meraklı minik kutuplar
TRANSCRIPT
Kapak Çizimi: Bengi Gençer
22 Kutup Ayısı Yavrularının Yeni Arkadaşı
77 Haydi Ayna Karşısına!
88 Bu Kardan Evin Aynısını Bul!
99 Hangi Renk Şapkadan Kaç Tane Var?
1010 Kar Taneleri Uçuşuyor Havada
1212 Kutup Dominosu
1414 Kutup Böceği!
1616 Güney Kutbu’na Gezi Oyunu
1818 Hangi Penguenden Bir Tane Var?
2020 Çekirdek’in Kırmızı Battaniyesi
2424 Çok Merak Ediyorum
2626 Haydi Mutfağa
2828 Çakçak Keşfediyor
3030 Küçük Eller İşbaşında
3232 Kırçıl’ın Seçtikleri
8
16ttaniyesianiyesi
2020
a
ar??
Var?
a
d ş
?
Ayısı Yavrularının Yeni Arrkadaşıkadaşı
22
2
Kutup Ay�s� Yavrular�n�n Yeni Arkada�� Anne kutup ay�s� yuvas�ndan ç�kt�. Ard�ndan da iki yavrusu. Yavrular içeride öyle s�k�lm��lard� ki hemen oyun oynamaya ba�lad�lar. Karda yuvarlanmaca oyunu!
3
Anne kutup ay�s� bir süre yavrular�n� izledikten sonra yiyecek bulmaya gitti. Uzakla�t�, uzakla�t�. Uzakla�t�kça küçüldü, küçüldü. En sonunda bir nokta gibi görünmeye ba�lad�.
Yavrular oynamaya dalm��ken “pi�t pi�t” diye bir ses duydular. Ama sesin nereden geldi�ini bir türlü anlayamad�lar. �a�k�n �a�k�n bir oraya, bir buraya bakt�lar. Hiçbir �ey göremediler. Ortal�kta kardan ba�ka bir �ey yoktu!
4
“��te buraday����m!” dedi biraz önceki sesin sahibi. Aaaa!.. Bu, z�p z�p z�playan, yerinde duramayan yavru bir kutup tilkisiydi. Üstelik bembeyazd�. Yavrular bu nedenle onu görememi�lerdi.
K�sa süre sonra hep birlikte oynamaya ba�lad�lar. Hangi oyunlar� m�? Karda yuvarlanmaca ve elbette z�p z�p z�plamaca.
5
Derken yavru kutup tilkisi kar�n üzerinde hareket eden iki küçük siyah �ey fark etti. Hep birlikte bu siyah �eylerin pe�inden gittiler. Bunlar�n ne oldu�unu çok merak etmi�lerdi. Böylece yeni bir oyun ortaya ç�kt�. �ki küçük �eyi kovalamaca!
En sonunda, küçük siyah �eylere yakla�t�klar�nda bir de ne görsünler! Bembeyaz bir kutup tav�an�! Peki hareket eden küçük siyah �eyler neydi? Bunun s�rr�n� da tav�an�n kulaklar�n� görünce anlad�lar. Tav�an�n kullaklar�n�n uçlar� simsiyaht�!
6
Ama yavru kutup tav�an� h�zla uzakla�t�. Kutup ay�lar� ve kutup tilkisi de oyunlar�na devam etti. O kadar e�leniyorlard� ki zaman�n nas�l geçti�ini anlayamad�lar. Ta ki anne kutup ay�s� dönene kadar. �ki yavru kutup ay�s� hemen annelerinin yan�na gitti. Yavru kutup tilkisiyse ileriden onlar� izliyordu.
Kutup ay�s� yavrular� için yorucu bir gün olmu�tu. Art�k dinlenmeleri gerekiyordu.Hatta biri, annesinin s�cakl���nda hemen uykuya dald�. Di�eri de uyumak için sab�rs�zlan�yordu. Her ikisi de yavru tilkinin onlara el sallad���n� görmedi bile.
7
Haydi Ayna Kar��s�na!Kuzey kutbunda ya�ayan kad�nlar de�i�ik kolyeler tak�yor. Bu kad�n�n kolyesinde farkl� yüz ifadeleri görüyorsun. Mutluluk, üzgünlük gibi. Mutlu, üzgün, k�zg�n oldu�unda, �a��rd���nda ya da utand���nda senin yüz ifaden nas�l oluyor? �imdi aynan�n kar��s�na geç ve yüzünde farkl� ifadeler olu�turmay� dene.
8
Kuzey kutbundaki insanlar�n baz�lar� k���n “iglo” ad� verilen evlerde ya�ar. Bu evler kardan yap�l�r. Yanda böyle bir iglo görüyorsun. Bu igloyu a�a��da da bulup alt�ndaki dairenin içine çarp� i�areti koyabilir misin?
Bu Kardan EvinAyn�s�n� Bul!
9
Kuzey kutbunda ya�ayan baz� insanlar, özel günlerde rengârenk giysiler giyer, �apkalar takar.
�imdi bu çocuklar�n �apkalar�n� incele. Kaç mavi, kaç k�rm�z�, kaç beyaz �apka oldu�unu say. Yandaki tabloda her renk �apka için be�er kutucuk var. �apkalar�n say�s� kadar kutucu�a çarp� i�areti koy.
Hangi Renk �apkadan Kaç Tane Var?
10
Küçücük a�ac�ma konmu� bir ku�,
Kardan adam�mla arkada� olmu�.
Söyle kardan adam�m ona,
K�� gelmi� ormana!
Bak, takm�� çocuklar
Palto, atk�, eldiven, �apka!
Kay�yorlar tahta k�zakla
Tepeden a�a��ya a�a��ya!..
Ha ha ha! Ha ha ha!
Kahkahalar ç�nl�yor her yanda
Kar taneleri uçu�uyor havada.
Kar Taneleri Uçu�uyor Havada
11
Bu resmin baz� bölümleri
ç�kartmalar�n aras�nda!
Hayd� onlar� bul ve
yerlerine yap��t�r.
12
Kutup Dominosu
Kiki ve Dü�mecik domino oynarken kartlardan birkaç�n� birinin al�p saklad���n� fark etti. Onlar�n kartlar� bulmalar�na yard�m eder misin? Kartlar, dergimizin ekinde bulunan ç�kartmalar�n aras�nda. Bu kartlar� bulup do�ru yerlerine yap��t�r.
Domino, 28 kartla oynanan bir oyundur. Her bir kart�n üzerinde iki�er resim bulunur. �ki ki�i oynayacaksa 7, üç-dört ki�i oynayacaksa 5’er kart da��t�l�r. Kalan kartlar, arka yüzleri yukar�da kalacak biçimde üst üste yerle�tirilerek bir kenara konur. Oyuna önce kimin ba�layaca��na karar verilir. �lk oyuncu elindeki kartlardan birini ortaya açar. S�radaki oyuncu ortaya aç�lan kart�n üzerindeki resimlere bakar. Elinde üzerinde bu resimlerden bulunan bir kart olup olmad���n� ara�t�r�r. E�er varsa bunu, ayn� resimler yan yana gelecek biçimde ortadaki kart�n yan�na yerle�tirir. Elinde uygun kart yoksa kenardaki kartlardan en üsttekini çeker. Bu kart da uygun de�ilse s�ra di�er oyuncuya geçer. Oyun bu �ekilde devam eder ve elindeki kartlar� ilk bitiren oyuncu oyunu kazan�r. Oyunculardan hiçbirinin kartlar� bitmezse elinde en az kart kalan oyuncu oyunu kazan�r.
?
?
Kutuptav�an�
Kutuptilkisi
Kutupay�s�
Kutupay�s�
�nuit
�nuit
�glo �glo
Kutupböce�i
Kutupböce�i
13
Dü�mecik
Kiki
Uzun kuyrukkk!
Arkanda ne sakl�yorsun?
Üzerinde ayn� resimden olan kartlar bu �ekilde yerle�tirilir.
Uzun kuyruk
Kutuptav�an�
Kutuptilkisi
Kutuptilkisi
Kutuptilkisi
K�zak
�glo �glo
�glo
Kutupay�s�
Kutupay�s�
�nuit �nuit
K�zak
K�zak
Kutuptav�an�
�nui
t
14
Kutup ay�lar� çok merakl�. Bu yüzden kutup otobüslerine t�rmanmaya çal���yorlar. Elbette baz� yolcular da bundan tedirgin olabiliyor. Neredeyse yerden 2 metre yükseklikte olan otobüs, yolcular�n güvenli�ini sa�l�yor.
Kutup otobüsü yerden çok yüksekte!
Kutup ay�lar� ilginç hayvanlar! Bu hayvanlar� merak edenler onlar� görmeye gidiyorlar. Hem de ad� “kutup böce�i” olan özel bir otobüsle!
Kutup Böce�i!Kutup
15
Otobüsün balkonu var!Yolcular kutup ay�lar�n� daha iyi görebilmek ya da onlar�n foto�raflar�n� çekebilmek için otobüsün arkas�ndaki balkona benzer bu bölüme ç�k�yor.
Otobüsün tekerlekleri kocaman!Kutup ay�lar�n�n ya�ad��� yerler karlarla kapl�. Üstelik ini�ler, ç�k��lar, hatta engellerle dolu. Böyle yollarda ancak bu kocaman tekerlekli otobüslerle ilerleyebiliyor.
Kutup Böce�i!Böce�i!
16
Güney Kutbu’na Gezi OyunuGüney Kutbu’nda penguenler, denizaslanlar�, balinalar ve daha pek çok hayvan ya�ar. Biliminsanlar� da ara�t�rma yapmak için buraya gider. Ama burada sürekli ya�ayan hiçbir insan yoktur. Çünkü buras� buzlarla kapl�d�r. Güney Kutbu’na küçük bir gezi yapmak istersen bu oyunu oynayabilirsin.
Oyunun Kurallar�• Oyun en az 2 ki�iyle oynan�r. • Bir zar ve her oyuncu için piyon olarak kullan�labilecek nohut, dü�me, gazoz kapa�� gibi bir malzeme gerekir. • Piyonlar “Ba�lang�ç” kutusuna koyulur. • Oyuna önce kimin ba�layaca��na karar verilir.• �lk oyuncu zar� atar ve zarda gelen say� kadar kutular üzerinde piyonunu ilerletir. • Oyuncu, üzerinde yaz� olan kutulardan birine gelirse, buradaki yönergeye göre hareket eder. • Oyunculardan biri “Biti�” kutusuna ula�t���nda oyun sona erer.
Baba albatros yakalad��� bal��� yavrusuna götürecek. Yavrusu kayal�klarda annesiyle
birlikte onu bekliyor. Kayal�klara git.
Bir biliminsan� buzlar� inceliyor. Buzdan ald��� örnekleri ara�t�rma gemisine götürecek. Ara�t�rma gemisine git.
�mparator penguenler hava çok so�uk oldu�unda ü�ümemek için bir arada durur. Di�er penguenlerin
yan�na git.
Mavi balinan�n karn� ac�km��. Kril yemek istiyor. Krillerin
oldu�u yere git.
KrillerMürekkepbal�klar�
Ara�t�rmagemisi
�mparatorpenguenler
Albatros yavrusu ve annesi
17
Deniz aslanlar�n�n beslenme saati! Yemekte mürekkepbal��� var. Mürekkepbal�klar�n�n yan�na git.
18
Hangi Penguenden Bir Tane Var? Bir ku� dü�ün, uçamaz, S�rt� siyah, karn� beyazSofras�ndan bal�k eksik olmaz!Güney Kutbu’nda ya�ar,So�uk sulara dalmadan duramaz!
�mparator penguen yavrusu
�mparator penguen
Adelie pengueni
Humboldtpengueni
Humboldtpengueni Kraliyet
pengueni
19
Burada birçok farkl� penguen var. Bu penguenlere dikkatle bak! Biri d���nda hepsinden iki�er tane oldu�unu göreceksin. Bir tane olan pengueni bulabilir misin?
�mparator penguen yavrusu
�mparator penguen
Küçük mavi penguen
Küçük mavi penguen
Gentoo pengueni
Kraliyetpengueni
Adelie pengueni
20
Çekirdek’in K�rm�z� BattaniyesiSo�uk mu so�uk bir k�� günüydü. Çekirdek bahçede kartopu oynay�p eve geldi. Çok da ü�ümü�tü. Böyle günlerde büyükannesinin ona ördü�ü k�rm�z� battaniyesini yan�ndan ay�rmazd�. Bazen s�cac�k tutan, yumu�ac�k battaniyesine sar�l�r, soka�� izlerdi.
Çekirdek bazen de s�cac�k tutan, yumu�ac�k Çekirdek bazen de s�cac�k tutan, yumu�ac�k battaniyesiyle oyunlar oynard�. battaniyesiyle oyunlar oynard�.
Battaniyesinden çad�r yapar ve Battaniyesinden çad�r yapar ve bir ormanda oldu�unu dü�lerdi. bir ormanda oldu�unu dü�lerdi. Dev a�açlar�n oldu�u bu ormanda Dev a�açlar�n oldu�u bu ormanda kamp yapmak gerçekten güzeldi!kamp yapmak gerçekten güzeldi!
Battaniyesinden yelken yapar ve teknesiyle uzak Battaniyesinden yelken yapar ve teknesiyle uzak ülkelere gitti�ini dü�lerdi. Bu ülkelerin her birinde ülkelere gitti�ini dü�lerdi. Bu ülkelerin her birinde �a��rt�c� hayvanlarla kar��la��rd�. ��te o zaman tüm bu �a��rt�c� hayvanlarla kar��la��rd�. ��te o zaman tüm bu yolculuklara de�erdi. yolculuklara de�erdi.
21
Sana bir �ey söyleyeyim mi? Çekirdek’in battaniyesinin bir de s�rr� vard�. O k�pk�rm�z�, s�cac�k tutan, yumu�ac�k battaniye hiç ama hiç eskimezdi. Bazen, bu s�rr�n ne oldu�unu dü�ünürken uyuyakalan Çekirdek, bil bakal�m rüyas�nda ne görürdü?
22
Bir �ey daha söyleyeyim mi? Asl�nda Çekirdek d���nda herkes k�rm�z� battaniyenin s�rr�n� bilirdi. Minik bile! Karamel, Çakçak, hatta K�rç�l bile k�rm�z� battaniyenin s�rr�n� bilirdi. Veee... Art�k sen de bu s�rr� biliyorsun. Haydi k�rm�z� battaniyenin s�rr�n� bize söyle!
23
Kas�m say�m�zda, karda ya da buzda kolayca yürümenizi sa�layacak
bir ayakkab� ya da araç tasarlaman�z� istemi�tik.
��te sizin tasar�mlar�n�z! Burada yer veremedi�imiz
foto�raflar�n�z� web sayfam�zda yay�ml�yoruz.
Web sayfam�z�n adresi: http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik
Ceylin Pekmezci - 2 ya� - AntalyaDefne Nalbanto�lu - 5,5 ya� - Ankara
Arife Eskili - 6 ya� - Ankara
Bulut �irin - 4 ya� - �stanbul Bora Erk�l�ç - 4 ya� - SivasBa�ar �ahin - 6 ya� - Diyarbak�r
Zeynep Küçüktankut 6 ya� - Diyarbak�r
Biltek Balpete�i AnaokuluKelebekler S�n�f�
Deniz �lda� - 5 ya� - MersinDo�a Köksal - 5 ya� - Ankara
Ethem Çelik - 5 ya� - AnkaraDeniz Zi�to�lu - 6 ya� - �stanbul Sudem Y�lmaz - 5 ya� - Ankara Bu�ra Çelik - 5 ya� - Ankara
Mart 2010 say�m�z için bir çiftlik hayvan�n�n kuklas�n� yapman� istiyoruz. �nek, koyun, keçi, tavuk,
ördek, horoz, deveku�u... Önce hangi hayvanlar�n çiftlikte ya�ad���n� dü�ün. Sonra da bunlardan birini
seçip kuklas�n� yap. Kuklanla birlikte çekilmi� bir foto�raf�n� 15 �ubat’a kadar bize yolla.
Ad�n�, soyad�n�, ya��n� ve ya�ad���n ilin ad�n� yazmay� unutma. Adreslerimiz a�a��da!
TÜB�TAK Merakl� Minik Dergisi
“Küçük Eller ��ba��nda” Kö�esi
Atatürk Bulvar� No: 221 06100
Kavakl�dere / ANKARA
e-posta: [email protected]
Kayra Özdemir- 3,5 ya� - SingapurEmre Özde� - 5 ya� - Ankara
Erdo�an Kutay - 5 ya� - Ankara
�lke H�zal - 6 ya� - Tekirda�
Mücahit Ünal - 5 ya� - Ankara
Özden Ar�kan - 5 ya� - AnkaraNaz Aras - 5 ya� - Ankara
Ilg�n Eker - 5 ya� - Bart�n
Sezin Uslu - Ankara
Emir Özk�l�ç - 5 ya� - Ankara
Gülse Tuncer - 5 ya� - Ankara
Utku Öztorun - 3 ya� - Tokat EETürkü Sencer - 6 ya�
Osman Nennio�lu - 6 ya� - Adana
Yusuf U�ur - 5 ya� - Sivas