lobbing

LobbingStyczeń 2011 r. Nr 1

K W A R T A L N I K L O B B I N G U i L E G I S L A C J I

Zapraszamy do odwiedzenia witryny publicystyczno-prawnej firmy MacLawye® spółka akcyjna (w organizacji)

http://maclawyer.pl

2 Lobbing

KWARTALNIK POD REDAKCJĄJerzego M. MajewskiegoWspółpraca:

Mateusz MajewskiMarcin Ralcewicz

Dziekujemy Dr. Grzegorzowi Makowskiemu i Dr. Jarosławowi Zbierankowi za zgodę na przedruk ich raportu: Lobbing w Polsce - żywy problem martwe prawo.

http://maclawyer.pl

http://maclawyer.pl

________________________________________Od Redakcji! 7

________________________Rząd ignoruje wnioski z debaty! 10

Rządowy projekt zmian ustawy o lobbingu (tekst ustawy z ______naniesionymi zmianami proponowanymi przez rząd)! 14

_____________Gdzie jest opinia Pani minister Julii Pitery ?! 29______________________W poszukiwaniu opinii Pani Minister" 31

Projekt założeń do projektu ustawy o lobbingu, opracowany przez ______________________________Panią Minister Julię Piterę" 32

Jak poprawić rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy ______________________________________lobbingowej ?! 34

______________________________Odrzucić projekt w całości" 34_____________________________Naprawić błąd systemowy " 35

Wniosek o autopoprawkę rządu lub zmianę przepisu w toku prac _________________________________________sejmowych" 36

_________Korzyści z prawidłowego rozwiązania systemowego" 37

___________________Alternatywa dla projektu rządowego ! 39______________________________Projekt ustawy o zmianie" 39

_____________________________ustawy o Radzie Ministrów" 39

_________Lobbing w Polsce - żywy problem martwe prawo ! 45______________Polskie uregulowania działalności lobbingowej" 46

__Wysłuchanie publiczne – ważna instytucja, błędna lokalizacja" 50__________________Zastosowanie nowej regulacji w praktyce" 53

_______________________________Wnioski i rekomendacje" 55

Lobbing 3

Lobbyści w Sejmie (w roku 2009) informacja Szefa Kancelarii _____________________________________________Sejmu! 58

____Podmioty, wykonujące zawodową działalność lobbingową" 59__________Udział lobbystów w pracach nad projektami ustaw." 64

______________Inna działalność lobbystów na terenie Sejmu. " 65_____________________________________________Uwagi" 68

____________________________O lobbystach w Sejmie RP! 70______Uwagi na marginesie informacji Szefa Kancelarii Sejmu" 70

4 Lobbing

" Pierwszy numer kwartalnika LOBBING jest poświęcony w całości rządowemu projektowi ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa; oraz zawiera postulaty de lege ferenda w zakresie uregulowania zawodowej działalności lobbingowej.

" Wydanie kwartalnika samo w sobie jest zdarzeniem z zakresu prowadzenia dzialności lobbingowej. Kwartalnik wydawany jest w wersji elektronicznej - wydrukowano jedynie 500 egzemplarzy przeznaczonych do bezpłatnego rozdania Posłom, Senatorom i przedstawicielom rządu.

Lobbing 5

Wydawca:

Jerzy M. Majewskiadwokat & lobbysta

ul. 27 Grudnia 961-737 Poznańtel. +48 605 63 22 11e-Mail [email protected]

LOBBING - kwartalnik lobbingu i legislacji

6 Lobbing

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

http://www.maclawyer.pl

http://www.maclawyer.pl

Od Redakcji

Gdyby Tadeusz Rejtan nie był posłem, mógłby uchodzić za ideał polskiego lobbysty. Poseł lobbystą być nie może. A przynajmniej być nie powinien. Zatem dlaczego zdecydowaliśmy się umieścić fragment znanego działa Jana Matejki na okładce pierwszego numeru kwartalnika Lobbing ? Bo w istocie gest Rejtana bardziej jest gestem lobbysty niż posła.

Lobbing to sztuka wywierania wpływu na władzę w celu osiągnięcia z góry założonego celu. Poseł wywiera wpływ na izbę ustawodawczą całokształtem swej pracy, przemówie- niami na sali plenarnej, pracą w komisjach sejmowych, w klubach, dyskusją w kuluarach. Poseł jest uczestnikiem procesu tworzenia prawa i tworząc je działa w sposób ściśle określony przepisami prawa; ustawą o wykonywaniu mandatu posła i regulaminem Sejmu RP. W opisanych regulaminem sejmu działaniach posła gest Rejtana się nie mieści. No bo i sejm nie ten i czasy nie te. Rejtan, rozdzierając koszulę przed zdrajcą Adamem Ponińskim - tradycja mówi, że wcześniej skradł mu laskę marszałkowską - usiłuje wpłynąć na posłów aby nie dopuścić do

Lobbing 7

skonfederowania sejmu i w konsekwencji zatwierdzenia rozbioru Polski. Czy jest lobbystą ? Raczej nie; ale podoba się redakcji przyjęcie tej postaci za patrona lobbystów, (wiedząc o tym, że ponoć pod koniec życia Tadeusz Rejtan doznał obłędu). Bo lobbing to nie tylko oddziaływanie na władzę ustawodawczą, to także kreacja wizerunku, zwłaszcza kreacja społecznego wizerunku idei. Tadeusz Rejtan nie powstrzymał posłów przed zgodą na rozbiór Polski, jako „lobbysta” sejmowy przegrał, lecz jego gest wszedł do historycznej świadomości Polaków jako symbol patriotyzmu i walki z przkupnymi politykami - dlatego Tadeusza Rejtana nasza redakcja obrała za patrona. Bo wbrew rozpowszech- nionej opinii, lobbysta służy prawu, demokracji i społe-czeństwu.

We współczesnej zbiorowej świadomości Polaków, lobbing kojarzy się raczej z następującycmi po sobie aferami, które zyskały sobie przydomki „afery Rywina”, „sprawy Pęczaka”, czy ostatnio „cmentarnego lobbingu” przy okazji „afery hazardowej”. Nie ma co kryć; w Polsce lobbing kojarzony jest z korupcją, układem i działalnością z gruntu podejrzaną. Środowisko lobbystów, zwłaszcza Stowa- rzyszenie Profesjonalnych Lobbystów składało protesty wobec nazywania w mediach Marka Dochnala „lobbystą”; protesty na nic się zdały a w świadomości społecznej utrwalał się negatywny obraz lobbingu.

Lobbing jest elementem demokratycznego parlamentaryzmu. Co więcej, właściwe przepisy prawne o działalności lobbingowej, nie tylko nie tworzą sytuacji kryminogennych ale wręcz zabezpieczają proces legislacyjny przed patologią. Niestety, polska ustawa o działalności lobbingowej w procesie tworzenia prawa tych funkcji nie spełnia. Napisana szybko, w cieniu pierwszej z wymienionych afer, była raczej odpowiedzią na zapotrzebowanie społeczne niż realną regulacją działalności lobbingowej. W efekcie powstało prawo, które nie działa. Martwe prawo.

Zastanawiające jest, czy istnieje wola polityczna uregulowania działalności lobbingowej w Polsce. Rząd ukończył właśnie prace nad ustawą o zmianie ustawy o działalności

LOBBING - kwartalnik lobbingu i legislacji

8 Lobbing

lobbingowej. Projekt jest zły. Nie tyle nawet co do proponowanych rozwiązań merytorycznych co do samej techniki legislacyjnej. Jest sprzeczny z logiką klarownego systemu prawa. Proponowane zmiany w ogóle nie odnoszą się do lobbingu i pracy lobbysty a do obowiązków rządu ujawniania publicznego planów legislacyjnych, czyli dotyczą materii, która powinna być regulowana w ustawie o Radzie Ministrów a nie w ustawie o lobbingu.

Fakt, że prace rządu nad tym projektem, zbiegły się w czasie z formalno-prawnym powołaniem firmy MacLawye® S.A. która zamierza prowadzić m.in. profesjonalną kancelarię lobbingową, skłoniły nas do przyspieszenia wydania pierwszego numeru kwartalnika LOBBING. Jest on w zasadzie w całości poświęcony rządowemu projektowi ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej.

Wydanie kwartalnika LOBBING samo w sobie jest zdarzeniem z zakresu działań lobbingowych. Poza artykułami odnoszącymi się wprost do rządowego projektu ustawy, publikujemy teksty, które mogą być punktem wyjścia do publicznej debaty o konieczności ustawowego uregulowania zawodowej działalności lobbingowej na nowo.

Pośpiech wydawniczy mógł spowodować redakcyjne usterki. Przepra- szamy i prosimy o wyrozumiałość.

Zapraszamy do współpracy prawników, młodzież prawniczą, specjalistów od komunikacji społecznej. Naszym celem jest doprowadzenie w Polsce do powstania środowiska lobbystów działających transparentnie przy zachowaniu najwyższych standardów etycznychm

Jerzy M. Majewskiadwokat & lobbysta

wpis do rejestru MSWiA 0190

Lobbing 9

Jerzy M. Majewski

Rząd ignoruje wnioski z debaty

Funkcjonowanie Ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa potwierdza, że nie spełnia ona funkcji, jakie przewidział dla niej ustawodawca. Konieczna jest więc pilna nowelizacja lub stworzenie nowego aktu prawnego.Ustawowa definicja lobbingu jest zbyt szeroka, jej zakres obejmuje również działania stanowiące elementy dialogu obywatelskiego i społecznego oraz obywatelskiej partycypacji w procesie stanowienia prawa.Udział obywateli w procesie stanowienia prawa oraz działalność rzecznicza prowadzona w interesie publicznym przez organizacje pozarządowe powinny zostać uregulowane w odrębnym akcie: ustawie o dialogu społecznym.

Do takich wniosków doszli autorzy opracowania Lobbing w Polsce - żywy problem, martwe prawo, Grzegorz Makowski i Jarosław Zbieranek (Czytaj na str. 35). Wnioski autorów opracowania są absolutnie słuszne; i trzeba dodać nadal aktualne, mimo że artykuł opublikowany został przez

Czy rząd słucha opinii prawników i socjologów ?

Lobbing 10

Instytut Spraw Publicznych w piśmie Analizy i Opinie w roku 2007-ym (Nr 79).

Od tego czasu jakoś nikt z poliyków ani żadna siła polityczna w Polsce nie wspomniała o pilnej konieczności uregulowania kwestii lobbingu. W to miejsce społeczeństwu fundowano bądź to kastrację pedofili, bądź ustawę hazardową. A co najsmutniejsze nie słychać było o tym, by jakikolwiek lobbysta lobbo- wał za zmianą ustawy o lobbingu. Lobbing w Polsce umarł; a może... w ogóle się nie narodził - i w opinii publicznej pozostaje nadal syno- nimem korupcji na wszystkich szczeblach władzy.

Zmiana ustawy o zawodowym wykonywaniu działalności lobbingowej i powstanie środowiska profesjonalnych lobbystów, mogłoby zapobiec korupcji w polityce jak i wpłynąć na poprawę jakości polskiego prawa. W październiku 2010 r. rząd przygotował projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodowej działalności loobbingowej. Idzie on niestety w zupełnie innym kierunku niż doprecyzowanie pojęcia zawodowego wykonywania lobbingu i stworzenia środowiska profesjonalnych lobbystów. Rządowy projekt stanowi ni mniej ni więcej, że w Polsce każdy obywatel może być lobbystą; bowiem proponuje wprowadzenie do ustawy zapisu "Art. 7.1. Z chwilą udostępnienia w Biuletynie Informacji Publicznej wykazów, o których mowa (mowa o wykazach projektów w toku prac rządowych) każdy może zgłosić zainteresowanie pracami nad projektem ustawy bądź rozporządzenia".

W istocie ustawa definiuje pojęcie lobbingu na zasadzie „wszyscy jesteśmy lobbystami”, natomiast zawodowe wykonywanie działalności lobbingowej doprecyzowuje w ten sposób, że stanowi, iż jest to działalność lobbingowa podejmowana zarobkowo na zlecenie osób trzecich.

Ustawa zrównuje działalność lobbingową z prawem obywateli do zgłaszania postulatów i prawem organizacji i stowa- rzyszeń do bycia rzecznikami ich interesów statuowych.


Lobbing 11

Znamienne jest, że kierując projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa do uzgodnień międzyresortowych i społecznych, rząd nie poprosił o opinię ani Instytutu Spraw Publicznych ani żadnego lobbysty wpisanego do rejestru podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową, chociaż w tym rejestrze wpisane są m.in. poważne kancelarie prawne. Widać, że rząd nie traktuje poważnie "lobbystów rejestrowych".

Co więcej, odpowiedzialny za projekt zmian w ustawie lobbingowej minister Michał Boni, nie skosultował projektu z Pełnomocnikiem Rządu ds. Opracowania Programu Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicz- nych; a wydaje się, że zgodnie z Regulaminem Prac Rady Ministrów, był to jego obowiązek.

Po uzgodnieniach międzyresortowych, 4 stycznia b.r. Michał Boni, Przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów, przekazał projekt ustawy Sekretarzowi Rady Ministrów w celu umieszczenia w porządku obrad Rady Ministrów. Rząd przyjął projekt na posiedzeniu w dniu 18 stycznia 2011 r.

Analiza projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej prowadzi do wniosku, że tak rząd jak i wszystkie urzędy i organizacje projekt konsultujący nie zwróciły uwagi, że projekt nie zmierza do uregulowania, czy może lepiej napisać ucywilizowania, działalności lobbingowej w Polsce. Projekt ten nie uwzględnia żadnych postulatów krytycznych wobec dotychczasowego brzmienia ustawy. I jest to jasno powiedziane już w uzasadnieniu projektu, w którym rząd nie ukrywa swoich celów.

Celem proponowanych zmian jest bowiem - jak czytamy w uzasadnieniu - "urealnienie procesu planowania prac rządu, co bezpośrednio przełoży się na efektywność prowadzonych działań legislacyjnych."

Rząd nie dostrzegł błędu pierwotnej ustawy, że planowanie prac legislacyjnych rządu oraz udostępnianie informacji o procesie legislacyjnym, nie jest materią, która powinna być

Jerzy M. Majewski

12 Lobbing

regulowana w ustawie o wykonywaniu działalności lobbingowej.

Rząd powinien opracować nową ustawę o udostępnianiu obywatelom informacji o planowanych i realizowanych projektach legislacyjnych, zaś w ustawie o działalności lobbingowej skoncentrować się na tym jakie prawa mają zawodowi lobbyści i jakie obowiązki mają rządowi urzędnicy wobec zawodowych lobbystów oraz wprowadzić wyraźne rozgraniczenie między działalnością lobbingową w szerokim znaczeniu tego pojęcia (prawo zgłaszania postulatów, wyrażanie opinii przez organizacjie, bycie rzecznikiem grup stowarzyszonych w organizacjach społecznych i zawodowych) od lobbingu w węższym znaczeniu, czyli zawodowego podejmowania się czynności lobbingowych.

(jmm)

Podsumowanie

W toku prac nad ustawą o zmianie ustawy o działalności lobbingowej, rząd nie podjął próby uwzględnienia opinii prawników i socjologów w sprawie konieczności zmiany ustawy w zakresie w jakim reguluje ona działalność lobbingową. W rezultacie ustawa o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa reguluje materię nie mieszczącą się w granicach przedmiotowych ustawy, wyznaczonych jej artykułem pierwszym.


Lobbing 13

Rządowy projekt zmian ustawy o lobbingu (tekst ustawy z naniesionymi zmianami proponowanymi przez rząd)

Poniżej publikujemy tekst ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa wraz z naniesionymi w samym tekście zmianami, które proponuje rząd w projekcie nowelizacji tej ustawy. Przepisy, które mają zostać skreślone, zaznaczono z przekreśleniem w ten sposób. Proponowane przepisy wpisano bezpośrednio po skreślonych z uwzględnie-niem nowej numeracji. Wydaje się, że taki - tekstowo graficzny - sposób prezentacji proponowanych zmian ułatwia dyskusję o tych zmianach; przede wszystkim jednk unaocznia fakt, że projektując nowelizację przepisów o lobbingu, rząd nie zajął się w ogóle lobbingiem, ogranicza- jąc się do zaproponowania nowych rozwiązań w zakresie publikowania informacji o działaniach legislacyjnych rządu. Wystarczy spojrzeć na przepisy „skreślone” aby przekonać się, że ani jeden z nich nie dotyczy wykonywania działal- ności lobbingowej. W istocie projekt ustawy przyjetej przez rząd reguluje pracę Rady Ministrów i proponowane przepisy powinny być pomieszczone w ustawie o radzie Ministrów a nie w ustawie o działalności lobbingowej w procesie tworzenia prawa.

Rządowy projekt zmiany ustawy o lobbingu

14 Lobbing

Rozdział 1PRZEPISY OGÓLNE

Art. 1

Ustawa określa zasady jawności działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, zasady wykonywania zawodowej działalności lobbingowej, formy kontroli zawodowej działal-ności lobbingowej oraz zasady prowadzenia rejestru podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową.

Art. 2

1. W rozumieniu ustawy działalnością lobbingową jest każde działanie prowadzone metodami prawnie dozwolonymi zmierzające do wywarcia wpływu na organy władzy publicznej w procesie stanowienia prawa.

2. W rozumieniu ustawy zawodową działalnością lobbingową jest zarobkowa działalność lobbingowa prowadzona na rzecz osób trzecich w celu uwzględnienia w procesie stanowienia prawa interesów tych osób.

3. Zawodowa działalność lobbingowa może być wykonywana przez przedsiębiorcę albo przez osobę fizyczną niebędącą przedsiębiorcą na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Rozdział 2ZASADY JAWNOŚCI DZIAŁALNOŚCI LOBBINGOWEJ W PROCESIE

STANOWIENIA PRAWA

Art. 3

1. Rada Ministrów przygotowuje, co najmniej raz na 6 miesięcy, program prac legislacyjnych Rady Ministrów dotyczący projektów ustaw.

2. Program, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

1) zwięzłą informację o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań, które planuje się zawrzeć w projekcie ustawy;

2) wskazanie istoty rozwiązań, które planuje się zawrzeć w projekcie ustawy;

2a) wskazanie organu odpowiedzialnego za opracowanie projektu założeń projektu ustawy;

2b) imię i nazwisko oraz stanowisko lub funkcję osoby odpowiedzialnej za opracowanie projektu założeń projektu ustawy;

Z prac legislacyjnych rządu

Lobbing 15

3) wskazanie organu odpowiedzialnego za opracowanie projektu ustawy;

4) imię i nazwisko oraz stanowisko lub funkcję osoby odpowiedzialnej za opracowanie projektu ustawy;

4a) wskazanie organu odpowiedzialnego za przedłożenie projektu ustawy Radzie Ministrów;

5) adres strony urzędowego informatora teleinformatycznego - Biuletynu Informacji Publicznej, zwanego dalej "Biuletynem Informacji Publicznej", na której udostępnieniu podlegać będą dokumenty, o których mowa w art. 5 i 6.

3. W programie, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się również fakt rezygnacji z prac nad danym projektem ustawy, podając przyczyny tej rezygnacji.

4. Program, o którym mowa w ust. 1, podlega udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej .

5. Program, o którym mowa w ust. 1, Rada Ministrów przedstawia niezwłocznie Sejmowi.

Art. 3

1. Rada Ministrów prowadzi wykaz prac legislacyjnych Rady Ministrów, zwany dalej „wykazem”, obejmujący:

1) projekty założeń projektów ustaw;

2) projekty ustaw;

3) projekty rozporządzeń Rady Ministrów.

2. Wykaz zawiera w szczególności:

1) zwięzłą informację o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań, które planuje się zawrzeć w projekcie dokumentu rządowego;

2) wskazanie istoty rozwiązań które planuje się zawrzeć w projekcie dokumentu rządowego;

3) wskazanie organu odpowiedzialnego za opraco-wanie projektu dokumentu rządowego;


16 Lobbing

4) imię i nazwisko oraz stanowisko lub funkcję osoby odpowiedzialnej za opracowanie projektu dokumentu rządowego;

5) wskazanie organu odpowiedzialnego za przedło-żenie projektu dokumentu rządowego Radzie Ministrów;

6) informację o rezygnacji z prac nad projektem dokumentu rządowego, z uwzględnieniem przyczyn tej rezygnacji - w przypadku rezygnacji prac nad projektem.

3. Wykaz podlega udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej.

Art. 3a

1. Rada Ministrów lub jej organ pomocniczy może określić termin planowanego przyjęcia dokumentu rządowego objetego wykazem.

2. Rada Ministrów przedstawia Sejmowi, raz na 6 miesięcy roku kalendarzowego, wykaz w zakresie projektów ustaw, co do których określono planowany termin ich przyjęcia przez Radę Ministrów.

Art. 4

Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów i ministrowie przygotowują swoje programy prac legislacyjnych dotyczące projektów rozporządzeń. Przepisy art. 3 ust. 2 pkt 1, 2, 3, 4 i 5 oraz ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 4

1. Prezes Rady Ministrów i ministrowie prowadzą odpowiednio wykazy prac legislacyjnych obejmujące projekty rozporządzeń Prezesa Rady Ministrów i ministrów.

2. W wykazach, o których mowa w ust. 1, określa się planowany termin wydania rozporządzenia. Przepisy art. 3 ust. 2 pkt 1, 2, 4 i 6 oraz ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 5

Projekty ustaw i rozporządzeń podlegają udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej z chwilą przekazania projektów do uzgodnień z członkami Rady Ministrów.

Art. 6


Lobbing 17

Z chwilą udostępnienia w Biuletynie Informacji Publicznej programów prac legislacyjnych, o których mowa w art. 3 i 4, albo w przypadku, gdy projekt nie był zawarty w programie prac legislacyjnych, z chwilą udostępnienia projektu w Biuletynie Informacji Publicznej, udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej podlegają również wszelkie dokumenty dotyczące prac nad projektem.

Art. 6

Z chwilą udostepnienia w Biuletynie Informacji Publicznej wykazów, o których mowa w art. 3 i 4, albo - w przypadku, gdy projekt nie był zawart w tych wykazach - z chwilą udostepnienia projektu w Biuletynie Informacji Publicznej, udostępnieniu podlegają również wszelkie dokumenty dotyczące prac nad projektem.

Art. 7

1. Z chwilą udostępnienia w Biuletynie Informacji Publicznej programów prac legislacyjnych, o których mowa w art. 3 i 4, albo w przypadku, gdy projekt nie był zawarty w programie prac legislacyjnych, z chwilą udostępnienia projektu w Biuletynie Informacji Publicznej, każdy może zgłosić zainteresowanie pracami nad projektem ustawy lub rozporządzenia.

2. Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1, wnosi się na urzędowym formularzu:

1) w przypadku prac nad projektem ustawy - do organu odpowiedzialnego za opracowanie projektu założeń projektu ustawy, a jeżeli nie opracowywano projektu założeń projektu ustawy - do organu odpowiedzialnego za przedłożenie projektu ustawy Radzie Ministrów;

2) w przypadku prac nad projektem rozporządzenia - do organu odpowiedzialnego za opracowanie projektu rozporządzenia.

3. Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1, podlega udostępnieniu, z wyjątkiem adresów osób fizycznych, w Biuletynie Informacji Publicznej jako dokument dotyczący prac nad projektem ustawy albo rozporządzenia.

1. Z chwilą udostepnienia w Biuletynie Informacji Publicznej wykazów, o których mowa w art. 3 i 4, albo - w przypadku, gdy projekt nie był zawart w tych wykazach - z chwilą udostepnienia projektu w Biuletynie Informacji Publicznej, każdy może zgłosić zaintereso-wanie pracami nad projektem założeń projektu ustawy, projektem ustawy lub projektem rozporządzenia.

2. Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1, wnosi się na urzedowym formularzu do organu odpowiedzialnego za:


18 Lobbing

1) przedłożenie projektu założeń projektu ustawy lub projektu ustawy Radzie Ministrów;

2) opracowanie projektu rozporządzenia.

3. Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1, podlega udostepnieniu, z wyjątkiem adresów osób fizycznych, w Biuletynie Informacji Publicznej jako dokument dotyczący prac nad projektem założeń projektu ustawy, projektem ustawy albo rozporządzenia.

4. Podmiot dokonujący zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, podaje w zgłoszeniu:

1) imiona i nazwiska oraz adresy osób uprawnionych do reprezentowania tego podmiotu w pracach nad projektem ustawy lub rozporządzenia;

1) imiona i nazwiska oraz adresy osób uprawnionych do reprezentowania tego podmiotu w pracach nad projektem założeń projektu ustawy, projektem ustawy lub projektem rozporządzenia.

2) jeżeli występuje na rzecz osoby prawnej - nazwę i siedzibę tej osoby;

3) jeżeli występuje na rzecz podmiotu innego niż osoba prawna - odpowiednio, jego imię i nazwisko oraz adres albo jego nazwę i siedzibę;

4) interes, który w odniesieniu do danej regulacji zamierza chronić oraz rozwiązanie prawne, o którego uwzględnienie będzie zabiegać.

5. Do zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, załącza się:

1) w przypadku gdy podmiot dokonujący zgłoszenia, występuje w ramach zawodowej działalności lobbingowej - zaświadczenie o wpisie do rejestru, o którym mowa w art. 11 ust. 8;

2) w przypadku gdy podmiot dokonujący zgłoszenia, występuje na rzecz osoby prawnej zarejestrowanej w Krajowym Rejestrze Sądowym - wyciąg z Krajowego Rejestru Sądowego dotyczący tej osoby prawnej.

6. Podmioty, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem ustawy lub rozporządzenia, obowiązane są zgłosić zmiany danych podlegających zgłoszeniu w terminie 7 dni od dnia ich wystąpienia odpowiednio:

1) organowi odpowiedzialnemu za opracowanie projektu założeń projektu ustawy, a jeżeli nie opracowywano projektu założeń projektu ustawy - organowi odpowiedzialnemu za przedłożenie projektu ustawy Radzie Ministrów;


Lobbing 19

2) organowi odpowiedzialnemu za opracowanie projektu rozporządzenia.

7. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb zgłaszania zainteresowania pracami nad projektem ustawy lub rozporządzenia, w tym wzór formularza zgłoszenia, kierując się potrzebą ułatwienia dokonywania zgłoszeń.

6. Podmioty, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem za łożeń projektu ustawy, projektem ustawy lub projektem rozporządzenia, obowiązane są zgłosić zmiany danych podlegających zgłoszeniu w terminie 7 dni od dnia ich wystapienia odpowiednio organowi odpowiedzialnemu za:



7. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

1) tryb zgłaszania zainteresowania pracami nad projektem założeń projektu ustawy, projektem ustawy lub projektem rozporządzenia;

2) wzór urzędowego formularza zgłoszenia zainteresowania pracami nad projektem założeń projektu ustawy, projektem ustawy lub rozpo-rządzenia

- kierując się potrzebą ułatwienia dokonywania zgłoszeń.

Art. 8

1. Po wniesieniu projektu ustawy do Sejmu może zostać przeprowadzone, na zasadach określonych w regulaminie Sejmu, wysłuchanie publiczne dotyczące tego projektu.

2. Podmiot, który zgłosił zainteresowanie pracami nad projektem ustawy może, na zasadach określonych w regulaminie Sejmu, wziąć udział w wysłuchaniu publicznym dotyczącym tego projektu.

Art. 9

1. Podmiot odpowiedzialny za opracowanie projektu rozporządzenia może przeprowadzić wysłuchanie publiczne dotyczące tego projektu.

2. Informacja o terminie wysłuchania publicznego dotyczącego projektu rozporządzenia podlega udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej co najmniej na 7 dni przed dniem wysłuchania publicznego.


20 Lobbing

3. Prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym, o którym mowa w ust. 1, ma każdy podmiot, który zgłosił zainteresowanie pracami nad projektem rozporządzenia co najmniej na 3 dni przed dniem wysłuchania publicznego.

4. Jeżeli ze względów lokalowych lub technicznych, w szczególności ze względu na liczbę osób chętnych do wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym, nie jest możliwe zorganizowanie wysłuchania publicznego dotyczącego projektu rozporządzenia, podmiot uprawniony do jego organizacji może:

1) zmienić termin lub miejsce wysłuchania publicznego podając w Biuletynie Informacji Publicznej przyczyny tej zmiany oraz nowy termin lub miejsce wysłuchania publicznego;

2) odwołać wysłuchanie publiczne podając w Biuletynie Informacji Publicznej przyczyny odwołania.

5. Podmiot organizujący wysłuchanie publiczne w szczególności:

1) kieruje przebiegiem wysłuchania publicznego;

2) zapewnia niezakłócony przebieg wysłuchania publicznego;

3) udziela głosu uczestnikom wysłuchania publicznego.

6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb przeprowadzania wysłuchania publicznego dotyczącego projektów rozporządzeń i sposób dokumentowania jego przebiegu, mając na uwadze zapewnienie identyfikacji osób uczestniczących w wysłuchaniu publicznym, swobody prezentacji racji i argumentów uczestników wysłuchania publicznego oraz sprawnego przebiegu wysłuchania.

Rozdział 3REJESTR PODMIOTÓW WYKONUJĄCYCH ZAWODOWĄ DZIAŁALNOŚĆ

LOBBINGOWĄ ORAZ ZASADY WYKONYWANIA ZAWODOWEJ DZIAŁALNOŚCI LOBBINGOWEJ

Art. 10

1. Tworzy się rejestr podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową, zwany dalej "rejestrem".

2. Minister właściwy do spraw administracji publicznej prowadzi rejestr w postaci bazy danych zapisanej na informatycznych nośnikach danych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565).


Lobbing 21

3. Rejestr zawiera następujące dane:

1) firmę, siedzibę i adres przedsiębiorcy wykonującego zawodową działalność lobbingową albo imię, nazwisko i adres osoby fizycznej niebędącej przedsiębiorcą wykonującej zawodową działalność lobbingową;

2) w przypadku przedsiębiorców wykonujących zawodową działalność lobbingową - numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo numer w ewidencji działalności gospodarczej.

4. Rejestr jest jawny.

5. Informacje zawarte w rejestrze podlegają udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej, z wyjątkiem adresów osób fizycznych.

Art. 11

1. Wpis do rejestru jest dokonywany na podstawie zgłoszenia.

2. Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1, wnosi się na urzędowym formularzu i podaje się w nim:

1) firmę, siedzibę i adres przedsiębiorcy wykonującego zawodową działalność lobbingową albo imię, nazwisko i adres osoby fizycznej niebędącej przedsiębiorcą wykonującej zawodową działalność lobbingową;

2) w przypadku przedsiębiorców wykonujących zawodową działalność lobbingową - numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo numer w ewidencji działalności gospodarczej.

3. Do zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, załącza się dokumenty potwierdzające prawdziwość danych podanych w zgłoszeniu.

4. W przypadku stwierdzenia w zgłoszeniu, o którym mowa w ust. 1, braków formalnych, organ prowadzący rejestr wzywa podmiot dokonujący zgłoszenia do usunięcia braków.

5. W przypadku oczywistej bezzasadności zgłoszenia lub nieusunięcia, w terminie 7 dni, pomimo wezwania organu prowadzącego rejestr, braków formalnych zgłoszenia, organ prowadzący rejestr odmawia dokonania wpisu do rejestru. Odmowa dokonania wpisu następuje w drodze decyzji administracyjnej.

6. Wpis do rejestru jest odpłatny. Opłatę za wpis do rejestru uiszcza się dokonując zgłoszenia. Opłata nie może przekroczyć 100 zł.


22 Lobbing

7. Podmioty wpisane do rejestru mają obowiązek zgłosić organowi prowadzącemu rejestr zmiany danych podlegających wpisowi do rejestru w terminie 7 dni od dnia ich wystąpienia.

8. Organ prowadzący rejestr wydaje na żądanie podmiotu wpisanego do rejestru zaświadczenie o wpisie do rejestru. Zaświadczenie jest ważne 3 miesiące od dnia wydania.

9. Organ prowadzący rejestr na wniosek podmiotu wpisanego do rejestru wykreśla ten podmiot z rejestru.

10. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób zgłaszania i dokonywania wpisów w rejestrze i ich aktualizacji, w tym wzór formularza zgłoszenia,

2) rodzaje dokumentów potwierdzających prawdziwość danych podanych w zgłoszeniu,

3) wzór zaświadczenia o wpisie do rejestru,

4) wysokość opłaty za wpis do rejestru, ustalonej na poziomie niestanowiącym ograniczenia w zgłaszaniu zawodowej działalności lobbingowej do rejestru


Art. 12

Zawodowa działalność lobbingowa może być wykonywana po uzyskaniu wpisu do rejestru.

Art. 13

W przypadku wydania na podstawie art. 41 Kodeksu karnego lub art. 9 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz.U. Nr 197, poz. 1661, z późn. zm.2) ), prawomocnego orzeczenia zakazującego wykonywania zawodowej działalności lobbingowej organ prowadzący rejestr wykreśla z rejestru przedsiębiorcę albo osobę fizyczną, których dotyczy to orzeczenie. Wykreślenie z rejestru następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Art. 14


Lobbing 23

http://www.sejm.gov.pl/prawo/lobbing/lobbing.htm#P2

http://www.sejm.gov.pl/prawo/lobbing/lobbing.htm#P2

1. Podmiot wykonujący zawodową działalność lobbingową ma prawo wykonywać tę działalność także w siedzibie urzędu obsługującego organ władzy publicznej.

2. Kierownik urzędu, o którym mowa w ust. 1, zapewnia podmiotom wykonującym zawodową działalność lobbingową wpisanym do rejestru dostęp do kierowanego przez siebie urzędu w celu umożliwienia właściwego reprezentowania interesów podmiotów, na rzecz których jest wykonywana ta działalność.

3. Zasady wykonywania zawodowej działalności lobbingowej na terenie Sejmu i Senatu określają odpowiednio regulamin Sejmu i regulamin Senatu.

Art. 15

Podmiot wykonujący zawodową działalność lobbingową jest obowiązany doręczyć organowi władzy publicznej lub pracownikowi urzędu obsługującego organ władzy publicznej, przed którym występuje, zaświadczenie o wpisie do rejestru, wraz z pisemnym oświadczeniem zawierającym wskazanie podmiotów, na rzecz których wykonuje tę działalność.

Rozdział 4KONTROLA ZAWODOWEJ DZIAŁALNOŚCI LOBBINGOWEJ

Art. 16

1. Organy władzy publicznej są obowiązane niezwłocznie udostępniać w Biuletynie Informacji Publicznej informacje o działaniach podejmowanych wobec nich przez podmioty wykonujące zawodową działalność lobbingową, wraz ze wskazaniem oczekiwanego przez te podmioty sposobu rozstrzyg-nięcia.

2. Kierownicy urzędów obsługujących organy władzy publicznej, każdy w zakresie swojego działania, określą szczegółowy sposób postępowania pracowników podległego urzędu z podmiotami wykonującymi zawodową działalność lobbingową oraz z podmiotami wykonującymi bez wpisu do rejestru czynności z zakresu zawodowej działalności lobbingowej, w tym sposób dokumentowania podejmowanych kontaktów.

Art. 17

W przypadku stwierdzenia, że czynności wchodzące w zakres zawodowej działalności lobbingowej są wykonywane przez podmiot niewpisany do rejestru, właściwy organ władzy publicznej niezwłocznie informuje o tym na piśmie ministra właściwego do spraw administracji publicznej.


24 Lobbing

Art. 18

1. Kierownicy urzędów obsługujących organy władzy publicznej opracowują raz w roku, do końca lutego, informację o działaniach podejmowanych wobec tych organów w roku poprzednim przez podmioty wykonujące zawodową działalność lobbingową.

2. Informacja, o której mowa w ust. 1, zawiera:

1) określenie spraw, w których zawodowa działalność lobbingowa była podejmowana;

2) wskazanie podmiotów, które wykonywały zawodową działalność lobbingową;

3) określenie form podjętej zawodowej działalności lobbingowej, wraz ze wskazaniem, czy polegała ona na wspieraniu określonych projektów, czy też na występowaniu przeciwko tym projektom;

4) określenie wpływu, jaki wywarł podmiot wykonujący zawodową działalność lobbingową w procesie stanowienia prawa w danej sprawie.

3. Informacja, o której mowa w ust. 1, podlega niezwłocznie udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej.

Rozdział 5SANKCJE ZA NARUSZENIE PRZEPISÓW USTAWY

Art. 19

1. Podmiot, który wykonuje czynności wchodzące w zakres zawodowej działalności lobbingowej bez wpisu do rejestru, podlega karze pieniężnej w wysokości od 3 000 zł do 50 000 zł.

2. Karę, o której mowa w ust. 1, nakłada w drodze decyzji administracyjnej minister właściwy do spraw administracji publicznej.

3. Przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej uwzględnia się stopień wpływu podmiotu, o którym mowa w ust. 1, na określone rozstrzygnięcie organu władzy publicznej dotyczące stanowienia prawa oraz zakres i charakter podjętych przez ten podmiot czynności z zakresu zawodowej działalności lobbingowej.

4. Karę pieniężną można nakładać wielokrotnie, jeżeli czynności z zakresu zawodowej działalności lobbingowej są kontynuowane bez wpisu do rejestru.


Lobbing 25

Art. 20

1. Środki finansowe uzyskane z kar pieniężnych, o których mowa w art. 19, stanowią dochód budżetu państwa.

2. Karę pieniężną uiszcza się w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja ministra właściwego do spraw administracji publicznej stała się ostateczna, na rachunek bankowy urzędu obsługującego ten organ.

3. Koszty związane z uiszczeniem kary pieniężnej pokrywa wpłacający.

Rozdział 6ZMIANY W PRZEPISACH OBOWIĄZUJĄCYCH, PRZEPISY

PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE

Art. 21

W ustawie z dnia 9 maja 1996 r, o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U. z 2003 r. Nr 221, poz. 2199, z 2004 r. Nr 116, poz. 1202 i Nr 210, poz. 2135 oraz z 2005 r. Nr 48, poz. 446) wprowadza się następujące zmiany:

1. w art. 18 dodaje się ust. 3a i 3b w brzmieniu:"3a. Przewodniczący klubu lub koła jest obowiązany podać odpowiednio Marszałkowi Sejmu albo Marszałkowi Senatu następujące dane dotyczące pracowników biura klubu lub koła oraz społecznych współpracow-ników:

1. 1) imię (imiona) i nazwisko;2. datę urodzenia;3. miejsce zatrudnienia w trzyletnim okresie poprze-

dzającym dzień, w którym osoba została pracownikiem biura klubu lub koła albo społecznym współpracown-ikiem;

4. źródła dochodów w trzyletnim okresie poprzedzającym dzień, w którym osoba została pracownikiem biura klubu lub koła albo społecznym współ-pracownikiem;

5. informację o wykonywanej działalności gospodarczej w trzyletnim okresie poprze-dzającym dzień, w którym osoba została pracownikiem biura klubu lub koła albo społecznym współpracow-nikiem.

2. 3b. Dane, o których mowa w ust. 3a, są jawne i są podawane do wiadomości publicznej odpowiednio przez Marszałka Sejmu albo Marszałka Senatu w formie zapisu elektronicznego.";


26 Lobbing

3. w art. 23 dodaje się ust. 4a i 4b w brzmieniu:"4a. Poseł lub senator jest obowiązany podać odpowiednio Marszałkowi Sejmu albo Marszałkowi Senatu następujące dane dotyczące pracowników biura oraz społecznych współpracowników:

1. imię (imiona) i nazwisko;2. datę urodzenia;3. miejsce zatrudnienia w trzyletnim okresie poprzedza-

jącym dzień, w którym osoba została pracownikiem biura albo społecznym współpracow-nikiem;

4. źródła dochodów w trzyletnim okresie poprzedzającym dzień, w którym osoba została pracownikiem biura albo społecznym współpracow-nikiem;

5. informację o wykonywanej działalności gospodarczej w trzyletnim okresie poprze-dzającym dzień, w którym osoba została pracownikiem biura albo społecznym współ-pracownikiem.

4. 4b. Dane, o których mowa w ust. 4a, są jawne i są podawane do wiadomości publicznej odpowiednio przez Marszałka Sejmu albo Marszałka Senatu w formie zapisu elektronicznego.".

Art. 22

W ustawie z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199 i Nr 80, poz. 717 oraz z 2004 r. Nr 238, poz. 2390 i Nr 273, poz. 2703) dodaje się art. 39a w brzmieniu:

"Art. 39a. 1. Minister podaje Prezesowi Rady Ministrów następujące dane dotyczące pracowników zatrudnionych w gabinecie politycznym ministra:

1. imię (imiona) i nazwisko;2. datę urodzenia;3. miejsce zatrudnienia w trzyletnim okresie poprzedzającym dzień,

w którym osoba została zatrudniona w gabinecie politycznym ministra;

4. źródła dochodów w trzyletnim okresie poprzedzającym dzień, w którym osoba została zatrudniona w gabinecie politycznym ministra;

5. informację o wykonywanej działalności gospodarczej w trzyletnim okresie poprzedzającym dzień, w którym osoba została zatrudniona w gabinecie politycznym ministra.

2. Dane, o których mowa w ust. 1, podlegają udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej.".

Art. 23


Lobbing 27

W ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz.U z 2003 r. Nr 159, poz. 1548, z późn. zm.) w art. 6 w ust. 1 w pkt 6 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 7 w brzmieniu:

"7) prowadzenia rejestru podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową.".

Art. 24

Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Podsumowanie

Naniesione powyżej w tekście ustawy poprawki proponowane przez rząd, pokazują wyraźnie, że rząd całkowicie pominął problematykę działalności lobbingowej; a w propozycjach nowelizacji ustawy zajął się jedynie kwestią zmiany sposobu udostępniania informacji o pracach legislacyjnych rządu; czyli materią prawną, która powinna być pomieszczona w ustawie o Radzie Ministrów a nie w ustawie o lobbingu. Jeśłi przyjrzymy się przepisom skreślonym, nie trudno zauważyć, że ani jeden nie dotyczy zawodowej działalności lobbingowej ani lobbingu w ogóle.

____________________________________


28 Lobbing

Jerzy M. Majewski

Gdzie jest opinia Pani minister Julii Pitery ?

Projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa koordynowany był w rządzie przez ministra Michała Boniego - Przewodniczącego Stałego Komitetu Rady Ministrów.

12 października 2010 r. Pan minister Michał Boni, stosownie do przepisu § 12 ust. 1 uchwały Nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. - Regulamin Pracy Rady Ministrów przekazał projekt ustawy do konsultacji. Przepis ten nakłada na organ wnioskujący obowiązek skonsultowania projektu z członkami Rady Ministrów oraz z Szefem Kancelarii Prezesa rady Ministrów. Pan minister Michał Boni przesłał projekt „według rozdzielnika” - otóż rozdzielnik ów nie obejmuje Pani minister Julii Pitery, Pełnomocnika Rządu ds. Opracowania Programu Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicznych. Z formalno-prawnego punktu widzenia słusznie, bo Julia Pitera jest jedynie sekretarzem stanu a nie ministrem i chociaż jest wymieniana pośród ścisłego kierownictwa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, członkiem rządu nie jest; a tylko z członkami rządu ma obowiązek konsultować się organ wnioskujący w trybie § 12 ust. 1 Regulaminu Pracy Rady Ministrów.

Pani minister Julia Pitera ma stanowisko szczególne. Jest pełnomocnikiem rządu nie bardzo wiadomo od czego, według tytulatury ds. Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicznych. Wydawać by się zatem mogło, że

Gdzie jest opinia minister Julii Pitery ?

Lobbing 29

działalność lobbingowa, która prowadzona jest na styku interesu prywatnego z działalnością instytucji państwowych a w szczególności organów stanowiących prawo, powinna leżeć w obszarze jej zainteresowania i kompetencji.

Stosownie do § 12 ust. 4 Regulaminu Pracy Rady Ministrów obowiązkiem Pana ministra Michała Boniego było skonsultowanie projektu z organami albo podmiotami, których zakresu działania dotyczy. Zakres działania Julii Pitery jako Pełnomocnika Rządu ds. Opracowania Programu Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicz- nych określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2007 r. w sprawie Pełnomocnika Rządu do Spraw Opracowania Programu Zapobiegania Nieprawidło-wościom w Instytucjach Publicznych.

§ 3 wspomnianego wyżej rozporządzenia stanowi, że projekty aktów prawnych oraz innych dokumentów rządowych dotyczących poprawy funkcjonowania centralnej administracji rządowej podlegają zaopiniowaniu przez Pełnomocnika. A zatem Pan minister Michał Boni miał obowiązek uzyskać opinię Pani minister Julii Pitery o projekci ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa - i to nie tyle dlatego, że Pani minister Julia Pitera - jak sama nazwa wskazuje - jest pełnomocnikiem rządu ds. korupcji (z którą lobbing jest powszechnie utożsamiany), ale dlatego, że projekt - co wynika z jego własnego uzasadnienia - służyć ma ni mniej ni więcej tylko usprawnieniu funkcjonowania centralnej administracji rządowej, czyli zajmuje się sprawami, które z mocy prawa podlegają zaopiniowaniu przez Pełnomocnika Rządu do Spraw,... itd.

W tym stanie rzeczy stwiedzić trzeba, że Pan minister Michał Boni albo naruszył prawo nie konsultując projektu z Panią minister Julią Piterą; albo kosultował projekt z Panią minister Julią Piterą i naruszył art. 6 ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, bowiem nie udostepnił opinii i stanowiska Pani minister Julii Pitery w Biuletynie Informacji Publicznej.


30 Lobbing

Jest też trzecia możliwość. Konultacje i opinie Pani minister Julii Pitery wyrażone były ustnie bądź w dokumentach obiegowych poza procesem legislacyjnym i nie muszą być udostepniane w Biuletynie Informacji Publicznej - w takim wypadku dostęp do informacji publicznej, któremu poświęcony jest projekt ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu działalności lobbingowej staje się po prostu fikcją.

W pracach parlamentarnych nad projektem warto będzie zapytać Panią minister Julię Piterę jaka była jej opinia o rządowym projekcie uztawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.

Natomiast Pana ministra Michała Boniego warto będzie zapytać, dlaczego projekt nie był konsultowany z podmiotami zajmującymi się zawodową działalnością lobbingową ani ze Stowarzyszeniem Profesjonalnych Lobbystów - czy dlatego, że nie dotyczy w ogóle działalności lobbingowej ?

W poszukiwaniu opinii Pani Minister

Brak na stronach BIP Kancelarii Przesa Rady Ministrów informacji o opinii Pełnomocnika Rządu ds. Opracowania Progamu Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicznych, skłonił mnie - w toku wykonywania czynności lobbingowych, w związku z ustawą nowelizującą ustawę o lobbingu - do zwrócenia się do Pani Minister Julii Pitery z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej, czy projekt ten był z nią konsultowany.

1 lutego 2011 r. Pani Minister udzieliła mi odpowiedzi. Tzn. przysłała na mój adres pismo, sformułowane w żargonie biurokratycznym, w którym wyjasnia, że odpowiedzialnym za konsultowanie projektu jest organ wnioskujący, w tym wypadku Pan Minister Michał Boni, a na stronach internetowych BIP KPRM jest wykaz osób, z którymi Pan Minister Boni projekt konsultował. Pani Minister Julia Pitera odesłała mnie zatem tam skąd wyszedłem, czyli do stron


Lobbing 31

internetowych dotyczących projektu nowelizacji ustawy o lobbingu, na których nie ma wzmianki o tym aby projekt był konsultowany z Panią Minister.

Trudno powiedzieć czy ze strony Pani Minister Julii Pitery taka odpowiedź to dyplomacja, czy kurtuazja wobec Pana Ministra Michała Boniego. W każdym razie nie dowiedzia-łem się od Pani Minister wprost czy projekt konsultowała czy nie. Aby zrozumieć dlaczego ta informacja jest ważna, nalezy cofnąć się do dnia 12 maja 2010 r. kiedy to Pani Minister Julia Pitera przesłała do konsultacji projekt założeń do projektu ustawy o lobbingu ministrom członkom rady Ministrów i kilku organizacjom.

Tak, tak. To nie pomyłka. Rząd zaplanował, że to Pani Minister Julia Pitera opracuje ustawę o lobbingu a Pan Minister Michał Boni ustawę o zmianie ustawy o lobbingu. Już w samym założeniu, że dwa organy wewnętrznej struktury rządu, w tym samym czasie będą pracowały nad tą samą ustawą, nie wróżył nic dobrego.

Projekt założeń do projektu ustawy o lobbingu, opracowany przez Panią Minister Julię Piterę

Zaczyna się całkiem dobrze. Wstep do projektu założeń do projektu ustawy określa zasady na których rząd opiera założenia do projektu ustawy. Dowiadujemy się, że lobbing jest potrzebny, że jest elementem demokratycznego porządku w państwie prawa i że działania lobbystów mogą służyc poprawie jakości prawa. Dowiadujemy się także, że rząd dostrzega, iż obecna ustawa o działalności lobbingowej jest nieskuteczna; a w związku z tym, zamiast ją nowelizować należy opracować nową ustawę.

Projekt założeń Pani Minister julia Pitera przedstawiła w dniu 12 maja 2010 r. przesyłając go do konsultacji, między innymi Panu Ministrowi Michałowi Boniemu. Informacja dostępna w BIP, nie pozwala jednoznacznie ustalić, czy Pan Minister Michał Boni już w tej dacie pracował nad projektem ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej (którą projekt założeń do nowej ustawy


32 Lobbing

proponuje w całości uchylić), ale sekwencja czasowa dalszych wydarzeń pozwala stwierdzić, że albo prace nac nowelizacją już trwały, albo Pan Minister Michał Boni po przeczytaniu projektu założeń do projektu ustawy o lobbingu autorstwa Pani Minister julii Pitery, złapał się za głowę i przystapił do prac nad nowelizacją ustawy (chyba tylko po to, żeby coś się wokół ustawy o lobbingu działo).

To, że Pana Ministra Michała boniego po przeczytaniu projektu założeń do projektu ustawy o lobbingu mogła rozboleć głowa, wynika z faktu, że projekt ten jest tak zły, że bardziej już zły być nie może. Pan Minister Michał Boni dał temu - dyplomatycznie i kurtuazyjnie - wyraz w swojej opinii na temat projektu, którą skierował do Pani Minister Julii Pitery w dniu 4 czerwca 2011 r. Już w pierwszym akapicie swojej opinii Pan Minister Michał Bonii stwierdza, że projekt jest niemozliwy do zaakceptowania, bowiem powiela błędy dotychczasowej ustawy. Minister proponuje aby kwestie sporne omówić w rakcie roboczego spotkania. Czy do takiego roboczego spotkania doszło czy nie i jaki był jego wynik nie wiadomo. W toku konsultacji Pani Minister otrzymała dwadzieścia pięć opinii. Wszystkie były krytyczne. Opinia BCC - Buisness Center Club - podsumowała wszystkie zarzuty jednoznacznie. Brakowało jedynie konkluzji, że taki projekt mógł się zrodzić jedynie w chorym umyśle.

Od 12 sierpnia 2010 r. W BIP Kancelarii Prezesa Rady Ministrów brak jest jakiejkolwiek informacji o dalszych pracach nad ustawą o lobbingu prowadzonych przez Pełnomocnika Rządu ds. Opracowania Programu Przeciwdziałania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicznych. Brak też - poza ogólnikowym stwierddzeniem, że prace trwają - takiej informacji w pismie jakie otrzymałem od Pani Minister julii Pitery na wniosek o udzielenie informacji publicznej.


Lobbing 33

Jerzy M. Majewski

Jak poprawić rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy lobbingowej ?

Odrzucić projekt w całości

18 stycznia 2011 r. na posiedzeniu Rady Ministrów projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa został przyjęty. W chwili składania tego tekstu, nie został jeszcze przesłany do Sejmu; ale po decyzji rządu o przyjęciu projektu, nie można się już spodziewać jakichkolwiek poprawek tekstu na etapie prac rządowych. Rząd może co najwyżej - po przesłaniu projektu do Sejmu - wnieść autpoprawki, bądź zająć spolegliwe stanowiskao w toku prac nad ustawą.

W swojej obecnej postaci projekt ustawy powinien zostać przez Sejm odrzucony w całości. I nie idzie tutaj o merytoryczne rozstrzygnięcia materii, którą projekt reguluje. Istotą zarzutu do rządowego projektu jest jego niezgodność z art. 1 Ustawy o działalności lobbingowej w procesie

Postulaty do Posłów w toku prac legislacyjnych

34 Lobbing

stanowienia prawa; innymi słowy: zmiany proponowane przez rząd powinny być wprowadzone ustawą o zmianie ustawy o Radzie Ministrów a nie ustawą o zmianie ustawy o działalności lobbingowej.

W toku konsultacji rząd uzyskał opinię Rady Legislacyjnej, która jako jedyny podmiot konsultujący z inicjatywy rządu projekt ustawy, zwróciła uwagę na fakt, że materia regulowana ustawą nie dotyczy działalności lobbingowej.

Jednakże stanowisko Rady Legislacyjnej wydaje się mało stanowcze. Poza zwróceniem uwagi na fakt, Rada Legislacyjna w zasadzie opiniuje projekt pozytywnie. Tymczasem takie działanie rządu, to swoiste „koserwo-wanie” błędu legislacyjnego popełnionego już w toku uchwalania ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.

Odrzucenie projektu w jego obecnej formie byłoby wyrazem zasady, że jeśli rząd nowelizuje ustawę, która jest od samego początku źle skonstruowana, powinien błędy naprawiać a nie utrwalać.

Naprawić błąd systemowy

Błąd systemowy rządowego projektu wynika z faktu, iz materia poddane w nowelizacji ustawy o działalności lobbingowej nie dotyczy w ogóle działalności lobbingowej.

Art. 1 Ustawy o działalności lobbingowej brzmi: Ustawa określa zasady jawności działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, zasady wykonywania zawodowej działalności lobbingowej, formy kontroli zawodowej działalności lobbingowej oraz zasady prowadzenia rejestru podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbin- gową.

Tymczasem projekt reguluje zasady jawności prac legislacyjnych rządu a nie działalności lobbingowej jako takiej.

Jak naprawić błąd systemowy projektu ?

Lobbing 35

Oczywiście, że osoby wykonujące działalność lobbingową są zainteresowane jawnością działań legislacyjnych i dostępem do informacji o tych działaniach - niemniej proponowane zmiany nie dotyczą działań lobbingowych i powinny się znaleźć w ustawie o Radzie Ministrów a nie w ustawie o lobbingu.

Dlaczego rząd przyjął taką błędną metodologię i zapro ponował nowelizację ustawy lobbingowej ? Nie wydaje się aby było to wynikiem jakichkolwiek „złych zamiarów” rządu bądź chęci ukrycia rozwiązań zmniejszających przejrzystość działania w procesie przygotowywania projektów ustaw. Po prostu zadziałał stereotyp. Skoro dotychczas zasady jawności działań rządu w procesie przygotowywania projektów ustaw regulowane były - błędnie - w ustawie o działalności lobbingowej, to najproś-ciej jest znowelizować tę ustawę.

Takie stereotypowe podejście do techniki legislacyjnej nie sprzyja poprawie systemu prawa jako całości. Skoro ustawa o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, była krytykowana między innymi za to właśnie, że reguluje materię z lobbingiem nie związaną (albo związaną raczej luźno), to obowiązkiem rządu powinno być poprawienie tego błędu systemowego i zaproponowanie przeniesienia przepisów o jawności działań Rady Ministrów poprzez nowelizację ustawy o radzie Ministrów. W części meryto- rycznej projekt mógłby pozostać identyczny; z jedną drobną korektą....

Wniosek o autopoprawkę rządu lub zmianę przepisu w toku prac sejmowych

W jednym, jedynym miejscu rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa dotyka istotnie działalności lobbystów. Tyle tylko, że niczego nie zmienia i recypuje do nowego tekstu identyczne jak dotychczas rozwiązanie prawne.


36 Lobbing

Otóż art. 7 ust. 5 pkt 1 (po zmianach proponowanych przez rząd), pozostaje identyczny z dotychczasowym rozwią-zaniem i stanowi, że do zgłoszenia zainteresowania projektem prac nad ustawą, osoby wykonujące zawodową działalność lobbingową mają obowiązek dołączyć zaświad-czenie ministra spraw wewnętrznych i administracji o wpisie do rejestru podmiotów prowadzących działalność lobbin- gową.

Wydaje się, że w miejsce obowiązku załączenia zaświad-czenia - które MSWiA wydaje z trzymiesięcznym okresem „ważności” - rozsądniej byłoby wprowadzić obowiązek podania przez zgłaszającego się lobbystę numeru wpisu w rejestrze. Rejestr podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową jest prowadzony przez ministerstwo spraw wewnętrznych i administracji tak sprawnie, że informacja o wpisie do rejestru bądź o wykreśleniu podmiotu z rejestru pojawia się w tymże rejestrze zanim podmiot zainteresowany otrzyma stosowne postanowienia bądź zaświadczenie. Rejestr jest dostępny w Biuletynie Informacji Publicznej MSWiA - załączanie zaświadczenia w tej sytuacji, to zbędna mitręga biurokratyczna; a zwolnienie zawodowych lobbystów z obowiązku załączania każdora-zowo zaświadczenia, przyczyniłoby się do ochrony lasów w Polsce :-)

Korzyści z prawidłowego rozwiązania systemowego

Wprowadzenie proponowanych przez rząd zmian poprzez nowelizację ustawy o Radzie Ministrów, z technicznego punktu widzenia nie stanowiłoby żadnego problemu.

Wystarczy 15 posłów, którzy podpiszą stosowny projekt, niemal identyczny z brzmieniem projektu rządowego, aby oba projekty stały się wspólnym przedmiotem obrad w komisji.

Jakie byłyby korzyści z uchwalenia projektu poprzez nowelizację ustawy o Radzie Ministrów ?

Jak naprawić błąd systemowy projektu ?

Lobbing 37

Poza zupełnie teoretycznym postulatem przejrzystości systemu prawnego, osiągnieto by jednocześnie pewien efekt „legislacyjno-psychologiczny” - otóz w ustawie o działal-ności lobbingowej w procesie stanowienia prawa pozosta-łoby tak niewiele i to tak mało znaczących przepisów, że zmusiłoby to bądź rząd, bądź siły polityczne do poważnego zajęcia się uregulowaniem zawodowej działalności lobbingowej.

Wydaje się bowiem, że obecnie po prostu nie ma woli politycznej aby tę materię regulować i wszystkim siłom politycznym bardziej zalezy na utrzymywaniu status quo, polegającego na uprawianiu „lobbingu cmentarnego” (afera hazardowa), niż na powstaniu środowiska lobbystów, którzy byliby pomocni parlamentowi, posłom, rządowi - a jednoczesnie wykonywali pracę na rzecz osób zaintere- sowanych konkretnymi rozwiązaniami prawnymi w sposób uczciwy i transparentny.

Posłom, którzy byliby zaiteresowani poprawieniem syste- mowym proponowanych przez rząd zmian, przedstawiamy w kolejnym tekście gotowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Radzie Ministrów i ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.


38 Lobbing

Alternatywa dla projektu rządowegoProjekt ustawy o zmianie ustawy o Radzie Ministrów

USTAWA

z dnia .......................................

o zmianie ustawy o Radzie Ministrów i ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa

Art. 1.

W ustawie z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów1 (tekst jednolity dz.U. z 2003 r. nr 24 poz. 199), wprowadza się następujące zmiany:

1) Po rozdziale 6 wprowadza się rozdzał 7, zatytułowany „Informacja publiczna o pracach legislacyjnych Rady Ministrów” w brzmieniu:

Projekt ustawy o zmianie ustawy o Radzie Ministrów

Lobbing 39

1 Tytuł w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów, ustawy o działach administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 154, poz. 1800), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.

„Art. 41

1. Rada Ministrów prowadzi wykaz prac legislacyjnych Rady Ministrów, zwany dalej „wykazem”, obejmujący:

1) projekty założeń projektów ustaw;

2) projekty ustaw;

3) projekty rozporządzeń Rady Ministrów.

2. Wykaz zawiera w szczególności:

1) zwięzłą informację o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań, które planuje się zawrzeć w projekcie dokumentu rządowego;

2) wskazanie istoty rozwiązań które planuje się zawrzeć w projekcie dokumentu rządowego;

3) wskazanie organu odpowiedzialnego za opraco-wanie projektu dokumentu rządowego;

4) imię i nazwisko oraz stanowisko lub funkcję osoby odpowiedzialnej za opracowanie projektu dokumentu rządowego;

5) wskazanie organu odpowiedzialnego za przedło-żenie projektu dokumentu rządowego Radzie Ministrów;

6) informację o rezygnacji z prac nad projektem dokumentu rządowego, z uwzględnieniem przyczyn tej rezygnacji - w przypadku rezygnacji prac nad projektem.

3. Wykaz podlega udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej.

Art. 42

1. Rada Ministrów lub jej organ pomocniczy może określić termin planowanego przyjęcia dokumentu rządowego objetego wykazem.

2. Rada Ministrów przedstawia Sejmowi, raz na 6 miesięcy roku kalendarzowego, wykaz w zakresie projektów ustaw, co do których określono planowany termin ich przyjęcia przez Radę Ministrów.

Alternatywa dla projektu rządowego

40 Lobbing

Art. 43

1. Prezes Rady Ministrów i ministrowie prowadzą odpowiednio wykazy prac legislacyjnych obejmujące projekty rozporządzeń Prezesa Rady Ministrów i ministrów.

2. W wykazach, o których mowa w ust. 1, określa się planowany termin wydania rozporządzenia. Przepisy art. 3 ust. 2 pkt 1, 2, 4 i 6 oraz ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 44

Projekty ustaw i rozporządzeń podlegają udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej z chwilą przekazania projektów do uzgodnień z członkami Rady Ministrów.

Art. 45

Z chwilą udostepnienia w Biuletynie Informacji Publicznej wykazów, o których mowa w art. 3 i 4, albo - w przypadku, gdy projekt nie był zawart w tych wykazach - z chwilą udostepnienia projektu w Biuletynie Informacji Publicznej, udostępnieniu podlegają również wszelkie dokumenty dotyczące prac nad projektem.

1. Z chwilą udostepnienia w Biuletynie Informacji Publicznej wykazów, o których mowa w art. 3 i 4, albo - w przypadku, gdy projekt nie był zawart w tych wykazach - z chwilą udostepnienia projektu w Biuletynie Informacji Publicznej, każdy może zgłosić zainteresowanie pracami nad projektem założeń projektu ustawy, projektem ustawy lub projektem rozporządzenia.

2. Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1, wnosi się na urzedowym formularzu do organu odpowiedzialnego za:



3. Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1, podlega udostepnieniu, z wyjątkiem adresów osób fizycznych, w Biuletynie Informacji Publicznej jako dokument dotyczący prac nad projektem założeń projektu ustawy, projektem ustawy albo rozporządzenia.


Lobbing 41

4. Podmiot dokonujący zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, podaje w zgłoszeniu:

1) imiona i nazwiska oraz adresy osób uprawnionych do reprezentowania tego podmiotu w pracach nad projektem założeń projektu ustawy, projektem ustawy lub projektem rozporządzenia;

2) jeżeli występuje na rzecz osoby prawnej - nazwę i siedzibę tej osoby;

3) jeżeli występuje na rzecz podmiotu innego niż osoba prawna - odpowiednio, jego imię i nazwisko oraz adres albo jego nazwę i siedzibę;

4) interes, który w odniesieniu do danej regulacji zamierza chronić oraz rozwiązanie prawne, o którego uwzględnienie będzie zabiegać;

5) numer kolejny wpisu do rejestru podmiotów wuykonujących zawodową działalność lobbingową prowadzonego przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji - w przypadku gdy podmiot dokonujący zgłoszenia, występuje w ramach zawodowej działalności lobbingowej.

5. Do zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, załącza się - w przypadku gdy podmiot dokonujący zgłoszenia, występuje na rzecz osoby prawnej zarejestrowanej w Krajowym Rejestrze Sądowym - wyciąg z Krajowego Rejestru Sądowego dotyczący tej osoby prawnej.

6. Podmioty, które zgłosiły zainteresowanie pracami nad projektem założeń projektu ustawy, projektem ustawy lub projektem rozporzą-dzenia, obowiązane są zgłosić zmiany danych podlegających zgłoszeniu w terminie 7 dni od dnia ich wystapienia odpowiednio organowi odpowiedzialnemu za:



7. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

1) tryb zgłaszania zainteresowania pracami nad projektem założeń projektu ustawy, projektem ustawy lub projektem rozporządzenia;


42 Lobbing

2) wzór urzędowego formularza zgłoszenia zainteresowania pracami nad projektem założeń projektu ustawy, projektem ustawy lub rozpo-rządzenia


Art. 46

1. Podmiot odpowiedzialny za opracowanie projektu rozporządzenia może przeprowadzić wysłuchanie publiczne dotyczące tego projektu.

2. Informacja o terminie wysłuchania publicznego dotyczącego projektu rozporządzenia podlega udostępnieniu w Biuletynie Informacji Publicznej co najmniej na 7 dni przed dniem wysłuchania publicznego.

3. Prawo wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym, o którym mowa w ust. 1, ma każdy podmiot, który zgłosił zainteresowanie pracami nad projektem rozporządzenia co najmniej na 3 dni przed dniem wysłuchania publicznego.

4. Jeżeli ze względów lokalowych lub technicznych, w szczególności ze względu na liczbę osób chętnych do wzięcia udziału w wysłuchaniu publicznym, nie jest możliwe zorganizowanie wysłuchania publicznego dotyczącego projektu rozporządzenia, podmiot uprawniony do jego organizacji może:

1) zmienić termin lub miejsce wysłuchania publicznego podając w Biuletynie Informacji Publicznej przyczyny tej zmiany oraz nowy termin lub miejsce wysłuchania publicznego;

2) odwołać wysłuchanie publiczne podając w Biuletynie Informacji Publicznej przyczyny odwołania.

5. Podmiot organizujący wysłuchanie publiczne w szczególności:

1) kieruje przebiegiem wysłuchania publicznego;

2) zapewnia niezakłócony przebieg wysłuchania publicznego;

3) udziela głosu uczestnikom wysłuchania publicznego.

6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, tryb przeprowadzania wysłuchania publicznego dotyczącego projektów rozporządzeń i sposób dokumentowania jego przebiegu, mając na uwadze zapewnienie identyfikacji osób uczestniczących w wysłuchaniu publicznym, swobody prezentacji racji i argumentów uczestników wysłuchania publicznego oraz sprawnego przebiegu wysłuchania”.


Lobbing 43

2) Dotychczasowy Rozdział 7 otrzymuje oznaczenie „Rozdział 8”

Art. 2.W ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz.U. Nr 169, poz. 1414 z 2009 r. Nr 42, poz. 337) artykuły 3, 4, 6, 7 skreśla się.

Art. 3.

Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy projekty dokumentów rządowych zawarte w programie prac legislacyjnych Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów i ministrów zostają objete odpowiednio wykazami prac legislacyjnych Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów i ministrów.

Art. 4.

Ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca nastepującego po miesiącu ogłoszenia.


44 Lobbing

Grzegorz Makowski Jarosław Zbieranek1

Lobbing w Polsce - żywy problem martwe prawo2

Lobbing jest jednym z wielu mechanizmów reprezentacji oraz promocji interesów różnych grup społecznych i poszczególnych podmiotów w warunkach państwa demokratycznego. Jego istotę stanowi wpływanie, w ramach określonego porządku prawnego, na decyzje podejmowane przez organy władzy publicznej. Wyznacznikiem nowoczes- nego lobbingu – jak zauważa znany polski badacz tej materii

Żywy problem - martwe prawo

Lobbing 45

1 Autorzy są pracownikami naukowymi Instytutu Spraw Publicznych

2 Artykuł opublikowany w piśmie Analizy i Opinie Instytutu Spraw Publicznych Nr 97 z roku 2007 - artykuł w całości zachowuje swoją aktualność i dowodzi jak bardzo rząd nie liczy się z opiniami prawników i socjologów

Krzysztof Jasiecki – jest jego specjalizacja i profesjonali- zacja. Od pewnego czasu w rozwiniętych demokracjach Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych możemy obserwować dążenie do tworzenia odrębnych regulacji prawnych dotyczących tego rodzaju działalności, a także powstawanie specyficznego „przemysłu lobbingowego”, przybierającego postać fachowych przedsiębiorstw oraz organizacji reprezentujących i promujących interesy osób trzecich, czyli zewnętrznych zleceniodawców1 . W Polsce, niestety, przede wszystkim za sprawą mediów oraz polityków, lobbing budzi głównie negatywne skojarzenia i jest utożsamiany z korupcją. Niemniej jednak w naszym kraju również podjęto próbę unormowania tej sfery życia społecznego, co znalazło wyraz w przyjętej w lipcu 2005 r. ustawie o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa2.

Polskie uregulowania działalności lobbingowej

Podjęte przez ustawodawcę działania oraz regulację należy ocenić zdecydowanie negatywnie. Ustawa o działal-ności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (dalej nazywana ustawą lobbingową) jest źle skonstruowana wewnętrznie. Zasady zostały uregulowane w sposób chaotyczny. Poszczególne przepisy reprezentują niski poziom techniki legislacyjnej i są niejasne. Powoduje to duże trudności interpretacyjne, które mogą stanowić źródło niewłaściwego funkcjonowania całego systemu prawnego.

Na złą jakość regulacji wpłynęły tryb i okoliczności jej przygotowywania. Zwłaszcza końcowe prace legislacyjne w 2005 r. były prowadzone w pośpiechu, w odpowiedzi na bieżące zapotrzebowanie polityczne i presję mediów. Było to niewątpliwie skutkiem ujawnianych wówczas i nagłaśnia-nych afer związanych z nieprawidłowościami w procesie

Grzegorz Makowski, Jarosław Zbieranek

46 Lobbing

1 Zob. K. Jasiecki, Lobbing w USA, Europie Zachodniej i Polsce. Podobieństwa i różnice, „Studia Europejskie” 2002, nr 4.

2 Ustawa z 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (DzU 2005 nr 169 poz. 1414).

stanowienia prawa („sprawa Rywina” czy aresztowanie posła Pęczaka).

Główną ułomnością obowiązującej ustawy jest jej zawartość merytoryczna. Przede wszystkim w niewłaściwy sposób ujęto definicję lobbingu (art. 2 ust. 1). Sformułowano ją zbyt szeroko – zawarte w niej pojęcie lobbingu obejmuje bowiem wszelkie działania zmierzające do wywarcia wpływu na proces stanowienia prawa przez organy władzy publicznej. Dlatego należy podzielić obawy części doktryny prawnej1, że na mocy obecnej ustawy za element działal-ności lobbingowej może zostać uznana także aktywność, która do tej pory mieściła się w granicach istniejących mechanizmów konsultacji społecznych lub wynikała z prawa do petycji przysługującego obywatelom na mocy Konstytucji RP.

Niewłaściwie sformułowana definicja budzi uzasadnione obawy organizacji pozarządowych, że podejmowane przez nie w interesie publicznym działania rzecznicze mogą zostać potraktowane jako forma lobbingu. Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy, ustawodawca miał tego pełną świadomość, a mimo to ostatecznie przyjęte rozwią- zania w żaden sposób nie rozwiązują tego problemu. W konsekwencji mamy do czynienia z niebezpiecznym pomieszaniem pojęciowym, co w może negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie i rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.

Mimo szerokiej definicji zawartej w art. 2 ust. 1 ustawa reguluje działalność lobbingową bardzo fragmenta- rycznie. Skupiając się przede wszystkim na instytucji zawodowej działalności lobbingowej (a i to w dość wąskim zakresie), ustawa obejmuje niemal wyłącznie określenie obowiązków rejestracyjnych dotyczących lobbistów i kar za ich niedopełnienie. Bardzo niewiele mówi natomiast o uprawnieniach, które przysługują zawodowym lobbistom. Mogą oni jedynie liczyć na swobodny dostęp do organów


Lobbing 47

1 M. Wiszowaty, Ustawa o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, „Przegląd Sejmowy” 2006, nr 5.

władzy publicznej – o których wspomina ustawa – i na to, że kierownicy tych urzędów zapewnią im odpowiednie warunki, umożliwiając właściwe reprezentowanie interesów podmiotu, na rzecz którego działają. Ani ustawa, ani akty wykonawcze nie precyzują jednak żadnych standardów „obsługiwania” zawodowych lobbistów, co powoduje, że jedynym motywem rejestrowania i prowadzenia takiej działalności może być obawa przed sankcjami.

Ponadto przepisy ustawy dotyczą niemal wyłącznie działań lobbingowych podejmowanych w Sejmie i w resortach. Pominięto wiele istotnych instytucji, które również biorą czynny udział w procesie stanowienia prawa w RP – Prezydenta, Krajową Radę Radiofonii i Telewizji czy organy samorządowe.

Kryteria wyznaczające granice zawodowej działal-ności lobbingowej zawarte w art. 2 są bardzo niejasne. Działalność taka, zgodnie z przepisami ustawy, jest prowadzona na rzecz osób trzecich w celu uwzględnienia ich interesów w procesie stanowienia prawa. Może ją prowadzić na podstawie umowy cywilnoprawnej przedsiębiorca lub osoba fizyczna nie będąca przedsiębiorcą.

Instytucja ta została uregulowana w sposób niedos- konały, co może spowodować poważne trudności interpretacyjne. Może to dotyczyć np. organizacji pozarządowej, posiadającej status fundacji, która prowadzi działalność gospodarczą związaną z celami statutowymi. Wobec niejasnego uregulowania, działania rzecznicze podejmowane np. przez ekspertów współpracujących z tą fundacją, przy niesprzyjającej interpretacji, mogą zostać uznane nie tylko za działalność lobbingową, ale również za jej szczególny – zawodowy rodzaj – ze wszystkimi tego konsekwencjami prawnymi.

Przedstawione obawy są uzasadnione, chociażby przez wzgląd na dotychczasową praktykę stosowania i interpretowania ustawy przez Ministerstwo Spraw Wewnęt-rznych i Administracji, które jako zawodowych lobbistów rejestruje osoby fizyczne działające na rzecz fundacji oraz


48 Lobbing

stowarzyszeń. Jednocześnie urzędnicy Ministerstwa Finan- sów każdemu podmiotowi zgłaszającemu się z prośbą o informację dotyczącą aktualnie opracowywanych tam projektów aktów prawnych wskazywali konieczność zareje- strowania się jako lobbista zawodowy1.

Art. 16 Ustawy opisujący postępowanie wobec zawodowych lobbistów jest bardzo niejasny i właściwie nie zawiera żadnych regulacji, które mogłyby ułatwić im pracę i zachęcać do postępowania zgodnego z prawem. Na organy władzy publicznej nie nałożono żadnych realnych obowiąz-ków mających na celu ułatwienie zadania zawodowym lobbistom. Ani w art. 16, ani w żadnym innym nie określono też, w jaki sposób organy władzy publicznej mają odróżniać zawodową działalność lobbingową od niezawodowej, jedynym kryterium pozostaje nałożony na zawodowych lobbistów obowiązek rejestracji i zgłoszenia swojej działalności w danym urzędzie (art. 15).

Znowelizowany pod kątem ustawy lobbingowej Regulamin Sejmu również nie stanowi żadnej zachęty do uczynienia tej działalności bardziej przejrzystą2. Określa jedynie tryb rejestracji osób zamierzających prowadzić profesjonalną działalność lobbingową (art. 201b-c), nie przyznając im właściwie żadnych dodatkowych, związanych z tym uprawnień. Jedynie w art. 154 w ust. 2a jest mowa o tym, że osobom prowadzącym zawodową działalność lobbingową przysługuje prawo do udziału w pracach określonych komisji wraz z możliwością zabierania głosu. Takiego prawa nie zagwarantowano im już w kwestii udziału w pracach podkomisji, w których – co warto podkreślić – zapadają często bardzo ważne ustalenia. W zasadzie gwarantowana możliwość udziału w posiedzeniach komisji z prawem do głosu nie jest żadnym wyjątkowym uprawnie- niem. Zgodnie z Regulaminem Sejmu na podobnych zasadach w posiedzeniach komisji uczestniczą zaproszeni


Lobbing 49

1 G. Lesiak, Urzędnicy nadużywają niejasnych przepisów o lobbingu, „Rzeczpospolita”, 16 maja 2006 r.

2 Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. (M.P. 1992 nr 26 poz. 185).

przez prezydium goście i eksperci. W związku z tym należy wątpić, czy te rozwiązania – dające jedynie iluzoryczne uprawnienia jej głównym użytkownikom – są rzeczywistym, skutecznym narzędziem regulującym kwestię działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa na poziomie Sejmu.

Za niefortunny należy uznać przepis art. 18 ustawy lobbingowej, który nakłada na kierowników urzędów obsługuących organy władzy publicznej obowiązek sporządzania informacji o działaniach, jakie wobec tych organów wykonują podmioty prowadzące zawodową działalność lobbingową. Taki wymóg byłby sensowny, gdyby podobny obowiązek nałożono również na zawodowych lobbistów.

Wysłuchanie publiczne – ważna instytucja, błędna lokalizacja

Istnieje spór co do tego, jak traktować instytucję wysłuchania publicznego. Z jednej strony jest oczywiste, że – podobnie jak działalność lobbingowa – jest to mechanizm służący reprezentowaniu i promocji określonych interesów, jak również metoda wpływania na decyzje organów władzy publicznej. Z drugiej jednak strony, ponieważ z założenia jest to procedura przynajmniej teoretycznie dostępna dla wszystkich obywateli, należałoby ją ujmować dużo szerzej – jako instytucję dialogu obywatelskiego i element demokracji bezpośredniej, podobną raczej do takich mechanizmów jak referenda czy wybory. Właśnie ze względu na możliwość artykułowania tą drogą różnorodnych interesów przez wielu obywateli jednocześnie wysłuchanie publiczne jest bardziej mechanizmem rzecznictwa w szeroko pojętym interesie publicznym niż lobbingu na rzecz partykular-nych dążeń konkretnych grup lub podmiotów.

Wysłuchanie publiczne jest regulowane przez art. 8 i 9 Ustawy oraz rozporządzenie z 7 lutego w sprawie wysłuchania publicznego dotyczącego projektów rozporzą-dzeń i odpowiednie przepisu Regulaminu Sejmu. Naszym


50 Lobbing

zdaniem instytucja ta w ogóle nie powinna być częścią ustawy normującej działalność lobbingową, jest bowiem narzędziem dialogu obywatelskiego i realizacji konstytucyj- nego prawa petycji, a nie narzędziem uprawiania lobbingu. Warto przypomnieć, że właśnie w „obywatelskiej” formule wprowadzenie jej do Regulaminu Sejmu (podkr. autorów) postulowały w 2005 r. organizacje pozarządowe (także Instytut Spraw Publicznych). Wydaje się więc, że ogromnym błędem było dość niespodziewane włączenie przez ustawodawcę propozycji organizacji pozarządowych do opracowywanego wówczas w Sejmie projektu ustawy lobbingowej i sztuczne uwypuklenie antykorupcyjnego charakteru tej instytucji.

Nasze zastrzeżenia budzi również przyjęta w Ustawie konstrukcja wysłuchania publicznego. Ustawa nie formułuje żadnych wytycznych dotyczących wyboru projektów ustaw i rozporządzeń, które powinny zostać poddane tej procedurze, ani też organizacji wysłuchań. Trudno znaleźć uzasadnienie, dlaczego resorty mogą organizować wysłuchania wyłącznie w sprawie rozporzą-dzeń. Jeśli wysłuchanie publiczne miałoby służyć tworzeniu lepszego prawa, to powinno być organizowane także w związku z projektami ustaw, na jak najwcześniejszym etapie prac legislacyjnych, zanim dotrą do parlamentu. Ponadto art. 9 ust. 4 ustawy lobbingowej tworzy niepotrzebną i niebezpieczną furtkę pozwalającą na odwołanie wysłuchania właściwie pod dowolnym pretekstem. Przepis ten obniża nie tylko efektywność, ale i prestiż tej instytucji, czyniąc ją właściwie bezużyteczną.

Przepisy Regulaminu Sejmu znowelizowane w związku z wejściem w życie ustawy lobbingowej, a dotyczące wysłuchania publicznego (rozdział 1a Regula- minu Sejmu), są także niedoskonałe. Nie wiadomo dlaczego zdecydowano, że wysłuchanie może zostać zorganizowane wyłącznie po pierwszym czytaniu projektu ustawy, a przed rozpoczęciem „szczegółowego rozpatrywania projektu”. Pomijając niejasność terminu „szczegółowe rozpatrywanie”, jest niezrozumiałe, dlaczego wysłuchanie nie może być zorganizowane na dalszych etapach procesu legislacyjnego.


Lobbing 51

Bardzo często projekty zostają przecież głęboko zmienione w trakcie prac parlamentarnych. Bywa, że ich wersja początkowa poważnie odbiega od wersji ostatecznej, która zostaje przekazana do podpisu Prezydenta. Uzasadnione byłoby więc stworzenie możliwości przeprowadzenia przynajmniej jednego wysłuchania również w dalszej fazie procesu legislacyjnego, jeszcze przed uchwaleniem danego aktu prawnego.

Regulamin Sejmu nie daje żadnych wytycznych,

które pozwoliłyby ocenić, które projekty ustaw powinny podlegać wysłuchaniu, a które nie. Można się tylko domyślać, że chodzi o projekty ważne i kontrowersyjne, ale jak pokazuje dotychczasowa praktyka, wyczucie użytkow-ników Regulaminu Sejmu nie stanowi wystarczającego kryterium1.

Jeśli zgodzimy się, że wysłuchania publiczne mają dotyczyć projektów istotnych, to pozostawienie decyzji o zastosowaniu tej instytucji w rękach prezydium komisji nie jest chyba dobrym rozwiązaniem. Wydaje się, że organem bardziej kompetentnym byłoby prezydium bądź marszałek Sejmu.

W Regulaminie został powtórzony kontrowersyjny przepis z Ustawy, który mówi o tym, że wysłuchanie publiczne można odwołać ze względów technicznych bądź lokalowych. Na efekt wprowadzenia tej regulacji nie trzeba było długo czekać. Z nadużyciem tego przepisu mieliśmy do czynienia w związku z niedoszłym wysłuchaniem w sprawie ustawy o zmianie ustawy dotyczącej ordynacji wyborczej do rad gmin, powiatów i sejmików województw czy ustawy z 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta.

Jeśli instytucja wysłuchania publicznego ma być instytucją dialogu obywatelskiego, to przyjęty w Regulami- nie sposób pozwalający na zainicjowanie tej procedury jest niewłaściwy. Skoro wysłuchanie może zostać zarządzone w


52 Lobbing

1 Do chwili ukończenia niniejszej opinii w Sejmie przeprowadzono zaledwie trzy wysłuchania publiczne poświęcone projektom ustaw.

trybie uchwały podejmowanej przez daną komisję na wniosek konkretnego posła, powstaje problem, jaką drogą obywatele mają przekonywać posłów, że zachodzi potrzeba złożenia wniosku i czy namawianie posłów na złożenie wniosku nie stanowi już przypadku działalności lobbingowej (zwłaszcza w kontekście przyjętej szerokiej definicji).

Zastosowanie nowej regulacji w praktyce

Ustawa o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa działa już ponad rok1. Okres ten pozwala na stwierdzenie, że budowa systemu regulującego ten obszar aktywności społecznej i politycznej postępuje bardzo powoli. Do końca roku 2006 w sześciu ministerstwach nie powstały jeszcze żadne wewnętrzne regulacje określające zasady kontaktów urzędników z lobbistami. Natomiast tam, gdzie tego rodzaju przepisy stworzono, nie zatroszczono się o jakąkolwiek spójność. Poszczególne resorty uregulowały tę kwestię odmiennie. Kontaktami z lobbistami zajmują się odrębne komórki i departamenty, opierając się na różnych wytycznych. Ponadto – zgodnie z postanowieniami ustawy – organy władzy publicznej mają obowiązek przekazywać do MSWiA informacje o wszelkich działaniach podmiotów wchodzących w zakres zawodowej działalności lobbingowej, również tych, które nie są wpisane do rejestru. Urzędnicy nie zostali jednak poinformowani, w jaki sposób mają ustalić, że dany podmiot wykonuje zawodową działalność lobbingową bez wymaganych dokumentów. Brak pewności, jak wykonywać nałożony na nich obowią-zek, w połączeniu z niejasnymi ustawowymi kryteriami, jakie mają spełniać zawodowi lobbiści, powoduje dezorien- tację urzędników, a w efekcie – ograniczenie wszelkich kontaktów lub kontakty nieformalne. Świadczy o tym rejestr zawodowych lobbistów prowadzony przez MSWiA, w którym w końcu 2006 r. znajdowało się 77 wpisów (w maju


Lobbing 53

1 Artykuł został opublikowany w roku 2007-ym; za zgodą Autorów publikujemy go w całości z uwagi na jego aktualność w chwili, gdy rząd przesyła do Sejmu RP projekt ustawy o zmianie Ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, nie zajmując się w ogóle zgłaszanymi przez doktrynę i praktyków postulatami co do kształtu ustawy lobbingowej (red.)

2007 – 97). W praktyce jednak – od wejścia w życie ustawy do końca 2006 r.– do ministerstw zgłosiło się jedynie pięć podmiotów prowadzących zawodową działalności lobbingo- wą1. Ta liczba jest z pewnością dowodem, że ustawa lobbingowa funkcjonuje nieprawidłowo.

W Sejmie do końca 2006 r. zawodową działalność lobbingową prowadziło 11 podmiotów wpisanych do wspomnianego rejestru prowadzonego przez MSWiA. Podmioty te reprezento- wało 31 osób, a podejmowane przez nie działania (przynajmniej oficjalne) należy uznać za mało skuteczne. Zawodowi lobbiści wzięli udział w posiedzeniach czterech komisji, w trzech z nich nie brali udziału w dyskusji i nie przedstawili żadnych opinii2. Wydarzenia związane z organizacją wysłuchań publicznych również nie pozwalają na pozytywną ocenę rozwiązań zawartych w tej Ustawie. Szczególnie złe wrażenie wywarło odwołanie w sierpniu 2006 r. wspomnianego już wysłuchania publicznego w sprawie nowelizacji ordynacji wyborczej do wyborów samorzą-dowych. W atmosferze skandalu politycznego, który wytworzył się w związku z nowelizacją dwóch ważnych ustaw3 , instytucja wysłuchania publicznego została wykorzystana w bardzo negatywny sposób przez obie strony tego sporu. Przedstawiciele partii koalicyjnych deprecjono- wali ją przez twierdzenie, że opozycja parlamentarna posłużyła się wysłuchaniem w sposób instrumentalny, licząc na zablokowanie procesu legislacyjnego. W konsekwencji zaistniała sytuacja okazała się niebezpiecznym precedensem obniżającym prestiż tej instytucji i budującym jej wizerunek jako narzędzia gry politycznej, a nie mechanizmu angażującego obywateli w proces stanowienia prawa. Warto


54 Lobbing

1 Raport na temat lobbingu, MSWiA, styczeń 2007 (maszynopis)

2 Informacja o działaniach podejmowanych przez podmioty wykonujące zawodową działalność lobbingową na terenie Sejmu w 2006 r., Kancelaria Sejmu, luty 2007.

3 Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, powiatów i sejmików województw oraz ustawa z 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta.

podkreślić, że wysłuchanie publiczne było szczególnie uzasadnione w przypadku projektu ustawy zmieniającej ordynację wyborczą do samorządów. Naszym zdaniem niezastosowanie tej procedury świadczy o tym, że zarówno w Ustawie, jak i w Regulaminie Sejmu przyjęto wiele bardzo złych rozwiązań dotyczących organizacji i przeprowadzania wysłuchań publicznych. Świadczy chociażby o tym wspomniane kuriozalne uzasadnienie dotyczące odwołania wysłuchania. Posłużono się w nim enigmatycz- nym argumentem odwołującym się do art. 70e regulaminu Sejmu dotyczącym odwołania wysłuchania z przyczyn technicznych lub lokalowych.

Wnioski i rekomendacje

1. Ustawa o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa wymaga głębokiej nowelizacji lub nawet zastąpienia jej nowym aktem prawnym.

2. Ustawa nie może „zagarniać” i kwalifikować jako działania lobbingowe mechanizmów, które funkcjonują już na mocy innych aktów prawnych (np. konsultacje społeczne, prawo petycji). Musi być spójna z całym polskim systemem prawnym. W związku z tym zmianie powinna ulec definicja działalności lobbingowej (art. 2 ust.1), ponieważ obecnie obowiązująca jest zbyt szeroka. Konieczne jest więc zawężenie jej zakresu oraz skoncentrowanie się na całoś-ciowym uregulowaniu rzeczywistych działań lobbingowych.

Wydaje się, że ostatecznie definicja powinna zbliżyć się do obecnej definicji zawodowej działalności lobbingowej (obejmować działalność zarobkową), choć oczywiś-cie ona również wymaga doprecyzowania. Pozwoli to wyłączyć z definicji działalności lobbingowej i z zakresu regulacji ustawy np. działalność rzeczniczą – prowadzoną m.in. przez organizacje pozarządowe i ich przedstawicieli – dla dobra publicznego. Tego rodzaju działalność powinna zostać uregulowana w sposób


Lobbing 55

odrębny. Najwłaściwszym rozwią-zaniem byłby osobny akt prawny – nazwany przez nas roboczo ustawą o dialogu obywatelskim, która położy nacisk na prawa obywateli do wywierania wpływu na władzę publiczną i określi instrumenty takiego wpływu oraz wynikające z tego obowiązki władzy publicznej.

3. Formuła instytucji wysłuchania publicznego, która została przyjęta w ustawie lobbingowej i aktach wykonawczych, pilnie wymaga wprowadzenia poprawek. Przede wszystkim proponujemy, aby włączyć tę instytucję do innego aktu prawnego, gdyż nie powinna ona być elementem regulacji dotyczącej działalności lobbingowej. Słuszność tego postulatu potwierdza dotychczasowa praktyka organizowania pierwszych wysłuchań publicznych (ich tematyka, przebieg), a w szczególności fakt, że w żadnym z wysłuchań nie wziął udziału zawodowy lobbista. Instytucja ta stanowi element dialogu obywatelskiego i –naszym zdaniem – powinna zostać uregulowana w odrębnym akcie prawnym ustawą o dialogu obywatelskim. Przed stworzeniem nowej regulacji konieczne jest m.in. wypracowanie wytycznych, które pozwoliłby na lepszą ocenę, kiedy ta instytucja powinna być wykorzys- tywana oraz jak powinno przebiegać wysłuchanie. Należałoby również znieść podział, który powoduje, że wysłuchania w sprawie projektów ustaw mogą być organizowane wyłącznie na etapie prac w Sejmie.

4. Znowelizowana Ustawa o działalności lobbingowej bądź nowy akt prawny powinien obejmować również działania lobbingowe prowadzone wobec innych organów stanowiących prawo: Prezydenta RP, Senatu, KRRiTV oraz rad gmin, powiatów i sejmików województw.

Konieczne jest również rozszerzenie obowiązku raporto- wania o zawodowej działalności lobbingowej na lobbistów. Obarczanie tym obowiązkiem jedynie adresatów ich działań jest błędem.


56 Lobbing

5. Jakakolwiek zmiana – polegająca na nowelizacji bądź przyjęciu nowej ustawy – wymagałaby uprzedniego w y k o n a n i a p r o f e s j o n a l n y c h b a d a ń socjologiczno-prawnych, które pozwoliłyby na sformułowanie syntetycznych wniosków na temat funkcjonowania obecnej ustawy, aby ustrzec się już raz popełnionych błędów .

Grzegorz Makowski – doktor socjologii, kierownik Programu Społeczeństwa Obywatelskiego w Instytucie Spraw Publicznych.

Jarosław Zbieranek – Doktor nauk prawnych ze specjalnością: prawo konstytucyjne, politolog. Kierownik Programu Społe-czeństwa Obywatelskiego i Instytucji Demokratycznych w Instytucie Spraw Publicznych.

Podsumowanie:

Byłoby interesujące, dowiedzieć się od przedstawicieli rządu, czy raport Instytutu Spraw Publicznych był znany urzędnikom przygotowującym projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej; zaś od Pana ministra Michała Boniego, dlaczego projektu rządowego nie konsultowano z ISP ?


Lobbing 57

Lobbyści w Sejmie (w roku 2009) informacja Szefa Kancelarii Sejmu

Informacja o działaniach podejmowanych wobec Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w 2009 roku

przez podmioty wykonujące zawodową działalność lobbingową (skrót)1

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. nr 169, poz. 1414 z późn. zm.) przedstawiam informację o działaniach podejmowanych wobec Sejmu Rzeczypospo- litej Polskiej w 2009 roku przez podmioty wykonujące zawodową działalność lobbingową.

Informacja zawiera w szczególności dane dotyczące liczby i rodzaju podmiotów, które wykonywały zawodową działalność lobbingową na terenie Sejmu w przedstawianym

Informacja Szefa Kancelarii Sejmu L. Czapli

58 Lobbing

1 Pełen tekst Informacji znaleźć można na stronach internetowych Sejmu RP pod adresem: http://www.sejm.gov.pl/lobbing/informacja_roczna_2009.pdf

http://www.sejm.gov.pl/lobbing/informacja_roczna_2009.pdf


okresie, deklarowane obszary zainteresowań osób zawodowo wykonujących działalność lobbingową w pracach legislacyjnych nad projektami ustaw, formy podjętej zawodowej działalności lobbingowej oraz rodzaj aktywności poszczególnych lobbystów i jej wpływ lub brak wpływu na proces stanowienia prawa.

Informacja zawiera ponadto omówienie problemów i postulatów zgłaszanych przez lobbystów, a wynikających z dotychczasowej praktyki stosowania przepisów wymienio- nej na wstępie ustawy oraz regulaminu Sejmu.

Podmioty, wykonujące zawodową działalność lobbingową

W myśl art. 14 ustawy - kierownik urzędu obsługującego organ władzy publicznej zapewnia podmiotom wykonującym zawodową działalność lobbingową dostęp do kierowanego przez siebie urzędu w celu umożliwienia właściwego reprezentowania interesów podmiotów, na rzecz których wykonywana jest ta działal-ność.

Podmioty zarejestrowane w ewidencji Kancelarii Sejmu.

W 2009 roku na ogólną liczbę 155 podmiotów wpisanych do rejestru prowadzonego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji - 21 (13,5%) deklarowało podejmowanie działań wobec Sejmu. Wśród nich 13 to przedsiębiorcy zarejestrowani w Krajowym Rejestrze Sądowym, bądź posiadający numer w ewidencji działalności gospodarczej, 8 to osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami.

Podmiot wykonujący zawodową działalność lobbingową może działać osobiście jak i poprzez osoby uprawnione do jej reprezentowania. Spośród 21 podmiotów

7 reprezentowanych było w Sejmie przez więcej niż jedną osobę (2, 3 lub 6 osób), 14 podmiotów prowadziło działalność osobiście, bądź delegowało tylko jednego przedstawiciela.

Lobbyści w Sejmie 2009 r.

Lobbing 59

Osobom uprawnionym do reprezentowania podmiotów wpisanych do rejestru MSWiA wydawane są okresowe karty wstępu do budynków Kancelarii Sejmu. 1

W omawianym okresie Straż Marszałkowska wydała 72 okresowe karty wstępu łącznie 32 osobom. W pierwszym kwartale 2009 roku ważnych było jeszcze 19 kart wydanych w roku ubiegłym.

Z ogólnej liczby 19 podmiotów 2 deklarujących prowadzenie w 2009 roku zawodowej działalności lobbingowej na terenie Sejmu:

✤ 11 rejestrowano już w ewidencji Kancelarii Sejmu w latach ubiegłych,

✤ 8 po raz pierwszy deklarowało prowadzenie działal- ności na terenie Sejmu.

Z ogólnej liczby 32 osób uprawnionych do reprezentowania powyższych podmiotów:

✤ 20 odnotowano już w ewidencji Kancelarii Sejmu w ubiegłych latach, w tym 6 osób wcześniej reprezento- wało inną firmę lobbingową (nr 00015),

✤ 12 zarejestrowano po raz pierwszy. ✤ 15 osób – po wygaśnięciu ważności uzyskanych kart

wstępu – składało w 2009 roku wnioski o wydanie kolejnych, zapewniając sobie tym samym prawo do dalszego prowadzenia działalności. Byli to przedstawiciele:

• Viewpoint Group Sp. z o.o. i Wspólnicy Spółka Komandytowa 5 razy),

• Central European Consulting Sp. z o.o. (4 razy), • Andrzej Lewandowski (4 razy), • Wiesław Podgórski (3razy), • Pracownia Sp. z o.o. (3 razy), • S Konsulting Maciej Stryjecki (3 razy), • Bieniada lobbing (2 razy), • Medien Service (2 razy).

Natomiast 17 osób w minionym roku tylko jeden raz ubiegało się o prawo prowadzenia działalności na terenie Sejmu.


60 Lobbing

Deklarowane obszary zainteresowań podmiotów zarejestrowanych w ewidencji Kancelarii Sejmu.

Podmioty zawodowo wykonujące działalność lobbingową w 2009 roku deklarowały zainteresowanie projektami ustaw z zakresu:

• akcyzy (Multi Communications Sp. z o.o.), • celów społecznych i polityki rodzinnej (Black&White

Sylwia Pyffel, Pracownia Sp. z o.o.), • działalności gospodarczej (Andrzej Lewandowski), • energetyki (S Konsulting Maciej Stryjecki, Viewpoint

Group Sp. z o.o. i Wspólnicy Spółka Komandytowa), • funduszy emerytalnych (Domański Zakrzewski

Palinka Spółka komandytowa), • gospodarki (Michał Łakomski, Eugeniusz Karczew-

ski, Wiesław Podgórski), • gospodarki nieruchomościami (S Konsulting Maciej

Stryjecki), • informatyzacji administracji publicznej i tzw.

e-administracji (Central European Consulting Sp. z o.o., Medien Service),

• kultury (Michał Łakomski, Eugeniusz Karczewski, Wiesław Podgórski, Bieniada lobbing),

• motoryzacji i bezpieczeństwa na drogach (Dekra Polska Sp. z o.o.),

• obrony narodowej (Viewpoint Group Sp. z o.o. i Wspólnicy Spółka Komandytowa),

• obszarów morskich (S Konsulting Maciej Stryjecki), • ochrony interesów pracowników warsztatów samo-

chodowych, właścicieli pojazdów samochodo- wych (Pracownia Sp. z o.o.),

• ochrony inwestycji zagranicznych i krajowych (Jarosław Robert Ołowski),

• ochrony środowiska (Viewpoint Group Sp. z o.o. i Wspólnicy Spółka Komandytowa, Central European Consulting Sp. z o.o., CE2 Centrum Edukacji M.Dziewa, E.Tarnas-Szwed Spółka jawna, S Konsulting Maciej Stryjecki),

• ochrony zabytków (Wiesław Podgórski),


Lobbing 61

• ochrony zdrowia (Viewpoint Group Sp. z o.o. i Wspólnicy Spółka Komandytowa, Andrzej Lewan- dowski, CE2 Centrum Edukacji M.Dziewa, E.Tarnas -Szwed Spółka jawna),

• ochrony zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Multi Communi- cations Sp. z o.o.),

• ochrony życia (CE2 Centrum Edukacji M.Dziewa, E.Tarnas-Szwed Spółka jawna),

• ordynacji wyborczej (Bieniada lobbing), • praw człowieka i obywatela (Michał Łakomski,

Wiesław Podgórski), • prawa farmaceutycznego (Viewpoint Group Sp. z o.o.

i Wspólnicy Spółka Komandytowa), • prawa podatkowego (Andrzej Lewandowski), • prawa związanego z grami i zakładami wzajemnymi

(Central European Consulting Sp. z o.o., CMS Cameron McKenna Dariusz Greszta Spółka komandytowa),

• transferu zaawansowanych technologii chroniących zdrowie i życie ludzkie (Aaron Paz),

• działań na rzecz dobrego prawa (Olgierd Świerzew- ski).

Formy podjętej zawodowej działalności lobbingowej.

W rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2005 roku – działalnością lobbingową jest każde działanie prowadzone metodami prawnie dozwolonymi zmierzające do wywarcia wpływu na organy władzy publicznej w procesie stanowienia prawa. W przypadku zawodowej działalności lobbingowej na terenie Sejmu możliwy jest udział uprawnionych podmiotów w posiedzeniu komisji sejmowej (w tym w wysłuchaniu publicznym) z możliwością zabrania głosu, a także przekazywanie komisji – w sposób zgodny z zasadami postępowania w tej sytuacji – dokumentów, w szczególności propozycji rozwiązań prawnych oraz ekspertyz i opinii prawnych.


62 Lobbing

W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2009 roku, osoby prowadzące zawodową działalność lobbingową uczestniczyły ogółem w 48 posiedzeniach komisji sejmowych (w tym w 2 wysłuchaniach publicznych). W 37 posiedzeniach (w tym w 2 wysłuchaniach publicznych) uczestniczyło po jednej osobie wykonującej zawodową działalność lobbingową, w 10 – po dwie osoby, w 1 posiedzeniu – uczestniczyły trzy osoby.

W 2009 roku odnotowano udział lobbystów w posiedzeniach następujących komisji sejmowych:

✤ Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (17 posiedzeń w tym: 12 samodzielnych, 5 wspólnych z innymi komisjami),

✤ Gospodarki (10 posiedzeń w tym: 7 samodzielnych i 3 wspólne z innymi komisjami),

✤ Skarbu Państwa (5 posiedzeń – wszystkie samodzielne),

✤ Finansów Publicznych (4 posiedzenia – wszystkie samodzielne),

✤ Zdrowia (4 posiedzenia – wszystkie samodzielne), ✤ Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw

związanych z ograniczaniem biurokracji (4 posiedzenia – wszystkie samodzielne),

✤ Polityki Społecznej i Rodziny (3 posiedzenia w tym: 2 samodzielne, 1 wspólne),

✤ Obrony Narodowej (1 posiedzenie wspólne), ✤ Regulaminowej i Spraw Poselskich (1 samodzielne

posiedzenie). Z ogólnej liczby 33 osób 3 uprawnionych do

prowadzenia zawodowej działalności lobbingowej na terenie Sejmu w 2009 roku - 10 uczestniczyło w posiedzeniach komisji sejmowych, w tym 1 osoba w 2 wysłuchaniach publicznych.

Podczas 11 posiedzeń uczestniczący w nich lobbyści zabierali głos w dyskusji, zgłaszali propozycje zmian bądź złożyli dokumenty, z którymi mogli zapoznać się posłowie pracujący w danej komisji. Natomiast w przypadku 37


Lobbing 63

posiedzeń (w tym w 2 wysłuchaniach publicznych) odnotowano jedynie obecność lobbystów.

Osoby uczestniczące w posiedzeniach komisji uprawnione były do reprezentowania następujących podmiotów:

✤ Viewpoint Group Sp. z o.o. i Wspólnicy Spółka Komandytowa – 29 razy,

✤ S Konsulting Maciej Stryjecki – 15 razy, ✤ Andrzej Lewandowski – 6 razy, ✤ Central European Consulting Sp. z o.o. – 3 razy, ✤ Black&White Sylwia Pyffel – 2 razy, ✤ CMS Cameren McKenna Dariusz Greszta Spółka

komandytowa – 1 raz, ✤ Multi Communications Sp. z o.o. – 1 raz.

Udział lobbystów w pracach nad projektami ustaw.

W 2009 roku osoby prowadzące na terenie Sejmu zawodową działalność lobbingową aktywnie uczestniczyły w pracach nad następującymi projektami ustaw:

✤ rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz o zmianie innych ustaw (druki nr 2176, 2522),

✤ rządowy projekt ustawy o grach hazardowych wraz z projektami aktów wykonawczych (druk nr 2481).

Odnotowano również aktywny udział lobbysty w pracach Komisji Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji , zakończonych wniesieniem następujących komisyjnych projektów ustaw:


64 Lobbing

✤ o zmianie ustawy o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (druk 2564),

✤ o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (druk nr 2565).

Inna działalność lobbystów na terenie Sejmu.

1. Osoby upoważnione do reprezentowania na terenie Sejmu podmiotów wpisanych do rejestru MSWiA.

Osoby zawodowo wykonujące działalność lobbingo- wą dążyły również do zmiany zasad wykonywania tej działalności w procesie tworzenia prawa. Działania te wspierane były przez Fundację im. Stefana Batorego (Program Przeciw Korupcji) oraz Stowarzyszenie Profesjonalnych Lobbystów.

Na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji, które odbyło się w dniu 14 stycznia 2009 roku, przedstawiciel podmiotu wpisanego do rejestru MSWiA pod nr 00122 (Andrzej Lewandowski – uprawniony wówczas do prowadzenia działalności na terenie Sejmu) złożył wniosek dotyczący planowanej na tym posiedzeniu dyskusji na temat zasadności zmiany regulaminu Sejmu w zakresie wprowadzenia formularza wypełnianego przez osoby biorące udział w posiedzeniach komisji i podkomisji. Z powodu nieobecności przedstawicieli Fundacji im. Stefana Batorego dyskusja w tej sprawie się nie odbyła. 4 Wniosek złożony przez pana A.Lewandowskiego przewodniczący komisji nadzwyczajnej przekazał na ręce przewodniczącego Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich.

Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich zebrała się w dniu 18 marca 2009 roku. W posiedzeniu tym również uczestniczyły – w charakterze gości zaproszonych przez przewodniczącego komisji – osoby reprezentujące podmioty wpisane do rejestru MSWiA pod nr. nr. 00122 i 00132 (Anna


Lobbing 65

Kadzikiewicz, Andrzej Lewandowski i Maciej Sankowski – wszyscy byli uprawnieni do prowadzenia zawodowej działalności lobbingowej na terenie Sejmu). W przeprowa- dzonej dyskusji dzielono się doświadczeniami dotyczącymi skutków funkcjonowania ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa oraz innych aktów regulują-cych tą działalność (przede wszystkim – regulaminu Sejmu). 5 Zwracano uwagę na potrzebę zmian tych przepisów. Postulowane zmiany regulaminu Sejmu oraz uwagi dotyczą-ce konieczności podjęcia szybkich działań zmierzających do zwiększenia przejrzystości procesu stanowienia prawa oraz zrównania w prawach wszystkich podmiotów prowadzących działalność lobbingową - przedłożono przewodniczącemu komisji również w formie pisemnej.

Postulaty osób zawodowo wykonujących działalność lobbingową dotyczyły w szczególności:

• zmiany regulaminu Sejmu polegającej na przyznaniu lobbystom prawa udziału w posiedzeniach podkomisji oraz wprowadzeniu obowiązku sporządzania proto- kołów z posiedzeń podkomisji,

• dopuszczenia przeprowadzania wysłuchań publicznych w odniesieniu do projektów ustaw również z inicjatywy społecznej,

• doprecyzowania roli i zadań ekspertów oraz gości uczestniczących w posiedzeniach podkomisji,

• wypełniania przez wszystkie osoby chcące wziąć udział w posiedzeniu komisji sejmowej formularza zawierającego pytania dotyczące reprezentowanego interesu i postulowanych zmian przepisów prawa,

• wprowadzenia obowiązku rejestracji i sprawoz- dawczości z rozmów i spotkań ze wszystkimi podmiotami prowadzącymi działalność lobbingową (nie tylko zawodową),

• konieczności rozróżnienia statusu osób biorących udział w posiedzeniach komisji, tj. „gości” komisji, ekspertów i podmiotów wywierających wpływ na rzecz określonego rozwiązania prawnego.


66 Lobbing

Lobbyści zarejestrowani w ewidencji Kancelarii Sejmu uczestniczyli również (czasami także zabierali głos) w posiedzeniach komisji, które nie były poświęcone rozpatrywaniu projektów ustaw. W opinii Biura Legisla- cyjnego Kancelarii Sejmu z dnia 11 grudnia 2008 roku – zarówno przepisy ustawy z dnia 7 lipca 2005 roku, jak i regulaminu Sejmu nie wykluczają „uczestnictwa osoby, która jest zarejestrowana jako prowadząca zawodową działalność lobbystyczną w pracach Sejmu w charakterze innym niż zawodowego lobbysty.” Oznacza to, że osoba taka może prowadzić działalność społeczną, a także, powołując się na zasadę jawności prac Sejmu, aspirować do udziału w pracach np. komisji sejmowych.

Na takich zasadach np. zarejestrowany w ewidencji Kancelarii Sejmu przedstawiciel podmiotu wpisanego do rejestru MSWiA pod nr. 00118 (Maciej Stryjecki) uczestniczył - jako prezes zarządu Fundacji na rzecz Energetyki Zrównoważonej - w posiedzeniach komisji poświęconych sprawom związanym z prawem energetycz- nym, odnawialnymi źródłami energii, pakietem klimatycz- nym, ochroną środowiska i polityką ekologiczną Państwa. Były to posiedzenia komisji: do Spraw Unii Europejskiej; Gospodarki; Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji. Pan M.Stryjecki interesował się również pracami podkomisji, jeżeli rozpatrywały projekty ustaw z ww. zakresu.

Podobnie – jako przedstawiciel innego niż wpisany do rejestru MSWiA pod nr. 00132 podmiot – pani Sylwia Pyffel uczestniczyła w dwóch posiedzeniach Komisji Polityki Społecznej i Rodziny reprezentując Fundację „Krajowe Centrum Kompetencji”. Były to posiedzenia, na których przeprowadzono wysłuchania publiczne w odniesieniu do rządowych projektów ustaw: o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1698) i o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1727).


Lobbing 67

2. Podmioty niewpisane do rejestru MSWiA.

W październiku 2009 roku odnotowano zgłoszenie informujące o możliwości prowadzenia na terenie Sejmu nielegalnej działalności lobbingowej przez podmiot do tego nieuprawniony (niefigurujący ani w ewidencji osób reprezentujących podmioty uprawnione do prowadzenia działalności lobbingowej na terenie Sejmu, ani niezarejestro- wany w rejestrze MSWiA). Informację na temat potencjalnej próby nawiązania ponadstandardowych kontaktów między posłem, a środowiskiem zainteresowanym regulacjami ustawowymi przekazali poseł na Sejm RP – Przemysław Gosiewski oraz poseł na Sejm RP – Andrzej Adamczyk. Zgodnie z art. 17 ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa Marszałek Sejmu, pismem z dnia 14 października 2009 roku poinformował Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o możliwości prowadzenia nielegalnej działalności lobbingowej na terenie Sejmu. W dniu 28 grudnia 2009 roku do sekretariatu Marszałka Sejmu wpłynęła odpowiedź z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji na ww. pismo, stanowiąca, iż w przedmiotowej sprawie nie ma podstaw do podjęcia działań na podstawie art. 19 ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.

Uwagi

Od początku obowiązywania ustawy z dnia 7 lipca 2005 roku najwięcej podmiotów wpisanych do rejestru prowadzonego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji deklarowało w 2009 roku prowadzenie zawodowej działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa na terenie Sejmu. Wzrosła również (w porównaniu do lat ubiegłych) liczba posiedzeń komisji, w których udział brali przedstawiciele tych podmiotów.

W 2009 roku po raz pierwszy osoby zawodowo wykonujące działalność lobbingową aktywnie uczestniczyły


68 Lobbing

w posiedzeniach komisji korzystając z możliwości zabrania głosu podczas prac nad projektami ustaw.

Podjęto również działania zmierzające do zmiany zasad wykonywania zawodowej działalności lobbingowej na terenie Sejmu przedstawiając posłom uwagi na temat skutków obowiązywania przepisów ustawy i regulaminu Sejmu regulujących taką działalność.

p.o. Szefa Kancelarii Sejmu/-/ Lech Czapla

Warszawa 24 lutego 2010 r.______________________________________________

Pełen tekst Informacji znaleźć można na stronach Internetowych Sejmu RP pod adresem: http://www.sejm.gov.pl/lobbing/informacja_roczna_2009.pdf


Lobbing 69



O lobbystach w Sejmie RP

Uwagi na marginesie informacji Szefa Kancelarii Sejmu

W chwili składania tekstu tego numeru (którego wydanie i tak zostało przyspieszone z uwagi na proces legislacyjny w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa), nie dysponowaliśmy jeszcze informacją Szefa Kancelarii Sejmu o działalności lobbystów w Sejmie za rok 2010. która opublikowana zostanie prawdopodobnie w najbliższych dniach.

Zdecydowaliśmy się opublikować informację za rok 2009 zakładając, że zmiany zakresu zawodowej aktywności lobbystów w Sejmie nie będa znaczne; zaś wnioski jakie mozna z tej informacji wyciągnąć w relacji do rejestru podmiotów prowadzących zawodową działalność lobbingo- wą i udziału lobbystów w procesie legislacyjnym w Sejmie niewiele będą się różniły. Taka konstatacja jest wynikiem oceny obecnej ustawy regulującej działalność lobbystów, która po prostu nie sprzyja rozwojowi działalności lobbingowej prowadzonej zarobkowo przez profesjona- listów.

Na marginesie informacji Szefa Kancelarii Sejmu

70 Lobbing

Wnioski jakie wyciągnąć mozna z informacji Szefa Kancelarii Sejmu o działalności lobbystów w Sejmie, w roku 2009. nieiwele się różnią od wniosków, wyciągnietych przez badaczy za informacji za lata ubiegłe1.

W roku 2009-ym na ogólną liczbę 135 podmiotów wpisanych do rejestru MSWiA, 21 deklarowało podejmowanie działań lobbingowych w Sejmie; stanowiło to zaledwie 13,5% osób wpisanych na listę podmiotów prowadzących zawodową działalność lobbingową.

Według stanu na dzień 18 stycznia 2011 r. do rejestru podmiotów prowadzących zawodową działalność lobbingo- wą wpisanych było 190 podmiotów. Nie należy sądzić aby w roku 2010. odsetek lobbystów aktywnie uczestniczących w pracach legislacyjnych Sejmu był znacząco wyższy niż w roku 2009.

Kiepska ustawa o wykonywaniu działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa nie jest jedyną przyczyną tak słabej reprezentacji zawodowych lobbystów w Sejmie. Z jednej strony bowiem udział zawodowych lobbystów w procesie stanowienia prawa jest znikomy, z drugiej jednak, udział podmiotów zgłaszających zainteresowanie pracami Sejmu nad różnymi rodzajami ustaw jest znaczny. Warto wspomnieć, że w roku 2010. zainteresowanie pracami nad nowelizacją ustawy o ustroju sądów powszechnych, wniosek o udział w wysłuchaniu publicznym zgłosiło 219 osób, w tym ani jeden działający w Sejmie zawodowy lobbysta. Zresztą zawodowych lobbystów, którzy zgłosili swoją działalność w Sejmie RP jest zaledwie 15.

Jeśli zatem uznać, że osoby biorące udział w wysłuchaniu publicznym prowadzą działalnośc lobbingową (niezarob- kową), to dysproporcja między działającymi w Sejmie lobbystami w szerokim znaczeniu tego słowa a grupą lobbystów zawodowych jawi się w sposób oczywisty.


Lobbing 71

1 Zob. str. 52Grzegorz Makowski, Jarosław Zbieranek - Żywy Problem Martwe Prawo

Mozna doszukiwać się wielu przyczyn takiego stanu rzeczy. Wydaje się, że powód główny to brak popytu na usługi świadczone przez zawodowych lobbystów, co pociąga za sobą brak „podaży” usług lobingowych. Ten brak zapotrze- bowania na profesjonalne usługi lobbingowe może być wynikiem społecznej świadomości, ukształtowanej w ten sposób, że podmioty zainteresowane procesem legislacyjnym i treścią uchwalanych ustaw, raczej nie wierzą w możliwości zawodowych lobbystów, poszukując innych, najczęściej graniczących z legalnością bądź wręcz przestęp- czych metod oddziaływania na posłów, ekspertów i urzędników opracowujących projekty ustaw. Taki stan rzeczy jest wynikiem - między innymi - fatalnej ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, która po bez mała 5 latach obowiązywania nie przyczyniła się do powstania środowiska zawodowych lobbystów.

Na marginesie informacji Szefa Kancelarii Sejmu

72 Lobbing

MacLawye® S.A.

lobbing

Documents

zmianie ustawy

projektu ustawy

o lobbystach

rzdowy projekt ustawy

rzdowy projekt zmian

lobbingu tekst ustawy

projekt zaoe

odrzuci projekt