medya ve güvenlik

1/28

Medya ve Güvenlik

Terörün Görüntüleri

Görüntülerin Terörü

Haluk ERHAN

2/28

Takdim Planı

*Medya-Terör İlişkisi Veya İkilemi

– Orhan GÖKÇE, Uğur DEMİRAY

*Haber ve Terör

– Suat SEZGİN

*Terör ve Medya

–Mehmet FİDAN

3/28

Terör ve MedyaGiriş

*Büyük bir korku iklimi yaratmak ve tasarlamak,

*Sivilleri içeren hedef üzerinde bir saldırıyı gerçekleştirmek,

*Mevcut kurbanların yerine daha geniş bir hedefe yönelmek,

*Halkın içinde yer almak ve genel olarak terör olaylarını normal nitelemek,

*Hükümetin, toplumun veya özel sosyal grupların politikalarını etkilemek,

4/28


*Terörizm, anlamsız ve mantıksız değilse, bir amacı var demektir.

5/28


*Teröristler, terör olaylarında yaptığı eylemlerin medyada daha geniş kitlelere yayılmasını, taşımasını ister.

*İki tarafın da birbirinden faydalandığı görülmektedir.

6/28


*Teröristler gelişen teknolojileri elde ederek kendi çekimlerini, görüntülerini medya kuruluşlarına ulaştırmaktadır.

7/28


*Teröristlerin kendi yayın araçlarının sınırlı bir duyuru alanları vardır özellikle üyeleri ve sempatizan grupları tarafından tercih edilirler ve planlarını duyurmak amacıyla yayınlanırlar.

*Terörist ve medya arasındaki ilişkinin en önemli yanı teröristin bakış açısını iletmeye yardımcı olmasıdır.

8/28

Terör ve MedyaBir Teröristin Örgüte Bağlılığı ve Medyaya Bakışı

*En önemli unsur ise, insan unsurudur.

9/28


*Bir kişiyi, bir ideoloji ya da dava uğruna kendini feda edebilecek düzeye getirebilmek için, o kişinin kendine özgü kimliğini ve kendine özgü özelliklerini yansıtan kişiliğini silip, yerine kolektif bir topluluğun kimliği ve kişiliğini kazandırmak gerekir.

10/28


*Örgüt liderleri kimlik ve kişilik kazandırmada medyayı kullanır.

11/28


*Terör örgütlerinde genellikle zaten şimdiki zamanı yaşatmazlar.

*Geçmişteki kahramanlar ve destanlar yazan militanlarının görüntülerini ve gazete haberlerini gösterip onların fedakarlık ruhunu aşılamaya çalışırlar.

UMUT YARATMA

“İnsanlar sahip oldukları şeyler için değil, gelecekte sahip olmak istedikleri şeyler için her türlü fedakârlığa katlanırlar.”

Hoffer, Eric, (1980), Kesin İnançlar, Çev:Erkil Günur, Yükselen Matbaası, İstanbul.

12/28

Terör ve MedyaTerör Olayları ve Medya Etkileri

*Teröristler şiddet ve eyleme başvurdukları zaman medyanın, saldırının nerede ve ne zaman meydana geldiğini, zararın büyüklüğünü, kimin sorumlu olduğunu ve olayın neden kışkırtıldığını yazacağını biliyorlar.

*Teröristler medyayı kapsayan bu tür olayların mesajlarını vurgulayacağını umut ediyorlar.

*Şiddet olayları teröristlerin medyaya ulaşmalarını sağlarken, aynı zamanda ulaştırmayı istedikleri mesajları da verir.

13/28


*Televizyondaki terörizmin halkı etkileme potansiyeli televizyon spikerlerinin terörizm olaylarını nasıl anlattıklarına bağlıdır.

14/28


*Bazen de teröristler bu tür bombalama olaylarını kaydedip muhabirlere yardımcı olurlar.

*Bu şekilde teröristler iletişimin başka bir şekliyle kendilerini ispat etmenin avantajını yakalarlar.

15/28


*Terörist saldırılarının birçok kaynağı olduğundan bunlara karşı çok yönlü bir yaklaşım kullanılmalıdır.

– Kriminoloji Terörizm suçtur.

– Strateji Terörizm savaştır.

– Politika Terörizm İdeolojidir.

*Medya bu temel ilişkileri yayın politikalarında göz ardı etmemelidir.

*Habercilik anlayışında yetki ve sorumluluklar bilinci içerisinde terör olaylarını medyaya taşımalıdır.

16/28

Terör ve MedyaMedyada Şiddet İçerikli Mesajlar

*Terörizm bir tiyatrodur, teröristler eylem anında aktör gibi davranırlar, kitle iletişim araçları da genellikle bu aktörleri bekledikleri ilgiden mahrum bırakmazlar.

*Belirli terörist olaylarının failleri ile haber medyası arasında bir çeşit ilişkinin olduğu kabul edilmektedir.

*Amaç uygulamada seyirciyi eğlendirme, şaşırtma, şok etme veya seyircinin duygularını şu ya da bu şekilde etkileyici amaçlar kadar önemlidir.

17/28


*Devletin gücünü azaltan platform meydana getirmektedir.

*Hayret verici terör olaylarının rapor edilmesi diğer grupların da benimsemesini sağlayan bir etki uyandırmaktadır.

*Devam etmekte olan bir olayın medyada yer alması etkili polis operasyonlarına mani olur.

*Devam etmekte olan bir olayın medyada yer alması otoritelerin karar vermelerini sınırlayarak onların baskı altına girmelerine yol açar.

*Terör olaylarının medyada çok sayıda muhabir tarafından ele alınması teröristlerin güç duygularını daha da artırarak olayların sonuçlarında ciddi problemler meydana getirebilir.

MEDYA İLE TERÖR OLAYLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ; Wardlaw

18/28


*Terörist ve anti-terörist operasyonlarındaki detaylar, soğumuş gruplara taktiksel, stratejik ve teknik bilgi tedarik edeceğinden, gelecekte olabilecek olayların çözümünde daha zor çözümler getirecektir.

*Haber kaynağı bulma yarışı kamuoyunu aydınlatmaktan çok halkı şiddet yönünden eğlendirmek olur.

*Terör olaylarındaki rapor etme ve bazı haber toplama yolları (bir olay sırasında teröristle telefon bağlantısı kurma gibi) muhabirleri katılımcı yapar ve terör olaylarında medyanın objektif olarak gözleme ve rapor etme özelliğini yok eder.

MEDYA İLE TERÖR OLAYLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ; Wardlaw

19/28

Terör ve MedyaMedyada Terör Olaylarının İşlenişi

*“Şiddetin amacının eylemin gerçekleştirilmesi veya sessizce gerçekleştirilmesi değil, mümkün olan en büyük yankıyı yapmasıdır.”

*Basının bilerek veya bilmeyerek haber ölçülerinin dışına taşması örgüt isimleri vermesi ve bunun propagandaya sebep olduğu, hatta örgüt izleniminin uyandırıldığı bir gerçektir.

20/28

Terör ve MedyaMedyada Terör Olaylarının İşlenişi

*Medyada yer alan terör ve şiddet olayları ile ilgili haberler birbiriyle “rekabet” halinde bulunan örgütlerde geride kalmama; karşıt örgütlerde ise “misilleme yapma” duygularını uyandırmaktadır.

21/28

Terör ve MedyaTerör Haberlerinin İşleniş Şekli

*Teröristlerin medyada “kahraman”, “özgürlük savaşçıları”, “İslam kurtarıcıları”, “mücahitler” olarak sunulmaları, gizli mesajlarla yüceltilmeleri ya da bunlara karşı önlem almak isteyen kolluk görevi yapan güvenlik elemanlarını yıpratmaya yönelik yayınlar habercilik ilkeleriyle hep tartışılır bulunmaktadır.

22/28


*Televizyon, gazete ve dergilerde haberlerin sunumunda yayın organlarının siyasal eğilimlerinin etkili olacağı açıktır.

*Çok seslilik haberin doğruluktan uzaklaştırılması biçiminde olmamalıdır.

23/28


Basın Meslek İlkelerinde terör ve şiddet haberleri sunarken uyulması belirtilen çerçeve;

* Madde 1-Yayınlarda hiç kimse ırkı, cinsiyeti, sosyal düzeyi ve dini inançları nedeniyle kınanamaz ve aşağılanamaz.

* Madde 2-Düşünce, vicdan ve ifade özgürlüğünü sınırlayıcı, genel ahlak anlayışını, din duygularını, aile kurumunun temel dayanaklarını sarsıcı ya da incitici yayın yapılamaz.

* Madde 13-Şiddet ve zorbalığı özendirici yayın yapmaktan kaçınılır”

24/28


1982 Anayasamızın 22’nci maddesinde Basın Özgürlüğünün hangi şartlarda sınırlanabileceğine ilişkin hüküm;

* Herkes haberleşme hürriyetine sahiptir.

* Haberleşmenin gizliliği esastır.

* Kanunun açıkça gösterdiği hallerde, usulüne göre verilmiş hakim kararı olmadıkça; gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınan merciinin emri bulunmadıkça; haberleşme engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz.

* İstisnaların uygulanacağı kamu kurum ve kuruluşları kanunda belirtilir.

25/28


10 Ocak 1989 tarihli yürürlüğe giren 2954 sayılı TRT Kanunu’nda ise 1982 Anayasasının 133.maddesine dayanılarak haberle ilgili olarak yapılan düzenlemenin 5.maddesinin; (k) Haberlerin toplanması, seçilmesi ve yayınlanmasından tarafsızlık, doğruluk ve çabukluk ilkeleriyle çağdaş habercilik teknikleri ve metotlarına bağlı olmak.

(l) Haberler ile yorumları ayırmak ve yorumların kaynaklarını açıklamak.

(m) Kamuoyunun sağlıklı ve serbestçe oluşabilmesi için, kamuoyunu ilgilendirecek konularda yeterli yayın yapmak, tek yönlü, taraf tutan yayın yapmamak ve bir siyasi partinin, grubun, çıkar çevresine, inanç ve düşüncesinin menfaatlerine alet olmamak...

(ı) Karamsarlık, umutsuzluk, kargaşa, dehşet, saldırganlık gibi olumsuz duyguları uyandırmak ve telkin etmek amacına yönelik yayın yapmak.”

26/28


*Terör haberlerini abartarak vermesi, sahneleri tekrar tekrar, günler boyu göstererek seyircileri koşullandırma ve duygularını sömürme yoluna gidiyorlar.

27/28

Sonuç

*İletişim özgürlüğü,

*Kamu düzenini koruma

*Ulusal çıkarlar

*Sansür yapılmalı; çünkü medyada terörizmi destekleyen ya da teröristlerin görüşlerini aktaran haber, yazı, röportaj, fotoğraf olursa bu terörizmi destekler.

28/28

Sonuç

medya ve güvenlik

News & Politics