medycyna metaboliczna - 2013, tom xvii, nr 3

8/15/2019 Medycyna Metaboliczna - 2013, tom XVII, nr 3

1/82

• [spbefhlfhl b Wrb`lsbrzl Crturzl NzyŹydu 38=;-=73=.

• OcdbŔċ Źynhc njbrynj fc nudrzynĘ ocdb kōþwfy nli bphldh

ahcmltbibkhnzflo „ nhlrphlfhl h shōy Źynhbwl.

• NzĘstbŔċ auŹynj ceputcnoh dbŁnzyf abifynj u bsþm z nudrzynČ

w Wbisnl, =778-=73=, mczc F@_.

• [pōyw brkcfhzcnyoflo strudtury h picfu bphldh ahcmltbibkhnzflo

fc ocdbŔċ wyfhdþw ilnzlfhc.

• [hlazc pcnolftþw h rlcihzcnoc zcilnlŁ ahltltynzfynj

w nudrzyny.

• Nudrzync, cutbfbehnzfc flurbpcthc slrnc „ ebfbkrc`hnzfl

uoĘnhl dihfhdh h pbstĘpþw mcacwnzynj.

• _cmurzlfhc sldsucifl u dbmhlt z nudrzynČ.

• HfsuihfbbpbrfbŔċ c fcanhŔfhlfhl tĘtfhnzl.

• Wrbmiley wymrcfl z prbkrceu ;> ̂ nhlfth`hn ̂ lsshbfs,

Celrhncf Ahcmltls Cssbnhcthbf, =>-=, Njhnckb.

• Fbwc dshČŹdc ’^bnobibkhc nudrzyny―.

• Cpli b wspþōprcnĘ, tlrehfy Dbf`lrlfnoh, rlkuicehf cutbrsdh.

dwcrtcifhd/qucrtfuelr/fuemlrtbe/vbiuelrbd/ylcr

Nlfc? =7 zō, prlfuelrctc =7 zō

Nzcsbphseb w mczhl www.elaynyfceltcmbihnzfc.piEhfhstlrstwb Fcudh h ^zdbifhntwc [yŹszlkb „ 1 pdtHfalx Nbplrfhnus „ 1,;0 pdtWufdty laudcnyofl „ =7 pdt

[yacwnc? Qbwcrzystwb Laudcnoh Qlrcplutynzflo, [crszcwc

3 ; I C Q _ N _ X Q L I F H D C E H

Eltcmbihn Elahnhfl - cavcfnls hf rlslcrnj cfa tjlrcpy b` ahcmltls eliihtus

bmlshty, ctjlrbsnilrbshs, lfabnrhfbpctjhls, eltcmbihn ahslcsls

* * *

* * *

Fbwc dshČŹdcwcŹfc aic Qwbolo dbepildsbwlo prcdtydh ildcrsdhlo!

Ocf QctbŁ, Cffc Nzlnj, Ecōkbrzctc Mlrfcs_b`hc ̂ znzldihd-Duecic, Lwc Mhlrfcndc

Ebfbkrc`hc fcudbwb-zcwbabwc

‖^bnobibkhc nudrzyny―Bphldc elaynzfc sduphbfc fc bsbmhl pcnolftc Ehsoc dshČŹdh ‖^bnobibkhc nudrzyny―

[spþōnzlsfc ahcmltbibkhc sduphc shĘ fc bsbmhl Wcnolftc. _ tlkb pbwbau eush pbzfcċ h zehlfhcċ

lkb wspþōnzlsfl wcrufdh. \ebŹihwhc tb uzysdcfhl w prcdtynl ilpszlo ocdbŔnh ilnzlfhc h Źynhc pc-

nolftþw. Celrhncf Ahcmltls Cssbnhcthbf, Lurbplcf Cssbnhcthbf `br tjl ^tuay b` Ahcmltls, Wbisdhl

Qbwcrzystwb Ahcmltbibkhnzfl, Qbwcrzystwb Laudcnoh Qlrcplutynzflo ([crszcwc) - zcilncoČ tcdČ hfay-

whaucihzcnoĘ h plrsbfcihzcnoĘ bphldh ahcmltbibkhnzflo.

^bnobibkhc nudrzyny stcol shĘ dbfhlnzfye, picfbwb wmuabwcfye ab prcdtydh elaynzflo spbsb-

mle azhcōcfhc.

QcdČ szcfsĘ uabsdbfcilfhc swbhnj zcwbabwynj azhcōcifbŔnh przldczuol prcdtydbe bphldh ahcmltb-

bkhnzflo w phbfhlrsdh spbsþm ebfbkrc`hc ‖^bnobibkhc nudrzyny―.

\nzyŁey tb aic zwhĘdszlfhc ocdbŔnh wyfhdþw ilnzlfhc h ocdbŔnh Źynhc njbrynj fc nudrzynĘ.

Nzytconhl hffbwcnyofČ aic prcdtydh ahcmltbibkhnzflo dshČŹdĘ ‖^bnobibkhc nudrzyny― (O. QctbŁ,C. Nzlnj, E. Mlrfcs, _. ^znzldihd-Duecic, L. Mhlrfcndc, wya. Lsnuicp, Ńþaſ, =73>, str. 3-170).

_kbafhl z ehĘazyfcrbabwČ rldbelfacnoČ (CAC, LC^A, HA@, WQA) ‖pcthlft-nlftlrla ncrl― - bphldhahcmltbibkhnzflo sduphbflo fc bsbmhl pcnolftc. DshČŹdc wsdczuol ocd wmuabwcċ sbnobibkhĘ ab nbazhlf-

flo prcdtydh bphldh ahcmltbibkhnzflo.

[yacfb pba pctrbfctle Qbwcrzystwc Laudcnoh Qlrcplutynzflo, [crszcwc brcz ̂ ldnoh ̂ pbilnzflo

Wbisdhlkb Qbwcrzystwc Ahcmltbibkhnzflkb.

Ab fcmynhc „ wya. Lsnuicp, 87->03 Ńþaſ, ui. Whbtrdbwsdc =;0, tli. 1=/00< 7> 3 [crszcwc, (l-echi? o.tctbfGhftlrhc.pi), nlfc 17 zō.

* * *

* * *


2/82

^ H _

L B @ WBW \ I CQ H B F

^

[B]IA‘^

EB^Q WBW\ICQLA

NB\FQ]HL^

>. AHCMLQL^

3. NJHFC

AHCMLQL^? W]BQLNQ B\] @\Q\]LN\D]_XNC? NJ]BŎEX FC^_ā W]_X^_ŃBşĀ

jcsōb?

.

=. HFAHC

1. \^C

şwhctbwy AzhlŁ Nudrzyny31 Ihstbpcac


3/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi >

Elaynyfc Eltcmbihnzfc

]bd =73> Fr >Qbe ZPHH

prb`. ar jcm. ela. Olcf-Wjhihppl C^^CI (^zwconcrhc)abn. ar ]uabi` NJI\W (Nzlnjy)prb`. ar jcm. ela. Mcrmcrc NXM\I^DC ([crszcwc)prb`. ar ela. Objf ACX (Cfkihc)prb`. ar jcm. Ciabfc ALEMHŎ^DC-DiLĀ (Drcdw)prb`. ar ela. Ecrld K]_X[C (]zlszw)prb`. ar ela. Ecrdbi` JCFL@LIA (Fhleny)prb`. ar jcm. ela. @rcfnhszld DBDBQ (Dctbwhnl)prb`. ar Hfkrha EÙIJC\^L] (Fhleny)prb`. ar ela. Crfl ELICFAL] (^zwlnoc)

prb`. ar jcm. ela. Dczhehlrz B^Q]B[^DH ([crszcwc)prb`. ar jcm. ela. Acfhli WBELQQC (Klflwc)prb`. ar jcm. ela. Acfutc W\WLD-E\^HCIHD (WbzfcŁ)prb`. ar ela. Ocf ^D]JC (Nzlnjy)

prb`. ar jcm. ela. Ocf QctbŁprb`. ar jcj. ela. Cffc Nzlnjprb`. ar jcm. ela. LiŹmhltc Mcfaursdc-^tcfdhlwhnzar ela. Eckbrzctc Mlrfcs

ar jcm. ela. Ecrhusz Ocshdprb`. ar jcm. ela. [cialecr Dcrfc`liar ela. Ecrld Dbwrcnjar ela. _b`hc ^znzldihd-Duecic

ui. Wbndc 3, 73-=>; [crszcwcQbwcrzystwb Laudcnoh Qlrcplutynzflo(n/b O. QctbŁ) o.tctbfGhftlrhc.pitli. dbe. -:07

Wrlfuelrctc? ui. Wbndc 3, 73-=>3 [crszcwc

nlfc pbolayfnzlkb fuelru „ =7 z.Dbszty wysydh phsec ab prlfuelrctbrc pbfbsh [yacwnc.[pcty fc prlfuelrct fcilŹy abdbfywcċ fc dbftb QLQ?71 37=7 373> 7777 7=7= 73=: =;1:.

_cstrzlkcey prcwb rlackbwcfhc h sdrcncfhc fcalscfynj tldstw.Fhl pbfbshey bapbwhlazhcifbŔnh zc trlŔċ zcehlsznzbfynj rldice h bkbszlŁ.

]CAC FC\DB[C H W]BK]CEB[C

]LACDNOC]lacdtbrzy Fcnzlifh?

Nzbfdbwhl ]lacdnoh?

Carls ]lacdnohh [yacwny

[C]\FDH W]LF\EL]Cty


4/82


5/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi <

\wckc!

_cpbwhlaſ pumihdcnoh w fuelrzl 1/=73>[ fcstĘpfye fuelrzl ‖Elaynyfy Eltcmbihnzflo― picfuol shĘ wyacċ prcnl

b fcstĘpuoČnlo tlectynl?

3. Ocd njrbfhċ slrnl w nudrzyny (zcilnlfhc prbicdtydh cfkhbeltcmbihnzflo njbrþm slrnc)

=. Ocd njrbfhċ eþzk w nudrzyny (zcilnlfhc prbicdtydh uacru eþzku)

>. Ocd njrbfhċ stbpy w nudrzyny (zcilnlfhc prbicdtydh zlspbōu stbpy nudrzynbwlo)

1. Wrbicdtydc ahcmltbibkhnzfc rlthfbpcthh nudrzynbwlo


6/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi0

]lacdtbr Fcnzlify prlzlftuol fuelr >/=73>

‖Elaynyfc Eltcmbihnzfc― rbzwhoc swboČ azhcōcifbŔċ. Ihnzmc fcasyōcfynj prcn h prlfuelrctbrþw shĘ zwhĘdszc. Wrcnl pbailkcoČ rlnlfzobe. _cnjĘncey abcdtywflo wspþōprcny wszystdhnj ildcrzy „ ecey szcfsĘ utrwcihċ dbfnlpnoĘ nzc-sbphsec fcudbwb-zcwbabwlkb pumihduoČnlkb bprcnbwcfhc wcŹfl aic pbafbszl-fhc pbzhbeu whlazy h olafbnzlŔfhl prcdtydh ahcmltbibkhnzflo.

WbfhŹlo przlastcwhbfb rlldsol h bnlfy fhldtþrynj prcn pumihdbwcfynj w tyefuelrzl.[ > crtyduōcnj zcehlsznzbfynj w azhcil ‖Ba ]lacdnoh― przlastcwhbfb ‖awhl

strbfy elaciu― „ prbmileu Źynhbwynj wpōywþw ahcmltbibkhh. Olafc ‖strbfc― tbnlil h eltbay bmhldtywflo bnlfy ocdbŔnh Źynhc Wcnolftþw (Wrb`. Ocf QctbŁ) brczcutlftynzfy bphs Źynhc Wcnolftdh (W. Ocawhkh QcwnzyŁsdhlo-Qurld), dtþrc w fhl-zwydōy spbsþm wcinzy b pbzytywfl wcrtbŔnh Źynhbwl, eheb mcrazb nhĘŹdhlo njb-rbmy „ nudrzyny h razlfhbwlkb zcfhdu ehĘŔfh z prcwhl zuplōfye ufhlrunjbehl-fhle. Arukc ‖strbfc― tb bphs Źynhc wspcfhcōlkb fcudbwnc h ildcrzc Wrb`lsbrc Crturc NzyŹydc „ Źynhc aic fcudh sōuŹČnlonjbrye. Bmhl tl Źynhbwl njcrcdtlrystydh hftlkruoČ shĘ w ncōbŔċ „ ahcmltbibkhĘ.

[ azhcil prcn brykhfcifynj zlspþō cutbrsdh z F@_ (Qbecsz Nzlildb h wsp.) brcz Wrb`. [. Dcrfc`li wyihnzcoČ nzĘ-stbŔċ auŹynj ceputcnoh dbŁnzyf abifynj u njbrynj fc nudrzynĘ w Wbisnl, abdbfcfynj w ictcnj =778-=73=. _crlolstrb-

wcfl w mczhl F@_ ihnzmy fhlpbdboČ swboČ whlidbŔnhČ. Ceputcnol wydbfuol shĘ w Wbisnl mcrazb nzĘstb4 myċ ebŹl sČ tbwsdcſfhdh fcilŹČnl ab fcowyŹszynj w Lurbphl. Ihnzmy tl zeuszcoČ ab zcscafhnzynj pytcŁ? nzy prbicdtydc ceputcnohdbŁnzyf abifynj u bsþm z nudrzynČ olst tcd zcfhlamcfc2 Nzy stbsbwcfhl upbrnzywlkb, zcnjbwcwnzlkb ilnzlfhc ahc-

mltbibkhnzfb-njhrurkhnzflkb fhl olst prcdtydbwcfl w spbsþm abstctlnzfy2 Nzy fcilŹy zrlwhabwcċ wsdczcfhc, dtþryeh pbsōukuoČ shĘ njhrurazy alnyauoČny b ceputcnoh2 Qb prbmiley, dtþrl pbwhffy stcċ shĘ pbwbale phiflo, whlibstrbfflohftlrwlfnoh.

_fcnzlfhl azhcōcŁ abtynzČnynj elrytbrynzflo systlectynzfbŔnh h picfbwlo brkcfhzcnoh bphldh ahcmltbibkhnzflow rlcihcnj systleu bnjrbfy zarbwbtflo w Wbisnl uabwcafhcoČ w swbolo prcny ar ela. Cildscfarc \rusdc h wsp..Dbfhlnzfl olst, cmy Ŕrbabwhsdb ildcrsdhl sceb bnlfhcōb wpōywy wcrufduoČnl ocdbŔċ bphldh ahcmltbibkhnzflo „ wpōywwhlazy, systlectynzfbŔċ brkcfhzcnoh, nzyffhdþw ldbfbehnzfynj h spbōlnzfynj „ fc ocdbŔċ wyfhdþw ilnzlfhc. Qlfcrtyduō ōČnzy shĘ wl wfhbsdcnj abtynzČnynj brkcfhzcnoh bphldh ahcmltbibkhnzflo z prbmilele wsdcſfhdþw ceputcnohdbŁnzyf abifynj w Wbisnl „ z ustcfcwhcfhle ‖prbnlaur― wyōČnzfhl przlz elflaŹlrþw.

Wrb`. Cffc Nzlnj przldczuol pbstĘpy whlazy b auŹye dihfhnzfye zfcnzlfhu w zcdrlshl prbicdtydh, rbzpbzfcwcfhch ilnzlfhc cutbfbehnzflo flurbpcthh slrnc w nudrzyny. Bdczuol shĘ, Źl tb pbwhdōcfhl nudrzyny pbocwhc shĘ wnzlŔfhlh nzĘstb. ^tcfbwh hstbtfy nzyffhd ryzydc ŔehlrtlifbŔnh. [yfhdc stČa phifc pbtrzlmc picfbwlkb mcacfhc tynj zcmurzlŁab nliþw prbicdtydh h prcdtynl wnzlsflkb ilnzlfhc.

HfsuihfbbpbrfbŔċ tb mcrazb bkþifl bdrlŔilfhl upbŔilazlfhc rlkuicnyofynj wpōywþw hfsuihfy fc eltcmbihze, c nbzc tye hazhl ̀ ufdnoĘ h strudturĘ whliu dbeþrld, tdcfld h fcrzČaþw. ̂ znzlkþifl rbazcol hfsuihfbbpbrfbŔnh azhcōcċ ebkČ

ocdb nzyffhdh pctbklfltynzfl w fcanhŔfhlfhu tĘtfhnzye (Ar jcm. ela. Ecrhusz Ocshd h wsp.) c tcdŹl w fhlcidbjbibwyestōusznzlfhu wČtrbmy w nudrzyny typu 3 (Wrb`. Lwc Bttb-Munzdbwsdc).

[ suehl ‖trcfsicnoc― whlazy ab prcdtydh bphldh ahcmltbibkhnzflo stcol shĘ nbrcz mcrazhlo rlcifc h zfcnzČnc. ^tcrc shĘ oČ cdtywfhl przldczcċ Nzytlifhdbe ‖Elaynyfc Eltcmbihnzfc― w spbsþm zcplwfhcoČny bptyecifČ olo uŹytlnzfbŔċ.

Wrb`. zw. ar jcm. ela. Ocf QctbŁ


7/82

Ba rlacdnoh

Lahbrhc


8/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi:

OCF QCQBŎ

ŹyNHL AiC FC\DH sō\ŹČNLO NjB]yE AzhcōcifbŔċ fcudbwc h ildcrsdc Wrb`lsbrc zw.

Ar jcm. elA. crturc NzyŹydc ocdb WbAstcwc rbzwbou ‖wcrszcwsdhlo― szdbōy Ahcmltbibkhh „ rl`ildsol Aic WcehĘNh.

iH`L ALvBtLA tB sNHLFNL sL]vHFK tjL sHND

sNhlfth`hN cfA NihfhNci cNthvhty b` Wrb`lssbr crtur NzyŹyd cs tjl mcsl `br’wcrscw sNjbbi b` Ahcmltbibky― - elebrhci rl`ilxhbfs

[crszcwsdh \fhwlrsytlt Elaynzfy

[crscw Elahnci \fhvlrshty

‖FBF BEFHs EB]HC] E\itCq\L WC]s ELHvHtCmHt iHmHtjHFCE―

(jbrcNy, Ncrehfc hhh, >7, 0) (‖fhl uerĘ Ncōy, whĘdszc NzĘŔċ

ebolkb ŹyNhc ufhdfhl zcWbefhlfhc―).

Wrb`lsbr Crtur NzyŹyd zynzfhl baszlaō 3< ihpnc =73=rbdu, cil aunjbwb z fceh pbzbstcō. Olkb wymhtfl bshČkfhĘnhcw azhcōcifbŔnh fcudbwlo, w dsztcōnlfhu ildcrzy, w brkcfhzb-

wcfhu wspþōprcny elaydþw w Wbisnl h w rþŹfynj drcocnjLurbpy sznzlkþifhl w ahcmltbibkhh h w zcdrlshl hffynj njb-rþm eltcmbihnzfynj, kcstrblftlrbibkhh, c tcdŹl w fhldtþrynj

pbdrlwfynj azhlazhfcnj hftlrfy, sČ tcd wymhtfl h twþrnzl,Źl przlfhdcoČ tcdŹl cdtucifČ azhcōcifbŔċ whliu elaydþw.Qcdc rbiĘ mĘaČ splōfhcċ tcdŹl w przyszōbŔnh.

Hnj twþrnc olst nhČkil ehĘazy fceh, wywhlrc wpōywfc fcszČ prcnĘ h aČŹlfhc, fc fcszl wcrtbŔnh hftlildtuciflh ebrcifl.

ŹyNHB[y sziCD

Wrb`lsbr Crtur NzyŹyd urbazhō shĘ 0 iutlkb 38=; rbduw Mbazlftyfhl (wbo. ŔwhĘtbdrzysdhl) „ bonhln myō fcunzy-nhlile w ibdciflo szdbil. Bdrls eōbabŔnh spĘazhō w Kbrih-ncnj (wbo. ecōbpbisdhl) „ wcrufdh Źynhbwl ehcō fhlōctwl,unzyō shĘ w rcecnj tcoflkb fcunzcfhc, ecturĘ zacō w 381>r. [ ictcnj 381


9/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi 8

tu Elaynzflkb. Ncōy nzcs prcnuol w swbhe wcrsztcnhlfcudbwye, ec whlil bshČkfhĘċ uzfcfynj przlz drcobwlh ehĘazyfcrbabwl Ŕrbabwhsdc elaynzfl.

Abrbmld fcudbwy Wrb`lsbrc Crturc NzyŹydc olst fhl-zwydil hepbfuoČny. [yehlŁey tutco aic przydōcau mcacfhch sznzlkþifhl twþrnzl bshČkfhĘnhc abtynzČnl zcmurzlŁ przl-ehcfy mhcōld w nudrzyny, elnjcfhzeþw eltcmbihnzflkb

baazhcōywcfhc abustfynj ildþw przlnhwnudrzynbwynj, ba-drynhl wpōywþw mhkucfhaþw fc cmsbrpnoĘ sdōcafhdþw pb-dcrebwynj w olihnhl, mcacfhc cspldtþw heeufbibkhnzfynjhfsuihfbtlrcphh, mcacfhc bnlfy nzyffbŔnh wČtrbmy w nudrzy-ny, ihnzfl mcacfhc lphalehbibkhnzfl h spbōlnzfl.

Wumihdcnol bmloeuoČ pbfca >77 pbzynoh, w tye bdbōb=77 udczcōb shĘ w ehĘazyfcrbabwye phŔehlffhntwhl.

[yehlŁey tutco aic przydōcau tcdhl pumihdcnol ocd‖Ùmlr acs Plrjcitlf alr `rlhlf Cehfbsáurlf he Juf-alrpicsec wájrlfa alr ahcmlthsnjlf Dltbsl― , ,Fcturwhs-

slfsnjc`tlf― 3807, ‖Hfulfnl b` , ‖Qjl L``lnt b` Mhkucfhal Alrhvcthvlsupbf tjl Hftlsthfci Cmsbrpthbf b` Kiunbsl― (wspþōcu-tbr), ‖Ahcmltls― 380:, ‖Nihfhnci Nbursl b` Eybncrahci

Hf`crnthbf cebfk Ahcmlthns― (wspþōcutbr), ‖AhcmltlsNcrl― 38:7.

Ncōbdsztcōt swbhnj bshČkfhĘċ fcudbwynj h prcdtynzfb--dihfhnzfynj zlmrcō w splnociflo ebfbkrch ‖Wctbzobibkhch Dihfhdc Nudrzyny― ([ya. W_[I, [crszcwc, 38:;).

CDCALEHD H LDsWL]t

Wrb`lsbr Crtur NzyŹyd ehcō szlrbdhl uzfcfhl w drc-

obwye h ehĘazyfcrbabwye Ŕrbabwhsdu elaynzfye.Myō nzōbfdhle Qbwcrzystwc Hftlrfhstþw Wbisdhnj (QHW) „ w ictcnj 380:-38;> sprcwbwcō ùfdnoĘ przlwbafh-nzČnlkb ^ldnoh Ahcmltbibkhnzflo QHW, azhcōcō w WbisdheQbwcrzystwhl Kcstrblftlrbibkhnzfye, w Wbisdhe Qb-wcrzystwhl Lfabdryfbibkhnzfye, w [crszcwsdhe Qb-wcrzystwhl Fcudbwye (nzōbfld rzlnzywhsty). [ ictcnj38;7-38;; prbwcazhō @ufacnoĘ he. Ocdumc jr Wbtbndhlkb.

[ ictcnj 38;3-38:0 myō rlacdtbrle kōþwflkb nzcsb- phsec pbisdhlo hftlrfy „ Wbisdhlkb Crnjhwue Elaynyfy[lwfĘtrzflo.

[yrþŹfhō shĘ tlŹ sznzlkþifhl prcnČ w ehĘazyfcrbab-

wynj, fcudbwynj brkcfhzcnocnj ahcmltbibkhnzfynj. Myō olayfye ahcmltbibkhle w Wbisnl, dtþry zbstcō wyrþŹfhbfytytuōle jbfbrbwlkb nzōbfdc Lurbplcf Cssbnhcthbf `br tjl^tuay Ahcmltls (LCÂ) „ fcudbwb-dihfhnzflo brkcfhzcnohb wysbdhnj drytlrhcnj bnlf h azhcōcŁ. Wbabmfl jbfbrbwlwyrþŹfhlfhc fcacōb Wrb`lsbrbwh Crturbwh NzyŹydbwh whlildrcobwynj tbwcrzystw ahcmltbibkhnzfynj.

Wrb`lsbr Crtur NzyŹyd zbstcō wymrcfy ab plōfhlfhcùfdnoh whnlprlzyalftc LCÂ w ictcnj 380:-3808 c pþſ-fhlo myō whnlprlzyalftle Hftlrfcthbfci Ahcmltls @lal-rcthbf. [ rbdu 38;7 brkcfhzbwcō w [crszcwhl zocza fc-

udbwy LCÂ. ^prcwbwcō tcdŹl ùfdnoĘ ldsplrtc [JBw zcdrlshl ahcmltbibkhh (ryn. 3).

]lcihzuoČn zcacfhc mcacwnzl, prbwcazČn szlrbdČh bapbwhlazhcifČ azhcōcifbŔċ prcdtynzfb-ildcrsdČ brczcdcalehndČ Wrb`lsbr Crtur NzyŹyd mcrazb wymhtfhl wy-rþŹfhcō shĘ ocdb twþrnc fbwynj hfhnoctyw h azhcōcŁ brcz

ocdb hnj fhlzwydil stcrcffy h prlnyzyofy wydbfcwnc.

[C]szC[sDC szDBōC AHCmLtBiBKHH

WrbwcazČn fcudbwl mcacfhc h azhcōcifbŔċ dihfhnzfČ

brcz cdcalehndČ Wrb`lsbr Crtur NzyŹyd zlmrcō wbdþōswbhnj halh h wcrsztctu fcudbwlkb auŹy zlspþō unzfhþw--mcacnzy h prcdtydþw-dihfhnystþw. Dbilofl hnj pbdbilfhlbmlnfhl rbzwhoc whlil halh h wcrtbŔnh Wrb`lsbrc. Ihnzfhunzfhbwhl Wrb`lsbrc Crturc NzyŹydc uzysdcih whlil wcŹ-fynj wyfhdþw mcacŁ fcudbwynj h bshČkfhĘċ prcdtynz-fynj. [ spbsþm twþrnzy rbzszlrzyih abrbmld pbisdhloahcmltbibkhh w whliu bŔrbadcnj ahcmltbibkhh w [crszc-whl, w Wbisnl h zckrcfhnČ. Wbwstcōc w tlf spbsþm ‖[cr-szcwsdc ^zdbōc Ahcmltbibkhh―, dtþrc ōČnzy bmhldtywflnlil h eltbay mcacwnzl z hfaywhaucifyeh pbtrzlmceh

pcnolftþw. ŃČnzy pctbibkhĘ ebilduicrfČ z juecfhzele,

ec wōcsfl, brykhfcifl zcscay elaynzfl h spbōlnzfl.BshČkfhĘnhc Wrb`lsbrc Crturc NzyŹydc, hall h wcrtb-Ŕnh w fhlzwydil sdutlnzfy spbsþm splōfhcoČ wyzwcfhcwspþōnzlsflo ahcmltbibkhh ocd wprbwcazlfhl zcsca LMEab prcdtydh, zcscac ‖ pcthlft-nlftlrla ncrl―, rbzwþo zc-stbsbwcŁ tlnjfbibkhh ebilduicrflo, mcacŁ lphklfltynz-fynj h prbtlbfbehdh h olafbnzlŔfhl eltba psynjbib-khnzfynj, laudcnyofynj h sbnobibkhnzfynj zwhĘdszcoČnysdutlnzfbŔċ prbicdtydh h ilnzlfhc njbrþm eltcmbihnz-fynj, sznzlkþifhl nudrzyny.

‖Fbf befhs ebrhcr―!

]yn. 3. Wrb`. ar jcm. ela. Crtur NzyŹyd unzlstfhnzy w fcrcazhlldsplrtþw w azhlazhfhl ahcmltbibkhh zbrkcfhzbwcflo przlz şwhctbwČ

BrkcfhzcnoĘ _arbwhc „ Klflwc (`bt. Crnj.).


10/82


OCF QCQBŎ

ELAyNzFL CsWLDty \iLWszCFHC OCDBŔNH ŹyNHC

Bsþm z N\D]zyNČELAHNCi CsWLNts B` HEW]BvHFK tjL q\CiHty B` iH`L B` WL]sBFs

[Htj AHCmLtLs ELiiHt\s

[crszcwsdh \fhwlrsytlt Elaynzfy, Qbwcrzystwb Laudcnoh Qlrcplutynzflo

[W]B[CAzLFHL

^zymdhl zwhĘdszcfhl shĘ zcpcacifbŔnh h njbrbmbwbŔnhz pbwbau njbrþm przlwildōynj - w tye nudrzyny - dsztcō-tuol fbwl pbtrzlmy elaynzfl h spbōlnzfl. _l wzkiĘau fcaōukbtrwcōbŔċ njbrbmy brcz dbfhlnzfbŔċ h unhČŹihwbŔċ stc-ōlkb ilnzlfhc ab sbectynzfynj drytlrhþw ocdbŔnh olkb wyfh-dþw fcilŹy abacċ fbwl, psynjbspbōlnzfl drytlrhc. FcilŹyab fhnj bnlfc ocdbŔnh Źynhc. Njbrbwcfhl mbwhle trwc przlzwhlil ict, stcol shĘ spbsbmle Źynhc, aictlkb pcnolft bnlfhc

ocdbŔċ Źynhc z pufdtu whazlfhc wpōywu njbrbmy (3).WbtrzlmĘ bnlfy h aČŹlfhc ab pbprcwy ocdbŔnh Źynhc

zwhĘdszcoČ u bsþm z nudrzynČ tcdhl nzyffhdh, ocd?

• ryzydb pbwstcfhc bstrynj ium przlwildōynj pbwhdōcŁ4• aysdryehfcnoc spbōlnzfc4• flkctywfl wpōywy sbnocifl4• bmnhČŹlfhc ldbfbehnzfl.

Ab nzyffhdþw, dtþrl stwcrzcoČ pbtrzlmĘ bnlfy ocdbŔnhŹynhc, fcilŹČ tcdŹl abstĘpfbŔċ ab fbwynj eltba ilnzlfhch zcilŹfbŔċ ba brkcfhzcnoh systleu ilnzfhntwc (=).

OCD zAL`HFHB[Cċ OCDBŔċ ŹyNHC2

Wba pboĘnhle ocdbŔnh Źynhc ebŹfc my rbzuehlċ zlspþōsumhldtywfynj h bmhldtywfynj wyacrzlŁ bsbmbwynj,

wcrtbŔnh, lebnoh h pbnzunhc pbtlfnocōu Źynhbwlkb bsbmy przlwildil njbrlo. OcdbŔċ Źynhc olst pbnzunhle sctys`cd-noh ium diĘsdh w rlcihzcnoh zcacŁ Źynhbwynj, zcabwbilfhcium bmcw bafbszČnynj shĘ ab ilnzlfhc h wzkiĘaflo wbifb-Ŕnh ba wpōywþw njbrbmy fc ‖rcabŔċ h shōĘ Źynhc―.

Alfhnoc ocdbŔnh Źynhc olst zctle pboĘnhle psynjb-spbōlnzfye, barþŹfhc shĘ ba hibŔnhbwynj drytlrhþw sb-ectynzfynj, ocd fp. wcrtbŔċ kihdlehh. Ec efhloszČ prl-nyzoĘ, pbfhlwcŹ ec njcrcdtlr ocdbŔnhbwy c fhl hibŔnhbwy._ tlkb wzkiĘau w prcdtynl nzĘstb uwcŹc shĘ, Źl zmytfhlwydbrzystywcfhl pboĘnhc ocdbŔnh Źynhc w bnlfhl wyfh-

dþw ilnzlfhc ebŹl utruafhcċ bmhldtywfČ, sbectynzfČ

bnlfĘ pbstĘpbwcfhc ilnzfhnzlkb. Fhl zcwszl mbwhle hst-fhlol dbrlicnoc pbehĘazy bnlfceh ocdbŔnh Źynhc c wsdcſ-fhdceh sbectynzfyeh njbrbmy.

ELtBAy BNLFy

OcdbŔċ Źynhc bnlfhc shĘ zwydil zc pbebnČ dwlsthbfcrhuszybafbszČnynj shĘ ab bnlfy zcabwbilfhc z pbstĘpbwcfhc ilnzfh-nzlkb, scebpbnzunhc, fcstrbou, iĘdu h hffynj sdōcafhdþw pboĘ-nhc ocdbŔnh Źynhc wnzlŔfhlo wyehlfhbfynj (tcm. 3, =).

]bzpbwszlnjfhbfye ehlrfhdhle ocdbŔnh Źynhc olstwsdcſfhd ocdbŔnh Źynhc SCIX (Sucihty Caoustla Ih`l Xl-

crs). Ab bdrlŔilfhc SCIX uŹywc shĘ rþŹfynj eltba. EcoČbfl ehĘazy hffyeh uebŹihwhċ bnlfĘ, fp. w ocdhe zcdrlshl mcacfl bsbmy, przy hnj bmlnfye stcfhl zarbwhc, ebkōymyzrlzykfbwcċ z bnzldhwcflo aōukbŔnh Źynhc fc rzlnz uzysdc-fhc plōflkb stcfu zarbwhc w njwhih mcacfhc. Bnlfy tcdhloabdbfuol shĘ zc pbebnČ bapbwhlazh fc whlil pytcŁ h alnyzohsytucnyofynj (>). [yacol shĘ, Źl eltbaydc bnlfy SCIX olstecōb abdōcafc h ebŹl muazhċ wČtpihwbŔnh (1). FcilŹy mb-whle stwhlrazhċ, Źl iuazhl bnlfhcoČ pbabmfl bdbihnzfbŔnhŹynhbwl, ocd fp. zcwþa, prcnĘ, zcrbmdh, Źynhl rbazhffl h spb-ōlnzfl, w baehlffy spbsþm.

[pōywc fc tcdhl bnlfy fhl tyidb `cdt przlwildōlkb njb-

rbwcfhc, cil ncōbdsztcōt abŔwhcanzlfhc Źynhbwlkb h olkbhffynj - pbzc njbrbmČ - uwcrufdbwcŁ. _ tlkb pbwbau abbnlfy ocdbŔnh Źynhc w prcdtynl bphldh ahcmltbibkhnzflo ebŹ-fc tcdŹl zcilnhċ hffl eltbay h hfstruelfty?3. \stcicfhl prbiu ocdbŔnh Źynhc przlwildil njbrlkb, cutbr-

stwc ̂ hlkrhstc h wsp. (


11/82


>. Dwlsthbfcrhusz Qrlctelft ^cths`cnthbf cutbrstwc tcdŹlMrcaily h Kcesu (0). Bnlfhc bf nzĘstbŔċ h fcshilfhl zehcfkihdlehh w rlicnoh ab pbnzunhc zcabwbilfhc z ilnzlfhc.

1. Dwlsthbfcrhusz cutbrstwc Mrcaily h Qbaac uebŹihwhc- oČny bnlfĘ zehcf, ocdhl pbwbauol nudrzync w wcŹfynjazhlazhfcnj Źynhc, ocd? dcrhlrc zcwbabwc, Źynhl rbazhf-fl, rlicnol z krupceh rþwhlŔfhdþw, cdtywfbŔċ spbōlnzfc.

Hstfhlol whlil hffynj prbpbzynoh cfdhlt ab bnlfy ocdbŔnhŹynhc (;, :). Bapbwhlaſ fc cfdhltbwl pytcfhc bnlfhc shĘ zwy-dil zc pbebnČ pufdtcnoh, dtþrl ebkČ myċ acilo cfcihzbwcflstctystynzfhl. \zysduol shĘ w tlf spbsþm ebŹihwbŔċ wyihnzl-fhc pbzhbeu hstbtfbŔnh dbrlicnoh pbehĘazy banzuwcfČ ocdbŔ-nhČ Źynhc h zcabwbilfhc z ilnzlfhc c zcilnlfhceh ilnzfhnzyehw zcdrlshl baŹywhcfhc, `crecdbtlrcphh, ryzydhle jhpbkihdl-ehh, pbzhbele JmC

3N bmlnfbŔnhČ pbwhdōcŁ nudrzyny ium

njbrþm abactdbwynj. Qcdhl bnlfy ecoČ prcdtynzfl zfcnzlfhlw dsztcōtbwcfhu picfu ilnzlfhc bsþm z nudrzynČ.

zFCNzLFHL BNLFy OCDBŔNH ŹyNHC AiC

\iLWszCFHC iLNzLFHC N\D]zyNy[ mcacfhcnj ocdbŔnh Źynhc pcnolfnh nzĘstb mcrazhlo

abnlfhcoČ wykbaĘ h ihmlrcihzcnoĘ tlrcphh fp. zcstbsbwcfhlwstrzydhwcnzy, pbep hfsuihfbwynj h uōctwhlŁ w sceb-dbftrbih cfhŹlih fp. prbpbzynol wprbwcazcoČnl bkrcfhnzl-fhc w styiu Źynhc, fbwynj prlpcrctþw hfsuihfy ium ehlrfh-dþw dbftrbih eltcmbihnzflo.

BnlfhcoČn pbnzunhl ocdbŔnh Źynhc u pcnolftþw ildcrzzysduol ebŹihwbŔċ przystbsbwcfhc wymbru rbazcou zcdrl-su laudcnoh tlrcplutynzflo ilnzlfhc h zcilnlŁ `crecdbtlrc-

plutynzfynj ab pbnzunhc ocdbŔnh Źynhc.

[ tye zcdrlshl mbwhle ebkČ fcmrcċ zfcnzlfhc nzyf-fhdh pbzcelaynzfl. Aic bsþm przlwildil njbrynj whĘd-szl zfcnzlfhl w dsztcōtbwcfhu ocdbŔnh Źynhc ebkČ ehlċwpōywy sbnocifl, rlihkhofl, abzfcfhc crtystynzfl cfhŹlih

upbŔilazlfhl dbfaynoh zynzflo. [ dsztcōtbwcfhu pbnzu-nhc ocdbŔnh Źynhc ebŹl tcdŹl bakrywcċ rbiĘ hfstyfdt sceb-zcnjbwcwnzy, dtþry twbrzy zōuazlfhc h bptyehstynzfl fc-azhlol fc przlzwynhĘŹlfhl njbrbmy, pbeheb, Źl rlcifhl olstbfb mcrazb truafl (8). Wbnzunhl ocdbŔnh Źynhc dsztcōtuoltcdŹl njcrcdtlr bnzldhwcŁ pcnolftþw fc fbwl prbpbzynolelaynzfl, fc mcrazhlo rcaydcifl eltbay ilnzlfhc. ^Č bflfhldhlay sztunzfhl pbasyncfl przlz elahc h azhcōcfhc ecr-dlthfkbwl. EbŹl shĘ zacrzyċ, Źl fbwl, tlnjfhnzfl spbsbmy

ilnzlfhc zwhĘdszcoČ szcfsĘ fc pbilpszlfhl mhbibkhnzfynjebŹihwbŔnh dbftrbih nudrzyny, cil olafbnzlŔfhl zefhloszc- oČ pbnzunhl ocdbŔnh Źynhc. WrzynzyfČ tcdhlo sytucnoh sČ zc-zwynzco bkrcfhnzlfhc h unhČŹihwbŔċ w hnj rlcihzcnoh.

tc. 3. mcrhlr w rlchcnoh nlw lnlfhc

Bbc nudrn „ wbhl bdbhnfbnh?- mrcd laudcnoh tlrcplutynzflo- btybŔċ- sumhldtywfc bnlfc bmocww njbrbmy h rbdbwcfhc przlz pcnolftc- cpcthc, shlazČny trym Źynhc- zcfhlamcfhc w bphlnl ildcrsdhlo- strls- truafbŔnh ldbfbehnzfb-spblnzflildcr „ wbhl bdbhnfbnh?- zc brkcfhzcnoc prcny- mrcd ebŹihwbŔnh bnlfy rbih ilnzlfhc- przlnhČŹlfhl zcacfhceh zcwbabwyeh- fhlstbsbwcfhl ebfhtbrhfku wyfhdw ilnzlfhc- mhlrfc pbstcwc, alprlsoc- mrcd hf`brecnoh h Ŕrbadwsle bphldh arbwbflo „ wbhl bdbhnfbnh?- may brkcfhzcnyofl- fhlabstctld Ŕrbadw- mrcd systleu w prcdtynl- zl stcfacray ocdbŔnh

- mrcd hf`brecnoh

tc. =. zfcnlfhl rfn bdbhnfbnh w dcbwcfhu pbnunhc ocdbnh nhc.

]baco bdbhnfbnh Wrdca zfcnlfhl bapbwhlahw baldcn

^bnocifl dbftcdty _ pbwbau nudrzyny truafhlo olst fcwhČzywcċ przyocſfhl.BmnhČŹc efhl tb, ocd hffh iuazhl rlckuoČ fc eboČ njbrbm.

::

LicstynzfbŔċ w picfbwcfhu nzcsuwbiflkb h wyabifbŔċ ̀ hzynzfc

Nudrzync przlszdcazc eh w spbftcfhnzfynj ̀ hzynzfynj cdtywfbŔnhcnj.Wrzlz nudrzyn fhl ebk pbŔwhncċ sh ebhe jbmmy tcd ocd mye njnhc.

:>

BmnhČŹlfhl ̀ hzynzfl Nhlrph z pbwbau prckfhlfhc h sunjbŔnh w ustcnj.Nhlrph z pbwbau nzstlkb pcrnhc fc ebnz.

:1

Qrbsdh b przyszbŔċ Nzstb ecrtwh sh z pbwbau njbrm fcstpnzynj nudrzyny.Ecrtwh sh, nzy z pbwbau nudrzyny ma drnlo Źy.

:1

BmnhČŹlfhc zwhČzcfl z ahltČ Wrzlszdcazc eh, Źl fhl ebk olŔċ tcd ocd hffh iuazhl.BmnhČŹc efhl tb, Źl eusz nhČkil eyŔilċ b ebhe baŹywhcfhu.

;3

Nbazhlffl bmnhČŹlfhc Wrzlszdcazc eh, Źl tcd auŹb nzcsu eusz pbŔwhnhċ splfhlfhu wyebkwtlrcphh nudrzyny.Wrzlz nudrzyn pbarŹbwcfhl olst sdbepihdbwcfl h auŹb dbsztuol

;7


12/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi3=

[ nliu przlprbwcazlfhc pbehcru pbnzunhc ocdbŔnh Źynhch sctys`cdnoh z ilnzlfhc u njbrynj fc nudrzynĘ wsdczcfl olstzczwynzco olafbnzlsfl pbsōukhwcfhl shĘ dhidbec spbsbmcehbnlfy bapbwhlafhb bafbszČnyeh shĘ ab rþŹfynj s`lr Źynhc,

ocd wybmrcŹlfhc b wcrtbŔnhcnj Źynhbwynj pcnolftc, prl̀ lrlf-noc w wymbrzl styiu Źynhc, zcnjbwcfhc, wyabifbŔnh zynzflo,uzfcfhl spbōlnzfl, pbwbazlfhl w prcny, styi rcazlfhc sbmhl zl

strlsceh. Bdczuol shĘ, Źl nudrzync typu = u fhldtþrynj pcnolf-tþw fhl bakrywc tcd wcŹflo rbih w pbnzunhu ocdbŔnh Źynhc ocdhffl, pbzcelaynzfl uwcrufdbwcfhc. Ildcrz pbwhfhlf sznzl-kþifhl bnlfhcċ styi rcazlfhc sbmhl zl strlsle brcz pbzhbe spb-ōlnzfy, laudcnyofy h duiturbwy mcacflo bsbmy.

^tbsuoČn rþŹfl eltbay mcacfhc cfdhltbwlkb ium wy-whcaþw fcilŹy przyoČċ, Źl euszČ bfl splōfhcċ dhidc hstbt-fynj drytlrhþw. [yihnzey ol?3. \oĘnhl cspldtþw ocdbŔnh Źynhc, dtþrl sČ fcomcrazhlo hstbt-

fl aic ilnzlfhc bsþm mcacfynj.=. Mcacfhc (cfdhlty ium wywhcay) pbwhffy myċ rzltlifl

h spþofl brcz acwcċ pbwtcrzcifl wyfhdh.

>. Wytcfhc dwlsthbfcrhuszc pbwhffy myċ ibkhnzfhl upb-rzČadbwcfl pba wzkiĘale trlŔnhbwye h bafbshċ shĘ absznzlkþōbwynj sytucnoh fp. ab abdōcafbŔnh przlstrzlkc-fhc zcilnlŁ ildcrsdhnj.

1. [yfhdh mcacfhc pbwhffy ehlċ zfcnzlfhl aic prcdtydh dih-fhnzflo (37).WbwyŹszl pbstuicty sČ wcŹfl, pbfhlwcŹ pboĘnhl ocdbŔnh

Źynhc olst fcauŹywcfl przlz b`lrlftþw fbwynj prbaudtþwilnzfhnzynj. [ prcdtynzflo ahcmltbibkhh mcacfhl pbnzunhc

ocdbŔnh Źynhc uebŹihwhc bnlfĘ strlsu njbrbwcfhc, sumhld-tywflkb banzuwcfhc bkrcfhnzlŁ Źynhbwynj, bmnhČŹlŁ wy-fhdcoČnynj z dbfhlnzfbŔnh nhČkōlo tlrcphh - olst pbtrzlmfl ab

dbepildsbwlo bnlfy stcfu pcnolftþw h wpōywu fc dsztcōtb-wcfhl picfu ilnzlfhc (33, 3=, 3>). Cfcihzc pbnzunhc ocdbŔnhŹynhc uebŹihwhc ilpszl przystbsbwcfhl ilnzlfhc ab njcrcd-tlru banzuwcflo przlz pcnolftþw ocdbŔnh Źynhc.

Nlile ilnzlfhc nudrzyny olst uzysdcfhl fhl tyidb nliþweltcmbihnzfynj, cil rþwfhlŹ rbzpbzfcwcfhl h rcnobfcih-zcnoc pbnzunhc ocdbŔnh Źynhc. Nudrzync u whliu pcnolftþw

olst pbastcwČ dsztcōtbwcfhc hnj wcrtbŔnh Źynhbwynj, lebnohh wybmrcŹlŁ b szcfscnj ‖fc abmrl Źynhl―. BnlfhcoČn ocdbŔċŹynhc ildcrz ebŹl wydbrzystcċ tlkb rbazcou psynjbibkhnzfČwhlazĘ w rlcihzcnoh aōukb`cibwynj nliþw ilnzlfhc. OcdbŔċŹynhc w jbihstynzfye uoĘnhu stcol shĘ nlile ilnzlfhc bsþm

z nudrzynČ wl wszystdhnj sdōcafhdcnj hnj Źynhbrysþw.WHŔEHLFFHNt[B

3. Muiihfklr E.? Klsufajlhtsmlzbklfl Ilmlfsqucihtát ufa sumoldthvlKlsufajlht. Wsynjbtjlr Ela. Wsynjbi. 388;,1;,;0-83.

=. Dhfebftj C.I., [bbanbd C., Krh`f ^., ^phlkci F., Ncepmlii E.O.? ]cfabbehsla nbftrbiila trhci b` pcthlft nlft rla ncrl b`ahcmltls hf klflrci prcnthnl? hepcnt bf nurrlft wlii-mlhfk cfa`uturl ahslcsl rhsd. Mrht. Ela. O. 388:, >3;, 3=7=-3=7:.

>. @llfy A. J., Qbrrcfnl K. [., Icmliil ].? Hftlkrcthfk lnbfb-ehn lvciucthbfs cfa qucihty b` ih`l csslsselfts, (w)? ^phidlr

M. (rla)? Sucihty b` Ih`l cfa Wjcrecnblnbfbehns hf NihfhnciQrhcis, Ihpphfnbtt-]cvlf Wumi, Wjhicalipjhc 3880, :, =83;-=8=3.

70->3=.

37. Ciihsbf W- O., Ibndlr A., @lhfl O.^.? Sucihty b` ih`l? C ayfcehnnbfstrunt, ̂ bn. ̂ nh. Ela. 1< (388;) ==3-=>7.

33. Kōbwcfhc H.? Mcacfhl ocdbŔnh ilnzlfhc nudrzyny w rþŹfynj rb-azcocnj bphldh ahcmltbibkhnzflo h w rþŹfynj rlkhbfcnj Wbisdh,

prcnc abdtbrsdc, [\E, [crszcwc =770.3=. Jhrsnj C., Mcrtjbibecl N., Xbielr Q.? Elfhfstruelftl zur Il-

mlfsqucihtct vbf Elfsnjlf eht Qyp-HH-Ahcmltls. Ahcmltls ufa^tb``wlnjsli 3880, . Ocnbmsbf C.E., ^cesbf C.O., Al Krbbt E.? Qjl lvciucthbf b`twb elcsurls b` qucihty b` ih`l hf pcthlfts whtj typl H cfa typlHH ahcmltls Ncrl 3; (3880) =0;-=;1.

31. QctbŁ O., Nzlnj C., Mlrfcs E.? Ahcmltbibkhc dihfhnzfc, [ya.Ildcrsdhl W_[I, [crszcwc, =77:.

3.

1. Jlszlf H., ̂ Ęd J.? Wsynjbibkhc _arbwhc, [ya. Fcudbwl W[F,[crszcwc, =77;.


13/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi 3>

[stĘW „ bA rlAcdNoh

WbzfcoČn Źynhbwl jhstbrhl Wcnolftþw zwōcsznzc nhlr- phČnynj fc przlwildōl njbrbmy ildcrz ebŹl badryċ tcdhlhnj wcrtbŔnh duiturbwl h ltynzfl, ebrcifl, ebtywcnyofl,hnj fcazhlol h dbfdrltfl, hfaywhaucifhl rlcihzbwcfl Źy-nhbwl aČŹlfhc h alnyzol, zcnjbwcfhc, hnj whlidhl shōy „sōbwle hnj ‖aunjbwbŔċ―, dtþrc btwhlrc fbwl, fhlzfcflwnzlŔfhlo ebŹihwbŔnh elaynzfl. ^tcol wbmln tynj ba-

dryċ z pbwckČ, szcnufdhle h pbdbrČ, ebŹl fheh mcrazbwzmbkcnhċ shlmhl h prbkrce elaynzfy aic Wcnolftc.Qcdhe przydōcale olst jhstbrhc Źynhc h njbrbwcfhc W.

Ocawhkh Q.-Q.\nzy fcs mcrazb whlil, aictlkb njnley oČ przldczcċ

aic pbtrzlmuoČnynj rlldsoh tcd ildcrzy ocd h Wcnolftþw.]lldsoh, ocd uzysdcċ ocd fcowhĘnlo z ebŹihwbŔnh, dtþrlibs acol badrywcoČn u przlwildil njbrynj, w tye tcdŹlz nudrzynČ, wnzlŔfhlo utcobfl aunjbwl wcrtbŔnh h shōy.

Wcfh Ocawhkc Q.-Q. bmlnfhl przlmywc w Abeu Wb-ebny ^pbōlnzflo w MrcŁsznzydu fhlacildb [crszcwy.Njbruol fc wrbazbfy flurbklffy zcfhd ehĘŔfh dbŁnzyf

h tuōbwhc sdbocrzbfy z wyeckcoČnČ ilnzlfhc 1 wstrzyd-fhĘnhceh hfsuihfy azhlffhl nudrzynČ. _ tcdhe klfbeleshĘ urbazhōc. Fhl ebŹl shlazhlċ h pbruszcċ shĘ mlz pbeb-ny, rĘnl h aōbfhl z ehĘŔfhbwyeh zcfhdceh baecwhcoČ pb-sōuszlŁstwc w spbŹywcfhu pbshōdþw h dbftrbih nudrzyny.Dbeputlr ebŹfc bmsōuŹyċ tyidb przy pbebny splnoci-fynj, abactdbwynj urzČazlŁ.

Btb ocd bphsuol „ fc fcszČ prbŔmĘ „ swbol hall, aČŹl-fhc, azhcōcfhc „ swbol Źynhl W. Ocawhkc Q.-Q.

]lacdnoc

[ōCsFC ]LiCNOC WCNOLFtDH „ EBOLNjB]B[CFHL H EBOL ŹyNHL

[ swbhnj wspbefhlfhcnj prckfĘ pbazhlihċ shĘ wcŹ-fyeh aic efhl wyacrzlfhceh h rlldsoceh fca wōcsfyeŹynhle. Fhldhlay fcwlt prbzchnzfl sprcwy, dtþrl fce tb-wcrzyszČ dcŹalkb afhc ebkČ ehlċ rþŹfl zcmcrwhlfhl pbawzkiĘale hftlfsywfbŔnh przlŹyċ. Fhl njnĘ myċ w swbheŹynhu tyidb przlnjbafhle, ehocoČnye bmboĘtfhl iuazh,

z dtþryeh ece stynzfbŔċ nzy sprcw hnj abtynzČnynj.Aictlkb stcrce shĘ zfcilſċ bapbwhlafhČ njwhiĘ baacfhcshĘ rlldsoh mlz Źcaflo prlsoh nzcsbwlo h wlwfĘtrzfhl ab

phscfhc b fhnj fcilŹynhl shĘ przykbtbwcċ. ^wbheh rlld-soceh iumhĘ azhlihċ shĘ z wcŹfyeh aic efhl bsbmceh, zcil-Źy eh fc hnj hf`brecnocnj zwrbtfynj. ̂ tcrce shĘ myċ wfh-dihwye bmslrwctbrle swbolo nbazhlffbŔnh4 njnhcōcmye

pbaoČċ prþmĘ bphscfhc tlkb, nb przlŹywce ocdb ehlsz-dcfdc abeu pbebny spbōlnzflo, ocdh wpōyw wywhlrc tbfc eboČ psynjhdĘ, ocd bkrbefČ wcidĘ tbnzyōce z sbmČh z hffyeh aic zcnjbwcfhc swbolo cutbfbehh h tbŹsceb-Ŕnh, nzye myōc h olst aic efhl mctcihc b wōcsfl sznzĘŔnhl,

kbazhwl Źynhl drlbwcfl wk wōcsfynj zcsca h przldbfcŁ.Ebol wspbefhlfhc sČ Ŕwhcalntwle przlehcf, oc-dhl abdbfcōy shĘ w hfstytunoh h w iuazhcnj w ehfhbfynj‖pcru― azhlshĘnhbilnhcnj. Qcdhl phscfhl olst przynzyfdhleab przlŔilazlfhc przlmytlo arbkh w kōČm scelkb shlmhl.

AzHLNHŁst[B „ WHL][szL BmOC[yNjB]Bmy

FhlplōfbsprcwfbŔċ tbwcrzyszy eh ba fcownzlŔ-fhloszlkb azhlnhŁstwc.

OCA[HKC QC[N_XŎ^DC-Q\]LD (WCNOLFQDC)

jHstB]HC EBOLKB NjB]B[CFHC \Nzy OCD

W]zL[iLDōL NHL]WHLFHL t[B]zy FB[L,FCAsWBAzHL[CFL sHōy AB CDty[FLKB ŹyNHC(]LICNOC WCNOLFQDH)

tjL jHstB]y B` s\``L]HFK tLCNjHFK jB[ tjL Nj]BFHN, \Ft]LCtCmiLAHsLCsLs N]LCtL tjL \FLxWLNtLA `B]NLs `B] CNtHvL iH`L

(]LPHL[ MX WCQHLFQ)


14/82


\rbazhōce shĘ fc eczbwhlndhlo wsh. ]bazhnl prbwc-azhih fhlwhlidhl kbspbacrstwb rbifl, pbzwcicoČnl utrzy-ecċ nztlrbbsbmbwČ rbazhfĘ. Hnj sytucnoc fcfsbwc myōctruafc, nhĘŹdČ h bcrfČ prcnČ zcplwfhih kbazhwČ lkzystlf-noĘ. WrbwcazhihŔey prbstl Źynhl, dtþrl bsnyibwcōb wbdþōzwydōynj przyzhlefynj sprcw h tcdh dihect dsztcōtbwcōctebs`lrĘ rbazhffČ, fctbehcst wcrtbŔnh ebrcifl, ocdhl

zbstcōy eh wpbobfl zcihnzce ab pbzytywfynj, z dtþrynjnzlrpcōce w aciszye swbhe Źynhu.[l wnzlsfye azhlnhŁstwhl rbazhnl zcuwcŹyih u efhl

fhlpbdboČnl bmocwy. ]bzwhocōce shĘ prcwhaōbwb tyidb przlz phlrwszl pþōtbrc rbdu, pþſfhlo zcnzĘōce stbpfhb-wb h systlectynzfhl sōcmfČċ. NzĘstb shĘ przlwrcncōce,njbazlfhl sprcwhcōb nbrcz whĘnlo truafbŔnh h dbŁnzyōbshĘ mbilsfyeh upcadceh, kuzceh h shŁnceh. _cfhlpbdb-

obfc tye stcfle rzlnzy ecec zwrþnhōc shĘ fctynjehcstab ildcrzy b pbebn. FcstČphōy aōukhl afh fcazhlh, pbmytuw szphtcicnj, unhČŹihwynj mcacŁ h acildhnj brcz dbsztbw-fynj pbarþŹy ab splnocihstþw. [szystdhl azhcōcfhc bdc-

zcōy shĘ olafcd fhlsdutlnzfl c fcosumtlifhloszl ecrzlfhcsplōzōy fc fhnzye, dhlay pbstcwhbfb ahckfbzĘ klfltynz-fhl uwcrufdbwcfy pbstĘpuoČny zcfhd ehĘŔfh pbnjbazlfhcrazlfhbwlkb. Qb myō wyrbd sdczuoČny aic efhl h ebhnjfcomihŹszynj, dtþry bzfcnzcō nhČkōl sōcmfhĘnhl udōcauehĘŔfhbwlkb sdczywcō efhl fc Źynhl w wþzdu hfwcihaz-dhe z bkþifČ mlzrcafbŔnhČ fc pbzhbehl dhiduehlshĘnzfl-kb azhlndc brcz dbfhlnzfbŔnhČ zcplwfhlfhc stcōlo bphldhncōbabmbwlo zl strbfy hffynj bsþm. [ whldu < ict przl-stcōce njbazhċ.

szDBōC „ Ŕ]BAB[HsDB[L t]\AFBŔNH

Wrcwazhwl azhlnhŁstwb pbwbih abmhlkcōb dbŁnc, zmih-Źcō shĘ nzcs rbzpbnzĘnhc fcudh w szdbil pbastcwbwlo.[tlay tb pbocwhōy shĘ truafbŔnh, dtþrynj pþſfhlo ab-Ŕwhcanzcōce w ncōye Źynhu, c zehlfhcō shĘ olayfhl hnjrbazco h zcdrls. [þwnzcs tb ildcrz mcacoČny dwcihduoČ-ny azhlnh ab szdbōy stwhlrazhō, Źl fhl fcacoĘ shĘ ab laudc-noh w fbrecifynj wcrufdcnj zl wzkiĘau fc fhlsprcwfbŔċzynzfČ h ebŹl przynjbazhċ ab abeu fcunzynhlidc, cmyunzyċ pbastcwbwynj przlaehbtþw. Eboc ecec fhl zkb-azhōc shĘ fc tcdhl pbstcwhlfhl sprcwy. Wb rbzebwhl z þw-nzlsfye dhlrbwfhdhle szdbōy nzōbwhldhle Źynzihwye,

eyŔiČnye szlrszyeh dctlkbrhceh ustcihih, Źl eboc dicsc mĘazhl ehcōc sciĘ ildnyofČ fc pcrtlrzl, c ecec fctbehcstzbmbwhČzcōc shĘ nbazhlffhl abwbzhċ efhl fc zcoĘnhc.Qrzlmc myōb pbdbfcċ wþzdhle hfwcihazdhe bailkōbŔċ

prcwhl awþnj dhibeltrþw w olafČ strbfĘ. WbnzČtdbwbfhl sprcwhcōb tb dōbpbtþw, cil w dbŁnbwynj dicscnj myōbecehl nbrcz nhĘŹlo, nzcsceh pbeckcōy dbilŹcfdh, dtþrl

myōy wspcfhcōyeh azhlwnzĘtceh. Cdnlptbwcōy w plōfhefhl h eboČ ‖hffbŔċ―.

Olalf z plackbkþw drluoČny shĘ fc mcrazb pbstĘ- pbwlkb h zcscafhnzlkb fc swbol ildnol, c myō tb oĘzyd

pbisdh, zcmhlrcō eboČ dicsĘ ab prcnbwfh usytubwcflo fc phlrwszye phĘtrzl. Oc zbstcwcōce scec fc dbrytcrzu. Qb myōb bdrutfl.

Ŵynhl pōyfĘōb acilo h fhbsōb dbilofl fhlwhcabel e.hf. pbocwhōb shĘ dbilofl pytcfhl? ‖Nb acilo zl efČ mĘazhl2―.Bstctlnzfhl zcalnyabwcfb, Źl trzlmc zrbmhċ wszystdb,cmye acilo dbftyfubwcōc fcudĘ, c olŔih zarbwbtfhl fhl

wytrzyece tb truafb. ]bzpbnzĘōc shĘ Źeuafc wĘarþwdcebolo ecey ab rþŹfynj urzĘaþw c wyfhdhle tlkb myōcrlcifc fcazhloc fc zfcilzhlfhl wōcŔnhwlo aic efhl szdbōy.Wb zcōctwhlfhu bapbwhlafhnj `brecifbŔnh, przlprbwc-azlfhu ncōlo kcey splnocihstynzfynj mcacŁ ildcrsdhnj

przlsōcfb sdbepiltbwcfČ abduelftcnoĘ ab _cdōcau ]l-jcmhihtcnoh _cwbabwlo Hfwcihaþw w WrzleyŔiu w nliu

przyoĘnhc efhl ab Ihnlue Ldbfbehnzflkb. [drþtnlbtrzyecōce ‖zcprbszlfhl― fc lkzcehfy wstĘpfl h rbzeb-wy dwcihdcnyofl. Qb myō njymc fcomcrazhlo lebnobfuoČ-ny bdrls w ebhe Źynhu. NjbnhcŹ ehcōce abphlrb phĘtfc-Ŕnhl ict zacwcōce sbmhl sprcwĘ, Źl wōcŔfhl tlrcz zcpcafČ

alnyzol rzutuoČnl fc rlsztĘ Źynhc. WbarþŹ ab WrzleyŔic myōc fhlscebwhnhl aōukc, mb trwcōc pbfca awcfcŔnhl kb-azhf h bamywcōc shĘ pumihnzfyeh Ŕrbadceh dbeufhdcnoh,eushlihŔey wþzdhle pbdbfcċ whlil mcrhlr crnjhtldtb-fhnzfynj w pbstcnh snjbaþw, drcwĘŹfhdþw, przloŔċ pba-zhlefynj, wČsdhnj arzwh htp. _cwszl tbwcrzyszyōy ehawhl bsbmy to. ecec h abrbsōy mrct, mb trzlmc myōb efhl

przlfbshċ ab cutbmusu, tcxh nzy pbnhČku. Wbdbfywcfhltynj truafbŔnh myōb ebŹihwl azhĘdh tleu, Źl wszysnyebmhihzbwcihŔey swbol shōy, mb prckfĘihŔey bshČkfČċwyzfcnzbfy nli, nzyih udbŁnzlfhl przlzl efhl szdbōyŔrlafhlo. Qb fcs abphfkbwcōb ab fhleciŹl jlrbhnzfynj

wyshōdþw h pbŔwhĘnlŁ, fc dtþrl fcoprcwabpbabmfhlo fhl myōbmy fcs stcċ przy hffye fcstcwhlfhu psynjhnzfye. Wblkzcehfcnj h rbzebwcnj dwcihdcnyofynj, dtþrl trwc-ōy pcrĘ afh zbstcōce przyoĘtc ab phlrwszlo dicsy ihnlueldbfbehnzflkb fc rbd szdbify 38;>/;1. ]cabŔċ eboc fhlehcōc krcfhn, fhl ebkōce abnzldcċ shĘ, dhlay fcaloazhlwrzlshlŁ h pbnzČtld rbdu szdbiflkb.

Fhlstlty ouŹ phlrwszlkb afhc rbzpbnzĘōy shĘ dōbpbty,wyfhdcoČnl zl zfcnzflkb dcilntwc brcz pbtrzlmy stcōlobphldh h pbebny zl strbfy bsþm arukhnj. Hffl azhlwnzĘtcbwszle myōy fhlsprcwfl, cil acwcōy sbmhl rcaĘ w sceb-bmsōuazl ium wyeckcōy fhlwhlidhlo pbebny. _cdōca fhl

ehcō plrsbfliu sprcwuoČnlkb wszlnjstrbffČ h ncōbab- mbwČ bphldĘ. Qlf stcf rzlnzy przlrczhō efhl h wpcaōcew rbzpcnz. WbeyŔicōce, Źl wszystdhl wyshōdh h fcazhlol

pbszōy fc ecrfl. \Ŕwhcabehōce sbmhl, Źl tb ouŹ dbfhlnebolo laudcnoh, aōuŹlo tu fhl wytrzyece h euszĘ wrcncċab abeu. Þwnzlsfc Wcfh Ayrldtbr whzytuoČnc syphcifhlunzlffhn Źywb zchftlrlsbwcōc shĘ, aicnzlkb pōcnzĘ. Bpb-whlazhcōce olo b tye ocd mcrazb prckfĘ shĘ unzyċ, ocdc

olst eboc sprcwfbŔċ h dbfaynoc zynzfc brcz zcdrls fhl-zmĘaflo bphldh. [ysōunjcōc nhlrpihwhl, z uwckČ h zrbzu-ehlfhle. AlnyzoĘ pbaoĘōc ba rczu. Baalilkbwcōc eōbaČ


15/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi 3<

prcnbwfhnĘ prcifh ab bphldh fcal efČ brcz zbmbwhČzcōcwynjbwcwnzyfhl ab zbrkcfhzbwcfhc pbebny w rczhl

pbtrzlmy przy wspþōuazhcil sprcwfhloszynj dbilŹcfld zlstcrszynj dics. ^prcwc wykiČacoČnc fc przlkrcfČ zbstcōcwōcŔnhwhl h szymdb zcōctwhbfc przlz eČarČ alnyzoĘ ola-flo dbepltlftflo bsbmy.

W]CNC „ EBOL EC]zLFHL[ ebhnj picfcnj zcwszl pbocwhcōc shĘ prcnc h fbr-

ecifl Źynhl kbafl nzōbwhldc. Olstle cemhtfc, cil fhlece wysbdhnj csphrcnoh. [ ebhe banzunhu wōcŔfhl

prcnc ehcōc splōfhcċ plwfl hstbtfl `ufdnol. Wb phlrw-szl bakrywcōc wcŹfc rbiĘ ocdb ehlrfhd wcrtbŔnh h przy-actfbŔnh nzōbwhldc. Wb arukhl uwcŹcōce, Źl tyidb przlz

prcnĘ ebkĘ bshČkfČċ fhlzcilŹfbŔċ fcfsbwČ h stcċ shĘscebazhlifČ, c w tlf spbsþm ebol Źynhl mĘazhl pbabmflab lkzystlfnoh iuazh zarbwynj. Wb trzlnhl azhĘdh prcny

przlstcfĘ myċ nhĘŹcrle aic rbazhfy. EbkĘ zrzunhċ z shl-

mhl mrzlehĘ nzōbwhldc ŹyoČnlkb dbsztle mihsdhnj, uzc-ilŹfhbflkb ba hnj bphldh. ^zymdb upōyfĘōy ictc szdbōyŔrlafhlo, fcaszlaō nzcs bstctfhnj lkzcehfþw, bmrbfy

prcn aypibebwynj h olafb z fcowcŹfhloszynj wyacrzlŁw Źynhu eōbalkb nzōbwhldc? ecturc. BnzywhŔnhl lebnol

myōy fhlscebwhtl, c trlec bimrzyehc. Fhlefhlo olafcdwszystdhl lkzcehfy zcihnzyōce h btrzyecōce uprckfhbflŔwhcalntwb aborzcōbŔnh z wyrþŹfhlfhle to. mhcōb-nzlrwb-fye ‖pcsdhle―. \prcwfhcōb efhl bfb ab umhlkcfhc shĘb przyoĘnhl fc stuahc wyŹszl mlz lkzcehfþw. Dcarc pl-ackbkhnzfc bprþnz whlazy przldczcōc fce hffl wcrtbŔnh,z dtþrynj nhČkil dbrzystce pbeheb, Źl ba udbŁnzlfhc

szdbōy upōyfĘōb awcazhlŔnhc shlale ict. [pbobfb fce,Źl nzōbwhld fhlplōfbsprcwfy olst tcdhe sceye nzōbf-dhle spbōlnzlŁstwc ocd iuazhl zarbwh, ec tcdhl scec

prcwc. Wba wzkiĘale zcwbabwye, rbazhffye nzy spb-ōlnzfye fhl olst kbrszy ba hffynj. C tb, Źl ec plwflbkrcfhnzlfhc wyfhdcoČnl zl zefhloszbflo sprcwfbŔnh -zynzflo fhl pbefhloszc olkb hstbty nzōbwhlnzlŁstwc. _rb-

zuehcōce, Źl swbol mrcdh zynzfl pbwhffce uzuplōfhċwhlazČ, pbzhbele hftlildtu, duiturČ bsbmhstČ, unznhwbŔ-nhČ, `cnjbwbŔnhČ h bapbwhlazhcifbŔnhČ brcz zccfkcŹbwc-fhle w prcny. C ncōl ebol Źynhl pbwhffb myċ Ŕwhcal-ntwle prlzlftuoČnye kbafbŔċ nzōbwhldc w plōfye tlkb

sōbwc zfcnzlfhu z zcnjbwcfhle fhlzmywcifynj prcwbsbmy iuazdhlo. ]bzpbnzČō shĘ dbilofy bdrls ebolkb ŹynhcebŹl truafhloszy ba pbprzlafhnj, cil acoČny hffy rbazcosctys`cdnoh, fhbsČny zl sbmČ whlil seutdu h rbztlrld, cilwzmbkcncoČny b fbwl abŔwhcanzlfhc. Dhlay zabmyōceuprckfhbfl wydsztcōnlfhl h zcwþa rbzpbnzĘōc shĘ absōbw-fc mctcihc b prcnĘ. Fhlstlty ebol bnzldhwcfhc przlrcstcōyþwnzlsfl ebŹihwbŔnh bapbwhlafhnj hfstytunoh h pbzhbeŔwhcabebŔnh prcnuoČnynj tce urzĘafhdþw. Wrzlphsy

prcwfl fhl acwcōy ebŹihwbŔnh uscfdnobfbwcfhc prb- pbfbwcflkb przlzl efhl stcfu rzlnzy. Dbrlspbfalfnoc

ehĘazy efČ c urzĘaceh trwcōc abŔċ aōukb, c hepcs trwcōfcaci. Wbruszbfb fcwlt sznzlmli ehfhstlrhcify, [hlilzcwazhĘnzce hftlrwlfnoh ebolo myōlo szdbōy. Wb aōukheh whlinl lebnobfuoČnye bnzldhwcfhu = ecrnc 38;: rbdufcstČphōb uprckfhbfl uehlsznzlfhl efhl w Abeu Wb-ebny ^pbōlnzflo aic Bsþm Wrzlwildil Njbrynj w MrcŁ-sznzydu z zcplwfhlfhle b olafbnzlsfye zctruafhlfhu.

Wbzbrfhl ecrzlfhc splōfhōy shĘ. Aicnzlkb pbzbrfhl2 Mb pbnzČtdbwb prcnbwcōce fc zcscacnj tlrcphh zcoĘnhbwlo mlz uebwy b prcnĘ, c wdrþtnl pbzmcwhbfb efhl h tlkb‖iudsusu―. Wbaōcecōce shĘ trbnjĘ fc aunju, whlil fbny

przlpōcdcōce. Ŵyōce w nhČkōye strlshl, cil fhl pbkbazh-ōce shĘ z przydrČ rzlnzywhstbŔnhČ. ̂ tcil nzyfhōce stcrcfhcb prcnĘ, c w ehĘazynzcshl azhcōcōce spbōlnzfhl w ]cazhlEhlszdcŁnþw wrcz z hffyeh fhlplōfbsprcwfyeh bsbmc-eh, dtþrl fhl pbaacwcōy shĘ zfhlnjĘnlfhu, njnhcōy w plōfh`ufdnobfbwcċ eheb zfcnzfynj bkrcfhnzlŁ h uzcilŹfhlŁba hffynj bsþm. _ plwfbŔnhČ tb, nb rbmhōce wyplōfhcōbeh nzcs, mb fhl ebkōce pbaacċ shĘ, ocdb awuazhlstbiltfhc

azhlwnzyfc, þwnzlsflo ebfbtbfhh pcfuoČnlo w abeu spb-dboflo stcrbŔnh. Mhlrfl Źynhl wŔrþa abtdfhĘtynj alelfnoČsĘazhwynj iuazh bzfcnzcōbmy aic efhl aunjbwČ Ŕehlrċ,

pbaacfhl przlnhwfbŔnhbe h zrlzykfbwcfhl z Źynhbwynj picfþw. Ebkōce mcrazhlo wfhdihwhl pbzfcċ tynj, dtþrzyz nzcsle stcih shĘ ebheh fcomihŹszyeh.

FHLz[yDiH W]zyOCNHLiL „ NjNĘ WBECKCċHFFyE

_bshc_bshĘ pbzfcōce phlrwszlkb afhc pbmytu w abeu pb-

ebny spbōlnzflo. ^wbhe zcnjbwcfhle wyrþŹfhcōc shĘspbŔrþa whĘdszbŔnh stcruszld mlznlibwb sfuoČnynj shĘdbrytcrzle, dtþrynj mōĘafy wzrbd wsdczywcō fc mrcdbrhlftcnoh w nzcshl h przlstrzlfh. Olayfhl ebfbtbffl pb-erudhwcfhl ium funlfhl swbhstynj elibahh sykfcihzbwc-ōb hnj bmlnfbŔċ.

_bshc, dhlay oČ spbtdcōce ehcōc bd.


16/82


olstlŔey aic shlmhl baacfyeh przyocnhþōdceh, zŹytyehz sbmČ ba pbfca =0 ict. Aic _bsh zfcobebŔċ zl efČ bzfc-nzc pbshcacfhl dbkbŔ mcrazb mihsdhlkb eheb shlrbntwcspbōlnzflkb h `cdtynzflkb /rbazhfflkb/. NzĘstb pctrzyfc efhl tcd przloeuoČnye wzrbdhle ocdmy njnhcōc wy-

pbwhlazhlċ fconzuiszl sōbwc ehōbŔnh h przywhČzcfhc, dtþ-rynj myċ ebŹl fhl pbtrcihmy wyzfcċ iuazhl b mbkctye

zcsbmhl sōbwfhntwc h przlŹywcoČny wzfhbsōl unzunhc. Fctbehcst aic efhl dbftcdt z _bshČ olst fhlzwydil mu-auoČny, mb eheb zfcnzflkb wōcsflkb dcilntwc h mlzrca-fbŔnh zynzflo ebkĘ stcċ shĘ pbtrzlmfc aic hffynj iuazh.

ECōŹLŁst[B FC [þzDCNj

Ocfld Wbstcwy bmboĘtflo h fhlwrcŹihwlo fc btcnzcoČnČ rzlnzy-

whstbŔċ fhl ebkōce zccdnlptbwcċ. Ebol halcōy myōy zmyt phĘdfl h wyrczhstl, cmy z fhnj zrlzykfbwcċ. Wb trzlnj ic-tcnj hftlfsywfynj zcmhlkþw btrzyecōce prcnĘ tcdČ, ocdČ

sbmhl wyecrzyōce, zkbafČ z ebhe zcwbale, mb w dshĘ-kbwbŔnh h nb fcowcŹfhloszl fc uebwĘ fc nzcs fhlbdrlŔib-fy. Olo wydbfywcfhl wyeckcōb bal efhl sbihafbŔnh, ab-dōcafbŔnh, ̀ cnjbwlo whlazy. [ tye sceye rbdu pbzfcōce

przyszōlkb eĘŹc. Ocfld ehcō wþwnzcs =0 ict, pbruszcō shĘrþwfhlŹ fc wþzdu, mb olkb nhcōb myōb spcrcihŹbwcfl fcwsdutld uszdbazlfhc drĘkþw szyofynj drĘkbsōupc w wy-

pcadu scebnjbabwye. Wbtrzlmbwcō stcōlo bphldh. OuŹ phlrwszl spbtdcfhl pbruszyōb fcszl slrnc. Cdnlptbwcih-Ŕey shlmhl h zcnzĘihŔey spĘazcċ z sbmČ nbrcz whĘnlo nzcsu.Wbzfcōce, Źl olst abmry, wyrbzuehcōy, rbzsČafy h stcfbw-nzy. Wbabmc eh shĘ olkb Źynhbwc zcrcafbŔċ /eheb fhl-

sprcwfbŔnh/, mb ec whlil nhldcwynj pbeysōþw. Wb dhiduictcnj zfcobebŔnh pbmrcihŔey shĘ. WrzlŹyihŔey wspþifhlwhlil truafynj njwhi, w dtþrynj wsphlrcihŔey shĘ wzcole-fhl azhĘdh nzleu ōctwhlo pbdbfcihŔey rþŹfl przlnhwfbŔnh.QwbrzČn wspþifbtĘ ecōŹlŁsdČ w tcd splnynzflo zmhbrb-wbŔnh ocd Ŕrbabwhsdb abeu pbebny spbōlnzflo ebkihŔeyzcplwfhċ sbmhl ‖fcehcstdĘ― fbreciflkb, rbazhfflkb Źy-nhc. Ecey pbnzunhl barĘmfbŔnh h hfaywhaucifbŔnh c olafb-nzlŔfhl olstlŔey zhftlkrbwcfh z ncōČ spbōlnzfbŔnhČ Abeu.[ abmhl bmlnflo picnþwdh pbebny spbōlnzflo ̀ ufdnobfuoČfc hffynj zcscacnj fhŹ =0 ict tleu. Wrþmuol shĘ zcplwfhċ

pbszcfbwcfhl kbafbŔnh bsbmhstlo, zcnjbwcfhl pbnzunhc hf-

aywhaucifbŔnh, fhlzcilŹfbŔnh, hftyefbŔnh brcz ebŹihwbŔċh swbmbaĘ abdbfywcfhc wymbru. Aictlkb tlŹ olstle przl-dbfcfc b sōuszfbŔnh h kōĘmbdhlo trlŔnh sōþw? ‖sprbwcazlfhlebŹihwbŔnh azhcōcfhc ab zlrc, fhl sprbwcazc hstbty iuazdhloab zlrc―.

tCAL\sz „ EþO s\DNLs

Dbilofy nlffy ‖bdrunj― ebolkb Źynhc tb Qcalusz,dtþry olst eh mcrazb mihsdh, rbzuehle abmrzl olkb przl-Źynhc. [ AW^ przlmywc ba =; ict, w swbolo rbazhfhl

phlrwbtflo abzfcwcō ckrlsoh nzyfflo h sōbwflo. Drþt-db zcehlszdhwcō w nztlrbbsbmbwye pbdbou z bsbmcehupbŔilazbfyeh, cil myōb tb aic fhlkb fhlbapbwhlafhl.

Fc pbnzČtdu myō mcrazb zckumhbfy c fcwlt przlrcŹbfy,ehlosnle mlzphlnzfye stcwcōc shĘ aic fhlkb dcmhfc [N,

olafcdŹl pþſfhloszl zcehlszdhwcfhl w awubsbmbwynj pbdbocnj z bsbmceh Ŕwhcabeyeh c fhlsprcwfyeh zynz-

fhl z nzcsle sprcwhōb, Źl w ehcrĘ abmrzl przystbsbwcōshĘ ab Źynhc. Hnj bmlnfbŔċ fhl tyidb zcplwfhcōc eu pb-nzunhl mlzphlnzlŁstwc, pbtwhlrazcfhc przyfcilŹfbŔnh,

muabwcōc olkb pbnzunhl wcrtbŔnh wōcsflo h zcu`cfhl, cilrþwfhlŹ pbwbabwcōc wōcŔnhwy, aysdrltfy fcazþr fca

olkb zcnjbwcfhle.\trzyecfhl olkb abmrlkb scebpbnzunhc wyeckc nhČ-

kōlo wyehcfy dbeufhdctþw, przlrwc w rbzebwhl ium pb-zbstcwhlfhl kb fcwlt fc drþtdb sceleu sbmhl pbwbauolwyōČnzlfhl shĘ z rzlnzywhstbŔnh, zcnzyfc eþwhċ sce abshlmhl, dhwcċ shĘ. Wrzywbōcfy ab dbftcdtu hftlrplrsbfci-flkb sprcwhc wrcŹlfhl ‖przlmuazbflkb― h ocdmy zcwsty-

azbflkb. Abmrzl rbzuehl dbeufhdcty wlrmcifl, cil fc-acfl w spbsþm aic fhlkb nzytlify h fhldtþrl fhlwlrmciflbamhlrc mōysdcwhnzfhl h pbprcwfhl. Wbtrc picfbwcċ,wspbehfcċ, dbocrzyċ, przlwhaywcċ, ecrzyċ, tĘsdfhċ. Wb-eckcihŔey wspþifhl z eĘŹle wyprcnbwcċ eu pbzytyw-fl zcnjbwcfhc.

EBOC NHĘŹDC N\D]zyNC „ FHL EBKĘsCEBAzHLiFHL sWBŹy[Cċ WBsHōDþ[,

[st]zyDH[Cċ HFs\iHFĘ, DBFt]BiB[CċKiHDLEHĘ

]bd 38:> myō zfcehlffy, kayŹ przyfhþsō zehcfyw ebhe zarbwhu rzutuoČnl fc rlsztĘ Źynhc. FcstČphōbzwhĘdszlfhl ecsy nhcōc c rcnzlo bpunjihzfc, zwōcsznzcfþk. _cfhlpbdbobfc tyeh zehcfceh zwrþnhōce shĘ ab il-dcrzc, dtþry pbalorzlwcoČn nudrzynĘ zilnhō mcacfhl drwhh ebnzu brcz pbacō Ahcmltbi. Ql azhcōcfhc fhl uspbdbhōyefhl kayŹ ehcōce abphlrb =< ict h whlazhcōce, Źl przyebhe razlfhbwye pbstĘpuoČnye zcfhdu ehĘŔfh abactdb-wlo tcd pbwcŹflo njbrbmy fhl wbifb ildnlwcŹyċ. Wbnzy-fhōce stcrcfhc, cmy pþoŔċ ab szphtcic h zrbmhċ abdōcafl mc-acfhc. Qb tlŹ fhl myōb prbstl, pbfhlwcŹ pbmyt w szphtciu

whČzcō shĘ zl sprcwbwcfhle sznzlkþōbwlo bphldh przlzbsbmy, dtþrl fhkay fhl ehcōy zl efČ ab nzyfhlfhc. [yey-Ŕihōce, Źl pbocaĘ ab abeu rbazhfflkb fc tzw. uribp h mĘaĘebkōc dbrzystcċ z fcoilpszlo bphldh to. ebolo ecey, dtþrcfhl udbŁnzyōc olsznzl 07 ict, cil myōc bsbmČ fhlzwydillflrkhnzfČ, shifČ zynzfhl tcd, Źl ebkōc zcplwfhċ eh fco-wōcŔnhwszČ bphldĘ przy ebolo mlzrcafbŔnh. Wbolnjcōce,whĘn ab szphtcic w Wōbndu. OuŹ pbanzcs phlrwszynj mc-acŁ fc Hzmhl WrzyoĘċ bdczcōb shĘ, Źl pbalorzlfhl nudrzy-ny olst uzcscafhbfl h pbzbstcōce w szphtciu. Aic tcetlkb

plrsbfliu myōce mcrazb azhwfye h sdbepihdbwcfye


17/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi 3;

pcnolftle, pbfhlwcŹ ocdcdbiwhld bphldc stcfbwhōc prbm-ile ocd efhl przldrĘnhċ nzy pbscazhċ przy whbtdhlo h fhl-stcmhiflo syiwltnl. Wlwflkb rczu ayŹuruoČnc pcfh abdtbr

prþmbwcōc efhl przldrĘnhċ fc arukh mbd. _ehcfc pbzynohwprcwhōc oČ w zcdōbpbtcfhl, kayŹ fhl ehcōc ab nzyfhlfhcz tcdhe pcnolftle, cil Źl myōc tcd Źynzihwc h nhlrpihwc tbuwcŹfhl wysōunjuoČn ebhnj wsdczþwld pbrcazhōc sbmhl.

Eboc ecec przyolŹaŹcōc dcŹalkb afhc pbpbōuafhu Źlmyumrcċ efhl h pbscazhċ fc wþzld, pbeþn sdbrzystcċ z tbc-ilty w spbsþm fcomcrazhlo wykbafy aic efhl. [ szphtciu

przlmywcōce drþtdb, mb zcilawhl dhidc afh dbfhlnzfynjab ustcilfhc ahckfbzy h acwdbwcfhc hfsuihfy. WbnzČtdb-wb balmrcōce tl whcabebŔnh ocdb wyrbd aic efhl. Wrzyh tcd ebolo mlzrcafbŔnh olsznzl nbazhlffl zcstrzydh… tbnjymc zmyt whlil.

[ Źynhu abzfcwcōce whliu przydrynj wyzwcŁ, z dtþ-ryeh eushcōce sbmhl ocdbŔ rcazhċ. Nzy tcd eushcōb shĘstcċ h tye rczle. _bstcōce zcpbzfcfc z przlihnzcfhle

olafbstld hfsuihfy h tlnjfhdČ wdōunhc. _ fbwye mckcŹle

Źynhbwye pbwrþnhōce ab abeu. Ecec zcoĘōc shĘ wyocōc-whcfhle strzydcwld h hkhlō. Fctbehcst sceynj wstrzyd-fhĘċ abdbfywcōce bsbmhŔnhl, kayŹ ecec myōc fczmytwrcŹihwc. BnzywhŔnhl rbazco sprzĘtu h hffynj pbebnyelaynzfynj w tcetynj ictcnj myō mcrazb pryehtywfy,

pbsōukhwcihŔey shĘ kcrfdhle, dcwcōdhle kczy h plfsltČ. Fhl wybmrcŹcōce, Źl dhlayŔ mĘaČ plfy z wyehlfhcifyehwdōcaceh nzy Icftus ^bib^tcr.

Fcwlt w ecrzlfhcnj fhl ehcōce pboĘnhc b kiudbel-trzl h pcsdcnj tlstbwynj, dtþrye wystcrnzy dhidc sldufafc abdbfcfhl pbehcru. Ba ildcrzy szphtcifynj abwhl-azhcōce shĘ b ihtlrcturzl aic njbrynj fc nudrzynĘ. Ecec

duphōc eh dshČŹdĘ prb`lsbrc Ocfc Qctbfhc ‖Wbrcafhd aicnjbrlkb fc nudrzynĘ― w krcfctbwlo bprcwhl, dtþrc myōcaic efhl przlwbafhdhle przlz whlil ict.

Wb pbwrbnhl ab MrcŁsznzydc, pbacwcfhle hfsuihfyzcoĘōy shĘ phliĘkfhcrdh h dbrzystcōce z pbrca zctruafhb-flkb ildcrzc, pb dhidu ehlshČncnj zrlaudbwcō shĘ pbzhbenudru h wystcrnzyōc scec ahltc. Wb ocdheŔ nzcshl zfþw

mrcōce tcmiltdh, z nzcsle wystČphōy zcmurzlfhc jbreb-fþw tcrnzyny, dtþrl trzlmc myōb ‖uspbdbhċ― h bpcfbwcċrbznjwhcfČ nudrzynĘ. Fhl myōb tb tcdhl prbstl kayŹ brkc-fhze fhl rlckbwcō fc hfsuihfĘ Ilftl, pþſfhlo zcstČphbfČKlfsuihfČ. Fhlstlty azhcōcfhc bdczcōy shĘ zuplōfhl mlz-

bwbnfl h wtlay pbstcfbwhōce baszudcċ cutbrc bwlkbnlfflkb krcfctbwlkb pbrcafhdc, dtþrlkb rcay myōy aicefhl cutbrytltle. Whlrwszc whzytc u Wcfc Wrb`lsbrc

myōc aic efhl fhlzwydil muauoČnc, c olkb zchftlrlsbwc-fhl efČ ocdb pcnolftdČ z whlibec snjbrzlfhceh c przlalwszystdhe nudrzynČ fcplōfhōb fcazhloČ h fbwyeh shōcehab aciszlo wcidh z njbrbmČ h hffyeh przlnhwfbŔnhceh Źy-nhbwyeh. Olstle przldbfcfc Źl nudrzync fhl wydiunzcnzōbwhldc z rþŹfynj cspldtþw Źynhc, rbazhfflkb, tbwc-rzysdhlkb, zcwbabwlkb, spbōlnzflkb, wprbst przlnhw-fhl, sdōcfhc ab cdtywfbŔnh w szudcfhu h zabmywcfhu fb-

wynj ebŹihwbŔnh h zcnjbwcŁ dtþrl pbzwcicoČ zcnjbwcċbptyecifl scebpbnzunhl zarbwbtfl.

OCD Źyċ [ ABE\ WBEBNy sWBōLNzFLOW]zy NCōDB[HtyE FHLAB[ōCAzHL EHĘŔFH

H NHĘŹDHLO N\D]zyNy2

CfcihzuoČn rþŹfl cspldty Źynhc Abeu Wbebny ^pb-ōlnzflo abstrzlkce pbtrzlmĘ stwbrzlfhc wcrufdþw zc- plwfhcoČnynj ehlszdcŁnbe pbnzunhl pbszcfbwcfhckbafbŔnh bsbmhstlo. Hstbtfye cspldtle ab kbaflkb Źy-nhc olst cutlftynzfc trbsdc b fhnj, wyrcŹcoČnc nbŔ whĘnlofhŹ wydbfcfhl zcdrlsu nzyffbŔnh. H wncil tynj `ufdnohfhl eush plōfhċ wysbnl wydsztcōnbfc dcarc4 wystcrnzyabmry h bapbwhlazhcify nzōbwhld nlnjuoČny shĘ lepc-thČ. Olst sumtlifc rþŹfhnc ehĘazy fcoilphlo wydbfcfyebmbwhČzdhle sōuŹmbwye, c kōĘmbdb juecfhtcrfye stb-sufdhle ab arukhlkb nzōbwhldc. Ocdb iuazhl fhlplōfb-sprcwfh, stcrzy, w zcscazhl fhlpbtrzlmfh fhdbeu ecey

sznzlkþifČ wrcŹihwbŔċ fc bdczywcfl slrnl. Wbtrceyszymdb barþŹfhċ sprytfhl zcdceubwcfČ psluab Źynz-ihwbŔċ ba sznzlrlkb zchftlrlsbwcfhc. Qb shĘ pb prbstunzuol h whl. [hlil uzcscafhbfynj bmcw c fcwlt rlci-fynj zckrbŹlŁ abtynzČnynj `ufdnobfbwcfhc abeþw

pbebny spbōlnzflo muazh fbwc ustcwc b pbebny spb-ōlnzflo, dtþrc wlszōc w Źynhl mhlŹČnlkb rbdu. EbŹl bfcw prcdtynl bzfcnzcċ rlkrls tcdhnj picnþwld ocd fcszch utrctĘ tcd arbkhlkb fce Abeu. Mrcd wōcŔnhwlo bsb-

mhstlo bphldh h pbebny wyfhdcoČny z fhlabfcfsbwcfhc mĘazhl bzfcnzcċ ldstlrehfcnoĘ aic bsþm pbtrzlmuoČnynjncōbabmbwlo trbsdh. Aic ehlszdcŁnþw Abeþw Wbebny

^pbōlnzflo olst tb plrspldtywc fhlpbdboČnc, mb olstlŔey pba dcŹaye wzkiĘale uzcilŹfhlfh ba bsþm arukhnj._acoley sbmhl sprcwĘ z tlkb, Źl olstlŔey nhĘŹcrle aicspbōlnzlŁstwc h Źyoley olkb dbsztle, stČa tlŹ whĘd-szbŔċ z fcs przyoeuol pbstcwĘ spbilkihwlkb pbabphlnz-flkb. C olafcd plōfc h wōcŔnhwc bphldc fca dcŹaye pb-trzlmuoČnye, mlzrcafye h snjbrbwcfye nzōbwhldhle

mlz wzkiĘau fc olkb stcf pbshcacfhc w ocdhedbiwhldwyehcrzl. Qb olst iuazdhl.

ABm]y W]zyDōCA

[ 388> rbdu bshČkfĘōce zfcnzČny aic efhl sudnlszcwbabwy, c stcōb tb shĘ azhĘdh stcrcfhbe, ŹynzihwbŔnh,abmrbnh h dbfsldwlfnoh ayrldtbrc fcszlo picnþwdh. _c-njĘnhō efhl ab pbafhlshlfhc dwcihdcnoh zcwbabwynj

pbprzlz szdbilfhl fc durshl bmsōukh dbeputlrc. _brkc-fhzbwcō abocza fc zcoĘnhc h azhĘdh tleu ebkōce wzhČċuazhcō w prbkrcehl W@]BF ‖Wrlehc aic cdtywfynj―.[drþtnl zcshcaōce przy dbfsbih fbwbnzlsflkb HMEWN h prcnuoĘ ab tlo pbry. Wbprzlafhlo ‖wyecrzbflo―

prcny fhl ebkōce ouŹ wydbfywcċ w spbsþm trcaynyofyzl wzkiĘau fc zfcnzfy, ocd aic efhl, wyshōld zynzfy.


18/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi3:

AzhĘdh fhlo nzuoĘ shĘ abwcrtbŔnhbwcfc fhl tyidb pbawzkiĘale zcwbabwye, cil przlal wszystdhe psynjb-spbōlnzfye. [ njwhih bmlnflo fhl ebkĘ scebazhlifhl

przldrĘncċ dcrtld dshČŹdh, nzy strbfy kczlt, aictlkb tlŹebŹihwbŔċ dbrzystcfhc z dbeputlrc h wyacwfhntw eui-thelahcifynj stcōc shĘ pcfcnlue fc whlil fhlabeckcŁ.

Aōukbiltfh pbmyt w Abeu Wbebny ^pbōlnzflo

w MrcŁsznzydu, eheb wzkiĘafhl eōbalkb whldu pbzwc-ic fc abŔċ mbkctl wspbefhlfhc h muauoČnl abŔwhcanzlfhc.Acōb eh tb spbsbmfbŔċ fc wōČnzlfhl shĘ w Źynhl tutlo-szlo picnþwdh ocdb spbōlnzfhdc, rlprlzlftuoČnlkb wspþō-ehlszdcŁnþw, dtþrynj iumhĘ, rbzuehle, szcfuoĘ, dtþrynj

pbstcwc whlibdrbtfhl efhl `csnyfuol, c nzĘstb rþwfhlŹrcfh h przykfĘmhc. ^fuoČn rlldsol fca przlszōbŔnhČ wy-nhČkce whlil dbfstrudtywfynj wfhbsdþw, nhČkil unzĘ shĘ

ocd Źyċ. Ab btcnzcoČnynj efhl iuazh bafbszĘ shĘ z u`fbŔ-nhČ, njbċ nbrcz nzĘŔnhlo stcrce shĘ zcnjbwywcċ rlzlrwĘh aystcfs, mb whlil rczy kbrzdb shĘ zcwhbaōce. WbtrcĘzrbzuehlċ zcwhōbŔnh wspþōnzlsflkb Ŕwhctc h wphsywcċ ol

w snlfcrhusz swbolkb Źynhc.^wbol shōy nzlrphĘ z whcry w Mbkc h kōĘmbdhlkb przldbfcfhc, Źl Bf hstfhlol h uazhlic ebny pbtrzlmuoČ-nye. ‖[szystdb ebkĘ w Qye, dtþry efhl uecnfhc―- tb

olafc z ebhnj Źynhbwynj alwhz.Kōþwfl wČtdh wspbefhlŁ abtynzČ ebolkb Źynhc,

dtþrl fhkay fhl mhlkōb w hzbicnoh, aictlkb ebkĘ ehlċfcazhloĘ, Źl whlil bsþm fhlplōfbsprcwfynj utbŹsceh

shĘ z przlastcwhbfyeh tu przleyŔilfhceh. WrzlŹywcoČnwspþifhl z ebheh mihsdheh h przyocnhþōeh rþŹfl zcwh-rbwcfhc njnhcōmye wyrczhċ he kōĘmbdh szcnufld brcz

pbazhĘdbwcċ zc uazhlicfhl eh wspcrnhc h zc przyzwb-ilfhl mynhc wspcrnhle.

* * *

Ocd whlil unzy h ocd mcrazb wzruszc ildcrzc bphsarbkh Źynhbwlo Wcfh Q.-Q., ocd whlil bshČkfČċ ebŹlnzōbwhld „ ‖plr cfkustc ca cukustc― (ba rzlnzy trua-fynj ab wzfhbsōynj h whlidhnj). Elaynyfc ōČnzy aunjb-wl wcrtbŔnh przlwildil njbrynj Wcnolftþw z pbstĘpc-eh fcudh h dihfhdh aic wspþiflkb abmrc.

WHŔEHLFFHNt[B

3. QctbŁ O., Nzlnj C., Mlrfcs E., ^znzldihd-Duecic _ .? ^bnob-ibkhc nudrzyny, ebfbkrcc, [ya. Lsduicp, Ńþaſ, =73>.

=. QctbŁ O .? @hibzbc w elaynyfhl, [ya. Ildcrsdhl W_[I,[crszcwc, =77>.>. ^znzldihd C.? B njbrynj, njbrbmcnj h pbszudhwcfhu auszy

elaynyfy, [ya. _fcd, Drcdþw, =77;.1. ^znzldihd C.? FhlŔehlrtlifbŔċ, Wrbeltlosdh slf elaynyfy,

[ya. _fcd, Drcdþw, =73=.


19/82


Brkhfcfl prcnl cacwnl

Brhkhfc rllcrn wbrd


20/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi=7

QBEC^_ N_LILDB 3,=, CFA]_LO şIH[N_XŎ^DH 3,=, HKB] ]CA_HL[HN_-[HFFHNDH >, EHNJCō EC]N_CD 1,H]LFL\^_ FC[]BQ . [yazhc Fcudh b _arbwhu, şiČsdh \fhwlrsytlt Elaynzfy w Dctbwhncnj

1. Dctlarc Wbihtydh Bnjrbfy _arbwhc, \fhwlrsytlt Elaynzfy w ōbazh


21/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi =3

[stĘW

Nudrzync przysphlszc rbzwþo pbwhdōcŁ fcnzyfhbwynjw tye ehcŹaŹyny tĘtfhn dbŁnzyf abifynj. T3U CeputcnoldbŁnzyf abifynj u njbrynj fc nudrzynĘ wystĘpuoČ hstbt-fhl nzĘŔnhlo w pbrþwfcfhu ab bsþm mlz nudrzyny. T=,>,1U

Wrlzlftbwcfl wyfhdh lphalehbibkhnzfl nzĘstbŔnh fhl-

urczbwynj ceputcnoh dbŁnzyf abifynj sČ rbzmhlŹfl. H tcd fcşwhlnhl nzĘstbŔċ wystĘpbwcfhc ceputcnoh dbŁnzyfy abiflowyfbsh ;-=70/377 777 ehlszdcŁnþw w nhČku rbdu. T0U

[ \^C uwcŹc shĘ, Źl pbfca ;7% fhlurczbwynj ceputcnoh dbŁnzyf abifynj ec ehlosnl u njbrynj fc nud-rzynĘ. T;U

Acfl z \^C wsdczuoČ, Źl wsdcſfhdh nzĘstbŔnh wy-stĘpbwcfhc auŹynj ocd h ecōynj ceputcnoh u njbrynj fcnudrzynĘ wcjcoČ shĘ w rþŹfynj sumpbpuicnocnj ba =,: ab17/377 777 ehlszdcŁnþw. T:U

[ fhldtþrynj drcocnj wsdcſfhdh wystĘpbwcfhc ceputcnoh ebkČ myċ w rþŹfynj rlkhbfcnj mcrazb zcfhŹbfl.

[sdcſfhdh wydbfcfynj ceputcnoh fc 377 777 ehlszdcŁ-nþw wydbfcfynj pb rcz phlrwszy w acfye rbdu sČ ab- mrye ecrdlrle bphldh fca stbpČ nudrzynbwČ w acfyerlkhbfhl.T8U

[sdcſfhdh ihnzmy ceputcnoh fc Ŕwhlnhl fc 377 777ehlszdcŁnþw wydbfcfynj pb rcz phlrwszy sČ mcrazb zrþŹ-fhnbwcfl h wcjcoČ shĘ ba =,:/377 777 ehlszdcŁnþw w Ec-arynhl ab 1>,8/377 777 ehlszdcŁnþw w Fcvcob. T37U

[ drcocnj ium pbpuicnocnj b bdrlŔibflo ihnzmhl njbrynjfc nudrzynĘ fp. wk rlolstru njbrynj wsdcſfhdh ihnzmy cepu-tcnoh w sdcih rbdu pbacol shĘ w przlihnzlfhu fc 3777 njbrynjfc nudrzynĘ. [l [snjbafhlo Czoh wsdcſfhd tlf wyfbsh 7,;

fc 3777 njbrynj fc nudrzynĘ rbnzfhl T33U h >3 fc 3777 njb-rynj fc nudrzynĘ rbnzfhl u Hfahcf Whec. T3=UNzĘstbŔċ wystĘpbwcfhc ceputcnoh u bsþm z nudrzynČ

olst 37-drbtfhl wyŹszc w pbrþwfcfhu ab bsþm mlz nudrzy-ny =,:% vs 7,=8%. T3>U

[k ]lhmlrc h wsp. wŔrþa U

ECtL]HCō H ELtBAy

şwhcanzlfhc zarbwbtfl sČ w Wbisnl fcfsbwcfl przlz Fcrbabwy @ufausz _arbwhc fc pbastcwhl \stcwyT31U brcz ]bzpbrzČazlŁ Ehfhstrc _arbwhc z fhlo wyfhdc-

oČnynj. T3;>3njbrynj c w =73= rbdu „ u 1 bsþm wydbfcfb ceputc-


22/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi==

tclc 3. [dhl aul fhlurcbwl cepucnol dbnf abfn wdbfcfl pb rc phlrw w acfe rbdu w Wbnl w pbnl-kfn ccn =778-=73=.

tclc 1.[hld c aul fhlurcbwl phlrwbrcbwl cepucnol dbnf abfn u b nudrn w Wbnl w ccn =778-=73=.

tclc . Balld aun fhlurcbwn cepucnoh dbnf abfn u nbrn fc nudrn wra wdhn aun cepucnohw Wbnl w pbnlkfn ccn =778-=73=.

]bd =778 ]bd =737 ]bd =733 ]bd =73=

Ihnzmc ufhdcifynj plslih iuazh, u dtrynj wydbfcfb auŹlceputcnol

; ;7> ; :00 ; ;=8 : 333

şrlafh whld ³ stcfacrabwl banjyilfhc 08 ³ 3=,;< ict 08 ³ 3=,:8 ict 08 ³ 3>,7; ict 08 ³ 3=,;8 ict

Ihnzmc eŹnzyzf h Ŕrlafh whld ³ stcfacrabwl banjyilfhc 1 87300 ³ 3=,=< ict

< 77:00 ³ 3=,=0 ict

1 81=00 ³ 3=,17 ict

< =7000 ³ 3=,7: ict

Ihnzmc dbmhlt h Ŕrlafh whld ³ stcfacrabwl banjyilfhc = :7=;< ³ 33,0: ict

= : ict

= ;:;;1 ³ 3=,11 ict

= 87<;1 ³ 3=,1> ict

[hld ]bd =778 ]bd =737 ]bd =733 ]bd =73=

ab ,08% >,80%

ba %

ba 03 rbdu Źynhc :3,03% ;8,3 ;>3 1 3>; 1 = ³ 37,1= ict

]bd =778 ]bd =737 ]bd =733 ]bd =73=

Basltld 1:,1>%


23/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi =>

noĘ 1-drbtfhl, u => bsþm wydbfcfb ceputcnoĘ >-drbtfhlc u 1:0 bsþm wydbfcfb pbwtþrfhl ceputcnol.

[ rbdu =737 u 1 bsþm wydbfcfb ceputcnol 1-drbtfhl,u =< bsþm „ trzydrbtfhl, u 13 bsþm „ >-drbtfhl, c u 11; bsþm „ awudrbtfhl.

[ =73= rbdu u = bsþm wydbfcfb ceputcnoĘ bsþm „ 1-drbtfhl, u >> bsþm „ trzydrbtfhl c u % w =778 rbdu ab -drbtfhlnzĘŔnhlo u eĘŹnzyzf. Fctbehcst u bsþm pbwyŹlo 07 rbduŹynhc basltld wydbfcfynj ceputcnoh myō pbabmfy z fhl-whlidČ przlwckČ eĘŹnzyzf.

[ tcmlih 0 przlastcwhbfb ihnzmĘ njbrynj z nudrzy-nČ, u dtþrynj wydbfcfb pb rcz phlrwszy w acfye rbduauŹČ fhlurczbwČ ceputcnol dbŁnzyf abifynj w Wbisnlz uwzkiĘafhlfhle pbsznzlkþifynj wbolwþaztw w bdrl-shl =778-=73=,

[ tcmlih ; przlastcwhbfb wsdcſfhdh ihnzmy njbrynj fcnudrzynĘ, u dtþrynj wydbfcfb auŹl ceputcnol fhlurczb-

wl dbŁnzyf abifynj wydbfcfl pb rcz phlrwszy w acfye

tclc 0. zlcwhlfhl hn nbrn fc nudrn, u drnwdbfcfb fhlurcbw, au cepucno dbnf abflo pbrc phlrw w acfe rbdu uwkafhlfhle pbnlkfnwbolwaw w ccn =778-=73=.

tclc ;. zlcwhlfhl wdcfhdw hn nbrn nudrn,u drn wdbfcfb aul fhlurcbwl cepucnol dbnfabfn pb rc phlrw w acfe rbdu w prlhnlfhu fc 377777 ehldcnw w pbnlkfn wbolwawcn h rlafhlwdcfhdh w Wbnl w ccn =778-=73=.

Baahc F`z =778 =737 =733 =73=

AbifbŔiČsdh >=7 >17 >>0 >;:

Duocwsdb-Wbebrsdh =>1 =>< = 333

ōazdh =8= ==

Ecbpbisdh =;= >=: =8; >=<

Eczbwhlndh 1=1 1;> 10; ; 3: 33> >81 13<

_cnjbafhbpbebrsdh 3 3:< 38; ==<

]cle Wbdc > ;>3 1 3>; 1 =7 8,7; 3=,=8Iumusdh 8,07 3=,0; 3=,7= 37,:<

ōazdh 33,18 37,71 37,70 3>,3

Ecbpbisdh :,3: 8,8= :,:; 8,;3

Eczbwhlndh :,3< 8,71 :,:> 8,00

Bpbisdh 3>,38 3,0= 31,:

Wbadcrpcndh 0,87 :,,:0 31,3> 31, 37,8= 33,11 3>,70

Ŕrlafhb Wbdc³ cfacrabwl

banlfhc

8,;3;<³ 3,8=3

37,8=>3>³ 3,80<

33,303::³3,:17

33,80³ 3,::3


24/82


rbdu w przlihnzlfhu fc 377 777 ehlszdcŁnþw z uwzkiĘa-fhlfhle pbsznzlkþifynj wbolwþaztw w Wbisnl.

şrlafhc ihnzmc auŹynj ceputcnoh fhlurczbwynj w Wbi-snl wydbfcfynj pb rcz phlrwszy w acfye rbdu u njb-rynj fc nudrzynĘ w przlihnzlfhu fc 377 777 ehlszdcŁnþww =778 rbdu wyfbshōc 8,;3;< ³ 3,83. [ =737 rbdu Ŕrla-fhc ihnzmc auŹynj ceputcnoh w Wbisnl zwhĘdszyōc shĘ ab

37,8=>3> ³ 3,80< fc 377 777 ehlszdcŁnþw, ilnz wzrbsttlf fhl myō stctystynzfhl zfcehlffy. [ =733 rbdu Ŕrlafhcihnzmc auŹynj ceputcnoh w Wbisnl wyfbshōc 33,303:: ³3,31 fc 377 777 ehlszdcŁnþw. [ =73= rbdu Ŕrlafhc ihnz-

mc auŹynj ceputcnoh w Wbisnl zwhĘdszyōc shĘ ab 33,80³ 3,::31 fc 377 777 ehlszdcŁnþw rbnzfhl. [zrbst ihnzmyceputcnoh w ictcnj =733-=73= myō stctystynzfhl zfcehlf-fy w pbrþwfcfhu ab rbdu =778 (p97,7,08%, şiČsdhlb =3,%. şrlafhb wsdcſfhd ceputcnoh w Wbisnl w bdrlshlba =778 ab =73= wzrþsō b =>,3>%.

BEþ[HLFHL [yFHDþ[ mCACŁ

Fc şwhlnhl, nb =7 sldufa abnjbazh ab ceputcnoh dbŁ-nzyfy abiflo u njbrlkb fc nudrzynĘ.

[ pbstĘpbwcfhu u bsþm z zlspbōle stbpy nudrzynb-wlo aČŹyey zcwszl ab bkrcfhnzlfhc ihnzmy tynj zcmhl-kþw, c olŹlih ouŹ zcnjbazh dbfhlnzfbŔċ hnj wydbfcfhcstcrcey shĘ bkrcfhnzyċ zcshĘk ceputcnoh. WbstĘpbwcfhlbsznzĘazcoČnl sprbwcazc shĘ ab tzw. ‖ecōynj ceputcnoh―abtynzČnynj pbsznzlkþifynj pcinþw, hnj nzĘŔnh nzy ̀ rck-elftþw stbpy. ‖AuŹl ceputcnol― pbfhŹlo h pbwyŹlo dbic-fc przlprbwcazc shĘ u bsþm z zckrbŹlfhle pbsbnzfhnČ iumzckrbŹlfhle Źynhc. T=3U

_cilnlfhc Wbisdhlkb Qbwcrzystwc Ahcmltbibkhnzflkb pbacoČ, Źl ab wydbfcfhc ‖auŹlo ceputcnoh― mlzwzkiĘa-

]ynhfc 3. Krcnzfl przlastcwhlfhl basltdbwynj rþŹfhn wysbdbŔnh wsdcſfhdc ihnzmy auŹynj ceputcnoh dbŁnzyf abifynj u njbrynj fc nudrzynĘ /377 777 ehlszdcŁnþw w pbsznzlkþifynj wbolwþaztwcnj w stbsufdu ab Ŕrlafhlkb wsdcſfhdc w Wbisnl w =73= rbdu.

=>,08

Banjyilfhl ba Ŕrlafhlo =73= (%)

:,>3

3:,=0

=,;3

8,1:

-8,>=

-3:,:<-38,=;

-==,;7 -=>,1<

=3,7

% A bi f b Ŕ i Č s d h l

D u o cw s d b-W be br s d h l

I u m li s d h l

I u m u s d h l

Ń þ a z d h l

E cō b p bi s d h l

E cz bwh l n d h l

B p bi s d h l

W b a d cr p c n d h l

W b a i c s d h l

W be br s d h l

ş i Č s d h l

ş wh Ę t bd r z y s d h l

[ cr eh Ł s d b-E cz ur s d h l

[h li d b p bi s d h l

_ c n j b a fh b p be br s d h l


25/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi =<

fye wsdczcfhle olst zckrbŹlfhl Źynhc spbwbabwcflstcfle zcpcifye ium rbzilkōČ ecrtwhnČ. [sdczcfhle abwydbfcfhc auŹlo ceputcnoh olst utrctc ̀ ufdnoh pbapbrbwlostbpy. Wbzhbe ceputcnoh wcrufdbwcfy olst rbzilkōbŔnhČecrtwhny, whlidbŔnhČ banzyfu zcpciflkb h stbpfhle fhl-abdrwhlfhc fcnzyŁ. T==U

Fbwbnzlsfl ilnzlfhl njbrynj z zlspbōle stbpy nud-

rzynbwlo wyeckc zccfkcŹbwcfhc whliu splnocihstþwh olst mcrazb dbsztbwfl, wŔrþa fhnj pbwhfhlf mlzwzkiĘa-fhl zfcilſċ shĘ njhrurk fcnzyfhbwy. ]lwcsduicryzcnoctĘtfhn pbfhŹlo dbicfc stcōc shĘ bmlnfhl ebŹihwc.

[nzlsfl hftlrwlfnol rlwcsduicryzcnyofl pbzwcicoČfc hstbtfČ rlaudnoĘ ihnzmy ceputcnoh dbŁnzyf abifynju njbrynj zl stbpČ nudrzynbwČ, kazhl nzyffhdhle sprcw-nzye zcscafhnzye olst fhlabdrwhlfhl.

Abmrc bphldc ahcmltbibkhnzfc pbzwcic fc wnzlsflustcilfhl rbzpbzfcfhc fhlabdrwhlfhc dbŁnzyfy h stbsuf-dbwb szymdhl sdhlrbwcfhl njbrlkb ab njhrurkc fcnzyfhb-wlkb. ^tČa wcŹfc rbic ahcmltbibkc w prbicdtynl cepu-

tcnoh dbŁnzyfy abiflo._ehlffbŔċ wsdcſfhdc auŹynj ceputcnoh dbŁnzyf abi-fynj myōb whlibdrbtfhl bphscfl. T=>,=1U

[ Jbicfahh wsdcſfhd ceputcnoh u njbrynj fc nudrzy-nĘ w rþŹfynj rlkhbfcnj rþŹfh shĘ nztlrbdrbtfhl, fctbehcstu iuazh mlz nudrzyny „ awudrbtfhl. T=1U

[ Wbisnl w bdrlshl =778-=73= fcstČphō wzrbst ihnzmyauŹynj ceputcnoh hstbtfhl b =>%. [zrbst tlf fhl myō ola-fcdbwy wl wszystdhnj wbolwþaztwcnj.

[sdcſfhdh ihnzmy auŹynj fhlurczbwynj ceputcnohfc 377 777 ehlszdcŁnþw rþŹfhōy shĘ w pbsznzlkþifynjwbolwþaztwcnj brcz bamhlkcōy ba Ŕrlafhlkb wsdcſfhdc

ihnzmy ceputcnoh w Wbisnl.[ whĘdszbŔnh wbolwþaztw, kazhl myōy azhcōcoČnl pb-rcafhl stbpy nudrzynbwlo tl wsdcſfhdh myōy dbrzystflc ayfcehdc wzrbstu ihnzmy ceputcnoh w nhČku bmslrwcnoh

myōc fhŹszc.[ olafye z bdrĘkþw w [hlidhlo Mrytcfhh w ictcnj

=777-=77< wydbfywcfb :,; auŹynj fhlurczbwynj ceputcnoh dbŁnzyf abifynj fc 377 777 ehlszdcŁnþw. Wbwprbwcazlfhu dbftrbibwcflkb ilnzlfhc whlibsplnocih-stynzflkb fcstČphōc rlaudnoc wsdcſfhdc ceputcnoh ab >,1fc 377 777 ehlszdcŁnþw w ictcnj =770-=77:. T=- Ocf430(3)?30-=7.

>. ]cyecf K., Drhsjfcf ^.Q., Mcdlr F.]. h wsp.? Crl wl uf-alrlsthecthfk ahcmltls-rlictla ibwlr-lxtrlehty ceputcthbfrctls2 ]lsuits cfa mlflts b` tjl rst prbsplnthvl stuay.Ahcmltls Ncrl. =771 Cuk4=;(:)?3:8=-0.

1. Pcf Jbutue [.J., Icvlry I.C., Jcrdilss I.M.? Qjl hepcnt b` ahcmltls-rlictla ibwlr-lxtrlehty ceputcthbfs hfQjl Fltjlricfas. O Ahcmltls Nbepihncthbfs. 3880 Fbv--Aln437(0)?>=7.


26/82


.

;. ]lsfhnd J.L., Pciscfhc W., Wjhiihps N.I.? Ahcmltls eliihtus

cfa fbftrcuecthn ibwlr lxtrlehty ceputcthbf hf micnd cfawjhtl Celrhncfs? tjl Fcthbfci Jlcitj cfa Futrhthbf Lxceh-fcthbf ûrvly Lphalehbibkhn @biibw-up ^tuay, 38;3-388=.Crnj Hftlrf Ela. 3888 Fbv :437.

8. Ol``nbctl [.O., vcf Jbutue [.J.? Ceputcthbf cs c ecrdlrb` tjl qucihty b` `bbt ncrl hf ahcmltls. Ahcmltbibkhc. =771Aln41;(3=)?=7)?>=:->;.33. Ebss ^.L., Dilhf ]., Dilhf M.L.? Qjl 31-ylcr hfnhalfnl b`

ibwlr-lxtrlehty ceputcthbfs hf c ahcmlthn pbpuicthbf. Qjl[hsnbfshf Lphalehbibkhn ^tuay b` Ahcmlthn ]lthfbpctjy.Ahcmltls Ncrl. 3888 Ouf4==(0)?8. ]lhmlr K.L., Mbydb L.O., êhtj I.C.? Ibwlr lxtrlehty `bbtuinlrs cfa ceputcthbf hf ahcmltls. Hf Fcthbfci AhcmltlsActc Krbup /la/? Ahcmltls hf Celrhnc, =fa la/FHJ. pumi. fb

80.

=>. Ilwhs NL.? Pcrhcthbfs hf tjl hfnhalfnl b` surklry. F Lfki OEla. 3808 Bnt 304=:3(30)?::7-1.

=1. Pcf Jbutue [.J., Icvlry I.C.? ]lkhbfci vcrhcthbf hf tjl hf-nhalfnl b` ahcmltls-rlictla ceputcthbfs hf Qjl Fltjlricfas.Ahcmltls ]ls Nihf Wrcnt. 3880 Ecr4>3(3->)?3==.

=3(>)?1. Lpum=77; Aln 37.

=0. Iþplz-al-Cfarès C., Ecrtåflz-Julab E.C., Ncrrcsnb-Kcr-rhab W. h wsp.? Qrlfas hf ibwlr-lxtrlehty ceputcthbfs hf plb-

pil whtj cfa whtjbut ahcmltls hf ̂ pchf, =773-=77:. AhcmltlsNcrl. =733 Oui4>1(;)?3>;/an33-77;;. Lpum=733 Ecy 3:.

=;. Mhrdelylr O.A., ^jcrp ^.E., @hficysbf ^.]. h wsp.? Pcrhc-thbf prbils b` nbeebf surkhnci prbnlaurls. ûrklry. 388:

Fbv43=1(.=:. [lffmlrk O.L., Mcrfls M.C., _umdb`` E.? Wrb`lsshbfci ufnlr-tchfty cfa tjl prbmile b` suppihlr-hfaunla alecfa. ^bn ^nhEla. 38:=430(;)?:33-=1.

=8. Ecylia O.C., ]lhmlr K.L., ^cfalrs I.O. h wsp.? Wrlvlfthvl`bbt ncrl hf plbpil whtj ahcmltls. Ahcmltls Ncrl. 388: Aln4=3(3=)?=303-;;.

>7. [rbmli O.^., Ecylia O.C., ]lhmlr K.L.? Klbkrcpjhn vc-rhcthbf b` ibwlr-lxtrlehty ecobr ceputcthbf hf hfahvhauciswhtj cfa whtjbut ahcmltls hf tjl Elahncrl pbpuicthbf. Ahc-

mltls Ncrl. =773 Ecy4=1 (

_cdwcihdbwcfb ab arudu „ ==.7;.=73>


27/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi =;

CILD^CFA]C \]\^DC, CILD^CFA]C C]C^_DHL[HN_, CKCQC K]_LIDC, AB]BQC _B_\IHŎ^DC-_HþōDHL[HN_,MBKFC [HL]\^_-[X^BNDC

WBzyty[Fy [Wōy[ systLECtyNzFBŔNH

H WiCFB[BŔNH BWHLDH AHCmLtBiBKHNzFLO FC[sDCſFHDH [y]þ[FCFHC ELtCmBiHNzFLKB

H ]yzyDB WB[HDōCŁ \ Bsþm AB]BsōyNjz N\D]zyNČ tyW\ 3 (WBzFCŁsDHL mCACFHL

W]BsWLDty[FL).

tjL WBsHtHvL L``LNt tjL systLEHNCiiy WiCFFLA AHCmLtBiBKHNCiNC]L BF tjL ELtCmBiHN NBFt]Bi CFA NBEWiHNCtHBFs ]HsD HF

WCtHLFts [Htj tyWL 3 AHCmLtLs ELiiHt\s (WBzFCF W]BsWLNtHvLst\Ay).

Dctlarc h Dihfhdc Njbrm [lwftrzfynj h Ahcmltbibkhh \E w Wbzfcfhu,

Dhlrbwfhd Dihfhdh? Wrb`. ar jcm. Mbkfc [hlrusz-[ysbndc.

(NihfhnciQrhcis HA? FNQ731337>>

Krcft Ehfhstlrstwc Fcudh h ̂ zdbifhntwc [yŹszlkb fuelr? HW=733777;;3).

strlszNzlfhl . Nudrzync typu 3 olst njbrbmČ przlwildōČ, wyeckcoČnČ stcōlkb ilnzlfhc hfsuihfČ. Nlile ilnzlfhc olst e.hf. ocd fcoilpszc dbftrbic eltcmbihnzfc brcz uzysdcfhl h utrzyeywcfhl fbrebkihdlehh. Qlrcphc pbwhffc myċ prbwcazbfc przlz przykbtbwcfy zlspþō laudc-nyofy azhcōcoČny w splnocifhl przystbsbwcflo pbrcafh ahcmltbibkhnzflo. Nlile prcny myōc bnlfc aōukbtrwcōlkb wyrþwfcfhc eltcmbihnzflkbnudrzyny brcz whlazy fc tlect njbrbmy h przlwildōynj pbwhdōcŁ u bsþm abrbsōynj z typle 3 nudrzyny w zcilŹfbŔnh ba pbzbstcwcfhc w systlectynzflo bphlnl pbrcafh ahcmltbibkhnzflo. Mcacfhle bmoĘtb krupĘ ;< bsþm, w tye =0 dbmhlt, z nudrzynČ typu 3, w Ŕrlafhe whldu >8,>³0,= ict, mhbrČnynj uazhcō w WbzfcŁsdhe Mcacfhu Wrbspldtywfye (WbWrb^tu). şrlafh nzcs trwcfhc nudrzyny wyfbshō 31,8³3,0 ict. [ mcacflo kruphl pb 3< ictcnj bmslrwcnoh z systlectynzflo

bphldh przydihfhnzflo pbrcafh ahcmltbibkhnzflo dbrzystcōb >0 bsþm (1:%). \ pcnolftþw mlz systlectynzflo bphldh cemuictbryoflo ium ilnzČnynj shĘ w pbrcafhcnj ahcmltbibkhnzfynj azhcōcoČnynj mlz zlspbōu laudcnyoflkb stwhlrazbfb hstbtfhl wyŹszČ ŔrlafhČ kihdlehĘ fc nznzb wyihnzbfČ z pbehcrþw uzysdcfynj w rcecnj scebdbftrbih kihdlehh (8,=³>,1 vs :,=³3,;eebi/i, p57,7=), ŔrlafhČ JmC3n z ncōlkb bdrlsu bmslrwcnoh(:,0³3,= vs ;,:³3,=%, p57,770) brcz kbrszČ whlazĘ fc tlect nudrzyny h eltbay ilnzlfhc (31,0³>,7 vs 30,3³3,8 pdt, p57,7=). Wbfcatb pcnolfnh, dtþrzy pbzbstcwcih pba bphldČ pbrcafh ehlih hstbtfhl rzcazhlo rbzpbzfcwcfČ rlthfbpcthĘ (==,= vs ,:%, p57,73).^ystlectynzfl whzyty w splnocihstynzflo pbrcafh ahcmltbibkhnzflo, przykbtbwcflo fc przyoebwcfhl pcnolftþw z nudrzynČ typu 3 ilnzbfynj eltbaČ hftlfsywflo hfsuihfbtlrcphh, wyacoČ shĘ myċ abmrČ arbkČ w bshČkcfhu nliþw tlrcplutynzfynj wyrþwfcfhc eltcmbihnzflkb snjbrzlfhcbsþm z nudrzynČ typu 3, c tye scey zefhloszlfhc ryzydc rbzwbou przlwildōynj h bstrynj pbwhdōcŁ nudrzyny.

̂ ōbwc diunzbwl „ nudrzync typu 3, wyrþwfcfhl eltcmbihnzfl, pbrcafhc ahcmltbibkhnzfc, whlazc, pbwhdōcfhc.


28/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi=:

sueecry. Qypl 3 ahcmltls (AE3) hs c njrbfhn ahslcsl rlquhrhfk splnhcihst ncrl hf bralr tb prlvlft nbepihncthbfs cfa tb echftchf jhkj qucihty b` ih`l. Hf Wbicfa, pcthlfts whtj AE3 crl prbvhala splnhcihst suplrvhshbf hf ahcmltls butpcthlft nihfhns (ABNs). Qjl che b` tjhs stuay wcstb cssls eltcmbihn nbftrbi, dfbwilakl cfa nbepihncthbfs Hf pcthlfts whtj typl 3 ahcmltls alplfahfk bf wjltjlr tjly rlechf ufalr nbftrbi prbvhala my c splnhcihzla ahcmltbibkhst.Qjl cfciyshs hfniuala ;< pcthlfts (=0 wbelf cfa 18 elf) ckla >8.>³0.= ylcrs, whtj tjl elcf aurcthbf b` ahcmltls 31.8³3.0 ylcrs, pcrthnh- pcthfk hf Wbzfcf Wrbsplnthvl ̂ tuay. Hf tjl stuay krbup c`tlr 3< ylcrs b` ̀ biibw up >0 pcthlfts (1:%) wlrl ufalr rlkuicr ncrl b` tjl splnhcihzlabutpcthlft nihfhn. Hf pcthlfts cttlfahfk ABNs shkfh`hncftiy ibwlr @WK ilvli (:.=³3.; v. 8.=³ >.1 eebi/i, p57.7=), ibwlr elcf JmC3n ilvli

(;.:³3.= v. :.0³3.= %, p57.73) cfa jhkjlr elcf ahcmlthn dfbwilakl tlst snbrl (30.3³=.7 v. 31.0³>.7 snbrls, p57.7>) wlrl `bufa. Wc-thlfts rlechfhfk whtjbut splnhcihst ncrl wlrl ebrl prbfl tb alvlibp rlthfbpctjy (.: v. ==.=%, p57.73). ]lkuicr splnhcihst ncrl `br typl 3 ahcmlthn pcthlfts hs rlictla tb mlttlr dfbwilakl, mlttlr eltcmbihn nbftrbi cfa ibwlr prlvcilfnl b` ictlnbepihncthbfs.

Dly wbras „ typl 3 ahcmltls, eltcmbihn nbftrbi, nbepihncthbfs, ahcmlthn butpcthlft nihfhn, dfbwilakl.

[stĘW

Nudrzync typu 3 olst njbrbmČ przlwildōČ, wyeckcoČ-nČ stcōlkb ilnzlfhc hfsuihfČ. [ zwhČzdu z tye, Źl zcnjb-

rbwcifbŔċ fc nudrzynĘ b pbaōbŹu cutbheeufbibkhnzfyestcil rbŔfhl (3-=), nb rcz mcrazhlo pbwszlnjfye prbmil-ele stcol shĘ prbwcazlfhl ilnzlfhc bsþm z nudrzynČ typu3. _lspþō tlrcplutynzfy sdōcac shĘ przlal wszystdhez scelkb pcnolftc, dtþry wspbeckcfy olst przlz wydwc-ihdbwcflkb ildcrzc splnocihstĘ ahcmltbibkc, phliĘkfhcr-dĘ, ahltltydc brcz psynjbibkc (>). Nlile ilnzlfhc olste.hf. ocd fcoilpszc dbftrbic eltcmbihnzfc brcz uzysdc-fhl h utrzyeywcfhl fbrebkihdlehh. [ mcacfhu AhcmltlsNbftrbi cfa Nbepihncthbfs Qrhci (ANNQ) h olkb dbftyfu-cnoh mcacfhu Lphalehbibky b` Ahcmltls Hftlrvlfthbfs cfaNbepihncthbfs (LAHN) wydczcfb, Źl pbprcwc dbftrbih

kihdlehh przy zcstbsbwcfhu hftlfsywflo hfsuihfbtlrcphhzefhloszc ryzydb rbzwbou h prbkrlsoh ehdrb- h ecdrbcf-khbpcthh (1-). şwhcab-ebŔċ tynj fhldbrzystfynj zarbwbtfhl sytucnoh przynzyfh-ōc shĘ ab stwbrzlfhc przlz zlspþō ldsplrtþw wytynzfynjabtynzČnynj trcfsehsoh pcnolftc ba plahctry-ahcmltbibkcab hftlrfhsty-ahcmltbibkc (31). WbastcwČ sdutlnzfbŔnh zc-ilnlŁ WQA ecoČnynj fc nliu pbprcwĘ bphldh fca eōbaye

abrbsōye z nudrzynČ typu 3 olst fhl tyidb pbrbzuehlfhl pbehĘazy plahctrČ h hftlrfhstČ, cil bapbwhlafhl przykb-tbwcfhl pbrcafh ahcmltbibkhnzflo ab alaydbwcflo pbrc-ay tlrcplutynzflo. _cscafl wyacol shĘ wrĘnz utwbrzlfhl

picnþwld cemuictbryoflo bphldh splnocihstynzflo aic bsþmz typle 3 nudrzyny. Nlile prcny myōc bnlfc aōukbtrwc-ōlkb wyrþwfcfhc eltcmbihnzflkb nudrzyny brcz whlazyfc tlect njbrbmy u bsþm abrbsōynj z typle 3 nudrzynyw zcilŹfbŔnh ba pbzbstcwcfhc w systlectynzflo bphlnl

pbrcafh ahcmltbibkhnzflo.

ECtL]HCō H ELtBAy

Mcacfhle bmoĘtb krupĘ ;< bsþm, w tye =0 dbmhlt,z nudrzynČ typu 3, w Ŕrlafhe whldu >8,>³0,= ict, mhb-rČnynj uazhcō w WbzfcŁsdhe Mcacfhu Wrbspldtywfye(WbWrb^tu). Wcnolfnh sČ ilnzlfh ba ebelftu rbzpbzfcfhcnjbrbmy eltbaČ hftlfsywflo nzyffbŔnhbwlo hfsuihfbtl-rcphh h pbzbstcoČ pba stcōČ bmslrwcnoČ Dctlary h DihfhdhNjbrþm [lwfĘtrzfynj h Ahcmltbibkhh w Wbzfcfhu. şrlafhnzcs trwcfhc nudrzyny wyfbsh 31,8³3,0 ict (3


29/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi =8

w mcacfhu, dtþrl zbstcōb zccdnlptbwcfl przlz ibdcifČDbehsoĘ MhbltynzfČ. Mcacfhl olst zcrlolstrbwcfl fc Nih-fhnciQrhcis.kbv pba fuelrle? FNQ731337>>.

szDBiLFHL [ zCD]LsHL HFtLFsy[FLO`\FDNOBFCiFLO HFs\iHFBtL]CWHH

Wbanzcs phlrwszlo jbsphtcihzcnoh, w ebelfnhl rbzpb-zfcfhc nudrzyny wszysny pcnolfnh unzlstfhnzyih w phĘnhb-afhbwye prbkrcehl szdbilfhbwye (bdrls rldrutcnoh 3881-388: r.). [ trcdnhl nydiu laudcnyoflkb przldczywcfbbkþifl whcabebŔnh b nudrzyny, brcz szdbibfb z zcdrlsu sc-ebdbftrbih, rbazcoþw hfsuihf h spbsbmu hnj azhcōcfhc, ahlty,ihnzlfhc wyehlffhdþw wĘkibwbacfbwynj, jhpbkihdlehh,dwcshny nudrzynbwlo dltbfbwlo, wyshōdu zynzflkb brcz

pþſfynj pbwhdōcŁ nudrzyny. _ pbebnČ zlspbōu tlrcplu-tynzflkb pcnolfnh fcmywcih uehloĘtfbŔnh wydbfywcfhc

whlibdrbtfynj wstrzydfhĘċ hfsuihfy z abstbsbwywcfhleacwld prlpcrctþw drþtdbazhcōcoČnynj hfsuihfy przla ol-azlfhle w zcilŹfbŔnh ba kihdlehh przla pbshōdhle, hibŔnhspbŹywcfynj wyehlffhdþw wĘkibwbacfbwynj h pic-fbwcflkb wyshōdu zynzflkb. Nlile szdbilfhc myōb fc-unzlfhl Źynhc z nudrzynČ h zebtywbwcfhl ab mlzphlnzflobptyecihzcnoh ilnzlfhl przlnhwjhplrkihdlehnzflkb przy

stbsbwcfhu eltbay hftlfsywflo nzyffbŔnhbwlo hfsuih-fbtlrcphh (3;). ^zdbilfhl zbstcōb przlprbwcazbfl przlzsplnocifhl przykbtbwcfy zlspþō sdōcacoČny shĘ z? ildcrzcahcmltbibkc, phliĘkfhcrdh, ahltltydc. Laudcnoc bamywcōcshĘ hfaywhaucifhl brcz w krupcnj (sdōcacoČnynj shĘ ecd-syecifhl z 37 pcnolftþw). Wb udbŁnzlfhu nydiu laudcnoh

przlprbwcazbfb tlst bnlfhcoČny whlazĘ fc tlect nudrzy-ny h eltbay hftlfsywflo nzyffbŔnhbwlo hfsuihfbtlrcphhsdōcacoČny shĘ z =7 pytcŁ. Qlst myō uzfcwcfy zc zcihnzbfyw ebelfnhl uzysdcfhc 3= prcwhaōbwynj bapbwhlazh.

W]BNLA\]C zmHL]CFHC ACFyNj

(`BiiB[-\W)[ trcdnhl mcacŁ dbftrbifynj pb 3< ictcnj bmslrwcnoh

wszysny unzlstfhny mcacfhc wyplōfhih dwlsthbfcrhusz fctlect e.hf. wydsztcōnlfhc, nzcsu trwcfhc nudrzyny, jhstb-rhh ilnzlfhc, pcilfhc tytbfhu, nzĘstbtihwbŔnh jhpbkihdlehh,wywhcau rbazhfflkb w dhlrufdu nudrzyny, brcz stbsbwc-flo cdtywfbŔnh zynzflo.

\ wszystdhnj njbrynj wydbfcfb mcacfhl przlaehbtb-wl z uwzkiĘafhlfhle pbehcrþw cftrbpbeltrynzfynj h pb-ehcrle nhŔfhlfhc tĘtfhnzlkb drwh. NhŔfhlfhl drwh ehlrzbfbawudrbtfhl zc pbebnČ eltbay Dbrbtdbwc w pbzynoh shl-

azČnlo pb 37 ehfutbwye bapbnzyfdu (nhŔfhlfhbehlrz reyBerbf ebali ;7 fcstĘpuoČnynj pb sbmhl afh, fc pbastcwhl wyfhdþw w azhlffhnzdu scebdbftrbih sdbf-

tc. 3. Ncrcdlrdc krup cacflo. F(%) u rlafhc ³ sA.

Wcrcelr Ŕrlafhc ³ sA

Wlċ D/E =0/18

Nzcs trwcfhc AE3 (ictc) 31,8³3,0

[hld (ictc) >8,>³0,=

_cpbtrzlmbwcfhl fc hfsuihf(olafbstdh/dk/abm) 7,=)

FcanhŔfhlfhl ttfhnzl f(%) >3 (13)

Qlst whlazy (pufdty) 3³=,;Bphldc pbrcafh ahcmltbibkhnzflo f(%) >0 (1:)

]lthfbpcthc f(%) >7 (17)

Fl`rbpcthc f(%) =8 (>:,;)

Flurbpcthc bmwbabwc f (%) 3; (==,;)

Kihdlehc fc nznzb, Ŕrlafhc z > pbehcrwabebwynj (eebi/i)

:,;³=,0

Kihdlehc =-j pb pbshdu, Ŕrlafhc z 8 pbehcrwabebwynj (eebi/i)

:,

şrlafhc wcrtbŔnh JmC3n z 3< ict bmslrwcnoh(%)

:,=³3,>

jsN]W (ek/i) =,1³>,1

Njbilstlrbi ncdbwhty (eebi/i)


30/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi>7

`rbftbwcfynj z wyfhdceh w kiudbeltrzl. ^zcnbwcfystbphlŁ itrcnoh dōĘmuszdbwlo (K@]) zbstcō bmihnzbfyzkbafhl z Ebahncthbf b` Ahlt hf ]lfci Ahslcsl ^tuayKrbup (EA]A) (3:).

CFCiHzC stCtystyNzFC

[szystdhl acfl zbstcōy pbacfl ocdb Ŕrlafhl ³ banjy-ilfhl stcfacrabwl (^A, stcfacra alvhcthbf) ium ocdb basl-tld mcacfynj (F %). Wcnolftþw pbazhlibfb fc awhl krupy,w zcilŹfbŔnh ba pbzbstcwcfhc w systlectynzflo bphlnl

pbrcafh ahcmltbibkhnzflo. _c systlectynzfl whzyty w pb-rcafh uzfcwcfb nb fcoefhlo > whzyty w nhČku rbdu. Abarukhlo krupy zcihnzbfb bsbmy pbzbstcoČnl mlz bphldh ce-

muictbryoflo h bsbmy mĘaČnl fc whzytcnj rzcazhlo fhŹ > rczyw rbdu. CfcihzĘ stctystynzfČ przlprbwcazbfb przy uŹynhu

prbkrceu ^QCQH^QHNC 0.7. Ab bnlfy rþŹfhn pbehĘazykrupceh z, h mlz bphldh ahcmltbibkhnzflo uŹytb tlstu Ecffc--[jhtfly‘c brcz tlstu Njh=. [crtbŔnh wspþōnzyffhdc prcw-

abpbabmhlŁstwc 97,7< uzfcfb zc hstbtfl stctystynzfhl.

[yFHDH

[ mcacflo kruphl pb 3< ictcnj bmslrwcnoh z systlec-tynzflo bphldh przydihfhnzflo pbrcafh ahcmltbibkhnzflodbrzystcōb >0 bsþm (1:%). \ pcnolftþw mlz systlectynz-flo bphldh cemuictbryoflo ium ilnzČnynj shĘ w pbrcafhcnjahcmltbibkhnzfynj azhcōcoČnynj mlz zlspbōu laudcnyofl-kb stwhlrazbfb hstbtfhl wyŹszČ ŔrlafhČ kihdlehĘ fc nznzbwyihnzbfČ z pbehcrþw uzysdcfynj w rcecnj scebdbf-trbih kihdlehh (8,=³>,1 vs :,=³3,;eebi/i, p57,7=), ŔrlafhČ

JmC3n z ncōlkb bdrlsu bmslrwcnoh (:,0³3,= vs ;,:³3,=%, p57,770) brcz kbrszČ whlazĘ fc tlect nudrzyny h eltb-ay ilnzlfhc (31,0³>,7 vs 30,3³3,8 pdt, p57,7=) (ryn. 3h ryn. =). Wbfcatb pcnolfnh, dtþrzy pbzbstcwcih pba bphldČ

pbrcafh ehlih hstbtfhl rzcazhlo rbzpbzfcwcfČ rlthfbpcthĘ

(==,= vs ,:%, p57,73) (ryn. >). Krupy fhl rþŹfhōy shĘ pba wzkiĘale pōnh, whldu, nzcsu trwcfhc njbrbmy brcz pbzbstcōynj drytlrhþw wyrþwfcfhc eltcmbihnzflkb nud-rzyny. Wbrþwfcfhl bmu krup przlastcwhbfb w Qcm. =.

AysD\sOC

\zysdcfl wyfhdh ocsfb wsdczuoČ, Źl systlectynzfcbphldc ahcmltbibkhnzfc olst hstbtfye lilelftle w ilnzl-fhu pcnolftþw z nudrzynČ typu 3. Ec bfc fc nliu e.hf.abmrl wyrþwfcfhl eltcmbihnzfl snjbrzlfhc. Krupc mĘaČ-

0

;

:

8

T%U 37W57.770

jC3n rlahc

Wba bphldČ pbrcafh Mlz bphldh pbrcafh

]n. 3. Ŕrlafhc jC3n nclkb bdrlu blrwcnohw clfbnh b bphldh pbrcafh ahclbbkhnflo.

7

17

>7

=7

37

T%U 07

. Nb wpbwcfhc rlhfbpchh nudrnbwlow clfbnh b bphldh pbrcafh ahclbbkhnflo.

7

=

1

0

:

37

3=

31

30

3:

TpdU =7 W57.7=

tl whla

Wba bphldČ pbrcafh Mlz bphldh pbrcafh

]n. =. [fhdh lu whla fc lec nbrb h elbalnlfhc w clfbnh b bphldh pbrcafh ahclbbkhnflo.


31/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi >3

nc pba stcōČ bphldČ pbrcafh ahcmltbibkhnzflo ehcōc fhŹ-szČ ŔrlafhČ wcrtbŔċ kihdlehh fc nznzb z pbehcrþw ce-

muictbryofynj b bd. 3 eebi/i h JmC3n z ncōlkb bdrlsu38

p

Wlċ D/E 3

Nzcs trwcfhc AE3 (ictc) 31,:³3,1 3:,1³Wcilfhl pcphlrbsw f(%) 8 (=:,

FcanhŔfhlfhl ttfhnzlf (%)

3> (>0) 3: (10) 7,<

Qlst whlazy (pufdty) 30,3³3,8 31,0³>,7 7,7=

]lthfbpcthc f(%) : (==,=) =3(,:) 7,73

Fl`rbpcthc f(%) 33 (>7,0

]] sdurnzbwl (ee Jk) 3>7, 3>1, pbehcrwabebwynj (eebi/i)

:,=³3,; 8,=³>,1 7,7=

Kihdlehc =-j pb pbshdh,Ŕrlafhc z 8 pbehcrwabebwynj (eebi/i)

:, 7,=

şrlafhc wcrtbŔnh JmC3nz 3< ict bmslrwcnoh (%)

;,:³3,= :,0³3,= 7,770

N]W (ek/i) 3,8³3,: =,8³1,1 7,8

Njbilstlrbi ncdbwhty(eebi/i)

,3³7,8 7,<

Qrokihnlryay (eebi/i) 3,3³7,< 3,3³7,; 7,8

Njbilstlrbi JAI(eebi/i)

3,;³7,1 3,;³7,0 7,;

Drlctyfhfc (eebi/i) ;7,;³3;,; ;8,0³3;,; 7,=

lK@] wk wzbru EA]A(ei/ehf)

8


32/82

Elaynyfc Eltcmbihnzfc, =73>, tbe ZPHH, fr >www.elaynyfceltcmbihnzfc.pi>=

[FHBsLD

WbasuebwuoČn systlectynzfl whzyty w splnocih-stynzflo pbrcafh ahcmltbibkhnzflo, przykbtbwcflo fc

przyoebwcfhl pcnolftþw z nudrzynČ typu 3 ilnzbfynjeltbaČ hftlfsywflo hfsuihfbtlrcphh, wyacoČ shĘ myċ ab-

mrČ arbkČ w bshČkcfhu nliþw tlrcplutynzfynj wyrþwfc-

fhc eltcmbihnzflkb snjbrzlfhc bsþm z nudrzynČ typu 3,c tye scey zefhloszlfhc ryzydc rbzwbou przlwildōynjh bstrynj pbwhdōcŁ nudrzyny .

WHŔEHLFFHNt[B

3. Ocrbsz-Njbmbt W., WbicŁsdc O., ^zcadbwsdc C. h wsp.? ]cphahfnrlcsl hf tjl hfnhalfnl b` typl 3 ahcmltls hf Wbihsj njhi-arlf `rbe 38:8 tb =771, cfa prlahnthbfs `br =737 tb =7=.

1. Qjl l``lnt b` hftlfshvl trlctelft b` ahcmltls bf tjl alvl-ibpelft cfa prbkrlsshbf b` ibfk-tlre nbepihncthbfs hf hf-suihf-alplfalft ahcmltls eliihtus. Qjl Ahcmltls Nbftrbi cfaNbepihncthbfs Qrhci ]lslcrnj Krbup. F Lfki O Ela. 388>^lp &

medycyna metaboliczna - 2013, tom xvii, nr 3

Documents