layout 1 (page 1) - elciudadano.gob.ec llakta-kunamanka ñañu chu-an, kutin chiri-an, anmi...

8
llaktapikawsak llaktapikawsak LLAKTAPI KAWSAKPA HATARIPA KILLKASHKA No. 38 2013 wata I enero-abril killakuna Leydy Warmikunata yanapanatami yuyan 7P Rafael Correa kutinllatak Llakta Pushak QUITOPA MUSHUK ANTANKA CHAYANA QUITOPA MUSHUK ANTANKA CHAYANA 2-3 P Valenciapi Llakta Pushakta uyashka- manta 4-5 P Valenciapi Llakta Pushakta uyashka- manta 4-5 P Correa: «shuk llaktaman rishkakunapa Kamaymi kanchik» Correa: «shuk llaktaman rishkakunapa Kamaymi kanchik» 5 P 6 P

Upload: vuongkhue

Post on 03-Apr-2018

222 views

Category:

Documents


3 download

TRANSCRIPT

Page 1: Layout 1 (Page 1) - ElCiudadano.gob.ec llakta-kunamanka ñañu chu-an, kutin chiri-an, anmi llukshirka. uitopimi kallarir-uitomantami ku-cha mama manña-man, Galápagosman, urkupi

llaktapikawsakllaktapikawsakLLAKTAPI KAWSAKPA HATARIPA KILLKASHKA No. 382013 wata I enero-abril killakuna

LeydyWarmikunata yanapanatami

yuyan 7P

Rafael Correa

kutinllatakLlaktaPushak

QUITOPA MUSHUK ANTANKA CHAYANA

QUITOPA MUSHUK ANTANKA CHAYANA

2-3 P

Valenciapi Llakta

Pushakta uyashka-

manta 4-5 P

Valenciapi Llakta

Pushakta uyashka-

manta 4-5 P

Correa: «shuk llaktaman rishkakunapa Kamaymi kanchik»

Correa: «shuk llaktaman rishkakunapa Kamaymi kanchik»5 P

6 P

Page 2: Layout 1 (Page 1) - ElCiudadano.gob.ec llakta-kunamanka ñañu chu-an, kutin chiri-an, anmi llukshirka. uitopimi kallarir-uitomantami ku-cha mama manña-man, Galápagosman, urkupi

02 llaktapi kawsak I 2013 wata I enero-abril killakuna I No 38

2013 Akllana

Ecuadorka Corkutinllatak Llakta Pusha

Llakta pushak

tukunkapakka 24

markamanmi rirka

Rafael Correata katik-

kunaka “Llakta wiñay-

pa”, “Llakta shamuk

punchakunapa” nish-

kakunata kaparishpa-

mi, maykunapi tanta-

nakurka. Enero killa, 4

punchamantami, llakta

pushak tukunkapak,

paypa yuyaykunata rik-

sichinkapak 24 marka-

Page 3: Layout 1 (Page 1) - ElCiudadano.gob.ec llakta-kunamanka ñañu chu-an, kutin chiri-an, anmi llukshirka. uitopimi kallarir-uitomantami ku-cha mama manña-man, Galápagosman, urkupi

Rafael Correaka , kutin llakta pushak

tukunkapakka, maykunamanmi

chayarka, chaykunapimi llaktapa

ima minishtishkakunata riksichirka.

Chaykunata ruranatami nirka. JORGE GLAS

Mushuk Katik Pushakmi kan. Lenin

Morenopa rantimiyaykun

RAFAEL CORREA

2007watamantami llakta pushak

kan

rreatami akpa akllarka

afael Correa Llakta Pushakka

57% shinawanmi llakta pushak

tukunkapak akllanapika mishar-

ka. Akllanaka febrero killa, 17

punchami karka.

Correaka shuklla akllanapimi

misharka. Kayna watakunawan, sarun ak-

llanakunawan rikushpaka, kashnaka mana

tiyashkachu.

Correaka kanchis akllanapimi mishash-

ka. Payta ashtaka katik kashkataka Hatun

Tantanakuypi kakrik mashna kashkapimi

rikunalla kan: 100 shinami kakrin.

Correapa tantanakuyka 2006 watami ka-

llarirka. Chay watami ishkayniki akllanapi-

ka 57% shinawan misharka. 2007 wataka

Llakta Kamachi tiyachun hawa tapunapika

81% shinawanmi ari nirkakuna.

Chay watallatakmi hatun tantanakuypi ka-

krikkunata akllanapika 69% shinawan mi-

sharka. Hatun tantanakuyka Montecristipi-

mi llankarka. Chaypimi Llakta Kamachita

killkarkakuna. Killkashkata ari nichunmi

shuk akllana tiyarka. Chaypipashmi 64% shi-

nawan misharka.

Mushuk Llakta Kamachiwanmi mushuk

llakta pushakta akllana tiyarka, chaypipash-

mi 52% shinawan misharka. Kipaka, taripa-

nata allichinkapakmi shuk akllana tiyarka,

chaypipashmi 53% shinawan misharka.

Febrero killa, domingo 17 punchami 57%

shinawan kutinllatak llakta pushak tukuna

akllanapika misharka. 2017 watakamanmi

llakta pushak kanka.

R

2013 wata I enero-abril killakuna I No 38 I llaktapi kawsak I 03

man llukshirka.

Shinami yanka chu-

rakunawan shikan

llaktakunaman lluk-

shirka. Kunuk llakta-

kunamanka ñañu chu-

rakunawan, kutin chiri

llaktakunamanka, ra-

ku churakunawan,

kunkallinakunawanmi

llukshirka.

Quitopimi kallarir-

ka, Quitomantami ku-

cha mama manña-

man, Galápagosman,

urkupi kak llaktakuna-

man, Amazoníaman-

pash rirka.

Maypipash makita

kunkapakka shayarir-

ka. Chashnami shikan

kari warmi, wanpra,

kuytsa, wawakunaman

makita kurka, parlarka,

asirka, ima minishtish-

kakunata uyarka.

Imata ruranatami

kaypi chaypi uyachir-

ka. Ima shina rurana-

tami riksichirka. Ku-

nankaman rurashkata

alli kashkata, shina-

pash mana chayllapi

sakirinata, ashtawan

ruranatami uyachir-

ka.2006 watamanta chu-

rakunata churakushka-

mi “Llakta wiñaypa”,

“Llakta shamuk pun-

chakunapa” nishpa ka-

parirka.

Page 4: Layout 1 (Page 1) - ElCiudadano.gob.ec llakta-kunamanka ñañu chu-an, kutin chiri-an, anmi llukshirka. uitopimi kallarir-uitomantami ku-cha mama manña-man, Galápagosman, urkupi

04 llaktapi kawsak I

ECUADORMANTA Españapi kawsakkunaka llaktata manakunkarinkunachu

CORREATA RIKUKshamukkunaka ash-takami karkakuna.Uku mana paktash-kamantami, kancha-pi shuyarkakuna

ECUADORMANTAValenciapi kawsakkunaka may kushillami Correatachaskirkakuna

Page 5: Layout 1 (Page 1) - ElCiudadano.gob.ec llakta-kunamanka ñañu chu-an, kutin chiri-an, anmi llukshirka. uitopimi kallarir-uitomantami ku-cha mama manña-man, Galápagosman, urkupi

2013 wata I enero-abril killakuna I No 38 I llaktapi kawsak I 05

afael Correa Llakta Pu-shakka, Valenciapi, 16h45shina tukukpimi, FelipeÑusti Rikuna Wasimanchayakurka. 2.700 tiyarina-

tami chaypi churashkarka. Chayku-naka mana paktarkakunachu.

Ecuadormanta Españapi kawsak-kunaka maykunamantami shamur-kakuna, Llakta Pushakta pagui nin-kapak, llakta shikanyachikushkataallikachishkata rikuchinkapakmi

shamurkakuna.Tantanakuna

uku kanchapipash-mi tiyarinakunatachurarka, shinapashmana paktarkakuna-chu. Llakta Pushakka 7wawa pacha kallarinka-pak sirikpimi, chayarka.Aminta Buenaño Ecuadorpa shuti-pi Españapi kakwan shamurka.

Shuk 70 watayuk yayaka, wiki mu-

yushpami, “Llakta Pushak!Ñukanchikta yuyarishka-manta pagui!” nishpami ka-parirka. Correapa ishkantin

makita hapishpa mana ka-charinkapak munarkakchu.Rurashkakunata uyachishka

kipaka, Llakta Pushak Ecuador-manta takikunatami chaypi kak-

kunawan takirka. Ecuadormantachaypi kakkunaka chashna takikuna-ta uyashpaka wakarkakunami.

R

Correaka “kay Kamaykashuk llaktaman rishkaku-napa Kamaymi kan. Kan-kunataka mana hichu-shunchu” nirka. Shinamisarun kamaykuna kullkiwakaychi wasiyukkuna-wan kashkata, paykunapaalli kashkatalla rurashkata,paykunamanta ashtakaku-na shuk llaktaman lluk-shishkatami yuyarichirka.

Ecuadorka llaktapi kaw-sakkunata mana shuk llak-tamanchu kachak karka,Ecuadorpi kawsakkunakamana kikin munaymanta-chu llukshirkakuna, llakta-mantami llukchishpa ka-charka. Imamanta? 1.999watami kullki wakaychiwasikunaka llaki aparka-kuna, chaymantami llak-tamanta lluk- shina karka-

kuna nirka.Kamaykunaka chay wa-

takunaka kullki wakaychiwasiyukkunatami rikukkarka, yanapak karka, shi-nami chaykunapi wakay-chishka kullkitaka mana ti-krachirkakuna, llankanakamana tiyarkachu, chashna-pimi ash-takakuna llakta-manta llukshina karkaku-na nishpa yuyarichirka.

Rafael Correa: «shuk llaktaman

rishkakunapa Kamaymi kanchik»

Ima tiyashkaPusak waranka shinami Valen-ciapi, Españapi, Llakta Pushkakpa rimashkata uyankapak karkakuna

Page 6: Layout 1 (Page 1) - ElCiudadano.gob.ec llakta-kunamanka ñañu chu-an, kutin chiri-an, anmi llukshirka. uitopimi kallarir-uitomantami ku-cha mama manña-man, Galápagosman, urkupi

06 llaktapi kawsak I 2013 wata I enero-abril killakuna I No 38

013 wata, febrero killa, 20punchami mushuk Maris-cal Sucre Antanka chaya-naka llankay kallarirka.9h00 shina tukukpimi,

TAME antanka punta kutin Tababe-laman chayarka.

Wayra mayman pukushkata ri-kushpami, antankakuna uriyakun-kakuna. Chakimanta umaman pu-kukpika, chakitami yaykunkakuna.Kutin usiyay killakunaka umamantachakiman pukukpika, umatami yay-kunkakuna.

Antankunapa chayana ñan shina-ka 4 km. sunimi kan. Shinallatak an-tanka chayanata rikuk wasika wi-

chayman hatun kashkata rikush-paka, 40 metro hatunmi kan. Shukllaktakunapa kashnawan rikushpa-ka ashtawan hatunmi kan.

Mushuk antanka chayanamankarinkapakka killu antawapimi (taxi)rinalla kan. Quito chakimanta, Qui-to umamanta rishpaka, 30, 40 dólar-kamanmi kuna kan. Shinapash ha-tun antawakunaka ishkay dólarpa-mi apankuna. Chaykunataka Qui-tumbepipash (ankas antawa), RíoCocapipashmi (waylla antawa) ha-pinalla kan. Mawka antanka chaya-namantapashmi shuk hatun antawallukshin, chaypi rinkapakka 8 dólar-tami kuna kan.

Quitoka mushuk antanka chayana-

yukmi kan

Antanka chayanaka Tababelapimi kan, tukuy minishtishkakunami tiyan.

Ima tiyashka

2

MUSHUK ANTANKA CHAYANAkhatunmi kan

MIKUNA KATU-NAPASHMI tiyan,rikunayaymi kan

Page 7: Layout 1 (Page 1) - ElCiudadano.gob.ec llakta-kunamanka ñañu chu-an, kutin chiri-an, anmi llukshirka. uitopimi kallarir-uitomantami ku-cha mama manña-man, Galápagosman, urkupi

KUNAN wiñay

SHUWARkuytsapa KAWSAY

Pi kashkaChiguizamanta shuwar kuytsa

24 watayukMana sawarishka

Yachana wasi: San Pedro-Chiguaza

Hatun yachana wasi: Don Bosco-MacasSumak yachana

wasi: UTPL

LlankanamantamiAmazoníamanta shikanwarmikunata riksishka.

Paykuna ima shina kawsashkatami rikushka.

Ima shina paykunata yanapanatami yuyakun.

LeydyChuinda

manta kullkita mañachin-kapakmi chashna llukshikkarka. Shinami Amazonía-ta ashtawan riksirka.

Amazoníapika shikan ru-na kawsaymanta yaya-ma-makunawanmi tuparirka.Payta, shuwar kuytsata, ri-kushpaka, puntaka manaamirishpami rikuk karka;kipaka runa kuytsa llanka-kushkata rikushpami, ku-shikurkakunami.

Kunanka Puyopi, kullkiwakaychina wasipimi kan.Kaypi llankanaka kallaripi-ka shinchi kashkatami uya-chin. Chaypi llankakkuna-ka shuk shuwar kuytsachaypi kashkataka shikan-mi rikuk karkakuna.

Kullki wakaychi wasi ru-nakunaman kullkita maña-chikushkatami alliman ri-kun. Shinapash mañashkakullkita imakunata rurash-pa mirachichunmi mañan.Mana kashpaka, shuk llaki-pimi yaykunkuna nin.

Warmi kuytsakunatamiyachakuchun, yachakush-ka kipa sawarichun, wawa-yuk tukuchun mañan.Wanprakunataka ama upi-yachun, yaya-mamata riku-riyachun, millay riksishka-kunamanta karuyachunmimañan.

Kay shuwar kuytsakaLeydy Jhoana Chuinda Ka-tanmi kan.

2013 wata I enero-abril killakuna I No 38 llaktapi kawsak I 07

Hatun yachana wasi-manta rimashpaka, Macas-pimi sukta watata yacha-kurka. Shinallatak fútbolta-mi pukllarka. May alli puk-llakmi karka. UTPL sumakyachana wasipimi llanka-chik wasikunata allimancharinkapak yachakuy ka-llarishka.

BNFpa Amazoníamanrik antawapimi llankanka-pak yaykurka, bono nishka-

higuazaman-ta sumakshuwar kuyt-sami BancoNacional deFomentopi,Puyopi llan-

kan. Chaykullki wakaychina wasipi-mi ashalla kullki mañachi-na ukupi llankan. 24 wata-yukmi kan. ChiguazakaGuamboya kitipi, MoronaSantiago markapimi kan.

Wawa kashpaka, Cocapi,Lago Agriopi, Puyo, Macas-pipashmi kawsarka. Yacha-na wasitaka chay llaktaku-napimi yachakurka. Chaywatakunamanta yuyarish-paka, Lilianatami yuya-rin, payka shuwar wawa-pashmi karka. Paywan-mi imakunata pukllak kar-ka. Yachana wasipika fút-bolta pukllankapak, kall-pankapakmi may alli karka.

C

Rimanakuy

Page 8: Layout 1 (Page 1) - ElCiudadano.gob.ec llakta-kunamanka ñañu chu-an, kutin chiri-an, anmi llukshirka. uitopimi kallarir-uitomantami ku-cha mama manña-man, Galápagosman, urkupi

08 llaktapi kawsak I 2013 wata I enero-abril killakuna I No 38

Editor: José Maldonado “Ushku Chukuri”. Editor Gráfico: Mario Gallardo Neira●Fotógrafos: Eduardo Santillán, Santiago Armas, Miguel Romero y Mauricio Muñoz●Webmaster: Darío Jarrín

PRODUCCIÓN: Secretaría Gene-ral de Comunicación de la Presi-dencia de la República SECOM.

ECUADORMANTA CEMENTOKA

ALLIPACHAMI KANSHINAKA RANTINKAPAK

RISHPAKA

llaktapi kawsak