mga sistemang pang ekonomiya
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Mga Sistemang Pang- Ekonomiya
Ano nga ba ang Sistemang Pang- Ekonomiya?
• Sumasaklaw sa mga istraktura, institusyon at mekanismo na batayan sa pagsasagawa ng mga gawaing pangproduksyon upang sagutin ang mga pangunahing katanungang pang-ekonomiya.
• Maaring baguhin ayon sa pangangailangan ng lipunan.
MGA UNANG URI NG SISTEMANG PANG-EKONOMIYA
Sinaunang Komunismo
• Ang tao ay namumuhay sa komunidad at lahat ng pagaari ng bawat isa ay pagaari ng lahat.
• Lahat ng tao ay nagtratrabaho para sa isang komunidad o tribo.
• Sa Tsina ito ay tinawag na Komyun at sa Israel naman ay Kibbutz.
Feudalismo
• Sistemang Pangkabuhayan na ang batayan ng kapangyarihan ng tao ang pagmamayari ng lupain na malalawak.
• Pamayanan o Manor ang naging sentro ng pamumuhay dito.
• Paninoong feudal- taong nagmamayari ng mga lupain. Nagbibigay sila ng lupa sa mga naglilingkod sa kanila na tinatawag na basalyo o vassals- nagkakaloob ng serbisyong militar at agrikultural sa mga Panginoong feudal.
Merkantalismo
• May kinalaman sa pagpapayaman ng mga bansa sa pamamagitan ng paglikom ng mga mahahalagang metal tulad ng ginto at pilak.
• Marami ang naniniwala na ang ginto at pilak ang batayan ng kapangyarihan.
• Ito ang nagbigay-ugat sa pananakop ng mga bansa.
Caciquismo
• Cacique- Nagmamayari sa lupa na nagpapahiram ng lupa sa mga tenants (tulad ng encomiendero).
• Sistemang Inquilino-kasama ang ngababayad sa renta, maaring salapi o pananim. Naglalarawan sa pagiging magkasosyo ng landlord at ng tenant. 1/3 sa may ari, 2/3 sa tenant.
ALOKASYON
Pagpapayaman ng mga pinagkukunang yaman
TeknolohiyaKonserbasyonPangangapital
Paggamit ng mga sistemang Pang-
ekonomiya
Feudalismo:Kaunaunahang
Komunismo
MerkantalismoGinto at Pilak
LupaYamang TaoLikas na YamanYamang Pisikal
MGA MAKABAGONG SISTEMANG PANG-EKONOMIYA
Rebolusyong Industriyal
• Nagbigay daan sa pagkilala ng mga karapatan ng mga mangagawa at mga pribadong tao sa pagunlad ng industriya.
Kapitalismo• Ang pagmamay-ari ng mga salik ng
produksyon tulad ng lupa, kapital, paggawa at entreprenyur ay nasa pribadong sektor.
• Ang pribadong pag-aari ay may layuning tumubo.
• Mayroong free market system o free enterprise-o kalayaang mamili ng ninanais na produkto.
• Malaya din ang kompetiyon ng mga negosyante.
Kapitalismo
Pagdedesisyon
Pag-aari ng Yaman
Pagtatakda ng Presyo
Pangunahing Layunin
Sosyalimo
• Pinaghalong kapitalismo at komunismo.• Ang ga pangunahing industriya ay hawak ng
estado at ang mamamayan ay pinapayagan magmayari ng maliit na industriya na maaring pakialaman ng pamahalaan.
• Ang pagamayari n g yaman sa kolektibong paraan ay ginawa sa sitemang ito.
• Unang ginamit ni Robert Owen
Isang Kapitalista na dumamamay sa mahihirap at kawawang mangagawa.Binatay niya ito sa kaisipan ni San Tomas More sa librong Utopia.
Komunismo
• Sosyalimong nakabase sa plano.• Sistemang Pang-ekonomiya na ang
estado ang kumokontrol at nagmamayari ng lahat ng industriya at yaman ng bansa.
• Sa kasalukuyan wala pang absolute communism dahil hindi pa natatamo ang isang classless society.
Facismo
• Lahat ng industriya ay kontrolado ng diktador.• Ang estado na pinamumunuan ng diktador
ang nagpapasya sa mga gawaing pampuitikal, panlipunan at pang-ekonomiya.
• Ipinagbabawal ang pagaangkat ng produkto mula sa ibang bansa.
• Una itong pinasimulan ni Benito Mussolini sa Italya, at ni Adolf Hitler sa Bansang Aleman.