lygeros cronos kai genoctonies 24grammata.com.pdf

Νίκος Λυγερός “Χρόνος και Γενοκτονίες” 24grammata.com σειρά: εν καινώ, αρ. 2 i

http://www.24grammata.com/

http://www.24grammata.com/?p=10947

Νίκος Λυγερός “Χρόνος και Γενοκτονίες” 24grammata.com σειρά: εν καινώ, αρ. 2 ii



Σειρά: εν καινώ

αριθμός σειράς: 2

νέο Flipping book

24grammata.comΨηφιακά Βιβλία Ποιότητας

Νίκος Λυγερός “Χρόνος και Γενοκτονίες” 24grammata.com σειρά: εν καινώ, αρ. 2 ii





Tίτλος του Πρωτοτύπου: “Χρόνος και Γενοκτονίες”

Ποιητής: Νίκος Λυγερός

Επίλεκτες Ψηφιακές Εκδόσεις: 24grammata.com

τηλ. +30 210 612 70 74, fax: +30 210 600 87 50

Υπεύθυνος σειράς: Γιώργος Πρίμπας

Σειρά: εν καινώ, Αριθμός σειράς: 2

Επιμέλεια και διόρθωση κειμένου: Σωτήρης Αθηναίος

Τόπος και Χρονολογία πρώτης έκδοσης: Αθήνα, 01/04/2012

Μέγεθος Αρχείου: 21,2 ΜΒ

Σελίδες: 67

Μορφή αρχείου: Flipping book, pdf

Γραμματοσειρά: cambria, 14

Επιμέλεια εξωφύλλου: Παρασκευή Τζεβελεκάκη (εικαστικό το Ν. Λυγερού: Γαλάζιες γραμμές για τα θύματα γενοκτονιών (Feutre sur papier ancien).

Όλα τα έργα του Βίβλίου, καθώς και το εξώφυλλο ζωγραφίστηκαν από τον Νίκο Λυγερό

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση δίχως την έγγραφή άδεια του συγγραφέα ή του εκδότη

Περισσότερα έργα (εικαστικά, ποίηση, Δοκίμια) του Νίκου Λυγερού στο http://www.lygeros.org

Νίκος Λυγερός “Χρόνος και Γενοκτονίες” 24grammata.com σειρά: εν καινώ, αρ. 2 i



http://www.lygeros.org/


http://www.24grammata.com/?page_id=27474




Νίκος Λυγερός “Χρόνος και Γενοκτονίες” 24grammata.com σειρά: εν καινώ, αρ. 2 v



Νίκος Λυγερός

Χρόνος και Γενοκτονίες

Νίκος Λυγερός “Χρόνος και Γενοκτονίες” 24grammata.com σειρά: εν καινώ, αρ. 2 1



La Jeune Femme et la Mort.

(Hommage à Picasso) (Monolithe sur papier épais 29.7x21).




Γενοκτονία της μνήμης

Την ώρα που μελετάμε

τα χειρόγραφα του παρελθόντος,

οι φανατικοί του παρόντος

σβήνουν την ιστορία μας.

Δεν χτυπούν πια τους γέρους,

απλώνουν το χέρι του κενού

πάνω στα κεφάλια των παιδιών

για να μην υπάρξουν

οι επόμενοι άνθρωποι.




Tête de femme. (Dessin).




Ποντιακό ανέκδοτο

Δεν έφτανε που έχασα όλους τους δικούς μου;

Δεν έφτανε που ξέχασα τα βουνά μου;

Δεν έφτανε που θυσιάστηκα μάταια;

Δεν έφτανε που έζησα τον θάνατο μου;

Έπρεπε να με μετατρέψουν και σε ανέκδοτο;




Όταν όλα είναι εφικτά

Όταν ξεχνάμε την ιστορία μας,

όταν η λέξη γενοκτονία

δεν έχει πια κανένα νόημα

τότε δεν υπάρχει κανένα όριο,

όλα είναι πια εφικτά

ακόμα και το σύμβολο της βαρβαρότητας

μπορεί να δώσει τ’ όνομά του

για να σβήσει το παρελθόν,

εκεί που γράφαμε ελευθερία.




Голодомоp

(Sépia sur papier 12,5x17,5)




HANNA

Στους προγόνους του Κ. Ονισένκο

Τα χάδια σου με πονούσαν

ένιωθα μόνο τα κόκκαλά σου

λεπτά σαν το ανύπαρκτο στάχυ.

Δεν μπορούσα ν’ αντέξω την αγάπη σου,

ο πόνος μου ήταν μεγαλύτερος.

Έκλεισα τα μάτια μου

για να πεθάνω πιο γρήγορα

και να μπορέσεις να ζήσεις

για να πεις τι έγινε.

Μπόρεσες να το πεις;




L'homme idéal.

(Feutres japonais sur papier toile 17,7x12,7).




Οι βρισιές της κοινωνίας

Η κοινωνία μας εξηγεί

ότι οι Εβραίοι φταίνε για όλα,

ότι οι Αρμένιοι είναι δειλοί,

ότι οι Πόντιοι είναι ανέκδοτα

κι ότι οι Ουκρανοί είναι του δρόμου.

Ένα πράγμα δεν λέει ποτέ.

Αυτοί οι λαοί έχουν υποστεί

ένα έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας

και η αντίστασή τους ενάντια στην γενοκτονία

είναι ένα παράδειγμα αξιοπρέπειας

για όλους τους λαούς της ανθρωπιάς.




Fille de Germinal

(Huile sur toile de lin 54x73).




Η σιωπηλή

Έψαχνε μέσα σε μία γλώσσα που δεν γνώριζε

τα ίχνη των αγνοούμενων νεκρών.

Ανάμεσα στις λέξεις του παρελθόντος

υπήρχαν και οι καταδίκες του μέλλοντος.

Έπρεπε να στηρίξει το αυτονόητο

και να προστατεύσει τη μνήμη.

Οι βρισιές των φανατικών πλήθαιναν

μα εκείνη δεν το έβαζε κάτω.

Ήξερε ότι εκεί την περίμεναν

οι ξεχασμένοι νεκροί της γενοκτονίας

που δεν είχαν δικαιωθεί ακόμα.




Petite victime du Holodomor. (Fusain sur papier blanc naturel, grain fin 32x41).




Σπάνιες έννοιες

Πώς να εξηγήσεις τη Μεγάλη Πείνα

σε άτομα που δεν ξέρουν

τι σημαίνει πείνα;

Πώς να εξηγήσεις μια Γενοκτονία

σε άτομα που δεν ξέρουν

τι σημαίνει θάνατος;

Πρέπει να μιλήσεις

για την πείνα του θανάτου

και για τον θάνατο της πείνας.




Structure humaine II. (Dessin)




Οι μικρές στρόγγυλες κοιλιές

Νόμιζες ότι δεν μπορούσες να κάνεις τίποτα

και δεν έκανες τίποτα

όμως οι στρογγυλές κοιλιές

υπήρχαν.

Τις είχες θάψει μέσα στη λήθη σου

για να μην τις βλέπεις


υπήρχαν.

Κάθε φορά που πεινούσες

άκουγες τη μνήμη σου


δεν υπήρχαν πια.

Τις είχε ξεκοιλιάσει η αδιαφορία.




Petite victime du Holodomor

(Feutre sur cahier Daler Rowney)




Το παιδί της ανθρωπότητας

Μου ζήτησες να μην ασχοληθώ πια

με τα προβλήματα της ανθρωπότητας.

Έχεις δίκιο η ζωή είναι πιο σημαντική

και η ανθρωπότητα τόσο αφαιρετική.

Μόνο που όταν βλέπω αυτό το παιδί,

το συγκεκριμένο που πέθανε

επειδή κάποιος αποφάσισε ότι έπρεπε

δεν θα πρέπει να κάνουμε κάτι γι’ αυτό;

Όταν θα έχεις παιδιά κι εσύ

αν κάποιος τους κάνει κακό

δεν θα ζητήσεις βοήθεια;

Τότε θα είμαι και πάλι κοντά σου

να κάνω αυτό που θεωρείς άχρηστο τώρα.




Mémoire vivante. (Feutres japonais sur papier toile, 21x29,7).




Η ξεκοιλιασμένη μάνα και το αποκεφαλισμένο παιδί

Για να μην ξεχάσεις τη γενοκτονία

και τη βαρβαρότητα

δεν έχεις ανάγκη

να ξέρεις πολλά.

Μια εικόνα αρκεί.

Να θυμάσαι εκείνη τη μάνα

που ξεκοίλιασαν

για να της αρπάξουν

και να της αποκεφαλίσουν το μωρό της.

Αυτό είναι το στίγμα

της βαρβαρότητας.

Αυτή είναι η μόνη πραγματικότητα.

Η μνήμη σου θα είναι η ζωή της.

Ο αγώνας σου το μέλλον

του παιδιού της.




Το μάθημα του δράκου

Δεν αρκεί να κλαις

για να υποφέρεις.

Δεν αρκεί να υποφέρεις

για να πεθάνεις.

Δεν αρκεί να πεθαίνεις

για να έχεις δίκιο.

Πρέπει να δείξεις την βαρβαρότητα

του δήμιου.

Αλλιώς το έγκλημα κατά της ανθρωπότητας

δεν είναι παρά έγκλημα.




Arménité blessée.

(Feutre sur cahier moleskine).




Μην ξεχνάς να υποφέρεις

Μετάφραση από τα γαλλικά: Μαίρη Τζιβελέκη

Δεν σταματάμε να λέμε

ότι πρέπει να μάθουμε ν’ αγαπάμε.

Μόνο, πώς να αγαπάς

ένα και μισό εκατομμύριο νεκρούς;

Γι αυτό, μην ξεχνάς να υποφέρεις.




Κρυφή αγκαλιά. (Κάρβουνο).




Η ποντιακή ζεστασιά

Ξέρω ότι θα ήθελες να πιείς κάτι.

Αν ήμασταν στο σπίτι,

θα έκανα το παν για σένα.

Τώρα όμως που είμαστε κάτω από το χιόνι

με τα κεφάλια μας κομμένα

δεν μπορώ να σου προσφέρω

παρά μόνο τη ζεστασιά μου.




Victime du Holodomor.

(Feutres japonais sur papier toile, 21x29,7).




Όταν πέθαναν τα παραμύθια

Παλιά η Μπάμπτσια έλεγε παραμύθια

λίγο πριν μας πάρει ο ύπνος.

Τώρα όμως που είμαστε όλοι νεκροί

δεν θέλει να πει παρά μόνο την αλήθεια.

Αλλά δεν υπάρχει κανένας που να πιστεύει

ότι κάποτε ζούσαμε και χορεύαμε στα στάχυα.

Ποιος μπορεί να πιστέψει

ότι θέρισαν εκατομμύρια ψυχές;

Έτσι πέθαναν τα παλιά παραμύθια

κι ήρθαν αυτά που δεν είναι.




Mémoire blanche.

(Feutres japonais sur papier toile, 21x29,7).




Το παιδί που έγινε τύμπανο

Δεν υπήρχε πια μικρός πρίγκιπας

στους απέραντους κάμπους σιταριού,

λες κι η πείνα είχε καταβροχθίσει

αυτό το εύθραυστο στάχυ ανθρωπιάς.

Σ’ αυτή τη γεμάτη πτώματα έρημο,

μόνο τα κόκκαλα τα σπασμένα με τα δόντια

μιας αιμοχαρούς μανίας,

κανείς άλλος πια δεν τολμούσε να βγάλει κραυγή.

Τότε, ένα παιδί με κοιλιά στρογγυλή

με το δέρμα τεντωμένο από οδύνη

άρπαξε ένα κόκκαλο κι έκρουσε

για τον πρώτο θάνατο, πένθιμους ήχους!




Le visage de Silence.

(Feutre).




Κενές φωτογραφίες

Οι παραδοσιακές στολές δεν έκρυβαν τον πόνο

και το ασπρόμαυρο, τα χρώματα.

Κάθε οικογένεια κοίταζε το μέλλον

μα ποιος έβλεπε το παρελθόν;

Η γενοκτονία είχε μετατρέψει τους ανθρώπους

σε σιωπηλή νεκρή φύση.

Αλλά ποιος ζωγράφος θα τολμούσε να τη ζωγραφίσει;

Έτσι οι κενές φωτογραφίες έγιναν η πρώτη ύλη

ενός άλλου περιοδικού πίνακα.




La lamentation des pierres Encre de

Chine noire, sépia et bleu outremer




Ξεχασμένα μέλη

Κάτω από τα χιόνια της λήθης

πόσα κόκκαλα τρίζουν ακόμα

όταν ακούν ότι οι ζωντανοί αδιαφορούν

όταν βλέπουν τη νίκη της βαρβαρότητας

και καταδικάζονται οι τελευταίοι δίκαιοι.

Όμως τα ξεχασμένα μέλη

ακόμα κι ακρωτηριασμένα

θα σηκωθούν με τα μαύρα στάχυα

για να παλέψουν ενάντια στο ατσάλι

για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.




Un juste.

(Dessin à l'encre de Chine noire et outremer)




Η γη της μνήμης

Κάτω από τα ματωμένα χώματα

η γη της μνήμης

περίμενε τους δίκαιους

για να ζήσει και πάλι

τη χαρά του κόσμου.

Όλοι νόμιζαν

ότι είχε πεθάνει

οριστικά.

Μα η θυσία δεν πεθαίνει!




Juste et innocents.

(étude à l'encre de chine et laque pour vitraux)




Για εκείνους που δεν άντεξαν

Ποιος θυμάται τα θύματα

των άλλων εποχών, των άλλων κοινωνιών;

Εσύ που επιβιώνεις μες στη μάζα

και χαίρεσαι που υπάρχεις

δίχως να κατανοείς ότι δεν ζεις.

Απλώς δεν άντεξαν την αδικία.

Ακόμα κι οι δίκαιοι δεν πρόλαβαν

να τους σώσουν από τους βαρβάρους.

Άθελα μόνο να μην ξεχάσεις

τη ζωή τους που έπλασε

τον κόσμο σου.




Darfour mon amour.

(Fusain sur papier blanc naturel, grain fin 32x41).




Darfour, αγάπη μου

Μετάφραση από τα γαλλλικά: Κάτια Ρωσσίδου

Μέσα στη λήθη και την αδιαφορία

δεν θέλω ακόμα να πεθάνω

πριν καταθέσω μαρτυρία

για την ανθρωπότητα.

Δεν είμαι ακόμα επιζήσας

γιατί δεν διεπράχθη ακόμα γενοκτονία

κατά τους ειδικούς

και τους δήμιους.

Έτσι αποφάσισα να είμαι δίκαιος

εις πείσμα των πάντων

για να καταγγείλω τη φρίκη της λήθης

και τη λήθη της φρίκης.

Darfour, αγάπη μου,

δεν είμαι νεκρός, ακόμα.




Lemkin.

(Pastel à l'huile sur papier Winsor & Newton épais satiné 21x14.8).




Η προφητεία του Raphaël

Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου

Παρά τη γαλήνη του

το πρόσωπό του ήταν χαμογελαστό.

Παρά τη γενοκτονία

στοχαζόταν το μέλλον.

Το έγκλημα απαράγραπτο

δεν θα παρέμενε ατιμώρητο.

Αυτή ήταν η προφητεία

του ανθρώπου πέρα απο τον θάνατο.

Κανένας δεν τον είχε πιστέψει

τον καιρό του δεύτερου τελευταίου.

Κι εντούτοις, από δω κι εμπρός οι δήμιοι

έτρεμαν ακόμη κι ένα παστέλ του Raphaël.




Pensée de l'Homme.

(Huile sur toile de lin.20P 54x73).




Η γενοκτονία του αοράτου

Όταν αντιληφθείς

ότι το χρώμα του αοράτου

είναι η νοημοσύνη

τότε θα επινοήσεις

την πιο τρομακτική ιδέα

και θα κατανοήσεις

ότι η χειρότερη γενοκτονία

αφορά στο αόρατο,

το στίγμα της ανθρωπότητας

που προσπαθεί να εξαφανίσει

κάθε κοινωνία της λήθης.




Γαλάζιες γραμμές για τα θύματα γενοκτονιών.

(Feutre sur papier ancien).




Tα αόρατα θύματα

Πώς να μετρήσεις

τα αόρατα θύματα

μιας γενοκτονίας

αν δεν μπορείς να δεις

το μέλλον που δεν υπήρξε

λόγω βαρβαρότητας;

Κι αν δεν μπορέσεις

να ονομάσεις τους ανώνυμους

εκείνους που δεν μπόρεσαν

ούτε να πεθάνουν

διότι δεν απέκτησαν

αυτό το δικαίωμα

τι θα κάνεις για την ανθρωπότητα.

Γι' αυτό βρες τον δάσκαλό σου

για να σου δείξει

πώς να υποφέρεις

και για τους άλλους.




Silence arménien.





Η αξιοπρέπεια του Soghomon Tehlirian

Μετάφραση από τα γαλλικά Σάνη Καπράγκου

«Γιατί ένας άνθρωπος τιμωρείται

όταν φονεύει έναν άλλον άνθρωπο;

Γιατί η δολοφονία ενός εκατομμυρίου ανθρώπων

είναι λιγότερο έγκλημα από τη δολοφονία ενός μόνον ατόμου;»

Έναντι τούτων των ερωτημάτων του Lemkin,

οι απαντήσεις υπήρχαν

χάρις στην αθώωση

του Soghomon Tehlirian

που αντιπροσωπεύει μία καταδίκη

των υπαιτίων της γενοκτονίας

του αρμενικού λαού.

Με την επαναστατική πράξη του,

κατέδειξε σε όλους

πως η ανθρώπινη αξιοπρέπεια

γνώριζε τον ιερό χαρακτήρα

της έννοιας της Ανθρωπότητας

και πως η κρατική βαρβαρότητα

δεν θα περάσει δίχως φθορές

γιατί οι Δίκαιοι δεν ξεχνούν

ούτε το έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας

ούτε το μέλλον των επιζησάντων.




Petite victime. (Fusain sur papier épais, grain moyen, 42x29,7).




Τα δάκρυα των θυμάτων


Την επόμενη φορά

που θα περπατάς στη βροχή

σκέψου πως τούτες οι σταγόνες

είναι τα δάκρυα των θυμάτων

του εγκλήματος κατά της Ανθρωπότητας

που ονομάζουμε γενοκτονία

τότε θα καταλάβεις

πως το να αρνείσαι την ύπαρξή τους

δια της άρνησης

είναι σαν να λες πως δεν βρέχει

αν αυτό δεν το σκέφτεσαι

είναι ανώφελο να κλαις

για τη μοίρα σου ως δικαίου.




Souvenir de Bohême.

(Feutre sur papier aquarelle 13,5x21).




Οι κάτω από εκατό ετών


Η φωνή της γενοκτονίας

μας μιλά για μια εποχή

την οποία οι κάτω από εκατό ετών

δεν μπορούν να γνωρίζουν,

και να μην εκπλαγείς

από την αδιαφορία τούτη

έναντι της μνήμης μας

εάν, ωστόσο, αμφιβάλεις για σένα

άκου ξανά

τα τραγούδια του Charles

για να πεισθείς

πως εις πείσμα της βαρβαρότητας

θα είμαστε πάντα εδώ

για να καταδικάζουμε το έγκλημα

που πριν δεν είχε όνομα.




Le désarroi arménien.





Η εκδίκηση των νεκρών

Μετάφραση από τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά

Μην βλέπεις μέσα σε αυτήν την απόφαση

μόνο μια πράξη δικαιοσύνης

αλλά επίσης την εκδίκηση των νεκρών

θυμάτων της γενοκτονίας

τα οποία δεν μπόρεσαν να ζήσουν στη γη τους

επειδή ήταν αρμενικά

μέσα σε μια Οθωμανική αυτοκρατορία

η οποία δεν τα θέλησε

παρά μόνο νεκρά

όπως τα φύλλα

που έχουν συγκεντρωθεί για ένα βιβλίο

που ανήκει στην ανθρωπότητα.




Το μονοπάτι της Ελβετίας


Πάνω από τα βουνά

θαυμάσαμε το χιόνι

χωρίς να ξεχνάμε δικούς μας

επειδή το μονοπάτι της Ελβετίας

ήταν πάντα στο μυαλό μας.

Επειδή η θρυλική ουδετερότητα

όσον αφορά την άρνηση της γενοκτονίας

δεν είχε διστάσει να λάβει θέση

έναντι της γενοκτονίας της μνήμης

χωρίς να περιμένει ένα παράδειγμα.

Έτσι όταν φθάσαμε

σε αυτήν την γη του χιονιού

δεν παραλείψαμε

να ευχαριστήσουμε αυτούς ανθρώπους

τους ικανούς να αντιμετωπίσουν τη βαρβαρότητα.




Le jour du vote ! (Feutre sur papier ancien).




Ερωτήματα προς το Συμβούλιο


Claire, μπορείς να υποφέρεις για τους άλλους;

Guy, γνωρίζεις τα βάσανα των θυμάτων;

Hubert, έχεις μάθει το άγχος των επιζώντων;

Jacqueline, έχεις δει αποκεφαλισμένους ανθρώπους;

Jacques, ξέρεις να αναγνωρίζεις τη βαρβαρότητα;

Jacques, θα τολμήσεις να υπερασπιστείς τους καταπιεσμένους;

Jean-Louis, φοβάσαι τις απειλές;

Michel, είσαι αγωνιστής της ειρήνης;

Pierre, θα επιλέξεις τη δικαιοσύνη;

Renaud, θα εξαλείψεις τους βαρβάρους;

Valéry, θα ανήκεις στους Δίκαιους;




Prisonnier d'Auschwitz.





Τα θύματα του ναζισμού

Όταν ακούς τη συμφωνία του Malher

ξέρεις αμέσως ότι δεν πρόκειται

ν’ αφήσουμε τις αποζημιώσεις

τις γερμανικές να εκκρεμούν

ακόμα δεκαετίες και δεκαετίες

διότι είναι θέμα τιμής

για τα θύματα του ναζισμού.

Κανένας πολιτικός δεν μπορεί

να μας αναγκάσει να ξεχάσουμε

διότι η μνήμη μας είναι πληγή

και δεν πληγώνεται ξανά.




νέο Flipping book

24grammata.comσειρά: εν καινώ, αρ. σειράς: 2

Ψηφιακά Βιβλία Ποιότητας





lygeros cronos kai genoctonies 24grammata.com.pdf

Documents