make a book guide 1

12
Mahia he Pukapuka Pikitia Ta - te aratohu nei he kl - me pe - hea koutou te mahi pukapuka pikitia mo - te haere haumaru

Upload: nztaeducation

Post on 19-Jan-2015

867 views

Category:

Education


7 download

DESCRIPTION

How to make a book ( 2013) version to support Road Safety Education in Schools with reference to the curriculum docs

TRANSCRIPT

Page 1: Make a book guide  1

Mahia hePukapuka Pikitia

Ta- te aratohu nei he kl- me pe- hea koutou te mahi pukapuka pikitia mo- te haere haumaru

Page 2: Make a book guide  1

He mihiTēnā koutou i whakaae ki te tono a te Waka Kotahi (NZTA) kia uru ki te mahi pukapuka pikitia mō te haere haumaru a ngā tamariki. He tono ki a koutou ko ō ākonga. Kei a koutou me kawe te kaupapa nei ki hea me pēhea te whakapuaki.

Te haere haumaru me te marautanga Kei te aratohu nei ētahi whakaaro hei hono ki Te Aho Matua me Te Matauranga o Aotearoa.

Heoi, ko te mea nui, kia āta tirohia te haumaru i te rori i tō rohe. Ka whai tikanga te pukapuka ki te ngākaunuitia e ngā ākonga te kaupapa nei.

He whakaaroKōrero ki tō kaumātua me te kaunihera mō tētahi tino take haumaru.

Anei he hononga ki te marautanga kei kōeke 3:

Hauora/hakinakinaĒtahi horopaki: Mā te katoa e tiaki te whānau i ngā haerenga; haere haumaru

Waiora – tōu ake hauora me tōna aranga ake (te haumaru); tohua ngā mea kei tūpono me ō rātou pūtake; te hanga kaupapa hei whakaiti i ēnei tūponotanga

Ngā putanga ako tauwhāiti – whāinga paetae: Tohua ngā mea kei tūpono mai me ō rātou pūtake, ā, me pēhea te whakahaere tōtika i ēnei

Aromatawai (ngā akoranga): He pēhea te haere haumaru i ngā momo waka

Hei akoranga: Mahia he pukapuka pikitia ka whakaatu he pēhea tērā, te haere haumaru i runga waka

Te takiKei ō ākonga te mahi, te tuhi ka tāpiri ki te pikitia te kaupapa haere haumaru. Ka taea tēnei i runga pepa, rorohiko rānei. He tuhi pono, paki rānei, āhua taumaha, ngahau rānei – he waiata, whiti rānei – kei a koutou te tikanga!

Ka āhei ngā ākonga ki te mahitahi i te kaupapa whakaemi i te reo pānui, te tuhituhi, te reo a-kite, me ngā toi. Haere tahi hoki ko te whakaaro mō te haere haumaru.

Hei ārahi i ngā ākonga kei ngā pānui Mā raro, mā te pahikara, mā te kuta, mā te reti – Safer journeys mā ngā tamariki ētahi kōrero, ētahi whakaaro mō te haere haumaru. Kei te wātea anō ēnei i education.nzta.govt.nz

Me kī mai tō pukapuka mā te aha e haumaru ai te haereere. Pēnei na, ki te kitea i ngā pikitia he tangata runga pahikara, me kitea anō kei te mau potae mārō, ā, kei te whai i ngā ture o te rori. Kaua e whakaaturia he aituā nā te whai i te whanonga hē. Ko te hiahia o Waka Kotahi kia pai te aro ki te haumarutanga, mā te tōtika o ngā mahi.

Ahakoa mā ngā ākonga kē mai 1–8, ka āhei ngā tuākana te mahi pukapuka pikitia mā ngā tēina.

Na reira, ki te hoe.

2

Page 3: Make a book guide  1

Tutakitia te ro-pu- a-whinaMā te rōpū nei koutou e āwhina. Ko Hōne Apanui te kaihautū. I ahu mai a ia i te ao mātauranga Māori me te mahi tā pukapuka. Mō ngā tau roa nāna i ārahi te rōpū Māori i Te Pou Taki Kōrero. Nāna anō i whakawā ngā Tohu Pukapuka a Montana, Ngā Tohu a New Zealand Post, me ngā Tohu Mātauranga a CLNZ. Ko Don Long te kaiāwhina nāna i tuhi Te Tāhuna i riro rā te Tohu Kura Pounamu mā ngā tamariki i roto i te reo Māori. Ko Elton Gregory te kaihoahoa, ka roa e whakarite pukapuka reo Māori ana mā Te Pou Taki Kōrero me ētahi atu.

A rātou īmēra ko:

[email protected] (Hōne Apanui)

[email protected] (Don Long)

[email protected] (Elton Gregory)

Tuatahi, kōrero ki a Hōne Apanui. Tana waea (04) 904 9225, ka taea anō i Skype (hone.apanui 1) me Facebook. Māna koutou e karanga i Skype hei kōrero mō tā koutou pukapuka, ka mahi mai nā koutou. Ka whakautu hoki ki ō koutou pātai me te tautoko atu.

He taongaHe hanga taonga tēnei mā tō kura – nā reira kōrero ki ō ākonga he mea nui tēnei mā rātou e tuhituhi, mā rātou ngā pikitia e hanga. Ka tāia ana, ka noho hei taonga mā te kura. Otirā, ki te uru te mahi tauhou ki roto, ka kore e taea te kī nā koutou ake.

E whai nei me pēhea te mahi pukapuka pikitia, 16-whārangi, 210 mm x 260 mm, he uhi motuhake – pērā i ērā kei ngā wharehoko. Mahia ki te pepa, ki te rorohiko-mahi-pukapuka-pikitia rānei (arā, picture-book-making app).

Nga- RawaKa hiahiatia:

• kāri, pepa, kutikuti, ruri, pene rākau, inarapa mō te mahi me te whakatika i te papakōrero me ngā tauira

• he kohinga pukapuka reo Māori (pērā i ērā kei He Purapura)

• rauemi toi hei mahi i ngā pikitia• pepa ngohe• he rorohiko• ētahi whakaahua nō ngā moheni e kitea

ana ngā anga kē o te kamera, anga whānui, anga tata

• he kāmera (kowhiringa)• rorohiko-mahi-pukapuka-pikitia

(kowhiringa).S

1. Mahia he pukapuka wa- teaĀwhinatia ō ākonga ki te mahi pukapuka wātea. He kāri mō ngā uhi e rua, pepa mō ngā whārangi. Tapahia te kāri me te pepa kia 210 mm x 260 mm. Tā te pukapuka wātea he whakaatu ki ngā ākonga he aha ka mahia e rātou. Mā te tīmata ki te mahi, ka puta ētahi kupu (pērā i te “whārangi taitara”).

3

Whārangi 2–16 (kei konei ngā kupu kōrero)

A roto o te uhi o mua

Taitara

A waho o te uhi o mua

Uhi o mua

Page 4: Make a book guide  1

He aha te pukapuka pikitia?Whakaritea tō pukapuka wātea, 16 ngā

whārangi ki tētahi He Purapura. He aha te mahi a te pikitia o te uhi o mua? (Tīmata ai ia ki te whāki he aha te kaupapa kōrero.) Whakaaturia te pikitia kei te whārangi mō te taitara (kāore he nama, engari me

i whai nama, ko whārangi 1 tonu). Mā te pikitia nei e tīmata te whāki i ngā kōrero.

Ka waiho kia 15 whārangi hei mahi pikitia. Me pātai ki ō ākonga:

• Mehemea kotahi te pikitia ki ia whārangi, mai whārangi 2 ki 16, e hia ngā pikitia katoa?

• Ka pēhea mehemea i horahia ngā pikitia katoa ki te whārangi rua (hāunga tērā kei whārangi 16). Ka hia i nāianei?

• He aha te wāhi pai o te tuhinga kōrero hei whāki mā te hora whārangi rua?

Whakaotia, mā te whakaatu ki ngā ākonga kāore he pikitia mō roto o ngā uhi. I kite anō tētahi o rātou ka taea e te pikitia te takai i ngā uhi o mua me a muri? Ko tēhea wāhi o te pikitia me tau rawa ki te uhi o mua?

He whakaaroTā te karere he whakawai i a koe kia pānuitia te pukapuka.

2 Mahia he papako- rero Kei a koutou he aha te momo pukapuka. Ka taea te tuhi kōrero paki, tuhi pono, tae atu ki te tito waiata haumaru hei whakamārama. Kei a koutou anō me pēhea te whakaahua i te pukapuka! Ētahi momo ko te pikitia tuturu, te pakiwaituhi, te papanga whakapiri, me te tango whakaahua.

He tauira tēnei, me pēhea te hono papanga whakapiri ki muri tuhinga kei āmua:

Me pēnei te hono he papanga whakapiri ki muri i tētahi whakaahua:

tuhi pikitiapapanga whakapiri

whakaahua

pikitia peita

nga- ko-rero kei konei

He whakaaroKia kotahi te momo pikitia puta noa i tō pukapuka.

4

Page 5: Make a book guide  1

2 3

Koinei a waho o te uhi o muri.

uhi o mua

4 5

Koinei te uhi o roto.

taitara

1

6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16

Koinei a roto o te uhi o muri.

Mahia he papako- reroKaua e tīmata ngā pikitia! Tuatahi, me whakaaro he aha te pūtake o te pukapuka, he pēhea tōna āhua – ka tuhi ki te papakōrero. Tuhia he tauira o ngā kōrero. Me hanga rākau noa iho mō ngā whakaahua.

He pēnei te papakōrero:

Koinei te whārangi taitara. Kei konei anō te taitara. Whakaurua he “whakaaro” mō te pikitia.

Koinei te uhi o mua. Kei konei te taitara. Me tuhi noa te pikitia mō te uhi.

He whakaaro He pai ngā whārangi rua mō ngā pikitia kaitā hei whakaatu i ngā wā hirahira o te tuhinga kōrero.

He whakaaro Tirohia he taurite ngā kupu me ngā pikitia kei ia whārangi (whārangi- rua rānei).

Tīmata te kōrero i konei, i whārangi 2.

He whakaaro Tāia he tauira i te tapa o ia whārangi me te uhi hoki. (He tauira anō tā te kura, te rohe rānei?)

He whakaaro Tikanga ko ngā kupu ka heke ki te wāhanga tuatoru o raro o te whārangi.

He whakaaro Kia kaua noa he tuhinga ki ia whārangi. I ētahi wā, kei te pikitia kē te kōrero

He whakaaro Hangā he take me huri te kaipānui i te whārangi kia kitea he aha ka whai atu.

He whakaaro Kaua noa e poua ngā tuhinga ki rō tuhinga pouaka.

Mutu te kōrero i konei, i whārangi 16.

5

Page 6: Make a book guide  1

Tuhia nga- ko- reroKimihia he hanga haumaru e ngākaunuitia ana e koutou ko ō ākonga, ō rātou whānau, me te kura. Te puka pānui a te Waka Kotahi

Mā raro, mā te pahikara, mā te kuta, mā te reti - Safer journeys mā ngā tamariki he wāhi pai tēnei hei rapu i ngā hanga mō te haere haumaru. Wānangatia.

Whai wāhi katoa tātou i ngā rori. Nā reira me manaaki tātou i a tātou katoa.

Ki te hiahia wānanga koe i te ipurangi, hoatu ki Wallwisher mō te kore utu.

Ko te mahi i nāianei mā koutou he whakatau ko tēhea momo pukapuka hei tuhinga.

Ki te whakaaro rātou kia tuhia he kōrero, tuhia te tīmatanga me te mutunga

i te tuatahi! Tīmata ai ngā pukapuka pikitia, mā te hopu i te hinengaro o te kaipānui, ā, ka nanea te ngākau i te mutunga, i waenganui he haereere mai tētahi moka ki tētahi.

Hei whakarite mō te tuhituhi, matapakia ēnei pātai:

• Ko wai mā kei roto i ngā kōrero?• Kei hea te wāhi e kōrerotia nei?• He aha te wā o ngā kōrero?• Ka ahatia ngā tāngata o roto i ngā kōrero

(ko te kaupapa tēnei)?

He whakaaroWhakaarohia ēnei:

• tehaerehei pāhihi haumaru

• temauitōpōtae mārō

• temaukakapūaho

• tewhakawhitipai i te rori

• tepahihīkoiote kura

• hetuākanairunga i te pahi.

Tuhia ngā pātai nei ki runga i te papakōrero ka wānanga i ngā whakautu.

I runga i te pakeke o ō ākonga, whakarōpūtia te akomanga kia kitea kei tēhea rōpū te “tīmatanga” hei hopu i te hinengaro.

Tirohia ētahi pukapuka pikitia reo Māori. Ka kitea e ngā ākonga ētahi tauira pēnei:

• he tuhinga akiaki i te huri whārangi, he kakama hoki

• he tuhinga ka ngāwari te hanga pikitia mōna.

Whakaaturia ki ngā ākonga te take me toru rawa ngā pikitia mō te rārangi pēnei, “Ka puta i te whare, ka haere atu i te marae, ka piki ki runga pahi.” Tuhia anō kia toru kē ngā rārangi. Kātahi ka whakaatu me pēhea ngā tuhinga te whakarerekē kia kakama ai te huri whārangi (pēnei na,”Ki hea ināianei?”... [hurihia te whārangi] ...”Hipa i te marae”).

I te papa mā, tuhia he mahere o te papakōrero. Mā ngā ākonga e tuhi te tīmatanga pai rawa ki te take o whārangi 2. Tuhia he otinga hiki ngākau i te take o whārangi 16.

Kōwhiria he taitara hopu hinengaro, ka tāpiri ki te uhi o mua me te whārangi taitara.

Te uhi o mua me te wha- rangi taitaraMe whakauru ēnei:

• te taitara o te pukapuka• “i tuhia e Akomanga/Ruma x”• te ingoa o tō kura.Ki te hiahia mihi koutou ki tētahi tangata, nāna pea i āwhina te hanga pukapuka, ko a roto i te uhi o mua te wāhi pai mōna.

I runga i te whārangi taitara, tāpiritia ēnei:

• te wāhi o tō kura (pēnei i, “Te Teko”)• te tohu o tō kura.Ka mahi ngā ākonga, me maumahara rātou mō ia whārangi ka tuhia, ka ara ake he pikitia. Kāore e taea te tuhi pikitia mō te mea ngaro, pērā i te kōrero i waenganui i tētahi tokorua, ka ōrite hoki ngā whārangi katoa. Ā, ka pōrearea ngā pikitia.

Kia tere noa te mahi i ngā pikitia i tēnei wā. Pai noa iho me hanga rākau.

He whakaaroKia kotahi te mahi i te wā kotahi i te wāhi kotahi ki ia whārangi.

6

Page 7: Make a book guide  1

Hononga tuhinga–pikitia Ki ia whārangi, kia pakari tonu te hono o te tuhi ki te pikitia. Uia ō ākonga kia rapua ētahi tauira

i roto i ētahi pukapuka pikitia, he pakari te hono o te tuhi ki te pikitia. Ka taea e rātou te kī he aha te hono o te tuhi ki te pikitia? Mehemea, he tuhinga pūkeko, kitea ana he pūkeko (tētahi wāhi ōna rānei)?

Whakamihia ā rātou whakatikatika, ka tuari ki te akomanga. He ako tēnei ki te whakatikatika. Āwhinatia rātou

ki te hanga i ētahi atu.

Ka taea anō te hanga papakōrero i te ipurangi, ko Animoto tētahi wāhi kore utu.

Ki tō whakaaro kua oti i a koutou he kōrero pai, ā, he rawe kia whai pikitia:

• me pōhi, īmēra rānei ki Lift Education E Tū• me īmēra ngā tuhinga, Māori, Pākehā hoki,

mā te kopae Word ki a [email protected] Ko te wāhi noho:

Kura Kaupapa Māori Picture Book Project Lift Education E Tū Level 2 Mountain Safety House 19 Tory Street Wellington 6011

I roto i te kopae Word, tuhia ia nama o ia whārangi ki raro i ngā kupu.

Oti ana te titiro a te rōpū āwhina i tō papakōrero, ka puta atu a Hōne Apanui ki a koutou mā Skype ka haere te whakawhiti whakaaro.

3 Mahia he tauira tuatahiWhakamahia ngā urupare a te rōpū āwhina hei arahi i ngā ākonga ki te hanga tauira 210 mm te teitei x 210 mm te whānui.

Me tapahi e ngā ākonga ētahi kāri māmā me ētahi pepa 210 mm te teitei x 520 mm te whānui. Āwhinatia rātou ki te ine tika i ēnei. Mō te tauira 16 ngā whārangi, kia kotahi te kāri kia whā ngā pepa nunui.

I nāianei, takaia ia wāhanga kia 210 mm x 260 mm.

Nā kua riro i a koutou he tauira pukapuka pikitia, 16-whārangi. Matapakia ngā urupare ka whakatikaina ngā kōrero. Ka taea anō te hanga tauira i te ipurangi ko Creative Book Creator me Storybird ētahi wāhi kore utu. Ka taea e rātou he anga whānui, he mea

tango mai tawhiti? Pēhea te tirohanga a te manu? He aha ake ka taea? Tuhia ēnei kupu i runga pepa nui, ā, ka tāpiri ki ngā mōhiotanga e kohia ana i te akomanga.

He whakaaroKi te tuhia e koe ki Word, whakakorea te tōwehe (hyphen) me te aheinga e whakanui ana i te “i”.

He whakaaroI konei, me whakawhāiti e koutou ngā tuhinga. Ko te whakawhāiti-whakatikatika rānei he titiro anō kei te tika te pūnga kupu, ngā tohutō, ngā tohu tuhi, te whakatakoto kōrero, me te wāwāhi i ngā kupu me ngā haurārangi. Ko tā mātou, kia rua ngā wāhi i waenganui kupu, kia kotahi te wāhi i waenganui haurārangi.

He whakaaroTirohia i tētahi He Purapura 16-whārangi he pēhea te uru o ngā whārangi takai ki rō uhi kāri.

he anga tu- tata

260 mm te wha-nui

210

mm

te

teite

i

520 mm te wha-nui

Nga- anga me nga- tirohangaMe whakaatu ki ō ākonga ngā whakaahua nāu i tapahi i ngā moheni. Mahia rātou kia whakaaro ko rātou te kāmera nāna ēnei whakaahua i tango. Mehemea, ko rātou te kāmera, ka kitea e rātou he whakaahua i anga tūtata te kāmera? He anga tūtata tēnei.

7

Page 8: Make a book guide  1

Whakaaturia ki ngā ākonga te rite o ngā pikitia o te pukapuka ki te whakaahua. (I ētahi wā he whakaahua tonu rātou!) He tirohanga ake o rātou. Ka taea te tango i a rātou i ētahi anga rerekē. Titiro ki ngā pukapuka pikitia kua kohia nei e koutou. Ka kitea he pikitia i tangohia mai tawhiti? Pēhea tētahi mai tūtata?

Ka kitea e koutou tētahi e titiro ake ana i te whenua? Pēhea tētahi e titiro ana i runga i te pokohiwi o tētahi tangata? Kī atu ki ō ākonga ki te mahi pikitia rātou tango whakaahua rānei, ka taea e rātou ētahi tirohanga rerekē. Mā tēnei ka whai kiko a rātou pukapuka pikitia. He tika te anga tirohanga. Tika anō te kōrero, “Titiro whakarunga te noke, titiro whakararo te manu.”

Ko-whiria he momo whakaahua Mā ō ākonga e whakaatu ētahi pukapuka pikitia. Mā rātou e tapa ngā momo pikitia rerekē. Koinei ētahi momo:

• pikitia tuturu me te pikitia peita • ētahi atu pakiwaituhi me ētahi atu pikitia peita• papanga whakapiri (pai hei mahi rōpū)• whakaahua.Ka taea ēnei te whakakotahi, pērā i tēnei, he papanga kei muri he pikitia kei mua.

Ko tēhea momo e pai ana ki ngā ākonga? Ko te pātai kē, “He aha te pakeke o te rōpū mā rātou te pukapuka?” E mahia ana mō ngā mea kōhungahunga? Kātahi anō ka kōwhiri i te momo pukapuka he pai ki taua reanga.

Mā te rangahau pēnei me te āta whakaaro e āwhina ō ākonga. Mai i ō rātou rangahau – me ngā mea i akona i ngā pukapuka pikitia – kōwhiria he momo pikitia hei mahinga mā rātou.

Nga- whakaahua Tuatahi, tirohia te tango whakaahua, a muri iho ko ētahi atu momo pikitia. Me tango whakaahua pea o ō rātou hoa i a rātou e whakaari ana i te tuhinga kōrero.

He whakaaroWhakaritea tō kāmera mati (digital camera) kia koi rawa (arā ki te dpi teitei). Ka koi ana te whakarite, ka mārama ake ngā whakaahua i te pukapuka ka tāia.

whakaahua teitei

whakaahua wha- nui

He whakaaroMe tango whakaahua whānui, whakaahua teitei.

Mō ngā mea teitei (pērā i te kurupae “e tautuku”) me tango whakaahua teitei.

Mō ngā mea roa (pērā i te taraka) me tango whakaahua whānui.

he tirohanga manu

8

Page 9: Make a book guide  1

Kia wa- tea te whakaahua Mō ngā tāngata kei roto i ngā tango whakaahua me riro mai ō rātou whakaae a-tuhi. Anei he tauira. Tukua ngā kape whakaae ki Waka Kotahi (NZTA) i mua i te tānga o tō pukapuka.

Whakaaetanga mo- nga- whakaahua Ko au, _______________________________, ka tuku iho ki te Waka Kotahi (NZ Transport Agency) te whakaaetanga kia whakamahia ngā whakaahua mōku mō ngā kaupapa mātauranga – o taku tamaiti rānei, tōna ingoa ko _________________________.

Ka wetea e au te Waka Kotahi i ngā kerēme katoa tērā e ara ake ai nā te whakamahi i ēnei whakaahua.

Pakeke atu au i te 18 tau, ā, he mātau ki te haina i te wetekanga nei.

INGOA ____________________________________________________________

KAINGA________________________________________________________

TE RĀ ____________________________________________________________

KAIHAINA_______________________________________________________

9

Page 10: Make a book guide  1

Te tuhi me te peita pikitia I mua i te tango whakaahua, te tuhi me te peita pikitia, āta tirohia tō papakōrero. He aha ngā whakaaro o Hōne Apanui me te rōpū āwhina? He aha kē kia tino tau ki ia whārangi? Ka pai ake mehemea i rerekē te anganga?

Nōtemea, he hanga noa iho ngā tuhinga pikitia, kāore e whakamā ō ākonga ki te whakarerekētia. Kīa atu, ka mahia e rātou i nāianei he tauira hei whakaatu ki te rōpū āwhina.

Ka hanga pikitia ngā ākonga, me maumahara kia waiho he wāhi mō ngā kupu i te take o ia whārangi.

He aha ai i purua ngā kupu ki te take o ia whārangi? “Ki te hurihia he whārangi, he aha tāhau ka tiro tuatahi ai – te pikitia, ngā kupu rānei?”

Tuatahi, āwhinatia ngā ākonga ki te tuhi pikitia pene, he mā he pango te kano. Mā te inarapa e whakarerekē. Horahia ki te papa, pēnei i te papakōrero nunui. He pai te katoa? Kei te tika te whakatakoto? Kei te ahu matau ngā tāngata – koinei hoki te anga o te tuhinga kōrero? Whai wāhi anō ngā kupu?

Me tīmata ngā ākonga te tuhi, me te peita pikitia, ka raua rānei ngā pikitia kano ma te whai i aua pikitia pene, he mā he pango te kano. Ka taea e rātou te hanga toi kano i te rorohiko, i ngā rawa toi rānei o tō akomanga.

He whakaaroMā te tiro whānui e tīmata ngā kōrero. Mā te anga tūtata e hopu te ihi o te wā.

He whakaaroHe wāhi pai mō ngā kupu, kei waenga pātītī kōmā, kei te ara wae me te rori.

Nā, e hoki ki te kōnae Word, whakatikaina ngā kōrero kia rere tika ai me ngā pikitia.

Kātahi – tāruatia ngā kōrero me ngā pikitia – ka hanga ā-hiko rānei, ā, ka mahia mai he tauira, tonoa ki te Kura Kaupapa Māori Mahi Pukapuka kei Lift Education E Tū. Whakaurua he kōnae Word (me te whakapākehātanga)

He whakaaroKāore ngā pikitia i tuhia ki te pene ngohe, te pene kano rānei, e pai mō te tārua.

He whakaaroKi te hanga pikitia ā-hiko ō ākonga, whakaritea kia taea e ō punaha rorohiko te kawe i ngā kōnae rahi – ā, kāore e roa rawa te uta i ngā whakarerekētanga. Kia 300 dpi rawa ngā mahi toi ā-hiko.

He whakaaroKuhua he pepa ngohe ki waenganui i ia pikitia. Kia kaua e tukinotia ngā pikitia ātaahua a ngā ākonga!

4 Whakapaingia o- mahi Kua tata oti koutou! Mā te rōpū āwhina tā koutou tauira e tirotiro. Mā Hōne Apanui koutou e karanga mā runga i Skype, ā, ka matapakia, ka whakamihia a koutou mahi.

Ka mutu, me whakapai ake ngā tuhinga kōrero me ngā pikitia, mā te aro atu ki ngā tohutohu a te rōpū āwhina.

Mō roto o te uhi o mua, me whakakapi ka tāpiri i ēnei tohu kōrero:

Tāia i te tau 2014 e [te ingoa o tō kura] tautokona e te Waka Kotahi (NZTA) [wāhi noho o tō kura]

[paetuku o tō kura] www.education.nzta.govt.nz

Ngā āwhina whakatā nā Lift Education E Tū

Ngā kōrero me ngā pikitia © [ingoa o tō kura] 2014

Pūmau te mana.

I tāia ki te pepa pūioio kī pono o te ISO14001.

ISBN 978-0-478-XXXXX-X

Mā te Waka Kotahi e hoatu he nama ISBN.

Whakahokia ngā pikitia ki Lift Education E Tū.

10

Page 11: Make a book guide  1

I taua wā anō, kiia mai e hia ngā ākonga me ngā kaimahi kei tō kura hei whakarite i te rahi ka tāia.

5 Ka ta- ia te pukapukaKei a Hōne Apanui mā pea ētahi whakaaro me pēhea te whakapai ake, ka whakarite ana rātou i ngā kōnae mō te kaitā. Ko ēnei ka tāpaetia ki mua i a koutou kia whakaaea.

Ka tāia he kape mā ngā ākonga me ngā kaimahi katoa kei tō kura. E rua kape ka tonoa ki Te Puna Mātauranga o Aotearoa (National Library of New Zealand).

6 Ka rewa te pukapukaHe pai te whakarewa i te pukapuka, hei maioha, hei mihi ki ngā ākonga mō te mahi nui i puta ki te hanga i te pukapuka pikitia. He wāhi anō tēnei hei whakaū, ā, hei tuari i te kaupapa haumaru o te pukapuka i waenga i te whānau.

Nga- tikanga mo- te whakauru maiTautoko ai te kaupapa nei i te whanaketanga o ngā rawa haumaru i te rori mō te kura kaupapa Māori.

• Ka noho te mana pupuri ki tō kura. Nā koutou te taonga.

• Mā Waka Kotahi e tuku ngā pukapuka kua tāia ki tō kura.

• Mā te rōpū āwhina, he mātau ki te mahi tā, koutou e tautoko puta noa i te mahinga o te pukapuka.

• Hei tīmata i te mahi, ka tukua e Waka Kotahi he kohinga pukapuka Māori mō te whare pukapuka o tō kura.

• Ka tukua e Lift Education Kia Tū, he Dropbox, he Google Drive rānei, kia ngāwari ai māu te tono i ngā kōnae hiko ki te rōpū āwhina (engari, ka taea te mahi mai i runga pepa mehemea koia te hiahia).

• Ka tau te ingoa me te tohu o tō kura ki runga i te pukapuka, i te taha me ngā tohu o te Waka Kotahi, te Kāwanatanga o Aotearoa (New Zealand Government), me Safer Journeys mō ngā Tamariki.

• Ka tukuna e tō kura he raihana ki Waka Kotahi hei whakamahi hei toha i te pukapuka i te

He whakaaro I tēnei wā, whakamahia te tino koi o te whakarite (arā, te dpi –resolution) – ka tono ā-karere mai rānei ngā mahi toi taketake kua wewehea ki te pepa ngohe. Ki te tono kōnae ā-hiko mai ki Lift Education E Tū, uia atu te rōpū āwhina me pēhea te tuku pai mai. Me īmēra mai te kōnae whakatika (o te tuhinga kōrero) me tōna whakapākehātanga tika.

He whakaaro Mehemea e pai ana ki a koe waiho mā ngā ākonga e tohatoha ngā pukapuka.

He whakaaro Karangatia ngā nupepa me ngā reo irirangi o te rohe ki te whakarewanga o te pukapuka.

ipurangi ki www.education.nzta.govt.nz kia kitea e ētahi atu kura, ā, hei whakauru ki ngā pukapuka me ngā whakawhitinga ki ngā kura me ētahi atu.

• Nā koutou tuturu te pukapuka nei, ā, kāore anō kia tāia. Kaua e whakauru kōrero, nā tangata kē te mana pupuri. Ka taka ki tō kura ngā utu, ngā tūkinotanga ngā kawenga rānei i utaina ki runga i te Waka Kotahi mō ngā kereme tērā e ara ake i takahia e te Waka Kotahi ngā tikanga o tangata kē, i te whakamahi a Waka Kotahi i te pukapuka.

11

Page 12: Make a book guide  1

He pātai āu, tukuna ki a:

Raewyn Baldwin, Senior Advisor EducationNZ Transport Agency Waka KotahiPrivate Bag 6995Wellington [email protected] rānei (04) 894 6468

More supportHe tautoko anō

• te puka pānui a te Waka Kotahi Mā raro, mā te pahikara, mā te kuta, mā te reti – Safer journeys mā ngā tamariki – he wāhi pai tēnei hei rapu i ngā take mō te haere haumaru (ka taea anō te tango mai i http://www.nzta.govt.nz/resources/hike-it-bike-it-scoot-it-skate-it/docs/hike-it-bike-it-scoot-it-skate-it-maori.pdf)

• tā te Taura Whiri i te Reo Māori Guidelines for Māori Language Orthography – ngāwari te whai me pēhea te whakahua me te tuhi i roto i te reo Māori (ka taea te tango mai i http://www.tetaurawhiri.govt.nz/english/pub_e/downloads/Guidelines_for_Maori_Language_Orthography.pdf)

• he hononga ki te Te Aho Matua me Te Matauranga o Aotearoa (ka taea te tango mai i education.nzta.govt.nz)

• he ataata whakatau, ki te mahi pukapuka (ka taea anō te mātaki i education.nzta.govt.nz).

Kia Kaha!

12

Kuhu mai ki nga- ko-rero mo- te kaupapa nei i Facebook http://www.facebook.com/#!/groups/339366732859661/ (Pukapuka pikitia).