คมอการจดกจกรรมการสอสารระหวางพอแม ผปกครองกบบตรหลานเพอสงเสรมสขภาวะทางเพศในเยาวชน

จดทำโดยโครงการกาวยางอยางเขาใจมลนธแพธทเฮลท

aw_handbook_2.indd 1 5/6/14 11:55:01 AM

พมพท บรษท พ.เอส. ซพพลาย จำกด

รปเลม วฒนสนธ สวรตนานนท

ภาพประกอบ ธนยนนท ฉพพรรณรงษ

จดทำโดย โครงการกาวยางอยางเขาใจ

มลนธแพธทเฮลท

๒๙๔/๑ อาคารเอเชย ชน ๑ ถ.พญาไท เขตราชเทว กรงเทพฯ ๑๐๔๐๐

โทรศพท ๐-๒๖๑๑-๓๐๐๑-๕ โทรสาร ๐-๒๖๑๑-๓๐๐๖

เวบไซต : www.teenpath.net และ www.lovecarestation.com

สนบสนนการจดพมพโดย

บรษท เชฟรอนประเทศไทยสำรวจและผลต จำกด

อาคาร ๓ ไทยพาณชยปารคพลาซา

๑๙ ถ.รชดาภเษก แขวงจตจกร เขตจตจกร กรงเทพฯ ๑๐๙๐๐

โทรศพท ๐-๒๕๔๕-๕๕๕๕

เวบไซต : http//www.chevronthailand.com

คมอการจดกจกรรม การสอสารระหวางพอแม ผปกครอง กบบตรหลาน เพอสงเสรมสขภาวะทางเพศในเยาวชน

พมพครงท ๑ มถนายน ๒๕๕๔ จำนวน ๑,๐๐๐ เลม

พมพครงท ๒ กมภาพนธ ๒๕๕๕ จำนวน ๔,๕๐๐ เลม

พมพครงท ๓ มนาคม ๒๕๕๕ จำนวน ๕๐๐ เลม

พมพครงท ๔ พฤศจกายน ๒๕๕๕ จำนวน ๕๐๐ เลม

พมพครงท ๕ เมษายน ๒๕๕๗ จำนวน ๓,๐๐๐ เลม

ISBN๙๗๘-๖๑๖-๙๒๐๗๖-๐-๓

aw_handbook_2.indd 2 5/6/14 11:55:01 AM

คำนำ

มลนธแพธทเฮลท (path2health foundation) เปนองคกรพฒนา

เอกชนสาธารณประโยชนทจดทะเบยนในประเทศไทยเมอวนท ๒ พฤษภาคม

๒๕๕๖ กอนหนานดำเนนงานในนามองคการแพธ (PATH) ประเทศไทย มา

ตงแตป ๒๕๒๘ โดยไดรวมมอกบภาครฐ อาท กระทรวงสาธารณสข

กระทรวงศกษาธการ กระทรวงแรงงาน ฯลฯ สถานศกษา มหาวทยาลย

องคกรพฒนาเอกชนสาธารณประโยชน ตลอดจนภาคธรกจเอกชน และ

องคกรชมชน ในการพฒนาความร เสรมสรางศกยภาพและความชวยเหลอ

ดานเทคโนโลยและวชาการสาธารณสข เพอพฒนาสขภาพและคณภาพชวต

ของประชากรกลมตางๆ

มลนธแพธทเฮลทไดดำเนนงานเกยวกบการจดการเรยนรเรองเพศศกษา

รอบดานสำหรบเยาวชนในระบบการศกษา ในระดบมธยมศกษา อาชวศกษา

และอดมศกษา ตลอดจนหลกสตรการพฒนาคร และวทยากรหลกเพศศกษา

ภายใตการสนบสนนของกองทนโลกฯ และ สสส. โดยดำเนนการในทก

จงหวดทวประเทศ เพอผลกดนใหสถานศกษาจดการเรยนรเพศศกษารอบ

ดานใหเปนสวนหนงของหลกสตรสถานศกษาอยางเปนระบบและตอเนอง

ดวยตระหนกวา การสงเสรมสขภาวะทางเพศของเยาวชน ไมอาจดำเนน

การผานสถานศกษาเทานน มลนธแพธทเฮลทจงไดพฒนาหลกสตรการ

aw_handbook_2.indd 3 5/6/14 11:55:02 AM

สอสารระหวางพอแม ผปกครอง กบบตรหลาน โดยมงหวงใหพอแมทมลก

วยรน มความร ความเขาใจ มทศนคตทดในเรองเพศ และมทกษะในการ

สอสารเรองเพศอยางสรางสรรคภายในครอบครว

คมอการจดกจกรรมการสอสารระหวางพอแม ผปกครอง กบบตรหลาน

เพอสงเสรมสขภาวะทางเพศในเยาวชนเลมน พฒนาขนเพอประกอบการจด

อบรมวทยากรเพอทำหนาทจดกระบวนการเรยนรใหแกพอแม และ/หรอ

ผใหญทรบผดชอบดแลลกหลานทกำลงเขาสวยรน โดยโครงการกาวยาง

อยางเขาใจมงเนนการพฒนาทมวทยากรใหกบเครอขายคนทำงานทมหนาท

รบผดชอบในเรองการจดการศกษา จดกระบวนการอบรม การทำงานกบชมชน

ดานสาธารณสข และการพฒนาเยาวชนเพอใหเกดการทำงานทตอเนอง และ

สามารถขยายผลในรปเครอขาย ตลอดจนการเชอมประสานกบหนวยงานอนๆ

ทสามารถสนบสนนดานงบประมาณ ทงหมดกเพอใหเกดความยงยนและ

สรางการมสวนรวมของชมชนอยางแทจรง

หากทานมโอกาสนำคมอเลมนไปปรบใช และมขอเสนอแนะประการใด

โครงการฯ ยนดรบฟงความเหน เพอนำไปปรบปรงแกไขใหคมอฉบบน

สมบรณตอไป

ขอขอบคณ

โครงการกาวยางอยางเขาใจ

เมษายน ๒๕๕๗

aw_handbook_2.indd 4 5/6/14 11:55:02 AM

กฤษณะมรต : นกปราชญชาวอนเดย

กอนจะเดนทางไกล

เธอตองเดนทางใกลกอน

ใกลทสดนนคอ “ตวเธอ”

กอนจะทำสงใดๆ

เธอตองเขาใจ “ตวเอง”

aw_handbook_2.indd 5 5/6/14 11:55:02 AM

aw_handbook_2.indd 6 5/6/14 11:55:02 AM

หลกสตร การสอสารระหวางพอแม ผปกครอง กบบตรหลาน

เพอสงเสรมสขภาวะทางเพศในเยาวชน

วตถประสงคการอบรม

เมอผานการจดการเรยนรสองวน ผเขารวมจะได

๑. วเคราะหสถานการณและสภาพแวดลอมในปจจบนทสงผลตอการ

ดำเนนชวตของวยรน

๒. ระบชองวางทางความคด วถชวต ระหวางคนตางรนและผลกระทบ

ตอความสมพนธและการสอสาร

๓. สำรวจทศนะ และการใหคณคาเรองเพศวถของตนเอง รวมทงรบฟง

มมมองทแตกตางหลากหลาย

๔. วเคราะหผลกระทบของการตดสนคณคาของแนวคดหรอการปฏบต

ของผอนทตางจากทตนยดถอ

aw_handbook_2.indd 7 5/6/14 11:55:02 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 8 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

๕. ระบอปสรรคของผใหญในการสอสารเรองเพศกบวยรน และวธการ

สอสารในมมบวก

๖. ฝกทกษะการสอสารทมประสทธภาพระหวางผใหญกบวยรน และ

ฝกการสรางบทสนทนาเรองเพศกบวยรน

ผลทคาดวาจะไดรบจากการอบรม

พอแม/ผปกครองจะ

๑. เกดการวเคราะหตนเองและสงแวดลอม และเหนชองวางทางความ

คดและวถชวตระหวางคนตางรน รวมถงเหนผลทตามมา

๒. เกดทศนะทเปดกวางในเรองเพศวถ และรบฟงมากขน จากการได

เหนมมมองทแตกตางหลากหลาย และลดการตดสนคณคาของ

แนวคดหรอการปฏบตทตางจากทตนยดถอ

๓. เกดทกษะในการสอสาร ทรบฟงและเรยนรระหวางกนระหวาง

ผใหญกบวยรน และสะดวกใจทจะพดถงเรองเพศมากกวาเดม

aw_handbook_2.indd 8 5/6/14 11:55:02 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 9

หลกสตร การสอสารระหวางพอแม ผปกครอง กบบตรหลาน

เพอสงเสรมสขภาวะทางเพศในเยาวชน

วนท ๑

๐๘.๓๐-๐๙.๐๐ น. ลงทะเบยน

๐๙.๐๐-๑๐.๐๐ น. แนะนำตว ชแจงวตถประสงค ความคาดหวง

และขอตกลงการเรยนร

๑๐.๐๐-๑๐.๔๕ น. แนะนำตวผานภาพ

๑๐.๔๕-๑๑.๐๐ น. อาหารวาง

๑๑.๐๐-๑๒.๐๐ น. สำรวจชมชน

๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น. อาหารกลางวน

๑๓.๐๐-๑๔.๐๐ น. เสนชวต

๑๔.๐๐-๑๕.๐๐ น. เลอกขาง

๑๕.๐๐-๑๕.๑๕ น. อาหารวาง

๑๕.๑๕-๑๖.๑๕ น. ยอนรอยวยรน

๑๖.๑๕-๑๖.๓๐ น. สรปการเรยนรทายวน

กำหนดการ

aw_handbook_2.indd 9 5/6/14 11:55:02 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 10 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

วนท ๒

๐๙.๐๐-๐๙.๓๐ น. ทบทวนการเรยนรของวนแรก

๐๙.๓๐-๑๐.๓๐ น. คำถามเรองเพศ

๑๐.๓๐-๑๐.๔๕ น. อาหารวาง

๑๐.๔๕-๑๒.๐๐ น. เราทำแบบนกบลกบอยไหม

๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น. อาหารกลางวน

๑๓.๐๐-๑๔.๓๐ น. ฝกฟงอยางตงใจ

๑๔.๓๐-๑๔.๔๕ น. อาหารวาง

๑๔.๔๕-๑๖.๐๐ น. เจอแบบน..ทำอยางไรด

๑๖.๐๐-๑๖.๓๐ น. สรปการเรยนร-ประเมนผล

๑๖.๓๐ น. ปดการอบรม

aw_handbook_2.indd 10 5/6/14 11:55:02 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 11

วนท ๑ การนำเขาสการอบรม

• แนะนำตว

• กจกรรมสรางความคนเคย

• ชแจงวตถประสงคการอบรม และกำหนดการ

• สำรวจความคาดหวงตอการอบรม

• กำหนดขอตกลงการเรยนรรวมกน

กจกรรมท ๑ แนะนำตวผานภาพ

กจกรรมท ๒ สำรวจชมชน

กจกรรมท ๓ เสนชวต

กจกรรมท ๔ เลอกขาง

กจกรรมท ๕ ยอนรอยวยรน

aw_handbook_2.indd 11 5/6/14 11:55:02 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 12 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

การนำเขาสการอบรม

วตถประสงค เพอใหผเขารวมทำความรจกกนและรบรถงวตถประสงคของ

การอบรม

เวลา ๖๐ นาท

อปกรณ ปายชอ กระดาษฟลปชารท ปากกาเคม กระดาษกาว

ขนตอน

๑. กลาวตอนรบผเขารวมสการอบรม

๒. แนะนำทมผดำเนนการ และใหผเขารวมแตละคนแนะนำตว โดยให

บอกชอ ชอเลนและบอกวา มลกกคน อายเทาไหร (๓๐ นาท)

๓. ชวนทำกจกรรม/เกม เพอสรางความรสกคนเคย (๑๐ นาท)

๔. ผดำเนนการชแจงวตถประสงคการอบรม และกำหนดการ ๒ วน

และสอบถามความคาดหวงตอการอบรมของผเขารวม (๑๐ นาท)

๕. สรางขอตกลงการเรยนรรวมกน (๑๐ นาท)

• ผดำเนนการอธบายวา การอบรมสองวนน เปนกระบวนการทเนน

การแลกเปลยนความคดเหน ประสบการณ ความรสกทเกยวของ

กบเรองเพศ เพอหาวธการสอสารพดคยกบลกวยรนของเรา

• ถามผเขารวมวา บรรยากาศการเรยนรแบบไหนบางทจะ

ชวยใหเราเรยนรพดคยแลกเปลยนและกลาแสดงความ

เหนกนอยางเตมท

aw_handbook_2.indd 12 5/6/14 11:55:03 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 13

o จดขอเสนอของผเขารวมขนเปนขอๆ เพอใชเปนขอตกลง

ในการเรยนรรวมกน

o กระตนใหผเขารวมคดถงปจจยสำคญทจะสงผลตอการ

เรยนรรวมกน และความสะดวกใจในการแสดงความคดเหน

o หากประเดนสำคญ เชน การพรอมรบฟงความเหนผอน

การเปดใจตอกน การเกบรกษาความลบ การไมตดสนคณคา

ของคนอน การไมลอเลยนกน ฯลฯ ไมปรากฏในขอเสนอ

หรอคำตอบของผเขารวม ใหผดำเนนการนำประเดนเหลาน

เสนอใหผเขารวมพจารณาเพมเตม

• ทวนขอตกลงทงหมดอกครงและชกชวนใหผเขารวมชวยกนใช

ขอตกลงททกคนรวมกนเสนอนตลอดระยะเวลาการอบรม ซง

แผนขอตกลงจะตดไวใหทกคนเหนตลอดเวลาการอบรม

aw_handbook_2.indd 13 5/6/14 11:55:03 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 14 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

วตถประสงค เพอใหผเขารวม

๑. รจกกนมากขนและคนเคยกบการแสดงความเหน

๒. สำรวจความรสกของตนเองตอการเปนพอแม

เวลา ๓๐ นาท

อปกรณ ภาพสงของตางๆ จำนวนเทากบผเขารวมการอบรม

ขนตอนการทำกจกรรม

๑. วางภาพทเตรยมไวบนพนหอง ใหผเขารวมเหนอยางทวถง

๒. ใหผเขารวมแตละคนเลอกภาพทตนเองคดวา บอกถงหนาทของ

ความเปนพอแมทตรงกบใจของตวเอง คนละ ๑ ภาพ อธบายเพม

เตมวา ทกครงทพดคำวา “พอแม” ในการอบรมน จะหมายถงใคร

กตามทมบทบาทในการดแลลกหลานทกำลงเขาสวยรน มใชหมาย

ถงเพยงพอแมเทานน (ยกตวอยาง ภาพดวงอาทตย แทนความ

หมายของการเปนแสงสวางใหความอบอนแกลก, ภาพตนไม แทน

ความหมายของการเปนรมโพธรมไทร ใหความรมเยนแกลก, ภาพ

กระเปาสตางค แทนความหมายการเลยงด ใหลกมเงนมทองใช

เปนตน)

กจกรรมท ๑ แนะนำตวผานภาพ

aw_handbook_2.indd 14 5/6/14 11:55:03 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 15

๓. เมอทกคนเลอกภาพครบแลว ใหแตละคนอธบายเหตผลทตนเลอก

ภาพนนวาแทนความหมายของการเปนพอแมอยางไร

๔. ระหวางทผเขารวมแตละคนใหเหตผล ผดำเนนการจดขอความท

แสดงถงความรสกและบทบาทการเปนพอแมในเหตผลของแตละคน

ไวบนกระดาน

๕. เมออธบายครบทกคนแลว ผดำเนนการชวนดบทบาทพอแม โดย

ถามวา

• เหนความรสก บทบาท หนาทของ “พอแม” แลว รสกอยางไร

• ถาใหลกเลอกภาพแทนความหมายการเปนพอแม คดวาลกจะ

เลอกภาพใด เพราะอะไร

๖. สรปประเดนสำคญของกจกรรม

• พอแมทกคนตางมความปรารถนาดตอลก ตองการจะใหแตสง

ดๆ แกลก จะเหนไดจากภารกจหลายอยางทมตอลก การทจะ

ทำหนาทพอแมไดอยางทอยากเปน ตองอาศยปจจยมากมาย

• การอบรมครงน เปนอกสวนหนงทจะไดเรยนรรวมกนวา ใน

ฐานะพอแม เราจะมวธการอยางไรบาง ทจะชวยใหเรากบลกม

สมพนธภาพทด เพอทจะทำใหเรากบลกพดคยสอสารกนได

มากขนในทกเรอง รวมทงเรองเพศ

aw_handbook_2.indd 15 5/6/14 11:55:03 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 16 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

กจกรรมท ๒ สำรวจชมชน

วตถประสงค เพอใหผเขารวม

๑. ทบทวนสถานการณเยาวชนในชมชนของตน

๒. ตระหนกถงปญหาทแวดลอมเยาวชน ซงพอแมอาจ

ไมเทาทน โดยเฉพาะสถานการณเรองเพศ

เวลา ๔๕ นาท

อปกรณ ๑. แบบสำรวจชมชน ๒๐ ขอ ขยายขนาดใหญ เทาผน

ผาใบ

๒. สตกเกอรหรอปากกาเคม สำหรบผเขารวมการอบรม

ทกคน

ขนตอนการทำกจกรรม

๑. วางแบบสำรวจทง ๒๐ ขอไวใหทกคนเหนไดชดเจน และแจกสตกเกอร

หรอปากกาเคมใหผเขารวมทกคน

๒. อธบายวา ขอใหทกคนอานแบบสำรวจซงม ๒๐ ขอ และแสดงความ

เหน โดยการตดสตกเกอรหรอใชปากกาเคมเขยนสญลกษณในชอง

ทตรงกบความคดเหนของตนเอง (ม/ไมม/ไมแนใจ) และขอใหแสดง

ความคดเหนทกขอ ยำวา เปนการชวยกนประเมนสถานการณใน

ชมชนตามมมมองของเรา ไมตองกงวลวาจะผดหรอถก

aw_handbook_2.indd 16 5/6/14 11:55:03 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 17

๓. เมอทกคนทำครบทกขอแลว รวมจำนวนความเหนในแตละขอ และ

เขยนตวเลขกำกบไวในแตละชอง

๔. ชวนผเขาอบรมดผลการแสดงความเหน โดยชวนใหดวา ขอใดบางท

ตอบวา “ม” มากทสด, ขอใดบางทตอบวา “ไมม” มากทสดและ

ขอใดทตอบวา “ไมแนใจ” มากทสด

๕. ชวนกลมวเคราะห โดยใชคำถามตอไปน

• จากความคดเหนตอปญหาของเยาวชนในชมชนของเรา ๒๐ เรอง

มขอสงเกตอยางไรบาง

• ขอทตอบวา “ไมม” เรามนใจหรอไมวา ไมมปญหานนในชมชน

จรงๆ

• หากเปรยบเทยบปญหาเรองเพศกบปญหาอนๆ ในชมชน

ดเหมอนวาปญหาเรองเพศมนอยกวา คดวาเปนเพราะสาเหต

ใด

• เปนไปไดไหมทลกเราจะเปนหนงในวยรนทกำลงเผชญปญหา

ในแบบสำรวจ เพราะอะไร

• จากขอมลจะเหนวาเยาวชนเผชญกบปญหาหลายอยาง คดวา

เยาวชนไดรบการดแลจากผใหญในชมชนมากพอหรอไม อยางไร

• ใครบางทสามารถปองกนไมใหเกดปญหาเหลานกบวยรน และ

จะทำไดอยางไรบาง

aw_handbook_2.indd 17 5/6/14 11:55:03 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 18 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

• ในฐานะพอแมสามารถปองกนไมใหเกดปญหาเหลานกบลก

หลานไดอยางไรบาง

๖. สรปประเดนสำคญของกจกรรม

• ปญหาเรองเพศ เปนปญหาหนงทพบในกลมวยรน แตอาจไม

ปรากฏชดเจนเหมอนปญหาอนๆ เชน เรองตดเกม ตดพนน

หรอดมสรา ทงน เนองจากเรองเพศ ยงคงเปนเรองปกปดใน

สงคม ถกมองวาเปนเรองไมดและนาอายทจะพดคยกน

• เมอวยรนประสบปญหาในเรองเพศ มกมแนวโนมทจะไมกลา

เปดเผย หรอปรกษากบพอแม หรอผใหญ ดวยเกรงวาจะไมได

รบการยอมรบ หรอเขาใจ ตลอดจนอาจถกตอวาจากผใหญ

• อยางไรกด ปญหาเรองเพศในวยรนสามารถปองกนและจดการ

ได หากพอแมสามารถสรางความไววางใจ และทำใหลกเหนวา

พอแมพรอมคยกบลกในเรองเหลาน ซงกจกรรมในสองวนน จะ

ชวยใหพอแมทอาจยงไมสะดวกใจทจะคยเรองเพศชวยกนหาวธ

ทจะพดคยกบลกในเรองเพศ เพอปองกนปญหาทอาจเกดขน

aw_handbook_2.indd 18 5/6/14 11:55:04 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 19

ผลสำรวจเรอง บทบาทสำคญของ “พอแม”

• ผลสำรวจของเอแบคโพลล เมอเดอนกมภาพนธ ๒๕๕๓

พบวา พอแม ผปกครอง คอบคคลทเยาวชนคาดหวง

ในการใหความรความเขาใจเรองเพศมากทสด โดย

คณลกษณะของผใหคำปรกษา ควรใหคำปรกษาไดทกเรอง

ไมตำหนทอยากรเรองเพศหรอมเพศสมพนธ และรกษา

ความลบ

• วยรนไทย เชอวา ขอมลเกยวกบการปองกนและการ

คมกำเนดทไดจาก “แพทยและแม” มความนาเชอถอ

มากทสด แตกลบเลอกปรกษาเรองนกบคนอนและเพอน

มากทสด เพราะอายไมกลาปรกษาแม (Taylor Nelson

Sofres หรอ TNS บรษทผใหบรการดานการวจยระดบโลก,

๓ ตลาคม ๒๕๕๒)

aw_handbook_2.indd 19 5/6/14 11:55:04 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 20 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

๑. ปทผานมา มคนทองโดยไมพรอมในหมบาน/ชมชนของฉน

๒. ปทผานมา มวยรนทะเลาะววาทจนถงขนทำรายรางกาย

กนในหมบาน/ชมชนของฉน

๓. ปทผานมา มวยรนในหมบาน/ชมชนของฉนทำราย

รางกายกนเพราะแยงแฟนหรอเรองชสาว

๔. ปทผานมา ฉนคดวามวยรนทเปนโรคตดตอทางเพศ

สมพนธในหมบาน/ชมชนของฉน

๕. ปทผานมา ฉนคดวามวยรนตดเชอเอชไอวในหมบาน/

ชมชนของฉน

๖. ปทผานมา มเดกในหมบาน/ชมชนของฉนอายนอยกวา

๑๕ ป มเพศสมพนธแลว

๗. ปทผานมา มเดกหรอวยรนในหมบาน/ชมชนของฉน

ถกคนในครอบครวลวงละเมดทางเพศ

๘. ปทผานมา มผวเมยทำรายรางกายกนในหมบาน/

ชมชนของฉน

๙. ปทผานมา มพอแมทำรายรางกายลกตนเอง

ในหมบาน/ชมชนของฉน

๑๐. ปทผานมา มวยรนตดการพนนหรอตดเกมจนสงผล

ตอชวตตวเองและคนในหมบาน/ชมชนของฉน

แบบสำรวจชมชน ในชมชนของฉน ม ไมม ไมแนใจ

กำหนดการ

aw_handbook_2.indd 20 5/6/14 11:55:04 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 21

ในชมชนของฉน ม ไมม ไมแนใจ

๑๑. ปทผานมา ฉนคดวามวยรนทคดเรองฆาตวตาย

ในหมบาน/ชมชนของฉน

๑๒. ปทผานมา มวยรนชายในหมบาน/ชมชนของฉนท

ฉดผหญงไปขมขน หรอถายคลปตอนมเพศสมพนธ

ไวเพอขมข

๑๓. ปทผานมา มวยรนหญงในหมบาน/ชมชนของฉน

ถกขมขนหรอถกถายคลปไว

๑๔. ปทผานมา ในหมบาน/ชมชนของฉน มวยรนหน

ออกจากบาน

๑๕. ปทผานมา ในหมบาน/ชมชนของฉน มวยรนกอคด

รนแรง (คายาบา ฆาผอน)

๑๖. ปทผานมา มวยรนตดยาเสพตดในหมบาน/ชมชนของฉน

๑๗. ปทผานมา มวยรนตดเหลาจนสงผลตอชวตตวเอง

และคนในหมบาน/ชมชนของฉน

๑๘. ปทผานมา มวยรนในหมบาน/ชมชนของฉนทถก

ลวนลามหรอลอลวงทางเพศ โดยคนทรจกกนผานมอถอ

๑๙. ปทผานมา มวยรนในหมบาน/ชมชนของฉนทแสดงออก

วาเปนกะเทย ทอม ด เกย มากขน

๒๐. ปทผานมา ในหมบาน/ชมชนของฉนมสถานททวยรน

รวมตวกนเพมขน เชน สวนสาธารณะ, รานเกม,

รานคาราโอเกะ ฯลฯ

aw_handbook_2.indd 21 5/6/14 11:55:04 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 22 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

กจกรรมท ๓ เสนชวต

วตถประสงค เพอใหผเขารวม

๑. เขาใจวา “เรองเพศ” คอสวนหนงของวถชวตตงแตเกด

จนตายและมพฒนาการตามธรรมชาตของแตละชวงวย

๒. เขาใจวา “เรองเพศ” มความหมายมากกวา “การรวม

เพศ”

๓. ตระหนกวา สงคม วฒนธรรมมสวนในการกำหนด

บทบาท ความคาดหวง ในเรองเพศของคนในแตละ

ชวงวยและแตละเพศ

๔. เหนความสำคญของการทพอแมตองสอสารเรองเพศ

กบลกมากขนและตระหนกวายงพดเรวยงสงผลดตอชวต

เวลา ๖๐ นาท

อปกรณ ๑. บตรคำเรองเพศ ๒ ชด (ใชสตางกน) ตดเปนขอๆ ละ

๑ แผน (ขนาดครงเอส แนวนอน)

๒. ปายชวงอาย (แรกเกด, ๕, ๑๐, ๒๐, ๓๐, ๔๐, ๕๐, ๖๐,

๗๐ ปขนไป)

๓. กระดาษกาว

aw_handbook_2.indd 22 5/6/14 11:55:04 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 23

เรมมความรสกทางเพศ

สำรวจและสมผสอวยวะเพศเปนครงแรก

รบรลกษณะทางเพศตนเอง

รบรบทบาทหญงและชาย

รรสนยมทางเพศของตนเอง

เรมตงคำถามเรองเพศ

เรมมความสนใจ รสกอยากใกลชด

คนพเศษ

เรมผลตอสจ

เรมมประจำเดอน

เรมแสดงออกดานอารมณรกหรอความ

รสกพเศษ

มความตองการทางเพศ

ตงทอง หรอทำใหผหญงทอง

หมดประจำเดอน

ความตองการทางเพศลดลง

หมดความตองการทางเพศ

เสอมสมรรถภาพทางเพศ

มแฟนคนแรก

อกหก

มเพศสมพนธครงแรก

การมคนอนคนอน นอกจากคประจำ

แตงงาน

มลก

เรมตนชวตคใหม

รจกวธคมกำเนด

ตดเชอเอชไอว

ตดเชอโรคตดตอทางเพศสมพนธ

ทองไมพรอม

มเซกสโดยไมไดปองกน

ใชอปกรณปองกนการตงทอง

ใชอปกรณปองกนการตดเชอเอชไอว

ไปรบบรการตรวจสขภาพทางเพศ

เปนครงแรก

ปรกษาปญหาทเกยวของกบเรองเพศ

เปนครงแรก

กงวลเรองขนาดรปรางของตนเอง

ทำแทง

บตรคำชดท ๑ ชดพฒนาการทางเพศ บตรคำชดท ๒ ชดพฤตกรรมทางเพศ

aw_handbook_2.indd 23 5/6/14 11:55:05 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 24 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

แรกเกด

๑๐

๒๐

๓๐

๔๐

๕๐

๖๐

๒. เมอระดมไดพอสมควรแลว ชวนผเขารวมดคำตางๆ ทจดไว และ

ชวนตงขอสงเกตวา คำตอบทไดสะทอนถงเรองเพศในเรองใดบาง

๓. ผดำเนนการสรปใหเหนวา เรองเพศครอบคลมเรองอะไรบาง และ

ทสำคญคอ เรองเพศมความหมายมากกวาเรองการมเพศสมพนธ

๔. จากนนอธบายวา แตละคนจะไดรบบตรคำเรองเพศอยางนอยคนละ

๑ ใบ ใหแตละคนพจารณาวา เรองเพศในบตรคำทไดรบ เปนเรองท

จะเกดขนในชวงวยใด เพอจะนำบตรคำไปตดไวในชวงวยนนๆ

ตามเสนชวตทตดเตรยมไวกลางหอง โดยใหตดบตรแตละส แยก

ระหวางฝงซายและขวา

ขนตอนกอนเรมกจกรรม

ผดำเนนการเตรยมตดกระดาษกาว

หรอเชอกขงเปนแนวยาวกลางหอง (จาก

หนาหองไปหลงหอง) และตดชวงอายบน

กระดาษกาวหรอเชอก ดงภาพ

ขนตอนการทำกจกรรม

๑. ใหผ เข าร วมชวยกนระดมวา

เมอพดถงคำวา“เพศ”นกถง

อะไรบางโดยจดคำตอบทงหมด

ทไดไวบนกระดาษฟลปชารท

aw_handbook_2.indd 24 5/6/14 11:55:05 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 25

๕. แจกบตรคำทคละทงสองส ใหผเขารวมอยางนอยคนละ ๑ ใบ

(บางคนอาจไดมากกวา ๑ ใบ)

๖. อธบายวา แตละคนจะนำบตรไปวางทละคน โดยกอนวางให

อานบตรคำใหเพอนๆ ไดยนดวย เพอรบรไปพรอมๆ กน

๗. เมอทกคนวางบตรทงหมดแลว ชวนดบตรคำและชวนพดคยโดย

ใชคำถามตอไปน

• มขอสงเกตอะไรบาง ในเรองเพศ

• จากกจกรรมน เมอพดถงเรองเพศ ครอบคลมถงเรองอะไรบาง

• มบตรคำใดบางทอยากสลบทวาง เพราะอะไร

• บตรคำสวนใหญ เกดขนในชวงวยใดมากทสด เพราะอะไร

• เหนความแตกตางระหวางบตรคำสองสอยางไร

• สำหรบพอแมในการพดคยเรองเพศกบลก เรองใดคยงาย

เรองใดคยยาก เพราะเหตใด

• เมอเหนเรองเพศในแตละชวงชวตแลว คดวาลกหลานของเราได

เรยนรเรองเหลานเพยงพอหรอไม และเรยนรจากทใด

• หากไมไดเรยนรเรองเพศ หรอเรยนรอยางไมถกตอง อาจสงผล

อะไรไดบาง

• เราควรเรมพดคยเรองเพศกบลกตงแตเมอใด

aw_handbook_2.indd 25 5/6/14 11:55:05 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 26 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

๘. ชวนผเขารวมชวยกนสรปกจกรรมวา

• เมอทำกจกรรมเสนชวตแลว รสกอยางไรตอการพดคยเรองเพศ

กบลก

• อะไรจะชวยใหพอแมสามารถพดคยกบลกในเรองเพศไดงายขน

๙. ผดำเนนการสรปประเดนสำคญเพมเตม ดงน

• เรองเพศเปนเรองวถชวต ไมใชแคเรองการรวมเพศ และเปน

สวนหนงของชวตตงแตเกดจนตาย พฒนาการทางเพศเปนเรอง

ธรรมชาตของมนษย ในขณะเดยวกน เรองเพศยงเปนเรองของ

อารมณ ความรสก สมพนธภาพ พฤตกรรมการแสดงออก

สขภาพ เพศสภาพ รวมทงมเรองสงคม วฒนธรรม คานยม

กฎหมาย เขามาเกยวของดวย

• เรองเพศมทงมตทเปนเรองสวนบคคล และสวนรวม

• “เสนชวต” นอกจากสะทอนใหเหน “ธรรมชาต” ของแตละชวง

วยในเรองเพศแลว ยงทำใหเหนวาม “การใหคณคา” ในเรอง

เพศโดยสงคม ผานการสงสอนหรอกำหนดวาวยไหนควรทำ

หรอไมควรทำอะไร รวมทงมความคาดหวงตอเรองเพศและ

พฤตกรรมทางเพศของคนในสงคม “สงคม” จงมบทบาทใน

การหลอหลอม เปลยนแปลงการรบร การเรยนรเรองเพศ

ของคน

aw_handbook_2.indd 26 5/6/14 11:55:05 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 27

หมายเหตสำหรบผดำเนนการ กจกรรมเสนชวต เปนกจกรรมทออกแบบเพอชวยในการปรบวธคด

และความเขาใจของผเขารบการอบรมใน “เรองเพศ” และ “เพศศกษา”

เมอพดถงเรองเพศ คนสวนใหญมกคดวาเปนเรองเพศสมพนธ ซง

เชอวาเปนเรองนาอาย ควรปกปด ไมควรนำมาพดคย จงกงวลวา การ

พดหรอสอนเรองเพศ/เพศศกษา จะเปนการชโพรงใหกระรอก และเหน

วาเรองเพศไมใชเรองของเดกหรอวยรน ในขณะทบางสวนคดวา เรอง

เพศเปนเรองธรรมชาต ถงเวลาคนกจะเรยนรเอง

กจกรรม“เสนชวต”ทำใหเหนวา

- เรองเพศเปนเรองธรรมชาตเกยวของทกชวงชวตตงแตเกดจนตาย

- เรองเพศครอบคลมหลายมต มากกวาเรองการรวมเพศ

- สงคม วฒนธรรม มสวนกำหนดความคด ความเชอ บทบาท การ

แสดงออก/พฤตกรรม ของสมาชกในสงคม

- เรองเพศจงจำเปนตองไดรบการเรยนร เพอใหรจกดแลตนเอง

เรยนรทจะอยกบคนอนๆ และเพอปองกนผลกระทบในทางลบ

aw_handbook_2.indd 27 5/6/14 11:55:05 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 28 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

กจกรรมท ๔ เลอกขาง

วตถประสงค เพอใหผเขารวม

๑. สำรวจการใหคณคา ทศนะ และความเชอของตนเองใน

เรองเพศ

๒. เปดใจรบฟงและตระหนกวาแตละคนอาจมความเชอ

และใหคณคาในเรองเพศแตกตางกน

๓. วเคราะหผลของความคด ความเชอเรองเพศ ทมตอ

การสอสารและเลยงดลก

เวลา ๖๐ นาท

อปกรณ ปาย “เหนดวย” และ “ไมเหนดวย”

ขนตอนการทำกจกรรม

๑. ผดำเนนการอธบายวา มขอความทจะอานใหแตละคนพจารณา

โดยขอใหทกคนคดวาตนเองเหนดวยหรอไมเหนดวยกบขอความ

นนๆ ยำวาไมมคำตอบทผดหรอถก แตเปนเรองการแสดงความคด

เหนหรอทศนะของเราเอง เมอฟงขอความแตละขอแลว ใหเดนไป

ยนในฝงทตรงกบความเหนของตนเอง ซงมสองขางคอ “เหนดวย”

และ “ไมเหนดวย”

๒. บอกใหผเขารวมทกคนยนขน รวมตวกนตรงกลางหอง เพอเตรยม

เขาสกจกรรม

aw_handbook_2.indd 28 5/6/14 11:55:05 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 29

๑.ฉนยอมรบไดถาลกชายวยรนทกำลงเรยนม.ตน

มเพศสมพนธ

เมอทกคนตอบและใหเหตผลแลว ใหถามตอวา

ฉนยอมรบได ถาลกสาววยรนทกำลงเรยน ม.ตน

มเพศสมพนธ

๒.ฉนยอมรบไดถาเหนลกวยรนทเรยนชนมธยมพกถงยาง

อนามย

เมอทกคนตอบและใหเหตผลแลว ใหถามตอวา

ถาลกจะไปงานปารตและมาขอถงยาง ฉนพรอมจะให

๓. ฉนยอมรบได ถาลกสาววยรนทยงเรยนหนงสอตดสนใจ

ไปทำแทง

เมอทกคนตอบและใหเหตผลแลว ใหถามตอวา

ฉนยอมรบได ถาลกชายวยรนทยงเรยน ตดสนใจพาแฟน

ไปทำแทง

๔. ถาลกสาว/ลกชายอาย๑๒ถามเรองยาคมกำเนด

ฉนกพรอมจะตอบ

๓. อานขอความทละขอความ และใหผเขารวมเลอกยนตามความเหน

ของตนเอง วา “เหนดวย” หรอ “ไมเหนดวย”

aw_handbook_2.indd 29 5/6/14 11:55:05 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 30 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

๔. ในแตละขอ เมอผเขารวมเลอกยนเรยบรอยแลว ใหสมถามความ

คดเหนและเหตผลของแตละฝายๆ ละ ๒-๓ คน โดยพยายามถาม

คนทอาจมเหตผลตางจากเพอนทแสดงความเหนไปแลว

• การถามอาจเรมจากถามฝายทมคนยนอยนอยกวากอน เพอ

ทำใหเหนวาความคดเหนของคนสวนนอยกมความสำคญเชน

เดยวกบคนสวนใหญ และยำวาระหวางทเพอนแสดงความเหน

ขอใหทกคนชวยกนฟง

• ในแตละขอ ไมควรใชเวลาซกถามเหตผลนานเกนไป เพราะจะ

ทำใหผฟงคนอนขาดสมาธ เมอไดฟงเหตผลทหลากหลายพอ

สมควรแลว ใหทกคนกลบมายนรวมกนตรงกลางหอง เพอรอด

คำถามขอตอไป

๕. ระหวางทผเขารวมอบรมใหเหตผลควรจดประเดนสำคญของเหตผล

แตละขอไวบนกระดาน เพอนำมาทบทวนและชวนพดคยในตอนทาย

ของกจกรรม

๖. เมอถามครบทกคำถามแลว ผดำเนนการทบทวนคำตอบและเหตผล

ทมการแสดงความเหนของแตละขอ พรอมชวนพดคย ตงขอสงเกต

ตามแนวทางการพดคย ดงน

aw_handbook_2.indd 30 5/6/14 11:55:05 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 31

แนวทางการชวนคยในแตละขอสำหรบผดำเนนการ

• ขอแรกเรองการมเพศสมพนธของวยรน

- มขอสงเกตเรองความแตกตางในการยอมรบเรองเพศสมพนธ ระหวาง

ลกชายและลกสาวหรอไม อยางไร

- คดวา ลกของเรารหรอไม วาเราคดเหนในเรองนอยางไร เพราะเหตใด

- ทศนะตอการมเพศสมพนธของวยรนของเราในฐานะพอแม จะสงผล

ตอการพดคยกบลกในเรองเพศอยางไร

• ขอสองเรองการพกถงยางอนามยของวยรน

- เหนทศนะเรองถงยางอนามยอยางไรบาง

- เปนเรองยากหรองายสำหรบวยรน หากคดจะใชถงยางเพอปองกน

- พอแมควรคยเรองถงยางกบลกวยรนอยางไร

• ขอสามเรองการทำแทง

- มขอสงเกตเรองความแตกตางในการยอมรบเรองการทำแทงระหวาง

ลกชายและลกสาวหรอไม อยางไร

- หากวยรนสาวทองโดยไมพรอม และตองการเรยนหนงสอตอจะม

ทางเลอกอะไรบาง

- ทำอยางไรใหลกวยรนของเรามาปรกษาเรา หากเกดกรณทองไมพรอม

• ขอสเรองการสอนเรองวธการคมกำเนด

- พอแมสะดวกใจในการสอนเรองวธการปองกนทอง มากนอยเพยงใด

- พอแมควรจะเรมพดคยหรอสอนเรองนตงแตเมอใด

aw_handbook_2.indd 31 5/6/14 11:55:05 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 32 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

๗. ผดำเนนการชวนผเขารวมชวยกนสรป โดยใชคำถาม ดงน

• จากกจกรรม “เลอกขาง” เราเหนความรสกหรอมมมองของ

พอแมตอเรองเพศของวยรนอยางไรบาง

• คดวาลกของเราจะมความคดเหนทเหมอนหรอตางจากเราใน

สเรองนอยางไร เพราะอะไร

• การทเราคดเรองเพศตางจากลกจะสงผลตอการพดคยอยางไร

บาง

• ถาตองคยเรองเพศกบลกในเรองทลกคดตางจากเรา จะตอง

คำนงถงอะไรบาง

• จากกจกรรม “เลอกขาง” ไดแงคดอะไรบาง

๘. ผดำเนนการสรปประเดนสำคญเพมเตม ดงน

• ในเรองเพศ-พฤตกรรมทางเพศ คนแตละคนอาจมความคดเหน

และการใหคณคาทแตกตางกน ดวยประสบการณ การเรยนร

และกระบวนการหลอหลอมทางสงคมทแตกตางกน จงไมใช

เรองผดหรอถก

• คนสวนใหญมแนวโนมทจะใชกรอบสงคม คานยม หรอ

วฒนธรรม ในการกำหนด/ตดสนพฤตกรรมของคนอน โดย

ขาดการทำความเขาใจถงทมาทไป และความคดความเชอท

แตกตางกน จงเปนเรองสำคญทเราควรจะเทาทนความรสก

ความเชอของตนเอง

aw_handbook_2.indd 32 5/6/14 11:55:06 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 33

• คนตางรน เชน ระหวางพอแมและลก อาจมความเหน ความเชอ

และการใหคณคาในเรองเพศทแตกตางกน ดวยเตบโตในสภาพ

แวดลอมทางสงคมคนละแบบ ดงนนการเปดใจเรยนร และรบฟง

ความเหนทแตกตาง โดยไมดวนตดสน จะชวยใหพอแมมมมมอง

ทกวางขวางขน และเปนผลดตอการพดคยสอสารกบลก เพอหา

วธปองกน และแกไขปญหาไดลมลกขน

• “เรองเพศ” เปนเรองยากสำหรบวยรนทจะคยกบพอแม จงเปน

เรองจำเปนทพอแมจะตองเปนฝายเรมตน และแสดงใหลกเหนวา

พอแมพรอมรบฟง และพดคยดวย

aw_handbook_2.indd 33 5/6/14 11:55:06 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 34 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

หมายเหตสำหรบผดำเนนการ * กจกรรม “เลอกขาง” ตองการใหเกดการสำรวจทศนะความ

เชอของตวเองในเรองเพศ พรอมๆ กบการรบฟงความเหนท

แตกตางของคนอนๆ ในเรองเดยวกน รวมทงใหเกดการ

วเคราะหเปรยบเทยบมมมองทมตอหญงชายในพฤตกรรมแบบ

เดยวกน และวเคราะหสาเหตและผลกระทบทม จากการใช

มาตรฐานคนละแบบสำหรบหญงชายในเรองเพศ

* ในขณะถามคำถาม ผดำเนนการตองระวงทจะไมแสดงทศนะ

วาตนเองเขาขางฝายใดฝายหนง หรอแสดงทาท คำพดทไม

เปนกลาง เพราะอาจทำใหผเขารวมไมกลาหรอไมอยากแสดง

ความคดเหนจรงๆ ซงอาจแตกตางจากผดำเนนการได

* ผดำเนนการควรกระตนการมสวนรวม เพอใหผเขารวมรสก

สบายใจทจะเลอกยนในฝง “เหนดวย” หรอ “ไมเหนดวย”

ตามความรสกของตนเองแมจะเปนเสยงสวนนอย โดยยำให

เคารพกตกาการเรยนรรวมกน

aw_handbook_2.indd 34 5/6/14 11:55:06 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 35

กจกรรมท ๕ ยอนรอยวยรน

วตถประสงค เพอใหผเขารวม

๑. ทบทวนความรสกของตนเองในวยรน และวเคราะห

เปรยบเทยบความเปนวยรนในแตละยคสมย

๒. วเคราะหชองวางระหวางผใหญกบวยรน และระบวธการ

ลดชองวางในการสอสารกบวยรน

เวลา ๔๕ นาท

อปกรณ ๑. กระดาษฟลปชารท ปากกาเคม กระดาษกาว

๒. โจทยสำหรบกลมยอย

๓. ไฟลวดโอ “เสยงจากวยรน”

๔. เครองเลนทสามารถเลนแผนซดได และลำโพง

ขนตอนการทำกจกรรม

๑. แบงผเขารวมออกเปน ๔ กลมยอย อธบายวา แตละกลมจะไดโจทย

เพอใหสมาชกกลมชวยกนระดมความเหน

๒. แจกโจทยใหแตละกลม พรอมกระดาษฟลปชารทและชแจงวาใหเวลา

ระดมความเหน ๑๐ นาท

aw_handbook_2.indd 35 5/6/14 11:55:06 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 36 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

โจทยสำหรบกลมท ๑ และกลมท ๒

“ชวยกนนกถงเรองทเราทำในสมยทเราเปนวยรน

ซงเปนเรองทพอแม ผใหญไมพอใจ ไมชอบใจ”

โจทยสำหรบกลมท ๓ และกลมท ๔

“ชวยกนนกถงเรองทวยรนสมยนทำ

ซงเปนเรองทเราในฐานะพอแม ผใหญไมชอบ ไมพอใจ”

๓. เมอหมดเวลา ใหกลมท ๑ นำเสนอและกลมท ๒ ชวยเพมเตม

ประเดนทตางออกไป

๔. จากนน ใหกลมท ๓ นำเสนอความเหนทระดมได โดยกลมท ๔

นำเสนอเพมเตมหากมเนอหาทตางกน

๕. เมอนำเสนอครบทง ๔ กลมแลว ผดำเนนการชวนคย ดงน

• วยรนสมยกอนกบสมยน เหมอนหรอตางกนอยางไร

• สงคมและสภาพแวดลอมสมยนกบสมยกอน เหมอนหรอตาง

กนอยางไรบาง และสงผลอยางไร

• อะไรทำใหเรายอมรบพฤตกรรมบางอยางของวยรนสมยนไมได

ทงทตอนเปนวยรน เรากเคยทำคลายๆ กน

aw_handbook_2.indd 36 5/6/14 11:55:07 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 37

• หากเราเกดเปนวยรนยคน เราจะทำเหมอนหรอตางไปจากท

วยรนยคนทำ

• จากกจกรรม “ยอนรอยวยรน” เราไดเรยนรอะไรบาง

• ในฐานะ “พอแม” เมอเราเขาใจ “ความเปนวยรน” และสภาพ

แวดลอมของสงคมทเปลยนไป เราจะชวยเตรยมวยรนใหอยใน

สงคมปจจบนไดอยางไรบาง

๖. ผดำเนนการสรปประเดนสำคญเพมเตม ดงน

• ธรรมชาตของวยรนไมวาจะยคใด สมยใด กลวนไมตางกน คอ

อยากร อยากลอง ชอบทาทาย ยงหามเหมอนยงย และมความ

สนใจในเรองเพศ ซงเปนผลมาจากการเตบโตและเปลยนแปลง

ไปของรางกายตามธรรมชาต

• สงทเปลยนคอ สภาพแวดลอมและสงคม รวมทงเทคโนโลย

การสอสาร การคมนาคมทรวดเรวขน วยรนในยคนจงเรยนร

และปรบตวไปตามสภาพแวดลอม เปนไปไดหรอไมวา หากเรา

เกดเปนวยรนยคน เรากคงทำอะไรทไมตางไปจากวยรนยคนทำ

• สงคมทเปลยนแปลง สงผลใหการแสดงออกของวยรนเปลยน

ตามไปดวย เชน ใจรอน อยากม อยากได มคานยมทางวตถสง

แตงกายตามแฟชน เลยนแบบดารา ฯลฯ

aw_handbook_2.indd 37 5/6/14 11:55:07 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 38 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

• ประเดนสำคญกวา คอ เราจะชวยกนเตรยมเดกใหสามารถใช

ชวตอยางเทาทนและเอาตวรอดในสงคมทกวนนอยางมความ

สข ปลอดภย รบผดชอบทงตวเองและคนทเกยวของไดอยางไร

เพราะการกลาวโทษสงคม สอ หรอกระทงโทษวาตวเดกไมด ไม

ชวยแกปญหาได

๗. ผดำเนนการชแจงวา จะเปดซด ความยาวประมาณ ๕ นาท เพอ

ชวนดและฟงเสยงของเดกๆ ทตองการบอกความรสกทตวเองมตอ

พอแม วาพวกเขารสกอยางไร เมอไดยนคำพดตางๆ จากพอแม

๘. เมอดจบแลว ถามผเขารวมวา

• รสกอยางไรบางกบสงทวยรนพดในซด

• คดวาเดกๆ จะบอกความรสกทเราไดยนกบพอแมของเขาหรอไม

เพราะเหตใด

• ในฐานะพอแม เราจะทำอะไรกนไดบางเพอใหเรากบลกเขาใจกน

๙. ผดำเนนการสรปประเดนสำคญ อาจเพมเตมขอมลสถานการณเรอง

เพศของเยาวชนในพนท หรอของสงคมไทยเพอใหเหนถงความจำเปน

ของพอแมในการเรมตนสอสารกบลกวยรน

aw_handbook_2.indd 38 5/6/14 11:55:07 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 393939

เวลา ๑๕ นาท

๑. ถามผเขารวมวา

• รสกอยางไร หลงจากทำกจกรรม และแลกเปลยนรวมกน ๑ วน

• มเรองอะไรบาง ทคดวาอยากกลบไปลองใชกบลกวนน

• มขอเสนอแนะตอการอบรม หรอขอเสนอสำหรบวนทสอง อยางไรบาง

๒. แจกหนงสอ “ผใหญเปดใจ ลกหลาน (รก) ปลอดภย” ใหผเขารวมและ

เชญชวนใหอาน เพอนำมาพดคยกนในวนทสอง

กจกรรม สรปการเรยนรทายวน

aw_handbook_2.indd 39 5/6/14 11:55:07 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ |

หนงสอ : ชอของฉนคอวนน เขยนโดย เดวด มอรเลย และเฮอรเมยน โลเวล

แปลโดย จรรยา สวรรณทต และคณะ

การใหปลาเขาสกหนงตว

คณกจะเลยงดเขาไดสกหนงวน

วนรงขนเขากอาจเปนขอทาน

สอนใหเขารจกหาปลา

คณกจะเลยงดเขาไดตลอดชพ

วนรงขน...หากวาสอนไวด

เขากจะสอนผอนดวย

aw_handbook_2.indd 40 5/6/14 11:55:07 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 41

ทบทวนการเรยนรของวนแรก

กจกรรมท ๖ เรองเพศของวยรน

กจกรรมท ๖.๑ เรองของแอน

กจกรรมท ๖.๒ คำถามเรองเพศ

กจกรรมท ๗ เราทำแบบนกบลกบอยไหม

กจกรรมท ๘ ฝกฟงอยางตงใจ

กจกรรมท ๙ เจอแบบน.. ทำอยางไรด

กจกรรมท ๑๐ สรปการเรยนร

ประเมนผลการอบรม

วนท ๒

aw_handbook_2.indd 41 5/6/14 11:55:07 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 42 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

วตถประสงค เพอใหผเขารวมทบทวนสงทไดเรยนรในวนแรกและสงทจะ

นำไปปรบใชได

เวลา ๒๐ นาท

อปกรณ กระดาษฟลปชารท ปากกาเคม กระดาษกาว

ขนตอนการทำกจกรรม

๑. ชวนผเขารวมการอบรมทบทวนวา เมอวานไดทำกจกรรมอะไรบาง

จดสงทผเขารวมพดทงหมดขนกระดาน

๒. จากนน จบกลม ๓ คน ใหเวลา ๑๐ นาท เพอพดคยกนวา

จากกจกรรม และการแลกเปลยนกนเมอวานน...สงทไดเรยนร

และสงทเราอยากนำไปปรบใชในการเลยงลกมเรองอะไรบาง

๓. เมอหมดเวลา ขออาสาสมครเลาถงสงทแลกเปลยนกบเพอนในกลม

และจดประเดนสำคญไวบนกระดาน

• หากมขอมลทผเขารวมเขาใจคลาดเคลอน หรอไมถกตอง

ผดำเนนการควรเพมเตมหรอแกไขกอนเรมกจกรรมของวนทสอง

๔. ถามผเขารวมวา มใครไดอานหนงสอ “ผใหญเปดใจ ลกหลาน (รก)

ปลอดภย” บาง มประเดนอะไรทนาสนใจทอยากเลาใหเพอนฟง

๕. จากนน ชแจงกบผเขารวมวา กจกรรมวนทสอง เปนการเนนเรองการ

ฝกทกษะการสอสารทจำเปนสำหรบการพดคยเรองเพศกบลกวยรน

กจกรรม ทบทวนการเรยนรของวนแรก

aw_handbook_2.indd 42 5/6/14 11:55:07 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 43

กจกรรมท ๖.๑ เรองของแอน วตถประสงค เพอใหผเขารวมรสกถงความซบซอนของสถานการณและ

ปญหาทางเพศของวยรน

เวลา ๒๐ นาท

อปกรณ ๑. เอกสารเรองของแอน และบทสมภาษณแอน

๒. ไฟลเสยง “ชวตของแอน” (ความยาว ๕ นาท)

๓. เครองเลนทสามารถเลนแผนซดได หรอคอมพวเตอร

ลำโพงและสายเสยง

ขนตอนการทำกจกรรม

๑. ผดำเนนการชแจงวาจะใหฟงเสยงสมภาษณเดกวยรนคนหนง ซงใช

ชอสมมตวา “แอน” และแจกใบขอมล “เรองของแอน” และบท

สมภาษณแอนใหทกคน

๒. ใหเวลาผเขารวมอานใบขอมล หรอขออาสาสมครอานเรองของแอน

ใหเพอนทกคนไดยน

๓. เมออานจบแลว เลาใหฟงวา ทมงานไดมโอกาสสมภาษณ “แอน”

และจะเปดไฟลเสยง “ชวตของแอน” ใหทกคนฟงดวยกน ระหวางฟง

ขอใหทกคนลองคดตามวา ฟงแลวเรารสกอยางไร และเกดคำถาม

อะไรขนในใจบาง

กจกรรมท ๖ เรองเพศของวยรน

aw_handbook_2.indd 43 5/6/14 11:55:07 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 44 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

๔. เมอฟงจบแลว ใชคำถามชวนคย ดงน

• ไดฟงเรองของแอนแลว รสกอยางไร

• มคำถามอะไรเกดขนในใจบางระหวางทฟงเรองของแอน

• มเรองอะไรบางทแอนเลอกจะไมคยกบพอแม เพราะอะไร

• จากกรณของแอน การทลกไมคยกบพอแม สงผลอยางไร

• คดวาสถานการณแบบแอน อาจเกดขนกบลกของเราไดหรอไม

อยางไร

• ถาอยากใหลกคยเรองเพศกบเรา พอแมตองทำอยางไร

๕. ผดำเนนการชวนตงขอสงเกตจากเรองของแอนวา

• พอแมอาจจะคยกบลกไดทกเรอง แตไมแนวาจะคยเรองเพศได

• “เดกด” ในความรสกของ “พอแม” ทเรยนเกง กลบบานตรง

เวลา พดคยกบเราดอาจไมไดแปลวาจะไมเจอ/มปญหาเรองเพศ

• เดกๆ เรยนรความคาดหวงของพอแมไดด โดยเฉพาะเรองเพศ

ดงนน ทาทของพอแมจงตองทำใหลกรสกวา คยกบพอแมได

และจะไมถกตำหน

aw_handbook_2.indd 44 5/6/14 11:55:08 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 45

เรองของแอน แอน เปนเดกสาวทเพงจบปรญญาตรจากมหาวทยาลยในจงหวดแหงหนง

ระหวางกำลงรอรบปรญญา เธอกพบวาตวเองเปนโรคหนองใน เนองจากแฟน

ไปพบหมอทคลนกกามโรค เพอรกษาอาการหนองในและหมอไดบอกใหพา

แอนไปตรวจ

แอนตกใจเมอหมอแจงวาตนเองเปนโรคหนองในดวยทงทรางกายเธอไมได

แสดงอาการใดๆ ออกมา

แตนไมใชครงแรกทแอนตองเผชญกบผลทเกดจากการมเพศสมพนธโดย

ไมปองกน ตงแตโตเปนสาวและเรมรจกกบอารมณทางเพศและความรก แอน

มแฟนผชายทคบหาและมเพศสมพนธดวยกนกอนหนานมาสองคน

ผชายคนแรกททำใหแอนรจกกบความรกและความรสกทางเพศ เปนเพอน

ทอยในหมบานใกลเคยงกน ตอนนนแอนยงเรยนอยชน ม.๔

ความรกในครงนนทำใหแอนหนเหความสนใจจากเดกทเคยตงใจเรยน

สนใจการทำกจกรรมของโรงเรยน มาเปนการเฝารอคอยทจะไดใชเวลาอยกบ

คนรกใหมากทสด

แอนยอมโกหกพอแมวาไปเรยนกวดวชาในตอนเยน เพอจะไดไปอยกบแฟน

แทน และหาทางกลบบานใหตรงเวลาทกวน เพอไมใหพอแมผดสงเกตกบ

ความประพฤตของเธอ

aw_handbook_2.indd 45 5/6/14 11:55:08 AM

ในชวงของการคบหากบแฟนคนแรก แอนใหแฟนใชถงยางอนามยเปน

ครงคราว ความรกครงนนจบลงเมอตางคนตองไปเรยนคนละจงหวดหลงจาก

จบชน ม.๖ โดยไมมเหตการณใดๆ ทเปนผลจากการมเพศสมพนธไมปองกน

แอนตดสนใจมาเรยนตอในจงหวดในระดบอดมศกษา เธอไดทนการ

ศกษาจากมหาวทยาลย สรางความภมใจใหกบพอแมของเธออยางมาก

การใชชวตในรวมหาวทยาลย หางไกลสายตาพอแม เพราะมาอยหอพก

ในจงหวดกบนองชายทำใหแอนเปลยนไป เธอสารภาพวาเธอสนใจการเทยว

กลางคน การใชชวตทสนกสนานมากกวาการเรยน จงทำใหเกรดตกไปมาก

และระหวางนน เธอกมความรกครงใหมกบแฟนคนทสอง

เมอตดสนใจใชชวตอยรวมกบแฟนคนทสองโดยไมบอกใหพอแมร แอน

จงตองหาทางออกเองเมอเงนขาดมอ เพราะฐานะทางบานแฟนกไมดเทาไหร

เขาตองอาศยเธออยเสมอในเรองคาใชจาย และเนองจากชวงนน พอเธอปวย

กระเสาะกระแสะ ทำใหเธอเกรงใจ ไมกลาขอเงนจากครอบครวเพม แอนจง

ตดสนใจขายบรการทางเพศโดยไดรบคำแนะนำจากเพอนในกลมทเทยว

กลางคนดวยกนวาเปนทางทหาเงนไดงายและไวทสด แอนปดบงเรองนไมให

แฟนทอยดวยกนรบรวาเธอหาเงนมาใหเขาใชอยางไร

ระหวางทคบกบแฟนคนทสอง ทงแอนและแฟนเลอกใชการหลงขางนอก

และการนบวนในการคมกำเนดแทนการใชถงยางอนามย

แลวแอนกทองโดยทเธอยงเรยนอยชนปทสองในมหาวทยาลย เธอจง

ตดสนใจทำแทงโดยใชยาเพอขบเลอดออก แตผลจากการทำแทงโดยตนเอง

aw_handbook_2.indd 46 5/6/14 11:55:08 AM

ทำใหเธอตกเลอดไมหยดและทำใหแมเพงไดรบรความจรงในการใชชวต

ทางเพศของเธอเมอโรงพยาบาลโทรไปแจงใหแมรบรวาลกสาวตองเขามานอน

ทโรงพยาบาลดวยเหตผลอะไร

แอนยอมรบวาเธอไมพรอมทจะเปนฝายบอกเลาเรองราวสวนตวในชวตของ

เธอใหพอแมรบร แมวาเธอกบพอแมจะมความสนทสนมกนมากกตาม เหตผล

สนๆ ทแอนใหกบการปดบงเรองราวชวตทางเพศของเธอกคอ

“หนกลวพอแมเสยใจ”

ถอดเสยงสมภาษณ“ชวตของแอน”

ผสมภาษณ ปกต หนเรยนหนงสออยางเดยว หรอทำกจกรรมดวยคะ

แอน ทำกจกรรมดวยคะหนจะเปนเชยรลดเดอรเปนตวแทนของสาขา

ทำอะไรตลอดคะ

ผสมภาษณ อม กคอเรยนไปดวย ทำกจกรรมไปดวย แลวหนเรยนดไหม

เกรดเปนยงไงคะ

แอน อะไรนะคะ

ผสมภาษณ เกรด ไดเกรดเปนยงไงบาง เรยนดมย

แอน เกรด ถาตงแตตอนเดกๆ หนเรยนดคะแตพอมามหาลยน แบบ

หนชกเรมเทยว ชกเรมมแฟน อะไรยงงอะคะ มนกเลยลดลง

ลดลงเรอยๆ ตงแต ป.๑ มาแลว หนสอบไดท ๑ ตลอด และ

aw_handbook_2.indd 47 5/6/14 11:55:08 AM

พอชวงมธยมตนน กอยหองเกงของโรงเรยนอะคะ กสามกวา

สามจดหา พอมา ม.๔ หนเรมมแฟนอะคะ

ผสมภาษณ แลวแฟนคนแรกน คอคบกนตอน ม.๔ ใชปะ

แอน ใชคะ

ผสมภาษณ เปนเดกในโรงเรยนเดยวกนหรอเปลา

แอน เปนเดกแถวบาน เขาอยแถวบานคะ

ผสมภาษณ คอรจกกนมาตงแตเลกๆ หรอยงไง

แอน เขาเรยนคนละโรงเรยนคะ หมบานเขาตองขรถผานหนาบานหน

เพอทจะไปตอรถไปโรงเรยน แลวเขากเลนบอล เปนนกกฬา

ยงงคะ เดกแถวบานหนกพอรจกกบเขา วนทมอะไรกน

ครงแรกนคอ เคาโทรมาชวนดหนงอะคะ พอมาดหนงทแรก

กยงไมมอะไรกน แคกอด หอม อะไรยงง แรกๆ นะคะ หลง

จากนน หนมาเรยนกวดวชาไงคะคอมามอะไรกนชวงทมาเรยน

กวดวชา

ผสมภาษณ ใชสถานทไหน บานเขาหรอทไหน

แอน ทหอง ทหอพกนะคะ

ผสมภาษณ หอพกของใครคะ ของหนเหรอ

แอน ของหนคะ พเชอมย ตอนทหนรจกกบแฟนครงแรกใชมย

พอเรมขน ม.๔ ขนมาเนยหนกลายเปนคนทตดโทรศพทมาก

เลย หนจะนงทำการบานเพอทจะรอโทรศพทคะ ตอนนน

aw_handbook_2.indd 48 5/6/14 11:55:08 AM

โทรศพทมอถอยงไมม มแตโทรศพทบาน กมานงทำการบาน

หรอทำอะไรสกอยางนงเพอทจะรอโทรศพทนะคะ เพอทจะได

คยกบเคา หนรอโทรศพทเคานะพ อานหนงสอกอานไมรเรอง

แลวกเรมหนเรยนคะ เพราะวาพอขน ม.๔ แฟนมาเรยนอกท

หนงแลว มาเรยนพาณชยทนครสวรรค แตตวหนเองยงเรยนท

อทยธานอย หนกเรมหนโรงเรยนพ หนมาหาแฟนอะไรงคะ

ผสมภาษณ หนกนแบบเปนวนๆ ไปกลบ หรอยงไง

แอน คะ

ผสมภาษณ อาว แลวตอนนน หนกยงตองกลบบานทกวนใชมย

แอน กลบบานทกวนคะ ตอนเชากคอนงรถไปถงนครสวรรคไงพ

รถอทย-นครสวรรค

ผสมภาษณ แลวมนไมไกลกนเหรอ

แอน ไมไกลคะ ปกตแลว ตอนชวงหนอย ม.ปลาย เนย ตกเยนหน

จะเรยนพเศษไงคะ แตคอไมไดเรยน หนบอกกบแมวาไปเรยน

พเศษ แตจรงๆ หนไมไดเรยน หนไปหาแฟนคอกตองอยแถว

บานเพอนแถวโรงเรยนอะไรงอะคะเพอใหถงเวลาทจะนงรถกลบ

เพอใหทนเวลากบทเราโกหกกบแมวาเราไปเรยนพเศษ

ผสมภาษณ แลวทำไมหนถงไมรสกสนทกบพอแมเลยถาเปนเรองชวต

สวนตวของหน หนจะไมพดเลยเหรอ

แอน จรงๆ นะพ หนไมเคยพดเลยคะ

aw_handbook_2.indd 49 5/6/14 11:55:08 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ |

ผสมภาษณ เพราะอะไร ตอนเดกๆ พอแมเลยงมายงไงเหรอ หนถงไมรสก

ไมคนเคย ไมกลาคยกบเขา เพราะอะไรอะ

แอน ถาอยในบานน พดนะพ หนกคยเรองทวไป กบพอกบแมกสนท

กนคะ แตถาเปนเรองสวนตว ปญหาลกๆ หนไมกลาบอกคะ

แมกระทงเรองแฟนนคะ พอมาเรยนทนครสวรรค เรองทเกดทน

ทแมรนคอ แบบแมคอยๆ พดแบบเปนกนเอง มแฟนหรอ

ยงเลา มาเรยนนะ หลอเปลา เดกทไหนเหรอ อะไรง

ผสมภาษณ แมตองคอยหลอกถามใชมย หนถงพด

แอน คะ แมตองคอยหลอกถามหนถงจะบอกแตถาใหหนเลาเอง หน

จะไมเลาเลยคะ หนกลวเคาเสยใจ

aw_handbook_2.indd 50 5/6/14 11:55:08 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 51

วตถประสงค เพอใหผเขารวม

๑. สำรวจความรสกของตนเองเมอเหนคำถามเรองเพศของ

ลกวยรน

๒. สามารถเผชญคำถามเรองเพศดวยทาททเปนมตร

เวลา ๖๐ นาท

อปกรณ ๑. แผนคำถามเรองเพศ แผนละ ๑ คำถาม รวม ๑๐ ขอ

๒. แผนคำถามทง ๑๐ ขอบนกระดาษฟลปชารท ทมองเหน

ไดทงหอง

๓. ใบเฉลยคำถามเรองเพศ จำนวนเทาผเขารวมการอบรม

๔. เอกสาร “เรองทพอแมควรคำนงถง เมอตองตอบคำถาม

เรองเพศกบลก” จำนวนเทาผเขารวมการอบรม

ขนตอนการทำกจกรรม

๑. เกรนนำวาจากทเราคยกนมา มขอสรปรวมกนวาการพดคยเรองเพศ

กบลกนน ควรพดคยตงแตลกยงเลก ขณะเดยวกน ทาทในการพดคย

กมสวนสำคญอยางมากทจะสรางความไววางใจระหวางพอแมกบลก

การจะพดคยเรองเหลานตองอาศยการสรางความคนเคย

๒. ถามผเขารวมวา ตอนทเราเปนวยรน เรามคำถามเรองเพศอะไรบาง

จดคำถามขนบนฟลปชารท

กจกรรมท ๖.๒ คำถามเรองเพศ

aw_handbook_2.indd 51 5/6/14 11:55:08 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 52 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

๓. เมอไดคำถามจำนวนหนง ถามตอวาตอนทอยากรเรองเหลาน เรา

หาคำตอบอยางไร

๔. อธบายวา กจกรรม “คำถามเรองเพศ” น เปนการชวนกนสำรวจ

คำถามเรองเพศทเดกๆ สมยนสนใจ โดยคำถามทนำมาใหดนมา

จากเวบไซตของโครงการกาวยางอยางเขาใจชอ www.teenpath.net

ซงเปนเวบไซตเกยวกบการใหความร ความเขาใจในเรองการสอน

เพศศกษาอยางรอบดานและมเดกมาตงกระทถามคำถามทอยากร

จำนวนมาก

๕. นำเสนอคำถามยอดฮต ๑๐ ขอของวยรนและถามความรสกตอ

คำถามทเหน

๖. จากนนใหผเขารวมจบค โดยผดำเนนการอธบายวาจะเปนการลอง

แสดงบทบาทสมมต โดย

• ใหแตละคตกลงกนวาใครจะสวมบทบาทเปนพอหรอแมและใคร

จะเปนลก

• จากนน แจกคำถามใหกบคนทเปนลก

• ลองเลนบทบาทสมมต โดยใหคนทเปนลกถามคำถามทไดรบ

กบพอหรอแม สวนพอหรอแมใหลองพยายามตอบคำถามลก

• ใหเวลาลองบทบาทสมมต ๗ นาท

aw_handbook_2.indd 52 5/6/14 11:55:08 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 53

๗. ผดำเนนการชวนคย

• ถามคนทเปนพอแมวารสกอยางไรกบคำถามและการตอบคำถาม

• ถามคนทเปนลกวา รสกอยางไรกบคำตอบทไดรบ

๘. จากนน ใหเวลาแตละคลองชวยกนหาวธตอบคำถามทไดรบ ใหเวลา

๕ นาท

๙. ขอใหแตละคออกมาแสดงบทบาทสมมต วาจะตอบคำถามแตละขอ

อยางไร ใหเวลา ๓ นาทตอค (หากเวลาไมพอใหขออาสาสมคร หรอ

สมเลอกบางกลม)

๑๐. เมอแตละกลมแสดงจบ ผดำเนนการชวนคย โดยใชคำถามตอไปน

• การคย/ตอบคำถามเหลาน คดวามความยากงายอยางไร

• ถาตองตอบคำถามลกในสถานการณจรงๆ เราจะมทาท และให

คำตอบแบบเดยวกบทแสดงบทบาทสมมตหรอไม เพราะอะไร

• ถาเราไมสามารถตอบคำถามลกได จะทำอยางไรไดบาง

๑๑. แจกแผนแนวทางการตอบคำถามทง ๑๐ ขอใหผเขารวมทกคน ชวน

ใหแตละคนดคำตอบของคำถามทคตวเองไดรบ และใหลองเปรยบ

เทยบวา แนวทางการตอบทแจกให กบคำตอบทเราลองชวยกนตอบ

มความเหมอนหรอตางกนอยางไรบาง

๑๒. ผดำเนนการชวนผเขารวมสรปประเดนสำคญในการคยเรองเพศกบ

ลก โดยถามวา

สงทควรนกถงเมอตอบคำถามเรองเพศกบลกมอะไรบาง

aw_handbook_2.indd 53 5/6/14 11:55:08 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 54 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

๑๓. ผดำเนนการอาจเพมเตมประเดนสำคญ ดงน

• การใหขอมล ความรทถกตอง และรอบดาน เปนเรองสำคญ

• ควรตงใจฟงคำถามหรอฟงลกพด ตอบคำถามดวยทาทสบายๆ

ไมควรแสดงความวตกกงวลหรอความกลวใหลกเหน

• ควรตอบคำถามลกทนทเมอถกถามไมควรตำหนหรอบายเบยง

หลกเลยง เปลยนเรองคย ไมควรหวเราะ ลอเลยนหรอแสดง

ใหเหนเปนเรองตลก เมอลกถาม

• ตอบคำถามตรงไปตรงมา อยาอธบายยดยาว โดยทคำอธบาย

นนไมไดตอบคำถามของลก

๑๔. แจกเอกสาร “แนวทางการตอบคำถามเรองเพศและเรองทพอแม

ควรคำนงถงเมอตองตอบคำถามเรองเพศกบลก” จำนวนเทาผเขา

รวมการอบรม

aw_handbook_2.indd 54 5/6/14 11:55:09 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 55

แนวทางการตอบคำถามเรองเพศ-๑

เปนผหญงหากเกดอารมณทางเพศขนมาจะทำยงไง?

ตอบ ผหญงสามารถเกดอารมณทางเพศไดหากเราไดรบสงเรา เชน ด

ภาพโป อยใกลชดเพศชาย หรอไดรบการเลาโลม ความรสกเหลาน

เปนเรองธรรมชาตและหายไปเองไดหากไมไดรบการกระตนตอเนอง

แตกมผหญงจำนวนไมนอย ทจะคลคลายความรสกทางเพศดวย

การชวยตวเอง การชวยตวเองทำใหเราไดเรยนรอารมณทางเพศ

ของตวเอง ทำไดโดยการสมผสอวยวะสวนตางๆ ของรางกาย

เชน หนาอก หนาทอง ลำแขน ตนขา แกม แผนหลง สมผสเบาๆ

ทคลตอรส ใชนวลบไลอยางออนโยนบรเวณรอบๆ แคม หรอใช

นวมอเคลอนไหวเขาออกบรเวณชองคลอด ทสำคญตองทำอยาง

ระมดระวงและทะนถนอมนะคะ มฉะนนของรกของหวงของเราอาจ

บอบชำหรอถกขดขวนได

aw_handbook_2.indd 55 5/6/14 11:55:09 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 56 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

ตกขาวคออะไร?

ตอบ ตกขาว คอ มกใสหรอขน สขาวๆ เหลองๆ ทออกมาจากชองคลอด

ซงลกษณะของตกขาวนจะแตกตางกนไปในระหวางชวงของเดอน

คอ ตกขาวทเกดในชวงประจำเดอนหมดใหมๆ จะมลกษณะขนหรอ

หนดเลกนอยแลวกจะคอยๆ ใสขน จนถงหลงประจำเดอนมาวนแรก

ไปแลว ๑๔ วน กคอวนทมไขตกกจะมตกขาวเปนมกเหมอนไขขาวดบ

จากนนกจะลดลงจนถงประจำเดอนมาอกครง ซงวงจรนจะหมนเวยน

ไปทกๆ รอบเดอนตามธรรมชาต

ถาชวยตวเองบอยๆจะทำใหจใหญขนจรงไหม?

ตอบ การชวยตวเองเปนเพยงการปลดปลอยอารมณทางเพศทเปนสขดวย

ตวเราเองเทานน ไมสามารถทำใหอวยวะเพศใหญขนได

ทำไมอวยวะเพศชายถงแขงตว?

ตอบ เมอมสงมากระตนเราอารมณทางเพศปฏกรยาทเกดขนกบรางกาย

ของเรากคอ เกดการเปลยนแปลงขนาดของอวยวะเพศจากขนาดปกต

จะขยายตวและแขงตว เนองจากมเลอดเขาไปหลอเลยงเนอพรน

ของอวยวะเพศมากขน แตการไหลกลบของเลอดนอยกวาการไหลเขา

จะสงเกตไดวาอวยวะเพศจะเปลยนเปนสชมพหรออมเลอด

aw_handbook_2.indd 56 5/6/14 11:55:09 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 57

แนวทางการตอบคำถามเรองเพศ-๒

จดสดยอดคออะไร?

ตอบ จดสดยอด คอความรสกทเสยวซานทสดของการชวยตวเองหรอการ

มเพศสมพนธ โดยในเวลานอารมณทางเพศของเราจะพงขนสงสด

ชพจรเตนเรว กลามเนอเกรงทวตว รสกผอนคลาย หากเปนในผชาย

การถงจดสดยอดมกจะมพรอมๆ กบการหลงนำอสจ แตถาหากเปน

ในผหญงชองคลอดกจะบบรดเปนจงหวะมนำหลอลนจำนวนมากท

อวยวะเพศ

ขนตรงนนของผหญงมลกษณะยงไงนมรเปลาขนของหนมน

หยาบเปนเพราะอะไร?

ตอบ เปนลกษณะโดยเฉพาะของขนบรเวณนน จรงๆ แลวขนทอวยวะเพศ

มประโยชนตอเราไมนอยเลย เชน ปกคลมเพอปองกนเชอโรค ลดแรง

เสยดสเวลามเพศสมพนธ และปองกนกลนอบชนภายในไมใหระเหย

ออกมาภายนอก ใครๆ กเปนกน เปนเรองธรรมชาต

เรองของแอน

aw_handbook_2.indd 57 5/6/14 11:55:09 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 58 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

เราจะรไดยงไงวาผหญงคนไหนบรสทธหรอไมบรสทธ?

ตอบ ผหญงบรสทธหรอไมบรสทธจะวดแคมเลอดออกหรอไมเวลามเพศ

สมพนธ เรองแคนเอามาตดสนกนไมไดหรอก เพราะเพยงแคเราข

จกรยานหรอทำกจกรรม เลนกฬาทหนก เยอพรหมจรรยกสามารถ

ขาดไดแลว จะบรสทธหรอไมนนไมสำคญเลย เรองนมนอยทใจของ

เราวาเรามความรสกยงไงกบเธอ ความรสกดๆ ทสองคนมใหกนและ

กน บางครงมนมคณคามากกวาความบรสทธของรางกายทเรามวยด

ตดเสยอก

ถาเกดทองขนมาแลวกนยาสตรเพญภาคจะทำใหแทงไหม?

ตอบ ยาประเภทนมกจะมแอลกอฮอลเปนสวนประกอบหลก สรรพคณ

ของยาจะเพมการไหลเวยนของเลอด เพราะแอลกอฮอลจะเพมอตรา

เผาผลาญพลงงานในรางกาย มผลทำใหหวใจของเราตองทำงาน

มากขน เสนเลอดสวนปลายจะขยายตว ใบหนาจะมสแดง ในหญงท

ตงครรภหากกนยานมากๆ จะมผลทำใหเกดความผดปกตตอทารก

ในครรภ ในผหญงทมประจำเดอนหากทานยานเขาไปจะทำใหเลอด

ออกมากกวาปกต เนองจากการขยายตวของหลอดเลอด ซงทำให

รางกายเสยเลอดมากไปโดยไมจำเปน ยาประเภทนจงไมสามารถ

ทำแทงได

aw_handbook_2.indd 58 5/6/14 11:55:09 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 59

หนมกจะคยเลนกบเพอนผชายคนหนงเปนประจำยงคยกยง

ชอบเขาแตเวลาเพอนลอกลบปฏเสธนกถงเขาทไรใจเตนเเรง

ทกทอยางนเรยกวา“รก”ไหม?

ตอบ ความรสกรกกบชอบนมนใกลเคยงกนเหลอเกน จนบางครงเราแทบ

จะแยกความรสกนไมออก เราแนใจหรอยงวาเรารจกเขาดพอแลว

และความรสกทมใหนนคอความรก หรอเปนเพยงความปลมทมคน

มาสนใจในตวเราเทานน ความชอบนเกดไดบอย กบใครกไดทเขาม

บางสงบางอยางททำใหเราพงพอใจ อาจจะเปนหนาตา นสย ฯลฯ

แตความรกนตองใชเวลากบมนสกหนอย ยงไงลองถามตวเองด

ใสถงยางอนามยซอนกนสองชนจะปลอดภยกวาจรงหรอเปลา?

ตอบ ถงยางอนเดยวนละ ชวยชวตใครตอใครมามากมายนบไมถวนแลว

ไมวาจะชวยจากการตงทองทไมพรอมหรอชวยปองกนการตดโรค

ทางเพศสมพนธ หรอการตดเชอเอชไอว หากเราใสอยางถกวธ คอ

บบไลลมทกครงกอนใชงาน เพอปองกนการแตกระหวางใช และ

ถงยางไมหมดอาย หรอเสอมสภาพ แคนกปลอดภยหายหวงไมตอง

กงวลเวลามเพศสมพนธ ทสำคญถงยางใสแคชนเดยวกพอ ไมตอง

ใสสองชน เพราะหากใสสองชนโอกาสทถงยางจะเสยดสกนและ

เกดการรวซมได

แนวทางการตอบคำถามเรองเพศ-๓

aw_handbook_2.indd 59 5/6/14 11:55:09 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 60 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

เรองทพอแมควรคำนงถง เมอตองตอบคำถามเรองเพศกบลก

สงทตองระวง ลองพยายามทำสงน

ไมควรหลกเลยง บายเบยง

หรอเปลยนเรองคย

ไมควรไลใหไปถามพอ

หรอถามแมแทน

• ตงใจฟงคำถามลก และฉวยโอกาส

พดคย โดยยกตวอยางจากสถานการณ

ตางๆ ในขณะนน เชน ระหวางดโฆษณา

ละครทว เดนเลนในหาง นงรถ ฯลฯ

• ใหคำตอบสนๆ ถายงไมสะดวกใจจะ

คย เชน อยในทสาธารณะ หรออยในชวง

เวลาทยงไมเหมาะสมวา “เดยวเราคอย

คยเรองนกนทบาน” หรอ “รอใหแม/พอ

วางกอนนะ เดยวจะคยใหฟง”

• บอกลกตรงๆ วา “ไมร แตจะลองไปหา

คำตอบให” หรอชวนลกใหชวยกนหา

คำตอบวาเพราะอะไร

• หากคณลำบากใจ อายทจะพดกควร

ใหลกรบรวา “แม/พอกระดากปาก ยงไม

กลาพด ขอเวลาหนอย แลวจะตอบ”

aw_handbook_2.indd 60 5/6/14 11:55:09 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 61

สงทตองระวง ลองพยายามทำสงน

ไมควรหวเราะ ลอเลยน หรอ

แสดงใหลกเหนวาคำถามของลก

เปนเรองตลก เพราะจะทำใหลก

เกดความสบสนและกงวลใจสงผล

ใหในอนาคต เมอลกเกดปญหา

ในเรองเพศลกจะไมสามารถ

ตดสนใจไดวาควรทำอยางไร

ไมใชนำเสยงตำหน หามปราม

เมอไดยนคำถามทแสดงความ

อยากรอยากเหนในเรองเพศของ

ลก

ไมควรใชคำเรยกอวยวะตางๆ

ดวยนำเสยงดถก ตเตยน

ไมควรใหลกฟงขอมลตางๆ

มากมายในคราวเดยว

สงทควรทำ คอ การสนบสนนหรอแสดง

ออกทงนำเสยง กรยาวาจาในทางททำให

ลกรวาเมอไหรทมคำถามในเรองเพศ ให

มาปรกษาหรอถามกบพอแมไดเสมอ

เปดใจรบฟง แสดงใหลกเหนวาพอแมม

ความสนใจเรองตางๆ ทเกยวของกบเรอง

เพศและเหนวาเปนเรองธรรมชาต ไมใช

เรองผดปกต

ใชคำเรยกอวยวะตางๆ ทเกยวของกบ

เรองเพศทถกตองตามความเปนจรง

การพดคยเรองเพศกบลก ตองเลอก

ใชคำศพททสอดคลองกบวยของลก

ไมใชศพททยากเกนกวาลกจะเขาใจ เชน

การตอบคำถามวาเดกเกดมาจากไหน

การตอบคำถามเดกวย ๕ ป ตองใชการ

อธบายทตางจากการตอบคำถามเดกวย

๘ ป และ ๑๑ ป

aw_handbook_2.indd 61 5/6/14 11:55:09 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 62 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

วตถประสงค เพอใหผเขารวม

๑. สำรวจวธการสอสารของตนเองกบบตรหลานและคนใน

ครอบครว

๒. ตระหนกถงผลกระทบของการสอสารในเชงลบหรอ

การตำหน

๓. ฝกการสอสารในเชงบวกททำใหผฟงรสกถงการแสดง

ความหวงใย

๔. เหนความสำคญของการสอสารแบบสองทางวาเปนผลด

กวาการสอสารแบบทางเดยว

เวลา ๖๐ นาท

อปกรณ ๑. แผนประโยคตวอยาง ตดเปนขอๆ ละ ๑ แผน ขนาดเอส

๒. กระดาษฟลปชารทแผนใหญทมประโยคทง ๑๐ ขอ

๓. กระดาษฟลปชารท ปากกาเคม กระดาษกาว

๔. ไฟลวดโอ “ประโยคทวยรนไมชอบ”

๕. เครองเลนทสามารถเลนแผนซดได พรอมจอฉาย

กจกรรมท ๗ เราทำแบบนกบลกบอยไหม

aw_handbook_2.indd 62 5/6/14 11:55:09 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 63

รสกอยางไรหากมคนพดประโยคเหลานกบเรา

๑. เออ ถาเกดปญหาขน กอยามาใหพอ/แมแกใหแลวกน

๒. ทำไมขเกยจ เหลวไหลแบบน บอกกหนแลวเรองใหรจกเกบ

กวาดหองใหสะอาด

๓. กลาดยงไงเอาเงนทพอแมหาให เอาไปเลยงไปเทยวกบแฟน

ทงทตวเองยงไมมปญญาหาเงนเอง

๔. ถงเวลากรเองแหละ ไมตองถาม

๕. จะบาหรอเปลา เปนผหญงใสกระโปรงสนจดจแบบน แลวจะ

ออกไปขางนอกไดยงไง

๖. ทำเปนรด วาอะไรกเถยงตลอด

๗. ทำไมเพงกลบ ไปไหนมาไหน ไมเคยบอกกลาวกนเลย

๘. บานชองอยไมเปนเลย งานบานกไมเคยชวยทำ

๙. อยาใหรเชยววาโกหก

๑๐. พอไมสนใจหรอกวาเพอนลกจะทำอะไรกนบาง แตลกหามทำ

ชวยกนเปลยนประโยคเหลาน

ใหเปนประโยคทสอสารเชงบวก

aw_handbook_2.indd 63 5/6/14 11:55:09 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 64 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

ขนตอนการทำกจกรรม

๑. ผดำเนนการเกรนนำโดยใชคำถามวา

• จากประสบการณของเราตอนเปนวยรนมคำพดหรอทาท

ของพอแมแบบไหนบางทเราฟงแลวรสกไมชอบ

ใหผเขารวมยกตวอยางวา พอแมพดอะไร/แบบใด และทำใหเรา

รสกอยางไร ขอตวอยางจากผเขารวม ๓-๔ คน จากนนถามวา

• ในฐานะพอแม เรารหรอไมวา คำพดหรอการพดแบบใด

ของเราทลกเราไมชอบ

ใหผเขารวมยกตวอยาง โดยขอตวอยางจากพอ/แม ๓-๔ คน

๒. จากนน ผดำเนนการขอใหผเขารวมชวยกนอธบายความแตกตาง

ระหวาง

• ลกษณะคำพดหรอทาทการพด ทเปนการตำหน และ

ลกษณะคำพดหรอทาทการพด ทเปนการเตอนดวยความ

หวงด

๓. ชแจงผเขารวมวามไฟลวดโอ “ประโยคทวยรนไมชอบ” ความยาว

ประมาณ ๔ นาท จะเปดใหดรวมกน

๔. หลงจากวดโอจบ ชวนผเขารบการอบรมพดคย ดงน

• จากการชมวดโอ รสกอยางไร

• หากเดกๆ รสกวา พอแมไมรบฟงตวเอง อาจสงผลอยางไรไดบาง

aw_handbook_2.indd 64 5/6/14 11:55:09 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 65

๕. ผดำเนนการนำเสนอประโยค ๑๐ ประโยค แลวชวนดวาเราจะรสก

อยางไร หากมคนพดประโยคแบบนกบเรา

๖. แบงกลมผเขารวมเปน ๑๐ กลมยอย แตละกลมจะไดรบประโยค

กลมละ ๑ ประโยค ใหกลมชวยกนเปลยนประโยคเปนการสอสาร

ในเชงบวก โดยให

• วเคราะห เจตนาของ“พอแม” ในประโยคทไดรบวาตองการ

สอวาอะไร

• หากเราเปน “ลก” เราจะรสกอยางไรกบประโยคทไดรบ

- “คำพด” ใดบางในประโยคทไดรบ ทำใหผฟงรสกวา เปนการ

ตำหน และสงผลใหปดกนการสอสาร หรอทำใหคนฟงเสยใจ

นอยใจได

• ชวยกนเปลยนประโยคทไดรบใหเปนการสนทนาหรอเตอนดวย

ความหวงด เพอชวยใหผฟงเกดความรสกทด และผพดเองกยง

สามารถสอความตองการตามเจตนาของตนเองได

๗. จากนน แตละกลมนำเสนอ โดยใหอานประโยคเดม เปรยบเทยบกบ

ประโยคทแกไขใหมและชวนใหคนอนๆ รบฟง และรวมกนแสดง

ความเหนวา ประโยคทเพอนแกไขใหมนน ฟงแลวรสกอยางไร ให

ความรสกในทางบวกมากขนหรอไม อยางไร

aw_handbook_2.indd 65 5/6/14 11:55:10 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 66 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

๘. เมอทกกลมนำเสนอครบแลว ถามผเขารวมวา

• รสกอยางไรกบการสอสารในเชงบวก

• การพดในเชงบวกสำหรบพอแมเปนเรองงายหรอยากอยางไร

• องคประกอบของการสอสารเชงบวก ททำใหเกดการสนทนากน

ในทางทเปดใจ รบฟงกนและกน มอะไรบาง

๙. ผดำเนนการอาจเพมเตมประเดน หากยงไมครอบคลม ดงน

การพดในเชงบวก

• ไมเรมจากการตำหน

• บอกความรสก (หวงใย) ของพอแม

• บอกสงทเราอยากใหทำ เสนอทางเลอก ชใหเหนประโยชน

• ใชคำถามเพอเปดชองใหลกไดบอกความรสก/อธบายเหตผลดวย

เพอจะไดคยกนตอ

aw_handbook_2.indd 66 5/6/14 11:55:11 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 67

ขอมลเพมเตมสำหรบผดำเนนการ

ในการพดคยกบลกวยรน ควรคำนงถงเรองเหลาน เพอชวยใหการ

สอสารเปนไปในแบบสองทางและสรางความไววางใจใหเกดขน

• เปนเรองธรรมดาของวยรนทตองการเปนตวของตวเอง คดใน

มมของลกบางวาทำไมถงทำเชนนน พยายามเอาใจวยรน

มาใสใจเรา ดบาง โดยเตอนตวเองไววา “ฟงลกกอนส”

• ความรสกของพอแมในขณะทกำลงจะตกเตอนลกจะมสอง

อารมณรวมกนเสมอ คอ โกรธและ ยงไงกรก

• ความหวงดและหวงใยของพอแมเปนความรสกดๆ ทควร

สอสารใหลกรบร แตควรมเทคนคในการสอสารหรอตกเตอน

โดยใช “ปยวาจา” คอ แสดงความหวงดทมาจากใจ เพราะทก

ครงทพอแมตลกกเพอสรางพฤตกรรมทดใหกบลก ไมใชการ

โยนความผดวา “ลกไมเอาถาน”

• คดใหดกอนวาถาแสดงออกกบลกไปอยางนน จะสงผลใหเกด

อะไรตามมาบางกบความสมพนธกบลก อยาลมวาความใกลชด

ความไววางใจทลกมตอเรานนสำคญมากและจะชวยใหลก

ปลอดภยจากพฤตกรรมเสยงได คำพดวากลาวจะยงทำใหลก

วยรนแยกตวจากพอแมมากกวาจะเขามาพดคยดวย และ

แทนทจะเปนฝายพดเองทงหมด พอแมควรหาวธทำใหลกเปน

aw_handbook_2.indd 67 5/6/14 11:55:11 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 68 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

ฝายคด ตวอยางเชน หากลกชายนำสมดรายงานผลการเรยน

ทไมดกลบมาบาน ใหถามวาลกคดจะจดการอยางไรกบ

สถานการณนน พดเพยงสนๆ และแสดงใหลกรวาพอแม

เชอมนในความสามารถของเขา

• ยอมรบวา บางครงพอแมกอาจทำเกนไป ใหเวลาตวเองสงบสต

อารมณ และเขาไปคยกบลกใหม ดวยนำเสยง ทาททออนโยน

ขน และถาสามารถพดขอโทษลกไดกบอกใหลกร

• เวลาทอยกบครอบครวจะนาพอใจยงขนหากเปนทเขาใจรวม

กนวาตองไมมการทมเถยงกน ฉะนน เมอพดจบแลว กคอจบ

จรงๆ อยารอฟนหรอพดถงภายหลงอก เชน เรองการเรยน

ของลกทไดคะแนนตำ พอแมตองไมพดถงผลการเรยนคะแนน

ตำของลกทโตะอาหาร

• ใหลกมเวลาเปนสวนตวบาง เพอใหลกไดทบทวนถงเรองท

เกดขน

• มองหาเพอน ญาตพนอง คนขางๆ ทเขาใจเรา เพอปรบทกข

เมอรสกเหนอยหรอหงดหงดกบพฤตกรรมลก และเรยนรจาก

คนเหลานนวาเขามวธจดการกบความหงดหงดอยางไร

aw_handbook_2.indd 68 5/6/14 11:55:11 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 69

ขอมลเพมเตมสำหรบผดำเนนการ

ความหมายของการ“ตำหน”

เปนการใชถอยคำรนแรง แสดงทาท นำเสยง อารมณ ททำใหผฟง

รสกไมด หรอรสกวาถกตดสนไปแลว โดยไมไดตองการคำอธบาย

เชน

• ใชคำพดจบผด ใชคำพดดกคอ ใชประโยคคำสง เชน “บอก

มานะวา...” “อยาใหรเชยว....”

• ใชการถามนำ ซงไมเปดโอกาสใหอกฝายอธบาย เชน ประโยค

ทลงทายวา “...ใชหรอเปลา”

• ทาท กรยาอาการแสดงออกชดเจนวา “ไมยอมรบฟง”

องคประกอบเหลาน เปนการปดกน ทำใหไมเกด “การสนทนา”

เพราะผพดยดกมการพดไวฝายเดยว ลกษณะของการใชคำพดและ

การแสดงออกทำใหอกฝายไมกลาสอสารหรอบอกความจรง

ความหมายของการ“ตกเตอน”

ในทนคอการใชคำพดททำใหเกดการสอสารสองทาง ซงเปนการ

สอสารในเชงบวก เปนการเปดโอกาสใหมการพดคย โตตอบกน

องคประกอบสำคญของการสอสารสองทาง คอ

aw_handbook_2.indd 69 5/6/14 11:55:11 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 70 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

• ใชคำพดทแสดงความเปนหวง โดยแทนดวยความรสกของ

ผพดเอง เชน “แมเสยใจท....” “พอไมสบายใจเลยท...”

• ใชคำถามปลายเปดเพอใหโอกาสอกฝายตอบแบบอธบาย หรอ

เปลยนจากประโยคบอกเลาเปนคำถาม เพอเปดใหมการ

สนทนา เชน “...ลกไมเขาใจตรงไหนทแมพดไป” “ไหนลอง

บอกเหตผลสวาเปนเพราะอะไร” “อะไรทำใหคดแบบนน”

• สอสารโดยบอกความตองการชดเจนวาผพดตองการเหน

พฤตกรรมอะไร เชน “ถาจะกลบบานดก ตองโทรบอกกอนลวง

หนา”

• ใหเหตผลทชดเจนเมอไมเหนดวยกบการกระทำของอกฝาย

เชน “พอไมสบายใจทลกกลบบานดก เพราะ....”

• ขอความเหนจากอกฝายวาตองการเหนทางออกอยางไรบาง

เชน “ลองบอกสวาอยากใหพอแมทำยงไงกบเรองทลกไมโทร

มาบอกลวงหนาวาจะกลบบานดก” “มาชวยกนทำหองให

สะอาดดไหม”

• ควบคมนำเสยงใหอยในโทนฟงแลว “รนห” รวมทงแสดงสหนา

สายตา นำเสยง ทชวนใหอยากสนทนาดวย

aw_handbook_2.indd 70 5/6/14 11:55:11 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 71

รสกอยางไรหากมคนพดประโยคเหลานกบเรา

เจตนา/ความตงใจ/อยากใหลกรวา

๑. เออ ถาเกดปญหาขน กอยามาให

พอ/แมแกใหแลวกน

๒. ทำไมขเกยจเหลวไหลแบบน บอก

กหนแลวเรองใหรจกเกบกวาด

หองใหสะอาด

๓. กลาดยงไงเอาเงนทพอแมหาให

เอาไปเลยงไปเทยวกบแฟน ทงท

ตวเองยงไมมปญญาหาเงนเอง

๔. ถงเวลากรเองแหละ ไมตองถาม

๕. จะบาหรอเปลา เปนผหญง

ใสกระโปรงสนจดจแบบน

แลวจะออกไปขางนอกไดยงไง

๖. ทำเปนรด วาอะไรกเถยงตลอด

สงทลกจะทำ มนอาจสรางปญหาได

และเมอเกดปญหาขนมา ลกจะตอง

เปนคนรบผดชอบกบผลทตามมา

อยากใหลกเกบกวาดหองใหสะอาด

ไมอยากใหลกใชเงนฟมเฟอย เพราะ

พอแมหาเงนมาดวยความยากลำบาก

ยงไมพรอมจะตอบคำถามนเพราะ....

(หรอไมร แตจะไปหาคำตอบมาให)

เปนหวงลก เกรงวาจะเกดอนตราย

กบลก

อยากใหลกฟงใหจบกอนจะไดรวา

สงทอยากบอกคออะไร

ขอมลเพมเตมสำหรบผดำเนนการ

aw_handbook_2.indd 71 5/6/14 11:55:11 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 72 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

รสกอยางไรหากมคนพดประโยคเหลานกบเรา

เจตนา/ความตงใจ/อยากใหลกรวา

๗. ทำไมเพงกลบ ไปไหนมาไหน

ไมเคยบอกกลาวกนเลย

๘. บานชองอยไมเปนเลย งานบาน

กไมเคยชวยทำ

๙. อยาใหรเชยววาโกหก

๑๐. พอไมสนใจหรอกวาเพอนลก

จะทำอะไรกนบาง แตลกหามทำ

อยากใหบอกวา จะไปไหน จะกลบ

ตอนไหน เพราะเปนหวงถาลกกลบ

ผดเวลา

อยากใหชวยทำงานบาน กวาดบาน

ถบาน พอแมทำงานเหนอยแลว

อยากใหลกชวยดแลบาน

เปนหวงลก อยากใหพดความจรง

มอะไรกบอก เพราะหากเกดอะไรขน

จะไดหาทางแกไขไดทน

อยากใหลกเปนคนด ไมอยากให

ทำตวไมดเหมอนคนอน

ชวยกนเปลยนประโยคเหลานใหเปนประโยคทสอสารเชงบวก

aw_handbook_2.indd 72 5/6/14 11:55:11 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 73

วตถประสงค เพอใหผเขารวม

๑. ระบองคประกอบของการฟงอยางตงใจ

๒ ฝกทกษะของการฟงอยางตงใจ

๓. ตระหนกวา “ทกษะการฟง” เปนองคประกอบสำคญใน

การสอสารสองทาง และทำใหการสอสารเปนไปอยางราบรน

เวลา ๖๐ นาท

อปกรณ โจทยสถานการณ (สำหรบฝกในรอบทสาม)

กจกรรมท ๘ ฝกฟงอยางตงใจ

สถานการณทลกไดรบ:

ลกเอาคาขนมรายอาทตยไปใหเพอนยม ตวเองเลยไมมเงน เลยแอบ

หยบเงนของพอแมทวางทงไวในลนชก กะวาพอเพอนคนแลวจะ

เอามาคนพอแม สาเหตทไมอยากบอกพอแมกอนเพราะรวาพอแม

ไมใหคบเพอนคนน เพราะเพอนเคยถกจบวาใชยาเสพตด

aw_handbook_2.indd 73 5/6/14 11:55:11 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 74 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

ขนตอนการทำกจกรรม

๑. ชแจงผเขารวมวา กจกรรมนจะเปนการฝก “การฟงอยางตงใจ”

๒. ถามผเขารวมวา การฟงอยางตงใจตางจากการฟงโดยทวไปอยางไร

บาง

๓. ผดำเนนการชใหเหนประเดนสำคญของการฟงอยางตงใจ ดงน

• คนฟงตองมความพรอมและความตงใจทจะรบฟง

• คนฟงตองแสดงความสนใจตอผเลา ทงสหนา สายตา ทาทาง

• คนฟงตองฟงเพอเขาใจทงเรองทเลา และอารมณ ความรสก

ของผเลา

๔. ใหผเขารวมจบค และอธบายวาเราจะลองฝกการฟงอยางตงใจ โดย

แบงเปน ๓ รอบ

สถานการณทพอแมไดรบ:

พอแมสงเกตวาเงนในลนชกหายไป ถามลกตอนแรกบอกไมรเรอง

แตจำแบงคหารอยซงมตำหนอยทมมแบงคได และเหนแบงคใบนน

อยในกระเปาลก พอแมรสกผดหวงทลกโกหกและกงวลใจมากเพราะ

เพงจายคาขนมรายสปดาหไปหนงพน กลวเหลอเกนวาลกจะใชยา

เสพตด เพราะลกเคยคบกบเพอนทใชยา

aw_handbook_2.indd 74 5/6/14 11:55:11 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 75

๕. ฝกการฟงรอบท๑

• จบค โดยใหผลดกนเปนผฟง และผเลา

• ใหผเลา เลาเรอง “ความรสกภาคภมใจ” ในตวลก

ผดำเนนการอาจอธบายเพมเตมวา ใหเลารายละเอยดวา

เปนเรองอะไร อะไรททำใหรสกภมใจและเรองนนๆ ของลก

สงผลกบเราอยางไร

• ผฟงใหฟงเพอนอยางตงใจ โดยไมตองถามคำถามใดๆ

• ใหเวลาแตละคนเลา ๓ นาท กอนสลบกน

๖. เมอทงคไดผลดกนเลาและฟงแลว ถามผเขารวม ดงน

• ในฐานะผเลา รสกอยางไรทมคนฟงเราอยางตงใจ ผฟงแสดง

ทาทอยางไรททำใหรสกวากำลงตงใจฟง

• ในฐานะผฟงรสกอยางไรทตองฟงเพยงอยางเดยวโดยหามถาม

๗. ฝกการฟงรอบท๒

• จบค เดม โดยใหผลดกนเปนผฟงและผ เลาและรอบนใหผฟง

สะทอนสงทไดยน และซกถามได

• ใหผเลา เลาเรอง “ความรสกกงวลใจ”ในตวลกขณะนทยง

จดการไมไดหรอไดจดการไปแลวแตยงไมคอยสบายใจ

ผดำเนนการอาจอธบายเพมเตมวาใหเลาเรองทกงวลวา

เปนเรองอะไร สาเหตททำใหกงวลคออะไร เราคดอยากจะ

aw_handbook_2.indd 75 5/6/14 11:55:11 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 76 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

จดการเรองนน หรอไดจดการเรองนนไปแลวอยางไร รสก

อยางไรกบการจดการของตวเอง คดวาจะเกดอะไรขนไดบาง

• คนฟง ใหฟงอยางตงใจ สะทอนสงทไดยนใหกบผเลา (ทง

เนอหาและความรสก) และตงคำถาม เพอใหเพอนไดทบทวน

หรอคดถงมมอนๆ หรอคดถงทางเลอกในการจดการความ

กงวลใจ

• ใหเวลาแตละคนเลา ๕ นาท กอนสลบกน

๘. เมอทงคผลดกนเลาและฟงแลวในรอบท ๒ ถามผเขารวม ดงน

• ในรอบน ผเลารสกตางจากรอบแรกอยางไร และรสกอยางไรกบ

การสะทอนและตงคำถามของผฟง

• ในฐานะผฟง รสกตางจากรอบแรกอยางไร

• ในสถานการณจรงของการคยระหวางพอแม-ลก พอแมสามารถฟง

ลกไดเหมอนกบทเราฝกในสองรอบนหรอไม เพราะเหตใด

๙. ฝกการฟงรอบท๓

• ขออาสาสมคร๒คน โดยผดำเนนการนำอาสาสมครทง ๒ คน

ออกไปนอกหอง ใหอาสาสมครตกลงกนวา ใครจะสวมบทบาท

เปนลก และใครจะสวมบทบาทเปนพอหรอแม

แยกคยกบอาสาสมคร ท เปนลกและพอแม แจกใบ

สถานการณ และทำความเขาใจบทบาทและสถานการณ

ตามโจทยของแตละคน โดยไมใหอกฝายร

aw_handbook_2.indd 76 5/6/14 11:55:12 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 77

สำหรบอาสาสมครทไดใบสถานการณพอแม

o อธบายใหอาสาสมครเขาใจวา เมอกลบเขาไปในหอง

อบรมขอใหเปนฝายเรมถามอกคนกอนตามสถานการณ

ทไดรบ โดยใหแสดงความกงวลใจวากลวลกจะเอาเงน

ไปใชเกยวกบยาเสพตด เนองจากจบไดวาลกเอาเงนไป

เพราะจำตำหนทแบงคหารอย ซงอยในกระเปาได

สำหรบอาสาสมครทไดใบสถานการณลก

o อธบายวา เมอกลบเขาไปในหอง ขอใหรอกอนอยาเพง

เรมพดอะไร จนกวาอกฝายจะพดขนมาและใหพยายาม

ปฏเสธในสงทตนเองทำตามสถานการณทไดรบ ดวย

ความกลววาจะถกลงโทษ

• ระหวางทผดำเนนการนำอาสาสมครทงสองคนออกไปอธบาย

นอกหอง ใหทมผดำเนนการอกคนอานสถานการณททงสองคน

ไดรบใหผเขารวมทงหมดฟง โดยชแจงวาขอใหทกคนทำหนาท

เปนผสงเกตการณและดวาปฏกรยาและคำพดของอาสาสมคร

ทงสองคนเปนอยางไร มการใชทกษะการฟงอยางไรบางระหวาง

ททงสองสนทนากน

๑๐. เมอพรอมแลวใหอาสาสมครทงสองคนออกมาแสดงบทบาทสมมต

โดยผเขารวมทเหลอทำหนาทผสงเกตการณ

aw_handbook_2.indd 77 5/6/14 11:55:12 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 78 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

๑๑. ระหวางทอาสาสมครทงสองคนแสดงบทบาทสมมต ผดำเนนการจด

ประโยคสำคญททงสองพดไวเพอใชชวนพดคยหลงจากการแสดงจบ

๑๒. ผดำเนนการชวนพดคยโดยใชคำถาม ดงน

ถามผสงเกตวา

• บรรยากาศของการพดคยเปนอยางไร

• มขอสงเกตเรองการฟงของพอ/แม-ลก อยางไรบาง

ถามอาสาสมครทรบบทบาทพอ/แม

• รสกอยางไรกบการพดคยกบลก

• ระหวางพดคย ไดใชทกษะการฟงลก หรอไมอยางไร

• สงทรสกอดอด หรอรสกยากระหวางการพดคยคออะไร

ถามอาสาสมครทรบบทบาทลก

• รสกอยางไรกบการพดคยกบพอ/แม

• ระหวางพดคย ไดใชทกษะการฟงพอ/แม หรอไมอยางไร

• สงทรสกอดอด หรอรสกยากระหวางการพดคยคออะไร

๑๓. ผดำเนนการชวนสรปกจกรรม โดยใชคำถาม ดงน

• ประโยชนของการฟงอยางตงใจ คออะไร

• เราตองเตรยมตวเองอยางไร ในการฟงอยางตงใจ

• จะนำไปใชกบลกอยางไร

aw_handbook_2.indd 78 5/6/14 11:55:12 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 79

๑๔. ผดำเนนการอาจเพมเตมประเดนเรอง “ทกษะการฟงอยางตงใจ”

ดงน

• ทกษะการฟง เปนทกษะทสำคญทสดในการสอสาร เพราะทำให

ผพดรสกมนใจ เกดความไววางใจทจะพดคยหรอปรกษากบเรา

เมอมปญหา โดยเฉพาะกบลก

• หวใจสำคญของการพดคยกบลกคอ การเปดโอกาสใหลกไดพด

มากกวาพอแม ซงจะเกดไดตองอาศยทงบรรยากาศ การใช

คำพด ทาทาง สหนา อากปกรยา โดยเฉพาะการฝกใชประโยค

คำถามปลายเปด แทนประโยคคำสง เพอใหผพดรสกสบายใจท

จะพดความจรง

• ไมวาสถานการณจะคลคลายออกมาอยางไร ไมวาลกจะบอก

หรอไมบอก กไมใชประเดนหลก แตทสำคญคอ ตองชวนคยให

เหนวาเหตทลกบอกหรอไมบอกนน เปนเพราะอะไร หากลกไม

บอกแลวพอแมอยากใหบอก ควรทำอยางไรหรอพดอะไรทจะ

ทำใหคลคลายสถานการณได

• ทวนองคประกอบสำคญของการฟงอยางตงใจ

ตงเปาไวเสมอกอนการสนทนาทกครงวาเราจะตงใจฟงลก

พดใหจบ

aw_handbook_2.indd 79 5/6/14 11:55:12 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 80 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

ฟงโดยแสดงทาทางสนใจ เชน สบตาลก หรอพยกหนาเปน

ระยะ และแสดงอาการตอบรบ เชน อม จะ เพอใหลกรวา

เรากำลงตงใจฟงเขาอย

ไมพดขดจงหวะหรอพดแทรกในขณะทลกยงพดไมจบ

สะทอนสงทลกพดเปนระยะ เพอตรวจสอบความเขาใจ ทง

เรองทเลาและความรสกของลก และแสดงใหรวาเรากำลง

ตงใจฟงลก

ใชคำถามเปด เพอขอใหอธบาย หรอขยายความเพมเตม

ในสวนทไมชดเจน

aw_handbook_2.indd 80 5/6/14 11:55:12 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 81

วตถประสงค เพอใหผเขารวม

๑. ฝกทกษะผานสถานการณจำลองในการสอสารเรองเพศ

กบลก

๒. ฝกการใชคำถาม เพอเปดโอกาสใหอธบายและฝกทาท

ในการรบฟงอยางเปนมตร

เวลา ๔๕ นาท

อปกรณ ใบสถานการณ ๒ สถานการณ สถานการณละ ๓ ชด

สำหรบ ๓ กลม

กจกรรมท ๙ เจอแบบน...ทำอยางไรด

พอแมสงสยวา ลกชายอาย ๑๕ พาเพอนสาวมาทบานตอนพอและ

แมไปตางจงหวดและบานไมมใครอย เพราะเพอนบานมาเลาใหฟง

วา เหนลกชายพาเดกสาววยเดยวกนซอนทายเขาบานมาตอนคำ

และเหนอกครงกตอนทออกไปดวยกนตอนสายของอกวน

ลกสาวอาย ๑๕ ป ขอไปนอนคางบานเพอนในเมอง (คนละอำเภอ)

ในชวงวนหยดสดสปดาห เมอกลบมา คณเหนซดโปในกระเปาท

ลกถอไปคางบานเพอน

สถานการณท๑

สถานการณท๒

aw_handbook_2.indd 81 5/6/14 11:55:12 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 82 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

ขนตอนการทำกจกรรม

๑. อธบายผเขารวมวา กจกรรมนจะเปนการลองนำสงทเราเรยนรมา

ทงหมดใน ๒ วนนมาใช ชอกจกรรมวา “เจอแบบน ทำอยางไรด”

๒. ถามผเขารวมวา ในฐานะพอแม สถานการณหรอเหตการณอะไรบาง

ทหากเกดขนกบลกแลวเราตองตงหลกคดวา จะทำอยางไรด

๓. ชแจงวา กจกรรมน ไดเตรยมสถานการณสมมต ๒ เรอง ใหลองฝก

วาเราจะทำอยางไร หากเจอเหตการณแบบนน

๔. แบงกลมผเขารบการอบรมเปนกลมยอย ๖ กลม แจกใบสถานการณ

ท ๑ ใหกลม ๑, ๒, ๓ และแจกใบสถานการณท ๒ ใหกลม ๔, ๕, ๖

๕. ใหเวลา ๕ นาท สำหรบแตละกลมปรกษา แตงบทสนทนา พรอมทง

แบงบทบาทกนในกลมตามสถานการณทไดรบ โดยยำวาใหใชทกษะ

และความรทไดฝกมาแลวจากกจกรรมทผานมา ไดแก

• จะใชทาท สหนาททำใหบรรยากาศการพดคยเปนไปในแบบท

พรอมจะเปดใจรบฟงกนอยางไร

• จะใชทกษะการฟงอยางไร

• จะใชประโยคแบบไหนทเออใหเกดการสนทนาทเปนการแสดง

ความหวงใย หรอเตอนดวยความหวงด

• มประเดนเรองเพศอะไรบางทตองหยบยกขนมาคยกบลกใน

สถานการณนนๆ

aw_handbook_2.indd 82 5/6/14 11:55:12 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 83

๖. เมอหมดเวลา ใหแตละกลมออกมาแสดงบทบาทตามทเตรยมไวให

กลมใหญด โดยเรมจากกลมทไดรบสถานการณท ๑ และตามดวย

กลมทไดรบสถานการณท ๒ และขอใหผรบการอบรมสงเกตและ

เปรยบเทยบทาท คำพด และทาทการรบฟงกนและกนของพอแม

และลกในแตละกลมวาเปนอยางไร

๗. เมอทกกลมแสดงจบ ชวนคยโดยใชคำถามตอไปน

• หากเจอสถานการณทง ๒ กรณ พอแมตองใชทกษะอะไรบาง

• หากเกดเรองแบบนในชวตจรง คดวาทงพอแมและลกจะม

ปฏกรยาเหมอนหรอตางจากทแสดงบทบาทสมมตอยางไรบาง

• จากสถานการณสมมต ทง ๒ กรณ เราไดเรยนรอะไรบาง

• อะไรทจะทำใหเกดการสอสารทดมประสทธภาพระหวางพอแม-ลก

๘. ผดำเนนการสรปประเดนสำคญ ดงน

• ปญหาทเกยวของกบเรองเพศของลกวยรน พอแมมกรสกวาเปน

เรองใหญ จงเปนเรองสำคญทพอแมตองตงสต และสำรวจใจ

ตนเองกอนวารสกอยางไร รบไดหรอไมได เพราะอะไร

• การเปดโอกาสใหลกอธบายเปนเรองสำคญในการแสดงใหเหน

วา พอแมเขาใจธรรมชาตของวยรน ทมความสนใจและอยากร

ในเรองเพศ

• ในขณะเดยวกน เปนเรองสำคญทพอแมจะแสดงความหวงใย

โดยการอธบายใหลกเหนถงผลทตามมาจากการมเพศสมพนธ

aw_handbook_2.indd 83 5/6/14 11:55:12 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 84 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

และการทำใหลกมความรในเรองการปองกนตวเองเพอความ

ปลอดภยในการมเพศสมพนธ และใหคำแนะนำดวยทาทท

ทำใหลกวางใจและมนใจวาลกสามารถคยเรองนกบพอแมได

พอแมยนดรบฟงเสมอ

• พยายามฟงลกพดใหจบกอน เมอถงเวลาตอบ พดใหสนกระชบ

ตรงประเดน หากไมมขอมล บอกกบลกตรงๆ และชวนลกคนหา

ขอมลดวยกน และควรพดคยเรองนอยางสมำเสมอ สน กระชบ

ไมใชเวลานานในการพดคยแตละครง

ขอมลเพมเตมสำหรบผดำเนนการ

ประเดนสำคญของสถานการณท๑

• ควรใหขอมลเพมเตมแกลกในเรองกฎหมายพรากผเยาว เพอให

ลกไดรบรถงผลของการกระทำจากความรเทาไมถงการณของตนเอง

ดงน

มาตรา๓๑๘

ผใดพรากผเยาวอายกวา ๑๕ ป แตยงไมเกน ๑๘ ป ไปเสย

จากบดา มารดา ผปกครองหรอผดแล โดยผเยาวนนไมเตมใจไป

ดวยตองระวางโทษจำคกตงแต ๒ ปถง ๑๐ ป และปรบตงแต

๔,๐๐๐ บาท ถง ๒๐,๐๐๐ บาท

aw_handbook_2.indd 84 5/6/14 11:55:12 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 85

ผใดโดยทจรต ซอ จำหนาย หรอรบตวผเยาวซงถกพรากตาม

วรรคแรก ตองระวางโทษเชนเดยวกบผพรากนน

ถาความผดตามมาตราน ไดกระทำเพอหากำไรหรอเพอการ

อนาจาร ผกระทำตองระวางโทษจำคกตงแต ๓ ปถง ๑๕ ปและ

ปรบตงแต ๖,๐๐๐ บาท ถง ๓๐,๐๐๐ บาท

มาตรา๓๑๙

ผใดพรากผเยาวอายกวา ๑๕ ป แตยงไมเกน ๑๘ ป ไปเสย

จากบดามารดา ผปกครองหรอผดแล เพอหากำไรหรอเพอการ

อนาจาร โดยผเยาวนนเตมใจไปดวยตองระวางโทษจำคกตงแต ๒ ป

ถง ๑๐ ป และปรบตงแต ๔,๐๐๐ บาทถง ๒๐,๐๐๐ บาท

ผใดโดยทจรต ซอ จำหนาย หรอรบตวผเยาวซงถกพรากตาม

วรรคแรก ตองระวางโทษเชนเดยวกบผพรากนน

• ไมวาลกจะยนยนอยางไร ควรถอโอกาสนใหขอมลในเรองการม

เพศสมพนธทปลอดภยแกลก เพอใหลกรถงผลกระทบทจะเกดขน

aw_handbook_2.indd 85 5/6/14 11:55:12 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 86 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

ประเดนสำคญของสถานการณท๒

การทลกสาวสนใจในเรองสอโป ยอมหมายความวาลกกำลง

อยากรอยากเหนในเรองเพศ จงถอเปนโอกาสดทคณควรจะพดคย

ในเรองของอารมณ ความรสกทางเพศของวยรนและผลทอาจเกดขน

จากการดสอโป โดยใชคำถามเชน

• “ดแลว สงเกตเหนวาตวเองมความรสกอะไรบาง”

• “เคยรสกแบบนมากอนหรอเปลา แลวคดวาควรหาทางออก

อยางไร”

• “ถาหากดสอนกบเพอนตางเพศ คดวาจะเกดอะไรไดบาง”

aw_handbook_2.indd 86 5/6/14 11:55:14 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 87

วตถประสงค เพอใหผเขารวม

๑. ทบทวน สำรวจคณสมบตทจำเปนสำหรบการสอสาร

เรองเพศ

๒. แลกเปลยนความเหน ความรสกจากการเขารวมอบรม

เวลา ๓๐ นาท

อปกรณ ๑. แบบสำรวจ “คณเปนพอแมทลกถามได คยไดหรอเปลา”

๒. ปากกา

ขนตอนการทำกจกรรม

๑. แจกแบบสำรวจ คณเปนพอแมทลกถามไดคยไดหรอเปลา ให

ทกคน คนละ ๒ แผน พรอมปากกา

๒. อธบายใหผรบการอบรมเขาใจถงการใหคะแนนตนเองในแตละขอวา

คอการสำรวจตนเองวาทผานมา ตนเองมความคดอยางไร ม

ทศนคตอยางไรกบการเลยงลก โดยไมตองกงวลวาจะผด หรอถก

ขอใหทำตามความเปนจรง ใหเวลา ๑๐ นาท

๓. เมอทำเสรจแลว ใหทกคนเกบแบบสำรวจไวกบตวเองและใหนำแบบ

สำรวจอกใบทแจกใหกลบบาน เพอใหลก หรอคนใกลชดทำแบบ

สำรวจแผนน โดยขอใหเขาหรอเธอคดวาเราควรไดคะแนนเทาไหร

ในแตละขอและลองเปรยบเทยบกบใบทเราใหคะแนนตนเองวา

แตกตางกนอยางไร

กจกรรมท ๑๐ สรปการเรยนร-ประเมนผล

aw_handbook_2.indd 87 5/6/14 11:55:14 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 88 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

๔. กอนกลบใหฝากขอคดเตอนใจพอแม ผปกครอง ดวยการเปดคลป

วดโอสนๆ ๓ นาท ซงเปนการสมภาษณผเชยวชาญททำงานดาน

สขภาวะวยรน มาใหคำแนะนำวาควรพด ไมควรพด ควรทำหรอไม

ควรทำอะไรกบลกหลานวยรนบาง

๕. ผดำเนนการขอใหผรบการอบรมชวยแสดงความเหน ความรสกทได

รบจากการอบรม โดยขอใหทกคนบอกวา จากทไดเรยนรในการ

อบรม ๒ วน

• สงทเราจะทำมากขน คอ

• สงทเราจะทำนอยลง คอ

๖. แจกแบบประเมนผลหลงการอบรมใหทกคนทำพรอมทงเกบคน

เพอนำมาใชประเมนผล และกลาวคำขอบคณ

ผรบการอบรมกอนปดการอบรม

aw_handbook_2.indd 88 5/6/14 11:55:14 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 89

แบบสำรวจ

คณเปนพอแมทลกถามไดคยไดหรอเปลา

วธการใหคะแนน

ทำสมำเสมอ = ๓

นานๆ ครง = ๒

ไมเคยทำเลย = ๑

aw_handbook_2.indd 89 5/6/14 11:55:16 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 90 | คมอการจดกจกรรมฯ ค มอการจดกจกรรมฯ |

คณคดวาตวเองทำเรองตอไปนกบลกคะแนน

๓ ๒ ๑

๑. คณเปดโอกาสใหลกไดลองทำในสงท

ลกชนชอบ

๒. คณทำใหลกเชอมนวาทกปญหาลวน

มทางออก

๓. คณทำใหลกมนใจวาคณยนดรบฟงลก

ทกเรอง หยอกลอ หวเราะกบเรองตลก

ทลกเลา และลกสามารถคยกบคณไดแม

ในเรองทคณไมเหนดวย

๔. คณทำใหลกรวาการรบฟงเปนสงสำคญ

ในการพดคยระหวางคณกบลก

๕. คณเลอกทจะเปนฝายถามลกกอนวาคด

อยางไร รสกอยางไร

๖. คณตอบคำถามลกอยางตรงไปตรงมา

โดยไมทำใหลกรสกวาเปนคำถามทตลก

ไรสาระหรอไมเขาทา

aw_handbook_2.indd 90 5/6/14 11:55:16 AM

| คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | | คมอการจดกจกรรมฯ

ค มอการจดกจกรรมฯ | 91

คณคดวาตวเองทำเรองตอไปนกบลกคะแนน

๓ ๒ ๑

๗. คณเลอกทจะตกเตอนลกตรงๆ เมอคณ

ไมพอใจในการกระทำของลก โดยไม

ตอความยาวสาวความยดถงเรอง

ของอดตหรอนสยของลก

๘. คณทำใหลกรวา ความผดคอบทเรยน

ทมคาของชวตและไมมใครทสมบรณแบบ

๙. คณกลาบอกความรสกของตนเองกบลก

ตรงๆ วาอาย หรออดอด

๑๐. คณเปดโอกาสใหลกพดคย ปรกษา เมอ

ลกเรมมความรก สนใจฟง “เรองแฟน”

หรอ “คนทลกชอบ”

aw_handbook_2.indd 91 5/6/14 11:55:16 AM