MADDEYİ TANIYALIM

1)MADDE VE ÖZELLİKLERİ

2)MADDENİN DEĞİŞİMİ

3)MADDELER DOĞADA KARIŞIK HALDEDİR

MADDE VE ÖZELLİKLERİ

Madde: Uzayda yer kaplayan hacmi kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddenin kütlesi, hacmi, eylemsizliği temel özelliğidir.

Maddenin ortak özellikleri: Kütle, hacim, eylemsizlik.

Maddenin ayırt edici özellikleri: Özkütle, erime noktası, kaynama noktası, çözünürlük, esneklik, iletkenlik, sıcaklıkla uzama.

Maddenin temel özellikleleri: Kütle, hacim, eylemsizlik.

Kütle: Bir cismin sahip olduğu miktarına kütle denir. Eşit kollu terazi ile ölçülür. Birimi kilogramdır. Kütle zamana ve bulunduğu mekana göre değişmez.

Hacim: Maddenin uzayda kapladığı yere denir. Maddelerin birbirlerine göre hacimleri farklı olabilir. Hacim V ile gösterilir. En çok kullanılan hacim birim litredir.

Eylemsizlik: Bir maddenin sahip olduğu hareket ve şekil durumunu koruma eğilimine denir.

MADDENİN DEĞİŞİMİ

• Doğal madde: İnsan eli değmemiş halde bulunan maddelere denir.

• İşlenmiş madde: Doğal maddeler ayrıca işlenmiş madde olarak ta adlandırılır.

• Yapay madde: İnsan eliyle doğadaki örneklerine benzetilen maddelere denir.

Maddenin ısı etkisiyle hal değişimi

• Erime

• Donma

• Kaynama

• Yoğunlaşma

• Süblimleşme

• Kırağı

MADDELER DOĞADA KARIŞIK HALDEDİR

• Saf madde: İçinde başka maddeler bulunmayan sadece tek madde veya moleküllerden oluşan maddeye denir.

• Karışım: İki ya da daha fazla maddenin bir araya gelmesiyle oluşur.

• Çözelti- çözünme: Bazı katı maddeler sıvı içerisinde görülmeyecek şekilde dağılır. bu olaya çözünme, oluşan karışıma ise çözelti denir.

Karışımların ayrılması: Karışımları ayırmada 6 temel yöntem kullanılır. Bunlar:

Süzme, mıknatısla ayırma, buharlaştırma, eleme, yüzdürme, dinlendirme.

• Süzme: Suda çözünmeyen katı maddelerin suyla oluşturduğu karışımlar bu yöntemle ayrılabilir.

• Mıknatısla ayırma: Mıknatıs tarafından çekilebilen demir, nikel, kobalt gibi maddelerle yapılan karışımları ayırmada kullanılır.

• Buharlaştırma: Suyla demir tozu, kum, tuz gibi maddelerin oluşturduğu karışımları bu yöntemle ayırabiliriz.

• Eleme: Elek ya da süzgeç adı verilen alet yardımıyla farklı boyutlardaki katı maddeler birbirlerinden ayrılabilir.

• Yüzdürme: Özkütleleri farklı olan maddelerin su içerisine atıldığında hafif olan madde suyun üzerinde yüzerken diğeri batar. Böylece ayrışmış olurlar.

• Dinlendirme: Birbiri içerisinde çözünmeyen katı sıvı karışımları bir süre bekletildiğinde katı sıvı dibine çöker. Böylece ayrışabilirler.

Maddeleri Niteleyen Özellikler Nelerdir?

Maddeleri saydam-opak, sert-yumuşak, parlak-mat, esnek-berk, suyu çeken-suyu çekmeyen, suda batan-suda yüzen, pürüzlü-pürüzsüz, renk ve koku gibi özelliklerine göre niteleriz.

Madde, Cisim, Malzeme, Eşya Arasındaki İlişki Nedir?

MADDEBelli bir hacmi ve kütlesi olan her varlık bir maddedir.Taş, toprak, ağaç, metal, cam, plastik, kağıt, kum gibi varlıklar birer maddedir.

CİSİMMaddenin biçimlendirilmiş şekline cisim denir.Bardak, silgi, kalem, kitap, bıçak, oyuncak, masa, ampul çeşitli maddelerden yapılmış cisimlerdir.

MALZEMEBir yada birkaç tanesini bir araya getirdiğimiz ve bir tüketim maddesine dönüştürdüğümüz maddeler malzemeleri oluştururlar.Un, tuz, su, maya gibi maddeler ekmeği oluşturan; kereste, çivi, tutkal gibi maddeler masayı oluşturan; çimento, kum, su gibi maddeler betonu oluşturan malzemelerdir

EŞYAEvlerimizde, okulumuzda ve daha bir çok yerde kullandığımız koltuk , halı, sandalye, çanta, kalem, silgi, ayakkabı, gömlek gibi cisimler birer eşyadır.

ALETMaddeleri şekillendirmek, bir el işini yada onarımı gerçekleştirmek için özel olarak yapılmış cisimlere alet denir.Pense, tornavida, çekiç, tığ, oklava, kepçe birer alettir.

Maddelerin Özellikleri

Maddeler yapılarına göre bazı özellikler gösterirler.Mıknatıslık, suda batma yada yüzme özelliği maddelerin bu özelliklerindendir.