MAGAZYNgrudzień 2009

Piostur Gorol Song 2009To była jedna z największych tegorocznych imprez kulturalnych w Andrychowie. Trzy dni koncertów, 31 wyko-nawców w konkursie, trzy duże gwiazdy muzyczne. Za nami XXXI Ogólnopolski Przegląd Piosenki Turystycznej i Poetyckiej „Piostur Gorol Song 2009”.

Przesłuchania konkursowe zorganizowano 20. i 21. listopada. W piosturowym konkursie wystąpili artyści z całego kraju. Muzycy i wokaliści przyjechali do nas m.in. z: Białegostoku, Mińska Mazowieckiego, Krakowa i Tarnowa.

Informacje o konkursowiczach i gwiazdach „Piosturu” a także zakulisowe plotki zdobywali dziennikarze „Piosturka”.

W tym roku Andrychów w konkursie reprezentowało czterech wykonawców. A byli to:

Mateusz Byrski Angelika Ewald Anna Mysłajek Marta Zielińska

Gwiazdą pierwszego dnia przeglądu była Kasia Kowalska. Jej koncert zgromadził fanów w bardzo różnym wieku...

W sobotę wieczorem, 21. listopada poznaliśmy wyniki. Nagrody laureatom wręczali: burmistrz Andrychowa Jan Pietras, przewodniczący Rady Powiatu Wadowickiego Zbigniew Mieszczak, Łukasz Dziedzic, dyrektor CKiW w Andrychowie (na zdj.) oraz Zbigniew Przybyłowicz, kierownik MDK.

Dwie pierwsze nagrody w tym roku otrzymały: Ania Mysłajek z Andrychowa (od lewej, próbuje dodzwonić się do mamy) oraz Justyna Janik z Żywca. Na zdjęciu, pośrodku zwyciężczyń szczęśliwy tata Justyny.

magazyn NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

PROPOZYCJE KULTURALNEwww.kultura.andrychow.eu

CKiW ul. Krakowska 35 , tel. 33 875 39 45, 33 875 26 28

3

Jury w składzie: Anna Saraniecka, Janusz

Grzywacz, Jan Poprawa, Mieczysław Slopek, Zdzisław Szczypka

przyznało następujące nagrody:

Dwie równorzędne pierwsze nagrody otrzymały: Anna Mysłajek z Andrychowa - nagroda od burmistrza Andrychowa oraz Justyna Janik z Żywca - nagroda od Powiatu Wwadowickiego. Prócz nagród pieniężnych zdobywczynie pierwszego miejsca wraz ze swoimi muzykami pojadą do Brukseli na zaproszenie europoseł Małgorzaty Handzlik Drugą nagrodę otrzymał zespół „Rozdwojenie Jaźni” z Mińska Mazowieckiego. Trzy równorzędne trzecie nagrody przypadły: Aleksandrze Abramczyk z Sandomierza, Joannie Możdżan z Oświęcimia oraz Annie Rybarczyk z Oświęcimia. Wyróżnienie w formie zaproszenia do koncertu laureatów otrzymali: zespół „Gotress” z Bielska - Białej oraz grupa „Kaduceus” z Rybnika. Nagrodę specjalną dla wyróżniającego się akompaniatora jury przyznało Jackowi Furtakowi z Oświęcimia. Nominację do udziału w Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie w roku 2010 otrzymała Justyna Janik z Żywca.

Wyniki XXXI Ogólnopolskiego Przeglądu Piosenki Turystycznej i Poetyckiej PIOSTUR GOROL SONG 2009

31.12 (czwartek) godz 22.00 - Plac Mickiewicza Sylwestrowa Noc Pod Gwiazdami: dy-skoteka plenerowa oraz pokaz sztucz-nych ogni

3.01.2010 (niedziela) godz. 19.15 – Kościół Św. Stanisława BiM w An-drychowie: Paweł Orkisz - koncert ballad kolędo-wych

MIEJSKI DOM KULTURY W ANDRYCHOWIE

ul. Szewska 7, tel. 33 875 31 05

31.12 (czwartek) godz. 20.00 - Dy-skoteka Sylwestrowa. Bilety: 150 zł od osoby do nabycia w MDK. W ce-nie biletu: 2 gorące dania, zimna pły-ta, ciasto, napoje, kawa, szampan na 4 osoby.

WIEJSKI DOM KULTURY W INWAŁDZIE

Inwałd, ul. Miła 9, tel. 33 875 84 82

15.12 (wtorek) godz. 10.00 - CORAZ BLIŻEJ ŚWIĘTA... Warsztaty pla-styczno-techniczne dla dzieci.

21.12 (poniedziałek) godz. 10.00 - KLUB PRZEDSZKOLAKA: zabawy i gry z chustą animacyjną KLANZA, rozwiązywanie zagadek, warsztaty pla-styczno- techniczne.

22. 12 (wtorek) godz. 15. 30 - PIERWSZA GWIAZDA: sztuka ludo-wa - zajęcia z rękodzieła dla młodzieży

(organizator WDK przy współpracy z MBP Filia w Inwałdzie)

WIEJSKI DOM KULTURY W SUŁKOWICACH ŁĘGU

Sułkowice-Łęg, ul. Beskidzka, tel. 33 875 27 45

22.12 (wtorek) godz. 13.30 - ŚWIĄ-TECZNE WYPIEKI - przygotowanie ciast świątecznych i poczęstunku dla wszystkich uczestników zajęć w WDK

WIEJSKI DOM KULTURY W TARGANICACH

Targanice, ul. Floriańska 2, tel. 33 875 12 25

15.12 (wtorek) godz. 9.30 - VI PRZEGLĄD KOLĘD EUROPEJSKICH (przegląd organizo-wany wspólnie z ZSS w Targanicach)

20.12 (niedziela) godz. 16.00 - PRZY WIGILIJNYM STOLE - VII edycja imprezy opłatkowej skierowanej do osób starszych i samotnych (impre-za organizowana wspólnie z KGW w Targanicach)

31.12 (czwartek) godz. 20.00 - SYLWESTER 2009 - impreza tanecz-na organizowana przez LKS „Halniak” w Targanicach.

WIEJSKI DOM KULTURY W ZAGÓRNIKU

Zagórnik, ul. Szkolna 17, tel. 33 875 47 29

16.12 (środa) godz.16.00 - PIERNIKOWE FANTAZJE CHOINKOWE - akcja kącika kulinar-nego.

17.12 (czwartek) godz. 18.00 - WARSZTATY TAŃCA TOWARZYSKIEGO DLA DOROSŁYCH

31.12 (czwartek) godz.19.00 - BAL SYLWESTROWY

ŚWIETLICA CKiW W SUŁKOWICACH – BOLĘCINIE

Sułkowice-Bolęcina, ul. Racławicka 123, tel. 33 870 13 64

17.12 (czwartek) godz.11.00 - SZKOŁA ZDROWIA: Ruch - war-sztaty fitnes - dance dla 6-latków

29.12 (wtorek) godz.19.00 - Dyskoteka dla gimnazjalistów

ŚWIETLICA CKiW W RZYKACHRzyki, oś. Młocki Dolne 71, tel. 33

875 37 83

16.12 (środa) godz. 10.30 - Świąteczny stroik - akcja plastyczna dla przedszko-laka

22.12 (wtorek) godz. 15.00 - WIGILIJNY STÓŁ - uroczyste spot-kanie dla dzieci i młodzieży biorącej czynny udział w zajęciach organizowa-nych w świetlicy.

Po raz piąty w Andrychowie na Placu Mickiewicza organizowana jest impreza sylwestrowa, podczas której planujemy dyskotekę i pokaz fajerwerków. W trosce o bezpieczeństwo wszystkich uczestników impreza będzie monitorowana. Życząc wszystkim udanej zabawy, apeluję o zachowanie

Burmistrz AndrychowaJan Pietras

bezpieczeństwa podczas trwania imprezy.

KONCERT CZERWI W PUBIE OFFSIDE w Andrychowie 19.12. O GODZ. 20.00Serdecznie zapraszamy na wyjątkowy koncert zespołu Czerwie w Pubie Offside w Andrychowie przy ul. Krakowskiej.W czasie trwania koncertu odbędzie się nagrywanie teledysku do jednego z najnowszych utworów zespołu. Czerwie zagrają utwory ze swojej płyty „Padlina” jak i również zupełnie nowe premierowe utwory, które ukażą się na nowej płycie już wiosną 2010 roku.Wstęp 10 zł w tym napój gratis. Zapraszamy wszystkich na dobrą zabawę i do udziału w realizacji teledysku.To już niebawem! Łączmy szyki i do zobaczenia!

Organizatorzy

4 magazynNR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

kultura

W przypadku obu zespołów myślenie stereotypo-we może wieść na manowce. Młodość nie oznacza tutaj braków w wykształceniu muzycznym czy braku dojrzałości muzycznej. Wręcz przeciwnie. W obu formacjach grają znakomici artyści, znający się na swojej pracy, jak mało kto. Dlatego oba koncerty w warstwie muzycznej ocenilibyśmy na piątkę. Nieco inaczej jest ze sferą ducha. To, co przynajmniej w naszej opinii różniło te występy, to poziom sponta-niczności i radości. Wbrew pozorom to nie nasi za-chodni sąsiedzi byli bardziej stonowani i poważni, a muzycy z grupy „PGR”. O tyle to ciekawe, że formacja „PGR” zaprezentowała muzykę inspirowa-ną melodiami: klezmerskimi, latynoamerykańskimi oraz ludowymi polskimi. A jednak ciało nie rwało się do zabawy, duch nie napełnił się radością, nie wyczuliśmy też szczególnej „chemii” między arty-stami a publicznością. Za to koncert „Schultzing” i Mateusza Smoczyńskiego spełnił nasze oczekiwania z nawiązką. Obawialiśmy się, że będzie poważnie i mało spontanicznie (ach te stereotypy), a było radoś-nie, kreatywnie i bardzo odświeżająco. No i ten nie-samowity głos Hanny Jursch... (as)

Wbrew schematomMłodość rządziła w ubiegłym miesiącu w „Klubie pod Basztą”. Najpierw 6. listo-pada zagrała dla nas polska grupa „PGR” a tydzień później niemieccy muzycy z formacji „Schultzing” w towarzystwie skrzypka Mateusza Smoczyńskiego.

To były Andrzejki z prawdziwego zdarzenia. 28.listopada Świetlica CKiW w Rzykach zorganizowała kolejną taneczną imprezę tematyczną. Tym razem bawiono się głównie w meksykańskich rytmach. W fieście wzięło udział 98 osób. Ostatni goście imprezę opuścili dobrze po godzinie czwartej rano. Dodajmy, że tego wieczoru spotkania andrzejkowe zorganizowano także w innych placówkach andrychowskiego Centrum Kultury i Wypoczynku, m.in. w Wiejskim Domu Kultury w Targanicach oraz Miejskim Domu Kultury w Andrychowie. (as)

Andrzejkowe rytmy

Obraz wyreżyserowany przez Waltera Ruttmanna za-początkował nowy nurt w kinematografii europejskiej nazywany „Symfonią miasta”. Podzielony na pięć części przedstawia jeden dzień z życia Berlina. Po tym, jak film ujrzał światło dzienne, krytycy po-dzieli się na dwa obozy. Jeden podważał wartość arty-styczną obrazu i odsądzał go od czci i wiary, drugi uznał „Berlin…” za arcydzieło. Przyszłość pokazała, że rację miał drugi obóz. Jak powiedział John Grierson, twórca brytyjskiej szkoły dokumentu „żaden inny film w historii nie był tak przełomowy, tyle razy naśladowany”. Jeśli chodzi o muzykę, którą do obrazu stworzyła gru-pa „10 000 Szelek” kontrowersji raczej być nie może. Michał Lewczuk (bas), Maciek Pietrzyk (perkusja), Roman Głowacki (saksofony) i Maciek Kozłowski (gi-tara) spisali się znakomicie. Stworzyli ciekawą, zróżni-cowaną muzykę, która świetnie wkomponowała się w film. Udowodnili tym samym, że współczesne brzmienie można znakomicie połączyć z niemym kinem sprzed po-nad 80 lat. (as)

Muzyka w kinieNa to wydarzenie czekaliśmy z niecierp-liwością. 27. listopada w andrychowskim kinie „Beskid” zagrała grupa „10 000 Szelek”. Artyści zilustrowali muzycznie niemy film „Berlin, symfonia wielkiego miasta” z 1927 roku.

W niedzielę 29. listopada w Wadowickim Centrum Kultury ogłoszono wyniki IX Powiatowego Festiwalu Artystycznego Dzieci i Młodzieży „Talenty 2009”. Podczas koncertu galowego statuetki oraz nagrody rzeczowe otrzymało 26 laureatów, spośród 64 no-minowanych. Jak co roku, wśród zwycięzców nie zabrakło andrychowian. „Talenty 2009” otrzymali m.in.: Kamil Studnicki z Gimnazjum nr 1 w Andrychowie (kategoria: wokal), Wojciech Pawlik z Ogniska Muzycznego „Metrum” w Andrychowie (kat. muzyka instrumentalna, na zdjęciu), Aleksandra Krzemień z Wiejskiego Domu Kultury w Inwałdzie (kat. plastyka), Karolina Graca z Wiejskiego Domu Kultury w Inwałdzie (kat. ta-niec). Naszym i nie tylko naszym laureatom gratu-lujemy. (as)

I dla naszych

Na dobry początek maluchy obejrzały mu-sical „Calineczka” w wykonaniu Dziecięco- Młodzieżowego Teatru Muzycznego „Protalent” z Bielska-Białej. A potem rozpoczął się szał rozda-wania prezentów. Po minach dzieciaków możemy wnosić, że święty Mikołaj spisał się dobrze i trafił z podarkami. Dodajmy, że specjalne przedstawienia z okazji Mikołajek zorganizowano także w wiejskich placów-kach Centrum Kultury i Wypoczynku. (as)

Czas prezentówZaskoczenia nie było. Jak co roku na po-czątku grudnia do wszystkich grzecznych dzieci przyszedł św. Mikołaj. Niektórzy z młodych andrychowian z gościem z Laponii spotkali się w Miejskim Domu Kultury w Andrychowie.

30 pań wykazało się nie lada odwagą i postanowiło wziąć udział w maratonie fitness, zorganizowanym przez Wiejski Dom Kultury w Sułkowicach-Łęgu (20.listopada). W programie imprezy znalazły się: układy choreo-graficzne na bazie tańca, aeroboxing oraz ćwiczenia rozciągająco – wzmacniające, przywracające siłę i elastyczność mięśni. Zajęcia poprowadzili wykwali-fikowani instruktorzy. A wszystko trwało ponad dwie godziny. Nam pozostaje pogratulować odporności na wysiłek fizyczny. (as)

Dla wytrwałych

5

kultura

NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009magazyn

W tym roku dzieciaki śpiewały wyłącznie piosenki z repertuaru Majki Jeżowskiej. A ich występy oceniało jury, w którym zasiedli:

Agnieszka Baran, Aneta Stuglik oraz Wojciech Zięba. Jurorzy nie

mieli łatwo. Wszystkie dzieci do występu przygotowane były bowiem znakomicie, nie tylko pod względem muzycznym. Ale konkurs to

konkurs… Decyzją jury w pierwszej kategorii (dzieci młodsze) pierwszą nagrodę otrzymała Angelika Witkowska z Inwałdu. Drugie miejsce przypadło Emilce Pikoń z Przedszkola nr 1 w Andrychowie a trzecie Kindze Fraś z Przedszkola nr 5 w Andrychowie. W y r ó ż n i e n i a powędrowały do: Zuzanny Króliczek z Sułkowic-

Bolęciny oraz Karoliny Bałof z Przedszkola nr 3 w Andrychowie.

W gronie dzieciaków z „zerówek” jury najwyżej oceniło występ Patryka Mikołajka z Rzyk. Drugie nagrody otrzymały: Martynka Mirowicz z Przedszkola nr 2 w Andrychowie oraz Maja Zaremba z Targanic. Trzecią nagrodą uhonorowano Patrycję Hajdugę z Rzyk. Wyróżnienie przypadło Agatce Węglarz z Targanic. Jury uznało także, iż na specjalną uwagę zasłużyli: Tomasz Żywioł z Targanic oraz Mateusz Hutniczak z Rzyk. Na koniec dodajmy, że w organizacji konkursu WDK w Sułkowicach-Łęgu pomogli sponsorzy: firma „Ogniochron” S.A. oraz sklep spożywczo – przemysłowy Hanny Panek. (as)

Wszystkie dzieci nasze sąPamiętają Państwo ten tekst: „A ja wolę moją mamę/co ma włosy jak atrament/złote oczy jak mój miś/i płakała rano dziś”? Kto 24. listopada był przed południem w Wiejskim Domu Kultury w Sułkowicach-Łęgu, miał okazję przypomnieć go sobie i utrwalić w pamięci na dobre kilka lat. Piosenka „A ja wolę moją mamę” była jedną z częściej wykonywanych utwo-rów podczas V Gminnego Konkursu Piosenki dla Przedszkolaka „Od przedszkola do idola”.

Ekspozycja to przede wszystkim plon corocznego pleneru malarskiego. W tym roku nasi twórcy gościli w Murzasichle. Ale na wysta-wie zaprezentowano także prace powstałe poza plene-rem. Wernisaż stanowił do-skonalą okazję do podzię-kowania wszystkim, któ-rzy wspierają działalność Grupy. Wyrazy wdzięcz-ności „powędrowały” do: burmi-strza Andrychowa, Rady Miejskiej, Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie, Banku Spółdzielczego w Andrychowie, Małopolskiej

Spółdzielni Handlowej „Wizan”, Biura Wymiany Walut „Borcash”, salonu tapet Bożeny Kasprzak, Wita Ziółkowskiego – właściciela stacji paliw. O oprawę muzyczną spotka-

nia zadbali wychowankowie Ogniska Muzycznego „Metrum” Krzysztofa Gawędy. Na czynnej do 14. grudnia wy-stawie można było oglądać prace: Stefana Albińskiego (intarsja), Józefa

Chmie l a r c zyka (olej), Doroty D u b a n o w i c z (pastel), Iwony Harężlak (olej), Z d z i s ł a w a Harężlaka (fo-t o g r a f i a ) , K a z i m i e r z a Jończego (olej), Barbary Kierczak (olej), Anny Malaty (haft, olej), Michaliny Muchy (pastel), Ewy Najbor (pa-

stel), Lesława Najbora (olej), Jerzego Panka (fotografia), Barbary Potempy (olej, haft), Antoniny Szymak. (pa-stel) oraz Aleksandra Tomy (olej, akwarela, rysunek). (as)

Jak co roku24. listopada w Miejskim Domu Kultury w Andrychowie otwar-to wystawę prac artystycznych Grupy Twórców „My”.

26. listopada w Wiej-skim Domu Kultury w Inwałdzie odbył się wernisaż wystawy pt. „To ja”. Na wystawie czynnej dwa tygodnie można było podziwiać zdjęcia Teatru Ruchu „Forma”. - Pomysł zrodził się w naszych głowach. Chcieliśmy pokazać dzieciom, jak wyglądają, przedsta-

wiając scenkę. Z a ł o ż e n i e było takie, by pokazać im jak wyglądają w odbiorze - mówi Aneta Stuglik, instruktor z WDK w Inwał-dzie. Autorem fotografii jest Tomasz Chała. (rob)

W obiektywie

magazynNR 12 (229), GRUDZIEŃ 20096

Ponadto w każdą niedziele o 12.30 “Niedziela z polską bajką” - bajki, na których wychowały się pokolenia, m. in.: Bolek i Lolek, Reksio, Koziołek Matołek i wiele innych. Na seanse zapraszamy wszystkie dzieci wraz z rodzicami.Bilet jedynie 3 zł!

Kino „Beskid” zlokalizowane jest w budynku przy ulicy Krakowskiej 132 w Andrychowie. Bilety na seans kinowy mogą Państwo nabyć w kasie kina, otwartej zawsze na godzinę przed każdym seansem.

Więcej informacji o repertuarze kina „Beskid” na plakatach, na stronie www.kultura.andrychow.eu oraz w „Twoim Radiu Andrychów”.

Kino „Beskid” w Andrychowie zapraszaProgram DKF „Ftorek” na drugą połowę grudniaWYSPAreżyseria Pavel Lungin; scenariusz Dmitri Sobolev; zdjęcia Andrei Zhegalov; muzyka Vladimir Martynov; czas trwania: 112 mi-nut.Film opowiada historię człowieka, który w młodości, podczas II woj-ny światowej, w nadziei na urato-wanie własnego życia, na rozkaz Niemców zabija swojego przeło-żonego - szypra Tichona. Jednak hitlerowcy wysadzają w powietrze barkę, a marynarza - mordercę ra-tują mnisi z maleńkiego klasztoru, na maleńkiej wyspie. Następnie akcja przenosi się do roku 1976. Anatolij - główny bohater pracu-je w kotłowni monastyru. Całymi dniami wozi węgiel. Jego mieszka-nie to szopa, w której stoi piec, a łóżko to sterta węgla. Współbraci mnichów zbija z tropu jego dziwność - to on nie wiadomo po co wrzuca do pieca cudze buty, to on gromko krzyczy, nie oddaje należytej czci inhumenowi. Jednak w każdym takim dzikim zachowaniu jest zamysł - to sposób zwrócenia uwagi lu-dzi na ważne rzeczy. Na wyspę z daleka przyjeżdżają ludzie, wierząc że Anatolij może udzielić im mądrej odpowiedzi, uleczyć choroby i wygnać smutki. Modli się o wybaczenie do zabitego towarzysza. Ale jak uznać, że wybaczył, jeśli nie ma żadnej odpowiedzi...WTOREK 15.12.09, GODZINA 18.00

SZTUCZKIreżyseria Andrzej Jakimowski, scenariusz Andrzej Jakimowski, zdjęcia Adam Bajerski. muzyka Tomasz Gąssowski. czas trwania: 95 minut.Opowieść o małym Stefku i jego starszej siostrze, którzy żyją w przeświad-czeniu, że niesprawied-liwym losem można ste-rować dzięki tytułowym sztuczkom. Dlatego też, gdy Stefek zauważa na stacji mężczyznę, który przypomina mu jego ojca, postanawia kusić los do tego momentu, aż nawią-że z nim bliski kontakt. Film pełny błyskotliwego humoru o samochodach, kobietach i miłości. Jest to również opowieść o tym, jak można rzucić wyzwanie losowi, oszukać go lub przekupić, a czasem zagrać vabank z przeznaczeniem. „Sztuczki” Andrzeja Jakimowskiego sprawia-ją, że uśmiech nie znika z twarzy, a fantastyczne dialogi pamięta się długo po wyjściu z kina. WTOREK 29.12.09, GODZINA 18.00

Karty wstępu na każdy z seansów DKF „Ftorek” w grudniu - 5 zł.

– Przynależnością do Sieci mogą pochwa-lić się kina stawiające sobie za cel oprócz rozrywki także rozpowszechnianie kultury filmowej, w szczególności poprzez prezento-wanie filmów o wysokich walorach artystycz-nych – mówi Szymon Klimkiewicz, który z ramienia Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie kieruje naszym kinem. - Celem Sieci jest ponadto podejmowanie działalności edukacyjnej adresowanej do młodej widowni kin. Ważne miejsce w repertuarze kin studyj-nych i lokalnych zajmuję kinematografia euro-pejska, w tym oczywiście polska, oraz tak zwa-na klasyka kina światowego. Co to oznacza dla andrychowskiej widowni w najbliższym czasie? Jeszcze więcej świetnego kina i filmów studyj-nych, na które już teraz serdecznie zapraszamy – dodaje S. Klimkiewicz. Przypomnijmy może, że od października w Andrychowie działa także Dyskusyjny Klub Filmowy. W każdy wtorek w naszym kinie można obejrzeć filmy, których trudno szukać

w repertuarze kin komercyjnych. Często są to klasyki, takie jak choćby: „Obywatel Kain” czy „Dyktator”. Projekcjom towarzyszą dys-kusje. W ramach DKF organizowane są także spotkania z twórcami. I tak na 8. grudnia do Andrychowa zaproszono Jana Peszka. (as)

Kino w sieciAmatorzy niekomercyjnego kina będą mieli powody do zadowolenia. Od 6. listopada andrychowskie kino „Beskid” znalazło się w doborowym gronie „Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych”.

6 Filii

NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009 7magazyn

koryfeusz/literatura

W tym roku do Andrychowa przyjechali deklamatorzy m.in. z: Katowic, Piekar Śląskich, Kęt, Żywca i Cieszyna. Mocną reprezentację wy-stawili także gospodarze imprezy. Podczas tegorocznego „Koryfeusza” obejrzeliśmy występy 15 przedstawi-cieli placówek z naszej gminy. Tak jak w latach poprzednich na imprezę złożyły się nie tylko prezentacje kon-kursowe i koncert laureatów, ale także spotkanie warsztatowe z jurorami.

Decyzją jury w kategorii poezja pierwszą nagrodę konkursu otrzymał Filip Kosior z Chorzowa. Drugą na-grodę przyznano Dagmarze Włoszek z Katowic, trzecią Annie Mysłajek reprezentującej Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie. Wyróżnieniami uhonorowano: Amandę Nykamowicz i Ewelinę Cnotę z Będzina. W kategorii proza pierwsze miejsce przypadło Aldonie Zawada z Wiejskiego Domu Kultury

w Targanicach. Drugie miejsce zaję-ła Elżbieta Przeciszowska z CKiW w Andrychowie a trzecie Monika Reks z Katowic. Wyróżnienia otrzymały: Wanda Niemczewska, Jakub Zawadzki i Lucjan Olszówka z Katowic, Joanna Wasil z Oświęcimia oraz Urszula Łysak z Andrychowa. Nagrodę spe-cjalną za wytrwałość i prawdę jurorzy wręczyli Janowi Pieczorze z Bielska – Białej. Swoją nagrodę publiczność przyznała Soni Peruń z Katowic.

Fundatorem nagród pienięż-nych dla zwycięzców tegorocz-nego „Koryfeusza” był Powiat Wadowicki. Nagrody rzeczowe ufun-dowali z kolei: CKiW w Andrychowie, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie, Księgarnia B. Marczyński w Andrychowie, sklep muzyczny p. Stefana Koczura oraz anonimowy sponsor. (as)

Koryfeusz poczeka39 recytatorów wysłuchało jury XVI Basztowych Konfrontacji Recytatorskich „Koryfeusz 2009”. Po burzliwych obradach jurorzy postanowili nie przyznawać Grand Prix konkursu. Rozdali za to wiele nagród i wyróżnień. Organizatorem imprezy tradycyjnie było Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie.

Do jednej z nich należy przypisać miej-scowość położoną w północnej części Beskidu Małego grupy Łamanej Skały, mianowicie Targanice. Jak głosi defi-nicja sformułowana przez samego W. Taszyckiego – nazwy wyrażające właś-ciwość topo - lub geograficzną osady i obejmujące następujące podgrupy: nazwy odnoszące się do fauny; nazwy odnoszące się do flory; nazwy od cech gruntu i od cech obiektów terenowych; nazwy określające właściwość, wygląd, ukształtowanie, jakość terenu, na któ-rym leży dana osada oraz nazwy prze-niesione z innych obiektów, głównie wodnych – to nazwy topograficzne. Jeżeli chodzi o datę powstania wsi Targanice, to pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 16. września 1729 r. Jak wspomina Julian Zinkow w przewodniku monograficz-nym Wadowice i okolice, wizytujący parafię w Wieprzu biskup krakowski Michał Kunicki, wymienił wioski na-leżące do parafii i obok Andrychowa, Roczynek, Sułkowic i Rzek, wskazał

również Targanice. Zamienną nazwą dla Targanic było miano w rodzaju żeńskim – Targanica. Geneza nazwy wsi pochodzi od słowa „targać”, czyli wyrywać, rwać, wykorzeniać. Obszar Targanic podzielony jest na dwie różniące się od siebie czę-ści: Targanice Górne oraz Targanice Dolne. Jako ciekawostkę należy wspo-mnieć przysiółek Francja. Znajduje się on w południowej części Targanic Dolnych. Jak głosi lokalna tradycja, na przełomie 1812 i 1813 roku, pod-czas powrotu po przegranej wojnie z Rosją, na tamtych terenach rozbił swój obóz jeden z oddziałów wojska francuskiego. Według tej samej trady-cji, kilkaset metrów na północny za-chód od Francji (na terenie Brzezinki Dolnej – przyp. red.), stoi zabytkowa kapliczka, zbudowana na zbiorowym grobie żołnierzy napoleońskich (może też chodzić o krzyż na Górnicy).

Marta Paczyńska

Nazwy rozmaite cz. 7Nazwy, które informują o miejscu, w którym powstała dana osada oraz świadczą o jej pierwotnym charakterze, to nazwy topograficzne. W Skarbach Biblioteki Narodowej im. Ossolińskich znajduje się wydanie „Najdawniejszych zabytków języka polskiego” Witolda Taszyckiego, w którym autor umieścił swoją klasyfikację nazw miejscowych. Podług tej klasyfikacji w onomastyce polskiej ustalił się system związany z kryteriami semantycznymi prof. Taszyckiego, które dzielą się na osiem typów nazw.

magazyn8

historia

NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

Pisząc o osobach andrychowskich wikarych, opieramy się przede wszyst-kim na zapisach proboszcza umiesz-czonych w Elenchusie. To księga pa-rafialna, która zawiera spis wszystkich tutejszych księży z ich krótkimi nota-mi biograficznymi, przede wszystkim z datami pobytu w Andrychowie. Nie dowiemy się stąd na ogół niczego o dal-szych losach księży po ich odejściu z Andrychowa.

Zapisani i pominięci Andrychowskim wikarym w ich pra-cy pomagał w tych latach ks. Wojciech Janas, rezydujący przy tutejszym kościele emerytowany proboszcz z Zebrzydowic. Jego obecność odnoto-wana jest wielokrotnie w latach 1908 - 1912. Brał m. in. udział w zebraniu założycielskim „Oświaty i Pracy”. 1. września 1910 roku rozpoczął pracę ka-techety w Andrychowie ks. Stanisław Kluska, który w tym charakterze prze-bywał tu aż do swojej śmierci w 1937 roku. O wikarych pracujących w Andrychowie przez kolejne lata nie

pozostało w parafii wiele wiadomości. Proboszcz Solak zaprzestał ich zapi-sywania w Elenchusie, a jego następ-ca po latach odtworzył tylko nazwiska oraz - czasem błędnie - daty przyjścia i opuszczenia przez nich tutejszej parafii. Wikariuszami w tych latach byli księ-ża: Józef Kamski (25. sierpnia 1911 - 23. marca 1913), Franciszek Kotulecki (30. marca 1912 – 24. sierpnia 1913), Andrzej Paryś (13. lipca 1913 - 10. kwietnia 1916), który w Andrychowie pełnił funkcję Patrona Stowarzyszenia „Oświata i Praca”, a potem został jego Honorowym Członkiem. W czasie wa-kacji 1914 roku, w 2. połowie lipca

odbył pielgrzymkę do Lourdes. Ks. Paryś już w maju 1916 roku przenie-siony został do Krakowa, gdzie praw-dopodobnie objął funkcję sekretarza w powołanym kilka miesięcy wcześniej Związku Stowarzyszeń Polskich Kobiet i Dziewcząt Pracujących a jednocześ-nie posadę proboszcza w Liszkach. Praca duszpasterska stała się dla ks. Parysia bodźcem do napisania kilku prac i wydania ich drukiem. Były to pozycje poświęcone pracy z młodzieżą zrzeszoną w stowarzyszeniach katoli-ckich. W 1915 roku funkcję katechety pełnił nieodnotowany w ogóle w spisie andrychowskich wikarych ks. Adam Pierzowicz. Wiemy tylko tyle, że 6. września 1915 roku wziął on udział w zebraniu „Oświaty i Pracy”, podczas którego wygłosił konferencję zachę-cającą dziewczęta, by w dniu swoich imienin, o ile to możliwe, przystępo-wały do spowiedzi i komunii św. Wtedy też ofiarował Stowarzyszeniu książkę kucharską, co skrzętnie zapisane zosta-ło w protokole.

Literat z zamiłowaniaWybitnym wikarym czasów I wojny

światowej w Andrychowie był pracują-cy tu od 24. sierpnia 1913 do 19. sierp-nia 1917 ks. Stanisław Sapiński. Obok duszpasterstwa sporo czasu poświęcał pracy literackiej. W katalogu Biblioteki Jagiellońskiej pozostało 13 pozycji stanowiących jego pisarską spuści-znę. Pisał prace oparte na własnym doświadczeniu kapłańskim, o charak-terze religijnym i oświatowym, dydak-tycznym, tworzył poezje a także opo-wiadania i nowele. W niektórych jako bohaterów sportretował postaci i losy mieszkańców Andrychowszczyzny, jak choćby losy mieszkańca Bolęciny, Jana Pasternaka w wydanej w 1918 roku

Z archiwumPrzed miesiącem przedstawiliśmy sylwetki kilkunastu wikariuszy, czyli księży pomagających proboszczowi w pracy duszpasterskiej. Skupiliśmy się na czasach, gdy proboszczem w Andrychowie był ks. Wawrzyniec Solak, czyli latach 1898 – 1923. Nie udało się wtedy zaprezentować wszystkich wikarych z tych czasów. Dziś dokoń-czenie.Ireneusz ŻmIja

magazyn 9

historia

NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

x proboszczaksiążeczce Jasiek - ksiądz. Latem 1914 roku ks. Sapiński odbył po-dróż do Ziemi Świętej, a wrażenia-mi z niej wielokrotnie dzielił się z parafianami, m. in. na spotkaniach „Oświaty i Pracy”.W maju 1916 roku rozpoczął w Andrychowie pracę wikarego ks. Stanisław Kotarba i przebywał tu do 1. września 1918. Daty te nie

do końca są ścisłe, bo ks. Kotarba już 17. mają 1916 roku przejął po ks. Parysiu opiekę nad „Oświatą i Pracą”. Sprawował ją jednak tylko do kwietnia 1917, kiedy to musiał wyjechać. Otrzymał powołanie do wojska. Miał to być wyjazd cza-sowy, ale ks. Kotarba, który jako kapelan wojskowy wielokrotnie Andrychów odwiedzał, na stałe już tu nie powrócił. W maju 1917 przekazał Stowarzyszeniu dar pie-niężny (122 reńskie 30 halerzy) na sztandar. W styczniu 1918 roku w miejsce ks. Kotarby biskup miano-wał nowego patrona stowarzysze-nia (ks. Stanisław Kluska). Ks. S. Kotarba pracował potem prawdopo-dobnie w Babicach a w 1921 roku był proboszczem w Izdebniku, gdzie odwiedziły go członkinie „Oświaty i Pracy”.

Z Papli - Poloński W sierpniu 1916 roku pojawił się w Andrychowie młody wika-ry, ks. Józef Papla. Bardzo mocno

zaangażował się w organizowanie związków katolickiej młodzieży męskiej w Targanicach, Roczynach i Andrychowie. Ciekawostką jest, że podczas pobytu tutaj zmienił on nazwisko. W lutym 1917 zaczął się podpisywać w księgach parafial-nych jako Józef Poloński. I jako taki opuścił tutejszą parafię 7. kwietnia 1921 roku. W Spisie księży widnieje

jako Józef (Papla) Poloński. Kolejni wikarzy to: ks. Marian Selwa (19. sierpnia1917 – 2. sierpnia 1919), który opiekował się w Andrychowie chrześcijańskim związkiem zawo-dowym i ks. Mateusz Zdebski (1. września 1918 – 1. grudnia 1922) pełniący od stycznia 1918 roku obowiązki wicepatrona „Oświaty i Pracy” oraz - ks. Ludwik Olech (2. sierpnia 1919 – 1. sierpnia 1923), organizator bardzo prężnego koła misyjnego i późniejszy proboszcz w Bielanach oraz ks. Mieczysław Friedberg (7. sierpnia 1921 – 1. li-stopada 1921). W latach 1922 - 1935 jako katecheta szkoły męskiej, ma-jący zresztą opinię bardzo surowe-go, pracował w Andrychowie ks. Stanisław Buchała (ur. 1894, wyśw. w 1919 roku). Potem przeniesiony został do Skawiny, gdzie był admi-nistratorem a potem proboszczem. W listopadzie 1921 roku skierowany został do Andrychowa ks. Klemens Tatara, później przez wiele lat tutej-szy proboszcz.

Ich kilkunastoletnia córka Ruth po latach nazwana została andrychowską Anną Frank. Przez cały czas pobytu w getcie pisała pamiętnik. Prowadziła go przede wszystkim w języku pol-skim, ale fragmenty zapisywała w ji-dysz i po angielsku. Tematem pamięt-nika Ruth uczyniła swoje plany, prag-nienia, marzenia. Pragnęła się uczyć, miała ambicje stać się osobą wybit-ną, znaną na całym świecie. Chciała wyjechać do wol-nego państwa Izrael i pracować na jego rzecz. Pisała o swych lekturach, o przyjaźniach i o złu, które znie-nacka otoczyło jej świat. Oryginał pamięt-nika Ruth znajduje się w Jerozolimie w Instytucie Yad Vashem. Niedawno całość została p r z e t ł u m a c z o n a na język angielski i wydana. Przed kilku tygodniami kopia tej, angiel-skiej książki znalazła się w zaso-bach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Andrychowie. Podarowała go jej nauczycielka literatury i języka pol-skiego w andrychowskim Liceum Ogólnokształcącym Magdalena

Biel. Prof. M. Biel przebywała w Jerozolimie na zaproszenie Instytutu Yad Vashem na dwutygodniowym seminarium dla edukatorów z Polski - nauczycieli, muzealników i prze-wodników po miejscach pamięci.

Obecnie trwa tłumaczenie angiel-skiego wstępu na język polski a po-tem całość wraz z kopią oryginału zostanie udostępniona w Punkcie Wydawnictw Regionalnych andry-chowskiej biblioteki.(iż)

Żydowski pamiętnikZamożna rodzina Lieblichów była w Andrychowie szeroko zna-na. Posiadali własną kamienicę w centrum miasta i restaurację. Kiedy wybuchła wojna, podobnie jak inni Żydzi znaleźli się w andrychowskim getcie.

Rodzina Lieblichów

odc. 72

magazyn

literatura

10 NR 12 (229), GRUDZIEŃ 2009

Wojna w wypracowaniach

W październiku 1939 roku, w mo-mencie, gdy szkoła przez kilka tygo-dni działała, uczniowie wadowickie-go gimnazjum otrzymali za zadanie opisać swoje wojenne przeżycia z okresu kampanii wrześniowej. Jak to w szkole, nie wszyscy pomysł ten powitali z entuzjazmem. Jeden z uczniów tak skomen-tował całą sytuację: Dnia 2.IX.1939 w sobotę wyruszyłem na „wielką wyprawę”. Gdybym wiedział, jaka ta wycieczka bę-dzie przyjemna i że trzeba jeszcze będzie pisać z niej wspo-mnienia, siedziałbym na pewno cały czas w domu. Niemniej 125 napisanych między 5 a 22. października za-dań stanowi kapitalny dokument wydarzeń z początku wojny w Wadowicach, ale nie tylko tam. Znalezione po latach w archiwum wadowi-ckiej parafii zostały wydane w ostatnich tygodniach stara-niem Wadowickiego Centrum Kultury. Książka nosi tytuł:Wrzesień 1939. Wspomnienia ucz-niów wadowickiego gimnazjum i liceum. Większość z wypracowań została podpisana, ale jest i kilka anonimowych. Schemat konstruk-cyjny wszystkich prawie wypraco-wań wygląda podobnie: najpierw opis ostatnich dni sierpnia 1939 aż do wejścia Niemców a potem rela-cja z kilkutygodniowej tułaczki na wschód kończącej się powrotem do domu. Większość uczniów a zara-zem autorów wypracowań to miesz-kańcy Wadowic. Są jednak i autorzy mieszkający wówczas w Suchej, Jaszczurowej, Mucharzu, Tłuczani, Brzeźnicy, Choczni, Inwałdzie i Andrychowie. Opisali oni począ-tek II wojny światowej w swoich miejscowościach. Andrychowa i Inwałdu, a więc miejscowości z na-szej gminy dotyczy w sumie jedena-ście wypracowań. Ich autorami są: Stefan Burzej, Zbigniew Kardaś, Stanisław Kurzyniec, Stanisław Mydlarz, Stanisław Smolarek, Zbigniew Weber, Jan Żydek, Władysław Zieliński, Władysław Zacny, Eugeniusz Skrzyński i Paweł Brańka.

Jeśli chodzi o stronę graficzną książki, to na wielką pochwałę za-sługuje układ każdej strony, gdzie obok wydrukowanego wypracowa-nia znalazła się kopia pierwszej stro-ny jego oryginału, a na szerokich marginesach umieszczono przypisy ułatwiające pełne zrozumienie teks-

tu. Dodatkowo książka wzbogacona została ilustracjami: kolorowymi i czarno – białymi reprodukcjami prac dzieci i młodzieży nadesłanymi na historyczno – plastyczny kon-kurs pt. „Moje przeżycia wojenne”. Inspirację do ich powstania stanowi-ły właśnie wypracowania sprzed lat. Książkę już wkrótce bę-dzie można poczytać w czytelni Miejskiej Biblioteki Publicznej w Andrychowie, trafi tu bowiem do Punktu Wydawnictw Regionalnych. (iż)

P. S. Z książki wynika jasno, że i przed 70 laty uczniowie odpisywali od sie-bie wypracowania. Wystarczy po-równać prace Stanisława Mydlarza i Zbigniewa Kardasia. Obaj mieszkali w Inwałdzie, o tej więc miejscowości pisali. Obie zaś prace w ¾ są słowo w słowo identyczne. Różni je końco-wa część opisująca osobiste losy obu młodzieńców. Można przypuszczać, że to Z. Kardaś spisał wypracowanie od S. Mydlarza, bo jego praca jest o cztery dni późniejsza od pracy kole-gi. Pewności jednak nie ma.

Rzadko się zdarza, aby szkolne wypracowania stały się ma-teriałem do powstania książki. Chyba, że są to wypracowania z historycznego punktu widzenia tak ważne, jak te napisane przed 70 laty.

Nasze zamki i pałaceZaobserwować możemy ostatnio lawinę wydawnictw doty-czących naszego regionu. Najpierw w Kętach pojawiła się świetna monografia wsi i parafii Bulowice, potem biblioteka w Andrychowie wydała całą spuściznę poetycką inwałdzkiej poetki M. A. Banaś; w Wadowicach, o czym obok, zebrano w książkę wypracowania sprzed 70 lat; wreszcie na koniec wy-dawnicze wydarzenie z Kalwarii Zebrzydowskiej.Staraniem tamtejszego Centrum Kultury, Sportu i Turystyki ukazał katalog pt. Budownictwo obronne i rezydencjonalne powiatu wadowickiego. Projekt wsparło finansowo wadowickie starostwo i bur-mistrz Kalwarii Zebrzydowskiej.

Autor, Mateusz Porębski pomieścił w publikacji opisy grodzisk, zamków, dworów, folwarków, dworów obron-nych i pałaców znajdujących się aż w 82 miejscowościach naszego regionu. Jak informuje autor we „Wstępie”, publika-cja ta sięga nieco poza obszar naszego powiatu. - Dodatkowo objęła tereny na-leżące w okresie niepodległego państwa polskiego do historycznego powiatu wa-dowickiego, tj. gminę Zator i Przeciszów oraz miejscowość Głębowice znajdujące się obecnie na terenie powiatu oświę-cimskiego. Przedstawione zostały także obiekty w miejscowościach należących do powiatu Suskiego, tj. Zembrzyce, Tarnawa, Śleszowice, Marcówka i Sucha Beskidzka. Z wyjątkiem Suchej Beskidzkiej miejscowości te wchodziły niegdyś w skład powiatu wadowickiego. Włączono również dwie miejscowości gminy Skawina ze względu na analogicz-ną przynależność do powiatu wadowi-

ckiego, tj. Jaśkowice i Wielkie Drogi. Każdy z opisów zawiera trzy części: dane historyczne i informacje o fundato-rach, położenie i opis budowli oraz stan zachowania, czyli dzisiejszy stan obiek-tu. Całość uzupełniają czarno – białe

fotografie, zdjęcia archiwalne i rysunki oraz plany budynków. Zasadnicza część książki poprzedzona została wstępem wprowadzającym w tematykę i przybli-żającą terminologię. Jako pierwsze omówione zostały: „dwór obronny, pałac” w Andrychowie i tutejsze folwarki: Podgórski i Strumińszczyzna. Znajdziemy tu rów-nież opracowanie poświęcone pałacowi w Inwałdzie, a także, co zasługuje na uznanie – pałacowi – zamkowi wznie-sionemu przez Józefa Ankwicza na po-graniczu Inwałdu i Wieprza, z którego to zamku dziś nie pozostał nawet ślad. Z najbliższych nam wspomnieć jeszcze wypada folwarki: Twierdza i Przykaza w Wieprzu, które też się w książce zna-lazły. A książkę można już wypożyczyć w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Andrychowie. (iż)

Piostur Gorol Song 2009

Sobotni koncert laureatów otworzył występ zdobywczyni I nagrody „Piosturu 2008” – Sylwii Basty.

Główną gwiazdą wieczoru była jednak Renata Przemyk. W MDK wystąpiła w koncercie podsumowującym 20 lat swojej pracy twórczej.

Ostatni dzień „Piosturu”, niedziela, 22. listopada należał wyłącznie do gości specjalnych. Najpierw wysłuchaliśmy koncertu zespołu „Iowa Super Soccer”, laureata hiszpańskiego festiwalu Pop Art w kategorii Objawienie Europejskie...

... a potem, zdaniem wielu osób, największej gwiazdy tegorocznego „Piosturu” – Stanisława Soyki z jego zespołem, czyli grupy „Soyka Kwintet+”.

Organizatorzy PIOSTURU 2009:Projekt zrealizowano przy wsparciu finansowym Powiatu Wadowickiego

Główni sponsorzy:

Fundatorzy nagród pieniężnych: Jan Pietras – Burmistrz Andrychowa, Stanisław Bisztyga – Senator RP, Powiat Wadowicki, Centrum Kultury i Wypoczynku w Andrychowie. Fundatorzy nagród rzeczowych: Małgorzata Handzlik – Poseł do Parlamentu Europejskiego, PAJAK-SPORT Bielsko-Biała, Sklep Muzyczny ALFA Andrychów, Dyrektor Sprzedaży MARY KAY Cosmetics Poland.Sponsorzy: MEDIAPRESS - Andrychów, ParkHotel ŁYSOŃ w Inwałdzie, Park Miniatur świat Marzeń w Inwałdzie,DINOLANDIA w Inwałdzie, Wydawnictwo LUCRUM - Bielsko-Biała, Grupa MASPEX WADOWICE - TYMBARK, Czanieckie Makarony Sp. z o.o., WOSANA S.A. – producent soków, napojów i wód źródlanych, RAJDIMPEX - Sucha Beskidzka, Firma „Ciasteczka z Krakowa”, Zespół Radców Prawnych JURYSTA Andrychów, Biuro Podróży SUMADA TRAVEL Andrychów, Gospodarstwo Agroturystyczne U BOGUSI - Zagórnik, COMPLEX – Bielsko-Biała - producent garniturów i marynarek, Skup złomu - Skład węgla FABRYCZNA – Andrychów, WIMAT Świat Podłóg Chocznia, SM LOGISTIC – Andrychów, TROJAK AUTO SERWIS - Czaniec, Sklepy ABS i PPP - Andrychów, ANDROPOL – ELEKTROCIEPŁOWNIA Sp. z o.o., TOMI-SOLAR - Andrychów, Firma Produkcyjno Handlowa JÓZEF BRZAZGACZ - Andrychów, Gabinet Stomatologiczny – Dorota Żabińska – Konopczak, Gabinet Stomatologiczny – Henryk Nowak, Apteka “Pod Złotym Klonem” w Andrychowie, Piekarnia - Cukiernia - Czernichów, KAUFLAND Andrychów.