kos - giro · shfrytëzuar këto sisteme të shtypjes: shtypësit laserikë janë zgjedhja më e...

BQK, Rruga e Garibaldit nr. 33, Prishtinë, Kosovë Tel: +381 38 222 055 Fax: +381 38 243 763 Web: www.bqk-kos.org

1

Kos - GIRO Dokument Standard


2

.

Dokumenti Kos-GIRO, v.1.3


3

Përmbajtja

1. Hyrje Faqe 4 2. Formulari Faqe 4

2.1 Formati Faqe 4

2.2 Pjesa për Dorëzim Faqe 6 2.3 Kuponi Faqe 7

2.4 Ana e Prapme e Kuponit Faqe 8 2.5 Kombinimet e Formave Standarde Faqe 9

3. Specifikat për Shtypje të GIRO-s Faqe 10

3.1 OCR-B dhe Barkodi për Procesim Automatik Faqe 10 3.2 OCR-B Faqe 10

3.3 Trashësia e Vijave Faqe 10

3.4 Hapësira në mes të karaktereve Faqe 10 3.5 Pozita e Rreshtit të Kodit Faqe 10

3.6 Udhëzime për sigurimin kodit OCR-B të kualitetit të mirë Faqe 11 3.7 Skema e ngjyrave Faqe 12 3.8 Fonti i cili duhet të shtypet në faturën e zbrazët Faqe 13

4. OCR-B Faqe 13

4.1 Rreshti i Kodit OCR-B Faqe 13

4.2 Shifrat e Kontrollit Faqe 14

4.3 Numri i Referencës së Pagesës Faqe 15 4.4 Xhirollogaria dërguese Faqe 15 4.5 Shuma Faqe 15 4.6 Numri unik i identifikimit Faqe 15 4.7 Kodi i formës së pagesës Faqe 15

4.8 Ndërlidhjet ndërmjet kodit OCR, barkodit dhe faturës Faqe 15

5. Të dhënat e Barcode-it Faqe 17

5.1 Barkodi 128 dhe 128B Faqe 17

5.2 Përshkrimi i Barkodit të GIRO-s të Kosovës Faqe 18

5.3 Mostër e Barkodit të PTK-s Faqe 19

5.4 Mostër e Barkodit të KEK-ut Faqe 20

Shtojca 1 Dimensionet Faqe 22 Shtojca 2. Struktura e numrave standard të llogarive për realizimin e transaksioneve ndërbankare Shtojca 3. Përshkrimi i modulit të algoritmit Shtojca 4. Udhëzim plotësues në dokumentin standard Kos Giro (barkodi 128) Shtojca 5. Sqarim plotësues mbi aplikimin për licencë për shtypje të faturave Kos Giro Shtojca 6. Numër identifikimi i kompanisë në skemën Kos Giro


4

1. Hyrje

Ky tekst përmban standardet për projektin Kos-GIRO, tani e tutje i quajtur vetëm „GIRO‟.

GIRO është produkt i BQK-së dhe bankave komerciale.

Qëllimi i këtij dokumenti është që të shfrytëzohet si referencë për shtypësit e faturave të

paplotësuara dhe institucionet financiare duke i paraqitur standardet e dokumentit në

shfrytëzim.

2. Formulari

E drejta e autorit për projektin Kos-GIRO mbahet nga BQK-ja.

2.1 Formati

GIRO është dokument i standardizuar i përbërë nga dy pjesë: për pagesë dhe kuponi që i kthehet konsumatorit.

Pjesa që dorëzohet gjendet vetëm në një format.

Kuponi është pjesa e ngushtë e bashkangjitur në anën e majtë të pjesës që

dorëzohet.

Barcode-i gjendet në pjesën e sipërme djathtas të pjesës që dorëzohet.

Teksti „OCR“ gjendet në fund të pjesës që dorëzohet. Kjo pjesë është për

procesim automatik të informatës se pagesës.

GIRO është projektuar të përdoret nga faturuesit, paguesit dhe institucionet

financiare. Vëmendje e veçantë i është kushtuar procesimit automatik të shkallës

së lartë, veçanërisht nga institucionet financiare. Procesimi automatik i shkallës së

lartë i vendos të dhënat e caktuara në formular, sidomos në pjesën që dorëzohet. Kjo pjesë është në dispozicion vetëm në një format të standardizuar.


5

1 – fatura e thjeshtë 2 – fatura GIRO 3 – vendi për shifrat OCR 4 - kuponi


6

2.2 Pjesa për Dorëzim

A Fusha për shumën; e përshtatshme për të shkruar me dorë ose shtyp.

B Fusha për xhirollogarinë e bankës paguese; e përshtatshme për të

shkruar me dorë ose shtyp.

C Fusha për emrin e paguesit, adresën dhe vendbanimin apo biznesin; e

përshtatshme për të shkruar me makinë (4 rreshta). Dimenzionet dhe

pozita janë dizajnuar për dërgesë me zarfë të hapur postare.

D Fusha për emrin e faturuesit, adresën, vendin e biznesit dhe numrin

identifikues të faturuesit. Kjo fushë mund të shfrytëzohet nga faturuesi për

detaje standarde dhe/ose të ndryshueshme të pagesës (teksti dhe/ose katrorët).

E Fusha për nënshkrimin e paguesit. F Barkodi

G Xhirollogaria e shërbimit publik. H Numri i referencës së konsumatorit dhe data

I Shiriti për të shkruar të dhënat e pagesës në formatin OCR-B, - kodi i

gjeneruar permes karaktereve OCR-B, i grupuar në fusha, për procesim

automatik të informatës së pagesës nga institucionet financiare.


7

2.3 Kuponi

Në kupon faturuesi shkruan një përmbledhje të të dhënave nga fatura kryesore. Kur të bëhet deponimi, konsumatori do të ketë qasje në informatat e nevojshme për të lidhur me pagesën.

A Shuma e transferuar apo e deponuar

B Numri i identifikimit të faturuesit dhe vendi.

C Numri i referencës së pagesës.

Faturës GIRO që do të shfrytëzohet në Kosovë i është shtuar kjo pjesë e ngushtë në

anën e majtë të pjesës që dorëzohet.

Kuponi ndahet nga fatura e gjerësisë A4; pjesa që dorëzohet + kuponi = 210 mm.

Kuponi në anën e majtë të pjesës që dorëzohet është standard për institucionet financiare.

Kuponi


8

2.4 Ana e Prapme e Formularit

Pjesa e prapme e GIRO-s po ashtu është e standardizuar.

A Udhëzimet për shfrytëzim janë shkruar në anën e prapme të kuponit. Fonti “Arial” 5.5

B Fusha për shfrytëzim nga faturuesi gjendet në pjesën e prapme të pjesës që dorëzohet. Faturuesi mund të

shfrytëzojë këtë fushë për të shtuar informata rreth pagesës. Për shembull: fusha jashtë rreshtave duhet të mbetet tërësisht e zbrazët.

Fonti “Arial” 7

Udhëzime për përdorim: Me këtë

formular ju mund të paguani shumën

përmes transferit ose në para të gatshme.

Transferi: Gjithmonë e nënshkruani

dhe nëse është e nevojshme shënoni

xhirollogarinë tuaj, shumën, emrin

dhe adresën tuaj. Dorëzojeni këtë formular në bankën tuaj pa pjesën e shkëputur.

Para të gatshme: Ju mund të

paguani në para të gatshme në çdo

bankë. Kuponin e bashkangjitur në faturë mos e shkëputni; ai do t‟ju jepet si dëshmi për pagesë. Upustvo za korišcenje: Ovim

obrascem vi možete platiti iznos pomocu transfera ili u gotovom. Transfer: Uvek potpišite i ako je neophodno napišite broj racuna vaše banke, iznos, ime i vašu adresu. Kompletan obrazac prilozite u vasoj banci (bez iseckanog dela). Keš: Vi možete platiti u gotovom u

svakoj banci. Nemojte ukloniti obrazac; vi cete dobiti iseckan deo nazad kao podvrdu da ste platili. Instructions for use: With this form you can pay the amount by transfer or in cash. Transfer: Always put your signature and if necessary your bank A/C number, the amount, your name and address. Submit the form without the stub to your bank. Cash: You can pay at any bank in

cash. Leave the stub attached to the form; you will get the stub back as proof of payment.

Ju lutemi mos shkruani në hapësirën më poshtë. Molimo vas nemojte pisati u niže navedenom prostoru. Please do not write in the space below.

A

B


9

2.5 Kombinimet e Formave Standarde

Kombinimet e formave standarde, siç përdoren në Kosovë, janë GIRO-t e bashkangjitura

në faturën standarde që gjenerohet nga institucionet financiare. Të dhënat mbi emrin dhe

adresën, detajet standarde të faturës dhe logo mund të shtypen si faturë e paplotësuar

sipas udhëzimeve të faturuesit.


10

3. Specifikat për Shtypje të GIRO-s

3.1 OCR-B dhe Barkodi për Procesim Automatik

GIRO e Kosovës përfshin 2 teknologji për lexim të automatizuar optik të detajeve të

pagesës:

Barkodi 128B (në faturë)

OCR-B (në shiritin e poshtëm)

Për procesim optimal të të dhënave me Lexim Optik të Karaktereve (teknologjia OCR-B),

një numër i madh i të dhënave kërkohen nga karakteret OCR-B dhe barkodi. Shumica e

të dhënave të shënuara në tekst të OCR-B dhe barkod janë të njejta.

3.2 OCR-B

Institucionet financiare kanë zgjedhur karakteret OCR-B me madhësi të fontit 1 për

procesim të GIRO-s.

Karakteret >, < dhe + janë karaktere të ndarjes së fushave dhe mund të shënohen

vetëm në fushat e caktuara.

3.3 Trashësia e vijave

Trashësia e vijave të karaktereve të shtypura është 0.35 mm, me një tolerancë

maksimale prej 0.08 mm. Trashësia minimale e vijave është 0.27 mm dhe trashësia

maksimale është 0.43 mm.

3.4 Hapësira në mes të karaktereve

Karakteret në shiritin lexues janë të grupuar në fusha. Karakteret kanë një hapësirë të

caktuar prej 0.1 inç = 2.54 mm. Kjo është distanca në mes të dy vijave qëndrore.

3.5 Pozita e Rreshtit “OCR”

Pozita e rreshtit të kodit llogaritet me saktësi dhe ka një tolerancë shumë të vogël.

Distanca nga fundi i faturës deri në fund të rreshtit të kodit është 8.5 mm. Distanca nga

vija e kaltër ndarëse në mes të faturës dhe shiritit lexues në fundin e rreshtit të kodit

është 9 mm. Secila anë e dokumentit duhet të jetë e zbrazët 0.3 inç-a prej vijës së kodit

deri te skaji i faturës. Fushat duhen të pozicionohen në rreshtin e kodit me një tolerancë

maksimale horizontale dhe vertikale prej ± 1 mm (shiko figurën më poshtë).


11

3.6 Udhëzime për sigurimin kodit OCR-B të kualitetit të mirë Në faturën GIRO rreshti i OCR kodit mund të shtypet duke i shfrytëzuar duke i shfrytëzuar këto sisteme të shtypjes: shtypësit laserikë janë zgjedhja më e mirë, ndërsa ata “matrix”, përmes shtypësit me shirit me ngjyrë apo shtypësit me gjilpërë, nuk rekomandohen. Nëse përdoret shtypësi “matrix “, atëherë duhet të shfrytëzohet shtypësi me së paku 24 gjilpëra dhe kualiteti më i lartë i shtypit. Zgjedhja e shiritit dhe e ngjyrës poashtu është shumë e rëndësishme. - Shtypësit “Inkjet” nuk janë të lejuar.


12

3.7 Skema e Ngjyrave

Specifikat e ngjyrës për faturat e zbrazëta Kos-GIRO: RGB: CMYK:

1. E kaltër e mbyllët: RGB –0, 0, 128

Hex- 0x800000 CMYK: 100, 100, 0, 0

2.1. E kuqe (V.1.3):

RGB - 195, 0, 0 Hex -0x0000C3

CMYK: 0, 100, 100, 30

E kaltërt e lehtë (V.1.4): CMYK: 60, 40, 0, 0

3. E bardhë (Letër):

RGB – 255, 255, 255 Hex - 0xFFFFFF

CMYK: 0, 0, 0, 0

4. E zezë: RGB –0, 0, 0 Hex- 0x000000

CMYK: 0, 0, 0, 100

5. E verdhë (V.1.3):

RGB – 244,225,167 Hex – 0xA7E1F4

CMYK: 5, 10, 40, 0

5.1. E gjelbërt (V.1.4): RGB –225, 244, 167

CMYK: 11, 1, 42, 0

Fusha e rezervuar për shkruarjen e shumës, si në faturë ashtu edhe në kupon duhet ta ketë ngjyrën e bardhë për verzionin 1.3, ndërsa për verzionin 1.4 duhet ta ketë ngjyrën e faturës (sfondit).


13

3.8 Fonti i cili duhet të shtypet në faturën e zbrazët

Fonti i cili duhet të shfrytëzohet për shtyp në faturën e zbrazët duhet të jetë i llojit “Arial” madhësia 7.5, përveç në rastet ku është specifikuar ndryshe; psh. 7.5 bold, etj.

4. OCR-B

4.1 Rreshti i Kodit OCR-B

Rreshti i kodit është i ndarë në një numër fushash. Secila fushë përmban një informatë. Secila fushë paraprihet me një karakter ndarës, duke krijuar kështu ndarje ndërmjet fushave të ndryshme. Pasiqë rreshti i kodit mund të shtypet në disa kategori, hapësirat prej 1/10 e inçit ndërmjet fushave janë të nevojshme për të kompenzuar ndonjë gabim të vogël. Drejtimi i leximit të lexuesit të karaktereve shfrytëzohet për të përcaktuar radhitjen e fushave. Drejtimi i leximit është nga e djathta në të majtë.

Nëse bëhet leximi nga e djatha në të majtë, mund të dallohen këto fusha:

025000262501104Q+ 0000000000000098< 00753487+ 000017+ 15>


14

Fusha Numri i Pozita Përmbajtja

pozitave

e para e fundit

Karakteri për ndarje të fushave

1 4 4 >

Kodi i formës 2 5 6 Referimi për provizion + përshkrimi


1 8 8 +

Numri unik i identifikimit

6 9 14 Numri unik i identifikimit i zgjedhur nga

BQK-ja për shërbimin publik (5 shifra + 1 shifër e kontrollit (9),modui 10)

I ndryshueshëm 4 16 19 E rezervuar për banka


1 21 21 +

Shuma 8 22 29 22 = (7 shifra + 1 shifrër kontrolli(22),

moduli 10)

23 - 24 = numri i centëve

25 - 29 = numri i centëve


1 31 31 <

Forma e xhirollogarisë

16 32 47 Xhirollogaria dhënëse (14 shifra + 2

shifra kontrolli, moduli 97-10 për Iban)


1 49 49 +

Referenca e pagesës

16 50 65 Numri unik i referencës i zgjedhur nga shërbimi publik (15+1 shifrër kontrolli,

moduli 36)

Katrori për pozicionim

1 70 70 Për pozicionimin e rreshtit të kodit

4.2 Shifrat e Kontrollit

Për të qenë në gjendje që t‟i vërejmë gabimet eventuale gjatë leximit ose shtypjes së të dhënave në barkod dhe OCR-B, shfrytëzohen shifrat e kontrollit të cilat shtohen në fushat e ndryshme. Shifra e kontrollit llogaritet për tëre fushën.

e përbërë prej 2 shifrave është përfshirë si standard në xhirollogaritë në bankat e

Kosovës(2 shifrat e fundit të xhirollogarisë 16 shifrore janë llogaritur sipas standardit

ndërkombëtar ISO 7064, MOD 97-10). Shih shtojcën 1 për shembull

Shifra e kontrollit për numrin e referencës së pagesës duhet të llogaritet duke përdorur

algoritmin e modulit 36. Shih Shtojcën 2 për shembull

për shumën dhe numrin e identifikimit të shërbimit publik duhet të

llogaritet duke përdorur algoritmin e modulit 10. Shih Shtojcën 3 për shembull


15

4.3 Numri i Referencës së Pagesës

Kjo fushë është për ta paraqitur numrin e referencës së pagesës. Institucionet financiare

i këshillojnë qartë faturuesit që të caktojë një numër të referencës për pagesë që është

unik për të gjitha faturat GIRO.

Ekziston një numër i caktuar i shifrave alfanumerike për të paraqitur referencën e

pagesës (përjashtuar shifrat e kontrollit).

4.4 Xhirollogaria dërguese

Xhirollogaria e paguesit mund të shtypet në fushën “Prej llogarisë”. Nëse faturuesi (apo

qendra e shërbimit e udhëzuar nga faturuesi) shtyp GIRO-n, ata duhet t‟a bëjnë këtë

duke shfrytëzuar bazën e të dhënave me informata të sakta të emrit, adresës dhe vendit

dhe, nëse dihet, xhirollogaria e klientit (përndryshe të mbetet e zbrazët). 4.5 Shuma

Kur shuma shënohet nga faturuesi, shifra e kontrollit duhet të llogaritet dhe vendoset në

skajin e djathtë të fushës (+filluar me zerot).

4.6 Numri unik i identifikimit

Kur faturuesi ta plotësojë formën për aplikim të BQK-s për të shtypur GIRO, BQK-ja zgjedh një numër unik të identifikimit. Përmes numrit të identifikimit bëhet ndërlidhja e xhirollogarisë, emrit dhe informative tjera të faturuesit gjatë procesimit automatik të pagesave GIRO.

Faturuesi mund t‟i merr disa numra identifikues, p.sh. për çdo shërbim ose kompani nga një; kjo i mundëson faturuesit që të pranojë të holla në xhirollogari të ndryshme dhe /ose të marrë emër të ndryshëm (p.sh. sipas shërbimit) i cili shtypet në gjendjen e xhirollogarisë së konsumatorit.

4.7 Kodi i formës së pagesës

Për formularët GIRO janë përdorur kodet 13, 14 dhe 15.

13 - Provizioni paguhet nga konsumatori

14 - Për pagesat testuese të cilat procesohen pa provizion

15 - Provizioni paguhet nga faturuesi

4.8 Ndërlidhjet ndërmjet kodit OCR, barkodit dhe faturës Të dhënat regjistrohen në kodin OCR dhe në barkod gjatë gjenerimit të faturave për të mundësuar procesimin automatik të GIRO-s. Kjo bëhet nga faturuesi ose ndonjë qendër

shërbyese. Me qëllim që institucionet financiare të jenë në gjendje të procesojnë faturat


16

në mënyrë korrekte, karakteristikat dhe të dhënat e më poshtme duhet patjetër të paraqiten në faturë.

Xhirollogaria pranuese

Xhirollogaria pranuese duhet të shënohet në pjesën që dorëzohet.

Numri i referencës së pagesës

Numri i referencës së pagesës i përfshirë në barkod dhe OCR (përfshirë shifrat e

kontrollit) duhet të jetë identik me atë të paraqitur në faturë. Kjo është e domosdoshme

ashtu që të mundemi t‟i korrigjojmë gabimet eventuale që paraqiten gjatë leximit automatik.

Regullat e shkrmit në faturën që dorëzohet

Llojet e shkronjave „Pica“, „Elite“, „Courier“ dhe „OCR-B“ rekomandohen fuqimisht për

shtypjen e teksteve dhe numrave në faturë. Të gjitha shkronjat kanë të njejtën gjerësi në

të ashtuquajturat fonte jo-proporcionale.

Madhësitë e shkronjave që duhet të përdoren:

Në hapësirën për informim rreth pagesës madhësia minimale e fontit është 7.5.

Kjo është madhësia më e vogël e fontit që ende është e lexueshme në faqen e shtypur.

Numrat në fushat për shumën dhe numrin e referencës së pagesës duhet të

shtypen në madhësinë e fontit 12.

Për informatat rreth faturuesit rekomandohet madhësia minimale e fontit 7.5.


17

5. Të dhënat e Barkodit 5.1 Barkodi 128 dhe 128B Kodi 128

Kodi 128, quhet ashtu sepse mund të përfshijë 128 ASCII karaktere, dhe që është kodi

preferuar për shumë aplikacione të barkodit. Po ashtu konsiderohet si barkodi i

lexueshëm më së lehti me përmbajtje më të madhe. Kodi 128 ndahet në në 3 grupe të

karaktereve: A, B dhe C për të koduar të gjitha të dhënat alfanumerike në formën më të

shkurtër.

Kodi 128A Shkronjat e mëdha.

Kodi 128B Karakteret e mëdha dhe të vogla.

Kodi 128C Ky grup i karaktereve është optimal për numra.

Kodi 128B

Duke përdorur vetëm kodin 128, karakteret e veçanta si në vijim duhet të vlerësohen si karaktere valide:

! # $ % & ' ( ) * + , -

. / 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

: ; < = > ? @

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V Ë X Y Z [ \ ] ^

_ ` a b c d e f g h I j k l m n o p q r s t u v ë x y z { | } ~

Hapësira.


18

5.2 Përshkrimi i Barkodit të GIRO-s të Kosovës

1412345X1234567X123456789012345X12345678901234XX

Stili: 128B

Lartësia e barkodit: 1.4cm

1. Kodi i formës, 2 shifra (kush do ta paguaj provizionin).

2. Numri unik identifikues i shërbimit publik (5 shifra + 1 shifër e kontrollit).

3. Shuma (7 shifra + 1 shifër e kontrollit) – pas kryerjes së kontrollit ky numër do të

jetë 12345.67

4. Numri i referencës së pagesës (15 shifra+ 1 shifër e kontrollit).

5. Xhirollogaria bankare e klientit (16 shifra - përfshirë edhe 2 shifra të kontrollit).

1 2 3 4 5


19

5.3 Mostër e Barkodit të PTK-së

Transferi GIRO në ProCredit Bank

Xhirollogaria pranuese në ProCredit Bank - 1110014223000181 “Direct Debit”

Kodi i Formës: 15 (2 shifra)

ID e Shërbimit Publik: 000086 - Mod 10 (5 + 1 shifra = 6, Shifra e kontrollit fshihet te sportelisti) Shuma: 00000017 - Mod 10 (7 +1 shifra = 8, Shifra e kontrollit fshihet te sportelisti)

Nr. i Ref. së Pagesës: 250006047311104L - Mod 36 (15 +1 digits = 16) Xhirollogaria dërguese: 1300003002618889 - Mod 97-10 (14 + 2 digits = 16) Shifra e kontrollit të ID-së së shërbimit = 6 Shifra e kontrollit e shumës = 7 Shifra e kontrollit të Numrit të Referencës = L Shifra e kontrollit e xhirollogarisë dërguese = 89

1400001700000017250006047311104L1300003002618889 = 48 karaktere

Vërejtje: Karakteret e lexueshme janë paraqitur vetëm për qëllime të testimit, ato nuk do të shfaqen në faturën GIRO!


20

5.4 Mostër e Barkodit të KEK-ut

Transferi GIRO në Raiffeisen

Xhirollogaria pranuese në Raiffeisen - 1501001000877554 “Direct Debit”

Kodi i Formës: 15 (2 shifra)

ID e Shërbimit Publik: 000116 - Mod 10 (5 + 1 shifra = 6, Shifra e kontrollit fshihet te sportelisti) Shuma: 00000017 - Mod 10 (7 +1 shifra = 8, Shifra e kontrollit fshihet te sportelisti)

Nr. i Ref. së Pagesës: 000000000008877Z - Mod 36 (15 +1 digits = 16) Xhirollogaria dërguese: 1110970023310152 - Mod 97-10 (14 + 2 digits = 16) Shifra e kontrollit të ID-së së shërbimit = 6 Shifra e kontrollit e shumës = 7 Shifra e kontrollit të Numrit të Referencës = Z Shifra e kontrollit e xhirollogarisë dërguese = 52

1400002400000017000000000008877Z1110970023310152 = 48 Characters

Vërejtje: Karakteret e lexueshme janë paraqitur vetëm për qëllime të testimit, ato nuk do të shfaqen në faturën GIRO!


21


22

Shtojca 1 Boshti vertikal (në milimetra)

39

16.5

4

35.5

11

10

5

9

66.5

46.5

8.5

26.5

9

21.5 17.5

4

6.5

4

46.5

11

12

43.5

49

14.5

7

17.5

15

4.5

14

9.5

20

19.5

39

49

7

46

102

14.5


23

Boshti horizontal (në milimetra)

7

78 125 7

2.5 33 174

38 7

14 114

2.5 22 3 8 6 114 7 47

39.5

57

94 43 2.5

3

82.5 55.5 72

32.5 175

37.5 172.5

210

X 3.0

7.62

169


24

Pozicionimi i përafërt i karaktereve dhe i barkodit (në milimetra)

R 132 x D 14

R 168 x D 34.5 Payer A/C

L 3 x U 18 Utility ID & Address

10 17

210 37

R 168 x D 19 Euros

R 168 x D 34.5 Euro Cents

L 70 x U 55.5 Payer Address

L 70 x U 49.5

L 70 x U 43.5

R 182 x D 34.5 Euro Cents

R 67 x U 25 Bill Period

27

R 127.5 x U 28.5 Receiving

A/C

10

L 3 x D 34.5 Euros

32 32

L 39 x U 25 Utility ID & Address

L 3 x D 21.5 Ref. No.

L 3 x D 16.5 Ref. No.

102


25

Shtojca 2. Struktura e numrave standard të llogarive për realizimin e transaksioneve ndërbankare Me këto instruksione shpjegohet struktura e llogarive të bankave për kryerjen e transaksioneve (në tekstin e mëtutjeshëm: llogaria e transaksionit) Struktura e llogarisë së transaksionit përmban 16 (gjashtëmbëdhjetë) shifra të ndara në 4 (katër) grupe si në vijim:

XX YY ZZZZZZZZZZ KK

Grupi prej 2 (dy) numrave të parë paraqet numrin e bankës sipas katalogut të cilin për bankat e mban Autoriteti Bankar dhe i Pagesave të Kosovës Grupi i dytë prej 2 (dy) numrave përmban numrin e pjesës organizative të bankës në bazë të selisë i ndarë sipas zgjedhjes së lirë të bankës Grupi i tretë prej 10 (dhjetë) numrave përmban numrin e llogarisë së klientit i ndarë sipas zgjedhjes së lirë të bankës Grupi i katërt prej 2 (dy) numrave përmban numrat kontrollues të caktuar sipas Algoritmit të BPK-së Si Algoritëm për caktimin e shifrave kontrolluese shfrytëzohet procedura ISO 7064, MOD 97-10 si në vijim: Hapi 1: Në llogarinë e transaksionit pa shifra kontrolluese të shtohen dy zero; Hapi 2: Të pjesëtohet numri prej hapit 1 me numrin 97, ashtu që të fitohet numri i plotë dhe

pjesa decimale të neglizhohet;

Hapi 3: Numri i plotë i fituar në hapin 2 të shumëzohet me 97; Hapi 4: Prej numrit në hapin 1 të zbritet numri prej hapit 3 ashtu që të fitohet pjesa prej një numri dyshifror Hapi 5: Të mblidhet numri 97 me 1 dhe shumës së fituar ti zbritet pjesa prej hapit 4 ashtu që të fitohet numri plotë i cili paraqet shifrat kontrolluese (KK); Hapi 6: Në llogarinë e transaksionit pa shifra kontrolluese ti shtohet numri prej hapit 5 dhe në këtë mënyrë llogaria e transaksionit është e plotë; Hapi 7: Për nevoja të saktësisë së llogarisë së transaksionit prej hapit 6 të pjesëtohet me numrin 97 ashtu që të fitohet numër i plotë dhe pjesa decimale të neglizhohet; Hapi 8: Numri i plotë i fituar prej hapit 7 të shumëzohet me numrin 97;


26

Hapi 9: Prej numrit të fituar në hapin 6 të zbritet numri i fituar në hapin 8 dhe rezultati duhet të jetë 1; Shembull i caktimit të shifrave kontrolluese:

a) Rasti kur rezultati në hapin 4 është i ndryshëm nga 0: Llogaria e transaksionit me numër: 006 000 01234567 KK Hapi 1: (00) 6 000 01234567 00 Hapi 2: (00) 6 000 01234567 00/97 = 618557973780.41 Hapi 3: 618557973780 x 97 = 60000123456660 Hapi 4: (00) 6 000 0123456700- (00) 6 000 0123456660 = 40 Hapi 5: (97+1) – 40 = 58 Hapi 6: 006 000 01234567 58 Hapi 7: (00) 6 000 0123456758/97 = 618557973781.01 Hapi 8: 618557973781 x 97 = 60000123456757 Hapi 9: 60000123456758 – 60000123456757 = 1

b) Rasti kur rezultati në hapin 4 është zero: Llogaria e transaksionit me numër: 006 000 01234586 KK Hapi 1: (00) 6 000 01234586 00 Hapi 2: (00) 6 000 0123458600/97 = 618557973800 dhe mbetja = 0 Hapi 3: 618557973800 x 97 = 60000123458600 Hapi 4: 60000123458600 – 60000123458600 = 0 Hapi 5: (97+1) – 00 = 98 Hapi 6: 0060000123458698 Hapi 7: (00) 60000123458698/97 = 618557973801.01 Hapi 8: 618557973801 x 97 = 60000123458697 Hapi 9: 60000123458698 – 60000123458697 = 1 Para lëshimit të urdhërit për përpunimin e pagesës, bankat janë të obliguara që të sigurojnë në sistemin e saj informativ, lidhjen e numrit të llogarisë së transaksionit dhe numrin amzës së urdhërdhënësit, personave juridik dhe fizik.


27

Shtojca 3. Përshkrimi i modulit të algoritmit 36 Për kalkulimin e karakterit te 16 të numrit kontrollues, konverton çdo karakter alfanumerik të përdorur së pari në karakterin e 15 të vlerës prej 0-36 siç është paraqitur më poshtë: 0-0 1-1 ……. 9 - 9 A - 10 B - 11 …. Z - 35 Leximi prej të majtës në të djathtë, për çdo karakter të shumëzuar të 15 dhe vlera e konvertuar në (pozicionin-16). Karakteri i parë ka vlerën e shumëzuar me 16, e dyta me 15 …. dhe fundit (karakteri 15) shumëzohet me 2. Llogarit shumen e vlerës, Moduli 36 (llogarit dhe gjej mbetjen kur shuma është pjesëtuar me 36) Konverto këtë vlerë prapë në karakterin alfanumerik për kontroll të shifrës (16) Shembull: Supozojmë se burimi i shënimit është: A10354321098234 A-10 (10*16)+(1*15)+(0*14)+(3*13)+(5*12)+(4*11)+(3*10)+(2*9)+(1*8)+(0*7)+(9*6)+(8*5)+(2*4)+(3*3)+(4*2) 160+15+0+39+60+44+30+18+8+0+54+40+8+9+8=493 493:36=13(25) 25= P është shifra e kontrollit Përshkrimi i modulit të algoritmit 10 Algoritmi themelor

1. Fut vlerën e shifrave në pozicion plotësues (1,3,5...) 2. Shumëzoni këtë rezultat me 3 3. Fut vlerën e shifrave në pozicione të njëtrajtshme (2,4,6...) 4. Shumat e rezultatit të hapit të 2 dhe 3 5. Numri kontrollues është numri më i vogël në të cilën, kur të futet në rezultatin e hapit 4,

jep shumëzimin 10 Shembulli: Supozojmë se burimi i shënimit është: 08137919805


28

1. 0+1+7+8+5=22 2. 22*3=66 3. 8+3+9+9+0=29 4. 66+29=95 5. 95+??=100 ku ?? është 5 (kontrolli i shumës)


29

Shtojca 4. Udhëzim plotësues në dokumentin standard Kos Giro (barkodi 128) Qëllimi i këtij udhëzimi është që të plotësohet dokumenti standard i Kos-Giros me disa sqarime shtesë për arsye të përshtatjeve me teknologji të reja, në zhvillimet e gjithmbarshme të sektorin bankar dhe duke bërë të mundur leximin e faturave Kos Giro nga pajisjet e ndryshme. Për të lejuar sistemin e pagesave në Kosovë të inkorporojë këto teknologji të reja, është parë e arsyeshme që të lëshohet ky udhëzim shtesë për mundësitë e përshtatjet së fontit për kodimin e barkodit të faturave Kos-Giro. Në dokumentin standard të Kos-Giros, është udhëzimi që të përdoret kodi 128 dhe deri me tani nga kompanitë pjesëmarrëse në skemën Kos-Giro përdoren fontet 128B dhe 128 Auto (Code 128 character set 0). Studimet në terren kanë treguar se fonti 128 Auto është treguar më i suksesshëm për lexim e faturave nga ana e barkod reader-ëve. Arsyeja e suksesit të këtij fonti është që ky kod lejon përdorimin e të gjithë llojeve të karaktereve, përfshirë edhe karakteret speciale, dhe barkodi i gjeneruar me këtë font është më i shkurtër që përfundimisht e bënë më të lehtë leximin nga barkod reader-ët. Në vazhdim keni një shembull se si është koduar një faturë me të dy llojet e kodeve: Kodi 128 – fonti 128B

1500011600016117DPR09004362790420000000000000098 Kodi 128 – fonti 128 Auto (Code 128 character set 0)

1500011600016117DPR09004362790420000000000000098 Nga lart shihet se barkodi i gjeneruar me ane te kodit 128 Auto është me i shkurtër dhe është vërtetuar qe është me i lehtë për lexim nga gjitha llojet e barkod reader-eve. Prandaj, në pajtim edhe me interesat e kompanive pjesëmarrëse në skemën Kos Giro, sugjerohen që në faturat Kos-Giro, për gjenerimin e barkodit të përdoret kodi 128 me font 128 Auto (Code 128 character set 0).


30

Shtojca 5. Sqarim plotësues mbi aplikimin për licencë për shtypje të faturave Kos Giro

Ky udhëzim sqaron procesin e aplikimit dhe lejimit të shtypjes së faturave Kos Giro nga ana e shtypshkronjave, të cilat kanë bërë kërkesë paraprake në Drejtoratin e Sistemeve të Pagesave Ndërbankare (DSPN) pranë Bankës Qendrore të Republikës së Kosovës (BQK) Aplikimi Kompania e interesuar për shtypje të faturave Kos Giro duhet të plotësojë formularin për aplikim (aplikacioni për shtypshkronja - shtesa a ) i cili është pjesë e këtij udhëzimi. Ky formular i plotësuar së bashku me dokumetacionin përcjellës (shtesat a-c) në bazë të dokumentit standard dhe udhëzuesit për faturues të Kos Giro duhet të dorëzohet në shërbimin e administratës në BQK (arkivë) në adresë të Drejtoratit të Sistemit të Pagesave Ndërbankare (DSNP) dhe në formë elektronike në [email protected]. Procesimi DSPN në BQK pas pranimit të kërkesës /aplikimit në afat prej tre javësh do të shqyrtojë kërkesën duke analizuar faturën dhe përputhshmërinë e faturës me kërkesat e dokumentit standard “Kos Giro” (linku: Dokumenti Standard i Skemës Kos-Giro). Njoftimi Pas përfundimit të analizës dhe vlerësimit, DSPN do të njoftoj aplikuesin për aprovimin apo refuzimin e kërkesës. Me rastin e aprovimit, kompanisë do t‟i lëshohet leja dhe në rast të refuzimit do të njoftohet për arsyet e refuzimit dhe mangësitë e identifikuara. Kompanitë të cilat refuzohen, inkurajohen nga ana e BQK-së që të të përmirësojnë mangësitë e evidentuara në aplikimin paraprak deri në plotësim të kritereve të përcaktaura në Dokumentin Standard të Skemës Kos-Giro. Dokumentacioni i nevojshëm për aplikim:

a) Formulari - Aplikacioni për shtypshkronja b) Çertifikata e regjistrimittë biznesit c) Mostrat e faturës (në formë letër dhe elektronike)

Dokumenti Standard dhe dokumentet e tjera mbi Skemën Kos Giro mund ti gjeni në faqen zyrtare: http://www.bqk-kos.org/?cid=1,59,61

mailto:[email protected]

http://www.bqk-kos.org/repository/docs/SistemiIPagesave/Dokumenti-standard-mbi-Kos-Giro.pdf




http://www.bqk-kos.org/?cid=1,59,61


31

Aplikacioni për shtypshkronja - Shtesa A

PJESA I (INFORMATA TË PËRGJITHSHME): Data:

Emri i Kompanisë:

Adresa:

Telefoni:

Telefaksi:

PJESA II (PËR BASHKANGJITJE): Ju lutemi që t‟i bashkëngjitni këtij dokumenti formën e fundit të faturës të aprovuar, si dhe kontratën me kompaninë për të cilën do të shtypen faturat. PJESA III (APROVIMI NGA ZYRTARI): (a) Me këtë ne pajtohemi që t‟i shtypim faturat Kos-GIRO sipas standardit të paraqitur nga Dokumenti Standard për Kos-GIRO dhe menaxheri i projektit në BQK. (b) Ky autorizim do të mbetet në fuqi deri sa të ndërpritet përmes njoftimit me shkrim. Pozita:

Emri: Nënshkrimi:

Ju lutem kthejeni këtë formë të nënshkruar dhe të vulosur te:


32

Sqarime shtesë: 1. Ngjyra e faturës “Kos Giro” për Kompani të Shërbimeve Publike (KEK, PTK, KUR Prishtina), Kompani të Sigurimeve do të jetë e verdhë (versioni 1.3 i faturës) ndërsa për Dogana dhe Agjencionin Kosovar të Pronës do të jetë e gjelbër (versioni 1.4 i faturës). 2. Kodi i formularit i cili përfshihet në bar kod (dy shifrat e para) dhe OCR kodi do të jenë 13- ky kod do të jetë i njëjte për të gjitha kompanitë tek të cilat paguesi paguan provizionin, ndërsa ky kod të jetë 14- i njëjtë për të gjitha kompanitë tek të cilat faturuesi paguan provizionin. 3. Klienti do të paguaj provizionin në banka komerciale që në momentin e pagesës për Dogana, Agjencioni Kosovar i Pronës, Kompanitë e Sigurimeve, ndërsa për pagesat për Kompanitë e Shërbimeve Publike (KEK, PTK,KUR Prishtina) faturuesi do të paguaj provizionin.

4. Shuma e përcaktuar në faturë Kos Giro, për Kompanitë e Sigurimit, Dogana, Agjencioni Kosovar të Pronës nuk guxon të ndryshohet nga arkëtari/operatori pranë bankës, edhe nëse një gjë e tillë kërkohet apo i është e lejuar përmes sistemit. (është kërkesë e kompanive të sigurimeve dhe në pajtim me udhëzimet e BQK nga departamenti i mbikëqyrjes së KS). Ndërsa shuma e përcaktuar në faturat Kos Giro për KEK, PTK, KUR Prishtina mund të ndryshohet nga arkëtari/operatori i bankës me kërkesë të klientit.

5. Utility ID duhet të jetë e shoqëruar me shifrën kontrolluese sipas algoritmit “moduli 10”.

6. Të gjitha pagesat ndërbankare të paguara në sportelet e bankave komerciale (prej orës 8.00 deri në fund të ditës së biznesit, ora 16.00), përmes skemës Kos Giro, duhet të dërgohen sipas strukturës standarde të pagesave xhiro përmes BQK në bankën e destinuar që kompania ka zgjedhur llogarinë kolektuese, në mëngjesin e ditës në vijim.

7. Data e procesimit të pagesës në banka komerciale duhet të jetë e njëjtë me datën e ekzekutimit të pagesës (me dëshminë e pagesës) dhe e njëjta datë të pasqyrohet realisht në të dy sistemet (në sistemin e bankës “core” dhe në sistemin ndërbankar të pagesave (ICS).

8. Struktura e raportimit të transaksioneve të pagesave përmes fileve/dosjeve elektronike apo formë tjetër, për kompani të sigurimit nga banka pranuese, duhet të bëhet vetëm në pajtim me standardin e përcaktuar të Kos Giro-s, përfshi të gjitha të dhënat e nevojshme për identifikim.

9. Mënyra e komunikimit të bankës pranuese, pronare e llogarisë kolektuese për secilën kompani (forma e mediumit), do të vazhdon të bëhet në marrëveshje të palëve në proces: Kompani, BQK si ndërmjetëse dhe Bankave Komerciale.

10. Pjesa e sipërme e faturës Kos Giro, e cila i kthehet faturuesit, përmes Klientit si dhe Dëshmia për Klientin, duhet patjetër që të vërtetohet/vuloset nga ana arkëtarit/sportelistit pranë Bankës Komerciale, në pajtim me kërkesën e klientit/faturuesit.

11. Kompanitë e Sigurimeve i janë bashkuar skemës Kos Giro për të gjitha primet e pagesave policat TPL (Sigurimi i Detyrueshëm i Autopërgjegjësisë apo Sigurimi i Veturave që është vetëm për Kosovë, ndërsa TPL Plus (Sigurimi i Veturave me targa KS për Maqedoni dhe Shqipëri) dhe për kategori tjera si: Sigurimet Vullnetare, në pajtim vazhdohet procesimi ashtu si më parë, me qëllim që mos të kthehet asnjë klientë prapa.


33

12. Në rastet e hapjes së utility ID të reja për kompani faturuese, bankat komerciale nuk guxojnë të ndryshojnë destinimin e llogarisë apo të bëjnë çfarëdo ndryshimi tjetër. Meqenëse Kompanisë nga BQK-ja i lejohet të mbaje një llogari kryesore kolektuese dhe një opcionale (një plus një).

13. Të dhënat mbi pagesën, duhet te procesohen vetëm ashtu si janë paraqitur në faturë, jo të ndryshohen në asnjë mënyrë nga operatorët e bankave (ndërrim të llogarisë, utility ID, etj). Llogaria kolektuese zgjidhet nga vet kompania dhe në pajtim, utility ID caktohet vetëm nga Banka Qendrore.

14. Kompania faturuese ka të drejtën ekskluzive të zgjedhjes së llogarisë kryesore kolektuese pranë bankës apo edhe ndërrimin e saj, por jo në periudha më të shpeshta se tre muaj.

15. Hapja e utility ID –ve bëhet nga Drejtorati i Sistemeve të Pagesave Ndërbankare (DSNP) në Bankën Qendrore, ne pajtim me kërkesën e kompanive dhe që nga momenti i pranimit të kërkesës, i nevojiten dy javë BQK-së dhe dy javë për Bankën Komerciale, të funksionalizohet utility ID e re, po në pajtim me kërkesën e institucioneve1.

16. Në pajtim me kërkesën e institucioneve, lejohet mbajtja e dy utility ID, një llogarie kryesore kolektuese dhe e një +një llogarie opsionale kolektuese. Zgjedhja e bankave kolektuese, mirëmbajtja e llogarisë dhe raportimi bëhen dhe koordinohen nga vet kompanitë dhe bankat, nëse paraqitet e nevojshme ndërmjetëson edhe Banka Qendrore.

17. Në rastet kur pagesa Kos Giro, është procesuar gabimisht nga operatoret pranë bankave apo është lëshuar gabim fatura nga kompania, si e tillë nuk ka mundësi identifikimi ajo kthehet prapa përmes banke, duke përshkruar saktë dhe qartë në fushën e destinuar, në veçanti duke e potencuar numrin e referencës (algoritmin 36, në 15+1 karaktere).

18. Në rastet e procesimit të pagesave me gabime, ndërrim të llogarive, ndërrim të utility ID, mos raportim me kohë te transaksioneve të pagesave dhe mos respektim te procedurave standardeve të krijuara nga Banka Qendrore, banka nga është origjinar gabimi, do të ndëshkohet për shkelje të procedurave.

19. Kompanitë tek të cilat nuk kërkohet kuponi i Kos Giros si dëshmi pagese (KEK, PTK, etj) mund të bëhen pagesa me e-banking, duke i përmbushur kërkesat tjera të standardit Kos Giro (fushat e kërkuara sipas fajlit unik të Kos Giro, kontrollet sipas algoritmit - mod 36 në e-banking).

20. Të kompanitë tek të cilat kërkohet kuponi i Kos Giro si dëshmi pagesë (kompani të sigurimit, dogana, AKP, etj) duhet të shikohet mundësia e arritjes së marrëveshjeve për mënyrën e procesimit të pagesave me e-banking edhe për këto institucione. Pavarësisht se kjo marrëveshje mund të jete bilaterale (kompani-bankë) duke njoftuar paraprakisht BQK apo fillimisht përmes BQK-së me qellim të aplikimit në të njëjtën kohë për të gjitha institucionet.

1 Kompania e ka më të përshtatshme përqendrimin e marrëdhënieve me një bankë. Për atë arsye fillimisht ishte bere

praktike mbajtja e vetëm një llogarie kolektuese. Gjithashtu edhe zgjedhja e bankës nga kompania/institucioni bëhej dhe behet ende vetëm sipas dëshirës se kompanisë, pasi studion me hollësi kushtet e ofruara. Ne baze te kërkesave te bankave dhe institucioneve qe nga shtatori, 08, nga BQK është bere e mundur lejimi i mbajtjes se dy llogarive kolektuese ne skemën Kos Xhiro te pagesave


34

21. Tarifa për këto pagesa është çështje e marrëveshjeve paraprake (kompani banka komerciale) dhe e politikës së lirë të caktimit të tarifave.


Llogaritë Kolektuese të Kompanive faturuese Kos Giro pranë Bankave Komerciale dhe Numri i Identifikimi t/“Utility ID”, për skemën Kos Giro në Sistem të Pagesave

Kodi Emri Akronimi Llog. Bankare Banka

00003 Batllava BAT 1210271200061269 BRK

00004 Termokos TERM 1700200000031585 NLB

00007 VALA 900 VALA 1110195685000177 PCB

00008 PTK J.S.C - Dardanet DARD 1110195687000123 PCB

00009 PTK J.S.C - Telefonia Fikse TEL F 1110195681000188 PCB

00011 KEK Divizioni Prishtinë KEKPR 1501001000877554 RBKO

00012 KEK Divizioni Prizren KEKPZ 1502001000007996 RBKO

00013 KEK Divizioni Peja KEKPE 1506001000112750 RBKO

00014 KEK Divizioni Ferizaj KEKFE 1504001000121289 RBKO

00015 KEK Divizioni Gjilan KEKGL 1507001000122012 RBKO

00016 KEK Divizioni MItrovicë KEKMI 1503001000162079 RBKO

00017 KEK Divizioni Gjakovë KEKGJ 1505001000116292 RBKO

00051 Croatia Sigurimi CroSi 1501001004566464 RBKO

00054 Insig INSIG 1110024123000116 PCB

00055 Kosova e Re KR 1700200000068736 NLB

00056 Sigal SIGAL 1501001005042831 RBKO

00057 SigKos SIGK 1700200100028303 NLB

00058 Sigma SIGMA 1501001003825093 RBKO

00059 Siguria SIG 1401000000853391 BEK

00060 Elsig ELSIG 1110274808000184 PCB

00061 K S " DUKAGJINI" Sh.A. KSD 1403000002317894 BEK

00062 KS "DARDANIA" Sh.A. KSDAR 2020000003492075 TEB

00063 KS "DARDANIA" DARD 1401000000853003 BEK

00064 KS "DUKAGJINI" DUK 1300001001379394 BPB

00065 KS"Dardania" DAR 1401000000576941 BEK

00066 KS "Kosova e Re" KSRE 1401000000855137 BEK

00067 KS Sigma SIGMA 2011000002626024 TEB

00101 Dogana-Llog kryesore e Thesarit DG 1000410070001295 BQK

00131 KPA Rent KPA 1000430070008472 BQK

00132 KPA Deposit KPA 1000430070008569 BQK

00133 KPA Inventory Rent KPA 1000430070008763 BQK Drejtorati i Sistemeve të Pagesave Ndërbankare, Gjylfidane Kastrati Kadrijaj, Drejtore



35

Shtojca 6. Numër identifikimi i kompanisë në skemën Kos Giro

NUMËR IDENTIFIKIMI I KOMPANISË NË SKEMËN KOS GIRO

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës, bënë lëshimin e numrave të identifikimit për kompani që i bashkohen skemës Kos Giro të Sistemit të Pagesave. Numri Identifikues, shfrytëzohet nga të gjitha kompanitë dhe institucionet, është unik për secilën llogari të kreditorit dhe është përcaktuar në pajtim me standardet e Modulit 10 (5 + 1, numer kontrollues = 6), numri i identifikimit (utility ID), në skemën e Kos Giro të sistemit të pagesave.

Data e Lëshimit:

Emri i Kompanisë:

Zyrtari i Kompanisë:

Adresa:

Numër Telefoni:

Emri i Bankës Kolektuese:

Zyra Kryesore:

Llogaria e Kreditorit, kompanisë pranë bankës:

Të dhëna tjera:

Autoriteti Rregullativ: Banka Qendrore e Republikës së Kosovës

Lëshuar nga: Drejtorati i Sistemeve të Pagesave

kos - giro · shfrytëzuar këto sisteme të shtypjes: shtypësit laserikë janë zgjedhja më e...

Documents