Lichaam en zelfbeeld  Voor  een  gezonde  seksuele  ontwikkeling  is  het  essentieel  dat  leerlingen  een  positief  zelfbeeld  ontwikkelen  en  tevreden  zijn  over  hun  eigen  lichaam.  Niet  alle  leerlingen  hebben  voldoende  kennis  over  de  functies  van  hun  eigen  lichaam  en  sommigen  kampen  met  een  negatief  lichaamsbeeld.  Met  name  pubers  zijn  gevoelig  voor  ideaalbeelden  over  uiterlijk  en  het  lichaam    

Waar gaat het thema ‘lichaam en zelfbeeld’ over?

Vanaf de geboorte ontdekken kinderen hun lichaam. Rond de vier jaar gaan ze zich vergelijken met anderen en worden ze zich bewust van overeenkomsten en verschillen. Vanaf de puberteit tot de adolescentie doen zich de grootste lichamelijke veranderingen voor.

Relevante onderwerpen hierbij zijn: verschillen en overeenkomsten tussen het mannelijk en vrouwelijk lichaam, de geslachtsfuncties, veranderingen in de puberteit, schoonheidsidealen, invloed van media, en cosmetische ingrepen.

Welke vragen hebben leerlingen over dit thema?

Leerlingen onder de 12 jaar vragen bijvoorbeeld:

• Waarom  hebben  jongens  een  piemel  en  meisjes  niet?  • Krijgt  een  jongen  later  ook  borsten  of:  krijgen  meisjes  een  piemel?    • Is  het  stom  dat  ik  als  meisje  liever  voetbal  dan  ga  paardrijden?    • Mijn  vrienden  lachen  me  uit  omdat  ik  als  jongen  graag  lang  haar  heb.  Wat  

moet  ik  doen?    • Van  al  mijn  vrienden  ben  ik  de  kleinste.  Ga  ik  ooit  nog  groeien?    

Leerlingen boven de 12 jaar:

• Door  deze  puistjes  krijg  ik  nooit  verkering!  Wat  nu?    • Al  mijn  vriendinnen  dragen  al  een  bh.  Ik  nog  niet  en  ben  al  15!  Is  dat  

normaal?  • Krijg  je  een  natte  droom  doordat  je  teveel  aan  seks  denkt?    • Is  mijn  piemel  niet  te  klein?  • Ik  krijg  een  erectie  als  ik  naar  een  meisje  kijk,  is  dat  wel  normaal?  • Moet  ik  mijn  schaamlippen  laten  aanpassen  als  ze  te  groot  zijn?    

Aandachtspunten bij het lesgeven over dit thema

Leerlingen onder de 12 jaar:

• Ieder  lichaam  is  uniek  en  bijzonder.    • Je  bent  de  baas  over  je  eigen  lichaam.  Niemand  mag  je  ongevraagd  

aanraken  of  zoenen  als  jij  dat  niet  wilt.    • Het  is  belangrijk  jezelf  te  leren  kennen  en  te  weten  wat  je  kwaliteiten  zijn.  

Het  is  fijn  je  goed  te  voelen  over  jezelf.    • Iedereen  heeft  zijn  eigen  schoonheidsidealen.  Niet  alle  jongens  en  meisjes  

hoeven  er  hetzelfde  uit  te  zien.    • Niet  alleen  je  uiterlijk  maakt  je  speciaal;  je  bent  ook  bijzonder  om  dat  wat  

je  doet  en  kunt.    • Jongens  en  meiden,  mannen  en  vrouwen  in  de  media  worden  vaak  

opgemaakt  en  extra  mooi  in  beeld  gebracht.  ‘In  het  echt‘  zien  ze  er  minder  bijzonder  uit.    

Leerlingen boven de 12 jaar:

• De  lichamelijke  veranderingen  in  de  puberteit  kunnen  gepaard  met  onzekerheid,  schaamte  en  verlegenheid.  

• Iedereen  verandert  in  zijn  of  haar  eigen  tempo.  • Persoonlijke  hygiëne  is  vanaf  de  puberteit  belangrijk.    

Onder invloed van hormonen en op basis van uiterlijke kenmerken ontstaan seksuele gevoelen. Zelfbevrediging is een manier om de eigen seksuele gevoelens en het eigen lichaam beter te ontdekken en daarbij prettige gevoelens te ervaren.

Lespakketten:

Behandel dit thema bij voorkeur binnen een breder lespakket over seksualiteit. We adviseren het gebruik van geïntegreerde en samenhangende lespakketten waarin de verschillende thema's met betrekking tot relaties en seksualiteit in een brede en doorlopende leerlijn wordt aangeboden. Lees hier meer over bij Educatie.

• Basisonderwijs: Relaties & Seksualiteit, vier leskaternen (groep 1 en 2, groep 3 en 4, groep 5 en 6, groep 7 en 8).

• Voortgezet onderwijs: Lang Leve de Liefde, versie voor onderbouw en versie voor bovenbouw.

• MBO: Lang Leve de Liefde, Love & Sex, Les(s) & More