Hogeitamarrreko krisia-gaiaHogeitamarrreko krisia-gaiaLaneko gidoia 261 orrialdeaLaneko gidoia 261 orrialdea

3.Krisia eta langabezia.

Leire Salazar eta Leire Salazar eta Nahikari AldayNahikari Alday

1A -B1A -B

1.Aztertu 3.1 dokumentua. Kanpoko zer 1.Aztertu 3.1 dokumentua. Kanpoko zer zergatik eragin zuen Europako herrietako krisi zergatik eragin zuen Europako herrietako krisi

ekonomikoa handitzea?ekonomikoa handitzea? ~Estatu Batuari prestamua itzuli beharra.~Estatu Batuari prestamua itzuli beharra.

Zer ondorio izan zuen Europako inportazioen Zer ondorio izan zuen Europako inportazioen beherakada Amerikako Estatu Batuetako beherakada Amerikako Estatu Batuetako

ekonomian?ekonomian?

Amerikako EBetako produktu gutxiago inportatu

Kontsumoa jaitsi

Langabeziak gora egin

Produkzioa jaitsi.

Utzitako kapitalak itzuli EEBBari

3. Amerikako Estatu Batuek lehen 3. Amerikako Estatu Batuek lehen utzitako maileguak eskatzeak, utzitako maileguak eskatzeak,

Europako zein herritan izan zuen Europako zein herritan izan zuen eraginik handiena?eraginik handiena?

~Europan, Alemania eta Austria izan ziren.~Europan, Alemania eta Austria izan ziren.

Nola agertu zen krisia europan?

•~Austriako banketxeen kraka eta Britania Handiko liberak balioa galduz..

Egin industria-herrietako langabeziari buruzko grafikoa, 3.2 dokumentuko datuetan oinarrituz. Egin horren iruzkina

Egin industria-herrietako langabeziari buruzko grafikoa, 3.2 dokumentuko datuetan oinarrituz. Egin horren iruzkina

GRAFIKOGRAFIKOAA

~ 1930-33 artean Estatu Batuetako ~ 1930-33 artean Estatu Batuetako langabetuak langabetuak

10. 395. 000tan gehitu zen ,Alemanian 3. 10. 395. 000tan gehitu zen ,Alemanian 3. 105. 000 tan eta Britania Handian 1 .617 105. 000 tan eta Britania Handian 1 .617 000tan.000tan.

~ 1929ko krisian Estatu Batua kaltetuena ~ 1929ko krisian Estatu Batua kaltetuena izan zen eta Europan ,Alemania.izan zen eta Europan ,Alemania.

Zer lotura egon behar da prezioen Zer lotura egon behar da prezioen eta soldaten artean, 3.3 eta soldaten artean, 3.3

dokumentuan adierazitakoen dokumentuan adierazitakoen

arabera.arabera. ~ ~ Prezioak eta soldatak jaitsi arren, horrek Prezioak eta soldatak jaitsi arren, horrek

ez luke ekonomia depresiotik aterako. ez luke ekonomia depresiotik aterako. Prezioek eta soldatek behera egitean izan Prezioek eta soldatek behera egitean izan ere langileek euren soldatekin ez dute ere langileek euren soldatekin ez dute lehen baino gehiago erosiko. Prezioak eta lehen baino gehiago erosiko. Prezioak eta soldatak proportzio berberean jaisten soldatak proportzio berberean jaisten direlako, erositako ondasun kopurua direlako, erositako ondasun kopurua egonkor mantenduko da. Depresioaren egonkor mantenduko da. Depresioaren mailan eta langabezia iraun egingo du.mailan eta langabezia iraun egingo du.

Keynesen ustez, zer eginkizun Keynesen ustez, zer eginkizun dauka aurrezteak langabezia-dauka aurrezteak langabezia-

egoera batean? egoera batean?

~Produktu bat erosterakoan, langileen ~Produktu bat erosterakoan, langileen lanpostuak gehitzen ziren produktu lanpostuak gehitzen ziren produktu gehiago egiteko.gehiago egiteko.

Produktu gutxiago saltzerakoan soldatak Produktu gutxiago saltzerakoan soldatak eta prezioak jaisten dira eta ez zen lehen eta prezioak jaisten dira eta ez zen lehen bezala erosten.Horregatik soldata bezala erosten.Horregatik soldata baxuagoekin erosketa gutxiago egiten baxuagoekin erosketa gutxiago egiten dira eta lanpostu gutxiago daude. dira eta lanpostu gutxiago daude.

Horregatik pilatu ziren produktuak eta Horregatik pilatu ziren produktuak eta burtsaren kraka sortu zen. Gero munduan burtsaren kraka sortu zen. Gero munduan zehar hedatzen joan zen.zehar hedatzen joan zen.

Zer sistema ekonomiko aipatzen du Zer sistema ekonomiko aipatzen du Steinbeck eleberrigileak testuan?Steinbeck eleberrigileak testuan?

Steinbeck-ek sistema kapitalista Steinbeck-ek sistema kapitalista aipatzen du.aipatzen du.

NoIa azaltzen duzu lur emankor NoIa azaltzen duzu lur emankor batean haurrak pelagraz hiltzea? batean haurrak pelagraz hiltzea?

~ Egoera ekonomiko larriak ~ Egoera ekonomiko larriak umeengan dauka eraginik umeengan dauka eraginik handiena.Gurasoek langabezian handiena.Gurasoek langabezian daude eta ez dute daude eta ez dute dirurik .Horregatik janari urriko dirurik .Horregatik janari urriko egoeran eta gosea dagoenean egoeran eta gosea dagoenean kaltetuenak izaten dira.kaltetuenak izaten dira.

Nekazariek beraien produktuak ez Nekazariek beraien produktuak ez zizkietenez ordaintzen bota egiten zizkietenez ordaintzen bota egiten zituzten.zituzten.

Interpretatu esaldi honen esangura Interpretatu esaldi honen esangura sinbolikoa: «Horien arimetan, hiraren sinbolikoa: «Horien arimetan, hiraren mahatsak garatzen eta hazten doaz, mahatsak garatzen eta hazten doaz, eta egunen batean mahats-bilketa eta egunen batean mahats-bilketa

helduko dahelduko da». ». ~ Langileek langabezian eta ~ Langileek langabezian eta

egoera larrian dauden egoeran egoera larrian dauden egoeran sentitzen duten desesperazioa sentitzen duten desesperazioa aipatzen du.aipatzen du.

Langileek ezin dute lanik Langileek ezin dute lanik aurkitu .aurkitu .

Deskribatu 3.6 dokumentuko eszena Deskribatu 3.6 dokumentuko eszena eta lotu fotograma Steinbecken eta lotu fotograma Steinbecken

kontakizunarekin . kontakizunarekin .

Aurrean : Nekazal familia Aurrean : Nekazal familia kamionetaren gainean auzokideak kamionetaren gainean auzokideak agurtzen.agurtzen.

Bertan hamaika pertsona janzkera Bertan hamaika pertsona janzkera arrunta dutelarik baina beraien arrunta dutelarik baina beraien lurra uztean tristura sentitzen lurra uztean tristura sentitzen dute.Etorkizunean itxaropena dute.dute.Etorkizunean itxaropena dute.

Irudiak Estatu Batuarren egoera Irudiak Estatu Batuarren egoera tristea eta latzgarria 1929ko krisi tristea eta latzgarria 1929ko krisi garaian erakusten digu.garaian erakusten digu.

Amerikako Estatu Batuetako Amerikako Estatu Batuetako bizitzako zer alderdi adierazten bizitzako zer alderdi adierazten

ditu? ditu?

~ Estatu Batuetako nekazarien ~ Estatu Batuetako nekazarien bizimodua erakusten digu.bizimodua erakusten digu.