lab financieel management - joris noreillie
TRANSCRIPT
![Page 1: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/1.jpg)
LAB FINANCIEEL MANAGEMENT
![Page 2: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/2.jpg)
Joris Noreillie – CFO Neoscores
![Page 3: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/3.jpg)
Financieel Management
Flanders DC
1
![Page 4: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/4.jpg)
Joris Noreillie
● Licentiaat TEW (UA), 2002● Master in Finance (UA), 2003● MBA (Vlerick), 2014
Corporate
● Auditor● Financial Analyst● Business Controller
Start-ups
● CFO @ neoScores, Zentrick,...● Ad Hoc
○ Bank/invest cases○ Crowdfunding
2
![Page 5: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/5.jpg)
3
![Page 6: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/6.jpg)
3 topics vandaag:
1. Van boekhouding naar management tool2. Investeren kan je leren3. Hoe bouw je een business case
4
![Page 7: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/7.jpg)
Van boekhouding naar management tool
5
![Page 8: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/8.jpg)
Les 1Laat je niet intimideren!
6
![Page 9: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/9.jpg)
Ben ik goed bezig?
7
![Page 10: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/10.jpg)
Omgekeerd geformuleerd: wat zijn alarmsignalen?● Negatief Eigen Vermogen● Alarmbelprocedure● Dalende brutomarge
8
![Page 11: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/11.jpg)
Ben ik goed bezig?
● … hangt af van wat je plant● 5-tal cijfers waar je wakker van moet liggen
○ Omzet (P*Q)
○ Brutomarge○ Vorderingen (evt voorraad)○ Cash burn○ Banksaldo
● Cash flow
9
![Page 12: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/12.jpg)
Uw boekhouder is uw vriend
● Jaarrekening, VennB, BTW● Optimalisatie● Rapportage
● Maar... wat is interessant voor de zaakvoerder?
10
![Page 13: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/13.jpg)
Winst: zie boekhouding● Omzet: de verkopen waarvan
dienst/goederen geleverd is● COGS: diensten en div goederen● Brutoresultaat: Verkopen min
materiaalkost/manuurkost● OPEX: indirecte kosten,
overhead, bedienden● Pre-tax resultaat:
Brutoresultaat min OPEX
11
![Page 14: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/14.jpg)
Cash Flow verschilt van winst
12
![Page 15: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/15.jpg)
Werkingskapitaal
Behoefte aan Werkingskapitaal= Vorderingen + Voorraden - Leveranciers
● Groeien doet pijn● Evolutie van 3 onafhankelijke kerngetallen:
○ Vorderingen○ Leveranciers○ Voorraad
● Meest onderschatte financieel risico● Korte termijn beslissingen maar LT financieringsnood
13
![Page 16: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/16.jpg)
Werkingskapitaal
Q1 Q2 Q3 Q4 Q5 Q6 Q7 Q8 Q9 Q10
Omzet 10.0 11.5 13.2 15.2 17.5 20.1 23.1 26.6 30.6 35.2
Grondstoffen (COGS) 4.0 4.6 5.3 6.1 7.0 8.0 9.3 10.6 12.2 14.1
Brutomarge 6.0 6.9 7.9 9.1 10.5 12.1 13.9 16.0 18.4 21.1
als % van omzet 60% 60% 60% 60% 60% 60% 60% 60% 60% 60%
Indir. Kost (OPEX) 3.0 3.1 3.2 3.4 3.5 3.6 3.8 3.9 4.1 4.3
Afschrijvingen 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0
Pretax profit 2.0 2.8 3.7 4.8 6.0 7.4 9.1 11.0 13.2 15.8
als % van omzet 20% 24% 28% 31% 34% 37% 39% 41% 43% 45%
● 2 bedrijven, zelfde resultatenrekening● Omzet groeit 15% per kwartaal, OPEX met 4%
14
![Page 17: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/17.jpg)
Werkingskapitaal
Scenario 1● 90 dagen klanten● 60 dagen voorraad● 10 dagen leveranciers
Scenario 2● 30 dagen klanten● 60 dagen voorraad● 45 dagen leveranciers
15
![Page 18: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/18.jpg)
Werkingskapitaal
● Groeien vraagt cash!16
![Page 19: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/19.jpg)
Werkingskapitaal
Scenario 2● 30 dagen klanten● 60 dagen voorraad● 45 dagen leveranciers
Scenario 3● 90 dagen klanten● 60 dagen voorraad● 10 dagen leveranciers
17
![Page 20: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/20.jpg)
Werkingskapitaal
● Fout groeien kan cash consumeren!18
![Page 21: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/21.jpg)
Werkingskapitaal
● Plotse wijziging (EJ) -> cash negatief, zelfs bij winstgevende operatie 19
![Page 22: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/22.jpg)
Werkingskapitaal
● Management materiaal● Onderhandelen. Liever wat duurder en betere termijnen van
je leveranciers.● Voorschotfacturen (betaalkortingen)● Lage voorraad● Externe oplossingen
○ Factoring, forfaiting, documentair krediet etc.● Constante focus nodig
20
![Page 23: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/23.jpg)
Startups vs matuur bedrijf
Startup: focus op CASH● Cash is bottleneck● Betaaltermijnen,
minimumafname worden opgelegd
● Lange sales cycli● Winstmarge is (meestal) goed
Matuur: focus op WINST● Cash as needed● WC onder controle van het
bedrijf● Verkorte sales cycles● Prijserosie zet winstgevendheid
onder druk
21
![Page 24: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/24.jpg)
3 reasons why startups fail
They run out of cash
They run out of cash
They run out of cash
22
![Page 25: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/25.jpg)
Know your burn rate
● Het geld dat je ‘verbrandt’ in gegeven periode● Cash on bank/maandelijkse burn rate = # maanden te gaan
23
![Page 26: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/26.jpg)
Bankrekeningen liegen niet
24
![Page 27: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/27.jpg)
Prijszetting
25
![Page 28: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/28.jpg)
Prijszetting
● Belangrijke marketingoefening● Meer dan prijs● Grote repercussie op financien.
+1% op prijs heeft meestal grotere impact dan -1% op eender welke kost!
26
![Page 29: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/29.jpg)
Prijszetting
27
+1% op de prijs -1% in kostenQ1 Q2
Omzet 10.0 10.1 +1.0%
COGS 4.0 4.0 0.0%
Brutomarge 6.0 6.1 1.7%
als % van omzet 60.0% 60.4%
OPEX 3.0 3.0 0.0%
Afschr 1.0 1.0 0.0%
Pretax profit 2.0 2.1 5.0%als % van omzet 20.0% 20.8%
Q1 Q2
Omzet 10.0 10.0 0.0%
COGS 4.00 3.96 -1.0%
Brutomarge 6.0 6.0 0.7%
als % van omzet 60.0% 60.4%
OPEX 3.0 2.97 -1.0%
Afschr 1.0 1.0 0.0%
Pretax profit 2.00 2.07 3.5%als % van omzet 20% 20.7%
![Page 30: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/30.jpg)
Prijszetting
● Prijselasticiteit, ‘Willingness to pay’: notoir moeilijk te bepalen● ‘Op welk punt haken klanten af?’● Laten zakken kan altijd, stijgen...● Vrije markt = price taker
28
![Page 31: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/31.jpg)
Prijszetting
Van Westendorp
29
![Page 32: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/32.jpg)
Prijszetting is psychologie
● Anchor pricing● Decoy pricing● Rule of thumb: % toegevoegde waarde● Perceptie van kwaliteit● Ga naar partij met lage prijselasticiteit● Bundling● Free trial
Omar Mohout ‘Lean Pricing’
30
![Page 33: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/33.jpg)
Investeren
31
![Page 34: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/34.jpg)
Investeren
● Wanneer is het een goede moment om te investeren?● Moet ik investeren?
NEEN!
● Huren/Lease● ‘Ik kan dat dan afschrijven’ is
geen goede reden● Sale & lease back
JA...
● Competitief voordeel● Herverkoopwaarde hoog● Geen huur mogelijk● Investeringsaftrek
32
![Page 35: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/35.jpg)
Investeren?
● Ook hier: cash = king● Vaste activa: het beste gebruik van je geld?● Stel: je hebt 100k, wat doe je?
Scenario 1● Nu 100k investeren● -15% productiekost● 90 dagen klanten● 60 dagen voorraad● 10 dagen leveranciers
Scenario 2● 5 yr lease● -7.5% productiekost● 90 dagen klanten● 60 dagen voorraad● 10 dagen leveranciers
33
![Page 36: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/36.jpg)
Investeren??
34
![Page 37: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/37.jpg)
Commercieel risico
● Payback time: ○ Binnen hoeveel tijd verdien ik mn investering terug○ Wat zijn de verwachte volumes in toekomst? Worst case?
● Break-Even analyse:○ Met een investering van 100k dalen mijn productiekosten met 8EUR/stuk○ Terugverdiend op 12 500 stuks
○ NPV & IRR: correct maar overkill in veel gevallen
35
![Page 38: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/38.jpg)
Investeren - met welk geld?
● Eigen fondsen● Externe bronnen
○ Subsidie (http://www.vlaio.be/subsidiedatabank)○ Win Win lening (zie site PMV)○ Bankfinanciering (terugbetalingscapaciteit, zie ook 2de waarborgregeling PMV)○ Business Angels (BAN)○ PMV (KMO-Cofinanciering)○ Venture Capital
36
![Page 39: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/39.jpg)
Risk vs Return
Gevraagde return
Risk
Eigen inbreng
Subsidie
Win Win
Bank
VC
Angel
37
![Page 40: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/40.jpg)
Risk vs Return
38
![Page 41: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/41.jpg)
Business case
39
![Page 42: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/42.jpg)
Business case
● Business case = uitgeschreven business plan● Financieel plan is onderdeel van je BC● Kwantitatieve uitwerking van je plannen
○ Datapunten uit de markt○ Veronderstellingen○ Berekeningen
● Moet niet perfect zijn, maar wel ‘decision material’● Komt NA al het andere werk. Begrijp eerst je markt.
40
![Page 43: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/43.jpg)
Business case - vaakst gehoorde argumenten
● Dat doen we later wel● We hebben al een boekhouder● Daar hebben we nog nooit problemen mee gehad● We hebben geen tijd en zeker geen geld voor dat soort zaken● Ik ken iemand en die doet dat ook niet● Ik kan niet in de toekomst kijken
41
![Page 44: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/44.jpg)
Financial plan
● Wettelijke verplichting● Uw eigen haalbaarheidsstudie● Break-even analyse, wat-als scenario’s● Materiaal voor investeerders/subsidies
● Beantwoordt de vraag ‘ben ik wel goed bezig?’
42
![Page 45: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/45.jpg)
Business case - Investeerder● Total Addressable Market● Customer Acquisition Cost● Life Time Value● Opbouw omzet● Aannames kosten ● P&L ‘shape’● Wat is je business driver● # maanden tot cashflow +● Grootste risico’s
● Burn rate (en burn rate zonder eerste 12 maand revenue)
● Geplande verwatering● ‘What you need to believe’● Entry/exit barriers● Schaalbaar?● Business model● Verschil met concurrentie● Sales funnel● Exit scenario’s
43
![Page 46: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/46.jpg)
Business case - Bank● Hoe terugbetalen● Actuals● Waarborgen● Vroegere financiering
44
![Page 47: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/47.jpg)
Business case - Voorbeeld
45
![Page 48: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/48.jpg)
Tips & Tricks
● Bottom up opbouwen● Onzekere toekomst -> werk met best case/worst case scenario’s● Weet waar je ‘hefbomen’ en break-even punt zitten● ‘Lean Startup’: ga ASAP naar de markt met low fidelity product maar zorg
voor live datapunten● Keep it simple● http://www.vlaio.be/subsidiedatabank ● Full financials doorsturen onnodig● Zelf waardering voorstellen: tricky business
46
![Page 49: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/49.jpg)
47
![Page 50: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/50.jpg)
My favourites
48
![Page 51: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/51.jpg)
Remember...
0470 88 13 69
https://be.linkedin.com/in/jorisnoreillie 49
![Page 52: Lab financieel management - Joris Noreillie](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022042907/58703ab81a28ab4e2c8b48c5/html5/thumbnails/52.jpg)
Onze volgende events?
Check: www.flandersdc.be/events