Yağ tavsiyesi

Ürün dokümantasyonu

D 5488/112-2014-1.3

Basınç sıvıları, vizkozite sınıfları ve kullanım

2/13 D 5488/1 - 12-2014-1.3 © HAWE Hydraulik SE

© by HAWE Hydraulik SE.Açıkça izin verilmediği sürece bu belgenin kopyalanıp çoğaltılması, içeriğinin kullanılması ve iletilmesi yasaktır.Bu kuralların ihlali para cezalarına tabidir.Patent veya faydalı model tescili halinde tüm hakları saklıdır.Ticari adlar, ürün markaları ve ticari markalar özel olarak işaretlenmemiştir. Özellikle tescilli ve hakları koruma altında olan adlarve ticari markalar söz konusuysa, bunların kullanımı yasal düzenlemelere tabidir.HAWE Hydraulik, her türlü durumda bu düzenlemeleri işleme alacaktır.Basım tarihi / doküman oluşturma tarihi: 12.09.2017

© HAWE Hydraulik SE D 5488/1 - 12-2014-1.3 3/13

İçindekiler

1 Basınç sıvısı seçimi.................................................................................................................................... 4

2 Madeni yağlar............................................................................................................................................ 5

3 Çevreye duyarlı basınç sıvıları..................................................................................................................... 6

4 Zor alev alan basınç sıvıları........................................................................................................................ 7

5 Özel sıvılar................................................................................................................................................ 7

6 Viskozite sınıfı.......................................................................................................................................... 8

7 Hidrolik akışkan saflığı ve filtreleme........................................................................................................... 9

8 Kullanım süresi.......................................................................................................................................... 9

9 Basınç sıvısı değişimi............................................................................................................................... 10

10 Contalar...................................................................................................................................................10

11 Basınç sıvılarını ve hidrolik komponentleri depolama.................................................................................. 11

12 Üretici adresleri (seçki)........................................................................................................................... 12

4/13 D 5488/1 - 12-2014-1.3 © HAWE Hydraulik SE

1 Basınç sıvısı seçimi

Bir hidro tesisin işletim davranışı büyük ölçüde kullanılan basınç sıvısının kalitesine bağlıdır.

Basınç sıvısının seçimi esas olarak kullanım koşulları tarafından belirlenir, örn.

■ sıcaklık (bkz. viskozite sınıfları)■ Cihaz türü (belirli basınç sıvıları yasak olabilir, örneğin metaller contalar ile istenmeyen tepkimeler nedeniyle)■ Kullanım türü (örneğin çevre için zararsız basınç sıvıları)■ Ortam (mevcut basınç sıvılarının kullanımı)

Sıcaklık ve vizkozite değerlerine genel bakış

Sıcaklık aralığı: Çevre: -40...+80°Cİstisna:Basınçlı hava kumandalı pompalar Tip LP (+5...+80°C)Basınç sıvısı: -25...+80°CViskozite aralığına veya ek kısıtlamalara dikkat edin.

Start sıcaklığı: -40°C'ye kadar izin varMüteakip işletim sırasında kalıcı işletim sıcaklığı en az 20K daha yüksek oluyorsa start viskozi-tesine dikkat edin!Biyolojik olarak çözünen veya zor alev alan basınç sıvılarında genelde maks. +60...+70°C.

Viskozite aralığı: min. yakl. 4 mm2/s,maks. yakl. 1500 mm2/sEn iyi işletim yakl. 10...500 mm2/s

© HAWE Hydraulik SE D 5488/1 - 12-2014-1.3 5/13

2 Madeni yağlar

Madeni yağlar

Basınç sıvısı Karakteristik özellikler Özellikler / kısıtlamalar

■ Hidrolik yağlar HLP (DIN 51524-2)

Korozyon, oksidasyon ve aşınma korumasıiçin katkılı madeni yağ

Genel kullanılan hidrolik sıvı

■ Hidrolik yağlar HL (DIN 51524-1)

Aşınma koruması için katkısız madeni yağ Aşınma koruması katkıları eksikiği nedeniyle tüm dişliçarklı pompa türleri için uygun değildir.

■ Pompalar ve çarklı pompalar tip RZ, Z ile kullanılamaz■ HC, KA, MP, MPN, HK, HKL kompakt üniteler kullanıla-

maz

■ Hidrolik yağlar HVLP (DIN 51524-3)

HLP ile aynı katkılı madeni yağ, fakat genişsıcaklık aralıklarında kullanım için artırıl-mış viskozite endeksli

Viskozite endeksini iyileştirici maddeler örneğin kesmedayanımını (yük altındaki viskozite kaybı yakl. %30),demulsifasyon davranışını ve hava ayırma yeteneğiniolumsuz etkilemektedir.Sadece sıcaklık aralığı gerektiriyorsa kullanılır.Yağ üreticisine danışma gereklidir!

■ Alaşımsız yağlar H örn.- yağlama yağları (DIN 51524-1)- Beyaz yağlar (örn. NSF H1)

Katkısız madeni yağ Katkı maddesi olmadığından sadece kapatma işletimi (S2veya S3 işletimi) olan tesisler için uygundur (yağlamayeteneği azdır). Beyaz yağlar genellikle gıda maddesitemasının mümkün olduğu tesislerde kullanılmaktadır.

■ Hidrolik yağlar PAO (test için esasalınan: DIN 51524-1 ve DIN 51524-2)

Korozyon, oksidasyon ve aşınmaya karşıkoruma katkılı, madeni yağ içermeyensentetik yağ

Bkz. HVLP hidrolik yağlar için olan bilgiler

■ Özel sıvılar havacılık alanında (MIL H-5606) im Denizcilik alanı (NATO H 540)

Genelde naften yağ esaslı madeni yağlar,geniş Sıcaklık aralığı

Basınç sıvısına bağlı olarak duruma göre flor-kauçuk FPMcontaların kullanılması gerekir.Yağ üreticisine danışın!

■ Diğer madeni yağlarMotor yağları HDATF otomatik dişli yağı(AQ A Suffix A)Dizel Dizel enjeksiyon pompası testi içindeney yağı

Aslında farklı uygulama amaçlar içingeliştirilmiş olan madeni yağlar

Az çok daha uygun olmayan basınç sıvıları. Oksidasyon vekorozyon koruması maddelerinin ve malzeme uyumlulu-ğunun mevcut olup olmadığına (özellikle contalaraçısından) dikkat edin.Dikkat: Yollu valflarda daha yüksek yağ kaçağı. Yağüreticisine danışma gereklidir!

6/13 D 5488/1 - 12-2014-1.3 © HAWE Hydraulik SE

3 Çevreye duyarlı basınç sıvıları

Çevreye duyarlı basınç sıvıları ISO 15380

Basınç sıvısı Karakteristik özellikler Özellikler / kısıtlamalar

■ Doğal yağlar HETG Doğal yağ esaslı sıvılar örn. katkılı kolzayağı, ayçiçek yağ, sıcaklık dayanımı düşük(< 60...70°C)

Kompakt üniteler tip HC, KA, MP, MPN, HK, HKL, ıslakendüvi mıknatıslı tüm valflar ile yüksek kısma paylıkontrol sistemler için uygun değildir; HETG sıvılar yükseksıcaklıklarda (> 60...70°C) reçineşmeye, yapışmaya veyaerkenden yaşlanmaya meğillidir. Mümkün olduğuncakullanımdan kaçınılmalıdır!

■ Polietilen glikoller HEPGPEG polietilen (suda çözünür) PPG polipropilen (suda çözünmez)

Polietilen glikol (PAG) esaslı sıvılarKullanım ömrü, yağlama yeteneği vebasınca dayanıklılık açısından madeniyağa benzer

İşletim davranışı açısından kısıtlama yok, fakat

■ normal laklar ve boyalar çözünür (iki komponentlakları için geçerli değildir)

■ kağıt filtre kullanılması yasaktır. Tıkanma tehlike-si var! (sadece cam elyaf veya metal dokulu filtrelerkullanılabilir)

■ Temas eden çelik-alüminyum (veya çelik ile demirolmayan metaller) eşleşmeleri sorunludur (çözülmebelirtileri görülebilir)

■ Pompalar ve dişli çark pompalar tip RZ ve Z■ ve kompakt üniteler Tip HC, KA, MP, MPN, HK, HKL

kullanmayın■ Tip A.F.., AF, BF, EF, FF geri akış filtreli bağlantı

blokları ile kullanmayın

■ Sentetik esterler HEES(karbon asidi esterleri, diesterler,polyester)

İşletim açısından önemli kriterleraçısından madeni yağa benzer özellikler

İşletim davranışı açısından kısıtlama yok PVC malzemelere temastan kaçının.

© HAWE Hydraulik SE D 5488/1 - 12-2014-1.3 7/13

4 Zor alev alan basınç sıvıları

Zor alev alan basınç sıvıları ISO 12922

Basınç sıvısı Karakteristik özellikler Özellikler / kısıtlamalar

■ HFA (Pres suları, emülsiyonlar)

Su emülsyonlarında yağ (su payı > %80) maks. sıcaklık aralığı yakl. 60°C'a kadar

Yüksek su payı nedeniyle korozyon ve kavitasyon tehlike-si yüksektir, sadece bu amaçla tasarlanmış cihazlariçin kullanın (radyal pistonlu pompa tip R, yön valflarıtip G..) maks. pompa basıncı %50...60 – Kavitasyon tehlikesi –asgari madeni yağ payı > %4

■ Kompakt üniteler HC, KA, MP, MPN, HK, HKL kullanma-yın – kısa devre tehlikesi

■ Kağıt filtresi ile kullanılamaz – tıkanma tehlikesi Tip A.F.., AF, BF, EF, FF geri akış filtreli bağlantıblokları ile kullanılmaz

■ HFC Sulu (poli) glikol çözeltisi (su payı > %35) maks. sıcaklık aralığı yakl. 60°C'ye kadar

Prensip olarak "normal" basınç sıvısı şeklinde kullanıla-bilirKısıtlamalar:

■ çinko ile uyumsuzdur■ Kağıt filtresi ile kullanılamaz – tıkanma tehlikesi

Tip A.F.., AF, BF, EF, FF geri akış filtreli bağlantıblokları ile kullanılmaz

■ Temas eden çelik-alüminyum eşleşmeleri sorunludur Z, RZ pompaları ile kullanılamaz

■ Basit lak ve boyalara karşı agresiftir (iki komponentli laklar mümkündür)

■ HC, KA, MP, MPN, HK, HKL tipi kompakt ünitelerlekullanılamaz

■ HFD HFDR fosfor asidi esterleri HFDU polyolesterler

Susuz sıvılar, madeni yağa benzer özellik-ler

Normal işletim olanaklıdır Kısıtlamalar:

■ Sadece FPM (FKM) contalı cihazlar kullanın (bkz. "Contalar" başlıklı bölüm)

■ Yağ üreticisine danışma gereklidir!

5 Özel sıvılar

Özel sıvılar

Basınç sıvısı Karakteristik özellikler Özellikler / kısıtlamalar

■ AT fren sıvıları Fren sıvıları, glikol esaslı (DOT4)

Kullanım mümkündür, fakat sadece EPDM veya SBRcontalı cihazlar kullanılacaktır (bkz. "Contalar" başlıklı bölüm)Tip HC, KA, MP, MPN, HK, HKL tipi kompakt üniteler ilekullanılamaz

8/13 D 5488/1 - 12-2014-1.3 © HAWE Hydraulik SE

6 Viskozite sınıfı

Viskozite sınıfı seçimi

"Sıvı yağlama maddeleri için ISO vizkozite sınıflandırması" (DIN ISO 3448) standardında listelenen 18 vizkozite sınıfı (ISO VG), ISOVG10 ile ISO VG68 arasında yer alan hidrolik sistemler için geçerlidir. ISO VG arkasındaki sayı, 40°C referans sıcaklığındaki nominalvizkoziteye karşılık gelmektedir. Grafikte gösterilen sıcaklık davranışı, madeni hidrolik yağların davranışına karşılık gelmektedir.HVLP ve çevreye duyarlı hidrolik akışkanların karakteristik eğri yükselişi daha basıktır yani sıcaklığın etkisi daha düşüktür.

Üreticilerden kaynaklanan farklar nedeniyle aşağıdaki uç değerlerin netleştirilmesi ve izin verilen viskozite aralıklarıyla karşılaştı-rılması gerekir:

■ 40°C'de viskozite■ En düşük (varsayılan, talep edilen) sıcaklıkta viskozite■ En yüksek (varsayılan, talep edilen) sıcaklıkta vizkozite

(contanın uzun ömürlü olmasını garantilemek için ≤ 80°C!)

Sıcaklık - viskozite grafiği

1 En iyi aralık

2 Referans sıcaklığı

DIN ISO 3448

Seçim için referans değerler■ VG10, VG15

Tesis, açık havada veya gerdirme düzeneklerinde kullanımdakısa süreli işletimdeTesis sürekli işletimde (açık havadaysa sadece kışın)

■ VG22, VG32 genel kullanım (sadece yaz işletiminde açık havada kullanım için)

■ VG46, VG68 Sıcaklığı 40°C'ye kadar olan kapalı alanlardaki veya tropik şartlardaki sistemler

© HAWE Hydraulik SE D 5488/1 - 12-2014-1.3 9/13

7 Hidrolik akışkan saflığı ve filtreleme

Hidrolik yağ saflığı ve doğru filtreleme

İnce düzeyde kirlenmeler örneğin aşıntı veya toz ya da makro düzeyde kirlenmeler örneğin talaş, hortumlardan ve contalardankauçuk parçacıklar, bir hidrolik tesiste önemli işlevsel bozukluklara yol açabilirler.

Basınç sıvıları için aşağıdaki saflıkları sağlayın (ilk çalıştırma öncesinde iyice durulma yapılması koşuluyla):

Basınç sıvısı için önerilen saflık

ISO 4406

Önerilen Filtre inceliği

Cihazlar Not

21/18/15...19/17/13 β16...25 ≥ 75 Radyal pistonlu ve dişli çarklıpompalar, valflar, silindirler (genelmakine imalatında kullanılır)

20/17/14...18/15/12 β6...16 ≥ 75 Orantılı basınç ve akış valfları

19/17/14 β6...16 ≥ 75 Aksiyal pistonlu ayarlı pompalar

Özellikle orantılı valflarda yinelemedoğruluğu özellikle basınç sıvısının saflıkderecesine bağlıdır."Fıçıdan" yeni bir basınç sıvısı her zamaniçin en yüksek temizlik gerekliliklerinisağlamaz.

Aralığın düşük değerleri >250 bar basınçlar için geçerlidir

8 Kullanım süresi

Basınç sıvısının kullanım ömrü

Bir basınç sıvısı, örneğin kesme süreçleri, yüksek sıcaklıkta çözülme (reçineleşme), (yoğuşma) suyuyla karışma veya sistemin başkamalzemeleriyle (örneğin metallerle) tepkimeler (çamur oluşumu) sonucu "yaşlanır".

Bu konudaki en büyük etkiyi basınç sıvısının (örn. yüksek kesme dayanımı için katkılar nedeniyle) kendi özellikleri dışında, hidrolikkontrol sisteminin tasarımı (örn. depo büyüklüğü, kalıcı işletim sıcaklığı, kısıcı noktaların sayısı ve türü) oluşturur.

Aşağıdakiler dikkate alınmalıdır:

■ Depodaki işletim sıcaklığı < 80°C (madeni yağlar için geçerlidir, su payı olan basınç ortamı için daha düşüktür) Yüksek sıcaklıklardan kaçının – kullanım süresi azalır – (+10K kullanım süresini yarılar)

■Basınç sıvısının sirkülasyon oranı

- yakl. 0,2...0,4/dak, geleneksel hidrolik ünitelerde - yakl. ...1/dak, mobil hidrolikte - yakl. ...4/dak, kapatma veya rölanti çalıştırmasındaki kompakt ünitelerde

■ Basınç sıvısının düzenli kontrolü (yağ seviyesi, kirlenme, renk katsayısı, nötrleştirme katsayısı vb.)■ Düzenli yağ değişimi (basınç sıvısına ve kullanım koşullarına bağlıdır)

Referans değerler: - yakl. 4000 ... 8000 saat (madeni yağ) - yakl. 2000 saat (diğer basınç sıvıları) - veya en az 1 kez yılda Yağ üreticilerinin verdiği bilgilere uyun!

10/13 D 5488/1 - 12-2014-1.3 © HAWE Hydraulik SE

9 Basınç sıvısı değişimi

Basınç sıvısı değişimi

Farklı türden basınç sıvılarını karışık kullanmayın! Duruma göre, çamur oluşumu, reçineleşme ya da benzeri kimyasal tepkimelerortaya çıkabilir.

Bu nedenle farklı basınç sıvıları arasında değişim yapıldığında mutlaka ilgili basınç sıvısı üreticilerine başvurun. Her durumdahidrolik tesisin tümünü iyice çalkalayın.

10 Contalar

Contalarla etkileşimler

Basınç sıvıları kullanmadan önce (madeni yağlar veya sentetik esterler dışında) genel kural olarak contalarla olan uyumluluk yağüreticisine danışılmalıdır. Genel bir bakış bu bölümün başındaki çizelgede verilmiştir. Standart olarak conta malzemesi olarak

■ NBR (akril nitril - butadien - kauçuk, örn. buna, perbunan) veya HNBR (hidrojenli NBR) kullanılmaktadır.

Talep üzerine aşağıdaki conta malzemesi olan cihazlar teslim edilebilir:

■ FPM (FKM, flor-kauçuk) örneğin HFD sıvıları - HAWE cihazlar için adlandırma: Ekler ...-PYD, örn. WN1H-G24-PYD

■ EPDM (etilen-propilen-dien-kauçuk) veya SBR (stidrol-butadien-kauçuk) - HAWE cihazlar için adlandırma: Ekler ...-AT, örn. WN1H-G24-AT (fren sıvısı için)

© HAWE Hydraulik SE D 5488/1 - 12-2014-1.3 11/13

11 Basınç sıvılarını ve hidrolik komponentleri depolama

Basınç sıvılarını ve hidrolik komponentleri depolama

Hidrolik komponentlerin depolanma kapasitesi öncelikli olarak aşağıdaki faktörlere bağlıdır:

■ kullanılan contalar, fabrikada yapılan işlerlik kontrolü nedeniyle mevcut olan yağ damlaları

Kauçuk maddelerin depolanma yeteneği genelde aşağıdaki faktörler tarafından etkilenir:

■ Isı, ışık, rutubet, oksijen, ozon

Komponentleri mümkün olduğunca gerilme ve deformasyon olmadan depolayın. En iyi depolama sıcaklığı 15 ile 20°C aralığıdır.Göreli hava nemi yakl. %65 (+-%10). Doğrudan güneş ışığına veya kuvvetli mor ötesi ışık payı olan bir ışık kaynağına maruz bırakıl-mamalıdır.

Ozon üreten düzenekler (elektrik motorları, yüksek gerilim düzenekleri.) v.b. depoda mevcut olmamalıdır.

Contalar plastik torbalarda paketlenirse torbaların malzemesinde yumuşatıcı maddeleri olmamalı ve duruma göre morötesi ışığıgeçirmez olmalıdır.

Elastomerlerin depolanmasına ilişkin ayrıntılar şu normlarda verilmiştir:DIN 7716, MIL-HDBK-695, SAE ARP5316D, SAE AS 1933, DIN 9088.

Basınç sıvıları üretici tarafından mühürlenmiş kaplarda sınırsız olarak saklanabilir çünkü kimyasal tepkimeler ortaya çıkmaz.Havanın oksijeni, toz ve rutubet ile bağlantılı olarak yağ türüne ve bunların katkı maddelerine bağlı olarak oksidasyon veyereçineleşme ortaya çıkabilir.

Hidrolik komponentler için depolama alanı olarak, sıcaklığı ve hava rutubeti yaklaşık sabit olan karanlık bir oda önerilir. Parçalarıtoza veya sürekli hava değişimine karşı korumak için bir plastik torbada saklanmalıdırlar.

En az yılda bir kez işlerlik kontrolü (elle acil kumanda, kuru anahtarlama) yaparak işlerliğini güvence altına alın.Güvenlikle ilgili komponentler: Mahalde altı ayda bir işlerlik kontrolü yapın ve 2 yılda bir düzenli olarak fabrika tarafı contadeğişimi gerçekleştirin.

Hidrolik komponentler yukarıda tarif edildiği gibi depolanırsa korozyon tehlikesi düşük olur. HAWE komponentlerin dış parçalarınınbüyük bir bölümü bir koruyucu kaplamaya (galvanize, gazlı nitürlemeye) ve ince bir yağ filmine sahiptir.

12/13 D 5488/1 - 12-2014-1.3 © HAWE Hydraulik SE

12 Üretici adresleri (seçki)

Firma Adres

AgipSchmiertechnik GmbHDeutschland

Paradiesstrasse 14 Telefon +49 / (0) 931 / 90098-0

D-97080 Würzburg Faks +49 / (0) 931 / 98442

Aral AGGeschäftsbereich Schmierstoffe

Überseeallee 1 Telefon +49 / (0) 40 / 3594-01

D-20457 Hamburg E-posta inboundaral@bp.com

BP Europa SECastrol Industrial

Erekelenzer Straße 20 Telefon +49 / (0) 2261 / 909-30

D-41179 Mönchengladbach

Esso AG Kapstadtring 2 Telefon +49 / (0) 40 / 63930

D-22297 Hamburg Faks +49 / (0) 40 / 63933368

FragolIndustrieschmierstoffe GmbH

Reichspräsidentenstr. 21-25 Telefon +49 / (0) 208 / 300020

D-45470 Mülheim Faks +49 / (0) 208 / 3000246

FuchsMineraloelwerke GmbH

Friesenheimer Straße 15 Telefon +49 / (0) 621 / 3701-0

D-68169 Mannheim Faks +49 / (0) 621 / 3701-570

Liqui Moly GmbH Jerg-Wieland-Str. 4 Telefon +49 / (0) 731 / 1420-0

D-89081 Ulm Faks +49 / (0) 731 / 1420-71

Mobil Oil AG Kapstadtring 2 Telefon +49 / (0) 40 / 63930

D-22297 Hamburg Faks +49 / (0) 40 / 63933368

Shell DeutschlandSchmierstoffe GmbH

Suhrenkamp 71-77 Telefon +49 / (0) 01805 6324 00

D-22284 Hamburg Faks +49 / (0) 0800 6324 000

E-posta Schmierstoffe-DE@shell.de

Panolin AG Bläsimühle Telefon +41 / (0) 44 / 95665-65

CH-8322 Madetswil Faks +41 / (0) 44 / 95665-75

Klüber LubricationDeutschland KG

Geisenhausenerstrasse 7 Telefon +49 / (0) 89 / 7876-403

D-81379 München Faks +49 / (0) 89 / 7876-333

D 54

88/1

- 1

2-20

14-1

.3

HAWE Hydraulik SEStreitfeldstraße 25 | 81673 München | Postfach 80 08 04 | 81608 München | GermanyTel +49 89 379100-1000 | Fax +49 89 379100-91000 | info@hawe.de | www.hawe.com

Diğer bilgiler

HAWE Hydraulik SE, makine ve tesis mühendisliği alanında 70'den fazla sektörde deneyimi ve uygulama becerisi olan, sorumluluk sahibi bir geliştirme

ortağıdır. Ürün yelpazesinde; hidrolik üniteler, sabit ve ayarlı pompalar, valfler, sensörler ve aksesuarlar yer alır. Hidrolik komponentlere ideal olarak

uyarlanmış elektronik komponentler sistem modüllerini tamamlamakta ve kumandayı, sinyal değerlendirmesini ve hata algılamasını kolaylaştırmaktadır.

Akıllı sistem çözümleri enerji tüketimini azaltırken işletim maliyetlerini de düşürür. Kompakt tahrikler yer tasarrufu sağlar ve yenilikçi makine tasarımları-

nın hayata geçirilmesine olanak verir. 16 ülkedeki yaklaşık 2000 çalışanı ve dünya genelindeki 30'dan fazla satış ortağı ile, müşterilerine yakın, profesyonel

ve özel hizmetler sunmaktadır.

Şirket ISO 9001, ISO 14001, ISO 50001, OHSAS 18001 sertifikalarına sahiptir.

HAWE Hydraulik firmasına ilişkin ayrıntılı bilgiler, yerel yetkili kişilerin iletişim bilgileri ve hidrolik eğitimi teklifleri ile ilgili bilgiler için bkz.: www.ha-

we.com.