matemito akilli matematİk defterİ 4...2 ( w 4 þ : & $ bu kitabın her hakkı arı defter ve...

Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz! 1

AKILLI MATEMATİK DEFTERİMateMito

Artıkmatematiği

ezberlemiyorum.

Artıkmatematikdersinde

eğleniyorum.

Artıkmatematiktenkorkmuyorum.

Artıkmatematiği çok

seviyorum.

Artıkaz yazarak

çok soruçözüyorum.

Artıkmatematiktensıkılmıyorum.

Artıkmatematiksorularını

çözüyorum.

Artıkdaha fazlamatematik

etkinliğiyapıyorum.

Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!

4

2 Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!

Bu kitabın her hakkı Arı Defter ve Dağıtım’a aittir. İçindeki şekil, yazı, resim ve grafiklerin

yayınevinin izni olmaksızın, elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile

çoğaltılması, yayımlanması ve depolanması yasaktır.

Arı Defter ve Dağıtım İnternet Bilişim HizmetleriGüneşli Yolu Cad. İkebana Evleri H Blok D:26 Bahçelievler/İSTANBUL

Tel: 0212 879 20 60 - Faks: 0212 879 20 70www.ariyayin.com - [email protected] /ariyayin /ariyayin

YAZARMehmet Ali VARIŞLI

KAPAK TASARIMİhsan SONDOĞAN

GRAFİK-TASARIMEbru PEKÜN

BASIM YERİAykut Basım (0212 428 52 74)


Ar tık Matematiği Çok Seveceksiniz!

Merhabalar;

Hazırlamış olduğumuz bu akıllı matematik defterleri ile siz saygıdeğer öğretmenlerimizin işlerini biraz daha kolaylaştırırken sevgili öğrencilerimizin de matematiği daha da sevmelerini sağlamak istedik.

Akıllı defterlerin amacı, not tutma sıkıntısı yaşayan öğrencilerin ve konu yetiştirme telaşına giren öğretmenlerimizin işlerini kolaylaştırmaktır. Akıllı matematik defteri ek bir kaynak olarak algı-lanmasını istemeyiz. Çünkü bu defter ile öğrenciye ek kaynak aldırmıyoruz, DEFTER İHTİYACINI karşılıyoruz. Bu defteri alan bir öğrencinin başka bir defter almasına gerek yoktur.

Akıllı matematik defterlerinde konu anlatım yerleri boş bırakılmıştır. Çünkü her öğretmenin ko-nuyu anlatımı farklı olabilmektedir. Konuyu pekiştirici sorular ise, hazır yazılmış olarak verildiği için hem daha fazla soru çözülebilecek hem de bolca etkinlik yapılarak konu daha kolay ve daha zevkli öğretilecektir.

Geometri de ise, çoğunlukla izometrik ve noktalı kağıt kullanılmıştır. Çünkü müfredat içerisinde noktalı ve izometrik kağıda önem veriliyor. Bu konularda bazen şekillerin öğrenciler tarafından çizilmesi istenmekte, bazen de hazır şekiller verilmektedir.

Her konunun sonunda yer verilen kareli kağıt bölümüne ise, eksik kalındığını düşündüğünüz bö-lümleri yazabileceğiniz gibi etkinlikler için de kullanabilirsiniz.

Herkese başarılar dileriz.

Mehmet Ali VARIŞLI

Bu defterin hazırlanma aşamasında desteğini ve sabrını esirgemeyen eşim Zeynep’e vebiricik oğlum Fatih’e teşekkür ederim.


İÇİNDEKİLER

1. ÜNİTE1.1. Açı ve Açı ölçüsü .............................................................................................71.2. Üçgen, Kare ve Dikdörtgen ............................................................................. 151.3. Simetri ......................................................................................................... 291.4. Süslemeler .................................................................................................... 33

2. ÜNİTE2.1. Sayı Örüntüleri ............................................................................................. 392.2. Sütun Grafiği ................................................................................................ 432.3. 4, 5 ve 6 Basamaklı Doğal Sayılar .................................................................. 492.4. Doğal Sayıları Sıralayalım ............................................................................. 632.5. Doğal Sayılarla Toplama İşlemi ....................................................................... 672.6. Doğal Sayılarla Çıkarma İşlemi ...................................................................... 75

3. ÜNİTE3.1. Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi ........................................................................ 833.2. Doğal Sayılarla Bölme İşlemi .......................................................................... 893.3. Doğal Sayıları Yuvarlama ............................................................................... 953.4. Doğal Sayılarla Çarpma ve Bölme İşleminde Tahmin ......................................... 993.5. Tartma ....................................................................................................... 1053.6. Doğal Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşleminde Tahmin ................................... 111

4. ÜNİTE4.1. Sıvıları Ölçme ............................................................................................. 1214.2. Kesirler ....................................................................................................... 1274.3. Kesirlerde Sıralama ..................................................................................... 1374.4. Bir Çokluğun Basit Kesir Kadarını Bulma ....................................................... 1414.5. Zamanı Ölçme ............................................................................................. 1474.6. Alan ........................................................................................................... 159

5. ÜNİTE5.1. Uzunluk Ölçüleri ......................................................................................... 1695.2. Kenarlarına Göre Üçgen Çeşitleri .................................................................. 1775.3. Ondalık Kesirler .......................................................................................... 1815.4. Ondalık Kesirleri Karşılaştırma ..................................................................... 1875.5. Kesirlerle Toplama İşlemi .............................................................................. 1935.6. Kesirlerle Çıkarma İşlemi .............................................................................. 197

6. ÜNİTE6.1. Olasılık ....................................................................................................... 2056.2. Çevre ......................................................................................................... 2096.3. Birim Küple Yapı Oluşturma ......................................................................... 2196.4. Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi Uygulamaları ................................................. 2236.5. İki Adımlı İşlemler ....................................................................................... 2276.6. Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi Problemleri .................................................... 2316.7. Doğal Sayılarla Bölme İşlemi Problemleri ...................................................... 235


1. ÜNİTE KAZANIMLARI

• Açının kenarlarını ve köşesini belirtir.

• Açıyı isimlendirir ve sembolle gösterir.

• Açıyı, standart olmayan birimlerle ölçerek standart açı ölçme biriminin gerekliliğini açıklar.

• Açıları standart açı ölçme araçlarıyla ölçerek dar, dik, geniş ve doğru açı olarak belirler.

• Ölçüsü verilen açıyı çizer.

• Açıların ölçülerini tahmin eder ve tahminini açıyı ölçerek kontrol eder.

• Üçgen, kare ve dikdörtgeni isimlendirir.

• Üçgen, kare ve dikdörtgenin kenarını isimlendirir.

• Kare ve dikdörtgenin, kenar ve açı özelliklerini belirler.

• Köşegeni belirler.

• Üçgenleri açılarına göre sınıflandırır.

• Üçgenin iç açıları toplamını belirler.

• Açı ölçer, gönye veya cetvel kullanarak dik üçgen, kare ve dikdörtgeni çizer.

• Uygun karesel dikdörtgensel ve üçgensel bölgeleri kullanarak ve boşluk kalmayacak şekilde döşeyerek süsleme yapar.

• Düzlemsel şekillerin simetri doğrularını belirler ve çizer.


Açı ve Açı Ölçüsü


Aşağıda verilen resimdeki ekran ile klavye arasındaki açıklığın anlamını düşünerek, açı-yı ve açı ölçüsünü tanımlayalım.

.............. ..............

..............



Aşağıda verilen açı ölçme araçlarını ve kullanım alanlarını belirleyelim.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15CM

1514

1312

1110

98

7

6

54

32

1

0 180

2016

030

150

4014

0

50

130

60

120

70

110

80

10090 100

80110

70 12060 130

50 14040

15030

16020

1701010 170

1800

1 2 3 4 5 6INCH

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12CM

1 2 3 44 55 66NCHNCHIN 4 5

1 9 10

0

1

1 2 4 5NCHIN

00

CM 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1251 12

7

71

10 80

1000 0

1

30530 50

0 13050 12 60

13 50

60 0 100 80 70 120

80 90 0 1190

50 1 0 300 120 60 1

070 90 070 2060 110

80 90 100

01 70 06 110

80 90 10070 90 101070 90 1070 90 1107

1

0 00060 0 6

5030 0

006

30

20

6020505

1150

0

161

04 0

1505

3050

33 0

50

14401 0

Aşağıda verilen saatlerdeki akrep ile yelkovanın arasındaki açıların ölçülerini bu-lalım.

.................... .................... .................... ....................

Aşağıda açı ölçerlerle gösterilen açıları isimlendirip, ölçülerini sembolle gösterelim.

0 180

2016

030

150

4014

0

50

130

60

120

70

110

80

10090 100

80110

70 12060 130

50 14040

15030

16020

1701010 170

1800

1 2 3 4 5 6INCH

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12CM

1 2 3 44 55 66NCHNCHIN 4 5

1 9 10

0

1

1 2 4 5NCHIN

00

CM 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1251 12

7

71

10 80

1000 0

1

30530 50

0 13050 12 60

13 50

60 0 100 80 70 120

80 90 0 1190

50 1 0 300 120 60 1

070 90 070 2060 110

80 90 100

01 70 06 110

80 90 10070 90 101070 90 1070 90 1107

1

0 00060 0 6

5030 0

006

30

20

6020505

1150

0

161

04 0

1505

3050

33 0

50

14401 0

0 180

2016

030

150

4014

0

50

130

60

120

70

110

80

10090 100

80110

70 12060 130

50 14040

15030

16020

1701010 170

1800

1 2 3 4 5 6INCH

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12CM

1 2 3 44 55 66NCHNCHIN 4 5

1 9 10

0

1

1 2 4 5NCHIN

00

CM 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1251 12

7

71

10 80

1000 0

1

30530 50

0 13050 12 60

13 50

60 0 100 80 70 120

80 90 0 1190

50 1 0 300 120 60 1

070 90 070 2060 110

80 90 100

01 70 06 110

80 90 10070 90 101070 90 1070 90 1107

1

0 00060 0 6

5030 0006

30

20

6020505

1150

0

161

04 0150

5

3050

33 0

50

14401 0

0 180

2016

030

150

4014

0

50

130

60

120

70

110

80

10090 100

80110

70 12060 130

50 14040

15030

16020

1701010 170

1800

1 2 3 4 5 6INCH

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12CM

1 2 3 44 55 66NCHNCHIN 4 51 9 10

0

1

1 2 4 5NCHIN00

CM 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1251 12

7

71

10 80

1000 0

1

30530 50

0 13050 12 60

13 50

60 0 100 80 70 120

80 90 0 1190

50 1 0 300 120 60 1

070 90 070 2060 110

80 90 100

01 70 06 110

80 90 10070 90 101070 90 1070 90 1107

1

0 00060 0 6

5030 0

006

30

20

6020505

1150

0

161

04 0

1505

3050

33 0

50

14401 0

.................... .................... ....................

0 180

2016

030

150

4014

0

50

130

60

120

70

110

80

10090 100

80110

70 12060 130

50 14040

15030

16020

1701010 170

1800

1 2 3 4 5 6INCH

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12CM

1 2 3 44 55 66NCHNCHIN 4 5

1 9 10

0

1

1 2 4 5NCHIN

00

CM 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1251 12

7

71

10 80

1000 0

1

30530 50

0 13050 12 60

13 50

60 0 100 80 70 120

80 90 0 1190

50 1 0 300 120 60 1

070 90 070 2060 110

80 90 100

01 70 06 110

80 90 10070 90 101070 90 1070 90 1107

1

0 00060 0 6

5030 0

006

30

20

6020505

1150

0

161

04 0

1505

3050

33 0

50

14401 0

0 180

2016

030

150

4014

0

50

130

60

120

70

110

80

10090 100

80110

70 12060 130

50 14040

15030

16020

1701010 170

1800

1 2 3 4 5 6INCH

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12CM

1 2 3 44 55 66NCHNCHIN 4 5

1 9 10

0

1

1 2 4 5NCHIN

00

CM 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1251 12

7

71

10 80

1000 0

1

30530 50

0 13050 12 60

13 50

60 0 100 80 70 120

80 90 0 1190

50 1 0 300 120 60 1

070 90 070 2060 110

80 90 100

01 70 06 110

80 90 10070 90 101070 90 1070 90 1107

1

0 00060 0 6

5030 0006

30

20

6020505

1150

0

161

04 0150

5

3050

33 0

50

14401 0

0 180

2016

030

150

4014

0

50

130

60

120

70

110

80

10090 100

80110

70 12060 130

50 14040

15030

16020

1701010 170

1800

1 2 3 4 5 6INCH

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12CM

1 2 3 44 55 66NCHNCHIN 4 5

1 9 10

0

1

1 2 4 5NCHIN

00

CM 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1251 12

7

71

10 80

1000 0

1

30530 50

0 13050 12 60

13 50

60 0 100 80 70 120

80 90 0 1190

50 1 0 300 120 60 1

070 90 070 2060 110

80 90 100

01 70 06 110

80 90 10070 90 101070 90 1070 90 1107

1

0 00060 0 6

5030 0

006

30

20

6020505

1150

0

161

04 0

1505

3050

33 0

50

14401 0

.................... .................... ....................

Örnek 1

Örnek 2



Ölçüsü Verilen Açıyı Çizme

Açı ölçer yardımıyla 60º’lik bir açı çizelim ve ölçüsü verilen açıyı çizmeyi tanımlayalım.



90°

• s(ëA) = 60° • s(ëB) = 80° • s(ëC) = 140°

• s(ëD) = 90° • s(ëE) = 170° • s(ëF) = 100°

60°

80°

130°

75°

150°

100°

Aşağıda ölçüsü ve bir kenarı verilen açıları çizelim.Örnek 3

Aşağıda ölçüleri verilen açıları iletki veya gönye ile çizelim.Örnek 4



Açı Çeşitleri

Açı çeşitlerini tanımlayalım, noktalı ve izometrik kağıtta gösterelim.

1. Dar Açı:

2. Dik Açı:

3. Geniş Açı:

4. Doğru Açı:



Not: Aşağıda verilen açıların ölçülerini belirleyelim.

• 23° ................ açı

• 69° ................ açı

• 179° ................ açı

• 49° ................ açı

• 90° ................ açı

• 1° ................ açı

• 121° ................ açı

• 180° ................ açı

• 89° ................ açı

Aşağıda verilen açıların çeşidini belirleyelim.Örnek 5

Aşağıda noktalı kağıtla verilen açıların çeşidini belirleyelim.Örnek 6

Aşağıda izometrik kağıtta verilen açıların çeşidini belirleyelim.Örnek 7



s(ëR) =

............ açı

SR

P

s(ëL) =

............ açı

K L

M

s(ëB) =

............ açı

B C

A

Açılarının ölçüsü doğal sayı olan en büyük geniş açı ile en büyük dar açının ölçüleri toplamını bulalım.

128°'den, ölçüsü doğal sayı olan kaç derecelik bir açı çıkarırsak dik açı elde edebileceğimizi bulalım.

Bir günde akrep ile yelkovanın arasındaki açının ölçüsünün kaç kez dik açı ol-duğunu bulalım.

Bir günde akrep ile yelkovanın arasındaki açının ölçüsünün kaç kez doğru açı olduğunu bulalım.

Aşağıda çizilmiş açıların ölçülerini iletki yardımıyla bulalım ve çeşidini belirle-yelim.

Örnek 8

Açılarının ölçüsü doğal sayı olan en büyük dar açı ile en küçük dar açının öl-çüleri toplamını bulalım.

Örnek 9

Örnek 10

Örnek 11

Örnek 12

Örnek 13


Üçgen, Kare ve Dikdör tgen

Üçgen, Kare ve Dikdörtgen

Aşağıda verilen çokgenlerin kenar sayılarını, köşe sayılarını belirleyerek isimlerini bula-lım, köşegen ve çokgen kavramını tanımlayalım.



Üçgen

Aşağıda verilen noktaları birleştirerek oluşan şeklin özelliklerini tanımlayalım.

A

BC



1. Dar Açılı Üçgen:

2. Dik Açılı Üçgen:

3. Geniş Açılı Üçgen:

Aşağıda verilen üçgen çeşitlerini tanımlayarak, noktalı ve izometrik kağıtta gösterelim.



75° 60°

45°

121°

20°

80° 80° 91° 50°61°

69°

Aşağıda verilen üçgenlerin açılarına göre çeşitlerini belirleyelim.

60°60°

60°

Örnek 1



Üçgenin İç Açılarının Ölçüleri Toplamı

Üçgenin iç açılarının ölçüleri toplamını belirleyelim.



a.

C

A

B65° ?

58°

c.

C

A

B

120°?

39°

e.

M

L

N75°

18°

61°

73°

g.

b.

C

A

B45° 45°

?

?

d.

T

K

V

f.

V

T

S80° 50°

?

h.

100° 60°

?

K

L M

?

V

T

U?

Aşağıda verilen üçgenlerde verilmeyen açıların ölçülerini bulalım.Örnek 2

29°



Kare

Aşağıda verilen noktaları birleştirip oluşan şeklin özelliklerini tanımlayalım.

A B

CD



Dikdörtgen

Aşağıda verilen noktaları birleştirip oluşan şeklin özelliklerini tanımlayalım.

K L

MN



Aşağıda noktalı kağıtta verilen şekillerden hangilerinin kare, hangilerinin dik-dörtgen olduğunu belirleyelim.

Örnek 3



Aşağıda verilen dikdörtgen ve karelerin köşegenlerini çizelim.

B

3 cm

4 cm

5 cm C

A

12 cm

6 cm

N

K

M

L

6 cm

6 cm

V

A

T

P

Aşağıda verilen dikdörtgen ve karelerin kenar uzunluklarını bulalım.

Örnek 4

Aşağıda verilen çokgenlerin kenar uzunluklarını sembolle gösterelim.Örnek 5

Örnek 6



Karenin bir açısının ölçüsü ile dikdörtgenin bir açısının ölçüsünün toplamını bu-lalım.

D

A

C

B38°

?

Yanda verilen ABCD dikdörtgenine göre, “?” ile gösterilen açının ölçüsünü bulalım.

N

60°

K

M

L

?

Yanda verilen KLMN karesine göre, “?” ile gösterilen açının ölçüsünü bulalım.

D

A M

CK

B

LN

4 cm 4 cm

4 cm

4 cm

Yanda verilen şekilde ABCD ile KLMN karedir. Buna göre, KLMN karesinin köşegen uzunlukları toplamını bulalım.

G

A

F E

DC

B

13 c

m

5 cm

Yanda verilen şekilde ABFG ile DEFC dikdörtgendir. Buna göre, |BC|’nu bulalım.

Örnek 7

Örnek 8

Örnek 9

Örnek 10

Örnek 11

matemito akilli matematİk defterİ 4...2 ( w 4 þ : & $ bu kitabın her hakkı arı defter ve...

Documents