21.06.2013 1

LPG Sektörü

ve

Sorunları

21.06.2013 2

AMACIMIZ

TÜRK ĠNSANINA

• ÇAĞDAŞ

• TEMİZ

• KONFORLU

• UCUZ

• YÜKSEK KALİTELİ

BĠR ENERJĠ SUNMAK

21.06.2013 3

BUGÜN

• 57 dağıtım Ģirketi,

• 15.000 adedi aĢan yetkili bayi,

• 30.000 dolayında tali bayi,

• 50.000 adede ulaĢan araç sayısı

ile bir hizmet zinciri oluĢturulmuĢ, bu vesile ile

• 450.000 kiĢilik istihdam

yaratılmıĢtır.

21.06.2013 4

HĠZMET

Rafineri alımından

ülkenin en ücra yerlerine kadar

hiçbir kesintiye uğratılmadan

LPG’nin halkımıza sunumunda,

hizmet zincirinin en güzel çalıĢtığı

emek sermayesi yoğun

dünyada örneği az bulunan hizmet ağırlıklı bir sektör oluĢmuĢ,

Ve geldiğimiz noktada tüplügaz

13.5 milyon hanede 60 milyon insanımızın

günlük hayatının vazgeçilemez bir parçası haline gelmiĢtir.

21.06.2013 5

TOPLAM LPG SATIġLARI

-

500,000

1,000,000

1,500,000

2,000,000

2,500,000

3,000,000

3,500,000

4,000,000

4,500,000

5,000,000

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

TON

Tüplügaz Dökmegaz Otogaz Toplam

2000 yılına kadar sağlıklı ve hızlı bir büyüme gerçekleĢtirerek 4.5

milyon tona ulaĢmıĢ, 2002 yılı sonunda ise %20 küçülme ile 3.6

milyon tona gerilemiĢtir.

21.06.2013 6

1,500

1,600

1,700

1,800

1,900

2,000

2,100

2,200

Tüplü LPG 1,691 1,879 1,869 1,967 2,067 2,109 2,143 2,114 2,134 1,810 1,724

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

TÜPLÜ LPG SATIġLARI

LPG içinde en büyük ağırlığa sahip olan tüplügaz pazarı ise

2002 yılında, 1.7 milyon tonla 10 yıl öncesindeki seviyesine

gerilemiĢtir. Küçülme 2003’te de devam etmektedir.

21.06.2013 7

Türkiye LPG sektörü,

fiyatlandırma ve vergilendirmedeki

uygulamalar nedeniyle bir darboğazdan

geçmekte,

halkımız ve sektörümüz mağdur duruma

düĢmektedir.

21.06.2013 8

OTOMATĠK FĠYATLANDIRMA MEKANĠZMASI (OFM)

• 1 Temmuz 1998 tarihinde yürürlüğe giren OFM ile

• Rafineri satıĢ fiyatları uluslararası fiyatlara bağlanmıĢ,

• Dağıtım payları (tali bayi, bayi, baĢ bayi ve Ģirket) toplam olarak

– Tüplügazda 220 USD,

– Otogazda 132 USD

olarak sabitlenmiĢtir.

21.06.2013 9

ÖTV

• 1 Ağustos 2002 tarihinde,

• AFĠF ve ATV’nin yerini ÖTV almıĢtır.

• ÖTV miktarı vergi politikalarına göre her fiyat değiĢiminde tespit edilmektedir.

• Ayrıca, ÖTV alınmıĢ fiyat üzerinden KDV alınmakta, bir baĢka deyiĢle verginin vergisi alınmaktadır

21.06.2013 10

TÜPLÜGAZ/DÖKMEGAZ VE OTOGAZ’DA FARKLI

ÖTV UYGULANMASI

• 2002 yılında fark 165 USD idi, 55 USD’a indirildi. TeĢekkür ederiz.

• Ancak, tüplügaz/dökmegaz ve otogaz’da farklı ÖTV uygulamasının devam etmesi,

• Yasal olmayan uygulamaları teĢvik etmekte ve devletin vergi kaybına sebep olmaktadır.

• Denetimsiz, ruhsatsız ve emniyetsiz otogaz istasyonları çoğalmıĢ, kaçak tanker dolumları artmıĢ,

• Neticesinde halkın emniyet ve güvenliği de tehdit altındadır.

• ÖTV farklılaĢmasının kaldırılması vergi kaybını önleyecek, kaçak ve korsan faaliyetleri durduracaktır.

21.06.2013 11

VERGĠ

Tüplügazda Temmuz 1998’de 76 USD/ton olan vergi yükü

Temmuz 2003’te 692 USD/ton’a yükselmiĢtir.

215258 235

281

498

76 76 93 86113

138

139134

166

194

13 23 23 3 3 12

63

0

100

200

300

400

500

600

700

Tem-98 Oca-99 Tem-99 Oca-00 Tem-00 Oca-01 Tem-01 Oca-02 Tem-02 Oca-03

ÖTV KDV

Tem-03

21.06.2013 12

TÜPLÜGAZ FĠYATI GELĠġĠMĠ (1998-2003)

0 TL

5,000,000 TL

10,000,000 TL

15,000,000 TL

20,000,000 TL

25,000,000 TL

TL 1,550,000 TL 2,110,000 TL 4,110,000 TL 6,155,000 TL 15,010,000 21,430,000 21,500,000

01 TEMMUZ

1998

02 ARALIK

1998

28 ARALIK

1999

23 ARALIK

2000

14 ARALIK

2001

27 ARALIK

2002

7 HAZİRAN

2003

5.82

USD

6.94

USD

7.67

USD

9.01

USD

10.40

USD

12.99

USD

15.24

USD

Bu süreçte perakende fiyattaki artıĢ % 1.287’dir.

21.06.2013 13

Asgari ücretle alınabilecek 12 kg’lık tüplügaz adedi

• Yıl 1998; 15 Adet

• Yıl 2003; 10 Adet

Avrupa’da Ġtalya’dan sonra en yüksek perakende fiyatı

TÜPLÜGAZ FĠYATI GELĠġĠMĠ (1998-2003)

21.06.2013 14

TÜKETĠCĠLER

Son yıllardaki fiyat artıĢı halkımızı isyan ettirmiĢtir.

Halkımız temel enerji ihtiyacını karĢılayamaz hale

gelmiĢ;

Odun, kömür gibi çevreci olmayan

zahmetli ve çağdıĢı enerji türlerine,

dolayısı ile eskiye dönüĢ sürecine girmiĢtir.

21.06.2013 15

TÜKETĠCĠLER

Veresiye artmıĢ,

12 kg ev tüpü alamayan vatandaĢlarımız 2 kg’lık

piknik tüplerine ve kaçak doluma yönelmiĢtir.

Kırsal kesimde, tezekten LPG’ye geciĢ süreci

tersine iĢleyerek, halk sağlıksız çözümlere

dönmüĢtür.

TÜPGAZ

21.06.2013 16

TÜKETĠCĠLER

LPG’nin pahalılığı,

evinde yemek piĢiren vatandaĢı,

çay ocağında, lokantasında, büfesinde tüplügaz kullanan esnafı,

proseslerinde LPG kullanan sanayiciyi,

kısacası toplumun her kesimini

Güç durumda bırakmakta ve mutsuz etmektedir.

21.06.2013 17

ALTERNATĠF ENERJĠLER

Dünyanın tüm geliĢmiĢ ülkelerinde olduğu gibi,

baĢta doğalgaz olmak üzere

alternatif enerji kaynaklarının ülkemizde

yaygınlaĢması,

ambalajlanabilir bir enerji kaynağı olan LPG’nin talebini,

doğru enerji fiyat politikaları uygulandığında

olumsuz etkilemeyecektir.

21.06.2013 18

DÜNYA’DA DURUM

Enerji kaynakları açısından geliĢmiĢ

Uzun yıllardır önemli miktarlarda doğalgaz kullanan

• Ġtalya’da 3.8 milyon ton/yıl

• Fransa’da 3.1 milyon ton/yıl

• Ġspanya’da 2.5 milyon ton/yıl

LPG kullanılmaktadır.

21.06.2013 19

TÜRKĠYE

Ülkemizde doğalgaz henüz 5 büyük ilimizde metropol

bölgelerde gelir düzeyi nispeten yüksek vatandaĢlarımız

tarafından kullanılmaktadır.

Diğer 76 ilimizde, ayrıca büyük kentlerin varoĢlarında

halkımız LPG kullanmaya devam etmektedir.

LPG kullanan dar gelirli vatandaĢlarımız,

eĢdeğer enerji için doğalgaz abonelerine kıyasla

3.3 kat fazla bedel ödemektedirler.

21.06.2013 20

DOĞALGAZ VE LPG’DEKĠ VERGĠ ORANLARI

%16.95

%54.46

%15.25%15.25 %15.25

%41.56

%15.90%15.61

%0.00

%10.00

%20.00

%30.00

%40.00

%50.00

%60.00

Ocak 1, 2000 Ocak 1, 2001 Ocak 1, 2002 Temmuz 6, 2003

Doğalgaz Vergi LPG Vergi

21.06.2013 21

LPG’DE VERGĠLER

YIL Ödenen ÖTV (ATV+AFĠF)

1998 22 milyon USD

2002 1 milyar USD

2003 (Beklenen) 1.5 milyar USD

Tahmini KDV eklendiğinde

LPG sektörünün 2003 yılında

yaklaĢık 2.2 milyar USD’lık

bir vergi hacmi oluĢturacağı tahmin edilmektedir.

21.06.2013 22

DAĞITIM PAYLARININ YETERSĠZLĠĞĠ

• Dağıtım payları USD bazında sabit olduğundan,

• Dolar artıĢı son dönemlerde enflasyonun çok altında

gerçekleĢmiĢ,

• Dağıtım ve faaliyet giderleri yükselmiĢ ve iĢletme

sermayesi ihtiyacı artmıĢtır.

• Dolayısıyla dağıtım payları giderleri karĢılamaz hale

gelmiĢtir.

21.06.2013 23

TÜPLÜ LPG FĠYAT UNSURLARININ

PERAKENDE FĠYAT ĠÇĠNDEKĠ ORANI (%)

29

37 3743

39

49

3226 28

34

23

3

4 4

1

24

28 27

26

39

45

38 38 3437

28

2424 25

2017

10 9 8 8 9 7 4 6 5 5 5

13 13 13 15 15 15 15 15 15 15 15

0

0

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Tem-98 Oca-99 Tem-99 Oca-00 Tem-00 Oca-01 Tem-01 Oca-02 Tem-02 Oca-03 Tem-03

RAFĠNERĠ SATIġ FĠYATI ÖTV DAĞITIM MARJI KARA NAKLĠYE KDV

21.06.2013 24

OTOGAZ FĠYAT UNSURLARININ

PERAKENDE FĠYAT ĠÇĠNDEKĠ ORANI (%)

38

46 4753

50 49

3226 27

33

25

4

5 5

1

1 1

23

28 26

37

46

37

29 28 2628

1714 14 15

12 11

7 6 5 6 7

4 2 4 3

3 3

15 15 15 15 15

29 29 29 29

15 15

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Tem-98 Oca-99 Tem-99 Oca-00 Tem-00 Oca-01 Tem-01 Oca-02 Tem-02 Oca-03 Tem-03

RAFĠNERĠ SATIġ FĠYATI ÖTV DAĞITIM MARJI KARA NAKLĠYE KDV

21.06.2013 25

TÜFE, DAĞITIM MARJLARI VE

TÜPLÜGAZ FĠYATI GELĠġĠMĠ

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Tem-98 Oca-99 Tem-99 Oca-00 Tem-00 Oca-01 Tem-01 Oca-02 Tem-02 Oca-03

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Tüketici Fiyatları USD-Dağıtım Marjları Tüplügaz Fiyatı

21.06.2013 26

DAĞITIM PAYLARI

• Dağıtım payları TL olarak iki yıl önceki seviyesine gelmiĢtir.

• Ağustos 2001’den bu yana TÜFE % 80, motorin fiyatları % 79 ve lastik fiyatları % 92 artmıĢtır .

• Temmuz 1998’den bu yana TÜFE % 654 artarken dağıtım payı ancak % 430 artmıĢtır.

• Enflasyon artıĢına paralel artan giderler, vergi artıĢından dolayı artan iĢletme sermaye ihtiyacı, bayileri ve dağıtıcı Ģirketleri giderek zor durumda bırakmıĢ; hizmetlerini yerine getiremez hale getirmiĢtir.

21.06.2013 27

BAYĠLER

Ürünün doğası gereği,

emniyet kurallarının tam olarak uygulanması,

hizmet kalite ve hızının sürdürülebilmesi için,

sürekli yatırım ve kaynak tahsisi gerektiren bu sektörde;

• 450.000 kiĢiye istihdam sağlayan LPG bayiliği artık

cazibesini yitirmiĢtir.

• Yeni bayilik talepleri durmuĢ, bayi kapanmaları

baĢlamıĢtır.

• Türk esnafının alınteri ile yürüyen bayilik sisteminin ve

hizmetin sürdürülebilirliği tehdit altındadır.

21.06.2013 28

Tüm bu gerekçeler ıĢığında,

LPG sektörünün ve 450.000 çalıĢanının geleceği açısından,

dağıtım paylarının,

düzenlendiği Temmuz 1998’den bu yana gerçekleĢen enflasyon dikkate alınarak

düzenlenmesini değerlendirmenize arz ederiz.