m' marnie filipino€¦ · paksang diwa- pinaka kaluluwa ng maikling kuwento. kaisipan-...
TRANSCRIPT
MAIKLINGKUWENTO
DEOGRACIAS A. ROSARIO
ang tinuturing na "Ama ng Maikling
Kuwento"
MAIK
LING
KW
ENTO
MAIK
LING
KW
ENTO
ay isang maiksing salaysay hinggil sa isang
mahalagang pangyayaring kinasasangkutan
ng isa o ilang tauhan at may iisang kakintalan
o impresyon lamang. Isa itong masining na
anyo ng panitikan.
Tulad ng nobela at dula, isa rin itong paggagad
ng realidad, kung ginagagad ang isang
momento lamang o iyong isang madulang
pangyayaring naganap sa buhay ng
pangunahing tauhan.
MAIK
LING
KW
ENTO
Tinawag rin itong dagli noong panahon ng
mga Amerikano at ginagawa itong libangan ng
mga sundalo.
Ang alamat ay naiiba dito at sa kasaysayan
bagamat may mga elemento ang dalawa. Ang
ito ay di-totoo. Ang kasaysayan ay totoo,
samantalang ang alamat ay may mga bahaging
totoo at mayroon din naman na hindi totoo
ang kuwento at kadalasang ang kuwento ay
tungkol sa mga naganap sa di-totoong lugar at
di-totoong panahon.
Kayarian
Bilang isang akdang pampanitikan, maaaring
magsalaysay ng tuluy-tuloy ang maikling kuwento ng isang pangyayari hango sa tunay
na buhay; may isa o ilang tauhan lamang, sumasaklaw sa maikling panahon, may isang kasukdulan,
at nag-iiwan ng kakintalan o impresyon sa isip ng mambabasa.
MGA
ELEM
ENTO
Panimula- Dito nakasalalay ang kawilihan ng mga
mambabasa. Dito rin kadalasang pinapakilala ang iba
sa mga tauhan ng kuwent
Saglit na Kasiglahan- Naglalahad ng panandaliang
pagtatagpo ng mga tauhang masasangkot sa suliranin.
Suliranin- Problemang haharapin ng tauhan.
Tunggalian- May apat na uri: tao laban sa tao, tao
laban sa sarili , tao laban sa lipunan, tao laban sa
kapaligiran o kalikasan.
Kasukdulan- Makakamtan ng pangunahing tauhan
ang katuparan o kasawian ng kanyang ipinaglalaban.
Kakalasan- Tulay sa wakas.
Wakas- Ito ang resolusyon o ang kahihinatnan ng
kuwento.
Suliranin- Problemang haharapin ng tauhan.
Tagpuan- nakasaad ang lugar na pinangyayarihan ng
mga aksiyon o mga insidente, gayundin ang panahon
kung kailan naganap ang kuwento.
Paksang Diwa- pinaka kaluluwa ng maikling kuwento.
Kaisipan- mensahe ng kuwento.
Banghay- pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa
kwentoMGA
ELEM
ENTO
KUWENTO NG TAUHANinilalarawan ang mga pangyayaring
pangkaugalian ng mga tauhang nagsisiganap
upang mabigyan ng kabuuan ang pag-unawa sa
kanila ng isang mambabasa.
KUWENTO NG KATUTUBONG KULAYbinibigyang-diin ang kapaligiran at mga
pananamit ng mga tauhan, ang uri ng
pamumuhay, at hanapbuhay ng mga tao sa
nasabing pook.
KUWENTONG BAYANnilalahad ang mga kuwentong pinag-uusapan sa
kasalukuyan ng buong bayan.
KUWENTO NG KABABALAGHANpinag-uusapan ang mga salaysaying hindi
kapanipaniwala.
Sampung uri ng Maikling Kuwento
KUWENTO NG KATATAKUTANNaglalaman ng mga pangyayaring kasindak-
sindak.
KUWENTO NG MADULANG PANGYAYARIbinibigyang diin ang kapanapanabik at
mahahalagang pangyayari na nakapagpapaiba o
nakapagbago sa tauhan.
KUWENTO NG SIKOLOHIKOipinadarama sa mga mambabasa ang damdamin
ng isang tao sa harap ng isang pangyayari at
kalagayan. Ito ang uri ng maikling kuwentong
bihirang isulat sapagkat may kahirapan ang
paglalarawan ng kaisipan.
KUWENTO NG PAKIKIPAGSAPALARANpinag-uusapan ang mga salaysaying hindi
kapanipaniwala.
Sampung uri ng Maikling Kuwento
KUWENTO NG KATATAWANANnagbibigay-aliw at nagpapasaya naman sa
mambabasa.
KUWENTO NG PAG-IBIGtungkol sa pag iibigan ng dalawang tao
Sampung uri ng Maikling Kuwento
TEMAMayroon mga pagkakaiba ang tema sa mensahe ng isang
maikling kuwento. Ang tema ang pangkalahatang
kaisipang nais palutangin ng may-akda sa isang
maikling kuwento. At ang kaisipang ito ang binibigyan
ng layang maikintal sa isipang ng mga mambabasa.
Maaaring maging tema ang mga sumusunod: palagay sa
mga naganap na pangyayari sa lipunan, obserbasyon ng
may-akda tungkol sa pag-uugali ng tao, paniniwala sa
isang katotohanan o pilosopiyang tinatanggap ng tao sa
buong daigdig sa lahat ng panahon, o ang dahilan ng
pagkakasulat ng may-akda. Ang mensahe naman ang
tuwirang pangangaral o pagsesermon ng manunulat sa
mambabasa.
Mga bahagi at ngsangkap ng isangmaikling kuwento
Simula
At ang bahagi ng suliranin ang siyang kababasahan
ng problemang haharapin ng pangunahing tauhan.
Napapasama rin dito ang pagpapakilala ng ilan sa
mga tauhan at ng Tagpuan.
Gitna
Binubuo ang gitna ng saglit na kasiglahan, tunggalian, at kasukdulan.
Ang saglit na kasiglahan ang naglalahad ng panandaliang pagtatagpo
ng mga tauhang masasangkot sa suliranin. Ang tunggalian naman ang
bahaging kababasahan ng pakikitunggali o pakikipagsapalaran ng
pangunahing tauhan laban sa mga suliraning kakaharapin, na minsan
ay sa sarili, sa kapwa, o sa kalikasan. Samantalang, ang kasukdulan ang
pinakamadulang bahagi kung saan makakamtan ng pangunahing
tauhan ang katuparan o kasawian ng kanyang ipinaglalaban.
Wakas
Binubuo ang wakas ng kakalasan at katapusan.
Ang KALAKASAN ang bahaging nagpapakita ng unti-unting pagbaba
ng takbo ng kuwento mula sa maigting na pangyayari sa kasukdulan.
At ang KATAPUSAN ang bahaging kababasahan ng magiging
resolusyon ng kuwento. Maaring masaya o malungkot, pagkatalo o
pagkapanalo.