoegang voor het publiek blijft over de bestaande laan.
De randen van het park worden aan oost en westzijde opengemaakt
en aan zuidzijde afgesloten.
Aan de grens met het villapark dichte beplating. De Rhododendronweide eindigt in een grote kamer die naar de zijkant wegloopt.
Het bestaande landhuis en het ontvangsgebouw voor de wellness symboliseren het publieke en het private karakter van Ockenburgh. De gebouwen zullen dan ook een fysieke relatie met elkaar aangaan door de as waarop zij liggen te benadrukken. Dat gebeurt door het verlengen van de waterpartij tot aan de villa.
De westzijde van Ockenburgh komt aan het open duinlandschap te liggen. Het duinlandschap wordt iets verder de buitenplaats in getrokken en verhoofd met een kunstmatig duin met een groot vergezicht over Solleveld.
Het wellnessprogramma komt als het ware als tweede buitenplaats in het bestaande park te liggen, met een eigen route en een eigen entree. Deze entree komt te liggen aan de Ockenburghstraat (internationale ring) en geeft daarmee een adres aan deze ring.Het duin wordt gedeeltelijk vrij gemaakt van bos en verlaagd waardoor er ook een zichtrelatie met de Ockenburghstraat.
-
45
-
46Rhododendronas
-
47Wateras
-
48
Beleving en enscenering
Er zijn twee type paden: de wellnessroute en de publieke paden.
De wellnessroute wordt in principe in n richting afgelopen en de
publieke route kunnen vrijelijk in alle richtingen worden belopen.
Als principe voor de enscenering is gebruik gemaakt van taferelen,
afgewisseld met zwart tussen de dias.
Het zwart tussen de dia is de tijd dat mensen in de schaduw van
het bos lopen. Dit vormt de basis van de route. Deze basis wordt
afgewisseld met momenten zoals zicht op een follie, een confrontatie
met de andere route, een bijzondere plek of een voorziening.
-
49
-
wellnessroute door het bos, afgewisseld met zichtlijnen en taferelen
Wellnessbezoeker parkeren in het bos, en wandelen dan naar het ontvangstgebouw
Verlegging van de publieke route door het bos. De brug komt daarmee verder uit het midden te liggen waardoor de wateras sterker wordt.
Doorsnede
Nieuwe publieke route, en toegang aan de Ockenburghstraat, door het vogelbos.
nieuw publiek pad langs de rand van Ockenburgh waardoor het water hier beter beleefbaar wordt.
Toegang naar het landhuis wordt omgelegd naar de achterkant van het landhuis. Evenals de fietsroute door Ockenburgh.
Waterweg uit de franse ontwerpstijl wordt teruggebracht om de wellnessroute en de publieke route uit elkaar te houden.
Open zichtassen onthullen de watertoren gedeeltelijk vanaf twee kanten, vanuit verschillende routes.
Een open ruimte op de plek van het relifrijkste terrein maakt de duinen beleefbaar
50
-
toren
toren
Doorsnede wateras, voor en na
Bijzonder moment en voorziening
51
-
verlaagde pan in duin verlaagde glooiing naar de Ockenburghstraat
verhoogd eilandverhoogde duin
laagde duin
geherintroduceerde waterweg
52
Kruisingen van routes
De wellness-route en de publieke route kruisen elkaar nooit
gelijkvloers. Er wordt een visuele confrontatie tussen beide routes
aangegaan, maar ter hoogte van de kruisingen kunnen mensen niet
van de ene naar de andere overstappen. De enige plek waar deze
uitwisseling wel plaats kan vinden is bij de villa.
Om de routes ongelijkvloers met elkaar te kunnen laten kruisen,
is gebruik gemaakt van de aanwezige hoogteverschillen in de
buitenplaats. Omdat delen van het duin nog op oorspronkelijke
hoogte liggen en andere delen zijn afgegraven, bestaat er een
hoogteverschil van ongeveer 4 meter. Vanuit de hoge delen daalt de
wellness-route met een brug of dijk af over de publieke route naar het
lagere maaiveld.
-
53
-
54
-
55
-
56
-
57
-
0. ONTVANGST EN INTAKEGESPREK (60
min.)
1. BOSPAN (Caldarium) (30 min.)
2. PALAESTRA PARK (60 min.)
3a. KRUIDENTUIN (15 min.)
- LUNCH IN HET LANDHUIS - (60 min.)
3b. DUINSAUNA (Sudatorium) (30 min.)
3c. COOLDOWN WANDELING (15 min.)
5. PARTERREBAD (Frigidarium) (30 min.)
6. ZWITSERS BAD (Caldarium) (60 min.)
9.00 10.00 11.00 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00
58
Programma
Uit het Romeinse badritueel zijn 6
programma-onderdelen geselecteerd die als
losse plekken in Ockenburgh liggen. Deze
onderdelen liggen dusdanig langs de route,
dat bij het aflopen daarvan het badritueel
wordt gevolgt. Bij elkaar wordt daarmee een
compleet kuurprogramma aangeboden.
Ieder bad is zo gepositioneerd, dat in iedere
sfeer van Ockenburgh n bad ligt, en dat de
sfeer sturend is op het ontwerp ervan.
-
Palaestra Park
Bospan
Parterrebad
Duinsauna
Hyacinthenbos
Solleveld
Golfbaan
Zwitsers bad
59
-
Doorsnede Bospan
60
1. Bospan
In het bosrijke gedeelte van Ockenburgh aan de oostzijde, dat op
oorspronkelijk duinniveau ligt, komt het eerste bad, een caldarium
(warmwaterbad) verdiept in het duin te liggen, als het ware als een
duinpan. Vanaf het maaiveld daalt het pad geleidelijk in een kromming
af en eindigt in een ruimte, die aan n zijde schuin oploopt naar
boven. De blik wordt automatisch omhoog gestuurd, naar de
boomkronen van het eikenbos. De mist die van het bad uit komt zorgt
voor een magische sfeer in het bos.
-
Plattegrond Bospan
61
-
Bijzondere bomen en heesters
62
2. Palaestra Park
Na een korte wandeling komt het pad uit in een kleurrijke parkrand
langs het water. Deze parkrand bestaat uit verschillende boom
en struiksoorten met bijzondere bloei of herfstkleur. Tussen deze
beplanting verscholen liggen kleine veldjes waar in groepjes of
individueel bijvoorbeeld yoga-oefeningen kunnen worden gedaan.
-
toren toren
Doorsnede Palaestrapark voor en na
63
-
Voorbeelden van kruiden voor in de kruidentuin64
3. Kruidentuin
Voordat de villa wordt bereikt komt de wellness-gast eerst in een
omsloten kruidentuin. In deze tuin worden kruiden gekweekt die in de
sauna kunnen worden gebruikt.
Daarnaast is er ook ruimte voor kruiden en groenten die in het
landhuis, dat zal functioneren als restaurant, kunnen worden verwerkt
in het eten.
Het pad komt vanuit het bos achterin de kruidentuin binnen, en is via
een rechte loper met bakjes en een trap verbonden met de villa.
-
Plattegrond Kruidentuin
65
-
4. Duinsauna
De in het bos verscholen kop van Ockenburgh wordt geopend naar
het duinlandschap van Solleveld. Het duin, waar nu de camping op ligt
die wordt gesaneerd, wordt verlaagd naar het water. De bosgrens op
de kop zelf wordt naar achteren gelegd, en het duin wordt verhoogd
waardoor het vergezicht naar Solleveld en de duinen wordt benadrukt.
Richting de zuidkant wordt de kop verlaagd zodat een luwte ontstaat.
In het verhoogde duin ligt de sauna in het zand gestoken, met uitzicht
naar het duingebied.
Huidig relief westzijde OCkenburgh Verhoogd duin met uitzicht over Solleveld
66
-
67
-
5. Parterrebad
Middenin het vergrootte water tussen de twee hoofdgebouwen komt
een eilandje te liggen met een koudwaterbad dat gedeeltelijk in het
eiland, en gedeeltelijk in het water te liggen. Het eilandje is bereikbaar
via een lage brug, en het pad vervolgt, via een trap op hoogte, over
een hoge brug naar de Zwitserse partij.
De in de afgelopen eeuwen verlaagde parterre wordt hiermee een
stap verder verlaagd, waardoor een waterpartij ontstaat die vanuit
alle richtingen door lijkt te lopen. Alleen vanuit het parterrebad is een
overzicht mogelijk van de waterpartij.
Bad in een meer, referentie Merano, Itali
68
-
69
-
toren
6. Zwitsers bad
Via de hoge brug bereikt men vanuit de parterre de Zwitserse partij.
De hoge brug buigt door de boomkronen af naar het hoogste punt
van de duinen, waar het laatste bad van het programma staat, het
Zwitsers bad (een warmwaterbad). De hoogte van dit deel van
Ockenburgh wordt extra benadrukt door het bad bovenop een toren
te plaatsen die boven de bomen uit komt. Daardoor is een overzicht
mogelijk van de bewandelde route, de rest van het park, en de duinen,
zee en stad daarachter.
toren
70
-
71
-
72