meb meb aday Öğretmenleri (sözleşmeli/kadrolu) adaylik ... · konu anlatimi 657 sayılı devlet...
TRANSCRIPT
MEB ADAY ÖĞRETMENLERİ
(SÖZLEŞMELİ/ KADROLU)
ADAYLIK KALDIRMA SINAVI (AKS)
e-KILAVUZUNDA BELİRTİLEN
SINAV KONULARINA
UYGUN OLARAK HAZIRLANMIŞTIR.
MEB Aday Öğretmenleri(Sözleşmeli/Kadrolu)
MEB2018
Pegem Akadem�Sınav Kom�syonu;
2015-2016-2017 AdayÖğretmenl�k Sınavı’na
Pegem Yayınları �lehazırlanan adayların
60'ın üzer�nde soruyukolaylıkla çözeb�ld�ğ�n�
açıkladı.
ADAYLIKKALDIRMA
(AKS)Sınavlarına Hazırlık El Kitabı
KONU ANLATIMI
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu
4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu
Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun
Bakanlık Teşkilatı, Görevleri ve Mevzuatı
1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu
652 Sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu
Görevin Gerektirdiği Diğer Mevzuat
Öğretmenlik Uygulamaları
Eğitim Öğretimin Planlanması
Öğrenme Ortamları
Sınıf Yönetimi
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
Ölçme ve Değerlendirme
Komisyon
MEB ADAY ÖĞRETMENLERİ (SÖZLEŞMELİ/KADROLU)ADAYLIK KALDIRMA SINAVLARINA (AKS)
HAZIRLIK EL KİTABI KONU ANLATIMI
ISBN 978-605-241-116-2
Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarına aittir.
© Pegem AkademiBu kitabın basım, yayım ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. AŞ’ye aittir.Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı, mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.
12. Baskı: 2018, Ankara
Yayın-Proje: Merve TorukDizgi-Grafik Tasarım: Tuğba Kuşcuoğlu
Kapak Tasarımı: Pegem Akademi
Baskı: Sonçağ Yayıncılık Matbaacılık Reklam San Tic. Ltd. Şti.İstanbul Cad. İstanbul Çarşısı 48/48 İskitler - Ankara
(0312 341 36 67) (0535 292 34 31)
Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 25931
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
İnternet: www. pegem.netE-ileti: [email protected]
ÖN SÖZ
17.04.2015 tarihli ve 29329 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nde
− Aday öğretmenler, en az bir yıl fiilen çalışmak ve performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şart-larını sağlamak kaydıyla, Bakanlıkça yapılacak yazılı veya yazılı ve sözlü sınava girmeye hak kazanacağı,
− Aday öğretmenlerin; atama ve intibak işlemleri İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, performans değer-lendirmeleri, adaylık dönemindeki eğitimleri ile yazılı ve sözlü sınavlarına ilişkin iş ve işlemler Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü koordinesinde yürütüleceği
− Yazılı ve sözlü sınavların her biri 100 tam puan üzerinden değerlendirileceği
− Yazılı ve sözlü sınavlardan alınan puanların aritmetik ortalaması aday öğretmenin başarı puanını oluştu-racağı
− Başarı puanı altmış ve üzerinde olan aday öğretmenler başarılı sayılacağı
− Yalnızca yazılı sınav yapılması halinde sınavdan altmış ve üzerinde puan alanlar başarılı sayılacağı
hüküm altına alınmıştır.
Aynı Yönetmelikte yazılı sınav konuları ve puan ağırlıkları aşağıdaki şekilde belirtilmiştir;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun (%15),
b) Bakanlık teşkilatı, görevleri ve mevzuatı (%30),
1) 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu,
2) 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,
3) 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu,
4) Görevin gerektirdiği diğer mevzuat.
c) Öğretmenlik uygulamaları (%50).
1) Eğitim öğretimin planlanması,
2) Öğrenme ortamları,
3) Sınıf yönetimi,
4) Öğretim yöntem ve teknikleri,
5) Ölçme ve değerlendirme.
ç) T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük (%5).
Uzman bir kadro tarafından yukarıda belirtilen konulara uygun olarak hazırlanan kitabımıza ilişkin görüş ve eleştiri-lerinizi bizimle paylaşmanızı diliyor, katılacağınız sınavlarınızdaki başarılarınıza katkı getirmesini diliyoruz.
DİKKAT: Kitapta yer verilen daha önceki yıllarda çıkmış soruların seçeneklerinin tamamı dört seçenekli olarak dü-zenlenmiştir. Bu nedenle, konu tarama testlerindeki seçenekler, daha önceki yıllarda çıkmış soruların seçeneklerine uygun olarak dört seçenek olarak düzenlenmiştir.
Böylelikle, okuyucunun soru çözümlerinde, soru seçeneklerinde kimi yerlerde dört seçenek kimi yerlerde beş seçe-nekle karşılaşarak dikkatlerinin dağılmaması sağlanmaya çalışılmıştır.
Ön Söz ....................................................................................................................................................................... iii
1. BÖLÜM: 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu ..................................................................................................... 7
2. BÖLÜM: 4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun ........................................................................................................... 125
3. BÖLÜM: 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ............................................................................................... 137
4. BÖLÜM: 652 Sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri HakkındaKanun Hükmünde Kararname............................................................................................................ 177
5. BÖLÜM: 5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ..................................................................................... 213
6. BÖLÜM: Görevin Getirdiği Diğer Mevzuat ........................................................................................................ 229
Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği
Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği
Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği
Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği
3071 Sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun
4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu
222 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu
Millî Eğitim Bakanlığı Örgün ve Yaygın Eğitimi Destekleme ve Yetiştirme Kursları Yönergesi
7. BÖLÜM: Aday Öğretmen Yetiştirme Süreci ...................................................................................................... 427
8. BÖLÜM: Eğitim Öğretimin Planlanması ............................................................................................................ 501
9. BÖLÜM: Öğrenme Ortamları ............................................................................................................................ 515
10. BÖLÜM: Sınıf Yönetiminin Kapsamı ............................................................................................................... 555
11. BÖLÜM: Öğretim Yöntem ve Teknikleri ........................................................................................................... 619
12. BÖLÜM: Ölçme ve Değerlendirme .................................................................................................................. 725
13. BÖLÜM: T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ..................................................................................................... 781
14. BÖLÜM: Çıkmış Sorular .................................................................................................................................. 817
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu
4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun
1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu
652 Sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
3071 Sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun
222 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu
4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu
Asli Öğretmenliğe Geçiş Yazılı Sınavı (11/10/2015)
Asli Öğretmenliğe Geçiş Yazılı Sınavı (19/03/2016)
Asli Öğretmenliğe Geçiş Yazılı Sınavı (18/12/2017)
Asli Öğretmenliğe Geçiş Yazılı Sınavı (19/03/2017)
İÇİNDEKİLER
7
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Kapsam, Amaç, Temel İlkeler, İstihdam Şekilleri
Sözleşmeli ve geçici personel hakkında bu Kanunda belirtilen özel hükümler uygulanır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamı dışında kalan ve özel kanunları hükümlerine tabi olan kurumlar:
• Anayasa Mahkemesi üye ve yedek üyeleri ile raportörleri;
• hakimlik ve savcılık mesleklerinde veya bu mesleklerden sayılan görevlerde bulunanlar,
• Danıştay ve Sayıştay meslek mensupları ve Sayıştay savcı ve yardımcıları,
• Üniversitelerin, İktisadi ve Ticari İlimler Akade-milerinin, Devlet Mühendislik ve Mimarlık Aka-demilerinin, Devlet Güzel Sanatlar Akademi-lerinin, Türkiye ve Orta - Doğu Amme İdaresi Enstitüsünün öğretim üye ve yardımcıları,
• Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyeleri,
• Genelkurmay Mehtaran Bölüğü Sanatkarları,
• Devlet Tiyatrosu ile Devlet Opera ve Balesi ve Belediye Opera ve tiyatroları ile şehir ve bele-diye konservatuvar ve orkestralarının sanatkar memurları, uzman memurları, uygulatıcı uz-man memurları ve stajyerleri;
• Spor-Toto Teşkilatında çalışan personel;
• subay, astsubay, uzman jandarma, uzman er-baş ve sözleşmeli erbaş ve erler
• Emniyet Teşkilatı mensupları
657 sayılı Devlet Memur-ları Kanunu, aşağıda be-lirtilen kurumlarda görev yapan personel hakkında uygulanır:
• Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar
• İl Özel İdareleri
• Belediyeler
• İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kurduk-ları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda
• kanunlarla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında veya Beden Terbiyesi Bölge Müdürlükleri
Kapsam (Madde 1)
657 SAYILI DEVLET MEMURLARI
KANUNU
1. bölüm
PEGEM AKADEMİ
8
Amaç: (Madde 2)– (Bu Kanun, Devlet memurlarının hizmet şartlarını, niteliklerini, atanma ve yetiş-
tirilmelerini, ilerleme ve yükselmelerini, ödev, hak, yüküm ve sorumluluklarını, aylıklarını ve ödeneklerini ve diğer özlük işlerini düzenler.)
(Mülga birinci cümle: 13/2/2011-6111/117 md.) Bu Kanunda öngörülen yönetme-likler Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulur.
Temel ilkeler: – Bu kanunun temel ilkeleri şunlardır: (Madde 3)
Sınıflandırma: Devlet kamu hizmetleri görevlerini ve bu görevlerde çalışan Devlet memurlarını görevlerin gerektirdiği niteliklere ve mesleklere göre sınıflara ayırmaktır.
Kariyer: Devlet memurlarına, yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve yetişme şartlarına uygun şekilde, sınıfları içinde en yüksek derecelere kadar ilerleme imkanı-nı sağlamaktır.
Liyakat: Devlet kamu hizmetleri görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerleme ve yük-selmeyi, görevin sona erdirilmesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkanlarla uygulanmasında Devlet memurlarını güvenliğe sahip kılmaktır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda öngö rülen yönetmelikler Bakanlar Kuru-lu Kararı ile yürürlüğe konulur
!
9
PEGEM AKADEMİ
İstih
dam
şek
iller
i: (M
adde
4)
–
Kam
u hi
zmet
leri;
mem
urla
r, sö
zleş
mel
i per
sone
l, ge
çici
per
sone
l ve
işçi
ler e
liyle
gör
dürü
lür.
D) İşç
iler:
(A
), (B
) ve
(C) fık
rala
rında
bel
irtile
nler
dışın
-da
kal
an v
e ilg
ili m
evzu
atı
gereği
nce
tahs
is
edile
n sü
rekl
i işç
i kad
rola
rında
bel
irsiz
sür
eli
iş s
özleşm
eler
iyle
çalış
tırıla
n sü
rekl
i iş
çile
r ile
mev
sim
lik v
eya
kam
pany
a iş
lerin
de y
a da
or
man
yan
gını
yla
müc
adel
e hi
zmet
lerin
de il
-gi
li m
evzu
atın
a gö
re g
eçic
i iş
pozi
syon
ların
da
altı
ayda
n az
olm
ak ü
zere
bel
irli s
ürel
i iş
söz-
leşm
eler
iyle
çalış
tırıla
n ge
çici
işçi
lerd
ir.Bu
nlar
ha
kkın
da b
u Ka
nun
hükü
mle
ri uy
gula
nmaz
.
C) G
eçic
i per
sone
l: Bi
r yıld
an a
z sü
reli
veya
mev
sim
lik
hizm
et o
lduğ
una
Dev
let P
erso
nel
Başk
anlığ
ı ve
Mal
iye
Baka
nlığının
gö
rüşl
erin
e da
yanı
lara
k Ba
kanl
ar
Kuru
lunc
a ka
rar v
erile
n gö
revl
erde
ve
bel
irtile
n üc
ret v
e ad
et sınırl
arı
için
de s
özleşm
e ile
çalış
tırıla
n ve
iş
çi s
ayılm
ayan
kim
sele
rdir.
(E
k pa
ragr
af: 1
0/9/
2014
-655
2/66
m
d.)
Öze
lleşt
irme
uygu
lam
aları
sebe
biyl
e iş
aki
tleri
kam
u ve
ya ö
zel
sekt
ör iş
vere
ninc
e fe
shed
ilen
ve
24/1
1/19
94 ta
rihli
ve 4
046
sayı
lı Ka
nun
kaps
amın
da d
iğer
kam
u ku
rum
ve
kuru
luşl
arın
a na
kil h
akkı
bu
lunm
ayan
per
sone
l de
bu fı
kra
kaps
amın
da y
aşlılık
vey
a m
alul
lük
aylığ
ı alm
aya
hak
kaza
nınc
aya
ka-
dar i
stih
dam
edi
lebi
lir. B
u ka
psam
-da
istih
dam
edi
lece
kler
in s
ayısı,
öğre
nim
dur
umla
rına
göre
çalış
ma
şartl
arı v
e bu
nlar
a öd
enec
ek
ücre
tler i
le d
iğer
hus
usla
r Dev
let
Pers
onel
Baş
kanlığı v
e M
aliy
e Ba
kanlığının
gör
üşle
ri üz
erin
e Ba
kanl
ar K
urul
unca
bel
irlen
ir.
A) M
emur
: M
evcu
t ku
ruluş
biçi
min
e ba
kılm
aksı
-zı
n, D
evle
t ve
diğ
er k
amu
tüze
l kişi
-lik
lerin
ce g
enel
ida
re e
sasl
arın
a gö
re
yürü
tüle
n as
li ve
sür
ekli
kam
u hi
zmet
-le
rini
ifa i
le g
örev
lend
irile
nler
, bu
Ka-
nunu
n uy
gula
nmas
ında
mem
ur s
ayılı
r.
Yuka
rıdak
i tan
ımla
nanl
ar dışın
daki
ku-
rum
lard
a ge
nel p
oliti
ka te
spiti
, araştır-
ma,
pla
nlam
a, p
rogr
amla
ma,
yön
etim
ve
den
etim
gib
i işl
erde
gör
evli
ve y
etki
li ol
anla
r da
mem
ur s
ayılı
r.
B) S
özleşm
eli p
erso
nel:
Kalkın
ma
plan
ı, yı
llık
prog
ram
ve
iş p
rogr
amla
rında
yer
ala
n ön
emli
proj
eler
in h
azırl
anm
ası,
gerç
ekleşt
irilm
esi,
işle
tilm
esi v
e iş
lerliği
için
şa
rt ol
an,
zaru
ri ve
istis
nai h
alle
re m
ünha
sır
olm
ak ü
zere
öze
l bir
mes
lek
bilg
isin
e ve
ihtis
asın
a ih
tiyaç
gös
tere
n ge
çici
işle
rde,
Bak
an-
lar K
urul
unca
bel
irlen
en e
sas
ve u
sulle
r çer
çeve
sind
e ku
rum
un te
klifi
ve
Dev
let P
erso
nel B
aşka
nlığının
gör
üşü
üzer
ine
Mal
iye
Bak
an-
lığın
ca v
izel
enen
poz
isyo
nlar
da, m
ali y
ılla
sını
rlı o
lara
k sö
zleş
me
ile ç
alış
tırılm
asın
a ka
rar
veril
en v
e iş
çi s
ayılm
ayan
kam
u hi
zmet
i gö
revl
ilerid
ir.
Anca
k, y
aban
cı u
yruk
lula
rın;
tarih
i bel
ge v
e es
ki h
arfle
rle y
azılm
ış
arşi
v ka
yıtla
rını
değe
rlend
irenl
erin
m
üter
cim
lerin
; te
rcüm
anla
rın;
Millî
Eği
tim B
akan
lığın
da n
orm
kad
ro s
onuc
u or
taya
çık
an öğr
etm
en
ihtiy
acının
kad
rolu
öğr
etm
en is
tihda
mıy
la k
apatıla
mam
ası h
alle
rinde
öğ
retm
enle
rin; d
ava
aded
inin
azlığı n
eden
i ile
kad
rolu
avu
kat i
stih
-da
mının
ger
ekli
olm
adığı y
erle
rde
avuk
atla
rını,
kad
rolu
istih
damın
m
ümkü
n ol
amad
ığı
halle
rde
tabi
p ve
ya u
zman
tab
iple
rin;
Adli
Tıp
Müe
sses
esi
uzm
anla
rının
; D
evle
t Ko
nser
vatu
varla
rı sa
natçı
öğre
-tim
üye
lerin
in; İ
stan
bul B
eled
iyes
i Kon
serv
atuv
arı s
anat
çıla
rının
; bu
Kanu
na tâ
bi k
amu
idar
eler
inde
ve
dış
kuru
luşl
arda
bel
irli b
azı h
iz-
met
lerd
e ça
lıştırıla
cak
pers
onel
in d
e zo
runl
u ha
llerd
e sö
zleş
me
ile
istih
dam
ları
caiz
dir .
Sözl
eşm
eli
pers
onel
seç
imin
de u
ygul
anac
ak s
ınav
ile
ist
isna
ları,
bu
nlar
a öd
eneb
ilece
k üc
retle
rin ü
st sınırl
arı i
le v
erile
cek
iş s
onu
taz-
min
atı
mik
tarı,
kul
land
ırıla
cak
izin
ler ,
pozi
syon
unv
an v
e ni
telik
leri,
sö
zleş
me
fesi
h ha
lleri,
poz
isyo
nların
ipta
li, is
tihda
mın
a da
ir hu
susl
ar
ile s
özleşm
e es
as v
e us
ulle
ri D
evle
t Per
sone
l Baş
kanlığının
gör
üşü
ve M
aliy
e Ba
kanlığının
tekl
ifi ü
zerin
e Ba
kanl
ar K
urul
unca
bel
irlen
ir.
Bu ş
ekild
e is
tihda
m e
dile
nler
, hi
zmet
söz
leşm
esi e
sasl
arın
a ay
kırı
hare
ket e
tmes
i ned
eniy
le k
urum
ların
ca s
özleşm
eler
inin
fesh
edilm
esi
veya
söz
leşm
e dö
nem
i içe
risin
de B
akan
lar K
urul
u ka
rarı
ile b
elirl
e-ne
n is
tisna
lar h
ariç
söz
leşm
eyi t
ek ta
raflı
fesh
etm
eler
i hal
inde
, fes
ih
tarih
inde
n iti
bare
n bi
r yıl
geçm
edik
çe k
urum
ların
söz
leşm
eli p
erso
nel
pozi
syon
ların
da is
tihda
m e
dile
mez
ler.
Sözl
eşm
eli p
erso
nel s
eçim
inde
uyg
u-la
naca
k sı
nav
ile is
tisna
ları,
bun
lara
öd
eneb
ilece
k üc
retle
rin ü
st sınırl
arı
ile v
erile
cek
iş s
onu
tazm
inatı m
ikta
rı,
kulla
ndırı
laca
k iz
inle
r, po
zisy
on u
nvan
ve
nite
likle
ri, s
özleşm
e fe
sih
halle
ri,
pozi
syon
ların
ipta
li, is
tihda
mın
a da
ir hu
susl
ar il
e sö
zleş
me
esas
ve
usul
leri
• D
evle
t Per
sone
l Baş
kanlığının
gö
rüşü
ve
• M
aliy
e B
akan
lığının
tekl
ifi ü
zerin
e B
akan
lar K
urul
unca
bel
irlen
ir.
PEGEM AKADEMİ
10
Dört istihdam şekli dışında personel çalıştırılamayacağı: (Madde 5)
– Bu Kanuna tabi kurumlar, dördüncü maddede yazılı dört istihdam şekli dışında personel çalıştıramazlar.
İKİNCİ BÖLÜM
Ödevler ve Sorumluluklar
Ödevler ve Sorumluluklar
Devlet memurlarını ödev ve sorumlulukları şunlardır:� Sadakat � Tarafsızlık ve devlete bağlılık � Davranış ve işbirliği � Yurt dışında davranış � Amir durumda olan devlet memurlarının görev ve sorumlulukları � Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları� Kişisel sorumluluk ve zarar � Kişilerin uğradıkları zararlar � Sadakat
Sadakat: (Madde 6)Devlet memurları, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına ve kanunlarına sadakatle bağlı kalmak ve milletin hizmetinde Türkiye Cumhuriyeti kanunlarını sadakatle uygulamak zorundadırlar.Devlet memurları bu hususu “Asli Devlet Memurluğuna” atandıktan sonra en geç bir ay içinde kurumlarınca düzenlenecek merasimle yetkili amirlerin huzurunda yapacakları yeminle belirtirler ve özlük dosyalarına konulacak aşağıdaki “Yemin Belgesi” ni imzalayarak göreve başlarlar.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına, Atatürk İnkılap ve İlkelerine, Anayasada ifade-si bulunan Türk Milliyetçiliğine sadakatle bağlı kalacağıma; Türkiye Cumhuriye-ti kanunlarını milletin hizmetinde olarak tarafsız ve eşitlik ilkelerine bağlı kalarak uygulayacağıma; Türk Milletinin millî, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerleri-ni benimseyip, koruyup bunları geliştirmek için çalışacağıma; insan haklarına ve Anayasanın temel ilkelerine dayanan millî, demokratik, laik, bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve sorumluluklarını bilerek, bunları davranış ha-linde göstereceğime namusum ve şerefim üzerine yemin ederim.
Örnek:DEVLET MEMURLARI YEMİN BELGESİ
MEMURUNADI - SOYADIBABA ADIDOĞUM YERİ - TARİHİGÖREVİİLK GÖREVE BAŞLAMA TARİHİASALETİNİN ONANDIĞI TARİHSİCİL NUMARASI
BİRİMİ
657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 2670 sayılı Kanunla değişik 6. maddesine göre; "Tür-kiye Cumhuriyeti Anayasasına, Atatürk İnkılap ve İlkelerine, Anayasada ifadesi bulunan Türk
Devlet memurları bu hususu “Asli Dev-let Memurluğuna” atandıktan sonra en geç bir ay içinde kurumlarınca düzen-lenecek merasimle yetkili amirlerin hu-zurunda yapacakları yeminle belirtirler ve özlük dosyalarına konulacak aşa-ğıdaki “Yemin Belgesi” ni imzalayarak göreve başlarlar.
!
11
PEGEM AKADEMİ
Milliyetçiliğine sadakatla bağlı kalacağıma; Türkiye Cum-huriyeti Kanunlarını Milletin Millî, Ahlaki, İnsani, manevi ve Kültürel değerlerini benimseyip, koruyup bunları Millî, De-mokratik, Laik bir Hukuk Devleti olan Türkiye Cumhuriyeti-ne karşı görev ve sorumluluklarımı bilerek bunları davranış haline göstereceğime namusum ve şerefim üzerine yemin ederim."
YEMİN YAPTIRAN YETKİLİ AMİR YEMİN EDEN MEMUR
Tarafsızlık ve devlete bağlılık: (Madde 7)
Devlet memurları siyasi partiye üye olamazlar, her-hangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan bir davranışta bulunamaz-lar; görevlerini yerine getirirlerken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi ayırım yapamazlar; hiçbir şekilde siyasi ve ideolojik amaçlı beyanda ve eylemde bulunamazlar ve bu ey-lemlere katılamazlar.
Devlet memurları her durumda Devletin menfaatle-rini korumak mecburiyetindedirler. Türkiye Cumhuri-yeti Anayasasına ve kanunlarına aykırı olan, mem-leketin bağımsızlığını ve bütünlüğünü bozan Türkiye Cumhuriyetinin güvenliğini tehlikeye düşüren her-hangi bir faaliyette bulunamazlar. Aynı nitelikte fa-aliyet gösteren herhangi bir harekete, gruplaşmaya, teşekküle veya derneğe katılamazlar, bunlara yar-dım edemezler.
Davranış ve işbirliği: (Madde 8)– Devlet memurları, resmi sıfatlarının gerektirdiği
itibar ve güvene layık olduklarını hizmet içindeki ve dışındaki davranışlarıyla göstermek zorunda-dırlar.
Devlet memurlarının işbirliği içinde çalışmaları esastır.
Yurt dışında davranış: (Madde 9)– Devlet memurlarından sürekli veya geçici görev-
le veya yetişme, inceleme ve araştırma için ya-bancı memleketlerde bulunanlar Devlet itibarını veya görev haysiyetini zedeleyici fiil ve davranış-larda bulunamazlar.
Amir durumda olan devlet memurları-nın görev ve sorumlulukları:(Madde 10)– Devlet memurları amiri oldukları kuruluş ve hiz-
met birimlerinde kanun, tüzük ve yönetmeliklerle belirlenen görevleri zamanında ve eksiksiz ola-rak yapmaktan ve yaptırmaktan, maiyetindeki
memurlarını yetiştirmekten, hal ve hareketlerini takip ve kontrol etmekten görevli sorumludurlar.
Amir, maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. Amirlik yetkisini kanun, tüzük ve yö-netmeliklerde belirtilen esaslar içinde kullanır.
Amir, maiyetindeki memurlara kanunlara aykırı emir veremez ve maiyetindeki memurdan hususi bir men-faat temin edecek bir talepte bulunamaz, hediyesini kabul edemez ve borç alamaz.
Devlet memurlarının görev ve sorumlu-lukları: (Madde 11)– Devlet memurları kanun, tüzük ve yönetmelikler-
de belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafın-dan verilen görevleri yerine getirmekle yüküm-lü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.
Devlet memuru amirinden aldığı emri, Anayasa, ka-nun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine aykırı görür-se, yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir. Amir emrinde ısrar eder ve bu emrini yazı ile yenilerse, memur bu emri yapmağa mecburdur. Ancak emrin yerine getirilmesinden doğacak sorum-luluk emri verene aittir.
Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kur-tulamaz.
Acele hallerde kamu düzeninin ve kamu güvenliğinin korunması için kanunla gösterilen istisnalar saklıdır.
PEGEM AKADEMİ
12
Kişisel sorumluluk ve zarar: (Madde 12) – Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve
kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.
Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üze-rinden ödenmesi esastır.
Zararların ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümler uygulanır. An-cak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zararlar, kabul et-mesi halinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre ilgili memurca ödenir.
Kişilerin uğradıkları zararlar: (Madde 13) – Kişiler kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak uğradıkları zarar-
lardan dolayı bu görevleri yerine getiren personel aleyhine değil, ilgi-li kurum aleyhine dava açarlar. Ancak, Devlet dairelerine tevdi veya bu dairelerce tahsil veya muhafaza edilen para ve para hükmündeki değerli kağıtların ilgili personel tarafından zimmete geçirilmesi ha-linde, zimmete geçirilen miktar, cezai takibat sonucu beklenmeden Hazine tarafından hak sahibine ödenir. Kurumun, genel hükümlere göre sorumlu personele rücu hakkı saklıdır.
İşkence ya da zalimane, gayri insani veya haysiyet kırıcı muamele suçları nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince verilen kararlar sonucunda Devletçe ödenen tazminatlardan dolayı sorumlu personele rücu edilmesi hakkında da yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır.
12 nci maddeyle bu maddede belirtilen zararların nevi, miktarlarının tespiti, takibi, amirlerin sorumlulukları ve yapılacak işlemlerle ilgili diğer hususlar Başbakanlıkça düzenlenecek yönetmelikle belirlenir.
Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur ta-rafından rayiç bedeli üzerinden öden-mesi esastır.
!
Mal bildirimi: (Madde 14)Devlet memurları;• kendileriyle, • eşlerine ve velâyetleri altındaki çocuklarına
ait taşınır ve taşınmaz malları, - alacak ve borçları hakkında, özel kanunda yazılı hükümler uyarınca, mal bil-dirimi verirler.
13
PEGEM AKADEMİ
Basına bilgi veya demeç verme: (Madde 15)– Devlet Memurları, kamu görevleri hakkında basına, haber ajanslarına veya rad-
yo ve televizyon kurumlarına bilgi veya demeç veremezler. Bu konuda gerekli bilgi ancak bakanın yetkili kılacağı görevli illerde valiler veya yetkili kılacağı görevli tarafından verilebilir.
Askeri hizmet ile ilgili bilgiler özel kanunların yetkili, kıldığı personel dışın da hiç bir kimse tarafından açıklanamaz.
Resmi belge, araç ve gereçlerin yetki verilen mahaller dışına çıkarılmaması ve iadesi: (Madde 16)– Devlet memurları görevleri ile ilgili resmi belge araç ve gereçleri, yetki verilen
mahaller dışına çıkaramazlar, hususi işlerinde kullanamazlar.
Devlet memurları görevleri icabı kendilerine teslim edilen resmi belge, araç ve ge-reçleri görevleri sona erdiği zaman iade etmek zorundadırlar. Bu zorunluluk memu-run mirasçılarına da şamildir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Genel Haklar
Devlet memurlarının genel hakları şunlardır:
� Uygulamayı isteme hakkı � Güvenlik � Emeklilik � Çekilme � Müracaat, şikâyet ve dava açma � Sendika kurma � İzin � Kovuşturma ve yargılama � İsnat ve iftiralara karşı koruma
Uygulamayı isteme hakkı: (Madde 17)– Devlet memurları, bu kanun ve bu kanuna dayanılarak yayınlanan tüzük ve yö-
netmeliklere göre tayin ve tesbit olunup yürürlükte bulunan hükümlerin kendileri hakkında aynen uygulanmasını istemek hakkına sahiptirler.
Güvenlik: (Madde 18)– Kanunlarda yazılı haller dışında Devlet memurunun memurluğuna son veril-
mez, aylık ve başka hakları elinden alınamaz.
Emeklilik: (Madde 19)– Devlet memurlarının, özel kanununda yazılı belirli şartlar içinde, emeklilik hak-
ları vardır.
Çekilme: (Madde 20)– Devlet memurları, bu kanunda belirtilen esaslara göre memurluktan çekilebilir-
ler.
PEGEM AKADEMİ
14
Müracaat, şikayet ve dava açma: (Madde 21)– Devlet memurları kurumlarıyla ilgili resmi ve şahsi işlerinden dolayı müracaat;
amirleri veya kurumları tarafından kendilerine uygulanan idari eylem ve işlem-lerden dolayı şikayet ve dava açma hakkına sahiptirler.
Müracaat ve şikayetler söz veya yazı ile en yakın amirden başlayarak silsile yolu ile şikayet edilen amirler atlanarak yapılır.
Müracaat ve şikayetler incelenerek en kısa zamanda ilgiliye bildirilir. Müracaat ve şikayetlerle ilgili esas ve usuller Başbakanlıkça hazırlanacak bir yönetmelikle dü-zenlenir.
Sendika kurma: (Madde 22)– Devlet memurları, Anayasada ve özel kanununda belirtilen hükümler uyarınca
sendikalar ve üst kuruluşlar kurabilir ve bunlara üye olabilirler.
İzin (Madde 23)– Devlet memurları, bu kanunda gösterilen süre ve şartlarla izin hakkına sahiptir-
ler.
Kovuşturma ve yargılama: (Madde 24)– Devlet memurlarının görevleri ile ilgili veya görevleri sırasında işledikleri suçlar-
dan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılması ve haklarında dava açılması özel hükümlere tabidir.
İsnat ve iftiralara karşı koruma: (Madde 25)– Devlet memurları hakkındaki ihbar ve şikayetler, garaz veya mücerret hakaret
için, uydurma bir suç isnadı suretiyle yapıldığı ve soruşturma veya yargılama-nın tabi olduğu kanuni işlem sonucunda bu isnat sabit olmadığı takdirde, mer-kezde bu memurun en büyük amiri, illerde valiler, isnatta bulunanlar hakkında kamu davası açılmasını Cumhuriyet Savcılığından isterler.
Müracaat ve şikayetlerle ilgili esas ve usuller Başbakanlıkça hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.
!
İsnat ve iftiralara karşı;
• merkezde bu memurun en büyük amiri
• illerde valiler,
isnatta bulunanlar hakkında kamu davası açılmasını Cumhuriyet Savcılı-ğından isterler.
!
15
PEGEM AKADEMİ
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yasaklar
Devlet memurları için öngörülen yasaklar şunlardır:
• Toplu Eylem ve Hareketlerde Bulunma Yasağı
• Grev yasağı
• Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı
• Hediye Alma, Menfaat Sağlama Yasağı
• Denetimindeki Teşebbüsten Menfaat Sağlama Yasağı
• Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı
Toplu eylem ve hareketlerde bulunma yasağı: (Madde 26)– Devlet memurlarının kamu hizmetlerini aksatacak şekilde memurluktan kasıtlı olarak birlikte çekilmeleri
veya görevlerine gelmemeleri veya görevlerine gelipte Devlet hizmetlerinin ve işlerinin yavaşlatılması veya aksatılması sonucunu doğuracak eylem ve hareketlerde bulunmaları yasaktır.
Grev yasağı: (Madde 27)– Devlet memurlarının greve karar vermeleri, grev tertiplemeleri, ilan etmeleri, bu yolda propaganda yapma-
ları yasaktır.
Devlet memurları, herhangi bir greve veya grev teşebbüsüne katılamaz, grevi destekleyemez veya teşvik ede-mezler.
Yasaklamanın dışında olan faaliyetler:Memurların – üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, – kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin
kurulları üyelikleri görevleri, – özel kanunlarda belirtilen görevler – kurumundan izin alınmak kaydıyla yapılan insanî ve sosyal amaçlı gönüllü çalışmalar bu yasaklamanın dışındadır.
Ticaret ve diğer kazanç getirici yasaklar:– Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret
ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç). (Ek cümle: 8/8/2011-KHK-650/38 md.; İptal cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113, K.: 2012/108 sayılı Kararı ile.; (…) (1) Yeniden düzenleme son cümle: 2/1/2014-6514/9 md.) Memurlar, mesleki faaliyette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz; gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi bir iş yerinde veya vakıf yükseköğ-retim kurumlarında çalışamaz.
– (Değişik ikinci fıkra: 8/8/2011-KHK-650/38 md.; İptal ikinci fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113 K.: 2012/108 sayılı Kararı ile. (1) Yeniden düzenleme: 2/1/2014-6514/9 md.) Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve kanunla kurulmuş yardım sandıklarının yönetim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri ile özel kanunlarda belirtilen görevler bu yasaklamanın dışındadır.
– Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan memurlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları kuruma bildirmekle yükümlüdürler,
– (1) Anayasa Mahkemesinin 18/7/2012 tarihli ve E.: 2011/113 K.: 2012/108 sayılı Kararı ile bu maddenin birinci fıkrasının son cümlesi ile ikinci fıkrası iptal edilmiş olup iptal hükmünün, kararın Resmî Gazete’de yayımlandığı 1/1/2013 tarihinden başlayarak altı ay sonra yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı: (Madde 28)