maa amma baapu rajaram final

¿ÇÏ=∞Å`«

=ã¨O`«

~åOQÀáêÖò

J~°∞

"Õ∞QÀáêÖò

~°[x

2013 Ñ¶≤„|=i 13 – ÉÏÑ¨Ù â◊ «[Ü«∞Ou

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

„Ñ¨`«∞Å‰õΩZ<£. "Õ∞QÀáêÖòl1, "≥∞ÿ„f Ô~ã≤_≥hû

3–6–394, ¢ã‘ì\ò #O. 3,Ç≤Ï=∂Ü«∞ ü#QÆ~ü, ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ – 500 029

á¶È<£ : 98485 77028

=Ú„^ŒK«i « WO„ÃÑ+¨<£û, P*Ï=∂ÉÏ £, ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

2013 Ñ¶≤„|=i 13 – ÉÏÑ¨Ù â◊ «[Ü«∞Ou

J=∞‡, ÉÏÑ¨Ù

ã¨‡ $u â◊HõÖÏÅ∞

=∂ ÉÏÑÙ <≥Å∞¡@¡ =~°=~°~å=Ù â◊ «[Ü«∞Ou (13 Ñ¶≤„|=i 2013) ãO Œ~°ƒùOQÍÉÏÑ¨Ù#∂, J=∞‡#∂ QÆ∞~°∞Î ≥K«∞ÛH˘x ~å*Ï~°OÖ’ ÉÏÑ¨Ù â◊ «[Ü«∞Ou [~°áêÅxJ#∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ =∂ JO^Œi *Ï˝Ñ¨HÍÅ`À W@∞=O\˜ ãÖHõÅ#O `Õ"åÅxJ#∞‰õΩ<åflO. =∂Ö’ XHõi ŒÌ~°∞ ~å*Ï~°O QÆ∞iOp, J=∞‡, ÉÏÑÙÅ QÆ∞iOp Wk=~°‰õΩHõq`«Ö’, *Ï˝Ñ¨HÍÖ’ ~åâß~°∞. 2012 LQÍk ~ÀA# „Ñü ãÖ=`«û~°O[~°∞Ñ¨Ù‰õΩ#fl@∞ìQÍ<Õ J=∞‡ Ñ¨Ù\ì#~ÀA [~°∞Ñ¨Ù‰õΩ<Õ ãÖ Œ~°ƒùOQÍ ~°[x 'J=∞‡ HÀãÖ—Ñ¨ÙãÎHõO fã¨∞‰õΩ=zÛOk. P Ñ¨ÙãÎHõOÖ’ #∞Oz H˘O « ÉèÏQÆO #=∞¿ãÎ ≥ÅOQÍk#Ñ¨„uHõ Pk"å~°O J#∞|O èŒOÖ’ Ñ¨Ù#~°∞‡„ Œ [~°QÆ_»O`À KåÖÏ KÀ@¡ #∞Oz=∞Oz ãÊO Œ# =zÛOk. P ÑÙãÎHõO HÍ"åÅx ZO`À =∞Ok J_çy ≥Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.ˆH=ÅO ‰õΩ@∞O|O Ö’Ñ¨Å =∂„ «"Õ∞ ÑÖK«∞HÀ=_®xH˜ "Õã≤# Ñ¨ÙãÎHõO |Ü«∞\˜ "åà◊¡P Œ~° ‰õÄ_® á⁄OkOk. •x`À D™êi ÑÙãÎHõO WOHÍ qãÎ $ «OQÍ JO Œi`À#∂~å~ÚOz "ÕÜ«∂Åx PÖ’zOKåO. 'J=∞‡ HÀãÖ— Ñ¨ÙãÎHõO Z‰õΩ¯= =∞OkH˜ KÕ~°ÖË Œ∞QÆ#∞Hõ ^•xÖ’ =zÛ# ~°K«#Åhfl ‰õÄ_® =∞m¡ D Ñ¨ÙãÎHõOÖ’ KÕ~åÛO. Wk XHõxs‚`« =º=kèÖ’ `≥ã¨∞Î#fl Ñ¨Ùã¨ÎHõO QÆ#∞Hõ WOHÍ ZO`À ~åÜ«∂Åx L<åfl,~åÜ«∞=Åã≤#q L<åfl JO Œ~°∂ ‰õΩ¡ÑÎOQÍ<Õ ~åã≤ WKåÛ~°∞.

=∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ ã¨‡ $u, ~å*Ï~°O Ñ¨@¡ =∂ „¿Ñ=∞ ã¨r=OQÍ z~°HÍÅOLO_»_®xH˜ D ~°K«#Å∞ `À_»Ê_ç Õ =∂‰õΩ JO «Hõ#fl HÍ=Åã≤Ok ÖË Œ∞.

– <≥Å∞¡@¡ ~°OQÆ<åÜ«∞Hõ=∞‡, =~°=~°~å=ÙÅ Ñ≤Å¡Å∞

6 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

¿ÇÏ=∞Å`« '##∞ Hõ#flO^Œ∞‰õΩ...— 7

=ãÖ`« J=∞‡ QÆ∞iOz... 21â◊`åO[e 25„ÃÑ¶O_£ – Ñ¶≤ÖÏã¨Ñ¶~ü – ÔQ·_£ 29*Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ 30

~åOQÀáêÖò J=∞‡ – ÉÏÑ¨Ù – =∂ ~å*Ï~°O 33

J~°∞ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# =º‰õΩÎÅ∞ 39

"Õ∞QÀáêÖò J=∞‡ X_ç 49XHõ <≥=∞bHõHÀãÖ J<Õfi+¨ 51kyáÈÜÕ∞ á⁄ Œ∞Ì 61K«O„ Œ∞xHÀ #∂Å∞áÈQÆ∞ 63

~°[x J=∞‡... 81J=∞‡ HÀãÖ 97ÉÏÑ¨Ù‰õΩ =O Õà◊√¡ 100ã¨ÊO Œ#Å‰õΩ „Ñüã¨ÊO Œ# 105

âı+ÿi =∞#∞+¨µÅ∞ 109

=~°=~°~å=Ù QÆ∞O_≥ K«Ñ¨Cà◊√¡ 111"åo¡ ŒÌ~°∂ – ~å*Ï~°O 113

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 7

'##∞ Hõ#flO Œ∞‰õΩ...—– ¿ÇÏ=∞Å «

=∂ ÉÏÑÙ <À~å~å Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ<Õ ¿Ñ~°∞ '~å=∞K«O„^•—. x„ Œ|∞zÛ<å, Z=Ô~·<å JÉèíºO «~°OK≥Ñ≤Ê<å, =∞#ã¨∞‰õΩ Hõ+¨ì=∞xÑ≤Oz<å J„Ñ¨Ü«∞`«flOQÍ PÜ«∞# <À\˜ #∞O_ç =KÕÛ =∂\Ï'~å=∞K«O„^•— ÖË • '~å=∞ ~å=∞—. Ñ≤Å¡Å#∞ x„ ŒÑÙK«Û_®xH PÜ«∞# K«k"Õ ãOã¯ $ « â’¡HÍÖ·<å,≥Å∞QÆ∞ Ñ¨ •ºÖ·<å ÉèíHÎ ÉèÏ=O`À `˘˜H˜ã¨ÖÏ_Õq. Jk "≥·+‚= ÉèíHÎ. PÜ«∞# ™êfl#O KÕã≤#

`«~°∞"å`« #∞^Œ∞@ ã¨Ê+¨ìOQÍ Ñ¨>Ëì<å=∂Å∞ LO_»=Åã≤O^Õ. Jq u~°∞=˜, NK«∂~°‚O`ÀÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ"å_»∞. PÜ«∞#k N~å=∂#∞[ =∞`«O. =∂‰õΩ QÆ∂_»∞~°∞ J„QÆÇ¨~åxH˜ K≥Ok#u~°∞=∞ÖÏKå~°∞ºÅ∞ PKå~°∞ºÅ"å~°∞. PÜ«∞# =∂ WO\H =¿ãÎ =∂ J=∂‡, ÉÏÑÙ ™êÎOÉÏà◊OÖ’áê^•Å∞ Hõ_çy P hà◊√¡ <≥uÎ# K«Å∞¡HÀQÍ K«∂ã≤# z#fl<å\˜ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ =∂‰õΩ L<åfl~Ú. =∂J=∂‡, ÉÏÑÙ 'ã=∞NÏÅ∞— KÕã∞‰õΩ<åfl~°∞. (JO>Ë, PKå~°∞ºÅ∞ XH˘¯Hõ iH ~°ÇÏãºOQÍ QÍÜ«∞„f=∞O„`ÀKåÛù~° KÕã≤, <åÅ∞Hõ, Éèí∞*ÏÅ∞ 'Ñ¨q„ «— Jyfl`À HÍeÛ Éèí∞*ÏÅ g∞ Œ â◊O‰õΩ K«„HõQÆ∞~°∞ÎÅ∞ ÃÑ@ì_»O J#∞‰õΩO\Ï#∞.) =∂ z#flÑ¨C_»∞ =∂‰õΩ x„^Œ ~åHõáÈ`Õ '~å=∞ ~å=∞—J#∞HÀ=∞x K≥¿ÑÊ"å_»∞. J\Ï¡ =∂‰õΩ WÑÊ\H© x„ Œ ~å#ÑC_»ÖÏ¡ P *ÏÑHõO =∞kÖ’ "≥∞ Œ∞Å∞ «∂LO@k.

"Õ∞=Ú ÃÑiy ÃÑ ŒÌ~Ú, =∂ qâßfi™êÖ’¡ =∂~°∞Ê =zÛ, =∂ K≥· «#ºO ÃÑiˆQ „Hõ=∞OÖ’"Õ∞=Ú PÜ«∞#`À Õ=Ù_»∞ ÖË_»x "å Œ# ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ"åà◊¡O. =∂ ÉÏÑ¨Ù U ≥·<å â◊HÎ LO_çLO@∞Ok J<Õ ŒQÆæ~° PyáÈÜÕ∞k. "Õ∞=Ú ‰õÄ_® PÜ«∞# =∞#ã∞ Hõ+ì Ñ_»∞ «∞O Œx JO «HõO>ËÔ~\ìOKÕ"åà◊¡O HÍ Œ∞. 1970 ÅÖ’ ~°OQÆ<åÜ«∞Hõ=∞‡ QÍi '~å=∂Ü«∞ q+¨=$Hõ∆O— "≥Ú ŒÖ·#ÑÙãÎHÍÅ∞ PÜ«∞# qâßfi™êÅ#∞ H˘OK≥O ‰õΩk¿Ñã≤#q. ãÊ+ì « HÀãO =∂ =∂=∞Ü«∞º ( Õ=ÙÅÑe¡~å=∂~å=Ù)`À XHõ <åã≤Î‰õΩx =Ö "åkOKÕ"å_»∞. z=i •HÍ ‰õÄ_® "Õ∞O |Ü«∞@‰õΩ "≥àı¡ÑC_»∞U HÍÅ∞ |Ü«∞@ ÃÑ_»∞ «∞<åfl=∞x K«∂¿ã ŒQÆæi #∞Oz PÜ«∞# Œ$+≤ìÖ’ =∂ «Ñ¨CÅ∞ ÀëêÅ∞Ñ¨iÇ¨~°O HÍ=_»O HÀã¨O U"À q~°∞QÆ∞_»∞ â’¡HÍÅ∞ K« Œ∞=Ù «∂<Õ LO_Õ"å_»∞. HÍx W ŒO`å|Ç¨ïâß =Oâ◊áê~°OÑ¨~°ºOQÍ =zÛ# PKå~° =º=Ç¨~åÅ∞, qâßfi™êÅ =Å¡ J#∞‰õΩO\Ï#∞.

8 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=∂ ÉÏÑÙ J#fl Œ=Ú‡Ö’¡, =Oâ◊OÖ’ ‰õÄ_® PÜ«∞# XHõ _Õ ãfiÜ«∞O Hõ$+≤ À ãOã¯ $ «O,≥Å∞QÆ∞ÅÖ’ „áêgºO ãÖáêkOKå_»∞. Jáê~°"≥∞ÿ# âß¢ãÎ *Ï˝<åxfl á⁄O^•_»∞. Z=Ô~·<å

â’¡HÍÅ∞ «Ñ¨C K«kq<å, ≥Å∞QÆ∞ Ñ¨ •ºÅ LKåÛù~° ãïQÍ ÖËHõáÈ~Ú<å ZO «\˜ "åà◊¡<≥·<å„Ñ¨tflOz ã¨=iOKÕ"å_»∞.

Ñ¨ •flÅ∞æ Tà◊¡ Ñ¨\Ïfisyi (W@∞ dÖÏëêÑ¨Ù~°O, =~°OQÆÖò lÖÏ¡ "≥Ú ŒÅ∞ J@∞ QÆ@¡#iûOQÍÑ¨Ù~°O HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡ =~°‰õΩ) HÍe #_»Hõ uiy KÕ¿ã"å_»∞. HõÖˇHõì~üÅ‰õΩ ‰õÄ_®[=∂|Ok x~°fiÇ¨ÏÖ’ `«#‰õΩ#fl Ô~"≥#∂º ÖˇHõ¯Å J#∞Éèí=O`À#∂, L~°∂Ì ÉèÏëê„áêgºO`À#∂ ã¨Ç¨ÏHõiOKÕ"å_»∞. =∂ T~°∞ "≥Ú^ŒÅ∞ =~°ú#fl¿Ñ@ ^•HÍ Ñ¨\Ïfisyi=º=Ç¨~åÖ’¡ KåÖÏ ¿Ñ~°∞ ≥K«∞Û‰õΩ#fl ~°Ç¨Ï=∂<£ +¨sÑ¶π =∂ ÉÏÑ¨Ù ¿ãflÇ≤Ï «∞_»∞. "åo¡ ŒÌi ¿ãflÇ¨ÏOK«∂¿ãÎ "åà◊¡ =∞`åÅ∞ "Õ~°x =∂HõÑ¨C_»∞ ≥eÜ«∞ Œ∞. =∂ |O èŒ∞=ÙÖ’¡ KåÖÏ=∞OkH˜ Ñ¨\Ïfisyi<Õ~åÊ_»∞.

XHõ¯=∂@Ö’ =∂ ÉÏÑ¨Ù P^è•ºu‡Hõ"åk. â‹·"åxfl ‰õÄ_® =ºuˆ~HÕKÕ 'N=∞`Õ~å=∂#∞*ÏÜ«∞—ã¨∞÷_»∞. HÍh, U =¸_è» qâßfi™êÅ∞ ÖË=Ù. =∂ J=∞‡ HÍh, ÉÏÑ¨Ù HÍh =∂Ñ¨ã≤ «#O #∞Oz =∂ÔH=fiiH© <˘Ñ≤Ê =zÛ<å, [|∞ƒ KÕã≤<å `åÜ≥∞ «∞ÎÅ∞ ÖÏO\˜q Hõ@ìÖË Œ∞.k+≤ìÖÏO\˜k uÜ«∞ºÖË Œ∞.

=∂ ÉÏÑ¨Ù ~å=∂Ü«∞, ÉèÏQÆ=`åÅ∞ x «ºáê~åÜ«∞O KÕ¿ã"å_»∞. <å`À "≥Ú ŒÅ∞=∂ JO Œi Ñ¨Ù@∞ìHõÖ’ XHõ ~å=∂Ü«∞O H˘x, "å\˜ÃÑ· =∂ Ñ¨Ù@∞ìHõ ãÖ Œ~åƒùÅ∞ ~å¿ã"å_»∞.J\Ï¡ =∂ WO\’¡ KåÖÏ ãÖ Œ∞HõÅ xO_® Z<Àfl P è•ºu‡Hõ „QÆO ä•Å∞ LO_Õq. =∞Ç¨Ï~°fl=q∞( Œã¨~å) ~ÀA Ñ¨ÙãÎHÍÅxfl fã≤ â◊√„ÉèíO KÕã≤ "å\˜H˜ Ñ¨Ó[ KÕ¿ã"å_»∞. Ñ¨ÙãÎHÍÅ#∞ WO «Q“~°=OQÍ Ñ¨ÓlOK«_»O =∂ WO\’¡<Õ =∂ ÉÏÑ¨Ù ŒQÆæ~ K«∂âß#∞. Jq ‰õÄ_® PÜ«∞# x «ºOK«k"Õ Ñ¨ÙãÎHÍÅ∞. <å‰õΩ JHõ∆~°*Ï˝#O Jaƒ#Ñ¨Ê\˜ #∞Oz <å`À â’¡HÍÅ∞ K«kqOz, Ti"åà◊¡O Œih ‰õÄ~ÀÛÉ\˜ì J~°÷O K≥ÑÙ «∂ JO Œ∞Ö’ b#=∞ÜÕ∞º"å_»∞. ã‘ « HõëêìÅ =O\ ãO Œ~åƒùÖ’¡U_ÕÛ"å_»∞. =∂ WO\’¡ LO_ç, ‰õΩ@∞O|OÖ’ ÉèÏQÆ"≥∞ÿ# ã¨∂¯Öò ÃÇÏ_£=∂ãì~ü ~°OQÆÜ«∞º ™ê~°∞,PÜ«∞# ÉèÏ~°º =∂ JHõ ÖÏO\ ÑO «∞Å=∞‡ Ü«∞â’ Œ=∞‡, =∂ J=∞‡, ÉÏÑÙÅ#∞ Hõ#fl"åiÖÏQÍ<ÕK«∂¿ã"å~°∞. =∂ ÉÏÑ¨Ù Ñ¨ •ºÅ∞, â’¡HÍÅ J~å÷Å∞ q=iã¨∞ÎO>Ë P"≥∞ JO Œ∞Ö’ b#"≥∞ÿ U_ÕÛk.D ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ ÑÖ «∞Å=∞‡#∞, ~°OQÆÜ«∞º™ê~ü#∞ Ñ≤Å∞^•Ì=∞x <Õ#∞, =ãÖ «, J~°∞, "Õ∞=∞_çH˘O_»‰õΩ áÈÜ«∂O. "Õ∞ "≥àı¡=~°‰õΩ "åo¡ ŒÌ~°∂ D Ö’HõO #∞OKÕ "≥o¡áÈÜ«∂~°x ≥eã≤KåÖÏ ÉÏ èŒÑ¨_®¤O.

WO « P è•ºu‡Hõ Œ$HõÊ äŒO L#fl =∂ ÉÏÑ¨Ù WO\˜ K«∞@∂ì Ñïã¨~åÅ =Å¡<À, =$uÎ,=º=™êÜ«∞ ãÖ|O è•Å =Å¡<À W «~°∞Å qâßfi™êÅ#∞ KåÖÏ Q“~°qOKÕ"å_»∞. =∂ WO\˜=ÚO Œ∞ KåHõe "åà◊√¡, Ñ¨Hõ # ≥#∞QÆ∞ "åà◊√¡ LO_Õ"åà◊√¡. "åà◊¡O`å =∂ WO\’¡ =∞#∞+¨µÅ∞.=∂ Éèí∂=ÚÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ ÅOÉÏ_ô "åà◊√¡ H“Å∞‰õΩ KÕ¿ã"åà◊√¡. =∂ T~°∞ K«∞@∂ì KåÖÏ

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 9

ÅOÉÏ_ô «O_®Å∞ LO_Õq. Zxfl KÀ@¡ «qfi<å hà◊√¡ Ñ¨_»HõáÈ=_»O =Å¡ WO\˜ K«∞@∂ìÉÏ=ÙÅ∞ «=fi_®xH˜ =∂ WO\˜H˜ Z‰õΩ¯=QÍ =_≥¤~° "åà◊√¡ =ã¨∞ÎO_Õ"åà◊√¡. =º=™êÜ«∞O Ñ¨#∞Åg∞ Œ ÅOÉÏ_ô "åà◊√¡ =ã¨∞ÎO_Õ"åà◊√¡. "åà◊¡O`å =∂`À Hõeq_çQÍ LO_Õ"åà◊√¡. T~À¡x Ô~_»¡ À,HõO™êe "åà◊¡ À |O èŒ∞=ÙÅ Ñ≤Å∞Ñ¨Ù =Öˇ 'J<åfl—, '=k<å— J<Õ Ñ≤Å∞Ñ¨ÙÅ∞ LO_Õq =∂‰õΩ@∞OÉÏÅ =∞ èŒº#. "Õ∞=¸ "åà◊¡ Ñ≤Å¡Å∞ JO Œ~°∂ 'J`åÎ—, '=∂=∂— Ñ≤Å∞Ñ¨ÙÅ`À Hõeã≤"≥∞eã≤LO_Õ"åà◊¡O. Tà’¡x „ÉÏÇ¨Ï‡Å∞ J~Ú Õ ã¨~ãï. <å~åÜ«∞=∞‡ <åÜ«∞#=∞‡, z#flÉÏÑ¨ÙÅ∞,z#fl=∞‡Å∞, J#∞ã¨∂Ü«∞=∞‡ «Î Jx =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ K≥Ö¡. XHõ ‰õΩ@∞O|OÖÏQÍ LO_Õ"åà◊¡O.WÑ¨Ê\˜H© "åà◊¡ Ñ≤Å¡Å∞ =∞=∞‡e‡ JHõ Ü«∞ºÅ∂, J#flÜ«∞ºÅ∂QÍ „¿Ñ=∞ Ñ¨_» å~°∞.

=∂ ÉÏÑ¨Ù, J=∞‡ =Ü«∞ã¨∞Ö’ Ñ¨k¿ÇÏ<Õà◊¡ Õ_® LO_Õk. =∂ J=∞‡‰õΩ Ñ¨ •flÅ∞ˆQà◊¡HÃÑà◊¡~ÚOk. HÍh W~°"≥· =¸_»∞ ãÖ= «û~åÅ =~°‰õΩ ãÖ`å#O HõÅQÆÖË Œx KåÖÏ ~°OkèÑ¨_®¤~°∞. =∂ J=∞‡ Ñ≤Å¡Å HÀãÖ <åQÆ=∞Ü«∞º Ñ¨Ó[ KÕ¿ãk. zÅ∞Ñ¨Ó~°∞ "≥OHõ>Ëâ◊fi~°∞¡ "≥Ú ŒÖ·#Õ=Ùà◊¡‰õΩ "≥ÚˆH¯"å~°∞. P „Hõ=∞OÖ’ =∂ ŒQÆæ~° Ñ¨xKÕ¿ã D Œ∞ÖÏ <åÜ«∞H± J<Õ ÅOÉÏ_ô

<åÜ«∞‰õΩ_»∞ =zÛ '^˘~å =∂ Õ=Ù_çH˜ "≥ÚHõ O_ç, Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨Ù_» å~°∞— Jx K≥a Õ =∂ ÉÏÑ¨Ù#=∞‡ÖË Œ@. J «<Õ '#∞"ÕfiO K≥Ü≥Úº Œ∞Ì, ÑÖK≥ Ñ¨~°∞™êÎ, #∞=Ùfi U ≥·<å ÃÑ@∞ì, h ¿Ñ~°∞ g∞ Œ<Õ#∞ "≥Ú‰õΩ¯`å. =KÕÛ D ~ÀAÖ’¡ h WO\’¡ Ñ≤Å¡Å∞ P_»∞‰õΩO\Ï~°∞— Jx K≥Ñ≤Ê |Å=O «OQÍP "≥Ú‰õΩ¯ fã¨∞‰õΩáÈ~ÚO_»@. P Õ=Ù_»∞ ¿ÇÏ=∂¡ Õ=Ù_»∞. JO Œ∞ˆH <å‰õΩ P=∂@ Hõe¿ã@@∞ì¿ÇÏ=∞Å « Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïì~°∞. =∂ ÉÏÑ¨Ù ¿ÇÏ=∞<åfl Jx Ñ≤eKÕ"å_»∞. J\Ï¡ =∂ ÉÏÑ¨Ù "≥·Ñ¨Ù"åà◊¡O`å, z#fl=∞‡, z#flÉÏÑÙ, ÉÏ=Å∞, JHõ Å∞, z=~°‰õΩ QÆ∞~°∞=ÙÅ "åi H˘_»∞‰õΩ å`åKå~°∞ºÅ∞‰õÄ_® ##∞fl ¿ÇÏ=∞<åfl Jx Ñ≤Å∞™êÎ~°∞. <Õ#∞ Ñ¨Ù\ì<åOHõ «# =∂@ K≥e¡O Œx D Œ∞ÖÏ<åÜ«∞H± =zÛ =∂ ÉÏÑ¨Ù`À Hõ\ÏflÅ∞ ÃÑ\ìOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. «=∞ Õ=Ù_ç HÀãÖ "≥O_ç PÉèí~°ÏÅ∞KÕ~ÚOK«∞H˘x <å`À J «x X_çÖ’ ÃÑ\ìOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. „Ñü ãÖ= «û~°O =∂ ÉÏÑ¨Ù J «xH˜J «#∞ HÀi#O « è•#ºO <å`À WÑ≤Êã¨∞ÎO_Õ"å_»∞.

=∂ WO\’¡ =∂ <åÜ«∞#=∞‡ HÍHõ =∞~˘Hõ J=fi LO_Õk. =∂ ÉÏÑ¨Ù P"≥∞#∞ 'J"åfi—Jx Ñ≤eKÕ"å_»∞. "Õ∞=∞O`å ‰õÄ_® J"åfi J<Õ "åà◊¡O. =∂ J=∞‡ ‰õÄ_® J"åfi Jx J<Õk.=∂ <åÜ«∞#=∞‡ ‰õÄ_® P"≥∞#∞ "Õ~°∞QÍ K«∂ã≤#@∞ì JxÑ≤OK«ÖË Œ∞. =∂ ÉÏÑ¨Ù#∞ H˘_»∞‰õΩÖÏK«∂ã¨∞‰õΩ<Õk, 'H˘_»∞HÍ— Jx Ñ≤eKÕk. =∂ J=∞‡#∞ ~°OQÆ"åfi J<Õk. =∂ WÅ√¡, =º=™êÜ«∞OJxflO\˜h HõO\˜H˜ Ô~Ñ¨ÊÖÏ K«∂ã¨∞H˘x =$kú KÕã≤Ok. =∂ ÉÏÑ¨Ù Jaè=$kúH˜ P"≥∞<Õ=¸ÅHÍ~°O. P"≥∞ ¿Ñ~°∞ QÀáêÅ~° «flO. =∂ `å «Ü«∞º ¿Ñ~°∞ QÀáêÅ~å=Ù. JO Œ∞Hõx P"≥∞QÀáêÅ~° «flO. H˘_»∞‰õΩ‰õΩ ÖËHõ ÖËHõ Hõey# a_»¤#x #<≥flO`À JÑ¨Ù~°∂ÑÖQÍ, QÍ~°=OQÍK«∂ã¨∞‰õΩ<Õk. =∂ ÉÏÑ¨Ù Ti |Ü«∞@ «# Éèí∂=ÚÖ’¡ WÅ∞¡ Hõ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. Ñ¨Hõ <Õ P"≥∞‰õΩ‰õÄ_® XHõ z#fl WÅ∞¡ Hõ\ìOKå_»∞. J\Ï¡ P"≥∞ rq`åO «O =∂`À<Õ L#flk. =∂ J=∞‡J<å~ÀQÆºO =Å¡ Œ"åMÏ<åÅ‰õΩ u~°∞QÆ∞ «∞O>Ë WÅ∞¡ HõxÃÑ@∞ì‰õΩx, áê_ô, ÑÖ\Ï HÍáê_»∞ «∂

10 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

LO_Õk. PY~°∞ ™êi =∂ J=∞‡ HÀãÖ Z Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂Î Hõ_»Ñ¨ g∞ Œ «ÅÃÑ@∞ìH˘x Ñ¨_»∞H˘x=∂ J=∞‡ ~åQÍ<Õ '=zÛ#"å J=∂‡, WQÆ h ãÖ™ê~°O HÍáê_»∞HÀ— Jx JHõ _Õ „áêÏÅ∞XkeOk.

=∂ J=∞‡ Ñ¨@¡ =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ „¿Ñ"Õ∞ HÍ‰õΩO_®, KåÖÏ Q“~°=O LO_Õk. =∞Oz‰õΩ@∞O|O #∞Oz =zÛO Œx, P"≥∞ ≥eq Õ@Å =Å¡ ‰õÄ_®. P"≥∞#∞ <À~å~å '~°OQÍ— JxÑ≤eKÕ"å_»∞. Hõ+ìã¨∞MÏÅ∞ XHõi<˘Hõ~°∞ J~°÷O KÕã¨∞H˘x ÑÖK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞. «#‰õΩ Ñ¨\Ïfisyi,Éèí∂=ÚÅ H˘Å «Å∞ =O\˜ KåÖÏ =º=Ç¨~åÅ∞ LO_Õq QÆ#∞Hõ, J=∞‡ Hõ+ìÑ¨_»‰õÄ_» Œx, =∞OzQÍb, "≥Å∞ «∞~°∞ =ãü QÆÅ |OQÆàÏ Hõ\ìOKå_»∞. WO\˜ P=~°Ö’ "ÕÑ¨ K≥@∂¡, =∞Ö¡fQÆÅ∞ÃÑOKå_»∞. qâßÅ"≥∞ÿ# =O\˜Å∞¡ Hõ\ìOKå_»∞. P"≥∞‰õΩ hà◊¡‰õΩ Hõ+ìO HÍ‰õΩO_® LO_»_®xH˜WO\˜ K«∞@∂ì ÉÏ=ÙÅ∞ «qfiOKå_»∞. "Õ∞O LO_»QÍ ~å*Ï~°O =∂‰õΩ ~åà◊¡ Tˆ~ HÍh, hà◊¡T~°∞ HÍÖË Œ∞. |u‰õΩO_»QÍ =∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ‰õΩ P HÀiHõ f~°ÖË Œ∞. "Õ∞O J~Ú Õà◊¡ „H˜ «O| «∞Hõ=∞‡ ÑÖ_»∞QÆ ã¨ Œ∞ÌÅ ~ÀA =∂ ÉÏÑ¨Ù Hõ\ì# WO\˜H˜ "≥o¡ K«∂¿ãÎ Jk H˘#∞‰õΩ¯#fl„Ñ¨ÉèÏHõ~ü, WO\˜ Ñ¨Hõ # `À\Ï, ã¨=∞$kúQÍ hà◊¡ À ‰õÄ_ç# ÉÏq K«∂¿ãÎ =∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨Ù WkK«∂¿ãÎ ZO « P#OkOKÕ"åà’¡ JxÑ≤OzOk.

<å‰õΩ JHõ∆~åÉèÏºãÖ [iˆQ=~°‰õΩ ~å*Ï~°OÖ’ |_ç ÖË Œ∞. ÃÑO_®ºÅÖ’ JÑ¨Ê\˜H =∞Oz„Ñ¨Éèí∞`«fi áê~î°âßÅ LOk. =∂ ^•=∞#fl =∂=∞Ü«∞º JHõ¯_Õ \©K«~ü HÍ=_»O =Å¡ ##∞flÃÑO_®ºÅÖ’<Õ LOz K«kqOKå~°∞. JÑ¨Ê\˜H˜ =∂=∞Ü«∞ºÅ‰õΩ Ñ≤Å¡Å∞ ÖË~°∞. P_»a_»¤ a_»¤#∞HÍ=_»O =Å¡ JHõ _» =∂ J «ÎÜ«∞ºÅ∞, =∂=∞Ü«∞ºÅ∞ KåÖÏ QÍ~°=OQÍ K«∂¿ã"å~°∞. ^•=∞#fl=∂=∞Ü«∞º <å K« Œ∞=Ù g∞ Œ KåÖÏ „â◊ Œú K«∂¿Ñ"å_»∞. «# "≥O@ ã¨∂¯Å∞‰õΩ fã¨∞ÔHàı¡"å_»∞.<Õ#∞, "Õ∞# =k# ÉèÏ~°u (âı+¨=∞‡ =k#), ^•=∞#fl =∂=∞Ü«∞º #_»∞ã¨∂Î LO>Ë "Õ∞=ÚÑ¨~°∞ÔQ`åÎeû =KÕÛk. J^˘Hõ =∞#ã¨∞Ö’ =∞izáÈx Œ$â◊ºOQÍ LO@∞Ok.

"Õ∞=∞O`å ÉÏQÍ K«^Œ∞=ÙHÀ"åÅx =∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨Ù‰õΩ HÀiHõQÍ LO_Õk. "Õ∞OK« Œ∞=ÙHÀ=_®xH˜ Z<Àfl HõëêìÅ∞ Ñ¨_ç U~åÊ@∞¡ KÕ¿ã"åà◊√¡. J~Ú Œ= «~°QÆu #∞Oz =∞=∞‡e‡Ç¨Ï#‡H˘O_»Ö’ LOz K«kqOKå~°∞. =∂ z#flÑ¨C_»∞ "Õ∞=Ú, Tà’¡ Ñ≤Å¡Å∞ K« Œ∞=ÙHÀ"åÅxWO\˜ =ÚO Õ |_çHÀãÖ *ÏQÍ WKåÛ_»∞. P ã¨∂¯Ö’¡ \©K«~°∞¡ ãïQÍ K« Œ∞=Ù K≥Ñ¨Ù «∞<åfl~å,Ñ≤Å¡Å#∞ U"≥∞ÿ<å JO@∞<åfl~å Jx J[=∂~Ú+‘ KÕ¿ã"å_»∞. =∂ «=Ú‡à◊∞¡, K≥Ö¡àı¡ HÍHõ, <åa_»¤ zxfl ‰õÄ_® J=∞‡=∞‡ ŒQÆæ~ LO_ç K« Œ∞=Ù‰õΩ#flk. «~åfi « =∂ ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º H˘O «HÍÅOÃÇÏ_£=∂ãì~üQÍ Ñ¨xKÕ™ê_»∞.

=∂ J=∞‡ KåÖÏ J<å~ÀQÆºO`À ÉÏ^èŒÑ¨_»¤k. Jk P~°÷Ô~·\ ˜ãπQÍ ã≤÷~°Ñ¨_çOk. <åz#fl «<å<Õfl <≥ÅÅ «~°|_ç Ç¨Ï#‡H˘O_»Ö’ P"≥∞#∞ LOz JÑ¨Ê\˜ ã¨∞„Ñ¨ã≤ Œ∞úÖ·# JÖ’Ñü_®Hõì~ü JÜ«∞ºOQÍ~ü, PÜ«Úˆ~fi Œ "≥· Œ∞º_»∞ â◊~î°QÀáêKåi ÖÏO\˜ "åà◊¡#∞ WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩ=zÛ"≥· ŒºO KÕ~ÚOK«_»O <åH˘Hõ *Ï˝Ñ¨HõO.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 11

=∂ J=∞‡ ‰õΩ@∞O|O x*ÏO =ºuˆ~Hõ L Œº=∞OÖ’ „Ñ¨ «ºHõ∆OQÍ áêÖÁæ#fl ‰õΩ@∞O|O.=∂ ÃÑ ŒÌ =∂=∞Ü«∞ºe ŒÌ~°∞ HÍO„ÔQãπ áêsìÖ’ Ñ¨ÓiÎHÍÅO Ñ¨xKÕ¿ã"å~°∞. =∂ ÉÏÑ¨Ù Ñ¨\ÏfisyiÑ¨x KÕ¿ã"å_»∞. = «<£ ‰õÄ_® áêe "åà◊¡k. =∂ å «Ü«∞º, JO>Ë J=∞‡ "åà◊¡ ÉÏÑ¨Ù (ÃÑO_®ºÅHÀ ŒO_»~å=∂~å=Ù) ‰õÄ_® JO Õ. J\Ï¡ Ñ\Ïfisyi =$uÎÖ’<Õ "åo¡ ŒÌiH© ÑiK«Ü«∞O U~°Ê_»¤k.=∂ ÉÏÑ¨Ù ≥eq Õ@Å∞ K«∂ã≤ =∂ J=∞‡#∞ WKåÛ~°x =∂ J=∞‡ K≥¿ÑÊk. ÃÑo¡<å\˜H˜ =∂J=∞‡ "åà◊¡k Pi÷HõOQÍ KåÖÏ zuH˜# ‰õΩ@∞O|O J~Ú<å, =∂ =∂=∞Ü«∞ºÅ „Ñ¨*Ï¿ã==Å¡<Õ "åà◊¡ ‰õΩ@∞O|O Ñ¨@¡ =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ ZO`À Q“~°=O LO_Õk. JO Œ∞=Å¡ =∂ J=∞‡, =∂=∂=∞Ü«∞ºÅ Ñ¨@¡, "åà◊¡ ‰õΩ@∞O|O Ñ¨@¡ KåÖÏ Q“~°=O, Jaè=∂#O LO_Õk. =∂ ÃÑ ŒÌ=∂=∞Ü«∞º ~å=∂#∞[~å=Ù JO>Ë =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ „Ñ¨ ÕºHõ"≥∞ÿ# Q“~°=O LO_Õk. `å#∞ Ñ¨\ÏfisJ~Ú<å PÜ«∞# K≥Ñ≤Ê# Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∞_»O, PÜ«∞#‰õΩ JO_»QÍ LO_»_»O KÕ¿ã"å_»x =∂J=∞‡ K≥¿ÑÊk. =∂ ÉÏÑ¨Ù PÜ«∞# «#‰õΩ ~åã≤# L «Î~åÅ#∞ •zÃÑ\ì =∂‰õΩ K«∂Ñ≤OKÕ"å_»∞.P KÕu~å « JO ŒOQÍ =Ú`åºÖÏ¡QÍ LO_Õk. <Õ#∞ Ñ¨Ù\ì# U_®k u~°‰õΩ¯O_®<Õ PÜ«∞# Hõ∆Ü«∞"åºkè À K«xáÈÜ«∂_»∞. P ãÖ= «û~°"Õ∞ PÜ«∞#‰õ#fl XHõ U_®k =ÚO Œ∞ "åà◊¡ S Õà◊¡ áêÑ¨J=∞$ «, P~°∞ <≥ÅÅ =ÚO Œ∞ =∂ J «ÎÜ«∞º Ü«∞â’ Œ=∞‡ ‰õÄ_® Hõ∆Ü«∞ "åºkè À =∞~°ÕKå~°∞.##∞fl K«∂ã≤ PÜ«∞# KåÖÏ =Úiã≤áÈÜ«∂_»x, «# W+ì"≥∞ÿ# K≥Ö¡Å∞‰õΩ áêÑ¨ HõeyO Œx,KåÖÏ ãÖ`À+≤OKÕ"å_»x =∂ J=∞‡ K≥¿ÑÊk.

1940ÅÖ’ J*Ï «OÖ’ L#fl Hõ=¸ºxã∞ì áêsì <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ÃÑO_®ºÅ ÃÑ ŒÌ ~åÑ¶∞=~å=Ù=∂ J=∞‡‰õΩ J#fl (ÃÑ ŒÌ <åÜ«∞# H˘_»∞‰õΩ). PÜ«∞# ‰õÄ_® WO\˜H˜ =ã¨∞ÎO_Õ"å_»∞. PÜ«∞#'K≥ÖË¡ <Õ#∞ WO «=∞Ok`À =ã¨∞Î<åfl— Jx K≥Ñ≤Ê ÑÖÑ≤ Õ U ~å¢ ≥·<å =∂ J=∞‡ "åà◊¡O ŒiH˜=O@ KÕã≤ Éè’[<åÅ U~åÊ@∞ KÕ¿ã Œ@. =∂ ÉÏÑ¨Ù U ≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú<À "åà◊¡‰õΩ Q˘OQÆà◊√¡HõÑ≤Ê, "åà◊√¡ HÀi# KÀ@ =ke =KÕÛ"å_»@. D q+¨Ü«∞O =∂ J=∞‡ K≥Ñ≤ÊOk.

P ‰õΩ@∞O| ãÖ™ê¯~å#flO`å, =ÚYºOQÍ =∂ ÃÑ ŒÌ =∂=∞Ü«∞ºÅ ãÖ™ê¯~åxfl =∂J=∞‡ «# "≥O@ ≥zÛO Õ"≥∂##fl@∞ìQÍ =∂ Ti „Ñ¨[ÅO`å P"≥∞#∞ „¿Ñ=∂aè=∂<åÅ`ÀK«∂ã∞‰õΩ<Õ"å~°∞. =∂ J=∞‡ K«xáÈ~Ú =ÚÃÑ·Êù Uà◊√¡ •\<å, =∂ ÉÏÑÙ K«xáÈ~Ú Ñk¿ÇÏ<Õà‹Â¡<åWÑ¨Ê\˜H© "åà◊¡#∞ «ÅK«∞HÀx "åà◊√¡ÖË~°∞. WO «HÍÅ"≥∞ÿ<å =∂ T~°∞ =∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ#∞=∞izáÈÖË^Œ∞.

=∂ ÉÏÑ¨Ù ‰õΩ@∞O|O Éèí∂™êfi=∞º ÉèÏ=*ÏÅO L#fl ‰õΩ@∞O|"≥∞ÿ<å, =∂ J=∞‡‰õΩ@∞O|O`À ãÖ|O è•Å =Å¡ PÜ«∞# =∂ J=∞‡ "≥·Ñ¨Ù ÉèÏ"åÅ#∞ Q“~°qOKå_»∞. =∂ J=∞‡"≥·Ñ¨Ù |O èŒ∞=ÙÅ#∞, q∞„ «∞Å#∞ J=∞‡ P Œi¿ãÎ «#∞ J_»∞¤ÃÑ>Ëì"å_»∞ HÍ Œ∞. „Hõ=∞OQÍ PÜ«∞#‰õÄ_® "åà◊¡ À ¿ãflÇ¨Ï ãÖ|O è•Å∞ ÃÑOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. J\Ï¡ =∂ |O èŒ∞=ÙÅO ŒiH© ~å*Ï~°OÖ’=∂ WÅ∞¡ JO Œ~°∞ W+ìÑ_Õ K«e"ÕO„ Œ=∞~ÚOk. J@¡<Õ =∂ JHõ K≥Ö¡à◊¡, «=Ú‡à◊¡ ¿ãflÇ≤Ï «∞Å‰õΩ‰õÄ_® XHõ Pf‡Ü«∞ PHõ~°¬ ã¨÷Å=∞~ÚOk. =∂ ¿ãflÇ≤Ï`«∞ÅO^Œih J=∞‡ J=∞‡ÖÏQÍ<Õ

12 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

P ŒiOKÕk. =∂ ÉÏÑ¨Ù ‰õÄ_® Z#fl_»∂ Z=ih "Õ~°∞QÍ K«∂_»ÖË Œ∞. <å‰õΩ ≥eã≤# <å ÉÏÅºO#∞Oz ~å*Ï~°OÖ’ "Õ∞=Ú#flO « HÍÅO ¿ãfiKåÛù "å`å=~°O H˘#™êyOk. Ç¨Ï#‡H˘O_»Ö’HÍh, ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ HÍh =∂ Wà◊¡Ö’ L#flÑ¨C_»∞ ‰õÄ_® =∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ∞ Ñ¨ÓiÎQÍ =∂"å`å=~°OÖ’ Wq∞_çáÈÜÕ∞"å~°∞. ÉÏÑ¨Ù =∂ WO\˜H˜ Z=~°∞ =zÛ<å 'a_®¤, ÉÏ|∂— Jx"åà◊¡ À K«~°ÛÅ∞ KÕã¨∞ÎO_Õ"å_»∞.

<å Ñ¨Ù@∞ìHõ q+¨Ü«∞OÖ’ PÜ«∞# qâßfi™êÅ#∞ Z\Ï¡ J#fi~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_À, <å ÃÑO_ç¡q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® «#Ö’ å<Õ =∞ èŒ#Ñ¨_ç P"≥∂kOKå_»∞. 1963–64ÅÖ’ <å`À ÉèÏQÆ= «OK«kqOKÕ"å_»∞. WO\’¡ "åà◊√¡, WO\˜ K«∞@∞ìÑ¨Hõ Å "åà◊√¡ <Õ#∞ K« Œ∞=Ù «∂O>Ë q<Õ"åà◊√¡. =∂ÉÏÑ¨Ù J~°÷O K≥Ñ¨Ù «∂O_Õ"å_»∞. JO Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ <å`À ~°∞H˜‡© HõàÏºO K«kqOKÕ"å_»∞.~°∞H˜‡© HõàÏºO K«kq Õ =∞Oz Éèí~°Î ^˘~°∞‰õΩ`å_»x K≥¿ÑÊ"å_»∞. J@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’=∂ z#fl =∂=∞Ü«∞º ##∞fl KÕã¨∞‰õΩO\Ï#x „Ñüáê Œ# KÕÜ«∞_»O =∂ ‰õΩ@∞O|OÖ’ XHõãÖK«Å# "å~°Î J~ÚOk. ≥ÅOQÍÖ’ =∂ ‰õΩ@∞OÉÏÅÖ’ "Õ∞#HÀ_»Å∞#∞ ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩ<ÕÑ¨ Œúu ÖË Œ∞. P_»a_»¤ «=Ú‡_ç HÍà◊√¡ Hõ_»QÆ‰õÄ_» Œ∞. =∂ J=∞‡ D Ñ¶∞~°¬‰õΩ Ö’#~ÚOk. =∂J=∞‡=∞‡ z=i =~°‰õΩ P"≥∂kOK«ÖË Œ∞. D „Ñüáê Œ# =zÛ# «~°∞"å « J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ‰õΩ,=∂=∞Ü«∞ºÅ‰õΩ =ºuˆ~HÕK«_®xH˜ |Å"≥∞ÿ# HÍ~°"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞ HÍh, JÑ¨Ê\˜Hõk Ñ¨^ŒúuHÍHõáÈ=_»"Õ∞ "åà◊√¡ H˘O « Ñ¶∞~°¬‰õΩ QÆ∞~°Ü«∂º~°∞. =∂ ^•=∞#fl =∂=∞Ü«∞º W ŒÌi =∞ èŒº#L «Î~åÅ∞ JO Œ*Ëã≤ D „Ñuáê Œ##∞ ã=∞i÷OKå_»∞. =∂ JO_ç Ñ≤xfl, [#fl#fl, =∂ =OQÆáê_»∞JHõ Ü«∞º ‰õÄ_® ã¨=∞i÷OKå~°∞. P q+¨Ü«∞O =∂ J=∞‡‰õΩ H˘O « ÃãÂ÷~åºxflzÛOk. =∂ ÉÏÑ¨Ùâß¢ãÎ ÑÖ_ç «∞Å ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o¡ nxH˜ U"≥∞ÿ<å âß¢ãÎ P"≥∂ ŒO L#fl^• Jx K«iÛOzO_»∞. =∂ÉÏÑ¨Ù‰õΩ q^•º=O «∞_»∞, |∞kú=∞O «∞_»∞ JÅ∞¡_»∞ HÍ"åÅx LO_Õk Hõ#∞Hõ, =∞#ã¨∞Ö’ W+ì"Õ∞,HÍx PÜ«∞# „Ñ¨Ü«∞ «fl=∞O`å âß¢ãÎã¨=∞‡ «O KÕÜ«∞_»"Õ∞. XHõ ãÖ= «û~°O KåÖÏ KÀ@¡‰õΩuiy, Jk K«iÛOz, å#∞ Ñ¨ÓiÎQÍ Hõxfi<£û J~Ú, ãÖ «$Ñ≤ÎQÍ P"≥∂kOzO_»∞. WHõ JÑ¨C_»∞W+ìOQÍ =∂ ÃÑo¡x PÜ«∞# â◊HÎH˜ q∞Oz "≥·Éèí=OQÍ 'T~°O`å ÃÑo¡, PHÍâ◊=∞O`å ÑÖki,Éèí∂^Õq JO`« J~°∞QÆ∞— J<Õ <å#∞_ç ÖÏQÍ KåÖÏ "≥·Éèí=OQÍ, W+¨ìOQÍ KÕã≤O_»∞. J\Ï¡T~°O`å "åo¡O\’¡ ÃÑo¡ ÖÏQÍ<Õ ã¨Ç¨ÏHõiOzO„_»∞. Ti ÃÑ ŒÌÅO`å ÃÑO_®ºÅ‰õΩ áÈ~Ú,J_çy ~å=_»O J<Õ ãÖ„Ñ¨ •Ü«∞O #∞Oz ÃÑo¡ ^•HÍ =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ JO_»QÍ xÅ|_®¤~°∞. =∂z#fl =∂=∞Ü«∞º q∞„ «∞Å∞ =O Œ =∞Ok •HÍ ÃÑO_ç¡H =zÛ„#∞. Hõq â◊âßOHõ =zÛ Jaè#O ŒÅ∞K«k"å_»∞. uÅH±, ™È=∞ã∞O Œ~üÅ∞ â◊√ÉèÏaè#O Œ#Å ÖËYÅ∞ ÑOáê~°∞. ™È=∞ã∞O Œ~ü '~å[=~°O¿ÇÏ=∞=~°O— J~ÚOk Jx ~åâß_»∞. qq ÉÏÅº q∞„ «∞_»∞ „Ñ¨ åÑπ L ÕfiQÆÉèíi «"≥∞ÿ# Hõq «K«kq Ñ@O Hõ\˜ìOz WKåÛ_»∞.=∂ ÉÏÑÙ "åà◊¡O Œih ZO`À P ŒiOzO_»∞. g_À¯Å∞ ãO Œ~°ƒùOQÍÉÏÑ¨Ù XHõ ÃÑ ŒÌ Ñ¨„ «O ~åã≤, «# =∞#ã¨∞Ö’x =∂@Å∞ K«kq qxÑ≤OKå_»∞. JO Œ∞Ö’™êO„Ñ^•Ü«∞ ‰õΩ@∞O|OÖ’ LO_Õ qâßfi™êÅ∞, Ñ≤Å¡ÅÃÑ· =∞=∞HÍ~åÅ∞, q"åÇÏ ãO„Ñ^•Ü«∞O,

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 13

âß¢ãÎÑ~°OQÍ q"åÇxH XHõ QÆ∞iÎOÑÙ =O\ q+Ü«∂Å∞ ~åã≤ "åà◊¡O Œih P#O^•â◊Û~åºÅ‰õΩQÆ∞iKÕã≤O_»∞. JÑ¨ÊyO «Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂ J=∂‡, ÉÏÑ¨Ó U_»∞ã¨∂Î LO>Ë qq '¿ÇÏ=∞#∞<Õ#∞ JO « Hõ+ìÃÑ_» å<å, ZO Œ∞HõO « U_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞— Jx J_çQÍ_»∞. JÑ¨C_»∞ á⁄@¡Ñë¡~å=∂~å=Ù QÍ~°∞ 'Hõ+ìO HÍkk. h a_»¤#∞ ÃÑo¡ KÕã≤ ÑÖ¿ÑÑ¨C_»∞ h‰õΩ ≥Å∞ã¨∞ÎOk— JxJ<åfl~°∞. á⁄@¡Ñë¡ ~å=∂~å=Ù QÍik å\˜HÍÜ«∞Å „QÍ=∞O. ~å*Ï~°O å\˜HÍÜ«∞Å Ñ¨Hõ Ñ¨Hõ„QÍ=∂Å∞. ~å=∂~å=Ù QÍi`À =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ z#fl<å\˜ #∞Oz ÑïK«Ü«∞O, ¿ãflÇ¨ÏO L<åfl~Ú.JÑ¨C_»∞ =∂ ÉÏÑ¨Ù Hõfi =∞Ç¨Ïi¬ â◊‰õΩO «Å#∞ ÑÖÑ≤OKÕ Ñ¶∞\Ïìxfl Q˘O ≥uÎ ~åQÆÜ«ÚHõÎOQÍK«k"å_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂ [#fl#fl É’~°∞# U_®Û_»∞. JO ŒiH© Hõà◊√¡ K≥=∞~åÛ~Ú. <å"≥·"åÇ≤ÏHõ ‰õΩ@∞O| rq «O Ñ¨@¡ =∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ‰õΩ D ãÖ «$Ñ≤Î z=i =~°‰õÄ L#flk.

Hõ#∞Hõ<Õ qq ~å[H©Ü«∂Ö’¡ áêÖÁæO@∞#flÑ¨C_»∞ HÍh, JÔ~ÃãìÂ *·Å∞‰õΩ áÈ~Ú#Ñ¨C_»∞HÍh "åà◊√¡ <å‰õΩ JO_»QÍ<Õ xÅ|_®¤~°∞. U J_»∂¤ K≥ÑÊÖË Œ∞. ÉÏÑÙ J~Ú Õ, *·Å∞‰õΩ, HÀ~°∞ìÅ‰õΩ,=H©à◊¡ ŒQÆæiH˜ =KÕÛ"å_»∞. J\Ï¡ PÜ«∞#‰õΩ ÑüÎáê\˜ "≥OHõ>Ëâ◊fi~°∞¡ QÍ~°∞, Hõ#fla~å<£ QÍ~°∞=∞Oz q∞„ «∞ÅÜ«∂º~°∞. qq 1974Ö’ JÔ~ãì~Ú#Ñ¨C_»∞ =∂ |xfl W~°"≥· ~ÀAÅ áêÑ¨.<å‰õΩ KåÖÏ [fi~°O. JÔ~ã¨∞ì KÕÜ«∞_®xH˜ áÈbã¨∞Å∞ =¿ãÎ <Õ#∞ [fi~°O`À x„ ŒáÈ «∞<åfl#x,K≥Ñ≤Ê áÈ=_®xH˜ "åà◊√¡ ‰õÄ_® ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. ≥eq =zÛ# «~°∞"å « K«∂ã≤ "åà◊√¡ qq xfã¨∞‰õΩ "≥o¡áÈ Õ <åˆHg∞ J~°÷"Õ∞ HÍÖË Œ∞. JÑ¨C_»∞ =∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨Ù =∂ WO\’¡<Õ L<åfl~°∞.P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ è≥·~°ºO K≥Ñ≤Ê, ##∂fl, z#fl Ñ≤Å¡Å#∞ =ÚQÆ∞æih J‰õΩ¯# KÕ~°∞Û‰õΩ<åfl~°∞.

D ~å[H©Ü«∂Å∞, JÔ~ãπìÅ∞, áÈbã¨∞Å #∞Oz ÉèíÜ«∂Å∞, ÉˇkiOÑ¨ÙÅ∞ D QÆ_»∞¤HÍÅ=∞O`å Ñ¨Ö¡ «∞Î =∂@ J#‰õΩO_® `À_»∞QÍ, JO_»QÍ L<åfl~°∞.

qq 1974Ö’ JÔ~ãπì J~Ú#Ñ¨C_»∞ Ñ¨H˜ O\˜ "åà◊√¡ =∂ J=∞‡`Àx 'g∞ «=Ú‡_çH˜ÉèÏ~°º g∞ Œ, Ñ≤Å¡Å g∞ Œ „¿Ñ=∞ ÖË •? Ñ≤Å¡Å#∞ =ÚO Œ∞ Ñ¨_Õã≤, D ~å[H©Ü«∂Å‰õΩ áÈ#xX@∞ì ÃÑ\ìOK«∞HÀ=∞x— J<åfl~°∞. =∂ J=∞‡ ^•xH˜ ã¨=∂ è•#OQÍ '=∂ «=Ú‡_»∞ UO «Ñ¨CÑ¨x KÕã¨∞Î<åfl_»x = ŒÌ<åÖˇ? U HÍ~°OQÍ = ŒÌx K≥áêÊÖˇ? J@¡<Õ "å_çH˜ ÉèÏ~°º, a_»¤Å g∞ ŒÑÖK«„áêÏÅ∞. <Õ#∞ J@¡ K≥Ñ¨Ê#∞— J#flk. <å`À áê@∞ J=∞‡ *·Å∞‰õΩ =KÕÛk. =∂ ÉÏÑ¨ÙJ~Ú Õ „Ñü™ês HÀ~°∞ì‰õΩ, *·Å∞‰õΩ =zÛ q=~åÅ∞ Jxfl ≥Å∞ã¨∞H˘x, K«@ìq~°∞ ŒúOQÍ U ≥·<åJxÑ≤¿ãÎ JkèHÍ~°∞Å`À "å Œ#‰õΩ kˆQ"å_»∞. HÀ~°∞ì Ç¨Å∞Ö’ [_ôÅ`À ‰õÄ_® "åkOKÕ"å_»∞.HÀ~°∞ì Ç¨Å∞Ö’x ÖÏÜ«∞~°¡O`å ÉÏÑ¨Ù "å Œ##∞ Pã¨HÎQÍ q<Õ"å~°∞. [_ôÅ∞ ‰õÄ_® =Úã≤ =Úã≤#=ÙfiÅ∞ #"Õfi"å~°∞. ã≤HÕ„^•ÉÏ £ ‰õΩ„@ˆHã¨∞ 1974–89 =~°‰õΩ Ñ¨k¿ÇÏ<Õà◊√¡ #_çzOk. Wxfl~ÀAÅ∞ <å`Àáê@∞ HÀ~°∞ì‰õΩ uiˆQ"å_»∞. HÀ~°∞ì‰õΩ =∂ ÉÏÑ¨Ù, âßº=∞Å «O„_ç ~åq∞Ô~_ç¤(K≥~°|O_»~åA =∂=∞) „Ñü "å~Ú^•‰õΩ =KÕÛ"å~°∞. HÀ~°∞ìÖ’ =Ú^•Ì~ÚÖˇO « ÑïK«Ü«∞"≥∂,<Õ#∂, âßº=∞ÖÏ ZO « ÑïK«Ü«∞"≥∂, =∂ W ŒÌi ÉÏÑ¨ÙÅ∞ ‰õÄ_® JO « ÑïK«Ü«∞=∞Ü«∂º~°∞.

ãïQÍæ "Õ∞=Ú Ñ¨ •flÅ∞ˆQà◊√¡ Ç¨Ï#‡H˘O_»Ö’x ‰õΩ=∂~üÑë¡Ö’ H˜~å~Ú WO\’¡ L<åflO.

14 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

JÑ¨Ê\˜ qÑ¡"À Œº=∞O „Ñ¨ÉèÏ=O =Å¡, qq Z‰õΩ¯= HÍÅO *·Å∞Ö’ LO_»_»O =Å¡ =∂ WÅ∞¡qÑ¡"åaè=∂#∞Å‰õΩ ‰õÄ_»eQÍ LO_Õk. P "å_» ÃÑ ŒÌÅ∂, Ñ≤Å¡ÅO`å ##∞fl 'JHõ Ü«∂º— JxÑ≤Å∞ã¨∂Î, =∂ ÉÏÑ¨Ù#∞ '`å «Ü«∂º— Jx Ñ≤Å∞ã¨∂Î =∞=∞‡efl, =∂ WO\˜x HõxÃÑ@∞ì‰õΩO@∂LO_Õ"å~°∞. P "å_» Ñ≤Å¡ÅO`å =∂ WO\’¡ ~å„ «∞Å∞ Ñ¨_»∞‰õΩ<Õ"å~°∞. =∂ WO\’¡ JÔ~ã¨∞ìJ~Ú Õ "≥O@<Õ |Ü«∞@‰õΩ ≥Å∞ã¨∞ÎO Œx "åà◊¡‰õΩ è≥·~°ºO LO_Õk. P "å_»O`å =∂ WO\˜x'ã¨fi~°‚ Õ"åÅÜ«∞O— Jx Ñ≤eKÕ"åà◊√¡. Ñ≤Å¡ÅO`å Ñ¨ÙãÎHÍÅ∞ K« Œ∞=Ù «∂ LO>Ë, =∂ ÉÏÑ¨Ù"åà◊¡`À ~å[H©Ü«∂Å∞ K«iÛã¨∂Î LO_Õ"å_»∞. "åà◊¡O`å KåÖÏ W+¨ìOQÍ '`å`«Ü«∂º— Jh,'N=∞<åfl~åÜ«∞— Jx Ñ≤eKÕ"å~°∞. (=∂ ÉÏÑ¨Ù ÖË¿ãÎ, ‰õÄ~°∞ÛO>Ë 'N=∞<åfl~åÜ«∞— J<Õ"å_»∞)HÍ|\ì J\Ï¡ Jx Jaè=∂#O`À Ç¨ã¨ºO Ñ¨\ìOKÕ"å~°∞.

1973Ö’ qq "≥Ú Œ\˜™êi JÔ~ãπì J~Ú#Ñ¨C_»∞ <Õ#∞ 'ã¨$[#— Z_ç@~ü, „Ñ≤O@~üÉÏ èŒº «Å∞ fã¨∞‰õΩ<åfl#∞. 'ã¨$[#— ™êÇ≤Ïf q∞„ «∞ÅO Œi`À ‰õÄ_® =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ ¿ãflÇ¨ÏOU~°Ê_çOk. ~å=∞âß¢ã≤Î, r=<£‰õΩ=∂~ü, Ö’K«<£ «~°∞K«∂ =KÕÛ"åà◊√¡. Z<£ÔH, QÀÑ≤Å~Ú Õ =∂WO\’¡ =∞#∞+¨µÖÏ¡ LO_Õ"å~°∞. gà◊¡O Œi`À =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ ZO`À ¿ãflÇ¨ÏO U~°Ê_çOk. J\Ï¡QZ=∞Ô~hûÖ’ =∂ WO\H |O èŒ∞=ÙÅ∂, ¿ãflÇ≤Ï «∞Å∂ Z=~°∞ ~åÖËx HÍÅOÖ’ HÍà’r, ~å=∞HÀ\˜âß¢ã≤Î QÍ~°∞¡ =zÛ ##∞fl Ñ¨ÅHõiOz, =∂ Ü≥∂QÆ H∆=∂Å∞ ≥Å∞ã¨∞‰õΩO@∞O_Õ"åà◊√¡. 1985–89=∞ èŒº HÍÅOÖ’ ‰õÄ_® W Õ Ñïã≤÷u. JÑ¨C_»∞ ‰õÄ_® D W ŒÌ~°∞ =ã¨∞ÎO_Õ"åà◊√¡. J\Ï¡ PW ŒÌi`À =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ KåÖÏ ¿ãflÇ¨ÏO U~°Ê_çOk.

'ã¨$[#— P~°∞ ãÖzHõÅ∞ x¿+kèOÑ¨|_®¤~Ú. 1975 Z=∞Ô~˚hûÖ’ 'ã¨$[#— #_»Ñ¨_»O™ê^èŒºO HÍÖË^Œ∞. 'Ô~·ÖËfi ã¨"≥∞‡—#∞ |ÅÑ¨~°∞ã¨∂Î "Õã≤# 1974 "Õ∞ 'ã¨$[#—#∞ „Ñ¨Éèí∞`«fiOx¿+kèOzOk. P ˆHã¨∞ Z=∞Ô~˚hûÖ’ qKå~°‰õΩ =zÛOk, JÑ¨C_»∞ ##∞fl áÈbã¨∞Å∞ JÔ~ã¨∞ìKÕâß~°∞. JÑC_»∞ =∂ ÉÏÑÙ «# ¿ãflÇ≤Ï «∞Ö·# =∂~Ñe¡ ~°=∞ÏÔ~_ç¤, áêQÍÅ QÀáêÅÔ~_ç¤QÍ~°¡ À[=∂# ü WÑ≤ÊOz ##∞fl q_çÑ≤OKå_»∞. =∞m¡ 1984Ö’ =∞~À 'ã¨$[#—ÃÑ· x¿+ èŒO qkèOz##∞fl JÔ~ã¨∞ì KÕâß~°∞. JÑ¨C_»∞ Ô~O_»∞ ~å„ «∞Å∞ ##∞fl áÈbãπ ¿ãì+¨<£Ö’ LOKå~°∞. JÑ¨C_»∞=∂ ÉÏÑ¨Ù =∞Ç≤Ïà◊#∞ ~å„u Ñ¨Ó@ áÈbãπ ¿ãì+¨<£Ö’ ÃÑ@ì‰õÄ_» Œx, ZãπÑ≤ ŒQÆæ~°‰õΩ ‰õÄ_®áÈ~Ú, Q˘_»= KÕã≤, P Ô~O_»∞ ~å„ «∞Å∞ <Õ#∞ ÖÏHõÑπÖ’ LO>Ë, Ñ¨Hõ K«∞@ì Ñ¨@∞ì‰õΩx =zÛ <åÖÏHõÑπ =ÚO Œ~° Ñ¨_»∞‰õΩ<åfl_»∞.

1981 =∂~üÛ 14# =∂ J=∞‡ K«xáÈ~ÚOk. K«xáÈÜÕ∞ =ÚO Œ∞ "å~°O ~ÀAÅ∞=~°OQÆÖò ZOlZO Ç¨ã≤Ê@ÖòÖ’ KÕiOk. ~ÀA ~å„u =∂ "Õ∞ Ñ¨_»∞‰õΩ<Õ"å_»∞. JO «ã‘iÜ«∞ãπ Jx "Õ∞O Z=fi~°O TÇ≤ÏOK«ÖË Œ∞. =∂ ÉÏÑ¨Ù P ~ÀA L ŒÜ«∞O <åÅ∞QÆ∞ QÆO@ÅˆH~å*Ï~°O áÈ~Ú<å_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ =∂ J=∞‡ Pã¨Ê„uÖ’ K«xáÈ~ÚOk. "Õ∞ U_»∞ã¨∂Î=zÛ WO\’¡ D "å~°Î K≥Ñ≤Ê ‰õΩÑ¨Ê‰õÄeáÈÜ«∂_»∞. _®Hõì~ü ~å=∞<å äŒO QÍ~°∞ áÈ~Ú ÉÏÑ¨Ù#∞fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. Ñ≤_»∞QÆ∞áê@∞ =O\˜ D ãÖÑ¶¨∞@#`À =∂ ÉÏÑ¨Ó, "Õ∞=∞O`å ëêH±‰õΩ

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 15

QÆ∞~°Ü«∂ºO. H˘xfl ~ÀAÅ áê@∞ Õ~°∞HÀÖËHõáÈÜ«∂O. =∂ J=∞‡ J~åúÜ«Ú+¨µ¯~åÅ∞QÍ, WO «PHõã≤‡HõOQÍ =∞~°ÕK«_»O =Å¡, P"≥∞ Ñ¨@¡ =∂‰õÄ, =∂ Ñ¨@¡ P"≥∞‰õÄ „¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ =Å¡WÑ¨Ê\˜H© P"≥∞ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ "≥O\Ï_»∞ «∂<Õ L<åfl~Ú.

=∂ ÉÏÑ¨Ù =∂ qâßfi™êÅ g∞ Œ Q“~°=O =Å¡ `å#∞ Éèí„^•K«ÅO "≥o¡ =∂ J=∞‡Hõ~°‡HÍO_»Å∞ x~°fiÇ≤Ï™êÎ#<åfl_»∞. JÑ¨C_»∞ "Õ∞=Ú 'h qâßfi™êÅ#∞ "Õ∞O Q“~°qOK«_»O =∂ÉÏ èŒº « Hõ#∞Hõ, =∂ WO\’¡<Õ [~°∞Ñ¨ÙHÀ=∞x, ^•xH˜ «y# U~åÊ@∞¡ KÕ™êÎ#—x J#flÑ¨C_»∞KåÖÏ ãO`À+≤OzO_»∞. «#∞ ãO «$Ñ≤ÎHõ~°OQÍ =∂ J=∞‡ Hõ~°‡HÍO_»Å#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

<Õ#∞ Ñ¨Ù@ìHõ =ÚO^Œ∞ =∂ JHõ¯Ü«∞º#∞ ÃÑOKå~°∞. Ñ¨Å¡QÆ∞@ì =∂ PÜ«∞=∞‡ a_»¤"≥OHõ@ÅH∆ ‡. «e¡ÖËx Ñ≤Å¡ Jx JO Œ~°∂ JÖÏ¡~°∞ =Ú Œ∞ÌQÍ ÃÑOKå~°∞@. =∂ J=∞‡‰õΩ ã¨~,JHõ a_»¤ Jx „¿Ñ=∞ LO@∞Ok QÍh, =∂ ÉÏÑ¨Ù ‰õÄ_® ÃÑ ŒÌ a_»¤ÖÏQÍ K«∂¿ã"å_»∞. =∂HõO>Ë=ÚO Œ∞ ~å*Ï~°OÖ’ =∂ JHõ ÜÕ∞º JO ŒiH© ≥Å∞ã¨∞. J=fi`À |O_»¡ g∞ Œ á⁄ÖÏÅ ŒQÆæ~°‰õΩ‰õÄ_® áÈÜÕ∞ Œ@. WÑ¨Ê\˜H© "Õ∞O XHõ «e¡ Ñ≤Å¡ÖÏ¡Q JxÑ≤ã¨∞ÎOk. =∂ ÉÏÑ¨Ù '"≥OHõ@"åfi—Jx z=i =~°‰õΩ „¿Ñ=∞QÍ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ<Õ"å_»∞.

=∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨Ù =∞=∞‡ÖËfl HÍ Œ∞, =∂ Ñ≤Å¡Å#∂ KåÖÏ „¿Ñ=∞QÍ, JÑ¨Ù~°∂ÑÖQÍK«∂ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. =ÚYºOQÍ <å q+¨Ü«∞OÖ’ qq «~°∞K«∂ |Ü«∞@ u~°QÆ_»O, Z‰õΩ¯= *·Å∞Ö’LO_»_»O =Å¡ <å Ñ≤Å¡Å‰õΩ `«O„_ç ^ŒQÆæ~° ÖËx Ö’@∞ HõxÑ≤OK«‰õΩO_® HõO\˜H˜ Ô~Ñ¨ÊÖÏK«∂ã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞. <Õ#∞ |xflx <≥Å ~ÀAÅ Ñ≤Å¡#∞ ~å*Ï~°OÖ’ =∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ ŒQÆæ~°=ke *·Å∞‰õΩ, HÀ~°∞ì‰õΩ uiˆQ^•xfl. P Ñ¨ã≤QÆ∞_»∞¤#∞ ~å*Ï~°O #∞Oz Ç¨Ï#‡H˘O_»‰õΩ <åŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩ~å=_®xH˜ XHõ _»∞ QÆO@Å‰õΩ QÆO@Å∞ |ã¨∞û HÀãÖ Z Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂Î áêÅ

ã‘™ê`À •xfl fã¨∞‰õΩx =KÕÛ"å_»∞. =∂ zxfl JHõ _Õ K« Œ∞=Ù‰õΩ#flk. =∂ zxfl J=∞‡=∞‡ p~°HõÑ¨C‰õΩx Ñ¨_»∞‰õΩ<Õk. Ñ≤Å¡Å‰õΩ U"≥∞ÿ<å ≥|ƒ «ye Õ =∂ ÉÏÑ¨Ù 'ã¨∞‰õΩ=∂~å, ã¨∞â◊s~å,ã¨∞O^Œ~åHÍ~å, #Ü«∞<å— J<Õ â’¡HõO K«^Œ∞=Ù`«∂ P <˘Ñ≤Ê K«∞@∂ì`å "Õe`À ~åã¨∂ÎJ#∞#~ÚOKÕ"å_»∞. W@∞=O\ ãÊ~°≈ J#∞Éèí=O WOÔHHõ _» HõÅQÆÖË Œx =∂ ™êl XHõ PiìHõÖòÖ’~åã≤Ok. <å Ñ≤Å¡Å‰õΩ J=∞‡=∞‡, `å «Ü«∞º JO>Ë <åHõO>Ë Z‰õΩ¯= K«#∞=Ù. W+ìO. ~å*Ï~°OáÈ=_®xH˜ Z‰õΩ¯= W+ìÑ¨_Õ"å~°∞. J=∞‡=∞‡, `å «Ü«∞ºÅ∞ ZÑ¨C_»∞ =∞# ŒQÆæ~° LO_®ÅxHÀ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞. =∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ JO_» ÖËHõáÈ Õ <Õ#∞ P Hõ+ìHÍÅOÖ’ Ñ≤Å¡Å#∞ ÃÑOz,xÅ^˘‰õΩ¯‰õΩ<Õ •xfl HÍ Œ∞.

=∂ J=∞‡ J~Ú Õ <å Ñ≤Å¡Å#∞ ã¨Ç¨Ï[, J#Å, Ñ¨=#, =∂ =ãÖ « a_»¤ ~åÇ‘Ïx=∂„ «"Õ∞ K«∂ã≤Ok. =∂ ÉÏÑ¨Ù JO Œix =∞#=~åà◊¡#∞, =∞#=_çx ‰õÄ_® K«∂âß_»∞ –Hõ_»e, qÉèÏ « «Ñ¨Ê. =∂ JO ŒiH© P_»Ñ≤Å¡Å∞. =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ =∞#=_»∞ HÍ"åÅ<Õ HÀiHõ =∂'Ü«∂„u— =Å¡ fiOk. «~°∞"å « qÉèÏ «. <å =∞#=~åà◊¡#∞ #Ü«∞#, L ŒÜ«∞Å#∞ ‰õÄ_®K«∂âß_»∞. «#∞ ™êfl#O KÕã≤ Náê Œ f~°÷O fã¨∞‰õΩ<Õ@Ñ¨C_»∞ ÉÁ@∞ì ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’

16 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

z#fl Ñ≤Å¡Å∞ <å =∞#=~åà◊√¡ qz„ «OQÍ =∂ ÉÏÑ¨Ù ŒQÆæ~° ‰õÄ~°∞Ûx K«∂¿ã"åà◊√¡. ' «b¡!— JxÑ≤Å∞ã¨∂Î `«#`À áê@∞ "åà◊¡‰õΩ ‰õÄ_® <å=∂Å∞ ÃÑ\ ˜ì =Úiã≤áÈÜÕ∞"å_»∞. "åà◊¥¡=Úiã≤áÈÜÕ∞"åà◊√¡.

<å ÃÑo¡ XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ# ãÖÑ¶∞~°¬‰õΩ HÍ~°"≥∞ÿ Õ, =∂ =ãÖ « ÃÑo¡ =∞~˘Hõ =∂#ã≤HõãÖÑ¶∞~°¬‰õΩ HÍ~°"≥∞ÿOk. 1974 JHÀì|~üÖ’ <Õ#∂ Ñ≤Å¡Å∞ q~°ãÖ ™êÇ≤Ï «º áê~î°âßÅ‰õΩqâßYÑ¨@flO áÈ~Ú#Ñ¨C_»∞ PÔ~¯`À ÑïK«Ü«∞O J~ÚOk. qq *·Å∞Ö’ L<åfl_»∞. qq g∞ ŒJaè=∂#O`À, qq x *·Å∞Ö’ HõÅ"åÅ<Õ L ÕÌâ◊O`À u~°∞QÆ∞ „Ñ¨Ü«∂OÖ’ =∂`À, =∂"≥O@ L#fl Z<£ÔH`À Ç¨Ï#‡H˘O_»‰õΩ =KåÛ_»∞. =∂ WO\’¡ =ãÖ « À ÑïK«Ü«∞"≥∞ÿ, W ŒÌ~°∂W+ìÑ¨_ç ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩO^•O J#∞‰õΩ<åfl~°∞. JÑ¨Ê\˜H =∂ ‰õΩ@∞O|OÖ’ <å K≥Ö¡à◊√¡, «=Ú‡à◊√¡D ~å[H©Ü«∞ „Ñ¨ÉèÏ=OÖ’H˜ =KåÛ~°∞. PÔ~¯, =ãÖ`«Å∞ P^Œ~°≈ q"åÇ¨ÏO KÕã¨∞HÀ"åÅxx~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. PÔ~¯k #~°™ê~å=Ù¿Ñ@ Hõ#∞Hõ P „áêO «O =∂ˆHg∞ ≥eÜ«∞ Œ∞. JÑ¨Ê\˜H˜PÜ«∞# ‰õΩ@∞O|O QÆ∞iOz =∂ˆHg∞ ≥eÜ«∞ Œ∞. WOH˘Hõ\˜ D ÃÑo¡ ™êO„Ñ¨ •Ü«∞ ÃÑo¡HÍHõáÈ=_»O, «# qâßfi™êÅ‰õΩ =ºu~HõOQÍ ÃÑo¡ KÕã∞HÀ=_»O QÆ#∞Hõ, =∂ ÉÏÑÙ =∂#ã≤HõOQÍXuÎ_çH QÆ∞~°Ü«∂º_»∞. «#∞ ÃÑo¡ ãO Œ~°ƒùOQÍ ZHõ _çÔH·<å áÈ`å#<åfl_»∞. HÍx "Õ∞O XÑCHÀÖË Œ∞.«Ñ¨Ê‰õΩO_® #∞=Ùfi LO_»=Åã≤O Õ. "ÕkHõ g∞ Œ #∞=Ùfi =∂\Ï¡_»=Åã≤O Õ Jx Ñ¨@∞ì|\ÏìO.

=∂ g∞ Œ #=∞‡HõO`À LO_»_®xH˜ XÑ¨C‰õΩ<åfl_»∞. =∂ J=∞‡ =ÚO Õ Hõxfi<£û J~ÚOk.W\Ï¡O\˜ ÃÑo¡ ZHõ _® K«∂_»ÖË Œ∞, q#ÖË Œ∞. J~Ú<å «<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ "≥o¡, ÃÑO_®ºÅÖ’ «#J#fl Œ=Ú‡Å#∞ Ñ≤ezOk. H˘O «=∞Ok ã¨g∞Ñ¨ |O èŒ∞=ÙÅ#∞ Ñ≤eKåO. x~°fiÇ≤ÏOzO ŒO`å¿ãflÇ≤Ï «∞ÖË. qq *·Å∞Ö’ L<åfl_»∞. q"åÇ¨ÏO ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂ ÉÏÑ¨Ù D ÃÑo¡x ã¨=∞i÷ã¨∂Î=∂\Ï¡_®_»∞. P ÃÑo¡Ö’ ÃÑO_®ºÅ ~åÑ¶∞=~å=Ù (ZOÑ≤), =∂ =∂=∞Ü«∞º z#fl ~åÑ¶∞=~å=Ù‰õÄ_® =∂\Ï¡_®~°∞. ZO_®HÍÅO ™êÜ«∞O„ «O JO ŒiH© =∞l˚QÆ =∂„ «"Õ∞ W=fiQÆey# Pi÷HõÑïã≤÷u JÑ¨C_»∞ =∂k. `«~°∞"å`« PÔ~¯ =∂ ‰õΩ@∞O|OÖ’ XHõ_çQÍ Hõeã≤áÈ~Ú, =∂Hõ+ìã¨∞MÏÅÖ’ áêÅ∞ÑÖK«∞HÀ=_»O, =ÚYºOQÍ =∂ ÉÏÑ¨Ù J<å~ÀQÆºO`À Ç¨ã≤Ê@ÖòÖ’ LO>Ë¿ã= KÕÜ«∞_»O, P ¿ã"å ÉèÏ"åxH˜ =∂ ÉÏÑ¨Ù ZO`À Hõ$ «[˝ å ÉèÏ=O`À #=∞ã¨ iOKÕ"å_»∞.P q+¨Ü«∞OÖ’ KåÖÏ ãÖ «$Ñ≤Î Ñ¨_®¤_»∞.

`«~åfi`« =∂ ÉÏÑ¨Ù =∂ `«=Ú‡à◊¡, K≥Öˇ¡à◊¡ P^Œ~°≈ ã¨Ç¨Ïr=<åÅ#∞ xã¨ûOHÀK«OQÍP"≥∂kOKå_»∞. „Hõ=∞OQÍ W\Ï¡ =∂~°∞ «∂ =zÛ<å, =∂ ŒQÆæ~ LO_»=∞x "Õ∞=Ú ZO «|Å=O «O KÕã≤<å, P_»Ñ≤Å¡Å ŒQÆæ~° LO_»_»O ãÖ„Ñ¨ •Ü«∞O HÍ Œx J<Õ"å_»∞.

=∂ ÉÏÑ¨Ù 1980Ö’ f„= J<å~ÀQÍºxH˜ QÆ∞~°Ü«∂º_»∞. ã≤HÕ„^•ÉÏ £Ö’x QÍOnèŒ"åMÏ<åÖ’ KÕ~åÛeû =zÛOk. JÑ¨C_»∞ =ãÖ «, PÔ~¯Å∞ `å~åflHõ ŒQÆæ~° H©q∞Î QÍÔ~¤<£Ö’

LO_Õ"å~°∞. J Õ ~ÀAÖ’¡ K≥~°|O_»~åA‰õΩ Ô~O_»=™êi „Éˇ~Ú<£ @∂º=∞~ü â◊¢ãÎ zH˜ «û [iyJ Õ Œ"åMÏ<åÖ’ L<åfl_»∞. J\Ï¡ =∂ Ô~O_»∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ KåÖÏ ~ÀAÅ∞ Œ"åMÏ<å

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 17

WÅ¡~ÚOk. JO Œ∞Ö’ J@∞ K≥~°|O_»~åA‰õΩ, W@∞ ÉÏÑÙ‰õΩ ‰õÄ_® PÔ~¯ KåÖÏ ¿ã= KÕ¿ã"å_»∞.JÑ¨C_»∞ QÍOnè Pã¨Ê„uÖ’ Ñ¨~üÑ¶¨Óº[xãπìQÍ L#fl =∞^èŒ∞ ‰õÄ_® =∂ÔHO`À ã¨Ç¨Ü«∞OQÍLO_Õ"å_»∞. QÍOnè Œ"åMÏ<å ã¨∂ÑïO>ˇO_≥O\ò _®. P["£∞ ÉÏÑ¨Ù`À W+ìOQÍ L~°∂ÌÖ’=∂\Ï¡_Õ"å~°∞. ÉÏÑ¨Ù *ÏO_çãπ À J_ç‡\ò J~Ú Jk ã‘iÜ«∞ãπ J~ÚOk. WHõ Jq z=iHõ∆ÏÅ∞ JxÑ≤OzOk. _®Hõì~°∞¡ Pâ◊ ÖË Œ<åfl~°∞. =ÚYºOQÍ P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂ J=∞‡ è≥·~°ºOQÆ∞iOz K≥áêÊe. =∞=Ú‡Å#∞, =∂ «=Ú‡Å#∞ J è≥·~°º Ñ_»= ŒÌx K≥ÑÙ «∂, •=∞#fl =∂=∞Ü«∞º#∞Ñ≤eÑ≤OK«∞H˘x Ñ¨#∞Å‰õΩ ãÖ|OkèOz# Jxfl U~åÊ@∞¡ KÕã≤Ok. W\Ï¡O\˜ H¡+ì Ñïã≤÷ «∞Ö’¡=∂ J=∞‡ P è≥·~°ºO K«∂Ñ≤OKÕk. J=∞‡`À ã¨Ç¨ JO Œ~°O ÉÏÑ¨Ù g∞ Œ Pâ◊Å∞ = Œ∞Å∞‰õΩ#fl~ÀAÅq. J@∞=O\˜k, U_®k u~°QÆ‰õΩO_®<Õ J=∞‡ z#fl [fi~°O`À<Õ PHõã≤‡HõOQÍ =∞=∞‡e‡=keáÈ~ÚOk. «~°∞"å « Ñ¨ ŒÇ¨ˆ~à◊√¡ `å#∞ J=∞‡ ÖË‰õΩO_® J\Ï¡ | «HÍeû =zÛO ŒxÉÏÑ¨Ù ÉÏ èŒÑ¨_Õ"å_»∞.

=∂ ÉÏÑ¨Ù KåÖÏ Tà◊¡ Ñ¨\Ïfisyi =º=Ç¨~åÅÖ’ «Å=Ú#HõÖ· u~°∞QÆ∞ «∞O_Õ "å_»∞Hõ#∞Hõ, J=∞‡ WO\˜H˜ ãÖ|OkèOz# =º=Ç¨~åÅÖ’ ^•=∞#fl =∂=∞Ü«∞º g∞ Œ P è•~°Ñ¨_Õk.=∞Oz, K≥_»¤Å ã¨ÅÇ¨Å∞ âı+ÿi =∂=∞Ü«∞º`À K«iÛOKÕk. J\Ï¡ J#fl Œ=Ú‡Å`À =∂ J=∞‡‰õΩPf‡Ü«∞ ãÖ|O è•Å∞ LO_Õq. Hõ+ì ã¨∞MÏÅ‰õΩ, U z#fl q+¨Ü«∂ÅÔH·<å ÃÑO_®ºÅ, ~å*Ï~°OHõeã≤ ÑÖK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞. WÑ¨Ê\˜H© ÃÑO_®ºÅÖ’ ~å*Ï~°O *Ï˝Ñ¨HÍÅ «_ç J\Ï¡Q LOk.

WOH˘Hõ q+¨Ü«∞O ÃÑO_®ºÅ =OâßxH˜ 1964Ö’<Õ HÀ_»Ö·#Ñ¨Ê\˜H©, =∂ J «ÎÜ«∞ºÅ∞,=∂=∞Ü«∞ºÅ`À ã¨Ç¨ P T~À¡ JO Œ~°∂ ##∞fl "Õ∞#HÀ_»Å∞QÍ<Õ K«∂™êÎ~°∞. WÑ¨Ê\˜H© PãÖ|O è•Å∞ JÖÏˆQ L<åfl~Ú.

=∂ å «Ü«∞º (=∂ ÉÏÑÙ «O„_ç) QÀáêÅ~å=Ù‰õΩ ~å*Ï~°OÖ’<Õ HÍ‰õΩO_®, =∞e¡‰õΩ Œ∞à◊¡,HÀ=∂à◊¡Ñë¡ (<å~åÜ«∞yi)Ö’ ‰õÄ_® Éèí∂=ÚÅ∞ LO_Õq. =∂ ÃÑ ŒÌ ÉÏÑ¨Ù ~å=∂#∞[~å=ÙHÀ=∂à◊¡Ñë¡Ö’ LO_Õ"å_»∞. =∂ z#fl ÉÏÑ¨Ù #~°ã≤OÇ¨~å=Ù \©K«~ü. ~å*Ï~°O, zÅ∞Ñ¨Ó~üÅÖ’LO_Õ"å_»∞. =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ ÃÑ ŒÌ ÉÏÑ¨Ù`À Éèí∂ ÑÖÑ¨HÍÅ q+¨Ü«∞OÖ’ «QÍ^•Å∞ LO_Õq.W ŒÌ~°∂ ã≤qÖò ^•"åÖ’ ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì ^•HÍ áÈÜ«∂~°∞. =∂ ÉÏÑ¨Ù ãÖáêkOz#O ŒO`å Ç¨~°uHõ~°∂Ê~°OÖÏ P ˆHã¨∞Ö’¡ Ç¨ÏiOzáÈ~ÚOk. P ˆHã¨∞Ö’ ÔQeKå_»∞. HÍh, P Ô~O_»∞ T~°¡Ö’xÉèí∂=ÚÖËg q∞QÆÅÖË Œ∞. ~å*Ï~°OÖ’x Éèí∂q∞ ÃÑ ŒÌÉÏÑ¨Ù‰õΩ, z#fl ÉÏÑ¨Ù‰õΩ "≥Ú ŒÖË ÑÖzWKåÛ_»∞. D "≥Ú «ÎO „Hõ=∞OÖ’ =∂ ÉÏÑ¨Ù ã≤qÖò ÖÏ H˘O «, WOy¡+π H˘O « <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞.K«kqOk <åÅæ= «~°QÆ Õ. PÜ«∞# |u‰õΩ#flO « HÍÅO =∂ WO\˜ Ñ¨Hõ # LO_Õ #OkQÆOHõ$+‚ À D HÀ~°∞ì q+¨Ü«∂Å∞ K«iÛOKÕ"å_»∞.

=∂‰õΩ W^ŒÌ~°∞ "Õ∞#`«ÎÅ∞. ÃÑ^ŒÌ`«ÎÜ«∞º ~°OQÆ<åÜ«∞Hõ=∞‡ =_»¡H˘O_» „QÍ=∞O =∂‰õΩ≥eÜ«∞ Œ∞. =∂ j#Ü«∞º ÉÏ=Ü«∞º Ñ¨Ù@ìQÍ<Õ K«xáÈ~ÚO Œ@. =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ j#Ü«∞º ÉÏ=

g∞ Œ KåÖÏ „¿Ñ=∞ LO_Õk. J «#∞ ~å*Ï~°OÖ’<Õ ÃÑiQÍ_»∞. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ =zÛ#Ñ¨C_»ÖÏ¡

18 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=∂ ÉÏ=#∞ HõÅ∞=‰õΩO_® áÈÜÕ∞"å_»∞ HÍ Œ∞. J «xH˜ ‰õÄ_® =∂ ÉÏÑÖ>Ë ZO`À W+ìO.=∂ ÉÏÑ¨Ù K«xáÈ~Ú#Ñ¨C_»∞ K≥Ñ¨ÊÖË Œx HÀÑ¨Ê_®¤_»∞. «~åfi « "≥OHõ@~å=∞#~°û=∞‡. P"≥∞Z‰õΩ¯=QÍ ~å*Ï~°O =ã¨∞ÎO_Õk. =∂ J «ÎÜ«∞º JO Œi g∞^• J ä•i\© K«∂Ñ≤OKÕk. J~Ú Õ„¿Ñ=∞`À<Õ. "Õ∞=∞O>Ë KåÖÏ „¿Ñ=∞. =∞=∞‡efl JO Œsfl "åà◊¡ «O„_»∞Å ¿Ñ~°¡ À Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ<Õk.

„Hõ=∞OQÍ Pi÷HõOQÍ zuH˜áÈ~Ú, J=Ú‡HÀQÍ áÈQÍ q∞ye# Éèí∂q∞x =∂ J=∞‡K«xáÈ~Ú# «~åfi « =∂#ã≤HõOQÍ ÉÏQÍ Hõ$OyáÈ~Ú L<åfl_»∞. =∂ ÉÏÑ¨Ù TiH˜ "≥o¡ Z=~°∞KÕ¿ã Éèí∂q∞ "åà◊¡‰õΩ Lz «OQÍ ~åã≤ WKÕÛã≤ =KåÛ_»∞. Ñ¨\Ïì ‰õÄ_® KÕ~ÚOKå_»∞. WÅ∞¡ ‰õÄ_®J"Õ∞‡™ê_»∞. =∂ J=∞‡ K«xáÈ~Ú# ÉÏ èŒÖ’ WOHõ "Õ∞=Ú ~å*Ï~°O áÈ=∞<Õ J#∞‰õΩ<åflO.W~°"≥· J~Ú Õà◊¡ «~°∞"å « =∂ T~°∞ =∂ Ñ≤Å¡ÅO ŒiH© K«∂Ñ≤OK«_»O HÀãÖ 2005 | «∞Hõ=∞‡ã¨ Œ∞ÌÅ ÑÖ_»∞QÆ ~ÀA TiH˜ áÈÜ«∂O. P ~ÀA WO «HÍÅ"≥∞ÿ<å T~°O`å K«∂Ñ≤Oz#P Œ~°‰õΩ ZO`À =ÚQÆ∞úÅ"≥∞ÿ<åO. T~°O`å HõeÜ«∞ uiQÍO. J\Ï¡Q T~°O`å =∂ "≥O@=zÛOk.

~å*Ï~°OÖ’ =∂ ÉÏÑ¨ÙÅ‰õΩ =ÚQÆ∞æiH˜ Z_»¡ H˘=Ú~°Ü«∞º, Z_»¡ áÈâ◊Ü«∞º, Z_»¡"≥OHõ@=∞Å¡Ü«∞º J<Õ =ÚQÆ∞æ~°∞ J#fl Œ=Ú‡Å∞ r «O LO_Õ"åà◊√¡. "åà◊√¡ r «QÍà◊√¡ HÍ Œ∞.WO\ =∞#∞+µÖÏ¡QÍ<Õ WO\ q+Ü«∂Å∞ K«iÛOKÕ"åà◊√¡. =∂ ÉÏÑÙ‰õΩ áÈâ◊Ü«∞º r «O LO_Õ"å_»∞.<Õ#∞ |∞kú Ziy#Ñ¨Ê\˜ #∞O_ç J «<Õ L<åfl_»∞. =∂ WO\˜ =ÚO Õ ~ÀE Hõ#|_Õ"å_»∞.PÜ«∞# ÉèÏ~°º ZÅ¡=∞‡ WO\’¡ Ñ¨#∞Åhfl KÕ¿ãk. J\Ï¡ "åà◊¡#∞ "Õ∞O ~À[O`å K«∂¿ã"åà◊¡O."Õ∞O áÈâ◊Ü«∞º#∞ =ke ÃÑ\ì =KåÛO HÍh, "åà◊√¡ =∞=∞‡efl = ŒÅÖË Œ∞. WÑ¨Ê\˜H© =∞=∞‡efl«Å∞K«∞HÀx ~ÀA ÖË Œx T~°O`å K≥ÑÙ`å~°∞. ZÅ¡=∞‡ K«xáÈ~ÚO Œ@, =∂‰õΩ KåÖÏ ~ÀAÅ‰õΩ≥eã≤Ok. =∂ ÉÏÑ¨Ó, J=∂‡, ~å*Ï~°O, WÅ∂¡ QÆ∞~°∞ÎQÍ áÈâ◊Ü«∞º q∞yÖÏ_»xÑ≤ã¨∞ÎOk.

=∞=∞‡efl QÍ~å|O KÕã≤<å, JÖÏ¡~°∞ =Ú Œ∞ÌQÍ ÃÑOz<å, è≥·~°ºO, ã¨=∞ã¨ºÅ∞ =¿ãÎZ Œ∞~˘¯<Õ â◊HÎ, HõëêìÅ‰õΩ Z Œ∞sk xÅ|_»_»O WÖÏO\˜=hfl =∂ J=∂‡, ÉÏÑ¨ÙÅ #∞OKÕ=∂‰õΩ =zÛ#=#∞‰õΩO@∞<åflO.

N "≥·+‚= ãÖ„Ñ¨ •Ü«∞OÖ’ ≥· fi «O LOk. JO>Ë "≥ˇfl (™ê~å), «ˇfl (HõÅ∞¡) fã¨∞‰õΩ<ÕãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O LOk. J\Ï¡ˆQ Ñ¨\Ïfisyi KÕ¿ãÑ¨C_»∞ y~åÌ=~°¡`À, =Úã≤¡O JkèHÍ~°∞Å`À¿ãflÇ¨ÏOÖ’ ‰õÄ_® D JÅ"å@¡‰õΩ J=HÍâ◊O LOk. =∂ WO\’¡ ~å[H©Ü«∞, ãÖã¨ ~°"å ŒO=Å¡ D JÅ"å@¡#∞ ‰õÄ_® <Õ#∞ F~°∞Û‰õΩ<Õ •xfl HÍ Œ∞.

=∂ ÉÏÑ¨Ù ã≤QÆÔ~\òÅ∞, c_ôÅ∞ `åˆQ"å_»∞. <å‰õΩ "å\˜ "åã¨# Ñ¨_Õk HÍ Œ∞. <Õ#∞zHÍ‰õΩ Ñ¨_Õ •xfl. HÀÑ¨Ê_Õ •xfl. WHõ _» `åQÆ‰õΩ, JHõ _» `åQÆ‰õΩ Jx Hõ@ì_ç KÕ¿ã^•xfl. Z=~°∞=zÛ<å Éèí∂q∞ «QÍ^•ÅÖ’x HÀ~°∞ì, ˆHã¨∞Å HÍy`åÅ∞ K«∂Ñ≤Oz K«iÛOKÕ q+¨Ü«∂ÅÖ’qã¨∞‰õΩ¯<Õ •xfl. PÜ«∞# K«xáÈ~Ú# «~åfi « PÜ«∞# ÖËx Ö’@∞ ≥eã≤Ok. H˘OK≥O FÑ≤HõÑ¨_ç Õ J~ÚáÈÜÕ∞k, ZO Œ∞Hõ\Ï¡ „Ñ¨=iÎOKå<å Jx Z<Àfl™ê~°∞¡ ÉÏ èŒÑ¨_®¤#∞. Z=iÔH·<å P

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 19

=∞x+≤ ÖË#Ñ¨C_Õ P qÅ∞"ÕO^À ≥Å∞ã¨∞ÎOk. PÜ«∞# xO_»∞ rq «O QÆ_çÑ≤ K«xáÈ~Ú#Ñ¨Ê\˜H©,JÑ¨Ê\˜H˜ "Õ∞=∞O Œ~°O =∂ rq`åÖ’¡ ã≤÷~°Ñ¨_ç#Ñ¨Ê\˜H©, =∂ =∞ èŒº PÜ«∞# ÖË_»x JxÑ≤ã¨∂Î<ÕLO@∞Ok.

=∂ ÉÏÑÙ J™ê=∂#∞º_Õg∞ HÍHõáÈ=K«∞Û. HÍh, Hõ+ìÑ_ç ÃÑ·H =zÛ, =∞=∞‡efl HõxÃÑOz,q^•º |∞ Œ∞úÅ∞ <ÕiÊOz# Hõ#fl «O„_çQÍ =∞=∞‡efl „¿Ñq∞Oz, =∂ „¿Ñ=∞Å∞ á⁄Ok# Hõ#fl «O„_çQÍ=∂ ÉÏÑ¨Ù =∂‰õΩ W+ìO. =∂ T~°∞ =∞Oz QÆ∞iOz PÖ’zOz#, ZO`À H˘O « KÕã≤#=∞#∞+¨µÅ∞QÍ ‰õÄ_® =∂ T~°∞ =∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ#∞ QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞‰õΩO@∞O Œx =∂ TiH˜áÈ~Ú#Ñ¨C_»∞ =∂HõxÑ≤OzOk. =∂ T~À¡ JO[<ÕÜ«Ú_çH˜ '„Ñ¨u+ì— KÕã≤ QÆ∞_ç Hõ\ìOz#O Œ∞ˆHHÍ^Œ∞, Ñ≤Å¡Å HÀã¨O '|_ç—H˜ ã¨÷ÅO WzÛ#O^Œ∞‰õΩ, =∂ Ti Ñ≤Å¡Å∞ K«^Œ∞=ÙHÀ"åÅxHÀ~°∞‰õΩ#flO Œ∞‰õΩ ‰õÄ_® =∂ T~°∞ PÜ«∞##∞ «Å∞K«∞‰õΩO@∞Ok. =∞=∞‡efl Hõ#flO Œ∞‰õΩ =∂J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ#∞ "Õ∞O W+ìOQÍ «Å∞K«∞‰õΩO\ÏO.

''J=∂‡ ##∞ Hõ#flO Œ∞‰õΩ....ÉÏÑ¨Ó ##∞ Hõ#flO Œ∞‰õΩ...——

2013

ÉÏÑ¨Ù`À "Õ∞O P~°∞QÆ∞~°O

20 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

J=∞‡=∞‡`À J=∞‡, ~åkè Ñ≤xfl, JO_ç Ñ≤xfl"≥#∞Hõ =~°ã¨Ö’ ã¨∞QÆ∞Hõ , ¿ÇÏ=∞Å «, "≥OHõ@ÅH∆ ‡

=∞#∞=∞Å∞, =∞#∞=∞~åà◊¡ À ÉÏÑ¨Ù

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 21

J=∞‡ QÆ∞iOz...– =ãÖ «

„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ |Ç¨ïâß Z=~°∂ ‰õÄ_» J=∞‡ *Ï˝Ñ¨HÍÅ#∂ J=∞‡#∂ ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ=ºHõÎO KÕÜ«∞ÖË Œ∞, KÕÜ«∞ÖË~°∞ ‰õÄ_®. Ô~O_»∞ ŒâßÉÏÌÅ HÍÅO <å QÆ∞O_≥Ö’¡ Ñ¨kÅOQÍ J=∞‡Jx |Ü«∞\˜H˜ JO>Ë #∞"≥fiHõ _» *ÏiáÈ`å<À J#flO « Éèí„ ŒOQÍ Ñ¨kÅ Ñ¨~°∞Û‰õΩ<åfl#=∂‡.

#∞=Ùfi =¸QÆ"≥·# Hõ∆O #∞Op <åÖ’ Zxfl "ÕÅ Hõq «Å∂ HÍ"åºÅ∂ Pâ◊√Hõq «Å∂<å Ç¨Ï$ ŒÜ«∞Ñ¨Ù Hõ_»eÖ’ J\Ï¡<Õ ^•K«∞‰õΩ<åfl#∞. J=∞‡#∞ QÆ∞iOz K≥Ñ≤Ê J=∞‡ B#fl`åºxfl«‰õΩ¯= KÕ™êÎ<Õ"≥∂ J<Õ Éˇ~°∞‰õΩ`À <å Hõhflà◊¡ Hõq`å Ñ¨ •Å`À HõxÑ≤OK«x h áê^•Å∞ Hõ_çy

<åÖ’<Õ ^•K«∞‰õΩO\Ï#∞.J=∂‡! h QÆ∞iOz# XHõ¯ *Ï˝Ñ¨HÍxfl <å~ÚO\˜ QÀ_» g∞^Œ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ ^è≥·~°ºO

KÕÜ«∞ÖË Œ=∂‡. J=∂‡ Jx Ñ¨k =∂@Å∞ Ñ¨k =∞Ok`À K≥¿ÑÎ QÆ∞O_≥ xO_»∞QÍ L#fl #∞"≥fiHõ _»«yæáÈ`å"À J<Õ ÉèÏ=#!

J=∂‡! ##∞fl Hõ#fl «b¡ <å |OQÍ~°∂!D Ô~O_»∞ ãÖ=`«û~åÅ #∞Op ÉÏQÍ QÆ∞~˘ Îã¨∞ Î<åfl==∂‡. „¿Ñq∞OKÕ F

‰õΩ@∞Oc‰õΩ~åÅ~Ú# <Õ#∞ „¿Ñq∞OKÕ Ñ≤Å¡Å∞, Éèí~åÎ =∞ èŒº XO@i HÍÅˆH∆ÑÖ h *Ï˝Ñ¨HÍÅ`À<Õ «b¡.

|Ç¨ïâß, D =Ü«∞ã¨∞Ö’<Õ x<≥fl\Ï¡ |uHÕK«∞HÀ"åÖ’ ≥eÜ«∞x D Ö’HõO xOz,J=∂‡ J<Õ JÑ¨Ù~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# B#fl «ºÑ¨Ù qÅ∞"Õq∞\’ ≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ Ö’¿Ñ KÕ~Ú *ÏiáÈÜ«∂=Ù.

«b¡! XHõ ™êi h |Hõ zH˜ # HÍà◊¡‰õΩ K«∞\ì# h [s JOK«∞ QÆOcè~°Ñ¨Ù zxfl X_çx<åHÀãÖ Ñ¨~°Û"å. JO Œ∞Ö’ Xky áÈ"åÅ#∞Ok.

J=∂‡! QÆ∞O@∂~°∞ p~°O>Ë hÔHO « W+ìO. J#∞HÀ‰õΩO_® J «ÎQÍiÅ∞¡ QÆ∞O@∂~°∞J=_»O.. QÆ∞O@∂~°∞Ö’ ã¨fiÜ«∞OQÍ <Õ «Å gkäÔHo¡ <Õ#∞ h‰õΩ H˘xzÛ# XˆH XHõ p~° Z„~°OK«∞QÆ∞O@∂~°∞ p~°.. h =∞$ Œ∞ «fi=¸, h =∂~°Ì==¸.. •xflO_® xOÑ≤ =∂H˘kÖËã≤ áÈÜ«∂=Ù.z#fl K≥e¡ ÃÑ>ì J_»∞QÆ∞# Ñ¨@∞ì =∞_» «"≥· ^•xfl á⁄ Œ∞=Ù ‰õΩ<åfl==∂‡.

22 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=∂ ÉÏÑ¨Ù WÅ"ÕÅ∞Ê N~å=∞K«O„ Œ∞_»∞. =∂ ÉÏÑ¨Ù «# P~°∞QÆ∞~°∞ Ñ≤Å¡Å#∞ ¿Ñ~°∞¡ÃÑ\ì ZÑ¨C_»∂ Ñ≤Å=ÖË Œ∞. ~å=∞K«O„^• J<À «b¡ J<À Ñ≤eKÕ"å_»∞.

=∂ J=∞‡#∂ ZÑ¨C_»∂ ~°OQÍ J<Õ Ñ≤eKÕ"å_»∞."Õ∞O JO Œ~°O =~°∞ã¨QÍ Ñ¨_»∞‰õΩO>Ë, =∂ HÍà◊¡ ŒQÆæ~° ‰õÄ~°∞Ûx N~å=∞Hõ=K«O K«kq

x„ ŒÑ¨ÙKÕÛ"å_»∞. HÍà◊√¡ Hõ_»∞‰õΩ¯x =zÛ PÑ¨‰õΩO_® KåÖÏ x+ìQÍ K«kq JO Œi gÑ¨ÙÅ g∞ ŒJÉèíÜ«∞Ç¨ÏãÎO =Öˇ «\ì xq∞i x„ ŒáÈÜÕ∞"å_»∞.

U^≥·<å ÉÏ^èŒ Hõey<å, ãÖ`À+¨=∞~Ú<å ~å=∞K«O„^• `À>Ë "≥Ú^ŒÅÜÕ∞ºk ÉÏÑ¨ÙL ÕfiQÆO. z=~°‰õΩ J=∞‡ =∂ HõO ŒiH© Œ∂~°=∞~Ú# ~ÀA ‰õÄ_®. P «~°∞"å « J=∞‡ HÀãÖU_çÛ# P ^Œ∞óY=∞Ü«∞ ~ÀAÖ’¡ `«# *Ï˝Ñ¨HÍÅhfl ~å=∞K«O„^• J#fl XHõ¯ "åHõºOÖ’<ÕW=Ú_»∞Û‰õΩx Œ∞ódOKÕ"å_»∞. U XHõ *Ï˝Ñ¨HõO ÃÑ·H˜ K≥Ñ¨ÊHõáÈÜÕ∞"å_»∞. HÍQÍ "Õ∞O J=∞‡*Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ <≥=∞~°∞ "Õã¨∞‰õΩO@∞O>Ë «b¡! ~å=∞K«O„^•! T~À¯O_ç a_®¤ Jx "åiOKÕ"å_»∞.

=∂ J=∞‡ x|ƒ~°O QÆ∞iOz K≥áêÊÅO>Ë KåÖÏ K≥áêÊeû LO@k.«# «=Ú‡_»∞, a_»¤x, ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩO\Ï#x J#flÑ¨C_»∞ ( ≥ÅOQÍÖ’ "Õ∞#=∂=∞

H˜=fi_»O JÑ¨Ê\˜HÕHÍ ÖË Œ∞), =∂=∞Ü«∞º "≥Ú@ì"≥Ú Œ\˜™êi *·Å∞ÔHo¡#Ñ¨C_»∞ (|xfl K«O\˜Ñ≤Å¡ JÑ¨C_»∞), P «~°∞"å « =∂=∞Ü«∞º *·Å∞ rq «O, JHõ Ü«∞º Ñ≤Å¡Åx K«∂ã¨∂Î, P «~°∞"å «P~ü.ÔH.`À <å ÃÑo¡, =∞OQÆà◊ã¨∂„`åÅ∞ "Õ Œ=∞O„`åÅ∞ ÖË‰õΩO_® [iy#Ñ¨C_»∞, P «~°∞"å «P~ü.ÔH. JÔ~ã¨∞ìÅ∞, ÃÑà◊¡~Ú# P~°= ~ÀA #∞OKÕ <å XO@i rq «O, =∞m¡ Ç¨Ï#‡H˘O_»‰õΩJHõ Ü«∞º ŒQÆæiH˜ u~°∞QÆ∞ „Ñ¨Ü«∂O, áê « L^ÀºQÆO, H˘O_»#fl‰õΩ *ÏÉò ~å"åÅx, "å_çH˜ ÃÑo¡HÍ"åÅx LO_≥. J~Ú<å Jxfl ãÖ Œ~åƒùÅÖ’, ãÖÑ¶∞~°¬ÅÖ’ KåÖÏ x|ƒ~°OQÍ LO_Õ"åà◊√¡J=∂‡ ÉÏÑ¨Ù.

ÉÏÑ¨Ù ZO Œ∞HÀ KåÖÏ qz„ «OQÍ =∂ HÍeH˜ =ÚÅ∞¡ QÆ∞K«∞Û‰õΩ<åfl, z#fl ≥|ƒ «ye<åqÑ¨s «OQÍ qÅqÅÖÏ_çáÈÜÕ∞"å_»∞. HÍx =∂ rq`åÅÖ’ ÃÑ ŒÌ ÃÑ ŒÌ ≥|ƒÅ∞ «ye#Ñ¨C_»∞=∂„ «O KåÖÏ x|ƒ~°OQÍ =∂‰õΩ JO_»QÍ LO_»_»"Õ∞ =∂‰õΩ x[OQÍ 'N~å=∞~°Hõ∆— J~Ú D~ÀA JO Œ~°=¸ WO « ã¨∞Y ãÖ`ÀëêÅ`À L<åflO.

J=∂‡!h QÆ∞iOz UO K≥Ñ¨Ê=∞<åfl=ÙXHõ ™êi #∞"Õfi =zÛ =∂ QÆ∞iOz =∂‰õΩ ≥eÜ«∞K≥Ñ¨Ê=∂‡!h «~°O =∂#= ãÖ|O è•Å∞ <≥=∞~°∞ "Õã¨∞‰õΩO@∂=∂ «~°O "≥Å"≥ÅÉ’ÜÕ∞Jã¨=∂# J=∂#gÜ«∞qÅ∞=efl J#∞Éèíqã¨∂Î

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 23

=∂ «~°∞"å « «~°O J#∂Ç¨ÏºJãÖÑ¶∞\˜ « ÑïÏ=∞ „Hõ=∞OK«qK«∂ã¨∂Î WÖÏ "Õ∞=∞O`å`«b¡!HõëêìÅ Hõ_»eÖ’J"åO «~åÅÖ’ J_»¤O‰õΩÅÖ’J#∂Ç¨Ïº ÑïÏ=∂ÅÖ’„Ñ¨âßO « QÆOcè~° h = Œ#OJ ≥ÖÏ ™ê èŒºO XHõ ™êi <ÕiÊOK«ÖË Œ=∂‡!=∂‰õΩJÇ¨Ïiflâ◊Å∂ J<å~ÀQÆºO`À ÉÏ èŒÑ¨_»∞ «∂ ‰õÄ_»h =ÚYOÖ’ K≥~°QÆx z~°∞#=Ùfi =∂ÔHO Œ∞‰õΩ ~åÖË Œ=∂‡!x[OQÍ J=∞‡ Z=sfl á⁄y_ç#@∞ìZ=~Àfl xOkOz#@∞ìWOÔH=~Àfl «‰õΩ¯= KÕã≤#@∞ì=∂\Ï¡_ç# QÆ∞~°∞Î ÖË Œ∞J=∞‡ QÍOcè~°ºOã¨=Ú„ Œ=∞O « Ö’ «∞P JQÍ äŒ [Å xkèÖ’U=Ú<åflÜ≥∂ JO «∞Ñ¨@ì Œ∞<å «e¡ ~åÇ‘Ï^•x z#flÑ¨C_»∞ ##∞flJ#fl@∞ì 'K«Å¡x K«O Œ=∂=∞ =∂ J=∞‡—Hõ_»∞Ñ¨Ù «~°∞‰õΩ¯áÈÜÕ∞ ÉÏ èŒh Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ «Å^•K«∞‰õΩO>Ë«Ñ¨Ê f~° Œ∞

h KÕ «∞ÅQÍOcè~°ºOÖ’ =Ú_»∞K«∞‰õΩáÈ"åÅxhnè~° «fiOÖ’ è≥·~åºxfl á⁄O^•Åx... ‰õÄ_»QÆ@∞ìHÀ"åÅxh qâßÅ «fiOÖ’ „Ñ¨=Ç≤ÏOKåÅxh xO_»∞ «#OÖ’ XkyáÈ"åÅx

J=∂‡!=∂ J=∞‡ XHõ Ü≥∂y=∂ J=∞‡ XHõ `åºy

24 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

J=∞‡ QÆ∞iOz UOK≥Ñ≤Ê<å Juâ◊Ü≥∂H˜ Î HÍ^Œ∞H õ^•. Jã ¨Å∞ <åºÜ « ∞OK ÕÜ « ∞Ö ËO. J=∞‡x =∞#=∂@Ö’¡ W=∞_»ÛÖËO.

~°[x J=∞‡ QÆ∞iOz,~å*Ï~°O QÆ∞iOz U=∞~Ú<å~åÜ«∞O_ç Jx J_çy#Ñ¨C_»∞,WO «‰õΩ =ÚO Œ∞ ~åã≤#"Õ U"ÀW™êÎ#∞ Jx K≥áêÊ#∞. UO~åÜ«∂e.. UO ~å ¿ã ÎãÖÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# J=∞‡ ZHõ¯_»«yæáÈ «∞O^À#<Õ ÉèíÜ«∞O.

<å Q Æ ∞O_ ≥ xO_®Éèí„ ŒOQÍ ##∞fl HÍáê_»∂Î L#flJ=∞‡ H õke¿ã Î*ÏiáÈ «∞O Õ"≥∂ #<Õ ÉèíÜ«∞O.J\Ï¡ HÍ Œ∞ 'g∞Hõ~Ú Õ J=∞‡QÆ∞iOz, ~å*Ï~°O QÆ∞iOzKåÖÏ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞O\Ï~Ú—.. D"åHõºO Ñ¨ Õ Ñ¨ Õ =ÚÅ∞¡ ÖÏQÍ

=∞ã≤Î+¨ OÖ’ u~°∞QÆ∞ «∂ HõÅ « ÃÑ_»∞ «∂ HõO@ «_ç ÃÑ\ìã¨∞ÎOk. J=Ù#∞, J=∞‡ „¿Ñ=∞, J=∞‡ã¨Ê~°≈ ~å*Ï~°O Ñïã¨~åÅ∞ Ju H˘kÌHÍÅO J#∞ÉèíqOzOk Jk. ^•xHÍ ÉÏ èŒ ã¨Ç¨Ï[O.

P ÉÏ èŒ Z=~°∂ f~°ÛÖËxk. W\Ï¡O\˜ „Ñ¨Ü«∞`åflÖ’¡ P ÉÏ èŒx áÈQ˘@∞ìH˘x «$Ñ≤Îx"≥ Œ∞‰õΩ¯O@∞#flk Jk JxÊOzOk. x[OQÍ ^•xfl „Ñ¨â◊Oã≤OKåe.

J=∞‡ ÉÏÑ¨Ù JiHÍeH˜ =ÚÅ∞¡ QÆ∞K«∞ÛHÀ‰õΩO_® ÃÑOK«_»"Õ∞ HÍ Œ∞, =Úà◊¡ ÉÏ@Ö’‰õÄ_® Z\Ï¡ #_»"åÖ’, QÆ∞K«∞Û‰õΩ#flÑ¨C_»∞ ZO « x|ƒ~°OQÍ LO_®Ö’, Z\Ï¡ UiáêÔ~Ü«∂ºÖ’<ÕiÊOKå~°∞.

"åà◊¡ #=∞‡HÍÅ‰õΩ q~°∞ ŒúOQÍ P ~ÚO\’¡ J#∂Ç¨Ïº"≥∞ÿ# =∂~°∞ÊÅ∞ Z Œ∞Ô~·#Ñ¨C_»∞,«=∞ Ñ≤Å¡Å∞ [\˜Å"≥∞ÿ# x~°‚Ü«∂Å∞ fã¨∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞, ZO « PÖ’zOKå~À, ZO « =∞ èŒ#

Ñ_®¤~À HÍh è≥·~°ºOQÍ, ÉÏÇ@OQÍ KÕÜ« «xKåÛ~°∞. x[OQÍ =∂ J=∂‡ ÉÏÑÓ „Ñ ÕºHõ"≥∞ÿ#¿ÑÔ~O\òû.

2012

=ãÖ « À J=∞‡

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 25

â◊`åO[e– =ãÖ «

Ñ¨ã≤ áê^•Å

`˘e J_»∞QÆ∞Å`À

=∂~°æ xˆ~Ìâ◊O KÕã≤# <å Ñ¨ÖË¡!

<å T~°∂ <å [#‡ã÷Å=∂!

<å ~å[=~°=∂!

"Õ# "ÕÅ â◊ åO[Å∞Å∞

##∞fl Hõ#fl <å «e¡ ŒO„_»∞Å∞

<≥Å∞¡@¡ ~°OQÆ<åÜ«∞Hõ=∞‡

=~°=~°~å=ÙÅ‰õΩ

Jã¨Ç¨Ü«∞ Ç¨Ï$ ŒÜ«∂O[e

xã¨ûÇ¨Ü«∞ â◊ åO[e

`˘e JHõ∆~°O kkÌOz

ãÖ™ê¯~° *Ï˝<åxflzÛ#

`˘e QÆ∞~°∞=Ó,

<å „áê äŒq∞Hõ áê~î°âßÖÏ

g∞H˜"Õ <å Hõ$ «[˝ åO[Å∞Å∞

<å =∞ã≤Î+¨ OÖ’ JãÖÑ¨ÓiÎ HÍ"åºÅ∞ =∂ T~°∞ ~å*Ï~°O. =∂ÔHO`À JÑ¨Ù~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#=∂ WÅ∞¡, =∂ |_ç, K≥~°∞=ÙHõ\Ïì, | «∞Hõ=∞‡ P@, t=Ùx QÆ∞_ç, =∂OHÍà◊=∞‡ =∞„i, J#∞=∂O_»¡QÆ∞_ç.

26 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=∂ ÉÏÑ¨Ù "ÕÑ¨ K≥@∞ì HÕ Œ J~°∞QÆ∞ g∞ Œ ‰õÄK«∞x ÉèíQÆ=næ « K« Œ=_»O.=∂ J=∞‡ ™êÜ«∞O„ «O "≥ÚYO Hõ_»∞‰õΩ¯x z#fl J ŒÌO =ÚO Œ~° ÃÑ@∞ì‰õΩx, ÃÑ ŒÌ

‰õΩO‰õΩ=∞ ÉÁ@∞ì k Œ∞ÌHÀ=_»O.~ÀE XˆH >ÿ=ÚH˜, ã¨∂~°∞º_»∞ Ñ¨_»=∞\˜H˜ KÕ~°∞‰õΩ<Õ ã¨=∞Ü«∂# =∂˜Hõº=∞‡ J<Õ

P"≥∞ Jã¨ÖË =OyáÈ~Ú LO_Õk, Hõ>ìÅ "≥∂áÈ, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Ö’, Œ∂_»Å‰õΩ "Õ∞ «<À U^ÀXHõ\˜ `å#∞ "≥∂Ü«∞QÆeæ#O « |~°∞=Ù "≥∂ã¨∂Î P |~°∞=ÙH˜ =∞iO « =OyáÈ~Ú Éèí∂q∞ g∞ Œáê‰õΩ «∞#fl>Ëì ã¨~å ã¨~å =∂ WO\˜ =ÚO Œ\˜ ÉÏ@Ö’ #_»∞ã¨∂Î "≥o¡áÈÜÕ∞k.

Ö’HõO`À <åˆHOÑ¨x J#fl@∞¡ Z=ifl Ñ¨\ìOK«∞‰õΩ<Õk HÍ Œ∞. W@∞ uiy K«∂¿ãkHÍ Œ∞. ~ÀE >ÿO «Ñ¨Ê‰õΩO_® J\Ï¡ P"≥∞ "≥à◊¡_»O <åHÀ „käÖò.

WHõ =∂ 'ÖÏÖò— (áÈãπì =∂<£).KåÅ „Ñ¨âßO « QÆOcè~° = Œ#O. J «#O>Ë <å‰õΩ KåÖÏ Q“~°=„Ñ¨ Œ"≥∞ÿ# Pf‡Ü«∞`å

ÉèÏ=O.*·Å∞ xOz P~üÔH ~å¿ã L «Î~åÅ∞ XHÀ¯~ÀA Ô~O_»∞, =¸_»∞ |~°∞"≥·# eá¶êá¶êÅ∞,

z#fl *ÏQÍ ‰õÄ_® = ŒÅx W<£ÖÏO_£ Hõ=~°∞¡, ~ÀE ~î°OK«<£QÍ ≥zÛKÕÛ"å_»∞.J~°∞H˘¯ã¨‰õΩ ‰õÄ~°∞Ûx „Ñ¨Ç¨s QÀ_»‰õΩ#fl H˜\˜H©Ö’Oz K«∂¿ãÎ Tà’¡ xOz =KÕÛ ^•i

=OÑ¨Ù HõxÊOKÕk. ÖÏÖò W@∞ uiQÍ_»O>Ë WHõ =∞xO\˜H. W@∞ Z=i Wà◊√¡ ÖË=Ù. J\Ï¡Z Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î ‰õÄ~°∞ÛO>Ë XHÀ¯™êi áÈãπì KåÅ ÖË\ò J~Ú ~å„u Ñ¨k QÆO@ÅH˜ ‰õÄ_»≥zÛKÕÛ"å_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÖÏÖò <å‰õΩ Õ=Ù_Õ. J\Ï¡ ZÑ¨Ê\˜Hõ~Ú<å <å áÈãπì=∂<£«áêÖò ~åÜ«∂Å#∞‰õΩ<åfl#∞. ~åÜ«∞ÖË Œ∞.

=∂ |_ç ÃÑ ŒÌ™ê~°∞ (~°OQÆÜ«∞º ™ê~°∞) ã¨∂¯Ö’¡ „_®=∂ "Õã≤# ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ ™È ≥=∞‡"Õ+Ö "Õã≤ ##∞fl ÑÖ «∞Å"Õ∞‡ (~°OQÆÜ«∞º ™ê~°∞ ÉèÏ~°º) «Ü«∂~°∞ KÕã≤Ok. "åo¡ ŒÌiH© J=∂‡,ÉÏÑ¨ÙÅO>Ë Z#ÖËx Jaè=∂#O. J=∞‡, ÉÏÑ¨Ù J<Õ Ñ≤eKÕk ÑÖ «∞Å=∞‡.

z#flÑ¨Ê\˜ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ KåÖÏ<Õ L<åfl~Ú. <åÜ«∞#=∞‡ (~å èŒ=∞‡) |uH˜ L#fl ~ÀAÅÖ’`å «Ü«∞º «kÌ#O, Ñ¨Hõ∆O ÖÏO\˜ ~ÀAÅÖ’ ÃÑ ŒÌÉÏÑ¨Ù, ÉÏÑ¨Ù ã¨~ ãï, WOHÍ H˘O « =∞OkJÜ«∞ºQÍ~°∞¡ QÀ+≤ìÖ’ ‰õÄ~°∞Û#flÑ¨Ù_»∞ Ñ≤Å¡Å#∞ =∞iO`« „¿Ñ=∞QÍ Ñ≤ez QÍÔ~Å∞, |∂Ô~Å∞Wã¨∞ÎO_Õ"å~°∞. P ã¨=∞Ü«∞O HÀãÖ Z Œ∞~°∞ K«∂¿ã"åà◊¡O.

ZO Œ∞‰õΩ ÉÏH© Ñ¨_®¤_À QÍx ÉÏÑ¨Ù, Wã¨∞#∂i ~å=∞K«O„^•Ô~_ç¤ =∞#∞+¨µÅ∞ ÉÏH©f~°Û=∞x WO\˜ =ÚO Œ∞ ‰õÄ~ÀÛ=_»O, (D ~ÀAÖ’¡ Jk KåÅ z#fl "≥Ú «ÎO) "≥∞à’¡ |OQÍ~°∞Q˘Å∞ã¨∞`À (~å=∞K«O„ Œ∞_ç ÖÏÔH\ò`À L#flk) "åà◊¡ =ÚO Œ∞ P_»∞‰õΩO@∞#fl ##∞fl K«∂ã≤,Jk=fi=∞x J_çy fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. Ñ¨ã≤a_»¤ "≥∞à’¡x |OQÍ~°O fã≤ÔHàÏ¡~°∞ Jx J=∞‡ÉÏÑ¨ÙÉÏ^èŒÑ¨_»_»O.

HÀ~°∞ì Ñ¨#∞Å g∞ Œ ÉÏÑ¨Ù ~ÀE Ç¨Ï#‡H˘O_»‰õΩ "≥à◊¡_»O, H˘O_»#fl ~ÀE U_»=_»O,ÉÏÑ¨Ù "å_çx ã¨=Ú^•~Úã¨∂Î, "≥∂ã¨∞H˘™êÎ a_®¤ |™êÎÖ’ Ñ≤Ñ¨~ü"≥∞O@∞¡, aã¨ @∞¡, ÃÑ·ã¨Å∞..

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 27

Jx K≥¿ÑÊ"å_»∞. "å_»∞ #q∞‡ «Å∂Ñ≤ ÑÖÑ≤OKÕ"å_»∞. =KÕÛ@Ñ¨Ù_»∞ _»|∞ƒÅ∞ ≥zÛ<å, Õ‰õΩ<åflÑ≤Ñ¨Ê~°"≥∞O@∞¡, aÃã¯@∞¡ K«∂ã≤ g_»∞ P q+¨Ü«∞"Õ∞ =∞iÛáÈÜÕ∞ "å_»∞.

=∂ z#flÑ¨C_»∞ «~°K«∂ Ü«∂ Œyi QÆ∞@ì‰õΩ "≥à◊√ÎO_Õ"åà◊¡O.ZHõ _çÔHo¡<å „ÑÜ«∂O "≥Ú ŒÅ~Ú#ÑÊ\ xOz z=i =~°‰õΩ, U ~åQÆ=∂Å HÀã"≥∂,

«∞áêHÀ, ÉÁ=∞‡ HÀã¨"≥∂ Jk ™êkèOKÕ =~°‰õΩ XHõ~ÀA "≥Ú «Î=∞~Ú<å U_ÕÛ"å_»∞.U ÃÑo¡H˜ "≥o¡<å „Ñ¨Éè’[<åxH˜ "≥o¡<å, "Õ∞ =∞‡... J... _».. Å∞¡.. JO@∂

~åQÆÜ«ÚHõÎOQÍ áê_»∞ «∂ Jk ™êkèOKÕ =~°‰õΩ (Å_»∞¤) WOHÀ è•ºã¨ ÖË‰õΩO_® J=∞‡ H˘OQÆ∞Ñ¨@∞ì‰õΩx =kÖË"å_»∞ HÍ_»∞.

=∂ Ç¨Ïi ÉÏ= ÃÑo¡Ö’ =∞QÆÃÑo¡ "å~°∞ Hõ •, =∂ J «ÎÜ«∞º =ÚO Õ "å_çx U_çÑ≤OK«‰õΩJx Å_»∂¤Å =¸@ WzÛOk. XHõ \˜ ux =¸@ g∞ Œ K≥~Úº ÃÑ@∞ì‰õΩx x„ ŒáÈÜÕ∞"å_»∞.

W\Ï¡ J<ÕHÍ<ÕHõ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞. J~°∞ U#∞QÆ∞ÅOK«∞ ÅOQÍ`À L~°∞‰õΩ «∞#fl>Ëì #_»=_»O,xq∞‡ ~°[x W ŒÌ~°∂ z#fl Ñ≤Å¡ÖË, xq∞‡ ~°[xx Z «∞Î‰õΩx K≥Hõ "≥∞@¡ g∞ Œ Ñ¨_çáÈ~Ú HÕ ŒH˜^˘~°¡_»O, ~°[xH˜ U=∂„ «O ≥|ƒ «QÆÅ‰õΩO_® QÆ\ìQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩx, «<Õ ≥|ƒÅ‰õΩ QÆ∞iHÍ=_»O.

=∂ TiH˜ H˘ «ÎQÍ ¢ÃÑ·"Õ\ò Jâ’Hõ |ãπ ã¨sfiãπ ~å=_»O, =∂ QÆÉˇƒ@ J~_»=∞‡ «ÎÜ«∞º=∂ Ñ≤Å¡ÅO Œsfl "≥#Hã∞H˘x |∞„~˘K≥Û |∞„~˘K≥Û Jx ãsfiãπ |ãπ =zÛ# „Ñf™êi Ñ~°∞ÔQ «Î_»O.

Ñ¨Óã¨Éˇ~°¡ (Ñ¨Óã¨Å∞, ¿Ñ~°∞¡) ÅH∆ ‡ ~åQÍ<Õ ãÖ`À+ÖQÍ Ñ¨~°∞ÔQ «Î_»O, i|ƒ#∞¡, QÍAÅ∞fã¨∞HÀ=K«Ûx, ã¨ Œ∞ÌÅ ÑÖ_»∞QÆ ~ÀA "Õ∞~° "≥OHõ\Ï„k WO\’¡ =¸@ g∞ Œ ‰õÄ~˘Ûx, #∞=Ùfi<å ÑiH© ‰õΩ\ìKÕÛ =~°‰õΩ Hõ ŒÅ#x PÜ«∞#∞fl =∞Ozhà◊√¡ åQÆ‰õΩO_®, ‰õÄK«∞x ‰õΩ\ìOK«∞‰õΩx,Jk "Õã¨∞‰õΩx | «∞Hõ=∂‡@‰õΩ "≥à◊¡_»O.

|@ìÅ "≥OHõ\Ï„k ŒQÆæ~°, J=∞‡ =∂HõO ŒiH© XHõ>Ë `å#∞Ö’ |@ìH˘x ‰õΩ\ìOK«_»O,WÑ¨C_»∞ nä"£∞ nä"£∞ JO@∞<åflˆ~ 'Ô~_£ nä"£∞—, 'Ü≥∞Ö’¡ nä"£∞— Jx, =∂ J=∞‡ P ~ÀAÖ’¡<Õ =∂JHõ Ü«∞º ÃÑo¡H˜, Ñ≤Å¡ÅO ŒiH© XHõ>Ë ~°HõO ‰õΩ\ìOzOk.

J„~° xO_® ã‘ åÅÑ¨Ù ÑÖ_»∞¡, =∂ "Õ∞# «Î ("≥OHõ„\Ï=∞#~°û=∞‡) Õ=Ù_çH˜ P~°yOÑ¨Ùg∞QÆ_»O`å fã≤ J#flO g∞ Œ "Õã≤ P g∞QÆ_»O`å «# Ñ¨à‹¡OÖ’ J#flO`Àáê@∞ Ô~O_»∞ QÆi>ˇÅ∞(=∞_çH˜) =_ç¤OK«∞‰õΩx, P QÆOA (y<≥fl) "≥∞ÿÅ Ñ¨_Õ¿ãk, JO>Ë =∂HõO ŒiH©.

<åÜ«∞#=∞‡ HÍe#Ñ¨Ù_»∞ ÉÏÑ¨Ù KÕã≤# ¿ã=Å∞...J=∞‡‰õΩ ÕÅ∞ ‰õΩ\ì#Ñ¨Ù_»∞ â’HÍÅ∞ ÃÑ\ì U_»=_»O, ÕÅ∞ ‰õΩ_ÕÎ K«zÛáÈ~°∞ a_®¤

«yæáÈ «k, Jx J=∞‡ ã¨=Ú^•~ÚOK«_»O...=∂ J=∞‡ ZÑ¨C_»∂ Ñ¨zÛHõ>ìÅ`À á⁄QÆ À J=ã÷ Ñ¨_»∂Î =O@...ÃÑ Œ =∂=∞Ü«∞º "å~°O J~ÚO ŒO>Ë J=∞‡#∞ K«∂_»_®xH˜ '~°OQÍ Z@∞¡#fl==∂‡—

JO@∂ ~å=_»O, ~åÑ¶∞=ÙÅ∞ =∂=∞Ü«∞º =zÛ#Ñ¨Ù_»ÖÏ¡ ~å„u „Ñ¨Ç¨Ïs QÀ_» ŒQÆæ~° xÅ|_ç,Tà’¡ ÑÖKå~Úf É’~ü¤ PÑ¶‘ãπ #∞Oz ˆ~_çÜ≥∂Ö’ qxÊOKÕ HõÅÊÅ « áê@Å∞ q#_»O...

28 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

Ñ¨k ~°∂áêÜ«∞Å∞ Hõ#Ê_®¤Ü«∞O>Ë J=∞‡ ^•=∞#fl =∂=∞Ü«∞º#∞ Ñ≤Å∞Û‰õΩx «#‰õΩHÍ=eû#q Ñ≤Å¡Å‰õΩ |@ìÖ’, `«#‰õΩ ã‘ìÅ∞ ™ê=∂#∞Ö’ `≥Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<Õk. XHõ™êi #ÅÉèˇ·~°∂áêÜ«∞ezÛ ^•=¸ |OQÍ~°O ≥zÛ ÃÑ@∞ì~å PO>Ë «∞ÅO |OQÍ~°O ≥zÛ#@∞ì QÆ∞~°∞Î.

J=∞‡‰õΩ XO\’¡ ÉÏQÆ∞O_»Hõ Ç¨Ï#‡H˘O_»Ö’ LO>Ë, Ñ≤Å¡ÅO Œ~°O ~å*Ï~°OÖ’ LO_Õ"åà◊¡O. ÉÏÑÙ~ÀE ÇÏ#‡H˘O_» ~å*Ï~°O u~°∞QÆ∞ «∞O_Õ"å_»∞. <å <åÜ«∞Hõ «fiOÖ’ WÅ∞¡ #_»=_»O,™êq„u (=∂ Ñ≤xfl ‰õÄ «∞~°∞) Jã≤ÃãìO\ò. ~ÀE =_≥¤~°"å˜fl *Á#flezÛ ysflH˜ ÑÖÑ≤Oz, PÑ≤O_ç À Ô~O_»∞ Ñ¨Ó@ÖÏ ~˘>ìÅ∞ Ñ¨Ù>ì =∞_çÔQÅ `À@Ö’x ™⁄~°HÍÜ«∞ @=∂\ÏÅ`À ‰õÄ~°W\Ï¡ H˘xfl ~ÀAÅ∞ #_çÑ≤OKåO. ™êq„u ~˘>ìÅ∞ KÕÜ«∞_»OÖ’ Ñ¨~üÃÑ¶H±ì. «~°∞"å « J=∞‡‰õΩ≥eã≤ J#flO u#O_ç Jx HÀÑ¨Ê_çOk.

=∂ z#flÑ¨C_»∞ K«∞\ÏìÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~°O>Ë Zyi QÆO «∞ÖË¿ã"åà◊¡O. =∂ WO\˜ xO_®ZÑ¨C_»∂ Pf‡Ü«ÚÅ`À ãÖ Œ_Õ. JO_ç Ñ≤xfl, ~åkè Ñ≤xfl, áê~°ΩÑë¡ PÜ«∞=∞‡, Ñ¨Å¡QÆ∞@ìHõ Ü«∞º,ã∞QÆ∞Hõ =ã∞Î<åfl~°O>Ë =∂‰õΩ ÑO_»Q. ~å=ÚÅ#fl, âı+#fl, [#fl#fl ã~ ãi. "åà◊√¡ "≥àı¡@ÑC_»∞Œ∞óY™êQÆ~åÅ∞. =∞m¡ "åà◊√¡ „Ñ¨Ü«∂ÏÅ∞ PÑ¨Ù‰õΩx, ≥Å¡"åi U_»∞= ŒÌx =∂@ fã¨∞‰õΩx

"≥àı¡"åà◊√¡. „Ñ¨HÍâò z#fl"å_»∞, "å_»∞ `«‰õΩ¯=™ê~°∞¡ =KåÛ_»∞. =∂ #ÖÁæO_» ~å*òH˜ ‰õÄ_»PÜ«∞=∞‡, ~å*Ï~°O JO>Ë ZO`À W+ìO. =∂=∞Ü«∞º#∞ |∞„Ô~ =∂=∞ Jx Ñ≤eKÕ"åà◊¡O. ÉÏÑ¨Ù|∞„s, |∞„s Jx Ñ≤Å==∞x P@ Ñ¨\ìã¨∞ÎO_Õ"å_»∞.

P «~°∞"å « JÅ∞¡_»Ü«∂ºHõ, =∂ JHõ Ü«∞º ¿ÇÏ=∞Å «#∞ KÕã¨∞‰õΩ<åflHõ P Q“~°=OK≥Ñ¨Ê#Hõ ~°ÖË Œ∞. WOHõ. =∂ WO\’¡<Õ =∂=∞Ü«∞º‰õΩ (qq) „Ñ¨ ÕºHõ"≥∞ÿ# ™ê÷#O. WO\’¡ HÍ Œ∞=∂ =∞#ã¨∞ûÖ’¡<Õ =∂=∞Ü«∞º‰õΩ „Ñ¨ ÕºHõ ™ê÷#O.

P ~ÀAÖ’¡ =∂=∞Ü«∞º =∂HõO ŒiH© KåÖÏ FÑ≤HõQÍ L «Î~åÅ∞ ~å¿ã"å~°∞. K«i„ «,™ê=∂lHõ ã¨Ê $Ç¨Ï, q*Ï˝#O xO_ç# áê~îåÅ∞ Jq.

L «Î~åÖË HÍ Œ∞, =∂=∞Ü«∞º JO_» ŒO_», =∂=∞Ü«∞º „ÑÉèÏ=O`À ÃÑiy# "Õ∞=∞O Œ~°O,H˘xfl Pâ◊Ü«∂Å‰õΩ Hõ@∞ì|_®¤O. H˘O «=~°ÔH·<å PK«~°Ö’ K«∂Ñ≤OK«QÆeQÍ=∞x K≥ÑÊHõ «ÑÊ Œ∞.

WOHÍ J<ÕHÍ<ÕHõ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞... =∞#ã¨∞Ö’ ~åÜ«∂Åx Ñ¨~°∞ÔQ_»∞ «∞<åfl â◊s~°O ^•xxJO Œ∞HÀ=_»O ÖË Œ∞.

~å*Ï~°O, JO Œ"≥∞ÿ# =∂ ÉÏÅºO W+ìÑ¨_Õ"å~°O. h‰õΩ QÆ∞_£É· K≥Ñ¨ÊO, =∞m¡ =∞m¡ hŒQÆæiH˜ =ã¨∂Î<Õ LO\ÏO.

2013

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 29

„ÃÑ¶O_£ – Ñ¶≤ÖÏã¨Ñ¶¨~ü – ÔQ·_£– =ãÖ «

=∂#= ãÖ|O è•Å∞ =∞~°∞ÔQ·áÈ «∞#fl D ~ÀAÖ’¡, J=∞‡O>Ë J~°÷O KÕ~ÚOKåeû#D Œ∞ã≤÷uÖ’

=∂ J=∞‡#∞=∞m¡ XHõ™êi Pq+¨ iOKåÅx...J=∞‡... <åHÀ =∞Oz ¿ãflÇ≤Ï «∞~åÅ∞. *Ï˝<åxfl, =∞#ãÎ åfixfl, =ºHÎ åfixfl ÑÖz,

=∂#=`åfixfl, ¿ÇÏ «∞"å^•xfl, ã¨=∞ÉèÏ=#x <ÕiÊ# Q˘Ñ¨Ê =∂~°æ Œ~°≈‰õΩ~åÅ∞, J=∞‡.XHõ =∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë=∂ J=∞‡<åHÀ =∞Oz „ÃÑ¶O_£, Ñ¶≤ÖÏã¨Ñ¶~ü, ÔQ·_£.Hõ#fl «b¡, Ñ¨Ù\ì# <ÕÖÏ =∞# xOz Ug∞ PtOK«=Ù. P ™ê÷<åxfl QÆ∞iÎOz P ŒiOz

J‰õΩ¯# *Ë~°∞ÛHÀ=_»O =∞# Hõ~°Î=ºO.JHõ∆~åÅ∞ kkÌ# ÑÅHõ#∞ K≥iy áÈ‰õΩO_® *Ï„QÆ «ÎQÍ |_çH Ñ@∞ìÔHo¡ QÆ∞~°∞=Ù „Ñâ◊OãÅ#∞

JO Œ∞‰õΩ#fl@∞ì, =∂ *ÏÑHÍÅ#∞ <≥=∞~°∞ "Õã∞‰õΩx, =∂ „Ñ[Å`À ÑOK«∞‰õΩO^•=∞x =∞~˘Hõ ™êiWÖÏ =∂ TiH˜...

=∂ T~°∞ ~å*Ï~°O.z#flÑ¨C_»∞ =∂k ~å*Ï~°O ~åAÅ∞O_Õ T~°∞ Jx KåÖÏ QÆ~°fiOQÍ K≥Ñ¨C‰õΩ<Õ "åà◊¡O.~åAÅ∞ áÈ~Ú<å, ~å*ÏºÅ∞ áÈ~Ú<å =∞#∞+¨µÅ∞QÍ q∞QÆÖÏÅh, =∂#=`åfiefl

ÔQeÑ≤OKåÅh <å «e¡ ŒO„_»∞Å∞ <ÕiÊ# áê~îåÅ#∞, =∞~˘Hõ ™êi =∞##O KÕã¨∞‰õΩO^•=∞h=KåÛO.. =∂ TiH˜.

=∂ ÉÏÑ¨Ù â◊ «[Ü«∞Ou <å_»∞ JO Œ~°O Hõeã≤ LO^•=∞x..=∂ ~å*Ï~°O =KåÛO.ÉÏÑ¨Ù =O^À Ñ¨Ù\ì# ~ÀA ãÖ Œ~°ƒùOQÍJ=∞‡ ÉÏÑ¨ÙÅ‰õΩ *’Ç¨~°¡iÊã¨∂Î...

2013

30 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

*Ï˝Ñ¨HÍÅ∞– =ãÖ «

=∂ J=∞‡.. <åã≤Î‰õΩ~åÅ∞ HÍ Œ∞ HÍx, Z=ih W|ƒOk ÃÑ@ì‰õΩO_®, P~åƒù@=¸,„Ñ¨ Œ~°≈<å ÖË‰õΩO_® â◊x"å~°O ~ÀA (ZÑ¨C_»∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ À =∂‰õÄ¯_» ≥ÖËûk HÍ Œ∞) Õ=Ù_çHñÑÖ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õk. ~å„uH˜ Éè’[#O KÕ¿ãk HÍ Œ∞. Jk ‰õÄ_® Z=iH© ≥eÜ«∞xKÕÛk HÍ Œ∞.

HÍ"åÅx ^•K« Œ∞, HÍ"åÅx K≥Ñ¨Ê Œ∞.JãÅ∞ =∂ J=∞‡ <ÕK«~ü ~åÜ«∂ÅO>Ë, <åH˘zÛ# Ñ^•ÅÖ’ W=∞_»ÛÖË<Õ"≥∂. =∂=∞Ü«∞º

ãïQÍæ K≥Ñ¨ÊQÆÅ~°∞."åà◊¡O Œ~°∂ JHõ K≥Ö¡à◊√¡, J#fl Œ=Ú‡Å∞ KåÖÏ qÅ∞=Å∞ Hõey# =∞#ãÎ åfiÅ∞ HõÅ"åàı¡."åà◊¡Ö’ J=∞‡ H˘xfl „Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# ÅHõ∆ÏÅ`À HõxÊOKÕk. |Ç¨ïâß K«xáÈ~Ú#

~å=∂#∞[~å=Ù =∂=∞Ü«∞º, WÑ¨C_»∞#fl ÃÑ^ŒÌ =∂=∞Ü«∞º (âı+ÿi~å=Ù), J=∞‡ =ÚQÆ∞æi=∞#ãÎ åfiÅ∞ XHõ \˜QÍ JxÊ™êÎ~Ú.

"åà◊¡ P"Õâ◊HÍ"ÕâßÅ∞ |Ü«∞@‰õΩ ~åhÜ«∞~°∞. „Ñ¨ ÕºHõ ãÖ Œ~åƒùÅÖ’ =∂„ «"Õ∞ ÃÑ ŒÌ=∂=∞Ü«∞º ãïÜ≥ÿ∞# HÍ~°O`À<Õ, J"Õ∞‡"≥∂, XHõ¯ ÉÏÑ¨Ù q+¨Ü«∞OÖ’<Õ ãïÜ≥ÿ∞#X_ç Œ∞_»∞‰õΩÅÖ’ P"Õâ◊Ñ¨_ç JiKÕk, "åà◊¡‰õΩ QÆ∞iÎOÑ¨Ù HÀãÖ PQÆ_»O ÖË Œ∞. Z=ixOp UnPtOK«~°∞.

«# =∞Oz «#O =Å¡ KÕ «#~Ú# ™êÜ«∞O KÕ¿ãk. "åàı¡ À QÆ∞iÎOK«ÖË Œx U<å_»∞J=∞‡ ÉÏ èŒÑ¨_»¤ ãÖ Œ~°ƒùO <å‰õΩ QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞. WÑ¨Ê\˜ ãÖ|O èŒ |O èŒ"åºÅ#∞ K«∂¿ãÎ J=∞‡U=∞#∞‰õΩ<Õ^À!

ZÑC_»∂ J<å~ÀQÆºO`À ÉÏ èŒÑ_Õ =∂ J=∞‡ XHõ™êi P~ÀQÆºO HÀãO zÅ∞ÑÓ~°∞QÆ∞@ìÖ’QÆO_®nÑO (<≥uÎ g∞ Œ „Ñq∞ ŒÖ’ #∂<≥ áÈã≤ nÑO "≥eyOz) Z «∞Î‰õΩx „Ñ ŒH∆ÏÅ∞ KÕã≤Ok.ÉÏÑ¨Ù «_ç |@ìÅ`À á⁄~°∞¡ ŒO_®Å∞ KÕ™ê_»∞. Wk XˆH XHõ ™êi "≥Ú‰õΩ¯ f~°∞ÛHÀ=_»=∞#flk"Õ∞O K«∂ã≤Ok.

=∂ J=∞‡‰õΩ Z‰õΩ¯= HÀÔ~¯Å∞, J`åºâ◊Å∞ ÖË=Ù. L#fl^•x`À «$Ñ≤Î Ñ¨_Õk. <Õ#∞ KåÖÏã¨∞YOQÍ L<åfl#∞, J=ã¨~°"≥∞ÿ# "åà◊¡‰õΩ ™êÜ«∞Ñ¨_»∞Î<åfl#∞ J<Õ «$Ñ≤Î KåÖÏ LO_Õk. PHõà◊¡Ö’ JãÖ «$Ñ≤Î, Õx HÀã¨"≥∂ áê‰õΩÖÏ@, U^À á⁄O ŒÖËHõ áÈÜ«∂=∞#fl ÉèÏ=O UHÀâß<åÖË Œ∞. JO Œ∞ˆH ÉÏÑ¨Ù ZO « ãÖáêkOz<å, P _»|ƒO`å HÀ~°∞ìÅˆH "≥zÛOz<å Ñ¨\ìOK«∞‰õΩ<ÕkHÍ Œ∞. K≥¿ÑÊO « =~°‰õΩ K≥Ñ≤Ê K«∂¿ãk, Z\Ï¡QÆ∂ ÉÏÑ¨Ù q#_»∞ Jk P"≥∞‰õΩ ≥Å∞ã¨∞.

2013

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 31

=∞#∞=∞~åà◊¡ À, =∞#=_ç À ÉÏÑ¨Ù

32 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 33

J=∞‡ – ÉÏÑ¨Ù – =∂ ~å*Ï~°O– H˘O_»#fl (~åOQÀáêÖò)

=∂ '~å*Ï~°O— *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ #<≥flO « q=â◊√˜fl KÕãÎÜ≥∂, JO Õ f~°x ÉÏ èŒ‰õΩ QÆ∞iKÕãÎ~Ú. <å *Ï˝Ñ¨HÍÖ’¡x =∂ T~°∞ hà◊√¡ ^˘~°Hõx '~åà◊¡ ~å*Ï~°O—. J~Ú<å P P#O ŒO=∞~°∞Ñ¨Ù‰õΩ ~åxk. <å\˜ =∂ WÅ∞¡ =∂ 'z<åfli— Hõà◊¡‰õΩ F ã¨∞O Œ~° Éèí=#O. JO «∞ÖËx J=∞‡„¿Ñ=∞, ÉÏÑ¨Ù "å «ºÖÏºÅ`À WÅ∞¡ ZÑ¨C_»∂ K«∞@ìÑ¨HÍ¯Å (|O èŒ∞=ÙÅ)`À Hõà◊Hõà◊ÖÏ_»∞ «∞O_Õk.JHõ Ü«∞ºÅ∞, K≥Ö¡à◊√¡, «=Ú‡_ç À J^˘Hõ ã∞O Œ~° #O Œ#=#O. WO\’¡ Jhfl Hõ~°∞"≥·# ~ÀAÖ\Ï¡Ü«∂kH˘ã¨∞Î#flÜ≥∂, J@¡<Õ «∞Å «∂ˆQ è•#º ãÖÑ¨ Œ ‰õÄ_® QÆ∞~°∞ÎH˘ã¨∞Î#flk. "Õ~°∞â◊#HÍ¯Ü«∞,ã‘ åÑ¶ÖÏÅ∞ WO\’¡ JO ŒiH© Ju „Ñ‘uáê„ «"≥∞ÿ#q – PÜ«∂ HÍÖÏÅ∞ ZÑ¨C_˘™êÎÜ≥∂ –"å\˜ HÀãÖ Z Œ∞~°∞K«∂ã≤# *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞.

=∂ WÅ∞¡ – Ñ≤Å¡Å∞ K« Œ∞=ÙH˜ |_ç Œ∂~°OQÍ LO>Ë, "Õ∞O #_»=ÖË=∞x, HÍà◊¡‰õΩ=Úo¡~°∞‰õΩ¯O\ÏÜ«∞x =∂ WO\˜ Z Œ∞~°∞QÍ „áê äŒq∞Hõ áê~î°âßÅ x~å‡ÏxH˜ ã÷ÅO ^•#OKÕã≤<å_»∞ =∂ ÉÏÑ¨Ù. <å *Ï˝Ñ¨HÍÅ X_çÖ’ =∂ WÅ∞¡ – =∂ |_ç – =∂ á⁄ÅO – =∂Ñ¨Ù>ì=∞_ç ÔQÅ ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å `À@Å∞ – =∂ `åà◊¡Å¡ =º=™êÜ«∞O, <å ÉÏÅº q∞„ «∞Å`À |_ç=ÚO Œ∞ – T~°O`å P_ç# P@Å∞, ZH˜ # U<≥Å∞, HÍà◊√¡ KÕ «∞Å‰õΩ =Úà◊√¡ QÆ∞K«∞Û‰õΩ<åflZH˜ # p=∞zO « K≥@∞¡, ˆ~QÆ∞Ñ¨à◊¡ HÀãÖ HõOK≥Å "≥O|_ç uiy# "≥·#O, QÆ∞#∞QÆ∞, «OˆQ_»∞Ñ¨ÓÅHÀãÖ, É’_»HÍHõ~° HÍÜ«∞Å∞, K≥=∞‡HÍÜ«∞Å HÀãÖ HõOK≥Å "≥O@ Hõà◊√¡ á⁄_»∞K«∞‰õΩxuiy# *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ – zO « zQÆ∞~°∞ HÀãÖ K≥>¡H˜ QÍÜ«∂ÅáêÖ·# JO Œ"≥∞ÿ# ÉÏÅºO.

"ÕãqHÍÅOÖ’ h\ Hõ~°∞=Ù Z‰õΩ¯=QÍ L#fl ~ÀAÖ’¡ '=_≥¤~Àà◊¡ ÉÏq— xOz Ñ≤Å¡ÅO Œ~°Ohà◊¡ aO ≥Å∞ "≥∂ã≤# JO Œ"≥∞ÿ# *Ï˝Ñ¨HõO.

PHÍâ◊OÖ’ "≥∞~°∞Ñ¨Ù "≥∞i¿ãÎ P#O ŒO, "å# ‰õΩiH˜ "≥eã≤O ŒO>Ë áêˆ~ P h\˜H˜J_»¤OQÍ =∞\ì À P#Hõ@ìÅ∞ („áê*ˇH±ì) Hõ\ì =∞Ö¡ P‰õΩÅ∞ K«∞\ì ^•O\’¡ «∂=ÚÅ∞QÍ Œ∂iÛ– h~°∞ HÕ Œ‰õΩ *Ï~°∞ «∞O>Ë J#∞ÉèíqOz# JÖ∫H˜Hõ P#O ŒO WÑ¨C_≥Hõ _çk? =∞Ö¡ P‰õΩÅ`À(WO\˜ =ÚO Œ∞ "≥ÚÅ¡K≥@∞ì) Ñ‘HõÅ∞ KÕã≤ ã¨<åfl~Ú áê@Å∞, „Ñ¨Ç¨ÏsÖ’x "ÕÑ¨K≥@∞ì À ZO «

34 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

J#∞|O èŒO! ^•xH˜ Hõ\ì# TÜ«∞ÅÖ’ TQÆ∞ «∂ – "ÕÑ¨Ñ¨à◊¡ ~°∂z K«∂ã≤# QÆ∞~°∞ «∞. "Õã¨q~å„uà◊√¡ P K≥@∞ì HÕ Œ K«Å¡x QÍeH˜ =∂ P@Å∞ (Hõà◊¡‰õΩ QÆO «Å∞, =Ú‰õΩ¯aà◊¡) P Ö’yeÖ’<ÕZO_®HÍÅO =∞OKåÖ’¡ =∂ x„^ŒÅ∞ – K«∞Hõ¯efl K«∂ã¨∂Î – ÉÏÑ¨Ù`À #Hõ∆„`åÅ ¿Ñ~°∞¡K≥Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO@∂ – Hõà◊¡ xO_® K«O Œ=∂=∞x xOÑ¨Ù‰õΩx U *Ï=Ú<À x„ ŒÖ’H˜ *ÏiáÈ «∂– "Õ∞=∞O`å x„ ŒÖ’H˜ *Ïˆ~^•HÍ K≥=ÙÅHÕÑ¨ÙQÍ =∂ ÉÏÑ¨Ù K«k"Õ â’¡HÍÅ∂, Ñ¨ •ºÅ∂ Z\Ï¡=∞izáÈ#∞? ~ÀE Jhfl qxÑ≤Oz – JO Œi ÕÇ¨ÅÃÑ· «_çq∞ – á⁄@ìÅÃÑ· ~åã≤# P„¿Ñ=∞#∞ Z\Ï¡ =∞izáÈ#∞?

«~°∞K«∞QÍ ~å*Ï~°O =KÕÛ =∂ [#fl#fl Q˘O «∞Ö’Oz fÜ«∞QÍ *ÏÅ∞"åi# ~°Ñ¶‘,=ÚMË+π, «Å ü =∞ÇÏ=¸ £, Å`å, ¿ÇÏ=∞O « ‰õΩ=∂~ü, Ñ¶∞O@™êÅÅ áê@Å∞ – <å ÉÏÅºOÖ’PÜ«∞# <åH˘Hõ Ç‘Ï~À. Ñk ÃÑ·ãÅ‰õΩ ˘iH ã≤x=∂ áê@Å ÑÙãÎHÍÅ∞ J#flÜ«∞º =zÛ#ÑC_»ÖÏ¡≥KÕÛ"å_»∞. P áê@Å`À =∂ ‰õΩã‘Î. =∞Oz Q˘O «∞ ÖËHõ ZÑ¨C_»∂ – x~åâ◊ "≥O|_çOKÕk.«#ÖÏQÍ áê_®Åx – «#ÖÏQÍ Ç‘Ï~ÀQÍ LO_®Åx (P ~ÀAÖ’¡<Õ É’#yiÖ’ J=∂‡~ÚÅ#∞

U_çÑ≤OKÕ "å_çx J#flÜ«∞º H˘_ç Õ Hõ#∞fl áÈ~ÚO Œ@) ÃãÅ=ÙÖÁ¿ãÎ z#fl=∞‡Å Ñ≤Å¡Å∞ (K≥Ö¡à◊√¡,«=Ú‡à◊√¡) PÜ«∞=∞‡ Ñ≤Å¡Å∞ (J#flÜ«∞ºÅ∞ [#fl#fl, âı+¨#fl, „Ñ¨HÍâò, ã¨∞QÆ∞Hõ , "≥OHõ@Hõ )

~å"åÅx – =zÛ Jxfl ~ÀAÅ∂ Z@∂ áÈ‰õΩO_® ~å*Ï~°OÖ’ =∂`À<Õ QÆ_»áêÅx –ÃãÅ=ÙÅ «~åfi « ‰õÄ_® =∞=∞‡efl q_çz "≥àÁ¡ ŒÌx (K≥Ñ¨CÅ∞ •z# ãÖ Œ~åƒùÖˇ<Àfl) U_»∞Ñ¨ÙÅ∞.

XH˘¯Hõ i`À XHÀ¯ =∞Ç¨ Œ∞ƒù « J#∞|O èŒO, J#∞Éèí∂u.âı+¨#fl =zÛO_»O>Ë H˘O_»O « P#O ŒO. «#∞ ¿ÑHõ À P_Õ P@Ö’¡ k@ì, ¿ÑHõ À KÕ¿ã

=∂ºl‰õΩ¯Å∞ Z<≥fl<Àfl – =∂‰õÄ <ÕiÊOK«=∞x =∂~åO KÕã≤ KÕã≤ <ÕiÊOK«∞‰õΩ#fl *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞.Z<≥flxfl P@Å`À, áê@Å`À =∂ ~å*Ï~°OÖ’ <å ÉÏÅºO QÆ_çzO^À. =∂ J=∞‡ –

=∂ J"Õ∞‡ – =∂ J=∞‡ ÖÏO\˜ J=∞‡, T~°O ŒiH© Õ= «~Ú# =∂ J=∞‡, «# «=Ú‡à◊¡H© –J#flÜ«∞ºÅH©, JHÍ¯K≥Ö¡à◊¡H© 'J"Õ∞‡— J~Ú# Õ= « =∂ J=∞‡ Z=i‰õΩOk? Z=iH Hõ+ì"≥ÚzÛ<å,HõÅ «ÖÁzÛ<å QÆ∞~°∞ÎH˘KÕÛk =∂ J"Õ∞‡. z#fl=∞‡Å∞, =∂=∞Ü«∞ºÅ∞ JO ŒiH© H˘O_»O « JO_»=∂ J=∞‡. J=∂‡ ZHõ _»∞<åfl"£ J=∂‡ – W<Õflà◊¡~Ú Œ∂~°"≥∞ÿ<å <å Hõà◊¡Ö’¡ WOH˜áÈ~ÚPqi"≥·, HõO\˜á⁄~°"≥·, Hõ#∞aO|"≥∞ÿ – <å`À>Ë.

ÉÏÑ¨Ù‰õΩ #∂ˆ~à◊√¡ xO_ç# D ~ÀA – ZO Œ∞HÀ ÉÏÑ¨Ù`À J#∞Éèí"åÅHõO>Ë «_çã≤#J=∞‡ *Ï˝Ñ¨HÍÅ |_ç, WO\˜ *Ï˝Ñ¨HÍÅ «_ç, Ti *Ï˝Ñ¨HÍÅ [_ç – Jhfl HõÅQÆÅã≤ ##∞flLH˜ iaH˜ i`À Uk =ÚO Œ∞ K≥áêÊÖ’fl – Uk «~åfi «<À XHõ „Hõ=∞| Œú"≥∞ÿ# Ñ¨ ŒúuÖ’ ~å=_»OÖË Œ∞. D *Ï˝Ñ¨HÍÅ ˘O «~°#∞, <å "≥∞ Œ_»∞Ö’x ãÖÑ¶∞~°¬x P*ò W\ò D*ò QÍ iHÍ~°∞¤ KÕ¿ãÜ«∞O„ «=ÚO>Ë ZO « ÉÏQÆ∞O_»∞.

WO\˜ =ÚO Œ∞ J~°∞QÆ∞ g∞ Œ ÉÏÑ¨Ù ~å=∂Ü«∞, =∞Ç¨ÉèÏ~° åÅ∞, ÉèíQÆ=næ «, w`å=∞Hõ~°O ŒO K«H˜ÅO =Ú‰õΩÅO (ÉÏã≤OÑ¨@∞ì) ÃÑ@∞ì‰õΩx QÆO@ÅH˘nÌ K« Œ=_»O, áê~åÜ«∞O

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 35

KÕÜ«∞_»O – JHõ _çH ÉÏÑ¨Ù‰õΩ 'KåÜü∞— Ñ¨@∞ì‰õΩ "≥à◊¡_»O ZO « P#O ŒO? Ti"åà◊√¡ (~ÀEL ŒÜ«∞O, ™êÜ«∞O„ «O «# HÀãÖ =KÕÛ áêQÍÅ QÀáêÅÔ~_ç¤, «~°K«∞QÍ =KÕÛ ÃÑ Œ=∞ÖÏ¡Ô~_ç¤ÖÏO\˜ q∞„ «∞Å∂ – P W ŒÌi`À ÉÏÑ¨Ù‰õΩ =∞Oz ¿ãflÇ¨ÏO).

~ÀE ÖÏÖò JÇ¨Ï‡ £ (=∂ Ti áÈãπì=∂<£) Ãã·H˜Å∞ HÀãÖ Z Œ∞~°∞K«∂Ñ¨ÙÅ∞ (=∞s=ÚYºOQÍ _èçb¡Ö’ JHõ Ü«∞º, =∂=∞Ü«∞ºÅ∞ LO@∞#fl ~ÀAÖ’¡, WOHÍ z#flHõ Ü«∞º ‰õÄ#∂~°∞Ö’K« Œ∞=Ù HÀãO, J~°∞ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ K« Œ∞=Ù HÀãO LO@∞#fl ~ÀAÖ’¡). ÖÏÖò =¿ãÎ =∂=∞Ü«∞º,J=∞‡=∞‡Å H∆=∞ ã¨=∂Kå~åÅ∞ ÃÑO_®ºÅ xOz. ÖÏÖò JÇ¨Ï‡ £ =¿ãÎ J=∞‡ ≥Ñ≤ÊOKÕ (ÃÑO_®ºÅxOKÀ, =∞_çH˘O_» xOKÀ) KåÜü∞Ñ¨ åÎ, ÑÖK« •~° ÖÏO\˜ á⁄\Ï¡Å HÀãÖ P «$ «QÍ Z Œ∞~°∞K«∂_»¤O. ÖÏÖò XHõ~ÀA HõxÑ≤OK«ÖË ŒO>Ë F Q˘Ñ¨Ê x~åâ◊.

KåÜü∞Ñ¨`åÎ (\ ©), +¨µQÆ~üÅ∞ ‰õÄ_® ^˘~°Hõx =∂ ~å*Ï~°OÖ’ WÑ¨C_»∞ 'ÉÏÑ¨Ùâ◊ «[Ü«∞Ou—H˜ ˘~°Hõx =ã¨∞Î=O@∂ ÖË ŒO>Ë ZO « P#O ŒO – ZO « Pâ◊Û~°ºO? WÑ¨C_çHõ _»Ç¨ÏŸ@Å∂ LOk – >ˇO@∞ Ç¨Ï∫*ò ‰õÄ_® LOk. ÖËx Õq∞@O>Ë =∂ T~°∞ – =∂‰õΩ ÖË Œ∞.=∂ WÅ∞¡ =∂k HÍ Œ∞. ZO « QÆ∞O_≥Åq¿ã ÉÏ èŒ. J~Ú<å J=∞‡ÖËx =∂ WO\˜x, J=∞‡ÖËx=∂ T~°∞x TÇ≤ÏOK«∞HÀ"åÅO>Ë<Õ QÆ∞O_≥HÀ «.

J=∞‡ F Q˘Ñ¨Ê =∂#=`å "åk. =∂ J=∞‡ 'QÀs¯— J=∞‡ HÍ Œ∂?=∂ Ti |_çÖ’ 5= «~°QÆu =~°H LO_Õk. (WÑ¨C_»∞ ~å*Ï~°OÖ’ ÃÇ·Ï ã¨∂¯Öò)

ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º, z#flHõ Ü«∞ºÅ 5= «~°QÆu «~åfi « "åà◊¡ ÃÑ· K« Œ∞=ÙÅ HÀãÖ J=∞‡ ZO «QÍPO^Àà◊#‰õΩ QÆ∞Ô~·O^À QÆ∞~°∞ÎH˘¿ãÎ<Õ J=∞‡‰õΩ K« Œ∞=ÙÅ Ñ¨@¡ ZO « W+ì=ÚO_Õ À J~°÷"≥∞ÿ «k.Ç¨Ï#‡H˘O_»Ö’, ‰õÄ#∂~°∞Ö’ |O^èŒ∞=ÙÅ Wà◊¡Ö’ LOz ÃÑ· K«^Œ∞=ÙÅ∞ K«kqOK«_»O XHõ=∞izáÈÖËx *Ï˝Ñ¨HõO.

~å*Ï~°OÖ’ <å K« Œ∞"≥·# «~åfi « ##∂fl, z#flHõ Ü«∞º#∂, ™êq„ «Hõ #∂ – =ÚQÆ∞æihÇ¨Ï#‡H˘O_» 'ã≤H±"å_ç—Ö’ XHõ z#fl QÆk (=ÚQÆ∞æ~°∞ =∂„ «"Õ∞ Ñ¨_»∞HÀQÆeæ# QÆk – HõÔ~O\ò‰õÄ_® ÖËx ~ÀAÅ∞ – nÑÖ "≥Å∞ «∞~°∞Ö’ K« Œ∞=ÙÅ∞)Ö’ – =pÛ ~åx =O@Å`À W ŒÌ~°∞JHõ Ü«∞ºÅ ‰õΩã‘Î, H˜~Àã≤<£ ãì"£ – `å\Ï‰õΩ KåÑ¨, XHõ HõOnÅ∞. "åo¡ ŒÌi K« Œ∞=ÙÅ∞ (Å+¨ ~ü|*Ï~ü ÉÏeHõÅ ÃÇ·Ïã¨∂¯Öò) =∞OzQÆ<Õ ™êy<å~Ú Hõx – <å =Å¡ J~åúO «~°OQÍ Py#~Ú.<Õ#∞ =∂„ «O =∞~° r ã¨∂¯ÖòÖ’ 6= «~°QÆu *Ï~Ú<£ J~Ú<å |_ç HõO>Ë <åH˜+ì"≥∞ÿ# Ñä¡H±QÍÔ~¤<£ûÖ’ P@Å∂, ~À_»∞¤ÃÑ· xÅ|_ç Ç¨Ï#‡H˘O_»‰õΩ =KÕÛ |ã¨∞ûÅ HÀãÖ x~°O «~° xsHõ∆Å∞– ZO Œ∞‰õΩ? ÉÏÑ¨Ù ≥KÕÛ ãÖK«∞Å∞, |∞@ìÅ HÀãÖ – JáêÊÅ∞, Å_»∂¤Å∞, Ñ¨à◊√¡, Ñ¨b¡ÅLO_»Å HÀãÖ – W\Ï¡ D K« Œ∞=Ù <å HÍfi~°ìs¡ ZQÍ˚"£∞û =∂~°∞¯Å "≥∞"≥∂ K«∂_»¤O`À<Õ ~°∂OMÏm KÕã≤ (<å =Å¡ W ŒÌ~°Hõ Ü«∞ºÅ K« Œ∞=ÙÅ‰õΩ JO «~åÜ«∞O) ##∞fl ¿ãì+¨<£ Ñ¶∞#Ñ¨Ó~üÖ’=∞ èŒºÖ’<Õ 6= «~°QÆuÖ’ KÕiÊOK«_»O, ~ÀE 4–5 H˜Ö’g∞@~°∞¡ ~å*Ï~°O K≥~°∞=ÙHõ@ì –=∞ èŒºÖ’ H˘O « U<≥ – =∞m¡ Ñ¶∞#Ñ¨Ó~ü K≥~°∞=Ù Hõ@ìÅÃÑ· #_çz "≥à◊¡_»O – =∂ Ti #∞Oz

36 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

10–15 =∞Ok Ñ≤Å¡ÅO ~ÀE "≥o¡ =KÕÛ "åà◊¡O. WÑ¨Ê\˜H© JO Œ~°∂ P<å\˜ ~°∂áêÅ`ÀQÆ∞~°∞ÎH˘ã∞Î<åfl~°∞. JO Œi`À <å ÉÏÅºOÖ’x P@Å∂ QÆ∞~°∞ÎH˘ã∞Î<åfl~Ú. J=∞‡ «# „¿Ñ=∞#O`å~°OQÆiOz HõeÑ≤ÃÑ\ì# g∞QÆ_» ÃÑ~°∞QÆ#flO (=∂ ~å*Ï~°O ÃÑ~°∞QÆ∞ g∞QÆ_» ~°∞z =∞m¡ <å ~¸57 Uà◊¡ rq «OÖ’ ZHõ _® K«q K«∂_»ÖË ŒO>Ë =∂ 'ÅzÛ— (ÉÏÑ¨Ù |„Ô~#∞ „¿Ñ=∞`À Ñ≤ez#¿Ñ~°∞) =∞=∞‡efl «# áêÅ ÃÑ~°∞QÆ∞ – g∞QÆ_»Å`À ÃÑOzOk. XHõ =∂q∞_ç HÍÜ«∞ P==ÚHõ ,U ≥·<å XHõ ‰õÄ~° – Jn \˜Ñ¶≤<£ ÉÏH±û – JO>Ë XHõ ~å ≥O_ç áê„ « – ^•xfl XHõ Œã‘ÎÖ’ Hõ\ì– XHõ KÕ ÀÎ Ñ¨ÙãÎHÍÅ∞ (JÑ¨Ê\˜H˜ ãÖK«∞Å∞ / ÉÏQ∑û HÍh ÉÏH±ûÅ∞ HÍh ÖË=Ù) =∞~À KÕ ÀÎ\˜Ñ¶≤<£ ÉÏH±û – Ñ¶∞#Ñ¨Ó~üÖ’ ã¨∂¯ÖòH˜ ŒQÆæ~°Ö’ LO_Õ XHõ WO\˜ "≥#∞Hõ ÉÏq ŒQÆæ~° =∂=∞ è•ºÇ¨Ïfl Éè’[#O – ZO « JO Œ"≥∞ÿ# J#∞Éèí=O.

ã¨∂¯Öò ^•iÖ’ K≥~°∞=Ù Hõ@ì g∞^Œ =∞^èŒºÖ’ U<≥QÆ∞O_»∞ ~åà◊¡ HÕ^Œ ã‘`åÑ¶¨ÖÏÅ∞(HÍÜ«∞Å∞) =∂QÆÃÑ@∞ìH˘x ("ÕÔ~=iH˜ ≥eÜ«∞‰õΩO_®) =¸_À~ÀA Ñ¨à◊¡ HÀãÖ "≥ «∞‰õΩ¯<Õ"åà◊¡O. H˘xfl =∂Ü«∞"≥∞ÿáÈÜÕ∞q. Ô~O_»∞ K≥~°∞=Ù Hõ@ìÅÃÑ· Hõ@ì"≥∞ÿã¨=∞‡Å HÀãÖ (J=∞‡HÍÅQÆOÑ¨Å "åà◊√¡) Ç¨~°uQÍ ÃÑ>Ëì Jxfl ~°HÍÅ Ñ¨à◊√¡, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞ "Õ∞O P~°yOKÕ "åà◊¡O.

J=∞‡ =∞=∞‡ÖÁflke (J~åúO «~°OQÍ – =∞s =ÚYºOQÍ <å QÆ∞iOz – <å L^ÀºQÆOQÆ∞iOz Z‰õΩ¯=QÍ =∂#ã≤Hõ ãÖÑ¶∞~°¬ HõxÑ≤OKÕk) "≥o¡O «~åfi « JO ŒiÖ’#∂ â◊¥#ºOU~°Ê_çOk. Õ~°∞‰õΩ<åfl=∞#∞‰õΩO@∞<åflO. Z=iH˜ "åà◊¡O – HÍx WÑ¨Ê\˜H© ri‚OK«∞HÀÖËx FKÕ Œ∞ x[O – =∂ J=∞‡ =∂xOz âßâ◊fi «OQÍ "≥o¡áÈ~ÚOk. J=∞‡ x„+¨ q∞Oz# 9 <≥ÅÅˆH<å‰õΩ L^ÀºQÆO – Jn ÉÏºOH± L^ÀºQÆO – ZO «QÍ – "≥Ú#fl "≥Ú#fl L^ÀºQÆO =kÖË¿ã •HÍZÑ¨C_»∂ J=∞‡#∞ Ñ¨ÓÅÖ’¡ ÃÑ\ì ÃÑOKÕ "å˜fl QÆ • Jx x~°O «~°O "Õ Œ# K≥O Õ "å˜fl.JO Œ∞ˆH P "Õ Œ##∞ – J=∞‡ QÆuOz# 3 Uà◊¡H˜ <å HõO@∂ (â’Éèí, <Õ#∞) ‰õΩ@∞O|OU~°Ê_ç# <å\ #∞Oz – ÉÏÑÙ =∂ xOz Œ∂~°=∞ÜÕ∞º •HÍ (Zxfl J"åO «~åÅ∂, Hõ+ì#ëêìÅ∂– =∂#ã≤Hõ ãÖÑ¶∞~°¬Å∞ Z Œ∞Ô~·<å) «#x HõO\˜H˜ Ô~Ñ¨ÊÖÏ K«∂ã¨∞‰õΩx P ã¨Ñ¨~°ºÅÖ’<ÕJ=∞‡#∂ K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl <Õ#∞. =∞s ÉÏÑ¨Ù ÉÏ ü~°∂"£∞Ö’ *ÏiÑ¨_ç<åfl\˜ #∞Oz (6 PQÆãπì1998) =∞~°ÕKÕ ^•HÍ (22 PQÆãπì 1998) <Õ#∞ KÕã≤# ¿ã=ÅHõO>Ë <å â’Éèí ¿ã=Å∞rq «OÖ’ Z#fl_»∂ =∞~°záÈÖËxq. XHõ «O„_çH˜ «# ‰õΩ@∞O|O KÕ¿ã ¿ã=ÅHõ<åfl – â’ÉèíÉÏÑ¨Ù‰õΩ ¿ã=Å∞ KÕã≤Ok. "≥#∞Hõ "≥#∞flÑ¨ÙO_»∞ Hõ_çy (~ÀEH˜ Ô~O_»∞™ê~°∞¡) _≥\ÏÖò, áœ_»~üÅ∞‰õÄ_® "ÕÜ«∞_»O U =∂#=`å =¸iÎH˜ ‰õÄ_® J™ê èŒºO.

«# rq « K«~°=∂OHõOÖ’ =∞s =ÚYºOQÍ <å ÃÑo¡ «~åfi « =∂`À<Õ Hõeã≤ rqOz#HÍÅOÖ’ – «#‰õΩ JO «‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO L#fl Ñ¨~î°<åã¨HÎx HÀÖ’Ê=_»O, J Œ∞ƒù « HõO~î°O`Àáê~åÜ«∞O KÕÜ«∞ÖËHõáÈ=_»O <å‰õΩ WÑÊ\H© J~°÷O HÍx q+Ü«∞O. «# Q˘O «∞Ö’ ~å=∂Ü«∞,=∞ÇÉèÏ~° åefl HÍh, â’¡Hõ Ñ~î°<åxfl HÍh HõhãO =∞#∞=∞Å∞, =∞#∞=∞~åà◊¡ HÀãO H˘#™êyOz#QÆ∞~°∞Î ÖË Œ∞.

~åã≤O ŒO`å <å *Ï˝Ñ¨HÍÅ T¿ã. ãÖÑ¶∞@#Å iHÍ~°∞¤ =∂„ «"Õ∞.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 37

Ñ¨~î°<åã¨HÎ, ~°K«<åã¨HÎ Œ∂~°"≥∞ÿ<å~Ú. PÖ’K«#Å ã¨OÑ¶∞~°¬, =∞#∞+¨µÅ =∞#ãÎ åfiÅqâı¡+¨Ö’ JO`å x~åâ◊, xˆ~fi ŒO. K≥Ñ¨ÊÖËx, K≥Ñ¨CHÀÖËx ÉÏ èŒÅ áê@Å Ñ¨Å¡q.

=∂ J=∞‡ – ÉÏÑÙ – =∂ ~å*Ï~°O ##∞fl D =∂„ «O <åÅ∞QÆ∞ =∂@Å∞ |Å=O «OQÍ~å~ÚOzOk. ZÑ¨Ê\ÔH·<å J=∞‡ HÀã¨O U^À ~åÜ«∂Å<Õ P~å@O =∂„ «O L#flk.

=∞m¡ – =∂ T~°∞ XHõ ™êi áÈ~Ú ~å"åe – *Ï˝Ñ¨HÍÅ Tã¨∞Å`À uiy ~å"åÖˇ.

03 Ñ¶≤„|=i 2013

ÉÏÑ¨Ù`À ~åOQÀáêÖò, â’Éèí

38 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 39

J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# =º‰õΩÎÅ∞– J~°∞

'D LQÍk J=∞‡ ÑÙ\˜ì#~ÀA ~å*Ï~°O g∞ Œ, J=∞‡ ÉÏÑÙÅ g∞ Œ ÑÙãÎHõO ~åã∞Î<åfl#∞.g∞HõO ŒiH˜ ‰õÄ_® K≥Ñ¨ÙÎ<åfl#∞. ~åÜ«∞=∞—x ~°[x J#flk. ã¨~ J<åfl#∞ HÍh! J=∞‡ g∞ ŒW<åflà◊√¡ ~åÜ«∞ÖËxk WÑ¨C_»∞ =∂„ «O ~åÜ«∞QÆÅ<å? <Õ#<Õ HÍ Œ∞, =∂ P~°∞QÆ∞iÖ’ Z=fi~°OJ=∞‡ QÆ∞iOz WÑ¨Ê\˜ =~°‰õΩ ~åÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂O. ZO Œ∞HõO>Ë J=∞‡ QÆ∞iOz ~åÜ«∞_»=∞O>Ë=∂ #∞Oz J=∞‡#∞ H˘OK≥"≥∞ÿ<å [iÑ≤ ~åÜ«∂e. P Ñ¨x =∂ Z=fii =ÖÏ¡ HÍÖË Œ∞. XHõJ Œ∞ƒù «"≥∞ÿ# â◊HÎ =∂ J=∞‡. =∂@Ö’¡<À, Hõq «fiOÖ’<À ÃÑ_ÕÎ P â◊HÎx ZHõ _» «yæ™êÎ"Õ∞"≥∂#<ÕÉèíÜ«∞O. J\Ï¡ =∂ J=∞‡#∞ =∂ =∞#ã¨∞Ö’¡ *Ï„QÆ «ÎQÍ HÍáê_»∞‰õΩO@∂ =ã¨∞Î<åflO. KåÖÏ=∞Ok J_»∞QÆ∞ «∞O\Ï~°∞. g∞Ô~ÑC_»∂ g∞ J=∞‡ QÆ∞iOz# =ÚK«Û>Ë¡g∞ K≥ÑÊÔ~O Œ∞Hõx. ZO Œ∞‰õΩK≥Ñ¨ÊÖËHõáÈ «∞<åflO? XHõ JÑ¨Ù~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# =ºHÎ åfixfl =∂ =∂@Ö’¡<À, KÕ «Ö’¡<À ÃÑ_ÕÎ P=ºHÎ «fiÑ¨Ù Ñïà◊O ZHõ _» HõiyáÈ «∞O^À#<Õ ÉèíÜ«∞O. J\Ï¡ =∂ Ç¨Ï$ ŒÜ«∂Ö’¡ =∂ J=∞‡xxOÑ¨Ù‰õΩx L<åflO. J\Ï¡Q J=∞‡ÖËx ~å*Ï~°O "≥à◊¡‰õÄ_» Œx KåÖÏ ãÖ= «û~åÅ∞ =¸~°öOQÍcè+≤‡OK«∞‰õΩx ‰õÄK«∞<åflO. HÍx J=∞‡ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ JO Œi`À ÑÖK«∞HÀHõáÈ=_»O KåÖÏ «Ñ¨ÊxWÑ¨C_»xÑ≤ã¨∞Î#flk. *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ =∞#ã¨∞Ö’ J\Ï¡ Éèí„ ŒOQÍ LO_»_»"Õ∞ ÉÏQÆ∞O Œ#∞‰õΩ<åflO.HÍx J=∞‡#∞ „Ñ¨ÑÖKåxH˜ K«∂Ñ¨HõáÈ Õ Z\Ï¡? XHõ J «ºO « J Œ∞ƒù «"≥∞ÿ# =ºHÎx Ö’HÍxH˜ÑïK«Ü«∞O KÕÜ«∞HõáÈ Õ Z\Ï¡? JO Œ∞ˆH D z#fl „Ñ¨Ü«∞ «flO KÕã¨∞Î<åflO. ZO « ~åã≤<åJ=∞‡#∞ ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ ÑïK«Ü«∞O KÕÜ«∞QÆÅ=∞<Õ #=∞‡HõO =∂‰õΩ ÖË Œ∞.

"Õ∞=∞O Œ~°=¸ W"åfià◊ W\Ï¡ LO_»_®xH˜ HÍ~°O =∂ J=∞‡. `å#OkOz# „¿Ñ=∞QÆ∞iOz HÍ Œ∞ <Õ#∞ K≥Ñ¨ÙÎ#flk. U «Å¡~Ú<å «# a_»¤Å‰õΩ „¿Ñ=∞#∞ ÑÖK«∞ «∞Ok. ZO « P «‡qâßfi™êxfl «#∞ =∂Ö’ HõeyOK«HõáÈ Õ Ñ¨k¿ÇÏ#∞ ãÖ= «û~åÅˆH XO@iQÍ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’K« Œ=_®xH "≥àÏÎ#∞? H=ÅO J=∞‡ HÀã"Õ∞ "≥àÏ¡#∞. JHõ Ü«∞ºe ŒÌi K« Œ∞=ÙÅ∞ ãiQÍæ ™êQÆÖË Œ∞.P_»Ñ≤Å¡Å∞ K« Œ∞=ÙHÀ"åe. <Õ#∞ ÉÏQÍ K« Œ"åe Wk J=∞‡ PÖ’K«#. Ç¨ãìÅ∞ "≥∞ãπ Kèås˚Å∞<≥Å‰õΩ 120 ~°∂áêÜ«∞Å∞. ã¨=∞Ü«∂xH˜ ÉÏÑ¨Ù ÑÖÑ¨QÆÅ_À ÖË_À#x Ô~O_»∞ =¸_»∞ <≥ÅÅ

40 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=ÚO Œ∞QÍ<Õ ÉÏÑ¨Ù ŒQÆæi #∞O_ç ÃÑ·ã¨Å∞ fã≤ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õk. XHõ <≥Å ‰õÄ_® ÖË@=‰õΩO_®=∞xÜ«∂~°¤~°∞ =KÕÛk HÍ Œ∞. HõÔ~O@∞ ‰õÄ_® ÖËx =∂~°∞=¸Å Ñ¨Ö¡@∂à’¡ Ñ¨Ù\ì Z„~°|ã¨∞ûZH˜¯ uiy# =∂‰õΩ „Ñ¨ÑÖKåxfl =∂~°ÛQÆÅ=∞<Õ P`«‡qâßfiãÖ ZHõ¯_» #∞O_ç =zÛOk?=∞#∞+¨µºefl „¿Ñq∞OK«_»O, qâßÅ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ Œ$HõÊù äŒO J=∞‡ #∞O_ç á⁄O ŒQÆeQÍO.

z#flÑ¨C_»∞ ##∞fl, "Õ∞x ‰õÄKÀÉˇ@∞ì‰õΩx áÈ`«# QÆ∞iOz K≥¿ÑÊk J=∞‡. Hõ_»∞¿Ñ ŒiHõOÖ’ =∞QÆ∞æ «∂ LO_»_»O Hõ<åfl, ÉèÏQÆ=`åxfl ~åA‰õΩ JOH˜ «q∞zÛ J+ì Sâ◊fi~åºÅ`À«∞Å «∂QÆ=K«∞Û Hõ • JO@∂ N<å äŒ∞_»∞ áÈ «##∞ J_»∞QÆ∞`å_»∞. áÈ «# «# „áêO áÈ~Ú<å

~åA‰õΩ =∂„ «O JOH˜ «q∞=fi#x K≥Ñ¨Ê_»O`À áÈ «##∞ J==∂xOK«_®xH˜ Ñ¨k =∞OkJu äŒ∞Å#∞ Éè’[<åxH˜ fã¨∞‰õΩ~å=_»O «# K≥Ö¡Å∞ ÅH∆ ‡H˜ (áÈ «# ÉèÏ~°º) J#flO =O_»=∞xK≥Ñ¨Ê_»O KÕ™êÎ_»∞. WO\’¡ aÜ«∞ºO LO_»=Ù. áÈ «# ã¨~°ã¨fiu Õq q„QÆÇ¨ÏO =ÚO Œ∞ ‰õÄK«∞x' «b¡ Uq∞\˜ <åH© Ñ¨sHõ∆. h‰õΩ HÍHõ <ÕxOÔH=iH© ÉèÏQÆ=`åxfl JOH˜ «q∞=fiÖË#—x Hõhflà◊¡ ÀÑ ŒºO áê_»∞`å_»∞. JHõ _ç =~°‰õΩ Hõ äŒ K≥ÑÊQÍ<Õ "Õ∞O Œ∞óYO`À J=∞‡#∞ Ñ@∞ì‰õΩx U_ÕÛ"åà◊¡O.JHõ _ç À Hõ äŒ J~ÚáÈÜÕ∞k. J~Ú<å =∞m¡ =∞m¡ J Õ Hõ äŒ J=∞‡`À K≥Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<Õ "åà◊¡O.H˘xfl =O ŒÅ ™ê~°∞¡ J=∞‡ =∂HÍ Hõ äŒ K≥Ñ≤ÊO_˘K«∞Û. P Œ$â◊ºO "≥Ú «ÎO J\Ï¡ =∂ ~å*Ï~°OWO\’¡ =O\Õ\’¡x ã¨~°ã¨fif Õq q„QÆÇ¨ÏO =ÚO Œ∞ áÈ «# Ñ¨ ŒºO áê_»∞ «∞#fl@∞ìQÍ<Õ =∂Hõà◊¡Ö’ xezáÈ~ÚOk.

x„ ŒáÈ=_®xH =ÚO Œ∞ ÉÏÑÙ áê_Õ â’¡HÍÅ∞, =ÚYºOQÍ <å~åÜ«∞ Hõ=K«O áê_»HõáÈ Õx„ ŒáÈÜÕ∞"åà◊¡O HÍ Œ∞. "Õ∞O Ñ¨_»∞‰õΩ<åfl=∞#∞‰õΩx ÉÏÑ¨Ù áê_»_»O PÑ≤ Õ ZHõ _» Páê_ÀJHõ ˜flOz QÆ∞~°∞Î KÕã≤ áê_çOK«∞‰õΩ<Õ"åà◊¡O.

=∂ ÃÑ ŒÌ H˘=Ú‡Å |„Ô~ ÅzÛ WO\˜ =ÚO Œi ÃÑ ŒÌ~åfi*ÏÖ’Oz Ö’ÑëH˜ ~å=_®xH˜H˘=Ú‡Å∞ J_»¤O =KÕÛq. =ÚO Œ∞QÍ «Åx XHõ Ñ¨Hõ ‰õΩ uÑ≤Ê X_»∞Ñ¨ÙQÍ Ö’ÑëH˜ =KÕÛk.J Œ\Ï¡ ~å=_®xfl K«∂_»_»O =∂‰õΩ ZO`À W+ìOQÍ LO_Õk. Jxfl |„Ô~Å‰õΩ ÉÏ¿Ñ ã¨fiÜ«∞OQÍQÆ_ç¤ <À\˜HõOkã¨∂Î ÅpÛ =∞OzQÍ u#∞ Jx gÑ¨Ù x=∞~°_»O =∞iÛáÈÖËxk. Jxfl |„Ô~Å‰õΩ¿Ñ~°∞¡O_Õq. ÉÏÑ¨Ù "å\˜x ¿Ñ~°¡ À<Õ Ñ≤eKÕ"å_»∞. |„Ô~Å‰õΩ Ñ¨K«ÛQÆ_ç¤HÀãÖ J=∞‡ Ñ¨_Õ P~å@OJO`å WO`å HÍ Œ∞. ZO`À=∞OkH˜ Ñ¨K«ÛQÆ_ç¤ HÀãÖ K≥¿ÑÊk. Ñ¨K«ÛQÆ_ç¤ "≥∂ã¨∞ÔHà◊√Î#fl "åà◊¡#∞WO\˜H˜ Ñ≤Å∞Û‰õΩ~å=_»O =∂ Ñ¨x.

á⁄ Œ∞Ì#fl ÖËzOk "≥Ú ŒÅ∞ |„Ô~Å‰õΩ ‰õΩ_çuÖ’ |Å"≥∞ÿ# PÇ¨~°O HÀãÖ, Ñ¨K«Û QÆ_ç¤HÀãÖ ZO`À P~å@O Ñ¨_Õk J=∞‡. WHõ "Õ∞"≥∞ÿ Õ ZÑ¨C_»∂ U"À z~°∞uà◊√¡ HÍ"åÅx J=∞‡#∞ã¨ å~ÚOK«_»"Õ∞. 'U=∞<åfl ÃÑ@ì"Õ— JO@∂ ÅÜ«∞| ŒúOQÍ áê_»∞ «∂ J~°∞QÆ∞ g∞ Œ ÉÁ~°¡_»OÉÏQÍ QÆ∞~°∞Î. JyæÃÑ>ì‰õÄ_® ^˘~°Hõx ~åà◊¡ ~å*Ï~°OÖ’ J=∞‡ =∂ HÀãÖ ZO « P~å@Ñ¨_Õ ÀJ~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<Õ =Ü«∞ã¨∞ =∂‰õΩ ÖË Œ∞. WÑ¨C_»∞ Jhfl L#fl ~å*Ï~°OÖ’ J=∞‡ÖË Œ∞.

| «∞Hõ=∞‡ ÑÖ_»QÆ =zÛO ŒO>Ë P Ç¨Ï_®=Ù_Õ "Õ~°∞. | «∞Hõ=∞‡‰õΩ =ÚO Œ∞QÍ =KÕÛ

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 41

ÉÁ_≥¤=∞‡ ÑO_»∞QÆ <å‰õΩ ZO`À W+ìO. Ñ‘@ g∞ Œ =∞\ì À ÉÁ_≥¤=∞‡#∞ «Ü«∂~°∞ KÕã≤ ™êÜ«∞O„ «OJ=QÍ<Õ "åHe =∞ èŒºÖ’ JeH =ÚQÆ∞æÅ∞ ÃÑ\˜ì •x g∞ Œ ÉÁ_≥¤=∞‡#∞ ÃÑ\˜ì ÑÓÅ`À JÅHõiOKÕ^•xfl. ˘q∞‡k~ÀAÅ∞ P_»∞‰õΩ#fl «~åfi Õ ˘q∞‡^À ~ÀA WO\ ÑHõ <Õ L#fl ÉÏqÖ’ ÉÁ_≥¤=∞‡#∞"Õ¿ã"åà◊¡O. «~åfi « | «∞Hõ=∞‡ ÑÖ_»∞QÆ. | «∞Hõ=∞‡ Ñ¨ÓÅHÀãÖ |à’¡x Q˘@ìO Ñ¨Ó=ÙÅ HÀãÖ≥Å ≥Å"å~°Hõ =ÚO Õ ÖËz pHõ\’¡ QÍeQÍ˜fl fã¨∞‰õΩx |_ç ŒQÆæiH˜ áÈÜÕ∞^•xfl. J=∞‡

WO\˜ =ÚO Œ∞ xÅ|_ç K«∂ã¨∂Î LO_Õk. P pHõ\˜Ö’ |_ç =ÚO Œ~° K≥@∞ìH˜ ≥Å¡QÍ Q˘@ìOÑ¨Ó=ÙÅ∞ =∂„ «"Õ∞ HõxÊOKÕq. XHÀ¯™êi <å Hõ<åfl =ÚO Õ Z=~À ≥OÑ¨Ù‰õΩáÈÜÕ∞"å~°∞.Ç¨Ï#‡H˘O_» #∞O_ç JHõ Ü«∞º, Ñ≤Å¡Å∞ ~å=_»O, =∞<åûÅ xO_® «~ÔQ_»∞ Ñ¨ÓÅ∞, |OuÑ¨ÓÅ`ÀxO_çáÈ=_»O, KåÑ¨Å∞ Ñïz «OÔQ_»∞ Ñ¨ÓÅ∞ Hõ@ìÅ∞ Hõ\ì z «~°Å K«∞@∂ì ÃÑ@ì_»O ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º| «∞Hõ=∞‡ ¿Ñ~°∞ã¨∞ÎO>Ë JOk=fi_»O W=hfl x#fl<À, "≥Ú#fl<À [iy#>Ëì LOk. ã¨ Œ∞ÌÅ <å_»∞J=∞‡ ÃÑ ŒÌ | «∞Hõ=∞‡ K«∞@∂ì XHõ™êi uiy Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ‰õΩOHõO "Õã≤# «~åfi « QÍeQÍ_»∞ ÃÑ ŒÌ| «∞Hõ=∞‡ Ñ¨@∞ì‰õΩO>Ë "Õ∞=∞O`å z#fl | «∞Hõ=∞‡Å`À K≥~°∞=Ù‰õΩ áÈÜÕ∞"åà◊¡O.

WHõ Ñ‘sÅ ÑÖ_»∞QÆ =zÛO ŒO>Ë =∂‰õΩ KåÖÏ P#O ŒOQÍ LO_Õk. ~°OQÆ∞Å ~°OQÆ∞Å|@ìÅ`À JÅOHõiOz# Ñ‘~°¡#∞ WO\˜ =ÚO Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ=zÛ T Œ∞á⁄QÆ "ÕÜ«∞_»O ZO`ÀÉÏQÆ∞O_Õk. Ñ‘~°¡#∞ Z «∞Î‰õΩ#fl "åà◊¡ HÍà◊¡ g∞ Œ hà◊√¡ áÈÜ«∞_»O J~ÚO «~åfi « XHõ Ñ¨à‹¡OÖ’aÜ«∞ºO, zO «ÑÖ_»∞, Ñ¨Ñ¨CÅ∞ WOHÍ H˘xfl =ã¨∞Î=ÙÅ∞ WKÕÛk J=∞‡.

~å*Ï~°O *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ XHõ •x «~åfi « XHõ\˜ HõÅQÍÑ¨ÙÅQÆOQÍ Uk =ÚO Œ∞ ~åÜ«∂Ö’≥eÜ«∞x JÜ≥∂=∞Ü«∞OÖ’ Ñ¨_Õã¨∞Î<åfl~Ú. Ñ¨Ù\ì# T~°∞ g∞ Œ „¿Ñ=∞ ZO « |bÜ«∞"≥∞ÿO^À

JxÑ≤ã¨∞Î#flk. Z<Àfl ~åÜ«∂Åx L<åfl J=∞‡#∞ J~åúO «~°OQÍ áÈQ˘@∞ì‰õΩ#fl Œ∞óYO =∞#ã¨∞xO_® xO_çáÈ~Ú Hõhflà◊¡`À JHõ∆~åÅ∞ JeH˜ áÈ`«∞<åfl~Ú. ~å*Ï~°O *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ `«qfifã≤#Ñ¨C_»ÖÏ¡ P Ñ¨zÛ QÍÜ«∞O J\Ï¡ ã¨Å∞Ñ¨Ù «∂<Õ LO@∞Ok. x#fl<À, W"åfià◊<À «ye#QÍÜ«∞O =Öˇ<Õ LO@∞Ok. JO Œ∞ˆH ÉÏÅºO QÆ∞iOz# =∂@Å∞ KåÖÏ «‰õΩ¯= =∂\Ï¡_»∞`åO.=∞#ã¨∞ ÃÑ>ìÖ’ Éèí„ ŒOQÍ ^•K«∞‰õΩ#fl J=∞‡ *Ï˝Ñ¨HÍÅ#∞ É·\˜H˜ f¿ã ™êÇ¨ÏãÖ W<åflà◊¡‰õΩKÕã¨∞Î<åfl#∞. Jn JãÖÑ¨ÓiÎQÍ<Õ Ñ¨ÓiÎQÍ K≥Ñ¨ÊÖËO. z#flHõ Ü«∞º J#fl@∞ì xO_»∞‰õΩO_» =∂J=∞‡. Z\˜ì Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’#∂ z~°∞#=Ùfi K≥^Œ~°hÜ«∞ÖË^Œ∞. z=iH˜ ‰õΩ=∂~üÑë¡ WO\’¡JKÕ «#∞~åÅ~Ú# J=∞‡ g∞ Œ Ñ_ç U_»∞ã∞Î#ÑC_»∞ ‰õÄ_® J Õ z~°∞#=Ùfi`À =∞=∞‡efl U_˘fi ŒÌxK≥Ñ≤Ê#@∞ì JxÊOzOk.

~å=∂~å=Ù =∂=∞Ü«∞º =∂ WO\˜H˜ Ô~QÆ∞ºÅ~üQÍ =KÕÛ PÜ«∞#. JO Œi *Ï «HÍÅ∞K≥¿ÑÊ"å_»∞. „Ñ¨ ÕºHÕz K≥Ñ¨Ê_»O HÍ Œ∞. PÜ«∞# „Ñü =∂@Ö’ "åà◊¡ Éèíq+¨º «∞Î QÆ∞iOz#L"åK« XHõ\˜ LO_Õk. <å QÆ∞iOz ZÑ¨C_»∞ K≥¿ÑÊ =∂@ '^•xk ÅH©∆ ‡ Ñ¨Ù@Hõ—. H˘xfl =O ŒÅ™ê~°∞¡ PÜ«∞# <À@ P =∂@ q<åfl#∞. J=∞‡ P =∂@efl #"Õ∞‡^À ÖË À HÍx 'ÉÏQÍK« Œ∞=Ù‰õΩO\Ï~°x K≥Ñ¨ÊO_»#flÜ«∂º— J<Õk. JO Œ~°O ÉÏQÍ K« Œ∞=ÙHÀ"åe Jk J=∞‡ HÀiHõ.

42 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

<å‰õΩ 5= «~°QÆu ~å*Ï~°OÖ’ J~ÚáÈQÍ<Õ 6= «~°QÆu ZHõ _» K«kqOKåÅ<Õ q+¨Ü«∞OÖ’WO\’¡ Z<Àfl K«~°ÛÅ∞. JÑ¨Ê\˜H˜ z#ÃÑO_®ºÅÖ’ ‰õÄ_® 5= «~°QÆu =~°H LOk. ã¨ ≥Î=∞‡z#fl=∞‡ WO\’¡ Jx H˘xfl~ÀAÅ∞, WOÔH=i=i ¿Ñ~À¡ =KÕÛq. z=~°‰õΩ „Ñ¨ÉèÏHõ~ü =∂=∞Ü«∞ºWO\’¡ LOz =∞zb|*Ï~ü ã∂¯Ö’¡ K« Œ=_®xH x~°‚Ü«∞O J~ÚáÈ~ÚOk. „ÑÉèÏHõ~ü =∂=∞Ü«∞ºJ=∞‡‰õΩ z<åflÜ«∞# H˘_»∞‰õΩ. J=∞‡‰õΩ ã¨fiO « «=Ú‡_»∞ HÍ_»x KåÖÏ ~ÀAÅ =~°‰õΩ =∂‰õΩ≥Åfi Œ∞. J\Ï¡Q ~å=ÚÅ∞ =∂=∞Ü«∞º "åà◊√¡ QÀáêÖò =∂=∞Ü«∞º"åà◊√¡ ‰õÄ_® JO Õ. J=∞‡O>Ë

"åà◊¡O ŒiH© ZO`À „¿Ñ=∞. „ÑÉèÏHõ~ü =∂=∞Ü«∞º, Ñ Œ‡ «ÎÜ«∞º ##∞fl KåÖÏ ÉÏQÍ K«∂ã∞‰õΩ<åfl~°∞.HÍx Ñ¨ ŒH˘O_»∞ Uà◊¡H J=∞‡#∞ =ke ~å=_»O ZO`À Œ∞óYOQÍ LO_Õk. ÉÏÑ¨Ù KåÖÏÔ~QÆ∞ºÅ~üQÍ [=∂|On PÑ¶‘ã¨∞‰õΩ =KÕÛ"å_»∞. ÉÏÑ¨ÙHÀãÖ |_ç J~ÚáÈQÍ<Õ [=∂|OnPÑ¶‘ã∞‰õΩ áÈÜÕ∞^•xfl. ÉÏÑÙ ~åx ~ÀA U_»∞Û‰õΩO@∂ WO\H˘KÕÛ^•xfl. Ñ Œ‡ «ÎÜ«∞º‰õΩ J=∞‡O>ËZO`À W+ìO. J=∞‡ QÆ∞iOz K«∞@∞ìÑ¨Hõ Å "åà◊¡‰õΩ ZO`À Q˘Ñ¨ÊQÍ K≥¿ÑÊk. 'á⁄ Œ∞Ì<Õfl ÖËz =∂~å*Ï~°O "˘k<≥ HÍà◊¡‰õΩ ŒO_»O ÃÑ@∞ìHÀ"åe. J\Ï¡O\˜ Õ= « P"≥∞— Jx K≥¿ÑÊk. qO@∞#fl<å‰õΩ ZO « ãÖ`À+Ö "Õ¿ã^À K≥Ñ¨ÊÖË#∞. WHõ =∂ J «ÎÜ«∞º ("Õ∞# «Î) «# =∞_ô, PKå~åÅ‰õΩãÖ|OkèOz JO Œsfl U^À XHõ\˜ J<Õk. HÍx J=∞‡ q+¨Ü«∞OÖ’ ZO`À „¿Ñ=∞QÍ LO_Õk.J=∞‡#∞ ~°OQÍ Jx Ñ≤eKÕk. J=∞‡ P~ÀQÆºO ÉÏQÆ∞O_» Œx "Õ∞O J=∞‡#∞ ã¨ å~Úã¨∞Î<åfl=∞x=∞=∞‡efl u>Ëìk. HÍx "Õ∞=∞O>Ë ZO`À „áêO ÃÑ>Ëìk. =∞=∞‡ÅflO Œih «# «O„_ç, ÃÑ ŒÌ,z#fl «O„_»∞Å ¿Ñ~°¡ À Ñ≤Å∞Û‰õΩ<Õk. J «ÎÜ«∞º =zÛ#Ñ¨C_»ÖÏ¡ Ñ¨k, Ñ¨k¿ÇÏ#∞ ~ÀAÅ∞ LO_Õk.J#flO =Ú@∞ì‰õΩ#fl KÕ «∞Ö’Î <≥@∞ì =Ú@∞ìHÀ=_»O, J «ÎÜ«∞º =∞_ç p~°#∞ `åHõ_»O, P"≥∞„Ñ¨ ÕºHõOQÍ ÉÁQÆ∞æ á⁄~Úº g∞ Œ =O_»∞‰õΩ#fl =O@efl =Ú@∞ìHÀ=_»O KÕã≤ P"≥∞ „¿Ñ=∞QÍu>Ëìu@∞¡ u#_»O =∂ÔHO`À W+ìOQÍ LO_Õk. J=∞‡ K«xáÈ~Ú#Ñ¨C_»∞ J «ÎÜ«∞º f~°÷Ü«∂„ «Ö’¡LOk. PY~°∞ K«∂Ñ¨Ù‰õΩ ‰õÄ_® JO Œ∞HÀÖËHõáÈÜ«∂#x '~°OQÍ! ~°OQÍ!— JO@∂ ZO «QÍ<ÀU_çÛOk. J «ÎÜ«∞º z=i ~ÀAÖ’¡ L#flÑ¨C_»∞ "Õ∞O P~°∞QÆ∞~°O Ñ¶∞#Ñ¨Ù~°O "≥o¡ K«∂™êO. Œ∞óYO PÑ¨ÙHÀÖËHõáÈÜ«∂O. Z<åflà◊¡‰õΩ K«∂ã≤<å, ZO « Œ∂~°OÖ’ L<åfl ~°HõÎ ãÖ|O èŒO QÆ∞O_≥eflÑ≤O_Õã¨∞ÎO^ŒxÑ≤OzOk.

<Õ#∞ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ K« Œ∞=Ù‰õΩO@∞#flÑC_»∞ ÃãÅ=ÙÅ‰õΩ ~å*Ï~°O ~å=_®xH <åQÆÑÓ~üáêºã≤O[~üÖ’ ã¨∂ì_≥O\ò Hõ<≥û+¨<£ fã¨∞‰õΩx P~°∞ ~°∂áêÜ«∞Å \ÔH¯@∞ì À Ñ¶∞#Ñ¨Ó~ü ¿ãì+¨<£Ö’ky ~å*Ï~°O "≥àı¡ ™êÜ«∞O„ «O ã¨sfiã¨∞ JO Œ∞‰õΩ<Õ ^•xfl. XHõ™êi „>Ë<£ ÖË@~ÚáÈ~ÚÑ¶∞#Ñ¨Ó~üÖ’ kˆQ=~°‰õΩ |ã¨∞û "≥o¡áÈ~ÚOk. UO KÕÜ«∂Ö’ `ÀK«>Ë¡ Œ∞. <åÖÏˆQ ~å*Ï~°OáÈ=eû# XHõ JÉÏƒ~Ú L<åfl_»∞. K≥~°∞=ÙHõ@ì g∞Oz "≥àÏÌ=∞#∞‰õΩ<åflO. JÑ¨Ê\˜H pHõ\˜Ñ¨_»∞Î#flk. |Ü«∞ÖËÌ~åO. z=∞‡ pHõ\˜ XHõ =∞x+≤ =∂„ «"Õ∞ #_çKÕ ÉÏ@ Hõ#|_»∞ «∞#flk.J «#∞ =ÚO Œ∞ "≥à◊√ÎO>Ë "≥#∞Hõ <Õ#∞. =∞#ã¨∞Ö’ XHõ>Ë PÖ’K«# J=∞‡ ŒQÆæiH˜ áÈ «∞<åfl#∞.J=∞‡ <å HÀãÖ "åH˜e =ÚO Œ∞ xÅ|_ç LO@∞Ok. ZO « `˘O Œ~°QÍ gÅ~Ú Õ JO «`˘O Œ~°QÍ WÅ∞¡ KÕ~åe. J=∞‡#∞ K«∂™êÎ##fl P#O ŒOÖ’ Jã¨Å∞ ÉèíÜ«∞O "ÕÜ«∞ÖË Œ∞. WÅ∞¡

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 43

KÕ~å#∞. <Õ#∂Ç≤ÏOz#>Ëì J=∞‡ ÃÑ ŒÌ~åfi[ ŒQÆæ~° xÅ|_ç L#flk. ##∞fl K«∂_»QÍ<Õ H“QÆeOK«∞‰õΩx'XHõ ^•xq K≥~°∞=Ù Hõ@ìg∞Oz Z\Á¡zÛ#"£ a_®¤— Jx Hõà◊¡ hà◊√¡ ÃÑ@∞ì‰õΩ#flk. P Œ∞óYO P=∂@Å∞ WÑ¨Ê\˜H© <å =∞<ÀÑ¶ÅHõOÃÑ· JÖÏ xezáÈÜ«∂~Ú. J=∞‡ =∂ =ÚO Œ~° ZÑ¨C_»∂U_»fiQÍ "Õ∞O K«∂_»ÖË Œ∞.

<Õ#∞ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ö’ Ç¨ã¨ìÖ’¡ LO_ç K«^Œ∞=Ù‰õΩ<Õ^•xfl. JÑ¨C_»Ñ¨C_Õ q^•ºi÷~å[H©Ü«∂Ö’¡ áêÖÁæO@∞<åfl#∞. D q+¨Ü«∞O =∂ "åÔ~¤<£‰õΩ ≥eã≤ ÉÏÑ¨Ù#∞ ~°=∞‡x Hõ|∞~°∞ÑOÑ≤Ok. ÉÏÑÙ ~å*Ï~°O #∞O_ç =KåÛ_»∞. "åÔ~¤<£ «# ~°∂=ÚÖ’H Ñ≤eÑ≤OK«∞‰õΩ#flk. |Ü«∞@<å‰õΩ XHõ>Ë Œ∞óYO. <å =Å¡ ÉÏÑÙ Zxfl =∂@Å∞ Ñ_»∞Î<åfl_À#x. ÉÏÑÙ ZÑC_»∞ |Ü«∞\H˘™êÎ_®Jx Z Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl#∞. H˘OK≥O¿ãÑ¨\˜H˜ ÉÏÑ¨Ù`Àáê@∞ =∂ "åÔ~¤<£ ‰õÄ_® HõxÑ≤OzOk.W ŒÌ~°∂ #=Ùfi‰õΩO@∂ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∂ =ã¨∞Î<åfl~°∞. <å‰õΩ KåÖÏ Pâ◊Û~°º"Õ∞ã≤Ok. <å ŒQÆæ~°‰õΩ~åQÍ<Õ =∂ "åÔ~¤<£ <å`À 'g∞ ÉÏÑ¨Ù WO`« ÑÖ_ç`«∞_»∞, ^≥·=Éèí‰õΩÎ_»∞ #∞"ÕfiO\˜ W\Ï¡u~°∞QÆ∞ «∞<åfl=Ù? g∞ ÉÏÑ¨Ù ÖÏQÍ «Ü«∂~°"åfie ≥eã≤O^•— JO@∂ ZO`À J#∞#Ü«∞OQÍ=∞O ŒeOzOk. Jã¨Å∞ [iyO Õq∞@O>Ë ÉÏÑ¨Ù PÇ¨~°ºO, Ñ¨>ì<å=∂Å∞ ÃÑ·QÍ L~°∂ÌÖ’=∂\Ï¡_»_»O K«∂ã≤ HõiyáÈ~ÚOk. P"≥∞‰õΩ L~°∂Ì JO>Ë KåÖÏ W+ìO. ÉÏÑ¨Ù#∞ É·\˜ •HÍ=zÛ ™êQÆ#OÑ≤Ok. P ãÖÑ¶∞@# ZÑ¨C_»∞ QÆ∞~ ÎzÛ<å #"˘fiKÕÛk. =∂ „ÃÑ¶O_£û ‰õÄ_®Ç¨ãìÅ∞Ö’ U „áê|¡O =zÛ<å g∞ ÉÏÑ¨Ù#Ω XHõ™êi ~°=∞‡#∞ Jx P@Ñ¨\ìOKÕ"åà◊√¡.

Z=iH˜ U J=ã¨~°O =zÛ<å ã¨Ç¨Ü«∞Ñ¨_»_»O J=∞‡ ÉÏÑ¨ÙÅ∞ KåÖÏ ã¨Ç¨Ï[OQÍKÕ¿ã"å~°∞. "åà◊√¡ ÑïK«Ü«∞ã¨∞ÎÖË HÍ#Hõ ~°ÖË Œ∞. XHõ~ÀA ~å„uÑ¨Ó@ QÍe "å# Ñ¨_»∞Î#flk. FW~°"≥· ^•HÍ HõK«Û~°Ñ¨Ù |O_»∞¡ PO[<ÕÜ«Úx QÆ∞_ç ŒQÆæ~° Py L<åfl~Ú. JeH˜_ç qx ÉÏÑ¨ÙHõOnÅ∞ fã¨∞‰õΩx áÈ~ÚO_»∞. U =Ói #∞OKÀ =ã¨∞Î<åfl~°∞. zÅ∞Ñ¨Ó~°∞QÆ∞@ì‰õΩ áÈ"åÖˇ.|O_»¡ xO_® P_»"åà◊√¡, z#flÑ≤Å¡Å∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅ`À L<åfl~°∞. JO « "å#Ö’ "åà◊√¡ W|ƒOkÑ¨_»‰õÄ_» Œx "åà◊¡O Œih =∂ WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩ=zÛO_»∞ ÉÏÑ¨Ù. Ñ¨Hõ # *ÏQÍÖ’ Ñ¨â◊√=ÙÅ‰õΩ^•Ï "Õ~ÚOz, z#fl ÉÏq Ñ¨Hõ # á⁄~Úº ÃÑ\ìOz "åà◊¡O ŒiH© J<åflÅ∞ =O_çOz ÃÑ\Ïì_»∞."åH˜\’¡ "åà◊¡O`å Ñ¨_»∞‰õΩ<åfl~°∞. "åH˜e Ñ¨ÓiÎQÍ xO_çáÈ~ÚOk. ≥Å¡"åi =∞|∞ƒÅ∞ =kÖÏHõ"åà◊¡O`å |à◊√¡ Hõ@∞ì‰õΩx "≥à◊¥Î, J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ HÍà◊¡‰õΩ ŒO_®Å∞ ÃÑ@ì_»O <å‰õΩ ÉÏQÍ QÆ∞~°∞Î.W\Ï¡O\ ãÇÜ«∂Å∞ ÉÏÑÙ Z<Àfl KÕ™ê_»∞. ~À_»∞¤‰õΩ ŒQÆæ~°QÍ LO_»_»O =Å¡ ÉÏ@™ê~°∞Ö=Ô~·<åHõhãÖ =∞Ozhà◊√¡ J~Ú<å =∞xO\’¡ `åQÆ‰õΩO_® "≥àı¡"å~°∞ HÍ Œ∞.

"Õ∞O H˘xfl ãÖ= «û~åÅ „H˜ «O | «∞Hõ=∞‡‰õΩ ~å*Ï~°O áÈ~Ú#Ñ¨Ù_»∞ =∞=∞‡efl K«∂ã≤Ti "åà◊¡O`å 'g∞ J=∞‡, ÉÏÑ¨Ù KÕã≤# Ñ¨ÙºO =Å¡<Õ g∞~°∞ JO Œ~°∞ ÉÏQÆ∞<åfl~°∞— J#fl=∂@Å∞ q#flÑ¨C_»∞ ZO « QÆ~°fiOQÍ JxÑ≤OzO^À. J=∞‡ KåÖÏ™ê~°∞¡ ÉÏÑ¨Ù#∞ QÆ∞iOz 'g∞ÉÏÑ¨Ù èŒ~°‡ ~å*ÏÜ≥∞— J<Õ =∂@Å∞ "å_Õk. ^•# èŒ~å‡Å∞ KÕã≤ Ñ≤Å¡Å‰õΩ Ug∞ KÕÜ«∞ÖËHõáÈ «∞<åfl=∞<Õ P"Õ Œ#Ö’ J<Õk. K≥~°∞=Ù HÕ Œ L#fl Ô~O_≥Hõ~åÅ «i á⁄ÅO QÆ∞iOz# K«~°ÛJ=∞‡ ÉÏÑ¨ÙÅ =∞ èŒº [~°QÆ_»O ÉÏQÍ QÆ∞~°∞Î. J=∞‡ ^•xfl ™êQÆ~°O á⁄ÅO J<Õk. KåÖÏ

44 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

ãÖ= «û~åÅ∞ =∂‰õΩ J#flO ÃÑ\ìOk P ™êQÆ~°"Õ∞. HÍx _»|∞ƒÅ∞ HÍ"åÅO>Ë P á⁄ÖÏxˆHèŒ~° ÑëˆHk. WOHÍ "Õ~ KÀ@¡ L#fl Ñ¨Ù>ì=Ú_»∞QÆà◊¡, `åà◊¡Å¡ Éèí∂=ÚÅ‰õΩ "≥∞@ì HÍ=_»O`ÀèŒ~°Å∞ ÖË‰õΩO_≥. J=ã¨~åxH˜ P á⁄ÅO Jq∞‡# ~ÀA J=∞‡ H˘OQÆ∞`À Hõà◊√¡ «∞_»∞K«∞HÀ=_»O

<å‰õΩ ≥Å∞û. =º=™êÜ«∞ ‰õΩ@∞O|OÖ’ Ñ¨â◊√=ÙÅ`À, Éèí∂q∞`À, =∞\ì À QÆÅ J#∞|O èŒO,=∞=∞HÍ~°O ZO « |ÅOQÍ LO\ÏÜ≥∂ Hõ •. WÑ¨Ê\˜H© =∂ ÃÑ ŒÌH˘=Ú‡Å |„Ô~ ÅzÛ Z\Ï¡*ÏeQÍ K«∂ã¨∂Î "≥o¡O^À QÆ∞~ Î¿ãÎ Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ Õq#@ì~Ú «k. JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ <å Ñ≤Å¡Å∞ ##∞flP@Ñ¨\ìã¨∞ÎO\Ï~°∞. '<Õ#∞ Ô~· «∞ a_»¤#∞— Jx K≥Ñ¨ÙÎO\Ï#x. P =∂@ K≥Ñ¨CHÀ=_»O KåÖÏQÆ~°fiOQÍ LO@∞Ok <å‰õΩ. \∫#∞Ö’¡, #QÆ~åÖ’¡ Ñ¨Ù\ì ÃÑ~°∞QÆ∞ «∞#fl "åà◊¡#∞ K«∂ã≤#Ñ¨C_»∞"åà◊¡ Hõ<åfl <Õ#∞ Z‰õΩ¯= J<Õ ÉèÏ=#. ZO Œ∞HÀ ≥eÜ«∞ Œ∞. <åHõO@∂ XHõ QÆ∞iÎOÑ¨Ù LO Œx<å =¸ÖÏÅ∞ <å Tà’¡x =∞\ìÖ’ L<åflÜ«∞x K≥Ñ¨CHÀ=_»O ZO`À QÆ~°fiÑ¨_Õ q+¨Ü«∞OJ#∞‰õΩO\Ï#∞. U<≥‰õΩ "≥o¡ ˆ~QÍæÜ«∞Å∞ XO\˜ xO_® fã¨∞‰õΩ~å=_»O, Ñ¨Ù>ì=Ú_»∞QÆà◊¡ ÉÏqŒQÆæi #∞O_ç ÃÇ·Ï„a_£ @=∂\ÏÅ∞ (XH˘¯Hõ \˜ Ô~O_»∞ H˜Ö’Å‰õΩ «‰õΩ¯= HÍ‰õΩO_® LO_Õq)

|OuÑ¨ÓÅ∞ ≥OÑ¨Ù‰õΩ~å=_»O, P |OuÑ¨ÓÅ "åã¨##∞ WÑ¨C_»∞ W\Ï¡ ~åã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ ‰õÄ_®P™êfikã¨∞Î<åfl#∞. WO>ˇ#∞Hõ áêi*Ï «Ñ¨Ù Ñ¨ÓÅ∞ ≥ÖÏ¡i ÖËKÕãïH˜ Éèí∂q∞ Hõ#|_»‰õΩO_® Z\Ï¡u"åp ÖÏQÍ Ñ¨~°∞K«∞H˘x LO_Õ"À, WO\˜ =ÚO Œ∞ ÉÁ_»∞¤=∞Ö¡Ñ¨ÓÅ∞ |∂~°Å∞QÍ KÕã¨∞‰õΩxXHõi K≥=ÙÖ’¡ XHõ~°O Z\Ï¡ T Œ∞‰õΩ<Õ "åà◊¡"≥∂. J\Ï¡Q P~°∞„ Œ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞efl JyæÃÑ>ìÖ’¡|OkèOz P_»∞‰õΩ<Õ"åà◊¡O.

=∞s z#flÑ¨Ê\˜ *Ï˝Ñ¨HÍÅ~Ú Õ <åÜ«∞#=∞‡ ##∞fl Xà’¡ ‰õÄKÀÃÑ@∞ì‰õΩx 'J~°∞©Éèí~°∞© ‰õΩO‰õΩ=∞ Éèí~°©, J ≥O « K«Hõ x^À Hõ$ëê‚— J<Õ áê@ áê_»_»O ÉÏQÍ QÆ∞~°∞Î. «~åfi «H˘=∂O_»¡Ñë¡Ö’ <åÜ«∞#=∞‡ JO «º„H˜Ü«∞Å∞ ÉÏQÍ QÆ∞~°∞Î. "≥Ú «ÎO «_ç p~°Å g∞ Œ hà◊√¡áÈã¨∂Î <åÜ«∞#=∞‡#∞ fã¨∞‰õΩáÈ=_»O J\Ï¡ =∞#ã¨∞Ö’ LO_çáÈ~ÚOk. «~åfi « ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞ºÃÑo¡. WÅ¡O`å K«∞\ÏìÅ∞, WO\˜ "≥#∞Hõ K«H˜ÖÏÅ∞ KÕÜ«∞_»O, |_ç =~°‰õΩ ÑÖkà◊√¡ "ÕÜ«∞_»O,„QÍ=∞á¶È#∞ iHÍ~°∞¤Å∞ ÃÑ\˜ì áê@Å∞ "ÕÜ«∞_»O, J=∞‡, ÉÏÑÙÅ∞ ÉÁOQÆ∞~°∞ Q˘O «∞`À =∂\Ï¡_»_»OÉÏQÍ QÆ∞~°∞Î.

~°OQÆÜ«∞º™ê~°∞ "åà◊¡ q Œº, <Õ#∞ WO\˜ =ÚO Œi "ÕÑ¨K≥@∞ì HÕ Œ ÉÁ=∞‡Å∞ ÃÑ@∞ì‰õΩxP@ÖÏ_»_»O, |à’¡ <Õ#∞, ÃÇ·Ï=∞, q[Ü«∞, *’ºu XHõ [@∞ì. z#fl=∞‡ "åà◊¡ *’ºu <Õ#∞ p=∞zO « K≥@∞ì HÕ Œ =ÚK«Û@∞¡. ~ÀE =∞ è•ºÇ¨ÏflO, ™êÜ«∞O„ «O Ô~O_»∞™ê~°∞¡ =KÕÛ ã¨sfiã¨∞ÅÖ’Z=Ô~·<å ~å"åÅx Z Œ∞~°∞K«∂Ñ¨ÙÅ∞. Ô~QÆ∞ºÅ~üQÍ =KÕÛ ÃÑO_®ºÅ =∂=∞Ü«∞ºÅ∞. J=∞‡#∞K«∂_»‰õΩO_® =∂=∞Ü«∞ºÅ∞ XHõ "å~°O ‰õÄ_® LO_Õ"åà◊√¡ HÍ Œ∞. ÃÑ Œ =∂=∞Ü«∞º, ^•=∞#fl=∂=∞Ü«∞º =∞ è•ºÇÏflO =zÛ ™êÜ«∞O„ «O "≥o¡áÈÜÕ∞"å~°∞. HÍx ~åÑ¶∞=ÙÅ∞ =∂=∞Ü«∞º =∂„ «O=zÛ#Ñ¨C_»ÖÏ¡ XHõ\˜, Ô~O_»∞ ~ÀAÅ∞ LO_Õ"å_»∞. WO\˜ =ÚO Œ∞ "ÕÑ¨K≥@∞ì HÕ Œ =∞OK«O"Õã¨∞‰õΩx Ñ¨ÙãÎHÍÅ∞ K« Œ∞=Ù «∂ QÆ_ç¿Ñ"å_»∞. J=∞‡ ŒQÆæ~°H˘¿ãÎ «#‰õΩ ZO`À „Ñ¨âßO « «^˘~°∞‰õΩ «∞O Œx K≥¿ÑÊ"å_»∞. WHõ z#fl =∂=∞Ü«∞º‰õΩ JÅ∞¡_ç Ç¨ÏŸ^• W"åfiÅx ÉÏÑ¨Ù KÕã≤#

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 45

„Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ =∂=∞Ü«∞º QÆ\ìQÍ YO_çOK«_»O`À PyáÈÜ«∂~Ú. HÍx '|∞„iQÍ— Jx Ñ≤eKÕJÅ"å@∞ #∞O_ç 'ÉÏ|∞— Jx Ñ≤Å=_»O <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞.

WHõ JO_çÑ≤xfl, ~åkè Ñ≤xfl, PÜ«∞=∞‡ "åà◊√¡ ÃÑO_®ºÅ‰õΩ =zÛ#Ñ¨Ê\˜ #∞O_ç ~å*Ï~°O~å"åÅ<Õ è•ºã<Õ. ã∞QÆ∞Hõ , [#fl#fl, âı+#fl, ~å=ÚÅ#fl, „ÑHÍ+#flÜ«∞º, "≥OHõ@Hõ JO Œ~°∂~å=_»O, =ÚYºOQÍ [#fl#fl, âı+#fl ZÑC_»∂ ~å"åÅx LO_Õk =∂‰õΩ. âı+#fl "Õ¿ã *’‰õΩÅO>ËZO`À W+ìO. WHõ [#fl#fl~Ú Õ JO Œig∞^• ÃÑ «Î#O. =∞m¡ JO Œi g∞ Œ ZO`À „¿Ñ=∞.'‰õΩHõ ¿ÑQÆ∞Ö’_»∞— J<Õk J=∞‡.

+¨~üì LuH˜ ÃÑ@ì_®xH˜ =∂‰õΩ aã¨ \’¡, Ñ≤Ñ¨Ê~°"≥∞O\’¡ Pâ◊ K«∂¿Ñ"å_»∞. ~å*Ï~°OÖ’HõÔ~O\ò =zÛO «~åfi « "≥·iOQÆ∞ ‰õÄ_® [#fl#fl<Õ "Õâß_»∞. "≥Ú#fl ¿Ñ¶ãπ|∞H±Ö’ J=∞‡ ÉÏÑ¨Ùg∞ Œ âı+¨#fl áÈÜ≥∞"£∞ K«∂ã≤O «~åfi « áê « *Ï˝Ñ¨HÍÅhfl QÆ∞~ ÎzÛ [#fl#fl =∞# =∞ èŒºÖ’ÖË‰õΩO_® áÈÜ«∂_»x ÉÏ^èŒxÑ≤OzOk. JO_ç Ñ≤xfl Ñ≤Å¡Å~Ú`Õ ™êq„`«Hõ¯Ü«∞º, =∞O[Hõ¯,xq∞‡, ~°=∞ „Ñü ZO_®HÍÅO ÃãÅ=ÙÅ‰õΩ ~å*Ï~°O =KÕÛ"åà◊√¡. "åà◊¡ ÀÉÏ@∞ =OQÆáê_»∞JHõ Ü«∞º Ñ≤Å¡Å∞ =#[, "å˜, ÃÑO_®ºÅ #∞O_ç |∞[˚Hõ , ˆ~=u, z#H˘O_»#fl W\Ï¡ XHõD_»∞"åà◊¡O ZO`À =∞Okq∞ Hõeã≤ P=HÍÜ«∞ J<åflÅ∞, Ñ¨Ñ¨CKå~°∞ =Ú ŒÌÅ∞ JO_çÑ≤xflHõeÑ≤ ÃÑ_»∞ÎO>Ë u#_»O ZO`À ÉÏQÆ∞O_Õk. ~åkè Ñ≤xfl, Ñ≤Å¡Å∞ ~å=_»O XHõ JÑ¨Ù~°∂ÑÖ.=zÛ# H˘OK≥O ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂ Ç¨Ï_®q_ç JO`å WO`å HÍ Œ∞. ~å[#flÜ«∞º "ÕÑ¨K≥@∞ì ZH˜‰õÄKÀ=_»O, D Ö’Ñ¨Ù z#ÉÏÑ¨Ù ~°=∞‡x HÍ~°∞ ÑÖÑ≤OK«_»O, K≥@∞ì ky ~åHõáÈ=_»O W\Ï¡~åã∂Î áÈ «∞O>Ë Z<≥fl<Àfl *ÏÑHÍÖ’. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ ÇãìÖ’¡ <å ¿ãflÇ≤Ï «∞Å∞ Ñ Œ‡, ~å[ºÅH∆ ‡,[Å[ ‰õÄ_® ~å*Ï~°O =KåÛ~°∞. Ñ¨ Œ‡‰õΩ, ~å[ºÅH∆ ‡Å‰õΩ z#flÑ¨C_Õ "åà◊¡ J=∞‡Å∞ Œ∂~°OJÜ«∂º~°∞. J=∞‡ "åà◊¡H˜ =Ú ŒÌÅ∞ HõeÑ≤ ÃÑ_»∞ÎO>Ë Hõà◊¡hà◊√¡ PÑ¨ÙHÀÖËHõ U_ÕÛâß~°∞. JÑ¨Ê\˜#∞O_ç ZÑ¨C_»∞ J=∞‡#∞ K«∂_®ÅxÑ≤Oz<å =KÕÛ"åà◊√¡.

z#flÑ¨C_»∞ [iy# XHõ ãÖÑ¶∞@# ÉÏQÍ *Ï˝Ñ¨HõO. <å‰õΩ [fi~°O =zÛOk. <å‰õΩ„Éˇ_£, áêÅ∞ WzÛOk J=∞‡. «#‰õÄ HÍ"åÅx H˘O_»#fl Ñ¨@∞ì|\Ïì_»∞. ÖË=x ZO « K≥Ñ≤Ê<åq#‰õΩO_® Jey ^•‰õΩ¯<åfl_»∞. ~å„u =~°‰õΩ Z=~°∂ Ñ¨\ìOK«∞HÀÖË Œ∞. pHõ\˜ Ñ¨_®¤Hõ ZO «"≥uHÍ~°O>Ë náêÅ∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx Ñ¨Hõ # ÉÏq ŒQÆæ~°, PO[<ÕÜ«Úx QÆ∞_ç ŒQÆæ~°, WO\’¡ ZHõ _®ÖË_»∞. J=∞‡ U_»∞Ñ¨Ù, <Õ#∞ U_»∞Ñ¨Ù. ÉÏÑ¨Ù, r «QÍà◊√¡ "≥ «Hõ_»O z=iH˜ WO\˜ =ÚO ŒiJ„~°Ö’ pHõ\’¡ =¸Å‰õΩ ‰õÄK«∞x L<åfl_»∞. P HÀÑÖ`À ÉÏÑ¨Ù H˘O_»#flx H˘@ìÉ’ Õ J=∞‡J_»∞¤‰õΩ#flk. KåÖÏ Ñ¨@∞ì^ŒÅQÍ LO_Õ"å_»∞. H˘O_»#fl Jx Ñ≤Å"˘^ŒÌx J#flÜ«∞º JxÑ≤eÑ≤OKåÅx J=∞‡ ÉÏÑ¨Ù ZO`«QÍ<À „Ñ¨Ü«∞uflOz<å <Õ#∞ J\Ï¡ Ñ≤Å=ÖË^Œ∞. WÑ¨C_»∞ZO Œ∞Hõ\Ï¡ KÕâß<å Jx JxÑ≤ã¨∞ÎOk.

<å‰õΩ TÇÏ ≥Å∞ã∞Î#flÑC_Õ ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º ÃÑo¡ J~ÚáÈ~ÚOk. ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º _èçb¡ "≥à◊√ÎO>ËHÍl¿Ñ@ áê¡\òá¶ê"£∞ "≥Ú «ÎO U_»∞Ñ¨ÙÅ`À Œ ŒÌie¡áÈ=_»O XHõ >Ë <å‰õΩ QÆ∞~°∞Î#flk. «~åfi «[_»Û~°¡ #∞O_ç JHõ Ü«∞º"åà◊√¡ Ç¨Ï#‡H˘O_»‰õΩ =zÛ#Ñ¨Ê\˜ #∞O_ç <å =∞HÍO JHõ Ü«∞º WO\’¡<Õ.

46 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

J=∞‡ L#flÑ¨C_»∂, J=∞‡ K«xáÈ~ÚO`«~åfi`« ‰õÄ_® ÃÑ^ŒÌHõ¯ÜÕ∞º =∂‰õΩ Hõ#fl`«Å¡~ÚOk.JO Œ~°=¸ JHõ Ü«∞º WO\’¡ LO_ç K« Œ∞=Ù‰õΩ#fl "åà◊¡"Õ∞. J=∞‡ ÉÏÑ¨Ù #∞O_ç =zÛ# "å~°ã¨ «fiÅHõ∆ÏÅ`À áê@∞QÍ =∂=∞Ü«∞º P Œ~°≈ ÉèÏ"åÅ∞ •^•Ñ¨Ù JO Œ~°=¸ =O@|\ìOK«∞‰õΩ<åflO.W"åfià◊ JO Œ~°=¸ WO\’¡ Z=i rq`åÖ’¡ "åà◊√¡ ã≤÷~°Ñ¨_»_®xH˜ JHõ Ü«∞º =∂=∞Ü«∞ºÖËHÍ~°O.

WHõ z#flHõ Ü«∞º WO\H ãÅÇ^•~°∞. =ÚYºOQÍ J=∞‡‰õΩ. KåÖÏ ~ÀAÅ∞ ~å*Ï~°OÖ’LO_»_»O =Å¡ =∂ QÆ∞iOp, WO\˜ QÆ∞iOp z#flHõ Ü«∞º ZO`À Ñ¨\ìOK«∞‰õΩ<Õk. ##∞fl J~Ú ÕZO`À „Hõ=∞tHõ∆Ö’ ÃÑ>Ëìk. XHõ™êi <å‰õΩ ÑO*Ïc „_≥ãπ «<Õ ‰õΩ\˜ì "Õã∞‰õΩx |_çH "≥à◊¡=∞#flk.ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∂Î |_çÔHàÏ¡#∞. HÍ¡ãÖ`å Q˘Å∞¡# #"åfi~°∞. WO\˜H˘zÛ XHõ>Ë U_»∞Ñ¨Ù. J=∞‡ áÈhÖËZO Œ∞HõO « |Å=O «O KÕ™êÎ"£ JO>Ë hˆHO ≥b Œ∞. D ~ÀAÖ’¡ JO Œ~°∂ "Õã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.XHõ~ÀA #qfi Õ UO HÍ Œ∞ Jx ##∞fl =∞m¡ |Å=O «OQÍ J"Õ |@ìÅ∞ "Õ~ÚOz |_çH˜ÑÖÑ≤Ok. J\Ï¡ ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç# z#flHõ Ü«∞º‰õΩ <Õ#∞ «~åfi « ZO`À ŒQÆæ~°Ü«∂º#∞.

ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ XHõ ~°∂=Ú fã∞‰õΩx <Õ#∞ z#flHõ Ü«∞º LO_Õ"åà◊¡O. ÉÏ=`À ÃÑà◊¡~Ú#H˘xfl ~ÀAÅˆH qÜ≥∂QÆO Jn *·Ö’¡ HõÅ"åeû# Ñïã≤÷ «∞ÅÖ’ XHõiH˘Hõ~°O ZO`À Pã¨~åJÜ«∂ºO.

H˘O_»#fl ##∞fl K«kqOK«_»O, Ñ¨sHõ∆ÅÑ¨C_»∞ |_ç •HÍ kQÆÉˇ@ì_»O, „Ñü ã¨ÉˇH±ìÖ’#∂<Õ#∞ Z\Ï¡ K« Œ∞=Ù «∞<åfl<À K«∂_»_»O, «# „ÃÑ¶O_»ûO Œ~°∂ ‰õÄ_® <å QÆ∞iOz ZO`À HiOQ∑QÍLO_Õ"å~°∞. =ÚYºOQÍ ã¨$[# Ñ¨#∞Ö’¡ ZO « Ñ¨~üÃÑ¶H±ìQÍ KÕ¿ã"å_À K≥Ñ¨ÊÖË#∞. «#∞ áêºHÕQ∑KÕâß_»O>Ë WHõ T_ç =KÕÛ „Ñ¨ã¨HÎ ÖË Œ∞.

<åq, "Õ∞q KåÖÏ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ <Õ#∞ ~åã≤ L<åfl#∞. ~å*Ï~°OÖ’ LÜ«∂ºÅ |Å¡ g∞ ŒTQÆ∞ «∂ 'F ã¨r= tÅÊ ã¨∞O Œs— Jx Q˘O ≥uÎ áê_»_»O ÉÏQÍ QÆ∞~°∞Î#flk. z# ÉÏ=Ü«∞ºÃÑo¡Ö’ Å_»∞¤ HÀãÖ XHõ ~À[O`å J=∞‡#∞ ã¨ å~ÚOK«_»O, J «ÎÜ«∞º J=∞‡ Kå@∞QÍ "å_çH˜Å_»∂¤Å∞ W=fi_»O ÉÏQÍ *Ï˝Ñ¨HõO.

WHõ ~°[x. áêÑÖ ^•xH˜ J=∞‡`À Z‰õΩ¯= ~ÀAÅ∞ QÆ_ç¿Ñ J=HÍâ◊"Õ∞ ÖË‰õΩO_®áÈ~ÚOk. Jk Ñ¨ÙãÎHõOÖ’ ~åã≤#@∞ìQÍ ZO « Œ∞óYÑ¨_ç LO@∞Ok J=∞‡ ÖË#O Œ∞‰õΩ. J=∞‡‰õÄ_® z=i =~°‰õΩ ^•x PÖ’K«#Å`À<Õ QÆ_ç¿Ñk. ZOlZO Ç¨ã≤Ê@Ö’¡ ÉÏQÍ ÖË#Ñ¨C_»∞^•x QÆ∞iOKÕ Z‰õΩ¯= PÖ’zOKÕk. Jk z#flk «#HÍ~ÀQÆºO ÉÏQÍÖË Œ∞. ^•xÔH\Ï¡ JxJ#∞‰õΩ<Õ À U"≥∂. JO Œ∞ˆH Jk J=∞‡ ÉÏÑ¨ÙÅ QÆ∞iOz ~åÜ«∂Åx, K≥áêÊÅx =∂ JO Œi`ÀP „Ñ¨Ü«∞ «flO KÕ~Úã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ ‰õÄ_® JO Œ~°O XÑ¨C‰õΩ<åflO. J=∞‡ ŒQÆæ~° Ju H˘kÌHÍÅOL#flk Hõ • Jx ZO`À ÉÏ èŒxÑ≤ã¨∞ÎOk.

WHõ <å Ñ≤Å¡Å q+¨Ü«∂xH˘¿ãÎ, ÉÏÑ¨Ù#∞ =∂„ «O K«∂_»QÆeQÍ~°∞. "≥<≥flÅ K«H˜ÅO,=Ú‰õΩÅO "Õã¨∞‰õΩx F y<≥flÖ’ u<Õq U"≥∞ÿ<å ÃÑ@∞ì‰õΩx ÉÏÑ¨Ù =∞OK«OÖ’ ‰õÄK«∞x u<Õk.^•x K«H˜ÅO, =Ú‰õΩÅO K«∂ã≤#Ñ¨C_»ÖÏ¡ ÉÏÑ¨Ù ZO « P#O ŒÑ¨_Õ"å_À. Ñ¨Ó[ KÕã¨∞Î#flÑ¨C_»∞

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 47

ÉÏÑ¨Ù J\Ï¡ ‰õÄK«∞<Õ"å_»∞. WHõ =~°¬ <åÅ∞ˆQà◊√¡O\Ï~Ú. ÉÏÑ¨Ù‰õΩ Ñ¨Ó[ «~åfi « c_ôÅ∞ W=fi_»O^•x _»∂º\©. «b¡ #∞"Õfi W~Úº Jx ^•x ŒQÆæ~° ÃÑ_ÕÎ ZO « ÃÑ ŒÌ =∞x+≤ÖÏQÍ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ XHõ\˜XHõ\˜ ≥zÛ WKÕÛk. ' «b¡ ~å=∞K«O„^•— Jx KÕ «∞Å∞ KåÑ¨QÍ<Õ c_ç XHõ\˜ KÕ «∞Ö’¡ ÃÑ\ìH˘O_≥H˜¯#O`« P#O^ŒÑ¨_Õk. ZO`« LO_»=∞<åfl XHõ¯~ÀA Hõ<åfl Z‰õΩ¯= LO_»x ÉÏÑ¨ÙPY~°∞™ê~°∞ =zÛ#ÑC_»∞ XHõ "å~°O ~ÀAÅ∞ <å ŒQÆæ~° L<åfl_»∞. Ñ≤Å¡Å‰õΩ å «Ü«∞º *ÏÑHÍÅ∞H˘<≥·fl<å L<åfl~Ú. "åà◊√¡ «#H˜+ì"≥∞ÿ# â’¡HÍÅ∞ K« Œ∞=Ù «∞O>Ë ZO « ã¨O|~°Ñ¨_ç áêÜÕ∞"å_ÀK≥Ñ¨ÊÖËO. =~°¬ Ñ¨Ù\˜ì#Ñ¨C_»∞ ÉÏeO`«~åex Jxfl Ñ¨#∞Å∞ <Õ#∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl#x Hõà◊¡hà◊√¡ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.

«# Ñ≤Å¡Öˇ=iH© Hõ+ìO HõÅQÆ‰õÄ_» Œ#∞‰õΩ<Õ"å_»∞. HÍx z#flHõ Ü«∞º ~åã≤#@∞ì ZxflHõëêìÖ’¡<≥·<å =∂‰õΩ JO_»QÍ xÅ|_®¤_»∞. ZO « ~åã≤<å K«O„ Œ∞xHÀ #∂Å∞áÈQ «ÑÊ ã=∞„QÆOQÍZÑ¨Ê\˜H© K≥Ñ¨ÊÖËO. =∂ J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ ÖÏQÍ "Õ∞O ÖË#O Œ∞‰õΩ zOuã¨∂Î<Õ "åà◊¡ Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ÑÙ\˜ì#O Œ∞‰õΩ QÆ~°fiÑ_»∞ «∂ J~°∞ ≥·# Ô~O_»∞ =ºHÎ åfiÅ QÆ∞iOz ~åÜ«∞QÆey# J~°› « Hõey#O Œ∞‰õΩP#Okã¨∞Î<åflO.

~å*Ï~°OÖ’ TiH˜ ^Œ∂~°OQÍ P#O^•xH˜, „Ñ¨âßO`«`«‰õΩ xÅÜ«∞"≥∞ÿ# WO\’¡~°OQÆ<åÜ«∞Hõ=∞‡, =~°=~°~å=ÙÅ ã¨O`å#OQÍ Ñ¨Ù\ ˜ì#O^Œ∞‰õΩ =∂ [#‡ ^èŒ#º"≥∞ÿOkQÍÉèÏqã¨∞Î<åflO.

2013

48 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 49

J=∞‡ X_ç– "Õ∞QÀáêÖò

J=∂‡x<˘flHõ „áê˜QÍ =∂„ «"Õ∞ ãÖÉèÏqOzW~°"≥· Œ∞óY =~å¬Å‰õΩJHõ∆~åÅ ã¨~°ã¨∞ûÅ∞ «"åfiÅx „Ñ¨Ü«∞uflã¨∂Î...P ÃÑOrHõ\˜ ™êÜ«∞OHÍÅÑ¨ÙtkäÅ j «Å Ñ¶∞hÉèí= ÕÇ¨ÏO g∞ Œ<å ÃÑ^•ÅHõO\˜# z@ìz=i =Ú Œ∞Ì #∞Oz"≥#H˜ "≥#H˜ ã¨‡ $ «∞efl «=fiÉ’ «∂...Z#fl\˜H© =∂#x D QÍÜ«∂xflD x™êû~°"≥∞ÿ# ÉèÏ+¨Ö’H˜J#∞=kOKÕ J™ê èŒºO HÀãÖ «Ñ¨#Ñ¨_»∞ «∂...

J~Ú<å #∞"˘fiHõ =∞x+≤q =∂„ «"Õ∞<å?XHõ Hõ∆O "≥∞iã≤ =∞~°∞Hõ∆O =∞~°∞Ñ¨Ù#Ñ¨_ÕL\ì ã¨‡ $u"Õ<å?

<å rq « Ñ¨~°ºO «O #∞=ÙfiÖ’HÍÅ∞ ã¨=∞ãÎO #∞=ÙfiqÑ¡=O #∞=Ùfi qÜ≥∂QÆO #∞=ÙfiHõ#∞H˘Å‰õΩÅ z «Î_ç #∞=Ùfi=∞#ã¨∞ g∞ Œ z~°fl=Ùfi „Ñ¨ÉèÏ «O #∞=ÙfiK≥=∞iÛ# Hõà◊¡g∞ ŒPâß„ÑüÑ¶Å<åÅ∞ ZQÆ~ã≤Ok #∞=Ùfi«_ç K≥H˜ à◊¡g∞ Œ

"≥K«Ûx ÃÑ^•Å „áÈ`åûÇ¨Å∞ JkÌOk #∞=ÙfiXO@i ~°Ç¨Ï^•~°∞Å g∞ ŒL ŒÜ«∂Å∂ ™êÜ«∞OHÍÖÏÅ∂x#∞ «ÅK«∞HÀ=_»OÖ’<Õ

50 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

<å „Ñ¨Hõ$u ~°∂á⁄OkOk<ÕÅ#∞ X_çÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩxP@∞áÈ@¡ áê~îåÅ∞ <ÕiÊ# Hõ_»eq #∞=Ùfi^•iá⁄_»∞QÆ∞<å X ŒQÆ_»=¸qãÎiOK«_»=¸ QÆi˚OK«_»=¸~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ ™êyáÈ=_»=¸K«∂Ñ≤ <ÕiÊ# =∞Ç¨#kq #∞=Ùfi"≥Å∞QÆ∞Å∞ xO¿Ñ "≥K«Ûx ¿ãflÇ¨xq #∞=ÙfiJÑïK«Ü«∂xH© qã¨‡ $uH© =∞ èŒºÔ~O_Õ Hõ∆ÏÅ~Ú<åJ Œ∞ƒù « Hõ~°KåÅ<åxq #∞=ÙfiÇ¨Ï$ ŒÜ«∞ãÖQÆ=∂xq #∞=Ùfi~°HõÎK«Å#OÖ’ "≥∂ˆQ x~å‡Ïxq #∞=ÙfiP~åƒù@OÖËx áÈ~å\Ïxq #∞=Ùfik‰õΩ¯Å∞ Ñ≤Hõ \˜ÖË¡ x<å^•xq #∞=Ùfi

<åH˜"åà◊ZÅ∞ÔQ «∞Î «∞#fl [#ãÖ^ÀÇ¨xq #∞=Ùfi≥ÅOQÍ=Ù #∞=Ùfi qÑ¡"åxq #∞=Ùfi

J=∂‡k‰õΩ¯ k‰õΩ¯ÖÏ h z~°fl=Ùfi "Õ‰õΩ"Õ

#∞"˘fiHõ =∞x+≤q =∂„ «"Õ∞##∞‰õΩxJÜ≥∂º ÖË=#∞‰õΩxU_»=É’`å<å –##∞ ÖÏeOKÕ, fiÛk ÕÌHÀ\Ï#∞HÀ@¡ ãÖ Œ~åƒùÖ’¡#∞"Õfiã¨r=OQÍ.J=∞‡ X_ç HÍx Õk?

=∂~üÛ 14, 1981 – U„Ñ≤Öò 6, 2002

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 51

XHõ <≥=∞bHõHÀãÖ J<Õfi+¨W~°"≥· S Õà◊¡ «~åfi « ~å*Ï~°O Ñ¨„Ü«∂O

– "Õ∞QÀáêÖò

J=∞‡ ÖËx P Tix K«∂_»QÆÅ=∂, P TiH˜ =∞m¡ ZÑ¨ÙÊ_≥·<å "≥àÏÎ=∂, "≥à◊¡QÆÅ=∂J#∞‰õΩO@∂ =kÖËã≤=zÛ# W~°"≥·S Œ∞ Uà◊¡‰õΩ =∞m¡ P TiH „ÑÜ«∂O. ÉÏÑÙ |uHL#fl<åflà◊¥¡PÜ«∞##∞‰õÄ_» J@∞"≥·Ñ¨Ù "≥à◊¡= ŒÌx Hõ@ì_çKÕã≤# =∂‰õΩ QÆ « H˘O «HÍÅOQÍ =∂ Tig∞kH˜QÍeu~°∞QÆ∞`ÀOk. =∂ Ñ¨Ù\ì#T~°∞ ~å*Ï~°O#∞ =∞m¡ XHõ™êi K«∂_®Åx, =∂ JO ŒiÉÏÅº H“=∂~åÅ∞, JHõ Ü«∞ºe ŒÌiH© J#flÜ«∞º‰õÄ Ü«∞=fi#O ‰õÄ_» QÆ_çz# P WO\’¡, Pg äŒ∞Ö’¡ XHõ ™êi u~°QÍ_®Åx "Õ∞O P~°∞QÆ∞~°=¸ H˘O «HÍÅOQÍ J#∞‰õΩO@∞<åflO. =∂Ñ¨Ù\ìxO\˜ g∞ Œ, JHõ _ç "å`å=~°O g∞ Œ JO «~åO «~åÅÖ’ L#fl „Ñ¨QÍ_è» „¿Ñ=∞#∞ =∞m¡XHõ™êi „Ñ¨Hõ\ ÕK«∞HÀ"åÅ<Õ PÖ’K«# =∂Ö’ |ÅOQÍ `«ÖˇuÎ, ÃÑ~°∞QÆ∞`ÀOk. qq^èŒr=#"åºáê~åÅÖ’, Hõ∆O fiHõÖËx "åº=$ «∞ÎÅÖ’ L#fl =∂‰õÄ, =∂ ‰õΩ@∞O| ãÉèí∞ºÅO ŒiH©XHõ P@q_»∞Ñ¨ÙQÍ, XHõ ÉèÏ"À ÕfiQÆÑ¨Ói « „Ñ¨Ü«∂OQÍ, =∂ P~°∞QÆ∞iH©, =∂ P~°∞QÆ∞iÖ’HõhãO W ŒÌi ãÇÏK«~°∞Å‰õÄ, JHõ Ü«∞º Ñ≤Å¡Å∞ =ÚQÆ∞æiH© ÇÏ$ ŒÜ«∂O «~åà◊OÖ’x XHõ <≥=∞bHõHÀãÖ J<Õfi+¨QÍ, Hõhfl\˜ «_ç P~°x *Ï˝Ñ¨HÍÅ Ñ¨Ù#ifl~å‡ „Ñ¨Ü«∞ «flOQÍ P „Ñ¨Ü«∂O"≥Ú^ŒÅ~ÚOk.

x*ÏxH˜ =∂ P~°∞QÆ∞~°=¸ =∂ Ñ¨Ù\ì#TiÖ’ L#flk KåÅ «‰õΩ¯= ~ÀAÖË. =∂Ö’UXHõ ~°=¸ =∂=∂ rq`åÅÖ’ áê=Ù=O «∞ ‰õÄ_» Ñ¨ÓiÎQÍ P Tà’¡ QÆ_»Ñ¨ÖË Œ∞. HÍxJO ŒiH© P T~°O>Ë Z#ÖËx „¿Ñ=∞. ''„¿Ñ=∞ Ju ã¨fiÅÊO, =∞~°Ñ¨Ù J#O «O—— Jx <≥~°∂_®J#fl@∞ì =∂ JO ŒiH© P Ti`À HõÅ~ÚHõ HÍÅO ã¨fiÅÊO, Z_»ÉÏ@∞Ö’ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ ã¨∞n~°…O.

P Ti QÆ∞iOz# QÆ∞~°∞ÎÅ∞, *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞, J#∞Éèí"åÅ∞, ã¨‡ $ «∞Å∞, QÍ äŒÅ∞, =∂ J=∞‡K«∞@∂ì, ÉÏÑ¨Ù K«∞@∂ì JÅ∞¡‰õΩ#fl J<ÕHõ z<åflÃÑ^•Ì ãÖÑ¶∞@#Å P#O Œ qëê^•Å «ÅÑ¨ÙÅ∞...XHõ\’ Ô~O_À HÍ Œ∞, =O ŒÅ∂ "ÕÅ∂ Hõ∆Hõ∆=¸ =∂ PÖ’K«#Ö’¡ WÑÊ\H© ã∞à◊√¡ u~°∞QÆ∞ «∂<ÕLO\Ï~Ú.

52 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

KåÅ~ÀAÅ∞ P Ti¿Ñ~°∞‰õΩ ãÖã¨ $fHõ~° ~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# ~å[=~°O Jx "å_Õ"å˜flHÍx, ^•x| Œ∞Å∞, JO Œi "å_»HõOÖ’#∂ L#fl ~å*Ï~°O J<Õ¿Ñˆ~ WHõ _» "å_»∞ «∞<åfl#∞.HÍx Tà’¡ HÍHõfÜ«ÚÅ<å\˜ K≥~°∞=Ù, •xÑ¨Hõ # HÍHõfÜ«∞ tÖÏÊÅ tkäÅ t"åÅÜ«∞O K«∂¿ãÎ,P Ti¿Ñ~°∞ ~å[=~°O HÍ=K«∞Û#h JxÑ≤ã¨∞ÎOk.

~å*Ï~°O ¿Ñ~°∞ «ÅK«∞‰õΩO>Ë<Õ, P Ti QÆ∞iOz U q+¨Ü«∞"≥∞ÿ<å qO>Ë<Õ, P TiH˜"≥àı¡ ^•i"≥·Ñ¨Ù K«∂¿ãÎ<Õ =∂ JO ŒiH© Œ∞óYO PQÆ Œ∞. P Ti¿Ñ~°∞ «ÅK«∞‰õΩO>Ë<Õ =∂JO ŒiH© L ÕfiQÆÉèíi «, qëê ŒHõ~°, J„â◊√ã≤HõÎ, P„~°Ì *ÏÑHÍÅ∞ áÈ>¡ «∞Î å~Ú. WÑÊ\H Z<Àfl™ê~°∞¡,Z<ÀflKÀ@¡ ~°K«#Ö’¡ ~å*Ï~°O „Ñ¨™êÎ=# KÕâß#∞. ^•^•Ñ¨Ù Ñ¨k¿ÇÏ#∞ ãÖ= «û~åÅ∞QÍ <Õ#∞~åÜ«∞ ŒÅK«∞‰õΩx PÖ’zã¨∞Î#fl #=ÅÖ’ „Ñ¨ è•#áê„ « XHõ ãÖH¡+ì ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ „Ñ¨âßO «"å`å=~°O HÀ~°∞‰õΩ#flÑ¨ÙÊ_»∞, <Õ#∞ TÇ≤ÏOz# HõeÊ « „Ñ¨"åã¨ã÷ÅO "åãÎqHõ"≥∞ÿ# ~å*Ï~°"Õ∞.J"≥∞iHõ<£ ™ê„=∂[º"å Œ Œ∞~å‡~åæxH˜ Ñ¨ ŒgK«∞º «∞_»~Ú# ã¨ •ÌO Ç¨ï¿ãû<£ «# „Ñ¨"åãÖQÍZOK«∞‰õΩ#fl ã÷ÅO Ñ¨Ù\ì#T~°∞ u„H˜ ü Jx q#flÑ¨ÙÊ_»∞ <å=~°‰õΩ <å‰õΩ D Ñ¨Ù\ì# TiH˜u~°∞QÆ∞„Ñ¨Ü«∂O XHõ Hõq`å<åºÜ«∞O JxÑ≤OzOk.

JO «QÍ „¿Ñq∞OKÕ =∂ ~å*Ï~åxfl "Õ∞O ZO Œ∞‰õΩ =kÖËâßO? Jk Ç¨Ï$ ŒÜ«∂xfl| ŒÌÅ∞KÕã≤# J#∞Éèí=O. =∂ J=∞‡#∞ áÈQ˘@∞ì‰õΩ#flÑ¨ÙÊ_Õ "Õ∞O =∂ Tih áÈQ˘@∞ì‰õΩ<åflO.

W~°"≥·S Õà◊¡ HÕ Œ ãÖ„HÍOuH˜ H˘OK≥O J@∂ W@∂QÍ J=∞‡‰õΩ f„=OQÍ [|∞ƒKÕã≤Ok. JÑ¨Ê\˜H˜ KåÅ Uà◊√¡QÍ J=∞‡ ZÑ¨ÙÊ_»∂ U^À #Å « À<Õ LO\’OkQÍx, D™êiJ<å~ÀQÆºO =∂„ «O H˘OK≥O W|ƒOkHõ~°OQÍ LO_çOk. "≥Ú Œ@ Jk Xà◊¡O`å Z„~°\ Œ Œ∞ÌÅ∞QÍ=zÛOk. JÑ¨Ê\˜H˜ ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ ÉÏkèã¨∞Î#fl H©à◊¡<˘Ñ¨ÙÊÅ∞, «Å<˘Ñ≤Ê, ‰õΩ_çKÕu<˘Ñ≤Ê ã¨~ãï.JÑ¨Ê\˜H˜ =~°OQÆÖòÖ’ =∞Oz _®Hõì~°∞¡QÍ ¿Ñ~°∞#fl"åà◊¡O Œ~°∂ J=∞‡#∞ K«∂âß~°∞. J=∞‡‰õΩJÑ¨Ê\˜H L#fl ~°∞=∞\Ï~Ú_£ P~°÷Ô~·\˜ãπ =Å¡<Õ P XO\˜ <˘Ñ¨ÙÊÅ∞ =KåÛÜ«∞x J#∞‰õΩ#fl_®Hõì~°∞¡ ^•xHÀãÖ zH˜ «û "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞. HÀuÑ¨ÙO_»∞ „|Ç¨Ï‡~åHõ∆ã≤ ÖÏQÆ ~ÀA~ÀA‰õÄJ=∞‡ ã¨∞ã‘Î ÃÑiyOkQÍx «QÆæÖË Œ∞. XHõ [|∞ƒ J#∞‰õΩx WzÛ# =∞O Œ∞Å∞ =∞~˘Hõ [|∞ƒ#∞fã¨∞H˘KåÛ~Ú. z=iH˜ ZOlZO Pã¨Ê„uÖ’ KÕ~°Û=Åã≤ =zÛOk. P Pã¨Ê„uÖ’ Ñ¨k~ÀAÅ∞L#fl «~åfi « =∂iÛ 14 ˘e"Õ‰õΩ=*Ï=Ú# J=∞‡ Hõ#∞fl=¸ã≤Ok. [#=i Ô~O_À"å~°OÖ’<À,=¸_À"å~°OÖ’<À ~å*Ï~°O "≥o¡ J=∞‡#∞ Ç¨Ï#∞=∞H˘O_» fã¨∞H˘zÛ#"å˜fl, =∞~˘HõÔ~O_»∞<≥ÅÅ‰õΩ ZOlZO Pã¨Ê„uÖ’ <å KÕ «∞Åg∞ Œ<Õ áÈQ˘@∞ì‰õΩ<åfl#∞. P 1981 =∂iÛ 13~å„u XHõ ~åHõ∆ã¨~å„u. P ~å„u P Pã¨Ê„uÖ’ J=∞‡ J#∞ÉèíqOz# ÉÏ èŒ#∂, P ÉÏ èŒ«yæOK«_®xH U=∞~Ú<å KÕÜ«∞=∞x J_»∞QÆ∞ «∞O>Ë Ug∞ KÕÜ«∞ÖËHõáÈ~Ú# <å xãûÇÜ«∞ «#∂,

Pã¨Ê„u ã≤|ƒOk x~°¡H∆Íºhfl, J=∞‡ PYi âßfiã¨#∂, J=∞‡ "≥oáÈ~Ú# "å~°Î#∞ JO ŒiH©K≥Ñ¨Ê=Åã≤=zÛ# <å ^Ò~åƒùQÍºhfl <Õ#∞ ZÑ¨Ê\˜H© =∞~°záÈÖË#∞.

J=∞‡ áêi÷= â◊s~åxfl U Ñ¨ ŒH˘O_»∞QÆO@Å "Õà◊HÀ Ç¨Ï#∞=∞H˘O_» ‰õΩ=∂~üÑë¡Ö’JHõ Ü«∞º WO\˜H˜ KÕ~åÛO. ã¨fi„QÍ=∞O ~å*Ï~°O fã¨∞‰õΩáÈ"åÅ#∞HÀ‰õΩO_® H˜~åÜ«∞ WÅ¡~Ú<å

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 53

ã~ JHõ Ü«∞º WO\H fã∞‰õΩáÈ"åÅx ZO Œ∞‰õΩ J#∞‰õΩ<åfl"≥∂ ≥eÜ«∞ Œ∞. ÉÏÑÙ ~å*Ï~°O#∞OzU_»∞ã¨∂Î L~°∞‰õΩÅ∞ Ñ¨~°∞QÆ∞Åg∞ Œ Ç¨Ï#∞=∞H˘O_» KÕ~å_»∞. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ Œ∞#∞Oz ~å=Åã≤#z#flHõ Ü«∞º, ÉÏ=, J#flÜ«∞º, ~°[x, ~åÇ‘Ï =∞ è•ºÇflxH KÕ~å~°∞. Jk JO ŒiH© XHõ TÇ≤ÏOK«x,«@∞ìHÀÖËx L`åÊ «O. Jâ◊xáê «O. k„QÍƒùOu. ÉèíiOK«ÖËx Œ∞óYO. Z=iH© PÖ’zOK«_®xH˜

Ug∞ q∞QÆÅÖË Œ∞. J=∞‡#∞ ~å*Ï~°O fã¨∞‰õΩáÈ^•=∞x, JOu=∞ãÖ™ê¯~°O JHõ _Õ KÕ •Ì=∞xÉÏÑ¨Ù‰õΩ LO_çO Õ"≥∂ ≥eÜ«∞ Œ∞. Ü«∂Éè·S Œ∞ Uà◊¡ rq «OÖ’ ^•^•Ñ¨Ù <åÅ∞QÆ∞ ŒâßÉÏÌÅ∞P"≥∞ ãÖ™ê~°O KÕã≤#, ZO`À=∞OkH˜ `«ÅÖ’ <åÅ∞HõQÍ, J#flÑ¨Ó~°‚QÍ, J#fl^•`«QÍ,PÑ¨#flÇ¨ÏãÎOQÍ, ÃÑ ŒÌk‰õΩ¯QÍ LO_ç# P WO\˜H©, P <ÕÅg∞kH© fã¨∞‰õΩáÈ"åÅx Z=~°=¸J#∞HÀÖË Œ∞. P <ÕÅ`À P"≥∞ J#∞|O è•xfl =∞$ «∞º=Ù =∂„ «"Õ∞ HÍ Œ∞, „Ñ¨Hõ$u =∂„ «"Õ∞HÍ Œ∞, P"≥∞ Hõ_»∞Ñ¨Ù# Ñ¨Ù\ì# Ñ≤Å¡ÅO "Õ∞O P~°∞QÆ∞~°O ‰õÄ_» Ç¨Ï~îå «∞ÎQÍ ≥OKÕâßO. Z=~À~å*Ï~°O fã∞‰õΩáÈ^•O Jx JO>Ë ‰õÄ_» =∂ Œ∞óMÏuâ◊Ü«∞OÖ’ = Œ∞Ì= ŒÌ<Õ J<åflO. x*ÏxH,Ç¨Ï#∞=∞H˘O_» À P"≥∞‰õÄ =∂‰õÄ U ãÖ|O èŒ=¸ ÖËHõáÈ~Ú<å, P ŒÇ¨Ï#"å\˜HõÖ’ =∞~˘Hõ"å~åxˆH U QÆ∞~°∂Î q∞QÆÅ Œx ≥eã≤<å, JHõ _Õ ŒÇ¨Ï#O KÕÜ«∂Åx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åflOQÍx,P"≥∞ u~°∞QÍ_ç# <ÕÅÖ’, XHõ ™ê‡~°Hõ zÇ¨flxH˜ J=HÍâ◊O L#fl <ÕÅÖ’ ŒÇ¨Ï#O KÕ •Ì=∞xJ#∞HÀÖË Œ∞. HÍHõfÜ«ÚÅ `˘e~å[ è•x Ñ¨Hõ #, Ñ¨ •‡Hõ∆=∞‡ QÆ∞@ì HÕ Œ ‰õΩO@ Ñ¨Hõ # J=∞‡áêi÷= â◊s~åxfl ŒÇ¨Ï#O KÕã≤# KÀ@∞#∞ P «~åfi « =¸_»∞ <åÅ∞ˆQà◊√¡ "≥o¡ K«∂¿ã"å˜flQÍx,WÑ¨ÙÊ_»Hõ¯_» JÑ¨Ê\˜ÖÏQÆ MÏmã¨÷Å"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞. =∂~åfi_ôÅ∞ Hõ\ ˜ìOz# XHõ J`åº^èŒ∞xHõâ◊‡âß#"å\˜Hõ, K«∞@∂ì Éèí=<åÅ∞ xO_çáÈÜ«∂~Ú. J=∞‡#∞ Hõ>ìÅÑ¨~°∞Ñ¨Ù g∞ Œ z=i™êiÑ≤ep Ñ≤ep, z=i™êi =Ú Œ∞ÌÃÑ@∞ì‰õΩ#flKÀ@∞ W Œx QÆ∞~°∞ÎÑ¨>Ëì gÖËÖË Œ∞.

J\Ï¡ XHõ LkfiQÆfl ãÖ Œ~°ƒùOÖ’, J=∞‡ÖËx ~å*Ï~åxH˜ áÈÜÕ∞ „Ñ¨âıflÖË Œ∞ J<Õ XHõJ~°÷OÖËx =¸~°öÑ¨Ù x~°‚Ü«∞O Ñ¨Ù\ì ÃÑiy =∞=∞‡efl âßã≤OK«_»O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\ìOk. J=∞‡*Ï˝Ñ¨HÍÅ#∞ ã¨r=OQÍ LOK«∞HÀ"åÅO>Ë P"≥∞ rq «OÖ’ Ju Z‰õΩ¯= HÍÅO QÆ_çÑ≤# PWO\˜H˜ "≥o¡ "å\˜x Ñ¨Ù#ifli‡OK«∞HÀ=Åã≤ LO@∞O^Œx PÖ’zOKÕ|^Œ∞Å∞, Jã¨Å∞ P*Ï˝Ñ¨HÍÅ#∞ `«ÅK«∞‰õΩx ÉèíÜ«∞Ñ¨_Õ XHõ qz„`« =∂#ã≤Hõã≤÷uH˜ P"≥∞ Ñ≤Å¡Å=∞O^Œ~°=¸Ö’#Ü«∂ºO. "Õ∞O P TiH áÈ ŒÅK«∞HÀHõáÈ=_»O =∂„ «"Õ∞HÍ Œ∞, P Tix ZO`À „¿Ñq∞Oz,J#fl`À H˘\Ï¡@Ö’ P Ti<Õ ZOK«∞‰õΩx JHõ _Õ «#O «@ «#∞ ã¨fiÜ«∞OHõ$+≤ À WÅ∞¡, Pã≤ÎãÖáêkOK«∞‰õΩ#fl ÉÏÑ¨Ù#∞ ‰õÄ_» P TiH˜ "≥à◊¡= ŒÌx x~°ƒOkèOK«_»O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\ÏìO. PÜ«∞#XHõ S^•~°∞ ãÖ= «û~åÅ∞ K≥Ñ‘Ê K≥Ñ¨ÊHÍ áÈ~Ú=ã¨∂Î, =∂ =ºuˆ~Hõ « J~°÷"≥∞ÿ, WHõ ~å*Ï~°Og∞ Œ =∞=∞HÍ~°O = Œ∞Å∞‰õΩ<åfl_»∞. ~å*Ï~°OÖ’ áÈ~ÚOk áÈQÍ q∞yeO Õ À J_ç¤Háê=Ù¿ã~°∞ÖˇHõ # Jq∞‡ =Åã¨Ñ¨H∆ J~ÚáÈÜ«∂_»∞. ~å*Ï~°O áê « TiH˜ É·@, K«∞@∂ì Ñ¨k ZHõ~åÅK≥ÅHõÖ’ <≥Å∞¡@¡ =~°=~°~å=Ù ã¨fiÜ«∞OQÍ Hõ@∞ì‰õΩ#fl WÅ∞¡, =∂Ô~Ñë¡ „Ñ¨ÉèÏHõ~°Ô~_ç¤ Pã≤ÎJ~ÚáÈ~ÚOk. hà◊√¡ Ñ¨_ç Õ „^•Hõ∆ `À@ ÃÑOKåÅh, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å `À@ ÃÑOKåÅh, Z<Àfl

54 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=º=™êÜ«∞ „Ñ¨Ü≥∂QÍÅ∞ KÕÜ«∂Åh HõÅÅ∞ QÆ#fl ÉÏÑ¨Ù, XHõ •x «~åfi « XHõ\˜QÍ P K≥ÅHõÖ’S^•~°∞ ÉÏ=ÙÅ∞ «qfi<å P ~åà◊¡ ~å*Ï~°OÖ’ hà◊√¡ Ñ¨_»Hõ, WO\˜K«∞@∂ì «∞=∞‡Åc_»∞QÍ=∂i# P K≥ÅHõ =∞~˘Hõi ≥· áÈ~ÚOk. «~åfi « PÜ«∞# |uH˜# Ñ¨k ãÖ= «û~åÅ∂ ~å*Ï~°OPÜ«∞# Ç¨Ï$ ŒÜ«∞Og∞ Œ ~°HÍÎ„â◊√=ÙÅ∞ zÑ≤ÊÖË¡ Ñ¨zÛQÍÜ«∞OQÍ<Õ LO Œ#∞HÀ"åe.

ÉÏÑ¨Ù K«xáÈ~Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞QÍx =∂‰õΩ Ö’Ö’Ñ¨Å ~å*Ï~°O`À ZO « J#∞|O èŒO LO^À,~å*Ï~°O HÀãO "Õ∞O ZO « «Ñ≤OzáÈ «∞<åfl"≥∂, ~å*Ï~°O "≥àÏ¡Åx ZO « Lqfià◊¥¡~°∞ «∞<åfl"≥∂J~°÷OHÍÖË^Œ∞. x„^Œ HÀã¨=∞x ^•=∞#fl =∂=∞Ü«∞º ÃÑO_®ºÅ fã¨∞‰õΩáÈ`Õ, ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞`«∂ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞ «∂ XHõ QÆO@HÀã¨"≥∂, Ô~O_»∞QÆO@ÅHÀã¨"≥∂ ~å*Ï~°O "≥àÏ¡O. JÑ¨Ê\˜H P WO\’¡Z=~°∂ LO_»_»OÖË Œ∞. H˜+¨<£ Ñ¨k, Ñ¨ ŒH˘O_»∞ ãÖ= «û~åÅ∞ P WO\’¡ LO_ç, ™⁄O « WÅ∞¡Hõ@∞ì‰õΩx "≥o¡áÈÜ«∂_»∞. ÉÏÑ¨Ù „Ñ¨Ü«∞uflOz# "≥·Ñ¨Ù HÍ‰õΩO_®, K≥ÅHõÖ’ =∞~˘Hõ "≥·Ñ¨Ù (<≥·~°∞u=¸Å#, =_≥¤~°QÆ∂_≥O "≥·Ñ¨Ù) „Ñ¨ÉèÏHõ~ü Ô~_ç¤ «qfiOz# ÉÏqÖ’ qÑ¨s «OQÍ hà◊√¡ Ñ¨_®¤~Ú.^•xH˜ "≥∂@~ü ÃÑ\ì =∞Oz `À@ ÃÑOKå_»∞. WÅ∞¡ ÉÏ=Ù~°∞=∞O\’OkQÍx, K«∞@∂ì `À@,xO_® =∂q∞_ç "≥ÚHõ Å`À, W «~° ÑÖ_»¡, Ñ¨ÓÅ K≥@¡ À Ñ¨K«ÛÑ¨K«ÛQÍ LOk. z#flÑ¨ÙÊ_»∞ZO`À ÃÑ ŒÌQÍ JxÑ≤Oz# J~°∞QÆ∞, =∞<åûÅ, J„~°, =O\Å∞¡, WO\=ÚO Œi "åHe, WO>#∞HõÃÑ~°_»∞ Jhfl ‰õÄ_» z#flz#flQÍ JxÑ≤OKå~Ú. J=fi WÅ∞¡ f¿ãâß~°∞. WO\˜ =ÚO Œ~° z#flJ~°∞QÆ∞, "åH˜e Hõe¿Ñâß~°∞. „Ñ¨Ç¨Ïs QÀ_»‰õΩ =ÚO^Œi"≥·Ñ¨Ù L#fl H˜\ ˜H© =¸¿ãâß~°∞.WO\˜=ÚO Œ~° "ÕÑ¨K≥@∞ì H˘>Ëìâß~°∞. ÃÑ·HõÑ¨ÙÊ ‰õΩ=∞‡i QÆ∂# ÃÑO‰õΩÅ∞ f¿ãã≤, ÉˇOQÆà◊¥~°∞QÆ∂# ÃÑO‰õΩÅ∞ "Õâß~°∞. |OQÍ¡g∞ Œ J„~°Ö’ «∂~°∞Ê"≥·Ñ¨Ù H˜\˜H© =¸¿ãâß~°∞. WO\˜ „Ñ¨Ç¨Ïs=ÚO Œ~° ÉÁ_»∞¤=∞Ö¡K≥@∞ì ‰õÄ_» H˘>Ëìâß~À, K«zÛáÈ~ÚO^À QÍx ÖË Œ∞. JÑ¨Ê\˜H˜ Ñ¨k¿ÇÏ_»∞ãO= «û~åÅ∞QÍ K«∂_»HõáÈ~Ú<å, =∂ HõO\áêÑÅg∞ Œ ZÑÙÊ_»∂ K≥iyáÈx =∂ WO\~°∂ÑOKåÅ =∂iáÈ~ÚOk. JO Œ~°=¸ U_»∞ã¨∂Î, XH˘¯Hõ J„~å u~°∞QÆ∞ «∂, U_»∞ã¨∂Î, XHõ QÆO\’Ô~O_»∞ QÆO@Ö’ JHõ _» QÆ_çÑ≤, H˜+¨<£ WO\˜H˜"≥o¡ =∞Hõ *Á#flHõO‰õΩÅ∞ ux, KåÜ«∞Å∞`åy=KÕÛâßO. T~°O`å uiy K«∂_®Åx, ÉÏÑ¨Ù =º=™êÜ«∞O `˘e~ÀAÖ’¡ "≥∂@ÉÏq HÕ ŒÉÏQÍ ™êy# Ñ¨Ù\ì=Ú#QÆÅ¡‰õÄ, P «~åfi « "≥∂@ÉÏq HÕ Œ ÉÏQÍ ™êy, _ô*ˇÖò ÑÖÑπ Ãã\ò`À, ÖÏO_£ =∂~üì Q*ò ÉÏºO‰õΩ JÑ¨ÙÊ`À zuH˜áÈ~Ú# `åà◊¡Å¡ á⁄ÅO ŒQÆæiH© "≥àÏ¡Åx ZO «L<åfl, J"Õg [~°QÆÖË Œ∞. Ñk¿ÇÏ_Õà◊¡ „Ñ"åãO «~åfi « P ~å*Ï~°O „ÑÜ«∂O ÉèíÜ«∞OÉèíÜ«∞OQÍ,J~°÷=∞#ã¨ OQÍ, J#º =∞#ã¨ OQÍ<Õ ™êyOk.

JÑ¨ÙÊ_»∞ ~å*Ï~°O áÈ~Ú=zÛ#Ñ¨Ê\˜#∞Op, ~å*Ï~°O =∂ JO Œi PÖ’K«#Å#∞=∞iO « Z‰õΩ¯=QÍ P„Hõq∞OK«_»O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\ìOk. ~å*Ï~åxH˜ uiy"≥àıÎ Z\Ï¡ LO@∞O Œh,J=∞‡-ÉÏÑ¨ÙÅ *Ï˝Ñ¨HõOQÍ uiy WÅ¡~Ú<å „Ñ¨ÉèÏHõ~°Ô~_ç¤ #∞Oz "≥#H˜¯ fã¨∞‰õΩO>ËZ\Ï¡LO@∞O Œh PÖ’K«#Å∞ "≥Ú ŒÅÜ«∂º~Ú. P PÖ’K«#Å∞ Z\Ï¡ L<åfl, HõhãO JO Œ~°=¸fiQÍæ ~å*Ï~°O "≥àÏ¡Åh, P WO\’¡, J=∞‡, ÉÏÑ¨ÙÅ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ <≥=∞~°∞ "Õã¨∞HÀ"åÅh

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 55

J#∞‰õΩ<åflO. ãïQÍæ ã¨ Œ∞ÌÅ | «∞Hõ=∞‡ <å_»∞ ~å*Ï~°O KÕi K≥~°∞=Ù ŒQÆæiH˜ "≥o¡ | «∞Hõ=∞‡‰õÄ_» P_®Åx JHõ Ü«∞ºÅ∞, ~°[x, Ñ≤Å¡Å∞ x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. gÅ~Ú Õ Ñ¨Ù\ì=Ú#QÆÅ¡‰õÄ,HõÔ~O@∞|OQÍ¡‰õÄ WO\H© =∞ èŒº# L#fl QÆ∞@ìÅ|O_»Å ŒQÆæiH©, É’_»∞ ŒQÆæiH©, zÅ∂Ê~°∞QÆ∞@ì‰õÄ‰õÄ_» "≥àÏ§Åx J#∞‰õΩ<åflO. XHõ~°HõOQÍ =∂ ÉÏÅºã¨‡ $`«∞Å#∂, =∂ z#fl<å\ ˜qÇ¨~°ã÷ÖÏÅ#∂ Ñ¨Ù#s˚qOKåÅ#∞‰õΩ<åflO. P „Ñ¨Ü«∂ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ "≥Ú ŒÅ~Ú#Ñ¨Ê\˜#∞Op=∂Ö’ K≥Ñ¨Ê~åx L ÕfiQÆO, Ñ≤Å¡Ö’¡ É’Öˇ_»O « ‰õΩ «∂Ç¨ÏÅO, L`åûÇ¨ÏO. Z<Àfl PÖ’K«#Å∞,„Ñ¨ÏoHõÅ∞...

ÃãÃÑìO|~ü 30 =∞ è•ºÇ¨ÏflO Éè’[<åÅ"Õà◊‰õΩ JO Œ~°=¸ ~å*Ï~°O KÕã¨∞‰õΩ<åflO. WÅ∞¡Zxq∞ Õà◊¡HÕ Œ "Õ∞O K«∂ã≤#Ñ¨ÙÊ_»∞ Z\Ï¡ LO^À WÑ¨ÙÊ_»∂ J\Ï¡Q LOk. |Ç¨ïâß WOHÍH˘OK≥O áê «|_ç, WOHÍ H˘OK≥O Z‰õΩ¯= ÉÏ=Ù~°∞=∞O\’O Õ"≥∂! D™êi JO ŒiH© K≥Ñ≤Ê,Jxfl U~åÊ@∂¡ KÕã¨∞‰õΩxáÈÜ«∂O QÆ#∞Hõ WÅ∞¡ â◊√„ÉèíO KÕã≤ LOk. WO\’¡H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ@ìQÍ<ÕJO ŒiH© Œ∞óYO =ÚOK«∞H˘zÛOk. WO\’¡ J_»∞QÆ_»∞QÆ∂ K«∂ã¨∂Î P ã÷ÖÏxH˜ ãÖ|OkèOz#*Ï˝Ñ¨HÍÅ#∞ QÆ∞~°∞Î ≥K«∞Û‰õΩO@∂ =∂~°∞ÊÅ#∞ ÖˇH˜ ã¨∂Î XH˘¯Hõ J„~å uiQÍO. |OQÍ¡ÃÑ·H˜ZH˜ JHõ _ç qëê Œ =∞ èŒ∞~° ã¨‡ $ «∞Å#∞ «ÅK«∞‰õΩ<åflO. U =ÚÃÑ·Ê Uà◊¡HÕ Œ<À ÑÖ_»∞QÆÅHÀ,„Ñ¨Éè’[<åÅHÀ, «kÌ<åÅHÀ =∞<åûÅÖ’ JO Œ~°=¸ =~°∞ã¨QÍ ‰õÄK«∞x u#fl *Ï˝Ñ¨HÍÅ#∞<≥=∞~°∞"Õã¨∞‰õΩO@∂ JO Œ~°=¸ ‰õÄK«∞x Éè’[<åÅ∞ KÕâßO. x[OQÍ<Õ =∞m¡ P ~ÀA ‰õÄ_»ÑÖ_»∞ˆQ, ã¨ Œ∞ÌÅ∞. Kåb KåÅ‰õΩO_® QÆ_çÑ≤# P z=i ~ÀAÖ’¡ ‰õÄ_» J=∞‡ ã¨ Œ∞ÌÅ ~ÀA`˘q∞‡k ~°HÍÅ J<åflÅ∞ - F~°Å∞ - =O_Õk. P ã¨‡ $ «∞Å`À<Õ JO Œ~°∂ «ÖÏ XHõ =O@HõOÕQÍ =∞m¡ ã¨ Œ∞ÌÅ Éè’[<åÅ∞ [iQÍ~Ú.

"Õ∞O WÅ∞¡ KÕ~å"≥∂ ÖË À KåHõe ÅK«Û=∞‡ =zÛOk. "Õ∞~° q<À Œ =zÛOk. H˜+¨<£ã¨~ãï. HÍ¿ãÑ¨\˜H˜ Ç¨Ï#∞=∞H˘O_» #∞Oz „Ñ¨ÉèÏHõ~ü ‰õÄ_» =KåÛ_»∞. =∂kQÆ Z_»¡ H˘=∞~°Ü«∞ºH˘_»∞‰õΩ Ü«∂ Œyi =KåÛ_»∞. ÉÏ=O_»¡ "≥OHõ#fl =KåÛ_»∞. áê « ~ÀAÖ’¡ÖÏQÆ<Õ ZÅHõ„~°Å∞Ñ¨@∞ì‰õΩx ZÅ"åà◊√¡ =KåÛ~°∞. ≥eã≤#"åà◊¥¡, ≥eÜ«∞x"åà◊¥¡ ZO`À=∞Ok =ã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞.

"Õ∞O K« Œ∞=Ù‰õΩ#flÑÊ\H© WÑÊ\H© |_ç KåÅ =∂iáÈ~ÚOk. =∂~°∞Ê KåÅ ãÇÏ[=¸,Jx"å~°º=¸ HÍ=K«∞ÛQÍx, QÆ « *Ï˝Ñ¨HÍxH© =~°Î=∂# "åãÎ"åxH© áÈeÛ K«∂ã¨∞Î#flÑ¨ÙÊ_»∞ XHõ™êH˜∆-"åºMÏº`« á⁄O^Õ J#∞Éèí∂u |Ç¨ïâß Jx~°fiK«hÜ«∞"≥∞ÿ#k, JÑ¨Ó~°fi"≥∞ÿ#k. PJ#∞Éèí∂uÖ’ XHõ Pâ◊Û~°ºO, XHõ P#O ŒO, XHõ Œ∞óYO, XHõ JÑ¨#=∞‡HõO, XHõ k„QÍƒùOu,U^À HÀÖ’Ê~Ú# ÉèÏ=#, `«#‰õΩ `≥eÜ«∞x, `å#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀÖËx U^À ÑïÏ=∞O[iyáÈ~ÚO Œ<Õ ÉèÏ=#, «#‰õÄ «# Z Œ∞\˜ =ã¨∞Î=Ù‰õÄ =∞ èŒº Œ∂~°O ÃÑiyáÈ~ÚO Œ<ÕÉèÏ=# =O\˜ Z<Àfl ÉèÏ"åÅ∞ =ÚÑ≤ÊiQ˘x LO\Ï~Ú.

L^•Ç¨Ï~°‰õΩ =∂ |_çx K«∂_»QÍ<Õ H˘@ì=zÛ#@∞ì Hõ#|_Õ q+¨Ü«∂Å∞ - =∂z#flÑ¨ÙÊ_»∞ JÑ¨ÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_Õ <å@∞‰õΩx ÃÑ~°∞QÆ∞ «∂ =∂ KÕuHõO ÕO « Z «∞Î LO_ç# kiâ‹#K≥@∞ì

56 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

WÑ¨ÙÊ_»∞ `å\˜K≥@∞ìHõ#fl Z «∞Î ÃÑiy =∞Ç¨=$Hõ∆OÖÏ =∂iOk. =∂ z#flÑ¨ÙÊ_»∞ |_ç =ÚO Œ~°,ÃÇÏ_£ =∂ãì~ü ‰õÄK«∞<Õ, S^À «~°QÆu [iˆQ QÆk =ÚO Œ∞ LO_ç# z#fl `À@, =∞ èŒºÖ’ ÃÑ ŒÌQÆ<Õfl~°∞K≥@∞ì, •xK«∞@∂ì =$`åÎHÍ~°OÖ’ „HÀ@#∞¡ (JÑ¨ÙÊ_»∞ "å\˜x U^À ¿Ñ~°∞`À Ñ≤eKÕ"åà◊¡O- "å\˜H˜ z#flz#fl Z„~°x "≥ÚQÆæÅ∞ LO_Õq, Jq «∞OK«∞‰õΩx uO>Ë ^•O\’¡ XHõ K«∞HõÑ¨Ó Õ<≥ LO_Õk), JHõ _» Wã¨∞Hõ‰õΩÑ¨ÊÖ’ P‰õΩ^•z HõxÃÑ>Ëì «∞_»∞O J<Õ [email protected]<Àfl LO_Õq.P `À@ =ÚO Œ~° XHõ ÃÑ ŒÌ ÉÁ_»∞¤=∞Ö¡K≥@∞ì LO_Õk. á⁄ Œ∞Ì<Õfl |_çH˜ =KÕÛ=~°‰õΩ JHõ _»<ÕÅO`å P Ñ¨ÓÅ∞ Ñ¨~°∞K«∞‰õΩx LO_Õq, ÖË • K≥@∞ì HÍO_»O Ñ¨@∞ì‰õΩx TÑ≤ Õ Ñ¨ÓÅ∞ [Å[ÖÏ~åÖËq. WÑ¨ÙÊ_® Ñ¨K«Û Œ#=∞O`å =∂Ü«∞=∞~ÚáÈ~ÚOk. JHõ _» XHõ ã¨ÉèÏ"ÕkHõ J~°∞QÆ∞Hõ\Ïì~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ "Õ∞O Hõ|_ô¤ P_»∞ «∞O_ç# KÀ@ WÑ¨ÙÊ_»∞ H˘ «ÎQÍ =¸_»∞ QÆ Œ∞Å∞ =KåÛ~Ú.Jxfl\˜Hõ#fl qz„ «O JÑ¨ÙÊ_»∞ ZO`À Z «∞Î JxÑ≤Oz# |_ç J~°∞QÆ∞Å∞ WÑ¨ÙÊ_»∞ KåÅ HÕkH˜L#fl@∞ì JxÑ≤OKå~Ú. JÑ¨ÙÊ_»∞ "Õ∞O QÆ∞O[ÖÏ@ P_»∞‰õΩO@∂ LO_ç# |_çQÆ∞O[Å∞ J\Ï¡QL<åfl~Ú. JÑ¨ÙÊ_»∞ |_ç#∞Oz WÅ∞¡ Hõ#|_»∞ «∂ LO_Õk, Œ∂~°OQÍ L#fl@ìxÑ≤OKÕk. WÑ¨ÙÊ_»∞Hõ#|_»_»O ÖË Œ∞ QÍx ŒQÆæ~°QÍ L#fl@ìxÑ≤™ÈÎOk. H˘O « áê « Hõ#|_»‰õΩO_® áÈ~ÚOk.H˘O « H˘ «Î =zÛKÕiOk. ≥eã≤#k H˘O « ÖË Œ∞, ≥eÜ«∞xk H˘O « LOk.

|_ç ŒQÆæiH˜ áÈ~Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞ =ÚÃÑ·Ê<åÅ∞ˆQà◊¡"≥#∞Hõ P P=~°Ö’ QÆ_çÑ≤# Hõ∆ÏÅ∞,~ÀAÅ∞, ãÖ=`«û~åÅ∞ QÆ∞~˘ÎzÛ ^Œ∞óYO PQÆÖË^Œ∞. x*ÏxH˜ P |_çÖ’ K«kq#q S^Œ∞ãO= «û~åÖËQÍx Jq ZÑÊ\H© =∞~°ÑÙ‰õΩ~å=Ù. XHõ\’ «~°QÆuÖ’, Ô~O_À «~°QÆuÖ’ |_çHáÈ#x"≥ÚO_çH˜ "Õã¨∞ÎO>Ë, ÉÏÑ¨Ù zO «|iÔQ Ñ¨@∞ì‰õΩx ##∞fl «~°∞=Ú «∂ |_çH˜ KÕiÛ# Œ$â◊ºO=∞#ã∞g∞k#∞Oz Z\Ï¡ K≥iyáÈ «∞Ok? Ô~O_À «~°QÆuÖ’ L#flÑÙÊ_»∞ XHõ ÇÏãÎ ™ê=Ú„k‰õΩ_»∞|_çH˜=¿ãÎ ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º (<≥Å∞¡@¡ "≥OHõ>Ëâ◊fi~° ~å=Ù - =∂ ÃÑ ŒÉÏÑ¨Ù H˘_»∞‰õΩ, ~å*Ï~°O |_çH˜KåÅ~ÀAÅ∞ ÃÇÏ_£ =∂ãì~ü) Ô~O_»∞ ~°∂áêÜ«∞Å∞ WzÛ "≥Ú «ÎO |_çÑ≤Å¡ÅO ŒiH© *’ºu+¨ºOK≥Ñ≤ÊOKå_»∞. Z\Ï¡QÆ∂ ''^˘~°—— H˘_»∞‰õΩQÆ^•, Éèíq+¨º`«∞Î ÉÏQÆ∞O_»HõáÈ`«∞O^• Jx PÇ¨ÏãÎ™ê=Ú„k‰õΩ_»∞ <å K≥~Úº K«∂ã≤, ''=∞Ç¨Ï~å˚ «‰õΩ_»∞, ÃÑ ŒÌÃÑ ŒÌ K« Œ∞=ÙÅ∞ K« Œ∞=Ù`å_»∞,ÕâßÅ∞ UÅ∞`å_»∞, Õâ◊ ÕâßÅ∞ u~°∞QÆ∞`å_»∞—— Jx K≥Ñ≤Ê# *’ºu+¨ºO ZÑ¨ÙÊ_»∂ QÆ∞~ ÎzÛ,

"å\˜Ö’ XHõ \˜ ‰õÄ_» x[O HÍÖË Œx ≥eã≤ #=Ùfi =ã¨∂Î LO@∞Ok. zxfl QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞‰õΩ#fl@∞ì,«# ~å*Ï~°O K« Œ∞=Ù J~ÚáÈÜÕ∞@Ñ¨ÙÊ_»∞ ''ÃÑ Œ™ê~°∞=∂=∞Ü«∞º—— Œ Œ∞ÌÅ∞ ÕÖË@∞ì ˘_»áêâ◊O

ÃÑ@ì_»O, J=∞‡ PÜ«∞##∞ WO\˜H˜ Ñ≤ez HÀÑ¨Ê_»_»O - ZÑ¨Ê\ ˜ÔH·<å =∞izáÈÖËxq+¨Ü«∂ÖˇxflL<åflÜ≥∂!

x*ÏxH˜ P |_ç =zÛ#^Õ ÉÏÑ¨Ù=Å¡. WÑ¨ÙÊ_»Hõ¯_» P „Ñ¨™êÎ=<Õ ÖË^Œ∞QÍx, ÉÏÑ¨ÙLz «OQÍ ã÷ÅO WzÛ#O Œ∞=Å¡<Õ P |_ç x~å‡=∞~ÚOk. ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º ÃÑO_®ºÅÖ’ K« Œ∞=Ù‰õΩxHõ+ìÑ¨_»∞ «∞#fl Œx, q∞ye# Ñ≤Å¡ÅHõ~Ú<å P Hõ+ìO LO_˘ ŒÌx ÉÏÑ¨Ù |_ç Hõ@ì_®xH˜ ã÷ÅOLz «OQÍ WKåÛ_»∞. JO Œ∞Ö’#∂ WÑ¨ÙÊ_»∞ |_ç L#fl ã÷ÅO Z=~À =∂kQÆ "åà◊¡ Œ~Ú Õ,"åà◊¡‰õΩ JO Õ ã÷ÅO "Õ~KÀ@ WzÛ, D ã÷ÅO `å#∞ fã¨∞‰õΩx Jk |_çHÀãÖ WKåÛ_»∞.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 57

Tà’¡ H˘@ì=zÛ#@∞ì Hõ#|_ç# q+¨Ü«∂Å∞ WOHÍ KåÅ L<åfl~Ú. |ã¨∞û PˆQ ŒQÆæ~°PO[<ÕÜ«ÚÅ q„QÆÇ¨ÏO ™ê÷#OÖ’ Ñ¨HÍ¯ QÆ∞_ç =zÛOk. P q„QÆÇ¨ÏO g∞ Œ HõÑ¨ÙÊQÍ LO_ç#~åqK≥@∞ì J\Ï¡Q LOkQÍx, JHõ _ç ÃÑ ŒÌ p=∞zO «K≥@∞ì áÈ~ÚOk. JHõ _» XHõÑ¨ÙÊ_»∞ âßÅg~°O XHõ"≥·Ñ¨Ù "≥· ŒºOKÕã¨∂Î, =∞~À"≥·Ñ¨Ù Ç¨ÏŸ@Öò #_çÑ≤ Õ #_»=ÖË Œ∞QÍx, WÑ¨ÙÊ_»∞ HõhãÖ<åÅ∞QÆ∞ KåÜ«∞, \Ñ¶≤#¡ ÇÏŸ@à◊√¡<åfl~Ú. XHõ ÇÏŸ@Öò Ö’ÑeH =∂kQÆ Ü«∂ Œyi ã∞ÅÉèíOQÍ<ÕáÈ~Ú=ã¨∞Î<åfl_»∞. Tà’¡ WO «‰õΩ=ÚO Œ∞ ã¨#fl\˜ ãÖ Œ∞QÍ LO_ç# áê<åk - Ti ~°Ç¨Ï^•i- WÑ¨ÙÊ_»∞ ã≤"≥∞O@∞ ~À_»∞¤ J~ÚáÈ~ÚOk. Wk=~°‰õΩ HõhãÖ =¸_»∞KÀ@¡ =∞Å∞Ñ¨ÙÅ∞ LO_ÕP `À= WÑ¨ÙÊ_»∞ ã≤"≥∞O@∞~À_»∞¤ HÍ=_»O=Å¡<À U"≥∂ P =∞Å∞Ñ¨ÙÅhfl áÈÜ«∂~Ú. JÉÏƒã¨bWO\˜Ñ¨Hõ # ÃÑ ŒÌ=∂#∞K≥@∞ì Jx"Õ∞O Ñ≤Å∞ã¨∞ÎO_ç# ÃÑ ŒÌK≥@∞ì ÖË Œ∞. =_»¡ „|Ç¨Ï‡Ü«∞º WÅ∞¡Hõ#|_»‰õΩO_®áÈ~ÚOk. Wk=~°‰õΩ Z «∞Î# L#fl@ìxÑ≤OKÕ =∂Ô~Ñë¡ "åà◊¡ Wà◊¡ =~°∞ã¨ áê «|_ç‰õÄeáÈ «∞#fl@∞ìQÍ L<åfl~Ú. XHõÑÙÊ_»∞ Œ~°ÊOQÍ xezLO_Õ <å~åÜ«∞Ô~_ç¤ WÅ∂¡, |O‰õΩÅ∂JO Õ. Ñ¨Hõ # áÈã¨∞ì=∂ãì~ü ~°=∞ÏÔ~_ç¤QÍiÅ∞¡ ‰õÄeáÈ~Ú PÜ«∞# Hõà◊√¡ Hõ#|_»x ã≤÷uÖ’XO@i QÆkÖ’ LO@∞<åfl~°∞. ÃÑ ŒÌÃÑ ŒÌ |O‰õΩÅhfl tkäÖÏÅÖÏQÆ L<åfl~Ú. ÉÁ„_®~Ú, JHõ _»HõpÛ~°∞ J\Ï¡Q L<åfl~ÚQÍx J@∞#∞Oz áêQÍÅ "åà◊¡ Wà◊¡"≥·Ñ¨Ù uiy Õ =∞m¡ tkäÅQÆ$Ç¨ÖË.J=∞$ «=∞‡ WÅ∞¡ Jh, ‰õΩ@∞ìÃãO@~ü Jh ≥eã≤# WÅ∞¡ áê@‰õΩÅg∞ Œ X «∞ÎQÍ |~îåh fQÆáêi LO_Õk. J ŒO`å áÈ~ÚOk. P Ñ¨Hõ # áêQÍÅ"åà◊¡ WÅ∞¡‰õÄ_» pHõ\˜H˘@∞ìÖÏQÆ LOk.ÉÏÑÙ‰õΩ ÉÏÅºq∞„ «∞_»∞, XHõ ~ÀA‰õÄ_» HõÅ=‰õΩO_® LO_»x QÀáêÅÔ~_ç¤ WÅ∞¡ ‰õÄeáÈ «∞#fl@∞ìQÍLOk.

H˘xfl Wà◊¡ â‹·käÖÏºxH˜ ã¨=∂#OQÍ H˘@ì=zÛ#@∞ìQÍ HõxÑ≤Oz# =∞~À q+¨Ü«∞OT~°O`å Ñ¨K«ÛÑ¨K«ÛQÍ LO_»_»O. ZHõ _» K«∂¿ãÎ JHõ _» K≥@∂¡ KÕ=∞Å∂, Ñ¨K«Ûx á⁄ÖÏÅ∂,Hõ#∞K«∂Ñ¨Ù Px#O «"Õ∞~å Ñ¨K«Û Œ#O - XHõÑ¨ÙÊ_»∞ ~åà◊¡~å*Ï~°O QÍ Ñ≤ez# Tˆ~<å WkJx Pâ◊Û~°ºO HõeyOk. QÆ « Ô~O_»∞ ãÖ= «û~åÅ∞QÍ =∞OzHÍÅO HÍ=_»O`À, TiH˜ Ô~O_»∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ "åQÆ∞Å∞ á⁄Oyá⁄~°¡_»O, K≥~°∞=Ù =∞ «Î_ç Ñ¨_»_»O`À T~°∞ Ñ¨K«ÛÑ¨K«ÛQÍ LOk. Tà’¡Õ"å Œ∞Å „áê*ˇ‰õΩì Ñ¨#∞Å∞ [~°∞QÆ∞ «∞<åfl~Ú. QÆÑ¨Ù~°O K≥~°∞=Ù#∂, ~å*Ï~°O K≥~°∞=Ù#∂

HõeÑ≤ ÃÑ ŒÌ „áê*ˇ‰õΩìQÍ =∂~°ÛÉ’ «∞<åfl~°x ≥eÜ«∞_»O`À JO Œi =ÚMÏÖ’¡#∂ H˘OK≥O Pâ◊,H˘OK≥O HÀiHõ, H˘OK≥O "≥Å∞QÆ∞ Hõ#|_»∞ «∞<åfl~Ú.

WHõ ~å*Ï~°OÖ’ =∞#∞+¨µÅ PáêºÜ«∞ « QÆ∞iOz J~Ú Õ ZO « K≥Ñ≤Ê<å «‰õΩ¯"Õ. Jk=∞x+≤g∞ Œ, =∂#=ãÖ|O è•Å L^• «Î « g∞ Œ, B#fl «ºOg∞ Œ Q˘Ñ¨Ê Pâ◊#∂ #=∞‡HÍhflHõeyOz# =∞ÇÏ «Î~° ãO Œ~°ƒùO. "Õ∞O =KåÛ=∞x ≥eÜ«∞QÍ<Õ ZO ŒÔ~O Œ~À =KåÛ~°x, =ã∂Î<ÕL<åfl~°x Wk=~°H K≥áêÊ#∞. H˘O Œi QÆ∞iOK«~Ú<å q=~°OQÍ K≥áêÊe. ÉÏÑ¨Ù ~å*Ï~°O=zÛ ™⁄O « =º=™êÜ«∞O ÃÑ\ì#Ñ¨Ê\˜#∞Op «#‰õΩ ÃÑ ŒÌ r «QÍ_»∞QÍ L#fl Z_»¡ áÈK«Ü«∞ºU_»∞ã¨∂Î Ñ¨~°∞ÔQ «∞Î «∂ =KåÛ_»∞. JÑ¨Ê\˜H Z_»¡ H˘=∞~°Ü«∞º H˘_»∞‰õΩ Ü«∂ Œyi =zÛ L<åfl_»∞,

58 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

«<Õ "åà◊¡ z<åflÜ«∞#‰õΩ "Õ∞O =zÛ L<åfl=∞x K≥ÑÊOáê_»∞. ÉÏÑÙ "åà◊√¡ JO « PKå~°Ñ~åÜ«∞∞ÖËQÍx Pâ◊Û~°ºOQÍ =ÚQÆ∞æ~°#fl Œ=Ú‡Å∂ =ÚQÆ∞æ~°∞ =∂kQÆ J#fl Œ=Ú‡Å#∞ «=∞ r «QÍà◊√¡QÍÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. H˘=∞~°Ü«∞º ÃÑ ŒÉÏÑ¨Ù‰õÄ, áÈK«Ü«∞º ÉÏÑ¨Ù‰õÄ, "≥OHõ@=∞Å¡Ü«∞º z#ÉÏÑ¨Ù‰õÄr «QÍà◊√¡QÍ LO_Õ"å~°∞ (P ''J*Ï#ÑÙ@O èŒÜ«ÚQÆOÖ’—— =∂HõO> =Ü«∞ã∞Ö’ KåÅ ÃÑ ŒÌ"åà◊¡~Ú#P =ÚQÆ∞æih UHõ=K«#OÖ’ =∂„ «"Õ∞HÍ Œ∞, u~°™ê¯~°=K«#OÖ’ Ñ≤eKÕ"åà◊¡O. áÈK«Ü«∞º#~Ú ÕáÈ+≤QÍ Jx Ñ≤Å∞ã¨∞ÎO_Õ"åà◊¡O). Jã¨Ê $â◊º « WO\˜Ö’Ñë Ñ¨#∞Å‰õÄ, =ÚYºOQÍ =O\Õ\’¡H©LO_Õ Õ"≥∂QÍx, "Õ~Ñ¨#∞Ö’¡ JO « HõzÛ «OQÍ LO_ÕkHÍ Œ∞. áÈK«Ü«∞º ÉèÏ~°º ZÅ¡=∞‡ WO\˜J~°∞QÆ∞g∞ Œ ‰õÄK«∞x aÜ«∞ºO K≥~°∞QÆ∞ «∞O_Õ Œ$â◊ºO QÆ∞~°∞ÎH˘ã¨∂Î<Õ LOk.

áÈK«Ü«∞º JHõ Ü«∞º Ñ¨Ù@∞ìHõ<å\˜#∞Op ÉÏÑ¨Ù‰õÄ «#‰õÄ L#fl ãÖ|O è•xfl, ÉÏÑ¨Ù«#Ñ¨@¡ Hõ#|~°z# #=∞‡HÍxfl, „¿Ñ=∞#∞ «ÅK«∞‰õΩx K≥Ñ¨Ù «∂ U_»∞ã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂_»∞.

J=∞‡ K«xáÈ=_®xH˜ S^•ˆ~à◊¡=ÚO Õ =º=™êÜ«∞O ‰õΩÑ¨Ê‰õÄeOk QÆ#∞Hõ r «QÍ_ç J=ã¨~°"Õ∞ÖËHõáÈ~ÚOk. JO>Ë áÈK«Ü«∞º`À =∂ WO\˜ ãÖ|O èŒO ≥yáÈ~Ú ^•^•Ñ¨Ù =ÚÃÑ·Ê Uà◊¡~ÚLO@∞Ok. HÍx P =¸_»∞ ŒâßÉÏÌÅ "≥#∞Hõ\˜ Hõ äŒÅ#∂ QÍ äŒÅ#∂ áÈK«Ü«∞º x#fl"≥Ú#fl\˜ãÖQÆ «∞ÅÖÏQÆ «qfiáÈã¨∞Î<åfl_»∞.

Z_»¡ Ü«∂ Œyi J~Ú Õ "Õ∞O T~°∞ =kÖË<å\H ÑÙ\˜ì L<åfl_À ÖË À QÍx "Õ∞=∞O Œ~°=¸z~°Ñiz «∞Å=∞~Ú#@∞ìQÍ =∂\Ï¡_»∞ «∞<åfl_»∞. WO\’¡ «# «O„_ç, Ñ≤# «O„_»∞e ŒÌ~°∂ ZÑÙÊ_»∂«=∞ ^˘~°ÅQÆ∞iOz, ^˘~°Å =∞Oz «#O QÆ∞iOz K≥Ñ¨Ù «∞O\Ï~°x Ü«∂ Œyi KåÅ „¿Ñ=∞QÍ

K≥áêÊ_»∞. Tà’¡ Hõ~°ÏÅ =º=™êÜ«∞O ZÑ¨ÙÊ_À áÈ~Ú#Ñ¨Ê\˜H©, WÑ¨Ê\˜H© Ü«∂ Œyix ‰õÄ_»Hõ~°ÏÅ Ü«∂ Œyi J<Õ JO@∞O\Ï~°@.

WHõ KåHõe ÅK«Û=∞‡. =∂ WO\˜=ÚO Œ~° Ô~O_»∞ =~°∞ã¨Å∞QÍ LO_ç# P~°∞ KåHõe‰õΩ@∞OÉÏÅÖ’ KåHõe "≥OHõ@Ü«∞º - ÅK«Û=∞‡ ‰õΩ@∞O|O XHõ\˜. "åà◊¡ ÃÑ ŒÌH˘_»∞‰õΩ ~å[Ü«∞º<å‰õΩ XHõ ãÖ=`«û~°O ExÜ«∞~ü HÍx Ñ¨Hõ¯Ñ¨Hõ¯<Õ LO_»_»O =Å¡ Hõeã≤ Z<Àfl P@Å∞P_»∞‰õΩO@∞O_Õ"åà◊¡O. <å~åÜ«∞™êfiq∞ Hõq`åãOÑÙ@O 'ãO Œ∞Hõ— =ÚO Œ∞=∂@Ö’ ÑÙ~åâ’HõOQÆ∞iOz ~åã¨∂Î ÅK«Û=∞‡ â’HÍxfl QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞‰õΩ<åfl#∞. ÅK«Û=∞‡ =zÛ J=∞‡ J<å~ÀQÆºO`ÀÇ¨Ï#∞=∞H˘O_» "≥àı¡@Ñ¨ÙÊ_»∞ «#`À =∂\Ï¡_ç# =∂@Å∞ QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∞‰õΩx =∂ JO Œih HõO@«_ç ÃÑ\ìOzOk. <Õ#∞ «# QÆ∞iOz ~åâß#x JHõ Ü«∞º K≥Ñ≤ Õ ''z#fl^˘~°‰õΩ Jhfl QÆ∞ˆ~Î—— Jx

„¿Ñ=∞QÍ JOk. TiãÖQÆ «∞Å∞ =∂\Ï¡_»∞ «∂ ~å*Ï~°O, QÆÑ¨Ù~°O K≥~°∞=ÙÅ∞ Hõe¿ÑÜ«∞_»OQÆ∞iOz K≥Ñ≤Ê#Ñ¨ÙÊ_»∞ <Õ#∞ ~å*Ï~°O K≥~°∞=Ù Hõ@ì z=~°# =_≥¤~åAÅ q„QÆÇ¨Å#∞ UOKÕÜ«∞É’`«∞<åfl~°x J_çQÍ#∞. ''"å"Àfi, ^˘~°‰õΩ Jxfl Ü«∂k‰õΩ#flÜÕ∞—— Jx =∞~˘Hõ™êiPâ◊Û~°ºáÈ~ÚOk. "Õ∞~° q<À Œ =ÚÃÑ·ÊUà◊¡HÕ Œ Z\Ï¡ LO^À WÑ¨ÙÊ_»∂ J\Ï¡Q LOk. WÑ¨ÙÊ_»∞Ü«∂Éèˇ·Ö’¡ LO Õ"≥∂QÍx "Õ∞~° "≥OHõ\Ï„k K«xáÈ~Ú q «O «∞=ÙQÍ =∂i#ÑÙÊ_»∞ W ŒÌ~À =ÚQÆ∞æ~Àz#flÑ≤Å¡Å`À Ti"åà◊¡ ™ê#∞Éèí∂u ™êÜ«∞O`À HõëêìÅhfl QÆ>ìH˜ WÑ¨ÙÊ_»∞ H˘OK≥O ã≤÷q∞ «OQÍ<ÕL#fl@∞ìOk. J=∞‡`À «# *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞, ÑÖ_»∞QÆÅ =ÚO Œ∞ JHõ Ü«∞ºÅHÀãÖ Ç¨Ï_®=Ù_çQÍ

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 59

H˘ «Î|@ìÅ∞ ‰õΩ\ì WzÛ# ãÖ Œ~åƒùÅ∞ QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∞‰õΩOk. =∂Ô~Ñë¡ ‰õΩ@∞OÉÏÅ`À, =ÚYºOQÍÃÑ Œ=∞ÖÏ¡Ô~_ç¤, ÅH∆Í‡Ô~_ç¤ ‰õΩ@∞OÉÏÅ`À ÉÏÑ¨Ù‰õÄ, WO\’¡ JO ŒiH© KåÅ ¿ãflÇ¨ÏO LO_Õk.WÑ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨ÉèÏHõ~ü , H˜+¨<£Å PáêºÜ«∞ «Ö’ P ¿ãflÇ¨ÏO WOHÍ ã¨r=OQÍ LOk. ^•xHõ#flPâ◊Û~°ºO u~°∞ÑüÔ~_ç¤ Ñ≤Å¡Å∞ =ÚQÆ∞æ~°∂ K«∂Ñ≤# Jaè=∂#O. P =ÚQÆ∞æ~°∞ Ñ≤Å¡Å‰õÄ TÇ¨Ï≥e¿ã<å\˜H "Õ∞O T~°∞ =keáÈÜ«∂O. HÍx "Õ∞=∞O Œ~°=¸ ZO`À ≥eã≤#"åà◊¡ÖÏQÆ "åà◊√¡«=∞ WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩáÈ~Ú ZO « Jaè=∂#OQÍ L<åfl~À K«∂¿ãÎ Hõà◊¡Ö’ hà◊√¡ uiQÍ~Ú.

u~°∞ÑüÔ~_ç¤ WÑ¨ÙÊ_»∞ J<å~ÀQÆºO`À L<åfl_»∞QÍx, =ÚÃÑ·ÊUà◊¡ HÕ Œ ã≤x=∂Ö’¡ KÕ~°_®xH˜=∞„^•ã¨∞ "≥o¡, U"À XHõ\˜ Ô~O_»∞ ã≤x=∂ÅÖ’ #\Õz, ZÑ¨ÙÊ_»∂ ≥Å¡ ÃÑ·*Ï=∂ ÖÏbÛÅÖ’Ç‘Ï~ÀÖÏ u~°∞QÆ∞ «∞O_ç# ~°∂Ñ¨"Õ∞ QÆ∞~°∞Î =ã¨∞ÎOk.

J~Ú^À `«~°QÆu =~°‰õÄ Hõeã≤ K«^Œ∞=Ù‰õΩ#fl âßÖ’Å¡ |∞zÛ~å[O, P `«~åfi`«| «∞‰õΩ ≥~°∞=Ù HÀãO ÉÁOÉÏ~ÚH©, =∞Ô~Hõ _≥Hõ _çHÀ "≥o¡, =∞m¡ TiH uiy =zÛ# |∞zÛ~å[O"Õ∞O =KåÛ=∞x ≥eã≤ Ñ¨~°∞ÔQ «∞ÎH˘KåÛ_»∞. ''h`À Hõeã≤ XHõ á¶⁄\’ HÍ"åe—— Jx J_çy á¶⁄\’f~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. z#flHõ¯Ü«∞º HÍ¡ãπ"Õ∞\ò Éˇ·~°QÀx ™ê~ÚÅ∞ Ñ¨à◊√¡ T_çáÈ~Ú, K≥OÑ¨Å∞Ö’ÑëH˜áÈ~Ú, A@ìO`å <≥iã≤áÈ~Ú =Úãë «#O g∞ Œ Ñ¨_ç#@∞ì<åfl_»∞. P ~ÀAÖ’¡ Tà’¡xJu `«‰õΩ¯= =∞Ok L^ÀºQÆ∞Ö’¡ XHõ_çQÍ, HõO_»Hõì~üQÍ Ñ¨xKÕã¨∂Î W<£+¨~üì`À \˜Ñπ\ÏÑπQÍHõ#|_»∞`«∞O_Õ"å_»∞.

~å*Ï~°O "≥o¡# ãÖ Œ~°ƒù"Õ∞ ã¨ Œ∞ÌÅ | «∞Hõ=∞‡ QÆ#∞Hõ, «OˆQ_»∞Ñ¨ÓÅ∞, QÆ∞#∞QÆ∞Ñ¨ÓÅ∞≥Ñ≤ÊOz | «∞Hõ=∞‡ ¿ÑiÛ, ÅK«Û=∞‡ Ñ¨@∞ì‰õΩx =ÚO Œ~° #_»∞ã¨∞ÎO_»QÍ, HÍÖÏxfl =ÚÃÑ·Ê Uà◊√¡

"≥#HuÑ≤Ê, P "≥#∞Hõ JO Œ~°=¸ - <≥Å∞¡@¡ =~°=~°~å=Ù - ~°OQÆ<åÜ«∞Hõ=∞‡Å ãO`å#=∞O`å- Tà’¡H˜ Tˆ~yOÑ¨ÙQÍ «~°e"≥àÏ¡O. ^•i á⁄_»∞QÆ∞<å Ñ¨ÅHõiOÑ¨ÙÖË, HõO@ «_Õ, P#O Œ=¸qëê Œ=¸ HõÅQÆeã≤# J#∞Éèí∂ «∞ÖË. t"åÅÜ«∞O Ñ¨Hõ # áê «~ÀAÖ’¡ÖÏQÆ<Õ ÃÑ ŒÌ Z «∞Î#|`«∞Hõ=∞‡ P_»∞`«∞<åfl~°∞. =O^ŒÖÏk=∞Ok „ã‘ÎÅ∞, K«∞@∂ì T~°∞T~°O`å JHõ¯_Õ LOk.JHõ Ü«∞ºÅ∞, ~°[x, Ñ≤Å¡Å∞ HÍ¿ãÑ¨Ù | «∞Hõ=∞‡ P_ç# «~åfi « JÑ¨Ê\˜H =Úã≤=Úã≤ pHõ@∞¡Ñ_»∞ «∞<åfl~ÚQÆ#∞Hõ K≥~°∞=Ù K«∂^•Ì=∞x "≥àÏ¡O. H˘xflUà◊¡áê@∞ K≥~°∞=ÙÖ’H hà◊√¡ ~åÖË Œ∞QÆ#∞Hõ=∞ «Î_ç ŒQÆæ~° K≥~°∞=Ù =∞ èŒºÖ’ «∞=∞‡Å∞ "≥Úez ÃÑ ŒÌÃÑ ŒÌ K≥@¡~ÚáÈÜ«∂~Ú. HÍx D™êiK≥~°∞=Ù xO_ç, Hõ@ì ≥yáÈ «∞O Õ"≥∂#x =∞ «Î_ç ≥QÆQ˘@ì=Åã≤=zÛO Œ@.

| «∞Hõ=∞‡Å ŒQÆæ~° xÅ|_ç LO_»QÍ, ''QÆ∞~°∞Î Ñ¨_»Î"å ^˘~å—— Jx XHõ Ü«Ú=‰õΩ_»∞.=ÚYO áÈÅ∞Û‰õΩ<Õ@>Ëì LOkQÍx ≥eÜ«∞_»O ÖË Œ∞. =_»¡ Ü«∂ Œyi. JHõ Ü«∞º, =∂=∞Ü«∞º[_»Û~°¡ #∞Oz Ç¨Ï#∞=∞H˘O_»‰õΩ =zÛ# H˘ «ÎÖ’, JO>Ë 1969Ö’, WÑ¨Ê\˜ H˘ «Î|ãπ ™êìO_£~À_»∞¤Ö’ q[ÜÕ∞O Œ~ü Ô~_ç¤ WO\’¡ J ≥Ì‰õΩ LO_Õ"åà◊√¡. JÑ¨ÙÊ_»∞ ™êl, zxfl z#flÑ≤Å¡Å∞ QÆ#∞HõWO\’¡ Ñ¨xH˜ J=ã¨~°=∞x D Ü«∂ Œyix ~å*Ï~°O #∞Oz fã¨∞‰õΩáÈÜ«∂~°∞. JÑ¨ÙÊ_»∞ «#‰õΩZxq∞ Õà’¡, Ñ Õà’¡. <å =Ü«∞¿ã. "Õ∞O W ŒÌ~°O Hõeã≤ P_»∞‰õΩ<Õ"åà◊¡O. JÑÙÊ_»∞ XHõ "å#HÍÅO*’~°∞# "å#Å∞ Ñ¨_ç ExÜ«∞~ü HÍÖËl „Q“O_£û Ñ¨Hõ # L#fl HÍÅ∞= xO_® áêiOk. =∞ èŒºÖ’

60 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

XHõ Ç¨Ï∫*ò ÖÏQÆ Hõ\ì LO>Ë Ü«∂ Œys <Õ#∂ W ŒÌ~°=¸ JO Œ∞Ö’ ky KÕÑ¨Å∞ Ñ¨\ÏìO. PãÖQÆ «∞Åhfl - =ÚÃÑ·ÊJ~Ú Œ∞ Uà◊¡ "≥#∞Hõ\˜ ãÖQÆ «∞Åhfl - QÆ∞~°∞Î KÕâß_»∞.

Ug∞ =∂~°#@∞ì Hõ#|_ç#k ~å*Ï~°O =∞#∞+¨µÅ PáêºÜ«∞ « HÍQÍ, Tà’¡ „ÉÏÇ¨Ï‡ÅWÅ∂¡ J\Ï¡Q =∂~°‰õΩO_® LOk. <å~åÜ«∞ z<åflÜ«∞#, J#ã¨∂Ü«∞=∞‡ «Î, Ñ≤Å¡Å∞ JO Œ~°∂~ÀE HõÅ∞ã¨∞Î#fl =∞#∞+¨µÅ`À =∂\Ï¡_ç#>Ëì =∂\Ï¡_®~°∞. Ñ¨Ù\ì=Ú#QÆÅ¡ "åQÆ∞, HõÔ~O@∞|OQÍ¡K«∂^•Ì=∞x ÉÏQÍ LO_çOk QÆ#∞Hõ HÍ~°∞¡ "Õã¨∞‰õΩx Ñ¨Ù\ì=Ú#QÆÅ¡ |Ü«∞ÖËÌ~åO. Õ"å Œ∞ÅÃÑ·ÑπÖ·<£ =Å¡ WÑ¨ÙÊ_»∞ Ñ¨Ù\ì=Ú#QÆÅ¡‰õΩ, XHõÑ¨Ê_»∞ ÉÏÑ¨Ù =º=™êÜ«∞O KÕã≤# K≥ÅHõ =~°‰õÄHÍ~°¡g∞ Œ áÈ=K«∞Û. "åQÆ∞ "≥Ú#fl"≥Ú#fl\˜=~°‰õÄ áê~°∞ «∂ LO Œ@ QÍx WÑ¨ÙÊ_»∞ hà◊√¡ ÖË=Ù.Wã¨∞HõO`å `À_ç fã¨∞‰õΩ áÈ=_»O=Å¡ "åQÆ∞ áê~°HõO PyáÈ~ÚOk. X„Ô~Ö’‰õÄ_» hà◊√¡ ÖË=ÙQÍx, X„Ô~ "åQÆ∞Ö’ Hõe¿ãKÀ@ ZÑ¨ÙÊ_À =ÚÃÑ·Ê J~Ú Õà◊¡ HÕ Œ@ ~åQÆ_ç =∞\ìHõ@ì Hõ\ì,^•xH˜ "≥∂ Œ∞QÍ‰õΩ «∂=ÚÅ∞ U~åÊ@∞KÕã≤ „áê*ˇ‰õΩìÅ∞ Hõ\ì# *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ JHõ _Õ ã¨r=OQÍL<åfl~Ú. P J#∞Éèí"åxfl XHõ Hõq «Ö’ ~åã≤ U_≥xq∞ Õà◊¡ HÕ Œ QÆ∞~°∞Î ≥K«∞Û‰õΩ<åfl#∞QÍx, Pã÷ÖÏxfl K«∂ã≤, JHõ _» =Ú@∞ì‰õΩx P «ÅÑ¨ÙÅ∞ ≥K«∞ÛHÀ=_»O JÑ¨Ó~°fi"≥∞ÿ# J#∞Éèí=O. JHõ _»XHõ K≥H± _®"£∞ Hõ\Ïì~°@ QÍx Jk "≥Ú#fl\˜ =~° ŒÅ‰õΩ ≥yáÈ~ÚOk. WÑ¨ÙÊ_»Hõ _» HÍã≤xflhà◊√¡ xez LO>Ë, Ñ≤Å¡ÅO Œ~°∂ P hà◊¡Ö’<Õ ˆHiO «Å∞ H˘\Ïì~°∞.

~å*Ï~°O XHõ J~°÷OÖ’ KåÅ =∂iáÈ~ÚOk. =∞~˘Hõ J~°÷OÖ’ Ug∞ =∂~°‰õΩO_®#∂LOk. =∞# „QÍg∞ ™ê=∂lHõ =º=ã÷Ö’x H˘ «Îáê «Å "Õ∞Å∞HõÅ~ÚHõ, áê « H˘#™êyOÑ¨Ù,H˘ «Î =∂~°∞Ê Jxfl\H© ™êH©∆Éèí∂ «OQÍ LOk ~å*Ï~°O. JHõ _ç =∞#∞+µÅ PáêºÜ«∞ «, Jaè=∂#OK«∂ã∞ÎO>Ë, D Õâ◊OÖ’ „ÑÑOpHõ~°QÍx, =∂Ô~¯\©Hõ~°QÍx ZO Œ∞‰õΩ q[Ü«∞O ™êkèOK«ÖË"À=∞~˘Hõ™êi J~°÷=∞~ÚOk. WHõ _» WOHÍ =∂Ô~¯>Ë «~° ãO|O è•Å∞, ãÇÏ[ =∂#= ãO|O è•Å∞U^À XHõ ™ê÷~ÚÖ’ H˘#™êQÆ∞ «∞<åfl~Ú. Jq èŒfiOãÖ HÍ=_»O "≥Ú ŒÅ~Ú LO_»=K«∞Û,H˘xflKÀ@¡ =∂Ô~¯\ò ^Œ∞~å„Hõ=∞ Z‰õΩ¯=QÍ<Õ LO_»=K«∞Û. HÍx WOHÍ =∞# Ñ¨Öˇ¡@∂i=∞#∞+¨µÅ‰õΩ ÖÏÉèí#ëêìÅ`À ãÖ|O èŒO ÖËx =∂#= ãÖ|O è•Åg∞ Œ, Jaè=∂<åÅg∞ Œ,PáêºÜ«∞ «Åg∞ Œ, „ÑüÑ¶ÅO PtOK«x q èÕÜ«∞ «Åg∞ Œ #=∞‡HõO LOk. P q èÕÜ«∞ «ÅÖ’=∞#∞"å ŒO, ‰õΩÅO KÕiÛ# =∞He Z‰õΩ¯=QÍ<Õ LO_»=K«∞Û, •xfl Hõ_çQÜ«∞_»O «Hõ∆ J=ã~°"Õ∞HÍ=K«∞Û. HÍx, P J#∞|O è•ÅÖ’Oz P J=∂#gÜ«∞ JOâßÅ#∞ `˘ÅyOz, =∂#=ãÇÏ["≥∞ÿ# J#∞|O è•Å#∞, PáêºÜ«∞ «Å#∞ ÑÙ#~°∞ ŒúiOK« =Åã≤# J=ã~°O LOk. <å=~°‰õΩ<å‰õΩ ~å*Ï~°O „Ñ¨Ü«∂O XHõ <≥=∞bHõ J<Õfi+¨QÍ "≥Ú ŒÅ~ÚOk QÍx, =∂Ô~¯\©Hõ~°g∞^Œ Z‰õΩ¯= ^Õfi+Ö`À, qÑ¨¡= J=ã¨~°O QÆ∞iOz Z‰õΩ¯= ã¨Ê $Ç¨Ï`À, „QÍg∞ =∂#=ãÖ|O è•Åg∞ Œ W#∞=∞_çOz# Q“~°=O`À =Úyã≤Ok.

JHÀì|~ü 1 - 18, 2006

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 61

kyáÈÜÕ∞ á⁄ Œ∞Ì– "Õ∞QÀáêÖò

XHõ `˘e K«eHÍÅO =Úã≤ =Úã≤ "Õ‰õΩ==∂ WO\˜ =ÚO Œ~° ÉÁ_»∞¤=∞Ö¡ K≥@∞ì[Å[ÖÏ Ñ¨Ù@¡H˘nÌ Ñ¨ÓÅ∞ ~åeÛOkK«eHÀ «QÍ, Œ∞~°∞ã¨∞QÍ, qã¨∞~°∞QÍ≥Å¡x ≥Å∞Ñ¨ÙQÍ

=∂ WO\˜ "≥#∞Hõ áêi*Ï «OXH˘¯Hõ JÑ¨Ù~°∂áêxfl <ÕÅg∞ Œ ¿ÑiÛOka_çÜ«∞OQÍ, =∞$ Œ∞=ÙQÍ, K«Å¡QÍZ~°∞Ñ¨Ù ≥Å∞Ñ¨ÙÅ HõÅ<Õ «QÍ

=∂ WO\˜ g∞ Œ JÑ¨C_Õ qK«∞Û‰õΩO@∞#fl qÉèÏ «Ñ¨Ù z~°fl=Ùfi=∂ WO\˜ "≥#∞Hõ =∂OHÍà◊=∞‡ =∞„iÖ’ QÆ∞|∞~°∞ pHõ@¡ kQÆ∞Å∞

J Õ ã¨=∞Ü«∂# =∂ J=∞‡ #hfl Ö’HõOÖ’ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\ìOk

`˘eã¨Ê~°≈ `˘e èŒfix `˘e=∂@ `˘eáê@ `˘eP@ `˘eJ_»∞QÆ∞Jhfl J"Õ∞‡ Jhfl P Tˆ~ Jhfl P TÑ≤~ÉÁ_»∞¤ =∞Ö¡ÖË áêi*Ï`åÖË«∂~°∞Ê Z Œ∞~°∞K«∂Ñ¨ÙÖË Ñ¨_»=∞\˜ pHõ>Ë¡

Œ∞~°∞ã¨∞ «#=¸ a_çÜ«∞=¸qã¨∞~°∂ =∞$ Œ∞ «fi=¸≥Å∞Ñ¨Ó Z~°∞Ñ¨Ó

K«b "Õ_ô z~°fl=Ófi kQÆ∞Å∂...

Ü«∂Éè· Uà◊√¡ QÆ_çzáÈÜ«∂~ÚWÑ¨Ê\˜H© J Õ Ñ¨ã≤ «#Ñ¨Ù J#∞Éèí"åÅ *Ï˝Ñ¨HÍÅ ¿ÑQÆ∞|O èŒOã¨Ê~°≈HÀãÖ èŒfixHÀãÖ =∂@HÀãÖ áê@HÀãÖ P@HÀãÖ J_»∞QÆ∞HÀãÖJ Õ "≥ «∞‰õΩÖÏ@

62 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

J=∞‡ HÀãÖJ Õ J<Õfi+¨TiHÀãÖJ Õ «Ñ¨#=∞x+≤ HÀãÖ ¿ãflÇ¨ÏO HÀãÖ JHõ∆~°O HÀãÖJ Õ Z_» ≥QÆx ^•Ç¨ÏO

QÆ_çzáÈÜ«∂~Ú Ü«∂Éè· Uà◊√¡

Z=_»∞ |uˆH_»∞ =¸_»∞ Ü«∂Éèí~ÚÅ∞ Jx ™ê"≥∞ «Z=_»∞ |uˆH_»∞ Ô~O_»∞ Ü«∂Éèí~ÚÅ∞ =∂„ «O?

Ç¨Ï Œ∞Ì ^•\ÏHõJ= «Å áÈQ˘@∞ì‰õΩ#fl"Õq∞\˜á⁄Ok#"Õq∞\˜W= «Å UO HÍ"åe UO = Œ∞Å∞‰õΩO\Ï=Ù

=∞#∞+¨µÖË HÍ"åeu\ì<å H˘\ì<å Œ∂+≤Oz<å Õfi+≤Oz<å=∞#ã¨∞ÖË HÍ"åeKÕ~°nÜ«∞HõáÈ~Ú<å, =Ú^•Ì_»HõáÈ~Ú<å"≥∞_»Ñ¨\ì ÔQO\˜<å JO@~åx"å˜fl KÕã≤<å=∞#∞+¨µÖË HÍ"åe¿ãflÇ¨Ï"Õ∞ HÍ"åeÔ~O_»∞ Ü«∂Éè·Å∞ =∂„ «"Õ∞ HÍ Œ∞,Zxfl Ü«∂Éè·Ö·<å=∞#ã¨∞ÖË HÍ"åe=∞=∞ «ÖË HÍ"åeK«Å¡x Ñ¨ÓÖË HÍ"åe"≥K«Ûx z~°fl=ÙfiÖË HÍ"åe=∞#∞+¨µÅ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞ Hõ ŒÖÏ_Õ JHõ∆~åÖË HÍ"åeÑ¨ÙãÎHÍÖË HÍ"åepHõ\˜ g∞ Œ qÉèÏ «"Õ∞ HÍ"åe

JHÀì|~ü 9, 2011 – =∂~üÛ 2, 2012

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 63

K«O„ Œ∞xHÀ #∂Å∞áÈQÆ∞- "Õ∞QÀáêÖò

'[#h [#‡Éèí∂q∞â◊Û ã¨fi~åæ ŒÑ≤ QÆsÜ«∞ã≤— JO\Ï~°∞. ã¨fi~°æ#~°HÍÅ g∞ Œ, =∞ «ÉèÏ=#Åg∞ Œ #=∞‡HõO ÖË Œ∞ QÆ#∞Hõ P =∂@#∞ L#flk L#fl@∞ìQÍ JOwHõiOK«ÖË#∞. ÖËx ã¨fi~°æO`ÀáÈeÛ '[#h [#‡Éèí∂g∞ ã¨fi~°æO HõO>ˇ Q˘Ñ¨Êq— J#ÖË#∞. [#h [#‡Éèí∂g∞ UÔH·HõO, J Œ∞ƒù «O,JkfifÜ«∞O, J™ê è•~°O, "å\˜Hõ"Õ JO\Ï#∞. "å\˜x q∞Oz#g, "å\˜H˜ ™ê\˜ ~åQÆey#gÖ’HõOÖ’ =∞ˆ~g ÖË=O\Ï#∞.

[#x-[#‰õΩ_»∞-[#‡Éèí∂q∞ ÖËHõáÈ Õ U =∞x+≤H© LxH˜ ÖË Œ∞. rq «"Õ∞ ÖË Œ∞. [#h[#‰õΩÅ∂ [#‡Éèí∂g∞ ÑÖz WzÛ# ~°HõÎ=∂O™êÅ`À, áÈã≤# „áêO`À =∂„ «"Õ∞ XHõ rqD Ö’HõOÖ’H „Ñ"Õtã∞ÎOk. P ÑÙ<åk g∞ Œ<Õ ã=∂[O #∞Oz „Ñ «ºHõ∆OQÍ#∂ Ñ~ÀHõ∆OQÍ#∂,≥eã‘ ≥eÜ«∞HÍ, ãÖHõÅÊ Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ#∂ JãÖHõeÊ «OQÍ#∂, q Œº ^•fi~å, J#∞Éèí=O

^•fi~å, PK«~° ^•fi~å Z<≥fl<Àfl „QÆÇ≤ÏOz, á⁄Ok, r~°‚O KÕã¨∞‰õΩO>Ë<Õ P rq =ºHÎQÍ«Ü«∂~°∞HÍ=_»O [~°∞QÆ∞ «∞Ok. [#h[#‰õΩÅO Œ~°∂ „áêO áÈ™êÎ~°∞, ~°HõÎ=∂O™êÅ∞ ÑÖz

W™êÎ~°∞, HÍx H˘O Œ~°∞ «e¡ ŒO„_»∞Ö·<å JO «Hõ#fl Z‰õΩ¯= KÕ™êÎ~°∞. P «e¡ ŒO„_»∞Å∞ «=∞a_»¤Å =∞#ã¨∞Å#∞ qâßÅO KÕ™êÎ~°∞. «=∞ a_»¤Å#∞ å=Ú Jáê~°OQÍ „¿Ñq∞OK«_»O =∂„ «"Õ∞HÍ Œ∞, "åà◊¡‰õΩ Ö’HÍxfl „¿Ñq∞OK«QÆeˆQ Ç¨Ï$ ŒÜ«∞O W™êÎ~°∞. <åºÜ«∂<åºÜ«∂Å Œ$+≤ì W™êÎ~°∞.=∞#∞+¨µÅ∞QÍ Z^ŒQÆ_®xH˜ J=HÍâße™êÎ~°∞. `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ WzÛ#^ŒO`å a_»¤Å∞ J~°÷OKÕã¨∞HÀÖËHõáÈ=K«∞Û, J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ#flO « =~°ÔH·<å ã‘fiHõiOK«ÖËHõáÈ=K«∞Û, Jk "Õ~ q+¨Ü«∞O.HÍx H˘O Œ~°∞ «e¡ ŒO„_»∞Ö·<å a_»¤Å‰õΩ [#‡`Àáê@∞ J@∞=O\˜ ã¨ åºã¨ «º, <åºÜ«∂<åºÜ«∞,~°∂Ñ¨q~°∂Ñ¨ *Ï˝#O, Œ$+≤ì "≥·âßÅºO W™êÎ~°∞.

ZHõ _≥·<å [#‡Éèí∂q∞ u<Õ =∞\ìh, åQ h\h, Ñ‘ÖËÛ QÍeh, K«∂¿ã „ÑHõ$uh Wã∞ÎOk,HÍx H˘xfl Ñ¨Ù\ì# Tà◊√¡ JO «Hõ#fl Z‰õΩ¯= JOk™êÎ~Ú. P „QÍ=∂Å∞ «=∞ ã¨Ç¨Ï[ „Ñ¨Hõ$u™œO^Œ~°ºO`À P a_»¤ÅÖ’ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ Ö’HÍxfl JO^ŒOQÍ K«∂¿ã Hõ#∞fl W™êÎ~Ú.™œO Œ~åº~å èŒ# Œ$+≤ìx ÃÑOá⁄Ok™êÎ~Ú. P „QÍ=∂Å r=# ãÖ~°OÉèíO P a_»¤ÅÖ’ „Ñü

64 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

èŒfix Ñ¨\Ï¡ Pã¨HÎx Hõeyã¨∞ÎOk. „Ñü èŒfixh q#=Åã≤O Õ J<Õ J=QÍÇ¨Ï# HõeÊã¨∞ÎOk.„Ñ¨Hõ$f rq`«=¸ ZO`« "≥·q^èŒºÉèíi`«"≥∞ÿ#"À, „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ`å ãÖÑ¶¨∞r=#=¸ ZO`«J=ã¨~°"≥∞ÿ#"À P [#‡Éèí∂q∞Ö’ LO_Õ =∞\©ì K≥@∂ì QÆ∞\Ïì Ñ≤\Ïì QÍb h~°∂, ~°Hõ~°HÍÅ=∞#∞+¨µÅ∂ „Ñ¨ «ºHõ∆OQÍ<À Ñ¨~ÀHõ∆OQÍ<À K≥Ñ¨Ù`å~°∞. P T~°∞ `å#∞ J#∞ÉèíqOKÕ HõëêìÅ∞K«∂ÃÑ\ì P a_»¤Å‰õΩ =∞#∞+¨µÅ HõëêìÅ ã¨∞Êù~° Hõeyã¨∞ÎOk. P HõëêìÅ∞ áÈQ˘>Ëì J<Õfi+¨KÕÜ«∞=∞x „¿Ñˆ~Ñ≤ã¨∞ÎOk. P a_»¤ÅÖ’ ™ê#∞Éèí∂u, Hõ~°∞, ŒÜ«∞ =O\˜ =∂#gÜ«∞ ÅHõ∆ÏÅ#∞ÃÑOá⁄Okã¨∞ÎOk. ãÖÑ¶∞r=<åxfl Wã¨∞ÎOk. ãÖÑ¶∞OÖ’ JqÉèÏ[º ÉèÏQÆOQÍ =ºHÎH˜ LO_ÕÉÏ èŒº «#∞ ~°HõÎOÖ’ ~°OQÆiã¨∞ÎOk.

=∂ J=∞‡ <≥Å∞¡@¡ (ÃÑO_®ºÅ) ~°OQÆ<åÜ«∞Hõ=∞‡, =∂ ÉÏÑ¨Ù <≥Å∞¡@¡ =~°=~°~å=ÙJ@∞=O\˜ [#h [#‰õΩÅ∞, =∂ T~°∞ ~å[=~°O (~å*Ï~°O) J@∞=O\˜ [#‡Éèí∂q∞. P[#h [#‰õΩÅ a_»¤Å"≥∞ÿ# "Õ∞O P~°∞QÆ∞~°O (¿ÇÏ=∞Å «, =ãÖ «, ~åOQÀáêÖò, J~°∞, <Õ#∞,~°[x) "åà◊√¡ =∂‰õΩ ÑÖz WzÛ# ŒO`å ã‘fiHõiOKå"≥∂ ÖË À, =∂Ö’ ãÖb#O KÕã¨∞‰õΩ<åfl"≥∂ÖË À, "åà◊¡#∞ ZO « H˘#™êyOKå"≥∂, ZO « Œ∂~°OQÍ áÈÜ«∂"≥∂, ã÷ÅHÍÖÏÅ∞ =∂H˜zÛ#J=HÍâßÅ`À "åà◊¡Hõ#fl ZO « =ÚO Œ∞‰õΩ áÈQÆeQÍ"≥∂ qzH˜ «û KÕÜ«∞_®xH˜ Wk ã¨=∞Ü«∞OHÍ Œ∞ QÍx XHõ =∂@ =∂„ «O HõzÛ «OQÍ K≥ÑÊ=K«∞Û. P W ŒÌ~°∞ J «º Œ∞ƒù «"≥∞ÿ#, J™ê è•~°"≥∞ÿ#,J «ºO « „¿Ñ=∂ã¨Ê Œ∞Ö·# =∞#∞+¨µÅ a_»¤Å∞QÍ "Õ∞O P~°∞QÆ∞~°O "åà◊¡ ¿Ñ~°∞ xÅÉˇ@ì_®xˆH„Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åflO. "åà◊¡ ã¨=∞HÍe‰õΩÅ∞, ÑïK«Ü«∞ã¨∞ÎÅ∞ =∞=∞‡efl K«∂ã≤#Ñ¨ÙÊ_»ÖÏ¡ HõO@ «_çÃÑ_» å~°∞. '"åà◊√¡ L#flÑ¨ÙÊ_»∞ Jhfl HõëêìÖË<åÜ≥∞, g∞ J=∂‡ ÉÏÑ¨ÙÅ∞ a_»¤Å „Ñ¨QÆu K«∂_»_®xH˜<ÀK«∞HÀÖË Œ∞. "åà◊√¡ WÑ¨ÙÊ_»∞O>Ë ZO « ÉÏQÆ∞O_»∞#∞— JO\Ï~°∞. =∂ J=∂‡ÉÏÑ¨ÙÅ QÆ∞iOzJO « P„~°ÌOQÍ «ÅáÈ¿ã"åà◊√¡ W<Õflà◊¡ «~åfi « ‰õÄ_» WO «=∞Ok LO_»_»O =∂‰õΩ QÆ~°fiOQÍLO@∞Ok. =∂ a_»¤Å HÀãO "Õ∞O «Ñ# Ñ_»∞ «∞#flÑÙÊ_»∞ „ÑuHõ∆O =∂HÀãO =∂ J=∂‡ÉÏÑÙÅ«Ñ¨# =∂‰õΩ QÆ∞~ Îã¨∞ÎO@∞Ok. "Õ∞O ãÖ`À+ÖQÍ L#flÑ¨ÙÊ_»∂ Œ∞óYOQÍ L#flÑ¨ÙÊ_»∂ =∂

J=∂‡ÉÏÑÙÖË =∂ À_»∞O\Ï~°∞. JÖÏ =∂ J=∂‡ÉÏÑÙÅ∞ ~°HõÎ=∞*Ïã≤÷QÆ «O J~Ú =∂Ö’Ö’ÑÅ=∂‰õΩ ≥eÜ«∞‰õΩO_® LO_»_»O =∂„ «"Õ∞ HÍ Œ∞, „Ñü~ÀE „ÑüHõ∆=¸ =∂ «ÅÑ¨ÙÖ’¡LO\Ï~°∞. =∂‰õΩ Z Œ∞~°∞Ñ¨_ç Hõ#|_»∞ «∞O\Ï~°∞. q#|_»∞ «∞O\Ï~°∞. "åo¡ ŒÌi „áêã¨=∂#Pf‡Ü«∞ Ç¨Ï$ ŒÜ«∞ ã¨Ê~°≈ =∂ÔHÑ¨ÙÊ_»∂ «QÆ∞Å∞ «∂<Õ LO@∞Ok.

"Õ∞O =∂ ~å*Ï~°O =kÖËã≤ =ÚÃÑ·Ê Uà◊√¡ ^•\˜áÈ~ÚOk. JO «‰õΩ=ÚO Œ∞ ‰õÄ_»=∂Ö’ J`«ºkèHõOQÍ (W~°"≥· Ô~O_Õà◊√¡) P Tà’¡ L#flk z#flHõ¯Ü«∞º =∂„`«"Õ∞, q∞ye#"åà◊¡O Œ~°=¸ XH˘¯H˘¯à◊¡O Ñ¨k¿ÇÏ<Õà◊¡ Hõ#fl «‰õΩ¯"Õ L<åflO. J~Ú<å P Ti ¿Ñ~°∞ qO>Ë<Õ=∂ Hõà◊√¡ K≥=∞‡yÅ∞¡ å~Ú. P Ti`À, P =∞\˜ì À, P QÍe`À, P hà◊¡ À, P Ti K≥@∞ìKÕ=∞Å`À,H˘O_»QÆ∞@ìÅ`À, Ñ¨â◊√Ñ¨H∆Íº Œ∞Å`À, =∞#∞+¨µÅ`À =∂ XH˘¯Hõ iH© XH˘¯Hõ ~°Hõ"≥∞ÿ# QÍ_è»"≥∞ÿ#=∞~°Ñ¨Ù‰õΩ ~åx J#∞|O èŒO LOk.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 65

„Ñü =∞x+≤H© «# Hõ#fl «e¡ QÆ∞iOp, Hõ#fl «O„_ç QÆ∞iOp, Ñ¨Ù\ì# Ti QÆ∞iOpJÖÏˆQ JxÑ≤OK«=K«∞Û. HÍx "Õ∞O Ñ¶∞O\ÏÑ¨ äŒOQÍ K≥Ñ¨Ê ŒÅz# =∂@, K≥¿ÑÊ =∂@ =∂J=∞‡#∞ q∞Oz# "å~°∞ Ö’HõOÖ’ =∞Ô~=~°∂ ÖË~°∞ Jx. =∂ ÉÏÑ¨Ù =∂Ñ¨@¡ K«∂Ñ≤# „¿Ñ=∞Jx «~°™ê èŒº"≥∞ÿ#k Jx. "Õ∞O =∂ ~å*Ï~°O =kÖËã≤ =zÛ ŒâßÉÏÌÅ∞ QÆ_çzáÈ~Ú<å DHõ∆Ï# ‰õÄ_» P T~°∞ H˘ «ÎQÍ JxÑ≤OK« Œ∞ Jx. WÑ¨Ê\˜H© =∂ Ti "åà◊¡ „¿Ñ=∂aè=∂<åÅ∞KåÅ QÍ_è»OQÍ LO\Ï~Ú Jx. P Ti hà◊√¡, QÍe, K≥@∞¡, KÕ=∞Å∞, Wà◊√¡ ZO « =∂i<å =∂Ç¨Ï$ ŒÜ«∂xH˜ J «ºO « ã¨xflÇ≤Ï «OQÍ LO\Ï~Ú Jx.

=∂ ÉÏÑ¨Ù <≥Å∞¡@¡ =~°=~°~å=Ù‰õΩ D Ñ¶≤„|=i 13‰õΩ =O^Œ ãÖ=`«û~åÅ∞xO_»∞ «∞<åfl~Ú. Ñ¶≤„|=i 13, 1913# Ñ¨Ù\ì PQÆãπì 22, 1998# =∞~°Õz# =∂ ÉÏÑ¨ÙQÆ_çÑ≤# Z#É· S Œ∞ ãÖ= «û~åÅ rq «OÖ’ K≥Ñ¨ÙÊHÀ Œy# Q˘Ñ¨Ê ãÖQÆ «∞ÖËg∞ ÖËHõáÈ=K«∞Û.PÜ«∞# Ju =∂=¸Å∞ rq «"Õ∞ QÆ_çÑ≤ LO_»=K«∞Û. «# ‰õΩ@∞O|O HÀãO =∂„ «"Õ∞ áê@∞Ñ_çLO_»=K«∞Û. `«# =$uÎ^èŒ~°‡OQÍ `«Ñ¨Ê U ™ê=∂lHõ"≥∞ÿ# Ñ¨h KÕã≤ LO_»HõáÈ=K«∞Û. `«#K«∞@∂ì Q˘ÑÊ ™ê=∂lHõ ãOK«Å<åÅ∞ [~°∞QÆ∞ «∞#flÑÙÊ_»∞ ‰õÄ_» "å\Ö’ ÉèÏQÆO ÑOK«∞HÀHõáÈ~ÚLO_»=K«∞Û. XHõ „ÉÏÇ¨Ï‡ Éèí∂™êfi=∞º ‰õΩ@∞O|OÖ’ Ñ¨Ù\ì, W~°=Ü≥∂ â◊ å|ÌÑ¨Ù "≥#∞Hõ|_ç#≥ÅOQÍÖ’ ÃÑiy, ÃÇ·ÏO Œ= =∞`åKå~åÅ#∞ x+ìQÍ áê\Õz, ^•^•Ñ¨Ù P~°∞ ŒâßÉÏÌÅ∞

Hõ~°©HõO KÕã≤# =ºHÎQÍ |Ç¨ïâß «Ñ¨ÙÊÅ∂ á⁄~°áê@∂¡ ‰õÄ_» KÕã≤ LO_»=K«∞Û.HÍx XHõ =∞x+≤x «ÅK«∞HÀ=_®xH˜ Ñ¨Ù<åk Uq∞\˜? =∞Oz Ñ¨#∞Å∂ ™ê=∂lHõ"≥∞ÿ#

Ñ¨#∞Å∂ =∂„ «"Õ∞ XHõ =∞x+≤x «ÅK«∞HÀ=Åã≤# =∞x+≤x KÕ™êÎÜ«∂? JÖÏ K«∂¿ãÎ =∞OzÑ¨#∞Å∂ ™ê=∂lHõ"≥∞ÿ# Ñ¨#∞Å∂ =∂„ «"Õ∞ KÕ¿ã =º‰õΩÎÅ∞ Z=Ô~·<å LO\Ï~å? U á⁄~°áê@∂U «Ñ¨ÓÊ KÕÜ«∞x =∞x+≤ Z=Ô~·<å LO\Ï~å? JO Œ∞=Å¡ «Ñ¨ÙÊÅ#∞ =¸ã≤ÃÑ\ÏìÅx HÍ Œ∞.HÍx, =ºHÎ Ñ¨#∞Å‰õΩ =ºHÎ ÉÏ èŒº « ZO`À P =ºHÎ ™ê=∂lHõ <ÕÑ¨ äŒºÑ¨Ù ÉÏ èŒº « JO «Hõ#flZ‰õΩ¯=QÍ LO@∞O Œ<Õ, U =ºHÎ J~Ú<å «# ã÷ÅHÍÅ ãÖ Œ~åƒùÅ Ñ¶e «"Õ∞#<Õ J=QÍÇ¨Ï#`ÀK«∂ã≤#Ñ¨ÙÊ_»∞ „Ñü =ºHÎh QÆ∞iÎOK«=Åã≤O Õ. ã¨=∞`ÒÅºÑ¨Ù JOK«<å Hõ@ì=Åã≤O Õ. P =ºHÎÑ¨Ù\ìÃÑiy# ã¨=∂*Ïxfl J~°÷O KÕã¨∞HÀ=Åã≤O Õ. „Ñü =ºHÎ K«i„`å ™ê=∂lHõ K«i„ «Ö’ÉèÏQÆ"Õ∞. =º‰õΩÎÅ K«i„ « ÖËx ™ê=∂lHõ K«i„ « ÖË Œ∞. XHõ ™ê=∂lHõ K«i„ « q^•ºi÷QÍ =∂ÉÏÑÙ â◊ «[Ü«∞Oux XHõ ãO Œ~°ƒùOQÍ fã∞‰õΩx PÜ«∞# ã÷ÅHÍÖÏÅ#∞ J~°÷O KÕã∞HÀ=K«∞Û#x,KÕã¨∞HÀ"åÅx <åHõxÑ≤ã¨∞ÎOk.

HÍx <å‰õΩ =∂ÉÏÑ¨Ù x[OQÍ ZO « ≥Å∞ã¨∞?<Õ#∞ =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ #ÅÉè· Zxq∞^À U@, =∂ J=∞‡‰õΩ =ÚÃÑ·Ê S^À U@, 1961Ö’

Ñ¨Ù\Ïì#∞. <å‰õΩ TÇ¨Ï ≥eÜ«∞Hõ=ÚO Œi =¸_»∞ <åÅ∞ˆQà◊√¡ f¿ã¿ãÎ, <å‰õΩ „Ñ¨ «ºHõ∆OQÍ ≥eã≤#=∂ ÉÏÑ¨Ù rq «O |Ç¨ïâß 1960Å =∞ èŒº #∞Oz PÜ«∞# =∞~°Õz# 1998 •HÍ. JO>ËPÜ«∞# Z#Éè· S Œ∞ ãÖ= «û~åÅ rq «OÖ’ <Õ#∞ „Ñ¨ «ºHõ∆OQÍ K«∂ã≤#k ã¨QÆO Hõ#fl «‰õΩ¯"Õ.

66 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

JO Œ∞Ö’#∂ PÜ«∞#`À áê@∞ ~å*Ï~°OÖ’ QÆ_çÑ≤# "≥Ú Œ\˜ Ñ¨<≥flO_»∞ ãÖ= «û~åÖË PÜ«∞##∞ŒQÆæiQÍ ~ÀA~ÀE K«∂ã≤ LO\Ï#∞. P «~åfi « =ÚÃÑ·Ê ãÖ= «û~åÅ‰õΩ ÃÑ·QÍ =ÚHõ Å∞

=ÚHõ Å∞QÍ "Õ~fi~°∞ ãÖ Œ~åƒùÅÖ’ "Õ~fi~°∞ ã÷ÅHÍÖÏÅÖ’ K«∂_»_»"Õ∞. JO>Ë <å‰õΩ „Ñ¨ «ºHõ∆OQÍ≥eã≤# =∂ ÉÏÑ¨Ù KåÅ «‰õΩ¯=.

„Ñ «ºHõ∆OQÍ JO « «‰õΩ¯= ≥eÜ«∞_»O XHõ Z «Î~Ú Õ, Ñ~ÀHõ∆OQÍ ‰õÄ_» PÜ«∞# QÆ∞iOz`≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤#^ŒO`å `≥Å∞ã¨∞HÀQÆeQÍ#h K≥Ñ¨ÊÖË#∞. =∂ J=∞‡ K«xáÈ~Ú# `«~åfi`«"Õ∞=∞O Œ~°O XHõ~°Hõ"≥∞ÿ# =¸~°ö «fiO`À ~å*Ï~°O`À ãÖ|O èŒO ≥OK«∞‰õΩ<åflO. JO Œ∞=Å¡J=∞‡ QÆ∞iOp, ÉÏÑ¨Ù QÆ∞iOp ã¨xflÇ≤Ï «OQÍ ≥eã≤# ZO Œi<À "å~°∞ rqOz L#flÑ¨ÙÊ_»∞HõÅ=ÖËHõáÈÜ«∂O. áêQÍÅ QÀáêÅÔ~_ç¤, =∂Ô~Ñë¡ ÃÑ Œ=∞ÖÏ¡Ô~_ç¤ =O\˜ =∂ ÉÏÑ¨Ù ^•^•Ñ¨Ù„Ñü~ÀE Hõeã≤# q∞„ «∞Å#∞ =∞m¡ K«∂_»ÖËHõáÈÜ«∂O. ~å*Ï~°OÖ’ áêQÍÅ #~°ã≤OÇ¨Ô~_ç¤,=∂Ô~Ñë¡ ÅH∆Í‡Ô~_ç¤, =∂Ô~Ñë¡ ~°=∞ÏÔ~_ç¤, Ü«∞Å¡OÉèÁ@¡ #~°ûÜ«∞º, „j~å"≥∂A „|Ç¨Ï‡Ü«∞º,=∞e¡‰õΩ Œ∞~°¡Ö’ Ñ¨ÖÏ¡ PQÍÔ~_ç¤, QÆÑ¨Ù~°OÖ’ zO «‰õΩO@¡ Hõ$ëê‚Ô~_ç¤ =O\˜ ZO ŒÔ~O Œ~À ÉÏÑ¨Ùã¨=∞HÍe‰õΩÅ∞, ¿ãflÇ≤Ï «∞Å#∞ Hõeã≤ =∂ÉÏÑ¨Ù QÆ∞iOz q=~åÅ∞ ¿ãHõiOK«=Åã≤ LO_çOk.ÉÏÑ¨Ù ŒQÆæ~° =ÚÃÑ·Ê ãÖ= «û~åÅáê@∞ Ñ¨xKÕã≤# Z_»¡ áÈK«Ü«∞º, <å~°É’~Ú# QÍÅÜ«∞º=O\˜ "åà◊√¡ WOHÍ L<åfl~°∞ HÍx =Ü«∞ã¨∞ g∞ Œ Ñ¨_»_»O =Å¡ "åà◊¡ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ ZO « |ÅOQÍL<åflÜ≥∂ ≥eÜ«∞ Œ∞. x*ÏxH˜ =∂ ÉÏÑ¨Ù «# Ü«∞=fi#Ñ¨Ù ~ÀAÅ#∞Oz K«xáÈÜÕ∞^•HÍPÑ¨‰õΩO_® _≥·s ~åã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. <å‰õΩ ≥eã≤ =∂ WO\’¡ HõhãÖ W~°"≥· =ÚÃÑ·Ê _≥·sÅ∞ LO_Õq.™ê è•~°OQÍ Jq L~°∂ÌÖ’ ~åã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞. J=hfl ‰õÄ_» =∂ x~°¡Hõ∆ ºO =Å¡ ÖË‰õΩO_®áÈÜ«∂~Ú. Jq LO>Ë PÜ«∞# QÆ∞iOz, PÜ«∞# QÆ_çÑ≤# rq «O QÆ∞iOz H˘O « Z‰õΩ¯=≥eã≤ LO_Õ Õ"≥∂.

_≥·sÅ∞ =∂„ «"Õ∞ HÍ Œ∞, PÜ«∞# Hõ~°©HõO KÕã≤# Tà◊¡ Ô~"≥#∂º iHÍ~°∞¤Å∞, Ñ¨Ç¨Ï©Å∞,#H∆ÍÅ∞, «# HÀ~°∞ì Hã¨∞ HÍy`åÅ∞ ÖÏO\˜ Z<Àfl Œ„™êÎÅ Hõ@ìÅ∞ PÜ«∞# *Ï„QÆ «ÎQÍ ŒâßÉÏÌÅ«~°|_ç ^•K«∞‰õΩ<åfl_»∞. z=iH˜ "åà◊¡ «O„_ç (=∂ `å «) QÀáêÖò ~å=Ù z=i ~ÀAÖ’¡ z «Î

KåOK«ÖÏºxH˜ QÆ∞Ô~·, 'WO„ Œ∞_»∞ <åH˜=fi=Åã≤# ÉÏH© "≥~Úº =~°Ç¨Å∞, =~°∞∞_ç ÉÏH© Ô~O_»∞"ÕÅ =~°Ç¨Å∞, ~°OÉèí‰õΩ <Õ#∞ W=fi=Åã≤# ÉÏH© S Œ∞=O ŒÅ =~°Ç¨Å∞...— JO@∂ ~åã¨∞‰õΩ#flÑ≤zÛ ~å «Å HÍy`åÅhfl ‰õÄ_» ÉÏÑ¨Ù *Ï„QÆ «ÎQÍ ^•zÃÑ\Ïì_»∞. áÈbãπ K«~°º [~°QÆQÍ<Õ H˘ «Î„ÑÉèí∞ «fiO HÍO„ÔQãπ <åÜ«∞‰õΩÅ ã∂K«#Å "Õ∞~°‰õΩ H˘O ŒiH Láê è•ºÜ«ÚÅ L^ÀºQÍÅ∞ W=fi_®xH„ÑÜ«∞uflOzOk. JÖÏ 1949Ö’ „ÑÉèí∞ «fi \©K«~üQÍ KÕ~°=∞x „ÑÉèí∞ «fiO #∞Oz =zÛ# L «Î~åxfl‰õÄ_» ÉÏÑ¨Ù *Ï„QÆ «ÎQÍ •z LOKå_»∞, = «<£ •~ü J~Ú# å#∞, =∞~˘Hõi HÕ Œ K≥~Úº KåKÕL^ÀºQÆO KÕÜ«∞#x u~°ã¨ iã¨∂Î å#∞ ~åã≤# ["å|∞#∞ ‰õÄ_» •z LOKå_»∞. P HÍy`åÅhfl"Õ∞O Z<Àfl ™ê~°∞¡ K«∂âßO. PÜ«∞# ŒâßÉÏÌÅáê@∞ KåÅ *Ï„QÆ «ÎQÍ ^•z# P HÍy`åÅ∞HÍáê_»_»OÖ’ "Õ∞O =∂„ «O PÜ«∞# *Ï„QÆ «ÎÖ’ =O^À =O «∞ áê\ÕK«ÖËHõáÈÜ«∂O.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 67

PÜ«∞# ¿ãHõiOz# HÍy`åÅÖ’ <å ŒQÆæ~° q∞yeáÈ~Ú# XHõ qÅ∞"≥·# HÍy «O <≥Å∞¡@¡"åi =Oâß=o. =∂k áÈ`«# =Oâ◊=∞x, |"≥∞‡~°‰õΩ ‰õÄ`«"Õ@∞ ^Œ∂~°OÖ’ <≥Å∞¡@¡Ö’ã≤÷~°Ñ¨_ç#O Œ∞=Å¡ PÜ«∞# «~åfiu «~åÅ∞ <≥Å∞¡@¡ J<Õ WO\˜¿Ñ~°∞ ãÖ «iOK«∞‰õΩ<åflÜ«∞x, P<≥Å∞¡@¡ =OjÜ«ÚÖË #Å¡Q˘O_», =~°OQÆÖò lÖÏ¡Ö’¡ Z‰õΩ¯=QÍ, HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’ H˘O «=~°‰õΩL<åfl~°x WÑ¨Ê\˜H© <≥Å∞¡@¡ =OjÜ«ÚÅ∞ JO Œ~°∂ #=Ú‡ «∞O\Ï~°∞. ÉÏÑ¨Ù P =∂@ =∂‰õΩZxfl™ê~°∞¡ K≥Ñ≤Ê LO\Ï_À ÖˇHõ ÖË Œ∞. P „Ñ¨Ü«∞ «flOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ ÉÏÑ¨Ù <≥Å∞¡@¡"åi =Oâ◊=$Hõ∆~°K«#‰õΩ Ñ¨Ó#∞‰õΩ<åfl_»∞. Jk áÈ «# ^•HÍ "≥#H© "≥à◊¡ÖË Œ∞, ÉÏÑ¨Ù ^•HÍ<À, "åà◊¡ «O„_ç^•HÍ<À =ÚO Œ∞H© ~åÖË Œ∞ QÍx ^•^•Ñ¨Ù Ñ¨k «~åÅ∞ – JO>Ë 16–17 â◊ åÉÏÌÅ #∞OzÑÖ^˘q∞‡^À â◊ åaÌ z=i ^•HÍ - ~åã≤ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. ÉÏÑ¨Ù K«xáÈ=_®xH˜ KåÅ=ÚO Õ,™ê=∂lHõK«i„ « J èŒºÜ«∞#OÖ’ <å‰õΩ Pã¨HÎ ÃÑ~°∞QÆ∞ «∞#fl ~ÀAÖ’¡ ^•x MÏmÅ∞ xOÑ≤ Ñ¨ÓiÎKÕ™êÎ#x ≥zÛ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl#∞. Jk JÖÏ <å ŒQÆæ~° q∞yeáÈ~ÚOk.

W ŒO`å ZO Œ∞HõO>Ë <≥Å∞¡@¡ =~°=~°~å=Ù J<Õ =ºHÎ QÆ∞iOz ≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xH˜J=ã¨~°"≥∞ÿ#, «y# PHõ~åÅ∞ ÃÑ ŒÌQÍ q∞QÆÅÖË Œx K«∂Ñ¨_®xH˜. Ñ¨Ù~°∞ëêkèÑ¨ «º ã¨=∂[OÖ’XHõ q^•º=O «∞_≥·#, „QÍ=∞áêÅ#Ö’ H©ÅHõ áê„ « x~°fiÇ≤ÏOz# Ñ¨Ù~°∞+¨µ_ç Ñïã≤÷ Õ WÖÏLO>Ë WHõ „ã‘ÎQÍ =∂ J=∞‡ QÆ∞iOz PHõ~åÅ∞ LO_Õ J=HÍâ◊"Õ∞ ÖË Œ∞. WHõ q∞ye# ŒÖÏ¡"åiH˜ Ñïz «∞Ö·# =º‰õΩÎÅ∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ =∂„ «"Õ∞. HÍÅO QÆ_çz# H˘nÌ P *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞=∂iáÈ`å~Ú. =∞ãHõ Hõ=Ú‡`å~Ú. XHÀ¯™êi [iy# q+Ü«∞O bÅQÍ =∂„ «"Õ∞ QÆ∞~°∞ÎO@∞Ok.XHÀ¯™êi =∞#‰õΩ QÆ∞~°∞ÎO_» ŒÅK«∞‰õΩ#fl@∞ìQÍ QÆ∞~°∞ÎO@∞Ok. *ÏÑHÍÅ∞ [iy#"å\ Ü«∞ ä• « äŒ=Ú„ ŒÅ∞ HÍ=Ù, J<ÕHÍ<ÕHõ [Ö¡_»Å #∞Oz É·@Ñ¨_ç# aè#fl Œ$âßºÅ∞. JO Œ∞=Å¡ =∞x+≤QÆ∞iOz UO ≥Å∞ã¨∞‰õΩO\ÏO?

JãëO «‰õÄ Wxfl Wxfl Ñïq∞ «∞Å =∞ èŒº =∞x+≤ ≥eÜ«∞_»=∞O>Ë Uq∞\˜?XHõ =∞x+≤ q™êÎ~°"≥∞ÿ# =∂#= ãÖ|O è•Å ã¨=∂Ç¨~°O. =∂#= "Õ∞ èŒ‰õΩ L#fl

Jáê~°"≥∞ÿ# â◊HÎ™ê=∞~å÷ºÅ∞ K«∂ã≤#ÑÙÊ_»∞, W «~° =∂#=ÙÅ`À |Çï=ÚY ãOH©~°‚ ãO|O è•ÅÖ’XHõ =∞x+≤ KÕÜ«∞QÆÅ PÖ’K«#Å∞, Ñ#∞Å∞ K«∂ã≤#ÑÙÊ_»∞ XHõ rq «O Jx =∞#O ™ê è•~°OQÍÑ≤eKÕk H˘xfl "ÕÅ rq`åÖ’, ÅHõ∆Å rq`åÖ’ Jx J~°÷=∞=Ù «∞Ok. XHõ =ºHÎ QÆ∞iOzãOÑÓ~°‚OQÍ ≥eÜ«∂ÅO>Ë Wxfl "ÕÅ, ÅHõ∆Å rq`åÅ∞ ≥eÜ«∂e. J=hfl ≥eÜ«∞_»O J™ê èŒºO.XHõ =ºHÎ QÆ∞iOz XH˘¯Hõ ~°∞ XHõ Hõ äŒ#O K≥Ñ¨Ù`å~°∞. P XH˘¯Hõ ˆ~ "Õ~°∞"Õ~°∞ ãÖ Œ~åƒùÅQÆ∞iOz "Õ~°∞ "Õ~°∞ Hõ äŒ<åÅ∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ~°∞. XˆH ãÖ Œ~°ƒùO QÆ∞iOz "Õ~°∞"Õ~°∞ =∞#∞+¨µÅ∞"Õ~°∞"Õ~°∞ Hõ äŒ<åÅ∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ~°∞. W@∞=O\˜ ÅHõ∆ÖÏk ãÖH¡+ì, ãÖH©~°‚, |Ç¨ï=ÚY Hõ äŒ<åÅ∞Hõe¿ãÎ<Õ P =ºHÎ rq « z„ «O ã¨=∞„QÆO J=Ù «∞Ok. Jã¨Å∞ XHõ =ºHÎ QÆ∞iOz É·\˜ =º‰õΩÎÅ‰õΩZÑ¨Ê\˜H© ≥eÜ«∞HõáÈÜÕ∞ q+¨Ü«∂Å∂ LO\Ï~Ú. P =∂@‰õΩ =¿ãÎ U =ºHÎHõ~Ú<å «#QÆ∞iOz «#‰õΩ ã¨=∞„QÆOQÍ ≥Å∞ã¨∞ÎO^• J<Õn „Ñ¨âßfl~°÷Hõ"Õ∞. „Ñ¨ã¨∞Î «O „Ñ¨K«e «OQÍ L#fl

68 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

HõOÑ¨Óº@~ü ™êÑ¶πì"Õ~ü ÑïÉèÏ+¨Ö’ K≥áêÊÅO>Ë XHõ =∞x+≤ rq`«O H˘xfl "ÕÅ >ˇ~åÉˇ·@∞¡HÍ=K«∞Û. (XHõ >ˇ~åÉˇ·\ò JO>Ë XHõ ÅHõ∆ HÀ@¡ Éˇ·@∞¡). JO^Œ∞Ö’ `«e¡^ŒO„_»∞Å‰õΩ,`À_»|∞\˜ì#"åà◊¡‰õΩ, |O èŒ∞=ÙÅ‰õΩ, ãÇ è•ºÜ«ÚÅ‰õΩ, ¿ãflÇ≤Ï «∞Å‰õΩ, ãÇÏŸ^ÀºQÆ∞Å‰õΩ, ãÇÏK«iH,a_»¤Å‰õΩ, JÖÏ PÜ«∂ ã÷ÅHÍÖÏÖ’¡ ã¨g∞ÑÖQÍ =zÛ# XH˘¯Hõ iH˜ H˘xfl H˜Ö’É·\’¡, "≥∞QÍÉ·\’¡≥eã≤ =ã¨∞ÎOk. U XHõ iÔH·<å ≥eã≤#k «‰õΩ¯"å ≥eÜ«∞xk Z‰õΩ¯"å LO@∞Ok. W=hfl

HõeÑ≤`Õ P =ºH˜Î rq`«z„`«Ñ¨Ù >ˇ~åÉˇ·@∞¡ `«Ü«∂~°=Ù`å~Ú. JÑ¨Ê\˜H© *Ï˝Ñ¨HÍxH˜, QÆ∞~°∞Î≥K«∞ÛHÀ=_®xH˜ LO_Õ Ñïq∞ «∞Å∞, [Ö¡_»Å∞ Z<Àfl LO_»<Õ L<åfl~Ú. Hõ#∞Hõ U =∞x+≤<≥·<å

ZÑ¨Ê\ÔH·<å Z=~°"≥∞ÿ<å ≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ=∂ J<Õ ™ê¿ÑH∆Hõ åfixH˜, XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ# `åufiHõ x~°‡=∞ã≤÷uH˜ KÕ~°=Åã≤ =ã¨∞ÎOk.

D Ñïq∞ «∞Å Ö’Ñ¨Å =∂ ÉÏÑ¨Ù QÆ∞iOz <å‰õΩ ≥eã≤#q K≥Ñ¨Ù`å#∞.|Ç¨ïâß <å‰õΩ `≥eã≤#, <å =∞#ã¨∞Ö’ z„uOK«∞‰õΩ#fl =∂ ÉÏÑ¨Ù `˘e z„`«O

ãÖ è•º=O Œ# â’¡HÍÅ∞ K« Œ∞=Ù «∞#flÑ¨Ê\˜k HÍ=K«∞Û. 'FO Éèí∂~ü Éèí∞=ã¨fi: « «ûq «∞~°fiˆ~ºOÉèí~Àæ Õ=ã¨º nè=∞Ç≤Ï kèÜ≥∂Ü≥∂#ó „Ñ¨KÀ ŒÜ«∂ ü— J<Õ QÍÜ«∞„f =∞O„ «O HÍ=K«∞Û. 'FOãÇÏ<å== «∞, ãÇÏ<ÒÉèí∞#‰õΩÎ, ãÇÏg~°ºO Hõ~°"å=ÃÇ·Ï, Õ[ã≤fi<å=nè «=∞ã∞Î =∂qkfiëê=ÃÇ·Ï—J<Õ LÑ¨x+¨ £ "åHõºO, 'FO â◊"£∞ <À q∞„ «ó â◊"£∞ <À =~°∞ó— Jx "≥Ú ŒÅ~Ú ™êˆQLÑ¨x+¨ «∞ÎÅ =∞O„`åÅ∞ HÍ=K«∞Û. 'âßO`åHÍ~°O Éèí∞[QÆâ◊Ü«∞#O— Jx „áê~°OaèOz 'FO#"≥∂ãÎ fi#O`åÜ«∞ ãÇÏ„ã=¸~°ÎÜÕ∞ ãÇÏ„ã áê^•H∆ t~À~°∞ÉÏÇÏ"Õ ãÇÏ„ã <å"Õ∞fl ÑÙ~°∞ëêÜ«∞âßâ◊fi Õ ã¨Ç¨Ï„ã¨ HÀ\˜ Ü«ÚQÆ è•iË #=∞ó— J<Õ q+¨µ‚ ã¨Ç¨Ï„ã¨<å=∂Å∞ HÍ=K«∞Û. „Ñü^•xz=~å 'FO âßOuó âßOuó âßOuó— J<Õ =ÚHÍÎ~ÚOÑ¨Ù HÍ=K«∞Û. WO\˜ #∞Oz HÍÅ∞|Ü«∞@ÃÑ_ç Õ KåÅ∞, 'PÑ¨ •=∞Ñ¨Ç¨Ï~åÎ~°O ^•`å~°O ã¨~°fiãÖÑ¨ •O Ö’HÍaè~å=∞O „j~å=∞OÉèí∂Ü≥∂ Éèí∂Ü≥∂ #=∂=∞ºÇ¨Ï"£∞— â’¡HõO HÍ=K«∞Û. ÖË • ÖËz#Ñ¨ÙÊ_»∂ ‰õÄK«∞#flÑ¨ÙÊ_»∂ ÑëˆH'~å=∞K«O„^•— Ñ≤Å∞Ñ¨Ù HÍ=K«∞Û. '„j=∞ Õ ~å=∂#∞*ÏÜ«∞#=∞ó— HÍ=K«∞Û. '[O|∂nfi¿Ñ Éèí~° «=ˆ~¬ Éèí~° « YO_Õ "Õ∞~Àó ŒH∆kQÍƒùQ...— JO@∂ K≥Ñ¨ÙÊ‰õΩ<Õ „Ñ¨=~° HÍ=K«∞Û. ÖË • áÈ «#ÉèÏQÆ= « Ñ¨ •ºÅ∞ HÍ=K«∞Û. ~å„u Ñ¨Ó@ =∞<åûÅ Ö’<À, J~°∞QÆ∞g∞ Œ<À Ñ¨_»∞‰õΩx WOHÍx„^ŒÑ¨@ìHõ ^˘~°∞¡`«∞#flÑ¨ÙÊ_»∞ =∞=∞‡efl x„^ŒÑ¨ÙK«Û_®xH˜ HõOK«∞HõO~î°O`À, ÅÜ«∞|^ŒúOQÍK«^Œ∞=Ù`«∞O_ç# 'JdÅ „Ñ¨=∂^ŒO|∞Öˇ·# Ü«∞aèKå~° Hõ~°‡O|∞Å=Å# <å~åÜ«∞∞O_»∞#∞,QÆ~°fiO|∞=Å# #~°∞O_»∞#∞...— JO@∂ XH˘¯Hõ ~°∂ '~°H∆OK«∞OQÍHõ ~°H∆OK«∞OQÍHõ— J<Õ <å~åÜ«∞Hõ=K«O HÍ=K«∞Û. =∂ ÉÏÑ¨Ù Q˘O «∞ „âß=º"≥∞ÿ#^À, =∞ èŒ∞~°"≥∞ÿ#^À WÑ¨ÙÊ_»∞ K≥Ñ¨ÊÖË#∞ QÍxD ÅÜ«∞| Œú"≥∞ÿ#, QÆOcè~°"≥∞ÿ# =∞O„`ÀKåÛù@# =∂„ «O P =Ü«∞ã¨∞Ö’ KåÅ PHõ~°¬©Ü«∞OQÍLO_Õk. J=hfl |Çïâß WOHÍ ÑÓiÎQÍ TÇÏ ≥eÜ«∞x ~ÀAÖ’¡ ãÊëêìãÊ+ìOQÍ ã∞ÑÎKÕ «#Ö’#"≥∂ Œ~Ú# z„`åÅ∞.

=∂ WO\˜ #∞Oz =∂ |_ç =O Œ QÆ*ÏÅ Ö’¿Ñ. ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º K« Œ∞=Ù "≥Ú ŒÅÜÕ∞º<å\˜H˜ (1954) =∂ Tà’¡ |_ç ÖË Œ∞. z#flHõ Ü«∞º K« Œ∞=Ù <å\˜H˜ (|Ç¨ïâß 1957) «#

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 69

Ñ≤Å¡Å∞ K«^Œ∞=ÙHÀãÖ ^Œ∂~°O "≥o¡ Hõ+¨ìÑ¨_»QÆ∂_»^Œx ÉÏÑ¨Ù WO\˜ =ÚO^Œ~° |_çHÀãÖ„Ñ¨Ü«∞uflOKå_»∞. JÑ¨Ê\˜H˜ P ã÷ÅO XHõ =∂kQÍÜ«∞#k J~Ú Õ, PÜ«∞#‰õΩ JO Õ Éèí∂q∞=∞~˘HõKÀ@ WzÛ, D Éèí∂q∞ fã¨∞‰õΩx Wk áê~î°âßÅ HÀãÖ WKåÛ_»∞. =∂ WO\˜ #∞Ozxq∞+Ö Œ∂~°OÖ’ |_ç. P |_çÖ’ <å K« Œ∞=Ù |Ç¨ïâß 1966Ö’ "≥Ú ŒÅ~ÚOk. <Õ#∞z#flÑ¨ÙÊ_»∞ |_çH˜ "≥à◊¡_®xH˜ W+ìÑ¨_»ÖË Œ∞. (P «~åfi « ‰õÄ_» rq «OÖ’ ZÑ¨ÙÊ_»∂ xÜ«∞ «q^Œº ZHõ¯HõáÈ=_®xH˜ =¸ÅO JHõ¯_Õ LO^Õ"≥∂. Ñ¨^À `«~°QÆf, WO@s‡_çÜ«∞@∂ÃÑ¶~ÚÅÜ«∂º#∞, ZOZ =∞ èŒºÖ’ =kÖËâß#∞, «~åfi « ‰õÄ_» „ÃÑ·"Õ@∞ ZOZ «‰õΩ¯= =∂~°∞¯Å`À<ÕQÆ>ìHÍ¯#∞. ZO « „Ñ¨Ü«∞uflOz<å Ñ≤ZKü_ç KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂#∞). <å S^À U@ HÍ=K«∞Û, ÉÏÑ¨ÙXHõ zO « |iÔQ Ñ¨@∞ì‰õΩx ##∞fl H˘_»∞ «∂ «~°∞=Ú «∂ |_çH˜ KÕiÛ# Œ$â◊ºO WOHÍ <åHõà◊¡Ö’ P_»∞ «∂<Õ LOk. J~Ú Õ PÜ«∞# <å Ñ¨@¡ K«∂Ñ≤# HÍiî<åºxH˜ Jk XˆH XHõL^•Ç¨Ï~°. ZO « «qfiK«∂ã≤<å J@∞=O\˜ =∞~˘Hõ ãÖ Œ~°ƒùO Hõ#|_»_»O ÖË Œ∞. =∂ J=∞‡q+¨Ü«∞OÖ’#∂ JO Õ. <å Ñ¨@¡ P"≥∞ Hõiî#OQÍ LO_ç# ãÖ Œ~°ƒùO <å‰õΩ QÆ∞~°∞Î#flO «=~°‰õΩXˆH XHõ\ ˜. =∞i "åo¡^ŒÌ~°∂ =∂ Ñ¨@¡ K«∂Ñ≤# ÅHõ∆ÖÏk, HÀ\Ï¡k „¿Ñ=∞ ãÖ^Œ~åƒùÅL^•Ç¨Ï~°ÅÖ’ D HÍiî#ºO =∞Ç¨ã¨=Ú„ ŒOÖ’ h\˜ aO Œ∞=O « ‰õÄ_» HÍ Œ∞.

=∂ J=∂‡ÉÏÑ¨ÙÅ∞ =∂ „Ñü XHõ ih ZO « „¿Ñ=∞QÍ Ñ≤eKÕ"å~À, K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ"å~ÀK≥Ñ¨ÊÖËO. P ~ÀAÖ’¡ |ã¨∞ûÅ∞, „Ñ¨Ü«∂ ™œHõ~åºÅ∞ Z‰õΩ¯= ÖË=Ù QÆ#∞Hõ "Õ∞O KåÅ Z‰õΩ¯=QÍ#_»∞ã¨∂Î LO_Õ"åà◊¡O. <Õ#∞ P~°∞, U_»∞ «~°QÆ «∞Å∞ Ô~O_»∂ z#flÃÑO_®ºÅ‰õΩ #_çz "≥o¡K« Œ∞=Ù‰õΩ<åfl#∞. „Ñu™ês, „Ñu~ÀE «# Ñ≤Å¡Å∞ Z=Ô~·<å ZHõ _çflOz #_çz =zÛ<å "≥O@<Õ=∂ ÉÏÑ¨Ù =∂ áê^•Å∞ J~°KÕu`À <˘‰õΩ¯ «∂ 'HÍà◊√¡ <˘zÛ#Ü«∂ a_®¤— J<Õ"å_»∞. «#Ñ≤Å¡Å∞ Xà◊√¡ JÅ=‰õΩO_®, áê^•Å <˘Ñ¨ÙÊÅ∞ ÖË‰õΩO_®, =∞#ã¨∞ zHÍ‰õΩ Ñ¨_»‰õΩO_® ÃÑ~°QÍÅxPÜ«∞# ZO`À «Ñ¨# Ñ¨_®¤_»∞. J ŒO`å QÆ_çz #ÅÉè· Uà◊¡ ÃÑ·<Õ J~ÚOk QÍx, WÑ¨ÙÊ_»∞ <Õ#∞=∂ qÉèÏ « áê^•Å∞, Ñ≤Hõ Å∞ <˘‰õΩ¯ «∞#flÑ¨ÙÊ_»∞ <å‰õΩ =∂ ÉÏ¿Ñ QÆ∞~°∞ÎH˘™êÎ_»∞.

«# Ñ≤Å¡Å∞ Z@∞=O\ Hõ+ìO, ÉÏ èŒ Ñ_»QÆ∂_» Œ<Õ ÉÏÑÙ «Ñ# |Çïâß «# rq «OÖ’J#∞ÉèíqOz# HõëêìÅ =Å¡, ˆH¡âßÅ =Å¡ Hõey LO@∞Ok.

PÜ«∞# «O„_ç <≥Å∞¡@¡ QÀáêÖò ~å=Ù HõhãÖ <åÅ∞ÔQ· Œ∞ Tà◊¡Ö’ Éèí∂=ÚÅ∞, HõhãÖÔ~O_»∞ Tà◊¡ Hõ~°©HõO = «<£ •s L#fl Éèí∂™êfiq∞ HÕ Œ ÖˇHõ . (=∂ z#flÉÏÑ¨Ù «# ¿Ñ~°∞Ñ¨Hõ #ÕâòáêO_Õ Jx ~åã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞ QÍx =∂ `å « ÕâòáêO_Õ HÍ Œ<Õ <å #=∞‡HõO). WÑ¨ÙÊ_»∞

<å~åÜ«∞yi Jx Ñ≤Å∞ã¨∞Î#fl H˘=∂O_»¡Ñë¡ PÜ«∞# T~°∞. P Ti`À áê>Ë á⁄~°∞QÆ∞# L#fl=∞e¡‰õΩ Œ∞~°¡ ‰õÄ_» PÜ«∞# = «<£. PÜ«∞#‰õÄ =∂ <åÜ«∞#=∞‡ ~å èŒ=∞‡‰õÄ #Å∞QÆ∞~°∞ H˘_»∞‰õΩÅ∞(~å=∂#∞[ ~å=Ù, H+<£~å=Ù, =~°=~°~å=Ù, #~°ã≤OÇ~å=Ù), W ŒÌ~°∞ ‰õÄ «∞à◊√¡ (~°OQÆ<åÜ«∞Hõ=∞‡,"≥OHõ„\Ï=∞#~°û=∞‡).

HÍ~°"Õ∞q∞\’ ≥eÜ«∞ Œ∞ QÍx =∂ ÉÏÑ¨Ù Ñ¨ •flÅ∞QÀ U\˜H (1927-28 <å\˜H)Hõ~°©HõO <Õ~°∞Û‰õΩx ãfi «O„ «OQÍ QÆ∞=∞™êÎ Hõ~°OQÍ (= «<£ •s L#fl"åà◊¡‰õΩ Z‰õΩ¯= „QÍ=∂Å∞

70 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

LO_ç Jxfl Tà◊¥¡ K«∂ã¨∞HÀ=_»O ™ê èŒºO HÍHõáÈ~Ú<å, Hõ~°©HõO ~åHõáÈ~Ú<å H˘O « r «OWzÛ QÆ∞=∞™êÎ#∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ"å~°∞) Ñ¨xKÕÜ«∞_»O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞. JÖÏ PÜ«∞# «# "≥Ú Œ\˜L^ÀºQÆO HõsO#QÆ~ü =~°OQÆÖò lÖÏ¡Å ãïÇ¨Ï^Œ∞Ì „QÍ=∞"≥∞ÿ# QÆ@¡ #~°ã≤OQÍÑ¨Ù~°OÖ’„áê~°OaèOKå_»∞. Jk PÜ«∞# Ñ¨Ù\ ˜ìÃÑiy# TiH˜ Ñ¨^≥Ìxq∞k H˜.g∞. ^Œ∂~°O. JHõ¯_»Z<åflà◊√¡<åfl_À, Z=iO\’¡ L<åfl_À ≥eÜ«∞ Œ∞ QÍx P TiH˜ t"å~°∞ „QÍ=∞"≥∞ÿ# =OQÆ~°Ö’Ñ≤.q. #~°ã≤OÇ¨~å=Ù`À JÑ¨Ê\˜ #∞OKÕ ÑïK«Ü«∞O Jx K≥¿ÑÊ"å_»∞. (Ñ≤.q. #~°ã≤OÇ¨~å=Ù=ÚYº=∞O„u HÍQÍ<Õ zÅ∂Ê~°∞ |∞QÆ∞Å∞ "≥OHõ>Ëâ◊fi~°™êfiq∞ Œ~°≈<åxH˜ =KåÛ_»∞. ~å*Ï~°O^•\˜ "≥àÏ¡e QÆ#∞Hõ ~À_»∞¤ g∞ Œ PO[<ÕÜ«ÚÅ q„QÆÇ¨ÏO ŒQÆæ~° XHõ |Å¡Ñ‘@ "ÕkHõ U~åÊ@∞KÕã≤ PÜ«∞##∞ PQÆ=∞<åfl~°∞. PÜ«∞# HÍ~°∞ kQÆQÍ<Õ =„~°<åfl JO@∂ =zÛ ÉÏÑ¨Ù#∞H“QÆeOK«∞HÀ=_»O <åHÕHÍ Hõà◊¡ =ÚO Œ∞ P_»∞ «∞#flk).

JÑ¨Ê\˜ #∞Oz =∂‰õΩ ≥e¿ã@Ñ¨Ê\˜H PÜ«∞# J@∞ z=~° QÆ@¡ #~°ã≤OQÍÑ¨Ù~°O#∞Oz W@∞ z=~° dÖÏ ëêÑÙ~°O •HÍ KåÅ Tà◊¡Ö’ Ñ\ÏfisQÍ ÑxKÕâß_»∞. ÉÏÑÙ Ñ\ÏfisQÍÑ¨xKÕã¨∞Î#flÑ¨ÙÊ_»∞ dÖÏ ëêÑ¨Ù~°O áÈbãπ Ñ¨>ËÖò ¿Ñ~åfi~°O ãÖ`år. `≥Å∞QÆ∞ ™êÇ≤Ïf"Õ`«Î¿Ñ~åfi~°O [QÆ<åfl äŒO, áÈbã¨∞ JkèHÍi ¿Ñ~åfi~°O ~å=ÚÅ∞Å «O„_ç. (P «~åfi « J#flÜ«∞º,<Õ#∞ ‰õÄ_» [QÆ<åfl äŒO QÍi „Ñ¨ «ºHõ∆ t+¨µºÅ"≥∞ÿ#Ñ¨ÙÊ_»∞ ÉÏÑ¨Ù KåÅ ãÖ`À+≤OKå_»∞). =∂‰õΩ≥eã≤# HÍÅOÖ’<≥· Õ ÉÏÑ¨Ù KåQÆÅ∞¡, QÆÑ¨Ù~°O PÉÏk, "ÕÖË~°∞, <å~åÜ«∞yi, èŒ~°‡™êQÆ~°O,

Ç¨Ï#∞=∞H˘O_», =∞e¡‰õΩ Œ∞~°¡, `å\˜HÍÜ«∞Å, ~å*Ï~°OÅÖ’ ‰õÄ_» Ñ¨\ÏfisQÍ Ñ¨xKÕâß_»∞.|Ç¨ïâß Hõ~°©HõOÖ’ J#∞Éèí=O, „ÑüÉèí =∂ ÉÏÑ¨Ù#∞ =∂ `å «Ü«∞º (J=∞‡ «O„_ç,

ÃÑO_®ºÅ HÀ ŒO_»~å=∞ ~å=Ù) Œ$+≤ìÖ’ Ñ¨_Õã≤ LO\Ï~Ú. =∂ J=∞‡=∞‡ ~°∞H˜‡=∞‡ «O„_çÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞Ö’ x*ÏO „Ñ¨Éèí∞`«fi Ô~"≥#∂º âßYÖ’ ¿Ñëê¯~ü. `å`«Ü«∞º HÀ^ŒO_»~å=∞~å=Ù[=∂|OnÅÖ’ ÉÏÑ¨Ù#∞ HõÅ∞ã¨∞ÎO_Õ"å_»@. J\Ï¡ Ñ¨ Œ=¸_»∞ Uà◊¡ Õ_® L<åfl ÉÏÑ¨Ù‰õÄJ=∞‡‰õÄ 1939-40ÅÖ’ ÃÑo¡ [iyOk. "åà◊¡ ÃÑo¡ á¶⁄\’Å∞ fâß~À ÖË À ≥eÜ«∞ Œ∞,q∞QÆÅÖË Œ∞ QÍx, "åà◊¡ ÃÑo¡ J~Ú# H˘xfl <≥ÅÅˆH [iy# =∂ "Õ∞# «Î ‰õÄ «∞i ÃÑo¡ á¶⁄\’Ö’J=∞‡, ÉÏÑ¨Ù W ŒÌ~°∂ L<åfl~°∞.

|Çïâß ÃÑo¡ J~Ú, ãfi «O„ «OQÍ HÍÑÙ~°O ÃÑ@ì=Åã≤ =zÛ<åHõ ÉÏÑÙ, J=∞‡ ~å*Ï~°O=zÛ LO\Ï~°∞. ÉÏÑ¨Ù ~å*Ï~°O Éèí∂=ÚÖ’¡ =º=™êÜ«∞O KÕã¨∂Î, Ñ¨\Ïfisyi KÕã¨∂Î 1948<å\˜H˜ ™⁄O «OQÍ WÅ∞¡ ‰õÄ_» Hõ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. WÑ¨ÙÊ_»∞ WÅ∞¡ L#flKÀ@ T~°∞ ÃÑiyOk QÍxJÑ¨ÙÊ_»∞ Jk TiH˜ Œ∂~°OQÍ, z#flÃÑO_®ºÅ - zÅ∂Ê~°∞ ~À_»∞¤ Ñ¨Hõ # LO_Õk. ÃÑà◊¡~Ú#KåÅ ãÖ= «û~åÅ áê@∞ Ñ≤Å¡Å∞ HõÅQÆHõáÈ=_»O, z=iH˜ 1949Ö’ ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º [##O,P «~åfi « =¸_»∞ =¸_»∞ ãÖ= «û~åÅ =º=kèÖ’ W ŒÌ~°∞ JHõ Ü«∞ºÅ∞, J#flÜ«∞º, <Õ#∞, <å«~åfi « <åÅ∞QÆ∞ ãO= «û~åÅ‰õΩ ~°[x ÑÙ@ì_»O`À ãO™ê~°O ÃÑ~°∞QÆ∞ «∂ =zÛOk. =º=™êÜ«∞O

zuH˜áÈ~Ú, Hõ~°©HõOÖ’ ÃÑ ŒÌ ~å|_ç ÖËHõ ‰õΩ@∞O| Pi÷Hõ Ñïã≤÷u H©∆˜ã¨∂Î =zÛOk.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 71

=∂ ÉÏÑ¨Ù ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩ#fl Pã‘Î, á⁄Ok# *Ï˝#=¸ KåÅ ÉèÏQÆO ™⁄O « Hõ$+≤ À,„â◊=∞`À, ™ê èŒ#`À ã¨fi «O„ «OQÍ ãÖáêkOz#"Õ «Ñ¨Ê "å~°ã¨ «fiOQÍ =zÛ#q HÍ=Ù. «O„_çPã≤ÎÖ’ #Å∞QÆ∞~°∞ H˘_»∞‰õΩÅ‰õΩ (JÑ¨Ê\˜HÕHÍ P_»Ñ≤Å¡Å‰õΩ "å\Ï WKÕÛ ãÖ„Ñ¨ •Ü«∞O QÍx,K«@ìx|O èŒ# QÍx ÖË=Ù) <åºÜ«∞OQÍ ~å=Åã≤# <åÅ∞QÆ∞ ÉèÏQÍÅÖ’ «# "å\Ï «#‰õΩ ÑÖzW=fi_®xH˜ =∂ ÃÑ ŒÌÉÏÑ¨Ù JOwHõiOK«ÖË Œ∞. ^•x g∞ Œ =∂ ÉÏÑ¨Ù HÀ~°∞ìÖ’ ^•"å "Õâß_»∞.HÕk HÀ~°∞ìÖ’ ÔQeKå_»∞ QÍx «#HÕHÍ <åºÜ«∞OQÍ ~å=Åã≤#O « ~åÖË Œx ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì‰õΩJÑ‘ÊÅ∞‰õΩ "≥àÏ¡_»∞. P JÑ‘ÊÅ∞Ö’ ÃÇ·ÏHÀ~°∞ìÖ’ ‰õÄ_» ÉÏÑ¨Ù‰õΩ J#∞‰õÄÅOQÍ<Õ f~°∞Ê =zÛOk.HÍx D HÀ~°∞ì =º=Ç¨~°=∞O`å Ñ¨k Ñ¨<≥flO_»∞ ãÖ= «û~åÅ∞ QÆ_çKÕãïHõÖÏ¡, UÉèí∂q∞Ö’=~°=~° ~å=Ù‰õΩ ÇÏ‰õΩ¯ LO Œx, ÑOz W"åfiÅx HÀ~°∞ì f~°∞Ê K≥Ñ≤ÊO^À P Éèí∂=∞O`å ~å=∂#∞[~å=Ù J"Õ∞‡âß_»∞. JÑ¨ÙÊ_çHõ KÕÜ«∞QÆeyO Õg∞ ÖËHõáÈ~ÚOk. J~Ú<å ÉÏÑ¨Ù‰õΩ <åºÜ«∞=º=ã÷g∞ Œ ZO « #=∞‡HõO LO_Õ ŒO>Ë Hõ#|_ç# "åiHõÖÏ¡ Pf~°∞Ê HÍÑ‘ K«∂Ñ≤Oz '`åg∞Öò ÃÑ\ÏìeÉÏ|∂— J<Õ"å_»∞. JO>Ë 'D f~°∞Ê#∞ J=∞Å∞ KÕ~ÚOK«O_ç— Jx =∞m¡ HÀ~°∞ì<Õ JÉèíºi÷OK«_»OJ#fl=∂@. Jk [~°QÆÖË Œx, "Õ∞O •xÑ@¡ PãHÎ K«∂ÑÖË Œx PÜ«∞#‰õΩ qKå~°OQÍ<Õ LO_Õk.

JÖÏ "å~°ã¨ «fi Pã≤ÎÖ’ «#‰õΩ ~å"åÅx `å#∞ J#∞‰õΩ#fl ÉèÏQÆO ~åHõáÈ~Ú<å,Ñ¨Ósfi‰õΩÅ T~°∞ =kÖËã≤ =zÛ ~å*Ï~°OÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_ç WHõ _» "å~°ã¨ «fi Éèí∂=ÚÖ’, `å#∞ãfiÜ«∞OQÍ ãOáêkOK«∞‰õΩ#fl Éèí∂=ÚÖ’ =º=™êÜ«∞O KÕÜ«∞_»O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞. =º=™êÜ«∞OÖ’‰õÄ_» ÉÏÑ¨Ù =∂=¸Å∞QÍ „ÉÏÇ¨Ï‡ =º=™êÜ«∞O Jx xO^•~° ÷OÖ’ "å_ç#@∞ìQÍZ Œ∞QÆ∂ÉÁ Œ∞QÆ∂ ÖËx =º=™êÜ«∞O KÕÜ«∞ÖË Œ∞. =º=™êÜ«∞OÖ’ KåÅ „Ñ¨Ü≥∂QÍÅ∞ KÕâß_»∞.K≥ÑÙÊHÀ Œy# q[Ü«∂ÖË ™êkèOKå_»∞. W «~° KÀ@¡ Éèí∂=ÚÅ∞ H“Å∞‰õΩ W=fi_»"≥∂, J"Õ∞‡Ü«∞_»"≥∂KÕã≤<å <å‰õΩ TÇ¨Ï `≥e¿ããïH˜ ÉÏÑ¨Ù J[=∂~Ú+‘Ö’ WO\˜ K«∞@∂ì L#fl ÃÑ~°_»∞,Ñ¨Ù>ì=Ú#QÆÅ¡Ö’ H˘O « Éèí∂q∞, `åà◊¡Å¡Ö’ H˘O « Éèí∂q∞, K≥~°∞=Ù HÕ Œ ™êQÆ~°O á⁄ÅO<åÅ∞QÆ∂ LO_Õq.

z#flHõ Ü«∞º ÃÑo¡ PÅã¨º=∞~ÚO Œx J=∞‡ ÉÏÑ¨ÙÅ‰õΩ KåÅ ~°Okè LO_Õk. ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞ºÃÑo§ Ñk¿ÇÏ<À U@<Õ J~Ú, z#flHõ Ü«∞º ÃÑo¡ W~°"≥· •>Ë=~°‰õΩ HÍHõáÈ=_»O`À J=∞‡ÉÏÑÙÅ∞=Ú=∞‡~°OQÍ KåÅ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ KÕâß~°∞. P „Ñ¨Ü«∞`åflÅÖ’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ WOHÍ ‰õΩ Œ~°x ÃÑo¡H˜áÈQÆ∞KÕÜ«∞=Åã≤# =~°Hõ@flOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ H˘O`«, JÑ¨Ê\˜ˆH „áê~°OÉèí"≥∞ÿ# Hõ~°∞=Ù, Pi÷HõãÖH∆ÀÉèí ÉèÏ~°O =Å¡ H˘O « "≥Ú@ì"≥Ú Œ@ ™êQÆ~°O á⁄ÅO J=∞‡HÍxH˜ ÃÑ\Ïì_»∞. x*ÏxH˜HÍHõfÜ«ÚÅ K≥~°∞=Ù HÕk P =iá⁄ÅO LOK«∞‰õΩO>Ë WO\˜ uO_ç yO[Å J=ã¨~°O fˆ~k.P á⁄ÅO «~åfiu ~ÀAÖ’¡<≥·<å LÑÜ≥∂QÆÑ_Õk. HÍx Jk J=∞‡_»"Õ∞ ã∞ÅÉèíO J#∞‰õΩ<åfl_Õ"≥∂J Õ J"Õ∞‡âß_»∞. WO « KÕã‘ Jq∞‡ Õ P á⁄ÖÏxH˜ =zÛ# _»|∞ƒ S^•~°∞"ÕÅ∞ =∂„ «"Õ∞#xQÆ∞~°∞Î. z#flHõ Ü«∞º ÃÑm¡ ‰õΩ Œ~°ÖË Œ∞. P _»|∞ƒÅ∂ Ñ¨Ñ¨ÓÊÑ¨Ù\ÏflÅ∂ J~ÚáÈÜ«∂~Ú. Ô~O_»∞=¸_Õà◊¡ «~åfi « P~üÔH `À z#flHõ Ü«∞º ÃÑo¡ P Œ~°≈ q"åÇ¨ÏOQÍ [iy ™êÜ«∞O„ «O ã¨Éèí«~åfi « Éè’[<åÖ·<å ÃÑ@ì‰õΩO_® =∞l˚QÆ WzÛÑÖÑ≤OKåO.

72 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

|Ç¨ïâß <å Ñ¨ À U\˜ HõO>ˇ =ÚO Õ ™êQÆ~°O á⁄ÅO J=∞‡HõO J~ÚáÈ~ÚOk. HÍxJO «‰õΩ=ÚO Õ =i HÀ «ÅÑ¨ÙÊ_»∞ ÉÏÑ¨Ù á⁄ÅO ŒQÆæ~ LO>Ë ÔH\˜Öò (ˆH\©¡ J<Õ"åà◊§O) Ö’KåÜ«∞, XHõ QÍ¡ã¨∞, XHõ [~°‡<£ ã≤Åfi~ü \˜Ñ¶≤<£ _»ÉÏƒÖ’ LÑ¨ÙÊ_»∞ Ñ≤O_ç Ñ¨@∞ì‰õΩáÈ=_»O, JHõ _»ÉÏÑ¨Ù P LÑ¨ÙÊ_»∞ Ñ≤O_ç u#fl «~åfi « =iQÆ_ç¤ =∞O@ "Õã≤ P =∞O@g∞ Œ H\©¡ ÃÑ\ì KåÜ«∞ "Õ_çKÕã≤ W=fi_»O Hõà◊¡=ÚO Œ∞ P_»∞ «∞<åfl~Ú. JHõ _» =i‰õΩÑ¨ÊÅ∞ H˘\ì «∂~åÊ~° Ñ¨\ì =_»¡~åtg∞ Œ =Ú„ Œ "Õã≤ ~å=_»O Œ$â◊ºO Hõà◊¡Ö’<Õ LOk.

WHõ Ñ¨Ù>ì=Ú#QÆÅ¡Ö’ á⁄ÅO XHõ "≥∂@ÉÏq HÕ Œ LO_Õk. Ñ¨k ãÖ= «û~åÅ‰õΩ=ÚO Œi =Ü«∞ã¨∞Ö’ <Õ#∞ K«∂ã≤# Œ$â◊ºO P "≥∂@ÉÏq g∞ Œ Z_»∞¡ ÃÑ·H© HÕkH© u~°∞QÆ∞ «∂ÉÏq Ö’Oz ÉÁÔH¯#`À hà◊√¡ÃÑ·H˜ ≥zÛ ÀÅ∞ ˘O_»O Ö’Oz HÍÅ∞=Ö’H˜ áÈÜ«∞_»O <åH˜Ñ¨ÙÊ_»∞Hõ#|_»∞`ÀOk. <Õ#∂ "≥∂@ `ÀÅ∞`å#x P Z_»¡ "≥#∞Hõ =ÚO^Œ∞H© "≥#∞HõH© #_»=_»O,`˘O_»O Ö’Oz hà◊√¡ HÍÅ∞=Ö’ Ñ¨_»∞ «∞O>Ë, Jq ^Àã≤e`À fã¨∞‰õΩx `åQÆ_»O, P hà◊√¡ Kåà◊¡"≥O@ XH˘¯Hõ áê Œ∞#∂ «_»∞ÑÙ «∂ xOÑÙ «∂ áÈ «∞O>Ë „Ñu "≥ÚHÍ¯ ãO`À+O`À, ãO «$Ñ≤Î À«Å TÑ¨Ù «∞#fl@∞ì JxÑ≤OK«_»O ÉÏÅº P#O ŒO =∂„ «"Õ∞ HÍ Œ∞. QÆ∞~°*Ï_» Hõ<åºâ◊√Å¯OÖ’

=∞ èŒ∞~°"å˜ <À@ JxÑ≤Oz#@∞ì '=OQÆ"≥ÚHõ Å‰õÄ, q∞~°Ñ¨"≥ÚHõ Å‰õÄ ÀÇ¨Ï ŒO— KÕã¨∂Î |uˆHJOz`å#O^Œ âßO`« ™ê„=∂[ºO. <å‰õΩ QÆ∞~°∞Î#flO`«=~°‰õΩ Jk <å Ñ¨k Ñ¨^ŒH˘O_Õà◊¡‰õΩ=ÚO Õ. JÑ¨ÙÊ_»∞ P ÉÏq HÕ Œ ÉÏÑ¨Ù x[OQÍ<Õ =OQÆ, q∞~°Ñ¨ "≥ÚHõ Å∞ ÃÑOKå_»∞. JHõ _»ÉˇO_», @=∂\Ï, ~å=Ú‡ÅHõ, |Ou, áêÅ‰õÄ~°, H˘uÎg∞~°, QÀOQÆ∂~° =O\˜ HÍÜ«∞QÆ∂~°Å∞,Ñ¨ÓÅ, Ñ¨à◊¡ "≥ÚHõ Å∞ ‰õÄ_» LO_Õq. =∞iH˘O « ÉèÏQÆOÖ’ *Á#fl, ã¨ ŒÌ, =∞Hõ *Á#fl, HõOk,ÃÑã¨~°∞, LÅ= =O\˜ ÑÖ@Å∂ LO_Õq. x*ÏxH˜ ÉÏÑ¨Ù H˘ «Î ÑÖ@Å`À „Ñ¨Ü≥∂QÍÅ∞ ‰õÄ_»KÕâß_»∞. WO\˜ Ñ¨Hõ K≥ÅHõÖ’ „^•Hõ∆, á⁄QÍ‰õΩ, ÑüÎ, #∞=ÙfiÅ∞ ÖÏO\˜ ÑÖ@Å∞ ÑÖ_çOK«_®xH˜„Ñ¨Ü«∞uflOKå_»∞. Jxfl\’¡H© ÉÏQÍ=zÛ#q "Õ~°∞â◊#QÆ, =∞Hõ¯*Á#fl, HõOk, ÃÑã¨~°∞=∂„ «"Õ∞##∞‰õΩO\Ï#∞. Ñ¨Ù>ì=Ú#QÆÅ¡ =º=™êÜ«∞O ~ÀAÖ’¡, =ÚYºOQÍ "å<åHÍÅO z=~å,K«eHÍÅO "≥Ú Œ\’¡ J Œ#Ñ¨Ù PHõ~°¬ ã‘ åÅÑ¨Êà◊√¡. JHõ _» HõOK≥Ö’, =ÚYºOQÍ X„Ô~ "≥o¡"åQÆ∞Ö’ Hõe¿ã z#fl _≥ÖÏìÖ’ qÑs «OQÍ ã‘ åÅÑÊà◊¡ K≥@∞¡ LO_Õq. P "åQÆ∞Ö’#∂ X„Ô~Ö’#∂‰õÄ_» ZÑ¨ÙÊ_»∂ hà◊√¡ áê~°∞`«∞O_Õq. P X„Ô~Ö’ ~åQÆ_ç =∞@ìÅ`À Hõ@ìÅ∞ Hõ\˜ì, "å\˜H˜"≥∂ Œ∞QÍ‰õΩÅ#∞ Q˘\ÏìÅ∞QÍ KÕã≤ «∂=ÚÅ∞ ÃÑ\ì P_»∞‰õΩO@∞O_Õ"åà◊¡O.

JÖÏ =º=™êÜ«∞O XHõ ™ê÷~ÚÖ’ L#flÑ¨ÙÊ_»∞ ÉÏÑ¨Ù KÕã≤# „Ñ¨Ü≥∂QÍÖ’¡ ≥|ƒu<åflPi÷Hõã≤÷u ÑÓiÎQÍ ‰õÄeáÈÖË Œ∞. ZO Œ∞=Å¡<À QÍx ÉÏÑÙ ÑÙ>ì=Ú#QÆÅ¡ =º=™êÜ«∞O =keÃÑ\˜ì`åà◊¡Å¡Ö’ XHõ ÉÏq «"åfi_»∞. ^•xH˜ É’iOQ∑ "Õã≤, _ôlÖò WO[<£ ≥KåÛ_»∞. g@xfl\˜ HÀãÖÉèí∂ «#MÏ ÉÏºO‰õΩ (ÖÏO_£=∂~üì Q*ò ÉÏºOH± - ZÖòZOa) JÑ¨ÙÊHÀãÖ "≥o¡ WHõ JHõ _ç#∞OzHÀÅ∞HÀÖËx ≥|ƒÅ∞ uO@∂ W|ƒO Œ∞Å áêÅÜ«∂º_»∞. ^•xH˜ `À_»∞ 1971-72-74 =~°∞ã¨Hõ~°=ÙÅ∞. |Ç¨ïâß ™êQÆ~°O Jq∞‡# «~åfi « «i á⁄ÅO (=∂QÍ˜) ÖË‰õΩO_®áÈ~ÚO Œx,

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 73

`åà◊¡Å¡ ÉÏq HÕ Œ =∞m¡ Jk ™êkèOK«=K«∞Û#x J#∞‰õΩ<åfl_Õ"≥∂ QÍx P „Ñ¨Ü«∞ «flO "≥Ú «ÎOQÍPÜ«∞# =º=™êÜ«∂<Õfl ≥|ƒfã≤Ok.

`åà◊¡Å¡ =º=™êÜ«∞O ‰õÄ_» XHõ\˜ Ô~O_»∞ ãÖ= «û~åÅ∞ ÉÏQÍ<Õ #_çzOk. <å‰õΩQÆ∞~°∞Î#flO`«=~°‰õΩ XHõ ÑÖ@ =∞Hõ¯*Á#fl, "Õ~°∞â◊#QÆ, =i JHõ¯_» fã≤#@∞ì<åflO. `åà◊¡Å¡á⁄ÅOÖ’<Õ <Õ#∞ <åQÆe Ñ¨@ì_»O <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl#∞. ÉÏÑ¨Ù ÉÏºO‰õΩ JÑ¨ÙÊ`À Ç¨Ï#∞=∞H˘O_»#∞Oz_ôlÖò WO[<£ – P~ÀAÖ’¡ ^•xfl H˜~À¡ã¨ ~ü J<Õ"åà◊√§ - H˘#∞H˘¯KåÛ_»∞. `åà◊¡Å¡ ÉÏqÖ’=~°Å∞ áÈã≤, hà◊¡ Ö’ «∞ ÃÑOz, JÑ¨Ê\˜H© ãïáÈ~Ú#xfl hà◊√¡ ~å=_»OÖË Œx É’iOQ∑ ‰õÄ_»"Õ~ÚOKå~°∞. ÑÖÑ¨ÙÃã\ò ayOKå~°∞. P~ÀAÖ’¡<Õ WO[<£ ‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# _ôlÖò HÀãÖ =∂áÈK«Ü«∞º`À Hõeã≤ <Õ#∞ |O_ç Hõ@∞ì‰õΩx QÆÑ¨Ù~°O "≥o¡ áêi≈ "åà◊§ Œ∞HÍOÖ’ XHõ „_»=Ú‡_ôlÖò H˘#∞‰õΩ¯x ~å*Ï~°O fã¨∞‰õΩ ~å=_»O QÆ∞~°∞ÎOk. JO`å ÉÏQÆ∞#fl>Ëì JxÑ≤OzOk. HÍxZHõ _» UO [iyO^À ≥eÜ«∞ Œ∞, XHõ~ÀA ZÖòZOa "åà◊√¡ =zÛ _ôlÖò WO[<£ <ålÖòT_»Éˇ~°∞‰õΩ¯ áÈÜ«∂~°∞. WO\’¡H˜ =zÛ aO ≥Å∞ |Ü«∞@ Ñ¨_Õã≤ [Ñ¨ÙÎ KÕ™êÎ=∞x ÉˇkiOKå~°∞.ÉÏÑ¨Ù "å~Ú^•Å∞ ãïQÍæ Hõ@ìHõáÈ=_»O =Å¡ JÖÏ J~ÚO Œx, HÍÅO HÍHõ, ÑÖ@Å∞ ãïQÍÑÖ_»Hõ "å~Ú^•Å∞ Hõ@ìÖËHõáÈÜ«∂_»x J<åfl~°∞.

JÑ¨ÙÊ_Õ =∞Ô~Hõ¯_ç^À Éèí∂q∞ Jq∞‡ P JÑ¨ÙÊ#∞Oz q=ÚH˜Î á⁄O^•Åx ÉÏÑ¨Ù„Ñ¨Ü«∞uflOKå_»∞. z#flÃÑO_®ºÅÖ’ ÃÑ ŒÌ=∂=∞Ü«∞º WO\’¡ P H˘#∞‰õΩ¯<Õ"åà◊¡‰õΩ, ÉÏÑ¨Ù‰õΩ =∞ èŒºK«~°ÛÅ∞ [~°∞QÆ∞ «∞#flÑ¨ÙÊ_»∞ <Õ#∞ P =ÚO Œi QÆkÖ’ á⁄_»"å\˜ K≥Hõ ÉˇOpg∞ Œ Ñ¨_»∞‰õΩxU_»∞ã∂Î LO_»_»O <å =∞kÖ’ XHõ xâ◊ÛÅz„ «OÖÏ xezáÈ~ÚOk. Pã≤Î áÈ «∞#fl Œx U_çKå<å?Jã¨Å∞ P =Ü«∞ã¨∞Ö’ Pã≤Î JO>Ë Uq∞\’ ≥Å∞™ê? |Ç¨ïâß 'Ñ≤Å¡Å‰õΩ Ug∞ ÖË‰õΩO_®KÕ™êÎ~å— Jx J=∞‡ ÉÏÑ¨Ù g∞ Œ x+¨µì~åÅ∞ P_ç LO>Ë "åo¡ ŒÌi =∞ èŒº Ñ¶∞~°¬ Uq∞\’≥eÜ«∞Hõ U_çKå<å?

U"≥∞ÿ<å P ~ÀAÅ∞ =∂ Pi÷Hõ Ñïã≤÷u zuH˜áÈ`«∞#fl ~ÀAÅ∞. J`«º=ã¨~°"≥∞ÿ#ã¨~°∞‰õΩÅ∞ H˘#_®xH˜ ‰õÄ_» _»|∞ƒÅ∞ LO_Õq HÍ=Ù. Tà’¡ P ~ÀAÖ’¡ UÔH·Hõ H˜~åÏ Œ∞HÍO- HÀ=∞\˜ ™È=∞Ü«∞º - ŒQÆæiH˜ "≥o¡ 'ÉÏÑ¨Ù ÑÖÑ≤OKå_»∞— JO>Ë PÜ«∞#‰õΩ Wk _»|∞ƒÅ∞JÑ¨ÙÊ_Õ W=fix L ≥Ì~° ÉË~°O Jx J~°÷=∞ÜÕ∞ºk. ZO`À ¿ãÑ¨Ù Q˘˜y ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å`À, JHõ _çH˜=zÛ# "Õ~"åà◊¡ À ÉÏÑ¨Ù g∞ Œ Ñ¶≤~åº Œ∞ KÕã¨∂Î Ñ¨ ŒÇ¨~°∞ K« Œ∞=Ù «∂ ##∞fl J~°QÆO@ xÅÉˇ\ìXHõ JyæÃÑ\’ì, J~°H˜Ö’ QÀ èŒ∞=∞Ñ≤O_À, H˜Ö’ aÜ«∞º"≥∂, b@~°∞ QÍºã¨∞#∂<À WKÕÛ"å_»∞.XHõ~ÀA WO\’¡ J#flO =O_»_®xH˜ aÜ«∞ºO ÖËHõ ™È=∞Ü«∞º ŒQÆæ~° L ≥Ì~° Õ=_®xH© gÅ∞HÍHõ`åà◊¡Å¡ á⁄ÅO #∞Oz =∞Hõ *Á#fl HõO‰õΩÅ∞ q~°∞K«∞‰õΩ =zÛ L_»HõÉˇ@∞ì‰õΩx J Õ Éè’[#OQÍ=ÚyOKåO. P~À*Ë =zÛ# ^•=∞#fl =∂=∞Ü«∞º Hõà◊¡hà◊√¡ ÃÑ@∞ì‰õΩx J=∞‡#∞ HÀÑ¨Ê_çz#flÃÑO_®ºÅ #∞Oz aÜ«∞ºO ÑÖÑ≤OKå_»∞. P~ÀQÍºxH˜ P~ÀQÆº=¸, _»|∞ƒÅ∞ ÖËx ~ÀAÖ’¡ã¨∞ÅÉèí=¸ Jx KåÅ ~ÀAÅ∞ XHõÑ¨Ó@ *Á#fl ÖË • ã¨ ŒÌ ~˘>ìÖË #_çÑ≤OKåO.

74 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

JÑ¨ÙÊ_Õ =∞i D Pi÷Hõ ÉÏ èŒÅ HÍ~°O =Å¡<À, =∞ˆ~ HÍ~°O =Å¡<À QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞ QÍxJ=∂‡ ÉÏÑ¨Ó =∞e¡‰õΩ Œ∞~°¡‰õΩ =∂i H˘xfl <≥ÅÅ∞ JHõ _Õ L<åfl~°∞. <Õ#∞ U_À «~°QÆu Ñ¨sHõ∆Å∞J~ÚáÈÜ«∂Hõ z#flÃÑO_®ºÅ #∞Oz J_»¤OÑ_ç •i J_»∞‰õΩ¯O@∂ =∞e¡‰õΩ Œ∞~°¡‰õΩ #_çz"≥àÏ§#∞.Ñ¨<≥flO_»∞ ãÖ= «û~åÅ Ñ≤Å¡"å_»∞ z@ì_»=ÙÅ ^•iÖ’ Ñ¨_ç ≥eÜ«∞x TiH˜ #_çzáÈ~Ú#Œ$â◊ºO, =∞ èŒº •iÖ’ qÑ¨s «"≥∞ÿ# ŒÑ≤ÊHõ À ZHõ _® hà◊√¡ ˘~°HõHõ J_»qÖ’ HõxÑ≤Oz# XHõ

Z~°∞HõÅ "åà◊¡ WO\’¡ ÑÖ Œ∞Å =∞ èŒº =∞Ozhà◊¡ ‰õΩO_»Ö’#∞Oz =ÚO « =ÚOK«∞‰õΩx hà◊√¡`åy# Œ$â◊ºO =∞#ã¨∞g∞ Œ JÖÏxeKÕ L<åfl~Ú. «~åfi « KåÅ Uà◊¡‰õΩ aÉèí∂u Éèí∂+¨ü|O^Àáê è•ºÜ«∞ #=ÅÅ∞ K« Œ∞=Ù «∞#flÑÙÊ_»∞ P Œ$âßºÖ’¡ JÑÓ~°fi HÍ Œ∞, <å‰õΩ <Õ<Õ Hõ#|_®¤#∞.

WHõ <å‰õΩ ≥eã≤#O «=~°‰õΩ PÜ«∞# =$uÎ QÆ∞iOz K≥áêÊe. Z\Ï¡ÔQ· Õ PÜ«∞# KÕã≤#„Ñü Ñ¨h «#O «@ `å<Õ Hõ+ìÑ¨_ç <Õ~°∞Û‰õΩx P Ñ¨xÖ’ <≥·Ñ¨ÙºO ™êkèOKå_À, Hõ~°©HõOÖ’‰õÄ_» J\Ï¡Q À\ Hõ~°ÏÅ∞, y~åÌ=~°∞¡, åã≤ÖÏÌ~°∞¡ ‰õÄ_» PÜ«∞# ãÅÇÅ∞ J_çQO « <≥·ÑÙºOãÖáêkOKå_»∞. ZÑ¨ÙÊ_À 1920ÅÖ’ MÏhæ |_çÖ’ <åÅ∞QÀ «~°QÆu =∂„ «"Õ∞ K«kq# =∞x+≤L~°∂Ì, ≥Å∞QÆ∞, WOy¡+π, ãÖã¨ $ «O ZO`À H˘O « <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. <ÕxOHÍ JÑ¨Ê\˜H˜ <åÅ∞QÀ«~°QÆu #∞Oz U_À «~°QÆu =∞ èŒº L<åfl#∞ QÆ#∞Hõ PÜ«∞# KÕã¨∞Î#fl Ñ¨\Ïfisyi Ñ¨xK«∂¿ãÎ,

PÜ«∞# ‰õΩã‘Î Ñ¨>Ëì ÖˇHõ Å∞ K«∂¿ãÎ =∞Ç¨ Pâ◊Û~°ºO HõeˆQk.^•^•Ñ¨Ù W~°"≥· S Œ∞ Uà◊√¡ x*ÏO „Ñ¨Éèí∞ «fi Ô~"≥#∂º âßY HÕ Œ Ñ¨\ÏfisQÍ Ñ¨x

KÕâß_»∞ QÆ#∞Hõ L~°∂ÌÖ’#∂, Ô~"≥#∂º ÑïÉèÏ+¨Ö’#∂ KåÅ „áêgºO ãÖáêkOKå_»∞. <Õ#∞~å*Ï~°OÖ’ L#flO`«=~°‰õÄ P Ñ¨xÖ’ ##∞fl ÉèÏQÆO KÕã¨∂Î LO_Õ"å_»∞ QÆ#∞Hõ<Õ <å‰õΩÉèí∂QÆÏOHÍÅ QÆ∞iOp, Éèí∂ãÖ|O^èŒ ÑïÉèÏ+¨ QÆ∞iOp ZO`À H˘O`« Ñï*Ï˝#OJaƒO Œ#∞‰õΩO\Ï#∞. JÖÏˆQ P HÍÅÑ¨Ù Ñ¨Ç¨©ÅÖ’ ^•^•Ñ¨Ù =O Œ HÍÅ"£∞Å∞ LO_Õq.ZO Œ∞HÀ ≥eÜ«∞ Œ∞ QÍx P Ñ¨Ç¨Ï©Å‰õΩ KåÅ™ê~°∞¡ #HõÖò (=∞~˘Hõ „Ñü) ~åÜ«∞=Åã≤ LO_Õk.JÑ¨ÙÊ_»∞ ÉÏÑ¨Ù <Õ#∞ K« Œ∞=Ù «∞O>Ë `å#∞ ~åÜ«∞_»"≥∂, `å#∞ K« Œ∞=Ù «∞O>Ë <Õ#∞ ~åÜ«∞_»"≥∂KÕ~ÚOKÕ"å_»∞. J\Ï¡<Õ <å‰õΩ WO\˜ ¿Ñ~°∞¡, U ‰õΩÖÏxH˜ U WO\˜ ¿Ñ~°∞ LO@∞Ok, "åà◊¡Éèí∂Pã¨∞ÎÅ qã‘Î~å‚Å∞, UÜÕ∞ Éèí∂=ÚÅ Ñ¨\Ïì •~°∞Öˇ=~°∞, HÍã¨∞Î KÕ¿ã"åà‹¡=~°∞ ÖÏO\˜ z#flz#flq=~åÅ g∞ Œ J=QÍÇ¨Ï# HõeyOk. JÖÏˆQ ÉÏÑ¨Ù ŒQÆæ~° Z<Àfl Tà◊¡ Éèí∂=ÚÅ #H∆ÍÅ∞LO_Õq. WÑ¨Ê\˜H© <å Hõà◊¡Ö’ P_»∞ «∞#fl P #H∆ÍÅÖ’ ÉèÏ~° « =º=™êÜ«∞OÖ’x z#fl z#flJ~°÷~°Ç≤Ï « qÉèí[#Å Éèí∂ˆH∆„`åÅ∞ Hõ#|_»∞ «∞O\Ï~Ú. JO «Hõ#fl <å Z Œ∞QÆ∞ ŒÅ‰õΩ ^•ifã≤#k [=∂|OnH˜ =ÚO Œ∞, ~°HÍÅ (~°HõO JO>Ë Ñ¨#∞fl, Éèí∂q∞tã¨∞Î) =ã¨∂à◊¡‰õΩ =ÚO Œ∞,~°HÍÅ =ã∂à◊¡ «~åfi « ÉÏÑÙ «Ü«∂~°∞ KÕ¿ã ÖHõ Å∞. Ô~O_»∞ =¸_»∞ =O ŒÅ =∞Ok P™ê=ÚÅ,Ô~O_»∞ =¸_»∞=O ŒÅ ã¨~fi #O|~°¡ qã‘Î~å‚Ö’, ~°HõO "≥Ú`åÎÖ’ =~°∞ã¨QÍ K≥Ñ¨Ù «∂ ##∞fl~åÜ«∞=∞<Õ"å_»∞. J=hfl ‰õÄ_»=∞<Õ"å_»∞. Ô~O_»∞=¸_»∞ =O ŒÅ ZO„\©Å#∞ «Ñ¨ÙÊ áÈ‰õΩO_®‰õÄ_»_»O J\Ï¡Q JÅ"å@~ÚOk. JOÔHÅg∞ Œ, QÆÏOHÍÅ g∞ Œ, q_çq_ç =∞#∞+µÅ q=~åÅ

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 75

g∞ Œ WÑ¨Ê\˜H© K≥iyáÈx <å Pã¨HÎH˜ c[O P `˘q∞‡k Ñ¨ Õà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’<Õ ÉÏÑ¨Ù "Õã≤# ÕJ#∞‰õΩO\Ï#∞.

J~Ú Õ WÑ¨Ê\˜ Œ$+≤ì À K«∂¿ãÎ Hõ~°©HõOÖ’ Ö’áêÅ∞ ÖË"å? Jq ÉÏÑ¨Ù#∞ JO@ÖË •?HõzÛ «OQÍ Hõ~°©HõOÖ’ Ö’áêÅ∞<åfl~Ú. Jk áêÅHõ=~°æ ¿ã"å=$uÎ. Jk x["≥∞ÿ# Hõ+ìr=ÙÅ‰õΩ,Éèí∂q∞Ñ¨Ù„ «∞Å‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ, "åi „â◊=∞#∞ ^Àz ÃÑ «ÎO^•~°∞Å‰õΩ, áêÅ‰õΩÅ‰õΩ ^ÀzÃÑ>Ëì"å~°kè ÖÏO\˜ =$uÎ. JO Œ∞=Å¡ KåÅ ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ ™êfi~°÷O, Ö’ÉèíO, ^ÀÑ≤_ô, Ñ‘_»# P=$uÎÖ’ LO\Ï~Ú. ÉÏÑ¨Ù‰õΩ P"Õ∞~°‰õΩ Jq LO_»=K«∞Û#x ‰õÄ_» J#∞‰õΩO\Ï#∞. HÍx ÉÏÑ¨Ù„âßq∞‰õΩÅ#∞ Z=i<≥·<å 'h «e¡ =ÚO_»"≥ÚÜ«∞º— HõO>ˇ Z‰õΩ¯= u@∞ì u@ìQÍ <Õ<≥Ñ¨ÙÊ_»∂q#ÖË Œ∞. «#HÀãÖ ™êfi~°÷O`À Pã≤Î áÈQÆ∞ KÕã¨∞HÀÖË Œ∞. „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ „Ñ¨[Å∞ K≥e¡OK«=Åã≤#~°HÍxfl =ã¨∂Å∞ KÕ¿ã "å~°kèQÍ, L^ÀºyQÍ =∂„ «"Õ∞ «##∞ `å#∞ K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞ QÍx„Ñ¨[Å#∞ Ñ‘_çOK«ÖË Œ∞. PÜ«∞# Hõ~°©HõO =∂x# =ÚÃÑ·Ê Uà◊¡ «~åfi « ‰õÄ_» PÜ«∞# g∞ Œ PJaèÜ≥∂QÆO Z=~°∂ "≥∂Ñ_»O ÖË ŒO>Ë, PÜ«∞# ¿Ñ~°∞#∞ Jaè=∂#OQÍ<Õ «ÅK«∞‰õΩO@∞<åfl~°O>Ë=$uÎ èŒ~°‡OQÍ PÜ«∞# KÕã≤# «Ñ¨ÙÊÅ∞ LO_»=K«∞Û<Õ"≥∂ QÍx P «Ñ¨ÙÊÅ∞ KÕÜ«∞_»O PÜ«∞#„Ñ¨=$uÎQÍ ZÑ¨ÙÊ_»∂ =∂~°ÖË Œx <åHõxÑ≤ã¨∞ÎOk.

<Õ#∞ K« Œ∞=Ù‰õΩ Ç¨Ï#∞=∞H˘O_»‰õΩ "≥o¡# «~åfi « =º=™êÜ«∞^•~°∞Å‰õΩ áêãπ |∞‰õΩ¯Å∞WKÕÛ Ñ¨ Œúu XHõ\˜ =zÛOk. Éèí∂q∞ L#fl „Ñü P™êq∞H© áêãπ |∞H± W"åfiÅx „Ñ¨Éèí∞ «fiOx~°‚~ÚOzOk. P áêãπ |∞H± W=fi_®xH˜ ÉÏÑ¨Ù Ô~· «∞Å∞ XH˘¯Hõ i ŒQÆæ~° W~°"≥· ~°∂áêÜ«∞Ö’=ÚÃÑ·Ê ~°∂áêÜ«∞Ö’ =ã¨∂Å∞ KÕâß_»∞. Lz «OQÍ W=fi=Åã≤# áêãπ |∞‰õΩ¯Å‰õΩ _»|∞ƒÅ∞ZO Œ∞‰õΩ J_»∞QÆ∞ «∞<åfl=x <Õ#∞ «QÍ^• ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl#∞. |Çïâß P =ã∂à◊√¡ PÜ«∞# «#HÀãOKÕã≤#q HÍHõáÈ=K«∞Û. «Ç¨Ïã‘ÖÏÌ~ü ŒQÆæi #∞Oz Ô~"≥#∂º QÆ∞=∞™êÎÅ =~°‰õÄ Z=Ô~=iH˜ ZO «"å\Ï áÈ~ÚO^À <å‰õΩ ≥eÜ«∞ Œ∞. <Õ#∞ KåÅ P"Õâ◊OQÍ "Õã≤# „Ñ¨â◊flÅ‰õΩ PÜ«∞# ZÑ¨Ê\Ï¡QKåÅ ã¨Ç¨Ï[OQÍ 'Z_ç¤ <å#— Jx XHõ =∂@`À ["å|∞ K≥áêÊ_»∞.

"Õ∞=∞O Œ~°=¸ ÉÏQÍ K« Œ∞=ÙHÀ"åÅx J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó W ŒÌ~°∂ KåÅ HÀ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.XHõ ~°[x «Ñ¨Ê WOÔH=~°=¸ "åà◊√¡ HÀ~°∞‰õΩ#flO «QÍ K« Œ∞=ÙHÀÖËHõáÈÜ«∂O. =ÚYºOQÍ<Õ#∞ Zxq∞^À `«~°QÆuH˜ KåÅ W+¨ìOQÍ Ç¨Ï#∞=∞H˘O_» =zÛ HÍOáÈl\ò =∂^äŒ=∂\˜H±ûHÀã"Õ∞ =∞~° rÖ’ KÕ~å#∞ QÍx K« Œ∞=Ù g∞ Œ P L`åûÇÏO xÅ∞ÑÙHÀÖËHõ áÈÜ«∂#∞. ÑÖ¡@∂i#∞Oz XHõ ™êi Ñ@flOÖ’ Ñ_»¤O Œ∞=Å¡<À, W «~ «~° "åºÑHÍÅ g∞ Œ PãHÎ =Å¡<À K« Œ∞=Ùg∞ Œ„â◊ Œú ÃÑ@ìÖË Œ∞. |_çK« Œ∞=ÙÅ g∞ Œ „â◊ ŒúÃÑ@ìHõ, ZÑ¨ÙÊ_»∂ ãïQÍæ =∂~°∞¯Å∞ ~åHõáÈ~Ú<å|Ü«∞@ KåÅ =∞OkH˜ =∂„ «O <Õ#∞ ≥e"≥·#"å_ç#<Õ JáÈÇ¨Ï LO@∞O_Õk. ÉÏÑ¨Ù‰õΩ =∂„ «OP JáÈÇ¨Ï ÖË Œ#∞‰õΩO\Ï#∞, x[O ≥Å∞ã¨#∞‰õΩO\Ï#∞. <å g∞ Œ XHõ Hõ#∞fl "Õã≤ LOKÕ"å_»∞.JO Œ∞ˆH <å `˘q∞‡k, Ñ¨ À «~°QÆ «∞Ö’¡ <å K« Œ∞=Ù#∞ "≥∞~°∞QÆ∞Ñ¨~°K«_®xH˜ KåÅ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞KÕâß_»∞. ZHõ _≥Hõ _ç ÑïK«Ü«∂Ö’ «qfi fã≤ "Õ •O «Kåi J<Õ =∂ WOy¡+π ™ê~°∞ ŒQÆæ~°

76 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

„Ñ¨ ÕºHõOQÍ @∂º+¨<£ ÃÑ\ìOKå_»∞. ÖˇHõ Å ™ê~°∞QÍ KåÅ „Ñ¨*Ï˝=O «∞_»∞, ZO ŒiHÀ P~å èŒº≥·=O ÅHõ∆ ‡Ü«∞º ™ê~°∞`À "å Œ#Å∞ ÃÑ@∞ì‰õΩx =∞s <å K« Œ∞=Ù#∞ "≥∞~°∞QÆ∞ Ñ¨~°K«_®xH˜

„Ñ¨Ü«∞uflOKå_»∞.ÅHõ∆ ‡Ü«∞º ™ê~°∞ ÖˇHõ Å∞ ZO « ÉÏQÍ K≥¿ÑÊ"å_À, JO «QÍ Ñ≤Å¡Å#∞ ŒO_çOKÕ"å_»∞.

^•^•Ñ¨Ù =¸_»_»∞QÆ∞Å ¿Ñ=Ú Éˇ «ÎO Ñ¨@∞ì‰õΩx HÍ¡ã¨∞Ö’ ÖˇHõ Å∞ «Ñ¨ÙÊ KÕã≤#"åà◊¡#∞, HÍ¡ã¨∞ZQ æ\ì#"åà◊¡#∞, Ç¨ÏŸO =~ü KÕÜ«∞x "åà◊¡#∞ KÕ «∞Å∞ "≥#H˜ uÑ≤Ê KåÑ¨=∞x J_çy, "Õà◊¡Hõ∞Ñ¨ÙÅ g∞^Œ @áê@áê H˘>Ë ì"å_»∞. Ñ¨k¿ÇÏ<Õà◊ ¡Ö’Ñ¨Ù Ñ≤Å¡ÅO =∂ ÖË`« "Õà◊√ ¡qiyáÈ`åÜÕ∞"≥∂#x ÉèíÜ«∞O "Õ¿ãk. U_ç¿ãÎ WOHÍ Z‰õΩ¯= H˘>Ëì"å_»∞. QÆ∞_»¡hà◊√¡ QÆ∞_»¡Ö’¡‰õΩ‰õΩ¯‰õΩx ÉèíiOKÕ"åà◊¡O. `«# Ñ≤Å¡Å∞ ZHõ¯_ç #∞OKÀ T_çÑ¨_®¤~°x, "åà◊¡ g∞^Œ DÔQ·<å"åÅQÆ∂_» Œx J#∞‰õΩ<Õ ÉÏÑ¨Ù P ≥|ƒefl XÑ¨ÙÊ‰õΩO\Ï_®? XHõ™êi =∞~° rH˜ =zÛ ÅHõ∆ ‡Ü«∞º™ê~°∞#∞ =∞O ŒeOKå_»∞.

WHõ =∞~À™êi Œã¨~å ÃãÅ=ÙÖ’¡<À, ãÖ„HÍOu ÃãÅ=ÙÖ’¡<À ÅHõ∆ ‡Ü«∞º ™ê~°∞ ÃãÊ+¨ÖòHÍ¡ã¨∞Å∞ ÃÑ\Ïì_»∞. Jã¨Å∞ HÍ¡ã¨∞Å‰õΩ áÈ=_»"Õ∞ W+ìO ÖËx "å˜fl, ZÑ¨ÙÊ_»∞ XHõ ~ÀA ÃãÅ"˘¿ãÎ~å*Ï~°O Ñ~°∞ÔQ «∞Î •=∂ Jx K«∂¿ã"å‚, Ô~O_»∞ "å~åÅ ÃãÅ=Ù ~å*Ï~°O áÈ‰õΩO_® PyáÈ~ÚÃãÊ+¨Öò HÍ¡ã¨∞Å∞ qO\Ï<å? ÃãÊ+¨Öò HÍ¡ã¨∞Å∞ ZQ æ\ì ~å*Ï~°O "≥o¡áÈÜ«∂#∞. ÃãÅ=ÙÖ·áÈ~Úuiy=zÛ K«∂ Œ∞Ì#∞ QÆ •, <åÖÏO\˜ "åà◊¡O #Å∞QÆ∞Ô~· Œ∞QÆ∞~°O L<åflO. =∂ JO ŒiH© XHõ~“O_£ ¿Ñ=ÚÉˇ «ÎO ≥|ƒÅ tHõ∆ "Õã≤# ÅHõ∆ ‡Ü«∞º ™ê~°∞ P tHõ∆ ãïáÈÖË Œ#∞‰õΩ<åfl_»∞. Ô~O_»∞"å~åÅ∞ ÃãÊ+¨Öò HÍ¡ã¨∞Å∞ ZQ æ\Ïì~°∞ QÆ#∞Hõ, Ô~O_»∞ "å~åÅ áê@∞ «# HÍ¡ã¨∞Ö’ z=i ÉˇOpg∞ Œ QÀ_»"≥·Ñ¨Ù xÅ|_ç q<åÅx, ~åã¨∞HÀ"åÅx tHõ∆ "Õâß_»∞. É’~°∞¤ K«∂_»‰õΩO_® ÖˇHõ Å∞<Õ~°∞ÛHÀ=_»O ZO « Hõ+ì"≥∂ K≥Ñ¨Ê#Hõ ~°ÖË Œ∞. P ~À*’ =∞~åfl_À ÉÏÑ¨Ù =¿ãÎ D ãÖQÆuK≥áêÊ#∞. ÉÏÑ¨Ù ãïQÍæ =∂ ÖˇHõ Å HÍ¡ã¨∞ >ÿ=Ú‰õΩ HÍ¡ã¨∞ =ÚO ŒiH˜ =zÛ ÅHõ∆ ‡Ü«∞º ™ê~°∞#∞É·\˜H˜ Ñ≤ez '"åà◊√¡ ÃãÊ+¨Öò HÍ¡ã¨∞Å∞ q#ÖË Œx h JaèÜ≥∂QÆO Hõ •. JO Œ∞‰õΩ Wk tHõ∆JO@∞<åfl=Ù Hõ •. Jã¨Å∞ ÃãÅ=ÙÖ’¡ áê~î°O K≥Ñ¨Ê_»O "≥Ú Œ@ h «Ñ¨ÙÊ. WHõ HÍ¡ã¨∞ q#HõáÈ ÕtHõ∆ «Ñ¨Ê Œ∞ J<Õ h ã¨∂„ «"Õ∞ LÑ¨Ü≥∂y¿ãÎ, WÑ¨ÙÊ_»∞ "åà◊√¡ HÍ¡ã¨∞ q#‰õΩO_® KÕã¨∞Î#flk #∞"Õfi.Wk h Ô~O_À «Ñ¨ÙÊ. hˆHO tHõ∆ "ÕÜ«∂e— Jx «~° O „Ñ¨Ü≥∂yOKå_»∞. P «~åfi « U_®k,U_®k#fl~° ÅHõ∆ ‡Ü«∞º ™ê~°∞ ##∞fl ZO « „¿Ñ=∞QÍ P Œ~°O`À K«∂âß_À K≥Ñ¨ÊÖË#∞.

ÉÏÑ¨Ù‰õΩ L~°∂Ì g∞ Œ KåÅ Jaè=∂#O LO_Õk. Ñ≤Å¡Ö’¡ Z=~°"≥∞ÿ<å L~°∂Ì <Õ~°∞Û‰õΩO>ËÉÏQÆ∞O_»∞##∞‰õΩ<åfl_»∞. <Õ#∂ P Pã¨HÎ Hõ#|iKå#∞. <å U_À «~°QÆu J~ÚáÈÜ«∂Hõ,=∞e¡‰õΩ Œ∞~°¡Ö’ Ô~O_»∞ =¸_»∞ <≥ÅÅ∞, ÑÇ© HÍy`åÅ∞ HõuÎiOz "≥#∞Hõ"≥·ÑÙ MÏmQÍ LO@∞OkQÆ#∞Hõ XHõ z#fl Ñ¨ÙãÎHõO ‰õΩ\ì <å‰õΩ JbÑ¶π ÉË ¿Ñ Õ >Ë <Õ~åÊ_»∞. ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ JkH˘#™êQÆÖË^Œ∞.

JÑ¨ÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_Õ ¿ÇÏ «∞"å Œ „Ñ¨ÉèÏ=OÖ’H˜ =ã¨∞Î#fl J#flÜ«∞º`À, P «~åfi « <å`À ÉÏÑ¨Ù«# ã¨Ç¨Ï[ «~° O`À "å Œ#Å∞ KÕ¿ã"å_»∞. ÉèíQÆ=O «∞_ç LxH˜ QÆ∞iOz K«iÛOz K«iÛOz,

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 77

'ã¨~ W ŒO`å „ÉÏÇ¨Ï‡Å ‰õΩ„>Ë, HõÅÊ<Õ JO^•O, =∞i D „Ñ¨ÑÖK«O #_»=_®xH˜ U^À XHõ â◊HÎHÍ"åe QÆ •, ^•<Õfl <Õ#∞ ÉèíQÆ=O «∞_»∞ J#∞‰õΩO\Ï#∞— Jx =ÚyOKÕ"å_»∞. «kÌ<åÅ∞ ÃÑ\ì„ÉÏÇ¨Ï‡Å‰õΩ Éè’[<åÅ∞ ÃÑ_»∞ «∞<åfl#x q=∞i≈ã¨∞Î<åfl~°∞ QÆ •, P «‡Å∞, Ñ¨Ù#~°#‡Å∞, "≥∂Hõ∆OÖË=O\Ï~°∞ QÆ • =∞i g∞~°∞ ãÖã¨‡~° ã¨ÉèíÅ∞ ZO Œ∞‰õΩ [~°∞Ñ¨Ù`å~°∞ Jx «i¯OKÕ"å_»∞.<Õ#∞ _ç„w "≥Ú Œ\˜ ãÖ= «û~°OÖ’ L#flÑ¨ÙÊ_»∞ HÍÖËl Ö·„|s #∞Oz ÃÑOyfi<£û "Õã≤# ~˘q∞ÖÏ¡ä•Ñ¨~ü 'Z Ç≤Ïãìs PÑ¶π WO_çÜ«∂— ~å*Ï~°O fã¨∞ÔHo¡ K« Œ∞=Ù «∞O>Ë ^•O\’¡ U=ÚO Œx

‰õΩ «∂Ç¨ÏÅO`À J_çQÍ_»∞. <Õ#∞ K≥Ñ≤ÊOk qx, ~å=∂Ü«∞ ÉèÏ~° åÖË K«i„ « Jx, Hõ$ «,„ Õ å, ^•fiÑ¨~°, Hõe Ü«ÚQÍÅ K«i„ Õ K«i„ « Jx, D Ñ¨ÙãÎHÍÖ’¡ ~å¿ãk K«i„ « HÍ ŒxJ<åfl_»∞.

<å `˘q∞‡^À U@ q~°ãÖ U~°Ê_çOk. =∂=∞Ü«∞º =Å¡ WO\’¡H˜ qÑ¡= ™êÇ≤Ï «ºO„Ñ¨"ÕtOzOk. J#flÜ«∞º ‰õÄ_» P „Ñ¨ÉèÏ=OÖ’H˜ =KåÛ_»∞. =∂=∞Ü«∞º ~å*Ï~°O ≥zÛÃÑ\ì#,ÑÖÑ≤Oz# Ñ¨ÙãÎHÍÅhfl <Õ#∂ K« Œ=_»O "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\Ïì#∞. J=hfl XHõ ãÖ Œ∞QÆÖ’ ÃÑ\ì,JO Œ∞Ö’x áê@Å∞, Hõq «fiO K«kq "≥∞ÿ=∞~°z P Hõq`å K«~°ÏÅ∞ =∂ |OQÍ¡g∞ Œ J„~°Ö’QÀ_»Å g∞ Œ ÃÑxûÖò`À ~å¿ã"å˜fl. P QÆk «Å∞Ñ¨Ù‰õΩ 'Öˇx<£ ™ê‡~°Hõ „QÆO ä•ÅÜ«∞O— Jx~åã≤ÃÑ\Ïì#∞. ##∞fl P „Ñ¨ÉèÏ=O #∞Oz ^•i =∞o¡OKåÅ#∞‰õΩ<åfl_À, =∞Ô~O Œ∞HÀ ≥eÜ«∞ Œ∞QÍx ~å=∂Ü«∞O K« Œ∞=Ù a_®¤ Jx ÉÏÑ¨Ù <åKÕuH˜ L «Î~°HÍO_» WKåÛ_»∞. P |OQÍ¡g∞ ŒJ„~°Ö’<Õ ÉÏÑ¨Ù ÃÑ ŒÌ ãÖ Œ∞QÆ ‰õÄ_» LO_Õk. JO Œ∞Ö’ ^•^•Ñ¨Ù Ô~O_»∞ =O ŒÅ P è•ºu‡Hõ,ÑÙ~å „QÆO ä•Å∞ LO_Õq. =∂ P~°∞QÆ∞~°∞ Ñ≤Å¡Å XH˘¯Hõ i ÑÙ@Hõ QÆ∞~°∞ÎQÍ ÉÏÑÙ "åqeH˘Å#∞ã∞ÉÏƒ~å=Ù J#∞"å ŒO =∞O èŒ~° ~å=∂Ü«∞O XH˘¯Hõ ãOÑÙ@O H˘xÃÑ\Ïì_»∞. <Õ#∂ XHõ"≥·ÑÙ' «∂~°∞Ê Ñ=#O gK≥<ÀÜü∞— Jx áê_»∞ «∂<Õ nHõ∆QÍ ™êfl#OKÕã≤ L «Î~°HÍO_» =ÚO Œ∞ ÃÑ@∞ì‰õΩxÑ¨ ŒºO «~åfi « Ñ¨ ŒºO K« Œ∞=Ù «∂ "≥àı¡"å˜fl. ^•O\’¡ =ÚáêÊuHõ ÉèÏQÆO J~°÷=∞ÜÕ∞ºk HÍ Œ∞.P K« Œ∞=Ó Z‰õΩ¯=HÍÅO ™êQÆÖË Œ∞ QÍx Ñ¨ •Å∞, ã¨=∂™êÅ∞, JÅOHÍ~åÅ∞, =~°‚#Å∞ <åã¨∞ÑÎKÕ «#Ö’ kQÆ_®xH˜ P =¸Ïflà◊¡ K« Œ∞"Õ HÍ~°=∞#∞‰õΩO\Ï#∞.

PÜ«∞# z=i ~ÀAÖ’¡ <å^ŒQÆæ~° LO_»ÖË^Œx ÉÏÑ¨Ù g∞^Œ KåÅ HÀÑ¨Ñ¨_®¤#∞,qã∞‰õΩ¯<åfl#∞, x+µì~åÖÏ_®#∞. <≥ÅHÀ™êÔ~·<å <Õ#∞ ÇÏ#∞=∞H˘O_» "≥à◊¡_»"≥∂, å#∞ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £~å=_»"≥∂ KÕ¿ã"å_»∞. <Õ#∞ Éˇ["å_»Ö’ L#flÑ¨ÙÊ_»∞, ÉˇOQÆà◊¥~°∞Ö’ L#flÑ¨ÙÊ_»∞ ‰õÄ_» =zÛH˘<åflà◊√¡<åfl_»∞ QÍx ##∞fl Hõ+ìÃÑ@ì_»O W+ìO ÖË Œx JO@∂ H˘kÌ ~ÀAÖ’¡<Õ "≥o¡áÈÜÕ∞"å_»∞.=#*Ï <Õ#∂ HÍÑ¨Ù~°O ÃÑ\ÏìHõ, 'WOˆHO WHõ =∂ ŒQÆæ~° LO_»∞— JO>Ë =zÛ XHõ\˜ Ô~O_»∞~ÀAÅ∞ HÍQÍ<Õ =∞m¡ 'ÉÏ|∂ áÈ «— Jx áê@ "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ>Ëì"å_»∞. 'JHõ _Õ=ÚOk, WHõ _ÕOÖË Œ∞? J#flÜ«∞º XHõ _Õ h H˘_»∞HÍ, x#∞fl LOK«∞‰õΩ<Õ ÉÏ èŒº « <å‰õΩ ÖË •?— Jx ZO «"åkOz<å, U_çÛ<å, J_»¤O Ñ¨_ç<å 'Z_ç¤ <å#, =∞à◊¡ <å„Ö’AÅ¡ ~å#∞ <åÜ«∞#— J#∞‰õΩO@∂"≥o¡áÈÜÕ∞"å_»∞.

78 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

WO « ~åã‘ <Õ#∞ =∂ ÉÏÑ¨Ù QÆ∞iOz ~åÜ«∞=Åã≤Ok ~åÜ«∞<ÕÖË ŒxÑ≤ã¨∞ÎOk. =∂J=∞‡ QÆ∞iOK«~Ú`Õ ~åÜ«∞_®xH˜ ZÑ¨ÙÊ_≥·<å <å â◊H˜Î ãïáÈ^ŒxÑ≤ã¨∞ÎOk. x*ÏxH˜ J=∞‡QÆ∞iOz ~åÜ«∂ÅO>Ë ÉÏÑÙ QÆ∞iOz Hõ#fl Z‰õΩ¯= ~åÜ«∂e. ÉÏÑÙÖ’<≥·<å "Õ∞O JOwHõiOK«ÖËxH˘xfl ÅHõ∆ÏÅ∞, „Ñ¨=~°Î# L<åfl~Ú QÍx =∂ J=∞‡ ã¨~°fi ã¨=∞„QÆ =∂#=`å =¸iÎ. K« Œ∞=Ù«‰õΩ¯"Õ QÍx K« Œ∞=Ù qÅ∞= ≥eã≤# =∞x+≤. ÃÑ ŒÌQÍ Ö’HõO K«∂_»ÖË Œ∞ QÍx Ö’HÍxfl P„~°ÌOQÍ«#Ö’H˜ fã¨∞‰õΩ#fl ¿ãflÇ¨Ïje. Ju H˘kÌ HÍÅO q∞#Ç¨ Pi÷Hõ W|ƒO Œ∞Å`À<Õ QÆ_çÑ≤Ok QÍx

J_çy#"åiH© J_»QÆx"åiH© KÕuH Z=ÚHõÖË‰õΩO_® ãÇÜ«∞O KÕã≤# Hõ~°∞ÏO «~°OQÆ. ZÑÙÊ_»∂U^À XHõ J<å~ÀQÆºO`À<Õ |uHÕk QÍx P J<å~ÀQÆºÑ¨Ù qã¨∞QÆ∞#∂, Hõëêìhfl =∞~À =∞x+≤H˜≥eÜ«∞x=fiÖË Œ∞. Z<≥fl<Àfl ã=∞ãºÅ`À, Ñ¶∞~°¬Å`À, ÖËq∞`À |uHOk QÍx «# ÃÑ^•Åg∞^•,

Hõà◊¡Ö’#∂ =∞Ç Œ∞ƒù «OQÍ "≥eQ z~°∞#=Ùfi‰õΩ U Hõ∆Ï<å ÖËq∞ ÖË‰õΩO_® K«∂ã∞‰õΩOk. ZÑÊ\HÀXHõÑ¨Ê\˜H˜ XHõ #=ÖÏ áê„ «QÍ HÍÅÊxHõ HõàÏ «‡Hõ SO„ Œ*ÏeHõ "åãÎqHõ ~°∂ÑÖ W=fi_»OHõ#fl J=∞‡ QÆ∞iOz W@∞=O\ x™êû~° =K«#O ~åÜ«∞ÖË#∞. P"≥∞#∞ JHõ∆~åÖ’¡ ÑÅK«ÉÏ~°ÛÖË#∞.=∂ =∞<åûÅ Hõ_»Ñ¨Ö’¡ <å Ñ¨Hõ # ‰õÄK«∞x <åKÕ « QÀs¯ 'J=∞‡— K«kq qxÑ≤OK«∞‰õΩO@∞#fl=∂ J=∞‡ ~°∂ÑÖ <å Hõà◊¡Ö’, Ç¨Ï$ ŒÜ«∞OÖ’, "≥∞ Œ_»∞Ö’, ~°HõÎK«Å#OÖ’, J∞=∞=ÙÖ’ZÑ¨Ê\˜H© K≥~°QÆ Œ∞.

„Ñü <≥Å=OHõ ~ÀA<å ÉÏÑ¨Ù <≥Å=OHõ K«∂ã≤ Hõà◊√¡ =¸ã¨∞‰õΩx z#ÉÏ|∂ JxÑ≤ez ##∞fl HÍ=eOK«∞‰õΩx <å=ÚYOÖ’H˜ =ÚYO ÃÑ\ì Hõà◊√¡ ≥iKÕ"å_»∞. «# èÀu z=~°¡#∞Oz XHõ #∂Å∞áÈQÆ∞ fã≤ P <≥Å=OHõ "≥·Ñ¨Ù qã≤~"å_»∞. <≥Å=OHõ Ñ¨Ù~åÏÅÖ’ K≥Ñ≤Ê#@∞ìÕ= « HÍ_»x, Éèí∂q∞H˜ LÑ¨„QÆÇ¨ÏO =∂„ «"Õ∞#x, K«O„ Œ∞xÖ’ =∞K«ÛÖˇ<Àfl L<åflÜ«∞h, K«O„ Œ

=∞O_»ÅO g∞ Œ =∞x+≤ J_»∞QÆ∞ ‰õÄ_» ÃÑ\Ïì_»h Z#fl~Ú<å J#=K«∞Û. <≥Å=OHõ K«∂_»QÍ<Õ„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# "åà◊¡ =ÚYO K«∂_®Å<Õ, K«O„ Œ∞xHÀ #∂Å∞áÈQÆ∞ qã¨~åÅ<Õ ÉèÏ=#ÅÖ’ =∞ «"åã¨#Å∞, =¸_è»#=∞‡HÍÅ∞ ‰õÄ_» LO_»=K«∞Û. HÍx Jq XHÍ<˘Hõ <≥·ãïæHõ ã¨ «ºHÍÖÏ#=∞#∞+¨µÅ∞ J=∂Ü«∞HõOQÍ HõeÊOK«∞‰õΩ#fl JO Œ"≥∞ÿ# TÇ¨ÏÅ∞. Jã¨ åºÖË HÍ=K«∞Û. W"åoì≥e"≥·# Hõ~À¯@Hõ ã¨ åºÅ Hõ#fl P J=∂Ü«∞Hõ ã¨fiK«Ûù Jã¨ åºÖË "Õ∞ÅxÑ≤ã¨∞Î#fl "Õà◊ =∂

J=∞‡‰õÄ ÉÏÑ¨Ù‰õÄ ~å*Ï~åxH© D K«O„ Œ∞xHÀ #∂Å∞áÈQÆ∞.

Ñ¶≤„|=i 5, 2013

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 79

80 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 81

J=∞~°rq JáêÊ~å=Ù JO^Œ∞HÀ *’Ç¨~°∞¡J=∞‡...

– ~°[x

=∂ J=∞‡, =∂ T~°∞. D Ô~O_»∂ Z=i rq «OÖ’<≥·<å „Ñ¨ ÕºHõ"Õ∞. ZO Œ∞HõO>Ë„Ñü XHõ ~°∂ J=∞‡#∞, J=∞‡ *Ï˝Ñ¨HÍÅ#∞ «Å∞K«∞‰õΩO@∂<Õ LO\Ï~°∞. J\Ï¡Q =∞#O Ñ¨Ù\ì#T~°∞, =∞# ÉÏÅº=∞O`å QÆ_çz# T~°∞, =∞# *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ W=hfl =∞#‰õΩ „Ñ¨ ÕºHõOQÍ<ÕLO\Ï~Ú.

J=∞‡, ~å*Ï~°O D Ô~O_»∂ XHõ •x`À XHõ\˜ ÃÑ#"Õã¨∞‰õΩ#flq. J=∞‡ *Ï˝Ñ¨HÍÅ#∞QÆ∞~°∞Î ≥K«∞ÛHÀ=_»=∞O>Ë ~å*Ï~°O`À L#fl J#∞|O è•xfl «Å∞K«∞HÀ=_»"Õ∞. ~å*Ï~°O QÆ∞iOz=∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∞<åfl=∞O>Ë J=∞‡ «ÅÑ¨ÙÖ’¡ =Úxy ÕÅ_»"Õ∞.

ã¨sfiã¨∞ |ã¨∞û kQÆQÍ<Õ Z Œ∞~°∞QÍ Hõ#Ñ¨_Õ |OQÍ¡ =∂ WÅ∞¡. |OQÍ¡ JO>Ë WÑ¨Ê\˜J~°÷O "Õ~°∞. =∂ TiH˜, =∂ WO\˜H˜ ÃÑ ŒÌ Õ_® ÖË Œ∞ <å Œ$+≤ìÖ’. ~å*Ï~°O J#QÍ<Õ WÅ∞¡Hõà◊¡=ÚO Œ∞ Hõ ŒÖÏ_»∞ «∞Ok.

|ã¨∞û kQÆQÍ<Õ HõxÑ≤OKÕ P WÅ∞¡, Z#Hõ\˜ Œ~åfi*Ï «Å∞Ñ¨ÙÅ∞.. ^•x Ñ¨Hõ # JO>Ë=ÚO Œ∞‰õΩ |O_»Å`À Hõ\ì# J~°∞QÆ∞. =KÕÛ áÈÜÕ∞"åà◊¡ À ÉÏÑ¨Ù =∂@ =ÚK«Û@ [i¿Ñã÷Å=∞k. Œ~åfi*ÏÖ’Oz Ö’ÑëH˜ áÈ Õ ÃÑ ŒÌ "åH˜e.. WÑ¨C_≥· Õ Zxfl K« Œ~°Ñ¨Ù QÆ*ÏÅ∞ JxH˘Å∞™êÎ~À ≥Åfi Œ∞ HÍh, <å z#fl «#OÖ’ Jk KåÖÏ ÃÑ ŒÌ "åH˜e. "åH˜e #∞Oz WO\’¡H˜áÈ=_®xH˜ Ô~O_»∞ "≥∞@∞¡ ZH˜ Õ XHõ z#fl J~°∞QÆ∞. JHõ _» KåxÑ≤ À K«Å∞¡ å~°∞. =ÚQÆ∞æ‰õÄ_® "Õ™êÎ~°∞. WOH˘OK≥O Z «∞ÎÖ’ WO\˜ =ÚO Œi J~°∞QÆ∞. Jk |O_»Å∞ Ñïz LO@∞Ok.ëêÉÏ Œ∞ |O_»Å∞ J<Õ "åà◊√¡. n<À¡Oz ÃÑ ŒÌ «Å∞Ñ¨Ù Ö’Oz Ö’ÑëH˜ =∞<åûÅ JO>Ë =∞#OWÑ¨C_»∞ Ç¨Å∞ J#∞‰õΩ<Õ ÖÏO\˜k.

=ÚO Œi J~°∞QÆ∞‰õΩ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù náêÅ QÆ∂_»∞, Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù XHõ J„~°. aÜ«∞ºO, QÍ|∞Ö’xÅfi LOK«∞‰õΩ<Õ QÆk, P J„~ =∂ „>Ë_£ P@Å‰õΩ, J+ìK≥=∞‡ P@Å‰õΩ, H˘\Ï¡@Å‰õΩ, JÅHõÅ‰õΩ"ÕkHõ.

82 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=∞<åûÅÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ\ì# «~åfi « ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù ÃÑ ŒÌ J„~°. WÑ¨Ê\˜ =∞# ÉèÏ+¨Ö’ =∂ãì~üÉˇ_£~°∂"£∞. (J=∞‡ ÉÏÑ¨ÙÅ Éˇ_£~°∂"£∞ =∂„ «O HÍ Œ∞.) |Ç¨ïâß JÑ¨C_»∞ J\Ï¡O\˜ „>ˇO_£,HÍ<≥ûÑπì ÖË Õ"≥∂. J=∞‡‰õΩ P J„~°O>Ë ZOu+ì"≥∂ ≥Åfi Œ∞ HÍh, =∂HõO ŒiH© P J„~°O>ËKåÖÏ „Ñ¨ ÕºHõ «. P J„~°Ö’ J=∞‡ ãÖ Œ∞QÆ LO_Õk. P‰õΩÑ¨K«Û, Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù Ñ¨K«Û ~°OQÆ∞Å∞ Hõeã≤,"Õ∞Ñ¶∂Å _ç*·#∞`À L#fl ãÖ Œ∞QÆ. P ãÖ Œ∞QÆO>Ë <å‰õΩ KåÖÏ W+ì=ÚO_Õk. P ãÖ Œ∞QÆÖ’J=∞‡ UO "Õ¿ã^À ≥Åfi Œ∞. =¸ « ≥i¿ãÎ =∞Oz "åã¨# =KÕÛk. P "åã¨# HÀãÖ <Õ#∞=O ŒÅ™ê~°∞¡ P ãÖ Œ∞QÆ ã¨kˆ~^•xfl. J=∞‡ HÀÑ¨Ê_»∞ «∞O_Õk. ZO Œ∞HõO>Ë J=∞‡ «#‰õΩqÅ∞"≥·# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ ^•<À¡ ^•K«∞‰õΩ<Õk. JÑ¨C_»∞ qÅ∞"≥·# =ã¨∞Î=ÙÅO>Ë ã‘ìÅ∞ QÆO>ˇÅ∞, H˘xfl~°∂áêÜ«∞Å∞ (HÍ~Ú<£û), J=∞‡‰õΩ L#fl XHõ\’, Ô~O_À [s pÔ~Å∞, J_»Hõ ≥Î~°, áÈK≥Hõ Å∞.

WOHÍ P J„~° <åˆH HÍ Œ∞ =∂ WO\’¡ "åà◊¡O ŒiH© „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# ã÷ÅO. ZO Œ∞HõO>Ë PJ„~°‰õΩ#fl H˜\˜H© ‰õÄKÀ=_®xH˜ gÅ∞QÍ LO_Õk. P H˜\˜H©Ö’ ‰õÄK«∞O>Ë „Ñ¨ÑÖK«=∞O`å =∞#Hõà◊¡=ÚO Œ∞QÍ L#fl@∞ì JxÑ≤OKÕk. ~À_»∞¤ g∞ Œ áÈÜÕ∞ |ã¨∞ûÅ∞, ÖÏsÅ∞, J=∂‡r, =∞øÖÏe(HõÔ~O\ò PÑ¶‘ãπ) "åà◊¡ WÅ∞¡, =ÚYºOQÍ zÅ∂Ê~°∞ QÆ∞@ì ^•i, U^À ≥Åfix P#O ŒO. ÃÑ·QÍaà◊¡Ñ¨ÊÅ∞, K«H˜ÖÏÅ∞, HõO‰õΩÅ∞ uO@∂ P H˜\˜H©Ö’ ‰õÄKÀ=_»O, =ÚYºOQÍ "å#Ñ¨_»∞ «∞O>Ë"å##∞ K«∂ã¨∂Î ‰õÄKÀ=_»O J^˘Hõ Q˘Ñ¨Ê J#∞Éèí∂u.

WÑ¨C_»∂ =∂ H˘uÎO\’¡ ‰õÄ_® ~å*Ï~°O J„~° H˜\˜H© LOk. HÍh Wk <å z#flÑ¨Ê\˜~å*Ï~°O, z#flÑ¨Ê\˜ J„~° HÍ Œ∞ Hõ •.

WÑ¨C_»∞ =∞m¡ ~å*Ï~°O áÈ~Ú J\Ï¡<Õ ‰õÄK«∞O^•=∞#∞‰õΩ<åfl P J#∞Éèí∂u Hõ∆ÏÅ∞=∞m¡ ~å=Ù. ZO Œ∞HõO>Ë J=∞‡`À ‰õÄ_ç# P WO\˜ ã¨r="≥∞ÿ# Hõ∆ÏÅq. P J„~°Ö’ XHõ«Å∞Ñ¨ÙÅ QÆ∂_»∞ LO_Õk. P QÆ∂\’¡ J=∞‡, ÉÏÑ¨Ù WO\’¡ "Õã¨∞‰õΩ<Õ |@ìÅ∞, <åq LO_Õq.

Jq ã¨ Œ~°_»"Õ∞ XHõ Ñ¨x HÍ Œ∞. =∞<åûÅ #∞Oz Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù‰õΩ uiy Õ ÃÑ·H˜ "≥∞@∞¡. WÑ¨Ê\˜_»∂ÃÑ¡H±û Ç¨Ï∫ãπÖÏQÍ, K≥Hõ "≥∞@∞¡. P "≥∞@¡ =ÚO Œ∞ WOH˘Hõ J„~° LO_Õk. P J„~° <åz#flÑ¨C_»∞ HÍ Œ∞ HÍ Œ∞, =∂ JHõ Ü«∞ºÅ z#flÑ¨C_»∞ è•#ºO`À, Ñë¡HÍÜ«∞Å`À, *Á#flÅ`À,=∞Hõ *Á#flÅ`À, ~°Hõ~°HÍÅ ÑÖ@Å`À xO_ç LO_Õ Œ@. HÍh <å‰õΩ |∞kú ≥e¿ã ãïˆH J"ÕgÖË=Ù. P J„~°#∞ J=∞‡ H˘O «HÍÅO =O\˜Å∞¡QÍ =∂~°∞Û‰õΩOk. ‰õΩOÑ¨\˜ À P J„~°Ö’<Õ J=∞‡=O@ KÕ¿ãk. J„~°Ö’Oz Ñ¨Hõ # ãÖ Œ∞Ö’H˜ XHõ «Å∞Ñ¨Ù. «Å∞Ñ¨Ù ≥i¿ãÎ KåÅ∞ ã¨∞QÆO è•Å=∞Ö¡ÑÓÅ "åã#. "≥∞@¡#∞ P#∞‰õΩx ÉÁO_»∞=∞Ö¡ K≥@∞ì LO_Õk. KåÖÏ «‰õΩ¯= ÑÓÅ∞ ÑÓ¿ãk.HÍh P "åã¨##∞ <Õ#∞ WÑ¨Ê\˜H© =∞izáÈÖË#∞.

=∞<åûÅÖ’ ÃÑ ŒÌ LÜ«∂ºÅ =∞OK«O LO_Õk. P =∞OK«O =∂HõO ŒiH© ZOu+ì"≥∂.WO\˜e¡áên ^•xg∞ Õ ‰õÄK«∞<Õ "åà◊¡O. HÍh J=∞‡ ‰õÄK«∞#fl@∞ìQÍ =∂„ «O QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞.

=∞<åûÅ «Å∞ÑÙH Z Œ∞~°∞QÍ "≥OHõ>Ëâ◊fi~°∞_ç á¶⁄\’ LO_Õk. P «Å∞ÑÙÖ’Oz Ö’ÑeHáÈ Õ JeH˜# =O\˜Å∞¡. J=∞‡ ~ÀE Z„~°=∞#∞fl`À JÅ∞‰õΩ «∂ LO_Õk. Kå «HÍ#Ñ¨C_»∞

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 83

Z=i<≥·<å Ñ≤eÑ≤Oz JeHÕK«∞‰õΩ<Õk. á⁄_»∞QÍæ LO_Õk =O\˜Å∞¡. =O\Õ\’¡ Hõ>ìÅá⁄~Úº.P Hõ>ìÅ á⁄~Úº QÆ∞~°∞Î~åQÍ<Õ <å HÀãÖ U_çÛ# J=∞‡ ~°∂ÑÖ Hõà◊¡ =ÚO Œ∞O@∞Ok.

<Õ#∞ U HÍ¡ã¨∞Ö’ L<åfl<À QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞ HÍh "åH˜\’¡ J=∞‡ U"À Ñ¨Ñ¨CÖ’ *Á#flÖ’U"À ZO_»Éˇ\ìOk. "å\˜x HÍ‰õΩÅ∞ u#‰õΩO_® K«∂ã¨∞H˘=∞‡x <å‰õΩ K≥Ñ≤Ê Ö’Ñ¨Å «<Õ ÀÑ¨x KÕã¨∞‰õΩO@∞Ok. D Ö’Ñ¨ÖËfl z#fl#flÜ«∞º =zÛ ##∞fl U_çÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞. =∂ WO\˜H˜H˘OK≥O Œ∂~°OÖ’<Õ |_ç LO_Õk. |_ç ŒQÆæ~° <Õ~_»∞ K≥@∞ì LO_Õk. <Õ~_»∞ P‰õΩ =∞ èŒºÖ’zO`«ÑÖ_»∞ ÃÑ@∞ì‰õΩx u<Õ"åà◊¡O. |_ç =ÚO^ŒO`å q~°|∂ã¨∞‰õΩ<Õ ÉÁ_»∞¤ =∞Öˇ¡Ñ¨ÓÅ∞U~°∞HÀ=_®xH áÈÜÕ∞"åà◊¡O. P~ÀA ‰õÄ_® z#fl#flÜ«∞º ~°=∞‡#QÍ<Õ J=∞‡ K≥Ñ≤Ê# q+Ü«∂xflÑ¨ÓiÎQÍ =∞izáÈ~Ú, |_ç ŒQÆæiH˜ áÈÜ«∂O. JHõ _» H˘O «¿ãÑ¨Ù QÆ_çÑ≤ P_»∞‰õΩx uiy=KåÛO. JÑ¨Ê\˜H˜ ZO « ¿ãÃÑ·O^À QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞. =ÚO Œ\˜ "åH˜\’¡ Ñ¨Ñ¨CÅhfl HÍ‰õΩÅ∞ u<åfl~Ú."≥Ú «ÎO zO Œ~°=O Œ~° K≥ÖÏ¡K≥ Œ∞~°∞ KÕ™ê~Ú. J=∞‡‰õΩ KåÖÏ HÀÑÖ =zÛOk. ##∞fl QÆ\ìQÍÔ~O_»∞ ≥|ƒÅ∞ H˘\ìOk. J=∞‡ ##∞fl H˘@ì_»O J Õ "≥Ú Œ\˜™ês, z=i ™ês ‰õÄ_®.

##∞fl z#fl#flÜ«∞º fã¨∞‰õΩáÈÜ«∂_»x U_»∞ã¨∂Î K≥|∞ «∞<åfl J=∞‡ qxÑ≤OK«∞HÀÖË Œ∞.J=∞‡ H˘\ìO Œ<Õ HÀÑÖ`À |Ü«∞\˜ J~°∞QÆ∞ g∞ Õ Jey, U_»∞ã¨∂Î XHõ QÆO@ QÆ_çáê#∞. P`«~åfi`« WO\’¡H˜ áÈ`Õ J=∞‡ ZHõ¯_® HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞. =O\Õ\’¡H˜ áÈ~Ú K«∂¿ãÎ, Hõ>ˇìÅá⁄~Úº =ÚO Œ∞ ‰õÄK«∞#fl J=∞‡ á⁄~Úº g∞ Œ U^À =O_»∞ «∞Ok. =∞ø#OQÍ ‰õÄK«∞Ok. <Õ#∞J=∂‡ Jx Ñ≤eKå#∞. XHõ ™êi <å"≥·Ñ¨Ù uiy K«∂ã≤Ok. Hõà◊¡xO_® hà◊√¡. XHõ xq∞+ÖJ=∞‡ ZO Œ∞ˆH_»∞ã¨∞ÎO^À J~°÷O HÍÖË Œ∞. <Õ#∞ Hõ • U_»"åeûOk, J=∞‡ U_»∞ã¨∞ÎO Õq∞\©?##∞fl J=∞‡ ŒQÆæiH˜ fã¨∞‰õΩOk. P Hõ>ìÅ á⁄~Úº =ÚO Õ ##∞fl QÆ\ìQÍ HÍ=eOK«∞‰õΩx "≥H˜"≥H˜ U_çÛOk. JÑ¨Ê\˜H˜ '™ês— J<Õ =∂@ JÅ"å@∞Ö’ LO^À ÖË À, HÍh J=∞‡ =∞#ã¨∞‰õΩ=∂„ «O ##∞fl H˘@ì_»O «Ñ¨ÊxÑ≤OzO Œx <å‰õΩ J~°÷"≥∞ÿOk. ≥|ƒÅ∞ ux <Õ#∞ Ñ¨_»¤ ÉÏ èŒHõ<åflZ‰õΩ¯=QÍ J=∞‡ ÉÏ èŒÑ¨_çO Œx =∂„ «O <å‰õΩ J~°÷"≥∞ÿOk. JO Õ J Õ z=i™êi J#∞‰õΩO\ÏJ=∞‡ ##∞fl u@ì_»O ‰õÄ_®...

=O\Õ\˜ "≥#Hõ"≥·Ñ¨Ù‰õΩ "≥àıÎ ÃÑ ŒÌ WO>ˇ#∞Hõ "åH˜e. WO>ˇ#Hõ "åH˜\’¡ ã‘ åÅÑ¨ÊO_»¡K≥@∞ì LO_Õk. P K≥@∞ì ÑÖ_»∞ KåÖÏ uÜ«∞ºQÍ LO_Õk. P K≥@∞ì‰õΩ ÑÖ_»∞¡ KåÖÏ «‰õΩ¯=ÑÖ_Õq. JHõ _Õ áêi*Ï «O K≥@∞ì LO_Õk. P Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞ U~°∞HÀ=_»O =∂HõO ŒiH© ZO`ÀW+ìO. <åiO[~°OQÆ∞ á⁄\ìHÍ_»Å`À ‰õÄ_ç# z#flÑ¨Ù=ÙfiÅ∞. ZO « =∞Oz "åã¨<À, ã¨∞"å#ã¨,ã¨∞QÆO èŒ Ñï=∞à◊O Jx =~°‚#Ö’¡ K« Œ∞=Ù‰õΩ<Õ "åã¨# J Õ<Õ"≥∂ Jx <å‰õΩ JxÑ≤ã¨∞ÎO@∞Ok.Jq ~å„uÑ¨Ó@ Ñ¨Ó™êÎ~Ú. P Ñ¨ÓÅxfl\˜h á⁄ Œ∞Ì<Õfl U~°∞‰õΩx, pÑ¨Ù~°∞ Ñ≤Å¡Å‰õΩ QÆ∞zÛ ŒO_»Å∞«Ü«∂~°∞ KÕ¿ã"åà◊¡O. J@∞ #∞Oz H˘OK≥O Ñ¨Hõ ‰õΩ uiy Õ zO « K≥@∞ì. P zO «K≥@∞ì

^À~° À~° HÍÜ«∞Å∞ U~°∞‰õΩx u#_»O ÉèíÖË W+ìO.=∞<åûÅÖ’Oz K≥Hõ "≥∞@∞¡ ZH˜ ÃÑ·H˜áÈ Õ ÃÑ·# =∞m¡ XHõ =∞<åûÅ. ^•xH˜ P#∞‰õΩx

84 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

XHõ J„~°. P =∞<åûÅÖ’ z#fl#flÜ«∞º Ö·„|s #_ç¿Ñ"å_»∞. =∂HÀã¨"Õ∞, Ñ¨ÙãÎHÍÅhfl JHõ _»LO_Õq. JO Œi¿Ñ~°∞¡ ~åã∞‰õΩx, z\©ì g∞ Œ <À\ò KÕã≤ WKÕÛ"å_»∞. JHõ _Õ ‰õÄK˘x K« Œ∞=ÙHÀ"åe.~°∂Öò JO>Ë ~°∂ÖË. JÑ¨Ê@∞flOp J#flÜ«∞º‰õΩ *Ï˝# «$+‚ Z‰õΩ¯"Õ<Õ"≥∂. q∞QÆ å "åà◊¡O`å<åHõO>Ë KåÖÏÃÑ ŒÌ"åà◊√¡ Hõ#∞Hõ "åà◊¡ À ~å*Ï~°Ñ¨Ù *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ JO «QÍ ÖË=Ù.

K≥Hõ "≥∞@∞¡ Z‰õΩ¯ «∞#fl"≥·¿Ñ XHõ H˜\˜H©. K≥Hõ "≥∞@¡ÃÑ· #∞Oz H˜\˜H© ZH˜ , zO «K≥@∞ì#∞JO Œ∞HÀ"åÅx P~å@Ñ_Õ"åà◊¡O. P K≥Hõ "≥∞@¡ g∞k#∞OKÕ x=∞‡Hõ , z#fl#flÜ«∞º #<≥fl «∞ÎHÀ"åÅxáÈ\©Å∞ Ñ¨_ç ##∞fl HÕ Œ Ñ¨_Õ™ê~°@. P QÍÜ«∞Ñ¨Ù QÆ∞~°∞Î WOHÍ LOk.

WO\˜ =ÚO Œi "åH˜\’¡ ÃÑ ŒÌ Ü«∂Ñ¨ K≥@∞ì LO_Õk. XHõ HÍÅOÖ’ Ü«∂Ñ¨ ÑÖ_»¡hfl"åH˜ÅO`å Ñ¨~°∞K«∞‰õΩ<Õq. Jq U~°∞‰õΩx U"Õ"À P@ÖÏ_Õ"åà◊¡O. Ü«∂Ñ¨K≥@∞ì ŒQÆæ~° XHõH\H© LO_Õk. P H\H© KåÖÏ Z «∞ÎQÍ LO_Õk. P H\H©Ö’ ‰õÄKÀ=_®xH áÈ\©Å∞ Ñ_Õ"åà◊¡O.H˘xfl z#fl z#fl q+¨Ü«∂Å∞ ‰õÄ_® JÑ¨C_»∞ ZO « Q˘Ñ¨ÊQÍ JxÑ≤OKÕ"À.

W\Ï¡ K≥ÑC‰õΩO@∂ áÈ Õ Z<≥flxfl *ÏÑHÍÖ’... =∂ T~À¡ „áê äŒq∞Hõ áê~î°âßÅ =∂„ «"Õ∞LOk. JO>Ë S^À HÍ¡ã¨∞ =~°H. P «~åfi « JÑ¨Ê~ü ¢ÃÑ·=∞s – 6, 7 «~°QÆ «∞Å∞ K« Œ"åÅO>ËJ=∞‡=∞‡ "åà◊¡ TiH˜ áÈ=Åã≤O Õ. J=∞‡=∞‡ "åà◊¡ T~°∞ ÃÑO_®ºÅ.

ÃÑO_®ºÅ =¸_»∞ H˜Ö’g∞@~°¡ Œ∂~°O. JÑ¨C_»∞ |ã¨∞ûÅ∞, P\’Å∞, HÍ~°¡ ™œHõ~åºÅ∞Ug ÖË=Ù. HÍe #_»Hõ<Õ #=Ú‡HÀ"åe. ZÑ¨C_À F™êi ÖÏsÅ∞ HõxÑ≤OKÕq. Jn P ÖÏs¢_≥·=~üŒÜ«∂^•H∆ÏºÅ∞... ÖÏs ZH˜ #~ÀA H˘O « #_»Hõ «Qæk. J\Ï¡ Ô~O_Õà◊√¡ <å K« Œ∞=Ù ™êyOk.

ÃÑO_®ºÅÖ’ •=∞# =∂=∞Ü«∞º "åo¡O\H˘zÛ u#=∞<Õ "å_»∞. <åH"≥∂ ã≤QÆ∞æ. J=∞‡#∞ã¨ å~ÚOz _»ÉÏƒ fã¨∞‰õΩáÈÜÕ∞^•xfl. XHõ~ÀA =∂=∞Ü«∞º "åà◊¡ WO\˜ ÉÏq ŒQÆæ~° q∞QÆ åÑ≤Å¡Å`À Hõeã≤ <Õ#∞ ‰õÄ_® <å \˜Ñ¶≤<£ u#_®xH˜ "≥àÏ¡#∞. JO Õ P ~ÀA •=∞# =∂=∞Ü«∞ºK«∂™ê_»∞. ''#∞=Ùfi _»ÉÏƒ ≥K«∞Û‰õΩ#∞_ÕOk?—— Jx... =∂=∞Ü«∞º‰õΩ HÀÑ¨"≥ÚzÛOk. "≥O@<ÕP ~ÀA ™êÜ«∞O„ «"Õ∞ J=∞‡ ŒQÆæiH˘zÛ ''JHõ Ü«∂º "Õ∞O ÖË=∞#∞ ‰õΩ<åfl"å... ~°[xH˜ _»ÉÏƒZO Œ∞‰õΩ ÃÑ\Ïì=Ù?—— Jx. WHõ JÑ¨Ê\˜flOz ÃÑO_®ºÅÖ’ =∂=∞Ü«∞º "åo¡O\’¡<Õ Éè’[#O.

"Õ∞=Ú ~å*Ï~°O #∞Oz Ç¨Ï#‡H˘O_» áÈ"åÅ<åfl, Ç¨Ï#‡H˘O_» #∞Oz ~å*Ï~°O~å"åÅ<åfl ÃÑO_®ºÅ Ç¨Öòì. ~å*Ï~°O ã¨sfiãπ ÃÑO_®ºÅ =~°ˆH. ÃÑO_®ºÅÖ’ =∂=∞Ü«∞º"åo¡O\’¡ KåÜü∞ `åy, |~°û# QÆ_»¤ áÈ~Ú Ç¨Ï#‡H˘O_» |ÃãûHÍ¯e. |~°û#QÆ_»¤.. Zxfl =O ŒÅ~ÀAÅ∞ |ã¨∞ûÅ HÀãÖ Z Œ∞~°∞K«∂Ñ¨ÙÖ’... Z<Àfl |ã¨∞ûÅ∞, XHõ |ã¨∂û PÑ¨~°∞. =∞m¡ "≥#H˜uiy =zÛ =∂=∞Ü«∞º "åo¡O\’¡ Ñ¨_»∞HÀ=_»O.. W ŒO`å KåÖÏ =∂=¸Å∞.

WÑ¨C_»∞ |~°û#QÆ_»¤ ¿+iOQ∑ P\’Å`À, É’Å¤xfl HÍ~°¡ À, ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £, Ç¨Ï#‡H˘O_»~°∂\’¡ x~°O «~°O HÍ~°∞¡ u~°∞QÆ∞ «∂... JÑC_»∞ ÇÏ#‡H˘O_» ZO`À Œ∂~°=∞xÑ≤OKÕk. WÑC_»∞KåÖÏ ŒQÆæ~°~ÚºOk.

XHõÑ¨C_»∞, JO>Ë =∂ z#flÑ¨C_»∞ J=∞‡‰õΩ "≥∂HÍà◊¡ <˘Ñ¨CÅ∞, ÉÏÑ¨Ù‰õΩ =Ü«∞ã¨∞

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 85

ÃÑ~°∞QÆ∞ «∂ LOk. J~Ú<å "åà◊¡‰õΩ #_»Hõ, |ã¨∞ûÅ HÀãÖ Z Œ∞~°∞K«∂Ñ¨ÙÅ∞ J=ã÷Å∞ Ug`«Ñ¨ÊÖË^Œ∞.

WÑ¨C_»∞ "Õ∞=Ú KåÖÏ qÖÏãÖQÍ QÆ_»∞Ñ¨Ù`«∞<åfl=∞x K≥Ñ¨Ê#∞ HÍh L#flO`«Ö’ã¨∞YOQÍ<Õ L<åflO. ZHõ _çÔH·<å áÈ"åÅO>Ë HÍ~À¡ áÈÜÕ∞ „Ñ¨Ü«∞ «fl"≥∞ÿ<å KÕã¨∞Î<åflO. JÑ¨Ê\˜H©,WÑ¨Ê\˜H© ZO « =∂~°∞Ê. "åà◊√¡ =∞##∞ ÃÑOz ÃÑ ŒÌ KÕã≤# J=∞‡ ÉÏÑ¨ÙÖË. HÍh "åà‹¡<ÀflHõëêìÅ∞ Ñ¨_ç =∞#efl „Ñ¨Ü≥∂[‰õΩefl KÕÜ«∂Å#∞‰õΩO\Ï~°∞. =∞m¡ =∞#O Z<Àfl „Ñ¨Ü«∞`åflÅ`ÀWOHÀ «~åxfl «Ü«∂~°∞ KÕ™êÎO. Wk JO «∞ÖËx rq «O. x~°O «~°O Ñ¨Ü«∞xã¨∂Î<Õ LO@∞Ok.=∂=∞Ü«∞º K≥Ñ≤Ê#@∞ì ''¿ÑQÆ∞ ≥OK«∞‰õΩx Ñ¨Ù_» åO—— Hõ#Hõ P Hõ#fl ¿ÑQÆ∞ QÆ∞iOz P~å@Ñ¨_»`åO.

=∂ WO\’¡ | «∞‰õ=∞‡ ÑÖ_»∞QÆ JO ŒiH© W+ìO. | «∞‰õ=∞‡‰õΩ "å~°O ~ÀAÅ =ÚO Œ∞ÉÁ_≥¤=∞‡. XHõ Ñ‘@ g∞ Œ *ˇO_® "≥∞@ìÖÏQÍ «Ü«∂~°∞KÕã≤, "å\˜x JeH˜, =ÚQÆ∞æÅ∞ÃÑ\ì,=∞ èŒºÖ’ XHõ K≥O|∞#∞ ÃÑ\ì, Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù`À Q“~°=∞‡#∞ «Ü«∂~°∞ KÕ¿ãk J=∞‡.

WO\˜ "åH˜\’¡ "å~°O ~ÀAÅ∞ ÉÁ_≥¤=∞‡ P_»∞‰õΩ<Õ"åà◊¡O. ~°∞„^•Hõ∆ Ñ¨ÓÅ∞, Hõ@¡Ñ¨ÓÅ∞,QÆ<Õfl~°∞ Ñ¨ÓÅ∞ P «~åfi « | «∞‰õ=∞‡ P@. P P@O>Ë =∂‰õΩ JO ŒiH© KåÖÏ W+ìO. ˘q∞‡k~ÀAÅ∞ K≥~°∞=Ù ŒQÆæiH˜ áÈ~Ú P_»∞HÀ=_»O, Ñ¶ÅÇ¨~åÅ∞ «Ü«∂~°∞ KÕã≤ XHõ «Ñ¨Ù‰õΩÖ’ÃÑ@∞ìH˘KÕÛk J=∞‡. #∞=ÙfiÅ∞, ÑÖ^•~°... WOHÍ ~°Hõ~°HÍÅ∞. =∂ | «∞Hõ"Õ∞‡ =ÚO Œ∞QÍ"≥Ú ŒÅÜÕ∞ºk. ÃÑ„ «=∂ã¨ JO>Ë | «∞Hõ=∞‡ ÑÖ_»∞QÆ "≥Ú Œ\˜~ÀA. P ~ÀA ‰õÄÖ’à◊√¡ «OˆQ_»∞Ñ¨ÓÅ#∞ |™êÎÖ’¡ U~°∞H˘zÛ WO\’¡ ÃÑ>Ëì"åà◊√¡. "å\˜x Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞ Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞QÍ Hõ@ìÅ∞ Hõ@ìÅ∞QÍ¿ÑiÛ KåÑ¨HÕ Œ ÃÑ>Ëì"åà◊¡O. HÕ Œ ÃÑ_»∞ «∞#flÑ¨C_»ÖÏ¡ KåÑ¨ =ÚO_»∞¡ QÆ∞K«∞Û‰õΩ<Õq. P KåÑ¨HÕ Œ ÃÑ\ì# Ñ¨ÓÅ =~°∞ã¨Å#∞ XH˘¯Hõ \˜QÍ fã≤, J=∞‡ «=Ù‰õΩÖ’ ¿Ñˆ~Ûk. «OˆQ_»∞ Ñ¨ÓÅ=~°∞ã¨, Hõ@¡Ñ¨ÓÅ =~°∞ã¨, QÆ∞=∞‡_ç Ñ¨Ó=Ù W\Ï¡ ¿Ñ~°∞Û‰õΩO@∂ áÈ Õ, Jk S^•ˆ~O_»¡ =Ü«∞ã¨∞Ñ≤Å¡ÅO « Z «∞ÎQÍ JÜÕ∞ºk. •xfl KåHõe "åà◊√¡ "≥∂ã¨ áÈÜÕ∞"åà◊√¡. P «~åfi « JO Œ~°O H˘ «Î|@ìÅ∞ "Õã¨∞H˘x, K≥~°∞=Ù ŒQÆæiH˜ áÈÜÕ∞"åà◊¡O.

`˘q∞‡k ~ÀAÅ∞, H˘ «Î |@ìÅ∞ U™È¯"åÅx ZO « HÀiHõQÍ LO_Õ À. HÍh JÑC_»O «J=HÍâ◊O ÖË Œ∞. WÑ¨C_® J=HÍâ◊O L<åfl, J\Ï¡ ÑÖ_»∞QÆÅ∞ [~°∞Ñ¨ÙHÀ"åÅ#fl L`åûÇ¨Ï"Õ∞ÖË^Œ∞.

K≥~°∞=Ù J#QÍ<Õ K≥~°∞=Ù Hõ@ì À <å‰õΩ L#fl J#∞|O èŒO QÆ∞~ Îã¨∞ÎOk. 6, 7 HÍ¡ã¨∞Å∞ÃÑO_®ºÅÖ’ K«kq# «~åfi «, (ÃÑO_®ºÅÖ’ L#fl « áê~î°âßÅ ÖË Œ∞) ÃÑ ŒÌ|_çH˜ áÈ"åÅO>Ë,¿ãì+¨<£ Ñ¶∞<£Ñ¨Ó~ü áÈ=Åã≤O Õ. ¿ãì+¨<£ Ñ¶∞<£Ñ¨Ó~ü‰õΩ ~À_»∞¤ g∞ Œ∞QÍ áÈ"åÅO>Ë ÃÑO_®ºÅ=~°‰õΩ ã¨sfiã¨∞, =∞m¡ JHõ _çflOz |ã¨∞û. J ŒO`å ≥·"ånè#O ã¨sfiã¨∞. J~Ú Õ P |ã¨∞ûÅ#∞,#=Ú‡HÀ‰õΩO_® WOHÀ =∂~°æO LOk.

K≥~°∞=Ù#∞ P#∞‰õΩx Hõ@ì LOk. P Hõ@ì g∞ Œ #_çzáÈ Õ, ¿ãì+¨<£ Ñ¶∞<£Ñ¨Ó~ü TiÖ’kQÆ∞`åO. Ti |Ü«∞\˜ #∞Oz TiÖ’H˜ H˘OK≥O Œ∂~°O #_ç¿ãÎ =∂ |_ç. P |_çÖ’

86 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

Zxq∞^À HÍ¡ã¨∞ =∂„ «"Õ∞ K«k"å#∞. K≥~°∞=Ù Hõ@ì g∞Oz ~åOÔ~_ç¤ a_»¤ =∞OAÅ, <Õ#∞,=∞OAÅ «=Ú‡_»∞ ~°Ñ¶Ú Hõeã≤ áÈÜÕ∞"åà◊¡O. K≥~°∞=Ù Hõ@ìg∞ Œ #_»∞ã¨∞ÎO>Ë<Õ XH˘¯Hõ ™êi=∞m¡ PHõe JÜÕ∞ºk. J=∞‡ \˜Ñ¶≤<£ _»ÉÏƒÖ’ HõeÑ≤ ÃÑ\ì# ÃÑ~°∞QÆ#flO, =∂q∞_ç HÍÜ«∞ Ñ¨K«Û_ç=ÚHõ #OK«∞‰õΩx uO@∂O>Ë P J#∞Éèí∂ Õ "Õ~°∞. ÃÑ~°∞QÆ∞ HÍiáÈ «∞O Œx J=∞‡ _»ÉÏƒ‰õΩXHõ HõsÛÑ¶π À Hõ\ì =Ú_ç "Õã≤ WKÕÛk. J\Ï¡ K≥~°∞=ÙHõ@ì g∞ Õ _»ÉÏƒ u<Õ"åà◊¡O. «~åfi « |à’¡ÅOKüÉˇÖ’¡ PHõÅÜÕ∞ºk. P ã¨∂¯Ö’¡ =∂H˘Hõ Ãã·#∞û \©K«~ü =Ú~°o ™ê~°∞ LO_Õ"å_»∞. PÜ«∞#‰õΩ<Õ#∞, WOHÍ H˘O «=∞Ok Ñ≤Å¡ÅO>Ë W+ì=ÚO_Õk. "åo¡O\H fã¯áÈ~Ú Éè’[#O ÃÑ\˜ìOKÕ"å_»∞.P J#∞|O^èŒO =∞~À =¸_Õà◊¡^•HÍ =Ú~°o ™ê~°∞`À H˘#™êyOk. P `«~åfi`« Hõ\òJ~ÚáÈ~ÚOk. P «~åfi « =∞m¡ =ÚÃÑ·Ê UO_»¡‰õΩ PÜ«∞# J„_»ãπ ˘iHOK«∞‰õΩx HõÅ∞ã∞‰õΩ<åfl#∞.J^˘Hõ „käÖò.

J\Ï¡ K≥~°∞=Ù Hõ@ì g∞ Œ „Ñ¨Ü«∂O KÕã≤, Zxq∞^À HÍ¡ãπ Ñ¨ÓiÎ KÕ™ê#∞. =KÕÛ@Ñ¨C_»∞XH˘¯Hõ ™êi =ÚYºOQÍ K«eHÍÅOÖ’ `˘O Œ~°QÍ pHõ\˜ Ñ¨_Õk. náêÅ∞ "≥eyOKÕ >ÿ=Ú^•HÍ <Õ#∞ ~åHõáÈ Õ P=∞‡ PQÆ=∞ÜÕ∞ºk. =∞<åûÅ #∞Oz =ÚO Œ∞"åH˜e ^•HÍ J@∂ W@∂u~°∞QÆ∞ «∂<Õ LO_Õk. WÑ¨Ê\˜ÖÏQÍ "≥ÚÉ·Öòá¶È#∞¡, ã¨=∂Kå~åÅ∞ KÕ~ ™œHõ~åºÖË ÖË=Ù Hõ •.náêÅ∞ "≥eyOKÕ >ÿ=Ú JO>Ë QÆ∞~ ÎzÛOk. WO\’¡ HõÔ~O\ò ÖË Œ∞. 6, 7 «~°QÆ «∞Ö’¡ z#flnÑOÃÑ@∞ì‰õΩx, ^•x ŒQÆæ~° ‰õÄK«∞x ~å„u ^•HÍ K« Œ∞=Ù‰õΩO@∞O>Ë, WOÔHO «¿ãÑ¨Ù K« Œ∞=Ù «"£a_®¤, HõO_»∞¡ <˘Ñ¨ÙÊÅ∞ Ñ¨Ù_®Î~Ú, Ñ¨_»∞HÀ J<Õ"å_»∞ ÉÏÑ¨Ù. ÉÏÑ¨Ù ZÑ¨C_»∂ «# Ñ≤Å¡Å∞Hõ+ìÑ¨_»‰õΩO_® LO_®Å<Õ HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å_»∞. HÍh ÉÏÑ¨Ù |u‰õΩ#flO « HÍÅO JO Œ~°O U^À XHõ~°Hõ"≥∞ÿ# HõëêìÖ’¡<Õ L<åflO. PÜ«∞# ZO`À P~å@Ñ¨_»¤ „Ñ¨Éèí∞ «fi L^ÀºQÆO ã¨~å¯s <ÒYsWÑ¨C_˘zÛOk. ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º L^ÀºQÆO HÀãÖ J=∞‡, <å L^ÀºQÆO HÀãÖ ÉÏÑ¨Ù P~å@Ñ¨_çJk K«∂ã¨∞HÀ‰õΩO_®<Õ, P ãÖ`Àëêxfl J#∞ÉèíqOK«‰õΩO_®<Õ áÈÜ«∂~°∞.

Ñ¶∞<£Ñ¨Ó~ü ã¨∂¯Ö’¡ L#flÑ¨C_Õ J=∞‡‰õΩ Z‰õΩ¯=QÍ P~ÀQÆºO ÉÏQÆ∞O_Õk HÍ Œ∞. JÑ¨C_»∞J=∞‡ Ç¨Ï#‡H˘O_»Ö’ JHõ Ü«∞º "åo¡O\’¡ LO_Õk. JHõ _çflOz Ñ¶∞<£Ñ¨Ó~ü ã¨∂¯Öò‰õΩ |ã¨∞ûÖ’=KÕÛ^•xfl. JÑC_Õ "≥Ú@ì"≥Ú Œ\™êiQÍ ã∂¯Öò #∞Oz ZH±ûHõ~°¬<£ áÈÜ«∂#∞. 35 ~°∂áêÜ«∞Å`À<åQÍ~°∞˚#™êQÆ~ü, H˘Å#∞áêHõ áÈÜ«∂#∞. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ö’ a~å¡=∞Ok~ü, \ÏºOH±|O_£,™êÖÏ~ü[OQ∑ =¸ºlÜ«∞O, ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ #∞=∂~Ú+π... P #∞=∂~Ú+π K«∂_»¤O XHõ Q˘Ñ¨ÊÑ¶‘eOQ∑. ~°OQÆ∞ ~°OQÆ∞ náêÅ`À Jxfl =ã¨∞Î=ÙÅ∞ "≥∞~°∞ã¨∂Î, Uk K«∂ã≤<å H˘#∞HÀ¯"åÅ<ÕHÀiHõ. =∂ =Ú~°o™ê~ü <å‰õΩ, =∂ ãÖ èŒº‰õΩ QÍAÅ∞ H˘xKåÛ_»∞. ZO « P#O Œ"≥∂. P<åÅ∞QÆ∞~ÀAÅ∞ ZH±ûHõ~°¬<£ ã‡ $ «∞Å∞ <å =∞#ã∞Ö’ WOHÍ JÖÏQ L<åfl~Ú. <åQÍ~°∞#™êQÆ~üÖ’J~°ú~å„u "≥o¡ _®º"£∞ K«∂™⁄zÛ# Ñ¶‘eOQ∑ =∞izáÈÖËxk.

WOHÍ J\Ï¡ K≥Ñ¨C‰õΩO@∂ áÈ Õ Z<≥fl<Àfl *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞. <Õ#∞ ZH±ûHõ~°¬<£‰õΩ áÈ «∞<åfl#xÑ¨b¡ LO_»Å∞, aà◊¡Ñ¨ÊÅ∞ KåÖÏ KÕã≤zÛOk J=∞‡. =∂ „ÃÑ¶O_»ûO ŒiH© KåÖÏ #KåÛ~Ú.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 87

WHõ ÃãÅ=ÙÖ’¡ WO\’¡ L#flÑ¨C_»∞ <å‰õΩ Z\Ï¡ á⁄ Œ∞ÌáÈÜÕ∞^À K≥áêÊe.=∂ WÅ∞¡ •\˜ K«Hõ QÍ =ÚO Œ∞‰õΩ áÈ Õ ≥#∞QÀà◊¡ WO_»∞¡ LO_Õq. "åo¡O\’¡ Z=i`À

P_»∞‰õΩ<Õ ^•<Àfl ¿Ñ~°∞¡ QÆ∞~°∞ÎÖË=Ù. HÍh "åo¡O\’¡ P_»∞‰õΩ#fl@∞ì =∂„ «O QÆ∞~°∞Î.HõÔ~O\ò PÑ¶‘ã∞Ö’ ÑxKÕ¿ã XHÍÜ«∞# HÍfi~°ì~°∞ =∂ J„~° H\H©Ö’Oz K«∂¿ãÎ Hõ#Ñ_Õk.

P PÑ¶‘ãπ HÍfi~°ì~ü zÅ∂Ê~°∞ ~À_»∞¤‰õΩ P#∞‰õΩx LO_Õk. "åà◊¡ Ñ≤Å¡Å∞ =∞øÖÏb, J=∂‡r."åà◊¡ À KåÖÏ ¿ãflÇ¨ÏO LO_Õk. =∞øÖÏe J~Ú Õ ##∞fl KåÖÏ W+ìOQÍ K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ "å_»∞.J=∂‡r, <Õ#∞ QÆ∞_»¤ÉÁ=∞‡Å∞ U"Õ"À P_»∞‰õΩ<Õ "åà◊¡O. "åà◊¡ WÅ√¡ ZO Œ∞HÀ <å‰õΩ KåÖÏ#KÕÛk. =∞øÖÏe ‰õÄ_® <å`Àáê@∞ ÃÑO_®ºÅ |_çH˜ =zÛ#@∞ì QÆ∞~°∞Î.

WHõ =∂ WO\˜ =ÚO Œ∞ #∞Oz |™êìÑ¨Ù "≥·Ñ¨Ù‰õΩ #_»∞ã¨∞ÎO>Ë q[Ü«∞, [<å~°Ì#Ô~_ç¤"åà◊¡ WÅ√¡ LO_Õk. q[Ü«∞‰õΩ <Õ#O>Ë KåÖÏ W+ìO. "åà◊¡HÀ áêÑ¨ LO_Õk. P áêÑ¨ <Õ#∞uxÑ≤¿ãÎ<Õ J#flO u<Õk. <å`À<Õ P_»∞‰õΩ<Õk.

WHõ WO\’¡H˘¿ãÎ zxfl Z‰õΩ¯=QÍ ~å*Ï~°OÖ’ QÆ_ç¿Ñk. "Õ∞q∞ ŒÌ~°O QÆ∞_»¤ÉÁ=∞‡Å∞P@Å∞, J+ìK≥=∞‡, HõK«ÛHÍÜ«∞Å∞, „>Ë_£ (WÑ¨Ê\˜ al<≥ãπ P@) z#fl#flÜ«∞º «Ü«∂~°∞ KÕã≤Ok._èçb¡, K«O_ôÑ¶∞~ü, HõÅHõ åÎÅ ¿Ñ~°∞¡ qx x[OQÍ "Õ∞=Ú JHõ _çH˜ "≥o¡#@∞ìQÍ J#∞‰õΩ<Õ"åà◊¡O.F#QÆ∞O@Å∞ qÑ¨s`«OQÍ P_Õ"åà◊¡O. `À_≥=fi~°∂ ÖËHõáÈ`Õ ã‘`« F#QÆ∞O@Å∞ XHõ¯à◊¡"Õ∞P_»∞HÀ=K«∞Û. QÆ∞_»¤ ÉÁ=∞‡ÅÔH· Õ JyæÃÑ>ìÅ`À ™Èá¶êÅ∞ «Ü«∂~°∞ KÕã≤, ~°Hõ~°HÍÅ QÆ∞_»¤Å∞"å\˜H˜ K«∞\ì, z#fl ‰õΩsÛ >Ë|∞ÖòÃÑ· WÑ¨Ê\˜ _»∂ÃÑ¡H±û Ç¨Ï∫ãπÅ ÖÏQÍ «Ü«∂~°∞ KÕ¿ã"åà◊¡O.‰õΩsÛ >Ë|∞Öò JO>Ë QÆ∞~ ÎzÛOk. =∂ ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º ã¨∂¯Å∞‰õΩ "≥Ú Œ\˜™êi áÈÜÕ∞@Ñ¨C_»∞ÉÏÑ¨Ù KÕ~ÚOKå_»@. J=∞‡ ÉÏÑ¨ÙÅ∞ Ñ≤Å¡Å QÆ∞iOz ZO «QÍ PÖ’zOKÕ "åà’¡ D XHõq+¨Ü«∞OÖ’ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. JÑ¨C_»∞ WÑ¨Ê\˜ WO_»¡#∞ K«∂_»HõáÈ~Ú<å, TÇ¨[x «WO_»¡#∞ QÆ∞_»¤ÉÁ=∞‡Å HÀã¨O Hõ>Ëì"åà◊¡O. JK«ÛO WÑ¨Ê\˜ ÉÏsƒÅ Wà◊¡ÖÏQÍ<Õ.

WHõ HõK«ÛHÍÜ«∞Ö· Õ ZÑ¨C_»∞ Ñ¨_ç Õ JÑ¨C_Õ.=∞ èŒº =∞ èŒº Tà◊¡ z#fl=∞‡ WO\˜H˜ áÈÜÕ∞"åà◊¡O. "åo¡O\˜ =ÚO Œ∞ |~îåh fQÆÅ

Ñ¨Oki LO_Õk. Z‰õΩ¯=QÍ «kÌ<åÅ‰õΩ áÈÜÕ∞ "åà◊¡O. «kÌ<åÖ’¡ u<Õ |∂Ô~Å∞, QÍÔ~Å∞, WO[Ñ¨ÙÅ∞ã¨∞ ~°∞z |Ç¨ïâß WÑ¨C_»∞ ^˘~°Hõ Õ"≥∂.

"åo¡O\˜ Ñ¨Hõ <Õ ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º (=∂ ÃÑ ŒÉÏÑ¨Ù H˘_»∞‰õΩ) WÅ∞¡. "åo¡O\’¡ PÜ«∞# QÆkÖ’=∞OKåxH˜ ^À=∞ ≥~° LO_Õk. <å‰õΩ, zxflH˜ P ^À=∞ ≥~° ZOu+ì"≥∂. =∞OK«"≥∞H˜ ‰õÄK«∞x^À=∞ ≥~°#∞ fã¨∂Î, ÃÑ_»∞ «∂ J^˘Hõ ã¨~° •. Ñ¨Hõ <Õ HÍâ◊#fl "åà◊¡ WÅ∞¡. F#QÆ∞O@ÅÖ’ Ñ≤‰õΩ¯J~Ú#"åà◊√¡ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õk HÍâ◊#fl. HÍâ◊#fl J#QÍ<Õ PÜ«∞##∞ «Å∞Û‰õΩx #=Ùfi‰õΩ<Õ"åà◊¡O.

WO\˜ #∞Oz T~À¡H˜ áÈ «∞#flÑ¨C_»∞ "Õ∞~° q<À Œ, =_À¡à◊¡ WO_»∞¡ Jxfl WO_»¡ "åà◊√¡ÑÅHõiOKÕ "åàı¡. WÑC_»∞ J\Ï¡O\ =∂#= ãO|O è•ÖË J~°∞ ŒÜ«∂º~Ú. áÈ™êìÑ¶‘ã∞ ~°=∞ÏÔ~_ç¤.

=_À¡à◊¡O>Ë QÆ∞~˘ÎzÛOk. <å‰õΩ ¿ãì+¨<£ Ñ¶¨∞<£Ñ¨Ó~üÖ’ ã¨∂¯Ö’¡ ã‘@∞ ~åÖË^Œ∞. ã‘@∞WÜ«∞º#O>Ë ÉÏÑ¨Ù ÉˇOp KÕ~ÚOz WKåÛ_»∞.

88 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

[fi~°O =¿ãÎ Ñ¶¨∞<£Ñ¨Ó~ü ~åÑ¶¨∞=~åA =∂=∞Ü«∞º ^ŒQÆæiH˜ fã¨¯áÈÜÕ∞"å_»∞ ÉÏÑ¨Ù.~åÑ¶∞=~åA =∂=∞Ü«∞º =∞Ok¿ãÎ [fi~°O «yæáÈ «∞O Œx #=∞‡HõO. x[OQÍ<Õ «yæáÈÜÕ∞k.

ãÖ„HÍOuH˜ J=∞‡ Ñ≤Å¡ÅO Œih ‰õÄKÀÉˇ\ì |∞_»|∞_»Ñ¨à◊√¡ «Åg∞Oz áÈ¿ãk. JqáÈÜ«∂ÅO>Ë ˆ~QÆ∞ÑÖ_»∞¡ HÍ"åe. P ~ÀA á⁄ Œ∞Ì<Õfl <Õ#∞, zxfl, z#fl#flÜ«∞º, J#flÜ«∞º„ÃÑ¶O_£û JO Œ~°O Hõeã≤ WO>ˇ#∞Hõ QÆ∞@ìÅÅ¡ uiy, ~QÆ∞ÑÖ_»∞¡ X_çÖ’ áÈã¨∞‰õΩx =KÕÛ"åà◊¡O.J=xfl\h J=∞‡ å#∞ KÕã≤# áêÅHÍÜ«∞Å`À HõeÑ≤ |∞_»|∞_» ÑO_»∞¡ áÈ¿ãk. Jq áÈã∞ÎO>Ë<ÕHÕ ŒÑ¨_»¤q U~°∞H˘x u#_®xH˜ ZO « L`åûÇ¨Ï"≥∂...

u#_»O J#QÍ<Õ =ÚYºOQÍ ã‘ åÅÑ¨ÊO_»∞¡ u#fl ~ÀAÅ∞ QÆ∞~ Î™êÎ~Ú.ã‘ åÅÑ¨ÊO_»∞¡ WO\’¡ JO ŒiH© KåÖÏ W+ìO. ÅO|_Àà◊√¡ QÆOÑ¨ÅÖ’¡ J"Õ∞‡ "åà◊√¡.

J=∞‡ QÆOÑ¨ "≥Ú «ÎO H˘<Õk. "å\˜H˜ „ÑüQÍ aÜ«∞º"≥∂, Ñ¨Ñ¨CÖ’ WKÕÛk. J=∞‡ QÆOÑ¨ H˘#QÍ<ÕÅOÉÏ_ç P"≥∞ "≥o¡áÈHõ=ÚO Õ QÆOÑ¨ g∞ Œ Ñ≤Å¡ÅO Œi •_ç. P •_çÖ’ ZÑ¨C_»∂ z#fl#flÜÕ∞º=ÚO Œ∞. QÆ∞_»¡ QÆ∞_»¡ ÑO_»∞¡ U~°∞‰õΩ<Õ"å_»∞. J=∞‡HÀÑÊ_ç JO Œsfl ã=∂#OQÍ ÑOK«∞H˘=∞‡<Õk.JO Œ~°=¸ ã¨=∂#OQÍ<Õ ÑÖK«∞‰õΩ<Õ"åà◊¡O. J~Ú<å z#fl#flÜ«∞º‰õΩ QÆ∞_»¡ ÑÖ_»∞¡ Z‰õΩ¯=QÍ=KÕÛq. XHõiH˜ ≥Åfix ¿Ñ¡ãπÖ’ XHõà◊¡O ^•z ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ"åà◊¡O. XHõà◊√¡ Ö’Ñë J„~°, XHõà◊√¡=∞<åûÅ «Å∞Ñ¨ÙÅ QÆ∂_»∞, WOH˘Hõà◊√¡ |Ü«∞\˜ J„~°. ÑÖK«∞HÀ=_®Å∞ – ^•K«∞HÀ=_®Å∞HÍ~°º„Hõ=∞O J~ÚáÈ~Ú# «~åfi « Jã¨Å∞ Hõ äŒ "≥Ú ŒÅÜÕ∞ºk. <Õ#∞ zxfl, ™êl =∂ ŒQÆæ~°∞#flÑO_»¡hfl Y «"≥∞ÿáÈÜÕ∞q. JÑC_»∞ JãÅ∞ Hõ äŒ "≥Ú ŒÅÜÕ∞ºk. z#fl#flÜ«∞º «#∞ •zÃÑ@∞ì‰õΩ#flQÆ∞_»¡QÆ∞_»¡ ÑÖ_»¡hfl =∂ =ÚO Œ~° ‰õÄK˘x Tiã¨∂Î u<Õ"å_»∞. "Õ∞O =ÚQÆ∞æ~°O U_»∞ã¨∂Î‰õÄK«∞<Õ"åà◊¡O. ã‘ åÅÑ¨ÊO_»¡ HÍÅ=∞O`å W Õ «O «∞.

Pk"å~°O =¿ãÎ ~_çÜ≥∂ ÃÑ@∞ì‰õΩx ÉÏÖÏ#O ŒO «Ñ¨Ê‰õΩO_® q<Õ"åà◊¡O. 'Ñ≤Å¡ÅO Œ~°∞Wà◊¡‰õΩ =∞# Wà◊¡‰õΩ...— J<Õ áê@#∞ Ç¨Ï"£∞ KÕã¨∂Î LO_Õ"åà◊¡O. â◊x"å~°"≥∂, Pk"å~°"≥∂QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞ HÍh, ˆ~_çÜ≥∂Ö’ ã≤x=∂ =KÕÛk. =¸_»∞ QÆO@Å ã≤x=∂#∞ „â◊ ŒúQÍ q<Õ"åà◊¡O.WÑ¨C_»∞ K«∂¿ãÎ ‰õÄ_® JO « „â◊ ŒúQÍ K«∂_»<Õ"≥∂. JÑ¨C_»∞ <å‰õΩ QÆ∞~°∞Î#fl q+¨Ü«∂Ö’¡ XHõ\˜.NN J#O «O 'Ñ¨ ŒHo—H˜ ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º ‰õΩã‘ÎÅ∞ Ñ¨_»_»O.. ˆ~_çÜ≥∂Ö’ á⁄ Œ∞Ì#fl, =∞ è•ºÇ¨ÏflO,™êÜ«∞O„ «O "å~°ÎÅ∞ =∂„ «O «Ñ¨ÊxãïQÍ „â◊ ŒúQÍ J=∞‡ ÉÏÑ¨Ù q<Õ"åà◊√¡. JÖÏ „â◊ ŒúQÍ"å~°ÎÅ∞ qO@∞#fl XHõ~ÀA "å~°ÎÅ∞ qO@∂<Õ J=∞‡, ÉÏÑ¨Ù PQÆ=∂QÆO J=Ù «∞<åfl~°∞. =∞m¡=ÚYº"å~°ÎÅ∞ qO@∞#flÑ¨C_»∞ =∂=∞Ü«∞º JÔ~ÃãÂì# "å~°Î. ÉÏÑ¨Ù P ~å„u "å~°ÎÅ∞ q#QÍ<ÕPQÆ=∂QÆOQÍ Ç¨Ï#‡H˘O_»‰õΩ áÈ=_»O <åHÕHÍ QÆ∞ˆ~Î.

WOHÍ ~å*Ï~°O WO\’¡x XHõ KÕ Œ∞ J#∞Éèí=O <åHÕHÍ QÆ∞~°∞ÎOk. JOA=∞<£ "åà◊√¡=ã¨∞Î<åfl~°∞ J<Õ"åà◊√¡. "åàÁ¡¿ãÎ aO ≥Å∞, «áêºÅÅ∞ |Ü«∞@ Ñ¨_Õ™êÎ~°∞ Jx =∂\Ï¡_»∞‰õΩ<Õ"åà◊√¡. JO Œi WO_»¡Ö’ Jk HÍ=∞<£. ÉÏÑ¨Ù "åàı¡ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO\Ï~°∞ Hõ#∞Hõ =∞# WO\˜H˜~åˆ~"≥∂, J~Ú<å ÉÏÑ¨Ù Ñ¨\Ïfis Hõ • J#∞‰õΩ<Õ •xfl <Õ#∞. HÍh XHõ~ÀA ™êÜ«∞O„ «O, P~ÀA z#fl#flÜ«∞º ‰õÄ_® L#fl@∞ì QÆ∞~°∞Î ÖË Œ∞. <Õ#∞, zxfl Ö’Ñ¨ÖË À P_»∞‰õΩO@∞<åflO.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 89

|Ü«∞@ "åH˜\’¡ ÉÏÑ¨Ù =∂@Å∞ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. ã¨_≥<£QÍ Z=~À H˘ «Î"åà◊√¡ Ö’ÑëH˘zÛW «Î_ç aO ≥Åhfl |Ü«∞@Ñ¨_Õã≤, WÅ¡O`å zO Œ~°=O Œ~° KÕã≤ "≥o¡áÈÜ«∂~°∞. P ~ÀA WO\’¡Z=fi~°O J#flO u#ÖË Œ∞. JÑ¨C_»∞ <å‰õΩ JOA=∞<£ "åà◊¡O>Ë Z=~À ≥Åfi Œ∞ HÍh "åà◊¡ÃÑ·#HÀÑÖ =∂„ «O JÖÏˆQ LO_çáÈ~ÚOk. "åà◊¡\Ï¡ ZO Œ∞‰õΩ KÕ™ê~À <å‰õΩ ≥Åfi Œ∞.

ÉÏÑ¨Ù Ç¨Ï#‡H˘O_»HÀ, Ñ¶∞#Ñ¨Ù~°"≥∂ áÈ~ÚO_»O>Ë =∂„ «O ZO « ãÖ`À+¨"≥∂. ÉÏÑ¨Ù|Ü«∞ÖËÌ~°∞ «∞#flÑ¨C_»∞ J=∞‡ 'Ñ≤Å¡Å‰õΩ U=∞<åfl ÕO_ç— Jx K≥¿ÑÊk. P U=∞<åfl HÀã¨"Õ∞ =∂ãO`À+O. ÉÏÑÙ J~°\ÑO_»∞¡, „É_£ Z‰õΩ¯=QÍ ≥KÕÛ"å_»∞. J~°\ÑO_»¡ HÀãO Z Œ∞~°∞ K«∂ã≤#O «¿ãÑÙ xÅ=HõáÈÜÕ∞k P ãO`À+O. ÉÏÑÙ ≥zÛ# J~°\ÑO_»¡Ö’ ãQÆO =ÚHõ uO>Ë P#O Œ"Õ∞.Ñ¨ÓiÎ J~°\ ˜ÑÖ_»∞ u<åÅ#fl HÀiHõ ZO`«∞O_Õ^À? „Éˇ_£ u#_»O HÀãÖ [fi~°O~å"åÅ#∞‰õΩ<Õ"åà◊¡O. WÑC_»∞ r=# â‹·e Z\Ï¡ =∂iáÈ~ÚO^À. „Ñu™ês náê=oH =∞O Œ∞Å∞HÍÅ∞ã¨∞Î#flÑ¨C_»ÖÏ¡, 'HõÔ~O@∞O>Ë D WÅ∞¡ ZO « Hõà◊QÍ LO@∞Ok— Jx J=∞‡ J#∞‰õΩ<Õk.

J=∞‡ P~ÀQÆºO ÉÏQÍÖËHõ Ç¨ã≤Ê@Ö’¡ L#flÑ¨C_»∞... '<å‰õΩ «yæáÈ «∞Ok. «yæáÈQÍ<ÕD™êi JO Œ~°O ~å*Ï~°O áÈ^•O. ÑÖ_»∞QÆ ÉÏQÍ [~°∞Ñ¨Ù‰õΩO^•O— Jx J=∞‡ J#∞‰õΩOk.U ÑÖ_»∞QÀ <å‰õΩ JO «QÍ QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞. HÍh J=∞‡ =∂„ «O KåÖÏ HÀiHõÑ¨_çOk. HÍxJ=∞‡‰õΩ HÍh, =∂‰õΩ HÍh P ãÖ`À+Ö f~°<Õ ÖË Œ∞. J=∞‡ HÀiHõ f~°‰õΩO_®<Õ "≥o¡áÈ~ÚOk.P «~åfi « ÑÖ_»∞QÆÅ‰õΩ HÍ Œ∞ Hõ • ~å*Ï~å<Õfl "Õ∞=Ú Ñ¨ÓiÎQÍ Œ∂~°O KÕã¨∞‰õΩ<åflO.

Jk XHõ HÍà◊~å„u. x[OQÍ<Õ JO «‰õΩ =ÚO Œ∞ <≥Å~ÀAÅ HO Œ<Õ J=∞‡‰õΩ P~ÀQÆºOÉÏQÍÖË^Œx Ç¨ã≤Ê@Öò‰õΩ áÈ~ÚOk. "≥∂HÍà◊¡ <˘Ñ¨CÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ L<åflÜ«∞O@∂ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞ «∞O>Ë, _®Hõì~°∞¡ U"À Ñ¨sHõ∆Å∞ KÕÜ«∂Å<åfl~°x QÆ∞~°∞Î. P Ñ¨sHõ∆Å HÀã¨"Õ∞ Ç¨ã≤Ê@ÖòÖ’*Ï~Ú<£ J~Ú#@∞ìQÍ QÆ∞~°∞Î. <Õ#∞ JÑ¨C_»∞ PO„ èŒ =∞Ç≤ÏàÏ ã¨Éèí HÍÖËrÖ’ WO@s‡_çÜ«∞\ò"≥Ú Œ\ ãO= «û~°O K« Œ∞=Ù «∞<åfl#∞. z#flHõ Ü«∞º "åà◊√¡ =∞ÖÏ¯lyiÖ’ LO_Õ"åà◊√¡. JHõ _çflOzã≤HO„^•ÉÏ £ ¿ãì+<£‰õΩ 16 <≥O|~ü |ã∞û. JHõ _çflOz PO„ èŒ =∞Ç≤ÏàÏ ãÉèí‰õΩ 3W. WOlhiOQ∑HÍÖËr =~°‰õΩ |ã¨∞û. J\Ï¡ |ã¨∞ûÖ’¡ u~°∞QÆ∞ «∂ <å HÍÖËr K« Œ∞=Ù.

J=∞‡ Çã≤Ê@ÖòÖ’ L#flÑC_»∞ <Õ#∞ H˘xfl ~ÀAÅ∞ ÇÏ#‡H˘O_»Ö’ L<åfl. J=∞‡`Àáê@∞Ç¨ã≤Ê@ÖòÖ’ LO_Õ •xfl. JHõ Ü«∞º "åo¡O\˜ #∞Oz á⁄ Œ∞Ì<Õfl «Ü«∂~°~Ú \˜Ñ¶≤<£ fã¨∞‰õΩxJ=∞‡ ŒQÆæiH Çã≤Ê@Öò‰õΩ áÈÜÕ∞^•xfl. J=∞‡ ŒQÆæ~° ™êÜ«∞O„ «O =~°‰õΩ LO_Õ •xfl. XHÀ¯™êi~å„u=~°‰õΩ LO_Õ^•xfl. J=∞‡ 'UO^À a_®¤ WOÔHxfl ~ÀAÖ’, D QÀbÅ∞ U™È¯ÖËHõK«zÛáÈ «∞<åfl— J<Õk. x[OQÍ<Õ J=∞‡‰õΩ P QÀbÅ∞ fã≤ Wã¨∞ÎO>Ë <åˆH q~°HÎ =KÕÛk. P"å~ü¤Ö’x ¿ÑÃ+O@¡O^Œsfl K«∂ã¨∞ÎO>Ë J=∞‡‰õΩ XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ# PO^Àà◊# HõeˆQk. ZÑ¨C_»∞Zo¡áÈ «"≥∂ a_®¤, J"≥∂‡ <åˆH=∞<åfl J~Ú Õ, J#∞‰õΩ<Õk. '<åHõO>Ë =ÚO Õ g∞ ÉÏÑ¨ÙáÈ"åe a_®¤ ÖËHõáÈ Õ Hõ+ìO— J<Õk. JÑ¨C_»∞ <Õ#∞ WO@s‡_çÜ«∞\ò K« Œ∞=Ù «∞#fl>Ëì HÍhflWÑ¨Ê\˜ S^À HÍ¡ãπ Ñ≤Å¡Å "≥∞K«∞ºi\© (Ñïu) ‰õÄ_® <å‰õΩ ÖË Õ"≥∂ JxÑ≤ã¨∞ÎO@∞Ok.

J\Ï¡ XHõ "å~°O ~ÀAÅ∞ J=∞‡`À Ç¨ã≤Ê@ÖòÖ’ QÆ_çÑ≤, P «~åfi « HÍÖËr HÍ¡ã¨∞Å∞

90 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

q∞ãû=Ù «∞<åfl#x "≥o¡áÈÜ«∂#∞. z#fl#flÜ«∞º ÇÏ#‡H˘O_»Ö’<Õ L<åfl_»∞. ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º, J~°∞HõÇ¨Ï#‡H˘O_»Ö’<Õ L<åfl~°∞. <Õ#∞, ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º, z#flHõ Ü«∞º ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ – ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º#∞K«∂_»Hõ KåÖÏ ~ÀAÖ·Ok J#∞‰õΩOk. HÍh ZO Œ∞HÀ =∞i J#flÜ«∞º‰õΩ áÈ=_»"Õ∞ ‰õΩ Œ~°ÖË Œ∞.P ‰õΩ Œ~°HõáÈ=_»O z=i^•HÍ ‰õΩ Œ~°<Õ ÖË Œ∞. J#flÜ«∞º L^ÀºQÆO HÀãÖ "≥ «∞‰õΩ «∞<åfl_»#∞‰õΩO\Ï, ÖËHõ L^ÀºQÆOÖ’ *Ï~Ú<£ JÜ«∂º_À ≥Åfi Œ∞ HÍh J=∞‡#∞ z=i™êiQÍ K«∂™È¯ÖË Œ<ÕÉÏ èŒ J#flÜ«∞º‰õΩ Z‰õΩ¯=QÍ LO_Õk. J#flÜ«∞º‰õΩ =∞Oz L^ÀºQÆO ~å"åÅx J=∞‡ HÀ~°∞‰õΩ<Õk.áêÑÖ J=∞‡ K«xáÈÜ«∂Hõ H˘xfl ~ÀAÅˆH J#flÜ«∞º‰õΩ PO„ è•ÉÏºO‰õΩÖ’ L^ÀºQÆO =zÛOk.

J=∞‡ÅO Œ~°∂ «=∞ Ñ≤Å¡Å∞, Ñ≤Å¡Å Ñ≤Å¡Å ÃÑO_ç¡O_»∞¡ K«∂_®Å#∞‰õΩO\Ï~°∞. HÍháêÑÖ J=∞‡ JHõ¯Ü«∞ºe^ŒÌi ÃÑO_ç¡O_»∞¡ =∂„`«"Õ∞ K«∂ã≤Ok. `«~åfi`« Jhfl K«∂ã¨∞HÀÖËHõáÈ~ÚOk. "≥∞ÿ<å #∞Oz Hõ_»e ^•HÍ 'J=∞‡=∞‡—#∞ K«∂¿ã HÀiˆH f~°ÖË Œ∞. áêÑÖ Hõ_»e ÔH· Õ`å «Ü«∞º#∞ ‰õÄ_® K«∂¿ã J=HÍâ◊O ÖË‰õΩO_® áÈ~ÚOk. JO Œ∞Hõ<Õ Jk ^•x ~°∂=ÚÖ’J=∞‡=∞‡ `å «Ü«∞º á¶⁄\’ ÃÑ@∞ì‰õΩOk.

J=∞‡ <å‰õΩ Ñ¨sHõ∆Å∞#flÑ¨C_»ÖÏ¡ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£‰õΩ =KÕÛk. XHõ~ÀA ZHõ¯_çHÀáÈ"åÅ#∞‰õΩx |ã¨∞û ™êìÑ¨ÙÖ’ xÅ|_®¤O. É’Öˇ_»∞ |ã¨∞ûÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú. XHõ¯ |ÃãÂû<åZ‰õΩ¯ «ÖËO. K«∂ã‘ K«∂ã‘ J=∞‡‰õΩ zHÍ‰õΩ =zÛO Œ#∞‰õΩO\Ï, 'UO Õ, Wxfl |ã∞ûÅ∞ áÈ «∞<åfl~Ú.XHõ |ÃãÂû<å Z‰õΩ¯ «ÖË~°∞— Jx Pâ◊Û~°ºáÈ «∞Ok. JÑ¨C_»∞ Jk HÍ Œ=∂‡ =∞#O áÈ=Åã≤#|ã¨∞û ~°∂@∞ Jk HÍ Œ∞ Jx J=∞‡‰õΩ J~°÷O KÕ~ÚOKåeû =zÛOk. ~å*Ï~åxH˘KÕÛ XHõã¨sfi™È, ÃÑO_®ºÅÖ’ ZˆH¯ Ç¨Ï#‡H˘O_» |™Èû XHõ ~°∂\’¡<Õ áÈ «∞Ok Hõ • Jx J=∞‡‰õΩJ#∞=∂#=∞#∞‰õΩO\Ï.

=∂ z#flÑ¨C_»∞ *Ï «~°‰õΩ, JOQÆ_çH˜ áÈ=_»O XHõ Q˘Ñ¨Ê J#∞Éèí∂u. WÑ¨C_»∞ Ñ≤Å¡eflZy˚a+¨<£‰õΩ fã¨∞‰õΩáÈ~Ú#>Ëì. WÑ¨Ê\ ˜ Zy˚a+¨<£Ö’ Ñ≤Å¡Å∞ "åà◊¡‰õΩ HÍ=eû#q JhflJ_çy#@∞ìQÍ<Õ, "Õ∞=¸ zÅ∂Ê~°∞ JOQÆ_çÖ’ Jhfl J_çˆQ\’à◊¡O. <åÔH·`Õ JOQÆ_ç JO>ËZOu+ì"≥∂. z#fl áê¡ã≤ìH± _»ÉÏƒÅ∞, HÍºiÜ«∞~°∞¡, Ñã∞ÑÙ, P‰õΩÑK«Û, QÆ∞ÖÏa ~°OQÆ∞Å`À LO_Õq.z#fl z#fl áê¡ã≤ìH± ‰õΩO‰õΩ=∞ ÉèíiˇÅ∞ LO_Õq. J=∞‡ U^À <À=Ú KÕ¿ãk. UO <À"≥∂ <å‰õΩQÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞ HÍh, P <À=ÚÅ HÀãÖ U"À z#fl z#fl =ã¨∞Î=ÙÅ∞ H˘x JO ŒiH© WKÕÛk. <åHÍzÅ∂Ê~°∞ JOQÆ_çH˜ áÈ=_»=∞O>Ë, P ~°OQÆ∞ ~°OQÆ∞Å áê¡ã≤ìH± ÉÁ=∞‡Å∞ H˘#∞HÀ¯=_»=∞O>Ë ÉèíÖËã¨~° •QÍ LO_Õk.

*Ï «~° J#QÍ<Õ QÆ∞~ ÎKÕÛk "ÕÖË~°∞ ~°OQÆÜ«∞º ™ê~°∞. PÜ«∞# ã¨∂¯Å∞ \©K«~ü. PÜ«∞#‰õΩ=∂ ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ Z\Ï¡ J#∞|O èŒ"Õ∞~°Ê_çO^À <å‰õΩ ≥Åfi Œ∞. HÍh PÜ«∞##∞ =∂ ‰õΩ@∞O|ã¨Éèí∞º_çÖÏˆQ ÉèÏqOKÕ"åà◊¡O. "ÕÖË~°∞ ~°OQÆÜ«∞º ™ê~˘¿ãÎ =∂‰õΩ ÑÖ_»QÆ. J=∞‡ ÉÏÑ¨Ù JO>ËPÜ«∞#‰õΩ É’Å¤O « Jaè=∂#O. PÜ«∞#‰õΩ KåÖÏ=∞O Õ Ñ≤Å¡Å∞#fl@∞ì QÆ∞~°∞Î. HÍh =∞=∞‡ÅflO ŒsflW+ìÑ¨_Õ"å_»∞. =∂HÀãÖ U"Õ"À ≥KÕÛ"å_»∞.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 91

~°OQÆÜ«∞º™ê~°∞ =∂ WO\H =KÕÛ Ô~QÆ∞ºÅ~ü Jukä. PÜ«∞# HÍ‰õΩO_® WOH˘Hõ =∂=∞Ü«∞º=KÕÛ"å_»∞. Wk ~åã∞Î#flÑC_»∞ <å‰õΩ PÜ«∞# ¿Ñ~°∞ QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞. PÜ«∞# ~°∂ÑO ‰õÄ_® QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞.HÍh PÜ«∞# XHõ á⁄_»∞QÆ∞ ÖÏbÛ, á⁄_»∞QÆ∞ *Ë|∞k "Õã¨∞¯<Õ"å_»∞. WO\˜H˘zÛ Jn Wn=∂\Ï¡_çO «~åfi « ~°OQÍ 'WO « KåÜü∞ áÈãÎ"å a_®¤— JO@∂ «# *Ë|∞Ö’Oz á⁄_»∞QÆ∞Ö’\Ï QÍ¡ã∞ f¿ã"å_»∞. PÜ«∞# WO\H˘zÛ#ÑÊ@∞flO_ç PÜ«∞# =ÚO Õ ‰õÄK«∞<Õ •xfl. PÜ«∞#*Ë|∞Ö’Oz QÍ¡ÃãÑ¨C_»∞ f™êÎ_® Jx <å‰õΩ ã¨~° •.

WHõ =∂ TiH˜, =∂ WO\˜H˜ =KÕÛ XHõ =ÚYº"≥∞ÿ# Jukä ÖÏÖò. ÖÏÖò QÆ∞iOzK≥Ñ¨Ê‰õΩO_® ~å*Ï~åxfl QÆ∞iOz K≥¿ÑÎ JãÖÑ¨ÓiÎ z„ «"Õ∞. ÖÏÖò JO>Ë áÈãπì=∂º<£.

WÑ¨C_»∞ L «Î~åÖË Hõ~°∞"≥·áÈÜ«∂~Ú. XHõ\’, Ô~O_À L «Î~åÅ∞ =zÛ<å U >ˇeá¶È<£aÅ∞¡Ö’, ¿Ñ"≥∞O\ò"À LO\Ï~Ú «Ñ¨Ê =∞ˆ~g∞ HÍ Œ∞. HÍh ÖÏÖò =∂ rq «OÖ’ ÉèÏQÆO. =∂‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞º_Õ. |Ç¨ïâß =∂ WO\’¡x qëê^•efl, ÉÏ èŒefl "≥Ú Œ@QÍ J#∞ÉèíqOKÕkÖÏÖË<Õ"≥∂. "Õ∞"≥∞=fi~°=¸ ÖË#Ñ¨C_»∞ J=∞‡ ÖÏÖò`À L «Î~åÅ∞ K«kqOK«∞‰õΩ<Õk. L «Î~åÅ∞J#QÍ<Õ 'z\©ì P~ÚÃÇ·Ï— Jx áê « ã≤x=∂ áê@ QÆ∞~ Îã¨∞ÎOk. J=∞‡ "åH˜\˜ H˜\˜H©Ö’ #∞OzK«∂¿ãÎ JO[<ÕÜ«ÚÅ∞ QÆ∞_ç ŒQÆæ~fl ÖÏÖò HõxÑ≤OKÕ"å_»∞. ÖÏÖò „Ñü™ês L «Î~åÅ∞ ≥KÕÛ"å_»∞HÍ Œ∞. HÍh ÖÏÖò «Ñ¨Ê‰õΩO_® J=∞‡ ŒQÆæiH˜ =KÕÛ"å_»∞. "åà◊¡ Ñ¨Ù\ìO\˜ q+¨Ü«∂Å∞ JO>ËJ=∞‡=∞‡, ÃÑ Œ=∂=∞Ü«∞º, ~åQÀÅ∞ =∂=∞Ü«∞º, •=∞# =∂=∞Ü«∞º q+Ü«∂Åhfl ÖÏÖò •fi~å<ÕJ=∞‡‰õΩ ≥e¿ãq. ÖÏÖò ÃÑO_®ºÅ‰õΩ, ~å*Ï~åxH˜ H˘iÜ«∞~ü. ZO « Q˘Ñ¨Ê Hõ=¸ºxˆH+¨<£=º=ã÷ Hõ •.

WHõ =∂ WO\˜ =ÚO Œi KåHõe ÅzÛ QÆ∞iOK≥· Õ KåÖÏ K≥áêÊe. ÅzÛH˜ W ŒÌ~°∞Ñ≤Å¡Å∞, ~ålQÍ_»∞, ~ål. ~ålQÍ_»∞ z#fl#flÜ«∞º`À, ~ål <å`À P_»∞‰õΩ<Õ "åà◊√¡. J#∞HÀ‰õΩO_®H˘xfl ~ÀAÅ‰õΩ ~ålQÍ_çfl ZHõ _çHÀ Ñ¨@flO ÑÖÑ≤Oz#O Jx ÅzÛ K≥Ñ≤ÊOk. | «∞‰õΩ ≥~°∞=ÙHÀãÖ ~ålQÍ_»∞ Ñ¨@flO áÈ~ÚO_»x JHõ _» |@ìÅ∞ W¢ã‘Î KÕã¨∞Î<åfl_»x, Z=~À |O èŒ∞=ÙÅŒQÆæ~° LO@∞<åfl_»x ÅzÛ K≥Ñ≤ÊOk. JO Œ~°∂ Ç¨Ï#‡H˘O_»‰õΩ "≥o¡áÈ~Ú# «~åfi « <Õ<˘Hõ ^•<Õfl

H˘O «HÍÅO ~å*Ï~°OÖ’ L<åfl. JÑ¨C_»∞ ÅzÛ ‰õΩ@∞O|O`À>Ë <å‰õΩ á⁄ Œ∞ÌáÈÜÕ∞k. "Õ∞=Ú=ÚYºOQÍ <Õ<≥· Õ KåHõe ÅzÛ WO\˜H˜ KåÖÏ ¿ãfiK«ÛùQÍ áÈÜÕ∞^•xfl. |Ç¨ïâß ‰õΩÅ Hõ@∞ìÉÏ@∞¡,Ñ\˜ìOÑÙÅ∞ =∂ WO\’¡ JO «QÍ ÖË"Õ"≥∂. ÉÏÑÙ, ã^•Kå~° Ñ~åÜ«∞∞_≥·<å JO «QÍ Ñ\˜ìOK«∞‰õΩ<Õ"å_»∞ HÍ Œ∞.

WHõ =∂ WO\˜H˜ ~ÀE „Hõ=∞O «Ñ¨Ê‰õΩO_® =KÕÛ =ºHÎ QÀáêÅÔ~_ç¤. QÀáêÅÔ~_ç¤=∂=∞ Jx Ñ≤eKÕ"åà◊¡O. "åà◊¡ ‰õΩ@∞O|OÖ’x Ñ≤Å¡ÅO Œ~°∂ =∂ P~°∞QÆ∞i =Ü«∞¿ã. „ÑüXHõ¯iH˜ ¿ãflÇ¨ÏO LOk. WHõ ÉÏÑ¨Ù, QÀáêÅÔ~_ç¤ ¿ãflÇ¨Ï"≥∞ÿ`Õ K≥Ñ¨Ê_®xH˜ ~å^Œ∞. ÉÏÑ¨Ù#∞K«∂_»‰õΩO_® QÀáêÅÔ~_ç¤, QÀáêÅÔ~_ç¤ =∂=∞#∞ K«∂_»‰õΩO_® ÉÏÑ¨Ù XHõ¯Ñ¨Ó@ ‰õÄ_®LO_»ÖËHõáÈÜÕ∞"åà◊√¡. JO « Q˘Ñ¨Ê ¿ãflÇ¨ÏO. "åo¡ ŒÌi =∂@Ö’¡ T~°∞, ~å[H©Ü«∂Å∞, ‰õΩ@∞O|ã¨=∞ã¨ºÅ∞, ãÖ`ÀëêÅ∞, qëê^•Å∞ Jhfl ^ ˆ~¡q.

92 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

z#fl=∞‡, z#ÉÏÑ¨Ù, ~°≠Ïhû, [QÆæ#fl "åà◊√¡ JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ =KÕÛ"åà◊√¡. JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞J «ÎÜ«∞º =zÛ F Ñk~ÀAÖ’, Ñk¿ÇÏ#∞ ~ÀAÖ’ =∂ WO\’¡ LO_Õk. P"≥∞ L#flxfl ~ÀAÅ∂=∞=∞‡efl =∂„ «O U^À XHõ\˜ JO@∂<Õ LO_Õk. JO>Ë áêÑÖ HÀÑÖ`À HÍ Œ∞ HÍh U"ÀÑ¨ Œú «∞Å∞ <ÕiÊOKåÅ#∞‰õΩ<Õk.

„âß= =∂ãÖÖ’ U^À XHõ â◊x"å~°O J=∞‡ '*’ºu— ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õk. aÜ«∞ºO Ñ≤O_ç,K«ÔH¯~° HõeÑ≤ P =Ú ŒÌg∞ Œ nÑ¨Ñ¨Ù „Ñ¨g∞ Œ ÃÑ\ì P *’ºuˆH P Ñ≤O_ç L_çH Œ#∞‰õΩO\Ï <å‰õΩJO «QÍ QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞. HÍh J=∞‡ P ~ÀA J#flO `˘O Œ~°QÍ ÃÑ@ìHõáÈÜÕ∞k. *’ºu H˘O_≥H˜ #«~åfi Õ JO ŒiH© J<åflÅ∞ ÃÑ>Ëìk.

J<åflÅO>Ë QÆ∞~ ÎKÕÛk Ze¡áêÜ«∞ HÍ~°O. WÑ¨Ê\˜H© ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º ÉÏQÍ KÕã¨∞ÎOk. J=∞‡KÕ¿ã Ze¡áêÜ«∞ HÍ~°O S Œ= HÍ¡ã¨∞Ö’ WO@Ô~fiÖòÖ’ u#_»O <åHÕHÍ QÆ∞ˆ~Î. WO@Ô~fiÖòÖ’ |_ç#∞Oz WO\˜H˜ =KÕÛ=~°H z#flHõ Ü«∞º Ze¡áêÜ«∞ HÍ~°O #∂<≥ À<À, <≥~Úº`À<À HõeÑ≤ ÃÑ ŒÌÃÑ ŒÌ =Ú ŒÌÅ∞, JO>Ë =∂=¸Å∞ =Ú ŒÌÅ∞ HÍ Œ∞ Å_»∂¤Å∞ KÕ¿ãk. XH˘¯Hõ à◊¡H© XHÀ¯ Å_»∂¤WKÕk. Ze¡áêÜ«∞ HÍ~°Ñ¨Ù Å_»∂¤ ux, "Õ∞=Ú =∞m¡ |_çH˜ "≥o¡áÈÜÕ∞ "åà◊¡O.

ã¨∂¯Ö’¡ WO@Ô~fiÖò HÍ"åÅx HÀ~°∞‰õΩ<Õk Ze¡áêÜ«∞ HÍ~°O =Ú ŒÌÅ∞ u#_®xˆH. P~ÀAÅ∞ ZO « =∞ èŒ∞~°"≥∞ÿ#"À JxÑ≤ã¨∞ÎO@∞Ok JÑ¨C_»Ñ¨C_»∂.

™êl, JHõ Ü«∞º "åà◊√¡ ÑÖ_»∞QÆÅ‰õΩ =KÕÛ"åà◊√¡. ÖËHõ JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ ÃãÅ=ÙÅ‰õΩ =KÕÛ"åà◊√¡. zxfl Z‰õΩ¯=QÍ ~å*Ï~°OÖ’ LO_»_»O =Å¡ =∂ W ŒÌiH© ¿ãflÇ¨ÏO LO_Õk. WHõ ™êl,<Õ#∞ XˆH HÍ¡ã¨∞. JO Œ∞Hõx =∂H˜ ŒÌiH© KåÖÏ ¿ãflÇ¨ÏO LO_Õk. ™êl ~åQÍ<Õ «# ã¨∂¯Å∞=ÚK«Û@∞¡, <å ã¨∂¯Å∞ =ÚK«Û@∞¡ K≥Ñ¨C‰õΩO@∂ x„^ŒáÈÜÕ∞"åà◊¡O. XH˘¯Hõ¯™êi "Õ∞O=∂\Ï¡_»∞‰õΩ#fl q+¨Ü«∂ÖË ~å„u x„ ŒÖ’ HõÅ=iOKÕ "åà◊¡O. JO Œ~°∂ =¿ãÎ =∞<åûÅÖ’ ÃÑ ŒÌ[OÑ¨ÙMÏ<å Ñïz =~°∞ã¨QÍ ÑÖ_»∞‰õΩ<Õ "åà◊¡O. ÉÁi¡, ÉÁi¡ _˘=∞‡~üQÆ_»¤Å∞, á⁄~°∞¡_»∞ ŒO_»O– W\Ï¡O\˜ P@Å∞ U"Õ"À – xO_® K≥ ŒÌ~°∞ HõÑ¨C‰õΩx QÆ∞_çÃã P@ P_»∞‰õΩ<Õ "åà◊¡O.

ZO Œ∞HÀ ~å*Ï~°O *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ J#QÍ<Õ J=∞‡, ÉÏÑ¨Ù HÍHõ z#fl#flÜ«∞º, ™êl, zxfl=~°H <å‰õΩ Z‰õΩ¯=QÍ QÆ∞~°∞Î<åfl~Ú. q∞QÆ å "åà◊¡ À =∂„ «O bÅQÍ H˘xfl H˘xfl *Ï˝Ñ¨HÍÖËHõ^ŒÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú.

=∂ WO\’¡ | «∞Hõ=∞‡ ÑÖ_»∞QÆ‰õΩ ZO « ãÖ Œ_ç, ãÖ`À+Ö LO_Õ À. ãÖ„HÍOuH˜=ÚO Œ∞ K«H˜ÖÏÅH˜ ‰õÄ_® JO Õ ãÖ Œ_ç LO_Õk. ãÖ„HÍOuH˜ "å~°O Ñ¨k~ÀAÅ =ÚO Œ∞#∞OKÕ Ñ≤O_ç H˘@ì_»O`À „áê~°OÉèí=∞ÜÕ∞ºk. ~À\ÃÑ· ‰õΩO ≥# LOz aÜ«∞ºO Ñ≤O_ç ŒOKÕ"åà◊¡O.~À\’¡Oz Ñ≤O_ç |Ü«∞@‰õΩ áÈ‰õΩO_® LO_ÕO Œ∞‰õΩ ‰õΩO ≥##∞ "å_»∞`å~°∞. QÆ~å@∞ PHÍ~°OÖ’LO_Õ ÃÑ ŒÌ Ãã·A =ã¨∞Î=Ù Jk. z#fl =¸u ÃÑ· ÉèÏQÆOÖ’ LO@∞Ok. "≥_»Å∞Ê ÉèÏQÆOÖ’Oz~ÀHõe`À ŒOK«∞`å~°∞. XHõ ~ÀHõe, XH˘¯Hõ ™êi W ŒÌ~°∞ ÅÜ«∞| ŒúOQÍ XHõ~°∞ ~ÀHõe HÕ Œ‰õΩ,WOH˘Hõi ~ÀHõe ÃÑ·H˜. Jk K«∂_»_»O z#flÑ¨C_»∞ =∂ÔHO`À W+ìO. Z#Hõ\˜ HÍÅOÖ’ „ÑüÑ¨h „Ñü WO\˜Ñ¨h T~°O «\˜ Ñ¨xÖÏQÍ LO_Õ Œ#∞‰õΩO\Ï. T~°O Œ~°∂ ã¨q∞+≤ìQÍ ÉèÏQÆO

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 93

ÑÖK«∞‰õΩO\Ï~°∞. ~°OQÆ=∞‡ K«H˜ÖÏÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞O ŒO>Ë JO Œ~°∂ «=∞ =O «∞ ÉÏ èŒº «QÍÑ¶‘Å=Ù`å~°∞. =∂#= ãÖ|O è•Å∞ J\Ï¡ LO_Õq. Z‰õΩ¯= «_ç, Z‰õΩ¯= á⁄_ç HÍ‰õΩO_®Ñ≤O_çx HõÅ∞Ñ¨ÙHÀ"åe. WHõ Ñ≤O_ç H˘@ì_»O «~°∞"å « Ñ¨x K«H˜ÖÏÅ∞ K«∞@ì_»O, #∂<≥Ö’HÍÅÛ_»O. J^˘Hõ ÃÑ ŒÌ HÍ~°º„Hõ=∞O.

K«H˜ÖÏÅ∞ K«∞@ì_»O XHõ Hõà◊. U ÃÑ¶·<£ P~üì û HÍÖËr <Õ~°Êx q Œº. J=∞‡ KåÖÏ ÉÏQÍK«∞>Ëìk. ã¨#flQÍ 5,6 =~°∞ã¨Å`À, XH˘¯Hõ ™êi Z‰õΩ¯= =~°∞ã¨Å`À K«H˜ÖÏÅ∞ K«∞>Ëìk. =ÚO Œ∞XHõ ÃÑ ŒÌ K«H˜ÅO K«∞>Ëìk. Jk u#_®xH˜ HÍ Œ∞ <≥·"Õ ŒºO J#∞‰õΩO\Ï. P «~åfi « q∞QÆ åK«HÖÏÅhfl K«∞_»∞ «∂<Õ =¸‰õΩ_»∞ ÃÑ\ì, WOH˘Hõ~°∞ =¸‰õΩ_»∞ ŒQÆæ~° ‰õÄ~°∞Û<Õ "åà◊√¡. ãO„HÍOuã‘[<£ =zÛO ŒO>Ë J^˘Hõ P#O ŒO. z#fl z#fl ¿Ñ¡@¡ À K«H˜ÖÏÅ∞ fã¨∞¯áÈ~Ú W=fi_»O =∂Ñ¨x. Jq Ñ¨ÓiÎQÍ P~°Hõ =ÚO Õ #∂<≥Ö’ "ÕÜ«∂e. KåÖÏ >ˇH˜flH± WO Œ∞Ö’ LOk.

náê=o ÑÖ_»QÆ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J=∂"åã¨º ~ÀAÅÖ’ ÉÏÑ¨Ù =∞=∞‡ÅflO Œsfl =∞ èŒºÖ’‰õÄKÀÉˇ\ì Œ∞O Œ∞aè u¿ÑÊ"å_»∞. Wk |Ç¨ïâß K«e=∞O@ ÖÏO\˜ Õ. ≥ÖÏ¡~°Hõ=ÚO Õ pHõ\˜pHõ\˜QÍ ÖËã≤, JO Œ~°O "åH˜\’¡ =ÅÜ«∂HÍ~°OQÍ ~“O_£QÍ ‰õÄKÀÉˇ\ì =∂ K«∞@∂ì Œ∞O Œ∞aèuÑ≤ÊOKÕ"å_»∞.

Œã¨~å‰õΩ [q∞‡K≥@∞ì ŒQÆæ~°‰õΩ áÈ=_»O =∂=¸ÖË.q<åÜ«∞Hõ K«qu ÑÖ_»QÍ <å‰õΩ ÉÏQÍ QÆ∞~°∞Î#fl ÑÖ_»QÆ. ZO Œ∞HõO>Ë ÉÏÑ¨Ù XHõ

Ñ¨ÅHõ‰õΩ •~åÅ∞ Hõ\ì ÑÖkiÖÏQÍ «Ü«∂~°∞ KÕ¿ã"å_»∞. •xH˜ •~åÅ∞ Hõ\ì U"À Hõ>Ëì"å_»∞,QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞. q<åÜ«∞‰õΩ_ç q„QÆÇ¨ÏO g∞ Œ ÃÑ>Ëì"åà◊√¡. J=∞‡ LO„_®à◊¡ áêâ◊O KÕ¿ãk. Jk KåÖÏW+ì=ÚO_Õk. ÉÏÑ¨Ù =∂ Ñ¨ÙãÎHÍÅxfl\˜H© ÉÁ@∞¡ ÃÑ\ì q<åÜ«∞‰õΩ_ç ŒQÆæ~° LOKÕ"å_»∞.

WO\˜ =ÚO Œi z#fl J~°∞QÆ∞ ÃÑ·ÔHH˜ Õ WOH˘Hõ J~°∞QÆ∞. J~°∞QÆ∞ g∞ Œ ZHõ QÍ<Õ =∞#‰õΩ_ç KÕ~Ú"≥·Ñ¨Ù XHõ J„~°. P J„~°Ö’<Õ XHõÑ¨C_»∞ JO>Ë <å‰õΩ JO «QÍ |∞kú ≥Å=Hõ=ÚO Œ∞ QÍ|∞Ö’¡ ÑO_ç# ÑO@Å#∞ xÅfi LOKÕ"å~°@. P «~°∞"å « H˘O « HÍÖÏxH z#flÑC_»∞=∂ P@Å QÆkQÍ =∂iOk. J~°∞QÆ∞ g∞ Œ ZH˜ Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù K«∂¿ãÎ ÃÑ ŒÌ náêÅ QÆ∂_»∞.JÑ¨C_»∞ HõÔ~O@∞ ÖËx ~ÀAÅ∞ HÍ|\ì náêÅ HÀãÖ XHõ QÆ∂_»∞ Hõ\ìOKÕ"å~°#∞‰õΩO\Ï. PnáêÅ QÆ∂\’¡ XHõ ÃÑ ŒÌ HõOke. =¸_À <åÅ∞QÀ z#fl náêÅ∞ LO_Õq. "å\˜ Ñ¨Hõ <ÕQÍºã¨∞#∂<≥ _»ÉÏƒ, JyæÃÑ>ì LO_Õq.

~ÀE ™êÜ«∞O„ «O HÍOQÍ<Õ J=∞‡ "å\˜#xflO\˜h HÕ Œ ÃÑ@∞ì‰õΩx ‰õÄK«∞<Õk. PnáêÅxfl\˜h |∞_»∞¡ fã≤ "å\˜x â◊√„Éèí"≥∞ÿ# QÆ∞_»¤ À «∞_çz, náêÅ`À QÍºã¨∞#∂<≥ áÈã≤,= «∞ÎÅ∞ ãïKÕã≤, =∞m¡ P náêÅxflO\˜h â◊√„ÉèíOQÍ «∞_çz QÆ∂\’¡ ÃÑ>Ëìk.

94 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

náêÅ |∞_»∞¡ (QÍ¡ã¨∞q) h@∞QÍ «∞_»=_»O JO>Ë <å‰õΩ KåÖÏ W+ìOQÍ LO_Õk.`≥Å¡\˜ QÍ¡ã¨∞#∞ `«∞_çz, =`«∞ÎÅ∞ ãïKÕã≤ náêÅ QÆ∂\’¡ ÃÑ>Ëìk J=∞‡. pHõ\˜ Ñ¨_»QÍ<ÕJyæÑ¨ÙÅ¡ "≥eyOz náêÅxflO\˜h =Ú\ìOKÕk. HõOkex =∞<åûÅÖ’, XH˘¯Hõ nÑÖ XHÀ¯~°∂=ÚÖ’.

~å„uÑ¨Ó@ =∞<åûÅÖ’ =∞ èŒºÖ’ HõOke ÃÑ@∞ì‰õΩx J<åflÅ∞ u<Õ"åà◊¡O. ÉÏÑ¨Ù‰õΩ XHõ„Ñ¨ ÕºHõ"≥∞ÿ# HõOK«O LO_Õk. P HõOK«O g∞ Œ fÔQÅ∞, Å «Å _ç*·#∞`À JO ŒOQÍ LO_Õk. PHõOK«O g∞ Œ ÉÏÑ¨Ù ¿Ñ~°∞ ‰õÄ_® LO_Õk. ÉÏÑ¨Ù HõOK«O K«∞@∂ì hà◊√¡ áÈã¨∞‰õΩx (PK«=∞#O)`«~åfi`« J#flO u#_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ>Ëì"å_»∞. "Õ∞=∞O^Œ~°=¸ JÑ¨C_»Ñ¨C_»∂ ÉÏÑ¨Ù#∞J#∞HõiOKåÅx „Ñ¨Ü«∞ «flO KÕ¿ã"åà◊¡O. ÉÏÑ¨Ù ZÑ¨C_≥·<å TiH˜ áÈ Õ<À, ZHõ _çÔH·<å áÈ~ÚJ#flO >ÿ=ÚH˜ ~åHõáÈ Õ<À ÉÏÑ¨Ù HõOK«OÖ’ u#_®xH˜ "Õ∞=∞O Œ~°O (<Õ#∞, ™êl, zxfl)H˘\Ï¡_»∞‰õΩ<Õ"åà◊¡O.

=∞<åûÅÖ’ ‰õÄK«∞x JO^Œ~°O Hõeã≤ J#flO u#fl ~ÀAÅ∞ QÆ∞~˘Î¿ãÎ =∞#ãÖ`åHõÅz"Õã¨∞ÎOk. WÑ¨C_»∞ J=∞‡ LO_ç LO>Ë, "Õ∞=∞O Œ~°O (P~°∞QÆ∞i ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞) ZO «Ç¨~ÚQÍ =∞<åûÅ xO_® ‰õÄK˘x uO>Ë ZO « ÉÏQÆ∞O@∞O^À Hõ •. XHõÑ¨C_»∞ JO>Ë <åz#flÑC_»∞ =∞<åûÅ KåÖÏ ÃÑ ŒÌQÍ HõxÑ≤OKÕk. D =∞ èŒº "Õ∞=∞O Œ~°O ~å*Ï~°O áÈ Õ =∞<åûÅZO`À z#fl ≥·#@∞ì JxÑ≤OzOk. qâßÅ „Ñ¨ÑÖK«O W~°∞ÔH·áÈ~ÚOk.

~å*Ï~°OÖ’ WO\˜ "åH˜\’¡ J_»∞QÆ∞ ÃÑ@ìQÍ<Õ =ÚO Œ∞QÍ ™êfiQÆ «O ÑëˆHq |„Ô~Å∞."åH˜\’¡ <åÅ∞QÀ, S^À |„Ô~Å∞. Ô~O_»∞, =¸_»∞ Œ∞_≥¤Å∞ LO_Õq. |„Ô~ DxO ŒO>Ë =∂ÔHO «ãÖ`À+¨"≥∂. =¸_»∞, <åÅ∞QÆ∞ ~ÀAÅ =~°‰õΩ A#∞fl áêÅ∞ LO_Õq. A#∞fl áêÅ∞ JO>ËJO ŒiH© W+ì"Õ∞. z#fl z#fl K≥=ÙÅ`À, =Ú‰õΩ¯Å`À ÖË « ÖË «QÍ HõxÑ≤OKÕ P Œ∞_≥¤Å`À <Õ#∞ÉÏQÍ P_»∞‰õΩ<Õ ^•xfl. XHõ P‰õΩ U^À (HõÅ|O Œ ~°HõO J#∞‰õΩO\Ï. "≥<åfl„k J<Õ"åà◊¡O)Œ∞_≥¤‰õΩ <Õ<Õ uxÑ≤OKÕ •xfl. •xH uxÑ≤ã∞Î#flÑC_»∞ Jk <åHk. J=hfl JÑC_»∞ JÑÙ~°∂ÑO.

Wxfl |„Ô~ÅÖ’ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ ÃÑ ŒÌ |„Ô~ JO>Ë „áêO. ÉÏÑ¨Ù ^•xfl ÅzÛ Jx Ñ≤eKÕ"å_»∞. ÉÏÑ¨Ù~åQÍ<Õ JO « ÃÑ ŒÌ PHÍ~°O, #Å¡QÍ LO_Õ P |„Ô~ XHõ ™êiQÍ z#flQÍ J~ÚáÈ~Ú#@∞ìJxÑ≤OKÕk. ÉÏÑ¨Ù "≥#HÍÖË `«Å TÑ¨Ù‰õΩO@∂ =KÕÛk. ÉÏÑ¨Ù áêÅ∞ Ñ≤O_ç`Õ =∂„`«"Õ∞XÑ¨C‰õΩ<Õk. WOÔH=~°∞ Ñ≤O_ç<å «<Õflk. z#flHõ Ü«∞º áêÅ∞ Ñ≤O_»_»O ‰õÄ_® <å‰õΩ H˘OK≥OH˘OK≥O QÆ∞~°∞ÎOk.

P ~ÀA =∂„ «O KåÖÏ K≥_»¤ ~ÀA J#∞‰õΩO\Ï. <Õ#∞ z#fl^•xfl HÍ|\ì ÉÏÑ¨Ù J=∞‡ÃÑ·ã¨Å HÀãÖ UO W|ƒOk Ñ¨_Õ"å~À ≥Åfi Œ∞ HÍh, ÃÑ·ã¨Å HÀãÖ ÃÑ ŒÌ |„Ô~#∞ J=∂‡~°∞.JÑ¨Ê\˜ =~°‰õÄ WO\’¡ L#fl Jxfl |„Ô~Å∞, Œ∞_≥¤Å∞ J"Õ∞‡™ê~°∞. HÍh ÃÑ ŒÌ |„Ô~ JO>Ë ÉÏÑ¨Ù‰õΩ„áêO. ^•xfl =∂„ «O J=∞‡‰õΩO_® KåÖÏ ~ÀAÅ∞ HÍáê_ç#@∞ì<åfl_»∞. U"≥∞ÿO^À P ~ÀAP |„Ô~#∞ Z=~À =zÛ H˘@∞ì‰õΩ áÈ «∞<åfl~°∞. Jk áÈ#x "≥Ú~å~Úã¨∞ÎOk. "≥ÚO_çHã¨∞ÎOk.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 95

ÉÏÑ¨Ù ^•xfl ZÑ¨C_»∂ Ñ≤eKÕ Ñ≤Å∞Ñ¨Ù`À 'áÈ a_®¤, áÈ— Jx U^À K≥áêÊ_»∞. JO Õ, =∞O„ «O"Õã≤#@∞ìQÍ "≥#H˜ uiy ÉÏÑ¨Ù#∞ K«∂ã¨∂Î, K«∂ã¨∂Î "≥o¡áÈ~ÚOk. P K«∂Ñ¨Ù =∂„ «O <åHÕHÍQÆ∞~°∞ÎOk. ÉÏÑ¨Ù#∞ JO « n#OQÍ – JO « ÉÏ èŒQÍ <Õ#∞ U~ÀE K«∂_»ÖË ŒxÑ≤OzOk. «#â◊s~°OÖ’ XHõ ÉèÏQÍxfl HÀã≤ fã¨∞‰õΩáÈ~Ú#O`«QÍ ÉÏÑ¨Ù ÉÏ^èŒÑ¨_®¤_»∞. =∞#∞+¨µÅ‰õΩ,[O «∞=ÙÅ‰õΩ =∞ èŒº L#fl ãÖ|O èŒO ZO « Q˘Ñ¨Ê^À...

ÃÑ ŒÌ |„Ô~ J#QÍ<Õ QÆ∞~ ÎKÕÛ WOHÀ JOâ◊O, ÉÏÑ¨Ù ã‘ìÅ∞ K≥O|∞Ö’ ÃÑ ŒÌ|„Ô~ áêÅ∞Ñ≤O_Õ "å_»∞. ÃÑ·#O`å #∞~°∞QÆ∞`À L#fl P áêÅ K≥O|∞#∞ ZuÎ JHõ _Õ |„Ô~ Ñ¨Hõ <Õ xÅ|_çáêÅ∞ `åˆQ "åà◊¡O. <Õ#∞, zxfl Z‰õΩ¯=QÍ D Ñ¨x KÕ¿ã "åà◊¡O. Y «O KÕã≤ =∞m¡ ÉÏÑ¨Ù KÕuH˜WKÕÛ"åà◊¡O. Ñ¨zÛáêÅ∞ KåÖÏ ~°∞zQÍ LO_Õq.

~å*Ï~°OÖ’ WO\˜H˜ Z^Œ∞~°∞QÍ<Õ |_ç. |à’¡ <Õˆ~_»∞ K≥@∞ì LO_Õk. ÖË`« <Õˆ~_»∞P‰õΩÅ∞ `≥OÑ≤ "å\˜Ö’¡ zO`«ÑÖ_»∞ ÃÑ@∞ì‰õΩx u<Õ"åà◊¡O. ZO_®HÍÅO =¿ãÎ >ˇÿO áêãπJÜÕ∞ºk HÍ^Œ∞. JO^Œ∞ˆH U"Õ"À Ñ≤zÛ Ñ≤zÛ Ñ¨#∞Å∞, pÑ¨Ù~°∞ Ñ¨ÙÅ¡Å‰õΩ zO`«ÑÖ_»∞J «∞‰õΩÃÑ@∞ì‰õΩx Sãπ„H©O JO@∂ u<Õ"åà◊¡O.

WO\˜ =ÚO Œi J~°∞QÆ∞ g∞ Œ zO «ÑÖ_»∞#∞ QÆ∂\ÏÅ`À H˘\ì yO[Å∞ f¿ã "åà◊¡O.JO Œ~°=¸ ‰õÄK«∞x KÕã¨∞ÎO>Ë z#flÑ≤Å¡Å‰õΩ =∂‰õΩ ãÖ Œ_ç. Ñ¨zÛ zO «HÍÜ«∞, ^À~°HÍÜ«∞Å∞K≥@∞ìHÕ Œ U~°∞‰õΩx u#_»O, zO «ÑÖ_»∞ yO[Å∞ Ui# «~°∞"å « P zO «ÑÖ_»∞#∞ Sãπ„H©O KÕã¨∞HÀ=_»O, W=hfl HÍHõ |ã¨∞ûÅ∞ PˆQ ŒQÆæ~° PO[<ÕÜ«ÚÅ q„QÆÇ¨ÏO LO_Õk. JÑ¨C_»∞™êfiq∞ Jx J#fl@∞ì, QÆ∞_ç L#fl@∞ì QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞. XHõ z#fl ëêÑ¨Ù LO_Õk. ^•O\’¡ ÃÑ·ã¨H˘HõÑ≤Ñ¨Ê~°"≥∞O@∞ ^˘iˆHk. Jk H˘#∞H˘¯K«∞Û‰õΩ<Õ"åà◊¡O.

W=hfl HÍ‰õΩO_® J=∞‡ KÕ¿ã Ñb¡Ñ\©ìÅ∞, JÑÊÅ∞ ZO Œ∞HÀ Zxfl u<åfl WOHÍ 'U=∞<åfl—Jx J_çQ "åà◊¡O. z#fl#flÜ≥∞Âº Õ ZÑ¨Ê_»∂ '"Õ∞ J<åfl "Õ∞ J<åfl— JO@∂ J=∞‡ "≥#Hõ<ÕuiˆQ"å_»∞. 'J=∂‡ J#flO PHõe HÍ Œ∞ U=∞<åfl PHõe— JO@∂ J=∞‡#∞ ã¨ å~ÚOKÕ \’à◊¡O.WÑ¨C_»∞ <å‰õΩ J~°÷"≥∞ÿ «∞Ok. U=∞<åfl JO>Ë ZHõ _çflOz ≥zÛ ÃÑ_» åO, HõhãÖ WÑ¨C_»∞|Ü«∞\˜H˜ áÈ Õ uO_ç Ñ¨ •~å÷Å∞ Zxfl ~°HÍÖ·<å ^˘~°∞‰õΩ`å~Ú. JÑ¨C_»\Ï¡ HÍ Œ∞ Hõ •. WHõJ=∞‡ =∂ ÉÏ èŒ ÉèíiOK«ÖËHõ QÀ èŒ∞=∞Ñ≤O_ç, ÑÖ^•~°, <≥~Úº HõeÑ≤ WKÕÛk. ÖËHõáÈ Õ Ñ¨Ù\ÏflÖ’,Ñ¨b¡Ö’, ÉˇÅ¡"≥∂ WKÕÛk.

JO « ÃÑ ŒÌ "åH˜e L<åfl <Õ#∞ =∂„ «O Z#fl_»∂ =ÚQÆ∞æÅ∞ "ÕÜ«∞ÖË Œ∞. JHõ Ü«∞º "åà◊√¡"Õ¿ã "åà◊¡@. J=∞‡ ãÖ„HÍOuH˜ ~° äŒO =ÚQÆ∞æ "Õ¿ã Œ@. J=∞‡ ‰õΩ_çKÕ~Ú ZÑ¨C_»∂ H˘OK≥O<˘Ñ≤ÊQÍ LO_Õk. J\Ï¡<Õ J=∞‡ Jxfl Ñ¨#∞Å∂ KÕ¿ãk.

J=∞‡ Ñ¨Hõ # Ñ¨_»∞HÀ=_®xH˜ <Õ#∞, z#fl#flÜ«∞º qÑ¨s «OQÍ H˘\Ï¡_»∞‰õΩ<Õ "åà◊¡O.J=∂‡ <å "≥·Ñ¨Ù u~°∞QÆ∞ JO>Ë <å "≥·Ñ¨Ù u~°∞QÆ∞ Jx, WOHõ J=∞‡‰õΩ ZO « zHÍ‰õΩ ≥Ñ≤ÊOKÕ"åà◊¡=∞O>Ë #<˘flHõ ^•xfl ÑÖ_»∞HÀhÜ«∞O_ç, ã¨ å~ÚOK«HõO_ç Jx zHÍ‰õΩ Ñ¨_Õk. HÍh J"Õ∞‡

96 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=∞m¡ "≥O@<Õ W ŒÌiH© U"À Hõ äŒÅ∞ K≥Ñ≤Ê ÑÖ_»∞HÀÉˇ>Ëìk. ÉÏÃÑ· Õ 'ã¨∞â◊s~å, ã¨∞‰õΩ=∂~å,ã¨∞O Œ~å`å~å #Ü«∞<å— JO@∂ áê_»∞ «∂ LO>Ë "Õ∞"≥∞Ñ¨C_À x„ ŒÖ’H˜ *Ï~°∞‰õΩ<Õ "åà◊¡O.

W=hfl ~åã¨∞ÎO>Ë x[OQÍ P *Ï˝Ñ¨HÍÅ#∞, J=∞‡#∞ «Å∞K«∞‰õΩO@∂ =∞m¡ =∞#Oz#fl «#OÖ’H˜ áÈ Õ ZO « ÉÏQÆ∞O_»∞ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. 'J=∂‡ #<≥fl «∞ÎHÀ J=∂‡ Ñ‘¡*ò— Jx*Ïae, Hõ_»e JO@∞O>Ë, JÜ≥∂º Z «∞ÎHÀÖË#∞ Hõ • ÃÑ ŒÌQÆÜ«∂º~°∞~å JO@∞O>Ë =∞=∞‡eflz#flQÍ K≥~Úº J=∂‡ JO@∞O\Ï~°∞. x[OQÍ "åà◊√¡ HÍ Œ∞ <Õ#∞ XHõ ™êi =∞m¡ z#flQÆ~Ú,J=∞‡, ÉÏÑ¨Ù`À QÆ_çÑ≤# Hõ∆ÏÅ#∞ uiy ≥K«∞Û‰õΩO>Ë ZO « ÉÏQÆ∞O_»∞. HõhãÖ XHõ ™êÔ~·<åz#flQÍ J~Ú, =∞m¡ áê « q+¨Ü«∂Åxfl\˜h QÆ∞~°∞Î ≥K«∞Û‰õΩO>Ë ZO « ÉÏQÆ∞O_»∞, =∂=∞Ü«∞ºJ#fl@∞ì, =∂`À *Ï˝Ñ¨HÍÖ’¡ | «∞‰õΩ «∞#fl J=∞‡#∞, ÉÏÑ¨Ù#∞ =∞m¡ =∞#O ŒiÖ’H˜ ≥K«∞ÛHÀQÆey Õ ZO « ÉÏQÆ∞O@∞Ok!

Wk XHõ *Ï˝Ñ¨HÍÅ á⁄ «ÎO. WOHÍ KåÖÏ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ =∞kx `˘Å∞ã¨∂Î<Õ L<åfl~Ú.HÍh "å\˜H˜ ãÔ~·# ~°∂ÑÖ ^˘~°Hõ_»O ÖË Œ∞. <å‰õΩ J=∞‡`À, ÉÏÑ¨Ù`À ~å*Ï~°O`À L#fl H˘xfl*ÏÑHÍÅ‰õΩ JHõ∆~°~°∂ÑO W"åfiÅxÑ≤OzOk. <Õ<˘Hõ ^•<Õfl HÍ‰õΩO_® JHõ Ü«∞ºÅq, J#flÜ«∞ºÅq,=∂=∞Ü«∞ºq, ÉÏ=q, Ñ≤Å¡Åq... WÖÏ JO Œi *Ï˝Ñ¨HÍÅ#∞ HõÅQÆeÑ≤ XHõ ãÖÑ¨Ù@OQÍ ≥¿ãÎ,=∂ ~å*Ï~°O =∂ «~åxˆH HÍHõ =ÚO Œ∞ «~åÅ‰õΩ ‰õÄ_® ã¨r= *Ï˝Ñ¨HõOQÍ q∞QÆ∞Å∞ «∞O Œx,q∞QÆÖÏÅx HÀiHõ À <å z#fl „Ñ¨Ü«∞ «flO.

J=∞‡ÖËx ~å*Ï~åxfl JÑ¨C_»∞ z#flÑ≤Å¡Å∞QÍ TÇ≤ÏOK«∞HÀÖËHõ Œ∂~°O KÕã¨∞‰õΩ<åflO.WÑC_»∞ JO Œ~°=¸ ~å*Ï~åxfl HÀ~°∞‰õΩO@∞<åflO. HÍh =∞# WÖË¡k? HõhãO „Ñu ZO_®HÍÅOÑ≤Å¡Å`À =zÛ J=∞‡ ÉÏÑ¨ÙÅ *Ï˝Ñ¨HÍÅ#∞ ã¨r=OQÍ LOK«∞HÀ"åÅx „Ñ¨Ü«∞ «flO KÕÜ«∂ÅxPâ◊.

=∂ Tˆ~ ~å*Ï~°O, HÍh =∂ WÅ∞¡ ÖË ŒHõ _». Jk =∂ WÖË¡. HÍh J=∞‡ =∞>ìÅã¨=fi_ç ÖË ŒHõ _». ÉÏÑ¨Ù '~å=∞K«O„^•— J#fl PÖÏÑ¨#Å∞ qxÑ≤OK«=Hõ _». x «º Ü«∂O„uHõrq «OÖ’ Œ∂~°=∞=Ù «∞#fl =∂#= ãO|O è•ÅÖ’, J=∞‡, ÉÏÑÙÅ *ÏÑHÍÅ#∞ =∞izáÈ‰õΩO_®ã¨r=OQÍ LOK«∞HÀ=_®xH˜, J=∞‡ =∞>ìÅ ã¨=fi_çx q#_®xH˜, ÉÏÑ¨Ù 'a_®¤— J#fl Ñ≤Å∞Ñ¨Ù#∞q#_®xÔH·<å gÖ·#Ñ¨C_≥·<å =∞# J=∞‡ ÉÏÑ¨ÙÅ ~å*Ï~åxfl K«∂ã≤ =^•ÌO. J=∞‡ ÉÏÑ¨ÙÅ*Ï˝Ñ¨HÍÅ#∞ JHõ∆~åÅ ~°∂ÑÖÖ’ Ñ¨kÅÑ¨~°∞K«∞‰õΩO^•O.

- 2012

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 97

J=∞‡ HÀãÖ– ~°[x

=∞#O =∞# K«∞@∂ì [~°∞QÆ∞`«∞#fl KåÖÏ q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»∞`åO.™ê=∂lHõOQÍ =ã∞Î#fl =∂~°∞ÊÅ#∞ QÆ∞iOz K«iÛã∂Î LO\ÏO. HÍh =∞#‰õΩ =∞# ÅHõ∆ÏÅ#∞,~°∂áêxfl WzÛ# 'J=∞‡—#∞ KåÖÏ «‰õΩ¯=™ê~°∞¡ QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞‰õΩO\ÏO. '"≥∞ÿ =∞ Œ~ü "≥∞ÿ ¢ÃãìO ü—J#fl Ñ¨ÙãÎHõO K«kq# «~°∞"å « x[OQÍ <å‰õΩ Pâ◊Û~°º"≥∞ÿOk. '=∞#‰õΩ ≥eã≤# =∞# J=∞‡—QÆ∞iOz „Ñu XHõ ~°∂ =∂\Ï¡_»QÆÅ~°∞. „Ñu XHõ iH© "åi rq «OÖ’ "≥Å∞QÆ∞h_»ÖÏ¡ Ñ~°∞K«∞‰õΩ#flJ=∞‡ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ Hõ ŒÖÏ_»∞`å~Ú. P PÖ’K«#`À J=∞‡ QÆ∞iOz <Õ<≥O Œ∞‰õΩ ~åÜ«∞‰õÄ_» Œ∞?JxÑ≤Oz# Hõ∆q∞k.

J=∂Ü«∞Hõ Ñ¨Ö¡@∂i =∞#ãÎ «fiO`À a_çÜ«∞OQÍ, ÉèíÜ«∞OQÍ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ =zÛ#~ÀAÅ∞. Ñ¨ À HÍ¡ã¨∞ J~ÚáÈ~Ú WO@s‡_çÜ«∞\ò KÕi# ~ÀAÅ∞. JÑ¨Ê\˜H Ô~O_Õà◊√¡QÍ J=∞‡ŒQÆæ~° LO_»_»O ÖË Œ<Õ ÉÏ èŒ. JHõ Ü«∞º‰õΩ À_»∞QÍ LO@∞O Œ<À, «# P~ÀQÆºO HÍ~°OQÍ<À,

a_»¤ ÃÑ ŒÌ #QÆ~°OÖ’ K« Œ∞=Ù‰õΩO@∞O Œ<À ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ K« Œ∞=Ù‰õΩ J=∞‡ XÑC‰õΩO Œ#∞‰õΩO\Ï.WHõ _≥· Õ Ç¨~ÚQÍ |ÃãûH˜ ky ã¨∂¯Å∞‰õΩ áÈ=K«∞Û. ~å*Ï~°OÖ’ J~Ú Õ, ~ÀE

Ñ¶∞<£Ñ¨Ó~ü ^•HÍ #_çzáÈ~Ú, #_çz~å"åe. a_»¤‰õΩ Hõ+ìO HõÅQÆ‰õÄ_» Œ<Õ Õ |Ç¨ïâß J=∞‡PÖ’K«# HÍ=K«∞Û. ÉèíÜ«∞O ÉèíÜ«∞OQÍ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’x =∞øÖÏe Ô~·ÖËfi HÍfi~°ì~üûÖ’x „Ñ¨Éèí∞ «fi|_çÖ’ „Ñ¨"ÕtOKå#∞. J=∞‡#∞ =ke =KåÛ#<Õ ÉÏ èŒ, H˘ «Î TiÖ’ W=∞_»QÆÅ=∂ J<ÕÉèíÜ«∞O. ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ #QÆ~åxfl K«∂¿ãÎ<Õ ÉèíÜ«∞O. HÍ¡ã¨∞Ö’ `À\˜ Ñ≤Å¡Å#∞ K«∂¿ãÎ WOHÍÉèíÜ«∞O. "åà◊¡O`å ##∞fl K«∂ã≤ #=Ùfi`åˆ~"≥∂, ZH˜ i™êÎ~"≥∂ (XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ# WhÊùiÜ«∂i\©HÍOÃÑ¡H±û).

"≥∞Å¡"≥∞Å¡QÍ |_ç JÅ"å@~ÚOk. |ÃãûH˜ áÈ=_»O, ~å=_»O JÅ"å@Ü«∂º~Ú.Ñ¨sHõ∆ÅO>Ë J=∞‡ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ =KÕÛk. J=∞‡ ~å=_»O HÀãÖ Ñ¨sHõ∆Å∞ HÀ~°∞‰õΩ<Õ ^•xfl.(x*ÏxH˜ Ñ¨sHõ∆ÅO>Ë ÉèíÜ«∞"Õ∞).

<Õ#∞ WO@s‡_çÜ«∞\ò "≥Ú Œ\˜ ãÖ= «û~°OÖ’ LO_»QÍ<Õ, (WOHÍ Ñ¨sHõ∆Å∞ J=ÖË Œ∞,ÃãÊ+¨Öò HÍ¡ã¨∞Å∞ J=Ù «∞<åfl~Ú) HÍ¡ãπ =∞ èŒºÖ’ ÉÏ= ##∞fl fã¨∞‰õΩáÈ=_®xH˜ =KåÛ_»∞.

98 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

JO Œ~°O Ç¨Ï#‡H˘O_» áÈ «∞<åfl=∞<åfl_»∞. J=∞‡ WHõ ÖË Œ<Õ "å~°Î JÑ¨Ê\˜H˜ <å‰õΩ ≥eÜ«∞ Œ∞.J=∞‡ áÈãπì PÑ¶‘ã¨∞Ö’ ‰õÄ_»Éˇ\ ˜ì# _»|∞ƒ `«#∞ Ç¨ã≤Ê@ÖòÖ’ L#flÑ¨C_Õ <åH˜zÛ "åKüH˘#∞HÀ¯=∞#flk. (a_»¤ KÕuH˜ "åp K«∂_®Åx ZO « J#∞‰õΩO^À áêÑÖ).

ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ #∞Oz Ç¨Ï#‡H˘O_» =~°‰õΩ =~°∞ã¨QÍ Ô~·Å∞ Q@∞¡. Py# ŒQÆæ~°ÖÏ¡ zHÍ‰õΩÑ¨_»∞ «∂, U_»∞ã¨∂Î, U_»∞Ñ¨Ù PÑ¨Ù‰õΩO@∂ z#flHõ Ü«∞º, ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º. <åk XˆH è•ºã¨. KÕu"≥·Ñ¨Ù, "åp "≥·Ñ¨Ù (ZKü.ZO.\˜. HÍÑ≤\Ï "åKü). ZÑ¨C_≥Ñ¨C_»∞ J=∞‡‰õΩ "åp K«∂Ñ≤™êÎ<å J<ÕP~å@O.

=∞_çH˘O_», HÍr¿Ñ@, ÇÏ#‡H˘O_» KÒ~°™êÎ, ‰õΩ=∂~üÑe¡ =KÕÛã≤Ok. ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º WO\˜=ÚO Œ∞ ZO`À=∞Ok [#O. <åˆHg∞ J~°÷O HÍÖË Œ∞. aHõ "≥ÚÇ¨ÏO "Õã¨∞‰õΩx K«∂ã¨∞Î<åfl#∞.HÍ~°∞ ky Z\Ï¡ JHõ _ç=~°‰õΩ "≥àÏ¡<À Ug∞ QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞. J=∞‡ „Ñ¨âßO «OQÍ x„ ŒáÈ`ÀOk.J=∂‡ ÖË, <å "åp, <å "åp JO@∞#fl <å Q˘O «∞. Z=Ô~=~À ##∞fl ŒQÆæiH fã∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.U_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞. JÜ≥∂º z#flÑ≤Å¡ J#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. =ÚQÆ∞æ~°∞ JHõ Ü«∞ºÅ∞, W ŒÌ~°∞ J#flÜ«∞ºÅ∞JO Œ~°∂ ##∞fl QÆ\ìQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩx U_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞. z#fl#flÜ«∞º Ñ≤zÛ"å_çÖÏQÍ KÕã¨∞Î<åfl_»∞.J=∞‡ KÕu QÍAÅ∞ =Ú‰õ Å∞ Ui ≥K«∞Û‰õΩx "å\˜x K«∂ã¨∞‰õΩO@∂ ‰õΩq∞eáÈ «∞<åfl_»∞.

P ~ÀA P Hõ∆OÖ’, 1981 =∂~üÛ 14# WHõ rq «O â◊¥#º=∞xÑ≤OzOk. Z=Ô~·<å,J=∞‡ ÖËHõáÈ Õ Z\Ï¡ | «∞‰õΩ`å~°∞. WHõ | «Hõ_»O ™ê èŒºO HÍ Œ#∞‰õΩ<åfl#∞. WÑ¨C_»∞ D ~ÀA2011 =∂~üÛ 14. J=∞‡ ÖË‰õΩO_®<Õ rq «OÖ’ =ÚÃÑ·Êù UO_»∞¡ QÆ_çz áÈÜ«∂~Ú. D ã¨∞n~°…„Ñ¨Ü«∂OÖ’ J=∞‡#∞ =∞iÛáÈÖË Œ∞. J=∞‡ LO_»QÍ, HõëêìÅ∞ ÖËx ~ÀA P"≥∞ Z~°∞QÆ Œ∞.HõëêìÅ∞ ÖËx D ~ÀA P"≥∞ =∂ =∞ èŒº ÖË Œ∞. WÑ¨C_»∞ JO Œ~°O ÉÏQÆ∞<å‡=∞=∂‡, XHõ™êi=zÛ K«∂ã≤áÈ"å!

J=∞‡ áÈ~Ú# H˘O`«HÍÅO =~°‰õΩ ~å*Ï~°OÖ’ =∞# WO\’¡<Õ LO^ŒxÑ≤OKÕk.H˜\˜H©Ö’Oz ~å*Ï~°O ã¨sfiã¨∞ HÀãÖ Z Œ∞~°∞ K«∂ã¨∂Î HõxÑ≤OKÕk. J=∞‡ =∞>ìÅ ã¨=fi_çK≥=ÙÖ’¡ „Ñü èŒfixOKÕk. Z„~°\˜, QÆ∞O„_»\˜ ‰õΩO‰õΩ=∞ ÉÁ@∞ì #∞ Œ∞@ "≥∞~°∞ã¨∞ÎO_Õk.

J=∞‡ WOHÍ ~å*Ï~°OÖ’ LO Œ<Õ „Éèí=∞Ö’<Õ L#fl <Õ#∞ XHõ ™êi ~å*Ï~°O áÈ^•OJx JO>Ë •=∞# =∂=∞Ü«∞º 'Å∂<å— g∞ Œ ~å*Ï~°O fã¨∞‰õΩáÈÜ«∂_»∞. JÑ¨C_»∞ x[OQÍ<ÕJ=∞‡ âßâ◊fi «OQÍ ÖË Œx J~°÷"≥∞ÿOk. J~Ú<å =∞m¡ =∞m¡ J=∞‡ U^À JÉèí∂ « HõÅÊ#ÖÏ<À,=∂ºlH±ÖÏQÍ<À, =∂=∞Ü«∞º =∂@Ö’¡Oz ã¨r=OQÍ<À =∂Ö’H˜ uiQ˘¿ãÎ ZO « ÉÏQÆ∞O_»∞.

Ñ¨Ù\ì# ~ÀA Ñ≤Å¡Å‰õΩ XHõ\˜ ÖË • Ô~O_»∞, XH˘¯Hõ Ñ¨C_»∞ =¸_»∞ ‰õÄ_® „_≥ã¨∞ûÅ∞,ˆH‰õΩÅ∞, „ÃÑ¶O_£û. WÅ¡O`å XHõ>Ë Ç¨ÏOQÍ=∂. <å Ñ¨Ù\ì# ~ÀA QÆ∞~ Îã¨∞ÎOk. "Õ∞~° q<À ŒŒQÆæ~° ÃÑ·ã¨Å∞ «~åfi « W™êÎ#x K≥Ñ≤Ê Ñ¨ÓÅ Ñ¨ÓÖò Ç¨Ñ¶π ÅOQÍ Ñ¨ã¨∞Ñ¨ÙÑ¨K«Û *ÏÔH@∞ì ‰õΩ\ìOz

ÃÑ\˜ìOk J=∞‡. P ~ÀA WOHÍ QÆ∞ˆ~Î. J=∞‡ UO K«^Œ∞=ÙHÀHõáÈ~Ú<å _Õ@∞¡ Z\Ï¡QÆ∞~°∞ÎÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ À <å‰õΩ ZÑ¨C_»∂ Pâ◊Û~°º"Õ∞.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 99

J=∞‡=∞‡ =Úãë`«#OÖ’ J<å~ÀQÆºO`À L#flÑ¨C_»∞, J=∞‡ – `«# J=∞‡#∞K«∂ã≤#Ñ¨C_»ÖÏ¡ ÉÏ èŒÑ¨_»∞ «∞O_Õk. =¸_»∞ H˜Ö’g∞@~°¡ Œ∞~°O L#fl ÃÑO_®ºÅ‰õΩ áÈ=_®xH˜«#‰õΩ fiHõ ˘~°HõHõáÈÜÕ∞k. "Õ∞=Ú ˘~°HõxKÕÛ "åà◊¡O HÍ Œ∞. JÑC_»∞ J=∞‡ ZO « ÉÏ èŒÑ_Õ À.

D Ö’HõO fˆ~ JO « a_®¤, J=∞‡Å∞ =∞#‰õΩ ZO « KÕã≤<å, =∞m¡ a_»¤ g∞ ŒH =∞#ã¨∞H˘@∞ì‰õΩO@∞Ok Jx. ZO Œ∞Hõ=∂‡ J\Ï¡ JO\Ï=Ù, <Õ#∞ JÖÏ HÍ Œ∞ Jx "åkOKÕ •xfl.'#∞=Ùfi ÃÑ^ŒÌQÆ~Ú h‰õΩ Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨Ù\˜ì<åOHõ `≥Å∞ã¨Îk ÖË— J<Õk. x[OQÍ <å "å^Œ##∞x~°∂Ñ≤OK«∞‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O ‰õÄ_® <å‰õΩ ŒHõ x=fi‰õΩO_®<Õ "≥o¡áÈ~ÚOk J=∞‡.

'J=∞‡ ÖËx Ö’@∞— Hõ∆Hõ∆O J#∞Éèíqã¨∂Î<Õ L<åfl#∞. J=∞‡=∞‡ WO\˜H˜ ÃãÅ=ÙÅ‰õΩáÈ"åÅx Ñ≤Å¡Å∞ Z Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. J=∂‡ XHõ ™êi =∂ JO Œi HÀãÖ =∞m¡ ~åÖË"å.WÑ¨Ê\ ˜ Ñ≤Å¡Å á¶⁄\’Å∞ "åà◊¡ J=∞‡Å`À Z<Àfl áÈAÖ’¡. HõhãÖ 'J=∞‡–<Õ#∞— JxK≥Ñ¨CHÀ=_®xÔH·<å J=∞‡`À <å‰õΩ XHõ á¶⁄\’ ‰õÄ_® ÖË Œ∞. P ÉÏ èŒ À<Õ J=∂‡, #∞=Ùfi =∂=∞ èŒº #∞Oz "≥o¡áÈ~Ú# H˘xfl ~ÀAÅH ÉÏÑÙ#∞ |Å=O «OQÍ á¶⁄\’ ã∂ì_çÜ≥∂H fã∞‰õΩáÈ~Úá¶⁄\’ kQÍ#∞. W\Ï¡ K≥Ñ¨C‰õΩO@∂ áÈ Õ, h`À QÆ_çÑ≤Ok 16 UO_Õ¡, HÍh "ÕÅ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞"≥∞^Œ∞Å∞`å~Ú.

<Õ#∞ J=∞‡<≥·<å, <å‰õΩ =∂ J=∞‡`À QÆ_»áêÅx ZO « JxÑ≤ã¨∞ÎO^À.J=∂‡, XHõ ™êi =zÛ =∞=∞‡ÅflO Œsfl K«∂ã≤áÈ J=∂‡..

- 2011„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# J=∂‡!

h‰õΩ =¸_»∞ ãÖ= «û~åÅ HÕ Œ ~åã≤, =∞m¡ WÑ¨C_»∞ ~åã¨∞Î<åfl#∞. J=∂‡! #∞=Ùfi`åºQÆ=∞~Úq, „¿Ñ=∞ =¸iÎq. h HÀãÖ U_çÛ, U_çÛ "≥Ú Œ∞ÌÉÏiáÈÜ«∂#∞. ÉÏÑ¨Ù ÉÏQÍPQÆ=∞=Ù «∞<åfl_»∞. z#fl#flÜ«∞º Ñ≤zÛ, Ñ≤zÛ KÕã∞Î#fl_»∞. ~ÀE h ŒQÆæiH˘zÛ =∂\Ï¡_»∞ «∞#fl_»∞.U Ñ¨x KÕã≤<å #∞"Õfi QÆ∞~°∞ÎH˘ã¨∞Î<åfl=Ù. <å XO\˜ g∞ Œ XHõ ≥|ƒ ‰õÄ_® Ñ¨_»xÜ«∞ºÖË Œ∞.<å‰õΩ „Ñü Ñ¨Ù\ì# ~ÀA‰õΩ ÅOQÍ, *ÏÔH@∞ ‰õΩ\ìKÕÛ •xq. D Ñ¨Ù\ì# ~ÀA‰õΩ JOK«∞ ÅOQÍ‰õΩ\ìãÎ#x K≥Ñ≤Ê#=Ù QÍ Õ. ~å*Ï~°O XHõ ™ê~°<åfl ~åÖË Œ∞ J#∞‰õΩ#fl=Ù QÍ Õ. Œ∂~°OQÍL#fl#x XHõ>Ë P~å@O LO_≥ QÍ Õ. K« Œ∞=Ù K«@∞ì|O_»Å∞ ÖË‰õΩ<åfl 24 QÆO@Å∞ ZÑ¨C_»∂h ŒQÆæ~fl LO_Õ ^•xfl. WÑ¨C_»∞ Z\Ï¡ | «HÍÖËfl. <Õ#∞ ‰õÄ_® h`À âßâ◊fi «OQÍ x„ ŒáÈ «<Õ.D L «Î~°O K«∂ã¨∞H˘x H˘xfl ~ÀAÅÔH·<å =™êÎ=x Pt™êÎ#∞. #∞=Ùfi ~åHõáÈ Õ <Õ#∞ ‰õÄ_®K«zÛáÈ`å#∞... J#∞‰õΩO@∂<Õ WÑ¨Ê\˜H˜ =¸_»∞ ãÖ= «û~åÖ·áÈ~ÚOk. S<å | «∞‰õΩ «∂<ÕL<åfl#∞.

h a_»¤20.3.81

100 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

ÉÏÑ¨Ù‰õΩ =O^Õà◊√¡– ~°[x

'â◊`åÜ«Ú+¨¬ z~°Or=— D =∂@#∞ =∂ z#flÑ¨C_»∞ "Õ∞=Ú P~°∞QÆ∞~°O, =∂`Àáê@∞QÍ JHõ Ü«∞Å Ñ≤Å¡Å∞, J#flÜ«∞º Ñ≤Å¡Å =~°‰õΩ JO ŒiH© ÉÏÑÙ <À\ =∂@ ã∞Ñiz «"≥∞ÿO Õ.

ÉÏÑ¨Ù «# Ñ≤Å¡ÅO Œsfl =O Õà◊√¡ | «Hõ=∞x Pj~°fikOKÕ =∂@ Jk. =∂ <À\’¡Oz«∞=Ú‡ ~å=_»O PÅã¨ºO, ÉÏÑ¨Ù <À\’¡Oz J<åÖ’z «OQÍ, J„Ñ¨Ü«∞ «flOQÍ =KÕÛ =∂@

Jk.=∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ D Ñ¶≤„|=i 13‰õΩ =O Õà◊√¡. WÑ¨C_»∞ =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ =O Õà◊¡ ÑÖ_»QÆ.

™êÇ≤Ï «º"Õ «ÎÅ‰õΩ, Q˘Ñ¨Ê"åiÔHO ŒiHÀ â◊ «[Ü«∞Ou L «û"åÅ∞ [~°∞Ñ¨Ù`å~°∞.=∂ ÉÏÑÙ ‰õÄ_® =∂‰õΩ, =∂ |O èŒ∞=ÙÅ‰õΩ, =∂ TiH, K«∞@∞ìÑHõ Å å#∞ Ñ\Ïfiiwi

KÕã≤# „Ñ¨[Å‰õΩ „Ñ¨ ÕºHõ"≥∞ÿ# "å_Õ. JO Œ∞ˆH D ÑÖ_»QÆ. x[OQÍ<Õ WOHÀ 15 UO_»∞¡ |uH˜LO>Ë =∂`À Hõeã≤ =O Õà◊¡ ÑÖ_»QÆ KÕã¨∞‰õΩ<Õ"å_Õ.

ÉÏÑ¨Ù 85 UO_»∞¡ |uHÍ_»∞. ãÖÑ¨Ó~°‚ rq «O QÆ_çáê_»∞.J~Ú Õ, áêÑÖ J=∞‡#∞ =∂„ «O KåÖÏ HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞. J=∞‡#∞ „¿Ñ=∞QÍ '~°OQÍ—

Jx Ñ≤Å∞Û‰õΩ<Õ"å_»∞. J=∞‡ ÖË‰õΩO_® 17 UO_»∞¡ XO@i rq`åxfl QÆ_çáê_»<Õ K≥áêÊe."Õ∞=∞O Œ~°=¸ L<åfl =∞#∞=∞Å∞, =∞#∞=~åà◊¡ À HÍÅO QÆ_çÑ≤<å, J=∞‡ ÖËx Ö’@∞#∞

"Õ∞"≥∞\Ï¡ Ñ¨Ó_»∞ÛHÀÖË"≥∂, ÉÏÑ¨Ù ‰õÄ_® JO Õ.'~å=∞K«O„^•— J#fl =∂@ =∂ z#fl`«#OÖ’<Õ HÍ^Œ∞, "Õ∞=Ú ÃÑ^ŒÌQÆÜÕ∞º =~°‰õΩ

"Õ∞=Ú Zxfl =O ŒÅ, "ÕÅ™ê~°∞¡ q<åfl"≥∂ QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞.ÖË¿ãÎ, ‰õÄK«∞O>Ë, Ñ¨_»∞‰õΩO>Ë ÉèíQÆ=O «∞xfl ã¨‡iOKÕ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ Ñ¨Ù\ì# Ñ≤Å¡ÅO Œ~°=¸

<åã≤Î‰õΩÅ"Õ∞.ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º ÃÑo¡ =∂=∞Ü«∞º`À J=_»O, <Õ#∞ «Ñ¨Ê (<Õ#∞ Ñ¨Ù@ì<Õ ÖË Œ∞) q∞ye#

"åà◊¡O`å z#fl"åàı¡. |Ç¨ïâß JO ŒiÃÑ·<å =∂=∞Ü«∞º ~å[H©Ü«∂Å „Ñ¨ÉèÏ=O JkèHõOQÍLO_»_»O, JHõ Ü«∞º ŒQÆæ~° ÃÑ~°QÆ_»O – W=hfl HÍ~°ÏÖË"≥∂, "Õ∞=Ú Õ=Ùxfl #=∞‡HõáÈ=_®xH.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 101

z#flÑC_»∞ "Õ~ ÑO_»QÆÅ‰õΩ Õ=Ùxfl "≥ÚHõ _»O <å‰õΩ JO «QÍ QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞ HÍh, q<åÜ«∞HõK«quH˜, ÉÏÑ¨Ù z#fl ÑÖki (Ñ¨ÅHõ) «Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞_»O, "Õ∞=∞O Œ~°O =∂ Ñ¨ÙãÎHÍÅ∞ ÃÑ@ì_»O=∂„ «O KåÖÏ QÆ∞~°∞ÎOk. J=∞‡ LO„_®à◊¡ áêÜ«∞ãÖ KÕÜ«∞_»O ‰õÄ_® QÆ∞ˆ~Î. JO «‰õΩ q∞OzÕ=Ùxfl Ñ¨ÓlOz# QÆ∞~°∞ÎÖ· Õ ÖË=Ù.

ÉÏÑ¨Ù =∂„ «O ™êfl#O, Ñ¨Ó[ÖË‰õΩO_® U ~ÀE J#flO u#ÖË Œ∞. ÃÑ·QÍ ™êfl#O KÕã≤,Ñ¨Ó[ KÕã≤ ÉÁ@∞ì ÃÑ@∞ìH˘x, P «~åfi Õ J#flO u<Õ"å_»∞. J#flO u<Õ=ÚO Œ∞ HõOK«O K«∞@∂ìBáÈã¨# KÕã≤ HÍh "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ>Ëì"å_»∞ HÍ Œ∞. J#flO JO>Ë QÆ∞~ ÎKÕÛk ÉÏÑ¨Ù HõOK«O. =∂‰õΩJO ŒiH© P HõOK«OÖ’ u<åÅx ZO « HÀiHÀ. fQÆÅ∞, Å «Å _ç*·#∞`À L#fl JO Œ"≥∞ÿ#HõOK«O. Ñ≤Å¡ÅO Œ~°O ÉÏÑ¨Ù ÖË#Ñ¨C_»∞ P HõOK«OÖ’ u<åÅx áÈ\©Å∞ Ñ¨_Õ"åà◊¡O.

`å#∞ #q∞‡# Õ=Ùxfl =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ P~åkèOKÕ"å_»∞. „Ñü Ñ¨x KÕ¿ã=ÚO Œ∞ «#‰õΩ#flqâßfi™êxfl „Ñ¨Hõ\ÕK«∞‰õΩ<Õ"å_»∞. HÍx <å‰õΩ ≥eÃã· Õ, =∞=∞‡Öˇfl=sfl ZO Œ∞‰õΩ "≥Ú‰õΩ¯ «ÖË=ÚJx J_»QÆHõáÈÜÕ∞\’_»∞.

JO>Ë =ÚYºOQÍ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ «# Ñ≤Å¡ÅO>Ë JO « „¿Ñ=∞. ZO « „¿Ñ=∞O>Ë „Ñ¨ÑÖK«OÖ’JO^ŒiHõO>Ë `«# Ñ≤Å¡ÖË Z‰õΩ¯= Q˘Ñ¨Ê"åà◊√¡ J#∞‰õΩ<ÕO`«. (JO^Œi `«e¡^ŒO„_»∞Å‰õÄLO@∞O Õ"≥∂. HÍh =∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ WOH˘OK≥O Z‰õΩ¯=.)

P~°∞QÆ∞iÖ’ ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º JO>Ë Jq∞ «"≥∞ÿ# „¿Ñ=∞. |Çïâß P „¿Ñ=∞#∞ x~°fizOK«ÖËO.JHõ¯Ü«∞º K≥Ñ≤ÊO^ŒO>Ë KåÅ∞, Jk HõzÛ`«OQÍ KÕ¿ã"å_»∞. ÉÏÑ¨Ù‰õΩ, J=∞‡‰õΩ ÃÑà‹¡Â<åOHõKåÖÏHÍÅO ^•HÍ (P HÍÅOÖ’) Ñ≤Å¡Å∞ HÍÖË Œ@. JÑ¨C_»∞ Z=~À K≥áêÊ~°@, ÅOÉÏ_ôÕ=Ù_»∞ '¿ÇÏ=∞ =∞Ç¨~åA—#∞ Ñ¨Ól¿ãÎ Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨Ù_» å~°x, P «~åfi « H˘O «HÍÖÏxˆH JHõ Ü«∞º

Ñ¨Ù\ìO Œ@. |Ç¨ïâß JO Œ∞Hõx JHõ Ü«∞ºO>Ë „áêO ÉÏÑ¨Ù‰õΩ, JO Œ∞ˆH ¿ÇÏ=∞Å « Jx ¿Ñ~°∞ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.

ÃÑ ŒÌHõ Ü«∞º ÃÑo¡ =∂„ «"Õ∞ «# Wëêì#∞™ê~°OQÍ Éèí∂ Õ=O « Ñ‘@"Õã≤, PHÍâ◊=∞O «ÑÖki "Õã≤ KÕ™ê_»x K≥Ñ¨C‰õΩO\Ï~°∞. (JÑ¨Ê\˜H˜ <ÕxOHõ Ñ¨Ù@ìÖË Œ∞.)

P «~åfiu "åà‹¡=~°∂ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ W+ì"≥∞ÿ# q èŒOQÍ ÃÑo¡à◊√¡ KÕã¨∞HÀÖË Œ∞. HÍh J ÕÉÏÑ¨ÙÖ’x Q˘Ñ¨Ê «#O. XHõ ~À*·<å, XHõ Ô~·fl<å ÉÏÑ¨Ù q=∞i≈OK«ÖË Œ∞. «# a_»¤Å W+ì"Õ∞, «#W+ì=∞#∞‰õΩx ãÖ`À+ÖQÍ XÑ¨C‰õΩ<åfl_»∞. J@¡x, ÉÏÑ¨Ù‰õΩ P q+¨Ü«∞OÖ’ Z=i g∞ Œ HÀÑÖ‰õÄ_® ÖË^Œ∞.

U Ñ¨x KÕã≤<å, «# Ñ≤Å¡Å∞ =∞OzQÍ<Õ KÕ™êÎ~°<Õ JK«OK«Å qâßfiãÖ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ.ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £‰õΩ, Ç¨Ï#‡H˘O_»‰õΩ «# XO\’¡ â◊HÎ L#flO «HÍÅO ZO « uiˆQ"å_À.=∞#=∞O ŒiÖ’ H˘O ŒÔ~·<å J<åflxfl Ü«∂O„uHõOQÍ uO\Ï~°∞. HÍh ÉÏÑ¨Ù J\Ï¡

HÍ Œ∞. uO@∞O>Ë K«∂_®eûO Õ. ÉÏÑ¨Ù HõOK«O „Ñ¨ ÕºHõOQÍ LO_Õk. ÉÏÑ¨Ù J#flO u<åflHõ PHõOK«OÖ’ =∞m¡ XHõà◊√¡ u<˘K«∞Û. JO « â◊√„ÉèíOQÍ LO_Õk. J#flO XHõ =Ú ŒÌ Z‰õΩ¯"≥·<åHõOK«OÖ’ =ke ÃÑ@ìHõ áÈÜÕ∞\’_»∞. J#flO =ke ÃÑ\Áì ŒÌx HõzÛ «OQÍ J#∞‰õΩ<Õ"å_»∞.

102 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

Ti Ñ¨\ÏfiiQÍ ÉÏÑ¨Ù |Ü«∞@ JO^Œi g∞^Œ `«# ÃÑ`«Î#O, JkèHÍ~°O Z\Ï¡K«ÖÏ~ÚOKÕ"å_À <åÔH· Õ QÆ∞~°∞ÎÖË Œ∞ HÍh =∂`À =∂„ «O KåÖÏ „¿Ñ=∞QÍ LO_Õ\’_»∞.

ÉÏÑ¨Ù x„ Œ Ñ¨_»∞ «ÖË Œ∞, Hõ äŒ K≥Ñ¨Ê=∞O>Ë Pñ ã¨~ a_®¤ Jx J#QÆ#QÆ#QÆ#QÆ#...JO@∞O>Ë "Õ∞=Ú T H˘_»∞ÎO_Õ "åà◊¡O. J\Ï¡<Õ J#QÆ#QÆ#QÆ PQÆHõ áÈÜÕ∞k, Hõ äŒ ™êQÆ∞ «∂áÈÜÕ∞k.

ÉÏ~Ú ŒQÆæ~° ã¨∂k Hõ äŒ K≥¿ÑÊ\’_»∞. ã¨∂k Hõ äŒÖ’ ã¨∂k ÃÑ·H˜ ~å Œ∞, Hõ äŒ SáÈ Œ∞,WHõ =∂ˆH zHÍ‰õΩ =zÛ = Œ∞Ì ÉÏÑ¨Ó ÑÖ_»∞‰õΩO\ÏO Jx J<Õ\’à◊¡O.

ÑÖ_»∞HÀ=_»O JO>Ë <å‰õΩ QÆ∞~°∞Î#flO « =~°‰õΩ 'ã¨∞‰õΩ=∂~å, ã¨∞â◊s~å, ã¨∞O Œ~° å~å#Ü«∞<å..— JO@∂ áê_Õ áê@.

ÉÏÑ¨Ù «# 14 UO_»¡H Ñ¨\Ïfiiys "≥Ú ŒÅ∞ÃÑ\ìO_»@. ~å*Ï~°O K«∞@∞ìÑ¨Hõ Å •^•Ñ¨Ù20 T~°¡ Ñ¨\Ïfiiys KÕã≤O_»∞. T~°¡hfl #_çKÕ "å_»∞. P #_»H ÉÏÑ¨Ù P~ÀQÆº ~°Ç¨Ïã¨º"Õ∞"≥∂.

`å#∞ Ug∞ K« Œ∞=ÙHÀHõáÈ~Ú<å, rq`å#∞Éèí=O`À<Õ KåÖÏ <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞.ÃÑo¡Ö’ =∞O„`åÅ∞ "≥Ú ŒÅ∞H˘x, HÀ~°∞ì „á⁄ã‘_çOQ∑û =~°‰õΩ Jxfl q+¨Ü«∂Å∞ «#‰õΩ

≥Å∞ã¨∞. «# J#∞Éèí=*Ï˝#O`À<Õ Jhfl ≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì‰õΩ HÍà◊¡iˆQÖÏQÍ uiw, uiw z@ìz=iH˜ ˆHã¨∞ ÔQeKå_»∞, HÍh Ug∞

q∞QÆÅÖË^Œ∞.J=∞‡ áÈ~Ú# «~åfi « ÉÏÑ¨Ù‰õΩ H˘O « =∂~°∞Ê LO@∞O Œx Ü«∂„ «Å‰õΩ ÑÖÑ≤¿ãÎ,

Jxfl „áêO`åÅ∂ FÑ≤HõQÍ uiy «#∞ ZHõ _» L<åfl_»∞, UO KÕã¨∞Î<åfl_»∞ ~ÀAH˘Hõ HÍ~°∞¤~åã¨∂Î LO_Õ"å_»∞. «#‰õΩ W+ì"≥∞ÿ# HÍj, ~°∞+‘H+π, ÅHõ∆ ‡ ~°≠∂ÖÏ, Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å∞ uiy=KåÛ_»∞.

HÍjÖ’ «#∞ áÈ~Ú# «~åfiu HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ Jhfl KÕã¨∞H˘x =KåÛ_»∞.J=∞‡ áÈ~Ú# «~åfi « ÉÏÑ¨Ù KåÖÏ XO@i JÜ«∂º_»∞. =∂ P~°∞QÆ∞i ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞

ÉÏÑ¨Ù K«∞>Ëì L<åfl «#HõO@∂ L#fl XHõ „Ñ¨ÑÖKåxfl =∂„ «O HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞. '~°OQÍ— J<ÕÉÏÑÙ Ñ≤Å∞ÑÙÖ’ ZO « „¿Ñ=∞ èŒfixOKÕ À.. =∂ z#flÑC_»∞ =∂‰õΩ P Ñ≤Å∞ÑÙ q#_»O P#O ŒOQÍLO_Õk.

J ŒÌO g∞ Œ J=∞‡ ¿Ñ~°∞, «# ¿Ñ~°∞ HõeÑ≤ H˘\ìOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. P HÍÅOÖ’ J\Ï¡H˘\ìOK«∞HÀ=_»O x[OQÍ Pâ◊Û~°º=∞xÑ≤ã¨∞ÎOk.

ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º#∞ |_çÖ’ KÕiÊOK«QÍ<Õ, J#flÜ«∞º HÀãO z#fl ‰õΩsÛ, >Ë|∞Öò KÕ~ÚOKå_»∞.WÑ¨Ê\˜H© P ‰õΩsÛ, >Ë|∞Öò K≥‰õΩ¯ K≥ Œ~°ÖË Œ∞.

ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £‰õΩ z=i z=~À¡ =zÛ#Ñ¨C_»∞ =∂„ «O KåÖÏ ÉÏ èŒÑ¨_Õ\’_»∞. JO ŒiWO_»¡‰õÄ `«#O`« `å#∞QÍ XHõ¯_»∞ "≥à◊¡ÖËHõáÈÜÕ∞"å_»∞. JO^Œ∞Hõx ÃÑ^ŒÌHõ¯Ü«∞º WÅ∞¡K«∂ã≤#Ñ¨C_»ÖÏ¡, JHõ _Õ P Jáê~üì"≥∞O\òÖ’<Õ "Õ∞=∞O Œ~°=¸ XH˘¯Hõ \˜ H˘#∞‰õΩ¯x LO>ËÉÏQÆ∞O_»∞, JO Œsfl HõO_®¡~å K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï#∞ J<Õ z#fl Pâ◊ ÉÏÑ¨Ù =∞kÖ’ LO_Õk.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 103

ÉÏÑ¨Ù <å z#flÑ¨C_»∞ náêÅ∞ ÃÑ@ìQÍ<Õ, K«O Œ=∂=∞#∞ (<≥Å=OHõ) K«∂¿ã"å_»∞."≥O@<Õ HõO_»∞¡ =¸ã¨∞H˘x XHõ ™êi ŒQÆæ~°‰õΩ ~å a_®¤ Jx Ñ≤ez, <å =ÚYO K«∂¿ã\’_»∞.JO>Ë J\Ï¡ <≥Å=OHõ#∞ K«∂ã≤# "≥O@<Õ Ñ≤Å¡Å =ÚMÏÅ∞ K«∂¿ãÎ =∞Oz [~°∞QÆ∞ «∞O Œ<ÕqâßfiãÖ LO_Õk ÉÏÑ¨Ù‰õΩ. WÑ¨C_»∞ <≥Å=OHõ#∞ K«∂ã≤#Ñ¨C_»ÖÏ¡ P q+¨Ü«∞"Õ∞ QÆ∞~ Îã¨∞ÎOk.

WHõ ÉÏÑ¨Ù‰õΩ K« Œ∞=Ù J<åfl, Ñ¨sHõ∆Å∞ J<åfl ZO`À Q“~°=O. |Ç¨ïâß `å#∞ JO «QÍK« Œ∞=ÙHÀÖË Œ<Õ"≥∂, z#flÑ¨C_»∞ Ñ¨sHõ∆Å∞ ~åÜ«∞_®xH˜ áÈ «∞O>Ë a_®¤ ÃÑ#∞flÅ∞ *Ï„QÆ «ÎQÍÃÑ@∞ìHÀ, ÃÑ#∞flÖ’ WO‰õΩ LO^• K«∂ã¨∞HÀ, HÍ~Ú^•Åhfl ãïQÍæ L<åflÜ«∂ K«∂ã¨∞HÀ JO@∂QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞ÎO_Õ"å_»∞.

=∞m¡ P Ñ¨sHõ∆Å HÀãÖ Ñ≤Å¡Å∞ K« Œ∞=Ù «∞O>Ë =∂„ «O «@∞ìHÀÖËHõ áÈÜÕ∞"å_»∞. 7=«~°QÆuÖ’ J#∞‰õΩO\Ï =∂‰õΩ Ña¡H± ZQÍ"£∞û. ~å„uÑÓ@ nÑO "≥Å∞ «∞~°∞Ö’ K« Œ∞=Ù «∞<åfl#∞.

(<å K« Œ∞"Õ JO «O « =∂„ «O) a_®¤, HõO_»∞¡ <˘Ñ¨CÅ∞ Ñ¨Ù_®Î~Ú, á⁄ Œ∞Ì# ÖË"åe. KåÖË¡ a_®¤K« Œ∞=Ù‰õΩ#flk. WQÆ Ñ¨_»∞HÀ J<Õ\’_»∞. Ñ¨sHõ∆Å HõO>Ë Ñ≤Å¡Å∞ Hõ+ìÑ¨_»‰õÄ_» Œ∞ J<Õk ÉÏÑ¨Ù‰õΩJxflO\˜HõO>Ë „Ñ¨ è•#O.

JxflO\˜HõO>Ë ãïìÑ¶≤ÔH@∞¡ JO>Ë =∂„ «O ÉÏÑ¨Ù‰õΩ =∞s =ÚYºO. a_®¤ ãïìÑ¶≤ÔH@∞¡Éèí„^ŒO JO@∞O>Ë"å_»∞. <å ZO.Ñ¶≤Öò., Ñ≤ÃÇÏKü._ç. J~ÚáÈ~Ú<åOHõ <å‰õΩ HõzÛ`«OQÍ„ÑÉèí∞`Àfi^ÀºQÆO =ã∞ÎO Œ#∞‰õΩ<åfl_»∞. WOHÍ Z<ÕflO_»∞¡ a_®¤ D ¢ÃÑ·"Õ\ò HÍÖËr JO@∞O_Õ\’_»∞.áêÑÖ ÉÏÑ¨Ù áÈ~Ú# «~åfi « ÉÏÑ¨Ù ãÖ`À+¨Ñ¨_Õ Ü« x=iû\© L^ÀºQÆO =zÛOk.

J@∞‰õΩÅ∞, ÑÖ^•~° áêÅÖ’¡ HõeÑ≤ W¿ãÎ Ñ¨~°=∂#flOQÍ u<Õ\’_»∞. ÑÖ^•~° LO>ËKåÅ∞. ÑÖ_»∞¡ áÈ~Ú# «~åfi « K«H˜ÖÏÅ∞ "≥∞ «ÎQÍ q∞H©ûÖ’ KÕ~ÚOK«∞H˘x u<Õ\’_»∞.

=∂ Ti |_ç ã÷ÅO ÉÏ¿Ñ WKåÛ_»@. ~å*Ï~°OÖ’ WÑ¨Ê\˜H© ÅOÉÏ_Àà◊√¡ ÉÏÑ¨Ù#∞«Å∞Û‰õΩO@∞<åfl~°∞. ÉÏÑ¨Ù ŒQÆæ~° Ñ¨xKÕã≤# áÈK«Ü«∞ºÔH· Õ ÉÏÑ¨Ù KÕã≤# „ÑüÑ¨h QÆ∞ˆ~Î. Jhfl

*Ï˝Ñ¨HõO KÕã¨∞‰õΩx P ^˘~° =∞Ç¨~åA JO@∂ HõO_»¡hà◊√¡ ÃÑ@∞ì‰õΩO_»∞.WO\ K«∞@∂ì À@ ÃÑ\ÏìÅx Ñk ÉÏ=ÙÅ∞ «qfiOKå_»@. XHõ ÉÏqÖ’ h\ K«∞Hõ ÖË Œ∞.

Jk JÑ¨Ê\˜ ~åà◊¡ ~å*Ï~°O. WÑ¨C_»∞ c_»∞ Éèí∂=ÚÅhfl ÑÖ@ á⁄ÖÏÅÜ«∂º~Ú. Õ"å Œ∞ÅÑ¨Ùº=∂ Jx ~å*Ï~°O K≥~°∞=Ù xO_çOk. WÑ¨C_»∞ ~å*Ï~°OÖ’ XHõ q∞h \ÏºOH±|O_£J~ÚOk. XHõÑ¨Ê\˜ ~åà◊¡ ~å*Ï~°O WÑ¨C_»∞ hà◊¡ ~å*Ï~°"≥∞ÿOk. =∂q∞_ç À@ =zÛOk. HÍhK«∂ã¨∞HÀ=_®xH˜ ÉÏÑ¨Ù ÖË_»∞. "Õ∞=Ú ~å*Ï~°O`À L#fl |O è•xfl JÑ¨C_»∞ ≥OK«∞‰õΩ<åflO.WÑ¨C_»∞ ÃÑOK«∞‰õΩO^•=∞#∞‰õΩ<åfl ™ê èŒºO HÍ Œ∞.

J=∞‡ÉÏÑ¨Ù ÖËx Tix, WO\˜x HõhãÖ *Ï˝Ñ¨HÍÖ’¡<≥·<å LOK«∞HÀ"åÅ<Õ «Ñ¨#.=∂ «~°∞"åi «~åÅ‰õΩ JHõ _˘Hõ T~°∞ LO_Õ Œx, P T~°∞ =∞# Õ#x, =∂ ÉÏÅº

*Ï˝Ñ¨HÍÅ ã¨r= ™êHõ∆ º"≥∞ÿ# P WO\˜x, Ñïã¨~åÅ#∞ ÑïK«Ü«∞O KÕÜ«∂Å<Õ z#fl HÀiˆH D~°K«#‰õΩ =¸ÅO.

104 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

ÉÏÑ¨Ù ŒQÆæ~° XHõ HõÅO^•<£ LO_Õk. Jxfl ~°HÍÅ ÃÑ#∞flÅ∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ@∞ì XHõ K≥HõãÖ Œ∞QÆ. WÑ¨C_»∞ =ã¨∞Î#fl ÖË>ˇãπì H˜\òÅ ÖÏO\˜ Õ. WOHÍ ÉÏÑ¨Ù ŒQÆæ~° XHõ áê Œ~°ãÖ ã¨∂zLO_Õk. Jk ZO Œ∞HÀãÖ LO_Õ À K≥Ñ¨ÊÖË#∞.

*Ïae "≥Ú@ì"≥Ú Œ\˜ Ñ¨Ù\ì#~ÀA <å_»∞ =∂„ «O ÉÏÑ¨Ù KåÖÏ ãÖ`À+¨Ñ¨_®¤_»∞. 'a_®¤,ÃÑo¡ÖÏQÍ KÕã≤#"£ a_®¤— JO@∂..

ÉÏÑ¨Ù «# HÍà◊√¡, KÕ «∞Å∞ «# ™êfinè#OÖ’ L#flO « =~°‰õΩ XHõ _Õ uiˆQ"å_»∞.Z=fii g∞ Œ P è•~°Ñ¨_»Hõ áÈÜÕ∞\’_»∞. XHõ _Õ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ JO Œi WO_»∞¡ uiˆQ"å_»∞.

ÉÏÑ¨Ù‰õΩ H˘O «HÍÅO "≥∂HÍà◊∞¡ <˘Ñ≤Ê ÃÑ_»∞ «∞<åflÜ«∞O>Ë _®. QÆ∞~°∞‰õΩÅ q∞„`å ŒQÆæiH˜fã¨∞‰õΩáÈÜÕ∞"åà◊¡O. ã¨∂ Œ∞Å∞ ‰õΩK«∞Û «∞O>Ë H˘OK≥O ÉÏ èŒ JÜÕ∞º Œ#∞‰õΩO\Ï. HÍh ZÑ¨C_»∂«# ÉÏ èŒ#∞ |Ü«∞@‰õΩ K≥¿ÑÊ"å_»∞ HÍ Œ∞.

J=∞‡ K«xáÈ~Ú# «~åfi « JHõ Ü«∞º, =∂=∞Ü«∞º "åà◊¡ À Hõeã≤ ÉˇOQÆà◊¥~°∞, "≥∞ÿã¨∂~°∞uiy =KåÛO. 24 QÆO@Å∂ |hfl è•º¿ã. Jk z#flk.

ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º`À ÉÏÑ¨Ù, <Õ#∞ "≥Ú@ì"≥Ú Œ\˜™êiQÍ q=∂#O ZH˜ #Ñ¨C_»∞ ÉÏÑ¨Ù ZO «P#O^ŒÑ¨_®¤_À. 50 xq∞ëêÅÖ’ ÉˇOQÆ∞à◊¥~°∞ KÕ~°∞‰õΩ<åflO. ÉÏÑ¨Ù Pâ◊Û~°ºO K«∂_®e.Ü«∂„uQÍ_»∞ (z<Àfl_»∞) a_®¤, z<Àfl_»∞, JÜ≥∂º "å_»∞ U_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞. ZÑ¨C_»∂ z<Àfl_ç^è•º¿ã.

2013

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 105

ã¨ÊO Œ#Å‰õΩ „Ñüã¨ÊO Œ#– ~°[x

<å *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ Ñ¨ÓiÎQÍ =∂ ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ ãÖ|OkèOz#"Õ, =∂ J=∞‡, =∂ T~°∞*Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ W «~°∞Å‰õΩ ZO Œ∞‰õΩ ŒQÆæ~°=Ù`å~Ú. =∂ WO\˜H Ñïq∞ «O. JO «HõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍJ=∞‡ ÉÏÑÙÅ`À ÑiK«Ü«∞=Ú#fl =∂ ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ =∂„ «"Õ∞ Ñiq∞ «O J#∞‰õΩx, =ÚYºOQÍ=∂ «~°"åu «~åÅ‰õΩ ~å*Ï~åxfl, J=∞‡#∞ ÑïK«Ü«∞O KÕÜ«∂Åx ~åã≤# Ñ¨ÙãÎHõO Wk.J~Ú Õ J#∞HÀ‰õΩO_® '| «∞Hõ=∞‡— ¿Ñl WOKåi˚ ~°"Õ∞+πÉÏ|∞ P Ñ¨ÙãÎHõO K« Œ=_»O, J «xH˜P ÑÙãÎHõO KåÖÏ #K«Û_»O, "≥O@<Õ '| «∞Hõ=∞‡—Ö’ P ÑÙãÎHõOÖ’Oz Ô~O_»∞ ¿ÑrÅ∞ "ÕÜ«∞_»O...Wn [iy# Hõ äŒ.

'| «∞Hõ=∞‡— ¿ÑrÖ’ K«kq# H˘O Œ~°∞ P¢~°ÌOQÍ#∂, =∞iH˘O Œ~°∞ "åi ÉÏÖÏºxflQÆ∞~°∞Î KÕã∞‰õΩO@∂, WOH˘O Œ~°∞ "åà◊¡ T~°∞ "åà◊¡ *ÏÑHÍÅ∞ W\Ï¡<Õ L<åflÜ«∞O@∂, "≥Ú «ÎOQÍ„Ñü XHõ¯i Ç¨Ï$^ŒÜ«∂Å‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ <å Ñ¨Ùã¨ÎHõO KÕiO^Œx J~°÷"≥∞ÿ KåÖÏ ãÖ`À+ÖQÍJxÑ≤OzOk. P ~ÀA "åi ãÖ`Àëêxfl ÑÖK«∞‰õΩ#fl „Ñü XHõ iH© ¿Ñ~°∞ ¿Ñ~°∞<å Hõ$ «[˝ «Å∞K≥áêÊe. <å ÉèÏ=#Å∞, "åi ÉèÏ=#Å∞ Hõeã≤ áÈ~Ú#O Œ∞‰õΩ ãÖ`À+≤ã¨∂Î..

'| «∞Hõ=∞‡— ¿ÑrÖ’ JK«Û~Ú# ~ÀA Pk"å~°O. P ~ÀA =ã¨∞ÎO Œ<Õ q+¨Ü«∞O ‰õÄ_®<å‰õΩ ≥Å= Œ∞. ~å*Ï~°O Hõ$+‚ á¶È#∞ ##∞fl x„ ŒÖËÑ≤Ok. '"Õ∞_»"£∞, á⁄ Œ∞Ì<Õfl XHõ =∞Oz"åº™êxfl K«k"å#∞. ~À[O`å Ç¨~ÚQÍ QÆ_»∞ã¨∞ÎOk. <ån g∞ Lˆ~. c~°Ñ¨Ê QÆ∞_ç ŒQÆæ~°LO@∞<åflO. x[OQÍ KåÖÏ =∞Oz Ñ¨x KÕ™ê~°∞ "Õ∞_»O. =∂‰õΩ =∞m¡ =∂ z#fl`«#Ñ¨Ù~ÀAÅ∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ ≥KåÛ~°∞— JO@∂. Hõ$+‚H HÍ Œ∞ <å‰õΩ ‰õÄ_® P Pk"å~°O =∞OzQÍ"≥Ú ŒÅ~ÚOk. JÑÊ\=~°‰õÄ <Õ#∞ '| «∞Hõ=∞‡— K«∂_»<Õ ÖË Œ∞. J\Ï¡ "≥Ú ŒÖ·# ~ÀA, ~À[O`å,P "å~°=∞O`å, WOHÍ P "åºãÖ QÆ∞iOz# á¶È#∞¡ =ã¨∂Î<Õ L<åfl~Ú.

70 UO_»¡ =$ Œ∞ú_»∞ ‰õÄHõ\òÑë¡ q"ÕHÍ#O Œ#QÆ~üÖ’ LO\Ï~°∞@. 'J=∂‡, g∞ˆ~g∞J#∞HÀ= Œ∞Ì. <Õ#∞ KåÖÏ ÃÑ ŒÌ"åxfl. g∞ "åºãÖ K«kq HõO_»¡Ö’¡ hàÁ¡KåÛ~Ú «b¡. x[OQÍ'J=∞‡HÀãÖ— Z=Ô~·<å J\Ï¡ ~åÜ«∂Å=∂‡. <å‰õΩ «Ñ¨ÊHõ Ñ¨ÙãÎHõO ÑÖÑ≤~Úº a_®¤— JO@∂á¶È<À¡ «#‰õΩ P "åºãÖ ZO « #zÛO^À q=iOKå_»∞.

W\Ï¡ á⁄ ŒÌO`å á¶È#∞¡ =ã¨∂Î<Õ L<åfl~Ú. =∂ ÉÏÅºO QÆ∞~ ÎzÛO ŒO@∂, g∞~°∞ ~åã≤#q è•#O ÉÏQÆ∞O ŒO@∂, 25–26 UO_»¡ Ü«Ú=‰õΩÅ #∞Oz 73 UO_»¡ =$ Œ∞ÌÅ ^•HÍ.

P ~ÀA ™êÜ«∞O„ «O <Õ#∞ |Ü«∞@ ZHõ _À L<åfl#∞. XHõ á¶È<£ ''.. Ç¨ÏÖ’.. "Õ∞_»"£∞..Pñ.. K≥Ñ¨ÊO_ç... "Õ∞_»"£∞, "Õ∞_»"£∞.. iÜ«∞b¡ "Õ∞_»"£∞ iÜ«∞Öò. á⁄ Œ∞Ì#∞flOp g∞‰õΩ á¶È<£KÕÜ«∂Å#∞‰õΩx, =∞m¡ U=∞#∞‰õΩO\Ï~À#x KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂#∞. iÜ«∞Öò "Õ∞_»"£∞... J=∞‡

106 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

x[OQÍ J"Õ∞‡ "Õ∞_»"£∞...— JO@∂ J «x ã¨fi~°O QÆ Œæ Œ"≥∞ÿ áÈ~ÚOk. K≥Ñ¨ÊO_ç Jx <Õ#∞JO@∂ LO>Ë, 'XHõ Ô~O_»∞ xq∞ëêÖË "Õ∞_»"£∞.. =∂\Ï¡_˘KåÛ..— JO@∂ =∞m¡ U_»∞ã¨∂Î..JÑ¨C_»∞ "≥∞Å¡QÍ, '.. "Õ∞_»"£∞ =∂ <åÜ«∞# z#flÑ¨C_Õ K«xáÈ Õ =∂ J"Õ∞‡ =∞=∞‡efl Hõ+ìÑ¨_çÃÑOzOk "Õ∞_»"£∞... g∞ "åºãÖ K«kq Õ =∂ z#flÑ¨Ê\˜ HõëêìÅhfl QÆ∞~ ÎKåÛ~Ú "Õ∞_»"£∞—JO@∂ «# ÉèÏ"åÅ#∞ ÑÖK«∞‰õΩ<åfl_»∞ KÕ~åºÅ #∞Oz "≥Úye.

'J=∞‡ HÀãÖ— #∞ ¿Ñ¶ãπ|∞H±Ö’ ¿+~ü KÕã≤ "≥Ú «ÎO „Ñ¨ÑÖKåxˆH <å Ñ¨ÙãÎHÍxfl ÑïK«Ü«∞OKÕ™ê~°∞ ã¨∞ˆ~O„ ŒQÍ~°∞. ¿+~ü KÕã≤#O Œ∞‰õΩ ã¨∞ˆ~O„ ŒQÍiH˜ ä•ºOH±û K≥Ñ¨Ù «∂ Wk Ñ¨ÓiÎQÍ <Õ#∞Ñ~°û#ÖòQÍ ~åã∞‰õΩ#flk Jx "≥∞~ÚÖò KÕ¿ãÎ, 'Z=i "≥∞ÑC HÀã"≥∂ ~å¿ãÎ Jk JO « ÉÏQÆ∞O_ÕkHÍ Œ∞. g∞ HÀãÖ ~åã¨∞‰õΩ<åfl~°∞ Hõ#ˆH JO « P¢~°ÌOQÍ LOk— JO@∂ ã¨∞ˆ~O„ ŒQÍ~°∞ WzÛ#"≥∞¿ã*ò <å‰õΩ KåÖÏ ãÖ`ÀëêxflzÛOk.

"åºãÖ K«kq# "åà◊¡O`å Ñ¨ÙãÎHõO HÀ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. Ñ¨ÙãÎHõO JOk# «~åfi « =∞m¡á¶È#∞¡ KÕ™ê~°∞. g∞~°∞ W\Ï¡ ~åã¨∂Î<Õ LO_»O_ç, ≥ÅOQÍ QÆ∞iOz ~åÜ«∞O_ç JO@∂.x[OQÍ W=hfl qO@∂ LO>Ë KåÖÏ QÆ~°fiOQÍ JxÑ≤OzOk. ZO`À =∞Ok H˘ «Î ¿ãflÇ≤Ï «∞Å#∞JOkOz# ÉÏÅº *Ï˝Ñ¨HÍÅ 'J=∞‡ HÀãÖ— Ñ¨ÙãÎHõO <å rq «OÖ’ KåÖÏ qÅ∞"≥·#k.

WOHÍ q∞yeáÈ~Ú# *Ï˝Ñ¨HÍÅ#∞ ~åÜ«∂Å<Õ ã¨∂ÊùiÎ HõeyOk. P ã¨∂ÊùiÎ À<Õ =∞~À*Ï˝Ñ¨HÍÅ áÈ`åxfl ‰õΩ@∞OÉÏxˆH HÍ Œ∞, P¢~°Ì Ç¨Ï$ ŒÜ«ÚÖ·# =∞Oz =∂#= ãÖ|O è•Å#∞PHÍOH∆OKÕ H˘ «Î q∞„ «∞Å‰õΩ JOkOKåÅ<Õ HÀiHõ À...

2013

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 107

108 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

ÉÏÑ¨Ù Œã¨∂Îs

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 109

=∞#∞+¨µÅ∞

– âı+¨#fl (HÍ<åÅ âı+¨yi ~å=Ù)

=∞x+≤ =∞~°∞ÔQ·áÈ`«∞#flÑ¨C_»∞, W^ŒÌ~°∞ =∞Ç¨ÏŸ#fl`« =∞#∞+¨µÅ#∞ `«ÅK«∞HÀ=_»O <åJ Œ$+ìO. J~Ú<å =∞izáÈ~Ú#k ZÑ¨C_»x?

D rq «O L#flO «=~°‰õΩ ~å*Ï~°O, ~°Oy Ñ≤xfl, z#fl ÉÏÑ¨Ù =∂ =∞#ã¨∞Ö’ JÖÏˆQLO\Ï~°∞.

~å*Ï~°O ~°Oy Ñ≤xfl WO\’¡ =∂ «=Ú‡à◊√¡, K≥Ö¡O_»¡ À =∂ P@Å∞, Hõ äŒÅ∞, *’‰õΩÅ∞,=∂@Å∞ J^À JO Œ"≥∞ÿ# ÉÏÅºO. P WO\’¡ P~ÀQÆºHõ~°"≥∞ÿ# ¿ãfiK«Ûù, Pf‡Ü«∞`å, „¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ#∞ =∂ Ñ≤xfl =∂‰õΩ PÇ¨~°OQÍ ÃÑ\ìOk. JÅ¡i, H˘\Ï¡@Å∞, q=Hõ∆ « P WO\˜KèåÜ«∞Ö’¡ HõxÑ≤OKÕq HÍ=Ù. =∂ «=Ú‡à◊√¡, K≥Ö¡O_»∞¡, z#fl ÉÏÑ¨Ù Ñ≤eKÕ 'âı+¨#fl— J<Õ Ñ≤Å∞Ñ¨Ù<å Ç¨Ï$ ŒÜ«∞ ã¨ÊO Œ#Ö’ JÖÏˆQ LOk.

ZO`À „Ñ¨âßO «"≥∞ÿ# ~å*Ï~°O WO\˜x, P WO\˜ QÆ∞=∞‡OÖ’ JQÆ∞_»∞ ÃÑ\ì# „Ñ¨u=∞x+≤ ZÑ¨Ê\˜H© =∞~°=ÖËx ~°Oy Ñ≤xfl, z#fl ÉÏÑ¨Ù ÖÏO\˜ =∞#∞+¨µÅx ZÖÏ =∞~°∞™êÎO.

=∞x+≤ =∞~°∞ÔQ· Õ «Ñ¨Ê!

2013

110 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 111

QÆ∞O_≥ K«Ñ¨Cà◊√¡

– =~°=~°~å=Ù

XHõ Ñ¨zÛQÍÜ«∞O =∞izáÈ=_®xH˜Zxfl áê « *Ï˝Ñ¨HÍÅ áê «~°∞¡ «qfi fã¨∞Î<åflOXHõ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# Œ∞óMÏxfl ^•K«∞HÀ=_®xH˜Zxfl PKåÛù Œ#Å Hõ$„u=∞`åfixfl HõÑ¨C‰õΩO@∞<åflO=∞ø#O ÉèíiOK«ÖËx =∂#=`å ã¨‡ $uxK≥Ñ¨ÊÖËx =∂@ =∞~°∞QÆ∞[˚=Ù «∞#flkHõà◊√¡ áÈQ˘@∞ì‰õΩ#fl "≥Å∞QÆ∞#∞HÍiáÈÜÕ∞ Hõhflàı¡O K«∂Ñ¨QÆÅ=ÙÃÑ Œ=ÙÅÃÑ· PiáÈ~Ú# z~°∞#=Ùfi#∞ZO_çáÈ~Ú# ÃÑ Œ=ÙÖËO K≥Ñ¨ÊQÆÅ=Ù#∞=Ùfi #_çzáÈÜ«∂Hõ QÍhh J_»∞QÆ∞*Ï_» =∂ Hõ~°÷O HÍÖË Œ∞#∞=Ùfi =∂ ÉèÏ=#Ö’ q∞ye áÈ~Ú#Ñ¨C_»∞ QÍhh „Ñ¨ÉèÏ=O =∂ g∞ Œ ≥eã≤ ~åÖË Œ∞#∞=Ùfi „¿Ñ=∞=Ù, =∞=∞HÍ~åxq¿ã==Ù, ÃãÂ÷~åºxq~åQÆ ÕfiëêÅ Hõf «=∞x J| ŒúO K≥Ñ¨Ê#∞ QÍx#∞=Ùfi `åºQÍxq, #∞=Ùfi =∞x+≤q=∂ =∞ èŒº #∞O_ç "≥o¡áÈ~Ú# x#∞fl=∂Ö’H˜ ≥K«∞ÛHÀ=_®xH˜ =º~°÷ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ Zxfl?=∂ QÆ∞O_≥Ö’¡ |~°∞"≥‰õΩ¯ «∞#fl x#∞flQÆ∞O_≥Å g∞Oz kOK≥Ü«∞º_®xH˜qÑ¶Å „Ñ¨Ü«∂ã¨Å∞ Zxfl?=∂ =∞#ã¨∞ =∂ =∂@Ö’¡, =∂ Ñ¨#∞Ö’¡, x@∂ì~°∞ÊÖ’¡

112 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

ÕeHõ~Ú Õ ZO « ÉÏQÆ∞O_»∞#∞!=∂ KÕ «∞Å∞, QÆ∞O_≥ Ö’ «∞Ö’¡H˜ [~°[~° *Ï~°∞ «∞#fl<≥ «∞Î\˜ À x#∞fl KÕ Œ∞HÀQÆey Õ ZO « ÉÏQÆ∞O_»∞#∞!#∞=Ùfi =∂Ö’H˜ =∞m¡ |uH˘¿ãÎ ZO « ÉÏQÆ∞O_»∞#∞!=∞~°˜Oz =∂Ö’ | «∞‰õΩ «∞#fl x#∞fl "Õ∞=ÚQÆ∞iÎ¿ãÎ WOÔHO « ÉÏQÆ∞O_»∞#∞!

14.3.81

J=∞‡ Œã¨∂Îs

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 113

"åo¡ ŒÌ~°∂ – ~å*Ï~°O– =~°=~°~å=Ù

PÜ«∞# Ñ¨Ù>Ëì <å\˜H˜ WOHÍ "≥Ú Œ\˜ „Ñ¨ÑÖK« Ü«Ú ŒúO "≥Ú ŒÅ∞ HÍÖË Œ∞. *ÏfÜ«∞HÍO„ÔQãπ áêsìH˜ QÍOnèr <åÜ«∞Hõ «fiO ~åÖË Œ∞. ¿ãì\ò HÍO„ÔQãπ "≥Ú Œ\˜ ã¨ åº„QÆÇ¨ÏO (1938)J@∞ ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £Ö’ QÍh, W@∞ =~°OQÆÖòÖ’ QÍh [iˆQ<å\˜H˜ PÜ«∞#‰õΩ W~°"≥· S Œ∞ãO= «û~åÅ =Ü«∞ã∞ =zÛ Ñ\ÏfisysÖ’ ‰õÄ_» Pi Õi LO_ç LO\Ï_»∞. Ñ\Ïfisys QÆ∞=∞™êÎÑ#∞Å∞ å\HÍÜ«∞Å, ~åÜ«∞QÆ∂_≥O =O\ „QÍ=∂Ö’¡ KÕã∂Î LO_»_»O, ~å[=~°O`À å\HÍÜ«∞ÅÔ~_ç¤ ‰õΩ@∞Oc‰õΩÅ‰õΩ L#fl ã¨xflÇ≤Ï « |O èŒ∞`åfiÅ∞, ãÖ|O è•Å∞, `å\˜HÍÜ«∞Å Éèí∂™êfiq∞QÍHõ#fl XHõ PÖ’K«<åÑ¨~°∞_»~Ú# ÃÑ ŒÌ=∞x+≤QÍ, ~°K«~Ú «QÍ, =∞Oz =º=™êÜ«∞"Õ «ÎQÍ ‰õÄ_®¿Ñ~°∞ ≥K«∞Û‰õΩO@∞#fl á⁄@¡Ñë¡ ~å=∂~å=Ù QÍi`À J#∞|O èŒO PÜ«∞# g∞ Œ `˘e „Ñ¨ÉèÏ=OJ~Ú LO@∞Ok. á⁄@¡Ñë¡ ~å=∂~å=ÙQÍ~°∞ 1938 ¿ãì\ò HÍO„ÔQãπ „Ñ¨ äŒ=∞ ã¨ åº„QÆÇ¨ÏOÖ’áêÖÁæx JÔ~ãìÜ«∂º_»∞.

1913‰õΩ 38H˜ =∞ èŒº# ≥ÅOQÍÖ’ KåÅ ÑïÏ=∂Å∞ [iQÍ~Ú. =ÚYºOQÍ1918Ö’ "≥Ú^Œ\˜ „Ñ¨ÑÖK« Ü«Ú^ŒúO =Úy™êHõ „Ñ¨ÑÖK« "åºÑ¨ÎOQÍ XHõ „Ñ¨*Ï™êfiq∞Hõ"å`å=~°O U~°Ê_çOk. 1920Ö’ HÍO„ÔQãπ áêsìH˜ QÍOnèr <åÜ«∞Hõ «fiO =zÛOk. 1921Ö’PO„ èŒ [# ˆHO„ Œ ãÖÑ¶∞O U~°Ê_çOk. 1922Ö’ Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì U~°Ê_çOk. JÑ¨Ê\˜H≥Å∞QÆ∞ ã¨=∂[OÖ’ ãÖÑ¶∞ãÖã¨ ~°À Œº=∞O „Ñ¨ÉèÏ=O ÃÑ~°∞QÆ∞ «∞#flk. HõO Œ∞‰õÄi, y_»∞QÆ∞,

QÆ∞~°*Ï_»Å „Ñ¨ÉèÏ=O H˘O « ã¨=∞HÍb#OQÍ ≥ÅOQÍÖ’ H˘=Ú„~åA ÅHõ∆ ‡~å=Ù, _®Hõì~üJK«Û=∂O|Å •HÍ, NHõ$+‚ Õ=~åÜ«∂O„ èŒ ÉèÏëê xÅÜ«∞O ™ê÷Ñ# (1901) •fi~å JH<ÕÑe¡*Ï#H˜~å=∞~å=ÙÅ =O\˜ "åi ^•fi~å ‰õÄ_» "åºÑ≤ã¨∞Î#flk.

`«# J#fl^Œ=Ú‡Å`À Pã≤Î `«QÍ^•Å QÆ∞iOz =~°OQÆÖò, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ÅÖ’ L#fl=H©à◊¡ ŒQÆæiH˜ uiˆQ „Hõ=∞OÖ’ =∂ ÉÏ=QÍiH˜ =~°OQÆÖòÖ’ HÍà’r ~å"Õ∞â◊fi~°~å=Ù, P=O «û"≥OHõ„\Ï=Ù, `åO„_» "≥OHõ„\Ï=∞ #~°ûÜ«∞º =O\˜ "åà◊¡ À ÑïK«Ü«∂Å∞, ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ Œ∞Ö’

114 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

Z<£ÔH ~å=Ù, QÀáêÅ~å=Ù ZHÀƒ>Ë, QÆ∞O_Õ~å=Ù Ç¨Ï~å¯s (ãÖã¨ $ « ÑÖ_ç «∞_»∞), ÃÑ~°∞=∂à◊¡ÑÖ_ç\ò =O\˜ "åà◊¡`À ÑïK«Ü«∂Å∞ *ÏfÜ≥∂^Œº=∞ ÑïK«Ü«∂xH˜ ‰õÄ_» ^ÀÇ¨Ï^ŒO KÕã≤LO\Ï~Ú.

~å[=~°O „QÍ=∞O qã¨∞#∂i Õâ◊=ÚMò‰õΩ g∞~ü L™ê‡<£ Jb MÏ<£ WzÛ# J~°"≥·„QÍ=∂Ö’¡ XHõ>ÿ LO_®e. JO>Ë D J~°"≥· „QÍ=∂Ö’¡ Ñ¨#∞flÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕ¿ã JkèHÍ~°Oqã∞#∂i ~å=∞K«O„^•Ô~_ç¤H LO_Õk. <å z#fl «#OÖ’ J@∞ Tà’¡ |OQÆàÏ WO\ =ÚO Œ∞‰õΩ,P «~åfi « Ti |Ü«∞@ Hõ@∞ì‰õΩ#fl WO\˜H˜ ‰õÄ_® Õâ◊=ÚMò ÉÏH©Å∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«∞_®xH˜=zÛ# ~ÀÇ≤ÏÖÏ¡Å#∞, J~°|∞ƒÅ#∞ <Õ#∞ K«∂ã¨∞ÎO_Õ"å˜fl. P*Ï#∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ~Ú# "åà◊¡ "Õ+¨ÉèÏ+Å∞, ÉÁ_À¡ K«∞~°Hõ «∞ÎÅ∞ K«∂¿ãÎ ÉèíÜ«∞=∞ÜÕ∞ºk. "åà◊√¡ ≥Å¡"å~°‰õΩO_®<Õ =zÛ "≥o¡áÈÜÕ∞^•HÍWO\’¡ XHõ xâ◊≈|Ì ÉèíÜ«∞, PO^Àà◊# "å`å=~°O LO_Õk. "åà◊¡ HÀãÖ HÀà◊√¡, HÀ_çQÆ∞_»∞¡,"åã¨# aÜ«∞ºO =O@Å`À áê@∞ ã¨HõÅ =∞~åº ŒÅ∞, =∞i L~°∂ÌÖ’ UO #K«Û K≥Ñ≤Ê K«„Hõ =_ô¤J~Ú<å WzÛ ÑÖ¿Ñ"å_À QÍh "åà◊√¡ "≥o¡áÈÜ«∂Hõ QÍh TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩ<Õ "åà◊¡O HÍ Œ∞.

XHõ"≥·ÑÙ ZO`À ãÇÏ[OQÍ D ‰õΩ@∞O|O ã‘fiHõiOz# QÀáêÅ~° «flO J=fi, "≥OHõ@ÅH∆ ‡J «ÎÅ∞ – «~åfi « HÍÅOÖ’ K«kq# #=ÅÖ’¡x áê„ «Å=Öˇ, WÑ¨C_»∞ QÆ∞~°∞ÎH˘™êÎ~°∞. WÑ¨C_»∞*Ï˝Ñ¨HõO KÕã¨∞‰õΩO>Ë ZO.Zãπ. ã¨∞|ƒÅH∆ ‡ =Öˇ áê_»QÆeˆQ^À ÖË À ≥eÜ«∞ Œ∞ QÍh P"≥∞JO «\˜ PHõ~°¬©Ü«∞"≥∞ÿ# Hõà◊ À ZÑ¨C_»∂ #=Ùfi «∂ Ñ¨ÅHõiOKÕk. W Õ „QÍ=∞OÖ’x D‰õΩ@∞O|O #∞OKÕ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅO Œ~°∂ ÉÏQÍ K« Œ∞=ÙH˘x, q^•º=O «∞Ö·<å~°∞ – ÃÑ ŒÌ "åo¡ ŒÌ~°∂<å‰õΩ z#fl «#OÖ’#∂, =∞~° rÖ’#∂ Láê è•ºÜ«ÚÅÜ«∂º~°∞. Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ WO « JHõ∆~°O =ÚHõÑ¨_çO ŒO>Ë, =∞~° rÖ’<Õ K«i„ «, ™êOÑ¶≤∞Hõ âß¢ãÎO K« Œ∞=Ù =O@ |\ìO ŒO>Ë "åà◊¡ =Å¡<Õ.giÖ’ =∂ =∞~° r \©K«~ü =∂@Ö’¡ Ñ¶Óº_»Öò „ÉÏÇ¨Ï‡©Ü«∞ Éèí∂™êfi=∞ºO Ñ¨@¡ Hõã≤, "≥@HÍ~°O‰õÄ_» èŒfixOKÕk.

<Õ#∞ Ñ¨Ù\ì# Ô~O_»∞ =¸_Õà◊¡‰õΩ =∂ JHõ Ü«∞º‰õΩ ÃÑà◊¡~Ú LO@∞Ok. Ô~O_»= „Ñ¨ÑÖK«Ü«Ú ŒúO =ÚQÆ∞ã¨∞Î#fl ~ÀAÅ∞. PO„ èŒ =∞Ç¨ã¨Éèí <åÜ«∞Hõ «fiO Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì KÕ «∞Ö’¡H˜=ã¨∞Î#fl ~ÀAÅ∞. z# ÃÑO_®ºÅÖ’ J@∞ ÃÑO_®ºÅ ~åÑ¶∞=~å=Ù, PÜ«∞# K≥Ö¡Å∞ â◊‰õΩO «ÅHõ=¸ºxã¨∞ì ÉèÏ=*ÏÅO`À, W@∞ =∂ J#flÜ«∞ºÅ∞ ÃÑO_®ºÅ ~å=∂#∞[~å=Ù, âı+ÿi~å=ÙÅ∞HÍO„ÔQãπ ÉèÏ=*ÏÅO`À Ñ¨ÓiÎHÍÅO ~å[H©Ü«∂Ö’¡H˜ "≥à◊√Î#fl ~ÀAÅ∞. ~å*Ï~°O „QÍ=∞OÃÑ·W@∞ ÃÑO_®ºÅ ~åÑ¶∞=~å=Ù #∞Oz J@∞ ~å[=~°O Ô~_»¡‰õΩ |O èŒ∞=ÙÖ·# èŒ~°‡™êQÆ~°O `ÀHõÅ"åà◊√¡, #ÅQ˘O_» lÖÏ¡ #∞Oz cèq∞Ô~_ç¤ #~°ã≤OÇ¨Ô~_ç¤, #„~å ~åÑ¶∞=Ô~_ç¤ =O\˜ "åà◊¡ #∞OzHõ=¸ºxã∞ì áêsì „ÑÉèÏ==¸ LOk. ÑÅ¡QÆ∞@ì #∞Oz á⁄@¡Ñe¡ ~å=∞QÀáêÅ~å=Ù, å\HÍÜ«∞Å#∞Oz á⁄@¡Ñë¡ ~å=∂~å=Ù, =∂ J#flÜ«∞ºÅ∞ ã¨~ ãï – HÍO„ÔQãπ „Ñ¨ÉèÏ==¸ L#flk.

≥ÅOQÍ ™êÜ«Ú èŒ Ô~· åOQÆ áÈ~å@OÖ’ áêÖÁæx, <åÜ«∞Hõ «fiO áÈ~å@O q~°q∞Oz#«~åfi « TiH uiy =zÛ | «∞‰õΩ ≥~°∞=Ù‰õΩ Ug∞ ÖËx "≥OHõ@Ü«∞º, |Çïâß ÉèíQÆfl ÇÏ$ ŒÜ«∞O`À

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 115

áê@Å∞ áê_»∞ «∂ =∂ JHõ Ü«∞º WO\˜ =ÚO Œ∞‰õΩ =zÛ =∞=∞‡efl Ñ¨ÅHõiOK«_»O <åH˜Ñ¨Ê\˜H©QÆ∞~°∞Î‰õΩ =ã¨∞ÎOk. PÜ«∞##∞ JO Œ~°∞ Ñ≤zÛ "≥OHõ@Ü«∞º J<Õ "åà◊√¡ QÍh PÜ«∞#‰õΩ =∂JHõ Ü«∞º, ÉÏ=Å g∞ Œ KåÖÏ Q“~°=O LO_Õk. "åà◊√¡ ‰õÄ_® J «xfl KåÖÏ P ŒiOKÕ"åà◊√¡.J «_≥Ñ¨C_»∂ '~°OQÆ∞ ~°OQÆ∞Å=∂i <≥=Ù~°Ü«∞º, h ~°OQÆ∞ É·~°OQÆ=∂Ü≥∞ <≥=Ù~°Ü«∞º— '™êìe#∂,h Z„~°Ãã·#ºO— J<Õ áê@Å∞ áê_»∞ «∞O_Õ"å_»∞.

PO„ èŒ =∞Ç¨ã¨Éèí – P «~åfi « HÍÅOÖ’ ¿ãì\ò HÍO„ÔQãπ, Hõ=¸ºxã¨∞ìÅ∞, ~°*ÏHÍ~°∞¡ –JO>Ë 1946–47 =∞ èŒºHÍÅO |Ç¨ïâß ≥ÅOQÍ Ñïã≤÷u [áê#∞ ™ê„=∂[º"å Œ =ºuˆ~HõÜ«Ú ŒúHÍÅOÖ’ K≥·<å`À áÈÅÛ=K«∞Û<Õ"≥∂. "≥\ì "åà◊√¡, P_»ÉÏÑ¨Å∞ "≥Ú ŒÅ∞H˘x èŒxHõ Ô~· «∞Å=~°‰õΩ Ñ¶Óº_»Öò Éèí∂™êfi=∞º x~°O‰õΩâ◊ ~å[iHõO Ñ¨@¡ QÆ∞O_≥Ö’¡ XHõ Õfi+¨ ÉèÏ"åxfl •K«∞H˘<À,„Ñ¨Hõ\ÕKÀ =∞ã¨Å∞H˘<Õ =∞#∞+¨µÖÏ¡ LO_Õ"åà◊√¡. „Ñ¨ «ºHõ∆OQÍ [g∞O^•s *Ïw~åÌs, Õâ◊=ÚMò,Õâ◊áêO_ÕÅ – |_® Éèí∂™êfi=ÚÅ ÃÑ «Î#O K≥e¡# „QÍ=∂Ö’¡ «Ñ¨Ê „QÍ=∂kèHÍ~°∞Å∞ ‰õÄ_®

ÑQÆ\ ÑÓ@ ã~å¯~°∞ ¿ã=Ö’, ~å„uÑÓ@ ã~å¯~ü =ºu~Hõ „Ñ*Ï áÈ~å\ÏÅ‰õΩ Ñ~ÀHõ∆ ãÇÏHÍ~°OJOkOKÕ Ñ¨#∞Ö’¡ LO_Õ"åà◊¡#∞‰õΩO\Ï#∞.

~å*Ï~°O Tà’¡ |OQÍ¡Ö’ |O‰õΩÖ’¡ #∞Oz „Ñ¨"Õt¿ãÎ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù "≥∞@∞¡ ZH˜ Õ XHõ>ËqâßÅ"≥∞ÿ# QÆk, =O\˜Å∞¡. =∂ JHõ Ü«∞º ÃÑà◊¡Ü«∂ºHõ <Õ#∞ z#fl «#OÖ’ K«∂ã≤# WÅ∞¡. P|O‰õΩÖ’¡ #∞Oz K«Hõ QÍ áÈ Õ Ö’Ñ¨Å áêe"åà◊¡ Wà◊√¡ LO_Õq. |OQÍ¡ |Ü«∞@ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù„ÉÏÇ¨Ï‡Å WÅ∞¡, Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù =∂ˆ~Ñë¡"åà◊¡ |OQÍ¡, „Ñ¨Ç¨Ïs, =ÚO Œ∞‰õΩáÈ Õ áêQÍÅ"åà◊¡ Wà◊∞¡.

=∂ JHõ Ü«∞º ÃÑO_®ºÅ #∞Oz ZÑ¨Ù_≥·<å ##∞fl "≥O@ Éˇ@∞ìH˘x áÈÜÕ∞k. P WO\’¡XHõ K≥Hõ LÜ«∂ºÅ Q˘Å∞ã¨∞Å`À "ÕÖÏ_»∞ «∂ LO_Õk. ^•x g∞ Œ ‰õÄ~ÀÛÉˇ\ì <å AÅáêÅxO_® X «∞ÎQÍ #∂<≥ ~å¿ãk. «ÅO\˜ áÈ¿ãk. =∞m¡ X «∞ÎQÍ H˘|ƒi #∂<≥ ~å¿ãk. U"Õ"ÀJáêÊÅ∞ KÕã≤ ÃÑ>Ëìk. HÍx P_»∞HÀ=_®xH˜ JHõ _≥=fi~°∂ `À\˜ Ñ≤Å¡"åà◊√¡ LO_Õ "åà◊√¡ HÍ~°∞.<å‰õΩ `˘q∞‡ Õà◊√¡ =KÕÛ =~°‰õΩ ‰õÄ_® P"≥∞‰õΩ ãÖ`å#O HõÅQÆHõáÈ=_»O =Å¡, ##∞fl, =∂~å èŒHõ #∞, «e¡ÖËx =∂ "Õ∞#HÀ_»Å∞ ÅH∆ ‡ (=∂ ÉÏ=, JHõ Ü«∞º P"≥∞#∞ "≥OHõ@=∂‡ JxÑ≤Å∞K«∞‰õΩ<Õ"åà◊√¡) x ZO`À QÍ~å|O KÕ¿ãk. P |O‰õΩÅ #∞Oz ‰õΩ_çKÕu "≥·Ñ¨Ù Ö’ÑëH˜áÈ Õ ~å*Ï~°O áÈbã¨∞ Ñ¨>ËÖò KÕã≤# =∂ ÅH∆Í‡~å=Ù ÉÏ= WÅ∞¡ LO_Õk. P WO\’¡ W ŒÌ~°∞JHõ Ü«∞ºÅ∞ LO_Õ"åà◊√¡. ÃÑ^•Ì"≥∞ XHõ ‰õÄ «∞~°∞ HõÅQÆQÍ<Õ q «O «∞=~Ú#@∞¡#flk. ÅH∆Í‡~å=ÙÉÏ=QÍiH˜ ‰õÄ_® ãÖ`å#O HõÅQÆÖË Œ∞. Hõ#∞Hõ P JHõ Ü«∞º ‰õÄ_® ##∞fl KåÖÏ QÍ~å|OKÕ¿ãk. <åˆHg∞ `ÀKÕk HÍ Œ∞. D QÍ~å|O LH˜ iaH˜ i KÕ¿ãk.

P WO\’¡ XHõ á¶⁄\’ LO_Õk. ZÑ¨C_»∂ •xx KåÖÏ Pâ◊Û~°ºOQÍ K«∂ã¨∞ÎO_Õ "å˜fl.=∂ ÉÏ=, PÜ«∞# |O èŒ∞=ÙÖ’, q∞„ «∞Ö’ ≥eÜ«∞ Œ∞. ã¨=∞ =Ü«∞ã¨∞¯Å∞ – JO ŒiH© y~åÌ=sHõ\ÕQÆ∞Å∞. HÍÅ~ü ÖËx Ñ¶ÙÖò+¨~°∞ìÅ∞. "å\˜ÃÑ· HÀ@∞¡. aà◊¡OK«∞QÀK«∞Å`À èÀ «∞Å∞. HÍà◊¡‰õΩ|∂@∞¡.

116 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

ÃÑO_®ºÅÖ’ Hõ •z üQÍ U ~å„`À, ≥Å¡"å~°∞*Ï=Ú<Àfl HõxÑ≤OKÕ =∂ J#flÜ«∞ºÅJu ™ê è•~°"≥∞ÿ# MÏn ÖË • ≥Å¡\˜ PÇ¨~°ºO`À D á¶⁄\’#∞ áÈÅ∞Û‰õΩ<Õ"å˜fl.

ÃÑO_®ºÅ‰õΩ =∂ JHõ Ü«∞º =zÛ<å, ~å*Ï~°O =∂ J#flÜ«∞ºÅ∞ =zÛ<å JÑ¨Ê\˜HzuH˜áÈ~Ú# =∂ ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ =∂ JHõ Ü«∞º KåÖÏ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã¨∞Î#fl Œx <å‰õΩ J~°÷OJÜÕ∞ºk. Ñ¨k =∞Ok ãÖ`å#O QÆÅ =∂ WO\˜ |~°∞=Ù H˘O « «yæOK«_®xH˜ ‰õÄ_® z#fl"åà◊¡<≥ÑC_»∂ «# "≥O@ fã∞‰õΩáÈÜÕ∞ Œx ‰õÄ_® JxÑ≤OKÕk. P ~ÀAÖ’¡ JHõ Ü«∞º W@∞=O\˜ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∂ÅO>Ë ÉÏ= P"≥∂ ŒO LO_Õ LO_®e QÆ •.

1947 z=i ~ÀAÖ’¡ XHõ L ŒÜ«∞"Õ∞ ÃÑO_®ºÅÖ’ =∂ WO\˜ =ÚO Œ∞ XHõ ÃÑ ŒÌq∞e@s „@‰õΩ¯ xO_® zÑ¨Ê \’Ñ‘Å áÈbã¨∞Å∞ =KåÛ~°∞. "åà◊¡ "≥O@ ¿Ñ ŒQÍ HõxÑ≤OKÕ XHõJu ™ê è•~° =∞x+≤ L<åfl_»∞. WÑ¨Ê\˜ ÉèÏ+¨Ö’ W<£á¶ê~°‡~ü. PÜ«∞# ÃÑO_®ºÅ ~åÑ¶∞=~å=Ù#∞Ñ¨\ì™êÎ#x fã¨∞‰õΩ =KåÛ_»@. PÜ«∞<≥O Œ∞‰õΩO\Ï_»∞! ™êÜ«Ú èŒ Ô~· åOQÆ áÈ~å@O L èŒ$ «OQÍL#fl ~ÀAÅ∞ (P «~åfi « H˘kÌ ~ÀAÅ‰õΩ PÜ«∞# =∞ÖÏ¯Ñ¨Ù~°O QÆ∞@ìÖ’¡ JÔ~ãìÜ«∂º_»∞. ~‰õΩÅÅH∆Í‡Ô~_ç¤ J<≥\ÏÜ«∞#<Õ"≥∂ áÈbã¨∞Å∞ HÍeÛ K«Oáê~°∞.) Ñ¨xÖ’ Ñ¨xQÍ áÈbã¨∞Å∞ =∂ WO\’¡‰õÄ_® Œ∂~å~°∞. á⁄ ŒÌ\˜Ñ¨Ó@ Hõ#∞Hõ =∂ ÉÏÑ¨Ù WO\’¡<Õ L<åfl_»∞. PÜ«∞##∞ ÃÑ~°∞=∂à◊¡WO\’¡ ^•z =∂ J=∞‡ =∞#™êÅ K«∞@∂ì a_»¤Å#∞, Ñ≤Å¡Å#∞ KÕ~°∞ÛH˘x =∞QÆ"åà◊√¡ Z=~°∂ÖË~°x "åà◊¡#∞ J Œ~°Q˘\ì "≥à◊¡Q˘\ìOk. =∂ ÉÏÑ¨Ù =∂ ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º HÀãÖ áÈbã¨∞Å∞ ~å=_»OJ==∂#OQÍ ÉèÏqOz =∞=∞‡efl ÇÏ#∞=∞H˘O_»‰õΩ ÑOÑ≤OKå_»∞. HÍx P<å\ #∞Oz =∞#ã∞Ö’UO ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_À QÍOnèr K«xáÈ~Ú# <≥Å ~ÀAÅˆH K«xáÈÜ«∂_»∞. D Ö’Ñ¨Å =∂Ç¨Ï#∞=∞H˘O_» WO\˜H˜ ‰õÄ_® áÈbã¨∞Å∞ =∂ Ô~O_»= J#flÜ«∞º âı+ÿi~å=Ù#∞ JÔ~ã¨∞ìKÕÜ«∞_®xH˜ =KåÛ~°∞. JÑ¨C_»∞ ‰õÄ_® =∂ J=∞‡, JHõ Ü«∞ºÖË J_»∞¤H˘x PÜ«∞##∞ "≥#∞Hõ"≥·Ñ¨Ù^˘_ç¤ •i #∞Oz ÑOÑ≤OKå~°∞. PÜ«∞#ÑÙ_»∞ =~°OQÆÖò HÍO„ÔQãπ áêsì PÑ¶‘ã∞ Ãã„ÔH@s. PÜ«∞##∞Ñ¨\ì™êÎ#x áÈbã¨∞Å#∞ =∂ "Õ∞#ÉÏ"Õ XHÍÜ«∞# fã¨∞‰õΩ =KåÛ_»∞. K≥qáÈQÆ∞ LO@∞O ŒxQÆ∞~°∞Î ‰õÄ_® K≥áêÊ_»∞. =∂ âı+ÿi J#flÜ«∞º‰õΩ JÑ¨Ê\˜ #∞Oz WOHõ K≥q áÈQÆ∞ ÖË Œ∞. Dã¨=∞Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® =∂ ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ ÃÑ ŒÌ k‰õΩ¯QÍ L#flk =∂ JHõ Ü«∞º, ÉÏ=ÖË. =∂TiH˜ =¸_»∞ "≥∞ÿà◊¡ Œ∂~°OÖ’<Õ LO_»_»O, =∞Oz ã≤÷uÖ’ LO_»_»O =Å¡ ‰õÄ_®<Õ"≥∂.

=∂ ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º ~å=∂#∞[~å=Ù Éˇ["å_» HÍO„ÔQãπ PÑ¶‘ã¨∞Ö’ LO_»_»O =Å¡ =∂ÉÏÑ¨Ù K«xáÈÜ«∂Hõ, PÜ«∞# z`åÉèíã¨‡O, Jã≤÷HõÅ∞ fã¨∞H˘x =∂ ‰õΩ@∞O|=∞O`å Éˇ["å_»"≥o¡áÈÜ«∂O. JÑ¨C_»∞ =∂ ~å*Ï~°O JHõ Ü«∞º, ÉÏ=Å∞ ‰õÄ_® =∂`Àáê>Ë ÃãÃÑìO|~ü ^•HÍJHõ _Õ L<åfl~°∞. áÈbã¨∞ K«~°º ¿Ñi@ Ü« xÜ«∞<£ Ãã·xHõ ^•_ç «~åfi «<Õ "Õ∞O uiy =KåÛO.

1950Ö’ <Õ#∞ =∞~° rÖ’ S^À «~°QÆuÖ’ KÕ~åHõ ~å*Ï~°O ZÑC_»∞ áÈ~Ú<å ÉÏ=`ÀXHõ ã¨=∞ã¨º =KÕÛk. <å ≥eq Õ@Å QÆ∞iOz =∂ WO\’¡ KåÅ Ju JOK«<å LO_Õk. <Õ#∞"åãÎ"åxH˜ ÉÁ\Ï ÉÁ\© ≥eqQÆÅ"å˜fl. ≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨, LKåÛ~° H˘OK≥O "≥∞~°∞ˆQ"≥∂ HÍh

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 117

q∞QÆ å Jxfl\’¡ ZO «HõO Õ. PÜ«∞<Õ"≥∂ ÉÏq H˘Å «Å ÖˇHõ Å∞, Éèí∂q∞ H˘Å «Å ÖˇHõ Å∞J_çQ"å_»∞. ≥Å∞QÆ∞ Ñ¨ ŒºO K«∂ã≤ K« Œ==∞<åfl, K≥¿ÑÎ ~åã≤<å «Ñ¨CÅ∞O_ÕqHÍ Œ∞ QÆ#∞Hõ DÖˇHõ Å∞ ~åHõ ≥Å¡"≥ÚÇ¨ÏO "Õ¿ãÎ Éèíà◊√¡=∞x #"Õfi"å_»∞. Ñ¨ Œ= «~°QÆu (1956)Ö’ ##∞fl ÖˇHõ Å∞=kÖË =~°‰õÄ <åH© Ñ¨sHõ∆ «Ñ¨ÊÖË Œ∞.

<Õ#∞ =∞~° rÖ’ KÕi# <≥ÅÖ’¡<Õ PQÆãπì 13, 1950# =∂ ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º ÃÑO_®ºÅ~å=∂#∞[~å=Ù Hõ∆Ü«∞ "åºkè`À K«xáÈÜ«∂_»∞. JÑ¨Ù_»∞ =∂ JHõ¯Ü«∞º J<å~ÀQÆºO`ÀÇ¨Ï#∞=∞H˘O_»Ö’ "åà◊¡ P_»a_»¤ WO\’¡ LO_ç zH˜ «û KÕ~ÚOK«∞‰õΩO@∞#flk. =~å¬HÍÅO.Éè’~°∞# "å# ‰õΩ~°∞ã¨∞Î#flk. #tHõÅ∞¡, ÃÑO_®ºÅ =∞ èŒº# PˆH~°∞ "åQÆ∞ ~À_»∞¤ g∞Oz, Ô~·ÖËfi „a_çg∞Oz á⁄~°∞¡ «∞#flk. =∂ JHõ Ü«∞º WOHÍ U_®k xO_»x áêÑ¨ À "åQÆ∞ J@∞"≥·Ñ¨Ù ky, Ô~·ÖËfi„a_ç g∞Oz #_çz =zÛ =∂ J#flÜ«∞º =∞$ « ÕÇ¨ÏO áê^•Å = ŒÌ P áêÑ¨#∞Oz g∞ Œ Ñ¨_çU_»fi_»O <åH˜Ñ¨Ê\˜H© =∞~°Ñ¨Ù~åx qëê Œ Œ$â◊ºO.

=∂ JHõ Ü«∞ºq qâßÅ"≥∞ÿ# <Õ„`åÅ∞. QÍeÖ’ Zyˆ~ LOQÆ~åÅ A «∞Î. #qfi Õ Ñ¨à◊¡ãÖ^Œ∞ #∞Oz ^Œ~°Ç¨ãÖ "≥ÚÇ¨ÏO g∞kH˜ áêH˜#@∞¡QÍ Z^Œ∞\˜ "åà◊¡ g∞kH˜ "≥Å∞QÆ∞Å∞„Ñ¨ãïã¨∞Î#fl@∞¡O_Õk.

1950 #∞Oz 55 ^•HÍ ‰õÄ_» =∂ ^•"≥∂ Œ~°~å=Ù J#flÜ«∞º P èŒfi~°ºOÖ’ <Õ<ÕHÍ‰õΩO_® =∂ |O èŒ∞=ÙÅ Ñ≤Å¡Å∞, =∂ ÉÏÑ¨Ù, ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞ºÅ q∞„ «∞Å Ñ≤Å¡Å∞ =∂ ŒQÆæ~° LO_çK« Œ∞=Ù‰õΩO@∞O_Õ "åà◊√¡. Z‰õΩ¯= HÍÅO ~åQÆ#fl Œ~åfi[Å L#fl =Úã≤Ñ¨@¡ "åà◊¡ WO\’¡L<åflO. JÑ¨C_»∞ Ñ¨\Ïfisyi Ñ¨#∞Å g∞ Œ =∂ Ñ¨Å¡QÆ∞@ì, ~å*Ï~°O ÉÏ=Å∞, QÆi"≥∞à◊¡Ñë¡J#flÜ«∞ºÅ∞ =ã¨∞ÎO_Õ"åà◊√¡. "åà◊√¡ =¿ãÎ =∂‰õΩ ãÖ Œ_ç. ZO Œ∞HõO>Ë J#flOÖ’H˜ |∂Ok,ÃÑ~°∞QÆ∞ ≥Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<Õ"åà◊√¡. =∂‰õΩ P ~ÀA J#flOÖ’H˜ K«Å¡, u#_®xH˜ |∂Ok ^˘iˆHq.

<Õ#∞ HÍÖËrÖ’ KÕi<åHõ, =ÚYºOQÍ _ç„wÖ’H =KåÛHõ <å‰õΩ ¿ãflÇÏ |$O ŒO qÑs «OQÍÃÑiyOk. =∂ JHõ Ü«∞º J<å~ÀQÆºO`À<À, „Ñ¨ã¨"åxHÀ <≥ÅÅ «~°|_ç Ç¨Ï#∞=∞H˘O_»Ö’ã¨„ «OÖ’ QÍh, H˜~å~Ú WO\’¡ QÍh LO@∂ LO_Õk. J@∞=O\˜ ~ÀAÅhfl <Õ#∞ "åà◊¡ŒQÆæ~. á⁄ Œ∞Ì# ux |Ü«∞@Ñ¨_ç Õ HÍÖËl J~ÚáÈ~Ú<å Ç¨Ï#∞H˘O_» KÒ~°™êÎ \˜l ~å=Ù

>ËÅ~üÖ’<À, U ≥·<å Ç≤ÏOn ã≤x=∂Ö’<À QÆ_çÑ≤ U ~å„`À =¿ãÎ =∂ JHõ Ü«∞º HÍK«∞H˘x‰õÄK«∞x J#flO ÃÑ>Ëìk. =∂ ÉÏ=Ü«∞º <Õ#O « ã‘iÜ«∞ãπ K« Œ∞=ÙÖ’¡ L<åfl##∞‰õΩ<Õ "å_Õ"≥∂.

=∂ JHõ Ü«∞º ÉÏ=Å QÍ~åÉÏxH˜, „¿Ñ=∞‰õΩ, P Œ~°‰õΩ WO «QÍ <ÀK«∞‰õΩ#fl <Õ#∞¿ÇÏ=∞ =º‰õΩÎ~åÅ∞ JÜÕ∞º <å\˜H˜ "åà◊¡H˘Hõ Ñ¨sHõ∆#Ü«∂º#∞. =∂ ^•"≥∂ Œ~° ~å=Ù J#flÜ«∞º^•fi~å ¿ÇÏ=∞#∞ ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩO\Ï#x „Ñüáê Œ# ÃÑ\Ïì#∞. JÑ¨Ê\˜ •HÍ „Ñü ZO_®HÍÅOÃãÅ=ÙÖ’¡, W «~° ÃãÅ=ÙÖ’¡ ~å*Ï~°O áÈ «∞O_Õ"å˜fl. ¿ãflÇ≤Ï «∞Å#∞ ‰õÄ_® fã¨∞HõáÈ «∞O_Õ"å˜fl. Ñ≤Å¡Å`Àáê@∞ P@Å∞. JHõ¯Ü«∞º, JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ PÜ«∞#‰õΩ fiHõ LO>Ë ÉÏ=`À‰õÄ_® ¿ÑHÍ@ ZO`À ¿ãfiK«ÛùQÍ P_»∞ «∂, Ç¨~ÚQÍ QÆ_ç¿Ñ KÀ@ U^À Éˇ~°∞‰õΩ U~°Ê_çOk.

118 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

ãÖÉ’ èŒ#Å∞, ~å~å áÈ~åÅ∞ PyáÈ~Ú#q. XHõ =∂#ã≤Hõ Ñ¶∞~°¬ "å`å=~°O.JkèQÆq∞Oz Ju "≥·Éèí=OQÍ ÃÑo¡ [iy<å QÍ~å| ãO|O èŒO Q“~°= ãO|O èŒOQÍ =∂iO Õ"≥∂.~å*Ï~°O WÅ∞¡ ¿ãfiK«Ûù‰õΩ, „Ñ¨*Ï™êfi=∞º "å`å=~°ÏxH˜, ¿ãflÇ¨xH˜, „¿Ñ=∞‰õΩ, Pu ä•ºxH˜ÃÑ\ìOk ¿Ñ~°∞. Ñ≤Å¡Å‰õΩ Ç¨~ÚQÍ P_»∞‰õΩ<Õ "å`å=~°O. WO\˜ =ÚO Œ∞ "ÕÑ¨K≥@∞¡, WO\˜"≥#∞Hõ, Ñ¨Hõ ãÖ Œ∞Ö’ =∞Ö¡ ÑÖk~°∞Å∞. ZO_®HÍÅO ÃãÅ=ÙÖ’¡ P "ÕÑ¨ K≥@¡ HÕ Œ ~å„uà◊√¡"åÇ¨ºo, Ñ¨Hõ ãÖ Œ∞Ö’¡ =∞Ö¡ ÑÖki HÕ Œ x„ Œ – =∞m¡ rq «OÖ’ ZÑ¨C_»∂ ÅaèOK«ÖË Œ∞.

<Õ#∞ =~°OQÆÖò ã≤ÔHZO HÍÖËrH =∂i# ŒQÆæiflOz, =ÚYºOQÍ 70Ö’ q~°ãO U~°Ê_ç#ŒQÆæiflOp "åà◊¡‰õΩ <å`À HõëêìÅ∞ "≥Ú ŒÖ·#q. XHõ"≥·Ñ¨Ù =~°OQÆÖò ~å[H©Ü«∞, ™êOã¨ $uHõ,

™êÇ≤Ï «º "å`å=~°O, ã¨$[#, q~°ãÖ – WÅ¡O`å qÑ¡= ÉèÏ=*ÏÅ „Ñ¨ÉèÏ=OÖ’H˜ =zÛOk.=∂ JHõ Ü«∞º =∞#ã∞Ö’ U=ÚO_Õ À ≥eÜ«∞ Œ∞, HÍx xâ◊≈|ÌOQÍ, QÆOcè~°OQÍ, è≥·~°ºOQÍ

„Ñün Ñïjeã¨∂Î, ã‘fiHõiã¨∂Î JO_»QÍ LO_Õk. «# HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞, ãÖ„Ñ¨ •Ü«∂Å∞, PKå~°=º=Ç¨~åÅ∞, â’¡HÍÅ∞, Ñ¨ •ºÅ`À áê@∞ ã¨$[#, qÑ¡= ™êÇ≤Ï «ºO K« Œ∞=Ù «∂, <åHõ<åfl, <åWO\˜H˜ =KÕÛ q∞„ «∞Å`À K«iÛã¨∂Î, Ü«Ú=‰õΩÅ`À, q^•º~°∞÷Å`À K«iÛã¨∂Î PÜ«∞# P WO\’¡Wq∞_ç áÈÜÕ∞"å_»∞. XHõ aè#fl"≥∞ÿ# PÖ’K«<å „ã¨=OuÖ’ Xky# XHõ ã¨~° • nfiÑÖ =ÖˇJxÑ≤OKÕ"å_»∞.

=~°OQÆÖò, HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡Å ZÑ≤ã≤ZÖòã≤ =∞Ç¨ã¨ÉèíÅ HÀãÖ NN =zÛ =∂ WO\’¡Ô~O_»∞ ~ÀAÅ∞<åfl_»∞. ã¨ÉèíÅ~Ú áÈÜÕ∞^•HÍ =∞O Œ∞ =Ú@ì= ŒÌx K≥áêÊO. P ~ÀAÖ’¡ =∂ÉÏ= PÜ«∞#‰õΩ =∞Oz ^Àã¨∞Î JÜ«∂º_»∞. HÍà’r, ~å=∞HÀ\˜ âß¢ã≤ÎÅ`À ‰õÄ_® PÜ«∞#‰õΩ=∞Oz ¿ãflÇ¨ÏO U~°Ê_çOk. <Õ#∞ ã≤HÕ„^•ÉÏ £, ÃÇ·Ï Œ~åÉÏ £ *·à◊¡Ö’ LO>Ë K«∂_»_®xH˜=zÛ#Ñ¨Ù_À, ÖË • =∂ WO\˜H˜ "åà◊√¡ =zÛ#Ñ¨C_À q~°ãÖ, ZÑ≤ã≤ZÖòã≤ JO Œi`À PÜ«∞#‰õΩ¿ãflÇ¨Ï"Õ∞~°Ê_Õk.

ã¨$[#, q~°ãÖ Ñ¨#∞Å∞ KÕã≤<å, ~å_çHõÖò q^•ºi÷ L Œº=∂Ö’¡ Ñ¨x KÕã≤<å H˘_»∞‰õΩefl,a_»¤efl ZÑ¨C_»∂ "åiOK«ÖË Œ∞. «Ñ¨CÑ¨@ìÖË Œ∞. ÃÑ ŒÌH˘_»∞‰õΩ H˘O_»#fl (~åOQÀáêÖò) ã¨$[#Ñ¨#∞Ö’¡ áêÖÁæ<Õ „Hõ=∞OÖ’ S.q. ™êO|t=~å=Ù „Ñ¨ÉèÏ=OÖ’H˜ "≥o¡ J*Ï˝ «OÖ’H˜ "≥àÏ¡Å#∞‰õΩ<åfl_»∞. JÑ¨Ê\˜ˆH `«#‰õΩ H˘OK≥O QÆ∞O_≥ |ÅÇ‘Ï#=∞x _®Hõì~°∞¡ K≥áêÊ~°∞. J@∞=O\˜ã¨=∞Ü«∞OÖ’ S.q. Ñ¨Hõ # XHõ ~å„u Ñ¨_»∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ 'g∞ Ñ¨Hõ # Ñ¨_»∞‰õΩO>Ë =∂ ÉÏÑ¨ÙÑ¨Hõ # Ñ¨_»∞‰õΩ#fl@∞¡#flk— Jx U_®Û_»@. S.q. |∞[˚yOz, #K«Û*ˇÑ≤Ê "≥#H˜ ÑÖáê_»∞.

1975 U„Ñ≤ÖòÖ’ =ãÖ « P~üÔHÅ ÃÑo¡ J~Ú# H˘kÌ~ÀAÖ’¡<Õ QÆ∞O@∂~°∞ lÖÏ¡K≥~°∞‰õΩÑe¡ áÈbã∞ ¿ãì+<£ÃÑ· =∞ÇÏ Õ"£ =ÚYs „QÆ∂Ñπ "åà◊√¡ •_çKÕã≤ «∞áê‰õΩÅ∞ Z «∞ÎHõáÈÜ«∂~°∞.JÑ¨C_»∞ P~üÔH #~°û~å=Ù¿Ñ@ ÉÏºO‰õΩÖ’ Ñ¨xKÕã¨∞Î<åfl_»∞. PÜ«∞#, x=∞‡Å∂i ÉèÏã¨ ~°~å=Ù(JÑ¨C_»∞ ZO.ZO. „QÆ∂Ñ¨Ù „Ñ¨=ÚY <åÜ«∞‰õΩ_»∞) Å∞ „áê ¿ãflÇ≤Ï «∞Å∞. ^•x`À P~üÔH#∞áÈbã¨∞Å∞ JÔ~ã¨∞ì KÕã≤ z„ «Ç≤ÏOã¨Å∞ ÃÑ\Ïì~°∞. Z<Àfl ~ÀAÅ∞ J„Hõ=∞ ÖÏHõÑπÖ’ LOKå~°∞.

=∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O 119

D "å~°Î ≥eÜ«∞QÍ<Õ JHõ _çH "≥o¡ =ãO «‰õΩ è≥·~°ºOQÍ L#fl_»∞ QÍh, "åà‹¡#∞fl‰õΩ#fl ~å[H©Ü«∂Å#∞«ÑC Ñ@ìÖË Œ∞. Z=∞Ô~hû HÍÅ=∞O`å =∞àÏ¡ P~üÔH *·Ö’¡<Õ L<åfl_»∞. ã≤ZãπP~ü ‰õÄ_® JÔ~ãì~Ú Õ

JHÀì|~ü ^•HÍ =ãÖ «, ~°∞H˜‡˜Å∞ XHõiH˘Hõ~°∞ `À_»∞QÍ QÆ∞O@∂~°∞Ö’ L<åfl~°∞._®Hõì~ü ~å=∞<å äŒO QÍi Ç¨Ï «º «~åfi « <Õ#∞ Ç¨Ï#∞=∞H˘O_»Ö’ LO_»ÖËx Ñïã≤÷u

U~°Ê_ç |Ü«∞@ uiy#Ñ¨Ù_»∞ – WO\˜ Ñ¨Hõ <Õ L#fl H˘O_»#fl#∞ XHõ ~å„u fã¨∞‰õΩ"≥o¡ áÈbã¨∞¿ãì+<£Ö’ ÃÑ\˜ì "ÕkèOKå~°∞. =∂ WO\’¡ ÉÏO|∞Å∞<åflÜ«∞x, ¿ÑÅ∞`åÜ«∞x, WÅ∞¡ MÏm KÕÜ«∞=∞xÉkiOKå~°∞. JÑÊ\˜H =∂ JHõ Ü«∞º K«xáÈ~ÚOk. HÍx =∂ ÉÏ=‰õΩ =∂ÃÑ· XHõ +≤HÍÜ«∞ «∂ÖË^Œ∞.

~å_çHõÖò HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ áêÖÁæO@∞#fl Œx, <å‰õΩ "Õ∞#HÀ_»Åx J~°∞#∞ „Ñ¨Éèí∞ «fiOL^ÀºQÆO #∞Oz 311–2ã≤ HÕ^Œ f¿ãã≤Ok. Hõ#fla~å<£QÍi ^ŒQÆæiH˜ "≥o¡ HÀ~°∞ì ^•fi~åL^ÀºQÆO =KÕÛ^•HÍ uiQÍ_ÕQÍh Ñ¨Ö¡ «∞Î =∂@ J#ÖË Œ∞.

1981 =∂~üÛ 14# JHõ Ü«∞º K«xáÈ Õ <≥Å~ÀAÅ áê@∞ QÆ∞O_≥ K≥ki =∞m¡ KÕuH˜=™êÎ_À ~å_À J#∞‰õΩ#fl "Õ∞ U„Ñ≤Öò 20# P~üZãπÜ«Ú eOQÆ=¸iÎ, [<å~° Ì<£,ã‘ å~å=∞~å=ÙÅ`À áê@∞ WO„ Œ"≥e¡ "≥o¡ JÔ~ãìÜ«∂º_»∞. P ™êÜ«∞O„ «O „áêOfÜ«∞ "å~°ÎÖ’¡"Õ∞O ˆ~_çÜ≥∂Ö’ áÈbã¨∞ HÍÅ∞ÊÅ QÆ∞iOz q<åflO. «e¡ÖËx Ñ≤Å¡"åx q+¨Ü«∞OÖ’ "Õ∞OÉÏ èŒº «QÍ =º=Ç¨ÏiOK«ÖË Œx KåÖÏ ybì Ñ¶‘ÅÜ«∂ºO. HÍh, PÜ«∞# Ç¨Ï$ ŒÜ«∞OÖ’ U ÉèÏ"åÅ∞K≥Å~QÍÜ≥∂ QÍh HÍÅ∞QÍe# Ñ≤e¡ÖÏ u~°∞QÆ∞ «∂ ~å„ «O`å U"À â’¡HÍÅ∞, ÉèíHÎw`åÅ∞ K« Œ∞=Ù «∂QÆ_çáê_»∞. "Õ∞ qÑ¡"À Œº=∞OÖ’ H˘<åflà◊√¡ (1984–86) J*Ï˝ «OÖ’H˜ "≥o¡<å QÆOcè~°OQÍã‘fiHõiOKå_»∞.

Z=i K« Œ∞=ÙÅ∞, L^ÀºQÍÅ∞, ™êÇ¨ÏK«~åºÅ∞ – Z=Ô~\Ï¡ ZOK«∞‰õΩ<åfl ÃÑ ŒÌ a_»¤ÅW ŒÌi ãÖ Œ~°ƒùOÖ’ "Õ~°∞ "Õ~°∞ HÍ~°ÏÅ =Å¡ (XHõ\˜ Ñ¨ Œúu HÍ Œx, Ô~O_»=k ≥eÜ«∞xãO|O èŒ=∞x) #~Ú<å HÍãÎ Ñ¶∞~°¬ Ñ_®¤~"≥∂HÍh P «~åfi « JxflO\h ÇÏ$ ŒÜ«∞ÑÓ~°fiHõOQÍã‘fiHõiOKå~°∞. J~Ú Õ <å`À ã¨Ç¨ JO Œ~°∂ Ô~QÆ∞ºÅ~ü r «O, Ñ¨ Œg q~°=∞ «~åfi « ÃÑ#¬<£=KÕÛ („Ñ¨Éèí∞ «fi) L^ÀºQÆO KÕÜ«∂Åx KåÖÏ HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å_»∞. ~°[xH˜ Ñ≤ZKü_ç =zÛ FÃÑ<£Ü« x=iû\©Ö’ ÖˇHõÛ~°~ü Ñ¨ Œq ‰õÄ_® =zÛ#Ñ¨C_»∞ PÜ«∞# LO>Ë ZO « ãÖ`À+≤OKÕ"å_ÀJ#∞‰õΩ<åflO.

=∂ ÉÏ= =zÛ# <ÕÑ¨ ä•ºxH˜, PÜ«∞#Ö’ „Hõ=∂#∞QÆ «OQÍ =∂~°∞Ê‰õΩ 1950 ^•HÍ=∂ ÃÑ ŒÌ#flÜ«∞º ÃÑO_®ºÅ ~å=∂#∞[~å=Ùk „ÑÉèÏ="≥∞ÿ Õ 1981 •HÍ =∂ JHõ Ü«∞º "≥#flO\˜#_çÑ≤# f~°∞ HÍ~°O.

WO\’¡ WOÔH=fi~°=¸ P „Ñ¨ÉèÏ"åxfl H˘#™êyOK«ÖËHõáÈÜ«∂=∞x <åHõxÑ≤ã¨∞ÎOk.|Ç¨ïâß =∂ JHõ¯Ü«∞º K«xáÈÜ«∂Hõ PÜ«∞# XO@i`«<åxH˜, PÖ’K«#Å‰õΩ PÜ«∞##∞=kÖË™êO. «~åÅ JO «~åÅ∞ HÍ~°O HÍ=K«∞Û.

120 =∂ J=∂‡ ÉÏÑ¨Ó ~å*Ï~°O

PÜ«∞#‰õΩ #_»Hõ J=ã¨~°O. JÅ"å>Ë HÍHõ KåÖÏ W+ìO ‰õÄ_». ÃÑO_®ºÅ ^•HÍ#_»z=zÛ HÍ¿ãÑ¨Ù LO_ç =∞m¡ =∂ J#flÜ«∞ºÅ#∞ Z=i<À XHõix "≥O@Éˇ@∞ìH˘x ~å*Ï~°OáÈÜÕ∞"å_»∞. Ñ¨\Ïfis QÆ∞=∞™êÎ Ñ¨#∞Å`À "≥∞ÿà◊¡‰õΩ "≥∞ÿà◊√¡ HÍe #_»Hõ# uiQÍ_»∞. J>Ë¡ PÜ«∞#‰õΩÕâ◊O u~°QÆ_»O KåÖÏ W+ìO. ZÑ¨C_»∂ Ü«∂„`å \ÔH\ò fã¨∞H˘x Õâ◊=∞O`å u~°∞QÆ∞`å#<Õ

"å_»∞. JHõ Ü«∞º K«xáÈÜ«∂Hõ XHõ =∂~°∞ÊHÀã¨O ‰õÄ_» "Õ∞O PÜ«∞##∞ fã¨∞H˘x "≥∞ÿã¨∂~°∞,ÉOQÆà◊¥~°∞, ÉËÅ∂~°∞, ÇÏàıc_»∞ "≥Ú ŒÅ~Ú# „áêO`åÅ‰õΩ "≥o¡ =KåÛO. "≥∞ÿã∂~°∞Ö’ ~å=∞eOQÆOQÍi`À <åã≤ÎHõ Pã≤ÎHõ K«~°ÛÅ∞, P~üqZãπ ã¨∞O Œ~°O QÍi`À *Ï#Ñ¨ Œ ™êÇ≤Ï «º K«~°ÛÅ∞ Pã¨HÎQÍKÕ¿ã"å_»∞.

J~Ú Õ |Ç¨ïâß XO@iQÍ u~°QÍÅ<Õ HÀiHõ LO_Õ Õ"≥∂ (~åÇ¨ïÖò ™êOHõ$`åºÜ«∞<£™êÇ≤Ï «ºO KåÅ K«k"å_»∞) P «~åfi « Õâ◊=∞O`å uiy =KåÛ_»∞. HÍj, HõÅHõ åÎÅ #∞OzHÍ~°∞¤Å∞ ~å¿ã"å_»∞. Éˇ<å~°ãπ Ç≤ÏO Œ∂ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OÖ’ ≥Å∞QÆ∞âßY J èŒº‰õ∆Ωx WO\’¡L<åfl_»∞. HõÅHõ`åÎÖ’ ZSZÖòP~üã≤ ã¨O™ê÷Ñ¨Hõ ã¨Éèí∞º_»∞ ^Õ=„=`«áêO_Õ WO\’¡ L<åfl_»∞.H˘O_»#fl HÍ¡ãπ"Õ∞\ò ãOÑ¶∞q∞„ « WO\’¡ L<åfl_»∞. ZHõ _»∞<åfl "åà◊¡ À W>Ëì Hõeq_ç ¿ãflÇÏ=∞ÜÕ∞ºk._èçb¡ ã¨∞.~å.`À J~Ú Õ ã¨=∞ =Ü«∞ã¨∞¯_ç À ¿ãflÇ¨ÏO =Öˇ<Õ LO_Õk.

=∂ JHõ Ü«∞º, ÉÏ=Ü«∞ºÅ ã¨fiÉèÏ"åÅ∞ aè#fl"≥∞ÿ#q. PÜ«∞# KåÖÏ Z¢HÍì û=~üì. P"≥∞WO„\Ï=~üì. PÜ«∞# JuQÍ =∂\Ï¡_®Î_»∞, P"≥∞ JãÖË =∂\Ï¡_» Œx HÍ Œ∞. PÜ«∞# ÉèÏ"À ÕfiQÍÅ∞|Ü«∞@Ñ¨_Õq. PO^Àà◊# QÍh P#O ŒO QÍh „Ñ¨Hõ\˜ «OQÍ LO_Õq. P"≥∞ `˘Hõx ‰õΩO_».Jaè#O Œ#, ÃÑ Œ=ÙÅ z=~°# xezáÈÜÕ∞k. P„â◊√=Ù HõO\˜H˘ã¨# xez áÈÜÕ∞k. Ô~O_»∂"≥Å∞QÆ∞=Öˇ, pHõ\’¡ #Hõ∆„ «O =Öˇ „Ñ¨HÍtOz J~°÷=∞ÜÕ∞ºq.

Ñ≤Å¡Å∞ ÃÑO_®ºÅ #∞Oz #_çz ~å*Ï~°O =¿ãÎ, "åà◊¡ Jiáê^•Å∞ = «∞Î «∂ 'a_®¤ –WO « Œ∂~°O #_çz =KåÛ~å? ~å=∞K«O„^• – ZO « J<åºÜ«∞O – HÍà◊√¡ <˘zÛ#Ü«∂ a_»¤—JO@∂ qÅqÅÖÏ_çáÈÜÕ∞"å_»∞.

'J~ÚáÈ~ÚOk QÆ •, =zÛ„#∞ QÆ •— Jx =ÚHÍÎ~ÚOÑ¨Ù WKÕÛk JHõ Ü«∞º.=zÛ# "åà◊¡=∞O`å Ç~ÚQÍ, H∆=∞OQÍ L<åflO. "åà◊√¡ "≥o¡áÈÜ«∂~°∞, HõëêìÅ∞, Hõ_»QÆO_»∞¡

J#∞ÉèíqOz.

4 Ñ¶≤„|=i, 2013

maa amma baapu rajaram final

Documents