krĘcĘ filmy, nie zadymy - policja kujawsko-pomorska...oby wel skich. ta r tne rap mi a pro-jek tu...

KRĘCĘ FILMY, NIE ZADYMY

� ra p o r t

www.kujawsko-pomorska.policja.gov.pl

ŚWIĘTO NIEPODLEGŁOŚCII DZIEŃ SŁUŻBY CYWILNEJKu jaw sko-po mor ska po li cja

uczci ła 95. rocz ni cę od zy -ska nia przez Pol skę nie po -

dleg ło ści oraz Dzień Służ by Cy wil -nej. Z tej oka zji 12 li sto pa da br., Ko- men dant Wo je wódz ki Po li cji w By-d gosz czy insp. Krzysz tof Zgło bic kispot kał się z pra cow ni ka mi kor pu -su służ by cy wil nej, fun kcjo na riu -sza mi oraz za pro szo ny mi goś ćmi.W po dzię ko wa niu za rze tel ną i pe-ł ną za an ga żo wa nia pra cę oraz służ-

bę ko men dant wrę czył wy róż -nio nym na gro dy, me da le i od-

zna cze nia. Ju bi le usz 25-le cia służ by

w po li cji ob cho dził m.in.Za stęp ca Ko men dan ta

Wo je wódz kie go Po- li cji w Byd gosz -

czy insp. Sła- w o m i r

Świat -

łow ski, a wśród pra cow ni ków za naj- dłuż szy, bo 35-let ni staż pra cy, panJan Ja now ski z Wy dzia łu ds. Ochro- ny In for ma cji Nie jaw nych Ko men -dy Wo je wódz kiej Po li cji otrzy małoko licz no ścio wy upo mi nek. Ju bi -le usz 30-, 25- i 20-le cia służ by

i pra cy ob cho dzi ło w su mie35 mun du ro wych oraz

20 pra cow ni kówsłuż by cy-

wil nej.

Po nad to uczest ni czą ca w uro czy -sto ści wo je wo da ku jaw sko-po -mor ski, p. Ewa Mes wrę czy ła 8 zło- tych me da li Za Dłu go let nią Służ bę,30 srebr nych i 3 brą zo we. W uzna- niu szcze gól nych za sług i osią gnięćsłuż bo wych w za kre sie ochro nybez pie czeń stwa lu dzi oraz utrzy ma- nia po rząd ku pu blicz ne go przy- zna no srebr ne i brą zo we odzna ki„Za słu żo ny Po li cjant”, a „Brą zo wymKrzy żem Za słu gi” zo stał uho no ro -wa ny asp. szt. Jan Nor kow ski z NSZZ

Po li cjan tów. Z ko lei za wzo ro wewy ko ny wa nie obo wiąz ków

służ bo wych, Na gro dęMi ni stra Spraw

We wnętrz -n y c h

ode bra li: pod insp. Piotr Skie rec kioraz pod kom. Ma rek Ko lin ski. Uro czy stość by ła rów nież oka zją dopo dzię ko wa nia oso bom, któ re sąszcze gól nie za an ga żo wa ne wewspół pra cę z po li cją. Srebr ny Me- dal „Za Za słu gi dla Po li cji” ode bra -ła Pani Emi lia Kaw ka-Pa tek, nato -miast brą zo we otrzy ma li: Pani Ma- ria Tur ska, bryg. Ro man Kłos, Pan Mi- chał Ko rol ko oraz Pan Adam Ro szak.Po nad to Ka pi tu ła Me da lu Ho no -ro we go Po li cyj ne go To wa rzy stwaSpor to we go „Gwar dia” w Byd -gosz czy przy zna ła Zło ty Ho no ro wyMe dal I Kla sy Pani Ewie Mes, insp.Krzysz to fo wi Zgło bic kie mu orazinsp. Wie sła wo wi Do mań skie mu.Wszyst kim wy róż nio nym ser decz -nie gra tu lu je my i ży czy my dal szychsuk ce sów, a prze de wszyst kim spo- koj nej pra cy i służ by.

Małgorzata NiechwiejR

3październik – grudzień 2013

Fo

to:

Pio

tr D

uzia

k

październik – grudzień 2013 www.kujawsko-pomorska.policja.gov.pl

�ra p o r t

4

Zini cja ty wy pod insp. Ro ber taOl szew skie go Na czel ni kaWy dzia łu Ru chu Dro go we go

KWP w Byd gosz czy, w okre sie od8 czer wca do 18 paź dzier ni ka 2013r., wspól nie z Kra jo wym Cen trumBez pie czeń stwa Ru chu Dro go we -go, zre a li zo wa ny zo stał pro jekt pn.„Pro mo wa nie mo to po zy tyw nychza cho wań wśród użyt kow ni kówdróg – Mo to po zy tyw ni” współ fi -nan so wa ny ze środ ków Pro gra muOpe ra cyj ne go Fun dusz Ini cja tywOby wa tel skich. Par tne ra mi pro- jek tu by li:� Pol ski Zwią zek Mo to ro wy w By-d goszcz,� Mun du ro wy Klub Mo to ro wyRze czy pos po li tej Pol skiej,� Ochot ni cza Straż Po żar na War- sza wa-Ursy nów,� Wyż sza Szko ła Psy cho lo gii Spo- łecz nej w War sza wie,� Mo to cy klo wa Szko ła Ja zdy Ku- li ko wi sko.

Pro jekt po wstał na ba zie pi lo ta żo -wych ba dań z za kre su bez pie -czeń stwa na dro dze mo to cy kli -stów, pro wa dzo nych w okre siedwóch lat przez dr. Woj cie cha Ku- le szę – adiun kta w Ka te drze Psy- cho lo gii Spo łecz nej Szko ły Wyż szejPsy cho lo gii Spo łecz nej w War sza -

wie. W re a li za cję ba dań za an ga żo -wa ni by li: stu den ci, po li cjan ci, stra- ża cy, dzien ni ka rze, re ha bi li tan cipra cu ją cy z ofia ra mi wy pad kówmo to cy klo wych, mo to cy kli ści zrze- sze ni w nie for mal nych klu bachmo to cy klo wych, ro dzi na mo to -cy kli sty, któ ry zgi nął w wy pad kumo to cy klo wym, i któ ry po nie kądmo że być me dial ną ofia rą ne ga -tyw nej per cep cji śro do wi ska mo- to cy kli stów. Mo to cy kli ści sta no wią spe cy ficz nągru pę użyt kow ni ków dróg; z jed nejstro ny po przez swo je bra wu ro weza cho wa nia na dro dze sta no wiąza gro że nie dla in nych na dro gach,a z dru giej ich nie wła ści wa po sta wana dro dze skut ku je licz ny mi wy pad- ka mi, w któ rych to sa mi są ofia ra -mi. Mo to cy kli ści po przez swo jeza cho wa nia na dro dze utrwa la jąwśród spo łecz no ści ne ga tyw nyste re o typ po ten cjal nych „daw cówor ga nów”, wy wo łu jąc nie chęć, a cza- sa mi wręcz agre sję wśród in nychużyt kow ni ków dróg. Kra jo we Cen- trum Bez pie czeń stwa Ru chu Dro- go we go wspól nie z ku jaw sko-po -mor ską po li cją po sta no wi ło pod jąćdzia ła nia na rzecz zmia ny wza jem -nych re la cji mię dzy róż ny mi uczestni ka mi ru chu dro go we go.Głów nym ce lem pro jek tu jest po-

pra wa bez pie czeń stwa na dro gachpo przez zmia nę wza jem nych re la -cji mię dzy róż ny mi gru pa mi uczestni ków ru chu dro go we go. Ja ko ce -le szcze gó ło we wska za no m.in.wzrost za u fa nia spo łecz ne go,wzrost kwa li fi ka cji za wo do wychwśród fun kcjo na riu szy po li cji w as -pek cie udzie la nia pier wszej po- mo cy, za bez pie cza nia miej sca wy- pad ku i tech ni ki ja zdy na mo to cy -klu, pod nie sie nie wie dzy mo to cy -kli stów w za kre sie przy czyn i sku-t ków wy pad ków dro go wych, tech- ni ki ja zdy na mo to cy klu oraz za sadudzie la nia pier wszej po mo cy, zmia- nę po dej ścia in nych użyt kow ni kówdróg do mo to cy kli stów.

Przed sięw zię cie skła da ło się z 6 eta pów. I etap obej mo wał 3 szko le nia te o -re tycz ne po 8 go dzin (dla 150 mo- to cy kli stów i 18 fun kcjo na riu szy ruchu dro go we go peł nią cych służ bęna mo to cy klach). Uczest ni cy po- dzie le ni zo sta li na trzy gru py. W tra-k cie za jęć te o re tycz nych, re a li zo -wa nych w czer wcu br. przed sta -wio no i omó wio no: - ogól ne za gad nie nia do ty czą cebez pie czeń stwa w ru chu dro go -wym,- przy czy ny i skut ki wy pad ków

dro go wych oraz za bez pie cze niemiej sca zda rze nia dro go we go,- mo to cy kli sta w Pra wie o ru chudro go wym,- za gad nie nia praw ne w za kre sieudzie la nia pier wszej po mo cy (re- duk cja lę ku przed udzie la niem po- mo cy),- udzie la nie po mo cy oso bom do- ro słym i dzie ciom po szko do wa nymw wy pad kach oraz bez pie czeń -stwo ra tow ni ków.Za ję cia te o re tycz ne re a li zo wa li po- li cjan ci Wy dzia łu Ru chu Dro go -we go KWP w Byd gosz czy st. asp.Je rzy Fik, asp. Ro bert Ja ku bas, a ta-k że p. Ra fał Głom biow ski (pier wszapo moc).

II etap obej mo wał prak tycz ne szko- le nie z do sko na le nia ja zdy na mo- to cy klach za koń czo ne eg za mi nem.Za ję cia pro wa dził p. To masz Ku lik.Uczest ni kom przed sta wio no te ma- ty kę: - er go no mia na mo to cy klu: wła ści- we re gu la cje – bez pie czeń stwo,- po sta wa i do siad na mo to cy klu,- prze ciw skręt: fak ty i mi ty,- tech ni ka i tak ty ka po ko ny wa niaza krę tów,- ma ne wry z pręd ko ścia mi po ni żejpro gu rów no wa gi,- mar twy ciąg.

MOTOPOZYTYWNI

Fo

to:

po

din

sp

. M

acie

j Z

du

no

wski

� ra p o r t

5

III etap to 8-go dzin ne szko le niez udzie la nia pier wszej po mo cyz za bez pie cze niem miej sca zda rze- nia dro go we go dla 55 fun kcjo na -riu szy jed no stek po li cji woj. ku jaw- sko-po mor skie go. Pod czas war sz-ta tów uczest ni cy wy ko ny wa li sy- mu la cje na fan to mach. Po zna li teżza sa dy re su scy ta cji krą że nio wo-od de cho wej z wy ko rzy sta niemAED (au to ma tycz ne go de fi bry la -to ra ze wnętrz ne go), ta mo wa niama syw nych krwo to ków i po stę -po wa nia z pa cjen tem ura zo wymz po dzia łem na dzie ci, do ro słychi ko bie ty cię żar ne. Każ dy z uczest -ni ków szko le nia otrzy mał pod- ręcz ną ap te czkę. Za ję cia pro wa dziłpod insp. To masz Kra jew ski z Wy- dzia łu Kadr i Szko le nia KWP w By-d gosz czy, któ ry po sia da upraw- nie nia ra tow ni ka me dycz ne go. Za- ję cia zre a li zo wa no w czer wcui wrześ niu 2013 r.

W dniu 21 wrześ nia br. od był się IVetap przed sięw zię cia. Obej mo wałon 10-go dzin ny kurs z za kre suudzie la nia pier wszej po mo cy. Koń- czył się eg za mi nem prak tycz nymi te o re tycz nym. W eg za mi nie bra- ło udział 20 osób, któ re uzy ska łynaj lep sze wy ni ki na eg za mi nie w ra- mach II eta pu. Oso by bio rą cew nim udział uzy ska ły mię dzy na -ro do wy cer ty fi kat Ra tow -ni ka Me dycz ne go (Emer -gen cy First Res pon se).Wśród nich by li po li cjan ciru chu dro go we go:- sierż. sztab. Ra fał Pa czkow -ski – WRD KMP Wło cła wek,- sierż. Ma ciej Dan kow ski i sierż.To masz Wrze sień z WRD KMPw To ru niu,- sierż. sztab. Ma riusz Kieł bra -tow ski z WRD KMP w Gru dzią -dzu,- sierż. Ka mil By le był z WPiRDKPP Na kło n. No te cią,- sierż. sztab. Da niel Ka nia z WPiRDKPP Tu cho la,- sierż. Fi lip Spra wa z WPiRD KPPŻnin.

Etap V to pik nik ro dzin ny, któ ry od- był się na te re nie Kar to dro muPZMot przy ul. For doń skiej 116w Byd gosz czy w dniu 28 wrześ nia

2013 r. Uczest ni kom za pre zen to -wa no m.in.: sprzęt tech ni ki po li -cyj nej, tj. am bu lans po go to wia wy- pad ko we go, wi de o re je stra tor, mo- to cykl po li cyj ny – udo stęp nio nyprzez KMP w Byd gosz czy, sprzęt ja- kim dys po nu ją jed nost ki stra żypo żar nej, wy ko rzy sty wa ny pod- czas lik wi da cji skut ków zda rzeńdro go wych – udo stęp nio ny przezKo men dę Miej ską Pań stwo wej Stra- ży Po żar nej w Byd gosz czy. Z ko leiWo je wódz ki Oś ro dek Ru chu Dro- go we go w Byd gosz czy za pre zen -to wał sy mu la tor ja zdy oraz sa mo -chód eg za mi na cyj ny na ka te go rięB, a Pol ski Zwią zek Mo to ro wyw Byd gosz czy udo stęp nił sprzętsłu żą cy do pro wa dze nia za jęć z te-ch ni ki ja zdy sa mo cho dem i mo to -cy klem oraz go kar ty. Służ by ra- tow ni cze za pre zen to wa ły tak że

sy mu la cję wy pad ku dro go we go.Na sta no wi skach pro fi -

lak tycz nych wy sta -wio nych przez Wy- dział Ru chu Dro go -we go KWP w Byd -gosz czy oraz Wy-

dział Pre wen -c j i

KMP w Byd gosz czy przy go to wa nowie le za baw i kon kur sów dla dzie- ci. Moż na by ło też ozna ko wać ro- wer i zo ba czyć tre su rę psa po li -cyj ne go. Fe styn uświet ni ły wspa nia- ły mi wy stę pa mi zes po ły „Pec tus”i „Che mia”W dniach 17-18 paź dzier ni ka 2013 r.zre a li zo wa no osta t ni, VI etap, wspól- ne go przed sięw zię cia. By ła nim kon- fe ren cja pn. „Nie chro nie ni uczest ni -cy ru chu dro go we go – moż li wo ścii per spek ty wy po pra wy bez pie -czeń stwa”, w któ rej uczest ni czy li:za stęp ca dy rek to ra biu ra pre wen cjii ru chu dro go we go KGP, na czel ni cywy dzia łów ru chu dro go we go ko- mend wo je wódz kich po li cji, ko men- dan ci miej scy i po wia to wi po li cjiwoj. ku jaw sko-po mor skie go, przed- sta wi ciel Wyż szej Szko ły Psy cho lo -gii Spo łecz nej, przed sta wi cie le in sty- tu cji zwią za nych z bez pie czeń stwemru chu dro go we go (GDDKiA o/Byd -goszcz, ZDW w Byd gosz czy, PZMotByd goszcz, WORD, ITS) oraz przed- sta wi cie le Mun du ro we go Klu bu Mo- to ro we go Rze czy pos po li tej. W trak cie kon fe ren cji zre fe ro wa nezo sta ły za gad nie nia, ta kie jak: dzia- ła nia po dej mo wa ne przez Wy działRu chu Dro go we go KWP Byd gosz -czy w la tach 2012/2013, ma ją ce nace lu ogra ni cze nie licz by ofiar wśródnie chro nio nych, prob le ma ty ka roz-

wią zań in fra struk tu ral nychna sie ci dróg wo je wódz -kich i kra jo wych, ma ją cych

na ce lu po pra wę bez pie -czeń stwa nie chro nio nych użyt- kow ni ków dróg, sy tu a cja bez pie- czeń stwa ru chu dro go we gow Pol sce. Uka za no tak że nie wła-

ści we za cho wa nia nie chro nio -nych użyt kow ni ków dróg oraz za- pro po no wa no spo so by ich zmia ny,omó wio no psy cho lo gicz ne uwa- run ko wa nia za cho wań dzie ci

w ru chu dro go wym.

Na le ży mieć na dzie ję, że pro jektprzy czy ni się do po pra wy bez pie -czeń stwa na dro gach wo je wódz -twa ku jaw sko-po mor skie go.

październik – grudzień 2013www.kujawsko-pomorska.policja.gov.pl

R podinsp. Maciej ZdunowskiWykorzystano informacje:Sekcji Zamówień Publicznychi Funduszy PomocowychKWP w Bydgoszczy

Głównym celem projektu jest poprawa bezpieczeń-stwa na drogach poprzez zmianę wzajemnych relacjimiędzy różnymi grupami uczestni-ków ruchu drogo-wego.


�ra p o r t

6

Ro dzi na i jej pra wi dło we fun -kcjo no wa nie ja ko pod sta -wo wej jed nost ki spo łecz nej

ma klu czo we zna cze nie dla spo łe -czeń stwa. Wy stę po wa nie prze mo- cy w ro dzi nie, brak pra wi dło wychpo staw ży cio wych ro dzi ców wpły- wa w znacz nym stop niu na roz wójdzie ci, ich po stę po wa nie w do ro -słym ży ciu, i mo że w kon sek wen cjido pro wa dzić do tra ge dii. Jed nym z naj waż niej szych za dańpo li cji jest za pew nie nie bez pie -czeń stwa oso bom do tknię tymprze mo cą w ro dzi nie. Ko men daGłów na Po li cji, dą żąc do pod nie -sie nia sku tecz no ści po dej mo wa -nych dzia łań przez po li cjan tów in- ter we niu ją cych wo bec spraw cówprze mo cy w ro dzi nie, opra co wa łaal go ryt my i kwe stio na riu sze. Przywspół pra cy z Fun da cją Dzie ci Ni-

czy je oraz Ogól no pol skim Po go -to wiem dla Ofiar Prze mo cy w Ro- dzi nie „Nie bie ska Li nia” po wsta łona rzę dzie sza co wa nia ry zy ka. Sto- so wa nie na rzę dzia ma na ce lu uła- twie nie pod ję cia de cy zji pod czasin ter wen cji w związ ku z prze mo cąw ro dzi nie, czy na le ży od i zo lo -wać oso bę, co do któ rej ist nie jepo dej rze nie, że sto su je prze moc,od oso by do zna ją cej prze mo cy. Na rzę dzie sza co wa nia ry zy ka skła- da się z dwóch czę ści i jest wy ko -na ne tak, aby mog ło po słu żyć ja kowkład ka do no tat ni ka. Część „A” maza sto so wa nie w przy pad ku prze- mo cy wo bec osób do ro słych, na-to miast część „B” w przy pad kuprze mo cy wo bec dzie ci. Za rów noczęść „A” jak i „B” skła da się z al go r-yt mu po stę po wa nia i kwe stio na -riu sza sza co wa nia ry zy ka. Pod czas

in ter wen cji – w ce lu usta le nia, czydo cho dzi do prze mo cy w ro dzi niei czy w związ ku z jej wy stę po wa -niem ist nie je za gro że nie ży cia lubzdro wia -ko rzy sta my z 13 py tań za- war tych w kwe stio na riu szu, za da -jąc je wy łącz nie oso bom do ro -słym. W przy pad ku otrzy ma niapo zy tyw nych od po wie dzi, kwe- stio na riusz od sy ła po li cjan ta do al- go ryt mu, któ ry pod po wia da, ja kąde cy zję mo że pod jąć. Na le ży jed- nak pa mię tać, że na rzę dzie sza co -wa nia ry zy ka ma cha rak ter po- moc ni czy, nie na le ży sto so wać goob li ga to ryj nie, lecz w sy tu a cji wąt- pli wo ści przy pod ję ciu de cy zjio za trzy ma niu oso by sto su ją cejprze moc. Wdro że nie do użyt ku służ bo we gopo li cji na rzę dzia sza co wa nia ry zy -ka za gro że nia ży cia i zdro wia

w związ ku z prze mo cą w ro dzi niepla no wa ne jest na 1 stycz nia 2014 r.Do 9 grud nia re a li zo wa no szko le -nia ka ska do we w po szcze gól nychgar ni zo nach. Pro wa dzo ne by ływ for mie war szta to wej przez tre- ne rów Sto wa rzy sze nia na rzeczPrze ciw dzia ła nia Prze mo cy w Ro- dzi nie „Nie bie ska Li nia” oraz eks- per tów Wy dzia łu Pre wen cji Biu raPre wen cji i Ru chu Dro go we go Ko- men dy Głów nej Po li cji. Prze szko -le ni fun kcjo na riu sze prze ka za li na- by tą wie dzę w swo ich ko men -dach miej skich i po wia to wych po- li cjan tom ogniw pa tro lo wo-in ter -wen cyj nych oraz dziel ni co wym.Pod czas szko leń każ dy otrzy małna rzę dzie sza co wa nia ry zy ka orazprak tycz ny po rad nik dla po li cjan tów.

PRZEMOCW RODZINIE- algorytm interwencji

R st. asp. Adam Kumkowski

� ra p o r t

październik – grudzień 2013www.kujawsko-pomorska.policja.gov.pl 7

5 paź dzier ni ka 2012 ro ku Ko men -dant Głów ny Po li cji nad insp. Ma rekDzia ło szyń ski po wo łał zes pół za da- nio wy, któ re go ro lą by ło przy go -to wa nie i prze pro wa dze nie przed- sięw zię cia szko le nio we go, ma ją -ce go na ce lu upo wszech nie niewie dzy i umie jęt no ści prak tycz -ne go za sto so wa nia ce re mo nia łupo li cyj ne go oraz musz try po li cyj -nej. W wy ni ku prac zes po łu opra- co wa no kon cep cję szko le nia ka ska- do we go, skie ro wa ne go do przed-

sta wi cie li ko mend wo je wódz kichz ca łe go kra ju. Po li cjan ci KWP w Byd gosz czy wzię- li udział w po wyż szym przed sięw -zię ciu w czer wcu 2013 r. w Szko lePo li cji w Słup sku. W je go efek ciew paź dzier ni ku i li sto pa dzie prze- pro wa dzo no 4 edy cje szko le niaskie ro wa ne do przed sta wi cie li ko- mend miej skich i po wia to wychpo li cji woj. ku jaw sko-po mor skie go.Wzię ło w nich udział 117 słu cha czyna sze go gar ni zo nu.Cykl szko leń za i na u gu ro wał Ko- men dant Wo je wódz ki Po li cji w By-d gosz czy insp. Krzysz tof Zgło bic -ki, któ ry pod kre ślił zna cze nie ce re- mo nia łu po li cyj ne go dla kre o wa niawi ze run ku po li cji.

Szko le nie skie ro wa ne by ło do or- ga ni za to rów uro czy sto ści, do wód- ców uro czy sto ści, lek to rów orazpo li cjan tów wcho dzą cych w składpo cztów sztan da ro we go i fla go -we go. W pierw szym dniu szko le niauczest ni cy zo sta li za poz na ni z za- sa da mi or ga ni za cji i pro wa dze niauro czy sto ści o cha rak te rze ce re -mo nial nym, a tak że ro lą ce re mo -nia łu i pro to ko łu dy plo ma tycz ne -go w or ga ni za cji i prze bie gu uro czy- sto ści. Część te o re tycz na sta no -wi ła wstęp do sa mo dziel ne go przy- go to wa nia kon cep cji sce na riu sza,na pod sta wie któ re go dru gie godnia szko le nia słu cha cze sa mo -dziel nie zor ga ni zo wa li i prze pro -wa dzi li uro czy stość o cha rak te rzece re mo nial nym. Pod kre ślić na le ży,że w pro fe sjo nal nym przy go to -wa niu ce re mo nii po li cyj nej niemog ło za brak nąć ele men tówmusz try. W tym za kre sie swo jąwie dzą i do świad cze niem po dzie -li li się po li cjan ci od dzia łu pre wen -cji po li cji w Byd gosz czy pod do- wódz twem pod insp. An drze jaStoc kie go. Przy pom nie li oni za sa -dy musz try zgod nie z re gu la mi nemmusz try w po li cji.W opar ciu o zdo by tą wie dzę i wy- pra co wa ne ma te ria ły, w 2014 ro kuszko le nia od by wać się bę dą w ko- men dach miej skich i po wia to wychgar ni zo nu ku jaw sko-po mor skie go. Przed sięw zię cie ko or dy nu je i nad -zo ru je na czel nik wy dzia łu ko mu -ni ka cji spo łecz nej KWP w Byd -gosz czy mł. insp. Ma ciej Woł czek.

R kom. Joanna Dunisławska

CEREMONIAŁPOLICYJNYSZKOLENIA„Odpowiedzialność za stosowanie zasad określonych w Ceremoniale policyjnym dotyczy każdegopolicjanta, który, pełniąc służbę,kształtuje nie tylko wizerunekpolicji, lecz także wizerunekpaństwa”.

Komendant Główny Policjinadinsp. Marek Działoszyński

W 2014 ro ku szko le niaod by wać się bę dą w ko men dach miej skich i po wia to wych gar ni zo nu ku jaw sko-po mor skie go.

Fo

to:

Szym

on

Tw

oro

wski

Fo

to:

Szym

on

Tw

oro

wski


�ra p o r t

8

Służ ba w po li cji jest bar dzospe cy ficz na. Na co dzień spo- ty ka my się z ludź mi, ma ją cy -

mi róż ne po glą dy, róż ne ce chycha rak te ru, zdro wy mi, cho ry mi,spo koj ny mi, agre syw ny mi itd.Oprócz tych cech, mo że my spot -kać się tak że z oso ba mi, któ rychod mien no ści są być mo że rza dziejspo ty ka ne w nie któ rych miej scachna sze go wo je wódz twa, ale mo gąwy wo łać u nas pew ne go ro dza junie po kój, nie pew ność w kon tek ście te go, jak za cho wać sięwo bec nich, aby ich nie ura zić,czy też pro fe sjo nal nie ochro nićich pra wa, wol ność, bez na ru sze niaich god no ści.W tym nu me rze „Ra por tu” chcia- ła bym prze ka zać, o czym bę dępi sa ła w kil ku na stęp nych wy da -niach. Pra gnę przy bli żać wam – ko- le żan ki i ko le dzy – pod sta wo we in- for ma cje na te mat grup mniej szo -ścio wych, po nie waż z ta ki mi gru-

pa mi czę sto wią że się ter min na zy- wa ny wy klu cze niem spo łecz -nym.Wy klu cze nie spo łecz ne okre ślasy tu a cję, w któ rej czło wiek, bę dą -cy człon kiem spo łe czeń stwa, niemo że uczest ni czyć w dzia ła niachwię kszo ści oby wa te li te go spo łe -czeń stwa z po wo dów, któ re znaj- du ją się po za kon tro lą tej że wy klu- czo nej jed nost ki. Dziś wpro wa dzę was w te mat po- świę co ny mniej szo ściom na ro do -wym, et nicz nym i re li gij nym. War- to w tym miej scu wspom niećo tym, co to jest mniej szość na ro -do wa i mniej szość et nicz na. Otóż,zgod nie z art. 2 Usta wy z dnia6.01.2005 r. o mniej szo ściach na ro- do wych i et nicz nych oraz o ję zy -ku re gio nal nym mniej szo ścią na ro- do wą jest gru pa oby wa te li pol skich,któ ra speł nia łącz nie na stę pu ją cewa run ki:1) jest mniej li czeb na od po zo sta -

łej czę ści lud no ści RP;2) w spo sób istot ny od róż nia się odpo zo sta łych oby wa te li ję zy kiem,kul tu rą lub tra dy cją;3) dą ży do za cho wa nia swo je go ję- zy ka, kul tu ry lub tra dy cji;4) ma świa do mość włas nej hi sto -rycz nej wspól no ty na ro do wej i jestukie run ko wa na na jej wy ra ża niei ochro nę;5) jej przod ko wie za miesz ki wa liobec ne te ry to rium RP od co naj- mniej 100 lat;6) utoż sa mia się z na ro dem zor ga -ni zo wa nym we włas nym pań stwie.Z ko lei art. 2 pkt 3 wspom nia nejusta wy okre śla, czym jest mniej- szość et nicz na, a mia no wi cie jest togru pa oby wa te li pol skich, któ raspeł nia łącz nie na stę pu ją ce wa- run ki:1) jest mniej li czeb na od po zo sta -łej czę ści lud no ści RP;2) w spo sób istot ny od róż nia się odpo zo sta łych oby wa te li ję zy kiem,

kul tu rą lub tra dy cją;3) dą ży do za cho wa nia swo je go ję- zy ka, kul tu ry lub tra dy cji;4) ma świa do mość włas nej hi sto -rycz nej wspól no ty et nicz nej i jestukie run ko wa na na jej wy ra ża niei ochro nę;5) jej przod ko wie za miesz ki wa liobec ne te ry to rium RP od co naj- mniej 100 lat;6) nie utoż sa mia się z na ro dem zor- ga ni zo wa nym we włas nym pań- stwie.W na stęp nym wy da niu przy bli żęnie co mniej szość ży dow ską. Za chę- cam do czy ta nia tej se rii ar ty ku -łów.

PO PIERWSZE: CZŁOWIEK

R podkom. Anna Zwiefkapełnomocnik KWP ds. Ochrony Praw Człowieka

DEBATA W TOKU...

Ar ty kuł spo rzą dzo no przy wy ko rzy sta niu:Usta wy z dn. 6.01.2005 o mniej szo ściach na- ro do wych i et nicz nych oraz o ję zy ku re gio- nal nym oraz po rad ni ka „Dzia ła nia an ty -dy skry mi na cyj ne w jed nost kach Po li cji”

Dia log spo łecz ny naj czę ściejde fi niu je się ja ko wszel kiefor my ne go cja cji, kon sul ta cji

oraz wy mia ny in for ma cji. Je go wa gęzro zu mia ła pol ska po li cja, usta na -wia jąc upo wszech nia nie de bat jed- nym z za dań nie zbęd nych do re a li -za cji I prio ry te tu ko men dan ta głów- ne go po li cji na la ta 2013 – 2015, tj. do- sko na le nia ob słu gi oby wa te la poprzez szyb ką i sku tecz ną re ak cję nazda rze nie. Bez wąt pie nia ta for mawspół pra cy z lo kal ną spo łecz no ściąpoz wa la na zdia gno zo wa nie re al -nych ocze ki wań spo łecz nych opi niioby wa te li wo bec po li cji i in sty tu cjidzia ła ją cych na rzecz bez pie czeń stwaoraz na roz wią zy wa nie prob le mówzwy kłe go Ko wal skie go. Re a li za cja te -go za da nia w prak ty ce ozna cza prze- strze ga nie ści śle usta lo nych przez ko- men dan ta głów ne go po li cji stan dar -dów. Klu czo wym z nich jest wy bór te-

ma tu de ba ty, któ ry mu si mie ścić sięw ob sza rze me ry to rycz nym o szcze- gól nym za in te re so wa niu spo łecz -nym bądź też wy ma ga kon sul ta cjispo łecz nych w pier wszej ko lej no ści.W de ba cie po win na uczest ni czyć re- pre zen ta cja każ dej in sty tu cji i gru pyspo łecz nej oraz oso by pry wat ne,któ rych do ty czy te mat, a obec ni naniej po li cjan ci na co dzień win ni re- a li zo wać za da nia zwią za ne z te ma -ty ką spot ka nia. Istot ną kwe stią jest za- pew nie nie każ dej z grup moż li wo ściswo bod nej wy po wie dzi. Za sad nymby ło by wspar cie się przez oso bypro wa dzą ce spot ka nie pre zen ta cjąmul ti me dial ną po świę co ną oma wia- ne mu prob le mo wi. Pla nu jąc or ga ni -za cję de ba ty, na le ży za pew nić jejpo ten cjal nym uczest ni kom do god -ny do stęp, miej sca sie dzą ce, od po -wied nią aku sty kę po miesz cze niaoraz za pew nić moż li wość swo bod -

nej wy po wie dzi jej uczest ni kom. To,czy or ga ni za to rzy de ba ty za dba lio jej od po wied ni po ziom, uka że an- kie ta ewa lu a cyj na, któ ra za pew ni in- for ma cję zwrot ną od oby wa te li.Pa mię taj my jed nak, że na wet naj bardziej ry go ry stycz ne prze strze ga niewy mie nio nych wy żej stan dar dównie za gwa ran tu je nam ocze ki wa nychefek tów, je śli nie do trze my z in for- ma cją o niej do jak naj wię kszej licz- by za in te re so wa nych po przez róż- no rod ne for my (lo kal ne me dia, pla- ka ty, in ter net, tab li ce ogło szeń itp.).Tak że ży wio ło wa dys ku sja w trak ciespot ka nia i po zy tyw ne opi nie w an -kie cie nie koń czą pra cy je go or ga -ni za to rów. De ba ta spo łecz na bo- wiem nie koń czy się w chwi li jej za- koń cze nia. Klu czo wą kwe stią bę dziew na stęp nej ko lej no ści za dba nieo po in for mo wa nie wszyst kichuczest ni ków spot ka nia o po zio mie

re a li za cji wnio sków i po czy nio nychna nim usta leń, gdyż właś nie sed- nem de ba to wa nia jest zmia na ota- cza ją cej nas i nie za wsze sa tys fak -cjo nu ją cej rze czy wi sto ści…W tym mo men cie war to za zna czyć,że Ko men da Wo je wódz ka Po li cjiw Byd gosz czy wy wią za ła się po wyż- sze go za da nia wła ści wie, zdo by wa jącprzy tym róż no rod ne no we do- świad cze nia. Bez wąt pie nia wy szliś -my na prze ciw po trze bom lo kal nychspo łecz no ści, wy ka za liś my się kre a -tyw no ścią i zwię kszy liś my za u fa niemiesz kań ców na sze go wo je wódz -twa do po li cji. To z ko lei jest istot- nym ele men tem stra te gii com mu -ni ty po li cing, czy li bu do wa nia spo- łecz ne go za u fa nia, a co za tymidzie, zwię ksze nia kom for tu ży ciakaż dej lo kal nej spo łecz no ści. R st.asp. Paulina Malinowska

WKS KWP w Bydgoszczy

� ra p o r t


Wdniu 24 paź dzier ni ka2013 r. Wy dział Pre wen -cji KWP w Byd gosz czy

zor ga ni zo wał i prze pro wa dził eli mi- na cje na szczeb lu wo je wódz kim VIOgól no pol skich Za wo dów Po li -cjan tów Dziel ni co wych pn. „Dzie-l ni co wy Ro ku”. Eli mi na cje te sta no- wi ły IV już etap tur nie ju, któ re go ini- cja to rem jest Ko men da Głów na.Pierw szy etap zo stał prze pro wa -dzo ny na prze ło mie lip ca i sierp nia2013 ro ku w ko men dach miej skichi po wia to wych po li cji woj. ku jaw -sko-po mor skie go. W za wo dach naszczeb lu wo je wódz kim uczest ni -czy ło łącz nie 37 dziel ni co wych.Osta t nim eta pem bę dzie fi nał, któ- ry zo sta nie prze pro wa dzo nyw Szko le Po li cji w Ka to wi cach. Na eta pie eli mi na cji wo je wódz -kich uczest ni cy za wo dów pod da -ni zo sta li oce nie w trak cie dwóchkon ku ren cji – te stu z wie dzy po li -cyj nej oraz prak tycz ne go wy ko -rzy sta nia wie dzy pod czas „Za da niaprak tycz ne go – sy mu la cji przy ję ciain te re san ta”.Ce lem tur nie ju jest po sze rze niewie dzy i do sko na le nie umie jęt no -ści za wo do wych dziel ni co wych,pod no sze nie sku tecz no ści ich dzia- łań oraz pod kre śle nie ran gi służ bydziel ni co we go. Dwóch wy ło nio -nych naj lep szych dziel ni co wychwoj. ku jaw sko-po mor skie go bę- dzie re pre zen to wać gar ni zon ku jaw- sko-po mor skiej po li cji w za wo -dach fi na ło wych z udzia łem in- nych zwy cięz ców za wo dów z po- szcze gól nych wo je wództw. In dy -wi du al nym zwy cięz cą za wo dówna szczeb lu wo je wódz kim zo stałasp. Ma riusz Tro ja now ski z KPPw Lip nie, dru gie miej sce za jął asp.Piotr Szpa dziń ski z KPP w Ino wro -cła wiu, a na trze cim miej scu upla- so wał się st. asp. Ja ro sław Go dlew -ski z KPP w Świe ciu. La u re a ci zo sta- li uho no ro wa ni na gro da mi pie nięż- ny mi i dy plo ma mi ufun do wa ny miprzez Ko men dan ta Wo je wódz kie -go Po li cji w Byd gosz czy. Nie za bra- kło rów nież oko licz no ścio wych pu-

cha rów ufun do wa nych przez ko- men dan ta wo je wódz kie go dla jed- no stek po li cji, z któ rych uczest ni -czą cy w za wo dach dziel ni co wi dru- ży no wo zdo by li naj wię kszą su mępun któw. Pu cha ry tra fi ły do KPPw Ra dzie jo wie (I miej sce), KPPw Ino wro cła wiu (II miej sce) orazKMP we Wło cław ku (III miej sce).Prze pro wa dze nie eli mi na cji wo je -wódz kich, po za for mą ry wa li za cji,sta ło się rów nież zna ko mi tą oka zjądo do sko na le nia swo ich umie jęt -no ści za wo do wych, któ re z ca łąpew no ścią za pro cen tu ją pod czaspeł nie nia co dzien nej służ by przezdziel ni co wych. W za wo dach fi na -ło wych, któ re ro ze gra no w dniach26-27 li sto pa da 2013 r. w Szko le Po- li cji w Ka to wi cach, Ko men dę Wo- je wódz ką Po li cji w Byd gosz czy re- pre zen to wa li dziel ni co wi: asp. Ma- riusz Tro ja now ski z KPP w Lip nie,któ ry osta tecznie za jął 24. Miej sce,i asp. Piotr Szpa dziń ski z KPP w Ino- wro cła wiu, któ ry za jął 22. miej sce na34 star tu ją cych dziel ni co wych.

Po za koń czo nych za wo dach na szcze-b lu wo je wódz kim o chwi lę ref lek sjipo pro si liś my zwy cięz cę asp. Ma riu -sza Tro ja now skie go (na zdjęciu po-wyżej) – dziel ni co we go z Ko men dyPo wia to wej Po li cji w Lip nie.Ile ma pan lat służ by i jak dłu gojest pan na sta no wi sku dziel ni -co we go?

W po li cji pra cu ję od 16 stycz nia2003 r., dziel ni co wym je stem odpo nad oś miu lat, z cze go przezokres dwóch lat i dzie wię ciu mie- się cy pra co wa łem ja ko dziel ni co wyw KRP War sza wa IV, na stęp nieprzez trzy i pół ro ku w KMP weWło cław ku, póź niej przez pół to raro ku w Po ste run ku Po li cji w Ki ko -le i od 01.12.2012 r. ob ją łem obo wiąz- ki dziel ni co we go w KPP w Lip nie. Ja ki re jon pod le ga pa nu ja kodziel ni co we mu?Ob słu gu ję re jon miej ski w miej -sco wo ści Lip no. Jest to re jon,w któ rym znaj du ją się osie dla do -mków jed no ro dzin nych oraz dwaosie dla tzn. blo ko wisk. W re jo nieznaj du je się du żo obiek tów han- dlo wych, szko ła pod sta wo wa, pły- wal nia oraz szpi tal. Co się pa nu po do ba w pra cy nasta no wi sku dziel ni co we go?W mo jej pra cy po do ba mi się sta- ły kon takt z ludź mi i to, że moż napo ma gać in nym. Du żo sa tys fak cjiz pra cy da je świa do mość, że po mo-g ło się ja kiejś kon kret nej oso bie. Bę- dąc dziel ni co wym, czę sto spo ty -kam się z prze mo cą w ro dzi nie,w szcze gól no ści wo bec ko bieti dzie ci. Po ma ga jąc tym oso bom,utwier dzam się w prze ko na niu, żewar to być dziel ni co wym.W ja ki spo sób przy go to wy wałsię pan do kon kur su pn. „Naj lep -szy Dziel ni co wy”?

Do kon kur su przy go to wy wa łemsię od stro ny te o re tycz nej, po- wta rza jąc ma te ria ły, tj.: usta wy,roz po rzą dze nia, za rzą dze nia.W przy go to wa niach bar dzo mipo mógł mój kie row nik asp. szt.Mie czy sław Ja strzęb ski, któ ry słu- żył do brą ra dą. Do tzw. scen ki nieprzy go to wy wa łem się w spe cjal nyspo sób. Uwa żam, że do świad cze -nie zdo by te przez okres kil ku latby cia dziel ni co wym po mog ło miw spo sób wła ści wy ją wy ko nać, cozresz tą skut ko wa ło tym, że wy gra- łem za wo dy.Ja kich rad udzie lił by pan in nymdziel ni co wym w za kre sie przy go- to wa nia się do kon kur su?Dziel ni co wym, któ rzy w przy szło -ści bę dą brać udział w kon kur sie,,Naj lep szy Dziel ni co wy”, do ra dził -bym, aby du żo czy ta li prze pi sypraw ne, cza sa mi na wet kosz temcza su wol ne go. Uwa żam, że po li -cjant zna ją cy się do brze na prze pi- sach to po li cjant pew ny sie biei zde cy do wa ny. Wte dy na wet in- sce ni za cje sce nek na kon kur siewy pa da ją w spo sób ła twy i na tu -ral ny. Ja kie są pań skie za in te re so wa nia?W wol nych chwi lach lu bię ak tyw -nie spę dzać czas. Po ma ga mi się tood stre so wać. Za zwy czaj cho dzęna si łow nię. In te re su ję się spor ta -mi wal ki, szcze gól nie for mu łąMMA. Wspól nie z ko le ga mi z pra- cy ko rzy sta my z ma ty, któ ra znaj- du je się w KPP Lip no. Ja kie są pa na ocze ki wa nia w zwią-z ku z fi na łem kon kur su „Naj lep -szy Dziel ni co wy”? Jak każ dy dziel ni co wy, bio rą cyudział w kon kur sie „Naj lep szyDziel ni co wy”, chciał bym wy grać.By cie naj lep szym dziel ni co wymto pre stiż za rów no dla da ne gopo li cjan ta, jak rów nież jed nost ki,któ rą re pre zen tu je, więc niech wy- gra naj lep szy.

BYĆ DZIELNICOWYM...

R podinsp. Andrzej MajrowskiWydział Prewencji KWPw Bydgoszczy

Fo

to:

Pio

tr D

uzia

k


�ra p o r t

10

Dzień 19 li sto pa da 2013 r. byłkul mi na cyj nym pun ktem IIedy cji pro gra mu pre wen -

cyj no-pro fi lak tycz ne go „Sztu ka wy- bo ru”, któ re go te go rocz na od sło napo świę co na zo sta ła prze ciw dzia -ła niu agre sji ró wieś ni czej. Przy pom -nij my, że głów nym za da niem pro- jek tu jest prze pro wa dze nie wśróduczniów wo je wódz twa ku jaw sko-po mor skie go kon kur su na film edu- ka cyj ny wraz ze sce na riu szem za jęć,bę dą cym na rzę dziem dy dak tycz -nym do pro wa dze nia za jęć, orazkon kur su na pro jekt gra ficz ny T-shi-r tu, peł nią cy ro lę noś ni ka prze ka zuide o we go, z któ rym mło dzież sięutoż sa mia. Kon kur sy mia ły byćz za ło że nia for mą uj ścia kre a tyw -no ści mło dzie ży oraz jej za pę dówdo uży wa nia no wi nek tech nicz -nych, ale z ukie run ko wa niem te gopo ten cja łu na re a li za cję po ży tecz -nych ce lów.O godz. 12.30 w byd go skim Mul ti -ki nie od by ła się uro czy sta ga la fi- na ło wa pro jek tu re a li zo wa ne goprzez ku jaw sko-po mor ską po li cjęwe współ pra cy z Urzę dem Mar szał- kow skim oraz Fun da cją „Tu mult”– or ga ni za to rem Mię dzy na ro do -we go Fe sti wa lu Au to rów Zdjęć Fil- mo wych Ca me ri ma ge 2013. Im- pre za by ła uko ro no wa niem przed- sięw zię cia, któ re roz po czę ło sięw kwiet niu ogło sze niem kon kur -sów fil mo we go i gra ficz ne go. W ra- mach te go pier wsze go w ma ju br.od by ły się dwie tu ry week endo-wych war szta tów, w trak cie któ rychmło dzież i ich wy cho waw cy z ca- łe go wo je wódz twa ku jaw sko-po -

mor skie go (łącz nie 96 osób) po zna- wa li taj ni ki two rze nia form fil mo -wych pod kie run kiem pro fe sjo na -li stów: ope ra to rów, mon ta ży stówi re ży se rów, współ pra cu ją cych z Fu-n da cją „Tu mult”. Po nie waż nie o -dłącz nym ele men tem pro jek tówfil mo wych był kon spekt lek cyj ny,o as pekt pro fi lak tycz ny oraz me to- dycz ny pro jek tu za dbał par tnerpro jek tu: Ku jaw sko-Po mor skie Cen- trum Edu ka cji Na u czy cie li (CEN). Codo kon kur su gra ficz ne go, war tympod kre śle nia jest fakt, iż pra ceoce niał Ja nusz Ka niew ski – uzna nyi ce nio ny na ca łym świe cie pro jek- tant i de si gner, współ pra cu ją cym.in. z fir mą Fer ra ri.Na ga lę w Mul ti ki nie tłum nie przy- by li bo ha te ro wie ca łe go przed- sięw zię cia, czy li ucznio wie gim- na zjów i szkół po nad gim na zjal -nych z ca łe go wo je wódz twa w to- wa rzy stwie swo ich wy cho waw -ców oraz przed sta wi cie li dy rek cji.Or ga ni za to rów ze stro ny po li cjire pre zen to wał ko men dant wo je -wódz ki oraz je go za stęp ca, a tak -że na czel nik wy dzia łu pre wen cji ko- men dy wo je wódz kiej oraz na czel -nik wy dzia łu ko mu ni ka cji spo łecz -nej, któ ry jed no cześ nie był pro wa- dzą cym ga lę. Ze stro ny Urzę duMar szał kow skie go obec ny był dy- rek tor De par ta men tu Zdro wiaUrzę du Mar szał kow skie go PiotrKryn, zaś Ku jaw sko-Po mor skie Cen- trum Edu ka cji Na u czy cie li re pre -zen to wa ły wi ce dy rek tor Bar ba raDa roń wraz z Kry sty ną Kar piń ską– pro wa dzą cą za ję cia pod czas war -szta tów fil mo wych. Z ra mie nia

KRĘCĘ FILMNIE ZADYMY

Zdjęcia: Jacek Szczukowski

� ra p o r t


Fun da cji „Tu mult” go ści liś my Mar- ka Że brow skie go – kom po zy to rai pia ni stę, współ pra cu ją ce go odwie lu lat z Da vi dem Lyn chem, orazAda ma Zdun ka i Mi cha ła Pre wy -sza-Kwin tę – dba ją cych o to, by za- ję cia war szta to we pro wa dzi li uzna- ni w śro do wi sku fil mow cy. Wśródza pro szo nych na ga lę go ści by litak że przed sta wi cie le ku ra to riumoświa ty, wo je wo dy i rad ni wo je -wódz twa. Przy by li wy kła dow cywar szta tów z obu edy cji pro jek tu:To ma sza Mą czki, Pa wła Dyl lu sa,Mi cha ła Zie liń skie go i Fe lik sa No vi- ko va. Wśród go ści nie za bra kłowy bit nych oso bo wo ści ze świa ta fil- mu. Swo ją obec no ścią za szczy ci linas Krist jan-Ja ak Nu u di – estoń skiope ra tor fil mo wy, pra cu ją cy m.in.przy fil mie „Na sza kla sa” Il ma raRa a ga, któ ry to film był wy świet la -ny i oma wia ny w trak cie te go rocz -nej edy cji war szta tów – oraz sce na- rzy sta, ak tor i re ży ser Bo do Kox – la- u re at wie lu na gród w dzie dzi nie ki -na nie za leż ne go. Gwia zdą ga li byłjed nak nie kwe stio no wa ny au to ry -tet sztu ki ope ra tor skiej Sła wo mirIdziak – au tor zdjęć do po nad 50 fil- mów fa bu lar nych, za któ re otrzy- mał licz ne wy róż nie nia, wie lo let niwspół pra cow nik re ży se rów: Krzysz- to fa Kie ślow skie go, Krzysz to fa Za- nus sie go i An drze ja Waj dy. Od lat90. ubieg łe go wie ku re a li zu je fil mytak że po dru giej stro nie oce a nu.Współ pra co wał przy re a li za cji obra zów, ta kich jak np.: „Król Ar tur”,„Do wód ży cia”, „Har ry Po tter i Za- kon Fe nik sa” oraz oczy wi ście „He- li kop ter w ogniu”, za zdję cia do któ-

re go w 2002 r. otrzy mał no mi na cjędo Osca ra. Sła wo mir Idziak oso bi -ście wrę czył zło ta sta tu et kę w ka- te go rii film uczniom z 32. Gim na -zjum w Byd gosz czy. W trak cie ga lipo zna liś my wszyst kich la u re a tówbrą zo wej, srebr nej oraz zło tej ka me- ry w kon kur sach fil mo wym i gra fic-z nym, a tak że wy róż nień, któ rychw obu ka te go riach by ło w tym ro -ku aż sie dem. Zwy cięz cy oprócz sta- tu e tek otrzy ma li war to ścio we na- gro dy rze czo we, a pla ców ki, któ rychby li re pre zen tan ta mi, wzbo ga ci ły sięo ka me ry. W trak cie im pre zy przy- pom nia no jesz cze raz ideę ca łe gopro gra mu, by ły re mi ni scen cje z wa-r szta tów fil mo wych, a za pra sza ni nasce nę go ście wy ra ża li po dziw i uzna- nie dla mło dzie ży za ich pa sję, ta lent,za an ga żo wa nie i chęć pro pa go wa niapo zy tyw nych za cho wań wśród swo- ich ró wieś ni ków, pod kre śla jąc fakt,iż wy ra ża nie sie bie po przez sztu kę,w tym wy pad ku fil mo wą oraz gra- ficz ną, jest fa scy nu ją cą przy go dąi spo so bem na ży cie. Zwra ca no tak- że uwa gę na sze rze nie idei tzw. od- wró co nej edu ka cji, czy li za sa dy„mło dzi uczą mło dych”, któ ra jestpod sta wą „Sztu ki wy bo ru”. Z te goteż m.in. po wo du na po cząt ku grud- nia w Ku jaw sko-Po mor skim Urzę dzieWo je wódz kim od by ło się spot ka niew ra mach Pierw szych Wo je wódz kichSpot kań Mło dzie ży, pod czas któ re -go or ga ni za to rzy pro gra mu oraz je -go la u re a ci za pre zen to wa li spo łecz- no ści uczniow skiej moż li wo ści, ja kieda je uczest nic two w nim.II edy cja pro gra mu bez wąt pie niaoka za ła się ko lej nym suk ce sem jejpo my sło daw ców i re a li za to rów,głów nie z uwa gi na du ży i po zy -tyw ny od dźwięk ze stro ny jej bo- ha te rów, czy li mło dzie ży. Ser decz -nie za pra sza my wszyst kich uczniówdo udzia łu w ko lej nej edy cji, przy- po mi na jąc jed no cześ nie sło wa, ja- kie pa dły na ga li fi na ło wej z ust Sła- wo mi ra Idzia ka: „Gra tu lu ję wamwszyst kim udzia łu w pro jek cie,gdyż dzi siej si zwy cięz cy ju tro bę dąprze gra ny mi, a wy gra ją ko lej ni.” Ży- czy my za tem wy gra nej w III edy cji„Sztu ki wy bo ru”!

MY,

R Joanna Napiórkowska

Zdjęcia: Jacek Szczukowski


�ra p o r t

12

Po wiat ra dzie jow ski zaj mu je607 km kw. za miesz ka nychprzez pra wie 45 tys. lud no ści.

W skład po wia tu wcho dzi 7 jed no -stek ad mi ni stra cyj nych: mia sto Ra- dzie jów, mia sto i gmi na Piotr ków Kuj.oraz pięć gmin wiej skich: By toń, Do- bre, Osię ci ny, Ra dzie jów, To pól ka.W po wie cie ra dzie jow skim już odXIII w. ist niał oś ro dek wła dzy – fu-n kcjo no wa ła kasz te la nia. Ja ko jed- nost ka ad mi ni stra cyj na po wiat ra- dzie jow ski ist niał już od dru giej po- ło wy XIV w. i nie przer wa nie aż do1870 r., kie dy zo stał zlik wi do wa ny.Po now nie wró cił na ma pę Pol skiw la tach 1955-1975. W obec nymkształ cie po wiat fun kcjo nu je od 1stycz nia 1999 r.Współ czes ny po wiat ra dzie jow skima ty po wo rol ni czy cha rak ter,użyt ki rol ne sta no wią 86 proc. po- wierz chni. Te ren le żą cy na pół no -cy po wia tu (gm. Do bre, Osię ci ny,Ra dzie jów) to po la upraw ne po ło -żo ne na naj bar dziej uro dzaj nychgle bach – czar nych zie miach. Stąduży wa na jest cza sem na zwa Czar- ne Ku ja wy.Po łud nio wa część po wia tu (gm. Piotr- ków Kuj., By toń, To pól ka) cha rak te -ry zu je się dość licz nie wy stę pu ją cy -mi je zio ra mi oraz la sa mi. Dla te go teżte re ny te są wy śmie ni tym miej scemdo re kre a cji i wy po czyn ku, licz nieod wie dza nym w se zo nie let nim.Na te re nie po wia tu le ży słyn nawieś Płow ce, gdzie w 1331r. woj skaWła dy sła wa Ło kiet ka po ko na łyKrzy ża ków. W rocz ni ce te go wy da- rze nia od 12 lat od by wa się in sce -ni za cja bi twy, któ ra ścią ga pod pło-

wiec ki po mnik kil ku ty sięcz ne tłu my.O bez pie czeń stwo miesz kań cówpo wia tu dba ją mun du ro wi z Ko- men dy Po wia to wej Po li cji w Ra- dzie jo wie pod kie row nic twem mł.insp. Sła wo mi ra Ko siń skie go. Swo- ją sie dzi bę ma ją przy uli cy Koś -ciusz ki 31. W ko men dzie orazdwóch po ste run kach (w Piotr ko wieKu jaw skim oraz To pól ce) pra cu je 74po li cjan tów. Wspie ra ni są przez14 pra cow ni ków cy wil nych. Od dwóch lat mun du ro wi pra cu jąw grun tow nie prze bu do wa nymi wy re mon to wa nym bu dyn ku. Je -go par ter zaj mu ją po li cjan ci pre- wen cji. Na pierw szym pię trze pra- cu ją śled czy z wy dzia łu do cho -dze nio wo-śled cze go, tech ni cy kry- mi na li sty ki oraz służ by lo gi stycz ne.Dru gie pię tro za re zer wo wa ne jestdla kry mi nal nych. Wszyst kie po- miesz cze nia są jas ne, z no wy mi me-b la mi oraz no wo czes nym sprzę- tem. In we sty cja by ła prze pro wa -dzo na nie tyl ko z my ślą o po li -cjan tach, ale i o miesz kań cach po- wia tu i ich wy go dzie. Aby za pew -nić kom fort ob słu gi wa nym pe ten -tom, prze bu do wa no po cze kal nię.W tro sce o nie peł no spraw nychza mon to wa no win dę oraz to a le typrzy sto so wa ne do ich po trzeb. Ra dzie jow scy po li cjan ci sta ra ją sięprze ła mać ste re o typ pro win cjo nal -nych mun du ro wych. Od wie lu latz du żym po wo dze niem re pre zen -tu ją swój gar ni zon w tur nie jach za- rów no po li cyj nych jak i spor to wych. Pierw szy suk ces od nie śli w 1998 r.,jesz cze w by łym wo je wódz twiewło cław skim, po li cjan ci pre wen cji.

POLICJANCI Z RADZIEJOWA

Święto Policji 2013

Mł. asp. Marek Barański – laureat medalu

„Pomagajmy sobie wzajemnie”

� ra p o r t


W roz gry wa nym we Wło cław kuTur nie ju Par Pa tro lo wych „Pa trol Ro -ku” ów cześ ni sier żan ci Piotr Ję- drze jew ski i Piotr Le wan dow skipo ko na li 13 par i za ję li I miej sce.W na gro dę re pre zen to wa li wo je -wódz two w za wo dach ogól no pol -skich.Mi nę ło kil ka lat i nad szedł ko lej nysuk ces. Tym ra zem w roz gry wa nymw 2005 r. w Byd gosz czy tur nie ju „Po- li cjant Służ by Kry mi nal nej”. As pi -rant Woj ciech So biec ki oka zał sięnaj lep szym kry mi nal nym w wo je -wódz twie. Re pre zen to wał gar ni zonw za wo dach cen tral nych w Pi le.W 2011 r. po li cjan ci pre wen cji za ję -li II miej sce w prze pro wa dzo nychwo je wódz kich eli mi na cjach do XVIIIedy cji Tur nie ju Par Pa tro lo wych„Pa trol Ro ku”. Ko men dę Po wia to wąPo li cji w Ra dzie jo wie re pre zen to -wa li st. sierż. Pa weł To ma szew skii post. Ma ciej Kem pski z ogni wa pa- tro lo wo-in ter wen cyj ne go. Po ro- ze gra niu wszyst kich kon ku ren cjioka za ło się, że za ję li dru gie miej sce. Ko lej ne zwy cię stwo od nie śli w tymro ku dziel ni co wi sierż. szt. Ra fałPrzy bysz oraz st. sierż. Ma ciej Kem -pski. Dru ży no wo za ję li I miej scew wo je wódz kich eli mi na cjach VIOgól no pol skich Za wo dów Po li -cjan tów Dziel ni co wych „Dziel ni co -wy Ro ku” od by wa ją cych się w By-d gosz czy. Po ko na li 18 dru żyn z ko- mend po wia to wych i miej skich.Za wod ni cy z Ra dzie jo wa ma ją du -że osią gnię cia rów nież w spor to -wych kon ku ren cjach. Za ję li I miej -sce w V Wiel ka noc nym Tur nie ju Pił- ki Siat ko wej o Pu char Za rzą du Wo- je wódz kie go NSZZ Po li cjan tów.Naj lep szym za wod ni kiem zo stałDa wid Zba wic ki z ra dzie jow skiejpre wen cji.Sierż. szt. Emil Czyn szak z ogni wa ruchu dro go we go wie lo krot nie re- pre zen to wał ra dzie jow ski gar ni zonw tur nie jach te ni sa sto ło we go.W roz gry wa nych 8 li sto pa da 2013 r.w ha li spor to wej w La sko wi cachin dy wi du al nych mi strzo stwach po- li cjan tów w te ni sie sto ło wym o „Pu- char Ko men dan ta Wo je wódz kie goPo li cji w Byd gosz czy” za jął II miej sce. Ra dzie jow ska ko men da ma tak żeswo ich bo ha te rów, któ rzy z na ra -że niem ży cia i zdro wia peł nią swo-

Laureaci Turnieju Par Patrolowych „Patrol R

oku”

w 2011r.

Sierż. szt. Emil Czynszak – wielokrotny reprezentantKPP Radziejów w turniejach tenisa stołowego

Asp. R. Zarębski i st. post. B. Jarmużewski

- odznaczeni Krzyżem Zasługi za Dzielność

ją służ bę. Jed nym z nich jest obec nie mł. asp.Ma rek Ba rań ski z wy dzia łu kry mi -nal ne go. W dniu 18 ma ja 2008 r.,w cza sie wol nym od służ by, za trzy -mał spraw cę roz bo ju, do któ re go do- szło kil ka mi nut wcześ niej w skle piespo żyw czym. Dzię ki na tych mia sto -wej re ak cji fun kcjo na riu sza uda ło sięod zy skać skra dzio ne przed mio tyoraz pie nią dze. Po li cjant za wzo ro -wą po sta wę, god ną na śla do wa niaprzez wszyst kich fun kcjo na riu szy, zo- stał wy róż nio ny me da lem „Po ma -gaj my so bie wza jem nie”.Nato miast asp. Ro bert Za ręb skioraz st. post. Bar tło miej Jar mu -żew ski z Po ste run ku Po li cji w To pól- ce (KPP Ra dzie jów) za za słu gi w ra- to wa niu ży cia ludz kie go zo sta li od-zna cze ni przez Pre zy den ta RP Bro- ni sła wa Ko mo row skie go Krzy żemZa słu gi za Dziel ność. Fun kcjo na -riu sze pod czas peł nie nia służ byw ma ju 2010 r. bez wa ha nia po śpie- szy li z po mo cą to ną ce mu męż- czyź nie. Na ra ża jąc włas ne ży cie,wsko czy li do wo dy i wy cią gnę lito ną ce go na brzeg. Tyl ko dzię ki od- wa dze i szyb kiej re ak cji po li cjan tówuda ło się ura to wać ludz kie ży cie. Bez chwi li za sta no wie nia ra to wa lirów nież ży cie kie row cy bmw ra dzie- jow scy dziel ni co wi – sierż.szt. Grze- gorz Ro siń ski i st.sierż. Ma ciej Kem -pski. W ubieg łym ro ku w li sto pa dzie,w cza sie noc nej służ by, zo ba czy lisa mo chód, le żą cy na da chu. Au tomia ło za łą czo ny sil nik. W środ ku byłkie row ca, któ ry nie da wał zna ków ży- cia. Drzwi po ja zdu by ły za blo ko wa -ne, wy cie ka ły pły ny eks plo a ta cyj nei czuć by ło za pach ben zy ny. Dziel ni -co wi wy bi li przed nią szy bę, od pię linie przy tom ne go męż czyz nę z pa sówi prze nie śli w bez piecz ne miej sce.To tyl ko kil ka przy kła dów na to, żesło wa przy się gi „Ja, oby wa tel Rze- czy pos po li tej Pol skiej, świa dom po- dej mo wa nych obo wiąz ków po li -cjan ta, ślu bu ję: słu żyć wier nie Na ro- do wi, chro nić usta no wio ny Kon sty- tu cją Rze czy pos po li tej Pol skiej po- rzą dek praw ny, strzec bez pie czeń -stwa Pań stwa i je go oby wa te li, nawet z na ra że niem ży cia. (…)” nie sąob ce ra dzie jow skim stró żom pra wa.

R asp. Marcin Krasuckioficer prasowy KPP Radziejów


�ra p o r t

14

WOJEWÓDZKI OŚRODEK RUCHU DROGOWEGO W BYDGOSZCZY

5 szkolenia kwalifikacyjne na przewóz osób i rzeczy,5 szkolenia redukujące punkty karne,5 szkolenia dla kandydatów na instruktorów nauki jazdy,5 szkolenia na instruktorów nauki jazdy,5 szkolenia dla kandydatów na egzaminatorów na prawo jazdy,5 szkolenia dla egzaminatorów na prawo jazdy, 5 szkolenia w zakresie kierowania ruchem drogowym,5 szkolenia dokształcające kierowców zawodowych,5 szkolenia w zakresie kontroli ruchu drogowego, 5 przeprowadzamy także badania techniczne pojazdów do 3,5 t,

(okresowe, z instalacją gazową, powypadkowe, sprowadzane z zagranicy )

5 wykonujemy zadania na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD).

OR GA NI ZU JE MY I PRZE PRO WA DZA MY NA STĘ PU JĄ CE KUR SY I SZKO LE NIA:

Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Bydgoszczy, Al. Stefana Kardynała Wyszyńskiego 54, 85-620 BydgoszczSekretariat tel. (52) 325 88 83 Dział Obsługi Klienta tel. (52) 325 88 03 Stacja Kontroli Pojazdów tel. (52) 325 88 45

Usta wa z dnia 26 lip ca 2013 r.o zmia nie usta wy – Ko deks pra cy(DzU z 2013 r. poz. 1028) wpro wa -dzi ła z dniem 1 paź dzier ni ka 2013 r.zmia ny w prze pi sach do ty czą cychwy ko rzy sty wa nia ur lo pu wy cho -waw cze go, któ re sta no wią, że je denz 36 mie się cy ur lo pu wy cho waw -cze go bę dzie mu siał wy ko rzy staćobo wiąz ko wo dru gi ro dzic, ina czejur lop bę dzie o mie siąc krót szy. W myśl art. 186 zno we li zo wa nejusta wy pra cow nik za trud nio ny conaj mniej 6 mie się cy ma pra wo dour lo pu wy cho waw cze go w ce luspra wo wa nia oso bi stej opie ki naddziec kiem w wy mia rze do 36 mie- się cy w do wol nym ter mi nie, niedłu żej jed nak niż do ukoń cze niaprzez dziec ko 5. ro ku ży cia. Każ de- mu z ro dzi ców lub opie ku nówdziec ka przy słu gu je wy łącz ne prawo do jed ne go mie sią ca ur lo pu wy- cho waw cze go z wy mia ru 36 mie- się cy. Ozna cza to, że w przy pad kuchę ci sko rzy sta nia z peł ne go wy- mia ru ur lo pu wy cho waw cze go 35mie się cy te go ur lo pu bę dzie mo-

g ła wy ko rzy stać np. mat ka dziec- ka, nato miast je den mie siąc te gour lo pu przy pad nie je go oj cu. Pra- wa te go nie moż na prze no sić narzecz dru gie go ro dzi ca lub opie ku- na. Art. 186 par. 9 kp wpro wa dzawy jąt ki, zgod nie z któ ry mi z mak -sy mal nie z 36 mie się cy ur lo pu wy- cho waw cze go bę dzie mógł sko rzy- stać ro dzic dziec ka, je śli dru gi ro- dzic nie ży je lub gdy nie przy słu -gu je mu wła dza ro dzi ciel ska, zo stałjej po zba wio ny al bo gdy uleg łaona ogra ni cze niu lub za wie sze niu.Ro dzi ce lub opie ku no wie dziec ka

mo gą jed no cześ nie ko rzy stać z ur -lo pu wy cho waw cze go przez okresnie prze kra cza ją cy 4 mie się cy. Ur lo- pu udzie la się na pi sem ny wnio sekpra cow ni ka skła da ny pra co daw cyna dwa ty god nie przed je go roz po- czę ciem i mo że on być wy ko rzy -sta ny naj wy żej w 5 czę ściach. No -we prze pi sy wy klu czy ły za sa dępro por cjo nal ne go ob ni ża nia ur lo -pu wy po czyn ko we go w przy pad -ku pra cow ni ka po wra ca ją ce go dopra cy z ur lo pu wy cho waw cze gow sy tu a cji gdy pra cow nik po na by- ciu pra wa do ur lo pu wy po czyn ko -

we go ko rzy sta z ur lo pu wy cho -waw cze go i po wra ca do pra cyw cią gu te go sa me go ro ku ka len -da rzo we go (np. sko rzy sta nie przezpra cow ni ka z ur lo pu wy cho waw -cze go w okre sie 6 mie się cy, od lu- te go do lip ca w da nym ro ku ka len- da rzo wym, nie spo wo du je, po je -go po wro cie do pra cy w sierp niute go sa me go ro ku, ob ni że nia wy- mia ru ur lo pu wy po czyn ko we gow spo sób pro por cjo nal ny). Pra- cow nik bę dzie mógł wy ko rzy staćca ły ur lop wy po czyn ko wy, do któ- re go na był pra wo przed ur lo pemwy cho waw czym, al bo wiem ur lopnie ule gnie przed aw nie niu. Zmia nata wy ni kła z obec nie obo wią zu ją -ce go prze pi su mó wią ce go, że rosz- cze nia ze sto sun ku pra cy przed aw- nia ją się po 3 la tach, co unie moż -li wia ło by każ de mu pra cow ni ko wipo wra ca ją ce mu do pra cy po ur lo -pie wy cho waw czym sko rzy sta niez za leg łe go, przy słu gu ją ce go mu ur -lo pu wy po czyn ko we go.

R Celina Białek

URLOPY RODZICIELSKIE - CIĄG DALSZY

� ra p o r t


Ko men da Wo je wódz ka Po li cjiw Byd gosz czy po zy ska ła do- fi nan so wa nie w wy so ko ści:

4.650.000 zł na re a li za cję ko lej ne gote le in for ma tycz ne go przed sięw -zię cia za ty tu ło wa ne go „Do sto so -wa nie jed no stek te re no wych po li -cji woj. ku jaw sko-po mor skie go doelek tro nicz ne go obie gu do ku -men tów” ze środ ków Eu ro pej skie -go Fun du szu Roz wo ju Re gio nal ne -go w ra mach Re gio nal ne go Pro gra- mu Ope ra cyj ne go Wo je wódz twaKu jaw sko-Po mor skie go na la ta2007-2013. Cał ko wi ty koszt wdro że- nia pro jek tu wy nie sie: 6.200.000 zł. W ra mach re a li zo wa ne go przed się-w zię cia zo sta nie do ko na na uni fika-cja po li cyj nych sy ste mów obie guko res pon den cji po przez wdro że niein for ma tycz ne go na rzę dzia in te -gru ją ce go wy ko rzy sty wa ny w KWPw Byd gosz czy sy stem elek tro nicz -ne go obie gu do ku men tów e-Dokz eks plo a to wa nym w po li cji sy ste -mem po czty elek tro nicz nej IBMLo tus wraz z uru cho mie niem naplat for mie ePU AP usług on-li neuprasz cza ją cych po stę po wa nie ad- mi ni stra cyj ne w za kre sie wy da wa -nia poz wo leń na broń. Po nad tow zu ni fi ko wa ny sy stem zo sta niewłą czo ny in for ma tycz ny sy stemfak so wo-ma i lo wy za stę pu ją cy wy- słu żo ną sieć te le fak so wą. Dla za-

pew nie nia roz wo ju usług in for ma -tycz nych i ko mu ni ka cyj nych nakaż dym szczeb lu or ga ni za cyj nympo li cji wszyst kie jed nost ki ob ję teza kre sem pro jek tu zo sta ną do po -sa żo ne w no wo czes ny sprzęt in for- ma tycz ny. In te gral ną czę ścią pro- jek tu bę dzie tak że ujed no li ce nie in- fra struk tu ry tech nicz nej w za kre siesy ste mów za si la nia. Za kres rze czo wy pro jek tu obej mie:� mo der ni za cję sy ste mu elek tro -nicz ne go obie gu do ku men tów e-Dok umoż li wia ją cą in te gra cję z sy- ste mem po czty elek tro nicz nej IBMLo tus oraz z wdra ża nym sy ste -mem fak so wo-ma i lo wym;� uru cho mie nie in for ma tycz ne -go sy ste mu fak so wo-ma i lo we gow 78 obiek tach po li cyj nych (73jed nost ki) w za kła da nej ilo ści oko- ło 320 abo nen tów;� uru cho mie nie usług on-li ne,udo stęp nio nych na plat for mieePU AP w za kre sie ad mi ni stra cyj -ne go wy da wa nia poz wo leń nabroń, uzy ski wa nia za świad czeńupraw nia ją cych do na by cia bro nipal nej oraz zgo dy na jej wy wóz;� wy po sa że nie KWP w Byd gosz czyw sprzęt ser we ro wy oraz jed no stekpo li cji wo je wódz twa ku jaw sko-po -

mor skie go w sprzęt kom pu te ro wyz opro gra mo wa niem sy ste mo wymi biu ro wym, urzą dze nia dru ku ją cei ska nu ją ce o róż nej wy daj no ścioraz urzą dze nia sie cio we;� roz bu do wę fun kcjo nal no ści sy -ste mów za si la nia w jed nost kachKWP w Byd gosz czy (obiekt przy ul.Iław skiej), KMP Byd goszcz oraz KPTo ruń-Ru bin ko wo. Ce lem nad rzęd nym pro jek tu jeststwo rze nie wa run ków dla roz wo juspo łe czeń stwa in for ma cyj ne go poprzez za sto so wa nie w re a li za cji usługpu blicz nych w ku jaw sko-po mor skiejpo li cji tech no lo gii in for ma cyj nychi ko mu ni ka cyj nych. Do ogól nych ce- lów pro jek tu na le żą pod nie sie nie jako ści usług i przy śpie sze nie re a li za cjipro ce dur ad mi ni stra cyj nych w po li -cji oraz po pra wa ko mu ni ka cji po li cjize spo łe czeń stwem. Pro jekt przy czy ni się do roz wo juspo łe czeń stwa in for ma cyj ne go, pro- mo wa nia sto so wa nia w in sty tu -cjach ad mi ni stra cji pu blicz nej orazw usłu gach pu blicz nych tech no lo -gii in for ma cyj nych i ko mu ni ka cyj -nych po przez lep sze wy ko rzy sta niein ter ne tu w dzia łal no ści in sty tu cjipu blicz nej, uni fikację sy ste mówwy mia ny in for ma cji w jed nost kach

po li cji, mo der ni za cję in fra struk tu ryte le tech nicz nej i do po sa że nie sprzę- to we słu żą ce wdro że niu sy ste muelek tro nicz ne go obie gu do ku men -tów. Po nad to pro jekt sprzy ja otwar- ciu re la cji po mię dzy ad mi ni stra cjąa oby wa te la mi po przez uru cho -mie nie na plat for mie ePU AP usługon-li ne dla spo łe czeń stwa w za kre -sie wy da wa nia poz wo leń na brońpal ną. Wdro że nie usług on-li ne dlaoby wa te li ak ty wu je lep sze wy ko -rzy sta nie moż li wo ści in ter ne tu,szcze gól nie na ob sza rach wiej skich,gdzie do stęp do usług ad mi ni stra -cji pu blicz nej jest ogra ni czo ny. Pro- jekt przy czy nia się do po pra wy jako ści ży cia, do stę pu do in for ma cjioraz sto so wa nia za sa dy rów no ścispo łecz nej po przez upo wszech -nie nie do stę pu do tech no lo giii usług ko mu ni ka cyj nych. Na po zio- mie or ga ni za cji be ne fi cjen ta pro jektprzy czy nia się do roz wo ju in fra -struk tu ry te le ko mu ni ka cyj nej orazin we sto wa nia w lu dzi i umie jęt no -ści. Jest tak że im pul sem do edu ka -cji spo łe czeń stwa po przez umoż li -wie nie ko rzy sta nia z no wo czes -nych tech no lo gii w kon tak tach z in- sty tu cja mi pu blicz ny mi.Pra ce nad re a li za cją pro jek tu bę dąpro wa dzo ne w okre sie od stycz niado grud nia 2014 r.

PRZEKAŻ 1%Serdecznie zachęcamy do udzielania pomocy na rzecz Fundacji Pomocy Wdowom i Sierotom po PoległychPolicjantach. Fundacja policyjna posiada status organizacji pożytku publicznego. Wspiera rodziny funk-cjonariuszy, którzy ponieśli śmierć w czasie wykonywania codziennych obowiązków służbowych. Udzie-la ona pomocy podopiecznym poprzez przyznawanie zapomóg finansowych i darów rzeczowych, pomocmaterialną na kształcenie sierot, dofinansowanie kosztów leczenia i rehabilitacji oraz organizowanie i fi-nansowanie wypoczynku letniego i zimowego.Jako środowisko policyjne przyłączmy się do grona darczyńców i przekażmy 1% swojego podatku do-

chodowego na rzecz fundacji:Fundacja Pomocy Wdowom i Sierotom po Poległych Policjantach

KRS 0000101309Informujemy, iż na stornie fundacji: http//fundacjapolicja.pl istnieje możliwość skorzystania z gotowegoprogramu do wypełniania PIT-ów, który z pewnością ułatwi złożenie rocznego zeznania podatkowego.

SIĘGAMY PO GIGABAJTY

R Izabela Adamczak-Garstecka


�ra p o r t

16

Gniew, iry ta cja, roz draż- nie nie, fu ria, wście kłość,wzbu rze nie, szał, szew- ska pa sja, bia ła go rą czka.Złość. Po dob no In nu i cizna ją ty siąc nazw śnie gu.Emo cja, któ ra w na szymję zy ku opi sy wa na jestty lo ma sło wa mi o takwie lu od cie niach, mu sibyć w na szym ży ciuważ na.

Co nam wpa ja no, a ja ka jest praw da.Ile to ra zy od dzie ciń stwa na słu -cha liś my się „Bądź grzecz ny, niezłość się!”, „Prze stań się zło ścić, bonie bę dę z to bą roz ma wiać”, „Uspo- kój się, to nie wy pa da”, „Złośćpięk no ści szko dzi”. Uczo no nas,że złość jest zła, na gan na, na le ży jątłu mić, nie oka zy wać. Tym cza semzłość jest obok stra chu, smut ku, ra- do ści, wstrę tu i za sko cze nia jed nąz sze ściu emo cji pod sta wo wych,do świad cza nych i roz poz na wa -nych przez wszyst kich lu dzi, nie za- leż nie od miej sca uro dze nia, za- miesz ka nia i kul tu ry. Złość peł niważ ną fun kcję in for ma cyj ną! Sy gna- li zu je bo wiem, że ktoś na ru sza na- sze psy cho lo gicz ne te ry to rium,dzie je się coś, co stoi w sprzecz -

no ści z na szy mi po trze ba mi, co bu- dzi nasz we wnętrz ny sprze ciw.Jest bez cen nym sy ste mem ostrze- gaw czym, bez któ re go mar ny był- by nasz los, po nie waż jed no cześ -nie ta wy klę ta emo cja wzbu dzamo ty wa cję, da je si łę do dzia ła niai zmia ny na sze go nie ko rzyst ne gopo ło że nia.

Kie dy po ja wia się złość.Przy kła dy sy tu a cji wy zwa la ją cychw nas złość moż na mno żyć. Dlakaż de go są one tro chę in ne. Kon- tro la dro go wa, gdy spie szy my się dopra cy, awa ria ka sy w ko lej ce, do któ- rej sto i my, spóź nio ny pe tent, do- dat ko we za da nia w za stęp stwie zacho re go ko le gę. Każ dy z nas ma teżswój in dy wi du al ny próg od por no -ści na oko licz no ści lub za cho wa niain nych lu dzi, po prze kro cze niu któ- re go od czu wa emo cje od iry ta cji powście kłość. Wszyst kie te wy zwa la -cze zło ści miesz czą się jed nak w pe-w nych szer szych, wspól nych dla naswszyst kich ka te go riach. Złość po- ja wia się, gdy za blo ko wa ne jest ja- kieś na sze dą że nie, za gro żo na zosta je istot na dla nas war tość lub do- świad cza my po czu cia utra ty kon- tro li. Złość jest za tem nie zbęd na doza dba nia o włas ne in te re sy, za spo -ko je nia po trzeb, pod ję cia wal kio to, co nam się na le ży i na co za- słu gu je my. Sko ro tak, to skąd ty lezło ści wo kół tej zło ści?

Pu łap ki, w któ re wpa da my.Prob lem ze zło ścią wy ni ka z te go, żeko rzy sta nie z jej po zy tyw nych as -pek tów wy ma ga pew nych umie jęt- no ści. Gdy nie po tra fi my jej prze ży- wać i ma ni fe sto wać w zdro wy, kon- struk tyw ny spo sób, wpa da my w pu- łap ki, przez któ re ta na tu ral na emo- cja ob ra ca się prze ciw ko nam. Złośćwy ra ża my wte dy w spo sób bier ny,agre syw ny lub ma ni pu la cyj ny. Roz- wi ja my ca ły wach larz za cho wańz ga tun ku: ob ra ża nie się, przej ście doata ku, kła ma nie, na zy wa nie zło ści ża- lem lub smut kiem. Uda jąc, że nic sięnie sta ło lub wy bie ra jąc bier nyopór, nie spra wia my, że złość zni ka.Ska zu je my się zaś na uwię zie nie jejw nas sa mych, gdzie mo że się od- kła dać, ku mu lo wać i fun do wać namco raz wię ksze, czę sto nie u świa da -mia ne, lecz do tkli wie od czu wa nena pię cie. Je śli nato miast ja ko roz wią- za nie wy bie rze my atak i agre sję, ry- zy ku je my wy rzą dze niem so bie lubin nym krzyw dy, po nie sie niem po raż- ki oraz po gor sze niem na szych re la -cji z ludź mi.

Czy to ktoś nas zło ści, czy to mysię zło ści my?Przy zwy cza je ni je steś my są dzić, żezłość jest re ak cją na to, co nam sięprzy tra fia. Tram waj, któ ry przy je chałza póź no lub za wcześ nie, szef, któ- ry cią gle cze goś chce, par tner, któ- ry nie do my śla się, jak je steś my

zmę cze ni itd. Jed nak mię dzy tym,co się dzie je a tym, co czu je my, ist- nie je bar dzo waż ne ogni wo. Na szemy śli. Łań cuch przy czyn i skut kówwy glą da na stę pu ją co: zda rze nie– na sza opi nia o tym zda rze niu– na sze emo cje. To, co czu je my, niejest za tem bez poś red nim re zul ta -tem te go, co nam się przy da rza, leczte go, jak to zda rze nie in ter pre tu -je my, ja kie na da je my mu zna cze nie.I tak zgod nie z za sa dą Pa re to sza- co wać moż na, że 20 proc. przy czynprze ży wa nej przez nas zło ści zwią- za nych jest z obiek tyw nie za ist -nia ły mi oko licz no ścia mi, po zo sta -łe 80 proc. to zaś na sze my ślio nich, czę sto bę dą ce nie po trzeb -nym „na krę ca niem się”. I tu prze- wrot nie, ale szczę śli wie, prze ja wiasię moż li wość po zo sta nia przeznas pa na mi sy tu a cji. Nie ma my bo- wiem do koń ca wpły wu no to, cosię dzie je wo kół, ale mo że my wpły- wać na włas ne my śli.

O tym, jak kon struk tyw nie wy ra żaćzłość oraz jak ją kon tro lo wać, w na- stęp nym nu me rze.

Czy złośćjest zła?

R podkom. Joanna RybackaSekcja Psychologów KWP w Bydgoszczy

Li te ra tu ra:Mo raw ska E.J, Mo raw ski J: 2011, Złość się podkon tro lą, Cha rak te ry nr 8, Kiel ce.Go le man D., In te li gen cja emo cjo nal na, Po- znań 2007.Osip czuk M., Ra tun ku! Ja czu ję... złość – czar -na ow ca wśród uczuć, por tal in ter ne to wywww. psy cho tekst.pl.

RATOWNICTWO W KATASTROFIE� ra p o r t


Wdniu 19 mar ca o godz.03.55 w miej sco wo ści Ka- zi mie rzo wo, gmi na Lu-

ba nie, woj. ku jaw sko- po mor skiedo szło do zda rze nia dro go we go,któ re go skut ki prze kro czy ły moż li -wo ści lo kal nych służb ra tow ni czych.Wy mie nio ne zda rze nie mie ści sięw de fi ni cji ka ta stro fy w ru chu lą do -wym i jest pre ce den so we ze wzglę- du na to, iż pier wszej po mo cy po- szko do wa nym udzie la li po li cjan ciOPP w Byd gosz czy.Po li cjan ci OPP w Byd gosz czy za bez- pie cza li prze jazd ki bi ców klu bu Le- chia Gdańsk przez te ren wo je -wódz twa ku jaw sko-po mor skie go(pa trol za bez pie cza ją cy). Ki bi ce wra- ca li z me czu, któ ry ro ze gra ny zo stałsię w Gli wi cach w dniu 18 mar ca br.o godz. 18.30. Prze jazd od by wał siętrze ma au to bu sa mi w asy ście po ja -zdów służ bo wych.O go dzi nie 03.55 fun kcjo na riu szez ra dio wo zu ja dą ce go za au to bu -sem nr 2 za u wa ża ją, iż je go kie row- ca na pro stym od cin ku dro gi zjeż- dża na prze ci wleg ły pas ru chu,a na stęp nie do przy droż ne go ro wu,ude rza jąc le wym bo kiem po ja zduw ogro dze nie be to no we. Mer ce dessprin ter ja dą cy za au to bu sem, któ- ry uległ wy pad ko wi, usta wia sięrów no le gle do nie go, zaś sprin terz koń ca ko lum ny wy jeż dża na ośjezd ni, blo ku jąc ją i w ten spo sób za- bez pie cza jąc miej sce zda rze niaz ty łu ko lum ny (znaj du je się ok 70 mod miej sca ka ta stro fy).Po li cjan ci z tru dem prze do sta ją sięprzez znisz czo ne ka wał ki ogro dze nia,blo ku ją ce ich od czo ła au to ka ru,do cie ra ją do przed niej czę ści po ja -zdu, gdzie przez stłu czo ną przed niąszy bę usi łu je wyjść część po szko -do wa nych pa sa że rów. Fun kcjo na -riu sze blo ku ją to wyj ście, wi dząc, iżtra to wa ny jest, unie ru cho mio nyprzez zde for mo wa ne czę ści au to -bu su, ran ny kie row ca. Je den z po li -cjan tów na ka zu je pa sa że rom znaj du- ją cym się we wnątrz au to bu su otwo- rzyć wła zy ewa ku a cyj ne znaj du ją cesię w da chu po ja zdu, na stęp nie, wi-

dząc krwa wią cą ra nę na gło wie kie- row cy, opa tru je ją. Po tem wspól niez dru gim fun kcjo na riu szem wy cią -ga ją nie przy tom ne go ran ne go kie- row cę. Od zy sku je on przy tom ność.Do miej sca ka ta stro fy pod cho dzą ki- bi ce z au to bu su nr 3. Za cho wu ją sięagre syw nie w sto sun ku do po li -cjan tów, w związ ku z czym znacz- na część fun kcjo na riu szy za an ga -żo wa na jest w uspo ka ja nie i kon -tro lo wa nie sy tu a cji. Po li cjan ci wy szu- ku ją ran nych pa sa że rów, aby za ta -mo wać ma syw ne krwo to ki. Wię k-szość ran nych ki bi ców nie sto su je siędo po le ceń po li cjan tów. Je den z fu-n kcjo na riu szy zbie ra od po li cjan tówwszyst kie opa trun ki in dy wi du al neoraz z ap te czek sa mo cho do wychi or ga ni zu je do raź ny punkt opa trun- ko wy przy mer ce de sie sprin te rze nr2, obok prze wró co ne go au to ka ru.Nie ste ty opa trun ki są ma łe, nie po- sia da ją ele men tu uci sko we go, przezco nie spraw dza ją się przy ta mo -wa niu ma syw nych krwo to ków. Opa- trzo nych ki bi ców fun kcjo na riu szeewa ku u ją do wnę trza sprin te ra,gdyż tem pe ra tu ra na ze wnątrz jestujem na, u ran nych po ja wia ją sięob ja wy hi po ter mii. O godz. 04.10 na miej sce ka ta stro fyprzy jeż dża pierw szy Zes pół Ra tow -nic twa Me dycz ne go, któ re go ra- tow nik me dycz ny prze jmu je do- wo dze nie nad ak cją i roz po czy na tria- ge ran nych, któ rych se gre gu je do wy- zna czo nych stref. Ki bi ce na wi dok ra- tow ni ków me dycz nych ubra nychw po ma rań czo we stro je za czy na jąpod po rząd ko wy wać się ich po le ce -niom. Znacz na część ran nych z wi- docz ny mi ob ra że nia mi gło wy, ra na -mi cię ty mi i am pu ta cja mi ura zo wy -mi krą ży wo kół roz bi te go au to ka ru.O godz. 04.15 na miej sce ka ta stro fypod jeż dża ją wo zy bo jo we PSP.W tym cza sie po li cjan ci za koń czy liewa ku a cję wszyst kich mo gą cych siępo ru szać ran nych z wnę trza roz bi -te go au to ka ru. W środ ku po zo sta jepię ciu unie ru cho mio nych, przy gnie- cio nych po szko do wa nych: trzy oso- by na koń cu po ja zdu – jed na z nich

nie wy ka zu je już fun kcji ży cio wych,wi docz ne jest prze po ło wie nie cia ła,wy trze wie nie oraz nie fi zjo lo gicz neuło że nie, dru gi po szko do wa ny maam pu ta cję ura zo wą obu koń czyngór nych, trze ci ma ob ra że nia gło wy,tra ci przy tom ność, a w póź niej szymcza sie ak cji ra tun ko wej zo sta je skla- sy fi ko wa ny pod czas tria ge ja ko ko- lor czar ny – zwło ki. Dwie oso byuwię zio ne w po ło wie au to bu su toko bie ta i męż czyz na. Ko bie ta ma wy- trze wie nie – przer wa nie ciąg ło ści po- włok brzusz nych i wy do sta nie się je- lit na ze wnątrz, męż czyz na wi docz -ną de for ma cję koń czy ny gór nej.Stra ża cy za po mo cą pne u ma tycz -nych po du szek uno szą au to kar,umoż li wia jąc ewa ku a cję ran nych.W re a li za cji te go za da nia po ma ga jąstra ża kom fun kcjo na riu sze po li cji.O godz. 04.30 na miej sce zo sta jepod sta wio ny au to kar, do któ re go sąkie ro wa ni ran ni, któ rzy otrzy ma lipod czas se gre ga cji ko lor zie lo ny (le- cze nie z opóź nie niem). W mię dzy -cza sie na miej sce zda rze nia do cie rakil ku na stu ki bi ców z au to ka ru nr 1,któ rzy za bie ra ją swo ich lżej ran nychko le gów z au to ka ru z „ zie lo ny mi”i cho wa ją ich w au to ka rach nr 1 i 3 my- śląc, że te oso by zo sta ły za trzy ma -ne przez po li cjan tów. Fun kcjo na -riu sze nie zwłocz nie re a gu ją. Dzię kine go cja cjom i wy jaś nie niu ki bi comewen tu al nych kon sek wen cji zwią za- nych z nie pod da niem się ob ser wa -cji i dia gno zo wa niu w szpi ta lu, częśćukry tych lżej po szko do wa nych wra- ca do au to ka ru. Ca ły czas zes po ły ra- tow nic twa me dycz ne go trans por -tu ją ran nych – ko lor czer wo ny (na- tych mia sto we le cze nie i trans port).Pod czas trwa nia ak cji ra tow ni czej po- ja wia ją się prob le my z utrzy my wa -niem kom for tu ter micz ne go u ran -nych, bra ku je fo li ter micz nych do ichokry wa nia, uży wa ne są na wet za słon- ki z roz bi te go au to ka ru.Oko ło godz. 05.00 koń czy się ewa- ku a cja ran nych. Po li cjan ci OPP w By-d gosz czy za bez pie cza ją miej sce zda- rze nia do godz. 06.00, a na stęp niekon ty nu u ją pa trol za bez pie cza ją cy

z ki bi ca mi z au to ka rów nr 1 i 3. W wy ni ku ka ta stro fy śmierć po nio -sły 2 oso by, 12 osób zo sta ło cięż koran nych, 16 – lżej ran nych, a 31 wy ma- ga ło ob ser wa cji w szpi ta lach. U po- szko do wa nych w ka ta stro fie wy- stą pi ły ob ra że nia m.in.: gło wy, klat kipier sio wej, krę go słu pa, zła ma niamied ni cy, zła ma nia rę ki, ra ny szar pa- ne, zwich nię cia bar ków, am pu ta cjeura zo we i wy trze wie nia. Pod su mo wa nie: Fun kcjo na riu szePo li cji obec ni na miej scu zda rze nia ja -ko pier wsi udzie li li pier wszej po- mo cy zgod nie z obo wią zu ją cy mistan dar da mi ra tow nic twa me dycz -ne go w zda rze niach ma so wych.Wstęp nie za bez pie czy li miej sce zda- rze nia blo ku jąc ruch po ja zdów sa mo- cho da mi służ bo wy mi, aby nie do pro- wa dzić do zwię ksze nia ka ta stro fy.Na stęp nie ewa ku o wa li pa cjen tówmo gą cych cho dzić do wy zna czo nejstre fy, gdzie za o pa try wa li ob ra że niaoraz za dba li o kom fort ter micz ny ki- bi ców. W ten spo sób w roz bi tym au- to ka rze zo sta li ty ko przy gnie ce ninaj cię żej ran ni, któ ry mi po li cjan ciza ję li się po unie sie niu au to ka ru.Fun kcjo na riu sze w pier wszej ko lej -no ści pod cho dzi li do po szko do wa -nych z krwo to ka mi, co jest pra wi -dło wym dzia ła niem w cza sie ka ta -stro fy czy zda rze nia ma so we go.Pa mię taj my, że u po szko do wa -nych z wi docz ny mi krwo to ka miw pier wszej ko lej no ści zaj mu je mysię ich za ta mo wa niem, a póź niejoce nia my droż ność dróg od de -cho wych i od dech po szko do wa -ne go, a to dla te go, że or ga nizmczło wie ka bez od de chu mo żefun kcjo no wać bez wię kszych kon- sek wen cji przez 30-60 se kund,nato miast 30-60 se kund gwał- tow ne go krwo to ku mo że do pro -wa dzić do wstrzą su hi po wo le -micz ne go, a w kon sek wen cji dona głe go za trzy ma nia krą że nia.

R pod insp. To masz Kra jew skira tow nik me dycz ny

R mgr Krzysz tof Wiś niew skiratownik medyczny


�ra p o r t

18

zanie! Kibole (czytaj bandyci) przeniosą się na ulice, będą (podnarodowymi barwami) szaleć, katować przypadkowychprzechodniów, podpalać samochody, demolować wszyst-ko. Przedsmak tego mieliśmy 11 listopada na ulicach Warszawy,na których rozbestwieni zbóje masakrowali stolicę, nie prze-puszczając nawet drzewkom.Właściciele drużyn, w których „grają” (ha, ha - grają, dobresobie) zagraniczni najemnicy, mają to wszystko w... no, po-wiedzmy w nosie. Interesuje misiów tylko kasa. Przypadkowazbieranina wyżelowanych półamatorów przegrywa z naj-bardziej egzotycznymi rywalami, a tzw. drużyna narodowastoczyła się w klasyfikacji FIFA na zaszczytną 76. pozycję zaAlbanią i paroma innymi potęgami. Całe to szambo zwali-ło się na głowy (dosłownie) normalnych ludzi, policji i wy-straszonych gierojów z firm ochroniarskich.Przed laty postrachem całej nieomal Europy byli brytyjscychuligani, ale wspólnym wysiłkiem państwa i klubów sku-tecznie zostali spacyfikowani. Właściciele klubów wyłoży-li potężne pieniądze, gdyż zrozumieli, że w ich interesie jest,aby na stadiony przychodzili zwykli, spokojni ludzie. Zaka-zy stadionowe, potężne grzywny i srogie wyroki zrobiły swo-je. Stadiony są bezpieczne i tylko czasami, ku uciesze dam,na murawę wtargnie jakiś zwariowany golas.A u nas…? I śmieszno, i straszno, jak mówią sąsiedzi ze Wschodu

Stanisław Szelc

F E L I E T O N

SZELCA

KIE

M S

ATY

RYKA

RYSU

NEK

: ŁU

KASZ

CIA

CIU

CH

Nie chodziłem, nie chodzę i nigdy nie pójdę na mecz w ko-paną piłkę, nawet wówczas gdyby po boisku biegali Messi,Ronaldo, van Persie i Ibrahimowić, a w polu karnym pajaco-wał niejaki Boruc, z nieznanych powodów nazywany bram-karzem. Nie pójdę, gdyż chociaż trochę się „nażyłem”, to mamochotę jeszcze trochę pożyć. Nie pójdę, ponieważ kiedy wro-cławski Śląsk (heja,heja WuKaeS) spadł do III bodaj ligi, jegozaprzysięgli wielbiciele przenieśli się na mecze koszykówkii zamienili je w chlew. Nie pójdę albowiem „polszczyzna” kró-lująca na stadionach to plugawy szwargot i w niczym nie przy-pomina języka znanego z wykładów mojego kolegi ze stu-diów, znakomitego Profesora Jana Miodka.To, co się dzieje z naszą piłką nożną, to groteskowa, ale i tra-giczna kwadratura koła. Kosztem miliardów złotych „nabu-dowaliśmy” stadionów, które zostały zawłaszczone przez hor-dy troglodytów. Chociaż chyba tym porównaniem obrażamtroglodytów, gdyż tzw. kibice to bezwzględni bandyci, któ-rych cztery sprawne szare komórki zżarte są przez bezmyślnyfanatyzm, gorzałę i narkotyki.Co z tym fantem zrobić? Zamknąć stadiony? Żadne rozwią-

� ra p o r t


Wydawca: Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Bydgoszczy

Adres redakcji: KWP w Bydgoszczy, Wydział Komunikacji Społecznej, ul. Powstańców Wielkopolskich 7,

85-090 Bydgoszcz, tel.: 52 588 13 90, e-mail: [email protected]

Redakcja:

Redaktor naczelny: Maciej Wołczek, e-mail: [email protected]

Zespół redakcyjny:

Monika Chlebicz, e-mail: [email protected]

Dariusz Dopke, e-mail: [email protected]

Marketing i reklama: Joanna Napiórkowska, e-mail: [email protected]

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania, adiustacji, zmiany tytułów i opra-

cowania redakcyjnego tekstów przyjętych do druku. Redakcja zastrzega sobie prawo do nieodpłatnego publikowania listów i nie-

odpłatnego wykorzystania publikowanych materiałów na stronie internetowej www.kujawsko-pomorska.policja.gov.pl. Za treść za-

mieszczonych reklam, ogłoszeń, listów i materiałów sponsorowanych redakcja nie odpowiada. Przedruki z kwartalnika tylko za

zgodą redaktora naczelnego.

Korekta: Elżbieta Okrucińska. Projekt, łamanie i skład: Adam Nawrocki

Nakład: 1500 egz.

Pismo rozprowadzane jest bezpłatnie w policyjnej dystrybucji wewnętrznej. Numer zamknięto: 10.12.2013 r.

Zdjęcie na okładce: Jacek Szczukowski

r a p o r tk w a r t a l n i k K o m e n d y W o j e w ó d z k i e j P o l i c j i w B y d g o s z c z y

krĘcĘ filmy, nie zadymy - policja kujawsko-pomorska...oby wel skich. ta r tne rap mi a pro-jek tu...

Documents