BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

MÔ ĐUN

TAO HINH CƠ BAN

CHO CÂY CANH MA SÔ: MĐ 02

Nghề: Tạo dáng và chăm sóc cây cảnh

1

TUYÊN BÔ BAN QUYỀN

Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được

phép dùng nguyên bản hoặc trích dẫn dùng cho các mục đích về đào tạo và tham

khảo.

Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh

doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.

MA TÀI LIỆU: MĐ 02

2

LỜI GIỚI THIỆU

Những năm gần đây tình hình dạy nghề của nước ta đã có những đổi mới,

từ cách đào tạo theo truyền thống, hàn lâm chuyển sang đào tạo theo phương

pháp mới dạng Môđun, giảng dạy công việc. Nhằm đáp ứng nhu cầu học tập,

giảng dạy; nhóm biên sọan chúng tôi đã bám sát theo yêu cầu đào tạo, sản xuất,

nhu cầu của người học và bản chất công việc để biên soạn tập tài liệu bài giảng

tích hợp làm tài liệu giảng dạy cho giáo viên và tài liệu học tập cho học sinh

trong quá trình đào tạo nghề.

Tập bài giảng tích hợp và bộ phiếu phân tích công việc sẽ là cẩm nang

của người học nghề. Chúng tôi tin rằng tập bài giảng tích hợp sẽ góp phần đáp

ứng công tác dạy nghề cho chương trình nghề Tao dang va chăm soc cây canh .

Mô đun này giúp các học viên có được những kiến thức, kỹ năng cơ bản

về Các dáng thế cơ bản của cây cảnh, kỹ thuật cắt tỉa, uốn nắn tạo hình cho cây

cảnh nghệ thuật. Mô đun được chia làm 3 bài:

Bài 1. Xây dưng y tương tao hinh cây cảnh

Bài 2. Cắt tỉa tạo hình cho cây

Bài 3. Uốn nắn tạo hình cho cây

Phương pháp biên soạn bài giảng theo phương pháp tích hợp là một

phương pháp mới đối với giáo viên nhà trường, quá trình biên soạn vẫn bị ảnh

hưởng của phương pháp truyền thống đồng thời biên soạn trong một thời gian

ngắn nên không thể tránh khỏi những thiếu sót, mong được sự góp ý của các

đồng nghiệp, bạn đọc để tập giáo trình được hoàn chỉnh hơn.

Chúng tôi xin chân thành cảm ơn./.

Nhóm biên soạn

Lê Hoài Nam

Nguyên Đưc Ngoc

3

PHU LUC

ĐỀ MUC TRANG

LỜI GIỚI THIỆU ............................................................................................... 1

PHU LUC .......................................................................................................... 2

Bài 1. Xây dựng y tưởng tao hinh cây ................................................................ 4

1.1. Khái quát chung về cây cảnh, cây cảnh nghệ thuật ...................................... 4

1.1.1. Cây cảnh, Cây dáng thế, Cây bonsai .................................................... 4

1.1.2. Triết lý – tinh thần của cây cảnh, cây dáng thế ..................................... 5

1.2. Phân loại cây cảnh ....................................................................................... 6

1.2.1. Dựa vào tình trạng của cây................................................................... 6

1.2.2. Dựa vào trọng lượng hay kích cỡ.......................................................... 6

1.2.3. Dựa vào dáng thế của cây .................................................................... 7

1.3. Các dáng thế cơ bản .................................................................................... 7

1.3.1. Dáng cơ bản ......................................................................................... 7

1.3.1.1. Dáng trực (thế đứng) α = 0o .......................................................... 7

1.3.1.2. Dáng xiên (xiêu)/ nghiêng hay dáng tà (Hình 2.2) ......................... 8

1.3.1.3. Dáng hoành (hình 2.3) ................................................................... 9

1.3.1.4. Dáng huyền .................................................................................. 10

1.3.2. Môt sô thê cơ bản ............................................................................... 11

1.3.2.1 Thế từ cây một thân ...................................................................... 11

1.3.2.2 Thê từ cây 2 thân một gốc ............................................................. 17

1.3.2.3 Nhưng thê từ cây môt gôc ba thân hoăc ba thân trông ghep trơ lên

................................................................................................................. 20

1.3.2.4. Môt sô thê khac ............................................................................ 21

1.4. Quy ước thẩm mỹ về cây cảnh nghệ thuật ................................................. 24

1.4.1. Nhưng quy ươc cơ sơ .......................................................................... 24

1.4.2. Một số quy ươc cu thê ......................................................................... 24

1.4.2.1. Rễ cây .......................................................................................... 24

1.4.2.2 Thân cây ....................................................................................... 25

1.4.2.3. Cành, tán lá ................................................................................. 26

1.5. Ý nghĩa một số con số dùng trong nghệ thuật cây cảnh ............................. 27

Bài 2: Cắt tỉa tạo hình ....................................................................................... 33

2.1. Những cơ sở để uốn nắn, cắt tỉa cây .......................................................... 33

2.1.1. Các tính hương ................................................................................... 33

2.1.2. Ưu thế ngọn ........................................................................................ 34

4

2.1.3. Tăng trương ........................................................................................ 34

2.2. Dụng cụ cắt tỉa cây cảnh ............................................................................ 34

2.2.1. Cưa ..................................................................................................... 34

2.2.2. Keo ..................................................................................................... 35

2.2.3. Kìm ..................................................................................................... 35

2.3. Cắt tỉa tạo hình cho cây ............................................................................. 35

2.3.1. Nguyên tăc chung khi căt tao hinh dang ............................................. 36

2.3.2. Ky thuât căt thân, ngọn ....................................................................... 37

2.3.3. Ky thuât căt cành ................................................................................ 38

2.4. Cắt tỉa giữ dáng - tu bổ .............................................................................. 39

2.4.1. Tia thưa .............................................................................................. 40

2.4.2. Tia ngọn ............................................................................................. 40

Bài 3. Uốn, nắn tạo hình cho cây ...................................................................... 44

3.1. Dụng cụ vật tư dùng đề uốn, nắn tạo hình cây cảnh ................................... 44

3.1.1. Uôn băng dây đông , dây kem.............................................................. 44

3.1.2. Sử dụng dây chằng xoắn ..................................................................... 45

3.1.3. Sử dụng nẹp uốn ................................................................................. 46

3.1.4. Khóa uốn cành .................................................................................... 46

3.1.5. Nẹp ba chân ........................................................................................ 46

3.2. Kỹ thuật uốn nắn cây cảnh ..................................................................... 47

3.2.1. Phương phap buôc dây ...................................................................... 47

3.2.2. Chăng buôc băng dây kim loai .......................................................... 48

3.2.3. Phương phap dung ke săt .................................................................. 50

3.2.4. Phương phap keo co gây chông ......................................................... 50

3.2.5. Phương phap xuyên thâu trơ cong .................................................... 50

3.2.6. Phương phap căt răng cưa trơ cong .................................................. 51

3.2.7. Phương phap xe ranh ........................................................................ 51

HƯỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN/MÔN HỌC ...................................... 54

I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN .......................................................... 54

II. MUC TIÊU CỦA MÔ ĐUN ....................................................................... 54

III. NỘI DUNG CỦA MÔ ĐUN ...................................................................... 55

IV. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN BÀI TẬP, THỰC HÀNH ............................ 55

V. YÊU CẦU VỀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP ..................................... 56

VI. TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 57

5

MÔ ĐUN: TAO HINH CƠ BAN CHO CÂY CANH

Mã mô đun: MĐ 02

Giới thiệu mô đun

Mô đun Tạo hình cơ bản cho cây cảnh là mô đun là một trong số các mô

đun kỹ năng quan trọng của nghề tạo dáng và chăm só c cây canh . Sau khi học

xong mô đun này, sinh viên sẽ được trang bị những kiến thức và kỹ năng cơ bản

của kỹ thuật Cắt tỉa tạo hình cho cây cảnh.

Bài 1. Xây dƣng y tƣơng tao hinh cây

Mục tiêu:

- Nhận thức được giá trị thẩm mỹ và giá trị kinh tế của cây cảnh nghệ

thuật trong đời sống và trong sản xuất kinh doanh

- Trình bày được đặc điểm của các dáng thế cơ bản của cây cảnh nghệ

thuật

- Phân biệt được các dáng thế cây

A. Nội dung của bài

1.1. Khái quát chung về cây cảnh, cây cảnh nghệ thuật

1.1.1. Cây cảnh, Cây dáng thế, Cây bonsai

- Cây cảnh: Cây cảnh là những cây trồng để trang trí, thưởng thức vẻ đẹp

của hoa, lá, dáng...

- Cây dáng thế: Là cây cảnh nghệ thuật với sự tác động của con người tạo

thành tác phẩm thể hiện ý nghĩa văn hoá phù hợp với thời đại.

- Cây Bonsai: Là cây được trồng trong chậu, khay, được cắt tỉa tạo dáng

theo một phương pháp đặc biệt, mang đầy đủ những yếu tố thẩm mỹ và ấn tượng

thiên nhiên sẵn có, hay nói một cách khác, Bonsai là một cây hay một nhóm cây

trong thiên nhiên được thu nhỏ lại trong gang tấc nhưng vẫn mang nét cổ thụ,

6

được trồng trong chậu, khay hay trên đá bằng một kỹ thuật, và nghệ thuật riêng

biệt.

Vì thế người ta nói Bonsai là một nghệ thuật, là một tác phẩm sống, hay là

một tác phẩm điêu khắc sống. Cái đẹp ở Bonsai là đơn giản, vừa đủ, hóa cách,

mà quan trọng nhất là gợi ý, gợi ý về một điều gì đó hơn là khẳng định.

Cũng có quan niệm cho rằng Bonsai là một hình thái nghệ thuật đơn nhất

vì nó là sự hòa hợp giữa nghệ thuật và nghề làm vườn. Cũng có người cho

Bonsai là nghệ thuật của cái đẹp, có người thì nói Bonsai là một hình thức đặc

trưng của nghề làm vườn.

Tóm lại tùy theo quan niệm, trong khi người này xem Bonsai như là một

trong những lẽ sống đầy ý nghĩa thiêng liêng cao cả của tư tưởng, triết học, tôn

giáo, thì người khác lại xem đó chỉ là một thú vui lúc nhàn rỗi.

Bon: cái khay, cái chậu.

Sai: cây, trồng cây.

1.1.2. Triết lý – tinh thần của cây cảnh, cây dáng thế

Cây cảnh không chỉ thuần tuý là bức tranh phác thảo thiên nhiên, mà là sự

kết hợp tài tình giữa thiên nhiên và nghệ thuật. Tính triết lý của cây cảnh nghệ

thuật có thể là:

- Hoà hợp với thiên nhiên, thiên nhiên là bà mẹ nuôi dưỡng chúng ta chứ

thiên nhiên không phải là kho vô tận của con người.

- Con người là một phần trong thiên nhiên, sống hài hoà với thiên nhiên

chứ con người không phải là trung tâm của vũ trụ.

- Khi làm và chơi cây dáng thế nghĩa là rèn luyện đức tính khiêm nhường,

giản dị, kiên nhẫn tin tưởng vào cuộc sống vượt qua mọi khó khăn trong cuộc

sống hiện tại.

7

Cây dáng thế, Bonsai là kết quả của một quá trình lao động chuyên môn

và nghệ thuật vất vả từ cắt tỉa, uốn nắn, chăm sóc với các nguyên tắc tạo hình,

thẩm mỹ phù hợp để tạo nên một tác phẩm mang tính nghệ thuật cao.

Cây dáng thế Bonsai với nghệ thuật thể hiện ở mức đơn giản vừa đủ song

rất tinh tế, gợi ý về một điều gì đó hơn là khẳng định.

Việc tạo cho cây nhỏ, lùn lại không phải là bỏ đói hành hạ cây, mà chúng

ta có biện pháp kỹ thuật tạo cho cây dáng vẻ cổ thụ với sức sống khoẻ mạnh thể

hiện sự từng trải phong sương của cây.

Thiên nhiên liên tục vận động biến đổi và tiến hoá hoàn thiện, nghệ thuật

cây cảnh Bonsai luôn hướng tới sự sang tạo hoàn thiện. Sự sâu xa nhất của nghệ

thuật cây cảnh “Con người chỉ có thể góp phần hoàn thiện thiên nhiên chứ

không thể tạo ra thiên nhiên”.

1.2. Phân loại cây cảnh

Hiện nay ở Thế giới và Việt Nam có nhiều cách phân loại cây dáng thế.

Tuỳ theo từng mục đích có cách phân loại khác nhau:

1.2.1. Dựa vào tình trạng của cây

- Cây nguyên liệu: Chưa được uốn tỉa

- Cây sơ chế: Mới uốn tỉa sơ bộ

- Cây thành phẩm: Là cây đã định hình có thể trưng bày

1.2.2. Dựa vào trọng lương hay kích cỡ

- Bonsai 1 tay: Loại bonsai mini

- Bonsai 2 tay : Dễ di chuyển, cao 15 – 70cm thịnh hành nhất

- Bonsai 4 tay : Hai người khiêng, còn gọi là bonsai sân vườn, cao 70 –

180 cm. Ở Việt Nam rất thịnh hành loại Bonsai này.

8

1.2.3. Dựa vào dáng thế của cây

Để phân loại dnág thế, trước hết chúng ta cùng nhau phân biệt và làm rõ

dáng, thế là gì ?

- Dáng cây : là phương của cây (chiều dọc của thân cây) so với mặt

phẳng nằm ngang hay so với mặt chậu.

VDeo : Dáng thẳng, dáng nghiêng...

- Thế/kiêu : Thế cây là nghệ thuật biểu đạt sự ẩn dụ ý nghĩa, tinh thần, tư

tưởng th truyền thống văn hoá và được thể hiện qua một tên nào đó hay thế mà

tác giả muốn gửi gắm tâm tư, tình cảm của mình vào tác phẩm.

VD : Thế nhân văn, thế ngũ phúc...

1.3. Các dáng thế cơ bản

Phân loại cây dáng thế dựa vào dáng thế cây và số lượng cây trên gốc mà

người ta chia thành các loại như sau :

1.3.1. Dáng cơ bản

1.3.1.1. Dáng trực (thế đứng) α = 0o

Là cây có trục thân cây thẳng

góc với mặt đất (hình 2.1). (nhìn tổng

thể giữa ngọn và gốc hình thành đường

thẳng hoặc gần thẳng đứng).

* Ý nghĩa : Dáng trực trong nghệ

thuật cây cảnh nó được nghệ thuật hoá

để ẩn dụ thế hiên ngang, bất khuất...

Hình 2.1a: Cây thông dang trưc thê

trương phu

9

Hình 2.1b: Si dang trưc Hình 2.1c: Sanh dang trưc

1.3.1.2. Dáng xiên (xiêu)/ nghiêng hay dáng tà (Hinh 2.2)

Là dáng mà trục của thân cây hơi nghiêng so với phương nằm ngang

khoảng α = 200 – 70

o.

* Ý nghĩa : Ngoài thiên nhiên những cây này gặp trắc trở, thiên tai làm đổ

nghiêng nhưng cây vẫn sống và vươn lên.

Về mặt thẩm mỹ các cây có dáng xiêu thường trông rất mềm mại, duyên

dáng nhã nhặn, thường thể hiện hình tượng của người phụ nữ.

Hình 3.2a: Cây Sanh dáng nghiêng Hình 3.2b: Cây Hoa giây dáng nghiêng

10

Hình 2.2c: Cây Sanh dang nghiêng canh

phóng

Hình 2.2d: Cây Sanh dang nghiêng

1.3.1.3. Dáng hoành (hình 2.3)

Là dáng cây mà trục của thân cây nằm ngang so với mặt chậu. Dáng

hoành ở ngoài tự nhiên thường là những cây có điều kiện sống khó khăn nhưng

cây vẫn sống và nảy lộc đâm chồi (cây nằm ngang trên mặt đất α = 70 ≤ 900)

* Về thẩm mỹ : Dáng

cây này khá khác thường,

ngoạn mục biểu hiện sự

mềm mại dịu dáng, duyên

dáng...

Hình 2.3a: Cây Hoa giây dang hoanh

11

Hình 2.3b: Cây Cân thăng dang hoanh Hình 2.3c: Cây Sanh dang hoanh

1.3.1.4. Dáng huyền

Cây có gốc trong chậu nhưng thân cây trườn qua mép chậu đổ xuống phía

dưới như dòng thác đổ (hình 2.4). Ngọn cây dài hơn đáy chậu và có xu hướng

ngóc lên. Cây mọc vách đá α > 900.

Hình 2.4a: Cây sanh dáng huyên

Hình 2.4b: Cây Hoa giây dang

huyên

* Ý nghĩa : Ngoài thiên nhiên những cây này thường sống trong điều kiện

khí hậu nghiệt ngã nhất (cây ở sườn núi, vách đá...) nhưng cây vẫn có thể sống,

gốc cây bám chắc vào đá, treo leo giữa trười mây, ngọn cây vươn lên tạo hình

ảnh của sự kiên trì nhẫn nại vượt qua phong ba bão táp hướng tới tương lai phát

triển.

12

Về mặt thẩm mỹ : Dáng cây thể hiện sự mềm mại, dịu dàng, sự tươi trẻ...

song tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt.

1.3.2. Môt sô thê cơ ban

1.3.2.1 Thế từ cây một thân

a. Thế trương phu

Cây dáng trực thân nhỏ đều từ gốc đến

ngọn, bộ rễ to, khoẻ, vững trắc. cây có 2

hoặc 4 cành và ngọn, cành số 1 có chiều

dài bằng 2/3 chiều cao của cây (hình 2.5).

Cây trong chậu nhưng có cảm giác cao

ngút ở đại ngàn phỏng theo cây thông ngạo

nghễ, hiên ngang đứng trên núi cao. Cây

nói nên khí tiết của đấng trượng phu, thẳng

thắn, cương trực...

Hình 2.5: Tùng la hán Thê trương

phu

b. Thế nhất trụ kình thiên

Là cây dáng trực, khoẻ khoắn,

vững chắc, cành và ngọn tập trung ở

trên cao, để lộ thân cây to cho ta một

cảm giác khoẻ khoắn (hình 2.6).

Ý nghĩa nói về thế lực nhỏ bé nh-

ng dũng ảm chống lại thế lực tiêu cực

rất to lớn

Hình 2.6: Sanh-Thê nhât tru kinh thiên

13

c. Thế tam đa (Phúc – Lộc – Thọ)

Tam đa gồm: đa phúc (nhiều con), đa lộc (nhiều tiền của), đa thọ (sống

lâu). Đó là ước muốn chung của con người xa xưa .

Thế được tạo hình từ cây 2 cành 1 ngọn (cây 3 thân cũng gọi là thế tam đa).

Kiểu cổ các tán được cắt tả tròn trịa như hình đĩa xôi, theo quan niện quả phúc

thì phải tròn. Ngày nay, cành và ngọn đẫ được cắt tỉa phóng thoáng , linh hoạt,

tự nhiên hơn. và dáng sử dụng là trực biến hoá.

Hình 2.7: Thê tam đa

- Ngày nay, quan niệm về thế tam đa cũng thay đổi:

“Nhiều con – Túng thiếu – Giảm thọ

Ít con – Dư dật – Trường thọ”

d. Thế ngũ phúc

Cây thế ngũ phúc (4 cành 1 ngọn) cũng tương tự như cây tam đa. Thế này

thường ở dáng trực biến hoá Thế tam đa và thế ngũ phúc đi đôi với nhau, hai thế

này đều là cây trực thọ, cây ngũ phúc năm tầng, có thể uốn như cây tam đa rồi

nuôi thêm hai tán nữa y như vậy là đạt

14

Hình 2.8: Thê Ngu phuc

Nhưng cũng có thể đối thành 5 tầng theo lối chiết chi tứ diện cũng được.

Thế ngũ phúc to cao đẹp hơn thế Phước,Lộc, Thọ, ý muốn chúc tụng cao hơn

nữa là Phước, Lộc, Thọ, An, Khang, nghĩa là có phúc, tốt lành may mắn, có lộc

giàu có nhiều ruộng đất, có thọ là sống lâu trăm tuổi, An là sống yên ổn không

bị xáo trộn, có khang là vui vẻ, chết êm ải thoải mái. Đúng là câu chúc tụng đầy

đủ đẹp đẽ nhất.

e. Thế bạt phong

Hình 2.9: Thê Bat phong

15

Thường là cây dáng xiêu(hình 2.9), thường gọi là xiêu phong. Trong tạo

hình các nhánh, cành được kéo xuôi về phía sau trái chiều với dáng của cây. Các

tán thưa, rõ tán, nhánh, cành lượn sóng có cảm giác gió đang thổi mạnh

Thế cây như một con người đang vượt qua bão táp để đi tới đích, nói nên

khí phách quả cảm, ý chí kiên cường của con ngời trước mọi bão táp của cuộc

đời.

f. Thế bạt phong hồi đầu

- Tương tự như thế bạt phong chỉ khác là cổ cây quặt về phía sau, ý nghĩa thể

hiện con người cố gắng vượt qua bão táp nhưng còn ngoảnh nhìn về phía sau

đầy luư luyến và hứa hẹn đối với quê hương

Hình 2.10: Thê bat phong hôi đâu

g. Thế long thăng

- Cách thứ nhất: Uốn đầu rồng ở trên ngọn cây. Cách này hợp lý vì rồng

bay lên thì đầu phải ở trên, nhưng rất khó uốn, làm sao ngọn cây nhỏ hơn gốc

cây mà uốn đầu nằm trên ngọn cho đạt. Rồng lúc nào cũng đầu to, đuôi nhỏ, cho

nên phải tìm cách cưa cắt cách nào để cho đầu rồng to, lại thêm mũi miệng nữa

thật là khó tạo dáng cho đẹp. Thân rồng thì dễ, chỉ cần uốn cong cong, các

nhánh làm chân làm mây ôm lấy thân cây không mấy khó, nhiều người vẫn uốn

được.

16

- Cách thứ hai: Thăng lên nhưng

đầu năm dưới gốc cây, phải tạo

dáng làm sao khi nhìn là thấy rồng

cất đầu bay lên mới tài. Phải tạo

dáng cho rồng vươn lên, mắt, mũi,

miệng xừng lên, hai chân trước làm

hai chân vươn móng chòm lên, hai

chân sau hạ thấp đuôi vẫy đập để

cất cánh bay bổng lên. Nghệ thuật

trong thăng là thân mình phải quật

khởi mới mới đúng điệu.

Hình 2.11: Thê Long thăng

Thế này đẹp hơn vì đầu to đuôi nhỏ, tàn nhánh cân đối. Thế này tượng trưng cho

lòng cương quyết, lúc nào cũng vươn lên tiến bộ.

h. Thế thác đổ

Hình 2.12: Thế thác đổ

Thế này cây cảnh cổ ít có thấy, là thế huyền độc thụ thân nằm bò qua

miệng chậu (hình 2.12), như bị trận cuồng phong xô ngã xuống ao, nên ngọn cây

bẻ cong, thòng xuống thấp hơn đáy chậu. Dáng thật mềm mại uốn cong hợp lý

17

theo luật hồi đầu tự nhiên, vươn lên lúp búp có từng bậc rất đẹp, biều hiện cho

sức sống làm cho người xem có cảm giác dễ chịu.

i.Thế Hạc lập

Thế này biến đổi từ thế phượng vũ, nhưng hai cánh không xòe ra, đầu

ngẩng lên cao hơn nữa, đuôi cũng không xòe ra, cành hầu cũng ôm lấy thân cây

làm cho mình chim hạc hơi dài ra, ngọn vươn cao và hồi đầu hạ để làm mỏ hạc.

Thế này gọn gàng, nhưng oai vệ rất đẹp. Biểu hiện lòng tự tin, tính khiêm tốn,

nhưng nhất định sẽ thành công.

Hình 2.13: Thế Hạc lập

k. Thế phương vũ

Thế này sửa theo dáng hình chim phượng đang múa. Là cây độc phụ chân

phượng có hai rễ nổi cao lên thành 2 chân, thân ngắn vặt làm mình ngọn hồi đầu

làm đầu chim. Cành thứ nhất uốn xèo ra phía sau làm đuôi chim, hai cành tả hữu

uốn xèo ra thành hình cánh chim đang múa, đây là phân hay giở của nghệ nhân,

phải uốn sao cho uyển chuyển mềm mại như cánh chim múa. Cành phụ che thân

làm hầu, ức ngắn gọn. Thế này phải có nét mỹ thuật, khi nhìn là biết chim

phượng bay múa, tượng trưng cho tính yêu đời vui tươi.

18

Hình 2.14: Thế phượng vũ

1.3.2.2 Thê tư cây 2 thân một gốc

a. Cây thế phụ tử, mẫu tử

Cách làm cây: Cây có 2 thân cùng gốc. Đường kính thân cây con tối đa

bằng 2/3 đường kính cây cha mẹ. Chiều cao thân cây con không vợt quá 1/2

chiều cao cây cha mẹ

Hình 2.15: Thê phu tư

19

+ Cây thế phụ tử có dáng trực, khoẻ khoắn.Thân con thường ở giữa canh số 1 và

số 2

Hình 2.16: Thê mâu tư

+ Cây thế mẫu tử có dáng xiêu, mềm mại, uyển chuyển.

+ Vị trí thân cây con không bị các cành của thân cha mẹ che lấp

+ Thân cha mẹ có thể lấy 2 hoặc 4 cành 1 ngọn tuỳ theo nét đi của cha mẹ.

Thân tử sẽ phân cành ngọn tuỳ theo cành ngọn của cha mẹ làm sao cho tổng số

cành của 2 thân là số lẻ.

b. Cây thế huynh đệ

Người chơi cây thế quan tâm tìm những cây hai thân một gốc để tạo thế

huynh đệ với ý nghĩa về giáo dục đạo đức. Ông cha ta có câu

“Quyền huynh thế phụ – Anh thay mặt cha

Huynh đệ như thủ túc – Anh em như chân tay”

- Yêu cầu đối với thế này

+ Chạc cây liền cùng với gốc