lección 2 - lernu · lección 2 tiu ĉi projekto estas financata per subteno de eŭropa ......
TRANSCRIPT
Lección2
Tiu ĉi projekto estas financata per subteno de EŭropaKomisiono. Tiu ĉi publikaĵo respegulas nur vidpunkton de laaŭtoro,protio laKomisiononepovasestirespondecapriajnauzadodeinformoj,kiujaperasĉitie.
https://lernu.net/es/instruado
La tuta enhavo, se ne estas indikite ie eksplicite io alia,apartenasallernu.netkajestaspublikigitasublapermesilo KreaKomunaĵoAtribuite-Nekomerce-Samkondiĉe4.0Tutmonda.
Gramática
AdjetivosĈiujadjektivojhavaslafinaĵon-a:
bela = hermoso
grandafrato = grandafrato
malgrandafratino = malgrandafratino
AcusativoEsperantohavasnurdukazojn,nominativonkajakuzativon.Laakuzativoformiĝasperlafinaĵo-n.Ĝiestasuzataporindikilaobjektondetransitivaverbo(personojaŭaĵojprikiuj,aŭprikio,laverboagas):
Neuzuakuzativonkunlaverboesti.
Adjektivojkongruaskunsubstantivojenkazokajnombrokajricevaslasamajnfinaĵojn-jkaj-n:
AliajkazojekzistantajenplurajnaciajlingvojformiĝasenEsperantoperprepozicioj:
Kiunmividas? = Kiunmividas?
Mividasamikon. = Mividasamikon.
Viestasbonaamiko. = Viestasbonaamiko.
Viestasbonajamikoj. = Viestasbonajamikoj.
Vihavasbonanamikon. = Vihavasbonanamikon.
Vihavasbonajnamikojn. = Vihavasbonajnamikojn.
Miirasalvi. = Miirasalvi.
Miiraskunvi. = Miiraskunvi.
Latekstodelalibroestasbona. = Latekstodelalibroestasbona.
VerbosVerbainfinitivohavaslafinaĵon-i:
Nunatempo(prezenco)havaslafinaĵon-as:
Pasintatempo(perfekto)havaslafinaĵon-is:
Estontatempo(futuro)havaslafinaĵon-os:
labori = trabajar
milaboras = milaboras
vilaboras = vilaboras
li/ŝi/ĝilaboras = li/ŝi/ĝilaboras
nilaboras = nilaboras
ililaboras = ililaboras
milaboris = milaboris
vilaboris = vilaboris
li/ŝi/ĝilaboris = li/ŝi/ĝilaboris
nilaboris = nilaboris
ililaboris = ililaboris
milaboros = milaboros
vilaboros = vilaboros
li/ŝi/ĝilaboros = li/ŝi/ĝilaboros
nilaboros = nilaboros
ililaboros = ililaboros
keSubjunkcio-kesignifas”ke”kajperĝikomenciĝasdependajsubfrazoj:
Vividaskemimanĝas. = Vividaskemimanĝas.
Lidiraskeliiros. = Lidiraskeliiros.
mal-Prefiksomal-ŝanĝassignifondelavortoenlakontraŭansignifon:
bona = bueno
granda = grande
bela = hermoso
malbona = malbona
malgranda = malgranda
malbela = malbela
ge-Prefiksoge-indikasambaŭgenrojn,virankajinan,kune:
gefratoj = gefratoj
gepatroj = gepatroj
Esprimojdeĝentileco
bonvolu = porfavor
dankon = gracias
saluton = hola
OrdendelaspalabrasLakutimavortordoenfrazoestaslajena:subjekto-predikato-objekto.Tamen,uzodelaakuzativo(finaĵo-n)ebligaslaŝanĝondelavortordoprostilajaŭpraktikajkialoj:
Milegaslibron. = Milegaslibron.
Libronmilegas. = Libronmilegas.
Kio/kion
Seenrespondoaliudemandoestasatendatavortoenakuzativo,oniallademandovortokioaldonaslafinaĵon-n:
kio = qué-que
Kioestastio? = Kioestastio?
Kioestassurlatablo? = Kioestassurlatablo?
Kionvifaras? = Kionvifaras?
Kionŝidiris? = Kionŝidiris?
FomacióndepalabrasKunmetadodevortoj(vortradikoj)ebligaskreadondenovajvortojhavantajnovajnsignifojn.Alradikodeunuvortoaldoniĝasaliaradikokajfineankoraŭbezonatagramatikafinaĵo:
Setiankunmetaĵonestasmalfacileelparoli,eblasinterlaradikojenmetilafinaĵon-odelaantaŭavorto:
bon-ven-o = bonveno
trink-mon-0 = trinkmono
lern-o-libr-o = lernolibro
PropósitodelaprendizajeRepiteyusapalabrasdelasleccionesanteriores.Aprendeyusanuevaspalabras.Conoceelfinalconacusativo-Nysuuso.Tenencuentaquelosadjetivosterminancon-A.ReconoceelusodelprefijoGE-.
HerramientasdeaprendizajenecesariasComputadorparareproduciraudio
PreparaciónSonidos1,2CopiasdeM1EjercicioEjercicioCopiasdeM4CopiasdeM5Ejercicio
Nuevaspalabras
Bloque5(Sesiones9-10)
havi = tener
nomo = nombre
juna = joven
bela = hermoso
veni = venir
al = a-al
hejmo = hogar
bonvolu = porfavor
Plandeaprendizaje
15me ComparteM1yescuchaelsonido1.Leanytraduzcanjuntoseltexto.Pídelealosestudiantesleerdeadosfrasesytraducirlasdenuevo.Cuandoellosterminen,debenvolveraempezarperoestavezsintraducir.Elprofesorayudarásolamenteconlapronunciaciónysiesnecesarioconalgunatraducción.
Asílosestudiantesleeránvariasveceseltexto,recordaránlaspalabrasyconoceránlosfinalesgramaticales-O,-J,-ASyelsufijo-IST-.
Ellostambiénconoceránelfinalparaelacusativo-Nyelfinal-A,elcualindicaadjetivos.
Muestraelfinalparaacusativo-Nyexplicarápidamentesufunción.
5me ComparteelejerciciodetraducciónM11.PídelealosestudiantestraducirlasfrasesaEsperanto.
Explicarápidamente,comoseagreganlosfinalesgramaticalesalaspalabrasenEsperantobela,belaj,belajn,domo,domoj,domojn.
Petrolernasenbelaĉambro.Junajinstruistojestasenaŭto.Belajknabinojsidasenlalernoĉambro.AnakajBorisestasjunaj.
5me Juegorecreacionalnolingüístico
10me ComparteelejerciciodetraducciónM3.Pídelealosestudiantestraducirlasfrasesconacusativoasuidiomanativo.
Mihavasamikon.MihavasamikojnPetrokajBoris.Mihavasamikinon.Ŝilernaslingvon.IlilernaslingvonEsperanton.Vilernaslingvojn.
10me CompartelacanciónM4.Traduzcanlacanciónjuntosycántenla2o3veces.
10me Pausa
10me ComparteeldiálogoM5.
Dividelosestudiantesengruposdedosypídelesleerlosdiálogosytraducirlos.Pídeleaungrupoleerenvozaltaytraducirlíneaporlínea.Ayúdalosconlatraducciónsiesnecesario.Despuéspídeleaesegrupodesarrollareldiálogosintraducirlodenuevo.Sihaytiempopuedespedirleaotrogrupodesarrollareldiálogo.
5me Juegorecreacionalnolingüístico
20me ComparteelejerciciodetraducciónM6.Pídelealosestudiantestraducirlaspalabraseniri,kunsido,malbona,malfacila,gepatroj,bonvena,gefratoj,malami,kunlaboriasuidiomanativo
Dejatareas.
M1 Texto
LaamikinodeMarko(1-aparto)Markohavasamikinon.ŜianomoestasAna.Ŝiestasjunakajbela.AnakajMarkoestasgeamikoj.
AnavenisallahejmodeMarko.
–Bonvolueniri,amikino.
–Saluton,Marko.Kionvifaras?
M2 Ejerciciodetraducción.
TraducedetuidiomanacionalaEsperanto
Petrolernasenbelaĉambro.Junajinstruistojestasenaŭto.Belajknabinojsidasenlalernoĉambro.AnakajBorisestasjunaj.
M3 Ejerciciodetraducción.
Traducelassiguientesfrasesconacusativoatuidioma:
Mihavasamikon.MihavasamikojnPetrokajBoris.Mihavasamikinon.Ŝilernaslingvon.IlilernaslingvonEsperanton.Vilernaslingvojn.
M4 Canción
MisidasMisidaskajmiskribas,
enmialernoĉambro,
Saluton,geamikoj!
MilernasEsperanton.
Miajamikojvenas
almiabelahejmo,
vivenisnunalmi,
kajmisalutasvin.
Mihavaslernolibrojn
surmiaskribotablo.
Misportaskajlaboras.
MilernasEsperanton.
Miajamikojvenas
almiabelahejmo,
vivenisnunalmi,
kajmisalutasvin.
Melodia:YouTube
M5 Diálogo
Petro
Maja
Petro
Maja
Petro
Maja
Petro
Maja
Kioestasvianomo?
MianomoestasMaja.Kiuestasvi?
MiestasPetro.Ĉuvihavaslernolibrondenovalingvo?
Jes.Kajvi?
Ne.Kionvifarasenlalernoĉambro?
Milernaskajsidas.
Ĉuviestasmiaamikino?
Jes,miestasviaamikinokajviestasmiaamiko.
M6 Ejerciciodetraducción.
Traduceatuidioma
eniri,kunsido,malbona,malfacila,gepatroj,bonvena,gefratoj,malami,kunlabori
M7 Tarea
Traducelasfrasesatuidioma,atenciónconelacusativo
Mihavastablon.
Vihavasinstruiston.
ŜilernasEsperanton.
Liskribaslernolibron.
Misalutasinstruistinon.
Elpensukajskribu5frazojnenEsperanto.
PropósitodelaprendizajeIdentificalosverbosmodelosVOLIyŜATIUsaadjetivosconelacusativoendiferentescombinaciones(bonaj–bonan,bonajn–bonan).Identificayusaelsufijodelpasado-IS.Reconoceelsufijo-I
HerramientasdeaprendizajenecesariasComputadorparareproduciraudio,Computadoresparaestudiantes(ousaelejercicioalternativo),Pelota
PreparaciónSonidos3,4CopiasdeM8CopiasdeM9CopiasdeM10CartasdepalabrasdecoloresM11
Nuevaspalabras
Bloque6(Sesiones11-12)
legi = leer
mono = dinero
sed = pero
diri = decir
voli = querer
romano = novela
kun = con
demandi = preguntar
ŝati = gustar
kia = quétipode
nur = sólamente
facila = fácil
bona = bueno
nova = nuevo
trinki = tomar
granda = grande
kafo = café
tre = muy
paroli = hablar
-IS = Terminacióndeverboparaindicarpasado
domo = casa
-I = terminacióndeverboparaindicarinfinitivo
Plandeaprendizaje
15me ComparteM8yescuchaelsonido3.Leanytraduzcanjuntoseltexto.Pídelealosestudiantesleerdeadosfrasesytraducirlasdenuevo.Cuandoellosterminen,debenvolveraempezarperoestavezsintraducir.Elprofesorayudarásolamenteconlapronunciaciónysiesnecesarioconalgunatraducción.
Pídelealosestudiantesidentificarlafuncióndelsufijo-IS.Compáraloconelsufijodelpresente-AS.Muestraelusodelsufijo-I.Rápidamenteexplicaelsignificadodelosverbosmodelosvoliyŝatiymuestrasuusoconotrosverbos.
5me Juegaconlapelotadepalabrasparaaprenderyrepetirpalabras.Pídelealosestudiantesformaruncírculo.Tiralapelotaaunodeellosydiunapalabraenelidiomanacional,lacualelestudianteyaaprendióenEsperanto.ElestudianteconlapelotatraducirálapalabraaEsperanto.Despuéséloellapodrátirarlapelotaaotroestudianteydecirunapalabra,lacualesetendráquetraduciraEsperanto,etc.Sielestudianteneconocelapalabracorrecta,elprofesordiráotrapalabra,hastaqueelestudianterespondacorrectamente.Despuéséloellapodránseguirtirandolapelota.
5me Juegorecreacionalnolingüístico
15me ComparteeldiálogoM9.
Dividelosestudiantesengruposdedosypídelesleerlosdiálogosytraducirlos.Pídeleaungrupoleerenvozaltaytraducirlíneaporlínea.Ayúdalosconlatraducciónsiesnecesario.Despuéspídeleaesegrupodesarrollareldiálogosintraducirlodenuevo.Sihaytiempopuedespedirleaotrogrupodesarrollareldiálogo.
5me CantenjuntoslacanciónM4.
10me Pausa
10me ComparteelejerciciodetraducciónM10.Pídelealosestudiantestraducirlasfrasesconacusativoasuidiomanativo.
Mihavasnovanamikon.Mihavasnovajnamikojn.Mihavasbonajnamikinojn.Mihavasbelanmalamikon.Ŝilernasbelanlingvon.Ililernasfacilajnlingvojn.Vilernasfacilajnlingvojn…
10me Practiquenjuntospreguntasyrespuestas.Hazpreguntasquetenganacusativo.Quelosestudiantesrespondan.
Posiblespreguntas:
Ĉuvisalutasmin?Ĉuŝisalutasvin?Ĉulisalutasŝin?Ĉuvisalutasnin?Kiunvidemandas?Kiunŝidemandas?Kiunmidemandas?Kiunvidemandas?
20me Juegaconlascartasdecoloresen4sobres.Creagruposde3estudiantesydalesacadaunoungrupodesobresconM11.Pidealgrupocrearfrasesjuntoscon4palabras.Laspalabrasdebenserenelsiguienteorden:
PalabrasdelsobrerojoPalabrasdelsobreverdePalabrasdelsobreazulPalabrasdelsobreamarillo
Laspalabrasdebensertomadasdelossobresalazar.Elpropósitoessaber,quéfrasestienensentidoyescribirlasenelcuaderno.Túpuedeshacerunconcurso,elquecreeytraduzcalamayorcantidaddefrases,vence.Ellosrecibentantospuntos,segúnlacantidaddefrasesconsentidoquehayancreado.
Cartasdepalabrasdecoloresenlos4sobres:
Palabrasrojas:mi,vi,li,ŝi,niPalabrasverdes:demandas,salutasPalabrasazules:ĉuPalabrasamarillas:vin,min,ŝin,lin,nin
Ejemplodefrasesasí:
Ĉumidemandasvin?Ĉumidemandasŝin?Ĉuvisalutasŝin?Ĉulisalutasŝin?
Losestudiantestraducenlasfrasesasuidioma.
Dejatareas.
M8 Texto
A
B
A
LaamikinodeMarko(2.parto)Saluton.Milegis,sednunmivolasparolikunvi.
Ĉuvihavasbonanlibron?
Jes,mihavas.Miŝatasleginurbonajnlibrojn.Ĉuvivolastrinkikafon?
M9 Diálogo
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Kiujgeamikojvenisalvi?
MariakajIvoveniskajnunilisidasenmiaĉambro.
Kiondirisviajgepatroj?
Ilivolisparolikunmiajgeamikojkajfarisdemandojnalili.
Ho!
Miajgeamikojtrinkiskafonkajniparolispribonajlibrojkiujnnilegis.
Kiujnlibrojniliŝataslegi?
Romanojn.
Ankaŭmivolashavigeamikojnkiujŝataslegibonajnlibrojn.
MiajgeamikojMariakajIvoestasankaŭviajgeamikoj.
M10 Ejerciciodetraducción.
Traducelassiguientesfrasesconacusativoatuidioma:
Mihavasnovanamikon.Mihavasnovajnamikojn.Mihavasbonajnamikinojn.Mihavasbelanmalamikon.Ŝilernasbelanlingvon.Ililernasfacilajnlingvojn.Vilernasfacilajnlingvojn…
M11 Cartasdepalabrasdecolores
mi vi
li ŝi
ni
demandas salutas
ĉu
vin min
ŝin lin
nin
M12 Tarea
Plenigulafrazojnperlapronomojmi,vi,li,ŝi,nikajiliajakuzativajformojlin,ŝin,min,nin,vinkajskribunovajnmalajnfrazojn.
salutas .
Malo: .
demandas .
Malo: .
havas .
Malo: .
Creafrasesconelcomputador:Crea5frasescadadía;tradúcelasyescríbelas,siestáncorrectas.
PropósitodelaprendizajeUsayrepitelagramáticaylaspalabrasdelosbloquesanteriores.Fortalecesucomprensióndelacusativoydelosverbosmodales.Hablasobrelaspreguntasconacusativoyverbosmodales.
HerramientasdeaprendizajenecesariasComputadorparareproduciraudio,Pelota
PreparaciónSonidos1,3,4CopiasdeM13Computador(es)
Bloque7(Sesiones13-14)
Plandeaprendizaje
15me CompartelacanciónM14.Traduzcanlacanciónjuntosycántenla2o3veces.
Estacancióndalaposibilidaddehablarsobrelafunciónyposicióndelacusativoyverbosmodales.Motivaalosestudiantesapreguntaryrespóndelescualquierpregunta.
5me Juegaconlapelotadepalabrasparaaprenderyrepetirpalabras.Pídelealosestudiantesformaruncírculo.Tiralapelotaaunodeellosydiunapalabraenelidiomanacional,lacualelestudianteyaaprendióenEsperanto.ElestudianteconlapelotatraducirálapalabraaEsperanto.Despuéséloellapodrátirarlapelotaaotroestudianteydecirunapalabra,lacualesetendráquetraduciraEsperanto,etc.Sielestudianteneconocelapalabracorrecta,elprofesordiráotrapalabra,hastaqueelestudianterespondacorrectamente.Despuéséloellapodránseguirtirandolapelota.
5me Juegorecreacionalnolingüístico
20me VuelvealdiálogoM9delbloqueanterior.Pídelealosestudiantesleerytraducirlodenuevoydivídelosenparejas.Cadaparejadebedesarrollareldiálogosintraducir.
10me Pausa
10me ComparteelejercicioM14parapracticarverbosmodalesvoli,ŝatiyelacusativo.Pídelealosestudiantesformarparejasypreguntarseentreellosyresponder.
Ĉuvinevolaslegigrandanlibron?Kiuŝataslerninovan,belanlingvon?Kionŝivolastrinki?Ĉuviŝatasparolikunviapatrino?Ĉuvivolashavimononenviahejmo?Enkiuĉambroliŝataslegilibrojn.Kionlapatrinovolasinstruialvi?Kiankafonŝivolastrinki?
10me Practicapreguntasyrespuestasconellos.Hazpreguntasquetenganacusativo.Losestudiantesresponden.
Posiblespreguntas:
Ĉuvisalutasmin?Ĉuŝisalutasvin?Ĉulisalutasŝin?Ĉuvisalutasnin?Kiunvidemandas?Kiunŝidemandas?Kiunmidemandas?Kiunvidemandas?
5me Juegorecreacionalnolingüístico
10me Escuchenjuntoselsonido1yelsonido3.Pídelealosestudiantesleerdeadosfrasesytraducirlasdenuevo.Cuandoellosterminen,debenvolveraempezarperoestavezsintraducir.Elprofesorayudasolamenteconpronunciaciónysiesnecesariocontraducción.
10me Cantenjuntostodaslascancionesdelasleccionesanteriores.
Dejatareas.
M13 Canción
MiŝatasMiŝatassporti
Jes!jes!(koruso)
Miŝataslerni
Tre!tre!(koruso)
Miŝatastrinki
Jes!jes!(koruso)
Miŝataslegi
Tre!tre!(koruso)
Miŝataskafon.
Miŝataslingvojn.
Miŝatassporton.
Miŝataslibrojn.
Kungeamikoj,
Jes!jes!(koruso)
Enmiahejmo,
Tre!tre!(koruso)
Enlernoĉambro
Jes!jes!(koruso)
Kajenhotelo
Tre!tre!(koruso)
Miŝataskafon.
Miŝataslingvojn.
Miŝatassporton.
Miŝataslibrojn.
Kunlagepatroj
Ĉu?????(koruso)
Miŝatassporti
Jes!jes!(koruso)
Miŝataslerni
Tre!tre!(koruso)
Miŝatastrinki
Jes!jes!(koruso)
Miŝataslegi
Tre!tre!(koruso)
Melodia:adaptadadelacanciónfrancesaFrèreJacques
M14 Ejercicio
Leelaspreguntasabajoypregúntaleatuvecino.Escuchalasrespuestasdetuvecino.Despuésintercambienlosroles
Ĉuvinevolaslegigrandanlibron?Kiuŝataslerninovan,belanlingvon?Kionŝivolastrinki?Ĉuviŝatasparolikunviapatrino?Ĉuvivolashavimononenviahejmo?Enkiuĉambroliŝataslegilibrojn.Kionlapatrinovolasinstruialvi?Kiankafonŝivolastrinki?
M15 Tarea
Ingresalaspalabrasenelordencorrecto!Atenciónconelinfinitivo.
Mariatrinkikafonŝatas.
matematikonPetrolernivolas.
trinkiĜilaktonŝatas.
volasLiinstruistinonsaluti.
PeterkajŝatasRobertosporti.
Creafrasesconelcomputador:Crea5frasescadadía;tradúcelasyescríbelas,siestáncorrectas.
PropósitodelaprendizajeRepitepalabrasyaprendenuevaspalabras.ReconoceelnuevoverbomodalPOVIReconoceyusalapalabraKEcomopalabraparaunirentresubfrases.CrearpalabrasconlosprefijosMAL-yGE-}.
HerramientasdeaprendizajenecesariasComputadorparareproduciraudio,Computadoresparaestudiantes(ousaelejercicioalternativo),Pelota,Morfemas
PreparaciónSonidos5,6CopiasdeM16CopiasdeM17ImprimeycortalosmorfemasM18ohazquelosniñoslohagandurantelaclase
Nuevaspalabras
Bloque8(Sesiones15-16)
frato = hermano
rigardi = mirar
jen = Heaquí
okulo = ojo
ankoraŭ = aún
ke = que
varma = caliente
ami = amar
iri = ir
se = si
kuiri = cocinar
tempo = tiempo
dankon = gracias
manĝi = comer
povi = poder
MAL- = Afijoqueindicaideatotalmenteopuestaasuraiz
ankaŭ = también
Plandeaprendizaje
20me ComparteM16yescuchaelsonido5.Leanytraduzcanjuntoseltexto.Pídelealosestudiantesleerdeadosfrasesytraducirlasdenuevo.Cuandoellosterminen,debenvolveraempezarperoestavezsintraducir.Elprofesorayudarásolamenteconlapronunciaciónysiesnecesarioconalgunatraducción.
Hablasobrelosnuevosaspectosgramaticalescomo:povi,ke,mal-yge-.Rápidamentehablasobrelosverbosmodales.Prestaatenciónquelosverbosmodalesdebenestarconectadosconverboseninfinitivo.
5me Juegorecreacionalnolingüístico
15me Practicalosverbosmodalespovi,voliyŝati:Realizalassiguientespreguntasyquelosestudiantesrespondan.Ayúdalosconlatraducciónsiesnecesario.
KionPetrovolasdemandi?ĈuAnadevasparolikunPetro?SeAnanevolasdirikiunŝiamas,ĉuPetropovasdemandiŝin?Kiunaŭtonviŝatashavi?Kiudevaslerninovanlingvon?Kionviŝatashavi?Kiuvolasparolifacilanlingvon?ĈuAnavolasdirikiunŝiamas?Kiunlibronviŝataslegi?
Kunkiuvipovassidi?Alkiuvipovasdonivianmonon?Dekiuvenisvialibro?Kiankafonviŝatastrinki?Kiajnlibrojnvipovaslegi?
5me Juegaconlapelotadepalabrasparaaprenderyrepetirpalabras.Pídelealosestudiantesformaruncírculo.Tiralapelotaaunodeellosydiunapalabraenelidiomanacional,lacualelestudianteyaaprendióenEsperanto.ElestudianteconlapelotatraducirálapalabraaEsperanto.Despuéséloellapodrátirarlapelotaaotroestudianteydecirunapalabra,lacualesetendráquetraduciraEsperanto,etc.Sielestudianteneconocelapalabracorrecta,elprofesordiráotrapalabra,hastaqueelestudianterespondacorrectamente.Despuéséloellapodránseguirtirandolapelota.
5me Pausa
15me ComparteeldiálogoM17.
Dividelosestudiantesengruposdedosypídelesleerlosdiálogosytraducirlos.Pídeleaungrupoleerenvozaltaytraducirlíneaporlínea.Ayúdalosconlatraducciónsiesnecesario.Despuéspídeleaesegrupodesarrollareldiálogosintraducirlodenuevo.Sihaytiempopuedespedirleaotrogrupodesarrollareldiálogo.
5me CantenjuntoslacanciónM13.
5me Juegorecreacionalnolingüístico
15me Juegueacrearpalabras.EntregalascartasconlossiguientesmorfemasdeM18(amik,ge,mal,o,j,patr,instru,ist,facil,a,lingv,lernant)yexplicalasreglasdeljuego.Losestudiantesdebenmetermorfemasysaber,quepalabrastienensentido.Despuésellosdebentraducirlaspalabrasasuidioma.
Losestudiantescreanpalabrascomo:
malamiko,malamikinoj,gemalamikoj,gepatroj,patrinoj,instruistoj,malfacilaj,gelingvistoj,malbelaj,gelernantoj
5me Juegueneljuegodelacusativo:Kionvihavas?
Decidequéestudiantecomienzaeljuego,yentrégaleaéloellalapelota.Despuéspregunta:“Kionvihavas?”.Elestudianteresponde:“Mihavaspilkon.”eseestudiantedespuéseligeotrapersonaypregunta“Kionvihavas?”elsegundotomalapelotayresponde:“Mihavaspilkon.”.Despuéséloellalepreguntaaltercerestudiante:“Kionmihavas?Kionvihavas?”larespuestasiempredebeser:“Vihavaspilkon.Mihavaspilkon.”
Dejatareas.
M16 LaamikinodeMarko
Marko
Ana
Marko
Ana
Marko
Ana
Marko
Ana
Marko
Markohavasamikinon.ŜianomoestasAna.Ŝiestasjunakajbela.AnakajMarkoestasgeamikoj.AnavenisallahejmodeMarko.
Bonvolueniri,amikino.
SalutonMarko.Kionvifaras?
Saluton.Milegis,sednunmivolasparolikunvi.
Ĉuvihavasbonanlibron?
Jes,mihavas.Miŝatasleginurbonajnlibrojn.Ĉuvivolastrinkikafon?
Jes.Ĉuviajgepatrojkajgefratojestasenviahejmo?
Ne.Jenlakafo,ĝiestasankoraŭvarma.Minunkuirisĝin.
Dankon.Mipovastrinkiankaŭmalvarmankafon.
MarkorigardislabelajnokulojndeAna.Mividas,keliamasŝin.
M17 Diálogo
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Ĉuvipovasvidimin?Mineestasenlaĉambro.
Jes,mipovasvidivin.Vinuneniris.
Kionvividas?
Vihavasmonon?Kiumonoĝiestas?
Mihavasjapananmonon.Kionviŝatas?
Miŝatastrinkikafonkajparolikunvi.
Nunnitrinkasmalvarmankafon.Varmanminehavas.
Jes.Ĉuvikuirisĝin?
Ne.Miapatrinokuirislakafon.Ĉuvipovasrespondialmiademando?
Kiudemando?
Kiunviamas?
Minevolasdiri.
M18 Morfemas
amik ge
mal o
j patr
instru ist
facil a
lingv lernant
M19 Tarea
Completalaspalabrasconunadeesastrespalabras:trinki3x,librojn2x,ŝi,vi,paroli,ŝatas,libron,amikinon,legis,volas
Markohavas .ŜianomoestasAna. estasjunakajbela.AnakajMarkoestas .
AnavenisallahejmodeMarko.
–Bonvolueniri,amikino.
–SalutonMarko.Kion faras?
Saluton.Mi ,sednunmi parolikunvi.
Ĉuvihavasbonanlibron?
Jes,mihavas.Mi leginurbonajn .Ĉuvivolaskafon?
Ĉuvinevolaslegigrandan ?Kiuŝataslerninovan,belanlingvon?Kionŝivolas?Ĉuviŝatasparolikunviapatrino?Ĉuvi havimononenviahejmo?En
kiuĉambroliŝataslegi .Kionlapatrinovolasinstruialvi?Kiankafonŝivolas?
Creafrasesconelcomputador:Crea5frasescadadía;tradúcelasyescríbelas,siestáncorrectas.
PropósitodelaprendizajeRepitepalabrasyaprendenuevas.Creafrasesentiempopasadoypresenteconacusativoyverbosmodales.FortalecesucomprensióndelprefijoMAL-
HerramientasdeaprendizajenecesariasComputadorparareproduciraudio,Pelota,Cartasdepalabrasdecolores
PreparaciónSonidos5,7CopiasdediálogoM21ImpresasycortadascartasdecoloresM20ensobresComputador(es)CopiasdeM22
Nuevaspalabras
Bloque9(Sesiones17-18)
kia = quétipode
Slovakio = Eslovaquia
simpatia = simpático
centro = centro
restoracio = restaurante
Plandeaprendizaje
20me RegresaaltextoM16yescuchalosaudios5
Leanytraduzcanjuntos.Pídelealosestudiantesleerdeadosfrasesytraducirlasdenuevo.Cuandoellosterminen,quevuelvanaempezarperoestavezsintraducir.Elprofesorayudasolamenteconlapronunciaciónysiesnecesarioconalgunatraducción
Hablasobrelosnuevosaspectosgramaticalescomo:povi,ke,mal-yge-.Prestaatenciónquelosverbosenpasadotienenelfinal-is.
5me Juegorecreacionalnolingüístico
20me Juegaconlascartasdecoloresen5sobres.Creagruposde3estudiantesydalesacadaunoungrupodesobresconM20.Pidealgrupocrearfrasesjuntoscon5palabras.Laspalabrasdebenserenelsiguienteorden:
PalabrasdelsobrerojoPalabrasdelsobreverdePalabrasdelsobreazulPalabrasdelsobrecaféPalabrasdelsobreamarillo
Laspalabrasdebensertomadasdelossobresalazar.Elpropósitoessaber,quéfrasestienensentidoyescribirlasenelcuaderno.Túpuedeshacerunconcurso,elquecreeytraduzcalamayorcantidaddefrases,vence.Ellosrecibentantospuntos,segúnlacantidaddefrasesconsentidoquehayancreado.
Cartasdepalabrasdecoloresenlos5sobres:
Palabrasrojas:amiko,libro,lernanto,sportisto,patro,patrino,instruisto,instruistino,hejmo,domo,kafo,mono,frato,fratino,okulo,mi,vi,li,ŝi,ĝiPalabrasverdes:povas,volas,povis,volis,devas,devis,ŝatas,ŝatisPalabrasazules:instrui,lerni,skribi,demandi,fari,havi,kuiri,legi,rigardi,trinki,vidiBrunajvortoj:belan,bonan,facilan,grandan,junan,novan,malbonan,malbelan,malfacilan,malgrandan,maljunan,malnovan,varman,malvarman,mian,vian,lian,ŝian,ĝianPalabrasamarillas:amikon,libron,lernanton,sportiston,patron,patrinon,instruiston,instruistinon,hejmon,domon,kafon,monon,fraton,fratinon,okulon,min,vin,lin,ŝin,ĝin
Ejemplos:
AmikovolasLERNInovanlingvon.HejmodevasSKRIBIbonankafon.
5me Pausa
15me ComparteeldiálogoM21.
Dividelosestudiantesengruposdedosypídelesleerlosdiálogosytraducirlos.Pídeleaungrupoleerenvozaltaytraducirlíneaporlínea.Ayúdalosconlatraducciónsiesnecesario.Despuéspídeleaesegrupodesarrollareldiálogosintraducirlodenuevo.Sihaytiempopuedespedirleaotrogrupodesarrollareldiálogo.
5me CantenjuntoslacanciónM13.
5me Juegorecreacionalnolingüístico
20me EntregaelejercicioM22.PídelealosestudiantestraducirlaspalabrasaEsperantoyescribirtambiénlapalabraconelsignificadoopuesto.
Dejatareas.
M20 Cartasdepalabrasdecolores
amiko libro
lernanto sportisto
patro patrino
instruisto instruistino
hejmo domo
kafo mono
frato fratino
okulo mi
vi li
ŝi ĝi
povas volas
povis volis
devas devis
ŝatas ŝatis
instrui lerni
skribi demandi
fari havi
kuiri legi
rigardi trinki
vidi
belan bonan
facilan grandan
junan novan
malbonan malbelan
malfacilan malgrandan
maljunan malnovan
varman malvarman
mian vian
lian ŝian
ĝian
amikon libron
lernanton sportiston
patron patrinon
instruiston instruistinon
hejmon domon
kafon monon
fraton fratinon
okulon min
vin lin
ŝin ĝin
M21 Diálogo
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Kiajestasviajnovajgeamikoj,Ana?
Junajkajsimpatiaj.Ilihavasankaŭbelajnokulojn.
Ĉuviparoliskunilipriviajgefratojkajgepatroj?
Minepovis.Miajgepatrojestisenlaĉambro.
Ĉulageamikojhavasmonon?
Ilihavas.Kunkiujviajgeamikojvisidisenrestoracio?
Kunnovajgeamikoj,kiujvenisdeSlovakio.
Ho,Ĉuilivenisenaŭto?
Jes.Nuniliestasenhotelokajmanĝas.
Kioniliŝatasvidi?
LacentrondeZagrebo.
M22 Ejercicio
TradukulaadjektivojnalEsperantokajskribulamalansignifon.
Traduko Malasignifo
fácil
bueno
joven
caliente
hermoso
nuevo
grande
M23 Tarea
Creafrasesconelcomputador:Crea5frasescadadía;tradúcelasyescríbelas,siestáncorrectas.
PropósitodelaprendizajePracticaconversaciónensimulacióndesituacionescotidianas.Repitepalabrasyaprendenuevas.
HerramientasdeaprendizajenecesariasComputadorparareproduciraudio,Pelota,Cartasdepalabrasdecolores
PreparaciónSonidos8,9CopiasdeM24CopiasdeM25ImpresasycortadascartasdecoloresM20ensobres
Nuevaspalabras
Bloque10(Sesiones19-20)
tempo = tiempo
kune = juntos
matematiko = matemáticas
infano = niño
preni = tomar-coger
Plandeaprendizaje
20me Pídelealosestudiantesdesarrollarunsketchcorto.Creagruposde3estudiantes.Engrupos,losestudiantesdebenleerytraducirelsketchM241.Laactividadduradespuésdelapausa.
5me Juegorecreacionalnolingüístico
15me Continualaactividaddelsketch.Losgruposformadosde3estudiantesdesarrollanelsketchunodespuésdelotro
5me Juegaconlapelotadepalabrasparaaprenderyrepetirpalabras.Pídelealosestudiantesformaruncírculo.Tiralapelotaaunodeellosydiunapalabraenelidiomanacional,lacualelestudianteyaaprendióenEsperanto.ElestudianteconlapelotatraducirálapalabraaEsperanto.Despuéséloellapodrátirarlapelotaaotroestudianteydecirunapalabra,lacualesetendráquetraduciraEsperanto,etc.Sielestudianteneconocelapalabracorrecta,elprofesordiráotrapalabra,hastaqueelestudianterespondacorrectamente.Despuéséloellapodránseguirtirandolapelota.
10me Pausa
15me ComparteeldiálogoM25.
Dividelosestudiantesengruposdedosypídelesleerlosdiálogosytraducirlos.Pídeleaungrupoleerenvozaltaytraducirlíneaporlínea.Ayúdalosconlatraducciónsiesnecesario.Despuéspídeleaesegrupodesarrollareldiálogosintraducirlodenuevo.Sihaytiempopuedespedirleaotrogrupodesarrollareldiálogo.
5me CantenjuntoslacanciónM4.
5me Juegorecreacionalnolingüístico
15me Juegaconlascartasdecoloresen5sobres.Creagruposde3estudiantesydalesacadaunoungrupodesobresconM20.Pidealgrupocrearfrasesjuntoscon5palabras.Laspalabrasdebenserenelsiguienteorden:
PalabrasdelsobrerojoPalabrasdelsobreverdePalabrasdelsobreazulPalabrasdelsobrecaféPalabrasdelsobreamarillo
Laspalabrasdebensertomadasdelossobresalazar.Elpropósitoessaber,quéfrasestienensentidoyescribirlasenelcuaderno.Túpuedeshacerunconcurso,elquecreeytraduzcalamayorcantidaddefrases,vence.Ellosrecibentantospuntos,segúnlacantidaddefrasesconsentidoquehayancreado.
Cartasdepalabrasdecoloresenlos5sobres:
Palabrasrojas:amiko,libro,lernanto,sportisto,patro,patrino,instruisto,instruistino,hejmo,domo,kafo,mono,frato,fratino,okulo,mi,vi,li,ŝi,ĝiPalabrasverdes:povas,volas,povis,volis,devas,devis,ŝatas,ŝatisPalabrasazules:instrui,lerni,skribi,demandi,fari,havi,kuiri,legi,rigardi,trinki,vidiBrunajvortoj:belan,bonan,facilan,grandan,junan,novan,malbonan,malbelan,malfacilan,malgrandan,maljunan,malnovan,varman,malvarman,mian,vian,lian,ŝian,ĝianPalabrasamarillas:amikon,libron,lernanton,sportiston,patron,patrinon,instruiston,instruistinon,hejmon,domon,kafon,monon,fraton,fratinon,okulon,min,vin,lin,ŝin,ĝin
Ejemplodefrasesasí:
AmikovolasLERNInovanlingvon.
HejmodevasSKRIBIbonankafon.
5me CantenjuntoslacanciónM13.
Dejatareas.
M24 Sketch
Patrino
Infano
Patrino
Infano
Patrino
Patro
Patro
Infano
Patrino
Infano
Patro
Infano
Patrokajpatrino
Minevolasmanĝi(alinfano)
Manĝu!
Minevolas!
Manĝu!Estubona!Manĝu!
Minevolasmanĝi.Minevolasestibona.
(allapatro)
Ĉuvividas?Linevolasmanĝi.Linevolasestibona.
(allapatrino)
Jes.Mividas.Lidiraskelinevolasmanĝi.Lidiraskelinevolasestibona.
(allainfano)
Ĉuvivolasmanĝi?Ĉuvivolasestibona?Videvasmanĝi.Videvasestibona.
Ne,minevolasmanĝi.Ne,minevolasestibona.Minedevasmanĝi.Minedevasestibona.Kiudiraskemidevasmanĝi?Kiudiraskemidevasestibona?
Ĉuvinepovasmanĝi?
Mipovas.Minevolas.Mipovasmanĝi.Minevolasmanĝi.Mipovasestibona.Minevolasestibona.Mipovasdiri,keminevolasmanĝi.Mipovasdirikeminevolasestibona.
Vinepovasdiri,kevinevolasmanĝi.Videvasmanĝi!
(elprenaslibron,lernolibrondeEsperanto)
Minedevasmanĝi.Minehavastempon.MilernasEsperanton.
(kune)
Linehavastempon.LilernasEsperanton.
M25 Diálogo
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Petro
Ana
Saluton,Ana.Ĉuvihavisbonanmanĝon?
Jes.Miapatrinokuirasbonajnmanĝojnkajmiŝatasmanĝi.
Kionvilernis,ĉumatematikon?
Ne.Midevislerniprilingvoj.
Kianlernolibronprilingvojvihavas?
Malbonanlibron.Kajvi,kionvilernis?
Matematikonmivolislernisedmidevismanĝikajnelernis.
Manĝividevas,sedankaŭlernividevas.
Mivolasdirialvi,keviestasbela.
Dankon.
M26 Tarea
Ripetukajlernuĉiujnvortojnellaleciono2.