lingvarum buflopae ale p€¦ · d falec tolog te .lingvarum buflopae ale p vmotozrscnen...

11
D fALEC TOLOG te .LINGVARUM BUflOPAE ALE P vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen ,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein,bestim- mtcs;WQJrt, das eigentlich' j\hrc' bedeutet,Dasgiltofters auch fur ganz\ Sprach- Iarnilien, die neben einigen Einzelbenennungen(rneistens <IIlit. '.expreşsivem' Cll,aţl.k.ter) eincdomillierend;weit.verbreite.teForln kennen. Dasweistauf die rela,tiveStnbi.lttlieser Bezeichnullgenhin.pieEntlehllullgen sind als lj:i.n- zelfălle zu chataktorfsierep, . ... . '.' ..... . Weitverpreitet sindjnden .r o Ilf>all is.c:he n, Sprache.n,.FmaIlen, die aUS lat,spiţqFern, < .1)\ şpicum Neutr. (1.2),ciner ie. Basis *sp( )i-ko_.' pitze', stammen. Die feminine Form erscheint in ţl.llen. westro.maniscben Spq<;hen '.IJ1.it A,usnabme!<1Cş kra:nzosischeIl, das Zllsammcll rniţdeIllJ;lllmănischcn For- mCllktcIlnt,.dicaLlflat.spiSIlWf:prjickgchen". Eîigibt auchandere: Worter,.die mehr ader wenigerbekannt'sind und aus lat. palmes,-iits 'HcbselOD' irn.F'nlll- zoşjşc.hW\ .1l.nd WalI9J1isel\(Il (ielte.unter36) Jat. cqp'itI1!Qrn ':KRpfchen', ca- J?'it'i,a il(1.Fr.anzi5fl\şh(\.n uud.gVz.ischeIl(9.1 }., ,l.2),Igt. test(J'Şeheb", (Hirlt);- schale; EopI' (10) im Franz?sJche.rl stanlIl1Il:!JyeitţreF?rmţpsi:.t19 .un.ic(l: grappe(2l!' !glaIl (37)'jt ..[I!l';Ji'<lJJ38h'sp.qa{11l (q) undsbl!erq(4) . . ' -In 'den geniI a ni sc'h e 11 Spnichendominierell;JerWinf, dieau5 ie. *.kes!:! !* a.ks- .... 'scllarf, .. spi tz.. kat1 tig'tantnle11l1Igl ie fast .eip.iJ1hi tliches 'Yerbripnţgsgebţ. Hden.(4.1.1,--2.L6).E.· 'gibtyi' Al$nahmer.. Ilamlich 'qa .. E lishe; . das.ll?chdieFoiÎrr. head(eigetllch' I{opf')kl1nt(9.2: 1.,·9 .. 2;2) . lJndit.ere·'Y orţerhaf, clie.. en tWdei' diffa ptbeaelltung' Sch3J.e, Hiilse ; I)cl{y.·{engl .. $1rell,··hulls,.pod;,unter2R1.27, •. 28)oder '!{prIl, I{rn:.· Same'. (engl. kerhls,şe'i; .. unter31 :1. 2.1)allfwiell .. Erppil!ormerr:fries.vup(eientlich "Bllndet,!BuscheF: untet 22: 1.),·nl.!1ulllw(Ursprunglich 'Schofţ,Hiilse, Scl.al'; .unter 29). . .•.... . '. '.' . ···ineineitliches •VerbreitllgsgeJ)i?t . bildenin elen' fa vis c hen Spracnen q.l,1.--:-3':1). Terrrlinî, ·die.aus .. st.· •. *lda.'>1l, *koIS'b. stamrncn,i.aus ic. *kel-: *kol-'stechen'; Nurdas Serb:Jkroatis!che keul1t cine weitere Form, vh1l(lai) (unter\24), cUe <nISte."gcl-'dreheb' stammt . .. ,;.*I}enrbeitet aufgrll\ldder.AI1tvrr.lenll\lf die Frnge:}7. tipi408. erstell;ALE-Frage- bogens (Aflas Llnguarum Buropae. Premier Qucs/ionnaire, sons la redaetiou de A. \Veijllen e. a .• Asson, 1976), Das Mlltel'ial wirrI auI rIieEmpfehluug rIesALE--Aussehnsses' (PrăSi- ,e..\lţ; Prof.],V!:ario Alinei). veroffep.tlilill,t. <\u tehnţse",enGriJnd,en .{<0lluţe Ilie lal'te nlcl\ţ geclriickt werclen. - 1 Siehe clie Legenqe,

Upload: others

Post on 19-Oct-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: LINGVARUM BUflOPAE ALE P€¦ · D fALEC TOLOG te .LINGVARUM BUflOPAE ALE P vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen ,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein, bestim-

D fALEC TOLOG te

.LINGVARUM BUflOPAE ALE P

vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen

,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein, bestim-

mtcs;WQJrt, das eigentlich ' j\hrc' bedeutet, Dasgiltofters auch fur ganz\ Sprach- Iarnilien, die neben einigen Einzelbenennungen (rneistens <IIlit. '.expreşsivem' Cll,aţl.k.ter) eincdomillierend;weit.verbreite.teForln kennen. Dasweistauf die rela,tiveStnbi.lttlieser Bezeichnullgenhin.pieEntlehllullgen sind als lj:i.n- zelfălle zu ch ataktorfsierep, . ... . '.' ..... .

Weitverpreitet sindjnden .r o Ilf>all is.c:he n, Sprache.n,.FmaIlen, die aUS lat,spiţqFern, < .1)\ şpicum Neutr. (1.2), ciner ie. Basis *sp( )i-ko_.' pitze', stammen. Die feminine Form erscheint in ţl.llen. westro.maniscben Spq<;hen

'.IJ1.it A,usnabme!<1Cş kra:nzosischeIl, das Zllsammcll rniţdeIllJ;lllmănischcn For- mCllktcIlnt,.dicaLlflat. spiSIlWf:prjickgchen". Eîigibt auchandere: Worter, .die mehr ader weniger bekannt' sind und aus lat. palmes, -iits 'HcbselOD' irn.F'nlll- zoşjşc.hW\ .1l.nd WalI9J1isel\(Il (ielte.unter36) Jat. cqp'itI1!Qrn ':KRpfchen', ca- J?'it'i,a il(1.Fr.anzi5fl\şh(\.n uud .gVz.ischeIl(9.1 }., ,l.2),Igt. test(J'Şeheb", (Hirlt);- schale; EopI' (10) im Franz?sJche.rl stanlIl1Il:!JyeitţreF?rmţpsi:.t19 .un.ic(l:

grappe(2l!' !glaIl (37)' jt .. [I!l';Ji'<lJJ38h'sp.qa{11l (q) undsbl!erq(4) . . ' -In 'den geniI a ni sc'h e 11 Spnichendominierell;JerWinf, dieau5 ie.

*.kes!:! ! * a.ks- .... 'scllarf, .. spi tz.. kat1 tig'tantnle11l1Igl ie fast .eip.iJ1hi tliches 'Yerbripnţgsgebţ. Hden.(4.1.1,--2.L6).E.· 'gibtyi' Al$nahmer .. Ilamlich 'qa .. E lishe; . das.ll ?chdieFoiÎrr. head(eigetllch' I{opf')kl1nt(9.2: 1., ·9 .. 2;2) . lJndit.ere·'Y orţerhaf, clie .. en tWdei' diffa ptbeaelltung' Sch3J.e, Hiilse ; I)cl{y.·{engl .. $1rell,··hulls,.pod;,unter2R1.27, •. 28)oder '!{prIl, I{rn:.· Same'. (engl. kerhls,şe'i; .. unter31 :1. 2.1)allfwiell .. Erppil!ormerr:fries.vup(eientlich

"Bllndet,!BuscheF: untet 22: 1.),·nl.!1ulllw(Ursprunglich 'Schofţ,Hiilse, Scl.al'; .unter 29). . .•.... . '. '.' . ···ineineitliches • VerbreitllgsgeJ)i?t . bildenin elen' fa vis c hen Spracnen q.l,1.--:-3':1). Terrrlinî, ·die.aus .. st.· •. *lda.'>1l, *koIS'b. stamrncn,i.aus ic. *kel-: *kol- 'stechen'; Nurdas Serb:Jkroatis!che keul1t cine weitere Form, vh1l(lai) (unter\24), cUe <nISte." gcl-'dreheb' stammt .

.. ,; .*I}enrbeitet aufgrll\ldder.AI1tvrr.lenll\lf die Frnge :}7. tipi 408. erstell;ALE- Frage- bogens (Aflas Llnguarum Buropae. Premier Qucs/ionnaire, sons la redaetiou de A. \Veijllen e. a .• Asson, 1976), Das Mlltel'ial wirrI auI rIie Empfehluug rIes ALE--Aussehnsses' (PrăSi-

,e..\lţ; Prof.],V!:ario Alinei). veroffep.tlilill,t. <\u tehnţse",enGriJnd,en .{<0lluţe Ilie lal'te nlcl\ţ geclriickt werclen. - 1 Siehe clie Legenqe,

Page 2: LINGVARUM BUflOPAE ALE P€¦ · D fALEC TOLOG te .LINGVARUM BUflOPAE ALE P vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen ,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein, bestim-

R, CAZACU, N, S"UtAMANDU

Nur cine Forrn erschcint auch in. den hal ti s c h e J1 Sprachen (un.tor (2:3) : Iett. uărp« ("apa), Iit, oărţta, GUR einer ie, Basis =uer-p- "drehen, windcn'.

Das Gri ceh j s c h e kerint din Hauptfnrrn sl'ax'i (unter ,1) aus ie. =sieiuţh- 'stecheu' und cine Reihe \(,11. Einze lerscheinu ngen, die ent.weder 'Knpf' (k'fJ'(Jli; 12,1. 12,2), "Gipfel' (korif'i; 13) bedentcn o der verschiedcne Grund- hf:,deutuugrn h aben (siehe <111('h uuter 2.2., 40, iF), ,in, 30),

Unter den iudoeuropăischen Spraehnl1 zeigcn clic k e 1 t i ii c h C 11

cine abweichcnde ,En;(;ţl',inlIng, Es giht zwqi Forrnen in Xf\:;t\)njsdl!,n: penn (t'jgcnt7ich 'Kr.pl';' lmtE'f 11,1,11'.2) 1Jnd lt';Jhadan] (in 'DeckÎl', hadcn' 'San1l'!'; nnter 10), drei ilIl. C,iilischcll :odias, siol, moll (unler 5, 32.2, 41) mit verschie- denen Grundhrodclllnngcn.' Irrr Waliaischen erseheine n clic Entlehnungen am;

d0Jl1 Euglischen (ear, Ile(l(:!.i unter .1.P, 92.3»)l}lnfil((T als die einhdm;schcn \VfirLer: ('ola, pell, IYID{jscn, grawn n.3., 11.'1,25, ;)1.2).

Ein unlersehif.cIliehcs Bile! zeigcll anch clic Zig n II 11 C r s p r a <'"h e n. l'\ebcll dr:n enrhten \V(irLcJ'll: arI. [ka11J, kaJ. [kall] (ans a. ind. k6.rna '.\hr('.'; nutrI' 14) gihths all'di Entldimmge.ii: j'omaifs, [kl'asl1sJ, r0Tn,'[kl'nsosJ (3;1.5) [tUS (kin Sla'"iseheIl,sinL ffr'uxt.a 1 (ul1h>l' 34) ans df1lîl 'Dcntschell

(mit B'e'de:llltmgsiindc'hfrig).., " ,'" 1\fehrn'e Bcnen11l11lgniligibtNi in de,il fi nnn ':·lig ris cIi e 11 Sliti!ch(l1.

Ahl nldsten vci'hreitet.' :sllId <li!l W()rl;ei'.diiatl5 e'lnei' unlJisch:en (irnndform

*pih;ii (eigentIieh 'l(,!pf, IIaupl., Ende') fitammcn' (li'),] 1fi.3). Wi:irl;llf ;ll1it rlerselhenGrundbede\ltung vel'den aUf:h im Ii a s li h c Il (' n un51 fentcr in don w 0'1 g a 'i s cIi 'c n, tii r k i el e h c 11 unt! mI) 'Jl g f\.! i se Ii r'V'Sprachcn: ,CI'- wf'l1tlcl (skh(' UJ1hT 15,1 L:20,2): '." ' ,

Aus cler hislH':rig(' 11' V ,ih'ltc JIll11g e(ehl !1ednr,'dai!3 fiich dic'AÎ'r!]lI'7.ahl'drr Pormcll ;iuf z'Iv{ji groI3r. Grulrpen Y'"ln Benennunrn vcrteHen, mit f,)lgel1der Gruildbedentullg: '.

1., 'seJlai·f.'pitz, 'f}nrnig .. ard ig; star hlig' i lU' Bezu'g aur '\Vor!.,,, uw;.Jn, dcren 'urspfliIlglie.hcr SÎli,l1. 'slcehen" 'die Stcchc11de', 'S[achel' ist ,(ca. 'l?O BeislJ.ie1e, cI. }l. 77,5 % der I?clegţ;) : !lie Gr:lpPcl'i il ·-8; 'i', ' . :" :

. ;,II.'kopf,,lil? i(Jipei, lţnde', (aL 2!lO,Beispielc, d.,Jl'\'!',8 %flâ,neregc); CTruppen,.!).,.O.o i, .. '. o . . '. W'ăhr.cJ\iI de ersfe 'I'YPll5 fili· die> i'n., o e ux :;,C h.en Spradien

.kenmeichl1c!1{f . .fl, .fhlU,t\Lmiltl den i..,v.dl.en J'yp.Uii )lJcis4(1J1S)1l 'dcn idchl- illdoeIJl:'(' .' elim Spl;a:elicTl,Dies.e 'rrei111:.l111g. dic nicl]\. ăbsolu.t ailZlll'.r,h!in isi, }i'it. flU, .spa.cllgt;ographi&r he BerleutulJg :;, das'Verbrcit!lll,gsgt:hie,t .cles .!i.Jeit(,'lns q..ecktsicJ:. mi L S[eu n{jl:dlichs!n ull·OstliţJJ.'sl{ni.Tejlen EtlFoo:p'a& ; dCl'",.,\\ps.,ten, dcrSiidcll. ,up.e! ,d",s ZClltrnm ·unscres1(ontinenfs. gehorcn Zt1l11 ersten Typus. ' o ", , o o , ;ţ ,,: o '. o .i o.

, .Der..rcsUiche Teil ekr BelltlnHungen, darnnLer cinigc mi,L hct.inimlcn J\ushreilu ng o (:r. B. IJ i'irp a, vârpa im Balllschcn), Îllt au f: JHdtrel:e, MI) ti HltiolJB- . gr'uPPcll Zll ycrte.lJen, unter .denen dic ,vichţjgste) folgrmde: siu\l :

III. 'd,rehen, biegen.; Win(!eli' (ca. no Beispide, d" h. ,:3,8'10) lAic 'Gru ppen 21 -··2;> ;

IV, 'J.:Hils(1 Scha/c, Sclirfllp; Dec/({;' ,(8 Bcispielc, eL 11" O;:%)! diciGnll?lell ,:W; ,'" " ",,' . '" .'

V.'F;nr!l, Ţ{eru :S;mico; Fruchto' (L Beiglih,!( :d., II, fJ,a%) : G:rlJppeii 31.-;-jJ,

Page 3: LINGVARUM BUflOPAE ALE P€¦ · D fALEC TOLOG te .LINGVARUM BUflOPAE ALE P vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen ,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein, bestim-

V gl. osm.kyl-cyk ' Grannen, Acheln der f\hr.cn ... Grăten des ,Fisches'. Diminutiviorrn tvonkyl 'IIaar' (osm. kyl'die langen Pferdehaare'),(RĂSĂJ:..lEN, 262).

8. Vgl. arab. eâba! 'Speer', săbal»; stible 'Kornăhre'. sibâl:'Schnurrbart: (WAHRMUND, 874). .

9. Die hier gruppierten Formen .stammenaus einer re. Wurzel *kqp-ul". *- (e)lo- 'Kopf; Pfanne am Schenkel : Kniescherhe', urspruuglich-etw» Scha-'

lenlorraiges'. Okz, cabelh (9.1.1) stamm t aus lat. capitiilutn 'Kopfchen, Kapitel', das eine Dirninutivforrn v(În' lat. capul, -itis 'Kopf, Haupt' ist, Galiz. cabeza

(9.1.2) geht auf lat. capWa ("forma que .sustituy6 acapui ido en el latin vulgar hlspanico" ; COROMINAS,r. 556), eg1. head (9.2.1) auf a. engl. '!zea{ud zuriir;k. Dic un:ter 9.2.2 cnvăhnte Form ist ein Rom posituIT1. Aus(Hm Englischen wurde das Wort in das Walisiscbc entlebnt (9.2.3). .

10. Aus lat:tesiâ, -:ae 'Plattc, Scherbe, (Hirn).schale seit LllciL,vulg': lat; und" romallisch 'Kopf'; WALDE-HOFMANN, 67S:-676). Zutllnde liegt ie. *lekjj-ta- 'Schale' von *tekP- 'flechten, dus Holzwerlfdesgeflochtenen Hauses zusam.menftigen (PORORNY, 1058). ., . !

11. Eret. penn 'tete; Mut, extn!rnite, fin' (HEMON;' 627), \valis.pen (perlM-s 'Ropf, als En<cle, Spitie, Gipfel', fUr ălteres walis. "'cjllei!fIO-S; lfOLDER; II, 966), m. hret. quen; ans je. *ken 'frisch hervokommtin (vielleidit' eigen-' tlich :'sprieBen'). 'entspringen, an:fangeri' (POKORNY. '563-564). . ' ': Bret; penn-ed, penn-ld 'tete de hIe (HEl'vlON, (29) Îst eine zllsammengesetzte Form ; bret. ed 'l)h ; cereale', had 'semence, grainc' (HIlON,238, 367) stamml :tllS ie. *se(i)-'entsenden, werfen fallen lassen ; 'saen'(IJOKORNY' 889- 890). Siehe aueh 30. 32. " .

12. Gr. xe;qlo:A 'Kopf, Haupt ; EtnIe,' Gip[eFaus ie. '*ghehh-el- 'Giebel, Kopf' (POKORNY, 423); clic Val'iantc hf'ala (12.2)bcdeutel 'griU1dc t,ele'.

13. Gr. xOPU? 'GipfeI, 'Scheitel' aus ic. *ker..:; *kereiJ..: 'das ObeTste . am Korper: K.op!; Horn (und gehOrnte Tiere); Gipfel' (POKORNY, 574<--575).'

14. [(an 'Ohr' (vgI. hindi kăn 'ear'), Z11 a. 'ind. karla 'Nil' handle of a vesse!', 'end, tip (?)' (TURNER, 1:13;'WOLF, 11.2)."

15. Bask. ngi 'burllii (ogi biiria) ;Weizcnăhre'. Baski bum 'Kopf, GipfeI, Âllre, Ende,' oberer 0<1. Hauptteil, Ahfang': altfranzlisis'eh, zu }y'rberisth kuof'o 'Rop!' (vielleicht mit dcrGrundbedentung 'Aussehnitt fiiI' den Kopf am f:lt'lnd' 211 arah. qULVlira 'rulldes Loch', 'w"nn nicht 211 ăgyptisch !zrw 'das oben BeCindliche' (l.OPELMANN, I, s.v.): . . ,

. 16. Uralisehe GI'undform : *pii:fJii. Dasselbe \VMt bedetltet in den ost- seefinnic4en Spraehen eigentlieh 'Kupf, Hallpt, Ende" \mţJ(' ist mit dieser Bedeliturig auch im' Kar,,!isc'hen und Livischcn belegt; es 'gibt' Entspre. cbungen auc!i in elen iibrigcn uralischen Sprac.hcn. Esln; :(l1i(ja )pea: vUja

ist Gen. Sg. von. !lili 'Getreide, Ko1'u' j Iiv. piiki isteiue von p7i, LIng. bliza{ej, biiza(o 'Weizenăhre'. ....'.

17. Die uraliscbe Grundform ist *ojwa, mit Entsprechungen in den verwandten Sprachcn: mar. vu) 'Kopf, oheres Ende, Ende; "V,ipfcl, Ăh1'e', lapp. oai've 'Kopf, Gipfel'. Lapp. gor'dne-oai've isi einzuammcngeseţztes Wort (gor'dne stammtaus dem SJ,andinavischcn: vgl.,'s('hwed. korn 'Kom, SalIle,

Gerste'; siehe auch 22.2). . '18. Eni6rtlw., nimo:rdv; prja 'Kopf';.Dk llllter: 18.2 uPcl 18.3 belegten'

Formen sind Komposita :'eniordv., minordv. iaz:' (Gen.; Sg.rQ.;;en')''Roggeîi'

Page 4: LINGVARUM BUflOPAE ALE P€¦ · D fALEC TOLOG te .LINGVARUM BUflOPAE ALE P vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen ,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein, bestim-

tii ---"-'-----------------------------------.------

istallS.dem Russischen .. entlehnt ;.mmntdy.sera :(Gem :Sg.seron') 'Kurn, Getreide' ... (vgl.finrl. sora ,!Kiţ;lsSalld, Kiesf?) ..

1.9. Zugrunde liegt eine Form "!bas'Ko pf', die unter verschiedenea, Vad"

:inten in-den' tiirkis.cheniSpra(jheneşcheint;siewUl'de .. auch.als '" pas ulld"'bal'-c (wegen .tschuw. pa!':i.RĂSÂNEN,64-;:,65.) rekonstrutect (SEVORTJAN,.8.V). Die-unter 1 !:'l.a.1 ".-19.3.3.erwahntcn:. Variullţţ\ll'silld Dimillll.tivfohnen ..

:20 .. Vgl,mongolischlolgoj.lKopf,Haupt·, '(N'adel,Nagel)K opf; Spitze' (ZEBEK, ... 17.1).undmiliirk. lotya .'Ohrenhănge' (HĂSĂNEN,486). Kalm. buudjan tolba. .. ·.Weizenahre'i

21. Aus germ. *ktappd'/Hake.ft (a.fr.grapt."raf,le deraisin',m, b,· neufr. grappe 'petit raisirf;FEW,XVI,357 -+35\:l);,zugrunde "liţ\gt ie. "'ger- 'drehen,}winden.', mik'Laaialerweiterung"!grep- odml<·"'9 re )np-;. inln. nd.. krapp« 'Haken, Kralle' (POKORN.y,385388}.

22. Fries, uuţ: (22.1) : vgI. wipe, uitp, mundartlich nd, verbreitet.a'Bnn- deldd'.Biiscbel,.hesond'etsvon·. Reisigod. Stro,Q, Hede .. etc.' ••.•. {DOORN- KAAT KOOLMAN, III, 557). Van der quastăhnlichen Forrn der unpe 'Ge.., sehosse an der Hafenăhret, vgl. dlin:vippe "'Ăhrc' :z11 wippen {mundartlich auch w.uppen,LVuppen)Jsicl,rschwall1kehd.odetscha:ukelnduhin.und het oder auf-, und abbewegen,' (vgl. !DWB. XIV, 2,.516 -;:, 517}.Zugrundeliegt •• ie •• · .• !Jeip-, * ueibddrelrcl1 ; sieh.drehend, sc4wifiendhewegen'{POI\}ORNY,l131 ,..1132) •

. LLapp •. gor.'dne-gip'po(22.2) isteineZLIsammengese-tzte. Fon:h :gip' po 'Bund, Bih1:d'el' (siehe .(},llcI1)undgor'dm (vgl. sthwed.korn'Korn,Same,Gerste; vgLauch 17);beideiWt;rter;ausdemSkandinavischenenHehnt:

23. Lett. văi'pa IĂhte, Schlegelam Dreschflegel;gdlochteneLederpei- tsche'j lin. /}arpaLĂhre' :geh5renz.u 1iarplJU'durchloehern, .. st§ichern' (FRA- ENKEL;II, 1202). Zugrunde liegtic. *{lcr.'wcndel1"drehen. aiegen',mitpi- Erweiteruug * Lwr-p-, * w··ep- ' drehen, winden': litS 11 er.rHzl,i verpti (lett..; verpt)'spillnen\ ··E:ntwicklungzu· 'drehendschleuderll,werfe.n,luslasse.n'

(ROKOHNY,1156). ' . 'f' M,.·Ursl.*vo1tb'Ăhre' (SKOK;·HI,\609.c..c.6'10), aus ie. *!,lel;.cÎn'Wotten fUr. '}Iaar,WoHe', muc.h.<'Gras,.Ăhre,:Wald'; Be.ziehungzn.ie. "'tll- 'drehen' ('Krallshaar';u. dgl.) oderie.*lrel 'rciHen. rupfen' istmogIicb(POKORNY, 11 aH); lnderi,StandardsjJraehe: ser ba kr; vlal'tigedesher aes'. .

25. Walis. 19wysen 'car of corn' ; vgl. walis. igwgs 'ftihren'(a .. ir.diluş. 'Anfang'),zu. *lo-'lJi$SllS, ·au&ie. *llid-lus.;*11(e)di", *11eid- 'dreheli, biegen', Erweiterung.von*{Iei",ds.i nnd 'aur elwas Ipsgehen' (POI\iORNY,1123 ........ 1126).

26. Germ. *skaljYli, *skalje,ilJ.. eriglJscell: !Hiil$e;dvluschelschale', ausde.' *slql:-L 'ŞGllgiţln:.(ODEţ,:,.81. ;i KL UGE-MlJZK.A, 633;.POI{OIU'JY/923 - 9.P); ygl ... 3;,A7. _"

2!7/ EI).gt hllll{tnunclartlich).'slleU ·of pease andbearns' .: a.engl .. hulu von helan 'cover' (ODEE, 451); zugrunde liegt ie. "'kel- 'bergen, verhillkn', (pQKORN.y, :553); vg1.3, ,26.

28. Ehgl. pod 'Hiilsie,Sehale,' SeMte' «pol+coâHOLTHAUSEN, 136) ; 'seed-vesseI cWlegl-lmiuousand crucifet'Q us 'plants' ("proa. backfformation from dial. podware, podder, of unkn. origin,whichsuc:ceded.to +wdware (see coţi)''' .QDE:E, 691). .. Vgl.,St,eIlg. coţi 'l)us.k' (rn,llngartUclljin pe(lscodJpea-shell'), coc{ (d}L1:lag,.syrip, huh:vora.eJlgl, .eod':Şack, .Tşclle' zu ie.*g!!ll-.',qi!fgen, krilwmcn,wi:i1b9P.' ,.I.llt.penţ$;leJ;)Y.eiterg1Jg; "'ge;u(J.. (POl<,OnNY, 33':- 3)..

29. M. nl:.:hduwe'·SITh6te"LbIiilse,· Schale'; UtsptUllg unklar.

Page 5: LINGVARUM BUflOPAE ALE P€¦ · D fALEC TOLOG te .LINGVARUM BUflOPAE ALE P vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen ,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein, bestim-

, 3(J. ZUSOIUll1C:ngesetzte Fonn: bret. lw'[oit'. Zll t6gă"Deeke', aus ie, "'tugii 'Bedeckung', werter aus eluer \V:nl'zel it:, *(s)leg'.di'clwn' (POKOHNY, 10l:}); 9reC fwtl, h(rden' Samtt' amtie. *,e (i)- ' snen; (siehe aueh 11, 32).

:L.'Engl.' k,ernilllhe h lCiy tiC a s<'ecl (e. g. ofwhe.at, de.) within its husk' (,SWD:; .1.1S0): starrHlltau5 Ivengl. C!jnld"Kern' diseiueDillljuut:ivflJrm zu o. engl. eortu IKofU; Ker'ix' ist. Zugf:ll1lde Hegt .ie. *ga-, *gaa-, '*gre- '!llo!'sch, reifwerdcn, iilU:l'n': .aucll, hesoilders in Bltdllugen ·mit. Formans'-Ito-,'Kern, Kei'Jl'; IlOHltln<il: i(', .. ;*g!-jw-in 'H.f'ibe:f:rucht,Korri' .. Fnr walis.gruwn (a. il". grăn) 'frains of corn, roe (cf Iish)' (Sg. !JJ'ollym) Et xiiie Entlf.'hnung aas dem

lati !JNÎlţlllllnidtt cr,veislich(POKOHNY, 390·- 3n). 32:. Engl. seedstmnm,f;· ;llIsa. engr. sud 'SQme, \,'.on a.,engl. s{iwQn 'săen! (gtrll1.saejan 'să(n'); găI..sio[ausa. iLsU :Smne' (ilO. *s(-lo-r Zugnmde liegi' ie. *se(i)- 'săen'. HierZll gehi'il'ell·aw.ch hrct. "ed" .. ilad,' Jwden 'Sa.mt' (skhe, 11,.·,3(). . 'i:: id33:Vgl.oss .. iJefsÎn9yn Adj. 'vollÂhr('n, fl'uchthriugeud' (nLLER, 1,

236) . '34, .. ';:;int.{l'Ilxta 'H,orn' <dt. Frw:ld WOLF, 88).

35. Permischen (odei vielleiCht· finnisch-permischen) Ursp1.U1gs.Die (fiunisch-)p-ermisch'.\ Grimdfmm: ·*.eppe,. mit.Etitsprcchungen iri eren V(OJ·· wundten Sl)]'ucl1en;(VJilfi.ht'ppi 'Knopse"KnopL; Verstopfllng; Widerstand').

3fi. Ie.tţpel'J-, "'plii:-. hreitulld flach, ausl;l"dtt)l;l; mit .m-Forrhans: *pekJ1nă. (p{Jică), Bel!.' Des. 'flachc Hauc!! (POKOHNY., 805·"· 806). Die im Franz()sischen LUt-d; \Vallonisehenbelegten Formen stalhmenaus·lat.. palmes, -itis 'Rehseho, Wpinstoek; Zweig' :(WALDE-HOPMANK, 240).

37. Iei *[JLCI; *g ţ.!lă, 'nrspri.inglich 'Eichc', nul' iu Ahleitungen mit dt!!' Hedeutung 'Eichel' .erhalten; Erweiterllu;:r .-Îl-d.:. ·in lU't. yliins, ylandis:' fI'. glan(t (POKORNY, 472).

'. :38. It.mura· 'cumul·) d1 phtra' ;."da uua temulUed,iterraneo .*mor(r:)(t' (DEVOTO-OLI, 14:")2). Vgl. fL lTlO Il rre 'tete' von *mUI"r- 'Shnauze' (1. 'musseau, geniu' ; 2 .. 'rocher pro6ninent'; ,'fas depiclTl\sdans un champ'): "AlteI' und Verhreitllng spft'l'hetl dafiir, daH. cin vor;Tiimisches Wott vurliegt" (FEW YI, 3, 231-237). Vgl. auch RE\V, 5t.î7j a: *lllnl'a 'Steinhaufe' : vor:ro- mische Crsprung·.(eiIl.Ztlsilmmllh[\ng miE J11urru 'Sebnauze', '.MatU' ist;aus- ges-chlnssen).

3R VOlll lat. "'baba 'Geifcr' (nEW; 853) ; ;,dcIlat. .vg; "'baba, \'Oz c:l\pre- slvu: ereada: pOl'.e:1 hnguaje. infantil [ ... ] para expl'esat: dbabeo .. mezcladocon balbueo, de ros"nirlos ·peqtl,.eIlos" (COHOMINAS,I, 35(3).

40.' Y g1. ou'tO'ou),t&,x!)"riJ'/,LiX, '\"d),rt 'VOgdmlsl', nmguugssllrachlieh (DElVIETHAKOU, V, 4092; IX, 7326). Etymologie unklar. Zugl'unde liege ehlc postklal\sischFol'ni X6"'\\Nc( (,= ax 6ocArt) 'Abfall,; Spl,'eu' (vgI: ANDH 1- OTE, 171). .

41. Gal. mall' Spreu' : a. il". *uwldo-, aus ie .. "'mel·· 'zermalmcn, schla gcim, Illahl'elJt, sp.c:zhIlKorFl, *mel-d-:'weich' (POKO}i{,N'l 710--718) ..

42. Au!), fim!. o[l.i ' Stroh'(vgt enwrdw.olgo' Strohhahn'). 4lL Ans schwed; griis' 'Gras'.

:H. Ableitungsform'von sp. Slle!(1, dieaus lat. solam 'bd,<le, fondo, suelrl ; tierra eu qttti'seviVc' stammt(:COH01\UN'AS, IV, 2H9);' zugrunde 'liegt ie. *Stwl-, *slll- '}uOs6hle, aLlch Grundlage, :Unterstes' (davon lat.sălea 'Sohle' und S61Il111 'Bodtm:, Grull,df1iiche, ;FuBsohle') (POK0HNY, 10<16).

i

Page 6: LINGVARUM BUflOPAE ALE P€¦ · D fALEC TOLOG te .LINGVARUM BUflOPAE ALE P vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen ,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein, bestim-

113

45. Altgriechisoh b-!;o:voc; 'gekocht, zum Kochen ge9igllet' (daraus.neugr. 'flXvoC; , der gcrăstet wird' und ncugr. y&v"f) "Weizen"), VOllE:yw'kochen, sieden ' (FHISK, I, 601--(05) aus ie. =eph- 'kochen' (POKOTINY, ,:325).

46. Vgl. pers. sombole "Stennhild der JllngfI'au (Il'ierkreiszeichen, dem 6. Mo nat des iranischen Sonnenjahres entsprcchend) ; Ahre', sotnbol 'Hyazinthe; (ubeitr.) Haare eiuer sch onen Frau' (Junker Heinrich F.J. und .Alavi Bozorg, Persisch-deulsches tV ărterbuch, Munchen, 1966, 4:31).

"17. Keine weitcre Etymologie. Firul. făhkiipiiăisteineZusamrnensetzung vo n i ăbk ă "Ăhre' nud p ăă 'Kopfv.Haupt, Ende' (siehe 16). 48. --58. Etymologie unhek annt,

LEGENDE

1.1 1.2 1.:3 2.1.1.1 2.1.1.2 2.1.2.[

2.1.2.2 2.1.2.3 2.1.:U 2.1.3.2 2.1.1 2.1.:, 2.1.!i :2.1.7 2.1.8 2.2 :.1.1.1

3.1.2 3.1.:) 3.1.4 :U.fl

:3.2.1 '.1 <) ') .. } ..... - :1.2,3 LJ 4 5 6 7 8 9.1.1 9.1.2 0.2.1 !J.2.2 (J.2.3 10 11.1 11.2 [2.1 12.2

it. spiga, kat., sp., okz., port. espiqa, schwzr, [epj'a] tr. ept , il. «ptqo, rum. spic dt. [sJl'igAj (in Norditalien : entr. aus dern It.) dan. ales, tăr, ales, f'ries. aaks, Isl., scnwed. ax, norw. aks schwcd. axa <Il. ahre , aliren, dt., lux. ăhre, engl. ear , ears, rries .. ier, nl.aar, are (mundarfllch), ost. iiflrm, sehwzd. dl!l'e t'ngl. l,a/' of' wheat, wheal-ea[ engl. car of' corn, nI. leorenaar schwzel. iiri schwzd., tyr. il/i cit. arclten rIt. aclta, deha, ăCher, sehwzd. [ehJrl tit. aChel fiun. alesi, laJlfJ. 'aksc (enL!. aus <lem Schwect.) walis. ear, ears (entJ. aus dem Engl.) gr. ay'ani l bulg., mak.. serbokr., slovak., sloven., tschech. le/as, poln. lr:los, Mos, ukr. leolos, wruss. leo/as poln. lelosek, russ., ukr. /('0/0801.', kUJasle, slovak. klâsok poln. klosko (Neutr.) sorb. Ieuska clllordw. koloz, mmordw. kolos, rom l.kl'aso,], rOHlaits. [kl'uslIs], ung. l:alasz (Entleh- llungen al!S den sl. Sprnchcn) alh. kalli alb. kashlf alb. [kAl'ixu] walis. cola gr. sl'ax'i gii!. dias tinu. terii kurbalk. k" Ule y11" mall. sbula (eut!. au;; d.nl Arab.) okz. cabelll galiz. cabeza cllgl. lzead, ftead, heads (PI.) engl. lzead of com walis. lzeari (eut!. aus dem Engl.) 1'1'. li'Ie bl'et. penn (NIask.), walis. pen bret. penn-eri, penn-cd (Mask.) gr. k'ro,f"aU gl'. k'ef'ala

i

1

8 - Liugvistică

Page 7: LINGVARUM BUflOPAE ALE P€¦ · D fALEC TOLOG te .LINGVARUM BUflOPAE ALE P vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen ,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein, bestim-

114

1:1 14 15.1 15.2 16;1 16.2 16.3 17.1 17.2 18.1 18.2 IIU 19.1 19.2 19.:3.1.1 19.,\.1.2 19.:3.2 19.3.3 20.1 20.2 21 22.1 22.2 2:1 24 25 26 27 28 29 30 31.1 31.2 32.1 :32.2 33 :34 :,5 :lfi :37 :18 39 40 41 42 43 44 '15 46 47.1 47.2 48 49 50 51 52 5:1 54 55

B. CAZACLi, N. sARAMANDU

gI;. kori]'t. (unica) rl.[klolryJ,kal. [kăn] hask. ogi burua bask. ogi biiri a estn. (vilju)pea, f'inn., wot. piUi, Ingr. pă, ung. fej, {t, vep. p ă, wot. paii Iiv. piila ung. .tuuaţe], bliZafii mar. uu] lapp. gor'dne-oa'ive emordw., mrnordw. prja emorrlw. roz! prja, rozen'<pt ja, mmordw, roz' pr â mmordw. se-l'a prii, seron' prii kum. bas (mundart lich) tatar. [ba i"iJ (mundartllch) haschk. b§([k, karalm., tatar. basak, turk, [ha 'ak] turk. [b'a,akl nog, musak tschuw. pni al: kalm. buud jan iolha kalrn. zernan tolba 1'1'. grappe (unica) rrles. DUP lapp. (jo/"dne-(jip'po lett.va/pa, vapa,Iit. uârpa scrhokr. »tat , lai (mundartlich) walls, lyw!Jsen engl. shell (unica) engl. buits (Pl.) (mundart llch) (unica) engl. pod nl. hUl1LV bret. [t'ohaddn], [t'Jh'Ad<ln] engt. kernels (P 1.) walls. grawn (Pl.) engt. seed găl, s201 OS8. [Jer J 'ir] sint. [truxta] (entl. aus dem Dt.). (unica) komperm.. komsyr. ,!ep fI'. paume, wall. [pam], [p'5t], [pom], pot] j"l". gland (llniea) it. Im'al'a] (unlea) sp. baba (unica) gr. kouls'oulla găl. moll (unica) lupp. ual'(jiÎ (unica) lapp. grasse (unica) sp. solera (unica) gr. ps'ani (unica) tat. s Y'!lb y'l tinn., kar. tiihkii, ingr. taMi, wesp. t' iilzk, wot. iăhtll nun. tiiflkapiiii Iapp. [k'uot't'a] (unica) gr. psips'ini (unica) gr. bEk'okono (unica) udm. jyr kab. §C'JlllYZ ad. fy."x'e tschetsch. kan ll.bas. cx"a

Page 8: LINGVARUM BUflOPAE ALE P€¦ · D fALEC TOLOG te .LINGVARUM BUflOPAE ALE P vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen ,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein, bestim-

!D.IE . KAR'I . ,,2'.liRE: (ALE) 115

nwar. llor, aud. [i'ol'a],.botl. [g'ara], ghod, [I'ala], tind. e'ara}, bagw .• karat. ['ara], achw.v Lses. [),::l.'ara], tseham. ['ă], gin.{'aJj,ala], bescht. [i,:lowa], chuns. [10.) 'ora] , chwarsch, (k;)'ala), lakk. ă Lal], lesg, ru, tab. klul dal'g. [u!Ji,artsch . [Iokb] ugh. [k Jet)]. rut. [gIt?},. tsach. [mt J J [kelne Antwort]

Abkl1rzUngen

Sprach{amilien urui Sprqchgl'uppen

Ah abchaslsch-adygel.sch Al albanisch. Ar arabisch Ba bnsklsch El baltlsch C keltlsch F ostseerlnnlscn G germanlsch GI' griechlscn ! Iranlsen L Iapptseh

M mongollsch N nacho-daghestantsej, P permisch R romanisch S slavlsch Sa samojedtseh T Turksprachen Tz Zlgeunersprachel1 U ugrisch Y wolgalseh

erza"moI'd",inisc (V) engllsen «(X) estnlsch (F')

flirOisch (G) flnnfsch (F) f1nniscll-permlsc

tranzosisCh (R) ./ friesLch (G)

găHsch (e) galizisch (R) germanisch ghodoperisch (N) glnuchisch (N) griechlscll (Gr)

indoeuropăisch indisch lnguschisch (N) ingrfsch (F) !.ranfsch !.risch (e) lslăndisch (G) 1talienisch (R)

kahardlnisch (Ah) kalr(Tz) kaltnUckisch (M) karellsch(F) karafmisch (T) karatinIsch • (N) karatscbaivo-balkar.l.sch (T) katalanisch (R) kClIlii-permjakisch (P)

emordw. engl. estn.

giil. galiz. germ. ghod. gln. gr.

tăI'. tinn. finn.-perm. tr. Irles,

le. ind. ing. ingr. iran. irisch IsI. it.

kab. kal. kalm. kar. karaim, knrat; karbalk. kat. komperm.

cl!Ullsjşch (N) ehwarschlnlsch (N)

dii.niseh (G) t1i;1rginlsc4 (N) dentsch (G)

hagwalallsch (N) buschkir!sch (T) basldsch (Ba) beschtlllisch (N) hollic111sch (N) hl'clonisch (e) JJul garisch (S)

Sprachen unâ Dialekte.

nhllsinlsch.(Ab) nhchasisch (Ab) aChwacHlsch ,(N) aclygeisch (Ah) nl tengliscli nltfranzosisch aghulisch (N) angelsâchslsoh ulthochdeutsoh altincliseh altirisch uJbunlsch (,'d) ancUsc!t (N) nltllorclisch arahlsclt arllja (Tz) urtscllinisch alts(ichsisch flwarisch (N)

atras. ahch. achw. ad. 0.. engl. a. tr. ugh. ugs. u, hd. u. imI. a. Il'. alb. aud. a. nord. 'Il·ub. arI. Ul'tscIL a. siichs. awar.

bagw. basehk. hasIL bescht. hotI. lJl'et. bnlg.

clmns. chwursch.

dăn. darg. d!.

Page 9: LINGVARUM BUflOPAE ALE P€¦ · D fALEC TOLOG te .LINGVARUM BUflOPAE ALE P vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen ,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein, bestim-

B. CAZAGU,N; SARAMANDlJ

(P)

zigcuuerisch

nussisch {!-î) rutultsch. (N)

walisisch . (l'J'mrisel1) " (C) wl1110nisch '(E) .' wesplsch (Fi sielze mansi wotisch (F) siehe lldmurtlsCh w elssru;'iscl,l( S)

ungarlsch Lll'aIisch usrlavisch

taliassaranisch (N) tatlsch (1) tatarisch (T) tintE (N) tsuchurlsch (N) tscharnalal (N) tschechlsch (S) tschetscheulsch (N) t schuwassisch (T) tsesisch (N) turktsch (I') t y rolisch (G)

samnjedisch. .. (Sa.) sardisch(H) . schwcdlsch (O) schwcizerdeutscn (G) schwcizerromamsch (R) serbokroatlsch (S) SI11U (Tz) sluvisch sldvakisch (S) slcvenlsch (S) sorhisch (3) spanisch (E)

tab. tat. tatar. Uriel . tsach. tschum. tscheeh. tschetsch, tschuw. tses,

wotjakisch wrUSS.

v'llglat.

, russ.

sam. sard. schwed. schwzd. schwzr, serhokr.

"sint.:,. ;.: sI. slovak. sloven. sOl'h, sp.

ITERATUR

rmnaniseh rum (ri) rornaitsya l'Uln1inis('.h'

nlederdeut sch ncufranl,ot>îS'c!t ' neugrtechisch Il lederl ăndlsch 110gai

lakkisch (N) Iapplsch (1,) Iatemlsch Iesgtsch (N) Iettlsch (El) Iit-iutsch (El) Iivlsch (F) Io vari (Tz) Iuxemburgtsch

okzital1iseI:'<r:) . osmanisdl eI'Y ossetiseh (1) 5stern'H:hisch

malteslseh m anst (wogulisch) (U) mari (t.schcremlssicsh) ('1) mi ttelbre tonisch mtttelfranznstsch mnkscha-mordwlnîsch (V) mtttelniederdeutsch mi ttelnlederlăndtscn mordwiulsch (V) mlttclturktsch

'k(YinhsYl'Janisch (P): kmnî.icWsch,'(T) kyrnrfscn (walislsch) (CI

nag. IlDI'W.

OS8. est.

OS111.

pers. poln. porI:.

riilu!'orn. rOIn.

rorn romaiis. l'um.

mak. mall. m ans. mar. m. bret. m. rr. rnmordw. rn , ud. m. n!. moruw, ru. turk.

nd. neuf'r. neugr, nI.

kyrnr,

lakk. Iapp. lat. lesg, leLt. !it. liv. Iov. lux.

ANDHIOTE

eOHOl\IINAS

DEMETHAKOU

Alleldoţe,.:N. P .• Elym'olrigiko lexiIw les koines >!vc()ellenNces, deutel'e' ell:dosl'" Thessalonikc, .1967. COron:tlnas, ... Ioan, Dicciqnctl'io Critica EiimolugicoCle /tlI"fTliJua Castel/ana,

'.M:;ţddd./;B.etn, 197&,,,.' . [)(l!nc'lrEtkoll,iDemetri@s;·B., ll-lef/a Lcerikon les llellenikes Athenai,

Oli,Giall earIo, Dizionario deUa''ElftiJha italiana,

Page 10: LINGVARUM BUflOPAE ALE P€¦ · D fALEC TOLOG te .LINGVARUM BUflOPAE ALE P vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen ,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein, bestim-

Walde. A., Hofmaun, J. R, Lllfeinischcs el!]mololJisches Wihierbllch, 4. AufL, Heidelberg, 1072. \Volf S. A., Grosses Worlcrbuch der Ziilclmcrsproche, J\-1annheim, 1 UGO. Zebek, Schalol1ow, Alongo[iscl!·dculsc!ics iVijr{erbuch, Leipzig, 1 Ur.1 .

10G2 ln58. ObUetjufskie

(fer deulschcn l\usgabe V(ln

Doornkaat Koolmaruv.L. ten, Wi5rferbl1ch der ostîriesischcn Sprochr, etyrnologtsch hearheitet von ... , Wiesbaden, 1965 [Ncudruck dcr Ausgabe VOI1 188-1, Band Grlmm; Jac6b imd Wiln,elilli"J)'lrut.1/::hes W87'i'P,'i11if,T1" LClpZ"g, 1&69. Wâttbll fg,WfllIerV6iJ, Prdnz!5iischdetyino{og isclies Bonn, 1928--· Frâenkel, Giltt In ţJ, CIi, Frisk, Hjalmar 1972t97.'3, Heln6h, 1970.

Holder;' t'llftcd, A U,c'eltischft SpTahsât,·Lipzlg;.}89HW'1 -'- Holthauscn , Ferd., Etll-nologi$ches 'WiJrlâbllch de!'

2., AllfL,).cÎpzig, W:2]"" Holthausen , F.', ;!llenglisches eiţţmoloqisches Worlerlmch, Hcldelberg, 193·1. Kluge , Friedrieh, Etţnnotoqische» Worlerbuch der dcntsclieti Sptache, hearb. von \V. Mitzka, Berlin I New York, 1975. Lopelmann. IVI., Elymologiscl1es "lciirterhuc1z cler boskisrhen Sţnache, Berlin, 1968. Macbaîn , Alexander, L. 1.. D., An EllJlTlological Diciionat ţţ (0/ the Gaelic Laruţuaţţe, Clasgow, 1982 [Photolitho Reprint of 2nd ed, (revlscd), Hll1J. Maclennan, Molcolrn , A Pronouncinţi anâ Efll/llolo(fico[ Triciionarţţ of th« Gaclic Lotuţuaqc, Aberdeen, 1979 [Photoltthogrnphic Hcpro duct Icn of the Flrst Edltlon, 1925]. Mlller, Wsewolnd, Osseliscb-russisch-deulsches Wărlerlmch, Lrnlngrad 1927. On înns, C. T., Freldrichsen, G. W. S., Burchtlold, H. 'V., The Oxford Dictionorţţ of Enqlisl: EliJlIlolo(!lJ. 4 th cel., Oxford, 1969. Pokorny, Julitls, Indogermanischcs e1!lTTIologisches WiJrlerbucll, Bem! 'vHîncl!en. 1950-·1969. , Răsăn€n, Martfi, Vers1ICl! cines efymologischen Wăriabucbs dlr Tiirkspra- chen, Helsinki. 1969. " :lfeyer-Liibke, \V., ROlllrwisches cl1)mologisches Wiirferbucl1, ;;, AurI., Heidelberg, 1972. Orton, Harold, o.a., SnrIJcll of En,qliscb Dialccls, Scvortjan, E. V., Jnimologiceski} slovar' tj11rskichiaziJkor'. i 1Ile'Zljlll'skic OSnOD!! na bulwll ,B;, Moskva, 1978. Skok, Pefar, ElimologiJski rJd:nik hmafsk0'l0 iri srpslu),qa JCfko, Zagreb, HJ71-1973. Siebenbiirgisch-siJchsisches Worterbl1ch, bcsrbdtet von Adu!f SChulerm, 1 (A-Cl, Berlin nnd Leipzig, 1924, Tllrncr, R. 1..., A Comparaiiue DiclionarlJ of the 1ndo--.41'llw1 LunguCi[!CS, London, 1966. Wahrmul1d, Adolf, Handworlcrbnch der arabischen mul Spracl!e, Graz, 1970 [lIHverănderter Nachclruck cler 1898, Il.

WAHRMUND

SSW

SKOK

TURNEH

WALDE- HOFMANN

RAs.\NEN

POKORNY

ODEE

WOLF ZEBEK

MACLENNAN

M/I,CBAIN

REW

SED SEVOHT.JAN

HEMON

MILLER

FEW

FRAENKEL

HOf;DER' HOLTHAUSEN

ItdLTHAuSt

DOORt\KAA.T KOOLMAN

FRISK

KLUGE·MITZKA

L(JpELMANN

D\VB

Page 11: LINGVARUM BUflOPAE ALE P€¦ · D fALEC TOLOG te .LINGVARUM BUflOPAE ALE P vmotozrscnen 'Eî'klifrllngen ,.Mit weujgeuAuslal1I:o'nbesjtzend.leellropăischen Sprachen ein, bestim-

B.

HARTA 'SPIC' A ATL4.SULUI LIMBILOR EUROPEI (ALB) REZUMA!'

Cu puţine excepţlhIlmblle ClIfOPCnc cunosc. fie.eare in partc.>. un singur tcnneupentru a denumi 'spicul', fapt care relevă vechimea şi stabilitatea denumlrilor. ',. ,J)0ll,ă .. mo ti vaţ ii,.de bază stau la originea majorlt ăţt) denurntrllor (87,:3 % dlnrtotnlu] atestărllor) : ," M, 'ascutit, .tălos , .ţepos, spinos', tip caracteristic litnbilor.Lndo-europene (de exemplu, denumirtle romanice care provin din lat. splCa,i$plcum,avln.d la haxă o rădăcină Iudo-europeană cu sensul 'ascutit, ţepos'j.: .: ',' ., .:

'b) 'cap, capăt; proeminenţă; virf', tip caracteristic, in general, limbilor neindo-europcn« (d exemplu, denumtrlledln-Ilmblle turcice, avmdIahază o formă *Pas 'cap').

Pe baza acestor două mari grupe de denumiri, se poate reconstltui un prototip comun, cu sensul 'proeminenţă.a,seuţită', care trebulecunsiderat motlvatta originară a termentlor ee stauIabaza numelui 'spiculul.' din Ilmhlle europene actuale,

Institutul de Fonetică.$( Dialectoloţţie .AL Rosetti" Bucureşti, str. Take Ionescu, II/'. 2;3