Mbas studimit të këtij kapitulli ju do të jeni të aftë të :

1. Diskutoni faktorët që e bëjnë unik biznesin familjarë.

2. Shpjegoni kontekstin kulturor të një biznesi familjarë.

3. Nxirni në pah rolet komplekse dhe marrëdhëniet e përfshira në një biznes familjarë.

4. Identifikoni praktikat e manaxhimit që e bëjnë një biznes familjarë të funksionojë efektivisht.

5. Përshkruani proçesin e trashëgimisë manaxheriale në një biznes familjarë.

77––11

77––33

Fig. 7-1

Familja1

6

3

7

5

2

Biznesi

Pronësia

4

Çëshjtet e Familjes ◦ Kujdesi dhe kënaqësia e

anëtarëve të familjes◦ Punësimi dhe avancimi

në firmë◦ Dedikimi për familjen

Çështjet e Biznesit ◦ Prodhimi dhe

shpërndarja e të mirave dhe / ose shërbimeve

◦ Nevoja për manaxhim profesional

◦ Operim Efektivë dhe efiçent të firmës.

77––44

Fuqia e lidhjeve familjare gjatë periudhave të sfidave të ndryshimit të biznesit.

Sakrificat Financiare që anëtarët e familjes bëjnë për të mirën e firmës.

Operimi si një biznes familjarë e dallon firmën nga konkurrenteët e saj.

77––55

Nivele më të larta të shqetësimit për komunitetin dhe punonjësit jo familjarë.

Aftësi për të planifikuar dhe përgatitur për një kohë të gjatë.

Fokusim në cilësinë dhe vlerën.

77––66

77––77

Fig. 7.2

Avantazhet e Biznesit FamiljarëAvantazhet e Biznesit Familjarë

Fokusim në cilësinë e

Produkteve dhe Shërbimeve

Përdorimi I ides apo argumentit të familjes në reklamë

Fokusim në Humanitetin

në vendin e punës

Fokusim në

Aspektet afat-gjata

Motivim I fuqishëm I anëtarëve të familjes

Kultura Organizative ◦ Modelet e sjelljeve dhe besimeve që

karakterizojnë një firmë të veçantë. Konfiguracioni Kulturor

◦ Kultura totale e një firme familjare, që konsiston në format e qeverisjes, familjes dhe biznesit të firmës.

77––88

77––99

Fig. 7.3

Modeli i Biznesit

KonfiguracioniKultural i një

Firme Familjare

Modeli i Qeverisjes

Modeli FamiljesPatriarkal

BashkëpunuesKonfliktuale

AtërorAtërorPjesëmarrësPjesëmarrësProfesionalProfesional, , etjetj

Këshilli DrejtuesKëshilli DrejtuesBordi vendimarrësBordi vendimarrësBordi këshilluesBordi këshilluesKëshilli mbikqyrësKëshilli mbikqyrës

Shqetësimet prindërore në kalimin e Biznesit tek fëmijët:

1. A ka djali/vajza temperamentin dhe aftësinë e nevojshme për drejtimin e biznesit.

2. Si mund ta motivojë fëmijën për t’u interesuar për biznesin.

3. Çfarë edukimi dhe eksperience janë më të dobishme në përgatitjen e fëmijës për drejtues.

77––1010

4. Çfarë programi duhet të ndjekë në shfrytëzimin dhe promovimin e fëmijës tim?

5. Si të shmangë preferencat ndaj djalit/vajzës në manaxhim.

6. Si mund të parandalojë marrëdhëniet e biznesit që të mos dëmtohen nga ato prind-fëmijë.

77––1111

1. Ekipet Burre – Grua◦ Oportuniteti për të ndarë më shumë nga jetët e secilit◦ Diferencat e Biznesit ndërthuren me jetën familjare◦ Puna nuk të lë kohë për jetë familjare◦ Ndarja e përgjegjësive në familje lehtëson ngarkesën

2. Djemte dhe Vajzat◦ Preferencat personale të ndryshme nga ato të biznesit.◦ Aftësi personalë të pamjaftueshme për të marrë rolë në

biznes◦ Dëshirë për liri profesionale për të zgjedhur një karrierë

tjetër.

77––1212

3. Nuset dhe Dhënduret brenda dhe jashtë biznesit◦ Mosmarrëveshje rreth asaj se si të trajtohen dhe shpërblehen

këta dhe anëtarët apo fëmijët e familjes.

4. Gruaja e Sipërmarrësit – Komunikimi ndërmjet sipërmarrësit dhe gruas

është kritik për to, për të vepruar si një ekip efektiv si për biznesin dhe për familjen.

77––1313

“Praktikat me te mira” (John L. ëard)1. Stimulon mendimin e ri dhe freskon veshtrimin

strategjik.2. Terheq dhe mban manaxher excellent.3. Krijon nje organizate flexible dhe kreative.4. Krijon dhe konservon kapital.5. Pergatit trashegimtare per lidership.6. Evidenton avantazhe unike te pronesise

familjare.

77––1414

Punonjësit jo të familjes në një Firmë familjare◦ Vështirësitë:

Konkurrencë me anëtarët e familjes për të përparuar

Ftohtësi nga anëtarët dhe politikat e konkurrencës familjare brenda firmës

◦ Zgjidhja: Identifikimi më parë i pozicioneve të rezervuara

vetëm për familjen. Trajtimi në mënyrë të ndershme si të anëtarëve të

familjes dhe punonjësve të tjerë që nuk janë anëtarë të familjes në çështjet e shpërblimit dhe promovimit.

77––1515

Arbitrazhi familjarë (Zgjidhja e mosmarrëveshjeve) ◦ Mbledhja e anëtarëve të familjes dhe diskutimi i

çështjeve të biznesit familjarë.◦ Përdorimi i një fasilitatori nga jashtë mund të jetë

i nevojshëm. Këshillat e familjes

◦ Një grup i organizuar i anëtarëve të familjes të cilët mblidhen periodikisht për të diskutuar çështjet që lidhen me biznesin e familjes.

77––1616

Për talentin e familjes që është I përshtatshëm duhet të kihet parasysh:

Udhëzimi dhe mbështetja e punës si dhe zhvillimi i një anëtari të ri ose me pak eksperiencë të organizatës.

Pranimi vetëm i anëtarëve të familjes që janë kompetentë dhe të kualifikuar për të luajtur rolet e lidershipit në firmë me synimin rritjen e vlerës së firmës për të gjithë ata të cilët kanë interes pronësie në firmë.

77––1717

77––1818

Fig. 7.4

Faza IPara-Biznesit

Faza IIPrezantimi

Hyrja e pasuesit

Fëmija bëhet i ndërgjegjshëm për firmën. Orientimi është joformal.

Fëmija ekspozohet ndaj gjuhës së biznesit , punonjësve dhe mjedisit.

Faza IIIPrezantimiFunksional

Fëmija punon si punonjës part-time. Puna bëhet më e vështirë dhe përfshin arsimimin dhe punen me firma te tjera.

Faza IVFunksionale

Pasuesi i mundshem fillon punen si punonjës. Përfshihet në të gjitha pozicionet jo manaxheriale.

.

Faza VFunksionale e avancuarPasuesi i mundshëm zë pozicione manaxheriale. Përfshin të gjitha pozicionet manaxheriale përveç president .

Transferimi i Udheheqjes

Pasuesi bëhet president. Përfshin periudhen kur pasuesi bëhet drejtuesi i kompanisë dejure.

Faza VIITrashëgimia vonshmePasuesi bëhet defacto drejtuesi i kompanisë.

Faza VITrashëgimia hershme

Source: Adapted from Justin G. Longenecker and John E. Schoen, “Management Succession in the Family Business,” Journal of Small Business Management, Vol. 16 (July 1978), pp. 1–6.

Biznesi fitimprurës Marrëdhënie familjare të qëndrueshme dhe të

shëndetshme Planifikim në advancë i trashëgimisë Lidership Pozitivë familjarë dhe strukturë manaxhimi të orientuar nga ekipi Prezantim të oportuniteteve për karrierë pa

presion Komunikim i hapur për çështjet e biznesit të

familjes.77––1919