1. UvodMefedron je savremena pojava u narko svijetu. Iako e rad pokazati da se njen nastanak vee za period jo od prije Drugog svjetskog rata, njena upotreba se pojavljuje mnogo kasnije. U narko svijetu mefedron dugo vremena ostaje nepoznanica i tek poslednjih godina vlade i sistemi zatite zemalja rade na njegovom razbijanju. Iako izvjetaj Evrrposkog centra za nazdor i droga i ovisnosti daje izvjetaje o mefedronu, ja sam se ipak koristio i drugim izvorima kako bi problematiku droge iznio na naunu ravan, te kako bi pripremio potpunu sliku ove droge. Prvi i Drugi Svjetski rat uticali su na masovnu proizvodnju lijekova i njihovu iroku u potrebu. U tim lijekovima po prvi put se sreu sintetike droge koje slue za umanjenje bolova, a koje e kasnije kulminirati u cijelu narko industriju koja e se ispostaviti kao jako profitabilna, a koja nanosi nepregledne tete nacionalnim sistemima i njegovom stanovnitvu, kao i na globalnom novou. U cijeloj prii oko droga, mefedron se pojavljuje jako kasno. Njegova kulminacija primjeenja je tek prije nekoliko godina (2003. godine). On, kao i druge novije droge, predstavlja istu sintetiku drogu koju konzumiraju preteno maloljetnici i mlaa lica. Njegove karakteristike bie izloene dalje u radu, kao i specifinosti njegove proizvodnje, kupovina, prodaje, efekata, itd. U uvodnom izlaganju vano je napomenuti da su izvori informacija o mefedronu jako ogranieni. Ova informacija je zabrinjavajua s tim da je problematika mefedrona ve nekoliko godina prisutna u agencijama za provoenje zakona irom Evrope i svijeta. U sutini izvjetaji se svode na Ujedinjeno Kraljevstvo u kome se mefedron zvanino ukida kao legalno sredstvo, te eventualno neke eksperimente u nekoliko reenica skromnog teksta. Dakle, ovaj seminarski rad nastoji kroz objektivno prikupljene i selektovane podatke dati najbolju sliku o novoj drogi mefedronu. Podaci su bazirani na izvorima sa EMCDDA te drugih relevantnih izvora koji e biti navedeni u tekstu. Vano je napomenuti da izvjetaj koji daje EMCDDA nije klasini opis droge i da on preteno potencira na redukovanim izvjetajima zemalja koji govore o tome kada, gdje i u kojoj mjeri je zaplijenjena droga, sa kojim karakteristikama i identifikacijskim oznakama, kako je koritena, kako je pakovana itd. U malom dijelu se potencira na njenom sastavu, nainu dobijanja itd, koji se iskljuivo naunog karaktera sa stanovita hemije. Takoe, nema konkretnih testiranja i rezultata tih testiranja, kao ni adekvatnih informacija od ispitanika koje bi mogle posluiti u opisne svrhe.

1

2. Kroz istoriju do danasPrema EMCDDA sintetizovani mefedron je prvi put prijavljen jo 1929. godine, a pronaao ga je em de Burgam Sanez pod nazivom "toluyl-alphamonomethylaminoethylcetone, ali jedinjenje nije doivjelo iroku upotrebu sve dok 2003. godine nije dolo do njegovog reotkria i objavljivanja od strane jednog tajnog hemiara na The Hive vebsajtu, koji je radio pod pseudonimom Kinetik. Kinetik je napisao na svom vebsajtu Poslednjih dana sam se prilino dosaivao i imao sam nekoliko zanimljivih reagenasa koji su bili tu, s toga sam odluio da pokuam napraviti 1-(4 metilfenil)-2metiminopropanon hidrohlorid, ili 4-metilmetkatinon. Prije nego to e ga opisati on navodi svoje iskustvo koritenja mefedrona i kae da je to : fantastian osjeaj blaenosti koji nisam dobio ni od jedne droge koju koju sam probao, izuzev mog dragog ekstazija. Droga slina mefedronu koja sadri katinon je prodata u Izraelu oko 2004. godine, pod imenom hagigat (katinon). Kada je ovo proglaeno ilegalnim jedinjenjem, hemikalije su mu modifikovane tako da vie nije bio ilegalan. Psihonautiki istrani projekat, je organizacija EU koja je pretraivala internet za informacijama u pogledu nove droge, prvi je identifikovan mefedron 2008. godine. Njihova istraivanja govore da je droga poela biti dostupna za narudbu na internetu 2007. godine. Mefedron je prvo zaplijenjen u Francuskoj u maju 2007. godine nakon to je policija poslala na analizu tabletu za koju su sumnjali da je ekstazi. Droga je bila koritena u proizvodima koji su bili u zaetku kao to su Neodovs pilule kompanije Neorganiks, ali je njena proizvodnja prekinuta u januaru 2008. godine nakon to je vlada Izraela, gdje je bilo sjedite kompanije, proglasila mefedron ilegalnim. Mefedron je esto prodavan i kao ekstazi. Europol je neznaio da su toga postali svjesni 2008. godine nakon to je pronaen u Danskoj, Finskoj i UK. DEA prijavljuje da je prisutan u SAD u junu 2009. godine. Do maja 2010. godine mefedron je otkriven u svakoj od 22 lanice EU koje su to prijavile Europolu, kao i u Hrvatskoj i Norvekoj. Navodno je proizveden u Kini, ali on je i otprije ilegalno pravljen u Kini. U Martu 2009 godine, Druglink magazin govori da nekoliko stotina funti kota sintetizovani kilogram mefedrona. Dejti Telegraf da proizvoai zarauju ogromne svote novca od prodaje ove droge. U januaru 2010 Druglink magazine pie da dileri u Britaniji potroe 2.500 funti na da bi brodom prevezli jedan kilogram mefedrona iz Kine, ali ga zato prodaju za 10 funti po gramu stvarajui time profit od 7.500 funti. Kasniji izvjetaji u martu 2010. godine piu da je veleprodajna cijena mefedrona bila 4000 funti po kilogramu.

2

Dakle, oigledno je da pojavu mefedrona vezujemo za posleratni period i masovnu proizvodnju anestetika. Njegova afirmacija nije dola na scenu jer su druge droge uveliko prepravile trite, ali kako je zlo uporno, 2003. godine on izlazi na trite kao sasvim novi proizvod u kome e milioni ljudi irom svijeta nai zamjenu za ekstazi i kokain. Iako je mefedron prvi put sintetizovan 1929. a poznat irim masama ponovo postao 2003 godine, on je uspjeno i na specifian nain zadobio mjesto na tritu. Do 2007. godine mefedron je bio voen kao dostupan za prodaju i do 2010. godine bio je prijavljen u veini evropskih drava, a naroito u Ujedinjenom Kraljevstvu gdje je prevalirao. Mefedron se prvo proizvodio ilegalno u Izraelu u 2008. godini, a kasnije u toj godini je taj trend pratila vedska. U 2010 oj je proizvoen ilegalno u mnogim evropskim zemljama, ali i vanevropskim zemljama. U Australiji, Novom Zelandu, SAD i Kanadi smatran je ilegalnim kao analog drugih ilegalnih droga i kontrolisan je slinim zakonima kao to je Federalni Zakon o analgeticima.

3. Legalni statusKada je mefedron reotkriven 2003 godine, njegov posjed nije proglaen ilegalnim u svim zemljama, ali kako je njegova upotraba rasla u svim zemljama, prouzrokovala je proizvodnju i prodaju kao i posjedovanje ilegalnim. Prvo je ilegalno proizvedena u Izraelu, gdje je pronaena u proizvodima kao to su Neodovs pilule, u januaru 2008 godine. Nakon smrti jedne mlade djevojke u vedskoj u decembru 2008 koja je povezana sa upotrebom mefedrona, on postaje klasifikovan kao opasna supstanca odmah nekoliko dana posle nemilog dogaaja i to rezultuje njegovim uvrtavanjem u zakon kao ilegalne supstance u vedskoj. U junu 2009 godine klasifikovan je kao narkotik ijim posjedovanjem koliine od 15 grama dolazi do automatskog zatvora u minimalnom trajanju od dvije godine zatvora ili due. U decembru 2008 godine Danska ga takoe proglaava ilegalnim i kroz Zakon o medicini u Finskoj postaje protuzakonito posjedovanje mefedrona bez recepta. U novembru 2009, klasifikovan je kao narkotika ili psihotropna supstanca u Estoniji. U 2010 godini kako se njegova upotreba iri, mnoge su drave proirile svoju legislativu obuhvatajui mefedron. Postaje ilegalan u Hrvatskoj i Njemakoj u januaru, koje prati i Ruminija i Ostrvo Man u februaru. U martu 2010 god. isto je uraeno i u Honandiji. 7 aprila 2010 godine mefedron i druga jedinjenja katinona proglaavaju se drogama klase B. U maju ilegalnim ga poinje smatrati u Irska, praena Belgijom, Italijom, Litvanijom i Norvekom. U 3

avgustu 2010, Austrija i Poljska proglaavaju mefedron ilegalnim, a Kina objavljuje da e kod njih biti ilegalan tek od 1. septembra 2010 godine. U nekim zemljama mefedron nije posebno uvrten kao ilegalan, ali je kontrolisan zakonskom regulativom koja ini sastojke mefedrona ilegalnim ako su ve uvrtene u spisak. Neke od takvih zemalja su Australia, Novi Zeland, Kanada i SAD. Do avgusta 2010 godine mefedron je ilegalan i u vajcarskoj.

4. Dostupnost na internetuUprkos nekim mjerama suzbijanja na ilegalnom tritu drogama koji je opisan u tekstu iznad, javlja se problem koji govori da je ipak internet glavni izvor proizvoda koji sadre mefedron za rekreativne korisnike gdje je iroko i agresivno zauzeo trite kroz onlajn opove. Mefedron je identifikovan kao ekstazi (dakle kao tableta) ali se takoe prodaje i kao legal high legalna alternativa amfetamina i kokaina i ini se da postoje indikacije za krajnje korisnike u kojima oni svojim kreatorima (spravljaima) droge postavljaju neke specifikume prilikom izrade. Tim sluajem javlja je injenica kolika je zapravo nesvijest meu krajnjim korisnicima droge oko njenih letalnih posledica (tako barem vai u UK). Izgleda da je do toga dovela njena dugogodinja legalna dostupnost. Na internetu, mefedron se preporuuje ili se moe nai i naruiti kao hemikalija koja je u toku istraivanja (research chemical), so za kupanje ('bath salts'), hemikalija za botanika ispitivanja, hrana za biljke, pa ak i kao osvjeiva koji se stavlja na usisivae i to obino sa napomenom da nije preporuljiv i namijenjen za ljudsku upotrebu sa ciljem izbjegavanja potencijalnih kontrolnih mehanizama. Obino nema indikatora koji pokazuju prisustvo psihoaktivnih supstanci na spisku sastojaka koji sadre mefedron na trinim proizvodima. No i pored toga, postoje on line opovi koji su eksplicitni, tj. jasni i direktni oko upotrebe mefedrona. Za rekreacione konzumente ove droge, internet stranice nude mefedronski praak u odvaganim koliinama od 1 gr, 5 gr, 10 gr. pa sve do 200 gr. Takoe se moe kupiti i u mnogo veim koliinama iz Azijskih hemijskih labaratorija (Kina), zatim i u nekim prodavnicama u Irskoj i UK u manjim koliinama za linu upotrebu.

Ciljano istraivanje interneta za mefedron opovima sprovedeno je decembra 2009. godine u Engleskoj i pokazalo je da najmanje 31. internet stranica nudi na prodaju mefedron.

4

U martu 2010. godine internet revizija koja je koristila istu tehnologiju i metode iz 2009.godine identifikuje 78 onlajn opova, a u 39 njih se prodavao mefedron i to strogo u maloprodajnim koliinama (manje od 200 gr.), dok je njih 38 prodavalo i na malo i na veliko. Velika veina sajtova (90 95%) je specijalizovana za sintetike katinone i samo nekoliko njih (5 10%) su bili legal highs opovi koji su takoe nudili mefedron. U martu 2010. godine prosjena maloprodajna cijena za internet narudbu kretala se oko 11,90 funti, to je malo manje nego u decembru 2009. godine, s tim da se prosijena cijena kretala od 9,50 14 funti po gramu.

5. KarakteristikeMefedron, takoe poznat i kao 4 metilmetkatinon (4MMC), ili 4 metilfedron, je sintetski stimulant iz klase amfetamina i katinona. Proizvodi se u Kini i predstavlja hemikaliju baziranu na katinonskim jedinjenjima pronaenu u kat biljci koja raste u Istonoj Africi. Dolazi u formi tableta i praka, koji uivaoci mogu gutati, mrkati ili ubrizgavati, a proizvodi sline efekte kao i ekstazi, amfetamini i kokain. Kako proizvodi namijenjene stimulativne efekte, negativne strane tj. negativni efekati se pokazuju prilikom koritenja mefedrona kao to su: kvarenje zubi, koje je ujedno i najee. Metabolizam mefedrona je prouavan na pacovima i na ljudima, sa metodologijom koja je omoguavala detekciju u urinu nakon upotrebe. Nita nije poznato o potencijalnom neurotrovanju mefedronom, ali naunici sugeriu potencijalne opasnosti koje su povezane sa njegovom upotrebom, a koje su sline njemu slinim drogama. Nekoliko ljudi je umrlo konzumirajui mefedron, ali neke smrti koje su mediji objavili i pripisali toj drogi bile su povezane sa drugim faktorima. Mefedron je bijela supstanca. Najee se prodaje kao kristal ili praak, ali i u formi kapsula ili pilula. Moe imati jasan miris, koji se otprlike odreuje kao sumnjiv sintetiki miris vanile i izbjeljivaa, bljutavog urina, itd. Kao i fentilamini, u odsustvu prstenaste supstitucije, katinoni se ponaaju kao stimulans za centralni nervni sistem (CNS). Jo uvijek nema formalne farmakokinetike i farmakodinamike studije izvedena na mefedronu. Takoe, jo uvijek nema objavljene formalne studije koja bi dala procjenu psiholokih efekata ili efekata na ponaanje mefedrona u ovjeku. Kao dodatak stoji da nema ispitivanja na ivotinjama koja bi se bazirala na

5

ekstrapolaciji potencijalnih efekata. Stoga su psiholoki efekti i efekti ponaanja od upotrebe mefedrona za sada zasnovani samo na izvjetajima uivalaca i izvjetajima klinka koje su bile suoene sa akutnim trovanjem mefedronom. Iz klinikih izvjetaja, kliniki efekti vieni na pacijentima koji su konzumirali mefedron i efekti prijavljeni na forumima i diskusijama uivalaca govore da mefedron ima slian simptomimetiki efekat kao derivate amfitamina.

Psiholoki efekti kao i eljeni efekti koji se manifestuju ponaanjem uivalaca ukljuuju euforiju, optu stimulisanost, povean osjeaj za muziku i zvukove, naglu promjenu raspoloenja, smanjena agresivnost, poboljana mentalna aktivnost i blaga seksualna stimulacija. Poslednji efekat je evidentiran kod 60% mefedronskih uivalaca po svim istraivanjima koja su provedena. Pored navedenog, ovi efekti su i podudarni sa efektima koje prave droge poput ekstazija, amfetamina i kokaina. Izvjetaji uivalaca koji su transparentni na internet forumima i snadbijevaju nas informacijama da eljeni efekti postaju vidni u vremenskom periodu od 15 45 minuta ako se oralno konzumirala droga. Postoje izvjetaji koji govore o sporijem djelovanju mefedrona ako se konzumira na pun stomak. Umrkavanjem je definitivno efekat bri i on se ostvaruje kroz nekoliko minuta, i svoj vrhunac dostie za 30 minuta. Izvjetaji konzumenata da efekti traju u prosijeku 2 3 sata govore da mnogi konzumiraju mnogostruke doze kroz sesiju konzumacije da bi produili trajanje i postigli eljeni efekat. Izvjetaji o intravenoznom konzumiranju mefedrona govore da maksimalan fekat poinje da se dobija u prosjeku od 10 15 min i da puni efekat traje svega pola sata. Nadzorni mehanizmi koji su ispitivali neeljene efekte povezane sa mefedronom doli su do zakljuka da su neeljeni efekti ukljuuju znojenje (67% onih koji su koristili mefedron), glavobolje (51%), treperenje i ubrzan rad srca (43%), muninu (27%), hladne ili plave prste (15%).

U nepoeljne psiholoke i bihejvioristike efekte koje su sami konzumenti naveli spadaju: malaksalost (padanje glave), nemogunost koncentracije, nesposobnost vizuelnog fokusa, problemi sa pamenjem, izmijenjen nivo svjesnosti, neuravnoteeno i nestalno ponaanje, halucinacije i zablude. Druge jake neeljene efekte izazivaju prevelike doze mefedrona ili nastojanje da se njegovo djelovanje produi. Takoe je mogue da ovi efekti

6

djelimino budu potpomognuti u sadejstvu sa alkoholom, ketaminom, heroinom ili drugim stimulansnim drogama kao to su MDMA, amfetamini ili kokain. I drugi su simptomi prijavljeni na internet forumima od strane konzumenata i ukljuuju: obamrlost ili utrnulost i nedostatak osjeaja za dodir, gubitak apetita, nesanicu, poveanje tjelesne temperature (mefedronski znoj), konstantno mijenjanje rada srca i nivoa krvnog pritiska, bol u grudima, muninu i povraanje, bol u zglobovima, mijenjanje boje u ekstremitetima/zglobovima, abdominalnu bol, bolno curenje iz nosa sa primjesama krvi, laganu trezvenost i vrtoglavicu, drhtanje i grenje, glavobolje, udnje, none more, gubitak koncentracije i gubitak pamenja, anksioznost, disforiju, depresiju, halucinacije, paranoju, umor i disajne potekoe. Nije mogue pouzdano odrediti simptome bazirane na podacima koje su dali korisnici droge i koji su na taj nain dostupni i vano je napomenuti da su ovo nepotvreni i anegdotalni izvori korisnika. Ovo su izvjetaji koji su bazirani naroito posle intravenozne konzumacije mefedrona ili vie jakih psiholokih problema i problema u ponaanju. Oni ukljuuju: iritantno utrnue koje dalje vodi do raseavanja i guljenja koe naroito na licu, vratu i rukama; drhavice ruku nalik na Parkinsonovu bolest, paranoju, ideje o samoubistvu i jake i duge nesanice naroito nakon produenog perioda upotrebe.

6. ZavisnostJo uvijek nema objavljenih studija, a niti onih koje su u poetnoj fazi koje bi istraile zavisnost/zloupotrebu mefedrona. Postoji jedan izvjetaj iz Ujedinjenog Kraljevstva o jednom mladiu koji je stvorio zavisnost uivajui mefedron 18 mjeseci oralno, zatim umrkavajui i rektalno koristei. Klinika prezentacija ukljuuje prolazne psihoze, halucinacije, hipomaniju i promijene raspoloenja. U izvjetajima se navodi kako nije prijavljen sindrom psihikog povlaenja iako je psihika ovisnost mogua. Takoe jo se navodi da neki pojedinci sa visokom i frekventvnom uestalou u uuvanju mefedrona razvijaju jaku elju za njim, koja se moe povezati naravno sa visokom dozom mefedrona koja se koristi u kratkom vremenskom periodu. Jo jedan sluaj koji nam dolazi iz UK je konzumiranje mefedrona od strane jednog mladia, ije su efekti bili strahoviti. Naima, lice je posle dugorone upotrebe mefedrona jednom prilikom sam sebi odjekao genitalije. Dakle ovo je samo pokazatalj do koje krajnosti i koju opasnost predstavlja

7

droga koja je do skora bila legalno dostupna preko interneta i skoro nijedno zakonodavstvo je nije obuhvatalo.

7. Karakteristike korisnikaMefedron se prodaje na legalnom tritu kao alternativa za ekstazi, amfetamine i kokain. Meutim kako je dolo do odreenih zaplijena i informacija Holandski DIMS upozorava da tablete koje sadre mefedron se takoe prodaju na nelegalnom tritu kao ekstazi. Stoga, generalno se moe zakljuiti da su korisnici mefedrona slini populaciji koja koristi prethodno navedene tri droge. Sumarno, ova droga je prevashodno omladinski fenomen, preteno je konzumiraju osobe od 15 24 godine starosti, a u omjeru koriste je vie mukarci nego ene, preteno u urbanim podrujima u kojima se nalaze klubovi, diskoteke i slini objekti koji pruaju zabavu. Tu su i jasne indikacije o razvoju krajnjeg potroakog trita, koje ima posebne zahtijeve po pitanju ove droge, a naroito od kupaca koji je naruuju preko interneta ili i specijalizovanim radnjama. Izgleda da korisniki vebsajtovi navode da su korisnici svjesni da je mefedron efektivan u dovoenju u stanje opijenosti i da ima sjajnu istou u poreenju sa ostalim stimulansnim drogama kao to su ekstazi i kokain. Takoe, javlja se i injenica da mnogi korisnici i uivaoci kokaina ili ekstazija kasnije prelaze na mefedron.

8. Hemijski prekursori koji se koriste za proizvodnju mefedronaKao i za druge N metilkatoninske derivate, najvjerovatnije direktan put za sintezu ili izdvajanje mefedrona je pogodna reakcija zamjene bromopropenona sa metilaminom; stoga je zavrni produkt uvijek rakemiko jedinjenje. Ovo je najjednostavniji nain jer su materijali koju su potrebni za spravljanje doroge komercijalno dostupni i lako ih je sintetizovati. Ovo zahtijeva slinu opremu i hemijsko znanje kao i za spremanje amfetamina ili MDMA. U praksi postoji vie naina pravljenja ove droge, a najvei problem je sto su svima dostupni i bilo ko sa boljim znanjem hemije i ne profesionalnom opremom moe da sintetizuje ove drogu. Potekou prilikom proizvodnog procesa predstavlja mogunost da proizvoa pretrpi trovanje manganom ako proizvod/produkt nije proien.

8

9. Nain i obim uspostavljenje i oekivane upotrebe nove supstanceMeu testiranim ispitanicima, mefedron je etvrta najee koritena droga (nakon kanabisa, ekstazija i kokaina) i najire isprobana i konzumirana legal high sa 33,6% ispitanika koji su je probali u poslednjem mjesecu, 37, 3% u poslednjoj godini i 41,7% za ivota. Vano je napometi da pored svih naina konzumacije mefedrona zbog njegovih fizikih karakteristika (labilnosti) nije pogodan za puenje. Oralna upotreba ukljuuje gutanje praka, kapsula ili tableta direktno. Praak takoe moe biti razmuen u vodi ili umotan u papir cigarete (bombing) i spreman za gutanje. Ali ipak mimo svih metoda kao najdominantinije se ipak istiu snifanje ili umrkavanje i oralna upotreba od kojih 70% ispitanika otpada na umrkavanje, a 30% na oralnu konzumaciju. Takoe su zabiljeeni sluajevi u kojima se uivanje ove droge odvijalo u kombinaciji nekoliko naina upotrebe (npr. oralno i snifanjem, oralno i rektalno). Kod snifanja se javlja problem iz razloga nastajanja problema, kako disajnih tako i iritacija sluznice, pa se tokom vremena prelazi na oralnu konzumaciju. Takoe postoje i izvjetaji iz Rumunije koji govore da se mefedron moe konzumirati i kao rastvoren puder, gdje se meferdon kao i svi ostali sintetiki katinonski derivati nalazi pomijean u prici sa heroinom. To je toliko dobilo na zamahu da se skoro redovno poeo koristiti u kombinaciji sa heroinom, pa ak i kao zamjena za njega. Zatim sluajevi direktog ubrizgavanja razblaenog mefedronskog praka u mii kao i njegova kombinacija sa akloholom i kokainom. Jednokratne doze koje se navode na internet forumima variraju od 15 do 250 mg za oralno konzumiranje i 5 125 mg za umrkavanje. Tu se navode i najei razlozi i koliine predoziranja koje variraju od 0.5 1 gr.

10. ImenaI ova droga takoe ima svoja imena u narko slangu koja su zajednika za neke predijele: merf, dron, mijau ili mijau mijau, baloni ili balonii, buka, subkoka. Jo likalnih imena koja vae na tritu mefedrona su: Rush (Belgija), mijau mijau (Francuska), MMC Hammer - eki, malj Njemaka , kapsula, kata, kati, mefi, mefo, mefisto, mjeseev sjaj, pirsing, zsuzsi (Maarska), ronzio, aka (Malta), mef, mefko (Slovenija) itd.

9

U engleskom govornom podruju, a naroito u Irskoj vae imena poput: Blow, Snow blow xxx, so za kupanje, Uragan arli, Bijelo zlato, Kristalna bijela aroma, Dopuna, Volt, Zvjezdana praina, Pahuljica, Wild Cat Oceanic Charge, Reketno gorivo, Dinamit...itd.

11. Kratak pregled nalaza1. Mefedron je sintetiki katonin i zajedniko ime mu je 4 metilmetkatinon. Prvo je otkriven u Novembru 2007 godine i registrovan EMCDDA ovim ranim sistemom za upozoravanje u martu 2008 godine. 2. Mefedron je legalno dostupan preko interneta gdje moe biti kupljen u malim koliinama ili u velikim pakovanjima. U poslednje dvije godine, mefedron i proizvodi koji sadre mefedron su agresivno zauzeli trite preko razliitih internet proizvoaa mefedrona, preko specijalnih narudbi i to kao legal high legalna alternativa ekstazuju i kokainu. U nekim zemljama lanicama EU uivaoci mogu kupiti mefedron u smart opovima ili od ulinih dilera. 3. 20 drava lanica kao i Hrvatska i Norveka prijavile su Europolu i EMCDDA zaplijene mefedrina u prahu ili tabletama, u rasponu od 2 grama pa sve do 130 kilogramam to je prosjeno oko 260 00 tableta. 4. Trenutno su ograniene informacije za koje podupiru velike razmjere proizvodnje i distribucije mefedrona i ulogu ogranizovanog kriminala u tome. Kako god, uz izvjetaje drava lanica umjeanost organizovanog kriminala u trgovinu velikih koliina droga pokrenuta je zaplijenom sajtova koji su se bavili prodavanjem velike koliine tableta sa utisnutim logom i to sugerie na mogue poveanje umjeanosti organizovanog kriminala u trgovini i veleprodajnoj distribuciji mefedrona. 5. Pet drava lanica ukazuju na to da legalna proizvodnja i distribucija kree iz Azije, naroito iz Kine. 6. Nema objavljenih studija o farmakokinetikim ili farmakodinamikim poremeajima uzrokovanih mefedronom ni kod animalnih ni kod ljudskih ispitanika. Informacije o efektima mefedrona su ograniene na nepotvrene izvore korisnika. Prema njima zakljuujemo da su 10

eljeni efekti i opti tetni efekti slini efektima ekstazija, amfetamina i kokaina. Postoje i detaljne informacije dostupne o akutnim zdravstvenim efektima koji su povezani sa mefedronskom toksinou, ali oni referiu samo na one koje vode klinike evidencije. Akutne zdravstvene komlikacije koje su viene prilikom upotrebe ove drgoe su sline onim ve vienim kod drugih stimulativnih droga. Izvjetaji uivalaca ude za ponovnom upotrebom mefedrona koja dalje vodi u ovisnost o njemu, i tu postoje sluajevi koji svjedoe da je to mogue. 7. Evidencije o mefedronskim ovisnicima i njegovom povezanou sa njegovim otrovnim djelovanjem govore da se njegova upotreba naglo poveala u 2009 i 2010 godini, naroito u Ujedinjenom Kraljevstvu. 8. Ogranieni i oskudni izvjetaji i evedencije koje govore o antisocijalnom ponaanju povezanom sa upotrebom mefedrona. 9. Mefedron trenutno nije pod procijenom i jo uvijek nije uao u sistem nadzora pod okriljem sistema UN. 10. Za mefedron nije poznata medicinska upotreba (ni za ljude, ni u veterinarske svrhe) u EU. Nema trino odobrenje/ovlatenja/prava/licence (one koja postoji, ili je u toku, niti one koja je izvjesna) za mefedron u EU. 11. Glavna pretea/prethodnik mefedrona, 4 metilpropipenon je dostupan na internetu. Jo uvijek nema pretpostavki da bi mefedron mogao biti koriten u neke druge svrhe. Ne postoje informacije da je mefedron koriten za proizvodnju lijekova u EU. Kako god, u odsustvu baze podataka EU o sintetikim rutama svih registrovanih medicinskih proizvoda, sakupljanje informacija ne moe biti razmatrano detaljno.

11

12. ZakljuakZdravstveni i socijalni rizik prouzrokovan upotrebom, proizvodnjom i trgovinom mefedronom, kao i umjeanost organizovanog kriminala i moguih posledica sa mjerama kontrole, moe biti temeljno ocjenjen kroz procedurne procijene koje e predstavljati veliki izazov i odgovor na sve raireniji fenomen mefedrona. Svejedno ako uzmemo u obzir njegove efekte i nain distribucije te prihvaenost droge kao stvarne pojave u drutvu, onda ne treba da nas udi injenica pojave mefedrona i njegovog konzumiranja. Ako su efekti prema izvjetajima korisnika slini amfetaminskim ili efektima ekstazija i kokaina, onda ova droga ne predstavlja alarmantan sluaj u ispoljavanju svojih efekata. Ono to zabrinjava jeste laka dostupnost, relativno niska cijena i jak efekat u odnosu na cijene i efekte drugih, njemu sliniih, droga. Drugi problem je umijeanost organizovanog kriminala u proizvodnju i trgovinu ovom drogom. Velike koliine novca dovode do jo vee proizvodnje, to po niskoj cijeni stvara jo vie ovisnika. Dakle direktno se reflektuje na socijalnu i sigurnosnu sliku. Trei problem je nedostatak naunih informacija oko tanog utvrivanja ove droge, kao i nedostatak policijskog iskustva u borbi sa njom. etvrti probleme je nedostatak zakonske regulative koji je bavi ovom problematikom. Dodue, ona je izradi i neke zemlje su je uspjeno uvrstile i rijeile u svojim zakonodavstvima, dok druge zemlje uopte nemaju predvienu zakonsku normu i reakciju na ovu drogu, pa i to predstavlja svojevrstan problem. Da zakljuimo, pojava nove droge na tritu je alarmirajui podatak. Govori nam da sada nema vie granica u njihovom pravljenju i prodaji. Njeni proizvoai su sve napredniji, obrazovaniji, oprema postaje lako dostupna, a problem predstavljaju i legalno dostupna oprema i sastojci. Dakle, ovo je jasan znak da drave konstanto moraju drati oi otvorene, da se problematika mora dizati na naddravni nivo, a saradnja izmeu naddravnih agencija mora biti pojaana. Sve su ovo problemi na koje mora odreagovati Evropska Unija, UN; Evropol, EMCDDA i sve druge naddravne istitucije i agencije.

12

Literatura:1. Europol EMCDDA Joint Report on a new psychoactive substance: 4 methylmethcathinone (mephedrone) 2. http://en.wikipedia.org/wiki/Mephedrone

13

Sadraj:1. Uvod................................................................................................................................1 2. Kroz istoriju do danas.....................................................................................................2 3. Legalni status..................................................................................................................3 4. Dostupnost na internetu..................................................................................................4 5. Karakteristike..................................................................................................................5 6. Zavisnost.........................................................................................................................7 7. Karakteristike korisnika..................................................................................................8 8. Hemijski prekursori koji se koriste za proizvodnju mefedrona......................................8 9. Nain i obim uspostavljenje i oekivane upotrebe nove supstance..................................9 10. Imena...............................................................................................................................9 11. Kratak pregled nalaza....................................................................................................10 12. Zakljuak.......................................................................................................................12 13. Literatura.......................................................................................................................13

14