kurban ve adak

www.dinimizislam.com

1

DNMZ SLAM www.dinimizislam.com

Kurban ve Adak

Knye Sahibi:

Mehmet Ali Demirba Gazeteci Yazar

29 Ekim Cad. No:23 Kat:4

Yenibosna stanbul Tel: (0212) 454 38 20

[email protected]

Hazrlayan: www.bizimsahife.org


2

Kurban ve Adak N D E K L E R

Kurban 3 Zilhicce aynn fazileti 3 Arefe gnnn nemi 5 Bire yediyz sevap 6 Kurban kesmenin fazileti 7 Kurban kesmek kimlere vacibdir 8 Kurban kesmede zenginliin ls. 12 Kimler nasl seferi olur 17 Seferilik ve kurban 20 Kurbana ortak nasl olunur 24 Kurban iin vekalet nasl verilir? 29 Kurban satn alrken 35 Hangi hayvanlardan kurban olur 38 Kurbana mani olmayan kusurlar 40 Kurban ne zamana kadar kesilebilir 41 Kurban kesiminde ihtiyatl davranmak 42 Hayvan kesilirken mekruh olan eyler 43 Kurban nasl kesilir 44 Hayvan oklamak 46 Kurban kestikten sonra namaz klmak 47 Kurban etini nasl paylamal 47 Vacib kurban kesemeyen ne yapar 53 Fakir ve kurban 54

Evde kimler kurban kesecek 55 Alnan kurban lse veya kaybolsa 56 Kurbanla ilgili eitli sual cevaplar 57 Akika kurban nedir 59 l iin kurban kesmek 61 Peygamber efendimiz iin kurban kesmek 62 Kurban ve Hayr kurumlar 63 Adak, kurbana dahil edilir 66 Ruhsatlardan faydalanmal 67 Kurban, kurbanda kesilir 69 Bayram gnleri ne yapmak gerekir 70 Hazret-i brahim ve Kurban 70 Kurban bahane edenler 73 Kurban bayramn tespit 76 Adak (Nezr) 77 Adak yok mu? 77 Bir eyi adamak nasl olur 79 Adak ile adak kurban ayrdr 81 Adan artlara uygun olmas 82 Adak sevabn evliyaya balamak 84 Adak etinden kimler yiyemez 84 Adakla ilgili eitli sual cevaplar 86 Adak ve yemin kefareti 99 Adak adamak ve mum dikmek 101 Adak dmanl 102


3

Kurban ve Adak Kurban

Zilhicce aynn fazileti Sual: Zilhicce aynn fazileti nedir? CEVAP Kurban Bayramnn bulunduu aya zilhicce denir. Zilhicce aynn ilk

on gnnde yaplan ibadetlerin kymeti oktur. Bu husustaki hadis-i eriflerden birka yledir:

(Zilhiccenin ilk gnlerinde tutulan oru, bir yl oru tutmaya bedeldir. Bir gecesini ihya etmek de Kadir Gecesini ihya etmek gibidir.) [bni Mace]

(Zilhiccenin ilk on gecesinde yaplan amel iin, yedi yz misli sevab verilir.) [Beyheki]

(Terviye gn [Arefeden nceki gn] oru tutup, gnah sz sylemeyen Mslman Cennete girer.) [Ramuz

] (Zilhiccenin ilk 9 gn oru tutan, her gn iin, yz kle azat

etmi veya cihad edenlere yz at vermi veya Kbeye kurban iin yz deve gndermi gibi sevab alr.) [R. Nashin]

(Bu on gnn hayrndan mahrum olana yazklar olsun! Bilhassa dokuzuncu [Arefe] gn orula geirmelidir! Onda o kadar ok hayr vardr ki, saymakla bitmez.) [T. Gafilin]

(Zilhiccenin ilk 9 gn oru tutana, her gn iin bir yllk oru sevab verilir.) [Ebul Berekat]

(Zilhiccenin ilk on gn fazilette bin gne, Arefe gn ise on bin gne eittir.) [Beyheki]

(Zilhiccenin ilk on gnnde yaplan amellerden daha kymetlisi yoktur.) [Taberani]

(Allah indinde zilhiccenin ilk on gnnde yaplan amellerden daha kymetlisi yoktur. Bugnlerde tesbihi, tahmidi, tehlili ve tekbiri ok syleyin!) [Taberani]

Tesbih: Sbhanallah, Tahmid: Elhamdlillah, Tehlil: L ilhe illallah, Tekbir: Allah ekber, demektir. Peygamber efendimiz, Zilhiccenin ilk on gnnde yaplan amellerin,


4

dier aylarda yaplan amellerden daha kymetli olduunu bildirince, Eshab- kiram, (Ya Resulallah, bu ayn ilk gnleri yaplan ameller, Allah yolundaki cihaddan da m daha kymetlidir?) dediklerinde, (Evet, cihaddan da kymetlidir, ancak cann, maln esirgemeden savap ehid olann cihad, daha kymetlidir) buyurdu. (Buhari)

Hazret-i Ebd-derda buyurdu ki: Zilhiccenin ilk dokuz gn oru tutmal, ok sadaka vermeli ve ok

dua ve istifar etmelidir, nk Resulullah, (Bu on gnn hayr ve bereketinden mahrum kalana yazklar olsun) buyurdu. Zilhiccenin ilk dokuz gn oru tutann, mr bereketli olur, mal oalr, oluk ocuu belalardan muhafaza olur, gnahlar affolur, iyiliklerine kat kat sevab verilir, lrken kolay can verir, kabri aydnlanr. Cennette yksek derecelere kavuur. (ira)

Her hafta sa, sakal, trnak kesmek snnettir. bni bidin hazretleri, (Zilhicce aynn ilk on gn, bu snnetleri geciktirmemeli. (Kurban kesecek kimse, Zilhicce ay girince, san ve trnan kesmesin) hadis-i erifi, emir deildir. Bunlar, kurban kesinceye kadar geciktirmek mstehabdr) buyurmaktadr. Kurban kesecek kimsenin, Zilhicce aynn ilk gnnden, kurban kesinceye kadar, san, sakaln, byn ve trnan kesmemesi mstehabdr; fakat vacib deildir. Bunlar kesmesi gnah olmaz ve kurban sevab azalmaz.

Bu on gn iinde, hasta ziyaret eden, Allah telnn dostlarnn hatrn sormu ve ziyaret etmi gibi olur. Bu on gn iinde Ehl-i Snnete uygun bir din kitab okumak ok sevabdr. Din ilmini, Ehl-i snnet itikadn renmek, kadn erkek herkese farzdr. ocuklara retmek, birinci grevdir.

Zilhiccenin onuncu gn Sual: Zilhiccenin ilk dokuz gnnde oru tutmak ve ibadet etmek

sevab olduu gibi, onuncu gn ve bayramn dier gnleri ibadet etmek de sevab mdr?

CEVAP Evet, ok sevabdr. Zilhiccenin onu, bayramn birinci gndr. Bir

hadis-i erif meali: (Rahmet kaplar drt gece alr. O gecelerde yaplan dua, tevbe

reddolmaz. Ramazan ve Kurban Bayram'nn birinci geceleri, Berat Gecesi ve Arefe Gecesi.) [sfehani]

(Bayram gecelerini ihya edenin kalbi, kalblerin ld gn lmez.) [bni Mace]


5

Arefe gnnn nemi Sual: Arefe hangi gne denir ve nemi nedir? CEVAP Kymetli geceye kendinden sonra gelen gnn ismi verilir. Fakat

Arefe ve Kurban bayramnn gecesi byle deildir. Bu drt gece, bugnleri takip eden gecelerdir. Arefe, yalnz Zilhiccenin 9. gndr. Baka gne Arefe denmez.

Arefe gn yaplacak ilerden bazlar unlardr: 1- Arefe gn sabah namazndan, Kurban bayramnn drdnc

gn ikindi namazna kadar, erkek-kadn herkes, cemaatle klsn, yalnz klsn, 23 vakit farz namazda selam verir vermez, (Allahmme entesselam...) demeden nce, bir kere, vacip olan terik tekbirini sylemeli, yani, (Allah ekber, Allah ekber. La ilahe illallah vallah ekber, Allah ekber ve lillahil-hamd) demelidir.

Camiden ktktan veya konutuktan sonra, artk terik tekbirini okumak gerekmez. (Halebi)

2- Zilhiccenin ilk dokuz gn oru tutmak sevaptr; fakat Arefe gn oru tutmak daha ok sevaptr. Hadis-i eriflerde buyuruldu ki:

(Arefe gn oru tutana, dem aleyhisselamdan, Sra frlnceye kadar yaam btn insanlarn saysnn iki kat kadar sevap yazlr.) [R. Nashin]

(Arefe gn tutulan oru, bin gn [nafile] oruca bedeldir.) [Taberani]

(Arefede tutulan oru, iki bin kle azat etmeye, iki bin deve kurban kesmeye ve Allah yolunda cihad iin verilen iki bin ata bedeldir.) [T. Gafilin]

(Arefe gn [Besmele ile] bin hlas okuyann gnahlar affolup duas kabul olur.) [Ebueyh]

(Arefe gn tutulan oru, gemi ve gelecek yln gnahlarna kefaret olur.) [Mslim]

(eytan, Arefe gnnden baka bir gnde daha zelil, rezil, hakir ve kinli grlmez.) [. Malik]

(Allah tel, Arefe gn kullarna nazar eder. Zerre kadar iman olan affeder.) [Gunye]

(Rahmet kaplar drt gece alr. O gecelerde yaplan dua, reddolmaz. Ramazan ve Kurban bayramnn birinci gecesi, Berat ve Arefe gecesi.) [sfehani]

(Arefe gecesi ibadet eden, Cehennemden azat olur.) [S. Ebediyye]


6

badet olarak ilim renmek en faziletlisidir. lmihal okumakla en uygun ilmi renmi oluruz

3- Bugn frsat bilip dua etmeli! Hadis-i erifte buyuruldu ki: (Duann faziletlisi, Arefe gn yaplandr.) [Beyheki] 4- Arefe gnn ibadetle, zikirle, tefekkrle geirmeli, insanlara iyilik

etmeye almal! Hadis-i eriflerde buyuruldu ki: (Arefe gnne hrmet edin! Arefe, Allah telnn kymet

verdii bir gndr.) [Deylemi] (Hrmet etmek, gnah ilememekle olur.) (Arefe gn, kulana, gzne ve diline sahip olan mafiret

olur.) [Taberani] Kulana sahip olmak, gybet, alg gibi haram olan eyleri

dinlememektir. Eer biz istemeden kulamza gelmise, bize gnah olmaz. Gzne sahip olmak da, haram olan eylere bakmamak ve mubah olarak bakt eylerden ibret almaktr. Diline sahip olmak ise, yalan sylememek, dedikodu etmemek, laf tamamak, kt sz sylememek, hatta bo ey konumamak, kimseyi diliyle incitmemek demektir. Bunlara riayet eden, Arefe gnn deerlendirmi olur.

Bin hlas okurken Sual: Hadis-i erifte, (Arefe gn [Besmele ile] bin hlas okuyann

gnahlar affolup duas kabul olur) buyuruluyor. Bunu okurken, ihtiya hlinde, arada konutuktan veya baka bir i yaptktan sonra devam etmenin bir mahzuru olur mu?

CEVAP Hayr, bir mahzuru olmaz. Pe pee okumak art deildir. Mesela, bir

ksm sabahtan, bir ksm leden veya ikindiden sonra okunabilir. Bire yediyz sevap Sual: Yaplan iyilik ve ibadetlere, en ok ne kadar sevap verilir? CEVAP Allah rzas iin yaplan iyiliklerin, sadakann, zektn karl verenin

ihlas derecesine gre, bire ondan bire yediyze, hatta daha fazla olur. Kuran- kerimde mealen buyuruluyor ki:

(Mallarn Allah yolunda harcayan kimselerin hli, yedi baak bitiren ve her baanda yz tane bulunan bir tohuma benzer. Allah tel, dilediine daha fazla da verir. O vsi ve limdir.) [Bekara 260]

[Vsi, takat ve kudret sahibidir, ihsan ettii eyler Ona darlk vermez. lim, her eyi, haliyle, hakikat ve zyle bilicidir. nfak edenin


7

niyetini, ihlasl olup olmadn ve infak kudretini bilir. nfak, harcama, ihtiya karlamadr.] Hadis-i eriflerde ise buyuruldu ki: (Bir iyilie on mislinden 700 misline kadar sevap verilir. Ancak

oru hari, Allah tel, onun mkafatn ben [hesapsz] veririm buyurdu.) [bni Huzeyme]

(Rabbiniz, rahimdir. Bir iyilik yapmak isteyip de yapamayana, bir sevap verir. Yapana on mislinden 700 misline kadar veya daha fazla sevap yazar. Ktlk yapmak isteyip de yapmayana bir sevap, yaparsa bir gnah yazar.) [Taberani]

Allah telnn rahmeti, ihsan boldur. Zerre kadar bir iyilie da kadar sevap verir. Mlk Onundur, dilediine diledii kadar ihsan eder. Kimse Ondan hesap soramaz.

Sevap-gnah miktarn, gklerin bykln, uzaklklar ve ahiretteki zamanlar ve dnyann yaratln ve mahlklarn saysn bildiren rakamlar, miktar saysn gstermek iin deil, miktarn okluunu anlatmak iindir.

Kurban kesmenin fazileti Sual: Kurban kesmenin nemi nedir? CEVAP Kurban nisabna malik olann, kurban kesmesi vacib iken, kurban

kesilmeyen ev inleyerek, sahibine beddua eder, (Kurban kesmediin gibi Cenab- Allah sana iyilik yapmay nasip etmesin!) der. O ev, o yl belalara dar kalr. Kurban kesenin evi ise, memnun olur, sahibine hayr dua eder. Kurban kesmeyi bir nimet bilmeli! Kurban kesen Mslman, kendini Cehennemden azat etmi olur. Birka hadis-i erif meali yledir:

(Cimrilerin en kts [vacib olduu hlde] kurban kesmeyendir.) [S. Ebediyye]

(Hli vakti yerinde olup da kurban kesmeyen, namaz kldmz yere gelmesin!) [Hkim]

(Kurbann postunun her klna ve her parasna bir sevab vardr.) [Hakim]

(Kurbanlarnz semiz olsun. Onlar Sratta bineklerinizdir.) [Zd-l mukvin]

(Kurbann derisindeki her ty saysnca size sevab vardr. Kannn her damlas kadar mkfat vardr. O sizin mizannza konacaktr. Mjdeler olsun!) [bni Mace]

(Kurbanlarnz gnl holuuyla kesin! nk hibir Mslman


8

yoktur ki, kurbann kbleye dndrp kessin de, bunun kan, boynuzu, yn, her eyi kyamette kendi mizanna konan sevab olmasn!) [Deylemi]

(Sevab umarak kurban kesen, Cehennemden korunur.) [Taberani]

(Kurban bayramnda yaplan amellerden Allah tel katnda kurban kesmekten daha kymetlisi yoktur. Daha kan yere dmeden Allah tel, onu muhafaza eder. Onunla nefsinizi tezkiye edin, onu seve seve kesin!) [Tirmizi]

(Kurbanlarn en hayrls boynuzlu kotur.) [bni Mace] (Ya Fatma, kurbannn yanna git! Kesilirken orada bulun!

Kurbannn yere akacak ilk kan damlasyla, gemi gnahlarn affedilir.) [. Hibban]

(Kesilen kurban, Kyamette, etiyle, kanyla 70 kat byyerek mizana konur.) [sfehani]

Kurban kesmek kimlere vacibdir Sual: Kimler kurban keser yani kurban kesmek kimlere vaciptir? CEVAP Maddeler halinde bildirelim: 1- Kurban, davar [koyun, kei], sr [manda, inek, dana, kz, boa]

veya deveyi, Kurban bayramnn ilk gnnde, kurban niyeti ile kesmek demektir. Kurban, vacip vazifesini yerine getirerek sevaba kavumak iin kesilir. Mukim olan, akll, blua ermi, hr ve Mslman erkein ve kadnn, ihtiya eyasndan fazla, nisap miktar mal veya paras varsa, Kurban bayram iin niyet ederek, belli gnlerde, belli bir hayvan kurban kesmeleri vacip olur.

Dinen kar kocadan hangisi zengin ise kurban o keser, ikisi zengin ise ikisi de keser, ikisi de fakir ise ikisi de kesmez. Fakir kurban kesmek zorunda deildir ama keserse ok sevap olur.

Kurban, dnyada vacip vazifesini yerine getirmi olmak ve ahiretteki sevabna nail olmak iin kesilir. Babann, ocuu iin, ocuun malndan da kurban kesmesi gerekmez. Deli ile bunak, ocuk hkmndedir. Byk ocuk ve hanmdan izinsiz, onlar adna kurban kesilmez.

2- Mukim, akl-bali mslmann, ihtiyacndan fazla nisap miktar mal veya paras varsa, kurban kesmesi vacip olur. Kurban kesmenin vacip olmasnda, bayramn nc gnne itibar olunur. Bayramn birinci ve ikinci gn, zengin-fakir, mukim-misafir, akll-deli, baygn-ayk olmaya baklmaz. Bayramn nc gn nisaba malikse, dier artlar da varsa


9

kurban kesmek vacip olur. Demek ki, bayramn ikinci gn de bali olmayp, nc gn

blua erene, bayramn ilk gn fakirken nc gn zengin olana, bayramn ilk gn seferiyken, nc gn mukim olana, dier artlar da varsa, kurban kesmek vacip olur.

3- Bayramn ilk gn komada iken, nc gn aylann, dier artlar da varsa, kurban kesmesi vacip olur. Bayramn ikinci gn baylp, nc gn gne battktan sonra aylan zenginin kurban kesmesi vacip olmaz.

4- Fakir bir kimse, bayramn birinci veya ikinci gn, bir kurban kesse, bayramn nc gn zengin olsa, bir kurban daha kesmesi lazmdr. nk stne vacip olmadan kesmitir. Ancak, Bezzaziyye gibi muteber eserlerde, sonradan gelen limler, Fakir, bayramn birinci gn kurban kesse, nc gn zengin olsa, tekrar kurban kesmesi gerekmez demilerdir.

5- nc gn zengin olacan bilenin, ilk gn kurban kesmesinde mahzur yoktur.

6- Bir zengin, bayramn birinci ve ikinci gn kurban kesmeden lse, kurban borcu ile lm olmaz.

7- Kurban bayramnn nc gn fakir olacan veya sefere kacan bilen kimseye, birinci gn kurban kesmek vacip olmaz. Keserse vacip olarak eda etmi olur.

8- Mukim iken, bayramn birinci ve ikinci gn sefere kann, kurban kesmesi vacip olmaz. Daha nce kesmise, vacip sevab alr. Kesmemise, sefere kt iin bor zerinden der.

9- Mukim bir zengin, seferdeki bir vekile kurban kestirse, vacip sevab alr.

10- Esir iken, nc gn hr olann, dier artlar da varsa, kurban kesmesi vacip olur. Hr iken, bayramn nc gn esir olup, gne batana kadar esir kalann kurban kesmesi vacip olmaz.

11- Tarlasndan ald mahsul veya tarlann, evin, dkkann [atlyenin, kamyonun] bir senelik kiras, ne kadar ok olursa olsun, bir yllk ev ihtiyacn veya aylk geliri ve ald maa ve cret, aylk ihtiyacn ve kul borcunu karlamayan kimse, imam- Muhammede gre fakirdir. Fetva da byledir. eyhayna gre zengin saylr. Mlk olan tarlann ve bu demirba mallarn deeri, ihtiyacn karlar ve nisab da bulursa, bunun kiray her alta, bir miktar ayrp, biriktirerek ftra vermesi ve kurban keserek byk sevaba kavumas gerekir. Byle bir kimse, ftra vermez ve kurban kesmezse, imam- Muhammede gre, gnahtan


10

kurtulur. Tarlasndan hi mahsul almayan, kiraya da veremeyen kimse ve ihtiyacndan fazla mal olup da, paras bulunmayan kimse, imam- Muhammede uyarak, ftra vermez ve kurban kesmez. Verir ve keserse, ikinci ictihada gre, ftra ve kurban sevabna kavuur.

Ald kira ile g geinen kii, nisaba malik ise, para biriktirip, ftra vermeli ve kurban kesmelidir. Etin hepsini kavurma yapp, birka ay et parasndan biriktirip gelecek yln ftra ve kurban paras olarak saklamaldr. Bylece, ftra ve kurban sevabndan mahrum kalmamaldr. Aile efrad ok olup g geinenin, kurbann etini evinde brakmas mstehaptr. Birden ok evi olan erkein, nisaptan drecek kadar borcu yoksa, kurban kesmesi gerekir.

Sual: Akl bali olma ya katr? 13 yandaki oluma kurban der mi?

CEVAP Kzlar 9 yanda, erkekler 12 yanda blua erebilirler. Bazlar

gecikebilir. 15 yan getii halde ergenlie ermezse artk o ergen kabul edilir.

Blua ermise ve 96 gram altn veya o kadar paras varsa kurban kesmesi gerekir. Blua ermemise zengin de olsa kurban kesmez.

Sual: Annem zengin ama uursuzdur. Kurban kesmesi gerekir mi? CEVAP uuru yerinde iken kes derse, kesersiniz. Bilmiyorsa kesilmez. Sual: Zekat nisabna ulam altnlar olan ocuklarn, kurbanlarn

babalar m keser? CEVAP Blua ermemi olan ocua, zengin de olsa, kurban kesmek vacib

olmaz. Babasnn da, zengin ocuu iin kesmesi gerekmez. Sual: Tam lmihalde (Kurban bayramnn nc gn fakir

olacan veya sefere kacan bilen kimseye, birinci gn kurban kesmek vacip olmaz. nc gn zengin olacan bilenin, kurban kesmesi, Zilhiccenin onuncu gn, yani bayramn birinci gn fecr vaktinde vacip olur) deniyor. Hemen devamla yine (Bayramn birinci gn zengin veya fakir ve mukim veya misafir olmaya baklmaz) deniyor. lk ifadedeki (..fecr vaktinde vacip olur) ne demek?

CEVAP (Keserse vacip sevab alr) demektir. Sual: Zengin ailenin fakir olunun da kurban kesmesi gerekir mi? CEVAP Hayr, zengin olan keser. Ana babann zenginlii, olunun kurban


11

kesmesini gerektirmez. ocuk iin kurban kesmek Sual: Almanyada 154 Euro kindergeld (ocuk paras) veriliyor.

Burada baz derneklerin dattklar brorlerde, ocuklar iin kurban kesmek vacib deniyor. ocuk iin kurban paras topluyorlar. ocuun kurban kesmesinin vacib olduu Drerde yazyor diyorlar. Dedikleri doru mu?

CEVAP Hayr, yanltr. Blua ermemi ocuk iin, zengin de olsa kurban

kesmek gerekmez. eyhayna gre, babasnn, zengin ocuu iin de, ocuun malndan kesmesi gerekirse de, fetva mam- Muhammedin kavlidir. Fetva verilen bu kavle gre, babann, zengin ocuu iin, kendi malndan da, ocuun malndan da kurban kesmesi gerekmez. (Drer)

Fakirin kurban lse Sual: Fakirin ald kurban, Arefe gn lse, bunun yerine baka bir

kurban kesmesi gerekir mi? CEVAP Fakir olduu iin, gerekmez. uuru yerindeyse Sual: Dinen zengin olan bir alzheimer hastasnn bayramda kurban

kesmesi gerekir mi? CEVAP Fkh kitaplarnda, (Bayramn nc gnn baygn halde geiren

zengine kurban kesmek vacib olmaz) deniyor. nc gn ayk olmak nemlidir. Birinci gn ayk olsa ve kurban kesse, nc gn baygn geirse de, kestii kurban vacib olur.

Bunayann da, nc gn uuru yerindeyse, (Bugn kurban bayramdr, bana kurban kesin) diyorsa, kurban kesmek gerekir. Bayramn, kurbann ne olduunu anlamyorsa, kurban kesmesi gerekmez. Kurban kesmek, zengin olan akll Mslmana vacibdir.

Kurban kesmede nc gn Sual: Bir fakir, kurban bayramnn nc gn zengin olsa veya bir

zengin nc gn fakirlese yahut lse kurban kesmek vacib olur mu? CEVAP Fakirlik, zenginlik ve lm iin, vaktin sonuna itibar edilir; bayramn

banda zenginken nc gn fakirlese veya lse, o kimsenin zerine kurban vacib olmaz. nc gn zengin olana da, kurban kesmek vacib olur. (Drer ve gurer)

afii'de kurban


12

Sual: afii'de, ailenin geimini salayan kimse kurban kesse, dier ev halk kesmese de olur mu?

CEVAP Evet, olur. Bir ev halk iin kurban kesilmesi snnet-i kifyedir. Aile

reisi kesince dierlerinin kesmesi gerekmez. Hanefi'de ise, ailede, kurban nisabna malik olan herkesin kesmesi vacibdir.

Hacya kurban vacib mi? Sual: Hacca giden kimsenin, fakir de olsa, kurban kesmesi gerekir

mi? CEVAP Hayr, kurban nisabna malik olmayann kurban kesmesi vacib

olmaz. Hacda seferi olan da kurban kesmez. Kurban kesmede zenginliin ls. Sual: Kurban kesmede zenginliin ls nedir? CEVAP Maddeler halinde bildirelim: 1- Ftra ve kurban nisabna malik olana zengin denir. Bunun ftra

vermesi vacip olur. Mkellef ise, yani akl, bali ve mukim ise, yalnz kendisi iin kurban kesmek de vacip olur. Bunun zekt almas haram olur ve fakir olan kadn mahrem akrabasna ve alamayan fakir erkek akrabasna yardm etmesi vacip olur.

2- Miras ve mehir mallar, nisap hesabna katlr. Nisap miktar mal teslim aldktan bir yl sonra yalnz o yln zekt verilir.

3- htiyac olan eyadan ve borlarndan fazla olarak, zekt nisab kadar mal veya paras bulunan her hr mslmann kurban kesmesi vaciptir. Kurban nisab ve eyann kymeti, altn ve gm ile tespit edilir.

4- Kurban nisab hesabna katlacak maln, ticaret iin olmas art olmad gibi, elinde bir yl kalm olmas da lazm deildir. Borlar alacaklardan ve mevcut maldan karlr. Kalan alacaklar, zektta olduu gibi, kurban nisabna dahil edilir.

5- htiya eyalar kurban nisabna dahil edilmez. htiya eyas demek, kymetleri ne kadar ok olursa olsun, bir ev, bir aylk yiyecek, her yl evdeki 3 kat elbise, amar, evde kullanlan eya ve aletler, binecek vastas, meslek kitaplar ve deyecei borlardr. Bu eyann mevcut olmas art deildir. Eer mevcut iseler, zekt, ftra ve kurban iin nisap hesabna katlmazlar.

6- Ticaret iin olmayan, ihtiyacndan artan eya, kiradaki evler,


13

evindeki ss eyas, yere serili olmayan hallar, kullanlmayan fazla ev eyas, sanat ve ticaret aletleri, burada ihtiya eyas saylmaz. Yani, bunlar kurban nisabna dahil edilir. Hepsi hesaplannca 96 gr altn deerinde olursa, byle kimsenin kurban kesmesi vacip olur. Oturduu ev byk olsa, ihtiyacndan fazla, kullanlmayan odalar olsa, nisaba katlmaz.

7- Kadnlarn incisi ve her eit ss, ziynet eyas kurban nisabna katlr.

8- Bilgisayar, telefon, tabanca, teyp, kaset, CD, DVD, saat, buzdolab, amar makinesi, bulak makinesi, temizlik robotu, kymetli dini levha, avize gibi ev eyalar, kullanldklar iin kurban nisabna dhil edilmez. Hi kullanlmayp kenarda duran eski, yeni ev eyalar, kap kacak nisaba dahil edilir.

9- Nisap deerinde Mushaf, hadis, fkh ve dier ilim kitaplar bulunan kii, bunlar okuyorsa, nisaba dahil etmez. Okumuyorsa, okumay bilmiyorsa, dahil eder.

10- Evde kullanlmayan eyalar nisabn zerinde olursa, kurban kesmek vacip olur. Mesela eyiz olarak alnan eyalar, kimin ise, o kurban keser. Baba, eyiz olarak ald halde, kzna hediye etmemise, eyiz hl babann maldr. Babann kurban kesmesi gerekir. Hediye etmise, kznn kesmesi gerekir. eyiz, nisab buluyorsa byledir.

11- Her yl evdeki 3 kat elbise ihtiya eyasdr. Fazlas eski de olsa nisaba dahil edilir. Kullanlmayan eski ev eyalar, kapkacak da, kurban nisabna dahil edilir. ( kat elbise demek, ceket, pantolon, bir palto, gmlek, atlet, don ve bir kazak demektir. Bundan fazla olanlar kurban nisabna katlr.)

12- Bir evi olan evli kadn, mam- azam ve mam- Ebu Yusuf'a gre zengin saylr, iinde otursa da, oturmasa da, kurban kesmesi gerekir. Bir evi olan erkek zengin saylmaz; ama evli hanm iin ev, nafakadan deildir. Kocas, onu bir ev bulup oturtmaya mecburdur. Paras varsa mam- a'zamla imam- Ebu Yusuf'a gre kurban keser. mam- Muhammed'e gre ise, bir evi olan kadnn, kurban kesmesi gerekmez. Fetva da byledir. Yani keserse vacib sevab alr, kesmezse gnaha girmi olmaz. Kadnn kocas yoksa, oturduu evi nafakadan saylr. mam- a'zamla imam- Ebu Yusuf'a gre gre de kurban kesmesi gerekmez.

13- Bir kimsenin, biri klk biri de yazlk olmak zere iki evi olsa, yazn yazlkta, kn teki evde otursa, bunlar iki ayr ev hkmnde saylmaz. Kurban kesmek vacib olmaz. (Hindiyye)


14

pheli alacaklar Sual: Ne zaman verilecei belli olmayan nisabn ok stnde alaca

olan, borcu da yoksa, bu alacan nisap hesabna katacak m, zektn verecek mi, kurban kesecek mi?

CEVAP Senetli veya inkr edilmeyen alacaklar, iflas edende ve fakirde de

olsa, nisaba katlr. Ele geince, gemi yllarn zekt da verilir. Eer kurban kesecek kadar paras varsa, kurban da keser.

bni bidin hazretleri buyuruyor ki: irkette ok mal olup da alamayann, kurban kesecek kadar paras,

mal varsa, keser. Sual: Reklam irketim var. Sipari zerine reklam hazrlyor, film

eviriyor, tercme yapyor, web sitesi hazrlyoruz. Bunlarda yapacamz i ve i sonunda alacamz bedel anlamada yazl. Bu bedeli zekt ve kurban nisabna dahil edecek miyim?

CEVAP Hayr. Ancak anlamasn yaptnz ii veya hizmeti yapp teslim

ettikten sonra alacak tahakkuk eder. Bu tahakkuk eden miktar zekt ve kurban nisabna dahil edersiniz. teslim edilmeden byle alacaklar nisaba dahil edilmez.

Sual: Kurban nisab 96 gr. ama neden bazlar 80 gr. diyor? 80 gr olursa altnlarm nisap miktarn buluyor. imdi kurban bana vacip mi oluyor?

CEVAP Nakli esas almadklar iin yanl konuuyorlar. Borlarnz

dtkten sonra nisap miktar 96 gram bulunca kurban size vacip olur. Bayramdan sonra Sual: u anda nisab miktar mal olmayan ancak Kurban

bayramndan hemen sonra eline nisab miktarndan ok fazla para geecek kimsenin kurban kesmesi gerekir mi?

CEVAP Gerekmez. Vacib olmas iin, bayramn nc gn eline gemesi

gerekir. Sual: Nisab aan alacam var ama alamyorum. htiyacmdan fazla

malm var ama param yok. Kurban kesmem vacip mi? CEVAP Alacaklar zektta olduu gibi nisaba dahil edilir, fakat elinde paras

olmayan, ihtiyacndan fazla mal olsa da ftra vermeyen, kurban kesmeyen imam- Muhammede gre gnahtan kurtulur. dn alp veya


15

bir mal satp keserse eyhayna gre vacip sevab alr. Arsa ve kurban Sual: Nisabn stnde ok kymetli bir arsam var. Kurban kesmem

vacib midir? CEVAP mam- Muhammede gre kurban kesmek vacib olmaz. eyhayna

gre vacib olur. Vacib sevab kazanmak iin eyhayna gre kesmelidir. Ev, araba nisaba katlmaz Sual: Oturduu bir evi, bir binek otomobili, borsada hisse senetleri

ve borlar da olan kiinin kurban kesmesi vacib olur mu? CEVAP Bir ev ve araba, kurban nisabna dhil edilmez. Borlar mevcut

paradan ve hisse senetlerinden karlr, geriye nisab kadar para kalrsa kurban kesmek gerekir.

Hisse senetleri ve kurban Sual: Borsada hisse senetlerim var. Kooperatife demem gereken

borcum var. 30 ay demem gereken araba taksiti var. Kirada oturuyorum. Bu durumda kurban kesmem gerekir mi?

CEVAP Btn borlarnz, mevcut paranzdan ve hisse senetlerinin rayi

deerinden karrsnz, geriye nisap miktar paranz kalrsa, kurban kesmeniz gerekir.

Sual: eyiz eyalarm var. Beyaz eya, mobilya, ss eyalar, hal, mutfak malzemeleri, bunlar kullanlmad iin tamam m nisaba dahil olur, yoksa sadece beyaz eyalar m?

CEVAP Kullanlmayan her eya dahil edilir. Faturalar ve nisab Sual: Kurban bayramna tekabl eden ama bayram tatil olduu iin

bayramdan sonra denmesi gereken elektrik, telefon, su vb... paralarn tutar cebimizde iken bunlar da kurban nisabna dahil edecek miyiz?

CEVAP O paralar hesaba katmazsnz. nk o paralar bayramdan sonra

vereceksiniz. Yani o para sizde emanet gibi durmaktadr. O paralardan fazla nisap miktar kadar paras olann kurban kesmesi vacip olur.

nce borcunu der Sual: Nisab miktar borcu olann, elinde, nisab miktar paras olsa,

kurban kesmesi gerekir mi? CEVAP


16

Borcu olan nce borcunu der, kalan nisab miktarn bulmuyorsa kurban kesmez.

Para vermeden kurban kestirmek Sual: ki bin lira alaca olup, elinde paras olmayan kimse, alaca

olan ahsa, (Bir hayvan 500 lira, benim iin bir tane kurban kes, 500 liray da hesabmdan d!) dese caiz olur mu?

CEVAP Evet, caiz olur. Hatta hi alaca olmasa, nisaba malikse, birine,

(benim iin bir kurban kes!) dese, o ahs da kesse, kestiren vacib sevabna kavuur.

Zekt verirken de byledir. Birini vekil etseniz, benim iin u kadar zekt ver deseniz o da verse, zektnz verilmi olur. Para vermekle ilgisi yok. Yani vekil kendi parasndan verebilir. Vekil kendi parasyla kurban kesebilir. Daha sonra sizden para isteyebilir veya hediye de edebilir.

Borcu olan zengin Sual: 96 gr. altn olann, borcu da varsa, vacib olan kurban kesmesi

gerekir mi? CEVAP Borcu olan, borcunu kardktan sonra nisab bulmazsa, kurban

kesmesi gerekmez. Sual: Babamn gecekondu tipi iki katl evi var baka ihtiya fazlas

mal, paras yok. Altta kirac var. htiya fazlas evdir diye babam kurban kesiyor. htiya fazlas ev denilince byle altl stl evler iki ev hkmnde mi tek ev hkmnde mi?

CEVAP Alt kattaki mstakil ise ayr ev demektir. Bir evin odalar hkmnde

ise baz evler yledir onlar bir ev kabul edilir. Bir merdivenle yukar klan evler gibi.

Sual: Altn olan bir kiinin zektn verdii takdirde kurban kesmesi de gerekir mi?

CEVAP Zekat ayr, kurban ayr. Altn hem kurban nisabna dahil edilir hem de

zekt nisabna. Yani nisab buluyorsa, hem zekt vereceksiniz, hem de kurban keseceksiniz.

Sual: Bana ait, beyaz eya gibi eyizlerim var. Kurban kesecek miyim, bunlarn zektn verecek miyim?

CEVAP Frn, amar makinesi, buzdolab, bulak makinesi gibi eyizlerinizi

kullanyorsanz, kurban nisabna katlmaz. Kullanmyorsanz, nisab da


17

buluyorsa, her yl kurban kesmeniz gerekir. eyiz iin zekt olmaz. Altn para demektir Sual: Kurban nisabna malik olann, elinde paras yoksa dn

alarak kurban kesmesi gerekir mi? CEVAP htiyatan fazla eyalar, tahsil edemedii alacaklar veya bunlar gibi

baka bir sebeple nisaba malik olan kimsenin, kurban kesecek paras yoksa dn alarak kesmesi gerekmez. Keserse, yine vacib sevab alr. Fakat altn varsa, paras da vardr demektir. Kt paras olmamas mazeret olmaz. Altnlarndan bozdurarak kesmesi gerekir. Dvizi olann da bozdurup kesmesi gerekir.

Gm nisab ve kurban Sual: Gm nisabna gre zengin olan kimsenin, kestii kurban

vacib olur mu? Ar, bal ve kurban Sual: Ar kovanlar ve bal olan kimsenin Kurban kesmesi vacib

midir? CEVAP Eer, elindeki para ve balla birlikte, kovanlarn kymeti, nisab

buluyorsa kurban kesmek vacib olur. Devre mlk ve kurban Sual: Bir evinden baka, bir de devre mlk veya bir arsas olan

yahut baka bir eve de ortak olan kimsenin, bunlar kurban nisabna dhil edip, kurban kesmesi gerekir mi?

CEVAP mam- Muhammede gre dhil etmez, yani kurban kesmesi

gerekmez, fetva da byledir. mam- azam ile mam- Ebu Yusufa gre ise dhil ederek kurban keserse vacib sevab alr. Bu byk sevaba kavumak isteyen, ikinci kavli tercih etmelidir.

Kimler nasl seferi olur Sual: Seferilikte vatan ve nemi nedir? CEVAP nsann mukim olduu, yerletii yere Vatan denir. 3 eit vatan vardr: 1- Vatan- asli: nsann doup byd, daha sonra evlendii

yerdir. Bundan sonra da hep kalmak niyetiyle yerletii yerdir. Buray da deitirip temelli kalmak zere baka yere gebilir. O zaman gt


18

yer vatan- asli olur. 2- Vatan- ikamet: 15 gn veya daha ok kalp, sonra kmaya niyet

edilen yerdir. 3- Vatan- skna: nsann urad yer olup, 15 gnden az kalmak

iin niyet edilen, yahut bugn yarn karm diyerek uzun mddet oturulan yerdir.

Vatann deimesi: Vatann deimesi aada belirtilen rneklerdeki gibi olur: Bir kimse, evlenip veya temelli kalmak zere bir yere yerlemedike,

doup byd yer vatan- asli olmaktan kmaz. Evlenirse, eski vatan- aslisi bozulur. Evlendii yer vatan- asli olur. Baka bir yerde temelli kalmak zere yerleirse, bu sefer evlendii yer vatan- asli olmaktan kar. Temelli yerletii yerden ayrlp baka bir yere temelli yerleirse, nceki yerletii yer vatan- asli olmaktan kar. Yani bir kimse, Haymanada dosa, vatan- aslisi Haymana olur. Bu kii, Samsunda evlense, Haymana vatan- asli olmaktan kar ve vatan- aslisi Samsun olur. Daha sonra Fatihte temelli yerlemeye karar verirse, o zaman vatan- aslisi Fatih olur. Samsun vatan- asli olmaktan kar.

Vatan- aslide bir saat de kalnsa namazlar ksaltlmaz. Bir kimse, evlenip bir yere yerletikten sonra, hanm o ehirde

ikamet ettirse, i icab kendisi gidip baka bir ehre temelli yerlese, iki vatan- aslisi olur.

Bir kyde, ikamet eden bir kadn, ehirdeki doum evine giderek ocuu olsa, ocuun vatan- aslisi annesinin ikamet ettii kydr. nk orada byyecektir. Birka gn kald yerde, yani vatan- sknada domu saylmaz.

Bir kimse 60 km.lik mesafeye gitmek iin bir otobse binse, otobste uyuyup 150-200 km.lik mesafeye gitse bile yine seferi olmaz. nk buraya gelmeye niyet etmemitir. Burada iken 60 km. ilerideki ehre bir i iin gitse, yine seferi olmaz. Dnerken ilk kt yere gelmeye niyet ederse, dnte seferi olur. Bunun gibi, bir kii, 60 km. olan atalcaya gitmek zere Fatihten ksa, otobste uyuduu iin Edirneye gelse, Edirneye kendi istei ile gitmedii, niyetsiz gittii iin, Edirnede namazlarn mukim olarak yani 4 rekat olarak klar. Edirneden tekrar Fatihe gitmeye niyet ederek yola ksa, Edirneden kar kmaz, namazlarn ksaltr.

Seferilikte mesafe gnlk yola, sratli bir ara ile, mesela trenle daha az zamanda

giden de seferi olur. Kefedilecek yeni bir vasta ile, bir saniyede, bir


19

anda Amerikaya giden de seferi olur. Kerametle bir anda baka lkelere giden evliya da seferi olarak namazlarn klar.

Bir yere iki baka yoldan gidilse, biri ksa, teki uzun olsa, uzun yol, gnlk yry ise, bu yoldan her vasta ile giden seferi olur.

Bir kimse, gnlk mesafede bulunan bir yere, sratli yryen bir at ile iki gnde veya daha az bir zamanda varm olsa da, yine seferi olur, drt rekatlk namazlarn ksaltr.

limlerin hepsi, seferilii fersah denilen, bir saatte gidilen yolun uzunluu ile bildirmitir. gnlk yol ise, 15, 18 ve 21 fersahtr. Fetva 18 fersaha gredir. Bir fersah, 5.800 m. kadardr. Bazs yaklak olarak bunu 6.000 m., bazlar da 5.000 m. kabul etmitir. Seferilik iin gerekli uzakl net olarak hesaplamak iin 5.800 m. ile 18 fersah arplr, yaklak 104 km bulunur. Maliki, afii ve Hanbelide ise 80 km.den biraz fazla giden seferi olur.

Mestli bir kimse, abdestli olarak sefere ksa, 3 gnlk mesh sresi abdest bozulduu anda balar 3 gn devam eder.

Seferilik mddeti Maliki, afii ve Hanbeli'de, 80,640 kilometre mesafeye gidip, giri ve

k gnleri hari, 4 gnden az kalan seferi olur. 4 veya daha fazla gn kalan mukim olur. Sefere kan kimse, sabah ezanlar okunurken bir ehre girse, o gn saylmaz.

Ezanlar okunurken o ehirden ksa kt gn de saylmaz. 3 gn kalnca 3 sabah namaz klar, bir girite, bir de kta sabah namaz klnm olur ki, hepsi 5 sabah namaz eder. Demek ki, 3 sabah namaz deil, en fazla 5 sabah namaz klan bile seferi oluyor, mukim olmuyor. er'i gn, imsak vakti girince balar.

Giri k gnlerinde l imsak vaktidir Gn, oruta olduu gibi imsak vaktinde balar. Ertesi gn imsak

vaktine kadar devam eder. Mesela, stanbula imsak vaktinden sonra, sabah ezan okunurken giren kimse, giri gn olduu iin o gn saymaz. Eer imsak vaktinden nce girerse, imsak vaktinden sonraki gn giri gn olmaz. msak vaktinden sonra karsa, o gn k gndr.

Demek bir kimse, bir yere gne doarken girse, o gn giri gn olduu iin hesaba katmaz. gn kaldktan sonra, drdnc gn imsak vaktinden sonra, mesela gne doarken oradan ksa, giri-k gnleri saylmad iin o kimse, gn o yerde kalmtr ve seferidir.


20

Seferilik ve kurban Sual: Kurbanda sefere kacak olan nasl hareket eder? CEVAP Maddeler hlinde bildirelim: 1- Bir zengin, bayramn birinci, ikinci veya nc gn kurban

kesip, sefere ksa vacibi yerine getirmi olur. nc gn seferden dnse de, artk tekrar kurban kesmesi gerekmez.

2- Zengin, bayramn nc gn, kurban kesmeden sefere karsa, zerine vacib olduktan sonra kt iin gnaha girer. Birinci veya ikinci gn ksayd kendisine vacib olmadan kt iin gnah olmazd. Kurban, bayramn nc gn imsak vaktinden sonra vacib olur.

3- Kurban kesmeden sefere kan zengin, seferdeyken kurban kesmi olsa bile, bayramn nc gn memleketine gelip mukim olunca, tekrar ona kurban kesmek vacib olur.

4- Bir zengin, kurban kesmek niyetiyle bir koyun satn aldktan sonra, sefere ksa ve bayramn nc gn de seferde olsa, veklet verip o koyunu kestirmesi gerekmez, yani seferi olduu iin kurban kesmesi vacib olmaz. Seferi iken de, kurban kesmek, ok sevabdr, Srattan geirir. Bu bakmdan zengin olann, sevabdan mahrum kalmamas iin seferde de kurban kesmesi iyi olur.

5- Sefere karken kurbann kesmek iin birini vekil eden zengin, gittii yerde mukim olsa, vekilin kestii hayvan, vacib kurban olur; nk zengin mukimdir ve vekletle istedii ehirde kestirebilir. Kendisi bulunduu yerde de kestirebilir.

6- Seferi olan vekil, vekleten mukim kimsenin kurbann kesebilir, vekilin seferi olmasnn nemi yoktur.

7- Hacca giden kimse, Mekkede 15 gnden fazla kalmsa, mukim olduundan, kendine vacib olan bayram kurbann, telefonla Trkiyedeki bir tandna veklet verip kestirebilir. Ancak Mekkede genelde 15 gnden aa kalnyor, seferi olunuyor. Seferi olann, bayram kurbann kesmesi gerekmiyor. Kesilmesi gereken kr kurbann ise, Haremde kesmesi gerekir. Vekletle Trkiyede veya baka yerde kestiremez.

8- Seferde olan zengin, Kurban bayramnn nc gn vatan- aslisinin iinden transit gese, ehir kkse, iinden geiyorsa kurban kesmesi vacib olur. Byk ehirse, evleriyle evre yolu arasnda mezarlk, fabrika, kla, rmak, deniz, harman yeri, futbol sahas gibi yerler varsa, o zaman vatan- aslisine girmemi olur, vacib olmaz.

Seferde kurban kesmek


21

Sual: Evli olup ailesiyle beraber gurbette bulunduu ehirde, uzun yllar bulunsa; fakat mr boyu yerlemeyi dnmese, buradan doup evlendii yere bayramlarda 15 gnden az sreyle gidip orada kurban kesse, kesilen kurbanlar vacib kurban olur mu?

CEVAP Bir gnlne de gitse, orada mukim olur, kestii kurban vacib olur. Memleketinde kurban kesmek Sual: Birok insan Kurban bayramlarnda memleketine gidip kurban

kesiyor. Bunlar yaadklar ehre yerlemeye niyet etmise ve bayram vesilesiyle gittikleri memleketlerinde kurban kesseler, vacib olan kurban borcundan kurtulur mu?

CEVAP Sefere gidene, kurban vacib olmuyor. Kesmesi iyi olur. Kesmese de

gnah olmaz. Baka ehirdekine kurban kestirmek Sual: Vatan- aslimiz stanbul. Hanmm nisab miktar mala sahip

olduu iin kurban kesmesi vacib. Bayramda Tekirda'a gidiyoruz. Tekirda'da birisine kurban iin veklet verdik; fakat Tekirda'da seferi oluyoruz. Vacib sevab almak iin ne yapmak gerekir?

CEVAP Tekirda'da kurban kesilirken stanbulda bulunursanz, yani mukim

olursanz kurban vacib olur. Telefonla renirsiniz. Kestik derlerse buradan hareket edersiniz.

Vatan- asliden gemek Sual: Seferde olan zengin, Kurban bayramnn nc gn vatan-

aslisinin iinden transit gese kurban kesmesi vacib olur mu? CEVAP ehir kkse, iinden geiyorsa vacib olur. Byk ehirse, evleriyle

evre yolu arasnda mezarlk, fabrika, kla, rmak, deniz, harman yeri, futbol sahas gibi yerler varsa, o zaman vatan- aslisine girmemi olur, vacib olmaz.

Malikiyi taklit eden Sual: Namazda Malikiyi taklit eden bir zengin, 10 gn kald yerde

kurban kesmesi gerekir mi? CEVAP Kurbanda taklit edilmiyor. 10 gn kalan Hanefide seferi olur, kurban

kesmesi gerekmez. Sual: Bir zengin, bayramn ilk gn kurban kesmeden sefere ksa

gnaha girer mi?


22

CEVAP Hayr. Nafile de olsa kurban kesmeli Sual: Bir zengin, kurban kesmek niyetiyle bir koyun satn aldktan

sonra, sefere ksa ve bayramn nc gn de seferde olsa, veklet verip o koyunu kestirmesi gerekir mi?

CEVAP Kestirmesi gerekmez, yani seferde olduu iin kurban kesmesi vacib

olmaz ama alnm bir kurban kesmek, nafile de olsa ok sevabdr, Srattan geirir. Bu bakmdan zengin olann, sevabdan mahrum kalmamak iin, seferde de kurban kesmesi iyi olur. Kendi kesemezse, kesen birine veklet verip kestirebilir.

nc gn sefere kmak Sual: Zengin, bayramn nc gn, kurban kesmeden sefere

karsa, gnaha girmi olur mu? CEVAP nc gn kesmeden karsa, zerine vacib olduktan sonra kt

iin gnaha girer. Bedelini bir fakire altn olarak vermesi gerekir. Birinci veya ikinci gn ksa idi, kendisine vacib olmadan kt iin gnah olmazd.

Seferde mukim olunca Sual: Zengin, sefere karken kurbann kesmek iin birini vekil etse,

gittii yerde mukim olsa, vekilin kestii hayvan, vacib kurban olur mu? CEVAP Evet, vacib kurban olur; nk zengin mukimdir ve vekletle istedii

ehirde kestirebilir. Hac ve kr kurban Sual: Hacca giden kimse, vacib kurbann Trkiye'de kestirebilir mi? CEVAP Mekkede 15 gnden fazla kalmsa, mukim olduundan, kendine

vacib olan bayram kurbann kestirmek zere telefonla Trkiyedeki bir yaknna veklet verip kestirebilir. Ancak Mekkede genelde 15 gnden aa kalnyor, seferi olunuyor. Seferi olann, bayram kurbann kesmesi gerekmiyor. Kesilmesi gereken kr kurbann ise, Haremde kesmesi gerekir, vekletle Trkiyede veya baka yerde kestiremez.

Seferde kurban kesmek Sual: stanbula temelli yerletik. Bayramda, memleketim olan

Ankaraya gidip, orada kurban kesmemde mahzur var mdr? CEVAP


23

Hi mahzuru yoktur. stanbula temelli yerlemekle, memleket olan Ankara, vatan- asli olmaktan kar. 15 gnden az kalmak zere, memlekete yani Ankaraya gidince orada seferi olunur. Seferde, kurban kesmek gerekmez. Kesilirse sevab olur.

Kurban kesip sefere kmak Sual: Bayramn birinci veya ikinci gn kurbann kesip sefere kan,

vacib sevab alr m? nc gn seferden dnenin, tekrar kurban kesmesi gerekir mi?

CEVAP Bayramn birinci veya ikinci gn kurbann kesip sefere karsa,

vacib sevab alr. nc gn seferden dnene, artk tekrar kurban kesmek gerekmez.

Mukimken kurban kesmek Sual: Bayramn nc gn seferden memleketine gelen zengin,

kurban keser mi? CEVAP Kurban kesmeden sefere kan zenginin, seferdeyken kurban kesmi

olsa bile, nc gn mukim olunca, tekrar kesmesi vacibdir. Vatan- aslide seferi olunmaz Sual: Vatan- aslim Van; ama bir yl akn bir zamandr yurt

dndaym. Birka yl daha kalrm. Kurban bayram iin gideceim Vanda 10 gn kalrsam seferi miyim, kurban kesmem vacib mi?

CEVAP Vatan- aslide bir saat bile kalan seferi olmaz. Kurban kesmek vacib

olur. Sual: stanbulda oturuyorum. Her yl bayramda memleketim olan

Kayseriye gidip kurban kesiyorum. Bir mahzuru oluyor mu? CEVAP Kayseri vatan- asliniz ise, bir gnlk iin de gidilse mukim olursunuz

ve kurban kesmeniz vacib olur. Eer stanbula temelli yerlemiseniz, Kayseri vatan- asli olmaktan kar. Gittiinizde seferi oluyorsanz kurban kesmek gerekmez. ayet keserseniz ok sevap alrsnz.

Seferi olan vekil Sual: Seferi olan vekil, vekleten kurban kesebilir mi? CEVAP Kesebilir, vekilin seferi olmasnn nemi yoktur. Kurbann vacib olmas Sual: Bayramn 3. gn sefere kan zengin, kurban kesmese

gnaha girer mi?


24

CEVAP Zengin, kurban bayramnn birinci veya ikinci gn sefere karsa,

seferde olduu iin nc gn kurban kesmesi ona vacib olmaz, ama nc gn yani kurban vacib olduktan sonra sefere karsa, bortan kurtulmu olmaz. Kurban, nc gn vacib olur. Peki, gn ne zaman balar?

eri gn, imsak vaktinde balar. (S. Ebediyye, Miftah-ul-Cennet) Kurban Bayramnn nc gn, kurban kesmek vacib olur. nc

gn girmeden kesmek vacib olmaz. Birinci ve ikinci gn kesilirse, vacib yerine gelir. Namaz da byledir. Kurban gn iinde kesilebildii gibi, namaz da, vaktin bandan sonuna kadar klnabilir. Vakit girince klnrsa farz yerine gelir. Vakti girince klmayp vakti kmadan on dakika kadar nce lse namaz borcuyla lr, nk namaz, vaktin kmasna, o namaz klacak kadar bir zaman kalnca farz olur. Vakit knca lse, namaz borcuyla lr. Namaz, nasl son vakitte farz olursa, kurban da bayramn nc gn, imsak vaktinden sonra vacib olur. Hanefde kurban nc gne kadar kesildii iin son gn nc gn olur. fide bayram drt gndr.

Orucun farz olmas da byledir. Seferde oru tutmak farz olmuyor, kazaya brakmas caiz oluyor. Ramazanda mukimken, hi niyet etmeden oru tutmamak haramdr. Yarn le vakti sefere kacam diye, oru tutmaya niyet etmese yine haram ilemi olur.

Bir kimse, orucunu bozsa, sonra sefere niyet edip gitse, hem kaza, hem kefaret gerekir. Yolculuk, orucu bozmay mubah yapmaz. Sefere kann o gn orucu bozmamas vacibdir. Dahve vaktine kadar niyet eden misafirin o gn orucunu bozmas helal olmaz. Eer bozarsa, yalnz kaza eder. (. Ahlak)

Zekt da byledir. Gn gelmeden yani farz olmadan nce zekt vermek caizdir. msak vaktinden itibaren zekt vermek farz olur, nk eri gn, imsak ile balar. Zekt gnnde vermeyenin, daha sonra fakirleip, elinde hi paras kalmasa, zekt borcu affolmaz. Hac da byledir. Hac farz olduktan sonra mal elden ksa hac borcu affolmaz.

Demek ki, Kurban Bayramnn nc gn, imsak vaktinden sonra sefere kan zengin, kurban borcundan kurtulmu olmaz, nk eri gn imsak ile balar. Vacib olmadan, yani Kurban Bayramnn nc gn, imsak vaktinden nce sefere kan borlu kalmaz.

Kurbana ortak nasl olunur Sual: Kurbana ortak olacaklarda aranan artlar nelerdir?


25

CEVAP Bazlar yledir: 1- Her ortan Mslman olmas, kurban ve ibadete niyet etmesi ve

her birinin hissesinin yedide birden az olmamas arttr. Srf eti iin ortak olan varsa ve biliniyorsa, hibirinin kurban sahih olmaz. Bilinmiyorsa sahih olur. Ortaklarn bir ksm lm olsa yahut bunak olsa, zarar olmaz.

2- Biri adak, biri akika, biri vacib olan bayram kurban, biri nafile, biri l iin, biri de Peygamber efendimiz iin olmak zere kurban kesmek istense, bir inek kesilebilir. Akika, vacib, adak hepsi katlr. Yedi kiiye kadar ortak olmak caizdir. Ancak ilk alrken, yedi kiiye kadar ortak olmak niyetiyle hayvan alnmaldr. Srf kendisi iin alp da sonradan bakasn ortak etmek mekruh olur.

3- Mutlak ada olan ortakla giremez. Yani belli bir hayvan, mesela u boynuzlu kara kou keseceim diye adayan, bunun yerine baka kara kou kesemez, bu ada iin ortak giremez.

4- Zenginin srf kendisi iin satn ald sra, sonradan ortak olmak caizse de mekruhtur. Yedi kiiye kadar ortak bulmak niyetiyle satn almaldr. Bir kavle gre fakir, bir sr kurban etmek iin satn alsa, sonra bakalarn ortak edemez. Onunki adak hkmne girer.

5- Bir sr mesela bir inei, en ok 7 kii kesebilir. Bir sra 3, 5, 7 gibi tek ortak art yoktur. 2, 4, 6 gibi ift de olur. Tek sayda olmas iyidir. Snnet-i zevaiddir. Hadis-i erifte buyuruldu ki:

(Allah tel tektir, teke riayet edeni sever. Ey Kuran ehli, teke riayet edin!) [Tirmizi]

6- Bir kii, geen yl kesmedii kurbana niyet edip kurban kesse, o kurban kaza etmi olmaz, kestii nafile olur. Byle zamannda kesilemeyen kurbann bedeli, altn olarak fakirlere verilir.

7- Bir sr veya deveyi, yedi kiiye kadar Mslman ve kil bali kimselerle ortak olarak da, satn alp kesebilirler. Bunlara adak veya akika kurban da ortak edilebilir.

8- Eti tartarak, eit olarak paylamak gerekir. Ya, sakatat ve yenilen her ey paylalr. Tartmadan blp helallemek caiz olmaz, faiz olur. Yedi kiiden drdne etle birlikte birer bacak, beinciye etle birlikte derisi, altncya etle birlikte ba verilirse, tartmadan paylamak caiz olur. Yedinciye bir ey koymak gerekmez.

9- Yedi kii, kurbanlk inei birisine teslim edip, (Kesmeye, kestirmeye, etini dilediin gibi sarf etmeye seni umumi vekil ettik) deseler, umumi vekil, bltrmeden etin tamamn herhangi bir kimseye


26

verebilir veya tartmaya lzum kalmadan ortaklar arasnda gz kararyla paylatrabilir.

10- Mutfaklar bir olan kar koca veya baba oul da, kestikleri kurban, tartp paylarlar. Paylatktan sonra, biri dierine isterse etin tamamn hediye edebilir. Paylamadan hediye edemez. Yahut yukarda bildirilen usullerle tartmadan paylamak caiz olur.

11- Bir sr mesela bir inei, en ok 7 kii kesebilir. Yediden fazla kii, bir veya birden fazla, inee ortak olamaz. Mesela, 8 kiinin 7 sr ortak satn almalar caiz olmaz. nk, her birinin her hayvanda hissesi vardr. Hibirinin hissesi yedide birden az olamaz. Bunun gibi, 10 kiinin 15 inei, kurban etmek iin, ortak satn almalar da caiz olmaz. nk 10 kii, 15 inein her birine onda bir orannda ortak olmu olur. Onda bir, yedide birden azdr. Bunun gibi, 3 kiinin 9 koyunu ortak satn almalar da caiz olmaz. nk 3 kii, 9 koyunun her birine te bir nispetinde ortaktr. Bir koyunu ise, ancak bir kii kesebilir. Birden fazla kiinin, bir koyunu ortak alp, kurban olarak kesmeleri caiz olmaz.

Sonradan ortak olmak Sual: 4 kii kurban iin ortak bir inek aldk, sonradan birka kii daha

bu kurbana katlabilir mi? CEVAP 4 kii alrken 7 kiiye kadar ortak oluruz diye dnlmse ortak

olmak caizdir, deilse mekruh olur. Mekruhtan kurtulmak iin, onu bir bakasna satarsnz veya iinizden biri de satn alabilir. Sonra o kimse bunu alrken, 7 kiiye kadar ortak ederim diye alrsa yeniden ortak olabilirler.

Sual: zerine kurban kesmek vacip olan zenginle, zerine kurban kesmek vacip olmayan bir fakir birlikte bir sr ortak olarak kurban kesebilir mi?

CEVAP Evet kesebilirler. Sual: Kurban bayramnda bir kii tanmad kiilerin alm olduu

sra ortak olabilir mi? CEVAP Kim olduu bilinmeyen kimselerle ortak olmamal, ilerinde Allah

rzas iin deil de et ien kesen olursa dierlerinin de kurban olmaz. Niyeti bilinmiyorsa o zaman sorumlu olmayz. Onun iin bilinen salih kimselerle ortak olmaldr.

Sual: afii mezhebinde kurban kesmek vacib olmad iin, kurban ortaklar arasnda afii birinin bulunmasnda mahzur olur mu?


27

CEVAP Mezhep fark kurban ortakln etkilemez. Onunki de snnet olur.

Akika kesen de, l iin kesen de ortak olabilir. Gayri mslim ortak olamaz. Bir de srf et iin kesen ortak olamaz.

Kurbana farkl ortak olmak Sual: ortak, farkl para verseler kurbanlar sahih olur mu? Mesela

2800 liraya bir inek alnsa, ortan birisi 800 lira, biri de 1600 lira, nc ortak da 400 lira verse, eti de verdikleri para orannda paylasalar caiz olur mu?

CEVAP En az veren nc ortan paras, yedide birden az olmad iin

caizdir. Eti paylarken, nc ortak bir hisse alr, ikinci ortak drt hisse, birinci ortaksa iki hisse alr. Hepsi yedi hisse olur. Birisi yedide bir hisseden yani 400 liradan az para verseydi olmazd.

Her ortak ka hisseye giriyorsa o kadar para verir. Etin paylalmas da bu hisseye gre yaplr.

Kurbana parasz ortak olmak Sual: Kurbanlk inee 7 kii ortak girse, ortaklardan birisinin paras

olmasa, dier ortaklardan birisi, ben senin yerine veririm dese, herkes kendi parasn verse, biri de kendi parasyla birlikte param yok diyeninkini verse, kurban iin para vermeden kurban sevab alr m, yani kurban sahih olur mu?

CEVAP Evet, sahih olur. Biri kurbanlk inei yedi kiiye hediye etseydi, hi

birisi para vermeden kesseydi, hepsinin de kurban sahih olurdu. Kurban iin illa para vermek gerekmez. Bakasnn hediye ettii hayvan da kurban edilir. Vacib sevab alnr ve kurban borcundan kurtulmu olunur.

Sual: Biri adak, biri akika, biri vacip olan bayram kurban, biri nafile, biri l iin, biri de Peygamber efendimiz iin kurban kesmek istese, bir inek kesebilirler mi?

CEVAP Evet kesebilirler. Yedi kiiye kadar ortak olmak caizdir. Kurbanda ortak says Sual: Kurbanlk inee en az ve en ok ka kii ortak girebilir? CEVAP Bir inee yedi hisseye kadar girilir. Yani 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 kii girebilir.

3 kii girerse inek hisseye blnr. Drt kii girerse drde blnr. Akika da kurbana dhil edilir Sual: ki karde bir dana almlar. Bunlar ocuklar iin imdiye


28

kadar akikalarn kesmemiler. imdi akika kesmenin mstehap olduunu renmiler. Aldklar kurbanlk dana iin akikalar iin de niyet edip aldklar bu kurbana katlp akikalarn kesebilirler mi? Ada olan birisi byle alnm bir kurbana adan da dahil edebilir mi?

CEVAP Akika, vacib, adak hepsi katlr. Ancak ilk satn alrken, yedi kiiye

kadar ortak olmak niyetiyle hayvan alnmaldr. Srf kendisi iin alp da, sonradan bakasn ortak etmek mekruh olur.

Kasaba para vermek Sual: Kurban kesen kasaba cret veriliyor. Bu paray bir kiinin

demesinde ve sonra herkesin payn demesinde, ya da bu paray veren kiinin eksik ya da fazla, nce veya sonra kurban sahiplerinden almasnda veya almamasnda bir mahzur olur mu?

CEVAP Hepsi caizdir. Bir kii deyip, dierlerinden alabilir, isterse

almayabilir. Sual: Bayramda, kendim, annem, babam, eim ve byk olum

olmak zere toplam 7 kii, bir inei kurban etmek istiyoruz. Kurbann parasn ben vereceim. Bu kurbann bedeli olan paray onlara tek tek verip, onlarn kurban alnmas iin bana hediye etmeleri mi gerekir?

CEVAP Sizin onlara, onlarn size para hediye etmesi gerekmez. Sadece

herbiri, Benim iin bir kurban alp kesmeye veya dilediine kestirmeye seni umumi vekil ettim demeleri yeter. Vekil asl gibidir, kendi parasyla da keser.

ocuk, ateist veya fsk Sual: Yedi kiilik kurban ortaklarndan biri ocuk, ateist veya fsksa,

kurban caiz olur mu? CEVAP Kfir veya ocuksa, kurban sahih olmaz. Fsn ortakl caiz olursa

da, fsk, bayramda kurban ibadetine deil, et kesmeye niyet edebilir, o zaman da kurban sahih olmaz. Fsa gven olmaz. htiyaten fsklarla kesmemelidir.

ok kiinin bir kou adamas Sual: ki kii, bir kou adasa, sahih olur mu? CEVAP Hayr, sahih olmaz. Kurban da olsa, adak da olsa, bir kou ancak bir

kii kesebilir. cretsiz ortak


29

Sual: Mal sahibiyim, hayvan ticareti yapyorum. 3 bin liraya satmak istediim bir inee, 3500 lira diyorum. Alt hisseyi satarken, bir hisse iin de, (Benim adamm var, hisse ba 500 lira verin) diyorum. Kendi adammdan para almyorum yahut ok az bir miktar alyorum. Byle hayvan satmak caiz midir?

CEVAP Caizdir. Kurban iin vekalet nasl verilir? Sual: Kurban iin veklet nasl verilir? CEVAP Maddeler halinde bildirelim: 1- Kurban bakasna kestirirken, (Allah rzas iin bayram kurbanm

kesmeye seni vekil ettim) demek ve kalben de niyet etmek gerekir. Kurban bakasna aldracaksa, kurban alacak kimse de, bakasna kestirecekse, (Bayram kurbanm almaya, aldrmaya, kesmeye ve kestirmeye seni umumi vekil ettim) der. Yahut ksaca, (Kurban iimi halletmek iin seni umumi vekil ettim) demek de yetiir.

2- Bir kimse birine, (Kurban iimi hallet) dese, ona para vermese bile veklet vermi olur. O kii de bir hayvan alp kesebilir.

3- Bir kimse, kendisine kurban kesmesi vacib olmasa da, vekil, vacib diye kesse, kurban yine nafile olarak sahih olur. Adak, akika veya nafile kurban, yanllkla vacib diye kesilse mahzuru olmaz.

4- Kurban kesmeye vekil olan, sahibinden ayrca izin almadka veya umumi vekil edilmedike, bakasn kendine vekil yapamaz. Umumi vekil ise bakasn, o da bir bakasn vekil yapabilir.

5- Vekleten kurban kesene, kimi ok, kimi az para verebilir. Kimi de hi para vermeden, (Bana da bir hisse verin) diyebilir. Vekil asl gibidir. Vekil, veklet ald kimseler adna kurban keser veya kestirebilir. Daha sonra vekil, ondan para ister veya istemez. ki kurbana yetecek para veren iin de, iki kurban alr veya ona iki hisse verir. Yahut iyisinden bir kurban alr, nk umumi vekil, tam yetkilidir.

6- Birden ok kiiye veklet vermek sahihtir. Bir ie vekil olan iki kiiden biri, tek bana yetkili olamaz. Ancak emaneti vermede, borcu demede, kurban kesme gibi ilerde, birisi tek bana yetkili olabilir, nk bu ilerde vekillerden birinin, dierinin grn sormasna ihtiyac yoktur. Bir kimse, kurbann kesmek zere drt kiiye veklet verse, bu vekillerden biri kesince, tekilerin grn almaya ihtiya yoktur.


30

Kurban, dinimize uygun kesilmi olur. 7- Bir kimsenin kendi hayvann bakas adna kesmesinin caiz

olmas iin, bu kimsenin, kendi hayvann bakasna veya onun vekiline hediye etmesi, onlarn da teslim almas, sonra bunu vekil ederek geri verip kestirmeleri gerekir.

8- Bakasnn hayvann ondan habersiz, onun iin kurban etmek caizdir.

9- Veklet almadan, hanmnn adna vacib kurban kesen bir kimse, daha sonra hanmna anlatsa, o da raz olsa, kurban sahih olur.

10- Bakasnn hayvann, ondan izinsiz, kendi iin kurban eden, sonra kymetini derse, caiz olur. Sahibi kymetini kabul etmeyip, kesilmi hayvan alrsa, sahibi iin kurban edilmi olur.

11- zerinde birok kimsenin vekaleti bulunan kimse, herhangi bir mazeretle bayramn nc gn de kesememise, afiiyi taklit edip drdnc gn de kesebilir.

12- Kurbanda kann akmas yeter, etin datlmas art deildir. Kan aktlmakla vacib olan kurban kesilmi olur. Eer eti de uygun yerlere verilirse daha ok sevab olur. Etin te birini evde brakmak, te birini komulara, gerisini fakirlere vermek mstehabdr. Hepsini fakirlere vermek veya hepsini evde brakmak da caizdir.

13- Derisi namaz klan fakire verilir. Ne olduu bilinmeyen kimselere verilmez. Veya evde kullanlr. Yahut devaml kullanlacak bir ey karl verilir. Tkenen bir ey veya para karl satlmaz. Derisi, eti satlrsa, paras fakire sadaka verilir.

Sual: Kurbann hayr kurumuna hediye etmek isteyen kimse nasl vekalet verir?

CEVAP Kurbann, bir hayr kurumuna hediye etmek isteyen kimse, kurban

parasn, bu ile vazifeli kimseye teslim ederken, Allah rzas iin bayram kurbanm almaya aldrmaya, kesmeye ve dilediine kestirmeye ve etini ve derisini dilediine vermeye seni umumi vekil ettim demelidir. Vekalet, mektupla, faksla, e-maille veya telefonla da verilir. Kurban paras, nceden verilebildii gibi, daha sonra da gnderilebilir. Vazifeli kimse, satn ald kurbana bir numara balar. Bu numaray ve kurban sahibinin ismini deftere yazar. Kesilirken sahiplerinin ismini syleyerek kasaplar vekil eder. Ancak byle kesilen kurbanlar sahih olur.

Sual: Kurban satn almak iin, umumi vekil olan kimse, bir bakasna, o da bir bakasna umumi veklet verebilir mi?


31

CEVAP S. Ebediyye'de, bni Abidinden alarak deniyor ki: Vekil, sahibinin izniyle bakasn vekil yapabilir. Kurban satn almaya

vekil olan bakasn, bu da bakasn vekil edip, sonuncu vekil satn alsa, sahibi izin verirse caiz olur. (Redd-l-muhtar)

Demek ki, umumi vekil edilince, zincirleme veklet verilebiliyor. Umumi vekil olmaynca, sonuncu vekilin, veklet verenden izin almas gerekiyor; ama umumi veklet verilince, otomatikman sonuncuya izin verilmi oluyor. Bu incelik bilinmeyince, veklet sahih olmaz sanlyor. Byle yanl dnenlere itibar etmemelidir.

Sual: 7 kiiyiz. Keseceimiz kurban paylatrmann kolay bir yolu var m?

CEVAP Kolay yolu var. Ortaklar ilk size vekalet verirken, Bayram kurbanm

kesmeye, kestirmeye ve etini ve derisini istediin gibi kullanmaya seni umumi vekil ettim derlerse, artk et de sizin olur, istediinize istedii kadar verebilir veya vermeyebilirsiniz. Et sizin demektir. Hi ayrmadan ylece fakirlere de verebilirsiniz. Yedi ortaa gz karar ile de verebilirsiniz.

Sual: Biri adak hayvan, biri akika, biri de bayram kurban kesmem iin bana vekalet verdi. Alacam inee bunlar da ortak etmem caiz midir?

CEVAP Evet caizdir. Sual: Kurban vekaletimi verdiim kii, 3 defa "kabul ettim" demesi mi

lazm? CEVAP Hayr, bir kere demek yeter. Ban sallamas da yeter veya itiraz

etmemesi kabul etmesi demektir. Sual: Bir tanda (benim kurban iini hallet) diye para gnderdim. O

da peki dedi. Bu vekalet oldu mu? CEVAP Evet, kurban vekaleti verilmi olur. Ayrca kesmeye kestirmeye etini

derisini dilediine vermeye seni vekil ettim demek gerekmez denirse gzel olur, denmezse yine vekalet verilmi olur.

Sual: 7 kii, vacip kurbanlarn, almaya, aldrmaya, kesmeye kestirmeye, eti datmaya Veliyi umumi vekil etse; bu 7 kiiden birinin vekaleti vacip deil de Adak olsa, bu kesilen tosunun eti, fakirlerle birlikte zenginlere de verilmi olsa, ne olur?


32

CEVAP Adak olan pay fakirlere vermesi gerekir. Zenginlere yedirirse

yedirdii kadarn tazmin etmesi gerekir. O kadar et alp fakirlere vermesi gerekir. Kurbana zarar gelmez.

Sual: Bir kimse vatan- aslisinin dnda, mesela zmirli birisi Bursada birisine vekalet verip orada kestirebilir mi?

CEVAP Evet kestirebilir, kendisi mukim ise vacip sevab alr kendisi seferi ise

nafile sevab alr. Sual: Almanyadan kurbann parasn Trkiyeye memleketime

gnderdim. Onlar da kurbanlk hayvan alp yoksul mslman bir aileye vermiler. Tabii bu kurban benim ismime kesiliyor, yaptmz bu i caiz midir?

CEVAP Kurban vekalet verenin adna kesiliyorsa eti kime verilirse verilsin

kurban sahihtir. Kesilmeyip canl bir hayvan birisine hediye edilirse kurban olmaz, hayvan hediye edilmi olur. Adnza kurban diye kesilmise sahih olur.

Sual: Baz sebeplerden dolay vekaleti verirken gerek isim verilmeyip takma bir isim verilebilir mi?

CEVAP Evet takma isim de verilebilir. nk Allah tel onu kimin verdiini

bilmektedir. Sual: Kurban vekaleti verirken: Benim kurbanm al kes dat bu

grevi sana veriyorum denilmi, umumi vekalet kelimesi kullanlmam. Vekil edilen kii de ben senin kurban iini hallettireceim demi o da tamam istediin gibi yap demi. Bu durumda umumi vekil olmu saylr m?

CEVAP Evet, umumi vekil olmu demektir. Sual: Bir dernekte kurban vekaleti alyoruz. Baz kimselere,

(Kurbann almaya, kesmeye kestirmeye bana vekalet verdin mi?) diyoruz. Sadece evet diyorlar. O cmleyi tekrar etmiyorlar. Byle bir vekalet sahih olur mu?

CEVAP Sahih olur. Sual: Ailece kurbanlarmz hep vekaletle memlekette kestiriyoruz.

Baz kimseler aklmz kartrdlar. Bir kaza geirmitim. Bak kurbannzn kesildiini bile grmediniz. Kurban belalar def eder. Sizin ki


33

belki de kabul olmad. Bu sene kurbannzn kann grn, kendi elinizle aln kestirin dediler. Acaba kurban grmek, keserken banda bulunmak art mdr?

CEVAP yle bir art yok. Kurbann kann grmeyince kurban kabul olmaz

diye bir ey yok. Vekil, asl gibidir. mkan olursa kurbann banda bulunmak iyi olur.

Sual: Almanyada alyorum ve kurbanm Trkiyedeki ablama gndermek iin ne yapmam gerekiyor?

CEVAP Ablanza bir kurban paras gnderirsiniz. (Benim adma bir kurban

almaya, etini ve derisini istediin yere vermeye seni umumi vekil ettim) dersiniz. O da bir kurbanlk aldrr, istediine kestirir. Etini de diledii gibi yer. sterse bakasna da verebilir.

Sual: Bir kii kurban vekaleti verdi, fakat parasn eksik verdi. 100 liray sonra vereceim dedi veremedi. Baka 2 arkada 100 liray verdi. Bunu gtrp verdik bu oldu mu?

CEVAP Evet. Kurban vekaleti verenin para verme art yoktur. Eer gcnz

yetiyorsa, kesecek paranz varsa, o kiiden hi para almasanz da onun kurban sahih olur.

Sual: Zengin, seferde iken, kurbann vekile kestirse, adak olur mu? CEVAP Hayr. Nafile olur. Sual: Birine, (Benim iin bir kurban al, kes) dedim. Alp kesmi.

(Alacam da hediye ettim) dedi. Kurban sahih oldu mu? CEVAP Evet. Sual: Birine (Bana bir koyun getir. Fakat bayramdan nce getirme!

Bakacak yerim yok) dedim. O da, ben yok iken, bayramdan nce eve brakp gitmi. Koyun gece lm. Bu koyunu kim der?

CEVAP Al-veri tahakkuk etmemitir. Siz demezsiniz. Sual: Zengin, bayramn ilk gn, kurbann kesmek zere birine

verse, vekil de kesmese, bayram da gemi olsa ne yapmak gerekir? CEVAP Bu hayvan tasadduk gerekir. Hayvan alnmamsa bedeli altn

olarak yine bir fakire verilir. Bylece bortan kurtulmak mmkn olur ise de, kurban sevabna kavuamazlar.


34

Sual: Eimden vekalet almadan, onun adna vacip kurban kesmesi iin, bir arkadaa vekalet verdim. Sonra hanmdan vekalet aldm. Byle yapmam sahih oldu mu?

CEVAP Sonra einiz bunu kabul etmise sahih olur. Birini vekil yapmak, cb ve kabul ile olur. Yani, (Seni vekil yaptm)

ve (Kabul ettim) szleri veya yazlar ile olur. Vekil, cevap vermeden, ii yapmaya balasa, kabul etmi olur. habersiz yapldktan sonra, sahibinin, izin verdim demesi ile de, vekil etmi olur. (S. Ebediyye)

Topluca kurban alnp kesilirken Sual: Kurbanlarn veklet yoluyla topluca kesilecei yerlerde,

kurbanlar satn alrken, kurban sahipleri adna satn almak art mdr? CEVAP art deildir. Bu lzumsuz bir i olur. Kurban satn alnrken, mesela

(Bayram gn kesmesi vacib olan kurban almaya) diye niyet etmeli. Adaksa, akikaysa, nafileyse, ona gre niyet etmelidir. Artk keserken, tekrar niyet etmek art deildir. Satn alrken, hi niyet etmese de olur; fakat kesecek olan vekil ederken niyet etmelidir. kisinden birisi yeter.

Sual: Toplu olarak kurbanlklar satn alan kimsenin, kesim yaplmadan nce, kesim yaptracak kimseye birer birer sat yapmas gerekir mi?

CEVAP Hayr, gerekmez. Bu da yukardaki gibi lzumsuzdur. Vekil asl

gibidir. Vekil, veklet verenden para alsa da, almasa da, onun adna kurban keserse, kurban sahih olur. Mutlaka para almas da lazm deildir. Vekil, hayvanlar kesene, veklet vererek kestirebilir. Hepsi bu kadardr; ama yle yaplsa da olur:

Grevli, satn ald kurbanlara birer numara balar. Vekil asl gibi olduu iin, deftere yazd her numaraya bir kurban sahibinin ismini yazar. Her numaral hayvan kesilirken, sahiplerinin ismini syleyerek kasaplar vekil eder. Yahut numara yazl kd kasaplara verir, bunlar bu ahslar adna kesmeye seni vekil ettim diyebilir. Kesene kurban satmak lzumsuz bir itir. Asl gibi olan vekil, zaten bunlar satn almtr. Tekrar birilerine satmas gerekmez. Satn ald hayvanlar kestirmesi yeter.

Kurban vekleti Sual: Kurban vekleti iyi bilinmiyor. Kurban kasaba veriliyor. Bu

sahih oluyor mu? CEVAP


35

Evet, sahih oluyor. Kasaba gtrp, bunu kes demek veklettir. Bunun gibi, bir kimse birine, kurban iimi hllet dese, veklet vermi olur. Vekil, onun adna bir hayvan alp kesebilir. (Kurban almaya aldrmaya, kesmeye kestirmeye, etini dilediin gibi tasarruf etmeye seni umumi vekil ettim) demek art deildir. Denirse daha gzel olur. Denmese de kurban yine sahih olur.

Kurban iin veklet Sual: Birine kurbanlk hayvan satn alp kesmesi iin, (Benim kurban

iini hallet) dense, veklet verilmi olur mu? O kimse, satn alyor, kesiyor ve etini bize getiriyor. Bu kurbanlk sahih oluyor mu?

CEVAP Evet, yle sylemekle veklet verilmi olur. Vekil, onun adna bir

hayvan alp kesebilir. Hatt para almasa da, kurban dine uygun kesilmi olur. (Kurban almaya aldrmaya, kesmeye kestirmeye, etini dilediin gibi tasarruf etmeye seni umumi vekil ettim) demek art deildir. Denirse daha gzel olur. Denmese de kurban yine sahih olur.

Kurban paras azsa Sual: Vekletle kurban kesiyoruz. Diyelim kurban bana 400 lira

gnderiyorlar. 400 liraya kurban almamz imknszdr. 100 lira kendimizden katarak 500 liraya alsak veya olur ya, bir hayvan iin bin lira veren de olsa, biz ona bir tane kurban kessek, dinen bir mahzuru olur mu?

CEVAP Vekil asl gibidir. Birine veklet verince, ona para versek de,

vermesek de; az versek de, ok versek de, kesilen kurban sahih olur. Bunun gibi birisine hi para vermeden (Zektmz ver) desek, o da bizim admza zekt verse, zektmz verilmi olur. Bu ilerin parayla deil, vekletle ilgisi vardr. Vekil bu ileri paral da, parasz da, az parayla da yapabilir.

Kurban satn alrken Sual: Kurban alrken nelere dikkat etmelidir? CEVAP unlara dikkat etmelidir: 1- Kurban satn alrken, (Bayram gn kesmesi vacib olan kurban

almaya) diye niyet etmeli. Bunu keserken, tekrar niyet etmesi art deildir. Bu ald hayvan kurban etmesi de art deildir, fakat keseceinin kymeti bundan az olmamal. Satn alrken, hi niyet etmese


36

de olur, fakat bunu keserken veya kesecek olan vekil ederken niyet etmesi gerekir.

2- Baz yerlerde kurbanlk hayvan alrken satc, (Hayvan kesip et haline getirdikten sonra kilosunu u fiyattan veriyorum. Sen hayvan se, bayramda gelirsin, eti ka kilo gelirse, parasn verirsin) diyor. Bu, kesinlikle caiz deildir, et satn alnm olur, kurban olmaz. Canl olarak tartp satanlar da vardr. Bu da caiz deildir. Canl olarak tartp, (Bu hayvana u kadar para vereceksin) denirse, o zaman alveri de sahih olur.

3- ortak, 1400 liraya bir inek alsa, ortan biri 600 dieri de 600 verse, nc ortak 200 lira verse, ncye den hisse, yedide birden az olmad iin caiz olur. Her ortak, verdii para kadar pay alr.

4- Eit para verip, 3 kii, 3 koyun alsa, kesmeden nce, (u senin, u onun, u da benim) diye paylamak caizdir.

5- Kurban veresiye veya kredi kartyla almak caizdir. 6- ki kiinin kurban karrsa, her birinin kendinin sanarak kestii,

kendi kurban olur. 7- ki kurbanlktan biri dierini ldrmse, sahibine detilemez. 8- Kurban alan, niyetini deitirip, akika veya adak olarak kesebilir. 9- Bakasnn hayvann ondan habersiz, onun iin kurban etmek

caizdir. Bakasnn hayvann, ondan izinsiz, kendi iin kurban eden, sonra kymetini derse caiz olur. Sahibi kymetini kabul etmeyip, kesilmi hayvan alrsa, sahibi iin kurban edilmi olur.

10- Emanet olarak braklan hayvan kurban etmek, caiz deildir. 11- Allah rzas iin niyet ettikten sonra, ayrca oluk ocuk ok et

yesin diye semiz koyun almay niyetine kartrmamal, semiz alrken sadece sevabn dnmeli.

12- Herkes, besledii kendi hayvann kurban edebilir. Nisaba malik olan birisine bir koyun hediye edilse, o da bunu kurban olarak kesse, vacib kurban yerine gelir. Kurban parayla alma art yoktur.

13- Necaset yiyen hayvann etinin temiz olmas iin, deve 40, sr 20, davar 10, tavuk 3, sere 1 gn hapsedilir. Bir baka kavilde ise, deve ile sr 10, koyun 4, tavuk 3 gn hapsedilir.

14- Bakasnn koyununu gasp eden, alan, kymetini sonradan derse, kurban etmesi caiz olur, nk, kymeti denince, gasp ettii zaman mlk olur. Gasp gnahna ayrca tevbe gerekir.

15- Borcu olmayan fakir, kurban keserse, ok sevap olur. Borcu varsa, nce borcunu vermelidir; nk bor demek farzdr. Kurban nisabna malik olmayan fakir, kendi mal olan hayvann kurban etmeyi


37

niyet ederse veya kurban niyeti olmayarak, hayvan bayramda satn alp, sonra kurban etmeyi niyet ederse yahut kurban niyeti ile bayramdan nce satn alrsa, bunlar kesmesi vacip olmaz. Keserse, nafile olur ve etinden yiyebilir ve fakirlere verdii et, sadaka olur.

16- Fakirin kurban bayramdan nce dourursa, bir kavle gre, bayramda yavrusunu da anasyla beraber kesmek gerekir. Zenginin kurban bayramdan nce dourursa, yavrusunu kesmesi gerekmez.

Sual: Hayvan beslemekle itigal eden zengin bir kimse, ticaret niyetiyle satn ald hayvanlarn birka ay besleyip, stnden ve ynnden de istifade ettikten sonra, ilerinden birini kurban bayramnda vacip olan kurban niyetiyle keserse olur mu?

CEVAP Evet olur. Bir mahzuru yok. Bir hayvan anasndan kurbanlk olarak

domaz. Elbette stnden ynnden istifade edilir. Kurban olmaya karar verdikten sonra artk stnden ynnden istifade edilmez. Daha nce sradan bir hayvan idi, kurban olunca kurban muamelesi yaplr.

Sual: Bu sene kurbanlklar ok pahaldr. stelik kurbanlk hayvan da bulamyoruz. Yakn bir ehirde kurbanlk olduunu bilsek gidip almamz gerekir mi?

CEVAP Kurban fiyat rayiten ok pahal ise, kurbanlk almak gerekmez.

Byle bir mazeretle kesmeyince vacip terk edilmi olmaz. Sonra normal deerini altn olarak fakire vermesi de gerekmez. Fazla pahal deilse yakn ehirden alnabilir.

Sual: Yedi kii kurban olarak bir inek alsalar, hayvan kesildikten sonra hayvann kanser olduu anlalsa ve eti hi yenmese, bu kurban sahih olur mu?

CEVAP Sahih olur. Kurbanda esas olan kann akmasdr. Kurban kesildikten

sonra eti hastalkl ksa da nemi yoktur. Sual: Baz kiiler, (Ne sen zarar et ne ben) diyerek, kurban bize

emaneten veriyor, biz kestikten sonra getirip tartyor. Kilosuna gre deerini istiyor. Byle al veri caiz olur mu?

CEVAP Emanet edilen hayvandan kurban olmaz. Kesmeden nce satn

almak lazm. Satn alnmam hayvan bu ekilde kesilmez. Sual: Danann kurbanlk olabilmesi iin 2 yan doldurmas gerekir

mi? CEVAP


38

Evet iki yan doldurmas gerekir. Bilen birisi diine bakarak anlar. Sual: Bir danamz var, 1.5 yanda, fakat 3 yandaki dve gibi

semizdir. Kurban etmek caiz mi? CEVAP 1.5 yandaki hayvan ne kadar gsterili olursa olsun kurban olmaz.

Ama kuzu yle deil, 6 aylk bir kuzu, annesi gibi gsterili ise, ondan kurban olur.

Tart ile alnan kurban Sual: Canl hayvann tartyla alnmayacan bilmeden satn alnan

hayvann, kurban edilmesi sahih olur mu? CEVAP Al batl olmakla beraber, kurban olur. Yani o ekilde satn alnmas

haramsa da, kurban edilmesi caiz olur. Canl olarak tartp, (Bu hayvana u kadar para vereceksin) denirse, o zaman alnmas da haram olmaz.

Hangi hayvanlardan kurban olur Sual: Hangi hayvanlardan kurban olur, vasflar nelerdir? CEVAP 1- Davar, sr ve deveden kurban olur. Bakasndan kurban olmaz.

Davar denince koyun, kei; sr denince de, inek, boa, manda, dana, dve, tosun anlalr.

2- Dii hayvan da, erkek hayvan da kurban olur. Koyunun erkei ve beyaz siyahndan ok olan, keinin diisi daha sevabdr. Kymetleri eitse, koyun, srdan daha sevabdr.

3- Yn krklm koyunu kurban etmek ve kurban iin almak mekruhtur.

4- Davarn 1, srn 2, devenin 5 yan gemesi gerekir. 6 ay geen kuzu, iriyse kurban olur.

5- Bir gz grmeyen, topal olup yryemeyen, dilerinin yars yok olan, kulann veya kuyruunun ou olmayan, bir aya kesik veya lmek zere olan hasta hayvan kurban olmaz.

6- Geyik gibi eti yenen vahi hayvandan kurban olmaz. Yabani kz [buffalo], yabani deve [lama] ve yabani koyundan da kurban olmaz. Melezse, mesela yabani bir kola, evcil bir koyundan meydana gelen yavru kurban edilir. Tersi, yani bir erkek kei [teke], bir geyikle iftlese, meydana gelen yavru, kurban edilmez; nk hkmde anneye itibar edilir. Annesi evcilse, yavrusu kurban edilebilir.

7- Husyeleri kk, gebe, ty dklm hayvan kurban etmek


39

mekruhtur. 8- Burnu veya dili kesik yahut ou yok olan hayvan kurban olmaz. 9- Davarda bir, srda iki meme kesik olsa kurban olmaz, ama

yavrusunu emziriyorsa olur. 10- ki kula kesik, biri kkten kesik, kuyruu kesik, bir veya iki

kula olmayan, kurban olmaz. 11- Diz kapaklar gibi bir yeri kemik bana kadar krlan hayvan

kurban olmaz. 12- Kurbanlk tosuna binmek veya onunla ift srmek mekruhtur. Sual: Anadan kula ok kk olan hayvan kurban edilir mi? CEVAP Evet. Sual: Buza iken boynuzunun z karlp boynuzsuz byyen

inek, kurban olur mu? CEVAP Evet. Sual: Kei-ceylan melezi hayvan, kurban olur mu? CEVAP Kurban olmaz. Sual: Kuyruksuz koyunu kurban etmek caiz mi? CEVAP Kuyruksuz hayvan kurban olmaz. Ancak kuyruklu bulma imkan

yoksa, ikinci bir kavilde kuyruksuz olan da kurban etmek caizdir. Sual: Yabani hayvanlardan veya melez olanlardan kurbanlk olur

mu? CEVAP Yabani koyun, yabani kz [buffalo] ve yabani deve [lama] gibi

hayvanlarn etini yemek caiz ise de, kurban olmaz. Melezse, mesela yabani bir kola, ehli bir koyundan meydana gelen yavru kurban edilir. Tersi, yani bir erkek kei [teke], bir geyikle iftlese, meydana gelen yavru, kurban edilmez; nk hkmde anneye itibar edilir. Annesi ehli hayvansa, yavrusu kurban edilebilir. (Drr-l-muhtar)

lk defa kurban kesen Sual: lk defa kurban kesecek kimsenin, mutlaka koyun kesmesi mi

gerekir? CEVAP Hayr, yle bir ey yoktur. ki yandaki dana Sual: 15 Kasm 2009 tarihinde doan bir dana, bu yl 6 Kasmda iki


40

yan doldurmu olmuyor. Bu danay kurban olarak kesmek caiz olur mu?

CEVAP ki yan doldurmayan sr kurban etmek caiz olmaz. Ancak din

ilerde yalar miladi yla gre deil, hicri yla gre hesap edilir. Hicri yla gre 25 Ekimde iki yan dolduruyor. 6 Kasmda kurban edilmesinde hi mahzur yoktur.

Kurbana mani olmayan kusurlar Sual: Kurbana mani olmayan kusurlar nelerdir? CEVAP Bazlar unlardr: 1- Boynuzu krk veya boynuzsuz olan, kurban olur. 2- Kulakta ou kesilip ayrlmasa, asl kalsa mekruh olmakla

beraber, caizdir. Yardan az kesik olsa, kurban olur. Kula enine veya boyuna yark olsa, kurban olur. Kulan yrtk olmas tenzihen mekruhtur. Burnunun hkm de kulak gibidir. Uyuz, burulmu olan kurban etmek caizdir.

3- Kula, kuyruu kk olarak doan, kurban olur. Kuyruu kesik deilse, merinos kurban olur.

4- Diiye aamayan, zekeri kesik olan kurban olur. Hnsa [ift cinsiyetli] olan kurban etmemeli.

5- Yaylmasna mani olmayacak kadar deli olup, srsnden ayrlmayan hayvan, kurban olur. Srsnden ayrlan ve otlamayacak kadar deli olan hayvan kurban olmaz.

6- Bir gznde grmeye mani olmayan perde bulunan hayvan kurban etmek caizdir.

7- Kurbanlk, kesim yerine getirilirken, tepinir ve bir aya krlr, sonra kesilirse, caiz olur.

8- Dilerinin ou varsa, mekruh olmakla beraber caizdir. Sual: Gebe olup olmad bilinmeyen hayvan kurban etmek caiz

midir? CEVAP Evet caizdir. Eer doumu yakn ise, baz limler, (Byle hayvan

kurban etmek mekruh olur) demilerdir. Boynuzun z karlrsa Sual: Buza kkken boynuzunun z karlyor. Boynuz

bymyor. Sadece yeri belli oluyor. Byynce byle bir hayvann


41

kurban edilmesi caiz olur mu? CEVAP Evet, caiz olur. Burulmu hayvan Sual: Burulmu boay, tosunu veya kou kurban etmek caiz midir? CEVAP Evet, caizdir. Hatt burulmu olan, burulmam olandan daha

sevabdr, nk ksrlatrlan erkek hayvanlar, daha yal ve etleri de daha lezzetli olur. Hidaye kitabnda bildirildiine gre, Peygamber efendimiz, burulmu iki ko kurban etmitir. (Drr-l-muhtar, Redd-l-muhtar, Hindiyye, Mecmua-i Zhdiye)

Kurban ne zamana kadar kesilebilir Sual: Kurban ne zamana kadar kesilebilir? CEVAP Maddeler hlinde bildirelim: 1- Kurban, bayramn ilk gn bayram namazndan itibaren nc

gn, gne batncaya kadar kesilir. Cuma klnmayan kk kylerde, fecirden sonra, bayram namazndan nce de kesilebilir. Gece kurban kesmek, caizse de mekruhtur. afiide, bayramn drdnc gn de, kesilebilir.

2- Nafile, akika ve adak hayvan, her zaman kesilebilir, ama bayramda kesilmesi iyi olur.

3- Bayram, cumaya rastlasa da, yine kurban, bayram namaz klndktan sonra kesilir.

4- Kurban bayramnn nc gn fakir olacan veya sefere kacan bilene, bayramn birinci ve ikinci gn kurban kesmek vacib deilse de, keserse vacib olarak eda etmi olur.

5- Fakir, bayramn ilk gn kurban kestikten sonra, 3. gn zengin olsa, iade gerekmez. Vacib yerine gelmi olur. 3. gn zengin olacan bilenin de, ilk gn kurban kesmesi caizdir.

Sual: Gece kurban kesmek caiz midir? CEVAP Mekruhtur. htiya veya zaruret olmadan kesilmez. Gndz

kesme imkan bulunamamsa, ertesi gn kesme imkan da yoksa gece kesmek caiz olur.

Kurban, nc gn akam ezanna kadar kesilir. Daha sonra kesilmez. Bu vakte kadar herhangi bir sebeple kesilememi olan kurban kesebilmek iin afii mezhebi taklit edilerek gece veya ertesi gn yani


42

drdnc gn de kesilebilir. Byle durumlarda mekruh da olmaz. Ancak, bir ihtiya olmadan afii mezhebi taklit edilemez.

Kurban kesiminde ihtiyatl davranmak Sual: Bayram olduuna karar verilip ve bayram namaz klnp,

kurban kestikten sonra, Arefe olduu anlalrsa, namaz ve kurban ne olur?

CEVAP ahitler ile, meru olarak bayram olduuna karar verilip ve bayram

namaz klnp, kurban kestikten sonra, Arefe olduu anlalrsa, namaz ve kurban kabul olur.

Ramazan ve Kurban bayramnn ahitlerle meru olarak anlalmad, hilalin gzetilmedii yerlerde, eitli hesap usulleri vardr. Bu usuller ile Zilhicce aynn ilk gn ve buradan da onuncu gn, yani Kurban bayramnn ilk gn hesap edilir. Bayramn birinci gn, hesap ile bulunan gndr. Yahut, bir gn sonradr. Bir gn nce olamaz. nk, gkte, ay, domadan nce grlemez.

htiyatl hareket etmi olmak iin, byle yerlerde, kurbanlar, hesap ile bulunan bayramn ikinci gn kesmelidir. Sevab llere gnderilecek olan ise, hesap ile bulunan ilk gn kesmelidir. nk, ller iin, Arefe gn veya yln her gnnde kesilebilir.

Bayram ve kurban Sual: Ramazan gibi, kurban bayramnn hilali de, dnyann bir

yerinden grlnce, her yerde grlm saylmyor mu? Bir de hilal grlmeden bir gn nce bayram edilse, kesilen kurbanlar sahih olmaz m?

CEVAP slam Ahlak kitabnda bildiriliyor ki: bni bidin hazretleri buyuruyor ki: mam- Sbki hazretleri, (abann

30. gecesi hilali grdn bildiren olsa, hesapla da, hilalin bir gece sonra doaca tespit edilse, burada hesaba inanlr; nk hesapla anlalan kesindir. Domadan bir gece nce grlmesi imknszdr) buyurdu. ems-l-eimme Halvani hazretleri de buyurdu ki: (Ramazan aynn balamas, hilalin grlmesiyle olur. Hilalin domasyla balamaz. Hesap hilalin doduu geceyi bildirdii iin, Ramazan aynn balamas hesapla anlalamaz. ki adil Mslmann, (hilali grdk) demeleriyle veya Kadnn hkm etmesi ile, bir yerde Ramazan balaynca, dnyann her yerinde oruca balamak gerekir. Hac, kurban ve namaz


43

vakitleri byle deildir. Bunlar vakitlerinin bir yerde malum olmasyla, baka yerlerde de byle olmalar lazm gelmez. [Redd-l-muhtar]

Hesaplar doru yaplrsa, hilalin douunu tespit etmek g deildir; nk Allah telnn nizamnda zerre kadar yanllk olmaz. Hilal, hesabn bildirdii saatte doar, saniye amaz. Hesaptan bir gn nce bayram etmek ilme aykrdr, yanltr; nk hesaptan nce hilalin grlmesi imknszdr. Gnein douu da aynen ayn douu gibidir. Gne domadan ben gnei grdm demek elbette yanltr. Gne ancak takvimlerde bildirilen saatte doar. Daha nce domas imknszdr; ama gne doduu hlde, hava bulank olduu iin grlmeyebilir.

Aylarn balamasn gsteren hilal de byledir. Hilal hesapla bulunan gn ve saatte doar; ancak o gn o saatte grlmeyebilir. Dinimiz hilalin domasn deil, grnmesini esas alr. Hilal grlmedike hesapla veya aylar tespit usulleriyle bulunan gnde bayram yaplmaz. Ramazan hilali dnyann herhangi bir yerinde grlnce, orucun balamas ve Ramazan bayram her yerde ayn gn olur. Bir hadis-i erif meali:

(Herkes oruca balaynca siz de balayn, herkes bayram edince, siz de bayram edin.) [Tirmizi, Ebu Davud]

Kurban bayram byle deildir. Amerikada zilhicce hilali grlse, Trkiyede grlmese, Trkiyede de grld kabul edilmez. Kurban bayramnn birinci gn de, Zilhicce aynn hilalini grmekle anlalr. Zilhicce aynn 9. Arefe gn, hesapla, takvimle anlalan gn veya bundan bir gn sonra olur. (S. Ebediyye)

Kurban bayramnn hesapla tespit edildii yerlerde, eran sabit olan bayram bilmedikleri iin, Mslmanlarn, bayram zannederek Arefe gn kestikleri kurbanlar sahih olur. htiyatl hareket etmi olmak iin, her zaman kurbanlar, hesapla bulunan bayramn ikinci gn kesmelidir.

Hayvan kesilirken mekruh olan eyler Sual: Hayvan kesilirken mekruh olan eyler nelerdir? CEVAP Bazlar unlardr: 1- Kurban, kesilecek yere srkleyerek ekmek, sebepsiz incitmek

mekruhtur. 2- Baklar hayvan yatrdktan sonra bilemek ve birini tekinin gz

nnde kesmek mekruhtur. 3- Soumaya balamadan, yani rpnmas durmadan ensesini de


44

kesmek mekruhtur. 4- Hayvan tamamen lp rpnmas durmadan, omuriliini keserek

ban koparmak ve derisini yzmeye balamak mekruhtur. 5- Kam, ta gibi keskin eyler ile kesmek, kr bakla kesmeye

almak mekruhtur. 6- Dourmas yakn olan hayvan kesmek mekruhtur. 7- Gasp edilmi bakla kesmek mekruhtur. Kurban nasl kesilir Sual: Kurban keserken dikkat edilecek hususlar nelerdir? CEVAP Maddeler halinde bildirelim: 1- nce diz boyu ukur kazlr. Kurbann gzleri tlbentle balanr.

Kbleye dnk olarak sol yan zerine yatrlr. Boa, tosun gibi byk ba hayvanlarn kolay kesilebilmesi iin engele aslmas caizdir. Boaz ukurun kenarna getirilir. ki n ve bir arka ayaklar, ularndan bir araya balanr. kere bayram tekbiri okunur. Sonra, bismillahi Allah ekber diyerek, deveden baka hayvann, boaznn herhangi bir yerinden kesilir. Bismillahi derken, hyi belli etmek gerekir. Belli edince, Allah telnn ismi olduunu dnmek lazm olmaz. hyi aka belli etmezse, Allah telnn ismini sylediini dnmek gerekir. Bunu da dnmezse hayvan le olur, yenmez. Sadece Bismillahi veya Bismillahirrahmanirrahim yahut L ilhe illallah demek de caizdir. Fakat evl olan, (Bismillahi Allah ekber) demektir.

2- Besmele ekilince, hemen kesmek arttr. Besmele ektikten sonra ba bilerse, Besmeleyi tekrar etmesi gerekir. Besmele ektikten sonra, hayvan yerinden kalkarsa, yatrd zaman tekrar Besmele ekmesi gerekir; fakat bir kelime sylemek, bir lokma yemek ve bir yudum su imek gibi az bir ara vermenin zarar yoktur. Besmele ektikten sonra, elindeki ba brakp, baka bir bak alsa, Besmeleyi tekrar ekmesi gerekmez.

3- Bir hayvan iin Besmele ekildikten sonra, onu brakp baka bir hayvan kesilecek olsa, Besmeleyi tekrar ekmek gerekir.

4- Arka arkaya birka hayvan boazlayacak kiinin, hepsi iin ayr ayr Besmele ekmesi gerekir; fakat hayvanlar, st ste yatrp kesecek olsa, bir Besmele kfidir. Bir hayvan iki kii kesse, ikisinin de Besmele ekmesi gerekir.

5- Besmele unutulursa zarar olmaz. Kasten Besmelesiz kesmek haramdr.


45

6- Hayvann boaznda yemek, nefes borusu ve iki yanda birer kan damar vardr. Bu drt damardan bir anda kesilmelidir.

7- afiide, yemek borusuyla nefes borusu kesilirse kfidir. Ancak grtlak dm ba tarafnda kalmaldr. Grtlak dmnn tamam vcut tarafnda kalrsa, kesilen hayvan yenmez.

8- Kurban kesenin, kbleye kar dnmesi snnettir. 9- Erkek ve kadn Mslmann, cnbn, delinin, bunan, ocuun

ve sarhoun Besmeleyle kestii hayvan yenir. Ehl-i kitabn [Hristiyan veya Yahudi'nin] kestii de yenir. Fakat ehl-i kitaba kurban kestirmek mekruhtur. Dilsiz ve snnetsizin, hayvan kesmesi mekruhtur.

10- Solak bir kimsenin, sol eliyle kurban kesmesinde mahzur yoktur. Temiz ileri yaparken, sadan balamak snnet-i zevaiddir, yani mstehabdr. Bir zrle soldan balamak mekruh olmaz. Yani sol elle kesilen hayvan ve kurban yenir.

11- Bir ihtiya varsa, kurban bayltp kesmek caizdir. Ban bir kerede koparp kesilen de yenir; fakat yle kesmek gnah olur. Hayvan ensesinden kesmek haramdr; ama eti yenir.

12- Kurban hayvann yzmek iin, iirmek caizdir. Sual: Byk hayvan kurban ederken arka ayandan traktr veya

vin vastas ile asarak kesmek hayvana eziyet vermek saylr m? CEVAP Bylesi daha uygundur. Sual: Almanyada kurbanlar mslman kesiyor, gayr mslim

yzyor. Byle yzlm kurban etini yemek caiz midir? CEVAP Yenmesinde mahzur yoktur. mam- Rabbani hazretleri, gayr

mslim, bir eye elini srnce, o eyin pislenmeyeceini bildiriyor. Kitab ehli olan gayr mslimlerin, Besmele ile kestiklerini yemenin de caiz olduunu aklyor. Fakat zaruretsiz yememek iyi olur.

Sual: Hayvan boazlarken, Meri, Hulkum ve Evdac damarlarn kestikten sonra, hayvann can kmadan bir bakas besmelesiz olarak kafasn keserse, bu ekildeki kesim caiz mi?

CEVAP yle yapmak uygun deil, besmele ile de olsa uygun olmaz. Fakat

eti yenir. Sual: Kurban kesene cret olarak kurbann eti ve derisi verilir mi? CEVAP Kurban kesene cret olarak kurbann eti ve derisi verilmez. Derisini,

evde daarck, mest, sofra, seccade gibi eyler yapp kendisi de kullanr.


46

Derisi, eti satlrsa, paras fakire sadaka verilir. Sual: Abdestsiz kurban kesmek caiz midir? CEVAP Sahih olur. Hatta mecbur kalnsa, cnp kesilse de sahih olur.

(Fetava-i Hindiyye) Hayvan iirmek Sual: Kurban hayvann yzmek iin, iirmek caiz midir? CEVAP Caizdir. Hayvan keserken Besmele Sual: Hayvan keserken (Bismillahirrahmanirrahim) denmez mi?

Denirse hayvan yenmez mi? CEVAP Besmelenin tamam sylenince de, kesilen hayvan yenir. Evla, yani

daha iyi olan (Bismillahi Allah ekber) demektir. Sadece Bismillahi dense veya sadece Allah ekber dense de caizdir. Hayvan keserken, Bismillahi veya Allah ekber demek farzdr. Besmelenin tamamn sylemek de caizdir. (bni Abidin)

Hayvan oklamak Sual: Avrupada gya hayvana eziyet olmasn diye, hayvan

oklayarak baylttktan sonra kesiyorlar. Etini yemekte mahzur var mdr? CEVAP Byle kesmek, hayvana eziyet ise de, lmeden nce kesildii iin

etini yemekte mahzur yoktur. Eer oklama sonucunda hayvan lyorsa le olur, yenmez.

Bir cihaz imal edilince, bunun nasl kullanlaca, buna nasl bakm yaplaca, bunu yapan tarafndan aklanr. Allah tel da, btn mahlkat yaratm, nasl hareket etmeleri gerektiini de bildirmitir. Canl cansz her eyi insanlarn istifadesi iin yaratmtr. Hayvanlarn kesilmesini ve nasl kesileceini Allah tel bildirmitir. Eer hayvan dinimizin bildirdii ekilde kesmek zulm olsayd, elbette Allah bunu emretmezdi. nk Allah tel hibir mahlka zulmetmez. (Nahl 33)

Bir kimse, birine iyilik etmek iin ok yorulsa, yorulmasndan ikayet etmez, aksine hizmet ettim, iyilik ettim diye zevk alr. Parasn kaybeden kimse, zlr. Fakat bunu isteyerek bir hayr kuruluuna, bir fakire veren kimse ise buna sevinir.

te bunlar gibi, kurban da, bir Mslmana faydam oldu diye sevinir.


47

O ac ona zevk verir. lm acs, dnya aclarnn hepsinden daha acdr. Bir kimse uyku hap ierek veya narkozla her taraf uyuturulduktan sonra da lse, ok iddetli olan lm acsn duyar. Fakat baz mminler, kurun yamuruna tutulsa, bu acy duymaz. Hadis-i erifte buyuruldu ki:

(ehid lm acsn duymaz.) [Beyheki] Bunlara ac duyurmayan Allah tel, gnahsz olan hayvanlarn ac

ekmesini emreder mi? Hayvanlar kesin buyurur mu? Allahn yarattna, Allahtan daha merhametli kimse olamaz.

Kurban kestikten sonra namaz klmak Sual: Kurban kesildikten sonra namaz klmak gerekir mi? CEVAP Klmak gerekmez. Ancak kurban kesildikten sonra, dnya kelam

konumadan iki rekat nafile namaz klmak iyi olur. Namazdan sonra, kurban kesilirken okunan duay okumal ve Ya Rabbi, brahim aleyhisselamn kurbann kabul ettiin gibi, benim kurbanm da kabul eyle demelidir!

Kurban keserken okunacak dua yledir: (

kurban ve adak

Documents